Penyelenggaraan pembangunan infrastruktur Bidang Cipta Karya salah satunya mengacu pada Undang-Undang No. 32 Tahun 2004 tentang Pemerintahan Daerah dan Peraturan Pemerintah No. 38 Tahun 2007 tentang Pembagian Urusan Pemerintahan antara Pemerintah, Pemerintahan Daerah Provinsi, dan Pemerintahan Daerah Kabupaten/Kota. Dengan mengacu kepada peraturan perundangan tersebut, maka prioritas penanganan infrastruktur Bidang Cipta Karya diarahkan pada kabupaten/kota yang berfungsi strategis secara nasional. Pada pelaksanaannya, alokasi APBN Bidang Cipta Karya terdapat 5 (lima) klaster penanganan Bidang Cipta Karya sebagai berikut:
Klaster A, merupakan kabupaten/kota prioritas strategis nasional yang termasuk dalam Pusat Kegiatan Nasional (PKN), Pusat-Pusat Kegiatan Strategis Nasional (PKSN) di dalam KSN dan kabupaten/kota di dalam kawasan metropolitan, serta kawasan strategis lainnya (KEK, MP3EI) yang telah memiliki Perda RTRW dan Perda Bangunan Gedung.
Klaster B, merupakan kabupaten/kota prioritas strategis nasional yang termasuk dalam Pusat Kegiatan Nasional (PKN), Pusat-Pusat Kegiatan Strategis Nasional (PKSN) di dalam KSN dan kabupaten/kota di dalam kawasan metropolitan, serta kawasan strategis lainnya (KEK, MP3EI) yang telah memiliki Perda RTRW.
Klaster C, terdiri dari kabupaten/kota yang menjadi prioritas pemenuhan Standar Pelayanan Minimal (SPM), berdasarkan karakteristik antara lain daerah yang rawan bencana alam, memiliki cakupan air minum/sanitasi rendah, permukiman kumuh, dan daerah kritis atau miskin.
Klaster D ditujukan dalam rangka pengembangan kegiatan pemberdayaan masyarakat Bidang Cipta Karya yang bertujuan penanggulangan kemiskinan di perkotaan dan perdesaan.
Klaster E ditujukan untuk kabupaten/kota yang memiliki program inovasi baru Bidang Cipta Karya yang diusulkan secara kompetitif dan selektif.
5.1 Kabupaten Pacitan Prioritas Strategis Nasional
Klaster A
Kabupaten Prioritas Strategis Nasional pada Klaster A merupakan kabupaten yang merupakan Pusat Kegiatan Nasional (PKN), Pusat-Pusat Kegiatan Strategis Nasional (PKSN) di dalam KSN dan kabupaten di dalam kawasan metropolitan, serta kawasan strategis lainnya (KEK, MP3EI) yang telah memiliki Perda RTRW dan Perda Bangunan Gedung. Berdasarkan perhitungan yang telah dilakukan dengan menggunakan kriteria-kriteria di atas, sampai dengan akhir tahun 2013 diidentifikasi sebanyak 94 (sembilan puluh empat) kabupaten/kota di Indonesia yang termasuk pada Kabupaten/Kota Prioritas Strategis Nasional Klaster A, yang dipaparkan pada Tabel 5.1.
