• Tidak ada hasil yang ditemukan

PEMILIKAN RUMAH DAN T A N A H BEKAS MILIK BELANDA PERMASALAHAN DAN CARA PENYELESAIANNYA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2019

Membagikan "PEMILIKAN RUMAH DAN T A N A H BEKAS MILIK BELANDA PERMASALAHAN DAN CARA PENYELESAIANNYA"

Copied!
65
0
0

Teks penuh

(1)

RATIH DARM ASTYARINI

PEMILIKAN RUMAH DAN TAN AH BEKAS

MILIK BELANDA PERMASALAHAN

DAN CARA PENYELESAI ANNYA

(2)

S K R IP S I

R ATIH D ARM AS TYARIN I

P E M IL IX A N RUMAH DAN TANAH BEKAS M IL IK BELANDA

FERMASALAHAN DAN CAKA FE N YE LE SAIAN N YA

PAKU LTAS HUKUM U N IV E R S ITA S AIRLAMG G A

S U R A B A Y A

(3)

PJ2MILIKAN KTJKAH DAN TANAH BEKAS M IL IK BELAKDA

PliHKAGALAHAN DAN CARA PENYELJ*JSAIANNYA

S E R IP S I

OLEH

H ATIH D ARH AS 'rYARlN I 0 33 13 10 2^

FAKU LTAS HUKUM U N IV E H S ITA S AIKLAJIG G A

S U R A B A Y A

(4)

P iillL IX A lJ rwruXxl d a n TANAH B iiX A S M IL IK B E LAN D A

PE RH AS AL AH A N DAT? C AKA P E N Y E L E S A IA N IIY A

S K R IP S I

D IA J U K A N U N TU K M E L E N G KA PI TUG-AS

D AN MEMEHJHX S Y A R A T - S Y A RA T Ul'JTUX

ME N C APAX G E LAK 3 A R J A N A HUKUM

T

CLEI-I

RA'l'IH D ARI'iAS TYARIN I 03313102J?

PE KB XM B IN G M P E N G U J I

H A R, S . I I .

1 9 8 6

M I L I K i PERPUSTAKAAN

UNlVER St T AS A I R L A NGQA

(5)

D cn g a n s o lo c a in y a s k r i p s i i n i , y a n g i;ic ru p a kr.-n

s a la h c a tu c y a r a t ya n g h a r u e d ip o n u lii u n til!:' m o n g a k h ir i

s tu d i d i F a k u lta s Hukum U n iv e r s it a c A ir l a n g g a , malcn s a ya .m ongu ca p ka n p u j i cyu k u r k o l ia d ir a t Tu h a n Y a n g K a lia eG a .

Da la m k o s o m p a ta n i n i , i n g i n sayrx s a m p a ik a n u c a p -

a n te r im a k a c ih y a n g s o b o c a r - b o s a r n y a Tcox>ada :

1 . B a p a k S o o d a liia r , S . II. c o la la i p om b im b in tf s k r i p s i

y a n g to la h m om b orik a n b im b in ^ a n , p o n g a r a h a n , d a n p o r h a tia n n y a s o r ta Tcopada B a p a k V/icnu S o o c a n to ,

S . I I . , d a n B a p a k E w an, 3 . II. s c la k u d o s o n p o n g u ji y a n g t o l a h m om b er ik a n p o n g a r a h a n d a n p c r h a tia n

-,

njra ;

2 . ju g a Tcopada b a p a k - b a p a k d a r i K a n t o r D ir c k t o r a t

; A g r a r ia P r o p in s i Jav/a Tim u r y a n g t id a k da p a t s a ya s o b u tk a n s a tu - p o r s a tu y a n g to l a h m om b ori- k a n in fo r m a c i s o r ta b a h a n - b a h a n ya n g s a y a b u tu li- ka n;

3* Tcopada Ic o lu a r g a a lm a r h n n B a p a k S u p a r to k o K a n a p p i

y a n g t o l a h m cm b orik a n b a n tu a n b a l k m o r il maupun

• r a a t o r i i l d a la i- i p on yu cu n a n s k r i p c i i n i . K A TA PENOANTAR

(6)

D i s n m p ltig i t u ta k lu p a s a ya ueapTcau torits ia k a -

s il l k cp a d a ked u a or a ivj tu a s a ya te r * c i: ita , Icakak-kakaTc

c a r ta s a h a b a t t o r c in t a yani? tc la h b a n ya k mcmbantu d a n

m cm b crik a ii d oron ^ a n u n tu k m o n yo lo s a ik a n s lc r ip s i i n i .

S o b a g a i a k h ir k a ta s a ya m on ya d a ri b ahw a s k r ip s i

i n i ja u li d a r ip a d a compu mia, u n tu k i t u s a ya to ta p mono-

rim a s o tia p k r ifc ik d a n s a r a n domi p e r b a ik a n n y a .

S u ra b a ya , J u n i 1936

P o n u lic

(7)

D AFTAJi I S I

H a la roa n

KATA PS ;N G AH TAR... . i i i D AFTAK I S I ... v

BAB I . PEINDARULUAN . ... 1 1 . L a t a r B o la k a n g d a n P er r a a s a la h a n n ya 1 2 . P c n jo lc s a n J u d u l ...

3 . A la s a n F e m ilib n n J u d u l ... 5>

U . T u ju a n P c n y u s u n a n ... 5

5 . Pu a ntf L i n k u p ... 6

6 . M o to d o lo g i ... 6 7 . S is te u ia tik a d a n F o r ta n g c iu ie jn w a b a n 8

B AB I I . TIMB U LNYA P E M ILIKA N RUMAK DAN TABAH

BEKAS M IL IK BELANDA ... 11

1 . L a t a r B c la k a n g T im b u ln ya Runiah d a n

Ta n a h B olcis M i l i k B o l a n d a ... .. 11 2 . T u ju a n P en g h n p u s a n Ruiuah d a n Ta n a b

M i l i k B o l a n d a ... 1^

BAB I I I . PROSES PE M ILIKAN RITMAK DANTTANAH BEKAS

M IL IK BELANDA ... . ... 19

1 . P r o s o d u r d a n C a ra P c m ilik a n Rumah

d a n Ta n a h B olca s M i l i k B o la n d a . . . 19

(8)

2 . P o r a tu r a n T o n ta n g C a ra P o m ililc a n Ku

-mah d a n Ta n a h K i l i l c B o la n d a ... 2ij.

3 . P o r a m n P e m e r in ta h D a er a h . . . . ... 26

BAB I V . PERMASALAHAN YANG TIM E U L ... ... 23

X . P e r m a c a la h a n Y a n g T im b u l... ... 28

2 . C a ra P o n y e lo s a ia n Ya n r; D ito m p u h ... ... 29 «

BAB V . PEN TJTO 'P... ... ... 1+3

1 . K o s im p u l a n ... ... ij-3 2 . S a r n n - s a r a n ... ... Wj.

D AFTAR BACAAH ...(

LAM PIRAN

(9)

BAB I

P E N D A H U L U A N

1 . L a t a r B ola Tga n g d a n P or m a 3 a la h a n n ya

S o b a g a i r o a l i s a s i p a s a l 20 d a n p a s a l 21 U n d a n s - u n d a n g N omor 5 Ta h u n I9 6 0 to n ta n g P o r a tu r a n D a s a r P o -

k o k - p o k o k A g r a r ia p e r l u a d a n ya p e r o y a r a ta n k h u cu s u n tu k m on d a p a tk a n h a le m i l i k b a g ! ru mnh d a n ta n a h b o k a s m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n cla .

P a s a l *20 U n d a n g - u n d a n g N oinor 5 Ta h u n i 9 6 0 m on ya -

ta k a n b a h w a h a k m i l i k a d a la h h a k tu r u n tom u ru n , to r k u - a t , d a n t e r po iiu li y a n g d a p a t d ip u n y a i o r a n g a t a s ta n a h , ya n s m en p u n ya i f u n g c i s o s i a l . H ak m i l i k d a p a t b e r a l i h

d a n d ia l ih k a n Icop a d a p ih a k l a i n ,

C a ra u n tu k m om p oroloh h a k m i l i k d a p a t m o la lu i j u a l b e l i k a r on n p c n e ta in n p e m c r in ta h d a n s ton u ru t Too-

to n tu a n u n d a n g - u n d a n s . B orh u b u n ^ h a k m i l i k m eru p a k a n

h a k y a n g to r k u a t maka p o r s y a r a ta n u n tu k d a p a t m em p u n ya i

h a k m i l i k lia n ya w a r g a n o iyir a In d o n e s ia ca j a .

. S od a n g k a n o r a n g a s in g y a n g m om p oroloh h a k m i l i k k a r o n a p o w a r is a n a ta u p or ca m p u r a n l ia r ta k o k a ya a n s e b a

(10)

g a i a l d b a t p o r k a w in a n , d o m ik ia n p u la w a r g a n o g a r a I n ­

d o n e s ia ya n g m om pu nya i k G w a r g a iic^ a r a a n r a n g k a p , a ta u

w a r g a n o g a r a In d o n e s ia s o t o l a h b o r lo lc u n ya U n d a n s - u n d a n g

N omor 5 Ta h u n i

9 6 0

lo s h ila n g a n k o w a r g a n o g a r a a n n ya w a jib

m elo p a u k a n h a k m i l i k to r s c b u t cla la m ja n g k a w a k tu s a tu ta h u n .

A p a b ila k o to n tu a n to r s c b u t t id a k d iin d a h k a n , s e d a n s b a ta s w a k tu s a tu ta h u n d ila m p a u i, malm h a k m il ik

t o r

3

o b u t lia p u s k a r o n a huTcum d a n ta n a h n ya ja tu h Tcopada N o v a r a .

D a s a r p o n g u a s a a n to r lia d a p ru m ah d a n ta n a h m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a d ia t u r d a la m P e r a tu r a n P o m o r in ta h

P o n g g a n ti U n d a n g - u n d a n g N omor

3

Ta h u n I9 6 0 t a n g g a l 9 P o b r u a r i i

9 6 0

to n ta n g P on g u a

3

a a n B o n d a - b o n d a T o ta p M i­

l i k W a r g a n o g a r a B o la n d a u n tu lc s o la n ju tn y a d ic o b u t U

11

-

d a n g - u n d a n g N omor 3 P r p . Ta h u n I9 6 0 .

