SILABUS MATA PELAJARAN
SILABUS MATA PELAJARAN
SEKOLAH DASAR/MADRASAH IBTIDAIYAH
SEKOLAH DASAR/MADRASAH IBTIDAIYAH
(SD/MI)
(SD/MI)
MATA PELAJARAN
MATA PELAJARAN
BAHASA INDONESIA
BAHASA INDONESIA
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
JAKARTA, 2016
JAKARTA, 2016
JAKARTA, 2016
JAKARTA, 2016
DAFTAR ISI DAFTAR ISI
DAFTAR
DAFTAR ISI ISI ii
II.. PPEENNDDAAHHUULLUUAANN 1
1 A.
A. RaRai!i!"a# "a# 11 B.
B. K!$%&'&"i S&'&#K!$%&'&"i S&'&#a M&$%&#aa*i a M&$%&#aa*i Baaa I"+!"&ia Baaa I"+!"&ia +i+i .
. P&"+iP&"+i+i-a" Daa* +a" P&"+i+i-+i-a" Daa* +a" P&"+i+i-a" M&"&"aa" M&"&"a 2
2 D.
D. K!$%&'&"i K!$%&'&"i S&'&#a S&'&#a M&$%&#aa*ai M&$%&#aa*ai Baaa Baaa I"+!"&ia I"+!"&ia +i+i E.
E. S&-!#S&-!#a a Daa*/Daa*/Ma+*aMa+*aa I'i+aia I'i+aiaa 2
2 F.
F. K&*a"K&*a"-a P&"&$a"-a P&"&$a"a" K*i-#a" K*i-#$ Baaa I"+!"&i$ Baaa I"+!"&iaa
.. SS&&--!!##aa DDaaaa**//MMaa++**aaaa II''ii++aaiiaa 33 H.
H. P&$&P&$&#aa*a#aa*a" " +a" +a" P&"i#P&"i#aia" aia" 44 I.
I. K!"'&K!"'&-'a-'a#ia#iai P&$&#ai P&$&#aa*a" S&ai +&"a*a" S&ai +&"a" K!"+ia" K!"+iii L
Lii""--""aa" " ++aa" " P&P&&&**''a a DDii++ii- - 1122
II
II.. KOKOMPMPETETENENSI SI DADASASAR, R, MAMATETERI RI PEPEMBMBELELAJAJARARANAN, D, DANAN KEIATAN PEMBELAJARAN
KEIATAN PEMBELAJARAN 13
13 A.
A. K&#K&#a Ia I 13 13 B.K&#a II B.K&#a II 14 14
..KK&&##aa IIIIII 22 22 D.K&#a I5 D.K&#a I5 2 2 E.K&#a 5 E.K&#a 5 24 24 F
F.. KK&&##aa 55II 31
I. PENDAHULUAN
A. Rai!"a#
K*i-#$ 2013 $a'a %&#aa*a" Baaa I"+!"&ia &7a*a $$ &*'a" aa* %&&*'a +i+i- $a$% $&"+&"a*-a", $&$a7a, $&$i*a, &*i7a*a, +a" $&"#i. K!$%&'&"i +aa* +i-&$a"-a" &*+aa*-a" 'ia a# a" a#i" &*"a" +a" a#i" $&"+-" $&"&$a"-a" %&"&'aa" %&&*'a +i+i-, $&$aa$i, +a" $&$i#i-i -!$%&'&"i $&"+&"a*-a", $&$a7a, $&$i*a, &*i7a*a, +a" $&"#i. K&'ia a# '&*&' a+a#a aaa (%&"&'aa" '&"'a" Baaa I"+!"&ia)8 a'*a ($&$aa$i, $&"a%*&iai, $&"a"a%i, $&"a"a#ii, +a" $&"7i%'a-a" -a*a a'*a8 #i'&*ai ($&$%&*#a -!$%&'&"i &*aaa I"+!"&ia +a#a$ &*aai 'a" -"a a" &*-ai'a" +&"a" $&$a7a +a" $&"#i).
P&"+&-a'a" %&"&$a"a" -*i-#$ aaa +i &*aai "&a*a $a aa' i"i $&"a+i +aa* %&"&$a"a" K*i-#$ 2013 $a'a %&#aa*a" Baaa I"+!"&ia. P&"+&-a'a" +i$a-+ a+a#a genre- based, genre pedagogy, +a" LIL (content language integrated learning ). P&"+&-a'a" &*ai &"*& $&"a+i-a" '&- &aai 9!- -aia". &"*& $&*%a-a" %&"&#!$%!--a" +a*i a' %&*i'i:a -!$"i-ai. S&'ia% %&*i'i:a -!$"i-ai $&$i#i-i 'a" -!$"i-a'i9 a" -a a" a &*&+a +a#a$ :+ -!$"i-ai"a. ;+ -!$"i-ai i"i +i'&"'-a" !#& $aa*a-a' a" $&"ai#-a" &"*& '&*&' (S:a#&, 2003). A+a &&*a%a %*i"i% a" ia +i&%a-a'i, ai'< (1) '&- '&*&"'--a*&"a '"''a" -&ia'a" !ia#8 (2) '&- i' $&$i#i-i 'a" !ia#8 (3) &"'- '&- $&*%a-a" ai# -!"=&"i8 (>) -&aaaa" ('a'a aaa) a' '&- &*i9a' 9"i!"a# &ai 'a" !ia#8 +a" () aaa '&-, &%&*'i -!a -a'a, 'a'a aaa, a'a 7i*i #ai""a 'i+a-!#& +iaa*-a" '&*%ia +a*i %&*'i$a"a" '*-'* '&-"a (Bi&* ? !"*a+, 200@). Ha# a" %&*# +ii"a' a+a#a a:a &"*& $&*%a-a" $a-"a +a" 'a" !ia#, 'i%& '&- a+a#a &"'-9ii-"a. O#& &a i' %&"+&-a'a" &*ai &"*& a '&*-a+a" +i&' &*ai '&-.
T&- +a#a$ %&"+&-a'a" &*ai &"*& -a" +ia*'i-a" i'i#a $$ &aai '#ia" &*&"'- a*'i-&#. T&- $&*%a-a" -&ia'a" !ia#, 'a" !ia#. A+a &"i '&- &aai 'a" !ia#, ai'< #a%!*a" (report), *&-!" (recount), &-%#a"ai (explanation), &-%!ii (exposition: discussion, response or review), deskripsi (description), prosedur (procedure) , +a" "a*ai (narrative) .
Ma'a %&#aa*a" Baaa I"+!"&ia +i$a-+-a" "'- $&$i"a +a" $&"&$a"-a" -&%&*7aaa" +i*i %&&*'a +i+i- &aai -!$"i-a'!*, %&$i-i* i$ai"a'i9, +a" :a*a "&a*a I"+!"&ia a"
$&#&- #i'&*ai +a" i"9!*$ai.P&$&#aa*a" Baaa I"+!"&ia &*'a" $&$i"a +a" $&"&$a"-a" %&"&'aa" +a" -&'&*a$%i#a" &*-!$"i-ai a" +i%&*#-a" %&&*'a +i+i- +a#a$ $&"&$% %&"+i+i-a" +a" +i +"ia -&*a &*'a #i"-"a" !ia#.
Si#a i"i +i" +&"a" 9!*$a' +a" %&"aia"/%&"#ia" a" &+&*a"a &i"a $+a +i%aa$i +a" +i#a-a"a-a" !#& *. P&"&+&*a"aa" 9!*$a' +i$a-+-a" aa* %&"aia""a #&i &9ii&", 'i+a- '&*#a# a"a- a#a$a" "a$" #i"-% +a" 'a"i"a 'i+a- &*-*a", &*'a '&'a% $&$%&*'i$a"-a" 'a'a *'a" (sequence ) $a'&*i +a" -!$%&'&"i"a. P&""a" i#a i"i +i#a--a" +&"a" %*i"i% -&&#a*aa" a"'a*a i+&, +&ai", +a" %&#a-a"aa" -*i-#$8 $+a +iaa*-a" !#& * (teachable )8 $+a +i%&#aa*i !#& %&&*'a +i+i- (learnable )8 '&*-* %&"7a%ai""a (measurable ), +a" &*$a-"a "'- +i%&#aa*i (worth to learn ) &aai &-a# "'- -&i+%a" +a" -&#a"'a" %&"+i+i-a" %&&*'a +i+i-.
