Mengingat ...
NOMOR 75 TAHUN 2015
TENTANG
RENCANA AKSI NASIONAL HAK ASASI MANUSIA
TAHUN 2015-2019
DENGAN RAHMAT TUHAN YANG MAHA ESA
PRESIDEN REPUBLIK INDONESIA,
Menimbang : a. bahwa hak asasi manusia merupakan hak dasar yang secara
kodrati melekat pada diri setiap manusia, bersifat universal
dan langgeng, oleh karena itu harus dihormati, dipenuhi,
b.
dilindungi, ditegakkan, dan dimajukan;
bahwa pelaksanaan penghormatan, pemenuhan, pelindungan,
penegakan, dan pemajuan hak asasi manusia, akan
menciptakan kesejahteraan, kedamaian, ketenteraman, dan
keadilan bagi seluruh masyarakat;
c. bahwa penghormatan, pemenuhan, pelindungan, penegakan,
dan pemajuan hak asasi manusia merupakan kewajiban dan
tanggung jawab negara, terutama pemerintah, dan diperlukan
peran serta masyarakat;
d. bahwa Peraturan Presiden Nomor 23 Tahun 2011 tentang
Rencana Aksi Nasional Hak Asasi Manusia Indonesia Tahun
2011-2014 telah berakhir sehingga perlu dilanjutkan dengan
Rencana Aksi Nasional Hak Asasi Manusia Tahun 2015-2019;
e. bahwa berdasarkan pertimbangan sebagaimana dimaksud
4. Sekretariat ...
Mengingat
:
Pasal 4 ayat (1) Undang-Undang Dasar Negara Republik
Indonesia Tahun 1945;
MEMUTUSKAN:
Menetapkan :
PERATURAN PRESIDEN TENTANG RENCANA AKSI NASIONAL
HAK ASASI MANUSIA TAHUN 2015-2019.
Pasal 1
Dalam Peraturan Presiden ini yang dimaksud dengan:
1. Hak Asasi Manusia yang selanjutnya disingkat HAM
adalah seperangkat hak yang melekat pada hakikat dan
keberadaan manusia sebagai makhluk Tuhan Yang
Maha Esa dan merupakan anugerah-Nya yang wajib
dihormati, dijunjung tinggi, dan dilindungi oleh negara,
hukum, pemerintah, dan setiap orang demi kehormatan
serta pelindungan harkat dan martabat manusia.
2. Rencana Aksi Nasional Hak Asasi Manusia yang
selanjutnya disebut RANHAM adalah dokumen yang
memuat sasaran, strategi, dan fokus kegiatan prioritas
rencana aksi nasional hak asasi manusia Indonesia dan
digunakan sebagai acuan kementerian, lembaga, dan
pemerintah daerah dalam melaksanakan penghormatan,
pelindungan, pemenuhan, penegakan, dan pemajuan
HAM di Indonesia.
a. Kementerian ...
4. Sekretariat Bersama RANHAM adalah unit pelaksana
RANHAM yang dibentuk untuk mengoordinasikan,
memantau, dan mengevaluasi pelaksanaan RANHAM di
kementerian, lembaga, dan pemerintah daerah.
Pasal 2
(1) Dengan Peraturan Presiden ini ditetapkan RANHAM
Tahun 2015-2019 yang berlaku sampai dengan 31
Desember 2019.
(2) RANHAM sebagaimana dimaksud pada ayat (1)
tercantum dalam Lampiran yang merupakan bagian
tidak terpisahkan dari Peraturan Presiden ini.
(3) Sistematika RANHAM sebagaimana dimaksud pada
ayat (2) sebagai berikut:
a. pendahuluan;
b. strategi RANHAM Tahun 2015-2019; dan
c. penyusunan, pemantauan, evaluasi, dan pelaporan
pelaksanaan RANHAM.
Pasal 3
Menteri, pimpinan lembaga, gubernur, dan bupati/walikota
bertanggung jawab atas pelaksanaan RANHAM sesuai
dengan
kewenangan
masing-masing
berdasarkan
ketentuan peraturan perundang-undangan.
Pasal 4
(1) Dengan Peraturan Presiden ini dibentuk Sekretariat
Bersama RANHAM.
pemerintah ...
a. kementerian
yang
menyelenggarakan
urusan
pemerintahan di bidang hukum dan hak asasi
manusia;
b. kementerian
yang
menyelenggarakan
urusan
pemerintahan di bidang sosial;
c. kementerian yang menyelenggarakan
urusan
pemerintahan di bidang dalam negeri; dan
d. kementerian
yang
menyelenggarakan
urusan
pemerintahan di bidang perencanaan pembangunan
nasional.
(3) Sekretariat Bersama RANHAM sebagaimana dimaksud
pada
ayat
(1)
dipimpin
oleh
menteri
yang
menyelenggarakan urusan pemerintahan di bidang
hukum dan hak asasi manusia.
Pasal 5
(1) Sekretariat Bersama RANHAM sebagaimana dimaksud
dalam Pasal 4 bertugas:
a. mengoordinasikan, memantau, dan mengevaluasi
pelaksanaan RANHAM di kementerian, lembaga,
dan pemerintah daerah; dan
b. menyampaikan
laporan
capaian
pelaksanaan
RANHAM di kementerian, lembaga, dan pemerintah
daerah kepada Presiden setiap tahun.
(2) Laporan capaian pelaksanaan RANHAM sebagaimana
dimaksud pada ayat (1) dipublikasikan sebagai wujud
akuntabilitas publik.
Pasal 6
dalam ...
pemerintah daerah wajib menyusun Aksi HAM yang
ditetapkan setiap 1 (satu) tahun.
(2) Dalam menyusun Aksi HAM sebagaimana dimaksud
pada ayat (1), kementerian, lembaga, dan pemerintah
daerah melakukan koordinasi dengan Sekretariat
Bersama RANHAM.
(3) Aksi HAM sebagaimana dimaksud dalam ayat (1)
ditetapkan dengan Instruksi Presiden.
Pasal 7
(1) Dalam
melaksanakan
Aksi
HAM,
kementerian,
lembaga, dan pemerintah daerah melibatkan peran
serta masyarakat.
(2) Pelibatan peran serta masyarakat sebagaimana
dimaksud pada ayat (1) dapat dilakukan pada tahap
penyusunan, pelaksanaan, pemantauan, dan evaluasi.
Pasal 8
(1) Kementerian, lembaga, dan pemerintah daerah wajib
menyampaikan laporan capaian pelaksanaan Aksi
HAM setiap triwulan kepada Sekretariat Bersama
RANHAM.
(2) Laporan sebagaimana dimaksud pada ayat (1)
digunakan
sebagai
bahan
pelaporan
capaian
pelaksanaan RANHAM kepada Presiden.
Pasal 9
dalam Lampiran yang merupakan bagian tidak terpisahkan
dari Peraturan Presiden ini.
Pasal 10
(1) Pendanaan pelaksanaan RANHAM pada kementerian
dan lembaga dibebankan pada Anggaran Pendapatan
dan Belanja Negara.
(2) Pendanaan pelaksanaan RANHAM pada pemerintah
daerah provinsi, kabupaten/kota dibebankan pada
Anggaran Pendapatan dan Belanja Daerah
masing-masing.
Pasal 11
Dalam hal RANHAM 2020-2024 belum ditetapkan,
penyusunan Aksi HAM untuk tahun 2020 mengacu pada
RANHAM 2015-2019.
Pasal 12
Pada saat Peraturan Presiden ini mulai berlaku, Peraturan
Presiden Nomor 23 Tahun 2011 tentang Rencana Aksi
Nasional Hak Asasi Manusia Indonesia Tahun 2011-2014,
dicabut dan dinyatakan tidak berlaku.
Pasal 13
Peraturan Presiden ini mulai berlaku pada tanggal
diundangkan.
Agar setiap orang mengetahuinya, memerintahkan
pengundangan
Peraturan
Presiden
ini
dengan
penempatannya dalam
Lembaran Negara Republik
Indonesia.
Ditetapkan di Jakarta
pada tanggal 22 Juni 2015
PRESIDEN REPUBLIK INDONESIA,
ttd.
