• Tidak ada hasil yang ditemukan

TANGGUNG JAW AB PENGANGKUT PADA ANGKUTAN BARANG DENGAN KAPAL LAUT

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2019

Membagikan "TANGGUNG JAW AB PENGANGKUT PADA ANGKUTAN BARANG DENGAN KAPAL LAUT"

Copied!
86
0
0

Teks penuh

(1)

A D I S O E O J O N O

T A N G G U N G JA W A B P E N G A N G K U T

P A D A A N G K U T A N B A R A N G

D E N G A N K A P A L L A U T

F A K U L T A S H U K U M U N I V E R S I T A S A 1 R L A N G G A

1 9 8 6

(2)

S K R I P S X

T A I J G G U N G J A W A B J E E & A E C K U T

P A D A A B f f l O T M T B A R Am E E E O A H K A P A L L A U T

OLEH

A D I SO ED JO I TO

F A J C U L T A S H U K U M U 0 X V E R S I T A S A l h L A K G G A S U R A B A Y A

1 9 9 6

(3)

T A N G G U N G J A W A B P K 1 J G A H C & U T

P A D A A K G K U T A 1 I B A K A J 5 G D E r O A U K A P A L L A U T

S K R I P S I

D I A J O K A N U H T U K M E L E K G K A P I T U G A S D A H M E M E H U H I S Y A H A T - S Y A H A T U U T O K

M E N C A P A I G E L A l l 3 * .R J A W A H O K U M

/

. &

i

O I E H

M 1 L I K. P E R P U S T A K A A N

U N 1V E R S1T A S A I R L A N G G A * S U R A B A Y A

A D I S O ^ D J O H O H I M .

037305350

D O S E N ^ / P E H G U J I

0 1 1 0 , S . H .

D O S E N P E E O W I

J O , S . H .

:U L !r f v S H U K U M U N I V E R S I T A 3 A I R L A E G G A S U K A B A Y A

1 9 9 6

(4)

K A T A P E B G A E T A R

S a y a p a n j a t l c a n p u j i a y u Ju i r A l h a w d u l i l l a h Jr o h a d i r a t

A l l a h S w t , d o n g a n l i r a p a h a n t f a T d i n a t - B y a o a y a t o l a h d a p a t

r a o i ^ o l o o a i T c a n a t u d i d i F a T c u l t a o H uTcura T T n i v o r s i t a o A i r l a n g -

g a S u r a b a y a *

S a y a n o i y u o u n s l c r i p s i i n i g u m m o l o u g T c ap i d a n r aon i o-

n u h i p o r c y a r a t a n u n t u l c r a o n d a p a t l c a n g o l a r S a r j a r n H uTcun*

D a l a n p o n u l i s a n o l c r i p s i i n i o o n g a j a d i p i l i h j u d u l

T a n g g u n g Ja w a b P e n g a n g l m t P a d a A n g l a i t a n B a r a u s D e n g a n K a ­

p a l L a u t , i r m i g i u g a t d i K o g a r a K o p u b l i l c I n d o u o o i a y a u g t o r -

d i r i d a r i b o r i b u p u l a u b o a a r d a n T c o c i l . S a l a h o a t u a a r a n a -

a a r a n a t r a n a p o r t a a i g u m t o r c a p a i n y a h u b u n g a n a n t a r p u l a u

t o r o o b u t d a l a m b i d a n g p o r o l c o n o m i a n a d a l a h m o n ggu n aT can T ca-

p a l l a u t , b a i l : y a n g l i i a a i h b o r o i f a t t r a d i o i o u a l c a m p a i d o ­

n g a n t y p o I c a p a l l a u t y a n g m o d o r u . T ar ab ah u y a j u m l a h a r m a d a

n i a g a d i I n d o n e s i a a d a l a h t o r d o r o n g o l o h I c o b u t u h a n a l a t

a n g l c u t y a n g a o l a l u r . » n i u g l c a t g u n a t u o u g i n b a u g i v o l u i i i o b a ­

r a n g y a u g o o l a l u m o n i n g j c a t p u l a # P o n g an g T c u t o o b a g a i p o -

l a l c o a u a a n g j c u t a n b a r a n g r o o l a l u i l a u t o o l a l u d i h a d a p T c a n

d o n g a n o u a t u r n e a t a n g g u n g j a w a b y a u g o a n g a t b o a a r g u u a

m o n j a g a T c c o o l a m a t a n T c a p a l , T d i u a u a x ^ a b a r a i i g m u a t a n o o b a ­

g a i ob yoT c d a r i a n g l a i t a n a o l a l u i l a u t ,

i i i

(5)

U n t u T c p o n u l i o a n o l c r i p s i i u t m c l a l u i b o r b a g a i u s a -

l i a s a y a t o r ap u l i g u m r a o n d a p a t l c a n p o n d u I :u n g / p o n u n j ai > g d a -

l a m b i d a n g o t u d i l i t o r a t u r j u # t d i t o r a p u h m o l a l u i o b s o r -

v a o i l a p a n g a n * A l d i i n y a d o n g a n b a n t u a n d a r i b o r b a g a i p o -

n u l i s b o b o r a p a l i t o r a t u r y a u g b o r f c a i t a u d o n g a n c n g l c u t a n

b a r a n g r a o l a l u i l a u t , o a y a d a p a t l c a n j u g a i n f o r m a l d a t a

d a r i i n a t a n a i p o m o r i n t a h m u p u n p o r u a a h a a n p o l a y a r a n

y a n g r a o n a n g & n i b i d a n g a n g j c u t a n l a u t o o b a g a i d a t a f a f t t u a l .

D a l a m p o n u l i o a n s T c r i p a i d o n g a n b o k a l i l m p o n g o -

t a h u a n o a y a y a n g t o r b a t a s I d m o u a i y a b i d a n g a n g l o i t a n l a u t ,

n a f t a b o r f t a t b i m b i n g a n d a n b a n t u n n B o p a l : D o u o n P c u i b i i n b i n g

d a n p a r a P o j a b a t P o m o r i n t o h a n d a n P o j a b a t S w a s t a l a i n i ^ a

o a y a d a p a t j u o i y u o u n o l c r i p s i i n i b i a r p u n I c i r a n y a r a a si h Tcu-

r a 113 d a r i ao r ap u r n a*

S o l a n j u t i ^ r a a t a s j a a a b a i l c p a r a b a p a l c t o r o o b u t d i

a t a a , d o n g a n r o n d a h l i a t i c a y a n o n g u c ap T c an t o r i m a I c a o i h

y a n g c o b o o a r - b o o a r i ^ a I c o p ad a :

1

. Bap aT c S a m z o r i B o o n t o r o , S . H . so l n l c u D o o o n i c m b i r a b i n g

d a n D o o o n d a l a m H uT au s A i ^ T a i t a n p a d a F a Jc u l t a a H uTcura

U n i v o r o i t a o A i r l a n g g a S u r a b a y a .

2

. B n p a f t H o n o S o o t r i o n o , K c p a l a D i v i a i O p o r a o i P o r u r a

P o n g o r u l c a n C ab an G S u r a b a y a b o o o r t a p o j a b a t e o b o l u m

-i v

(6)

o t u d i y a n g s a y a t o m p u h s o l a r a a i n i .

3 , B a p a T c S o o p a n d i , S t a f B i r o K l a o i f i l c a s i I n d o n e s i a y a u g t o l a h m c r a b o r i l c a n i n f o m a s i d a t a m o n g o n a i I c c l o u g l c a p a n J c a p a l e o c a r a t o l i n i c .

l\.m B a p a l c E X l y a s P i o t o rb , S t a f K o o y a h b a u d a r a n K l a a I S u r a ­ b a y a y a u g b o i i i a s i l n o m b a u t u d a l a m p o n y o d i a a n d a t a

p r a l c t i s a n g F c u t a u l a u t .

5 . B a p a l c D j o o m a i n , K c p a l a S u b D i n a a P o r u m P o n g o r u l c a n C a - b a n g S u r a b a y a y a u g t o l a h m c m b a u t u m o m b o r i r c a u i u f o r n i a - f l i r a o n g o n a i t n t a l a i c a a n c p c c i u a t a u .

6 . B a p a l e - b a p a k S t a f P o l a T c o a n a p a d a P T . M a c J c a p a i P o l a y a r a n " S U K l A P U L A T J L A U T " d a n P T . P o l a y a r a n L o T c a l " K A C H H A T J A Y A H y a u g t o l a h m o m b o r i T c a n i u f o r m a s i r a o n g o m i a n g T c u t - a n b a r a n g l u o l a l u i l a u t u n t u l c p o l a y a r a n U u c a n t a r o d a n P o l a y a r a n L o l c a l .

7 . B a p a l c d a u I b u b o c o r t a I s t o r i c a y a y a u g r a o n b o r i d o r o n g - a n p o a i t i f a o l a m a a a y a s t u d i o a r a p a i d o u g a n a o l o s a i p o - n u l i c a n c l c r i p c i i n i .

D o n g a n I i o i s a i a p u u n y a n g a a y a i . d l i T c i , e o l o c a i l a h p o - n u l i s a u S l c r i p c i i n i d a n I c i r a i ^ - a r r - a s i l i I c u r a n g b o r b o b o t i l - a i a h , t o t a p i b c s a r h a r a p a n o a y a n u d a h - n u d a h a n p o n u l i o a n i n i b o r c u u a b a g i c a y a d a n s i a p a o a j a y a n g n o i o o r l u l c a n

-v

(7)

ABSTARK

Salah satu sarana transportasi guna tercapainya hubungan antar pulau tersebut dalam

bidang perekonomian adalah menggunakan kapal laut, baik yang masih bersifat tradisional

sampai dengan tipe kapal laut yang modern.