Si#a i"i &*i9a' 9#&-i&#, -!"'&-'a#, +a" $&$&*i-a" -&&$%a'a" -&%a+a * "'- $&"&$a"-a" +a" $&#a-a"a-a" %&$&#aa*a", &*'a $&"a-!$!+ai -&"#a" -&"#a" #!-a#. A'a +aa* %*i"i% '&*&', -!$%!"&" i#a $&"7a-% -!$%&'&"i +aa*, $a'&*i %&$&#aa*a", +a" -&ia'a" %&$&#aa*a". U*aia" %&$&#aa*a" a" '&*+a%a' +a#a$ i#a $&*%a-a" a#'&*"a'i9 -&ia'a" a" +i*a"7a" &*ai a-'i=i'a. P&$&#aa*a" '&*&' $&*%a-a" a#'&*"a'i9 +a" i"%i*a'i9 &i"a * +a%a' $&"&$a"-a" &*aai $!+&# a" &ai +&"a" -a*a-'&*i'i- $ai"$ai" $a'a %&#aa*a". Da#a$ $&#a-a"a-a" i#a i"i * +ia*a%-a" -*&a'i9 +a#a$ %&"&$a"a" $a'&*i, %&"&#!#aa" %*!& %&$&#aa*a", %&""aa" $&'!+&+a" $!+&# %&$&#aa*a", a" +i&ai-a" +&"a" i'ai +a" -!"+ii $aa*a-a' &*'a 'i"-a' %&*-&$a"a" -&$a$%a" %&&*'a +i+i-.
P&$&#aa*a" +i SD/MI +a*i -&#a I a$%ai +&"a" -&#a 5I +i#a-a"a-a" &aai %&$&#aa*a" '&$a'i- '&*%a+. Si#a T&$a'i- T&*%a+ '&#a +i" '&*%ia +&"a" +!-$&" i"i &aai a7a" +a#a$ $&#a-a"a-a" %&*&"7a"aa" %&$&#aa*a" +a" %&#a-a"aa" +i &-!#a. Na$" +&$i-ia", ai * a" i"i" $&"" %&$&#aa*a" '&$a'i- '&*%a+ +a%a' $&""a-a" Si#a Ma'a P&#aa*a" Baaa I"+!"&ia i"i +a" i#a $a'a %&#aa*a" #ai""a +i SD/MI.
B.K!$%&'&"i S&'&#a M&$%&#aa*i Baaa I"+!"&ia +i P&"+i+i-a" Daa* +a" P&"+i+i-a" M&"&"a
P&"&$a"a" -!$%&'&"i ##a" Baaa I"+!"&ia +i'&-a"-a" %a+a -&$a$%a" $&"+&"a*-a", $&$a7a, $&$i*a (viewing ), &*i7a*a, +a" $&"#i.P&"&$a"a" -&$a$%a" '&*&'
+i#a--a" $&#a#i $&+ia '&-.Da#a$ a# i"i '&- $&*%a-a" %&*:+a" -&ia'a" !ia# +a" $&$i#i-i 'a" !ia#. P&"7a%aia" 'a" i"i +i:a+ai !#& -a*a-'&*i'i- 7a*a $&""-a%-a" 'a" !ia# a" +i&' '*-'* *&'!*i-a, %i#ia" -a'a a" &ai +&"a" 'a", &*'a 'a'a aaa a" &ai +&"a" 'a" -!$"i-ai. K&ia'a" -!$"i-ai +a%a' &*&"'- '#ia", #ia", a'a $#'i$!+a#, ai' '&- a" $&"a"-a" aaa +a" 7a*a -!$"i-ai #ai""a &%&*'i =ia#, "i, a'a #ia" &aai$a"a +iai-a" +a#a$ 9i#$ a'a %&"aia" -!$%'&*.
. K!$%&'&"i S&'&#a M&$%&#aa*i Baaa I"+!"&ia +i S&-!#a Daa*/Ma+*aa I'i+aia
K&#a R&"+a( I C III) K&#a Ti"i (I5 C 5I)
1. M&""a-a" aaa &7a*a &9&-'i9 &ai +&"a" &'i-a a" &*#a-, ai-&7a*a #ia" $a%" '#i
2. M&"a*ai aaa I"+!"&ia &aai aaa %&*a'a" +a" aaa "&a*a 3. M&$aa$i aaa I"+!"&ia +a" $&""a-a""a +&"a" '&%a' "'-&*aai 'a"
>. M&""a-a" aaa I"+!"&ia "'-$&"i"-a'-a" -&$a'a"a" &$!i!"a# +a" !ia#.
. M&"i-$a'i +a" $&$a"9aa'-a" -a*a a'*a "'- $&$%&*#a :a:aa", $&$%&*a# +i %&-&*'i
6. M&"a*ai a'*a I"+!"&ia &aai -aa"a +aa +a" i"'&#&-'a# $a"ia I"+!"&ia.
1. M&""a-a" aaa
&7a*a &9&-'i9 +a" &9ii&" &ai +&"a" &'i-a a" &*#a-, ai- &7a*a #ia" $a%" '#i 2. M&"a*ai +a" a"a $&""a-a" aaa
I"+!"&ia &aai aaa %&*a'a" +a" aaa "&a*a 3. M&$aa$i aaa
I"+!"&ia +a"
$&""a-a""a +&"a" '&%a' +a" -*&a'i9 "'- &*aai 'a"
>. M&""a-a" aaa
I"+!"&ia "'- $&"i"-a'-a" -&$a$%a" i"'&#&-'a#, &*'a -&$a'a"a" &$!i!"a# +a" !ia#
. M&"i-$a'i +a"
$&$a"9aa'-a" -a*a a'*a "'- $&$%&*#a :a:aa", $&$%&*a# +i %&-&*'i, &*'a $&"i"-a'-a"
%&"&'aa" +a" -&$a$%a" &*aaa
6. M&"a*ai +a" $&$a"a-a" a'*a
I"+!"&ia &aai -aa"a +aa +a" i"'&#&-'a# $a"ia I"+!"&ia.
D.K&*a"-a P&"&$a"a" K*i-#$ Baaa I"+!"&ia S&-!#a Daa*/Ma+*aa I'i+aia
Ma'a %&#aa*a" Baaa I"+!"&ia +i&*i-a" &a- SD/MI i"a SMA/MA/SMK/MAK. Pa+a SD/MI -&#a I, II, +a" III $a'a
%&#aa*a" Baaa I"+!"&ia $&"i"'&**ai-a" $a'a" I#$ P&"&'aa" A#a$ (IPA) +a" I#$ P&"&'aa" S!ia# (IPS).
