K N
K P
B i j i k e d e l a i
( 5 0 0 0 m g )
R i m p a n g j a h e
( 5 0 0 m g )
D e l j a 1
( 2 5 0 0 m g :
2 5 0 m g )
D e l j a 2
( 5 0 0 0 m g :
5 0 0 m g )
B B a w a l ( g )
2 8 5 . 4 ± 1 8 . 6
2 4 6 . 5 ± 2 6 . 5
2 1 7 . 2 ± 1 9 . 9
2 2 4 . 3 ± 1 9
2 5 4 . 6 ±
2 0 . 7
2 3 3 ± 1 9 . 3
B B p r e t r e a t ( g )
3 5 2 . 7 ± 1 5 . 8
3 0 0 . 5 ± 3 1
2 4 4 . 8 ± 1 7 . 7
2 2 5 ± 3 6
3 0 0 . 5 ±
1 9 . 6
2 9 7 . 3 ± 3 0 . 5
B B p o s t t r e a t ( g )
3 3 6 . 6 ± 2 9 . 7
a
3 3 5 . 3 ± 3 8 . 7
a
2 5 3 . 2 ± 3 3 . 1
b
2 8 2 . 5 ± 4 5 . 3
c
3 1 2 . 5 ±
2 4 . 5
d
3 1 7 . 5 ± 3 1 . 8
d
% a s u p a n
p a k a n
7 5 ± 8
6 8 . 3 ± 1 3
8 9 ± 8
8 7 ± 1 1
7 2 ± 2 7
7 8 . 5 ± 2 7
K G D P a w a l
( m g / d L )
7 4 . 6 ± 3
8 3 ± 0 . 8
8 5 ± 8 . 5
8 0 . 5 ± 5 . 1
8 7 . 7 ± 4 . 5
8 2 . 3 ± 5 . 7
K G D P p r e - t r e a t
( m g / d L )
9 2 . 6 ± 5 . 9
2 0 1 ± 3 5
1 8 2 . 6 ± 4 3 . 1
1 6 8 . 5 ± 3 5 . 8
2 0 5 . 7 ±
5 6 . 5
1 6 3 . 5 ± 1 1 . 5
K G D P p o s t
t r e a t ( m g / d L )
1 0 5 . 4 ± 7 . 5
a
1 3 9 ± 1 4 . 9
b
1 0 9 ± 1 3 . 2
c
1 3 2 . 3 ± 1 7 . 9
b
1 2 9 . 5 ±
9 . 4
b
1 2 4 ± 1 2 . 5
d
K e t e r a n g a n a , b , c , . . . . = h u r u f b e r b e d a m e n u n j u k k a n p e r b e d a a n e f e k ( P < 0 , 0 5 , L S D ) .
B e r d a s a r k a n d a t a t a b e l d i a t a s ,
t e r d a p a t p e n u r u n a n
b e r a t
b a d a n
p a d a
k e l o m p o k
k e d e l a i ,
j a h e , k o m b i n a s i
d e l j a 1 d a n 2 d i b a n d i n g k a n k e l o m p o k k o n t r o l p o s i t i f
( p < 0 , 0 5 ) .
S e d a n g k a n
p a d a k e l o m p o k k o n t r o l n o r m a l
t i d a k
t e r d a p a t
p e r b e d a a n
b e r a t
b a d a n
d i b a n d i n g k a n
d e n g a n k e l o m p o k k o n t r o l p o s i t i f . A s u p a n p a k a n p a d a
s e m u a
k e l o m p o k
p e r l a k u a n
c e n d e r u n g
m e n g a l a m i
p e n i n g k a t a n
d i b a n d i n g k a n
k e l o m p o k
k o n t r o l
p o s i t i f .
T e t a p i p a d a k e l o m p o k k o m b i n a s i d e l j a 1 d a n 2 l e b i h
r e n d a h
d i b a n d i n g k a n
h e r b a l
t u n g g a l n y a .
S e m e n t a r a
k e l o m p o k k o n t r o l p o s i t i f m e n g a l a m i p e n u r u n a n a s u p a n
p a k a n d i b a n d i n g k a n k o n t r o l n o r m a l . K a d a r g u l a d a r a h
p u a s a p a d a k e l o m p o k b i j i k e d e l a i d a n k o m b i n a s i d e l j a 2
m e n g a l a m i
p e n u r u n a n ,
s e d a n g k a n k e l o m p o k r i m p a n g
j a h e d a n k o m b i n a s i d e l j a 1 t i d a k b e r b e d a d i b a n d i n g k a n
k o n t r o l p o s i t i f . S e m e n t a r a k a d a r g u l a d a r a h p u a s a p a d a
k e l o m p o k
k o n t r o l
p o s i t i f
m e n g a l a m i
p e n i n g k a t a n
d i b a n d i n g k a n k o n t r o l n o r m a l ( p < 0 , 0 5 ) .