JOKO WIDODO
Diundangkan di Jakarta
pada tanggal 23 Juni 2015
MENTERI HUKUM DAN HAK ASASI MANUSIA
REPUBLIK INDONESIA,
ttd.
YASONNA H. LAOLY
A
2015
A
2015
A
A
-2019
BAB
A.
! "#" $%# &! '# & " $ (!" ) $"%() $#&% ) $ ) & $"*% ( ''# " % '# '%" $& +'# & &
-
&D
' $%# &!'# (%1945.
! "#" '% ( &#% "% ' '% " & #+ ,D
'# # -'A
''# % '# ! ( '#B
'-B
' $& ( %./ 01% ( &% &
-
&D
' $% # &!'# (%1945
" % '%''# & " '& ## ,#%BAB
XA
dari Pasal 28A hingga Pasal 28J meneguhkan komitmen Negara untuk
menghormati, memenuhi, melindungi, menegakkan, dan memajukan HAM
di Indonesia.
Pasal 28I ayat (4) menyatakan bahwa perlindungan,
pemajuan, penegakan, dan pemenuhan hak asasi manusia adalah
tanggung jawab negara terutama pemerintah. Lebih lanjut dalam Pasal
28J ayat (1) Undang-Undang Dasar Negara Republik Indonesia Tahun
1945 bahwa setiap orang wajib menghomati hak asasi manusia orang lain
dalam tertib kehidupan bermasyarakatan, berbangsa dan bernegara.
Amanat Undang-Undang Dasar Negara Republik Indonesia Tahun
1945 tersebut dijabarkan lebih lanjut ke dalam Pasal 71 dan Pasal 72
Undang-Undang Nomor 39 tahun 1999 tentang Hak Asasi Manusia. Pasal
71 menyatakan bahwa Pemerintah wajib dan bertanggung jawab untuk
menghormati, melindungi, menegakkan, dan memajukan hak asasi
manusia sebagaimana yang diatur dalam Undang-Undang ini, peraturan
perundang-undangan lain, dan hukum internasional tentang Hak Asasi
Manusia yang diterima oleh Negara Republik Indonesia. Selanjutnya
dalam Pasal 72 mengatur bahwa kewajiban dan tanggung jawab
Pemerintah sebagaimana dimaksud dalam Pasal 71, meliputi langkah
implementasi yang efektif di bidang hukum, politik, ekonomi, sosial,
budaya, pertahanan keamanan negara, dan bidang lain.
Pasal 28H ayat (2) Undang-Undang Dasar Negara Republik Indonesia
Tahun 1945 menyatakan bahwa setiap orang berhak mendapatkan
kemudahan dan perlakuan khusus untuk memperoleh kesempatan dan
manfaat yang sama guna mencapai persamaan dan keadilan. Selain itu,
Pasal 5 ayat (3) Undang-Undang Nomor 39 Tahun 1999 tentang Hak Asasi
Manusia menyatakan bahwa setiap orang termasuk kelompok masyarakat
yang rentan berhak memperoleh perlakuan dan perlindungan lebih
berkenaan dengan kekhususannya. Pasal-Pasal tersebut bermakna bahwa
penghormatan, pelindungan, pemenuhan, penegakan, dan pemajuan Hak
Asasi Manusia oleh Pemerintah harus dapat diakses oleh seluruh lapisan
masyarakat di Indonesia. Termasuk perlakuan dan pelindungan khusus
bagi kelompok rentan seperti penyandang disabilitas, kelompok lanjut
usia, fakir miskin, perempuan, anak, pengungsi, masyarakat adat, dan
pekerja migran. Tanggung jawab pemerintah di bidang Hak Asasi Manusia
dilaksanakan tanpa memandang pembedaan manusia atas dasar agama,
suku, ras, etnis, kelompok, golongan, status sosial, status ekonomi, jenis
kelamin, bahasa, dan keyakinan politik tertentu dalam mewujudkan
keadilan dan kesejahteraan bagi masyarakat.
Indonesia sebagai salah satu negara anggota Perserikatan
Bangsa-Bangsa mempunyai kewajiban melaksanakan berbagai instrumen
internasional Hak Asasi Manusia yang telah diterima oleh Indonesia, di
antaranya Deklarasi Wina Tahun 1993 dan Konvensi Hak Penyandang
Disabilitas yang diratifikasi melalui Undang-Undang Nomor 19 Tahun
2011 tentang Pengesahan
Convention on the Rights of Persons with
Disabilities
(Konvensi mengenai Hak-Hak Penyandang Disabilitas). Hal ini
menjadikan Indonesia sebagai bagian dari masyarakat global yang
berkomitmen melakukan segala upaya merealisasikan penghapusan
segala bentuk diskriminasi dan menjamin partisipasi penyandang
disabilitas dalam setiap aspek kehidupan. Amanat Deklarasi Wina dan
Konvensi Hak Penyandang Disabilitas menekankan agar setiap Negara
membentuk dan melaksanakan Rencana Aksi Nasional yang terkait
dengan Hak Asasi Manusia.
Visi dan misi Presiden Republik Indonesia yang dituangkan dalam
Nawacita memuat 9 (sembilan) agenda prioritas perubahan dalam rangka
mewujudkan Indonesia yang berdaulat, mandiri, dan berkepribadian. Visi
dan misi tersebut mencakup pula kebijakan Presiden dalam mengatasi
permasalahan di bidang Hak Asasi Manusia.
Guna merealisasikan visi dan misi serta kewajiban dan
tanggungjawab tersebut, Pemerintah memandang perlu menyempurnakan
dan melanjutkan pelaksanaan Rencana Aksi Nasional Hak Asasi Manusia
(RANHAM) 2011-2014 dan Rencana Aksi Nasional Penyandang Cacat (RAN
Penca) 2004-2013, dengan mengintegrasikan nilai-nilai keadilan,
kemanusiaan, dan inklusivitas kelompok rentan ke dalam satu Rencana
Aksi Nasional
yang inklusif, yaitu Rencana Aksi Nasional Hak Asasi
Manusia Indonesia (RANHAM) 2015-2019.
RANHAM Indonesia yang ditetapkan melalui Peraturan Presiden
merupakan:
a. dokumen yang memuat sasaran, strategi, dan fokus kegiatan prioritas
Rencana Aksi Nasional Hak Asasi Manusia Indonesia Tahun
2015-2019 dalam pelaksanaan penghormatan, pelindungan, pemenuhan,
penegakan, dan pemajuan HAM bagi masyarakat Indonesia.
b. panduan dan rencana umum serta arah bagi penyelenggara negara
yang pelaksanaannya bersifat dinamis
(living document)
, dapat
disesuaikan dengan potensi, dan permasalahan di setiap kementerian,
lembaga, dan pemerintah daerah.
Pelaksanaan RANHAM dan RAN Penyandang Cacat sebelum ini telah
membawa perubahan ke arah pencapaian peningkatan pemahaman
aparat pemerintah dan masyarakat terhadap persoalan dan penanganan
HAM secara umum, dan persoalan penyandang disabilitas berbasis HAM.
Namun, dalam perkembangannya hingga saat ini harus diakui bahwa
pencapaian HAM, masih belum optimal. Tuntutan pemenuhan hak bagi
penyandang disabilitas juga semakin menguat setelah diratifikasinya
Konvensi Hak-hak Penyandang Disabilitas, yang menggeser paradigma
yang berfokus kesejahteraan menuju pemenuhan hak penyandang
disabilitas di berbagai bidang.
Hasil evaluasi pelaksanaan RANHAM 2011-2014 dan RAN
Penyandang Cacat 2004-2013, menunjukkan adanya beberapa tantangan
dan kendala antara lain:
1. Kurang optimalnya koordinasi antar lembaga pelaksana.
a. Sekalipun sebagian besar kementerian, lembaga, dan pemerintah
daerah telah membentuk panitia RANHAM dan pokja RANHAM,
harus diakui bahwa sedikit sekali panitia RANHAM dan pokja
RANHAM yang kinerjanya baik dan efektif.
b. Unit yang menangani perencanaan dan pemantauan/evaluasi
kurang berfungsi secara efektif dalam pelaksanaan RANHAM.
c. Pelaksanaan RAN Penyandang Cacat 2004-2013, belum
dilengkapi dengan mekanisme koordinasi yang jelas antar
kementerian/lembaga dan antar pemerintah pusat dan daerah.
d. Masih adanya anggapan bahwa RANHAM hanya bagian dari
tugas Kementerian Hukum dan Hak Asasi Manusia dan RAN
Penyandang Cacat hanya bagian dari tugas Kementerian Sosial.
e. Selain itu, luasnya lingkup yang diatur dalam RANHAM yang
cq. Kementerian Hukum dan Hak Asasi Manusia dirasakan
kurang efektif dalam membantu kelancaran pelaksanaan
kegiatan RANHAM.
f.