K&*a"-a %&"&$a"a" -*i-#$ $a'a %&#aa*a" Baaa I"+!"&ia a+a#a &aai &*i-'<
1. %&"&$a"a" -!$%&'&"i -*i-#$ Baaa I"+!"&ia +i'&-a"-a" %a+a -&$a$%a" $&"+&"a*-a", $&$a7a, $&$i*a (viewing ), &*i7a*a, +a" $&"#i. P&"&$a"a" -&$a$%a" '&*&' +i#a--a" $&#a#i &*aai '&-. Da#a$ a# i"i '&- $&*%a-a" %&*:+a" -&ia'a" !ia# +a" $&$i#i-i 'a" !ia#. K&ia'a" -!$"i-ai +a%a' &*&"'- '#ia", #ia", a'a $#'i$!+a# ('&- a" $&"a"-a" aaa +a" 7a*a -!$"i-ai #ai""a &%&*'i =ia#, "i, a'a #ia" &aai$a"a +iai-a" +a#a$ 9i#$ a'a %&"aia" -!$%'&*)8 2. -!$%&'&"i +aa* a" +i-&$a"-a" +a#a$ %&$&#aa*a" aaa I"+!"&ia +i$a-+-a" "'-$&"&$a"-a" -&$a$%a" %&&*'a +i+i- +a#a$ $&"+&"a*-a", $&$a7a, $&$i*a (viewing ), &*i7a*a, +a" $&"#i. U"'- $&"7a%ai -!$%&'&"i '&*&' %&&*'a +i+i-$&#a--a" -&ia'a" &*aaa +a" &*a'*a $&#a#i a-'i=i'a #ia" +a" '#i, 7&'a- +a" &#&-'*!"i-, #a$a" 'ia +i$&"i, &*'a 7i'*a =ia# #ai"8
3. #i"-% $a'&*i $a'a %&#aa*a" Baaa I"+!"&ia -&#a I II $&*%a-a" %&"aa*a" 3 a%&-< aaa, a'*a, +a" #i'&*ai8 >. #i"-% $a'&*i a%&- aaa $&"7a-% %&"&"a#a" =a*iai aaa &aai aia" +a*i $aa*a-a' I"+!"&ia a" $#'i#i"a#, aaa "'- i"'&*a-i (aaa a" +i"a-a" &&!*a" &*&+a &ai #a'a* !ia# +a" "a" !ia# %&&*'a -!$"i-ai), a-&", aa aaa, %&""aa" i+i!$ (&aai aia" +a*i i+&"'i'a !ia# +a" %&*!"a#, '*-'* +a" !*a"iai '&- ('&- '&*'*-'* "'- 'a" '&*'&"', aai$a"a aaa +i"a-a" "'- $&"7i%'a-a" '&- aa* -!&i9, 'i"-a' -&*$i'a" '&- +a" '!%i-, %!#a +a" 7i*i7i*i -&aaaa"a, &*'&- &7a*a '&%a' +&"a" $&""a-a" -a'a, -a#i$a', %a*a*a9 &7a*a &9&-'i9)8
. #i"-% $a'&*i a%&- a'*a $&"7a-% %&$aaa" -!"'&- a'*a, 'a"a%a" '&*a+a% -a*a a'*a, $&"i#ai -a*a a'*a, +a" $&"7i%'a-a" -a*a a'*a8 +a"
6. #i"-% $a'&*i a%&- #i'&*ai $&"7a-% '&- +a#a$ -!"'&-, &*i"'&*a-i +&"a" !*a" #ai", $&"a9i*-a", $&"a"a#ii, +a" $&"&=a#ai '&-.
K!$%&'&"i &*ai '&- (genre ) +a%a' +i%&'a-a" &aai &*i-' i"i.
&"*& Ti%& T&- L!-ai S!ia# M&"a$a*-a" (Describing ) La%!*a" (Report )<
$&#a%!*-a" i"9!*$ai
B- *-a", +!-$&"'&*, - %a"+a", #a%!*a" &-%&*i$&"'a# (%&"&#i'ia"), %*&&"'ai -&#!$%!-D&-*i%i< P&"a$a'a" +i*i, !&-,
$&"a$a*-a" %&*i'i:a, a#, a'*a
#i"-"a", %&*aaa", +##.
M&"&#a-a" (xplaining ) E-%#a"ai<
$&"&#a-a" &a'
Pa%a*a", %i+a'!/7&*a$a, '#ia" i#$ia (%!%#a*)
M&$&*i"'a (!nstructing ) I"'*-i/ P*!&+*< $&""--a" $ &a' +i#a--a"
B- %a"+a"/ $a"a#
(%&"&*a%a"), i"'*-i %&"!a'a", a'*a" !#a*aa, *&"7a"a
%&$&#aa*a" (RPP), i"'*-i, *&&%, %&"a*aa"/%&"a'*a" B&*a*$&" ("rguing ) E-%!ii< $&$&*i
%&"+a%a' a'a +' %a"+a"
(MEYAKINKAN/M&$%&"a*i)< i-#a", -#ia, 7&*a$a/%i+a'!, &+i'!*ia#, *a' %&$a7a, a*'i-&# K!*a"/$aa#a
Di-i (MENE5ALUASI a' %&*!a#a" +&"a" +' %a"+a" '&*'&"', 2 a'a #&i)
R&%!"/ *&=i&: M&"a"a%i '&- a'*a, -*i'i-a'*a, *&&"i
M&"7&*i'a-a" (#arrating ) R&-!" (Recount )< $&"7&*i'a-a" %&*i'i:a &7a*a &**'a"
J*"a#, - a*ia", a*'i-&# K!*a", &*i'a, *&-!" &a*a, *a', #!, a*i :a-' ('i$& #i"&)
Na*ai< $&"7&*i'a-a" -ia a'a "a&a'
P*!a (Fi-i i#$ia, 9a"'ai, 9a&#, 7&*i'a *a-a', $i'!, +##.), +a" +*a$a.
Pii Pii, %ii *a-a' (%a"'", ai*, *i"+a$)
K&*a"-a %&"&$a"a" -*i-#$ Baaa I"+!"&ia SD/MI K&#a I a$%ai +&"a" 5I $&"i-'i '*-'* %&"!*a"iaia" K!$%&'&"i I"'i &aai &*i-' i"i.
K!$%&'&"i I"'i
K&#a I K&#a II K&#a III
KI 1< M&"a*ai +a" $&"aa'i aa*a" aa$a a" +ia"'"a
KI 1< M&"&*i$a +a" $&"a#a"-a" aa*a" aa$a a" +ia"'"a
KI 1< M&"&*i$a +a" $&"a#a"-a" aa*a" aa$a a" +ia"'"a KI 2< M&""--a" %&*i#a-
*, +ii%#i", 'a"" a:a, a"'", %&+#i, +a"
%&*7aa +i*i +a#a$ &*i"'&*a-i +&"a"
-&#a*a, '&$a", +a" *
KI 2< M&""--a" %&*i#a- *, +ii%#i", 'a"" a:a,
a"'", %&+#i, +a" %&*7aa +i*i +a#a$ &*i"'&*a-i +&"a" -&#a*a, '&$a", +a" *
KI 2< M&""--a" %&*i#a- *, +ii%#i", 'a"" a:a, a"'", %&+#i, +a" %&*7aa +i*i +a#a$ &*i"'&*a-i
+&"a" -&#a*a, '&$a", * +a" '&'a"a"a
KI 3< M&$aa$i
%&"&'aa", $a-#-7i%'aa" Ta" +a"
-&ia'a""a, +a" &"+a &"+a a" +i$%ai"a +i *$a +a" +i &-!#a
KI 3< M&$aa$i %&"&'aa" 9a-'a# +&"a" 7a*a $&"a$a'i $&"+&"a*, $&#ia', $&$a7aG +a" $&"a"a &*+aa*-a" *aa i"i" 'a '&"'a" +i*i"a,
KI 3< M&$aa$i %&"&'aa" 9a-'a# +&"a" 7a*a $&"a$a'i $&"+&"a*, $&#ia', $&$a7aG +a" $&"a"a &*+aa*-a" *aa i"i" 'a '&"'a" +i*i"a,
$a-#- 7i%'aa" Ta" +a" -&ia'a""a, +a" &"+a&"+a a" +i$%ai"a +i *$a +a" +i &-!#a
$a-#- 7i%'aa" Ta" +a" -&ia'a""a, +a" &"+a&"+a a" +i$%ai"a +i *$a +a" +i &-!#a
KI >< M&"ai-a"