Bertambahnya jumlah armada niaga di Indonesia adalah terdorong oleh kebutuhan alat

angkut yang selalu meningkat guna mengimbangi volume barang yang selalu meningkat pula.

Pengangkut sebagai pelaksana angkutan barang melalui laut selalu dihadapkan dengan

suatu rasa tanggung jawab yang sangat besar guna menjaga keselamatan kapal, khususnya

barang muatan sebagai obyek dari angkutan melalui laut.

(8)

D A F T A R I S !

H a l a m a n

K A T A P E E SA K T A R ... i i i

D A FT A R I S I ... .. ... V i

BA B I PEN D AH TJLU AN ... ...

1

1

. P o r m a a l a h a n ... ...

1

2

. P o n j o l a a a n Ju d u l ... ...

3

3 . A l a o a n P o m i l i h a n J u d u l ... . . . ... ...

5

U . T u j u a n P o n u l i s a n ... ...

7

5

. H o t o d o l o g i ... • * • • . . ' •

7

6

. P o r t a n g g u n g j a w a b a n S i a t o n a t i T e a . . .

9

B A B I X PEH GAUGKUTAI T BA RA N G D I L A U T ... .

12

1

. P o n g o r t i a n P o n g i r i r a , P o n g an g T c u t d a n P o n o r i m a B a r a n g ...

11

~

2

. P o r a y a r a t a n K a p a l P a d a A n g T c u t an L a u t . .

16

3

. M acam a t a u Jo n i

3

M u a t a n ... ..

19

l\.*

D o l cu m o n A n g T o i t a n B a r a i i g M o l a l u i L a u t . .

25

B A B I I I K ERU G I A

1

J D I L A U T ... ..

32

1

. F a f c t o r Po i ay G b ab T o r j a d i i ^ y a K o r u g i a n D i L a u t ... .. ...

32

2

. K o w a j i b a u d a n T a n g g u n g Ja w a b n aT d i o d a So l o Je u P o l a k c a n a A u g T c u t a n ... ..

37

3

. K a c a c i - t t i a c a u K o r u g i a n D i L a u t ...

39

v i

(9)

B A B X V G A O T I R U G I D A U T A H O G U U G J A W A B P E E G A H G H T T . • . . bS

1

. T u n t u t a n G a n t i R u g i ... .. ... * ... ...

kS ^

2 . B o n a n z a T a n g g u n g Ja w a b P o n g a n e Jm t... .... 5 2

-3 . P o n g u r a n g a n T a n g g u n g J a w a b P o n g a n g T c u t . . . * 5 1 * -“

BA B V P E E U T U P ... ...

57

X * K o c i i n p u l a n ... . . * ...

57

2 . S a r a n - c a r a n . . . ... 5 8

D A FT A R BA CA A N

L A M P I R A H

v i i

(10)

PEH D AJTO LU An

1. P o r r ao al ah an

D olan Trohidupan bom aoyar aTcat , n aii uai a o a l i n g co

-nuuj&ug dau n on or lul am poaonuhnu l :ch idupan oat u ca m l a ­

i n baiTc ponojuhan Tcobutuhnn yan 3 borbon t uJ: Ja a a ntaupun

yau a borbontuT: Tcoboudaa'j, oohiuQ^a d l ca t u pi h n l ; b o r t i u

-daTc oobagai producou dan d i l a i u p l h al : bortin daTr c o b a ^ i

Tcoiiounou. Gum t o r cap ai n yn tujua:i/ poraouuhau isobutuhau

m ao i i i gu aai i ^ y a i t u pr cd u con atom conGiriiifftan b ar au s h a

-a i l produlcsiuy-a T:o p-ao-ar -au -at -au Tcop-ad-a Tcouourwu co c-ar -a

l at t gouu g, rcaTca diporluTcan ad a i ya a l a t a u sl a i t / t m n cp o r t a

-o i yau a alcan d i p -o r eu m l t aa uutult t i -oii ^pujlait b -o r au s d a r i

oat u tcrapat Too t o ap at l a i n yai * 3 d i t u j u . D ongau da mil: I an

uiiour an clfut an oonpunpai a r t ! y a i c cm i cat p ou t i n g*

So l au j u t i t fn doiiQau b o r l K u b a t c^ a Ja r i n ga u

areTcut-an d a r t oat u t on p at

I

cq t o n p at l a i n baiTc n o l a l u i d a r a t , l a u t caupun u dar a yan c d i i m b an j l douaan borI oord)au3H / a

a l a t aiifSrutau d a r i Jo u i a ya n s cod or h am ean pai don^au

Jo n t a uodorn , r^aTm d i r a o a oan gat p o r l u adaxya p o m t aau /

pon c&t ur an d i M d a n s pou^niigTaxtan Tco dalam ouat u Tmidah

huTcun*

1

(11)

2

D i w i l a y a h

K

g g a r a K o o a t u a n R o j x i b l i l c I n d o n e s i a

y a n g t o r d i r i d a r i r i b u a n p u l a u b o o a r d a n k o c i l , r n ak a u n ­

t u k n o n Jan g T c au h u b u n g a n d a r i o a t u p u l a u Tco p u l a u y a n g

l a i n a d a l a h r a o l a l u i s a r a n a / a n g l c u t a u u d a r a d a n l a u t . B a r n n

d a l a n p o m b ah n o an i n i a l c a n d i t i n j a u d a r i o a l a h o a t u o a r a n a

y a i t u y a n g m o l a l u i l a u t . D o n g a n a a r a n a t o r o o b u t maTca a l a t

a u g l c u t a n p u n d i c G Su a l r a n d o n g a n R c p o r l u a n m a f l i n g - r a a s i n g d a n

b o r k o t i b a n g m o i c l l c u t l p o r l o o i ab an g an t o h n o l o g i d l b i d a n g p o -

l o y a r a n g u n a r a o n c a p a i T c o c o p a t a n d a l a s i p o l a l c a a n c a n a n g k u t -

a n b a r a n g n o o T c i p u n d i b e r b a g a i t o m p a t h i n g g a o a a t i n i m a-

a i h j u g a R o m p c r g u m k a u a l a t a n g l n i t y a n g b o r o i f a t t r a d i a i -

o n a l d a n m as i l l t o t a p d a p a t m e n b a n t u d i b i d a n g a n g k u t a n b a ­

r a n g m o l a l u i l a u t . S u a t u c o n t o h p o r a h u a t a u T c a p a l - I c a p a l

l a y a r y a n g a k h i r n y a d i l o n g k a p i d o n g a n n o o i n / m o t o r p o n g g o -

r a k Tco m a d i a 11 d i c o b u t f t o r a l i u L a y a r K o t o r ( P L M ) .

T u n t u t a n u n t u T c I c o c o p a t a n d a n k o t o p a t a n w aT ct u d a ­

l a m p o r o d a r a n b a r a n g a k a n a a n g a t r a o i m i j a n g o a l a h o a t u

f a l c t o r d i b i d a n g p o r o l c o n o m i a n n a t i o n a l y a n g b o r a r t i p u l a

i l c u t m o m n j a n g d a l a m b i d a n g p o m b a n ^ u i m i m o i o r a l * D i d a ­

l a m a r u o p o r o d a r a n b a r a n s i n i l a h t i m b u l n y a k o r j a o am a

d a n T c o r o l a o i a n t a r a a a t u p i l i a l c p o r u i l i k b a r a t i g o o b a g a i

p o n g i r i a d a n d i l a i n p i h a k o o o r a u j a t a u b a d a n y a n g b o r -

t i n d a l c e o b a g t t i p o n g a n j k u t y a n g b c r k o w a j i b a n n o n y a n p a U c a n

(12)

b ar an g t or aob u t Ico t on p at t u j u an dongan n a n j a a l n a t a s

Tcosolaraatan dan Tcooraanau o o r t a Tamtukan d a r i b ar an g yan g

di an gfcu t . Tont u o a j a Tcowajiban t or oob u t ada su at u

porriba-t aoan umpamanya porriba-torh&dap b ar an g-b ar an g porriba-t o r porriba-t o n porriba-t u yan g Ica­

r on a u i f a t d a r i bar an g i t u a o n d i r i mungkin a u l i t b a g!

ponganglcut untulc monjamiu Tcoutuhan bar an g yau g dianglcut

can pn i d i tom pat t u j u a n , i n i oal r ya t or h adap j o n i a bar an g

yan g ittudah ouout*

D ar i u r a i a n d i at ao dapat d i gar b ar l o m bahwa ad

a-nya pi h ak -pi h al c yan g a a l i n g boroopal cat pada angTcutan

bar an g d i l a u t ad al ah so b agai boriTcut s

a . Pon gi r i m , y a i t u pomiliTc bar an g yan g m cnbori or d or

I copada pihaTc l a i n untuTc monganglcut b ar an g d i l a u t .