Kurang konsistennya lembaga pelaksana RANHAM dalam
pelaksanaan program utama dan rencana aksi yang sudah
disusun bersama sebelumnya, dengan yang dilakukan, termasuk
dalam mengalokasikan sumber daya untuk mendukung
pelaksanaan RANHAM tersebut.
2. Kurang efektifnya mekanisme pemantauan, evaluasi, dan pelaporan
Pelaksanaan RANHAM 2011-2014 dan RAN Penyandang Cacat
2004-2013.
Berdasarkan pertimbangan tersebut di atas, dalam rangka
meningkatkan efektivitas upaya penghormatan, pemenuhan, pelindungan,
penegakan, dan pemajuan HAM, maka implementasi RANHAM 2015-2019
dilakukan melalui:
1. Penguatan Koordinasi Institusi Pelaksana RANHAM.
a. Selaras dengan semangat Pemerintah dalam mewujudkan
birokrasi yang efektif, yang minim struktur akan tetapi kaya
fungsi, dipandang perlu untuk melakukan penyederhanaan
terhadap institusi pelaksana RANHAM, sekaligus menguatkan
mekanisme koordinasi di antara lembaga/institusi pelaksana
RANHAM di pusat dan daerah.
b. Mengingat luasnya lingkup yang diatur dalam RANHAM dan dalam
rangka meningkatkan efekti fitas dan efisiensi pelaksanaan
RANHAM,
dipandang
perlu
membentuk
Sekretariat
Bersama RANHAM yang terdiri dari unsur kementerian yang
menyelenggarakan urusan pemerintahan di bidang hak asasi
manusia, di bidang sosial, di bidang dalam negeri, di bidang
perencanaan pembangunan nasional.
c. Sekretariat Bersama RANHAM mengoordinasikan pelaksanaan
RANHAM di kementerian, lembaga, dan pemerintah daerah.
d. Untuk kelancaran pelaksanaan RANHAM di daerah, pimpinan
daerah mengoordinasikan
unsur
perangkat
daerah
yang
membidangi urusan perencanaan, urusan sosial, dan instansi
vertikal
kementerian
yang
menyelenggarakan
urusan
pemerintahan di bidang hak asasi manusia di daerah. Pemerintah
daerah berkoordinasi dengan Sekretariat Bersama RANHAM untuk
tercapainya tujuan RANHAM.
2. Penyempurnaan Mekanisme Pemantauan, Evaluasi, dan Pelaporan.
a. Pemantauan, evaluasi, dan pelaporan tidak dikategorikan sebagai
strategi yang terpisah, melainkan merupakan kesatuan proses
kegiatan yang perlu dilakukan terhadap pelaksanaan RANHAM. Di
samping itu program persiapan pengesahan instrumen HAM
internasional diperluas cakupannya sehingga menjadi penyiapan
pengesahan dan penyusunan bahan laporan implementasi
instrumen internasional HAM.
b. Mekanisme pemantauan, evaluasi, dan pelaporan implementasi
RANHAM perlu dilakukan secara elektronik.
c. Pelaporan implementasi RANHAM dilakukan setiap triwulan
dengan format 8 (delapan) kolom (F8K).
d. Pemantauan, evaluasi, dan pelaporan implementasi RANHAM
dilakukan masing-masing institusi pelaksana RANHAM dengan
melibatkan peran serta masyarakat.
e. Verifikasi
terhadap
pemantauan,
evalusi
dan
pelaporan
implementasi RANHAM dilakukan Sekretariat Bersama RANHAM.
B. Sasaran
Sasaran umum RANHAM adalah meningkatkan penghormatan,
pelindungan, pemenuhan, penegakan, dan pemajuan HAM bagi seluruh
lapisan masyarakat Indonesia oleh negara terutama pemerintah dengan
mempertimbangkan nilai-nilai agama, moral, adat istiadat, budaya,
keamanan, ketertiban umum, dan kepentingan bangsa Indonesia
berdasarkan Pancasila dan Undang-Undang Dasar Negara Republik
Indonesia Tahun 1945.
Sasaran umum tersebut dicapai melalui sasaran khusus sebagai berikut:
a. meningkatnya pemahaman HAM aparatur negara dan masyarakat;
b. terlaksananya instrumen HAM dalam kebijakan pemerintah;
c. meningkatnya partisipasi Indonesia dalam forum kerja sama
penghormatan, pelindungan, pemenuhan, penegakan, dan pemajuan
HAM;
d. meningkatnya penanganan pelanggaran HAM;
e. meningkatnya aksesibilitas penyandang disabilitas dan kelompok rentan
lainnya untuk berpartisipasi di bidang sipil, politik, ekonomi, sosial dan
budaya.
BAB II
STRATEGI RANHAM TAHUN 2015-2019
Untuk mencapai sasaran RANHAM Tahun 2015-2019, maka perlu
disusun strategi implementasi RANHAM yang meliputi:
a. Strategi 1
Penguatan institusi pelaksana RANHAM;
b. Strategi 2
Penyiapan pengesahan dan penyusunan bahan laporan implementasi
instrumen internasional HAM;
c. Strategi 3
Penyiapan regulasi, harmonisasi rancangan peraturan
perundang-undangan dan evaluasi peraturan perundang-perundang-undangan dari perspektif
HAM;
d. Startegi 4
Pendidikan dan peningkatan kesadaran masyarakat tentang HAM;
e. Startegi 5
Penerapan norma dan standar HAM;
f. Strategi 6
Pelayanan komunikasi masyarakat.
Keenam strategi tersebut dijabarkan dalam matriks di bawah ini:
234 5 36 78 9:;6 < 7=535< ><? 3 83= ? 8 ;6 @5A?5<5 B CD E CF
L JQX SZSQV XMQ L JL MZ N YLMOZ MQ YL^OJLJQUMNY `
A
GaA
b.
M
.
bMNYPUJK\MUMN Q_M IJQVJUMP SMQ M^MKMU X MQ ^J LJKYQUMPX MJKMP
.
cd [JUJ K\MU MN MQeMZUS
,
^KMN M KMQM XMQNM KMQM SQUSZL JQNHNY MO YN MNYZMQ `
A
GaA
b XMQ^JKS\ MP MQLJZM QYNL J ^JOMZ NM QM M MQQ_M
.
X.
IJQJ UM^MQ SQYUX MQNU Mf_MQV UJ^M UXY NJUYM^
M
.
RJK\J QUSZQ_MgJZKJUMKY MU
B
JKNML M `A
GaA
b\
.
RJKNSN SQQ_MA
Z NY aA
bHOJPZJLJQUJKYM Q
,
OJL \MVM,
X MQ ^JLJK YQUMPX MJKMP
.
cd RJKOMZ N M QMQ_M ^J LMQUMSMQ
,
cd IJQYQVZM UMQZJKTM±²
.