Tabel 5.1 Daftar Kabupaten/Kota Prioritas Strategis Nasional Klaster A
NO KAB/KOTA 26/2008) PKN (PP PKSN (PP 26/2008) 26/2008) KSN (PP KEK (PP 2/2011) KPI-MP3EI (Perpres 32/2013) PERDA RTRW PERDA BANGUNAN GEDUNG 1 KOTA BANDA ACEH √ √ √ 2 ACEH BARAT √ √ √ 3 AGAM √ √ √ 4 BATANG HARI √ √ √ 5 KOTA PALEMBANG √ √ √ √ 6 OGAN KOMERING ILIR √ √ √ 7 REJANG LEBONG √ √ √ 8 TANGGAMUS √ √ √ 9 LAMPUNG TIMUR √ √ √ 10 BINTAN √ √ √ 11 KEPULAUAN SERIBU √ √ √ √ √ 12 JAKARTA SELATAN √ √ √ √ √
NO KAB/KOTA 26/2008) PKN (PP PKSN (PP 26/2008) 26/2008) KSN (PP KEK (PP 2/2011) KPI-MP3EI (Perpres 32/2013) PERDA RTRW PERDA BANGUNAN GEDUNG 13 JAKARTA TIMUR √ √ √ √ √ 14 JAKARTA BARAT √ √ √ √ √ 15 JAKARTA UTARA √ √ √ √ √ 16 JAKARTA PUSAT √ √ √ √ √ 17 KAB BOGOR √ √ √ √ √ 18 KOTA BANDUNG √ √ √ √ 19 KOTA BOGOR √ √ √ √ 20 KAB BANDUNG √ √ √ √ 21 KOTA CIREBON √ √ √ 22 KOTA TASIKMALAYA √ √ √ 23 KOTA SUKABUMI √ √ √ 24 CILACAP √ √ √ √ 25 KOTA SEMARANG √ √ √ √ √ 26 KENDAL √ √ √ √ 27 KOTA SURAKARTA √ √ √ 28 PURWOREJO √ √ √ √ 29 BOYOLALI √ √ √ 30 MAGELANG √ √ √ 31 KLATEN √ √ √ 32 SUKOHARJO √ √ √ 33 PATI √ √ √ 34 KARANGANYAR √ √ √ 35 YOGYAKARTA √ √ √ √ √ 36 SLEMAN √ √ √ 37 KULON PROGO √ √ √ 38 GRESIK √ √ √ √ √ 39 KOTA MALANG √ √ √ √ 40 LAMONGAN √ √ √ √ √ 41 BANGKALAN √ √ √ √ 42 JOMBANG √ √ √ 43 KOTA BLITAR √ √ √ 44 PANDEGLANG √ √ √ √ 45 KOTA SERANG √ √ √ √ 46 LOMBOK TENGAH √ √ √ √ 47 LOMBOK TIMUR √ √ √ 48 SUMBAWA BARAT √ √ √ 49 KOTA KUPANG √ √ √ √ 50 MANGGARAI BARAT √ √ √ 51 ALOR √ √ √
NO KAB/KOTA 26/2008) PKN (PP PKSN (PP 26/2008) 26/2008) KSN (PP KEK (PP 2/2011) KPI-MP3EI (Perpres 32/2013) PERDA RTRW PERDA BANGUNAN GEDUNG 52 BELU √ √ 53 SUMBA TIMUR √ √ √ 54 KOTA PONTIANAK √ √ √ √ √ 55 KOTA BARU √ √ √ √ 56 KOTA BANJARMASIN √ √ √ 57 BANJAR √ √ √ 58 BARITO KUALA √ √ √ 59 HULU SUNGAI UTARA √ √ √ 60 KOTA TARAKAN √ √ √ 61 GORONTALO √ √ √ √ 62 POSO √ √ √ √ 63 TOJO UNA-UNA √ √ √ √ 64 KOTA PALU √ √ √ 65 PARIGI MOUTONG √ √ √ 66 TOLITOLI √ √ √ 67 BARRU √ √ √ 68 MAROS √ √ √ √ √ 69 TANA TORAJA √ √ √ 70 TORAJA UTARA √ √ √ 71 TAKALAR √ √ √ √ 72 WAJO √ √ √ 73 KOTA KENDARI √ √ √ √ √ 74 KOLAKA √ √ √ √ 75 MALUKU TENGAH √ √ √ 76 KOTA TERNATE √ √ √ 77 MIMIKA √ √ √ √ √ 78 NABIRE √ √ √ 79 KAB SORONG √ √ √ 80 MEDAN* √ √ √ √ 81 KOTA PADANG* √ √ √ √ 82 PEKANBARU* √ 83 KOTA BENGKULU* √ √ 84 BANDAR LAMPUNG* √ √ √ √ 85 KOTA PANGKAL PINANG* √ 86 KOTA DENPASAR* √ √ √ √ 87 KOTA MATARAM* √ √ 88 BULUNGAN* √ √ 89 MAMUJU* √ √ 90 AMBON* √ √ √ 91 PACITAN** √
