• Tidak ada hasil yang ditemukan

Sistem N Partikel Identik ( fisika kuantum )

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Membagikan "Sistem N Partikel Identik ( fisika kuantum )"

Copied!
24
0
0

Teks penuh

(1)

SISTEM N PARTIKEL IDENTIK  SISTEM N PARTIKEL IDENTIK  Sistem N partikel di

Sistem N partikel di nyatakan dengan fungsi gelombang:nyatakan dengan fungsi gelombang:

ψ 

ψ 

( x( x11, x, x22, ……., x, ……., x N N)) Keadaan ternormalisasi: Keadaan ternormalisasi:

∫ ∫ 

…………

∫ ∫ 

dxdx11dxdx22 ……. dx……. dx N N

ψ 

ψ 

( x( x11, x, x22, ……., x, ……., x N N))



22= 1= 1

ψ 

ψ 

( x( x11, x, x22, ……., x, ……., x N N))



22adalah generalisasi dariadalah generalisasi dari

ψ 

ψ 

(x)(x) artinya: probabilitas menemukan patikel 1 pada x

artinya: probabilitas menemukan patikel 1 pada x1,1, partikel 2 pada xpartikel 2 pada x22, dan, dan  partikel N pada x

 partikel N pada x N N.. Hamiltonian sistem N partikel: Hamiltonian sistem N partikel:

H= H=

==  N   N  ii 11 mmii  P  Pii 2 2 2 2 + V(x + V(x11, x, x22, ……., x, ……., x N N)) H= H= -- (( 22 2 2 2 2 1 1  x  xii m mii

+……+ +……+ 22 2 2 2 2 1 1  N   N   N   N  xx m m

) + V(x ) + V(x11, x, x22, ……., x, ……., x N N))

SISTEM 2 N PARTIKEL IDENTIK  SISTEM 2 N PARTIKEL IDENTIK 

Tinjau sistem 2 partikel identik, t’ berinteraksi satu dengan yang lain di namakan Tinjau sistem 2 partikel identik, t’ berinteraksi satu dengan yang lain di namakan  partikel 1 dan partikel 2.

 partikel 1 dan partikel 2.

••

(inti)(inti)

))

EE 1 1

))

EE22

Partikel sistem t’ saling berinteraksi, maka fungsi Hamilton total sistem adalah: Partikel sistem t’ saling berinteraksi, maka fungsi Hamilton total sistem adalah:

Ĥ

Ĥ (1,2) =(1,2) = Ĥ(Ĥ(11)+Ĥ()+Ĥ(22))………..(1)………..(1) Parsamaan Schrodinger sistem 2 partikel:

Parsamaan Schrodinger sistem 2 partikel: Ĥ

Ĥ (1,2)(1,2)

ψ 

ψ 

(1,2)= (E(1,2)= (E11+ E+ E22))

ψ 

ψ 

(1,2)………(2)(1,2)………(2)

ψ 

ψ 

(1,2) adalah fungsi diri sistem 2 partikel identik.(1,2) adalah fungsi diri sistem 2 partikel identik. Ada 4 macam bentuk 

Ada 4 macam bentuk 

ψ 

ψ 

(1,2) yang memenuhi persamaan (2):(1,2) yang memenuhi persamaan (2): 1). 1).

ψ 

ψ 

(1,2) =(1,2) =

ψ 

ψ 

αα(1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2)(2) 2). 2).

ψ 

ψ 

(1,2) =(1,2) =

ψ 

ψ 

αα(2)(2)

ψ 

ψ 

ββ (1)(1) 3). 3).

ψ 

ψ 

(1,2)=(1,2)= 2 2 1 1 [[

ψ 

ψ 

αα (1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2) +(2) +

ψ 

ψ 

αα(2)(2)

ψ 

ψ 

ββ (1)](1)] 4). 4).

ψ 

ψ 

(1,2)=(1,2)= 2 2 1 1 [[

ψ 

ψ 

αα(1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2) -(2) -

ψ 

ψ 

αα(2)(2)

ψ 

ψ 

ββ (1)](1)]

Cek! Ke-4 nya memenuhi

(2)

ψ 

ψ 

(1,2) =(1,2) =

ψ 

ψ 

αα(1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2)(2) Ĥ Ĥ (1,2)(1,2)

ψ 

ψ 

(1,2) = [((1,2) = [(ĤĤ11++ ĤĤ 22)])]

ψ 

ψ 

αα(1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2)(2) =Ĥ =Ĥ (1)(1)

ψ 

ψ 

αα (1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2) +(2) + ĤĤ (2)(2)

ψ 

ψ 

αα(1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2)(2) = (E = (E11+ E+ E22))

ψ 

ψ 

αα(1)(1)

ψ 

ψ 

αα(2)(2) =(E

=(E11+ E+ E22))

ψ 

ψ 

(1,2)(1,2)

memenuhi pers.(2)memenuhi pers.(2) Diant

Diantara ara 4 4 kemunkemungkingkinanan

ψ 

ψ 

(1,2)(1,2)

manakah yang merupakan fungsi diri 2manakah yang merupakan fungsi diri 2  partikel identik?

 partikel identik?

⇓⇓

cek dengan operator  cek dengan operator 

ˆ

ˆ

1212 (penukar partikel 1 dengan 2) (penukar partikel 1 dengan 2)

(i) (i)

ˆ

ˆ

1212 Ĥ (1,2)Ĥ(1,2)

ψ 

ψ 

(1,2)=(1,2)=

ˆ

ˆ

1212(E(E11+ E+ E22))

ψ 

ψ 

(1,2)(1,2) = (E = (E11+ E+ E22))

ˆ

ˆ

1212

ψ 

ψ 

(1,2)………(*)(1,2)………(*) (ii) (ii) ĤĤ (1,2)(1,2)

ˆ

ˆ

1212

ψ 

ψ 

(1,2) =(1,2) = ĤĤ (1,2)(1,2)

λλ ψ 

ψ 

(1,2)(1,2) = =

λλ

ĤĤ (1,2)(1,2)

ψ 

ψ 

(1,2)(1,2) = =

λλ

(E(E11+ E+ E22))

ψ 

ψ 

(1,2)(1,2) =(E =(E11+ E+ E22))

λλ ψ 

ψ 

(1,2)(1,2) =(E =(E11+ E+ E22))

ˆ

ˆ

1212

ψ 

ψ 

(1,2)………(**)(1,2)………(**) Dari (*) dan (**): Dari (*) dan (**):

ˆ

ˆ

1212 Ĥ (1,2) =Ĥ(1,2) = ĤĤ (1,2)(1,2)

ˆ

ˆ

1212 [[

ˆ

ˆ

1212,, ĤĤ (1,2)] = 0(1,2)] = 0 KOMUT KOMUT

Harus di pilih fungsi diri bersama bagi operator 

Harus di pilih fungsi diri bersama bagi operator 

ˆ

ˆ

1212dandan ĤĤ (1,2)(1,2) Misal

Misal

ψ 

ψ 

(1,2) adalah fungsi diri(1,2) adalah fungsi diri

ˆ

ˆ

1212dengan nilai diridengan nilai diri

λλ

::

ˆ

ˆ

1212

ψ 

ψ 

(1,2) =(1,2) =

λλ ψ 

ψ 

(1,2)(1,2)

ˆ

ˆ

121222==

ˆ

ˆ

1212 ..