³´ µ ¶·¸·¹·º·» ¼½¾ ½·» ¼ ·»¿·»À · » Á »ÂÃÄ·¿²µ Å´ Æ´ µ º·¸Ã¹ ·» DzĽ¸ È ÉÊË ÌË ÍË ÎÈ Ï ÍË ÐÑÐÉÒÎ É ÍÉÓÔÉÌ ÏËÓÕ ÐÉÍÖË ×ËÕ ØËÓ ÙÉ ÍÉÌ ÏÓ ÔËÒ ØËÉÌ ËÒÚ
ÏÓÔÉÌÓË È ÏÑÓËÐ ÛÜ Ý ÈÉÖ Ë×Ë Ï ÖËÒËÓ ÐËÙÑÌËÓ Ö ÉÌ Î Ë ÐË ÎÉ Þßàá Þ
y bodies
ÏÓÔÉÌÓË ÈÏÑ ÓË Ð ÛÜÝ Ú ÊÚ âËÔË ÍÉÓ× ÉÓË Ï
Ï ÍÙÐÉÍÉÓ ÔË ÈÏ ÛÜÝ ÑÐÉÒ Ö ÉÌ ÖË ×ËÏ
Î É ÍÉÓÔÉÌ ÏËÓÕ ÐÉ ÍÖË ×ËÕ ØËÓ ÙÉÍÉÌÏÓÔËÒ
ØË ÉÌ ËÒÖÉÐã Í ÔÉÌÏÓ ÔÉ×Ì Ë ÈÏ Ø ÉÓ×ËÓ ÖË ÏÎÚ
ÏÓÔÉÌÓË ÈÏÑÓË ÐÛÜÝÕ ÔÉÌ È ãÈ ãÓÓäË åæ æ ËÔË ãåç ÉÌÙÌ ÉÈ
ÍÉÓ×ÉÓË Ï ÙÉÓ× ÉÈËÒËÓ ÏÓÈÔÌ ã ÍÉÓ
ÏÓÔÉÌÓË ÈÏÑÓË ÐÛÜÝÕ È ÉÌÔË ÔÉÌ ÐË ÎÈËÓËÓäË ÙÉÓ×ÒË Ì ÍÑ ÓÏÈ ËÈ ÏËÓ åæ æ ËÔË ã åç ÉÌÙÌ ÉÈ ÍÉÓ×ÉÓË Ï ÙÉÓ× ÉÈËÒËÓ ÏÓÈÔÌ ã ÍÉÓ
ÏÓÔÉÌÓË ÈÏÑÓË ÐÛÜÝ Ú ÊÚèÉÌ È É ØÏËÓäË ØËÔË ÙËØË
ÙãÈËÔ ØËÔË
Î É ÍÉÓÔÉÌ ÏËÓÕÐÉ ÍÖË ×Ë ØËÓÙÉÍÉÌÏÓÔËÒ
ØË ÉÌ ËÒ ÈÉÖ Ë×Ë ÏÖ ËÒËÓ ÐËÙ ÑÌ ËÓ Ö ÉÌ ÎË ÐË
Ï ÍÙÐÉÍÉÓ ÔË ÈÏ ÏÓÈÔÌ ãÍÉÓ
ÏÓÔÉÌÓËÈ ÏÑ ÓË Ð ÛÜ ÝÚ
bodies
ØË ÐË ÍÌ ËÓ×Î Ë ÙÉÓäÏËÙËÓ ÖËÒËÓ ÐËÙÑÌËÓ ÏÍÙÐÉÍÉÓ ÔË ÈÏ ÏÓÈÔÌ ã ÍÉÓ! " # $ %&' " ( ) & *'
1
2
3
4
5
6
) &" & ##& ) #' % & + , % #%& )& &" % ' +' " & ,
+ & "
% - & " )" , + &)" + " , ' " % + + ) " ' + " + % #
% #." "#& /0 %& %& ' % & #' "( % - , ' " " " # 1 '2 & - &
34
.
56 789:9;9<9= >?@ ?9= > 9=A9=B 9 = C =DEF9A47G6H6 7< 9: E; 9= I4 F?:1
2
3
4
5
6
J9: E< A67H9A9:=K9 L6 89< 989=
D 9= F 6 :9D979=9L9 79A L6 86 7 E=A9< D9=
A
L97 9A L6867 E=A9< D 9=8 9:K979F 9A 8 689<98 ED 9=
8 6=679LF9= =E; 9E
-
=E; 9E9
.
J9: E<A67H9A 9: =K9 9L979A?7 L6867E=A 9< K9=B 86 8 E;EFEF 6898L?9 =D 9;98
9
.
J6=E =BF9A=K9@ ?8;9< 9L979A?7L6867 E=A9< K9 =B 868 E;EFEF 6 898L?9=D 9;98
9
.
56=E =BF9A9= @ ?8;9< 9L979A ?7 L6867E =A9< K9=B 86 8 E;EFEMN
.
OP QRSTSUSVSW XYZ YSW X SW[SW\ S W ] W^_`S[NQaPbP QV ST _U SW cN `YTgPRSVSRSW W_U S_
-
W_U S_ eA
f[ PQRST Y`V S` T PQ[S gPUS[_V SW dSW\ ^ _TP UPW\\ SQ S`S W.
hiB
PU YRN g[_RSU WdSgPWSW\ S WSW RSTSUSV gPWd SW^ SW\ ^ _TSb _U_ [ST gPWdSW^ SW\ ^ _TSb _U_[ST ^ SW` PU NRgN` QPW[SW gPWdSW^ SW\ ^ _TSb_U_ [ST ^ SW` PU NRgN` QPW[SW US_ WWdS^ SU SRbSVSW SZ SQgPW^ _^ _`SWTPQ[S gPUS[_VS W d SW\
^ _TPUPW\\SQS` SWWdS
.
hi fP W_ W\`S[WdSgP RSV SRSW
R ST dS QS` S[ [PW[S W\ e
A
f[PQRST Y`V S` gPWdSW^ SW\ ^ _TSb _U_[ST ^ SW` PU NRgN` QPW[SW US_ WWdS
.
R PWPQSg`SW W_US_
-
W_U S_ eA
f[ PQRST Y`VS` gPWd SW^ SW\ ^ _TSb _U_ [ST ^ SW ` PU N RgN` QPW[ SW U S _WWdS.
b
.
OPWdP bSQU YSTSWÚÛ
.
ÜÝ Þ ßàáàâàãàä åæç æàä å àä èàäé àä êäëìíàèÛÞ îÝ ïÝ Þ ãàáì âàä ðÛíæá1
2
3
4
5
6
2
ñò ó ôõ ö óõ÷ø ò öùò úò û üõû úò ýò þ óò û ÿõþøöø ûò ûüò ò û òóû ò ò òöò óòþú òö óõ ÷ýó öõûþò û ÷ò ûûò ò ûù óõ ø ÷ þò û ø û þøó õ ÷òû ù ø ûù óò û ýõöóòûò û óòöõ ûò þú ò ó õ ÷ ó óõ ÷õ ûù óòý òû òú û þ öò
ÿ õø úò ò û òù ò òöòóò þ ú ò ö óõ÷ýó öõ û þòû ÷ò ûû ò ø û þø ó õ÷ò ûù øû ùóò û ý õ ö óòûòû
.
þõò ú û þöò óõ ýõû úø úø óòû úò û ò þò þò û ý÷ òû ùòú ò õ ÷ø õ öò ÷ò û ò ó
ò õ öò þò þû ò ø÷ ò ý õ ö óòûò û ò þò ø ý õ ö õ öò ò û
ò ò öò óò þ þõ öò ø ó ý õûò ûú ò ûù
ú ò ÷ þò ú òû óõ÷ýó öõû þò û ÷ò ûû ò ú ò÷ò þõ ò ú û þöò
óõý õû úø úø óò û úò û ò þò þò û ý ÷
.
üõ û ûù óò þû ò ø ÷ò óõ ÷ýó öõ û þò û ÷ò ûû ò òû ùþõöò þò þ úò ÷ò þõ
ò ú û þöò
óõ ýõ ûú øú ø óò û ú òû ò þò þò û ý ÷
õû û ùóò þò û ò ó õ ú òû ý õ÷ò òû òû òú û þ öò óõý õûú ø úø óò û òû ù û ó÷ø ò ù ò ò öò óò þ þõ öò ø óý õûò ûú ò ûù ú ò ÷ þò úò û óõ ÷ýó öõûþò û ÷ò ûûòþõöø þòò ø û þø óõ õ ö óò û
/0
.
12 3 456575859 :;< ;59 : 59 =59> 59 ?9@AB5=03 C2 D2 3 856A 759 E0B;61
2
3
4
5
6
4
F 5BG24H23 0728 C2 5@ A7595
.
G56A8 D59I5B 9I5 B5 6; 6HA@59 5 3A9>59 I59>=A @5B @ A 627265AB59 42757 ;A 42B59A642JKLMN JO MPQK
justice
.