NO KAB/KOTA 26/2008) PKN (PP PKSN (PP 26/2008) 26/2008) KSN (PP KEK (PP 2/2011) KPI-MP3EI (Perpres 32/2013) PERDA RTRW PERDA BANGUNAN GEDUNG 92 SUMENEP** √ 93 BONDOWOSO** √ 94 KOTA Pasuruan ** √ √ √ Catatan :
* Mewakili ibukota provinsi ** kategori khusus
5.2 Kabupaten/Kota Prioritas Strategis Nasional Klaster
B
Kabupaten/Kota Prioritas Strategis Nasional pada Klaster B adalah kabupaten/kota yang merupakan Pusat Kegiatan Nasional (PKN)Pusat-Pusat Kegiatan Strategis Nasional (PKSN) di dalam KSN dankabupaten/kota di dalam kawasan metropolitan, serta kawasan strategislainnya (KEK, MP3EI) yang memiliki Perda RTRW. Sampai denganTahun 2013, diidentifikasi sebanyak 82 (delapan puluh dua)kabupaten/kota yang masuk dalam klaster B yang dipaparkan padaTabel 5.2.
Tabel 5.2 Daftar Kabupaten/Kota Prioritas Strategis Nasional Klaster B
NO KAB/KOTA 26/2008) PKN (PP PKSN (PP 26/2008) 26/2008) KSN (PP KEK (PP 2/2011) KPI-MP3EI (Perpres 32/2013) PERDA RTRW 1 SABANG √ √ √ 2 ACEH TENGGARA √ √ 3 SIMALUNGUN √ √ √ 4 BINJAI √ √ √ 5 SOLOK SELATAN √ √ 6 PASAMAN BARAT √ √ 7 KERINCI √ √ 8 LUBUKLINGAU √ √ 9 EMPAT LAWANG √ √ 10 MUARA ENIM √ √ 11 NATUNA √ √ √ 12 KARIMUN √ √ 13 KAB BEKASI √ √ √ 14 KOTA BEKASI √ √ √ 15 KAB SUKABUMI √ √ √ 16 CIANJUR √
NO KAB/KOTA 26/2008) PKN (PP PKSN (PP 26/2008) 26/2008) KSN (PP KEK (PP 2/2011) KPI-MP3EI (Perpres 32/2013) PERDA RTRW 17 CIREBON √ √ 18 MAJALENGKA √ √ 19 KARAWANG √ √ 20 CIMAHI √ √ 21 SALATIGA √ √ 22 KAB SEMARANG √ √ √ 23 GROBOGAN √ √ 24 DEMAK √ √ √ 25 BREBES √ √ 26 SIDOARJO √ √ √ √ 27 KAB PASURUAN √ √ √ 28 KOTA MOJOKERTO √ √ √ √ 29 KAB MALANG √ √ 30 KOTA KEDIRI √ √ 31 KOTA BATU √ √ 32 MOJOKERTO √ √ 33 CILEGON √ √ √ 34 KOTA TANGERANG √ √ √ 35 TANGERANG √ √ 36 TANGERANG SELATAN √ √ 37 KAB SERANG √ √ 38 LEBAK √ √ 39 GIANYAR √ √ √ 40 TABANAN √ √ √ 41 BIMA √ √ 42 LOMBOK UTARA √ √ 43 KOTA BIMA √ √ 44 DOMPU √ √ 45 TIMOR TENGAH UTARA √ √ √ 46 NGADA √ √ 47 KABUPATEN KUPANG √ √ 48 SUKAMARA √ √ 49 KOTA BALIKPAPAN √ √ √ 50 MALINAU √ √ 51 BITUNG √ √ √ √ √ 52 BOLANG MONGONDOW UTARA √ √ 53 POHUWATU √ √ 54 BOALEMO √ √ 55 BANGGAI √ √ √ 56 DONGGALA √ √ √
