• Tidak ada hasil yang ditemukan

· No. s Taaen tx t November 1941

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "· No. s Taaen tx t November 1941 "

Copied!
20
0
0

Teks penuh

(1)

· No. s Taaen tx t November 1941

JE

· . .

. . ' .

':.:

'''

., .,~

f

~;:,;: J'

OPLAAG: 11 .. 800 EXEMPL. Sahtoe Legi 11 Sawal l 87Z

Weekbla~

basa Djawa adhedhasar kebangsan diwetokake sabcn dina Sabtoe dening N.V. Handel Mij. & Druk. ,,Indonesia" ing S'baja.

Directeur : R. T oekoel Soerohadinoto Hoofdredacteur: Imam Soepardl

MENGETI LAN NGREGANI GEGAJOEHANE

··.··--,

• •. '\l

.I .. !

KONGRES LAN PASAR MALEM TENTOONSTELLING ROEKOEN TANI

KONGGRES Roekoen Tani kang kaping pat kang dianakake ing koetha Paree woes kelakon kanthi heres sarta antoek perhati- an kang hebat saka pirang-pirana golongan lapisaning masjarakar bangsa kita. Jaikoe nalika tgl 11 toemekane tgl.

J

5 Octobe;

kang lagi kepoengkoer iki. Ana ning Konggres ikoe Roekoen Tani woes ngantjik oemoer

10

taoen.

Gandhcng kriro perhatian kany semono gedhenc Roekoen Tarii kang bakal ngantjik oemoer kang loewih dawa maneh bakal oetawa mesthi ngalami kahanan kang loe- wih saka maremakc oetawa ang- gambirakakc. lki woes mesthi !an kang wis dadi idham-idhamane Parindra sarta kaoem nasionalis lijane.

Kita wedharake sawetarn moenggoeh kahananc Konggres Roekoen Tani mace.

Sanadjan koetha Paree ikoe koetha distrik · Ian ora kaleboc koetha kang gedhc nanging kang- gone Roekoen Tani kahanan maoe woes moenggoeh banget.

Lan njatanc sakabL•he voorbe- reiding oetawa pasadhijan katon anggrengseng nengsemakc. Para oetoesan kang padha teka kadja- ba saka Djawa-Koelon oega ana oetoesan saka Metra (Lampoeng) .sarta Komisi Adegan Roekoen Tani ing Solo. Pengoeroe:s De- partemen Sosial-Ekonomi koem- plit. Pengoeroes Besar Parindra kena diarani kabch padha ngra- woehi.

Basa kang dianggo basa Indo- nesia. Manoet oedjare ,.Soeara Oemoem" kahanan sakdoeroengf::

Konggres mace diboekak akch banget motor-motor oetawa kreta-

Para pengoeroes plaatselijk hoofdcomite congres R. T. ing Paree, saka kiwa nengen: sdr. Kasran {tetoewa}, sdr. Aslar. panitra Ian sdr. S. Prajitno, hartaka; kang kc..bantoe dening sawatara warga ma neh wis padha njamboetgawe ora etoeng sajah Ian

~ra

kanthi soe-

prih pc.mrih.

-------~---.

'

-

-_;

- -..

. < - ... .

·-.. , . ":~·{i' '

. , :-'r

:~ ~... ~-. . . ... ,-,.:··.:>~~:~~

., ·-~~·: .. ::::_:;

/(aha nan ing

Pas~r-M

a/em Roe!crien Tani ing Pa de. Ing kono katon ocga toe wan Goebernoer Djawa- W etan nalika ngcstd :ni P.

M. ikoc wg wajalz awan.

kreta lijanc kang wis padha teka.

Tandha manawa Konggres Roe- koen Tani ikoe antoek kawigatcn kang loewih dening mesthine.

Bandjire wong kang padha arep r.onton kaja bandjire bengawan '<ang mentas katekan oedan kang 1edh6 banget. Mangkono sane- Jane kahanan Pasar Malem Roe- koen Tani ikoe. Lan kahanane pantjcn njata mengkono temenan.