ˆ

ˆ

1212

ˆ

ˆ

1212

ψ 

ψ 

(1,2) =(1,2) =

ˆ

ˆ

1212

ˆ

ˆ

1212

ψ 

ψ 

(1,2)(1,2) = =

ˆ

ˆ

1212

λλ ψ 

ψ 

(1,2)(1,2) = =

λλ ˆˆ

1212

ψ 

ψ 

(1,2)(1,2) = =

λλ ψ 

ψ 

(1,2)(1,2)

Karena setiap permutasi dua kali harus kembali ke keadaan semula, maka nilai Karena setiap permutasi dua kali harus kembali ke keadaan semula, maka nilai

λλ

22 harus sama dengan 1.

harus sama dengan 1.

2 2 =1 =1

= +1 dan= +1 dan = -1= -1 ↓ ↓ ↓↓

ψ 

ψ 

ss (1,2)(1,2)

ψ 

ψ 

aa(1,2)(1,2) ((ssiimmeettrrii)) ((aannttiissiimmeettrrii))

(3)

Untuk sistem 2 partikel identik, 1 partikel dalam keadaan

Untuk sistem 2 partikel identik, 1 partikel dalam keadaan

ψ 

ψ 

αα, lainnya dalam, lainnya dalam

keadaan

keadaan

ψ 

ψ 

ββ ,, makmaka a funfungsi gsi gelgelombombang ang simsimetri etri dan dan antanti i simsimetri etri yanyang g munmungkigkinn adalah: adalah:

ψ 

ψ 

ss (1,2)=(1,2)= 2 2 1 1 { {

ψ 

ψ 

αα(1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2) +(2) +

ψ 

ψ 

αα(2)(2)

ψ 

ψ 

ββ (1)}(1)}

ψ 

ψ 

aa(1,2)=(1,2)= 2 2 1 1 { {

ψ 

ψ 

αα(1)(1)

ψ 

ψ 

ββ (2) -(2) -

ψ 

ψ 

αα (2)(2)

ψ 

ψ 

ββ (1)}(1)}

FERMION, PRINSIP EKLUSI PAULI, ENERGI FERMI FERMION, PRINSIP EKLUSI PAULI, ENERGI FERMI FERMION

FERMION

∼∼

memenuhi statistika Fermi – Diracmemenuhi statistika Fermi – Dirac untuk sistem 2 fermion identik, bentuk f

untuk sistem 2 fermion identik, bentuk fungsi gelombang adalah:ungsi gelombang adalah:

ψ 

ψ 

aa(1,2)=(1,2)= !! 2 2 1 1

ψ 

ψ 

11(1)(1)

ψ 

ψ 

11(2)(2)

ψ 

ψ 

22(1)(1)

ψ 

ψ 

22(2)(2)

••

Bila 2 fermion ( Bila 2 fermion ( elektrelektron ) on ) berada dalam keadaaberada dalam keadaan yang sama dan n yang sama dan energi yangenergi yang sama

sama

maka determinan = 0.maka determinan = 0.

••

Jadi suatu keadaan yang energinya tertentu, dengan momentum sudut samaJadi suatu keadaan yang energinya tertentu, dengan momentum sudut sama dan spinnya berbeda, hanya dapat di isi oleh 2 elektron.

dan spinnya berbeda, hanya dapat di isi oleh 2 elektron.  Di kenal dengan prinsip eklusi pauli  Di kenal dengan prinsip eklusi pauli

1.

1. “Ti“Tidak dak terdterdapaapat t 2 2 elekelektrotron n daldalam am sebsebuah atom uah atom yanyang g dapdapat at berberada ada daldalamam

keadaan kuantum yang sama. Masing – masing elektron dalam sebuah atom keadaan kuantum yang sama. Masing – masing elektron dalam sebuah atom harus memiliki kumpulan bilangan kuantum n, l, m

harus memiliki kumpulan bilangan kuantum n, l, ml l dan mdan m s syang berbeda”.yang berbeda”.

2.

2. “ “ ElElekektrtron on papada da atatom om HH

  p  padada a kekeadadaaaan n nonormrmal al beberadrada a papada da kekeadadaaaann

kuantum terendah”. kuantum terendah”. Apakah 92 e

Apakah 92 e-- pada uranium juga berada dalam keadaan kuantum yang sama?pada uranium juga berada dalam keadaan kuantum yang sama? Tidak Mungkin! Mereka akan berdesakan dalam 1 orbit mengelilingi inti. Tidak Mungkin! Mereka akan berdesakan dalam 1 orbit mengelilingi inti.

••

Ada Ada perperbedbedaan aan yanyang g sansangat gat besbesar ar terterhadhadap ap sifsifat at kimkimia ia unsunsur ur yanyang g hanhanyaya memiliki struktur atomik yang berbeda 1 e

memiliki struktur atomik yang berbeda 1 e-- saja.saja. Contoh:

Contoh: 9

9F,F, 1010 Ne, Ne, 1111 Na Na

↓ ↓ ↓ ↓↓

h

haallooggeenn ggaas s mmuulliiaa llooggaamm

••

Jika seluruh eJika seluruh e-- berada dalam keadaan kuantum yang sama maka akan sulitberada dalam keadaan kuantum yang sama maka akan sulit   bagi kita untuk menjelaskan mengapa ada perbedaan sifat ketika jumlah e   bagi kita untuk menjelaskan mengapa ada perbedaan sifat ketika jumlah e -- berbeda.

 berbeda.

••

Prinsip eklusi pauli memiliki Prinsip eklusi pauli memiliki konsekuensi bahwa:konsekuensi bahwa:

∼∼

keadaan dasar bagi N elektron dalam suatu medan potensial sangat berbedakeadaan dasar bagi N elektron dalam suatu medan potensial sangat berbeda di bandingkan keadaan dasar untuk N

(4)

Untuk lebih jelasnya tinjau N buah partikel identik dalam sumur potensial tak  Untuk lebih jelasnya tinjau N buah partikel identik dalam sumur potensial tak   berhingga:  berhingga: V(x) V(x) 0 0 11 V(x)= V(x)=

; x<0; x<0 0; 0<x<b 0; 0<x<b --

; x>b; x>b

Solusi persamaan Schrodinger pada x = 0 dan x = b adalah: Solusi persamaan Schrodinger pada x = 0 dan x = b adalah:

U Unn= sin (= sin ( b b n nπχ πχ  )) n = 1,2,3,………. n = 1,2,3,………. Dengan nilai diri energinya: Dengan nilai diri energinya:

E Enn== 22 22 2 2 2 2 2 2mbmb nn π  π  n = 1,2,3,………. n = 1,2,3,……….