E f e k
E k s t r a k
B i j i
K e d e l a i ,
R i m p a n g
J a h e
d a n
K o m b i n a s i n y a
T e r h a d a p
K a d a r
K o l e s t e r o l
T o t a l
T i k u s M o d e l D M
E f e k
e k s t r a k
b i j i
k e d e l a i ,
r i m p a n g
j a h e
d a n
k o m b i n a s i n y a
t e r h a d a p
k a d a r
k o l e s t e r o l
t o t a l
t i k u s
m o d e l D M d a p a t d i l i h a t p a d a t a b e l 2 d a n g a m b a r 1 .
T a b e l 2 . R a t a - R a t a K a d a r K o l e s t e r o l T o t a l y a n g
D i b e r i E k s t r a k
G l y c i n e M a x
,
Z i n g i b e r O f f i c i n a l e
d a n
K o m b i n a s i n y a P a d a T i k u s D M
P e r l a k u a n N R e r a t a ±
S D
( m g / d L )
K N K o n t r o l n o r m a l 5 8 7 . 2 0 ±
3 . 5 6 4a
K P K o n t r o l p e r l a k u a n ( I n d u k s i
D T L F & S T Z )
5 1 0 7 . 4 ±
3 . 6 4 7b
B i j i k e d e l a i T i k u s D M ( i n d u k s i D T L F
& S T Z ) + e k s t r a k G . m a x
5 0 0 0 m g
5 9 5 . 2 0 ±
6 . 1 4 0c
R i m p a n g
j a h e
T i k u s D M ( i n d u k s i D T L F
& S T Z ) + e k s t r a k
Z . o f f i c i n a l e 5 0 0 m g
5 9 0 . 2 0 ±
8 . 0 7 5d
D e l j a 1 T i k u s D M ( i n d u k s i D T L F
& S T Z ) + e k s t r a k G . m a x
5 8 1 . 4 0 ±
8 . 8 7 7e
2 5 0 0 m g & Z . o f f i c i n a l e 2 5 0
m g
D e l j a 2 T i k u s D M ( i n d u k s i D T L F
& S T Z ) + e k s t r a k G . m a x
5 0 0 0 m g & Z . o f f i c i n a l e 5 0 0
m g
5 8 5 . 6 0 ±
7 . 9 8 7f
K e t e r a n g a n
:
a , b , c , . . . . = h u r u f b e r b e d a m e n u n j u k k a n p e r b e d a a n e f e k
( P < 0 , 0 5 , L S D ) .
9 4
G a m b a r 1 . H i s t o g r a m K a d a r K o l e s t e r o l T o t a l p a d a T i k u s
D M y a n g D i b e r i k a n P e r l a k u a n B e r u p a E k s t r a k G . M a x ,
Z . O f f i c i n a l e d a n K o m b i n a s i n y a .
K e t e r a n g a n
:
a , b , c , . . . . = h u r u f b e r b e d a m e n u n j u k k a n p e r b e d a a n e f e k
( P < 0 , 0 5 , L S D ) .
P e m b e r i a n e k s t r a k b i j i k e d e l a i d o s i s 5 0 0 0 m g / k g
B B
d a n
r i m p a n g j a h e d o s i s 5 0 0 m g / k g B B s e c a r a
s i g n i f i k a n
m e n u r u n k a n
k a d a r
k o l e s t e r o l
t o t a l
s e r u m
t i k u s m o d e l D M b e r t u r u t - t u r u t s e k i t a r 1 0 % d a n 1 5 %
d i b a n d i n g k a n
k e l o m p o k
k o n t r o l
p o s i t i f
( p < 0 , 0 5 ) .
S e m e n t a r a k e l o m p o k k e d e l a i j a h e ( d e l j a ) k o m b i n a s i 1
d a n
k o m b i n a s i 2 m e n u r u n k a n k a d a r k o l e s t e r o l t o t a l
b e r t u r u t - t u r u t
s e k i t a r
2 5
%
d a n
2 0 %
d i b a n d i n g k a n
k e l o m p o k k o n t r o l p o s i t i f ( p < 0 , 0 5 ) . P e m b e r i a n e k s t r a k
b i j i
k e d e l a i ,
r i m p a n g
j a h e
d a n
k o m b i n a s i n y a
m e n u r u n k a n
k a d a r
k o l e s t e r o l
t o t a l
y a n g
b e r b e d a
s i g n i f i k a n
a n t a r
k e l o m p o k
p e r l a k u a n
d e n g a n
e f e k
t e r k u a t
p a d a
k e l o m p o k d e l j a k o m b i n a s i 1 ( p < 0 , 0 5 ) .