b . Ponganglcut, y a i t u pihaTc yan g n o n o r i m p cr i n t a h untulc

monsansTait b ar an g dan h ar u a m otyodialcan a l a t angTcut­

an yazig co cu a i

-2

« F o n . l o l a a n n Ju c !u X

Polalcoanaan angTcutau bar an g n o l a l u i l a u t ooouai

p o r u i n t aan d a r i pon gir im / pcr ail iTc bar an g untuTc dianglcut

dau diooraliJcan pada o i a l a n a t d i t on p at yan g d i t u j u ,

raa-Tca t an ggu n g jawab n on gcn ai Tcoamunan bar an g i t u t i m bul

oojal r bar an g i t u d i so r al i t o r i cal m n Tcopada pihaTc

(13)

k

I cut dau t au ggu n g Jawab i t u bor al ch i r so t o l a h bar an g t o r

-oobut di sor ah l can Tcombali Tcopada o l a l a n a t d i polah uh an

t u j u an . Sa l a n a b ar an g t o r so b u t diangTcut m o l al u i I capal

l a u t , pihaTc ponganglcut morapuiqrai r aoa tan ggun g jawab

yan g oan gat booar a t a a toam anan dan I coool an at an b ar an g,

n on gi n gat azao d a r i an gk ut an b ar an g ad al ah pouyam paian

b a r a n g/ m a t a n dalam Tcoadaau aoan , cop at dan u t u h . So

-h i u gga Ttoutu-han bar an g pada oaat diaora-h l can i t u l a -h yan g

n cn jad l Tcowajiban utama d a r i ponganfJTcut. D i k at ak an t a n g­

gung jawab pongnn^Trat can gat booar cobab eolarua d a l a n

pol oyn r ai i o o l a l u dih adaiJcan ^dQugan bah aya d i l a u t yan g

aau gat o u l i t untuT: diduga ocboliAutya Trsrona co r i n g an

-caaan t or oobu t d at an g dcngan t i b a - t i b a dan dapat t e r j a d i

d i l u a r Tcoionwpuan n n m ai a*

P a r i t an ggun g jawab y a n j oan gat b ooar i n i

undangundang wnoih moiuboriTcan p o r l i n d u n gau / b at aoan uampai so

-Jauh naua b oaar i jr a t an ggu n g jawab ponganglcut, d al an a r t i

n aoi h ada I coriugam n-rcGriii gannn yan g d i b or i l cau I copadn

ponganglcut. Sobal i Taiya t on t u o a j a pihnlc pongauglcut d i

-t u u -t u -t un-tulc iaonbulc-tikan baliwa 3o gal a co&uatu yau g t o r ­

j a d i at ao baran g/ rauat an i t u ad al ah bulrau I t ooal ah au pihalc

pongancJcut. Kauai b i l a t o r b u l ct i bahwa Jr or u gi an yan g t i m ­

b u l ad al ah Jrnronn T-oaalahnn d a r i poz^ajigTait, RiGTca

(14)

anjTcut bor t au sgu n g jawab untuk raongganti oogal a Tcorugian

a t a a bar an g yan g d i an gk u t .

3. Al aoan Pom jl l h an Ju d u l

P o l aya r an d i l a u t so l a l u dih adapk an pada ancaman

bah aya d i l a u t yan g so r i n g b e r a l d b a t f a t a l t or h adap

Tca-p a l tom asuTc m i at ai n i ya, r aiaalu ya TcaTca-pal dalam k oadaan

t o r b a k a r , t on ggolam , tordam par dan l a i n - l a i n bah aya yan g

mon^anoam.

So l a n j u t i y a un t uk an^Tcutan b ar an g m ol al u i l a u t i n i

ju ga d i t u n t u t a ga r Tcapal sob cl u n b o r l a y a r h aruo rcoudapat

i j i n ( cl o ar ai i co ) d a r i p o j a b a t sotom pat yan g bor t i n dal c

mo-w a k i l i pom ori n t ah, y a i t u t

a« Kooyah ban dar an ,

b* B i r o K l a o i f i l ca si I n don ooi ai

c* D i n as K oach at an Fcl abu h au *

H al t o r oob u t un t uk rao n gh i n dar k a n/ raomporlrocil t or h adap

Joo-raungkinan t o r j a d i n ya boli aya d i l a u t . Soh i u gga ooraua k ap al

yan g t o l a h raoraoiuhi I cot osi t u an / por oyar at an yan g ada d a r i

i n a t a n a i - i n a t a n a i t or oobu t d i a t a o , bar u d ap at d i i ji r ffcan

un t uk b o r l a y a r , dan lea p al t o r so b u t di n yat al can sudah l ayal c

l a u t * Eamun doraik ian tidaTc b o r a r t i baliwa b i l a t o r j a d i k o

-ool alcaan d i l a u t naka pi h ak pongauglaijt di bobask an d ar i

(15)

6

o ogal a t u n t u t axi ga n t i r u gi ol oh p o n gi r i m / p o r t i l i k bn r an g.

So l a i j i k ap al i t u o o n d l r i haruo dalara Jcoadaan l a ya k l a u t ,

maka yan g p o u t i n g ad al ah m aoalah b ar an g yan g morupakan

obyoTc d a r i a i i ^t u t aa m o l al u i l a u t yan g h ar u c d i cor ah k an

k opada ponorim a dalam k oadaan an an , copat dan ufculi.

Adapun j o n i a b ar an g yan g diaixgk ut m o l al u i l a u t

da p at dibodakaxi dalrau b o r b agai j o n i c, y a i t u

t

a* Bar an g TJuum ( Gon or al Car go ) ,

b* Bar an g Curah ( b u l k Cargo)

c . Bar an g So j cn i c (H oraogoniuo Ca r go ) .

d. Bar an g Borbah aya (D an^orous C a r go ) .

g . Baraxjg don gi n P o t i Korno {Co n t ai n er Car go ) .

A l a t angjeut unt uk m aoixig-iuaaing Jo n i c wu at an d i

a t a s h ar u a di an gk u t dongan k ap al l a u t Jo n i o t o r t o n t u ,

dan diwaji bk axx raoxigikuti b o r b agai k ot on t u an / p or at u r an

porun&axignn yaixg b o r l ak u b a i k yan g n oi ^an ^k u t k ap al so

-b agai a l a t angfcut mcupun k ot on t u an yan g m cn gatur

nongo-n ai por Ja nongo-n j i a nongo-n anongo-n£Tcutanongo-n bar anongo-n g d i l a u t yanongo-n g d i a t u r dalam

K i t a b Undang Undai^j Hukum Dagang* D ar i azaa an gk u t an

yan g raovaji bk an bahwa b ar an g haruo oarnpai dongan anian*

cop at dan ut uh adalalx morupakan boban/ tangguxig jawab

yan g b o car d a r i pon ^an gk ut . H al i n i l a h yan g mondorong

oaya un t uk raougambil bahan pada p on u l i oan Bk r i p a i i n i .

(16)

4 - Tu.luan P o m l l a a n

Dalain monoropuh ot u d i d l Fal cu l t ao HuTtun U n i vo r o i t a s A i r l a n gga , ad al ah inorupakoxi k ow aji b au b a g! ooraua raah

asio-wa untulc fcCMoimhi I cotont uau/ I air ik uluin yaxig bor l al cu guna

ooiaporoleU go l a r Sar jaxi a HuJcunu D ousan d o n i k l a n oaya n io - u i l l o a k r i p ci i n i t i a d a l ai xx ad al ah b o r t u j u a n unt uk

momo-uuhi p o r B y a r c t a n I cu r i k u l or yanci b o r l a k u . So l a i n porno nuhan Tcowajiban t o r o o b u t , ju ga o k r i p a i i n i oaya t u l i o untuTc por t an gcu i i gjawaban t or li adap Al nar^ator yaixs w a j i b d i l i o r

-n a t i dau d i j u -n ju -n g t i -n g gi ol oh oogox-np k o l u ar ga booar

U u i v o r c l t G S A i r l a n gga .

So l a n j u t x ^a ponyuounau o k r i p si i n i , oaya b or h ar ap

a gar bor gun a untuTc saya o o n d i r i Eiaupuxi a i c p a c a j a yan g

I tLranya raomorluJcau, nmxgingQt m at or i ponuXifian mongonai

b osar n ya t au ggu n g j G w ab pougaxi$cut pada an gk ut an bar an g

n o l a l u i l a u t .

5

. H o t o d o l o f t l

F o u y a j i a n u r a i a u p a d a o k r i p a i i n i o o l a i n d a r i p o r - k n l i a h a n y a x ig d i d a p a t c o l a m a c t u d i , J u g a b o r d a a a r k c n p o n - J o l a o a n - p o n j o l G B a n y a n ^ t o r t u a x i g p a 6 a b o r o a g a l l i t o r a t u r a t a u J c o p u o t a lm m n Wawun t i d a l c t o r l o p a f l d a r i h a l - l i n l y a n g b o r o i f a t f a k t u a l y a n & d i d a p a t d a r i i n o t a x a i / p o j a b a t p o m o

(17)

8

r i n t a h yan g borwonang soh i n gga m ot odologi yan g saya p o r

-gu m k an unt uk pondukur^ p on u l i oan ad al ah s

a . K opuot ak aan , y a i t u p on Jo l aaan p on Jol aD an yan g d i p o r

-ol oh d a r i apa yan g t o r t u a n 3 dalam b u k u / l i t o r a t u r d a r i

b o r b agai p o m l i o yan g ada I cait an n ya dongan angfcutan

b ar an g m o l al u i l a u t ,

b . t fauanoara4 y a i t u mongadakan pondolcatnn k opada i n o t a n

-s i pom ori ntah dan owaata un t uk raondapatkan p on jol a-sai :

/ i n f o r m a si eo car a f a k t u a l d i l ap an gan . Wawancara d i

-l ak san a-l can oocar a d i a -l o g bobao/ wawan cara t or bu k a

do-ngan p o j a b a t dan potugao l ap an gan b i d an g p or k ap al an

dan p ol ayar an *

c . O b aor vaai , y a i t u mongadakan pondok atan d i l ap an gan /

raonyaTc3iTcan Tcoadaan b ar an g yan g dibungjais maupun

yan g oukup dongan ilea t a n klom-I clom t o r t o n t u , O

boor-v a a i d i l ak aan ak an d i dormaga polabuh an a n t a r pu lau

(Dormaga K a l i n a s dan Dormaga M i r ah Pol abuhan Tanjung

PoraTc) •

Bordaoarlcan ounfcor-surabor d i a t a o , d i p o r o l o h da­

t a b a i k oocar a t o a r i t i o maupun pr al ct i o l ap an gam ya yan g

dap at moribantu oocar a p o o i t i f guna poiyuounan o k r i p o i

i n i . D at a yan g d i p or ol o h d a r i b o r b agai aumbor dihim pun

dan d i o l a h dalam poryuaunan soou ai dongan si ct o m at i l m

penbahaaan.