%&"&'aa" 9a-'a# +a#a$ aaa a" &#a +a" #!i +a#a$ -a*a a" &'&'i, +a#a$ &*a-a" a"
$&"7&*$i"-a" a"a- &a', +a" +a#a$ 'i"+a-a" a" $&"7&*$i"-a" %&*i#a- a"a-&*i$a" +a"
&*a-#a-$#ia
KI >< M&"ai-a" %&"&'aa" 9a-'a# +a#a$ aaa a" &#a +a" #!i, +a#a$ -a*a a" &'&'i, +a#a$
&*a-a" a"
$&"7&*$i"-a" a"a-&a', +a" +a#a$ 'i"+a-a" a"
$&"7&*$i"-a" %&*i#a- a"a- &*i$a" +a"
&*a-#a- $#ia
KI >< M&"ai-a" %&"&'aa" 9a-'a# +a#a$ aaa a" &#a, i'&$a'i +a"
#!i, +a#a$ -a*a a" &'&'i, +a#a$ &*a-a" a" $&"7&*$i"-a"
a"a- &a', +a" +a#a$ 'i"+a-a" a"
$&"7&*$i"-a" %&*i#a- a"a- &*i$a" +a"
&*a-#a- $#ia
K&#a I5 K&#a 5 K&#a 5I
KI 1< M&"&*i$a, $&"a#a"-a", +a"
$&"a*ai aa*a" aa$a a" +ia"'"a
KI 1< M&"&*i$a, $&"a#a"-a", +a" $&"a*ai aa*a" aa$a a" +ia"'"a
KI 1< M&"&*i$a, $&"a#a"-a", +a" $&"a*ai aa*a" aa$a a" +ia"'"a KI 2< M&""--a" %&*i#a-
*, +ii%#i", 'a"" a:a, a"'", %&+#i, +a"
%&*7aa +i*i +a#a$ &*i"'&*a-i +&"a"
-&#a*a, '&$a", *, +a" '&'a"a"a
KI 2< M&""--a" %&*i#a- *, +ii%#i", 'a"" a:a,
a"'", %&+#i, +a" %&*7aa +i*i +a#a$ &*i"'&*a-i +&"a" -&#a*a, '&$a", *, +a" '&'a"a"a &*'a 7i"'a 'a"a ai*
KI 2< M&""--a" %&*i#a- *, +ii%#i", 'a"" a:a, a"'", %&+#i, +a" %&*7aa +i*i +a#a$ &*i"'&*a-i
+&"a" -&#a*a, '&$a", *, +a" '&'a"a"a &*'a 7i"'a 'a"a ai*
KI 3< M&$aa$i
%&"&'aa" 9a-'a# +&"a" 7a*a $&"a$a'i +a"
$&"a"a &*+aa*-a" *aa i"i" 'a '&"'a" +i*i"a, $a-#- 7i%'aa" Ta" +a" -&ia'a""a, +a" &"+a &"+a a" +i$%ai"a +i *$a, +i &-!#a +a" +i '&$%a' &*$ai"
KI 3< M&$aa$i %&"&'aa" 9a-'a# +a" -!"&%'a# +&"a" 7a*a $&"a$a'i,
$&"a"a +a" $&"7!a &*+aa*-a" *aa i"i" 'a '&"'a" +i*i"a, $a-#- 7i%'aa" Ta" +a" -&ia'a""a, +a" &"+a &"+a a" +i$%ai"a +i *$a, +i &-!#a +a" '&$%a' &*$ai"
KI 3< M&$aa$i %&"&'aa" 9a-'a# +a" -!"&%'a# +&"a" 7a*a $&"a$a'i,
$&"a"a +a" $&"7!a &*+aa*-a" *aa i"i" 'a '&"'a" +i*i"a, $a-#- 7i%'aa" Ta" +a" -&ia'a""a, +a" &"+a&"+a a" +i$%ai"a +i *$a, +i &-!#a +a" +i '&$%a' &*$ai"
KI >< M&"ai-a"
%&"&'aa" 9a-'a# +a#a$ aaa a" &#a, i'&$a'i +a" #!i, +a#a$ -a*a a"
KI >< M&"ai-a" %&"&'aa" 9a-'a# +a" -!"&%'a# +a#a$ aaa a" &#a,
KI >< M&"ai-a" %&"&'aa" 9a-'a# +a" -!"&%'a# +a#a$ aaa a" &#a,
&'&'i, +a#a$ &*a-a" a" $&"7&*$i"-a" a"a- &a', +a" +a#a$ 'i"+a-a" a" $&"7&*$i"-a" %&*i#a- a"a-&*i$a" +a"
&*a-#a-$#ia
i'&$a'i, #!i +a" -*i'i, +a#a$ -a*a a" &'&'i, +a#a$ &*a-a" a" $&"7&*$i"-a"
a"a- &a', +a" +a#a$ 'i"+a-a" a"
$&"7&*$i"-a" %&*i#a- a"a- &*i$a" +a"
&*a-#a- $#ia
i'&$a'i, #!i +a" -*i'i, +a#a$ -a*a a" &'&'i, +a#a$ &*a-a" a" $&"7&*$i"-a"
a"a- &a', +a" +a#a$ 'i"+a-a" a"
$&"7&*$i"-a" %&*i#a- a"a- &*i$a" +a"
&*a-#a- $#ia
K!$%&'&"i Si-a% S%i*i'a# +a" Si-a% S!ia# +i7a%ai $&#a#i %&$&#aa*a" 'i+a- #a"" (indirect teaching ), ai' -&'&#a+a"a", %&$iaaa", +a" +aa &-!#a +&"a" $&$%&*a'i-a" -a*a-'&*i'i- $a'a %&#aa*a" &*'a -&'a" +a" -!"+ii %&&*'a +i+i-.
P&"$a" +a" %&"&$a"a" K!$%&'&"i Si-a% +i#a--a" &%a"a" %*!& %&$&#aa*a" &*#a"" +a" +a%a' +i"a-a" &aai %&*'i$a"a" * +a#a$ $&"&$a"-a" -a*a-'&* %&&*'a +i+i- #&i #a"'.
Ra" Li"-% Ma'&*i Baaa I"+!"&ia "'- SD/MI<
K&#a I K&#a II K&#a III
1. M&$a7a +a" $&"#i %&*$#aa"
2. La$a" "i =!-a# +a" -!"!"a"
3. K!a-a'a a"!'a ' +a" %a"7a i"+*a
>. K!a-a'a -&&a'a" . K!a-a'a &*aai &"i
&"+a
6. K!a-a'a %&*i'i:a ia" +a" $a#a$
. U"-a%a" '&*i$a -ai, %&*$i"'aa" $aa9, '!#!", %ia", aa-a",
%&$&*i'aa", %&*i"'a, +a"
%&'"-4. K!a-a'a +a" "-a%a" %&*-&"a#a" +i*i, -&#a*a, +a" !*a"!*a" +i '&$%a' 'i"a#
@. K!a-a'a "a" -&-&#a*aa"
10. Pii a"a-/ai* #a
1. U"-a%a", aa-a", %&*i"'a, +a"
%&"!#a-a"
2. K!a-a'a +a" -!"&% -&a"&-a*aa$a" &"+a
3. K!a-a'a +a" -!"&% #i"-"a" &!*a9i, -&i+%a" &-!"!$i, !ia#, +a" +aa >. K!a-a'a +a" -!"&%
#i"-"a" &a' +a" 'i+a- &a' . Pii a"a-6. B+aa a"'" (%&*$i"'aa" $aa9/'!#!") &aai a$a*a" i-a% i+% *-" . T#ia" '&a-&*a$" +a" *9 -a%i'a# &*'a 'a"+a 'i'i-4. D!"&" i"a'a" (9a&#) @. Ka'a a%aa" 1. I"9!*$ai '&"'a" %&*aa" :+ &"+a 2. I"9!*$ai '&"'a" $&* +a" &"'-&"&*i
3. I"9!*$ai '&"'a" %&*aa" 7a7a >. K!a-a'a +a" -!"&%
7i*i7i*i -&'a", %&*'$a", +a" %&*-&$a"a" $a-#- i+%
. I"9!*$ai '&"'a" 7a*a 7a*a %&*a:a'a"
'$a" +a" &:a" 6. I"9!*$ai '&"'a" %&*-&$a"a" '&-"!#!i %*!+-i, -!$"i-ai, +a" '*a"%!*'ai . I"9!*$ai '&"'a" -!"&% +&#a%a" a*a $a'a a"i"
4. D!"&"
10.H*9 -a%i'a# +a" 'a"+a
'i'i-(*a$ #a# #i"'a, %*a$-a, +a" #a$a" "&a*a