A g a r p ola Tts a u a a n IJ n d a n g- u n d a n g N omor 3 P r p .

T

q

-!

liu n i

9 6 0

d a p a t b o r j a l n n s o c a r a t o r t i b d a n t o r a t u r malca P o m o r in ta h m o n g o lu a r k a n P o r a tu r a n p o la k s a m l o b i h l a n - j u t d o n g a n P o r a tu r a n P o m o r in ta h N omor 223 Ta h u n 1 9 6 1 .

(11)

lia k a t a

3

ru mah d a n ta iia h b o k a s m i l i k w a r ^ a n o ^ a r a B o la n -

d a d a p a t m o la lu i s u a tu p crm oh on a n . D a la m k e n y a ta a n t o r - j a d i s u a tu p o m ilik a n a ta s ru m ah d a n ta n a h b o k a s m i l i k

w a r g a n c g a r a B o la n d a d o n g a n m o la lu i s u a tu p crm oh on a n ,

to r n y a t a d ig u g a t o lo h p ih a k l a i n . O b jo k d a r i p or m a s a -

la h a n i n i t o r l o t a k d i J a la n . N ia s N o . llj.2 S u r a b a ya .

D a r i k o s o lu r u h a n u r a ia n to r s o b u t d i a ta s m ou lm - b u lk a n p o r m a s a la lia n ya n ^ m o l ip u t i :

1

. b a g a im a n a p r o s o d u r d a n c a r a u n tu k m en ^ h a p u s d a n

m on ca b u t ru m ah d a n ta n a h b o k a 3 m i l i k w a r g a n o g a -

r a B c la n d a ?

2 * p o r s y a r a ta n a p a y a n g h a r u s d il o n g k a p i u n tu k d a - p a tn y a m on g a ju k a n p crm oh on a n a g a r m om p oroloh h a k a ta s ta n a h d a n ru mah b o k a s m il ik w a r g a n e g a -

r a B c la n d a ?

3

, c ia p a k a h ya n g m cn d a p a t p r i o r i t a s d a la m p c m il ik -

a n ru mah d a n ta :ia h b o k a s m i l i k w a r g a n o g a r a B c ­ la n d a ?

komana p orm b h on a n u n tu k m o m ilik i ru m ah d a n t a ­

nah b o k a s m i l i k w a r g a n o g a r a B c la n d a d itu ju k a n ?

b a g a im a n a Tcoton tu a n n o n g o n a i h a r g a i^ - a , s ia p a ya n g m on on tu k a n ?

6

. b a g a im a n a s ta tu s ru mah d a n ta n a h y a n g d ix a e r o lo h

(12)

7 . h a g a i roam a p a b ila k c la k d i k c n u d ia n l i a r i t o r -

n y a ta a da g u g a ta n d a r i p ih a k l a i n ya n g b o r h a k , m is a ln y a g u g a ta n to r s o b u t tim b u l d a r i w a r g a n o -g a r a In d o n o c ia a k ib a t p ow a r -g a n o -g a r a a n ?

2 . P o n . lo la s a n J u d u l

J u d u l to r s o b u t d i a ta s d a p a t d ij o l a s l c a n s o b a g a i s u a tu u p a yn u n tu k m o m ilik i ru m a h d a n ta n a h boTcas m i l i k

w a r g a n o g a r a B o la n d a y a n g to r lc o n a U n d a n g - u n d a n g N omor 3 Ta h u n i

9 6 0

.

P o m ilik a n d a la m h a l i n i a d a l a h d im a k s u d k a n s o b a g a i u s a -1

h a y a n g d ila k u Tca n o lo li s o 3 o o r a n g to r lia d a p s e a u a tu b on d a u n tu k m en im b u lk a n lic k M i l i k b a g in y a , H a k m i l i k m oru p a - Tcan h a k tu r u n tom u ru n , to r k u a t d a n to r p o n u h y a n g d a p a t

d ip u n jr a i o r a n g a ta s s o c u a tu b on d a d a n b o r fu n g c i s o s i a l *

Kumali d a n ta n a h d a la ivi ju d u l i n i d a p a t d ijo la s lc a n a d a la li 3 © b a g a i ru piah d a n ta n a h b ok a s m i l i k w a r g a n o g a r a

B o la n d a y a n g t o l a h m o n in g g a llca n w ila y n h R o p u b lik In d o ­ n e s ia ya n g to r k o n a k o to n tu a n clalam U n d a n g - u n d a n g N omor

3 P r p . Ta h u n I9 6 0 .

P o r m a s a la h a n a d a la h 3 u a tu k o g a n j il a n a ta u s e n g -

k o t a y a n g t i m b u l a l d b a t p G m i l i k a n a ta s rum ah d a n t a n a h .

(13)

m om ocahka n d a n n o n c a r i j a l a n k c lu g r to r h a d a p 3 o n g k o ta

a ta u k o g a n j il a n y a n g tir n b u l d o n g a n b o r t i t i k to la lc p a -

d a k o tc n tu a n ya n g a d a .i

3 . A la s a n P o m tlih a n J u d u l

A l a 3 a n s a y a m o m i l i h j u d u l t c r s o b u t d i a t a 3 b e r

-!

h u b u n g tim b u ln y a s u a tu g u g a ta n tc r h a d a p s eb u a h ru m a li

d a n ta n a h y a n g d ip o r o lc h m o la lu i

3

u a tu p crm oh on a n * Ru - mah d a n ta n a h y a n g t o r l o t a k d i J a la n N ia s N o. II

4.2

S u ­

r a b a y a s cb olu im iya a d a la h m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a ,

a k ib a t tc r k o n a k o tc n tu a n U n d a n g- u n d a zig N o.

3

P r p * T a - huiv, I9 6 0 d ia ju k a n p crm oh on a n u n tu k m o m ilik i.

P a d a b u la n A g u s tu 3 1979 tir n b u l s u a tu g u g a ta n d a r i s e o r a n g w a r g a n o g a r a In d o n e s ia y a n g b e r to m p a t

t i n g g a l d i J a k a r ta . D a la m g u g a ta n to r s c b u t p c m il ik y a i^ s a h m en ya ta k a n b a h w a g u g a ta n tc r s o b u t t id a k d a p a t

d itu ju k a n k c p a d a n ya , t c t a p i h on d a k n ya g u g a ta n tc r s o b u t

d itu ju k a n p a d a P o m o r in ta h D a or a h T in g k a t I Ja w a Tim u r

s ob a g a im a n a p o m il ik m om ]^ crolch :iya .

U * Tu .ju a n P on yu s u n a n

A d a p u n t u j u a n p c n y u c u n a n s k r i p c i i n i s o b a g a i

(14)

g o l a r s a r ja n n hulcara p a da F a k u lta a Hukum U n iv o r s it a 3

A ir l a n g ^ a . I'u ju a n l a i n d a r i p o'yyu s u n a n s k r i p s i i n i u n ­

tu k n o m b o r ik a n u la 3 a n d a l am m em ocd lika n m a s a lo h g u g a ta n to r lia d a p ru riiah d a n ta n a li b olca s m il ik w a r g a n c c a r n B e - la n d a .

U la s Q n d a r i p o r i a a s a l a l i m i ru mah d a n ta n a h b o k a s m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a d a p a t d ig u n a k a n o o b a g a i 3*um-

b a n g a n p o m ik ir a n b a g i p ork em b a n g a n hukum a g r a r ia Tdiu - cu 3 n ya d a n p o r k o n b a n g a n liuTcum a g r a r ia y a n g b o r c i f a t

n a s io iia l p a d a uraumnya.

£ . R uanfl L i link up

D alam p em b a h a s a n s k r i p s i i n i h a n ya d i b a t a s i p a - d a p o m ilik a n ru mah ru riiali d a n ta n a h b o k a s m i l i k w a r g a -n oga r'a B o la -n d a o l c l i pihaTc l a i -n w a r g a -n o g a r a I-n d o -n e s ia

s o r t a c a r a p c n y o lo s a ia n ya n g d ito m p u h . P c n u li3 a n i n i d ib a ta s i. d o m ik ia n u n tu k t id a k mcnimb u lJcan s a la h p o - iig o r t ia n to r lia d a p p o m ilik a n ru mah d a n ta n a li l a in n y u .

6

. M o t o d o l o ^ i

S o s u a i d on g a n ju d u l y a n g d ia ju lc a n d a n m a to r i y a n g a k a n d ib a h a s , p e n u lio a n s k r i p s i i n i d i ca m p in g

(15)

k o ijy a ta a n ya n g a d a d a la m p r a k to k .

n . P c n d o k a ta n m a s a la h .

D a la m p o n u lis a n s k r i p s i i n i d ip o r g u x ia k a n c a r a p o n d c k a ta n m a s a la h d o n g a n s u a tu m otod o :

1 . y u r i d i s y a i t u m o m Gc ah k an m a s a la h p cr a iliTca n

ru m a h d a n ta n a h b ok a s m i l i k w a r g a n o g a r a

B

g

-

la n d a b o r d a s a r k a n a tu r a n - a tu r a n fo r m a l y a n g

I b o r la lc u .

2 . 1 in d u T c tif y a i t u m on gga m b a rka n k c ja d ia n k o j a -d ia n ya :ig k liu s u s u n tu k s o la n ju tu y a -d i t a r i l c

k o s im p u la n Tea a r a h umum.

b . S u mb or d a ta .