(18)

6. PortQ ngraixg.1 awaba n Si ot on at l T ca

So l a n j u t x ^a dougon Tconanpuan yai x; a d a, oaya b a r

uoaha I n f i l l raanJolacTcau comuQ por oacal ah axi yan g b o r l ca l t

-an d o i ^-an -an^Tcutaxi b ar o n s n o l a l u l Tcapal l a u t d l I n d ou

o-o l a do-on gi n ca r a no-ombagi dalam bo-obo-orapo-o b o-ob .

Bab portaran d l j o l a c Tam soo ar a ga r i e b o o ar

taougo-m l tlabxilxQra p or n aaal ah au , b a ga i u a i n dau uutuTc a pa

oTcrlpal l u l d l t u l l e , ca r a por ol oh an dat a/ pon gurapulan da­

t a oocar a t o o r l t l o tiaupuu pral ctloxjya*

Bab Tcodua d i j o l ao l can nougoxnl oogl t o o r l / p o n go r t l

-axi yau g bor l cn i t an dougon p or n aaal ah au t or oob u t * Sl ap i l cah

pihaTc-pihaTc ao b agal cubyolc pada axiglaitau b ar an g xn olalul l a ­

u t * plhaTc-pihaTc I t u l a h yan g Bal i n g boroopoTcat uxituTc

mong-l u gat mong-l can d mong-l r mong-l damong-l an p o r j a n j i a u au gmong-l ai t an b ar an g d mong-l mong-l a u t *

ttonjolaoTcan a r t l p ou t l n sn ya I capal d al an an gk u t an b ar an g

a o l a l u l l a u t * oobab a l a t anglcut yan g I curang corapurm

dap at aongaTclbatJcan t l sb u l i y a TcocolaTcaau d l l a u t * H on

jo-l aafcau nm igoxni isaoan dan j o n jo-l o b ar an g, d a jo-l a a h a jo-l i n i

pougan #cu t h ar uo aox^odlaTaxn a l a t a n j e u t yan g oon uai do­

ngan u acan dau j o u l e b ar an g yau g d l au & ai t * D l si n i bar on s

oob agai dbyok ad al ah h a l yau g can ga t p o u t i n g. I ton jol aolcau

apalcah yau g n o n j ad l a l a t bul ct i oooar a au t ou t l l c pol

oJcoaua-an p o u gl r l u oJcoaua-an b ar oJcoaua-an g n o l a l u l l a u t . A l a t buTctl i u l l a h yoJcoaua-an g

(19)

10

d l sob u t konoaoraon yan g d i a t u r d l dalam undang-undaiig.

Bab I cot i ga di u r ai k axx raongoxiai so gi pr ak t i sxxya t o n

-t ai i g pol ak sauaaxi axigfcu-taiv b ar ai i g ci o l a l u i l a u -t , dalam

pombahaaaxx i i i i torm asuk l a a l h a l yan g raoxiyaiigkut ad a i ^a f a k

t or/ pot i yobab t i m bu l n ya k o r u gi an d i l a u t yaxxg muxigkin t i m

-b u l d a r i k ooal al i an pon gi r i m , a t a u d a r i pihalc pon san gk u t ,

a l a t angkutx^ya at au Ttarom b ar ai i g i t u o o n d i r i , ak i b at n ya

t o r j a d i bcrmaeam-macam k orugiaxx d i l a u t ,

Bab I raciiipat m oiijolasTcau raongom i pou yol oaai axi

tuxxtutaxi ga n t i r u gi pada bab k o t i ga . Tidalc oomua I cor u gi

-an i t u haruo dibobaxtfc-an I copada poxigaxigkut oobab b i a r p u a

poxigaxigcut nompuuyai taxxgguiig jawab yan g b o aar , xianrun

ada bataaaxi / poxiguraugan t an ggu ug jawab t o r oob u t yai ig d i

-urailcaix pada bab i i i i .

Bab I colima noxigoxiai apa yai ig dapat diairapulk axi

d a r i b ab-bab eobolum x^a ao r t a raomborikau aar axi -ear an

oopor lu ii ya yai i g I oorauugkimn dapat di pal cai uxituk raoncogoh

/ raonporlflocil t o r j a d i u ya k or ugi axi pada angk utaxi bar at i g

n o l a l u i l a u t .

Kon udian dongan n cgal a k oroiidalian h a t i aaya

nomo-hoxx a p a b i l a t o r d ap at k ok uraugan dan k o t i d a k oompurnaan

dalam ponyam paian u r a i a n raaupun euouxxan k a t a dan T rn l i

-n a t x ya , -nak a so k a l i l a g i oaya mcihou raaaf yaxxg oob ooar

-bo-oorijya*

(20)

FEmAEGKUTAN BARAK3 DI LAUT

1- Poi i fl or t l an Ponflirlro, Pom anKk ut dan Ponorim a Bar an g

Pada dacar n ya dalam ouat u proooo pongan^k utan b a

r an gb ar an g m o l al u i l a u t t o r d ap at pi h ak pi h al c yan g o a

-l i n s boroopaft at uutuTc m ongik at-lam d -l r i , dau k oaopa-lcatan

i t u d i t u an gk an dalam euat u p o r j a n j i a n y a i t u P o r j a n j i a n

Anjjk utan Bar an g d i l a u t . Ponganglcutau b ar an g d a r i tom pat

n oal oan pai dongan t i b a d i tom pat t u j u an t o r d ap at p i h n k

-p i h ak yai $j d i so b u t cob agai s -p o n i i r i r a, -pongangk ut dau

ponorim a b ar an g.

Pou gi r i m .

Pcn gi r i r a, i a l a h orai ig ye n s nombori o r d o r / p o r i n

-t a h pok or j a a n un -t uk mongangku-t b ar an g. U n-tuk pon gir im an

b ar an g m o l al u i Tea p e l l a u t d i dalam K i t a b Uudang Undang

Ilulcum D agang t i d a k d i a t u r ao car a j o l a o n i apak ah oobon ar

-uya b o r t i n d ak oobagai pon gi r i m bar an g i t u . Karaun b i l a

Tcita n o l i l i a t pada K i t ab Undang Undang HuJcun D agang p aaal

9 0 a ya t b d i t o r au gk au bahwa pada o u r at angfcutau haruo

t o r t o r a d i dal am i ^a t an da t au gan d a r i c i pou gi r i m at au

o k o p o d i t u r . S o h i n g g a j o l a s b p h m o a l a h oat u p i h a l c d a l a m

1 1

(21)

1 2

p o r j a u j l o n an gft ut aa b a r a i ^ n o l a l u l l o u t ad al ah plhalc

p o i ^ l r i n bar ou s*

So l a i i j u t i j ya yau g d ap at diTcatagarlTaui oob agai

pon gl r l r a b ar au g ad al ah p o m l l l k b ar an g I t u o o n d l r l yau g

alcan b or t l n d al c l au gau u g so b agal p o u gl r i a# t o t a p l d ap at

Ju ga p o n i l l l c b ar an g t o r * o b u t raoxyunih at au

raonporoaya-Tsan I copada pihaTc/ orang l a i n untulc nouguruo polalcoaxiaan

p o u gl r l d a n bar au gu ya d a r i ouat u t on p at a o a l b ar an g I t u

oarapal dongan t l b a d l tom pat yau g d l t u j u / e l a l a n a t *

O rang a t a u p l h a k l a i n I t u l a h d al an K l t a b TJudaug Undang

HuTcua D agang d l «o b u t eob agal oTccpodlt ur, y a i t u "cr a n g

yau g poTcorJaonupa aoi^ruruhlm n I copada oran g l a i n untulc

aox^folouggaralcan pongau^I cutan b ar an g-b ar an g dagan gan i

- 1

dan l a i u u y a , a o l a l u l d a m t a n a t a u p o r a l r a u ” • Ja d l d a

-p a t d l t a r l l c Tcooln-pulau bahwa yau g borh ada-pan l au gou u g

t or l i adap ponganglcut ad al ah p o u gl r l a b ar an g, dalam h a l

l i d Tconunglduan or au g t or oob u t ool axll guo pomlllTc b ar au g

t o t a p l dnp&t j u ga oooran g oTcopodltur yau g bor t l u d al c

a t a o uana o o u d l r l uaiaun uxrtulc fcopout ln gan p oal l l T c ba­

r an g*

^SuboTctl dan T j i t r o o u d i b l o , K l t a b Pndanft Pndong Hulcun Dawauft dan TJudang U n dai « K opal l t ai V i Fr a d m a

Pa-r o H S T m 3 , V 2 3 7

M I LI K

P t K P U S T A K A A N 'U w i V E R S lT A S A I R L A N G O A '

S U R A B A Y A

J

(22)

Pougangk ut.