S e m e n t a r a
i n d u k s i
D M
d e n g a n
D T L F
d a n
S T Z
m e n i n g k a t k a n k a d a r k o l e s t e r o l t o t a l s e c a r a s i g n i f i k a n
s e k i t a r 1 , 2 k a l i l i p a t d i b a n d i n g k a n k e l o m p o k k o n t r o l
n o r m a l ( p < 0 , 0 5 ) .
E f e k
E k s t r a k
B i j i
K e d e l a i ,
R i m p a n g
J a h e
D a n
K o m b i n a s i n y a T e r h a d a p K a d a r T r i g l i s e r i d a T i k u s
M o d e l D M .
E f e k
e k s t r a k
b i j i
k e d e l a i ,
r i m p a n g
j a h e
d a n
k o m b i n a s i n y a t e r h a d a p k a d a r t r i g l i s e r i d a s e r u m t i k u s
m o d e l D M d a p a t d i l i h a t p a d a t a b e l 3 d a n g a m b a r 2 .
T a b e l 3 . R a t a - R a t a K a d a r T r i g l i s e r i d a y a n g D i b e r i
E k s t r a k G l y c i n e m a x, Z i n g i b e r o f f i c i n a l e d a n
K o m b i n a s i n y a P a d a T i k u s D M
P e r l a k u a n
N
R e r a t a ±
S D
( m g / d L )
K N
K o n t r o l n o r m a l
5
6 5 . 2 0 ±
7 . 1 2 0
a
K P
K o n t r o l
p e r l a k u a n
( I n d u k s i D T L F & S T Z )
5
2 1 4 . 2 0 ±
5 2 . 4 6 1
b
B i j i k e d e l a i
T i k u s
D M
( i n d u k s i
D T L F & S T Z ) + e k s t r a k
G . m a x 5 0 0 0 m g
5
1 2 8 . 6 0 ±
1 7 . 1 7 0
c
R i m p a n g
j a h e
T i k u s D M ( i n d u k s i D T L F
&
S T Z )
+
e k s t r a k
Z . o f f i c i n a l e 5 0 0 m g
5
1 0 6 . 4 0 ±
1 6 . 7 4 2
d
D e l j a 1
T i k u s D M ( i n d u k s i D T L F
& S T Z ) + e k s t r a k G . m a x
2 5 0 0 m g & Z . o f f i c i n a l e
2 5 0 m g
5
9 6 . 6 0 ±
1 1 . 7 1 8
e
D e l j a 2
T i k u s D M ( i n d u k s i D T L F
& S T Z ) + e k s t r a k G . m a x
5 0 0 0 m g & Z . o f f i c i n a l e
5 0 0 m g
5
9 6 . 2 0
± 1 2 . 0 9 1
e
K e t e r a n g a n :
a , b , c , . . . . = h u r u f b e r b e d a m e n u n j u k k a n p e r b e d a a n e f e k
( P < 0 , 0 5 , L S D ) .
K e t e r a n g a n
:
a , b , c , . . . . = h u r u f
b e r b e d a
m e n u n j u k k a n
p e r b e d a a n
e f e k
( P < 0 , 0 5 , L S D
G a m b a r
2 .
H i s t o g r a m
K a d a r
T r i g l i s e r i d a
p a d a
T i k u s
D M
y a n g
D i b e r i k a n
P e r l a k u a n
B e r u p a
E k s t r a k G . M a x , Z . O f f i c i n a l e d a n K o m b i n a s i n y a
.
P e m b e r i a n e k s t r a k b i j i k e d e l a i d o s i s 5 0 0 0 m g / k g
B B ,
r i m p a n g
j a h e
d o s i s
5 0 0
m g / k g
B B
s e c a r a
s i g n i f i k a n m e n u r u n k a n k a d a r t r i g l i s e r i d a s e r u m t i k u s
m o d e l
D M
b e r t u r u t - t u r u t
s e k i t a r
4 0 %
d a n
5 0 %
d i b a n d i n g k a n
k e l o m p o k
k o n t r o l
p o s i t i f
( p < 0 , 0 5 ) .
a d
e f
0
2 0
4 0
6 0
8 0
1 0 0
rera
ta
kad
ar
kole
ster
ol
(mg
/dL
)
K e l o m po k
n = 5
K P
b i j i k e d e l a i
r i mp a n g
j a h e
d e l j a 1
d e l j a 2
n = 5