D a la m p o m l i s a n s l e r ip s i i n i su m b or d a ta n y a s a ­ y a p o r o lo h m o la lu i w a w a n ca r a la n g s u n g d on g a n p o m ilik ru mah d a n ta n a h b o k a s m i l i k w a r g a ix ?g a -

r a B o la n d a d i J a la n N ia s N o. 142 S u r a b a ya , d a n

w a w a n ca ra d on g a n a p a r a t D ir o k t o r a t A g r a r ia P r o - p i n s i Jaw a T im u r , a o r ta w a w a n ca ra d o n g a n P a n i t i a P o la k s a n a P on g u a s n a n M i l i k B c la n d a K a n to r D ir o k -

t o r a t A g r a r ia P r o p in c i Javm T im u r , ju g a d ip o r g u -

n a k a n buTcu-buTai Tca ra n ga n p a r a a h l i y a n g d a p a t

d ip o r ta n g g u n g ja w a b k a n s o c a r a ilr o ia h p e r a ik ir a u -

(16)

c . P r o s o d u r p on gu m p u la n d a ta .

D on ga

11

m om p ortim b a n gk a

11

Teonaisipuan t o r a g a , w a k tu ,

b ia y a y a n g s a n g a t to r b a ta c d ip o r g u n a k a n n o to d o

l a i n y a i t u d o n g a n m on ga d a k a n p o n in ja u a n l a n g - ou n g to r lia d a p o b y o k p o im lis a n d a n h a s il n y a d ic a - t a t s c c a r a c io t o n ia t ik coh u b u n g a n d on g a n tim b u l-1

n ya g u g a ta n to r h a d a p p o m il ik ru m a li d a n ta n a h b o ­ k a s m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a t o r s e b u t .

d . A n a li3 a d a ta .

D a ln m n o n g a n a lis a d a ta , n a k a d a ta y a n g d ip o r -

o lo h d io l a h d o n g a n j a l a n momb a lia s h a l - h a l y a n g b or h u b u n g a n d on g a n a s p olc hu ku m, k om u d ia n d i u r a i -

k a n , d is u c u n s o r t a d ij o l a c k a n s o c a r a s i c t o n a t i s a o h in g g a n e r u p a k a n d a ta y a n g k o n k r it d a n d a p a t

d ip e i’ ta n g g u n s ja w a b k a n .

7 * S is to r a a tik a d a n P or ta n ftftu n flja w q b a n

S ic t c m t ik a n y a d is u o u ii s c b a g a i b o r ik u t :

a . b a b I s o b a g a i b a b ix m d a h u lu a n a lca n d iu r a ik a n s o - c a r a g a r is b o s a r p o r r a a s a la lia n - p o r m a s a la h a n d a lora

o l c r ip s i i n i ;

b . b a b IX s a ya b o r i ju d u l : T im b u ln ya p o m ilik a n r u ­

mah d a n Ta n a li' B olca s M i l i k B o la n d a , ya n g m o l ip u t i

(17)

-iia h b o k a c m i l i k B o la n d a c o r ta tu ju a n p on G h a p u s a n ru mah d a n ta n a li b ok a s m ilik B cla n d a ;

c . b a b I I I b c r j u d u l : P rom os p o m ilik a n ru mah d a n t a -

nah b oJcae m i l i k B c la n d a , ya n ^ m o l ip u t i p r o s o d u r . d a n c a r a p o m ilik a n ru m ah d a n ta n a h b o k a c m il ik

B o la n d a c o r t a p o r a n a n p o m o r in ta h d a c r a h ;

d . b a b IV b c r j u d u l : P o r m a c a la h a n d a n C a ra P c n y c lc -

3 a ia n :iya ya n g b e r i s i p c r m a s a la h a n y a n g tir n b u l 'c c r t a p c n y c lo s a ia n y a n g d itc m p u li;

c . b a b V s o b a r ja i b a b p o iiu tu p , a k a n m om b orika n Tccsim -

p u la n b a £ i p e r m a s a la h a n ya n £ t o r j a d i . B o r d a s a r k a n k G cim p u la n tc r s o b u t a k a n d ib o r ik a n c a r a n - s a r a n d a la m m o lo n jr k a p i s k r i p s i in i. ,

P c r t a ! )g£ u

:

ig j aw ab a n s i s t c ma t i k a :

P cn d a h u lu a n d i s i n i s a ya lo ta k k a 'n d i d a la m b a b I , b crh u b u iitf d i d a la m p on d a h u lu a n i n i n e n jju r a ik a n p c r - m a s a ln h a n ya n ^ a lean d ib a h a c d i d a la m s k r i p s i s o c a r a

g a r i s b o c a r ijy a . S o d a n ck a n l a t a r b c la k a n g tim b u ln y a p c - m ilik a n d a n tu ju a n p o n ^ ia p u s a n ru mah d a n ta n a h d itc m -

p a tk a n d a la m b a b I I , k a r o :ia d on g a n mcmahami l a t a r b e - la k a ii^ d a n tu ju a n n y a a ka n d ik c ta l iu i s a s a r a n d a r i p o n g -

h a p u s a n ru mah d a n ta n a h b e k a c m i l i k w a r g a n o g a r a

E

g

(18)

P r o s e s p o m ilik a n ru mah d a n t a i c l i b o k a s m i l i k

w a r g a n c g a r a B o la n d a d itcm p a tlca 'n d a la w b a b I I I , k a r o n a

s o t o l a h d ik o ta h u i l a t a r b o la k a n g d a n tu ju a n p on g fra p u s - a n ru m ah d a n ta na h. b o k a s m il ik w a r g a n o g a r a B o la n d a ma­

lm d ig a m b a r k a n p r o s o d u r c a r a p o m ilik a n to r h a d a p ru m ah

d a n ta n a li b o k a c m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a . S od a n gk a n

m on g on a i l a t a r b o la lc a n g , tu ju a n d a n p r o s e s p o m ilik a n

a o r ta p o r a tu r a n c a r a p o m ilik a n n y a m en im b u lk a n p o r n a s a - la h a n d a n c a r a p o n y o lo s a ia n n y a d ito m p a tk a n d a la m b a b I V , b er h n b u n g b a b to r s o b u t s o b a g n i i n t i d a r i p o n u lic a n s k r i p s i i n i .

B ab V clo b a g a i b a b p o m tu p a k n n m o n a r ik s u a tu k o -

s im p u la n d a r i s o lu r u h u r a ia n d a n p o r m a c a la h a n y a n g tim ­ b u l a o r ta m orn b erik a n s a r a n - a a r a n u n tu k m om ocahka n p e r -

(19)

BAB I I

TIKB U LN YA PI2M ILIKAN RTJMAH DAN TANAH

BliKAS M IL IK BELA A

1 • L a t a r B c la Tcan^ T im b u ln ya Rumah da n Ta n a h E oTcas

M i l i k B e la u d s

P om b ob a s a n I r i a n J a ya d a r i p on d u d u k a n b a la tc n - t a r a B o la n d a mcmbawa p o n g a r u h b c s a r b a g i w a r g a n o g a r a

B o la n d a la in n y a y a n g a d a d i s o lu r u lx w ila y a h In d o n o c ia . S o b a g ia n b o s a r d a r i w a r g a n o g a r a B o la n d a y a n g a d a d i In d o n o c ia ra on in gga lTca n w ila ya h . In d o n o c ia ,

E o p o r g ia n n icrok a me-riba wa dampak to r lia d a p h a k m i-

liT cn ya ya n g b o r u p a *u raah d a n ta n a h ivion ja d i tid a l- : t o r -

a t u r . Ru nah d a n ta n a h y a n g d it in g g a l k a n , a d a ya n g d ik u - a s a i o r a : l a i n m o la lu i p o r j a n j ia n j u a l - b c l i , p c n u n ju k - a n tc r h a d a p c o c c o r a n g d a n p on g u a ca a n la in : > y a .

M o n $ ia d a p i c i t u a o i d c m ik ia n P o m o r in ta h R c p u b lik In d o n e s ia m on g a m b il la n g k a h p o n o r tib a n r o e :la lu i S u r a t lid a r a n M o n to r i A g r a r ia ta n g g a l 2 D os om b or 1957 N omor

K.AX' 40/ 2/ 3U to n ta n g L a r a n g a n P om in d a lia n ITak M i l i k tfa r - g a n e g a r a B o la n d a D a la m L a p a n g a n A g r a r ia . A d a n ya l a r a n g -

a u tc r s e b u t mombawa p e n g a r u li to r lia d a p k c a b s a lia n p e r ­

(20)
(21)
(22)

P r p . Talxu n I9 6 0 ya n s m en ya ta k a n :

"U n tu k m cla k s a n a k a n p cn j^ u a s a a n tcrm a Tccu d d a la m p a s a l

1

d a n

1

:

10

:

13

a da lean p c iy o l e s a ia n s e la n ju tn y a d a r ip a d a b o n d a - b o n d a ya n ^ d ik u a s a i i t u , d i d a o r a h - d a c r a h ya n ^ d ip a n d a n g p o r lu o lo h M e n to r i Muda

A g r a r ia d ib c n tu k s u a tu p a n i t i a ... , M.

B cn g a n d om ilcia n , ru mah d a n ta n a h b o k a s m il ik

w a i’ ^ancgax-'a B o la n d a y a i y n o n in g ^ a llc a n w ila y a h In d o n e ­ s i a d a p a t t o r k o o r d i n i r d o n ^ n b a i k s e h in g ^ a tid a Tc aTcan

m oixim b u lka n Ir o s u lita n untuJc m on cn tu k a n s ta tu s p o m ililc -a n ru m-ah d -a n t-a n -a h n y-a .

2 • Tu .^ ia n P e n - h a u is a n Rumah d a n Ta :ia h M i l l ! : B o la n d a

P on g h a p u s a n tox’h a d a p ru tia h d a n ta n a h b o k a s m i­

l i k w a r g a n o g a r a B c la n d a y a n g m c n in g g a lk a n w ila y a h I n ­

d o n e s ia m ompu nya i

2

s a s a r a n p ok ok ya n g m e l ip u t i :

a * te r h a d a p k eb u tu h a n poYamaha

11

;

b , c o b a g a i p c la k s a n n a n k o tc n tu a n ya n ^ b e r la k u .