10.U"-a%a" a'a -a#i$a' a*a", $a-a", +a"
%&"&#&aia" $aa#a
K&#a I5 K&#a 5 K&#a 5I
1. aaa" %!-!- +a" aaa" %&"+-"
2. K&'&*"a" a"'a*aaa"
3. I"9!*$ai +a*i '!-! $&#a#i :a:a"7a*a
>. T&-
%&'"-. P&"+a%a' %*ia+i '&"'a" ii - a'*a
6. A$a"a' %ii
. P&"&'aa" a* %a+a '&- "!"9i-i
4. M&$a"+i"-a" a# a" +a +i-&'ai +&"a" a# a" &#$ +i-&'ai +a*i
'&- "!"9i-i
@. T!-!'!-! %a+a '&- 9i-i 10.;a'a- '!-! %a+a '&- 9i-i
1. P!-!- %i-i*a"
2. I"9!*$ai +a*i "* apa, di mana, kapan, siapa, mengapa, bagaimana 3. T&- %&"&#aa"
(&-%#a"ai)
>. I"9!*$ai +a*i i-#a" . I"9!*$ai +a*i '&-
"a*ai &a*a
6. Ii +a" a$a"a' %a"'" . K!"&%-!"&% a"
a#i" &*-ai'a" %a+a '&- "!"9i-i
4. T&- *a'
1. T&- #a%!*a" ai# %&"a$a'a" 2. T&- %&"&#aa" (&-%#a"ai) 3. T&- %i+a'! >. I"9!*$ai +a*i - &a*a a" $&"a"+" "* apa, di mana, kapan, siapa, mengapa, bagaimana
. Ka*a-'&*i'i- '&- %ii +a" %*!a
6. P&'"- +a" ii '&- 9!*$#i*
. P&*-i*aa" i"9!*$ai +a" i"9!*$ai +a*i ii '&- "!"9i-i
4. T'*a", '!-! +a" 'i"+a-a" '!-!, '!-! +a"
%&"a#a$a" %*ia+i, &*'a ''*a" %&"#i %a+a '&- 9i-i
E. P&$&#aa*a" +a" P&"i#aia" 1. P&$&#aa*a"
P&$&#aa*a" aaa I"+!"&ia $&*%a-a" i"'&i +a*i 'ia %&"+&-a'a", ai' %&+a!i &"*&, ai"'i9i-, +a" LIL. A#* 'a$a $!+&# a+a#a %&+a!i &"*& +&"a" >M (M&$a"" -!"'&-, M&"&#aa M!+&#, M&"!"'*-i T&*i$i", +a" M&"!"'*-i Ma"+i*i). K&ia'a" $&"+a%a'-a" %&"&'aa" (KD3) +i#a--a" +&"a" %&"+&-a'a" ai"'i9i- M (M&"a$a'i, M&$%&*'a"a-a", M&"$%#-a" I"9!*$ai, M&"a#a*, +a" M&"!$"i-ai-a"). P&"&$a"a" -&'&*a$%i#a" (KD>) +i#a"'-a" +&"a" #a"-a $&"!"'*-i '&*i$i" +a" $&"!"'*-i $a"+i*i. P&"+&-a'a" LIL +i"a-a" "'- $&$%&*-aa %&$&#aa*a" +&"a" %*i"i%< (1) ii -!"'&"G '&-&*%a $!+&# a'a 'a&*$a'a" -a*a-'&* +a" %&"&$a"a" :a:aa" &*'a -&%&+#ia" &aai :a*a"&a*a +a" &aai :a*a +"ia8 (2) "* -&aaaa" -!$"i-aiG $&"a+i
"* %&"'i" "'- $&"a'a-a" &*aai 'a" &*aaa +a#a$ -&i+%a"8 (3) &'ia% &"i '&- $&$i#i-i '*-'* &*%i-i* -!"iiG a" &*&+a&+a a" a* +ia+a*i aa* -!$"i-ai #&i &9&-'i98 +a" (>) +aa -#'*G, &*aaa, &*-!$"i-ai a" &*ai# a* $&#ia'-a" &'i-a, -&a"'"a" &*aaa, +aa (a"'a*a"a, "ai!"a#, +a" #!-a#). P&$&#aa*a" aaa I"+!"&ia i"i +a%a' +ia$a*-a" +a#a$ $!+&# &aai &*i-'<
P*i"i% $$ %&$&#aa*a" +i a"'a*a"a a+a#a &aai &*i-'<
1 . P &&*'a +i+i- +i9ai#i'ai "'- &#aa* $&"7a*i 'a &7a*a $a"+i*i8
2 . P &
&*'a +i+i- &#aa* +a*i &*aai $&* &#aa*8
3. P*!& %&$&#aa*a" +a%a' $&""a-a" &*aai %&"+&-a'a" "'- $&"7a%ai 'a" %&$&#aa*a"8
> . P &$&#aa*a" &*ai -!$%&'&"i8 . P &$&#aa*a" '&*%a+8
6. P&$&#aa*a" $&"&-a"-a" %a+a a:aa" +i=&*&" a" $&$i#i-i -&&"a*a" $#'i +i$&"i8
. P &$&#aa*a" &*ai -&'&*a$%i#a" a%#i-a'i98
4. P&"i"-a'a" -&&i$a"a", -&i"a$"a", +a" -&'&*-ai'a" a"'a*a hard-skills +a" so$t-skills 8
@. P&$&#aa*a" $&"'a$a-a" %&$+aaa" +a" %&$&*+aaa" %&&*'a +i+i- &aai %&$&#aa* &%a"a" aa'8 10. P&$&#aa*a" a" $&"&*a%-a" "i#ai"i#ai +&"a" $&$&*i -&'&#a+a"a" (ing ngarso sung tulodo) , $&$a"" -&$aa" (ing madyo mangun karso) , +a" $&"&$a"-a" -*&a'i=i'a %&&*'a +i+i- +a#a$ %*!& %&$&#aa*a" (tut wuri handayani)%
11. P&$a"9aa'a" '&-"!#!i i"9!*$ai +a" -!$"i-ai "'-$&"i"-a'-a" &9ii&"i +a" &9&-'i=i'a %&$&#aa*a"8
12. P&"a-a" a'a %&*&+aa" i"+i=i+a# +a" #a'a* &#a-a" +aa %&&*'a +i+i-8 +a"
P*i"i% - %&$&#aa*a" aaa I"+!"&ia +i#a-a"a-a" +&"a" $&"&*a%-a" %*i"i%<
1. Baaa $&*%a-a" -&ia'a" !ia#. S&'ia% -!$"i-ai +a#a$ -&ia'a" !ia# $&$i#i-i 'a", -!"'&-, +a" a+i&" '&*'&"' a" $&$&*#-a" %&$i#ia" a%&- -&aaaa" ('a'a aaa +a" -!a -a'a) a" '&%a'8 &*'a 7a*a $&""-a%-a" +&"a" '*-* a" &ai aa* $+a +i%aa$i.
2. Baa" %&$&#aa*a" aaa a" +i"a-a" :ai &*i9a' !'&"'i-. P&"&$a"a" aa" !'&"'i- +i+a%a' +a*i $&+ia $aa (7&'a- +a" &#&-'*!"i-)8 '#ia" * +i -&#a, %*!+-i #ia" +a" '#i !#& i:a. S&$a aa" +i-&#!#a * "'- -&&*ai#a" %&$&#aa*a".
3. P*!& %&$&#aa*a" $&"&-a"-a" a-'i=i'a i:a a" &*$a-"a. I"'i +a*i i:a a-'i9 a+a#a i:a $&"a#a$i %*!& &#aa* a" &9&i&" +a" &9&-'i9 &7a*a $&"'a# +a" &-%&*i&"ia#. >. Da#a$ %&$&#aa*a" &*aaa +a" &*a'*a, +i-&$a"-a" +aa $&$a7a +a" $&"#i &7a*a '&*%a+. Da#a$ a' 'a" %&#aa*a" $#ai +a*i -&#a I5 a$%ai +&"a" 5I %&&*'a +i+i-+i$!'i=ai aa* +a%a' $&$a7a %a#i" &+i-i' 2 - (1 - a'*a +a" 1 - "!"a'*a) &i"a &'&#a %&&*'a +i+i-$&"&#&ai-a" %&"+i+i-a" %a+a &"a" SD/MI $&$a7a %a#i" &+i-i' 6 +# -.
I$%#&$&"'ai $!+&# %&$&#aa*a" Baaa I"+!"&ia +a%a' +iaa"-a" &aai &*i-' i"i.