D.
G56A8=23D5=5 69I5H24D23 A59 75I59 59D 59=;59 8;B;4@ 59
H29@ 54H A9> 59 D5>A 456I535B 5= @ 53A B270 4H0B 32 9 =59 I59>62@ 59>
D23 85@ 5H59 @2 9>59 8;B;4
.
5
.
G56A8 329@589I5 H24585459 5H 53 5= H292>5B 8;B;4 =29=59> H 3 A96AHrestorative justice
.
D
.
G56A 8B;359>9I5 B0 03@ A95 6AH29I27265A59B56;6 59=53A96 =596A H292> 5B 8;B;4@ 59 A96= 596A =23B 5A =
.
5
.
G2 9 A9>B5=9I5 H29I27265A59B56;6 HA@59 53A9>59 42757 ;A 42B 59A642restorative
HA@59 53A9>59 42757 ;A 42B 59A642restorative
justice.
D
.
129A9>B5=559H29I2@ A5 59 D 59 =;59 8;B;4@ 59
RS
.
TU V WXYXZX[X\ ]^_ ^X\ ] X\ `X\a X\ b\cdeX`SV fU gU V [XYd ZX\ hSe^Y X\ `XV^WX`gUVXaXWX.
6
i XeA
`X Y oXYXA
WX\ eS\l ZdenUV `X\X[X\ c X\ nV S YUYnU\UaXeX\ [^e^W.
g
.
jU \ d\aeX `eX\ nU\kUZUYXdX\eS\ l ZdenUV `X\ X[X\ WUZX Z^d WU e X\ dYWU XZ`UV\ X`dlgUVgXYd Y WXYkXVXe X`
.
nV S YUY nU\UaXeX\ [^e^W.
g
.
TUVtUn X`X\nU\kUZUYXdX\eS\l Z de gUVgXYdY WXYkXVXeX `
.
tu TU \tUaX[X\ nU VZXe ^X\YXZ X[`UV[Xc Xn
+,
.
-. / 012131415 678 715 6 15 915: 15 ;5<=>19,/ ?. @. / 412= 315 A,>721
2
3
4
5
6
BC DEF GH IC JC KCD JG DECDIL M LNO
PO QG DLHLD DBC
C D EMCR MCS LS C DCM
^UO \GHNCSCTCICD _LXLC D _C DVC DEC D `DJWMC VUH ]GFGH ICS WTC D aUM LS
1
2
3
4
5
6
c./01213 1415 d 15: 2./ =5:>13 = < = 41< 1c=
1
.
6./3 1>21515d1 c.515: 1515 < 15>713=912gbfd15: 0.515:15=c.31d 1515 @.
6./2.3.21 =>155d1c./ 01213 1415
c.315:: 1/ 15h
A
+iA
fjkljm j njo k
:
j
.
pjqo n ol jqrklrs tukv jtwjosjk wukxjy rjkt jqvjm jsjltjqoz lum{jl jq|
{
.
}rmjkxkvj s ~~myo kjqo vjkx {josj kljm okqljkqovj kx tukj kxjko wukxjy rjk.
o kql jkqov jkx {um ljkxxrkx jj{ yjnjt wukuxjsjk
A
yj kwun jvjkjk wr{nos
.
yjnjttukokyjsnj krlo yjktukj kxj ko
wukxjy rjk t jqvj mjsjl
.
| um{jljqkvjo k ~mt jqo v jkx tutrjlluklj kx wukxjy rj kt jqv jmjsjl v jkx yjwjlyo jsquq ~nuz
/
jkljmsutuklum ojk
,
nu t{jxj,
yj kwu tum okljz yjumjz quzo kxxjtutryjzsjk yj njt tuko kyjsn jkrlo yj ktukjkxjkokvj.
{josv jkx yojy rsjk ~nuz o kyooy rt jrwrk sun~tw~s
.
| ukokxsjl kvj s ~t oltuk
wotw okjk
/
jwj mjl wutumo kljz yjnjt wukjkxjkj k wukxjy rjk t jqvj mjsjl.
B
} A,
lly.
¡
,
¢ ¡ £¤ ¡¥ ¤¦ § ¥££¤¢
1.
¢¨ ©¨ ª ª« ©¨ ¬ ¬¨ ® ¯«® ° ± ®¨ ® ¯«ª¨®²¨¨® « ³¨ ©¨ ± ´ µ ¨ ® ¯« ©¨¯¶ ·¨® ¯«©¨¬ ±¨ ®¨ ¨® ¤ ¦ µ ´¸²¹¬¨ ® ¯¨°¨ ¬¶¶·µ´®¨ ± ´ ®² ¬ ª«®º¨ ¯¨´ ± ¨ ² ¬« ±¨ ² ¨ ® ± ´¬ ¨ ¯ ¯¨ ®µ¨ ®»¨ ® µ¨ ® »«·¨ ¬ ©¨ ®»¬¨¹ µ´ ¨ ® ²¨·¨ ¬« ª«®² « · ´¨ ® ©«ª¸¨»¨ µ ¨® ¯« ª«· ´® ²¨¹ µ¨ « ·¨¹ µ«®»¨® « ¬ ·«² ¨ · ´¨ ² « ·±¨ ª¨ ¤ ¦ § ¯¨°¨ ²«·± «¸² µ ´©¨ ¬ ¬¨ ® ®²¬ ª«®»¹´® µ¨·´ ¨ µ¨ ® °¨ ¬« ² ´µ¨ ¬ ±« ©¨·¨± ¨® µ¨ ®¼¨ ²¨ ² ª ¯¨ ®» ²´®µ ´¹ ¯«©¨ ¬ ±¨ ®¨ ¨® ¨¬ ± ´ ¦§2.
· ´® ± ´¯-
¯· ´®± ´¯µ ¨ ±¨·
µ ¨ ©¨ ª
ª« ©¨¬¬¨ ®
¬ «»´¨ ² ¨® ¯« ® ° ±® ¨®
,
¯« ª¨® ²¨¨ ® « ³¨ ©¨ ± ´µ¨ ® ¯« ©¨¯¶ ·¨ ® ¯« ©¨ ¬±¨ ®¨ ¨ ® ¤¦ ª«©´¯² ´½ ¨§ « · ¯±¨ ² µ¨ ® ² «· ¯¨µ.
·² ´® °¨ ¯«® ° ± ®¨ ® ¯« ª¨ ®² ¨¨ ® « ³¨©¨±´ µ¨ ® ¯« ©¨¯¶·¨ ® ¯« ©¨ ¬± ¨® ¨¨ ® ¤ ¦ µ ´©¨ ¬ ¬¨ ® ª« ©¨©´ ¬ ¶¶ ·µ´®¨±´ °¨ ®» ¾« ©¨ ± µ ¨® ª« ®µ ¬ ®» ¨µ ¨®°¨ ¬ «² « · ¯¨ µ ¨ ® ²´®µ ¨¬¨ ® ¶©«¹ ¯«ª«·´® ²¨¹ ¯±¨ ² µ ¨«·¨¹ µ ¨® ª¨±°¨·¨¬ ¨ ² §
¸§ « · ± ª«® « · ± µ ¨® ¸« ·¬« ± ´®¨ ª¸®»¨®
.
·² ´® °¨ ²«·µ ¨¯¨ ² ¬¶ ¶·µ´®¨ ± ´ °¨ ®» µ´©¨¬¬ ¨® ±«º¨·¨ ² « · ± ª« ®« · ± ± « ¯¨®¾¨®» ¯«©¨ ¬ ±¨ ®¨ ¨® ¨¬ ± ´ ¦ ±«¸¨»¨ ´ ·¨®»¬ ¨ ´¨ ® ¬«»´¨ ²¨ ® °¨ ®» ± ¨ ©´®» ¸« ·¹¸®»¨ ®
µ¨ ®
¸«·¬¨´²¨ ® ±«¹´®» »¨ ¸«·¸¨»¨´ ¬« ²«·¸¨ ²¨ ±¨ ® µ ¨® ¬« ®µ ¨ ©¨ µ ¨ ¯¨² ±«»«·¨ µ´¨² ¨ ± ´§
º§ £¸°«¬ ² ´¿ µ¨ ®
¯ ·¶¿«±´¶®¨©
.