Perloe diterangakc, manawa kedjaba pemimpin-pemimpin Par- indra dhewe kang padha nekani, oega akeh para tamoe lijanc kang padha ndjenengi. Kaleboe par:i prijaji panggedhening nagara kcne, wakile toewan Goepernoer Djawa-Wetan, gedeputeerde toe- wan Wilmers. kang oega makili college van gedeputeerden oe- moeme, toewan-toewan regent Kediri Ian Djombang sarta toe- wan-toewan lijanc saka Provin- ciale Overheidsdiensten. Oega pa_koempoelan-pakoempoelan lija- ne padha makilake oetoesan-oe- toesane. kaleboc oetoesane pa- koempcelanc para maha siswa ing Betawi, jaikoe koempoelan P.P.

P.I.

Djam

4:.30

sore Pasar Malem

woes katapoekake sarana pidhato

tjekak saka sdr. Kasran. ketoewa

Kom:te Pasar Malem kanthi nga-

toerakc tarima kasih marang para

kang padha ngersakake rawoeh

sarta para kang kersa paring dar-

ma marang anane Pasar Malem

ikoe, ' loewih-loewih pandjenerig-

ane toewan Resident Kediri, mi-

nangka_ Hoofd Gew. Bestuur,

toewan Boepati Kediri sarta

regentschapsraadc, kang woes

paring subsidie sarta pitoetoer-

pitoetoer kang migoenani, toewan

(2)

·· .. ·. ... : ... . ·,· .... -,

;.PANJEBAR SEMANGAT"

~"~ .. ~-:-~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~-

Boe' pa

fi

Dj6mbang saita Raact · - - ·

~~:.~u~~~;b::i;~~:: kof I~ l:.~J£t;T:~;~1f/~· .... . ri~n~n;:~i1~n·;·~k~ti ~~i:.~:~ 1 ;~~= fl{- : <~W ·

nane, kajata : Landbouwvoorlich- J J ·Y · · · .. :' ·

~J~~f .~1~i~~~~~~ii:i~~~~:~: . , : 1irr . :!ii

hrantasan Boeta Hoeroef (am- h!-astha · woeta sastra). Veeart- senijkundige dienst sarta . Dienst Volksgezondheid,

Oega diatoerake -tarima marang Dienst Kolonisatie woes meloe ngramekake Malem ikoe.

kasih kang Pasar Sakwise atoer pamedhar sabda- ne ketoewa komite rampoeng.

pimpinan bandjoer kapasrahake marang sdr. Soendjoto, ketoewa Departemen Sosial-Ekonomi kan- thi ner?ngake kepentingane Roe- .keen Tani, kaja kang woes kita patjak inH namer ngarep boeroe iki. K.R.M.T.H. W cerjaningrat, Ketoea Pengoeroes I3esar Parin- dra · bandjoer nglahirake pane- moene sarta gambiraning atine

Nalikane R.oekoen Tani nganakake kongres barengan Ian anane pasar malem Ian tentoonstelling. Sdr. R.. P. Soeroso lagi sesorah.

;··:.::·

..... )·.

_, __ _._, .. ____ ..-i:~=~-~~~·;,'.. ~·

toemindak teroes. Moega-moega Pasar Malem sarta Konggres iki bakal dajani marang kabetjikane Roekoen Tani sak-oemoeme.

Pidhato tjekak aos ikoe woes

,,._ .. _ J.-· .....

atjarani pidhato. Oega toewan Regent Kediri, toewan Regent Djombang, sarta wewakile Pa- kempalan Kawoela Ngaj.ogja- karta (P.K.N.). toewan Mr. R.M.

...

~ ...

.

. \ -

.

1 November i94J mirasa Ian migoenani, sarta sang- goep njokopg marang toedjoewa- ne Roekoen Tani kang x:qoelja iki

(fuew~n

Regent ·n;ompang).

· , ./ , \ , I • •

Sakwise pidhato ikoe rampoeng, . sdr. Soendjoto · handjoer rigatoer-

ake farima kasih . manch matang apa _ kang woes diatoerakc ikoe maoe kabeh sarta njoewoen soe- paja para kang djenengi padha kersa mirsani kahanane Pasar Mal em. Ing·

wekto~

ikoe para kang padha nonton saja akch ma- nch kang padha teka. Oentoenge dene polisi woes tjepak sijaga kanggo ngatoer kahanane dalan kang noedjoe marang Pasar Ma- lem ikoe. Bis kang teka saka Soe- rabaja wae ora koerang saka 10.