••

Jika N partikel identik tersebut adalah BOSON, maka dalam keadaan dasar Jika N partikel identik tersebut adalah BOSON, maka dalam keadaan dasar  (n= 1), energinya adalah: (n= 1), energinya adalah: E = E =  N  N  m mbb n n 2 2 2 2 2 2 2 2

Energi per partikel (BOSON): Energi per partikel (BOSON):

 N   N   E   E  = = 22 2 2 2 2 2 2mmbb π  π 

••

JikJika a N N parpartiktikel el ideidentintik k tertersebsebut ut adaadalah lah FERFERMIOMION, N, makmaka a tottotal al eneenergirginyanya adalah: adalah: E = E = 22 22 2 2 2 2 2 2 // 1 1 22 2 2 nn mb mb  N   N  n n π  π 

= = = =

= = 2 2 // 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 N N  n n n n mb mb π  π 

Setiap state di isi oleh 2 elektron sehingga state tertinggi

Setiap state di isi oleh 2 elektron sehingga state tertinggi

n =n =

2 2  N   N 

(5)

E E nn ddnn m mbb  N   N  n n

∫ ∫ 

==

2 2 // 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 π  π 

≈≈

//22 1 1 3 3 2 2 2 2 2 2 3 3 1 1 N N  n n mb mb π  π 

≈≈

3 3 1 1 2 2 2 2 2 2 mb mb π  π  [( [( 2 2  N   N  ))33-1-122]]

≈≈

4 4 .. 2 2 3 3 2 2 2 2 2 2  N   N  m mbb π  π 

Energi per partikel ( fermion ): Energi per partikel ( fermion ):

 N   N   E   E  = = 4 4 .. 2 2 3 3 2 2 2 2 2 2  N   N  m mbb π  π  Fermion 1 dimensi

Fermion 1 dimensi

kerapatan fermionkerapatan fermion

ρρ

==

b b  N   N 

••

Energi Fermi ( EEnergi Fermi ( Ef f ))

Energi pada saat n =Energi pada saat n = 2 2  N   N    EE= E= Enn( pada n =( pada n = 2 2  N   N  )) E Ef f ==

((

))

22 22 22 2 2 2 2  N   N  m m bb π  π  = = 22 2 2 2 2 2 2 8 8 bb  N   N  m m π  π  = = m m 8 8 2 2 2 2 π   π  

ρρ

22 Tambahan: Tambahan: Perbedaan

Perbedaan

ψ 

ψ 

ssdandan

ψ 

ψ 

a :a :

••

ψ 

ψ 

ss : kedua partikel 1 dan 2 : kedua partikel 1 dan 2 dapat berada dalam keadaan kuantudapat berada dalam keadaan kuantum yang m yang samasama secara serentak (

secara serentak (

α

α

==

ββ

))

••

ψ 

ψ 

aa: jika: jika

α

α

==

ββ

 berarti berarti

ψ 

ψ 

aa= 0, artinya kedua partikel tidak dapat berada= 0, artinya kedua partikel tidak dapat berada dalam keadaan kuantum yang sama,

dalam keadaan kuantum yang sama, sehinggasehingga

α

α ≠≠ ββ

sehinggasehingga

ψ 

ψ 

aa

≠≠

0.0.

Sehingga jika kita bandingkan dengan prinsip eklusi pauli maka berarti sistem Sehingga jika kita bandingkan dengan prinsip eklusi pauli maka berarti sistem elektron ( fermion ) harus di berikan oleh fungsi gelombang antisimetri ( tandanya elektron ( fermion ) harus di berikan oleh fungsi gelombang antisimetri ( tandanya  berlawanan ) jika terjadi pertukaran tiap pasang elektron.

 berlawanan ) jika terjadi pertukaran tiap pasang elektron.

MOMENTUM SUDUT MOMENTUM SUDUT

••

Operator Momentum SudutOperator Momentum Sudut

(6)

••

 Nilai diri dan fungsi diri Nilai diri dan fungsi diri

*. Persoalan elektron dalam medan potensial sferik  *. Persoalan elektron dalam medan potensial sferik  *. Atom Hidrogen

*. Atom Hidrogen *. Rotasi Molekul *. Rotasi Molekul Operator Momentum Sudut Operator Momentum Sudut

••

Momentum sudut secara klasik:Momentum sudut secara klasik:

 L  L == r r  x x p p

( (

 Z 

 Z 

 Z P 

 Z

 y y

))

 j j

 Z P 

 Z

( (

 x x

 X P 

 X

 z z

))

k k 

( (

 X

 X P 

 y y

Y Y P 

 x x

))

 y

 y P 

ii

 L L

==

−−

++

ˆˆ

−−

++

ˆˆ

−−

ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ………(1)………(1) linier  linier  momentum momentum  p  p  posisi  posisi vektor  vektor  r  r 

⋅⋅

⋅⋅

:: ::

Komponen – komponen Operator 

Komponen – komponen Operator  L L dalam koordinat kartesian:dalam koordinat kartesian:

 y  y  z   z   X   X  Y Y  P  P   Z  Z P P   L  Lˆˆ

=

=

ˆˆ

ˆˆ = =

















 

 

 

 

 

 

 

 





 

 

 

 

∂∂

∂∂

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

∂∂

∂∂

 y  y  z   z  ii  Z   Z  ii Y  Y  

 z   z   X   X  Y  Y   Z  Z  P  P   X  X P P   L  Lˆˆ

=

=

ˆˆ

ˆˆ = =













 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

∂∂

∂∂

−−

−−

 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

∂∂

∂∂

−−

 z   z   x  x ii  X   X  ii  Z   Z  

 x  x Y  Y   Z   Z   X  X  P  P  Y Y P P   L  Lˆˆ

=

=

ˆˆ

ˆˆ = =

















 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

∂∂

∂∂

 

 

 

 

 

 

 

 





 

 

 

 

∂∂

∂∂

 x  x  y  y ii Y  Y  ii  X   X  

Operator Momentum Sudut

Operator Momentum Sudut

koordinat bolakoordinat bola Tinjau:

Tinjau:

Hubungan koordinat kartesian dengan koordinat bola Hubungan koordinat kartesian dengan koordinat bola

2 2 2 2 2 2 2 2 c cooss s siinn s sinin c cooss s siinn  z   z   y  y  x  x r  r  r  r   z   z  r  r   y  y r  r   x  x + + + + = = = = = = = = θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ 

(*)(*)

Pernyataan komponen L dalam koordinat bola Pernyataan komponen L dalam koordinat bola

















=

=

 y  y  z   z   X   X  ii Y Y  Z Z   L  Lˆˆ













∂∂

∂∂

∂∂

∂∂

=

=

 z   z   x  x Y  Y  ii  Z  Z  X X   L  Lˆˆ













=

=

 x  x Y  Y   Z   Z  ii  X  X  Y Y   L  Lˆˆ

(7)

Dari persamaan(*) di peroleh: Dari persamaan(*) di peroleh:

d dz z   z   z  d dyy  y  y d dxx  x  x d  d  d dz z   z   z  d dyy  y  y d dxx  x  x d  d  d dz z   z   z  r  r  d dyy  y  y r  r  d dxx  x  x r  r  d dr r  d  d  r  r  d dr r  d dz z  d  d  c c r  r  d  d  r  r  d dr r  d dyy d  d  r  r  d  d  r  r  d dr r  d dxx