IMPLEMENTASI PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA
LINKUP KOMPETENSI DAN MATERI
PENALAMAN BELAJAR DAN PENILAIAN MODEL PEMBELAJARAN BAHASA INDONESIA KI 1 KI 2 KI 3 KD 3: PENGETAHUAN KI 4 KD 4: kETERAMPILAN 2. P&"i#aia"
Ha# a" %a#i" 'a$a +a#a$ %&"i#aia" a+a#a * a* $&"7i%'a-a" i"'*$&"' +a" aa"a %&"i#aia" a" $&"i"+a*-a" %&&*'a +i+i- +a*i -&'i+a-*a" +a" %#aia*i$& %&&*'a +i+i- +a#a$ &*-a*a/&*'&-. O#& &a i', %&"i#aia" %*!& $&"a+i a"a' %&"'i". S&+a%a' $"-i" %&&*'a +i+i- #&i a"a- $&"&*a-a" 'a +i &-!#a, -a" $&"a+i %&-&*aa" *$a (PR).
P&"i#aia" +i +a#a$ $a'a %&#aa*a" aaa I"+!"&ia &7a*a $$ "'-<
(1) $&"&'ai -&'&*7a%aia" -!$%&'&"i %&"&'aa", -&'&*a$%i#a", +a" i-a% &*aaa I"+!"&ia %&&*'a +i+i-8
(3) $&$&*i-a" $%a" a#i- ai -&ia'a" i:a +a#a$ %&$&#aa*a" aaa I"+!"&ia8 +a"
(>) $&$&*i-a" $!'i=ai &#aa* ai i:a +a" $!'i=ai &*%*&'ai ai %&&*'a +i+i- +a" *.
P&"i#aia" $&*%a-a" &a %*!& a" $&#i%'i 'aa%a"< (1) %&*&"7a"aa", (2) %&"$%#a" +a'a, (3) %&"!#aa" +a'a, (>) %&"a9i*a", +a" () %&""aa" ai# %&"i#aia".
S&7a*a $$ '&-"i- %&"i#aia" %&$&#aa*a" aaa +a" a'*a I"+!"&ia +a%a' +i-&#!$%!--a" $&"a+i +a, ai' '&-"i- '& +a" '&-"i- "!"'&. I"'*$&" %&"i#aia" a" a-a" +i%&*"a-a" a* +i-&$a"-a" !#& *. B&&*a%a a# a" %&*# $&"+a%a' %&*a'ia" +a#a$ $&"&$a"-a" i"'*$&" %&"i#aia" a+a#a &aai &*i-'< (1) -!$%&'&"i a" +i"i#ai, (2) %&""a" -ii-ii, (3) %&*$a" i"+i-a'!* %&"7a%aia", +a" (>) %&""a" i"'*$&".
P&"&$a"a" P&"i#aia" Ma%&# Baaa I"+!"&ia B&*ai &"*&
P&"i#aia" "'- $&"&'ai -&&*ai#a" -!$%&'&"i %&"&'aa" ($ia#"a '&"'a" '*-'* '&- +a" -&aaaa") +i"a-a" '& '#i +a" '& #ia". S&+a"-a" "'- %&"i#aia" -!$%&'&"i -&'&*a$%i#a" +i-* -&&*ai#a""a +&"a" '& -i"&*a, %&"aa" (#ia", '#i, %*!&-, a'a $#'i$!+a#) +a"/a'a %!*'!9!#i!. P&#a-a"aa" %&"i#aia" i-a% +i#a--a" +&"a" #&$a* %&"a$a'a", #&$a* %&"i#aia" +i*i, #&$a* %&"i#aia" a"'a*'&$a", +a" *"a#.
Hai# %&"i#aia" a" +i#a--a" !#& * a* +i!#a '&*#&i +a# &&#$ +i%'-a" &aai #a%!*a" ai# %&"7a%aia" -!$%&'&"i i:a.
P&"i#aia" $&*%a-a" aia" 'a- '&*%ia-a" +a*i a' %&$&#aa*a". A*'i"a, %&"i#aia" a* &#a# +i#a--a" !#& %&"+i+i- &aai aia" +a*i %*!9&i"a. B&*+aa*-a" ai# %&"i#aia" i"i#a, %&"+i+i- a-a" &#a# -*&a'i9 "'- $&"7a*i &*aai '*a'&i a* +i +a#a$ 'i"+a-a" $&"aa*"a. O#& -a*&"a i', %&$&#aa*a" a" &9&-'i9 a+a#a %&$&#aa*a" a" &*a"-a' +a*i ai# %&"i#aia" &&#$"a &aai %&"a#a$a" a:a# i:a-a" +a*i a%a a" &a*"a +i%&#aa*i i:a.
P&"i#aia" i-a% +i"a-a" &aai %&*'i$a"a" * +a#a$ $&"&$a"-a" -a*a-'&* %&&*'a +i+i- #&i #a"' &ai +&"a" -!"+ii +a" -a*a-'&*i'i- %&&*'a +i+i-.
F. K!"'&-'a#iai P&$&#aa*a" S&ai +&"a" K!"+ii Li"-"a" +a" P&&*'a
+i+i-K&ia'a" P&$&#aa*a" %a+a i#a +a%a' +i&ai-a" +a" +i%&*-aa +&"a" -!"'&- +a&*a a'a &-!#a, &*'a -!"'&- #!a# "'-$&"7a%ai -a#i'a !%'i$a# ai# &#aa* %a+a %&&*'a +i+i-. Ta" -!"'&-'a#iai %&$&#aa*a" i"i a+a#a aa* %&&*'a +i+i- '&'a% &*a+a %a+a +aa"a, $&"&"a# +a" $&"7i"'ai a#a$ +a" !ia# +i &-i'a*"a, +&"a" %&*%&-'i9 #!a# &-a#i $&"a+i %&:a*i a"a &i"a a-a" $&"a+i &"&*ai 'a" +a" &*+aa I"+!"&ia.
S&a#a" +&"a" -a*a-'&*i'i- %&"+i+i-a" aa+ 21 a" $&$a"9aa'-a" '&-"!#!i i"9!*$ai +a" -!$"i-ai, %&$&#aa*a" Baaa I"+!"&ia +a#a$ K*i-#$ 2013 a $&$a"9aa'-a" '&-"!#!i i"9!*$ai +a" -!$"i-ai &aai $&+ia +a" $&* &#aa*. P&$a"9aa'a" TIK $&"+!*!" %&&*'a +i+i- +a#a$ $&"&$a"-a" -*&a'i=i'a +a" &*i"!=ai &*'a $&"i"-a'-a" %&$aa$a" +a" %&"&'aa" Baaa I"+!"&ia.
P&$&#aa*a" Baaa I"+!"&ia $&$a"9aa'-a" &*aai $&* &#aa* &%&*'i - '&- a" '&*&+ia +a#a$ &"'- - * +a" - i:a. S&ai +&"a" Ka*a-'&*i'i- K*i-#$ 2013, - '&- -a" a'a'"a $&* &#aa*. * +a%a' $&""a-a" - %&"aaa" a'a *&9&*&"i #ai""a +a" $&"&$a"-a" aa" aa* &"+i*i &%&*'i LKS (L&$a* K&*a Si:a). Da#a$ %&$&#aa*a" Baaa I"+!"&ia, LKS -a" a"a -$%#a" !a#.
III. KOMPETENSI DASAR, MATERI PEMBELAJARAN, DAN KEIATAN PEMBELAJARAN
A. K&#a I
A#!-ai ;a-'<4 a$ %&#aa*a"/$i"
K!$%&'&"i Si-a% S%i*i'a# +a" Si-a% S!ia# +i7a%ai $&#a#i %&$&#aa*a" 'i+a-#a"" (indirect teaching ) %a+a %&$&#aa*a" K!$%&'&"i P&"&'aa" +a" K!$%&'&"i K&'&*a$%i#a" $&#a#i -&'&#a+a"a", %&$iaaa", +a" +aa &-!#a +&"a" $&$%&*a'i-a" -a*a-'&*i'i- $a'a %&#aa*a" &*'a -&'a" +a" -!"+ii %&&*'a +i+i-.
P&"$a" +a" %&"&$a"a" K!$%&'&"i Si-a% +i#a--a" &%a"a" %*!& %&$&#aa*a" &*#a"" +a" +a%a' +i"a-a" &aai %&*'i$a"a" * +a#a$ $&"&$a"-a" -a*a-'&* %&&*'a +i+i- #&i #a"'.