NO KAB/KOTA 26/2008) PKN (PP PKSN (PP 26/2008) 26/2008) KSN (PP KEK (PP 2/2011) KPI-MP3EI (Perpres 32/2013) PERDA RTRW 57 BUOL √ √ √ 58 SIGI √ √ 59 MOROWALI √ √ 60 KOTA PARE-PARE √ √ √ 61 LUWU √ √ √ 62 GOWA √ √ √ 63 MALUKU TENGGARA √ √ 64 KEPULAUAN ARU √ √ √ 65 MALUKU TENGGARA BARAT √ √ √ 66 MALUKU BARAT DAYA √ √ √ 67 KOTA TUAL √ √ 68 HALMAHERA TENGAH √ √ √ 69 PULAU MOROTAI √ √ √ 70 HALMAHERA SELATAN √ √ √ 71 HALMAHERA UTARA √ √ √ 72 HALMAHERA TIMUR √ √ √ 73 HALMAHERA BARAT √ √ √ 74 MERAUKE √ √ √ √ 75 JAYAPURA √ √ 76 BIAK NUMFOR √ √ 77 YAHUKIMO √ √ 78 PEGUNUNGAN BINTANG √ √ 79 BOVEN DIGOEL √ √ √ 80 LANNY JAYA √ √ 81 TELUK BINTUNI √ √ √ 82 RAJA AMPAT √ √
5.3 Kabupaten/Kota
Klaster
C
Dalam
Rangka
Pemenuhan Standart Pelayanan Minimal
Klaster C merupakan kabupaten/kota yang menjadi prioritas penanganan dalam rangka pemenuhan Standar Pelayanan Minimal (SPM) Bidang Cipta Karya, yaitu kabupaten/kota di luar Klaster A dan Klaster B. Pemilihan prioritas
kabupaten/kota dalam pemenuhan SPM ditentukan berdasarkan karakteristik masing-masing daerah, antara lain daerah yang rawan bencana alam, memiliki cakupan air minum/sanitasi rendah, permukiman kumuh, dan daerah kritis atau miskin. Selain memenuhi karakteristik tersebut, daerah juga harus memiliki komitmen yang tinggi terhadap pembangunan infrastruktur Bidang Cipta Karya dan memiliki program yang responsif.
5.4 Pemberdayaan Masyarakat (Klaster D)
Klaster D khusus dialokasikan bagi program-program pemberdayaan masyarakat Bidang Cipta Karya, baik di perkotaan maupun perdesaan. Program pemberdayaan masyarakat ini diperuntukkan dalam rangka pengentasan kemiskinan, sesuai dengan amanat pembangunan nasional.
5.5 Kabupaten/Kota Klaster E Bagi Daerah Dengan
Program Dan Inovasi Yang Kreatif
Klaster E diperuntukkan untuk kabupaten/kota yang memiliki program yang kreatif dan inovasi baru bagi pembangunan infrastruktur Bidang Cipta Karya dan tercantum pada Rencana Terpadu dan Program Investasi Infrastruktur Jangka Menengah (RPI2-JM) Bidang Cipta Karya. Pada Klaster E ini juga difasilitasi daerah yang berprestasi dan memiliki inovasi baru.
BAB 5 PRIORITAS KABUPATEN Pacitan BIDANG CIPTA KARYA ... 5-1 5.1 Kabupaten Pacitan Prioritas Strategis Nasional Klaster A ... 5-2
5.2 Kabupaten/Kota Prioritas Strategis Nasional Klaster B... 5-5
5.3 Kabupaten/Kota Klaster C Dalam Rangka Pemenuhan Standart Pelayanan Minimal 5-7
5.4 Pemberdayaan Masyarakat (Klaster D) ... 5-8
5.5 Kabupaten/Kota Klaster E Bagi Daerah Dengan Program Dan Inovasi Yang Kreatif 5-8
No table of figures entries found. No table of figures entries found.
Tabel 5.1 Daftar Kabupaten/Kota Prioritas Strategis Nasional Klaster A ... 5-2 Tabel 5.2 Daftar Kabupaten/Kota Prioritas Strategis Nasional Klaster B ... 5-5