·² ´® °¨ ¯«® ° ± ®¨ ® ¯« ª¨ ®² ¨¨ ® « ³¨©¨±´ µ¨ ® ¯«©¨ ¯¶ ·¨® ¯« ©¨ ¬± ¨® ¨¨ ® ¤ ¦ µ ´©¨ ¬ ¬¨ ® ±«º¨·¨ ¯ ·¶¿«±´¶®¨© ¸« ·µ¨ ±¨·¬¨ ® ¨ ®¨©´± ´± µ¨ ²¨ °¨®» ©« ®»¬ ¨¯ µ¨ ® ¨ ¬ ·¨² ¨»¨ · ª«®»¹¨±´©¬¨ ® ¯« ® ´©¨ ´¨ ® °¨ ®» ¶¸°« ¬²´¿
µ¨ ® ª¨ ± ¬¨ ®
°¨®»
² « ¯¨² µ ¨ ©¨ ª
ÁÂ ÃÄÅ ÆÇ ÈÅÄÅ ÆÂ
É Ä ÊË ÆÌ Å Í ÈÎ ÆÌ ÏÇ ÏÆÅ Æ Í ÈÎÐÅÆÊÅÏ ÅÆÍ ÎÑÅ ÒÏ Å ÇË Í ÁÅÆ ÈÎ ÒÅ ÈÓ ÄÅÆ ÈÎ ÒÅÔÇÅÆÅ Å Æ ÕÉÖ ×ÉØ ÁË ÒÅÔÏÔÅ Æ ÇÎÙÅ ÄÅ ÊÎÄÚÏÔÅ ÁÅ Æ ÛÅÇ Ë ÒÆÌ Å ÁË ÒÅÈÓ ÄÔÅ Æ Ç ÎÙÅÄÅ ÚÎ ÄÔÅ ÒÅ Ð ÎÒÅÒÏË ÚÎ ÄÚÅÜÅ Ë Ð ÎÁËÅ Ì ÅÆÜ Å ÁÅ ÅÜÅÄ ÐÅÇ ÌÅÄÅÔÅÊ ÁÅÈÅÊ Ð ÎÆÜÅÔÇÎÇ Á ÎÆÜÅÆ ÐÏÁÅÛ Ë ÆÝÓÄÐÅ ÇË ÁÅÆ ÛÅ Ç Ë Ò ÔÎÜËÅÊÅ Æ ÈÎ ÒÅÔÇÅÆÅ Å Æ ÕÉÖ ×ÉØÂ
ÎÂ ÞÅÄ ÊËÇ Ë ÈÅÊË Ý
.
É Ä ÊË ÆÌ Å Í ÔÎÜËÅÊÅÆ ÈÎ ÆÌ ÏÇ ÏÆÅ ÆÍ ÈÎÐÅÆÊÅÏ ÅÆÍ Î ÑÅÒÏÅ ÇË Í ÁÅ Æ ÈÎ ÒÅ ÈÓ ÄÅ Æ È ÎÒÅÔÇÅÆÅ ÅÆ ÕÉÖ×ÉØ ÁË ÒÅÔÏÔÅÆ ÁÎ ÆÜÅÆ Ð Î ÒËÚÅÊÔÅ Æ Ç ÎÙÅÄÅ ÅÔÊËÝ ÁÅÆ Ë ÆÊÎÄÅÔÊË Ý ÈÅ ÄÅ ÈÎÐÅÆÜ ÔÏ ÔÎÈÎ ÆÊË ÆÜÅ Æ Í ÊÎÄÏ ÊÅ ÐÅ ÔÎ ÒÓÐ ÈÓÔ ÐÅ ÇÌ ÅÄÅÔÅ Ê ÇË ÈË ÒÍ ÅÔÅÁÎÐËÇË Í ÔÓÐÏ ÆË ÊÅ Ç ßÏ Ä ÆÅ ÒËÇ ÁÅ Æ ÅÇ ÓÇ ËÅ Ç Ë ÈÄÓ ÝÎÇËÂ
ÝÂ ÞÎÐÚÎ ÄÁÅÌ Å Å ÆÂ
É Ä ÊË ÆÌ ÅÍ È ÎÐÅ Æ ÊÅ Ï Å Æ ÁÅÆ Î ÑÅÒÏÅ ÇË ÊË ÁÅÔ ÛÅ ÆÌÅ ÁË ÒÅÔÏÔÅÆ Ï Æ ÊÏÔ ÔÎ ÈÎ ÆÊË ÆÜÅÆ È ÎÆËÒÅ Ë ÅÆ àáâ ãä åæ
e
çèprocess
),
ÊÎ ÊÅÈË ßÏÜÅ Ð ÎÄÏ ÈÅÔÅÆ ÚÅÜËÅ Æ ÁÅÄË È ÄÓ Ç ÎÇ ÈÎÐÚÎÒÅ ßÅ ÄÅÆ ÚÅÜË ÈÅÄÅ È ÎÒÅÔÇÅÆÅ ÔÎÜËÅÊÅ Æ ÐÅÏÈÏÆ ÐÅÇ Ì Å ÄÅÔÅÊ Ï ÐÏ Ð ÅÜÅÄ Ð ÎÆßÅ ÁË ÒÎÚËÛ ÈÅÛÅÐ Í È Î ÁÏ ÒËÍ ÁÅÆ ÚÎ ÄÁÅÌ ÅÁÅ ÒÅ Ð ÈÎ ÒÅÔÇÅÆÅ ÅÆÉÔÇ Ë×ÉØÇÎÒÅÆßÏ Ê ÆÌ Å ÂÜ ÉÔÏÆÊÅÚÎÒÂ
É Ä ÊË ÆÌ Å Í ÈÎÆÌ ÏÇ Ï Æ Å Æ Í ÈÎÐÅÆÊÅÏ Å Æ Í ÎÑÅ ÒÏ ÅÇ Ë
,
ÁÅÆ ÈÎ ÒÅ ÈÓ ÄÅ Æ ÈÎ ÒÅÔÇÅÆÅ Å Æ ÕÉÖ ×ÉØ ÛÅÄÏÇ ÁÅÈÅÊ ÁË ÈÎÄ ÊÅ ÆÜÜÏ ÆÜßÅ éÅÚÔÅ Æ ÇÎÙÅ ÄÅ Ë ÆÊÎ Ä ÆÅÒ ÐÅ ÏÈÏÆ ÎÔÇÊÎ ÄÆÅ ÒÂÛ ÃÎÈÅ Ê é ÅÔÊ Ï
.
É Ä ÊË ÆÌ Å Í ÈÎÆÌ ÏÇ Ï Æ Å Æ Í ÈÎÐÅÆÊÅÏ Å Æ Í ÎÑÅ ÒÏ ÅÇ Ë
,
ÁÅÆ ÈÎÒÅÈÓÄÅÆ ÈÎ ÒÅÔÇÅÆÅ Å Æ ÕÉÖ ×ÉØ ÛÅÄÏ Ç ÁË ÒÅÔÏÔÅ Æ ÇÎÇ ÏÅ Ë ÁÎ ÆÜÅ Æ é ÅÔÊÏ Ì Å ÆÜ ÁËßÅÁé Å ÒÔÅ ÆÂ3.
ÃÏ ßÏÅÆ Á Å ÒÅ Ð ÐÎ ÒÅÔÏÔÅÆ ÈÎÆÌ ÏÇ Ï ÆÅÆÍ È ÎÐÅÆÊÅ Ï Å Æ Í ÎÑ Å ÒÏ ÅÇ Ë Í ÁÅÆ È ÎÒÅÈÓÄÅÆ È ÎÒÅÔÇ Å ÆÅÅÆ ÕÉÖ×ÉØÅÁÅÒÅÛêìí î ïðñò óôõ ñö ìñ ÷ø ñ ùõò ô úùî õïð ïö óïûô ñö ü ýïðìñþ ñ ü ÿñö ïðïû ôöóñ ÷ ÿñ ïûñ ÷ ÿô ýñõ ò ñö ñõ ñö ò ïò ñô ÿïöþ ñ ö û ïö ñö ñ ñöþ ó ïýñ ÷ ÿô ó ïó ñ õ ñöí
í îïöþ ô ÿ ïö óôôõ ñòô ÿñö ð ïö þ ñö óôòô ñò ô ìïûìñþ ñô ïû ò ñ ýñ ö ñö þ ÿô ÷ñ ÿñ ô õïð ïöóïûô ñö ü ýïð ìñþ ñü ÿñö ïð ïûôöóñ ÷ ÿñ ï û ñ÷ ÿñ ýñð
ï ýñõ ò ñö ñ ñö ùõò ô úùî í
ÿí î ïöþ õ û ñ ñô ñö ÿñö ÿñð ñõ ï ýñõ ò ñö ñ ñö ù úùî
.