Ponganglcut, i a l a h pot cr i r aa ar d o r / p o r i u t ah p o k o r j a

au guna monganglcut b ar an g d a r i tompat a o a l b a r a i ^ i t u u n

tulc dlangjcut dan dioorohlcan d i torapat t u j u a n . T ol ah d i sc

-butlcau d i at ao baliwa m aoing-m aoing pihaTc yun g mongadaTam

i l cat an dalam p o r j a n j i a n an gk u t an bar an g m o l al u i l a u t , so

-l a i n pon gi r i m b ar an g ada piha-lc -l a i n yan g d i so b u t pon gan

g-T:ut. SiapaTcali yan g d i k at ago r i l r an pongnnjjcut i t u d i a t u r

dalam K i t a b TTixlang Undang Hulaim D agang p ao al yan g

b o r b u r ^i cobagpi b o r i k u t :

Pongangk ut dalam a r t i bab i n i i a l a l i b ar an g oi apa yan g bailc dongan p or oot u ju an o a r t o r raonurut-wak tu a t a u ca r t o r r ao n u r u t p cr jal an an , b a i k dongan ooouatu p o r so -t u j u an l a i n , m onsik u-tk an d i r i un-tuTc noiiyolong^araTcaii p o n gan j o i t an b a r a n g, yan ^ ool uruhn ya at au aob agi an Bsol al ui l a u t a n. 2

D ar i o al ah ca t u u u su r dalam p a sa l t cr o ob u t malca

pongnn^k ut b or k ow aji b an at au bor t u gao untuk m on yolouggar

a-k an ponganga-k utan b ar an g d a r i sat u tom pat t cr t o n t u Too

tom-p a t l a i n yan g dituju soou ai yan g d i a t u r dalam p o r j a n j i a n poD gansk utan yan g d i b u at dan ditamAa t an gn n i oloh u ao i n g-n a si g-n g p i h ak . D alag-n g-n ol ak sau ak ag-n tugao ug-nt uk raog-ngag-nglcut

b ar an g t or aob u t pada d a sa r i ^a ponganck ut d i b cb ai d ouat u

k ow aji b an untul: racnyorahkan b ar an g d i t o u p at t u j u an

coou-2I b l d .. h . 13 1)..

(23)

l i *

a l dougau j u n l a h dau I coadaau b ar au g pada o a a t d l t o r l m

l y a b ar au g t o r co b u t d a r l p o u gl r l n d l tom pat «o au l a* So

-l a i n Tcowaj-lbon t o r o o b u t , pUiaTc poiigansTcut Ju ga bor-lrowa-

borlrowa-Ji b a n untulc raolalcaaink an augTcutau dalara I coadaau/ walctu

yau g co p at Tcooimll d al an h a l t er t ou fcu yan g t o r j a d l d l

l u a r TtDsnnpuan pousangleut ( f o r co n a j o u r o ) . D a r i b o r b agal

I cowajlban pongaugToit t or oobu t d l a t a o dap at dl oi n pu U can

bah va dalara au at u p o r Ja u Jl a n pouganSToitau o o l a l u l l a u t

pada a sa o i ^ a ponganglnit w a j i b norBrolouggaraltan angToitan

dougau an an , co p at dau u t u l u A ga r ouglcutan b ar an g dap at

dllaTraauoJcau dougau b a l l :,

em u

dan u t u h nalca pougaufjeut

h aruo monguoahalcau o a r a m / a l a t augToit d al an b a l i xi l

Tca-p a l l a u t yai )g moraouihi o ya r a t a t a u d al an I roudlc 1 yan g

o o su ai dougau macan dan j o u l e b ar au g yau g dlangfeut*

P o n o r l n a .

Pada prooon p o u gl r i n au b ar au g co l a l u t o r d a p a t p l

-halc p o u gi r i n dau pougnugfait t o r d ap at plhaTc l a l u y a i t u

pou or t n a b a r a n g. P o u go r t l an pou or l n a b ar au g d l o l u l l a l a h

• • • "ciorolca yau g oon at ya t o r t u l i o d al n n cu r a t cruatan (Tcouocon ou/ bll l o f l a d l u g) fopn da sl a p a b ar au ^-b ar au g yan g d l au ^Cu t I t u harms di aor ah lcau ol o h pengangI ait*, , J

^t flu ch o Soodjon o, Hulain B l m Aiajapa, JcT*

T cart a, 1 9 8 2, h* 3 6#

(24)

Pada d o f i n i si d l a t a s d ap at d i a r t i l ca u bahwa pihalc

ponorima barn 113 ad al al i pihaTc Tcotlga yan

q

borhaJe monorima

ponyoralm n b ar ai i g d a r i ponganglcut d l pol abuh an t u j u a n .

DaXam pralctolc dapat Ju ga t o r j a d i bahwa pihaTc ponoriraa

bar an g i t u sot aX i gu a p o n gi r i n b ar an g at au pomlliTc d a r l

bar an g l t u ao n d l r i # d i 8 i n i pon gir ir a h a i ya m on$icndaI ci

adanya anglcutan b ar an g o aj a j a d i bulean d l l ci r l o untulc

Tto-pon t i n gan oran g Xain/ pcniiXilc bar au g yan g b ar u dalam

t r an aal r ai Ju a l b o l l b ar an g. Walctu di adal t an 00pah t oriin a

b ar an g, raaaing-m aoiug pihaTc dalam liaX i n i poi^an glcut dan

poix>rina b ar ai i g nongadalcan poraoriTtoaau b ar an g so ca r a

boraana-oam a a t a s b ar an g t o r so b u t , baiTc Rongonai jum lah

( vol u n o) maupuu I coadaan bar an g i t u apak ah raacUi t o t a p

dalam I coadaau bai l c ooouai dongan oaat b ar ai i g i t u d i o o

-roblcan ol oh pon gi r im at au t o r d ap a t porubahan-porubalian

bail c oob agi an maupuu so l u r u i i i ^a yan g di aTdbat Jcan oloh

I cooaXahan pi h ak pongangTcut. Ap ab i l a bar an g audah so su al

dongan i c i a u r a t wuat an untulc j u n l al i dan leoadaan d a r i

b ar e 113 i t u # naka pihaTc poneritiia bar an g bor l oswaji ban un­

tulc raoribayar b i a ya an gl oit ooouai donQan p o r j a n j i a n yan g

d i o o p ak at i boroam a, haX t cr so b u t d i a t u r pada p ao al lj.9 1

K i t ab Undang Undang HuTain D agang yan g bor bu i i yi oobagai

bor i l cu t

1

So t o l a h bar ai i g yan g di an gk u t i t u di oorah lm n d i

(25)

16

p at t u ju an * malta l i a r u cl a h s i ponorima raonbayar upali angfcutan, dan o o gal a apa l a i i m ya yan g w n ji b d i b a ya r

monurut a u r a t cu r a t bordacarTcnp naraa b ar an g t o r -aobut t o l a h d i t o r i a a f ca n TcGpadaqjra.^

D ongan di b ayor k an n ya upah anglcutan b ar an g t o r De­

b u t nalta b o r a k h i r l a h p o r j a n j i a n angTcutan a n t a r a pihaTc

pon gi r i m b ar an g dan pongangTcut.

2 . P o r sya r a t a n K ap al Pa da Anpffcutan Lau t

D alam ponganglcutan b ar an g d a r i n at u tom pat Ira

tom pat l a i n t o r d a p a t b o r b agai car a pongangk utan yan g d i

-D oouailcan don gan macam dan j o n i o b ar an g yan g diangjeut

coh i n gga dapat dit on puh n o l a l u i t i g a j a l u r y a i t u da r a t ,

l a u t dan u d ar a. Earaun pombahasan d i si n i ad al ah I diusua

n on gom i angJcutan b ar an g o o l a l u i l a u t * K i t a k ot ah u i b ah

-«a H ogara K ooat uan Ropublilc I n don ooi a yan g t o r d i r i d a r i

b o r i b u - r i b u p u l au , malm an gk u t an b ar an g r ool al u i l a u t n

o-rupalcan ca l a h oat u u m u r an gk ut an yan g aan gat p o u t i n g.

D ongan raonggunalmu a l a t angTcut borupa Tea p al l a u t , t on

g-k aug dan aobagai n ya raalm an gg-k ut an b ar an g m o l al u i l a u t

di uoah ak an untuJc t o r o ap ai n ya az as so ca r a aman dan utuh

ootjpai d i t on p at t u j u a u , maTca I capal l a u t yan g dipaTcai

so b agai a l a t angTeutan n cl a l u i l a u t m i oal uya

porlongTcap-^Suboict i dan T Ji t r o o u d i b i o , o p . o i t . . h . ll^O,

(26)

an I capal , a l a t n a v l ga o i , a l a t pon ol en s dan ftomuuilcaol

( t o l o g r a f i s) h ar uo so l a l u dalam I condioi yau g san gat bal l c

dan I capal d l i ^-at al cau l ayal c l a u t . So l a i n i t u Tcapal h ar u s

dl l oi i gl cap l dongau

am k

buah I capal yau g oulcup cnlcnp, a h l i

dan t r ar ap i l * AnaTc buah I cnpcl t o r co b u t h ar uo raoraonuhi p e r

-o ya r a t a n i j a a a h l a u t untulc Uaidi-oda dan K -op al a Kamar M -osi n

t om asu l c cornua Por w i r a oor t a anal: buah I capal Jugpt l iar ua

oon punyai o o r t i f i T ca t H at i n g (Tcocalcapan p o l au t ) • D alan

raoI filcaanaTran t u gaa d i raoI capal Jt oah l l an i t u aTcau tarapaTc t at eal

-i ^ a d al an ca r a mornuat b ar an g oan gat borTcnltan dan

nonontuTcan racngom i a t a b i l l t o t Tcapal ool arai b a r l a y a r * Poxyl m

-pangau d a r l h a l d l at ao dap at bor aT dbat t o r j a d i i x f a

ftooo-laTraan d i l a u t * 1

£>i at ao t o l a h dioobutlcan b acai t n u a I capal d i n ya t a

-I cau d al an -I coadaan/ -I condiol layaTc l a u t , da lam h a l -I n i d i

at ao I capal h aruo dilongTcapi dougau o u r a t - o u r a t / so r t i f i l ca t

£

b a l k oocar a t oh n i a maupuu n a u t l o . Adapun yan g borwonang

ijon col uar lcan o o r t i f l l ca t t or oobu t ad al ah l u o t a n a l yan g

b o r t i n d ak at ao naaa pon or i n t al i RcpubliT: I n d o n e si a, i a l a h

I Cooyahbandaran dan B i r o K l a o i f l T ca a i I n d oi xjoi a yan g

aolca-r an g t o l a h boaolca-rubah ot at u o dan iiaaolca-roai^a aolca-raonjadi PT ( Poaolca-r

oo-r o ) K l a o l f i l ca ci I n don ooi a m nun dooo-railcian pooo-rubalicn i t u

^Wauftncara dongan St a f B i r o K l ao i fi T ca o i I n d o n esi a Su r ab aya, 1 0 M arot 1 9 9 6.