D enman s em a k in p c s a tn y a p or ta m b a h a n p en d u d u k In d o n e s ia a k a n mombawa pon ^ a x’u li to r lx a d a p k eb u tu h a n

p oru m a h a n . P a d a s a tu s i s i w a r g a n o g a r a B c la n d a ya n g a d a d i w ila y a h In d o n e s ia lu on in s ga lTca n w ila y a h In d o n e ­ s i a b o s e r t a Tccka ya a n n ya ya n g b er u p a ru r.ia li, d a n ta n a h , s o d a n g k a n p a d a s i c i l a i n w a r ^ n u e jja r a In d o n o s ia riom er-

(23)
(24)

c v a l u a c l s a m p a i s c ja u h m a m h u b u n ga n a n ta r a p on g u a s a

d a :j p o m ilik b o n d a - b o n d a to ta p ya n g d it iiig g a l k a n . Ha o i l

c v a l u a s i to r s o b u t p ih a k p a n i t i a a k a n m on on tu k a n a p a k a h

h u b u n ga n a n ta r a p on g u a ca d on g a n p o m ilik n y a tc r d a h u lu d ia n g g a p s a h .

A p a b ila hu b u n ga n - a n ta r a p on g u a s a d on g a n p o m il ik

to r d a h u lu d ia n g g a p s a h maka p on g u a s a m om p cr olch k en u n g - Icin a n u n tu k m cn g a ju k a n p or m ch on a n p o m ilik a n to r h a d a p ru m a h d a n ta n a h ya n g d ik u a s a in y a . H a l i n i a k a n m o:id a p a t

p r i o r i t a s a p a b il a p on g u a s a to r h a d a p ru m ah d a n ta n a h b o -

k a c m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a to r s o b u t a d a la h p o g a w a i n o g o r l . D on g a n p r i o r i t a c to r s o b u t d im a k s u d b u k a n b o r -

a r t i b a liw a k op a d a b u k a n p oga w a .i n c g o r i a ta u s w a s ta t o r -

tu tu p k om u n g k in a n u n tu k m c m ilik in y a .

*, K la u s u la to r s o b u t d i a ta s d a la m p a s a l 1 P e r ^ t u r - a n P c m o r in ta li N om or 2 2 3 Ta h u n 196 1 L N

2 78

to n ta n g P o -

doman P o la k s a n a a n p a s a l 1* d a n p a s a l 5 U n d a n g - u n d a tig N o-

m or

3

Pr P* Ta h u n I9 6 0 .

P a s a l 1 P o r a tu r a n P o m o r in ta h N o . 223 Ta h u n 1961

m on ya ta k a n s c b a g a i b o r ilc u t :

(25)
(26)

P a s a l 20 a y a t ( 1 ) : Hale r u ililc a d a la h haT: tu r u n t o -ninru n, to r J cu a t d a n tc r p c n u h ya n g d a p a t d ip u n y a i o r a n g a ta s ta n a h d on g a n m o n g in g a t k o to n - tu n n d a la m p a s a l 6 ;

P a 3 a l 21 a y a t ( 1 ) : H air/ a w a r g a n o g a r a In d o n e s ia d a ­ p a t m cm pu n ya i h a !: m iliT c.

D on ga n d om ilcia n j o l a s b a liw a p on g u a s a ru m a li d a n ta in h m ill!- : w a r g a n o g a r a B o la n d a y a n g m o n in g g a lk a n w i l a -

y a li In d o n e s ia b o r tu ju a n u n tu k momonu hi k eb u tu h a n a ka n p oru iu a h a n d a n p c la k c a n a a n s c c a r a tc g a s k o to n tu a n d a la m

(27)
(28)

w a r g a n o g a r a B o la n d a h a r u s m o la lu i p crm oh on a n .

P r o a o d u r p o la T is a n a a :m ya , b a h w a s o t l a p p cm oh on lia r u c m cn ga m b il b la:iJ-:o c u r a t p crm oh on a n p a d a P a n it ia

P ola Tcs a n a P on g u a s a a n M ill ie B o la n d a ( la m p ir a n 1 ) . D i d a ­

la m b la n leo to r s o b u t d ica n tu m Jca n

nama,

p c k c r ja a n , Iccw a r- g a n o g a r a a n , to m p a t t i n g g a l d a r i p om oh on , l o t a k ta :ia h -

n ya , lu a s

ta n a h n y a , p e m il ik

ccb clu i'.inya,

ju m la h ta n a h

ya n g d i m i l i k i pom oh on s o k a r a n g , P crm oh on a n to r s o b u t' h a -

r u e - d il a m p ir i s u r a t- o u r a t. a o b a g a i b or iJ a .it :

1 . c u r a t J cctcr a n g a n p e n d a fta r a n ta n a h ;

2

.

ga m b a r c i t u a s i ta s r li a ta u p o ta ta n a h ;

. *

3 . s a l in a n c u r a t p e n d a fta r a n p a d a P . 3 . M . B . ;

ij.. s a l in a n c u r a t i z i n p cru m a h a n ;

s a l in a n s u r a t k c p u tu c a n t o r a k h ir c o b a g a i p o g a w a i

n o g o r i a ta u p o n s iu n a n p o g a w a i n o g o r i;

6 . c u r a t k o to r a n g a n d a r i i n s t a n c i p cm oh on b o k e r j a

b a h w a pom oh on b olu m p o r n a h m on d a p a t f a c i l i t a c p c m b c lia n ru m a h a ta u ta n a h d a r i P c m o r in ta h ;

7 . p c r s o tu ju a n a ta u i z i n d a r i i n s t a l l s ! y a n g b c r w o - n a n g jlTca ru mah a ta u ta na h. ya n g. d im ch cn d a la m t a b o l p em m a h a n A1KT atc-u I n c t a n c i Pone r in t a h ;

8 . p o r c o t u j u a n d a r i p o n g h u n i c a l l , j i k a p o n o h o n

(29)

K o u o lu r u h a n s u r a t p erm oh on a n b o s p r ta la in p ir a n -

n ya d ib u a t d a l aw r a n $ c a p 5 ( l iiu a ) clis a rn p a ilca u Tcopada p a :ii t i a P o la k c a n a P cn g u a ca a n M iliT c B o la n d a , P a n it ia to r s o b u t d ib o n tu k m o la lu i S u r a t K o p u tu c a n M c n to r i I-iuda

A g r a r ia N c n o r S k 3 3 0 A a / 1 9 6 0 j o K o p u tu c a n M o n te r i Muda

A g r a r ia Korn o r ST; 1 2 / K a / 1 9 6 2 .

B ord n s a rtea n S u r a t Kop u tu ca n Ilo n to r i D a la i* N ogo-

r i Noi:ior STc 1^3/D JA/1973 cu cu n a n k c a n g g o ta a n F a n itia

P ola T;a a :ia a n P cn gu a ya a n M il ik B ola n d a d a n P a n it ia P o -

n a Tcsir diadaTcan p oru b a h a n *

; S u cu n a n k c a n g g o ta a n y a n g b a r u a d a la li s c b a t p i b o r ik u t : 1 . k o p a la D ii- o k to r a t A g r a r ia P r o p in s i s o b a g a i Tco-

.tu a m cra n gk a p a n g g o ta ;

2 . a o o r a n g p o ja b a t d a r i K a n t o r P o r .io r in ta h Da o r a ll

P r o p in n i ya n g c .itu n ju k o lo h G u b o r m r K o p a la D a -

c r a h c o b a g a i a n g C ^ ta ;

3 . s oo r a i* ? p o ja b a t d a r i K a n t o r I n s p e k t o r a t P a ja lc P r o p iiu j i y a n g d itu n ju k o lo h K o p a la In s p o T c to r a t

P a ja k P r o p in c i s o b a g a i a n g g o ta j

I|. s o o r a n g p o ja b a t d a r i Ka n t o r D ir a c P o k c r jo a n

Unum P r o p in c i c o b a g a i a n g g o ta ;

5 . c o o r a n g p o ja b a t d a r i K a n to r P o r w a k ila n Im ig r a - s i y a n g d litu n ju k o lo h K o p a la K a n to r P o r w a k ila n

(30)

6 . c o o r a n g p c ja b n t d a r i K a n to r D ir c T c to r a t A g r a r ia

P r o p in s i ya n g d itu n ju lc o lo h K o p a la D ir c lc t o r a t

A g r a r ia P r c p in o i s c b a g a i c c lc r o ta r ic b u k a n a n g - g o t a .

S cd a n g 'ca n u u cu n a n Iflo a n g g o ta a n P a n i t i a p cn a J c3 ir

a d a la h s c b a g a i b o r ik u t :

1 . k o p a la d ir o l c t o r a t a g r a r ia p r o p in s i a ta u p o ja b a t

ya n g d itu n ju k n y a s o b a g n i k o tu a m cra n g k a p a n g g o - ta ;

2 . k c p a la d in a s p o lc c r ja a n umum p r o p in s i a ta u p c j a -

b a t y a n g d itu n ju k s c b a g a i a n g g o ta ;

3 . k o p a la in c p c k s i k cu a n g a n a ta u p o ja b a t l a i n ya n g d itu n ju k s c b a g a i a n g g o ta ;

• I*. s c o r a iig p o ja b a t d a r i k a n to r d ir o l c t o r a t a g r a r ia >, p r o p in s i ya n g d itu n ju k o lc h K c p a la D ir o lc to r a t

A g r a r ia P r o p in s i s c b a g a i s o k r o t a r is b u lcan a n g g o - t a .

. P o r a n a n p a n it ia p o la k s a n a p o n g iia c a a n m i l i k B o la n - dq d a la m p o m ilik a n ru mah d a n ta n a h b ok a s m i l i k B c la n d a

y a it u r- icn erim a p or m oh on a n y a n g d ia n g g a p mcmo:iu hi p c r s y a - r a ta n u n tu k koir.u d ia n d ic id a n g k n n o l c l i p a n i t i a p cla k s a r^ a

p cn g u a s a a n m i l i k U o la n d a . A p a b ila d a r i p orm oh on a n t o r s c -

(31)

po laT e sa:i & ]X)m ^ u a sa a n n d lilc B c la n d a d a p a t m cn gu Liu lka n k op a d a Mo u t e r i L'alnr-i N o g o r i a ta u D ir o k tu r J o n d r c l A g r a ­ r i a a g a r m cm p crolo h k op u tu u n n .