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

=

=

ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  s siinn c cooss c cooss s siinn s sinin c cooss s siinn s sinin s sinin s siinn c cooss c cooss c cooss s siinn (**) (**) )) (( 0 0 s sinin c cooss )) (( s sinin c cooss s siinn c cooss 1 1 s sinin s sinin )) ((.. s sinin s sinin c cooss c cooss 1 1 c cooss s sinin iiiiii r  r  r  r   z   z   z   z  r  r   z   z  r  r   z   z  iiii r  r  r  r  r  r   y  y  y  y r  r   y  y r  r   y  y ii r  r  r  r  r  r   x  x r  r   x  x r  r   x  x

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

θ  θ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  (i

(i), ), (i(ii)i), , ddan an (i(iiiii))

susubsbstititutusi si ke ke pepersrsamamaan aan kokompmpononen en momomementntum um susududutt

 z   z   y  y  x  x  L L LL  L

 Lˆˆ ,, ˆˆ ,, ˆˆ sehingga di peroleh:sehingga di peroleh:













∂∂

∂∂

+

+

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

∂∂

∂∂

∂∂

∂∂

=

=

+

+

+

+

=

=

∂∂

∂∂

=

=













∂∂

∂∂

∂∂

∂∂

=

=













∂∂

∂∂

+

+

∂∂

∂∂

=

=

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 s sinin 1 1 s sinin s sinin 1 1 ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ si sinn c coott c cooss ˆˆ c cooss c coott s sinin ˆˆ ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ         L  L  L  L  L  L  L  L  L  L ii  L  L  g   g  ii  L  L  g   g  ii  L  L  z   z   y  y  x  x  z   z   y  y  x  x

⇓⇓

Operator Momentum Sudut Operator Momentum Sudut

Dalam Dalam Koordinat Bola Koordinat Bola

Bagaimana fungsi diri dan nilai diri Operator  Bagaimana fungsi diri dan nilai diri Operator  L Lˆˆ Z  Z  ??

(8)

••

Fungsi Diri dan Nilai Diri Operator Fungsi Diri dan Nilai Diri Operator  L Lˆˆ Z  Z  ϕ  ϕ  ∂ ∂ ∂ ∂ − − = = ii  L  Lˆˆ z  z 

Misal Fungsi diri

Misal Fungsi diri  L Lˆˆ Z  Z  adalahadalah uu( ( ))ϕ  ϕ  ::

⇓⇓

Persamaan Nilai Diri Persamaan Nilai Diri

(

( )

)

(

( ))

(

( )

)

(

( ))

( ( ))

( ( ))

( ( ))

( ( ))

( ( ))

ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ       z   z   L  L ii m m  z   z   z   z   z   z   z   z   z   z  e e  N   N  u u  solusi  solusi u u iL iL d  d  d duu u u iiLL u u u u  L  L u u ii u u  L  L u u  L  L

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

ˆˆ u(

u(

ϕϕ

)harus fungsi berharga tunggal)harus fungsi berharga tunggal

(

(

)

) (

( ))

( ( )) ( ( ϕ ϕ  π π )) ϕ ϕ  π  π  ϕ  ϕ  ϕ ϕ  ϕ  ϕ  π  π  ϕ  ϕ         z   z   z   z   z   z   z   z   L  L ii  L  L ii  L  L ii m m  L  L ii m m ee ee ee  N   N  ee  N   N  u u u u

==

==

==

++

++ ++ 2 2 2 2 2 2 1 1 2 2 .. ..

=

=

π  π   z   z   L  L ii e e

⇓⇓

 Nilai diri operator 

 Nilai diri operator  L Lˆˆ z  z 

 L L z  z 

=

=

mm

mm

=

=

00,,

±

±

11,...,...

( ( ))

ϕ 

ϕ 

ϕ 

ϕ 

im im m m

e

e

 N 

 N 

u

u

=

=

⇓⇓

Berapa? Berapa? Syarat Normalisasi: Syarat Normalisasi:

(9)

(

)

(

)

(

)

(

)

π 

π 

ϕ 

ϕ 

ϕ 

ϕ 

ϕ 

ϕ 

ϕ 

ϕ 

π 

π 

ϕ 

ϕ 

π 

π 

ϕ 

ϕ 

π 

π 

2 2 1 1 1 1 1 1 . . 1 1 * * 2 2 0 0 2 2 2 2 0 0 2 2 2 2 0 0

=

=

=

=

=

=

=

=

∫ 

∫ 

∫ 

∫ 

∫ 

∫ 

m m m m i i m m i imm m m   N       N     d    d      N       N     d    d    e e e e   N       N     d    d    u u u u

⇓⇓

Fungsi Diri Operator  Fungsi Diri Operator  L Lˆˆ z  z 

Fungsi Diri dan Nilai Diri Operator  Fungsi Diri dan Nilai Diri Operator  L Lˆˆ z  z ::

















+

+

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

=

=

22 22 2222 si sinn 1 1 si sinn s sinin 1 1 ˆˆ ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ   z   z   L  L

Misal Fungsi Diri Operator 

Misal Fungsi Diri Operator  L Lˆˆ z  z 

YYββ ((

θθ

,,

ϕϕ

))

Persamaan Nilai Diri: Persamaan Nilai Diri:

2 2 ˆ ˆ  L  L YYββ ((

θθ

,,

ϕϕ

)=)=β β  22 YYββ ((

θθ

,,

ϕϕ

))

⇓⇓

 Nilai Diri  Nilai Diri













∂∂

∂∂

+

+

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

∂∂

∂∂

∂∂

∂∂

22 2 2 2 2 2 2 sin sin 1 1 sin sin sin sin 1 1 ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  YYββ ((

θθ

,,

ϕϕ

)=)= 2 2 β  β  YYββ ((

θθ

,,

ϕϕ

))

[ [

ˆˆ ,, ˆˆ

]]

00 ;; ˆˆ 22

=

=

=

=

z z   z   z  ii  L L LL  L  L ϕ  ϕ   z   z   L  L  L

 Lˆˆ22,, ˆˆ saling komutsaling komut berarti berarti 

Y

Yββ ((

θθ

,,

ϕϕ

))

Fungsi Diri bersama bagiFungsi Diri bersama bagi  L Lˆˆ  L Lˆˆ z  z  2 2

+

+

Kita Pilih: Kita Pilih: Y Yββ ((

θθ

,,

ϕϕ

)=)=

( ( ))

ϕ  ϕ  β  β  θ θ  π  π  im im m m ee  P   P  2 2 1 1

(

( )

)

(

( ))

(

( )

)

(

( ))

( (

))

( (

11

))

00(( )) 1 1 1 1 2 2 0 0 1 1 1 1 s sinin ,, c cooss :: )) ...( ...( s sinin 1 1 s sinin s sinin 1 1 )) ...( ...( ,, ,, ˆˆ 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 iiiiii  P   P  m m d  d  d dP P  d  d   P   P  d  d   P   P  m m d  d  d dP P  d  d  d  d  d  d  d  d  k kaann  Didefinisi  Didefinisi iiii  P   P   P   P  ii Y  Y  m m Y  Y   L  L m m m m m m m m  Z   Z 

=

=













+

+

=

=

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

+

+







 −−

=

=

=

=

=

=













+

+

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

=

=

ω  ω  ω  ω  β  β  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  β  β  ω  ω  ω  ω  ω  ω  θ  θ  θ  θ  ω  ω  θ  θ  ω  ω  θ  θ  β  β  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  β  β  β  β  β  β  β  β 

Fungsi P memiliki singularitas di titik 

Fungsi P memiliki singularitas di titik 

ω

ω

==

±±

11 Penyelesaian di dekat Penyelesaian di dekat

ω→

ω→

+1,+1,

ββ

<<<<

( ( ))

ϕ ϕ  π  π  ϕ  ϕ  imim e e u u 2 2 1 1

=

=

(10)

(

( )

)

(

( ))

(

(

11

)

) (

( )

11

)

[ [

( )

(

11

) (

( ))

11 ...