ïí îïð ìïû ôõñö òñûñö ö ó õ ð ïö ÿ û öþ ïû ì ñ ÷ñö ÿñö ïû ì ñôõñö ï ýñõ ò ñö ñ ñö ùõòô úùîí
4.
ñö þ þ öþ ñ øñì ÿñö óþ ñò ÿ ñû ô òïóôñ ö ò û ïõ û ï óñû ôñó ïû ò ñð ñ ù úùîñ ÿ ñýñ ÷ òïì ñþ ñô ìïû ôõ ó1.
öò û ñöþ ðïö ïýïöþ þ ñûñõ ñö û ò ñö ïð ïû ôö ó ñ÷ ñö ÿô ìô ÿ ñöþ ÷ õ ð ÿ ñö ÷ñõ ñòñòô ðñö òô ñ ìïû ó ñö þþ öþ ñø ñ ì ö óõ ð ïöþ û ÿôö ñòôõ ñö ü ð ïðñö ó ñü ð ï ýñõ õñö ïû ôôõ ñò ôü ï ñ ýñòô,
ÿ ñö ð ïýñ û õ ñö ïýñõò ñö ñ ñö ùõ òô úùî ñö þ óô ÿñõ ó ïû õ ñô ó ÿïöþ ñö ïðì ïûÿñ ñ ñö ïö ñö ÿ ñöþ ÿôòñ ìô ýô óñò ÿô ÿñö ñ ö ó ñû õïðïö óïû ôñö,
ýïð ìñþ ñü û ôöò ôü ÿñö õ ñ ì ñó ïöõó ñí2.
öò û ñö þ ðïö ï ýïöþ þ ñû ñõ ñö û ò ñö ïð ïû ôö óñ ÷ñöÿô ìôÿ ñö þ ò ò ô ñý ìïûó ñö þþ öþ ñ øñ ì öó õ ð ï öþ ûÿôöñò ôõ ñö ü ð ï ð ñö ó ñ
,
ð ïýñõ õ ñö ïû ô ôõ ñòô ü ï ñ ý ñòô ü ÿñö ð ïýñ û õñö ïýñõòñöññö ñõòô ù úùî ñö þ óïû õñ ô ó ÿ ïö þ ñö ïð ì ïûÿñ ñ ñö ïö ñöÿñöþ ÿô òñìô ýô óñò ÿñö õ ïýð õ ûïö óñö ýñôö ö ñ ÿô ÿ ñö ñöóñû õ ïð ïö óïû ôñö ü ýïð ì ñþñ üûôöòô ü ÿñö õñì ñ óïöõ óñí
3.
öò û ñö þ ðïö ï ýïöþ þ ñû ñõ ñö û ò ñö ïð ïû ôö óñ ÷ñöÿô ìô ÿ ñöþ ÿñ ýñð ö ïþ ïû ô ü ì ïûóñöþ þ ö þ ñ øñ ì ö óõ ð ïð ñò óôõ ñö ÿ õ öþ ñö ÿñûô ïðïû ôöóñ ÷ ÿñ ïû ñ ÷ öó õ ðïýñõ ò ñö ñõ ñö ù úùî ÿô ÿ ñïû ñ÷ ð ñò ôöþ
-
ðñòôö þí4.
öò û ñö þ ðïö ïýïöþ þ ñûñõ ñö û ò ñö ïð ïû ôö óñ ÷ñö ÿô ìô ÿñöþ ïû ïöñö ñ ñö ïð ì ñö þ ö ñö ö ñòô öñýü ìïûóñöþ þ ö þ ñ øñ ì ö ó õ ð ïð ñòô ýô óñòô óïû ýñõòñö ñö ñ ùõò ô úùî ò ïòñô ÿïöþ ñö ñö þ ÿôûïö ñö ñõ ñöí-
5.
! " # " ! !# $ % $# ! & # & % & " #!
1)
'% " " % (# ) *" +* "! ! # $ % $ # ! & # & % & ! # % # , " # ) $ !f
- .a
/point
! (% & ! # $ % $ #! & # &
2)
' % " ! 0 %" *" +* "! ! # $ % # ! & # & %& # ! " ! # % #! & !focal point
! (%& ! # $% $ # ! & # &3)
Focal point
% & #" (# ! (%& ! # $ % $ # ! & # & " ! " ! % ) # % #(" " " % (# ! #(" " ! 0 %" " +*4)
1" ! ' ! *" +* % ") #on-line
23 4
5 64 *7816
1.
'679 :1 :7*7;% # % " <*7+*$ #% % " *" +*
'# !
' " *" +* % & <*7+* % ! *" +* $ "" #(# !" #( # ! & 4 ! " ! #"! % ! & # % % " ! & # !
&
1)
4 ! # $= $ ' # ! &;# &.
-
GH FICJEC KLCF MCFNC FOCF P QP RCF SL QK TSG L H ECUC VHL MH WC M KC W XHMQC JC Y SZTSG(
[P FK-
SO P QW P Q).
2)
VHL M HW CM KCW XHMQC JC Y SZTSG.
-
G H FO P JEP RLCF JCQPLCF UCM K QH RPM PD EHJCFO LP L H EH FW K FO CF(
[P FK-
S O P QWP Q)
\-
GH FI P Q PF MCFNC FO C F C]CR SLQK TSG(
VH EWHJ@HM)
\-
GH RC L PLCFL ^F QP RWCQK E P@ RKL(
_L W ^@HM)
\-
GHFI PQ PF DCQK R JCQPL C F L ^FQ PRW CQK E P@RKL PFWPL UKL ^F`KMJCQKL C F LHECUC L H JH FWH MKCF UCF RH J@ CO C(
_LW^@ HM)
\-
aH FI C JEC KCF M C FNC FO C F SL QK TSG LHECUC aM H QK UH F(
Z^bH J@H M)
\-
GH RC L PLCF Q^QKC RK QC QK SL QK TSG(
cH QH J@H M)
\-
GHRC LPL C F EH J@ CDCQCF WC M O HW W M K]PRCFCF(
Xde f Xdg f X0
h f Xij)
@HMQC JC L H JHFWH MKCFf RH J@C O Cf UCF EH JH MK FW CD UC HM C D UC RCJ M C FOL CEH FCkCJCF
UC F
EH J@PC WCF LHQHEC LC WCF
(
cHQHJ@ HM)
\-
GH JCQPLL C F L HQH EC L CW C F L H UCRC J QK QWHJ EH JCFWCPC F(
cHQHJ@ HM).
NA lH RPCM CFmnFEM HQ SLQKTSG
(
C]CR WCDP F QH RCFkPWFI C).
2.
aoGSZ BSp SZCA aH FOH M WKCF
.
aH JCFWCPC F SL QK TSG UK RC LPL C F P FWPL JHFUPL P FO LH OKC WC F EH JCFWCPC F Y SZTSGA
t u vw xwyw zu
1)
{| }| z~| wz | }tw w wz |}|z~wxw | wx-
|z zwwz z~ |w y| zw z z ww t w w z }| }w~ w z w w w wwzwwz wz w ywz |~w y~ wzwz-
| zw}ywwz xw y| }w z~ww z |yww y}yzwz | }| z~|wz | }tw w w z y|}| z~wx w | w x y|~ wzu2)
||~ ww ~ |w}w.