A p a b ila p orm oh on a n b o s c r t a p o r s y a r a ta n n y a ya n g d ia ju k a n o lc h p a n it ia p e la k s a n a p cn g u a s a a n m i l i k B o la n ­

da t c r n y a t a d i s o t u j u i o l c h M c n to r i D a la m N c g o r i a ta u D ir o lc to r a t J c n d r a l A g r a r ia maka aTcan d i t o r b i t k a n :

1* s u r a t i z i n m om b oli k op a d a p cm oh on ;

2 , s u r a t p o r in tn h ix r . ia k c ir k op a d a p a n it ia a h l i a ta u p c n a k s ir .

B o r t i t i k t o l a k d a r i c u r a t i z i n m em b cli d a n s u r a t

p c r in ta h p c n a k c ir a n maka p a n i t i a a h l i a ta u p c n a k s ir mo- n g a d a k a n p o n a k c ir a n to r h a d a p h a r g a ru mah d a n ta :ia h . P c - n a k s ir a n to r s o b u t d ib u a t d a la m b c r i t a a c a r a p o n a k s ir a n u ntu k*, s o la n ju tn y a d iu c u lk a n k op a d a M o n tc r i D a la m N o g o r i

u n tu k m on d a p a tk a n Tccp u tu ca n p o n ju a la n .

S od a n g k a n b ia y a p o n a k c ir a n makeiraum s o b c s a r 2 fc!

d a r i h a r g a p o n a k s ir a n y a n g d ib o b a n k a ii k op a d a p cm oh on .

B ia y a p c n a k c ir a n to r s o b u t d is o r a h k a n k op a d a c c k r c t a r i a t

(32)

2 . P o r a tu r a n T o n ta n g C a ra P o m llilc a n Huma li d a n Ta n a h H i-

l i k B o la n d a

P o m ilik a n ru m ah d a n ta n a h b o k a s m i l i k w a r g a n o g a -

r a B o la n d a ya n g m o n in g g a l!:a n w i l a y a ll In d o n e s ia c o b a g n i

k o n s o k u o n s i p o la k s a n a a n U n d a n g - u n d a n g N omor 5 Tahu n

I9 6 0 to n ta n g P o r a tu r a n B a s a r P ok ck- p oIcoT: A g r a r i a . B i

d a la m p a s a l 9 d a n p a s a l 21 U n d a n g - u n d a n g N om or 5 Ta h u n i

9 6 0

d in y a ta k a n b a h w a h a n ya w a r g a n o g a r a In d o n e s ia y a n g

ricr.ip u n ya i h u b u n ga n y a n g ponu h d on g a n b u m i, a i r , d a n r u -

a n g a n g k a s a .

P a s a l 9 i^ ion ya ta k a n : "i- Ia nya w a r g a n o g a ra In d o n e ­ s ia ya n g d a p a t m cm p u n ya i h u b u n ga n ya n g s op en o h n ya d on g a n b u m i, a i r , d a n r u - u n g a n g k a s a d a la m b a t a s - b a ta s t o r t o n t u "

P a s a l 21 : "Ila n ya w a r g a n o g a r a In d o n e s ia d a p a t m cm p u n ya i h a k mi l i k " .

P o la k s a n a a n l o b i h l a n j u t d a r i U n d a n g - u n d a n g N o-

m or 5 Ta h u n i

9 6 0

, na kn P o m o r in ta h t o l a h m c n g o lu a r k a n U n d a n g - u n d a n g N omor 3 P r p . Ta h u n i

9 6 0

to n ta n g P o n g u a s a -

a n B on d a - b on d a T o ta p M i l i k P c r s c o r a n g a n W a r g a n o g a r a B e­

l a n d a .

(33)

-ya h In d o n e s ia .

P c la k s a n a a n p o m ilik a n ru mah d a n ta n a li b o k a s m i­

l i k w a r g a n o g a r a B c la n d a l o b i h i a n j u t t e l a h d ik c lu a r k a n

P o r a tu r a n P c n o r in ta li N omor 223 Ta h u n 1961 to n ta n g MP o - doman P o la k c a n a a n p a s a l U d a n p a s a l 5 U n d a n g - u n d a iig N o­

m or 3 Ta h u n I9 6 0 " * P o r a tu r a n P o m c r in ta h N omor 223 Ta h u n

19 6 1

ra on ga ixtu n g p o n g c r t ia n tc n ta n g p o n yc r a h a n ru mah d a n

ta n a h b o k a s m i l i k w a r g a n o g a r a B c la n d a y a n g d iT a ia s a i p i - lia k k o t ig a k cp a d a P o m c r in ta h .

P o n g c r t ia n l a i n ya n g t c r t u a iig d a la m p a s a l U y a

-1

i t u b a ta s a n m cn g cn a i p ilia k - p ilia k y a n g d ip o r b o lc h k a n u n -

tu T: m o m ilik i ru m ah d a n ta n a li b o k a s n i l i l c w a r g a n o g a r a B c la n d a , c a r a u n tu k m c m p e r o lc h iya d a n p c r c y a r a ta n a p a

ya n g d ip e r lu k a n a g a r d a p a t m o m ilik i rumah d a n ta n a h b c - k a a m il ik w a r g a :ic g a r a B o la n d a . D i ca m p in g i t u ju g a d i - a t u r m cn g on a i b a d a n y a :ig m o n g k o o r d in ir p orm oh on a n u n tu k

m o m ilik i ru mah d a n ta n a li. boTcac m i l i k w a r g a n o g a r a B c la n ­

d a .

P c r a tu r a n l a i n n c n g o n a i p o m ilik a n ru m a li d a n t a ­

na h b c k a c m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a y a it u S u r a t K op u -

(34)

B o la n d a . P a n it ia p c la k c a n a p o n g u a c a a n m i l i k B o la n d a t o ­

la h d ia d a k a n p or u b a h a n cu cu iia n a n g g o ta n y a n o l a l u i S u r a t K o p u tu c a n M o n tc r i £>alaiu N o g c r i N oiu or 5 k li+ 3 / D J A / 1 9 7 3 •

S od a n g k a n m on gon a i p o n o g a c a n c ta t u c ru m a h d a n ta n a h n ya t o l a h d i t o r b i t k a n P o r a tu r a n P r o c id iu m K a b iu c t

D w ik o r a N omor 5 / P rIc/ Ta liu n 1 96 5* P o r a tu r a n P o ia k s a n a a n - n ya d ik o lu a r k a n P o r a tu r a n D ir c k t u r J o n d r a l A g r a r ia N o­

m or 3 Ta h u n 1 9 6 8 . D i d a la m P o r a tu r a n D ir c k t u r J o n d r a l

A g r a r ia N omor 3 Ta h u n

19 6 8

d iu r a ik a n m o n g ciia i p r o c e d u r

d a n p o r c y a r a ta n y a n g d ip c r lu k a n d a la m m en ga ju k a n ' p r o -

c o c p crm oh on a n u n tu k m o m ilik i ru i.ia li d a n ta n a h b o k a c m i­ l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a .

3 . P o r a n a n P o m o r in ta h D a orqh

P o r .io r in ta h D a or a h d a la m p r o s e a p o m ilik a n ru m ah

d a n ta n a h b o k a c m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a s o c a r a l a n g

-1

s u n g

1

memang t id a k d a p a t ik u t roon on tu k a n d a l a n m on ga m b il k o p u tu c a n . "P o m o r in ta h d a o r a h d a la in p r o s o c p o m ilik a n

i n i to r b a ta o h a n ya s o b a g a i a n g g o ta p a n i t i a p o la k s a m p otig u a s a a n m i l i k b o la n d a y a n g d itu n ju k o lo h g u b o r n u r " . ^

(35)

G u b orn u r

3

c b a g a i k o p a la d a o r a h d a la m h a l p cm b o-

r i a n i z i n m om b 'cli ru m ah d a n ta n a h h a n ya m on u n ju k a : ig g o - ta a ta u p o ja b a t d a r i porno r in t a l i d a o r a li u n tu k s o l a n j u t -

n ya s u a u n a n k o a n g g o ta a n n y a d itc ta p k a n o l c h M c n to r i D a ­ llam N o g o r i.

D on ga n d o m ik ia n , k a r o n a p o j a b a t d a r i p o m o r in ta li d a o r a h h a n ya s o b a g a i a n g g o ta r.«aka h a n ya b o r p o r a n s o b a -

g a i k o o r d in a t o r ya n g - m onga da ka n p o n o l i t i a n to r h a d a p

p orm oh on a n ya n g a d a d a n p c r s y n r a ta n n y a .

S o to l a l i d ia d a k a n p o n o l i t i a n p a d a p orm oh on a n ya n g

d ia n g g a p momcnu hi p o r s y n r a ta n s o s u a i y a n g d ito n tu k a n

o lo h p a n it ia p c la k c a n a p o n g u a s a a n m i l i k b o la n d a ya n g m on ga d a ka n a id a n t u n tu k a c la n ju tn y a s u s u n a n Ic o a n g g o ta a n - u ya d itc ta p k a n o lo h M c n to r i D a la m N o g o r i.

D on ga n d o m ik ia n , k a r o n a p o ja b a t d a r i p o m c r in ta h

d a ora h .- h a iy a s c b a g a i a n g g o ta maka h a n ya b o r p o r a n o o b a - g a i k o c r d in a to r ya n g m on ga d a k a n p o n o l i t i a n to r h a d a p

p orm oh on a n y a n g a d a d a n p o r s y a r a ta n n y a .