]]

...(...( )) )) ...( ...( 0 0 1 1 4 4 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 0 0 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 iiiii iiiii a a a a a a  P   P  iiii iiii  P   P  m m d  d  dP  dP  d  d   P   P  d  d 

++

−−

++

−−

++

−−

==

==

−−

−−

−−

−−

ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  α  α 

Substitusi (iiiii) ke (iiii) kemudian menyesuaikan koef.suku

Substitusi (iiiii) ke (iiii) kemudian menyesuaikan koef.suku

( (

))

α α 

ω  ω 

1 1 diperoleh:diperoleh:

( (

))

2 2 ...(*) ...(*) 0 0 4 4 1 1 2 2 0 0 m m m m a a

±

±

=

=

=

=













+

+

α  α  α  α  α  α  α  α 

••

Untuk Untuk  ( ( ))

(

(

11

)

)

[ [

(

(

11

))

...

]]

2 2 00 11 2 2 1 1 0 0

==

−−

++

−−

++

==

ω ω  ω ω  α  α   P  P  aa aa m m mm

••

Untuk Untuk  ( ( ))

(

(

11

)

)

[ [

'' ''

(

(

11

))

...

]]

2 2 00 11 2 2 1 1 + + − − + + − − = = → → − − = =

ω 

ω 

−−

ω 

ω 

α 

α 

mm  P  P  aa aa m m

Bantuan matematis memperoleh pers(*): Bantuan matematis memperoleh pers(*):

( (

))

( (

))

(

(

)

)

[ [

(

(

)

)

(

(

))

]]

(

(

)

)

[ [

(

(

)

)

(

(

))

]]

(

(

)

)

[ [

(

(

))

]]

(

(

))(

(

)

)

[ [

(

(

)

)

(

(

)

)

(

(

)

)

[[

(

(

))

]]

(

(

11

)

)

[ [

22

(

(

11

))

...

]] (

(

11

)

)

[ [

22 33..22

(

(

11

))

...

]]

1 1 2 2 1 1 .... .... 1 1 1 1 1 1 1 1 ... ... 1 1 2 2 1 1 .... .... 1 1 1 1 1 1 ... ... 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 4 4 1 1 1 1 3 3 2 2 2 2 1 1 1 1 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 0 0 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 2 2 2 2 1 1 0 0 1 1 2 2 2 2 1 1 0 0 2 2 2 2 2 2 2 2

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

+

+

=

=

=

=

− − − − − − − − ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  α  α  ω  ω  ω  ω  α  α  ω  ω  ω  ω  ω  ω  α  α  α  α  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  α  α  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  α  α  α  α  α  α  α  α  α  α  α  α  α  α  a a a a a a a a a a a a a a a a a a d  d   P   P  d  d  a a a a a a a a a a d  d  dP  dP  a a a a a a  P   P   P   P  m m d  d  dP  dP  d  d   P   P  d  d 

( (

))

22 1 1

ω ω α α −−

( (

11

ω ω 

))

α α −−11 2 2 2 2 ω  ω  d  d   P   P  d  d 

+

+

α α 

( (

α α 

11 a

))

a00 α α 

( (

α α 

−−

11

))

aa11

++

α α aa11

−−

( (

ω ω  d 

))

d ω ω  d dP P 

1 1 1 1 α  α  aaoo 1 1 1 1 aa a aα α 

+

+

( (

))

P P  m m 2 2 2 2 1 1 4 4

ω ω  00 2 2 4 4 aa m m

11 2 2 4 4 aa m m

+

+

(11)

( (

))

( (

))

( (

))

( (

))

(

(

11

)

) (

( )

11

)

[ [

(

( ))

11

...

...

]]

...(

...(

))

))

....(

....(

00

11

44

11

11

,,

11

..

..

..

22

44

00

44

00

44

11

00

44

11

11 00 22 22 22 22 22 22 22 22 22 00 00 22 00 00

viii

viii

bb

bb

 P 

 P 

vv iiii

 P 

 P 

m

m

dd P 

 P 

 P 

d e k a t  

d e k a t  

dd ii

aa nn

 Penyelesai

 Penyelesai

m

m

m

m

m

m

m

m

aa

aa

m

m

aa

aa

++

−−

++

++

==

−−

==

++

−−

−−

++

〈 〈

〈 〈

−−

±±

==

==

==

−−

++

−−

==













−−

++

−−

==

−−

++

−−

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

ω 

β 

β 

ω 

ω 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α 

α  α  Su

Subsbstititutussi i (v(viiiii) i) kke e (v(viiii) ) & & lalakukukakan n pepennyayamamaan an kokoefefisisieien n bbagagi i susukkuu

( (

11

ω ω 

))

α α −−22diperolehdiperoleh :: 2 2 m m

±

±

=

=

α  α 

••

Untuk Untuk  ( ( ))

(

(

11

)

)

[ [

(

(

11

))

...

]]

2 2 00 11 2 2 1 1 0 0

==

++

++

++

++

++

==

−− ω ω  ω ω  α  α   P  P  bb bb m m mm

••

Untuk Untuk  ( ( ))

(

(

11

)

)

[ [

'' ''

(

(

11

))

...

]]

2 2 00 11 2 2 1 1 + + + + + + + + = = ⇒ ⇒ − − = = −−

ω 

ω 

−−

ω 

ω 

α 

α 

 P  P  bb bb m m mm ( ( ) ) ( ( )) ( ( ))

( ( ))

( ( ))

( ( ))

diterima diterima  P   P   P   P  an an  penyelesai  penyelesai  sbg   sbg  diterima diterima t t  divergen divergen  P   P   P   P 

−− −− −− ∞ ∞ ∞ ∞ ω  ω  ω  ω  11 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 & & )) .. .. (( & & Penyelesaian pers(iii): Penyelesaian pers(iii): P Pββ mm((

ω

ω

)=)=

(

( )

ω ω 

) (

( ))

ω ω  1 1 0 0 1 1 −−  P   P   P   P oo = =

(

( )

ω 

ω 

) (

( )

ω 

ω 

)

(

( ))

ω 

ω 

β  β mm m m m m  Z   Z  2 2 2 2 11 1 1 ++ = =

( (

1

1

22

))

22

 Z 

 Z 

( ( ))

...(

...(

ix

ix

))

m m m m

ω 

ω 

ω 

ω 

β β 

−−

Substitusi (ix) ke (iii) diperoleh: Substitusi (ix) ke (iii) diperoleh:

( (

11

))

22 22

[ [

11

]]

[ [

( (

11

))

]]