P&$&#aa*a" "'- K!$%&'&"i P&"&'aa" +a" K!$%&'&"i K&'&*a$%i#a" &aai &*i-' i"i.
K!$%&'&"i Daa* Ma'&*i P&$&#aa*a"
K&ia'a" P&$&#aa*a"
3.1 M&$aa$i -&ia'a" %&*ia%a" $&$a7a %&*$#aa" (7a*a ++-:aa* +a" ai-, a*a-a"'a*a $a'a +a" -, 7a*a $&$&a" -, 7a*a $&$a#i- a#a$a" -, &*a-a" $a'a +a*i -i*i -& -a"a", $&$i#i '&$%a' +&"a" 7aaa a" '&*a") +&"a" 7a*a a" &"a* P&*ia%a" $&$a7a %&*$#aa" (i-a% ++-, a*a- $a'a +&"a" -, 7a*a $&$&a" -, 7a*a $&$a#i-a#a$a" -)
M&"a$a'i -&ia'a" %&*ia%a"
$&$a7a %&*$#aa" (7a*a ++- :aa* +a" ai-, a*a-a"'a*a $a'a +a" -, 7a*a $&$&a" -, 7a*a
$&$a#i- a#a$a" -, &*a-a" $a'a +a*i -i*i -&
-a"a", $&$i#i '&$%a' +&"a" 7aaa a" '&*a") &ai a" +iai-a" *
M&$&*aa-a" -&ia'a"
%&*ia%a" $&$a7a %&*$#aa" +&"a" 7a*a a" &"a*&ai +&"a" a" +i7!"'!-a" !#& * (++- :aa* +a" ai-, a*a- a"'a*a $a'a +a" -,
7a*a $&$&a" -, 7a*a $&$a#i- a#a$a" -, &*a-a" $a'a +a*i -i*i -&
-a"a", $&$i#i '&$%a' +&"a" 7aaa a" '&*a")
M&#a--a" -&ia'a" %&*ia%a"
$&$a7a %&*$#aa" a" &"a* &*+aa*-a"
%&"a#a$a" %&&*'a +i+i-"'- $&"a'-a"
%&$iaaa" a" &"a*
>.1 M&$%*a-'i--a" -&ia'a" %&*ia%a" $&$a7a %&*$#aa" (++- :aa* +a" ai-, a*a- a"'a*a $a'a +a"
-, 7a*a $&$&a" -, 7a*a $&$a#i-a#a$a" -, &*a-a" $a'a +a*i -i*i -&
-a"a", $&$i#i '&$%a' +&"a" 7aaa a" '&*a") +&"a" &"a*
3.2 M&$aa$i -&ia'a" %&*ia%a" $&"#i
%&*$#aa" (7a*a ++-, 7a*a $&$&a" %&"i#, 7a*a $&#&'a--a" -, a*a- a"'a*a $a'a +a"
-, %&$i#ia" '&$%a' P&*ia%a" $&"#i %&*$#aa" (7a*a ++-, 7a*a $&$&a" %&"i#, 7a*a $&#&'a--a" -, a*a- a"'a*a
M&"a$a'i -&ia'a" %&*ia%a"
$&"#i %&*$#aa" (7a*a
++-, 7a*a $&$&a" %&"i#, 7a*a $&#&'a--a" -, a*a-a"'a*a $a'a +a" -,
+&"a" 7aaa a" '&*a") +&"a" 7a*a a" &"a*
$a'a +a" -, %&$i#ia" '&$%a' +&"a" 7aaa a" '&*a")
7aaa a" '&*a") &ai a" +iai-a"
M&$&*aa-a" -&ia'a"
%&*ia%a" $&"#i %&*$#aa" (7a*a ++-, 7a*a $&$&a" %&"i#, 7a*a $&#&'a--a" -, a*a- a"'a*a $a'a +a" -,
&*a-a" 'a"a" a'aa:a, -i*i-a"a", #a'ia" %&#&"'*a" &*a-a" 'a"a" +&"a"
&*a-a" $&"#i +i +a*a/%ai*/ $&a, $&#&$a-a" a*i +&"a" $&:a*"ai, $&"i%#a-,
$&"a$a*, $&$a' a*i '&a-, $i*i", #*, +a" #&"-", $&"i%#a- &*aai &"'- a$a*, #i"-a*a", +a" &"'- *9 +i '&$%a'
&*7aaa '&*a") &ai a" +i7!"'!-a" *
M&#a--a" -&ia'a" %&*ia%a"
$&"#i %&*$#aa" a" &"a* &*+aa*-a" %&"a#a$a"
%&&*'a +i+i-
"'-$&"a'-a" %&$iaaa" a" &"a*
>.2 M&$%*a-'i--a" -&ia'a" %&*ia%a" $&"#i %&*$#aa" (7a*a ++-, 7a*a
$&$&a" %&"i#, 7a*a $&#&'a--a" -, a*a-a"'a*a $a'a +a" -, &*a-a" 'a"a" a'a a:a, -i*i-a"a", #a'ia" %&#&"'*a" &*a-a" 'a"a" +&"a" &*a-a" $&"#i +i +a*a/%ai*/$&a, $&#&$a-a" a*i +&"a" $&:a*"ai, $&"i%#a-, $&"a$a*, $&$a' a*i '&a-, $i*i", #*, +a" #&"-", $&"i%#a- &*aai &"'- a$a*, #i"-a*a", +a" a*i %&$&"'- *9 +i '&$%a' &*7aaa '&*a") +&"a" &"a*
3.3 M&$aa$i #a$a" "i =!-a# +a"
-!"!"a" +a#a$ -a'a aaa I"+!"&ia a'a aaa +a&*a
La$a" "i =!-a# +a" -!"!"a"
M&"a$a'i +a" $&"&"a#i
&"'- #a$a" "i =!-a# +a" -!"!"a" +a#a$ -a'a aaa I"+!"&ia a'a aaa +a&*a a" +iai-a" !#& *
M&"#i #a$a" "i =!-a#
+a" -!"!"a" +&"a" 7a*a $&"&a#-a" +a" $&"i*-a" *9 a" +a +iai-a" !#& *
M&#a9a#-a" "i =!-a# +a"
-!"!"a" &a' +&"a" a*'i-#ai +a#a$ -a'a aaa I"+!"&ia a'a aaa +a&*a &ai 7!"'! a"
+i%&*+&"a*-a"
>.3 M&#a9a#-a" "i =!-a# +a" -!"!"a" +a#a$ -a'a aaa I"+!"&ia a'a aaa +a&*a
3.> M&$aa$i -!a-a'a '&"'a" a"!'a ' +a" %a"7ai"+*a &*'a %&*a:a'a""a $&#a#i '&- %&"+&- (&*%a a$a*, '#ia", #!a" &+&*a"a, +a"/a'a ai* #a) K!a-a'a &*-ai'a" +&"a" a"!'a ' +a" %a"7a i"+*a &*'a %&*a:a'a""a
M&"&"a#i -!a-a'a a"!'a
' +a" %a"7ai"+*a &*'a %&*a:a'a""a $&#a#i '&- %&"+&- (&*%a a$a*, '#ia", #!a" &+&*a"a, +a"/a'a ai* #a) a" +iai-a".