S o t o l a l i d i a da lean p o n o l i t i a n p a d a p crm oh on a n y a n g

d ia n g g a p momonu lii p o r a y a r a ta n c o a u a i y a n g d itc n tu lc a n o l c h p a n i t i a p c la lc c a n a p on g u a s a a n m il ik B o la n d a y a n g m cn ga da Ta in s i d a n g u n tu k s c la n ju tn y a m en g a ju k a n l ia a il n y a

k op a d a M c n to r i D a la m N o g o r i u n tu k m on d a p a tk a n k c p u tu s a n

(36)

B AB I V

PEKMASA

l

AHAN DAN. CARA PENYELE5AIANNYA

P e r m a c a la h a n Y a :y» T im b u l

D r- la n r a n g k a p o la k s a n a a n p o n g u a ca a n b on d a - b o n d a

t o t a p m i l i k p o r s c o r a n g a n w a r g a n o g a r a B o la n d a ya n g a d a d i In d o n e s ia o lo h P o m o r in ta h t e r n y a ta b a n ya k m on im b u l-

k a n p o r r o a s a la h a n . P o r va a s a la h a ic iya ya n g tim b u l 30 J a k b o r la k u n y a U n d a n g - u n d a n g N omor 3 P r p . Ta h u n 1-960 to n -

ta n g P on g u a ca a n B o n d a - b o n d a T o ta p M i l i k P o r c e o r a iig a n

W a r g a n o g a r a B o la n d a . P or m a s a la h a n n ya b c r l d c a r p a d a s c -

b clu iu . d ik u a s a i o lo h p ila a k k o t i g a . S o c a r a m o n d o ta il

p o r m a s a la h a n - p o r m a s a la h a n to r s o b u t m c l ip u t i :

a . b a g a im a n a p r o c o d u r d a n c a r a u n tu k m on gh a p u s d a n ra onca b u t- ru mah . d a n ta n a h b o k a c m i l i k w a r g a n o g a ­

r a B o la n d a ?

b * p o r c y a r a ta n a p a y a n g h a r u c d il o n g k a p i u n tu k d a - p a tn y a m on g a ju k a n p o r n o h o m n a g a r m om p cr oloh

h a k a ta c ru mah dan ta n a h b ok a c m i l i k w a r g a n o g a ­ r a B o la n d a ?

c. c ia p a k a h y a n g m on d a p a t p r i o r i t a s d a la r i po mi l i le­

(37)

cL komana p orm ch on a n u n tu k m o m ilik i ru mah d a n ta n a h

b ok a s m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a d itu ju k a n ?

0 . b a g a im a n a m on g on a i h a r g a n y a , e ia p a k a h ya n g m on on -

tu k a n ?

f . b a g a im a n a a ta tiis ru mah d a n ta n a h ya n g d ip o r o l o h

d on g a n c a r a d c m ik ia n ?

g . b a g a im a n a a p a b ila k o la k d i k om u d ia n h a r i a d a g u -

g a ta n d a r i p ih a k l a i n y a n g b o r lia k , m ic a ln y a g u - ' g a ta n to r s o b u t tim b u l d a r i w a r g a n o g a r a In d o n o s ia

s o b a g a i a k ib a t p o w a r g a n cg a r a a n ?

2 . C a ra P o n y o lo c a ia n Yann D ltorapu h

D a la m m e n y o lo c a ik a n p o r m a c a la lia n - p o r m a s a la h a n d i a ta c p a n i t i a p o la k s a n a p o n g u a ca a n m i l i k b o la n d a mo-

nompuh d on g a n c a r a c c b a g a i b o r ik u t :

To r lia d a p p r o s o d u r d a n c a r a p o n c a b u ta n to r lia d a p

b o n d a - b o n d a t o t a p m i l i k w a r g a n o g a r a B o la n d a d id a s a r k a n

p a d a U n d a n g - u n d a n g N omor 3 P r p . Ta h u n i9 6 0 . R o a l i

3

a s i p o la k s a n a a n p o n c a b u ta n t o r l o b i h d olvu lu d i k l a c i f i k a a i - k a n j o n ic b o n d a - b o n d a t o t a p ya n g d i p o r i n c i c c b a g a i b o r -

ik u t :

1

. somu a b on d a t o t a p m i l i k p o r s o o r a n g a n w a r g a n o g a r a

b o la n d a ;

(38)
(39)

ru mah clan ta n a h to r s o b u t m on ja cli h a p tic;

b • ru mah d a n ta n a h to r s o b u t ja ttili p a d a p o n g u a ca a n

n o g a r a .

B d ^ i p ih a k - p ilia k ya n g b o r m iiia t m o m ilik i h a k a ta s

ru mah d a n ta n a h b o k a c m i l i k w a r g a n o g a r a B e l a ill a maka

p c r c y a r a ta n ya n g h a r u c d ip o ir u h i a d a la h c c b a g a i b o r ik u t : a . c u r a t p or m oh on a n ( b la u k o p orm oh on a n t o r s o d ia d i

Ta in t o r a ta u c o k r o t a r i a t P r k 5 d a o r a h ) ;

b . c u r a t k c to r a n g a n p c n d a fta r a n ta n a h ;

c . ga m b a r 3 i t u a c i ta n a li a ta u k u tip a n p o ta ;

d . k o tc r a n ia n d a r i k a lit o r i m i g r a s i n o n g c n a i k o w a r g a -

n c g a r a a n p o m il ik a ob olu m n ya d a n k o to r a n g a n b a h w a p o m ilik

3

cb olu m n ya t e l a l i m o n in g g a lk a n w ila y a h

In d o n e s ia ;

o . c u r a t i z i n p on om p a ta n ; \

f . s a l in a n c u r a t t o r a k h ir c c b a g a i p o g a w a i n o g o r i/

. A B R I/ p o n s iu n a n ;

g * c u r a t k c to r a n g a n d a r i in s t a n c i to in p a t pom ohon

b o k o r j a , b a liw a pom oh on b olu m p o r n a li m on d a p a t f a c i l i t a c p o m b o lia n ru iviali d a n ta n a h d d r i ix:m o- r i n t a l i ;

h . p o r s o tu ju a n a ta u i z i n d a r i in s t a n s i y a n g b o r -

(40)
(41)

malca d ito n tu lc a n u r u t- u r u ta n p r i o r i t a c y a n g d i k l a s if il e a -

ciT-:an d a la m 2 ’ T:olompoT: :

1

. p o g a w a i n o g o r i;

2

, buTran p o g a ^ a i n o g o r i.

P c n ja b a r a n m a s in g - m a s in g JcolorapoTc to r s o b u t d i

a ta s m o l ip u t i :

1

', r jo g a w a i n o g o r i p on g h u n i ru m n li a ta u p cm a ls a i t a ­

n a h ya n g b o r s a n g lc u ta n y a n g b olu m m om p u iya i r u ­

mah d a n ta n a h ;

2

. p o g a w a i n o g o r i p on g h u n i ru m ah a ta u ta :ia h ya n g

b o r c a n g k u ta n a s a lk a n d on g a n p c m b o lia n ya n g b a -

r u ,

1

tid a l- : a lcan m om p u :iya i I c b i l i d a r i

2

ru mah a ta u b id a iig ta n a li;

3

. p o g a w a i n o g o r i b u lca n p on g h u n i ru mah a ta u ta n a h

y a n g b o r c a n g lc a ta n y a n g b olu m m om pu n ya i ru mah

a ta u ta n a h ,

! S odangTcan ya n g d im a lcs u d d on g a n b u k a n p o g a w a i n o g o r i y a i t u piha Tc l a i n t o t a p i m o n ja d i p on g h u n i ru m a h a ta u p om a k a i ta n a li yn n g b o r s a n g lr u ta n d a n b olu m

mcmpu-i

n y a i ru mah a ta u ta n a h , i

P o m b a g ia n Tcolompok to r s o b u t mombawa p o n g a r u li to r lia d a p

u r u ta n - u r u ta n p r i o r i t a c c c b a g a i b o r il a it :

(42)

-n a h y a -n g b olu m m ompu -nya i ru m a li a ta u ta -n a h ;

2

. p o g a w a i n o g o r i p o lig h u n i ru m ah a ta u ta n a h m o s k i-

pu n s u d a h m om pu nya i ru m a li d a n ta n a h ;

3* p o g a w a i n o g o r i b u k a n p o n g liu n i ru mah a ta u ta n a h ya n g b olu m m om pu nya i ru mah d a n ta n a h ;

b u k a n p o g a w a i n o g o r i p o n g liu n i ru m a li a ta u ta n a li y a n g b olu m m om pu nya i ru m a li d a n ta n a h .

M on g on a i b la n k o p o m o h o n a n b a g i p o m in a t s o s u a i k r i t o r i a to r s o b u t d i a ta s d il o n g k a p i d on g a n p c r s y a r a t a n d itu ju k a n k op a d a M o n to r i D a la m N o g o r i m o la lu i s o

-k r o t a r i a t P a n it ia P c la -k e a n n P o n g u a s a a n M i l i -k B o la n d a .

D a s a r d a r i k la u s u la i n i b o r t i t i l c t o l a k p a d a k c te n tu a n

d a la m p a s a l 1; a y a t ( 1 ) U n d a n g u n d a n g N omor 3 P r p . T a -liu n I

9 6 0

y a n g m cn ya ta k a n s o b a g a i b o r ik u t :

"B a r a n g o ia p a i n g i n m om b oli b o n d a - b o n d a t c t a p - ya n g d ik u a s a i m on u ru t k o tc n tu a n p a s a l

1

h a r u s

m on g a ju k a n p orm oh on a n k op a d a M c n to r i Muda A g r a r ia d on g a n p o r a n ta r a a n p a n it ia s o to m p a t y a n g b o r s a n g k u ta n , m on u ru t c a r a y a n g d it c n t u - Ica ii o lo h Mo u t e r i Muda A g r a r ia ” .

S o to la li p orm oh on a n d ip u tu s k a n o lo h Mo u t e r i D a ­ la m N o g o r i maka d itc n tu k a n m cn g on a i lia r g a ru raah d a n

ta n a h y a n g d im olion k a n . P r o s o s p on on tu a n h a r g a ru mah d a u ta ija h b o k a s m i l i k w a r g a n o g a r a B c la n d a a k a n d it a k -

a i r o lc h s u a tu p a n it ia p o m k s ir y a n g d itu n ju k o lo h

(43)
(44)

n i l a i I a i n - l a i n ;

b . h a r g a pennies I r a n u n tu k ta n a h b a

1

u p a hale gu n a b a ­

n gu n a n d a n b u k a n m oru p a ka n ta n a h J eos on g, d it o n -

tu k a n b o s a r n y a h a r g a d a r i h a r g a ta n a h m i l i k

s o c a r a umura d a la m k o a d a a n fcos on g,. d o n g a n raom-

p o r h a tik a n l o t a k ta n a li- ta n a h i t u d i s u a tu d a o ­

r a h s o c a r a p l a n o l o g i: : ( n is a l n y a d a o r a h p o r d a - g a n g a n , d a o r a h i n d u s t r i , d a o r a h p o r h o to la n a ta u f l a t , d a n d a o r a h ru m a li- ru m a h b o c a r ) .