Dueroeng kepetoeng tjatjahe opelet sarta taxi Ian tekane para kantja tani saka endi-endi pang- gonan. Ing wektoe bengine ka- hanan maoe saja rame maneh, djalaran para excursisten saka l'vlalang, Lawang, Blitar, Toe- loengagoeng, Kediri Ian panggo- nan-panggonan lijane oega padha merlokake teka. Bis kang lagi pa-

Sesawangan ing sangarepe gedl:ong kang dienggo papan kongres R.oekoen Tani. Sawatara oetoesc:.n lagi metoe saka 9cdhong maoc.

#." .

~

,,,. ,.. __

Para congresisten Ian sedoeloer tani saka ngendi endi lagi padha rzdeleng tetandoeran kang ledhocng-ledhoeng ing stelengan maoe.

l=Jandheng karo anane Pasar Ma- lem kanH hebat iki. Tjekak aose mangkene: Pengoeroes Besar Parindra seneng banqet boektek- ake anane Pasar Malem kang

<liadani dening Departemen So- sial-Ekonomi kang niata woes berdjasa Jan noedoehake djasane kanggo kaperloewane sdr. tani.

Kemadjoewane kaoem tani ing wektoe iki, loewih-loewih manawa

<lisawang karo ananc retoening djagad samengko iki njata wigati temenan kaloenggoehane ing tem- be boeri . .

Sabab ing dalem bhanan lair, masjarakat oetawa bebrajan ikoe ora bakal bisa sceboer mancl\va ora sarana apike ekonomi. Lan sarana apiking ekonomi kaoem tani bakal kadjoendjoeng moeng- gah dradjade. Ketoewa Pcngoe- roes Besar oega ngatoerakc tarima kasih dene autonome-lichamen (bebadan autonomie) ing negara kene woes bisa njamboet !=Jawe bebaren!=Jan karo Parindra. Moela dipoedjekake moega-moega tin- dak kang mangkono ikoe bisa.

disamboet dening para kang pa- dha djenengi sarana keplok kang mawoerahan.

Sak-wise ikoe bandjoer toewan Wilmers, wakil goepernoer, di-

Soerjodiningrat.

Wossing pidhato moeng asoeng pepoedji moega-moega Pasar Ma- lem sarta Konggres Roekoen Tani antoeka succes oetawa woh kang

Nalikanc Kandjeng Woerjaningrat {kang df:ning para sedoeloer tani diparabi : Pak Woer) pinoedjoe sesorah ing pemboekaan

p<1sar male;;-; .

([otos: Dr. Soegiri). _\ __ . .

dha teka maoe ora koerang saka 30 idji kt:he.

Kaja mangkono moenggoeh kahanane Pasar Malem nalika wiwit ditapoekake.

*

Esoeke djam 9 Konggres woes diwiwiti sarana pidhato pemboe- kaane sdr. Soendjoto. Sakwise pimpinan bandjocr dipasrahake marang sdr. Soedomo .

Nanging sak-docroenge. kjai Rameli matjakake donga kanthi diterangake maksoed-maksoede Ian diamini dcning para kongresis- ten. Sdl. Soendjoto

mbabadak~

adE>ge Roekocn Tani kang diada-

ni

dening Dr. Soetomo. Ing wek- toe ikoe nalika dioetjapake asmane Pak Tom para kang djenengi padha ngadeg. Ora ana kang ngongkon, nanging spontaan.

kanthi ora kedjarag.

Sahvise bapak-bapak tani saka

Loemadjang padha nembangake

Tani mars, sdr. lsmoetijar ban-

djoer matjakake verslag konggres

kang kateloe kang dianakake ing

koetha Loemadjang ing sasi Juli

taoen 1938. Oega kahanan Pasar

(3)

/

1

·· November

1941 .. Pl\MTPRi'\R ~F<MANGAT"

·'.