(27)

1 0

t i d al c norubah fu n ga l oor t a tugaonya ooraula* So r t i f i T ca t /

o u r a t - a u r a t I capal yan g dlTcoluarTcan ol oh i u o t a n a i t or oob u t

ad al ah s

Ko oyahba ndara 11*

1. So r t i f l l ca t Koool am at an Forlongl eapan K ap al Bar an g.

2. So r t i f i T ca t Koool am at an Konotrulcoi K ap al Bar an g*

3. So r t i f l l ca t K oool au at an T ol ogr ap K adio K ap al B a r a i ^ .

So r t i f l l ca t Koocm purm Gn.

5. Su r a t TJlcur I n t o r m o i o n a l .

Bi r o K l a o i f i k a o i I n d on oai a.

1. So r t i f l l ca t G a r i s M uat I n t o r m o i o n a l .

2. So r t i f i T ca t K l a o i f i k a o i Laiubung.

3. So r t i f i T ca t K l a o i f i k a si H ooin.

So l a i n o o r t i f i l ca t yan g dlTcoluarTcan ol oh I n at an o i bl dan g

u au t i o -t o h n l o mauili ad a oat u i n o t a i o l yaxig I Tcnt

nonontu-fcan d a r i k ol on gk apan o u r a t -o u r o t I capal l a l n h D i m a K

oao-l i at an Pooao-l abuhan yan g m onyataoao-laui soh at baoao-lTc untuoao-lc k ap aoao-l

don Hatch oda b o so r t a anaTc buah Tcapal ool n n ju t n yn Tcnpal d i

-i j-ir t fcn n bor a-i r fl cat , So r t -i f -i T ca t yanfl d-iTcoluarTmn ol oh D l nac

Kooohntan Pol abulian l a l a h :

1. BuTcu Koooh atan K ap al ( K apal d i i ^at al can ooh at t i d a k t o r

-Jan j sk i t poi ^r al dt d i dalam T capal ) ,

2. D o r a t t l n g Exom pt ion C o r t i f i o a t o / So r t i f i k a t Bobao Tik uo

M I L . .

PERPU ST A k A A n

U N 1 V E R S IT A S A 1RLAF S U R A B A Y _ _ _ _ _ _ _

(28)

{I capal dluyntnTcan tld&Tc t o r d ap a t tlleue yau g d ap at

«ao-ldcbulTcan p o i yaT ci t ) .

3. I n t e r n a t i o n a l C o r t l f l ca t o O f V a o cl m t l o u / So r t l f l T ca t

▼aTcoitiasl (EaTchoda b o o o r t a annlc buah Tcapal dlnyataTcan

cch a t ) ,

A p a b l l a h a l t o r co b u t t l d al c dl poi m h l aaTca Tcapal t l dsTt

alcan d l b or i l can co r t l f l T ca t dau I capal t l d al c d i l j l i f c a u bo­

r on :I ca t / b o r l a ya r o o l an j u t n ya h ar u a w o u j al an i I car an t l n a

l a u t *

3* Tlgoara a t a u Jo i d o K u at au

Pada pombahaoan unsJcutan b ar an g n o l a l u l l a u t n a

Tca pou © or t l an nraatan ad o l ah coiaua Jou l o bar an g yau s d l

-antfTcut r aol cl u i Tcapal l a u t d a r l oat u t cu p a t Iso t on p at

l a i n yan g d l t u j u , eoh i n gea bar an g uorupaTean dbyoTc pon

g-aicTcuton. So r h a a l l i y a polaTranm an ai ^I ru t an bar on # P0 * * 1

uuunuya ad al ah a p a b l l a pougnnsTcut dn pat n ouyan pall cau/

nonyornhlran b a r a n j Trapada o l a l a t a t d l t cm pat t u j u an d o

-u^aii Oman, co p at dau u t u l i . Untulc I t u p o n ca u ^u t haruo

uonyo&laTam a l a t anslcut yn l t u Tcapal l a u t y a u j d l o o o u al

Ttan don^an Jo n i a bar au g yat vi d l a u j a i t tortuaouTc p ou ^at u r

-au d-au poi^rodl a-au r u an ^an m uatan y a n j d l co b u t palTra d-au

t o n p a t -t o n p a t l a l n x ^ a d l l u a r pal lca y a m nonun^lcitflcan

uutuTc poncnpafcan u u at an .

(29)

2 0

D al an K i t a b Unflaiig Undone Hulmm Da gang ccb n ca l

cbyoTt da l a n an jjeu t an dlbodaTcan dalam dua h a l y a l t u au

g-Tcutau b ar an g dan an gk u t an arang# U ntuk an $cu t an b ar an g

d i a t u r d a l an OiHcu Kodna Bob K o l l n a A n u l o i p ao al 1^66 dan

o o t o r u o i ya , aod an cJ^n pongaugfeutan ar an g d i a t u r dalam

BuJcu K ol i t aa D w u l a l paon l 5 2 1 dan co t o r u ci y a . Pom icahau

obyoTc au({Enitau t o r oob u t tldaTc d i a t u r u on son al an gl ai t an

howan h i dap n l o a l i j ya oapi # Tcorbau, I cuda dan o o b agai i ga

yan g k adan tf-k adang vol u&on yo cukup b o car b l l a d i b an d i n

g-lean douflnn n u at an b ar an g. U ntuk an ^cu t an howan h i d u p i n i

pononpataingra h aruo d i a t u r ood on i k i an rupa a ca r dap at

b o r d er ale oocu l r ap i ^a/ oopor l u u ya dan tldaTc aon l n b u l k an

Tco-paniTcan o o l a m d a l a a p o l a ya r a n . K opan i k an h ouan t o r co b u t

Tccnun^cim u d ap at i xn gsan ggu o t a b l l l t a c Tcapal waTctu b o r

-l a y a r yan g d ap at raongak ibat k an t o r j a d i n ya Tcooo-lakaan f a ­

t a l t or h adap I cap al . t l u at an I capal yan g bor upa houan Ju ga

t i d a l : t o r l o p a s d a r i ponoauaaan D i m a K ooch at an / fcar au t i n a

polabul i an o o t o n p at . K ot on t u an i n i Ju cn d l t o caak an ol eh

F,D * C* Su d j a t a l l i o oob acal b er l l cu t i

. * • I louan yan g u a t i d l a t a a k a p a l dl cob abk an poi jya-Tcit acoTc Ja r a n g t o r j a d i , Tcarcna oobcl u n din ai l dcan k o Tcapal cornua ho van d l p or l l cca k cooh at n u i ya t o r l o b i l i dal i u l u . H ovan yan g I codapatan o a l d t t i d al c d i -l j i i f c a n d i n a a t p o -l ai xi m n h ar uo d i k ar an t i u ak an d a-h u l u untuk d l cb a t i eooudaa-h ooubua-h b a r u l a a-h bol oa-h d l n u a t . , * ®

^P .D .C. GudjatniTco, PrtccTc Ptfcc*; P o l ayar an rdrtga. M i r a t a r a Car y a ATcoara, JaT m r t a, 1 9 7 9* h . 1^ .

(30)

Pol an ggar an d a r l k ot on t u an t o r so b u t dalam a r t i b i

-l a t o r d ap at -liowan yan g

oaTcit di atao

I capal

alcan

raongak

i-batlcan p o m l a r a n p oi jyak i t t or h adap yan g l a i n tom asuTc

t or gan ggu aya Tcooeliatan

di

so l u r u h I capal t o r so b u t . Kaiaun

di

o i n i

tidalc diainggung/dijola3kan lobih

jaul i njongonai

an gk u t an howan h idup m o l al u i l a u t *

So l a n j u t i j ya khuous untulc m uatan I capal borui^a b a­

r an g dapat di bod abod ak an dalam b or b agji i eudut p o n i n j au

-an y a i t u

t

Jo n i o dan I cu a l i t a s b ar an g; a i f a t al am i ah dan

r u an g d i n gi n .

Jo n i o dan Jcu al i t ao dapat dibodak n u dalam :

a* Gon oral Car go (m uatan uiauiu) i a l a h m uatan k ap al yan g

t o r d i r i d a r i bom acaranaoaiu b ar an g, pada unumiiya so

-b ol u n di r m at di-bunglcus dongan -b a l k dan r a p i untulc

n cn jaga k oruaalcan b ar an g i t u , a o r t a untulc cjompormudah

pon ^at u r an dan poi yor aU an n ya. D al au p r ak t ok ( o b so r

va-o i d i t va-or t i aga K a l i n a s Tanjung Perak Su r ab aya) sva-o r i n g

t o r d ap at pon uatan b ar an g yan g t an pa ponim ngkuc, t o t a

-p i ouku-p raonakai k lora-k lom -p on gl k at dongan -pom lxan

k ayu d i t o p i bar an g t o r oo b u t , ci i sal i ^-a p o n gi r i n an ba­

r an g bor upa Gong golom bang, aoboo goloribang dan so b

a-ga i n ya .