+a" %a"7a i"+*a &*'a %&*a:a'a""a +&"a" -!a-a'a aaa I"+!"&ia
M&"&'-a" -!a-a'a a"
'&%a' +a#a$ $&"&#a-a"
a"!'a ' +a" %a"7ai"+*a &*'a %&*a:a'a""a (&*%a a$a* +a" '#ia") +a#a$ aaa I"+!"&ia #ia" +a" '#i
>.> M&"a$%ai-a" %&"&#aa" +&"a" -!a-a'a a" '&%a' '&"'a" a"!'a ' +a" %a"7a i"+*a &*'a %&*a:a'a""a (&*%a a$a* +a" '#ia") +a#a$ aaa
I"+!"&ia #ia" +a" '#i
3. M&$aa$i -!a-a'a '&"'a" 7a*a $&$&#ia*a -&&a'a" $&#a#i '&- %&"+&- (&*%a a$a*, '#ia", +a" #!a" &+&*a"a)
K!a-a'a &*-ai'a" +&"a"
%&$&#ia*aa" -&&a'a"
M&"a$a'i -!a-a'a '&"'a"
7a*a $&$&#ia*a -&&a'a" $&#a#i '&- %&"+&- (&*%a a$a*, '#ia", +a" #!a" &+&*a"a) a" +iai-a"
M&"i+&"'i9i-ai -!a-a'a
'&"'a" 7a*a $&$&#ia*a -&&a'a" $&#a#i '&- %&"+&- (&*%a a$a*, '#ia", +a" #!a"
&+&*a"a) a" +iai-a"
M&""a-a" -!a-a'a
Baaa I"+!"&ia +a" %&#a9a#a" a" '&%a' +a#a$ $&"&#a-a" '&"'a" 7a*a $&$&#ia*a -&&a'a" &7a*a #ia"
>. M&"&$-a-a" %&"&#aa" +&"a" -!a-a'a Baaa
I"+!"&ia +a" %&#a9a#a" a" '&%a' 7a*a
$&$&#ia*a -&&a'a"
3.6 M&$aa$i -!a-a'a '&"'a" &*aai &"i &"+a +i #i"-"a" &-i'a* $&#a#i '&- %&"+&- (&*%a a$a*, #!a" &+&*a"a, '#ia", +a"/a'a ai* #a)
K!a-a'a '&"'a" &*aai &"i &"+a +i #i"-"a" &-i'a* T&- %&"+&-(&*%a a$a*, #!a" &+&*a"a, '#ia", +a" a'a ai* #a)
M&"a$a'i -!a-a'a '&"'a"
&*aai &"i &"+a +i #i"-"a" &-i'a* $&#a#i '&- %&"+&- (&*%a a$a*, #!a" &+&*a"a, '#ia", +a"/a'a ai* #a) a" +iai-a"
M&"&"i+&"'i9i-ai -!a-a'a
'&"'a" &*aai &"i &"+a +i #i"-"a" &-i'a* $&#a#i '&- %&"+&- (&*%a a$a*, #!a" &+&*a"a, '#ia", +a"/a'a ai* #a) a" +iai-a"
M&""a-a" -!a-a'a
aaa I"+!"&ia +a" &aa" a" '&%a' '&"'a" &*aai &"i &"+a +i #i"-"a"
&-i'a* +a#a$ '&- '#i &+&*a"a
>.6 M&""a-a" -!a-a'a aaa I"+!"&ia
+&"a" &aa" a" '&%a' '&"'a" &*aai &"i &"+a +i
#i"-"a" &-i'a* +a#a$ '&- '#i &+&*a"a
3. M&$aa$i -!a-a'a a" &*-ai'a" +&"a"
%&*i'i:a ia" +a" $a#a$ $&#a#i '&- %&"+&- (a$a*, '#ia", +a"/a'a ai* #a)
K!a-a'a a" &*-ai'a" +&"a" %&*i'i:a ia" +a" $a#a$
M&"a$a'i -!a-a'a a"
&*-ai'a" +&"a" %&*i'i:a ia" +a" $a#a$ $&#a#i '&- %&"+&- (a$a*, '#ia", +a"/a'a ai* #a)
M&"&"i+&"'i9i-ai -!a-a'a
a" &*-ai'a" +&"a" %&*i'i:a ia" +a" $a#a$ $&#a#i '&- %&"+&- (a$a*, '#ia", +a"/a'a ai* #a)
M&""a-a" -!a-a'a
>. M&"a$%ai-a" %&"&#aa" +&"a" -!a-a'a Baaa I"+!"&ia +a" &aa"
a" '&%a' %&*i'i:a ia" +a" $a#a$ +a#a$ '&- '#i +a" a$a*
Baaa I"+!"&ia +a" &aa" a" '&%a' '&"'a" %&*i'i:a ia" +a" $a#a$ +a#a$ '&- '#i +a" a$a*
3.4 M&$aa$i "-a%a" %&"a$%aia" '&*i$a -ai, %&*$i"'aa" $aa9, '!#!", +a" %&$&*ia" %ia", aa-a",
%&$&*i'aa", %&*i"'a, +a" %&'"- -&%a+a !*a" #ai" +&"a" $&""a-a" aaa a" a"'" &7a*a #ia"
+a" '#ia" a" +a%a' +ia"' +&"a" -!a-a'a aaa +a&*a U"-a%a" %&"a$%aia" '&*i$a -ai, %&*$i"'aa" $aa9, '!#!", +a" %&$&*ia" %ia", aa-a", %&$&*i'aa", %&*i"'a, +a" %&'"- -&%a+a !*a" #ai" M&"a$a'i "-a%a"
%&"a$%aia" '&*i$a -ai, %&*$i"'aa" $aa9, '!#!", +a" %&$&*ia" %ia", aa-a", %&$&*i'aa", %&*i"'a, +a" %&'"- -&%a+a !*a" #ai" a" +iai-a" +&"a"
$&""a-a" aaa a" a"'" &7a*a #ia" +a" '#i
M&"i+&"'i9i-ai "-a%a"
%&"a$%aia" '&*i$a -ai, %&*$i"'aa" $aa9, '!#!", +a" %&$&*ia" %ia", aa-a", %&$&*i'aa", %&*i"'a, +a" %&'"- -&%a+a !*a" #ai" a" +iai-a" +&"a"
$&""a-a" aaa a" a"'" &7a*a #ia" +a" '#i
M&""a-a" "-a%a"
'&*i$a -ai, %&*$i"'aa" $aa9, '!#!", +a" %&$&*ia" %ia", +&"a" $&""a-a" aaa a" a"'" -&%a+a !*a" #ai" &7a*a #ia" +a" '#i >.4 M&"7a%-a" "-a%a" '&*i$a -ai, %&*$i"'aa" $aa9, '!#!", +a" %&$&*ia" %ia", +&"a" $&""a-a" aaa a" a"'" -&%a+a !*a" #ai" &7a*a #ia" +a" '#i
3.@ M&$aa$i -!a-a'a +a" "-a%a" %&*-&"a#a" +i*i, -&#a*a, +a" !*a" !*a" +i '&$%a'
'i"a#"a &7a*a #ia" +a" '#i a" +a%a' +ia"' +&"a" -!a-a'a aaa +a&*a K!a-a'a "'-%&*-&"a#a" Mia#"a< #ama saya& !ni adalah&'
M&"a$a'i -!a-a'a +a"
"-a%a" %&*-&"a#a" +i*i, -&#a*a, +a" !*a"!*a" +i '&$%a' 'i"a#"a &7a*a #ia" +a" '#i a" +a%a' +ia"' +&"a" -!a-a'a aaa +a&*a
M&&"i+&"'i9i-ai -!a-a'a +a"
"-a%a" %&*-&"a#a" +i*i, -&#a*a, +a" !*a"!*a" +i '&$%a' 'i"a#"a &7a*a #ia" +a" '#i a" +a%a' +ia"' +&"a" -!a-a'a aaa +a&*a
M&"7a%-a" -!a-a'a +a"
"-a%a" a" '&%a' "'-%&*-&"a#a" +i*i, -&#a*a, +a" !*a"!*a" +i '&$%a'
'i"a#"a &7a*a &+&*a"a +a#a$ &"'- #ia" +a" '#i
>.@ M&""a-a" -!a-a'a +a" "-a%a" a" '&%a' "'- %&*-&"a#a" +i*i, -&#a*a, +a"
!*a"!*a" +i '&$%a' 'i"a#"a &7a*a &+&*a"a +a#a$
&"'- #ia" +a" '#i
3.10 M&$aa$i -!a-a'a "a"
-&-&#a*aa" $&#a#i a$a*/aa" i#i#a -&#a*a +a#a$ aaa I"+!"&ia a'a aaa
K!a -a'a -&-&*aa'a" M&"&"i+&"'i9i-ai -!a-a'a '&"'a" "a" -&-&#a*aa" $&#a#i a$a*/aa" i#i#a
-&#a*a a" +iai-a" +a#a$ aaa I"+!"&ia a'a aaa