· Kai;a 3

. I

.,

·I l

Milngeti lelaboehan Ian gega;oehane Roelcoen Tani. Tcita ora. hi.sa lali marang asmane swargi Dr. Soetomo kang tjalcal balcal adcge pakoempoelan ilci. Mengkono o' ga marang lelaboehane tilas 1-angarsanc Departement sociaa[ ecor.omie Parindra jailcoe Mr. Dr.

Soebroto fon Mr. Soesanto Tirtoprodjo (gambar sisih kiwa).

Malemc pisan.

Sdr. Amir saka ICentjong ne.

ranqake bab kang ngenani .. Peng ..

ltidoepan Bapa Tani bcrhoeboeng dengan kemalzalan lwrga barang", kang ngemoe andjoeran soepaja g..:indhi·ng karo kahanan larange rega barang-barang soepaja rega asiling boemi sarta rega pascwan S"iwah dioendhakake . Sdr. R.P.

Sl")eroso bandjoer njaring sakabch- ing remboeq kanq ngenani angcle

kaloen~goehane

Bapa Tani. Sak-

\visc diremboeg mateng. sdr.

Snendjoto bandjoer matjakakc Sclwidjining mosi kang oenine mangkene (basa Indonesia) :

Kongres Roekoen Tani Parin- dra ke IV di Paree pada tanggal

12

h:ngga

15

October

1941,

di- koendjoengi oleh 300 orang wa- kil-wakil perhimpoenan Roekocn Tani Parindra dari seloeroeh In- donesia:

m e n d e n g a r chotbah- chotbah:

a) ten tang kenaikan harga ba- rang-bnrang jang diboetoehi oleh kaoem tani;

b) ten tang hampir tidak bcroe- bahnja harga dari hatsil boemi kaoem tani clan tetapnja sewaan tanah jang oleh kaoem tani <lise- wakan dcngan kart- atau lang- jarig contract;

c) ten tang keberatan-keberatan terhadap tidak adanja peratocran minimum grondhuur oentoek se- waan-sewaan dcngan kortjarig contract.

berpendapatan:

a) bahwa kenaikan harga ba- rang-barang jang diboetoehi oleh kaoem tani haroes diikoeti oleh naiknja harga hatsil-hatsil boemi kaoem tani;

b} bahwa djoega oentoek se- waan dengan kortjarig contract haroes diadakan peratoeran mini- mum grondhuur ;

c) bahwa minimum grondhuur, baik oentoek sewaan dengan ]ang- jarig contract maoepoen dengan kortjarig contract, haroes mcnda- patkan kenaikan, berhoebocng · dengan oemoemnja naiknja harga barang-barang.

memoetoeskan:

.

'

. .

· :

.

: ., .

. . .

- · ·:~~·

: .· :,: Q :

/( anq ndhoewoer dherve: sdr. JV'Soendjoto. promotore pa.c:ar malem R. T. Kang teloe lijane sdr. K11ahi Rameli. lsmoetiiar Ian Rahardio, kang kena dinrnni djanget kinat<'lon. teloe tetoene propagandist

R.T. kang angc:L golikane tandhing.

. ·.· ~ ... --~-!'" ... ---·":'.'··-:-··-·

. .. '

.··~~~:·>._·_;

-

Toewan Goepcrnocr D ja wa- \V

<3;3;z

1'.-Ir. Hart.r:vclt dalah par.!

panggedhe lijane nalilrn midheng

:t2lz-:5

katrangane para bestuur Roc!w:::;z T.:u;i.

1. Meminta pada P .B. Parindr1 soepaja beroesaha boeat memper- baiki keadaan-keadaan terseboet diatas.

2 . Mengoemoemkan mosi inl kepada Pers.

*

* *

Poetoesan-poetoesan Konggres lijane ngenani soal Kolonisasi.