(31)

22

b . Bullc C&rgo (m uatan cu r ah ) i a l a h m uatan I capal

jaQQ

t o r d l r i d a r l sa t u m e an b ar au g yau g car a porauatam ^a

t an p a I conasan/ pombunglcus, dan l au gsu n g di cur ah l can

ool u r u h n ya Jco d aool an paooliea I cap aool . Cara pomuatan i n i t i

-dalc untulc b o r b agal j o n i s b ar au g, i m u u untulc b ar an

g-b ar an g t o r t o n t u sa j a d t raana d l polag-buli au t u j u a n t

o-l a h d i o-l on go-l cap i dongan a o-l a t - a o-l a t t o r t o n t u , m i o ao-l i ^a

dongan o i st l m p l p a pon gh l aap. So l a i n i t u sl st i m paU ta

d a r l Tcapal t o r so b u t t e l o l i d i r an can g d a r l pabr l l c untulc

m uatan cu r al i , namun ada Ju ga I capal yan g untulc muatan

cu r ah yan g d l I capal I t u so u d i r i oudah dl lci lgTcapi do­

ngan j o n i s om bor/ tim ba yan g b o r p u t ar ( r o l l i n g buclcot

syotora) * Ada ju gp si st i m m uatan cu r ah t r a d i si o n a l ,

m i sa l aya m uatan Tcopra d l ciana d i polabuhan a o a l m

uat-annya d l cu r ah dan so t o l a h sam pal d i polabuh an t u j u an ,

m uatan t o r so b u t dim asuH can I comball Tco dal am I carung.

H al I n i haijya untulc m onghom t r u an gan dalam palTcsa

I capal dan dongan adan ya I capal I capal b ar u dougau t o h

-n o l o gl moder-n ca r a t o r so b u t sudah j a r a -n g dipaTcai.

c . H cnogonluo Car go (m uatan so j o n l s) i a l a h m uatan I capal

yan g t o r d l r i d a r l sa t u raacam bar an g o a j a , dan b ar au g

t o r so b u t sobolum dim uat t o l a h dibunglcus dalam Jcoraasan

t o r t o n t u dan pen gl r i n an t i ya dalam Juralah yan g booar

(32)

pada oat u Tcapal, r ai aal pon gi ri in an aoraon, pupuTc dan

oo-b ago i r ya#

d* Co n t ai n er Car go (rauatan p o t i Icomaa) i a l a l i rauatan b a­

r an g yan g ditaaouTtTmn Ico dalam p o t i Icomaa. Si c t m

rauat-an p o t i Icomaa i n i d ap at moraporcopat bonglear m a t d i

polabul i an , I coamanan b ar an g l o b i h t o r j a n i n dan dapat

raom portinggi Jan p o l a ya r a n eobab d i polabu li an yan g d i

t u j u t i d al c m oterlulcan walctu yan g lam a* D ongan oar a

anglcutan p o t i I conaa i n i audah bar an g t on t u t i d al c so

-ntua jo i l l s I capal dapat molalajauolcan angjcutan t o r o o b u t .

D alan pralctolc an gk u t an b ar an g n o l a l u i l a u t raoolcipun

I capal -I capal b ar u fchuaua p o t i Icomaa ( f u l l o on t ai n or )

t o l a l i ada t o t a p i yan g lam apun y a i t u oob agi an pallca

monuat b ar an g umura dan aobagi u n l a i n momuat p o t i I

co-raac i t u pun maoih di por gu n ak an .

So l a i n rauatan I capal dibodalcan d al an Jo n i a dan I

cu-a l i t cu-a cu-a t o r d cu-ap cu-at p u l cu-a porbodcu-acu-an d cu-a r i o o g i / o i f cu-a t cu-al cu-am i cu-aU

y a i t u : Dan/ toropo Car go (rauatan borbah aya) i a l a h m uatan

yan g oan gat nudali t or bal car a t a u molodalc bai lc I carona s i

-f a t d a r i bar an g i t u so n d i r i raaupun I carom oar a pon uat an

/ p ou3Bi pat am $a d i r u an g I capal bordolcat an / m on jadl oat u

dongan b ar an g-b ar an s l a i n aoh i n gga dapat bor oal cai

moug-afcibatlcau I cobalcaran/ polodaftan. X l i aal n ya bar an g yan g pada

culiu t o r t o n t u dapat n ol cdal c; b ar an g yan g d ap at

(33)

t o n gao / u ap / r acu n dan b i l a t o r j a d i poroonyawar.ii dongan

udara dap at torbalcnr/ iaolodaTe* Bar one bor bah aya t o r oob u t

oobolura d t T t i r i n Tcopada pon ^an jeu t haruo d i j o l a e t a n t o r

-l ob i -l -l dah u-l u co i Q o m i o i f a t - o i f a t i ^ a dan t o n u n ^ i r o n

yan g dapat t o r j a d t at ao b ar an g i t u . Dougnn Tflotorangin

i t u p l h al ; ponga^jTcut dap at nolnTccauaTcan aurfTrutan b ar an g

t o r so b u t dougau anan n o l a l u t oar a t o r t o n t u b a i l : ca r a

boixjlcar nuatx^ya maupun t or h adap f a o i l i t a o / o i t u a o i r u an

g-au d i Tcapal torraaouft por aadat g-au i ya, u i ca l i co nongoixii

t or apor at ur dalam r u au gan dan so b a ga l u ya . So l a i n i t u

oaraa-oana n on jaga koanmuau b ar au g t or oobu t dau b ar an g yau g l a ­

i n d i Tcapal in&Iai pihaTc p ou gi r i m / p on i l i fc b ar au g csonpui^ai

Tcowajiban untulc morabuu^Tcufl codom ifclan r upa a ga r gat) at au

uap d a r l b ar au g i t u t i d a f t dapat Trol uar.

So l a i u portbodaan Jo i d o b ar o n s t or oob u t d i a t a o

raa-o i h ada l a c i praa-on gsraa-ol raa-ou gan b ar an g yan g h aruraa-o d l n u at dalam

r u a i m n d l t r t l n . l l u at an yan g aon orlui can p on d i n gi i t m i a l a l i

n u at au yan * poi cn pat an n ya d l Tcapal h aruo bor a da d al an

cu at u r u a u j a n t o r t o n t u pada t oraporat ur/ ouh u yau g ooou ai

dougau I cobutuhau, ot h i n gga b ar au c/ cu at u i i i t u aTcan t o t ap

bai l * o o p o r t i o a a t d i t o r i a a d a r i p o n gi r i n , t i d a k ruoaTc,

tldaTc buculc dau cobagniiqra* Pomuatan b ar au g dougau t o u

-p o r a t u r t o r t o n t u i h i m aaih d p at dibcdaTcan d a l a n dua n

a-can y a l t u t

21*

(34)

a* Cool Chamber Car go , i a l n h rauatan yan g h aruo d i t om p at

-Tcan pada r u an gan dongan t om por at ur yan g raomomhi

T«)-but uhau/ I ccadaan d i n gi n , soh i n gga b ar an g t o t a p dalam

Tcondioi oom ula, r al o al i ya pon gi r im au buah -buah an oogar

at au o b at -o b at an .

b . R o f r i go r a t a d Car ^o, l a l o h m uatan yan g ooloraa dalam

pongangk utan harua t o t a p dalam k oadaan bolcu. D i o i n i

T eoadaan / si t u aoi r u au gan h ar ua t o t a p d i j a ga inaugom i

tom poraturn ya a ga r b ar an g t i d al c bor ubah si fat / I cp ad a^

ain^ra, m i sal n ya pon gi r i r aan d agi n g at au i lcan oogar

yan g nudah buauTc pada t om por at u r u dar a b i a o a .

Dolaunon Ancient an Bar an g M ol n l u l Lau t

Sct l a p poui^iuglcatan b a r a y j pada daoar ii ya haruo

a da ouatu t an da bnhwa bar an g i t u dioorahlcnn oloh pon gi ri ra

at a u p cn i l i T : Tropada p i h al : pcggauglcut , dan pon^angFcut

wa-J

l b molaT:sanaTcQu 0 0 3u ai Tcoccpafcatan boraam a a n t a r a Toodua

bol ah pihaTc. T at a car a t o r oob u t pada an£Tcutan b ar an g

mol a mol u i mol a u t d i car at T m n ad ar ya ouatu t an da bu Jct i p o i ^o r ah

an ouat u bar an g untulc diangTc.it d a r i t o u p at a ca l Tco t o u

-p at l a i n yan ^ d i t u j n , Tanda b u k t.1 t or oobu t d i ft o m l d o

-ugau mma Su r o t l i u at an / K on oocn cn / Bi l l o f Lad i n g. Dalam

pralctoTc TcadatigI cadang t c r j a d i pada o aat b ar an g d i co r a h

(35)

26

I cau ol oh p om i l i l c/ p ou gi r l m Tcopada pongan3lcut mrcun Tcarona

ooauat u h a l bolum aompat di k ol u ar l can Tconoscnon. H al i t i i

b i a o a i v a dap at d i b u at Su r a t Tanda Toritna Bar an g dongan

bontuTc b i a n a ol oh pon gan ck ut Tcoraudian pada sa a t Tcapal

o l ap borangTcat malm Tconosoraon d ap at d i b u at l oagfcap d

ougan nama Tcapal dan t a n gga l pom uatan Tco a t a s Tcapal* So

-t o l a l i Tconosomon d i -t o r b i -t l ca n maTm a u r a -t -t an da -t or lm a b a­

r an g yan g d i b u at comula h a r i i t u Ju ga liarua disoralU can

dan d i i ^at ft k n n tidaTc b o r l ak u l a g i . Pon ger t i u n Tconoaonon

i n i cl i at u r d al an K i t n b T T n d n n g TTudaic HuTauu Da gan g p a sa l

5 0 6 a y a t 1 bor bm ^ri o o b n g a i b o r i k u t :

I C o n o so m o n a d a l a h cu at u s u r a t y a n g b o r t a n g^a l ,

dalaia raana a l pon gan $t u t nonorangk an, baliua l a

t o l a h u o n o r i i a a b a r a n ^ - b a r a i y t o r o o b u t untulc d i -

an gl cut cya Tco au at u t c m p a t t u j u an t o r t o n t u dan

n m y o r a h Jc a m y a d i s i t u T co p ad a cocr n n g t o r t cn t u ,

b o gl t u pul a m onorangfen dongan o y a r a t - sy a r a t

ap aT r ah b a r a n g - b a r a n s i t u a l x .11 d j o o r ah Jc a ni y a • ‘

D ongan d i t or i m an ya sobuali k o u o o o n o n oloh pon gi r i m d a r l

pihaTc pon gan gk ut , malca aocar a suh pongan^k ut t o l a h

rao-U fatalcan n oi cr i m a b ar an g d a r i p o u i l l l c/ p o n gi r i m b a i k

mo-n go m l I cu al i t ao raaupumo-n k u a mo-n t i t a s bar amo-n g* Sol amo-n ju t i ^r a

pougfin&cut raompuiyai Tcowajiban untulc uiolalraauakan

ang-Tcutan bar an g aampai d i tom pat t u j u an . Scb a l i k u ya pl h ak

p on gi r i m n cu pu n yai Tcowajiban untulc lucmbayar ongkos

ang-^ Su b o T c t i d a n T j i t r o o u d i b i o , o p * o l t . . h .