00....(....( )) 2 2 2 2  x  x  z   z  m m m m d  d  dz  dz  m m d  d   z   z  d  d 

=

=

+

+

+

+

+

+

β β  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω 

(12)

Penyelesaian dalam bentuk deret: Penyelesaian dalam bentuk deret:

( ( ))

...(...( )) 0 0

 xi

 xi

a

a

 z 

 z 

k k  k  k  k  k ω ω  ω  ω 

∞ ∞ = =

=

=

Substitusi (xi) ke (x): Substitusi (xi) ke (x):

(

(

k k 

+

+

22

))(

( ))

k k 

+

+

11 aa++22

=

=

[ [

(

(

k k 

+

+

mm

))(

(

k k 

+

+

mm

+

+

11

))

β β 

]]

aa...(...( xiiiix )) Fungsi z(

Fungsi z(

ω

ω

) harus terbatas pada domain:) harus terbatas pada domain: -1

-1

≤≤ ω

ω ≤≤

+1 atau 0+1 atau 0

≤≤ θθ ≤≤ ππ

Deret akan berhenti bila nilai

Deret akan berhenti bila nilai

ββ

pers(xii) di pilih bernilai:pers(xii) di pilih bernilai:

(

(

))

l  l  m m m m k  k  m m k  k  l  l  l  l  l  l  ≤ ≤ = = = = + + = = + + = = 2 2 ,, 1 1 ,, 0 0 ,... ,... 2 2 ,, 1 1 ,, 0 0 1 1 β   β  

*Nilai diri operator  *Nilai diri operator  ˆˆ22

 L

 L adalahadalah l(l+l(l+11 ) ) 22

Fungsi diri operator  Fungsi diri operator  ˆˆ22

 L  L ::

(

(

)

)

(

(

))

( ( ))

( (

))

( ( ))

( ( ))

( (

))

(

( )

θ θ ϕ ϕ 

) ( )

( )

(

( ))

θ θ ϕ ϕ  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  θ  θ  π  π  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ ϕ  ,, 1 1 ,, ˆˆ :: .. .. .. 1 1 .. 2 2 1 1 .. .. 1 1 2 2 1 1 ,, 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 m m l l  m m l l  l l  l l  l l  l l  l l  l l  m m m m m m m m l l  im im m m l l  lm lm m m l l  Y  Y  l l  l l  Y  Y   L  L  Diri  Diri  Nilai  Nilai  Persamaan  Persamaan  Legendre  Legendre  Polinom  Polinom d  d  d  d  l l   P   P   sekawan  sekawan  Legendre  Legendre  Polinom  Polinom  P   P  d  d  d  d   P   P  ee  P   P   N   N  Y  Y 

+

+

=

=

=

=

=

=

=

=

*Normalisasi Fungsi Diri

*Normalisasi Fungsi Diri Y Y mm

( (

θ θ ,,ϕ ϕ 

))

.. Syarat Normalisasi:

(13)

( ( ))

[ [

]]

( (

))

[ [

]]

( (

))

[ [

]]

( (

))

( ( ))

[ [

]]

(

( )

) (

( ))

( (

))

( (

))

(

( )

) (

( ))

( (

))

( (

))

( (

))

(

( )

) (

( ))

( (

))

( (

))

( (

))

( ( ))

( ( ))

( ( ))

** 2 2 1 1 '' 4 4 1 1 2 2 1 1 1 1 2 2 2 2 0 0 2 2 2 2 0 0 2 2 2 2 0 0 2 2 0 0 2 2 1 1 !! !! .. 2 2 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 ,, !! !! 2 2 1 1 2 2 '' :: 0 0 ,, '' :: !! !! 1 1 2 2 2 2 )) ...( ...( 1 1 1 1 co coss co coss 1 1 2 2 .. sin sin co coss 2 2 1 1 sin sin 2 2 m m l l  m m m m l l  im im m m l l  m m m m l l  lm lm m m l l  m m l l  m m l l  lm lm m m l l  lm lm m m l l  lm lm m m l l  lm lm Y  Y  Y  Y  ee  P   P  m m l l  m m l l  l l  Y  Y  m m l l  m m l l  l l   N   N  l l  l l  l l  l l  m m l l  m m l l  l l  d  d   P   P   P   P   xiii  xiii d  d   P   P   N   N  d  d   P   P   N   N  d  d   P   P   N   N  d  d  d  d   P   P   N   N 

=

=

+

+

+

+

=

=

















+

+

+

+

=

=

=

=

+

+

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

+

+

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

− − − − = = = = = = = = = = = =

∫ ∫ 

∫ ∫ 

∫ ∫ 

∫ ∫ 

∫ ∫ ∫ ∫ 

ϕ  ϕ  π  π  θ  θ  π  π  θ  θ  π  π  θ  θ  θ  θ  π  π  ϕ  ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  π  π  ϕ  ϕ  θ  θ  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  ω  θ  θ  θ  θ  π  π  θ  θ  θ  θ  θ  θ  π  π  ϕ  ϕ  θ  θ  θ  θ  θ  θ  π  π 

Contoh Fungsi Diri

Contoh Fungsi Diri Y Y mm

( (

θ θ ,,ϕ ϕ 

))

::

(

(

)

)

(

(

)

)

(

(

)

)

(

(

)

)

(

(

)

)

(

(

)

)

(

(

)

)

(

(

)

)

(

(

)

)

Y     Y     Y     Y     Y     Y     Y     Y     Y     Y     e e Y     Y     Y     Y     e e Y     Y     k keeaaddaaaann Y     Y     i i i i s siinn 3 3 9 966 5 5 , , s siinn 3 3 2 244 5 5 , , c cooss 2 2 3 3 4 4 5 5 , , s siinn 3 3 2 244 5 5 , , s siinn 3 3 9 966 5 5 , , s siinn 8 8 3 3 , , c cooss 4 4 3 3 , , s siinn 8 8 3 3 , , 4 4 1 1 , , 2 2 2 2 1 1 2 2 2 2 0 0 2 2 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0

+

+

=

=

=

=

 

 

 

 

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

π

 

π

 

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

π

 

π

 

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

π

 

π

 

ϕ

 

ϕ

 

θ

 

θ

 

*Pemilihan sumbu z adalah sembarang dengan nilai diri komponen momentum *Pemilihan sumbu z adalah sembarang dengan nilai diri komponen momentum sudut terhadap arah z yang sembarang tersebut adalah

(14)

*Ni

*Nilai lai dirdirii  L Lˆˆ x x && L Lˆˆ y y

mm karkarena ena masmasing ing – – masmasing ing opeoperatorator   L Lˆˆ x x,, L Lˆˆ y y && LLˆˆ z  z tidak tidak 

saling komut. saling komut. BUKTI BUKTI

(

(

))(

(

))

[

[

 z  z   z  z 

] [

]

[

Y Y   z  z 

] [

]

[

 z  z   z  z 

] [

]

[

 y y  x x

]]

 z   z   x  x  y  y  z   z   y  y  x  x  P   P   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P   X   X   P   P  Y  Y   P   P   X   X   P   P   Z   Z   P   P   X   X   P   P  Y  Y   P   P   X   X   P   P   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P  Y  Y   L  L  L  L ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ .. ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ − − − − + + = = − − − − = =

⇓⇓

( 1)( 1)

⇓⇓

(2)(2) ..