Loemboeng Desa.. Penr1adjaran Ian Dessa-Ordonnantie. Dene poe toesan kang ngenani kolonisasi mangkene ( basa Indonesia) :

Kongres Roekoen Tani Parin·

clra ke IV. clan selandioetnja:

mendengar penerangan oetoe- san Kolonisatiedienst. tcntang pemindahan rakjat ke Seberang : mendengar poela keterangan clan pembitjaraan tentang keadaan didaerah kolonisasi :

mendengar djoega soal-djawab dan oesoel-oesoel jang berkenaan dengan soal terseboet ;

mengakoei kepentingan pemin- dahan rakjat itoe sebagai oesaha menipiskan bahaja jang dimoeng- kinkan oleh naikn ja djoemlah tjatjah cljiwa tiap tahoen ;

berpendapatan. bahwa keadaan sekarang tidak dapat memberi harapan hatsil jang sebaik-baiknja dari oesaha terseboet. disebabkan .tidak sesoeainja perdjandjian clan sjarat-sjaratnja, sehingga pemin- dahan rakjat jang berlakoe selama ini, seolah-olah bersifat sebaga!

pemindahan kemiskinan belaka memoetoeskan:

a. atoeran dan tjara melakoe- kan kolonisasi haroes dioebah.

beralasan p e n g a I a m a n seperti jang didapat oJ,..h .. intel- lectueele kolonisa tie ;

b. mcnjampaikan . mosi ini ke- pada Pengoeroes Besar Parindra oentoek mengoesahakan terdjadi- nja peroebahan terseboet.

*

* *

Kanq nqenani Pengadiaran mang.

kene ( basa Indonesia) :

Kon}lres Roekoen Tani Par·

indra ke IV, clan selandjoetnja ;

m e n d e n g a r chotbah clan

pembitjaraan tentang pengadjaran

dan pemberantasan boeta hoeroef

(4)

katja 1 .. PANTEBAR SEMA.NGAT" i Novem};;er 19il

Sesawanqan nalika pemboekake rasar malem. Sdr. Soendjoto Zagi se sorah. Kang katon pinarak sater gene podium barisan ngarep: lng- kang Boepati Kediri Zan Raden J.joe Regent Djombang.

Gapoerane pasar malem R. T. digambar ing wajah esoek. Katon koemitir gendfra triwarna Parindra kang r.gresepake pandeleng.

didesa-desa ;

mendengar poela soal djawab dan oesoel-oesoel jc.nH berkenaan dengan soal-soal terseboet :

berpendapatan, bahwa penga- djaran didesa djaoeh beloem men-

tJoeko~pi

hadjat rakjat didesa- desa;

memoetoeskan:

I. Meminta pada Pengoeroes Besar Parindra, soepaja beroesaha boeat memperloeaskan pengadja- ran didesa-desa.

2. Mengandjoerkan kepada sekalian Tjabang Parindra pada oemoemnja clan Roekoen Tani Parindra choesoesnja, soepaja memperloeas oesaha pemberanta- san boeta hoeroef didesa-desa.

• •

Kang poengkasan ngenani bah Desa-Ordonnantie mangkene (ba

sa

Indonesia) :

Kongres Roekoen Tani Parin- dra ke IV, clan selandjoetnja:

mendengar chotbah tentang Desa-ordonnan tie :

mendengar poela soal-djawab dan oesoel-oesoel jang berkenaan dengan bantoean Raad Desa ;

berpendapatan, bahwa pada tiap desa semoengkin dapat haroes dibentoek rakjat Indonesia pada oemoemnja, clan anggota-anggota Roekoen Tani choesoesnia. soe- paja didesa-desa ikoet mengan- djoerkan herdirinja Raad lJesa

pada tiap desa.

I

1Yleniampa1.i<an semoea mosi clan poetoesan terseboet kepada Pers.

*

* *

Semono semangat sarta gega- joehane

Roe!~oen-Tani

Parindra.

Ora ilok ·1oehoere kaloenggoe- hane. Djer woes bisa moetoesake pirang-pirang bab kang pantjen wigati temenan ing wcktoe saiki iki.

• •

Dene Pasar-Maleme Roekoen- Tani kang gandheng karo gedhe- ne_ perhatian woes diverleng (di- dawakake dinane) nganti 3 dina lawase.

MoenQQoeh kahanane

won~

R .P. S o e r o s o Kang sesorah bab kasoesahane

kaoem tani. ,..

R. So e do mo Kang malcili mimpin congres

R. T.

Oega dianakake

tandhin~an

werna-werna, kajadene tandhi- ngan nembang bebarengan (koor ..

zang), krontjong, badminton lsp.

Pandjenengane toewan Goeper noer Diawa W etan rawoeh tang- gal 19 O<:tober.