P c la k s a n a a n p c n a k c ir a n to r s o b u t d ia t u r d a la m

p a s a l 2 P o r a tu r a n M c n to r i A g r a r ia Hor.tor 2 Ta h u n I

9 6

J

4

.

to n ta n g Fedomoxi P o n a lc s ir a n H a r g a Rumah a ta u Ta n a li B o - Im s M i l i k P o r s o o r a n g a n w a r g a n o g a r a B o la n d a .

K

uitius y a n g d ig u n a k a n u n tu k m cn cn tu k a n b o s a r n y a p c n a k r iir a n lia r g a ru m a li d a n ta na h. a d a la li s c b a g a i b c r - ik u t :

J

10 0

^ - ( N . S . $ ) . L .K .jS J

P c n j c l a s a n : N i a l a h unror b a n g u n a n ;

S ia l a h b o s a r n y a n i l a i s u s u ta n ( d a f t a r t c r l a m p i r ) ;

1

L ia l a l i lu a s b a n g u n a n ;

PI i a l a h h a r g a s a tu a n b a n g u n a n ;

(45)

F a k to r i n i a d a k a r o n a a d a n ya p c r le n g k a p a n a i r ,

l i c t r i k , d a n l a i n - l a i n { d a f t a r p e r in c ia n t o r -

l a m p i r )

.

D acr;r b o r p ij a k d a la m m on eta p k a n p c r h itu n g a n b e - o a r n ya p c r h itu n g a n h a r g a ru mah d a n ta n a h b o k a c r a il ik

w a r g a n o g a r a B o la n d a a d a l a ll p a a a l 3 P o r a tu r a n I l o n t o r i A g r a r ia N omor

2

Ta h u n I

9 6

lj..

D a la iu m on eta p k a n h a r g a a k l iir y a it u momaeu M ran k om p on on - k om p on cn y a n g to r c a n tu m d a la m d a f t a r x ya n g

m c lc k a t p a d a ru m ah d a n ta n a h , d ita m b a h n i l a i c u c u ta ii, ’

d ik a l ik a n lu a s b a n gu n a n d a n h a r g a c a tu a n b a n gu n a n *

So t o l a h d ia d ftk a n p o r liitu n g a n , maka p a n i t i a a h l i m cn oii- tu k a n d a n ivjon cta p k a u h a r g a ru mah d a n ta n a h ya n g h a r u s d ib a y a r o lc h p cm oh on .

l' S od a n g k a n h a k y a n g aTcan tim b u l b a g i p cm ohon to r h a d a p ru m ah d a n ta n a h b o k a s m i l i k w a r g a n o g a r a B c -

la n d a a d a la h h a k gu n a b a n g u n a n . D a s a r d ito ta p k a n n y a

h a k to r e o b u t c c b a g a i h a k gu na b a n g u n a n , y a i t u b c r t i t i k t o l a k p a d a a s a l - u c u l ru m ah d a n ta n a h t o r s o b u t . Rumah

d a n ta n a li to r a o b u t s cb o lu m d ip o r o l o h pcmoh.on b o r a d a d a la m p on g u a ca a n N e g a r a . Rumah d a n ta n a h b o r a d a d a la m

p on g u a ca a n N e g a r a a k ib a t P o n e ta p a n P o m o r in ta h . P c n o ta p - a n P o m o r in ta h ya n g d im a k cu d y a i t u U n d a n g - u n d a n g N omor

(46)
(47)

h a g a i a h l i w a r ic ye n g ca h d a r i p o m il ik c o b c lu m -

n ya ;

2 . p on g g u g G t h & ru 3 m orob u k tik a n b a h w a p c n g g u g a t a d a la h w a r g a n o g a r a In d o n e s ia d i b c r i k u a s a o lo h

p o m ilik s ob o lu m n ya .

D a la m k a cu c u o r u p a d on g a n g u g a t a n o lo h p ih a k l a ­ i n to r h a d a p ru m a h d a n ta n a li b e k a c m i l i k w a r g a n o g a r a 13c-

la n d a , maka a k a n s a y a kom u ka ka n c o n to h y a n g t o r j a d i s o - b a g n i b o r ik u t :

Pa d a ta liu n

19 6 9

c o b id a n g ta n a h b c s o r t a b a -

n gu n a n d i a ta c n y a ^ a n g t c r l o t a k d i J a la n M a c H o. llj.2 S u r a b a ya d ia ju k a n p erm oh on a u u n tu k m o m ilik i o le h

S u p a r to k o K a n a p p i Tcopada P a n it ia P c la k c a n a P o n g u a ca a n H i l i k B o la n d a D a o r a h T in g k a t I Jaw a T im u r . Ruinah d a n

j

ta n a li to r s o b u t s cb clu m n ya m il ik w a r g a n o g a r a B o la n d a y a n g t o l a h . m o n in g g a lk a n w ila y a h In d o n o c ia d a n d itc m -

p a t i o lo h p om olion . S u r a t p or m oh on a n t o l a h d ia ju k a n o lo h p em olion p a d a t a n g g a l 10 A p r i l 1969 k op a d a H o n to r i

D a la m N o g o r i Cq D ir o k t o r a t J o n d r a l A g r a r ia u . p * P a n i­

t i a P o la k c a n a P on g u a ca a n M i l i k B o la n d a D a o r a h Ja w a T i ­ mu r ( s u r a t p orm oh on a n y a n g b e r c a n g k u ta n t o r l a m p ir ) •

Pcm oh on m cn em p a ti ru m ah d a n ta n a h to r s o b u t c o j a k ta liu n

1 9 6 9 G ocu a i p erm tih oiia n S u p a r to k o K a n a p p i k o p a d a K o p a la

(48)

19 6 9

( S I P Soraoxitara t c r l a m p i r ) , S u r a t K o to r a n g a n P en ­

d a f t a r a n ta n a h a ta s nama p cm iliT c s ob clu m n ya (S K P T t o r ­ l a m p ir ) , s u r a t p e r j a n j i a n a n ta r a p om oh on d a n p o m ililc

s ob clu m n ya ( t o r l a m p i r ) .

Ta h u n 1979 a d a g u g a ta n d a r i. p ih a lc l a i n b c r tc m -

p a t t i n g g a l d i J a Tca rta w a r g a n o g a r a In d o n e s ia s c b a g a i a h l i w a r is d a r i p cm iliT c s ob clu m n ya to r h a d a p Sux^artoTco

K a n a p p i ya n g p a d a polcolcnya moiru ntu t a g a r ru m a h dan ta n a li d i J a la n K ia s N o, llj.2 S u r a b a ya d iTccm b a liTza n Tee- p a d a p c : ig g u g a t.

K c n g lia d a p i g u g a ta n t o r s o b u t, p ih a lc to r g u g a t (S u p d rtoJ co K a n a p p i) t o l a h m o lo n g lca p i d a ta y a n g d a p a t

mondu lcu ng b a liw a to r g u g a t m om p cr olch ru mah d a n ta n a h

d i J a la n N ia s N o,

1

/

4.2

S u r a b a ya m o la lu i ja lu r * y a n g s a h .

B ord a s a rTca n Ic o to n tu a n d a la m P o d o m n I I ta n g g a l 12 J u l i i

960

U n d a n g - u n d a n g Worn o r

3

P r p . Ta h u n i

9 6 0

b a liw a a p a b ila s ta tu s Tcow a rga n oga ra a n d a n a la ivia t d a r i

b olca s p o m ililc tid a lc j e l a s , maTca p crm oh on a n to r g u g a t

lia r u s diu iTamlcan a ta u d iilc la n J c a n d i s u r a t Jcab ar s c tom - p a t a ta s b ia y a p om oh on .'*

£

(49)

B o r t i t i k t o l a k d a r i Tcasus to r s o b u t d i a t a s , maka

P a n i t i a P o la k c a n a P oiig u a s a n n M i l i k B o la n d a P r o p in e i J a ­

wa Tim u r m cm b or ik a n a l t c r n a t i f c c b a g a i b o r ik u t :

1

. a p a b il a p o r s o a la n a ta u g u g a ta n b olu m ca m p a i k o

p o .n g a d ila n d i w ila y a h o b jo k s u g a ta n maka P a n i t i a P o la k c a n a P on g u a ca a n M i l i k B o la n d a m om p ors ia p lca n d a n m on gu m p u lka n d a ta - d a tn p cm oh on u n tu k d i k i -

r im k a n k op a d a M c n to r i A g r a r ia . B o r d a c a r k a n d a ta y a n g d ik ir im k a n o lo h P a n it ia P o la k s a iia P o n g u a s a -

a n M i l i k B o la n d a P r o p in s i Jaw a Tim u r maka d it o n -

tu k a n s ia p a c o b c n a r n ya ya :ig b o r h a k to r h a d a p r u ­ mah d a n ta n a h d i J a la n N ia c N o. llj.2 S u r a b a ya ;

2

. a p a b ila ! g u g a ta n a h l i w a r ic s u d a h ca m p a i p a d a

t in g k a t p o n g a d ila n niaTca P a n i t i a P o la k s a n a P cn g u - a s a a n M i l i k B o la n d a P r o p in e i Jaw a Tim u r t id a k

d a p a t tu r u t ca m p u r. D a la m h a l i n i p om oh on c c b a

-■' g a i to r g u g a t X cod a n g k a n P a n it ia P & la k s a n a P on g u -

a s a a n M i l i k B o la n d a P r o p in e i Jaw a Titviu r s o b a g a i T e r g u g c t I I

" . 6

K n s u c y a tig t o r j a d i d a la m ru mah d a n ta n a h d i J a ­

l a n M a c K o.