-
|w w z | w w } wyw wz y| ww zw wz | x |}|z~ | w z | }tw w w z y| }| z~ w x w|w x y| ~ wzwz }|w ~|} y|}wz~ wwz yww y| | 6-12
y 6-12
-12
~t|w z -12
w zw -
| z zww z | }| z~| wz | }tw w wz y| }|z~ wx w|w x w z ~w| ~ z w ~w ~|w yw u-
w y| w z }|w w z zz w z w ywz w z z ~ }|}t w z zw z w} wyww z y|wwzwwz | x | }| z~|wz |}t w w w z y|}| z~wx w|wx |z w z | w w| z w ~ wwz wywz w z uu {| wwzw y|}w z~wwzwz | w
.
3.
w u |z | ~ wz
.
w w y| ww zw wz ¡ ¢ w w wx | w~ wz z~ }|}w~ wz w yww x wyww z | }| z~|w z |}t w w w z y|}| z~wx w | wx ~|wx | w | z w z ~ w |~ wz ~ |~ w ywz
,
wz } | z w ~w y|}www xw z wz ww wzw ~w }|z wz~ yw y| }www xwz w z ww z ~ }tu£¤ ¥¦ §¦¨¦ ©¤
-
ª« ¬¦ ®¦© ¦¯°¦© ±«©²«©¦° £¦ ¨¦°¦© ³ ´ ° µ³ ª ¶«©²¦ © ·¦¸ ²«· ¹¦ ©² · « ¬¦§¶°·« ·¦¨¦ © ¨¦¶¦ ·¦§®© º«¸¯¦¬¦©»-
ª«± º¦©¶°©²¦© ¼ ½¾c
¼¿e
¹¦©² ¶°§¦´°¬¦© ¶«©²¦ © ´¦´¦¸¦© §®´ ®´ ¶¦ © ´¦´¦¸¦© ®± ®± ¹¦©²· « ¬¦§ ¶°·«·¦¨¦©»¶¤ À« ¬®¦¸¦©¤
µ¦´°¬ « Á¦¬®¦´ ° £¦¨¦°¦© ³ ´ ° µ³ª «±«©· «¸ °¦©Â ¬« ±º¦²¦Â ¶¦ © ¨« ±« ¸°©·¦§¶¦«¸¦ § ¤
4.
à Äųà ÆÇ³È¦¤ 멲«¸ ·°¦ ©¤
묦 ¨É¸¦ © ¨« ¬¦´¦ ©¦ ¦© dzȵ³ª ¦¶¦¬¦§ ¨«©¹¦±¨¦°¦ © §¦´ °¬ ¨«¬¦ ´¦©¦ ¦ © «´ « ¬®¸ ®§¦©
³ ´° µ³ª ¶°
«±«©·« ¸ °¦©Â ¬«±º¦²¦Â ¶¦ © ¨« ±«¸°©·¦§ ¶¦« ¸¦ § ±«¬¦¬® ° ´ °´ ·« ± ¹¦©² ¶ °«¬É ¬¦ É ¬«§ Ê« ¸ «·¦¸ °¦· Ë«¸ ´¦±¦ dzȵ³ª
.
º¤ ¥¦§¦¨¦©¤
1)
À«±«©·«¸°¦©ÂÅ«± º¦²¦Â¶¦© ë ±« ¸ °©·¦§ ̦«¸¦§ª«©¹¦±¨¦°¦© §¦´ °¬ ¨«¬¦ ´¦©¦ ¦ © ³ ´ ° µ³ ª ±«¬¦¬® ° ´°´· «± ¨« ±¦ ©·¦®¦© ¨¦¶¦ ¨«¸°É¶ « Í
2
Î
ª¦¸ «·
-5
³¨¸ °¬Â2
ÎÏ®©°
-5
Ï ® ¬°Â
2
Î Ê«¨·«± º«¸-5
Æ ·Éº«¸Â¶¦© ÐÎ Ì«´ «± º« ¸-5
Ϧ ©®¦¸ °¤2)
Ê« ¸ «·¦¸ °¦· Ë« ¸ ´¦±¦.
-
ª«©« ¸°±¦Ñ±«©² ®±¨® ¬¦© ±¦´®¦© ¶¦¸° «±«©·« ¸ °¦©Â ¬«±º¦²¦Â ¶¦©¨«±« ¸ °©·¦§¶¦«¸¦ § ´« · °¦¨ ·¸°Ò® ¬¦©.
-
ª«©¹¦±¨¦°¦© ¬¦ ¨É¸¦ © « Á¦¬®¦´ ° §¦´°¬ ¨« ±¦©·¦®¦© ¨« ¬¦´¦ ©¦¦© ³ ´° µ³ ª · ¸ °Ò® ¬¦©¦© ®©· ® ¶ °´¦±¨¦°¦© «¨¦¶¦ « ±«©· «¸ °¦ ©Â ¬«± º¦²¦Â ¶¦ © ¨« ±«¸°©·¦§ ¶¦«¸¦ § ¤-
ª«©¹ ®´®© ¬¦ ¨É¸¦ © ¨« ¬¦´¦ ©¦ ¦© dzȵ³ª ®©· ® ¶ °´¦±¨¦°¦© «¨¦¶¦ ø «´ °¶ «©¤-
ª«¬¦®¦©¨®º ¬°¦´ ° ¬¦¨É¸¦© ¨« ¬¦´¦ ©¦¦© dzȵ³ ª¤£ ¤ À« ¬®¦¸¦©¤
Ë«¸ ¦´ ¬¦ ¨É¸¦ ©
.
Õ Ö ×Ø ÙÚÛÜÛרÜÛ ÝØÜÞØ ÙØß ØÚ
×àá â ã ä àá å â æâäç âáâè âå é âêâ æ æà æâäå ëè â ã é ëêâèäâ ãâè â ããç â ìàãí îïáæâåâã
,
ìàæàãðîâã,
ìàêëãéðãí â ã,
ìàãàí âèâãñ éâã ìàæâòðâã óØ Ý ïêàî ×àæàáëãåâî æàáðìâèâã ìàáôðòðéâã ëæìêàæàãåâäë îâè éâäâá æâ äç âá âèâå éâ êâ æ åâåâ ìà æàáëãå âî â ãÖ óâè é âä âá æâ äç âá âè âå æàêëìð åëõ îâè æâ äç âá âè âå ðãåð è æàãí âèäàä ë ãöïáæâ ä ë ÷public right to access
information)
,
îâè æâ äç âáâèâå ðãå ðè ø àá ì âáåëäëìâ ä ë(public right to
participate)
,
éâ ã î âè æâ äç âá âè âå ðãå ðè æà ãéâ ìâå è â ã è à â éëêâã(public
right to justice)
.
ùà ãí â ãæàãí ëè ðåäàáåâèâã æâ äç âá âèâå é â êâæ øàá ø âí âë åâî âì è àí ëâåâã Ù ØúóØ Ýñ é ëî âá â ìèâ ã æâ äç âá âèâå éâ ìâå øàá ìàá â ã äàûâá â âèåëö é âêâ æ æà êâè ðèâ ã ìà ãí âôâ äâ ã åàá î â éâ ì èàøëòâèâã ×à æàá ëãå âî é âêâ æ áâãí è âæàôðòðéèâã æâäç âáâè âåç â ãí â é ëêñ æâèæðá ñ é âã æâãéëá ëÖ
ùâêâ æ è àáâãí èâ Ù ØúóØ Ýñ æâ äç âáâèâå éâ ìâå å àá êëø âå æð êâë é âá ë ì àãçðäðãâ ãñ ìàã àåâì â ãñ ì àæâãå âð â ã
,
î ëãí í â å âî â ì à ü âêð âä ë éâ ã ì àêâ ìïá â ã ûâ ìâ ëâ ã ìà êâèäâ ãâ âã Ù ØúóØ Ýñ øâëè ç â ãí éëêâè ä âãâèâã ïêàî èàæàãå àá ëâ ãñ êà æøâí âñ æâð ìð ã ìàæàá ëãå âî éâ àá âîÖ ×âá åëä ëìâ äë æâ äç âá âèâå éëä àäð â ëè â ã é àãí â ã èâáâèåàáëäåëè èàæàãå àá ëâ ãñ êàæø âí âñ éâ ã ì àæàáëãåâî éâ àá âîÖ×ÙýÜÛùýú Ùý×þÿ Û ß Ûú ùúýÜÛØñ ååéÖ