Kaja mengkono kahananc Pa- sar

Mal~m

Ian Tentoonstelling Roekoen Tani maoe, kang njata cleh kawigaten ora moeng saka rakjat dhewe, nanging oega sa- ka kaoem

pa~erakan,

Ian oega para panggedhe.

K. R. M. T. H. Woerjaningrat pangarsaning P. B. Parindra.

Kangdjeng Woerjaningrat wis _ ngandika, jen bah kang mengke--

ne iki bisa klakon, merga ana panjamboetgawe bebarengan Ian adji-ingadjenan. Moega - moega wae sateroese bisa klakon mang- kono .

Sdr. Soendjoto wis nerangake, jen saiki kaoem tani wis nglilir, kari kaoem pengadjaran, kaoem intellect, kang pintere saka kri- ngete rakjat, kang koedoe sregep aweh tcentoenan, aweh woela- ngan, adja moeng njawang thok s2ka kadohan, oetawa moeng ke- plok ora tombok, malah ana kang moedjekake adege bcbadan kita mretheli oetawa dikira moeng kanggo oemoek-oemoekan.

kang padha nonton sarta sapira gedhene dhoewit kang woes mle- boe tjoekoep verslag 3 dina ing ngisor iki :

Setoe tanggal 11 October ake- he wong kang padha deleng ana 5168, entoek-entoekane dhoewit entree (mleboe) f 620.16; tonto- nan f 138,24, goenggoeng ana

f 758,40.

Ngahad 12 October want

j i

e s o e k: wong kang padha non- ton ana 453, goenggoenge dhoe- wit kang mleboe ana f 27,18.

W a n t

j i

h e n g i wong kang nontcm ana 6780. Entoek2- ane entree ana f 445,32. tontonan

f 105,18, noenggocng ana f550.90 Senen 13 October wong kang nonton ana 5338, etoek2-ane en.

tree a.na f 340,98, tontonan

f 78,90 goenggoeng ana f 419,88.

Slasa 14 October wong kang nonton ana 3651, entoek2-ane entree ana f 233,30, tontonan

f 67,38, goenggoeng f 300.58.

Angka2 ing dhoewoer ikoe ne- lakake se.pira gehene perhatian marang Pasar Malem Roekoen- Tani Parindra. Kcdjaba tontonan tontonan loemrah oega dianakake taudhingan bal-balan kang entoek entoekane ana (goenggoeng kloempoeke) f 1840,66.

Nalika dina Senen tanggal 13 gandheng karo sedane Legercom-

rnandant sakabehing gandera ing sadjroning Pasar-Malem oega ing djabane padha dikerek setengah tjagak, tandha meloe bela soeng- kav.ra. Para pemimpin Parindra kang oega padha teka, jaikoe sdl.

Soekardjo Wirjopranoto, sdl. Mr.

Sjamsoedin sarta . sdl. Soetedjo saka Solo. Sadjrone Pasar Malem para excursisten isih mbandjir wa-

e tekane. -o--

Para warga plaatselijk comite pa sar malem Ian kongres R.T. ing Paree kang

njam~oetgawe

ora etoeng sajah Zan soeprih pamrih, wis kaleksanan bisa nganakake idham - idhaman kanggo madjo- kake bangsane kaoem tani, kang dadi dhasaring masjarakat kita.

(5)

1 November l 94L .. PANJEBAR SEMANGAT" Katja 5.

DE\Vl SEKARTADJ!.

I

Mi\}ggoe kepocngkoer : Le!a!<onne Dew1 Sekartadji. Sakwise pac!ha .pan11can para kleting ban- djoer padha loenga nedya ngcenggah.ngoenggahi Raden Pandji

Po~tra.

Kleting Koening kang oega diolehake meloe ing satengahe dalan ditjegat sarta dibledjedi sandhangane Ian nedya disingkirake, soepaja ora bisa meloe.

NGING'"l'R T\iVAK ING TAIVIBAK.

Sesorahe tc-:v-.ratt M • .Siradz ing radio.

II.