1^ 2

S u r a b a ya g u g a ta n n ya ca m p a i p a d a t i n g

(50)

Teat P o n s a c lila n T in c ^ i Jawa Tim u r clan p c n g ^ u f^ t m cm in ta

b a n d in g untuTc tin s T e a t Tca a a ci d a n ca m p a i ccTca r a :^ t i n ^ -

(51)

BAB V

P E N U T U P

1

. X c s im p u la n

D a r i Tcos olu ru h a n u r a ia n mongo m i P o m ilik a n Ru -i

mah clan Ta n a h B ok a s M illie B c la n d a ya n g t c l a l i d itu a u c - J:an d a la m p c n u lis a n s T c r ip c i i n i d a p a tla li d i t a r i k T:c-

s im p u la n s c b a g a i b o r iT c u t :

a . p on g u a s a a n N e g a r a to r h a d a p b e n d a - b e n d a t c t a p M i­

l i k p c r s c o r a n g a n w a r g a n o g a r a B c la n d a ya n g t c l a l i

m on in gg a lJ ca n w ila y a h In d o n o c ia t id a k b c r a r t i d i - i i i i l i k i o lc h N o g a r a , t c t a p i N e g a r a s c b a g a i

p on g u a s a t e r t i n g g i m c n g a tu r m cn g cn a i p o m ilik a n - n ya d a n s ia p a y a n g b c r h a le ;

b . ‘ b c r d a s a r k a n lia k m cn g u a s a i d a r i p a d a N o g a r a , maJ®

N eg a r a ( momb criTcan Tecs cm p a ta n Iecp a d a y a n g b c r r a i-

n a t u n tu k m o m ilik i b e n d a - b e n d a t o t a p b o k a s :n i- l i k p o r s o o r a n g a n w a r g a n o g a r a B c la n d a m o la lu i s u a tu p crm oh on a n d c n g a n m olcn gTea p i p o r s y a r a t -

a n - p o r c y a r a ta n ya n g t o l a h d itc n tu k a n ;

c . p c la k s a n a a n & ta u p r o s e s p c m ilik a n n y a d ila k u k a n o lc h p a n it ia ya n g t o l a h d ib o n tu k u n tu k molaTcu - Jean p o n o l i t i a n to r h a d a p p c r s y a r a ta n - p o r s y a r a ta n

(52)

c o b a g a i J c a ta lis a to r a n ta r a p om olion d o n g a n Poin c- r in t a h Cq M o n to r i D a la m N o g o r i;

d . k o to n tu a n d a p a t a ta u tid a k n y a m om p oroleh d a n m e-

m i l i k i b o n d a - b o n d a t o t a p b o k a s m il ik w a r g a n o g a r a B o la n d a d ito n tu k a n a ta s u s u l p a n it ia d on g a n cu ~

s u n a n k o a :ig g o ta a n ya n g t o l o l i d ito ta p k a n b o r d a -

sarTmxi u n d a n g - u n d a n g ;

o . b c s a r n y a h a r g a u n tu k m om p oroloh a ta u m o m ililc i b o n d a - b o n d a t o t a p b ok a s m il ik w a r g a n o g a r a B o la n ­

da d id a s a r k n n p a d a lia r g a ta lc s ir a n d ita m b a h kom -

p o !c n d a n p o n yu s u ta n r iil a in y a da n d ito ta p lc a n o lo h p a n i t i a a h l i ;

i

f . b a h w a P o m o r in ta h m o n g o lu a r k a n p o r a tu r a n to n ta n g p on g u a 3 a a n b on d a - b o n d a t o t a p b o k a s m i l i k p o r s o -

o r a n g a n w a r g a n o g a r a B o la n d a u n tu k m o n c ip ta k a n p cm o r a ta a n p o m ilik a n ru mah d a n ta n a li s o r ta , m o n g h in d a r i t o r ja d in y a p o m ilik a n b o n d a - b o n d a

to t a p o lo h o r a n g a s in g s o r ta s o b a g s i u p a ya u n ­

tu k m o la k s a n a k a n U n d a n g - u n d a n g P ok ok A g r a r ia b o s o r ta p o r a tu r a n p c la k s a n a a n n ya s o c a r a t o r t i b

d a n t o r a t u r .

2

. S a r a n - s a r a n

(53)

-c a r s a d i l d a n b a il- : a g a r d a p a t n om ou u h i f u n g -c i-

:iya c o b a g a i p o n g a tu r to r h a d a p b u n i, a i r , d a n

r u a n g a u gTcasa;

b .

3

o le T c a i to r h a d a p pom oh on d a n p o r c y a r a ta n n y a

h a r u s d ila lru Tca n s o c a r a e o l o l c t i f d o n g a n m om p er-

h a tiTca n p on gu ta m a a n a g a r t id a l : tir n b u l g u g a ta n d i Tcomu dian h a r i ;

c . p a n i t i a p ola Tcs a n a p on g u a s a a n r - iiliT : B o la n d a d a n i

p a n i t i a a h l i h a r u s b o lc o r ja b o b a c ta n p a a d a

p o n g a r u li d a r i p ih a lc mana p u n s o h in g g a m om p oro- l o h h a c i l ya n g b o t u l - b c t u l o b y c T c tif;

d . s o b a g a i pon du lcu n g g a g a s a n d a la iu m on ea p a i t o r -

t i b p o r ta n a h a n d ip o r lu T c a n p o r a n a o r t a c o c a r a a l c t i f d a r i p o ja b a t d a n p o tu g a c a g r a r i a b a il :

(54)

D AFTAR BACAAW

B o c d i E a r 3 0:10, HuTqtm A g r a r ia In d o n e s i a , ITinpu na n P e r - a tu r a n - w tt'a tu r a n lIu Tfam~Tf^nh, ’B la m lva ta n , J a fr a r ta f

19 8 2

. ' “ '

B ir o IIuT-rum d a n Human S c T e r o ta r ia t J o n d c r a l D o p a r to

2

*

10:1

D alam IJ cg or .i, K u m yu la n P o r a tu r a n P cr u n d a :y;a n dan B ob o r a mu Pe r a tu r a : i"A ; y a r la 7 J a k a r ta , 1 9 7 7 .

D ir o T c to r a t A g r a r ia P r o p in e i Jav/a Tim u r., B ob e r a pa P e r - a tu ffa n P e r u a d a ii; van A g r a r ia , S u r a b a ya , 19*30.

(55)
(56)

N o . 2 T a h u n I S G ii

D a fta r fin s u tan

Macam K o n s tr u k s i K e la s B e s a r n y a s u s u ta n / ta k s a s i

1 . P erm a n en I 2%

2 . P erm a n en I I

3 . P erm a n en I I I 5'Y/ o

h . S em i p erm a n en I k %

5 . S em i p erm a n en I I 5 %

6 . S eini p e rm an en I I I H O o-J.

'0 en r c? i.i c a t a t an :

H a r ga p en yu s u ta n maximum a d a loh 7 5 '.; u n tu k

(57)

L a m p ir a n P e r a tu r a n M e n te r i A g r a r ia

No..

2

‘L’ahu n 1.96/;.

'.D a fta r X ( F a h t o r - f a k t o r l a i n )

Macam K o n s tr u k s i A i r L i s t r i k G as A G

1 . P erm a n en I ' j I'o 2,o % j

2

. oem i p erm a n en l f j

2

,'j % >

D en ga n c a ta ta n :

(58)
(59)
(60)

P erm oh on a n te r s e b u t d i a t a

3

D I I J B f -K AN d en g a n s y a r a t s eb a g a i b e r ik u t ;

I . I j i n i n i d en g a n s e n d ir in y a b a t a l a p a b ila k e te r a n g a n ya n g d i - b e r ik a n o l e h p em oh on t e r n y a ta t i d a k b e n a r ta n p a m en g u ra n g i k em u n gk ln a n d il& k u k a n n ya tu n tu ta n p id a n a te r h a d a p n y a .

I I * S u r a t k e p u tu s a n p e n ju a la n r u o a h / p a v ily u n b e s e r ta p em b eria r. h a k a ta a ta n a h n ya a a s ih a k a n d ite ta p k a n s e t e l a h h a r g a d it a k - s i r q l e h P a n i t i a P e n a k a ir ' y a n g b a r a a n g k u ta n d a n d ile n g k e . p l d en g a n :

a .

b *

c .

I l l , J ik a d ik e m u d ia n h & r i t e r n y a ta te r d a p a t k e k e l ir u a a , maka i j i n i n i d a p a t d i t i n j a u a ta u d ic a b u t k a s b a l i.

2

-JAKARTA, • j.: r v o .

A lii'. M ENTERI D AiAM N2G EEI

Referensi

Dokumen terkait

Dari kasus tersebut, penulis akan menghitung losses (susut daya) yang dihasilkan dan mensimulasikan sambungan rumah yang tidak standar tersebut pada software

Berbeda tidak nyata kadar K pada jaringan tanaman, bahkan pada Galur 11 AB dan 19 BE menunjukkan penurunan kadar K tanaman jika dilakukan pemberian pupuk KCl 50 kg/ha dan 100

Secara empiric memperlihatkan bahwa banyak macam program pemberdayaan yang telah direncanakan dan dilaksanakan oleh pemerintah bersama dengan masyarakat, khususnya

Hasil dari penelitian ini adalah sistem informasi telah memenuhi standar ISO 25010 pada karakteristik functional suitability dengan nilai 1 (baik), karakteristik

Mereka ini bukanlah ahlinya dalam ilmu gerak saraf dan perang psikologi selain boleh digelar kumpulan ini sebagai militan politik yang menjadi perosak imej negara,

Berdasarkan latar belakang masalah, pesan yang akan disisipkan pada citra dengan steganografi LSB tanpa dilengkapi sistem keamanan akan terpengaruh dari upaya

Suku Kurdi merupakan suatu kelompok etnis Indo-Eropa keturunan dari Kaum Medes yang mayoritas menganut Islam Sunni dan tinggal di wilayah Kurdistan yang saat ini

5 Demmalino dan Wicaksono.Utang Budaya Perempuan Tana Toraja.Yogyakarta.PSKK UGM.2004 hlm.124.. namun progresivitas norma UU ini masih setengah hati, yang melahirkan multi