[ [

]]

[ [

]]

[

[ ]

] [ ]

[ ]

0 0 ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ )).. 1 1 (( 0 0 0 0 0 0 0 0 = = + + + + + + = = + + = =  z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   Z   Z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   P   P   P   P  Y  Y   X   X   P   P   P   P   X  XY Y   P   P   P   P   X   X  Y  Y   X   X   P   P  Y  Y   P   P   P   P  Y  Y   X   X   P   P   X   X   P   P  Y  Y   P   P   X   X   P   P  Y  Y                   

[ [

]]

[ [

]]

[

[ ]

] [ ]

[ ]

[

[ ]

] [

[

]

] [

[

]]

[

[ ]

] [

[

]

] [

[

]]

[

[ ]

] [

[

]

] [

[

]

]

[

[

]]

[ [ ]]

[ [

]]

[

[ ]

] [

[ ]

]

[

[ ]]

[ [

]]

[

[ ]

] [ ]

[ ]

[ [

]]

[ [

 L L  L L

]]

ii  L L tidak tidak  komut komut   L  L ii  P   P  Y  Y   P   P   X   X  ii  P   P  Y Yii  P   P   X  Xii  P   P   P   P   Z   Z   X   X   P   P   P   P   X  XZ Z   P   P   P   P   X   X   Z   Z   P   P   P   P   Z   Z   P   P   P   P  Y  Y   Z   Z   P   P   P   P   Z  ZY Y   P   P   P   P   Z   Z  Y  Y   P   P   P   P  Y  Y   P   P   P   P   Z   Z   X   X   P   P   X   X   P   P   Z   Z   P   P   P   P  Y  Y   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P  Y  Y   P   P   X   X   P   P   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P  Y  Y   L  L  L  L  P   P   X   X   P   P   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P  Y  Y   L  L  L  L  P   P   P   P   Z   Z   Z   Z   P   P   P   P   Z  ZZ Z   P   P   P   P   Z   Z   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P   P   P   Z   Z   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P   Z   Z   P   P   Z   Z   z   z   y  y  x  x  z   z   x  x  y  y  x  x  y  y  y  y ii  z   z   z   z   y  y  z   z   y  y  z   z   x  x  y  y  z   z   x  x  x  x  z   z   x  x  z   z   x  x ii  z   z   z   z   z   z   y  y  z   z   y  y  x  x  z   z   x  x  z   z   z   z   y  y  x  x  z   z   y  y  x  x  z   z   y  y  x  x  z   z   y  y  x  x  y  y  x  x  x  x  y  y  x  x  y  y  x  x  y  y  x  x  y  y  x  x  y  y  x  x  y  y .. ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ 0 0 ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ )).. 2 2 (( 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ,, ,, ,, ,, 0 0 0 0 0 0 0 0 ,, ,,

=

=

=

=

=

=

=

=

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

+

+

=

=

+

+

=

=

+

+

=

=

=

=

+

+

+

+

+

+

=

=

+

+

=

=

− −                                                                            

Dengan cara serupa: Dengan cara serupa:

[ [

]]

(

( )

) ( )

( )

(

( ))

(

( )

θ θ ϕ ϕ 

)

(

( ))

θ θ ϕ ϕ  ϕ  ϕ  θ  θ  ϕ  ϕ  θ  θ  ,, ,, ˆˆ ,, 1 1 ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ 2 2 2 2 m m l  l  m m l  l   z   z  m m l  l  m m l  l   y  y  x  x  z   z   x  x  z   z   y  y Y  Y  m m Y  Y   L  L Y  Y  l  l  l  l  Y  Y   L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L ii  L  L  L  L      

=

=

+

+

=

=

=

=

=

=

••

Besar momentum sudut partikel di batasi oleh bilangan diskritBesar momentum sudut partikel di batasi oleh bilangan diskrit l l 

( (

l l ++11

))

..

••

Sebuah partikel dalam salah satu keadaan memiliki komponen momentumSebuah partikel dalam salah satu keadaan memiliki komponen momentum sudut arah sumbu z sebesar 

(15)

-l, -l+ -l, -l+1,……,0,1,2,………1,……,0,1,2,………l l  Contoh: untuk  Contoh: untuk l=2l=2 Maka m= -2, -1, 0, 1, 2 Maka m= -2, -1, 0, 1, 2

( (

l l ++11

))

.. l  l  == 66 Momentum sudut Momentum sudut Untuk  Untuk l=2l=2

••

 Nilai Nilai l l  maks = 2≈≈maks = 2

 Nilai L=  Nilai L= 66

••

Berlaku:Berlaku:

k k ee

s e

s e l l u u r r 

u

u n

n t t u

u k  k 

 L L

l l 

 z z

⇒⇒〈〈

.. ..  Nilai

 Nilai l l  z  z tidak mungkin menyamai L artinya momentum sudut L tidak pernah dapattidak mungkin menyamai L artinya momentum sudut L tidak pernah dapat di sejajarkan dengan sumbu z

di sejajarkan dengan sumbu z dan selalu membentuk sudutdan selalu membentuk sudut

θθ

..

( (

11

))

co coss cos cos 1 1 1 1

+

+

=

=

=

=

− − − − l l  l l  m m  L  L l l  z  z  θ  θ   Nilai sudut

 Nilai sudut

θθ

akan minimum apabila m terbesar yaitu =akan minimum apabila m terbesar yaitu = l l .. Misal: Misal: l l =2=2

minmin 11 3355,,3300 )) 1 1 2 2 (( 2 2 2 2 c cooss

=

=

+

+

=

=

−− θ  θ 

(16)

OPERATOR PENAIK & PENURUN OPERATOR PENAIK & PENURUN

( (

 L Lˆˆ++ &&LLˆˆ−−

))

Didefinisikan Didefinisikan::  y  y  x  x  y  y  x  x  L  L ii  L  L  L  L  L  L ii  L  L  L  L ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ − − = = + + = = − − + +

( (

((

(

(

))(

(

))

[ [

]]

[ [

]]

[

[

( (

))

]

] [ ]

[ ] [ ]

[ ]

[ [

]]

+ + + + + + + + − − − − + + + + − − − − + +

=

=

+

+

=

=

+

+

=

=

+

+

=

=

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

=

=

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

=

=

 L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L Tinjau Tinjau  L  L  L  L  L  L  L  L atau atau  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L ii  L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L ii  L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L  y  y  x  x  z   z   y  y  z   z   x  x  z   z   y  y  x  x  z   z   Z   Z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   z   y  y  x  x  z   z   y  y  x  x  y  y  x  x  y  y  x  x  z   z   y  y  x  x  y  y  x  x  y  y  x  x ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ 2 2 ˆˆ ,, ˆˆ !! ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2            

(17)

[ [

]]

[ [

( (

))

]]

[

[ ]

] [

[

]]

[ [

]]

[ [

( (

))

]]

[

[

]

] [

[

]

] [

[

]]

[

[

]

] [

[

]

]

[

[ ]

] [

[ ]]

[ [

]]

[ [

]]

[ [

]]

( (

))

[ [

]]