344

.

(36)

k u t o o t o l o h b a r a i i g i t u d i t G r i i n a d a la r a k o n d i a i b a i k d a n

Juralah yan g u t u h ooouai dongan a a a t p oi yor ah an b ar an g.

Ealam u r a i a n mongonai konosoraon i n i , T i r t o d i n i n gr a t

mom-8

b o r i k a n o r t i so b agai b o r i l cu t :

1. Tanda buTcti mongonai ponorim aan bar an g

2* Su r a t p oi yor ah an bar an g

3. Bulcti t o r j a d i u ya p o r j a n j i a n an gk u t an .

Dalara konosomon t o r eo b u t b i a o a r ya d i o a t a t mongo­

n ai k oadaan b ar an g yan g ak an d i a i & k u t , b i l a bar an g i t u

dalam Tcoadaan torbungjcus r a p i d an ol oh pon gi r i m bar an g

t i d a l : d i t or an gl m n mongonai c i r i - c i r i b ar an g i t u , maka

I conoaomon-yang dom ik ian d i aob u t Xono3cmon B o r si h . H al

i n i d i t cr au gl can j u ga ol oh tfiwoho Soodjon o oob agai b o r ­

i l cut j

Ealfi-u iconooomon yan g d i t o i f ci t k a n i t u t i d a l : m onorank an t ou t an g onorank oadaan b ar an b ar an g yan g aonorank an d i an

g-k a t , ruag-ka g-konocoraon oob agai d ou i g-k l an i t u d i aob u t do­ ngan "konosomon b o r o t h " at au "aohoon ooguousomont" dan pongangk ut d i an ggap t o l a l i luonorima b ar an g-b ar au g i t u dalam I coadaan b a i k aoborapa jauh d i l i h a t d a r i l u a r , k o cu a l i d ap at d i b u k t i k u n o o b a l i k i y a. 9

Car a p o n o r b i t an Tconosomon t o l a h d i a t u r ol oh u n

-dan g-un -dan g, konooemon d ap at d i b u at d al an r an gk ap dua

^ T i r t o d i n i n gr a t , I o h t i n a r HuJtim Por d at a danlluleura

Uaj^an", c o t. Eodolapnn, Pcr^anjanan, Jakarta, 19&3» h .

Q

t fi wdio Soodjon o, o j x c i t . , h . 9U*

(37)

2 6

rnnuu Toodua lotnbar t o r eo b u t borlaTcu oob agai oat u l ot i bar

dan d al an I couooouou i t u h aruo di Jol aoT m n bor ap a Jum lali

l o n b ar an pada k onoaonon i t u * ool nn jut ror a konosoraon d ap at

dipordagongTcan dalam a r t i oat u k ooat u an . Dalara jjrafetoTc .

d ap at t o r j a d i bahwa un t uk k opontin gQ n n aoi n g-r aaoi n g pihaTc

n aoi h nonuntfkiiikaii Tconooonon I t u d i b u at l o b i l i d a r i dua

lorabar namun l o n b ar -l o n jb ar t or oob u t t i d al c dap at d i p o r d

a-gau gt ai u

D ar i u r a i n u d i a t a o * o o l a i n k ouosonou i t u

ntorupa-Tcau ouatu t an da t o r i m bar an g* k onoconon I t u nonpunyai

i d l a l oob agai o u r at bor t m rga yan g n i l a i n y a oobooar h ar ga

b ar an g yan g oodang d l an gt ai t i t u * D ongan donlTcian k on

oo□ on d ap at di pi i dah t an gnui k au* raaTca d al an pon buat an k on

o-oonon i t u dap at d a l a n bout uk i

a . At ao nana oipon gi ri m / pom i l lT c (dongan a t a u t an pa I cot

or an gan oor d oor ) y a i t u p o n i l i k boorh ak untulc m onoorlora b a

-r au g* o o t o l ah b a-r an g ean pai d i t on p at t u j u a n .

b , At ao nana po nor i n n a t a u pilialc Tcotiga ( d l co r t a l

Tcoto-r au gan oTcoto-r d oTcoto-r ) v p o n i l i k dap at m n i n dah t au goi i k au Too pa da

or an g l a i n soh i n gga haJc at ao b ar an g I t u l o i gcu n g b o r

piu dal i Tcopada oran g t or oobu t gu m p o n gan b i l an / p o n o r i

-naan b ar an g* Car a ponindnhtanganan Tconooonon I t u d i *

l ak sau ak an dongan oudosonon y a i t u dongan nonbubuhJcan

t an da t an gan ol oh or an g l a i n yan g di t u n ju l c d i b a l i l c

Tconooonon i t u , dongan dom ik ian t o l a h bor pi n d ah t an gpu

(38)

p u l a hale at ao b ar an g-b ar an g t or oobu t *

o . D ongan I cotorangan Aan Toondor, y a l t u pom l lil c

Tconoao-raon i t u dap at raoi^crahlcan Tcopada o i ap a o a j a , Tcopada

oran g yan g raomogax^ konoaomou I t u borhalc untulc

mong-amb 1 1/ mono rim a b ar an g d a r l ponganglcut.

Untulc b ar an g yan g mas 11a dalam polalcoanaan pongangTmtan,

oodanglcan a l pomogang Tconosomon aonghondak i m onjual oob

a-gi a u bar an g yan g d l T cl r i m r ya, maTca pomogang Tconoooraon da­

p a t raanorbitlcan a u r a t - o u r a t yan g dlnaaaTcan D o l i vo r y O rder

y a l t u o u r at a t a u t auda buTcti bohwa oob agl an b ar an g yan g

d l U i r i r a t o l a h dipi ndah t an gait fm n Tcopada pihaTc l a i n .

Ha nun domiTcian pihaTc pongansJcut tidaTc dap at roonyoraliTcan

bar an g yan g dian glcut i t u so car a t o r p i o ah d a r l Jum lah b a­

r an g yan g t o r t o r a dalam Tconosomon t o r so b u t * Bo gl t u pu l a

dalam h a l t o r j a d i su at u Tclaira mongonai TcoTcurangan maupun

Tcoruaalcan b ar an g yan g diangTcut* pemogaps D o l i T o r y Ordor

t i d al c d ap at bortindaTc se n d i r i t or h adap pongai^Tcut bar an g

dan h aruo borsam a-sam a dongan pomogang Tconosomon. H al i n i

d i a t u r dalam K i t a b Undax^j tfndaxig HuTcum Da gang p aaal 5 1 0

a y a t 2 yan g b or b u xyi oob agai b o r i l o i t :

Su r a t o u r a t yan g o l o h s i pomogang Tconosomon t o l a h d l -bor ll can n ya Tcopada or an g-or an g I cot i ga untulc dl pal cai oon cri m a so b agl a n d a r l pada b ar an g-b ar an g yan g t o r so ­ b u t dalam reonosomon, t l d al c mm boriTsan ou at u hnlc t o r

-so n d l r i I topa&a para pomogangura untulc m om n t ut

Referensi

Dokumen terkait

Dengan memanjatkan Puji Syukur kehadirat Allah SWT serta atas segala rahmat dan karunia-Nya pada penulis, akhirnya penulis dapat menyelesaikan penyusunan Tesis yang

Dengan mempelajari mata kuliah ini, mahasiswa akan lebih memahami peran ekonomi mikro dan makro, serta peran entrepreneurship dalam kegaiatan ekonomi untuk meningkatkan daya

·lnformasi yang .disajikan dalam ensiklopedi mencakup · kosakata yang terdapat di dalam kitab .suci AI,Qur'an dengan disertai .penjelasan makna leksikal, dan penjelasan dari

Sedangkan uji korelasi Spearman antara kekuatan genggaman tangan dan sindrom metabolik menunjukkan adanya korelasi negatif yang bermakna dengan kategori korelasi

Berdasarkan jawaban atas pertanyaan kuesioner di atas, dapat ditarik kesimpulan bahwa banyak responden yang mengerti bahwa makanan bergizi adalah makanan yang mengandung zat-zat

Table 4.12 The Result of Observation to Know the Teacher’s and Students’ Activity of Cycle III in Teaching English by Using Speech Technique to Improve Speaking Ability

Ibu Dian Wismar’ein, SE, MM, selaku Ketua Program Studi pada Fakultas Ekonomi Universitas Muria Kudus yang telah memberikan ijin untuk melakukan penelitian serta

Pemetaan gerakan massa tanah pada wilayah kampus Universitas Flores menghasilkan empat tipe kerentanan gerakan massa, yaitu; zona kerentanan gerakan massa sangat rendah