( (

))

mm l  l  m m l  l  m m l  l   z   z   z   z   y  y  x  x  z   z   y  y  z   z   y  y  y  y  z   z   y  y  z   z   z   z   y  y  z   z   x  x  z   z   x  x  z   z   z   z   y  y  x  x  y  y  x  x  y  y  y  y  x  x  z   z   x  x  y  y  x  x  x  x  x  x  z   z   y  y  x  x  x  x  y  y  x  x  y  y  x  x  z   z  Y  Y  l  l  l  l   L  L Y  Y   L  L  L  L Y  Y   L  L  L  L berlaku berlaku maka maka diatas diatas komutasi komutasi  sifat   sifat   sifat   sifat  n n  Berdasarka  Berdasarka C CEEK K   L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  sama  sama  yang   yang  cara cara dengan dengan  L  L  L  L ii  L  L  L  L ii  L  L  L  L ii  L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L ii  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L  L 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 0 0 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 (**) (**) 2 2 (* (*)) 2 2 2 2 2 2 1 1 ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ :: .. ,, .. .. .. !! 0 0 ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ 0 0 ? ? ˆˆ ,, ˆˆ 0 0 ˆˆ ,, ˆˆ 0 0 ˆˆ ,, ˆˆ ((**)) :: .. .. .. 0 0 ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ                      

+

+

=

=

=

=

=

=

+

+

+

+

=

=

=

=

=

=

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

±

±

=

=

±

±

=

=

=

=

± ± ± ± ± ± ± ± ± ± − − − −

[ [

]]

m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l   z   z  m m l  l   z   z  m m l  l   z   z  Y  Y   L  L Y  Y   L  L m m Y  Y   L  L Y  Y   L  L  L  L Y  Y   L  L  L  L  L  L Y  Y   L  L  L  L + + + + + + + + + + + + + + + + = = + + = = + + = = ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ )) 2 2 ((      

⇓⇓

m m l  l  Y  Y   L

 Lˆˆ++ adalah fungsi diri bagi operator adalah fungsi diri bagi operator  L Lˆˆ z  z  dengan nilai diri m di naikkan dengandengan nilai diri m di naikkan dengan

1. 1.

( (

))

mm l  l  m m l  l  l l l l   L L Y Y  Y  Y   L  L  L  Lˆˆ22 ˆˆ±±

=

=

+

+

11 22 ˆˆ±±

( (

))

mm l  l  m m l  l   z 

 z  L L Y Y  mm  L L Y Y 

 L

(18)

[ [

]]

m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l   z   z  m m l  l   z   z  m m l  l   z   z  Y  Y   L  L Y  Y   L  L m m Y  Y   L  L Y  Y   L  L  L  L Y  Y   L  L  L  L  L  L Y  Y   L  L  L  L − − − − − − − − − − − − − − − − = = − − = = − − = = ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ )) 3 3 ((      

⇓⇓

m m l  l  Y  Y   L

 Lˆˆ−− adalah fungsi diri bagi operator adalah fungsi diri bagi operator  L Lˆˆ z  z dengan nilai diri m di turunkan dengandengan nilai diri m di turunkan dengan

1. 1.

Bagaimana dengan

Bagaimana dengan  L Lˆˆ±±Y Y mm ??

( ( )) ( ( )) ( ( )) ( ( )) ( ( )) ( ( ) ) ( ( ) ) ( ( )) ( ( ) ) ( ( )) ( ( ) ) ( ( )) mm l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l   z   z  m m l  l  m m l  l   z   z  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l   z   z   z   z  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  m m l  l  Y  Y  m m m m l  l  l  l  Y  Y   L  L Y  Y  m m m m l  l  l  l  Y  Y   L  L m m m m l  l  l  l  m m l  l  C  C  m m m m l  l  l  l  Y  Y  Y  Y  m m Y  Y  Y  Y  m m Y  Y  Y  Y  l  l  l  l  Y  Y   L  L Y  Y  Y  Y   L  L Y  Y  Y  Y   L  L Y  Y  Y  Y   L  L  L  L  L  L Y  Y  C  C  C  C  Y  Y   L  L  L  L Y  Y  Y  Y  Y  Y  C  C  Y  Y   L  L Y  Y   L  L Y  Y  m m l  l  C  C  Y  Y   L  L Y  Y  m m l  l  C  C  Y  Y   L  L dicari dicari akan akan kompleks kompleks ta ta kons kons Y  Y  C  C  Y  Y  m m l  l  C  C  Y  Y   L  L 1 1 1 1 ˆˆ 1 1 1 1 ˆˆ 1 1 1 1 ,, 1 1 1 1 ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ˆˆ ,, ˆˆ ,, ˆˆ !! .. .. ta tann :: ,, ˆˆ  _   _  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1

+

+

=

=

+

+

+

+

=

=

±

±

+

+

=

=

+

+

=

=

+

+

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

±

±

=

=

+ + ± ± ± ± ± ± − − + + ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ± ±                            

PARTIKEL dalam MEDAN POTENSIAL SIMETRIS SFERIS dan ATOM PARTIKEL dalam MEDAN POTENSIAL SIMETRIS SFERIS dan ATOM

HIDROGEN HIDROGEN Pembahasan:

Pembahasan:

1.

1. Gerak partikel karena pengaruh medan potensial sferisGerak partikel karena pengaruh medan potensial sferis

 potensial potensial V V 

( ( ))

r r  yangyang

kuat medannya pada suatu titik hanya bergantung pada r dari titik pusat. kuat medannya pada suatu titik hanya bergantung pada r dari titik pusat.

( (

))

mm l  l  m m l  l   z 

 z  L L Y Y  mm  L L Y Y 

 L

Referensi

Dokumen terkait

(2005) mengemukakan salah satu dimensi keadilan prosedural adalah selalu diberi peluang untuk melakukan koreksi bagi bawahan yang melakukan penyimpangan. Bagaimanapun, ketika

Berdasarkan hasil penelitian terlihat bahwa minat belajar pada pembelajaran pertama masih kurang, siswa masih malu untuk bertaanya dan masih belum aktif dengan

Bersamaan dengan penjelasan tersebut terdapat harapan akan adanya hubungan timbal balik antara anggota POLRI dengan instansi, apabila pemberian kompensasi sudah

Bandingkan saja jika kita punya toko konvensional maka kita harus nyari tempat yang strategis dan biaya yang dikeluarkan juga akan membengkak, karyawan yang kita gaji juga akan

Anda memakai perlengkapan pelindung yang sesuai kami rekomendasikan: Gunakan sarung tangan Lateks atau Nitril untuk memastikan tangan anda terlindungi dari kemungkinan

Dari hasil yang didapat berdasarkan beberapa analisis tersebut maka diperoleh kesimpulan bahwa secara parsial dan bersama- sama tingkat pengetahuan masyarakat,

Seusai mengunjungi Singapura, Baden-Powell dan keluarganya berangkat dari Singapura menuju Batavia, Hindia-Belanda, pada 2 Desember 1934, dengan menggunakan kapal

Berdasarkan pengertian di atas, dapat disimpulkan bahwa ”Sistem informasi adalah suatu sistem yang terdiri dari komponen-komponen dalam organisasi yang