- o -

ING

wh-;itan mboedidaja rncngkono ikoc tansah olch rintangan s:ikn rakj:it kang wi:; koclina managaota rawc ocjah 1:1c:C:ii saJ ka pa::ggaJ

~i111

Al1£SRIKI. , ~

woes AJO SE· ~ . LRt< l\R!llANAN I . ..-

l'IENC.K.O.

otannc, Ian diganti pangJ ga::itan l:ang

SOfN 5ABR.ANGNti£E .... PR I\ WAN·

AJOE •..• TELOE ~IJEtEE ..••

ora taoc we- EIJENENC."OE JOEJOE KANC.KANC.

roch l:al:ar p!s.n i~g bah tjarn pram1J tan:!, j:iikoe : pa::ig3otan

SIN.C. ~BAOEREKSA INC. &ENC.R1"11N,,,.

ktrn. RKOE .5AGOEH N.JRBllANliAKE, NANC.INC. NGRt1C.·~-==-­

ta:nl:a! ... Loe\vii1 rn<!n~h rakjat cacc, diJ apocsi, div1cdenJwcdcni dening \•1ona lmna kcpfagin car.::::ia tilas pcngaara::iJ an. Pa:igglem!:ocld sa:an41 dcdo::igcnaan, S:!:n.:1:1gs:iJma:::igs:i pa::iggo:::ia::i ikoc \vis dida&k4lkc ta:nbak, bak.il dibcslag dcJ nina pam:fotah.

C.O OEPRH.

Sa:ana d.:ila:i mcdi:nJ:::icdcni cc::gkoJ no ikoc, sitockan9 n3apocsi c::4loc ndocJ wcm pe11garc;>--a?:ep, socpaja ngcdcla pa:iggonan ikoc cara:Ig dhcwckc kcla-

w410 rega I!loc:ah. Ilcadia ba:ig::t

denc

rCkadajanc tanpa goc:m, djalaran ka=g wadjib tc:ccs toe::::aadang gawc ng!awan pambocd:ock ikoe mooc. Ditc:angakc mara:::ig rakj.at, jb taml:ak il:oc sawisc ra::!poc:Ig pengnm.•c::ic, s:itcrocs: ccg3 b;ikal diparlngakc Ian bakal · tctcp dadi bar<mg chrbckc, pamrfotah ora l:akal mbcsla3. Ocga dltc:ana - tcrcix:a:ikc moc:iugochina as:Las:l b·Jg bakal cUJ ta:::ipa s:::ik::i pa:::9gaota:i t;::;:ibak ikoc.

l<f.PR.l..;E ABA,...JO£, KOW£-$Rl'.OEOJ0£1\

APA ORA PANDJALOEkE JOEJOE KIHIGl<ANC. ')

1 ••. 1 ••• 1.JA Wt5,0RA ORDI

l'IPFl,GtLEl"t RKOE. OR.A Kt'- LONC. l~Hli° kOK, TINll'IBllNC.

ORA ~IDA.

I

Sa;•:is: dlpa:i!::Gi I:~tc:.:mga:iJkctc:a­

nga:J k:ing tjocko::p, bu tambak-t:i::?bak kna wis ra::i~::i:::ia pc!?gg:nvc::::c tc:ocs dh7cn~b:ik:! aa:.:l!?(J r.:l!<jat I:ang ndcc- wc::..i \·;c~VC!la::g, rnkja~ Ja:::i pcrtjaja fan

0:.".3 n~:-oc:ia::ikaU! p1t::iah:i:i s:ik.::i ndjaba

il;oc. K.'.i)~~tj::iJa:i ild sa::igsaja ,·;ccwcch, s:iwis:! p.:d~a ca:.:lsab!:c cs:lc ta::?bkc.

Minggoc ngn:rep: Sirna denfnrr

T( ktirirt

Kn ... _,;_...,.

Rakjat d:s:lihi plranti modhcl anjar kang_

g:> nj::k::l cc:a::ia kang docroc!?g faoe b=aa::i ina t:ir.ah M:id::ic:". Cll:!1Jcll:h·

PETROEK NGATOERI P/L\IRAJOGA

Pletiking geni kang tjilik banget bisa ngohon~

ngentekake gedhong sapirang-pirang kang geJ dheJgedhe. Semone oega penjakit ga~el Ian ta-

toe tjilikJtjilik bisa mboebrah dadi ambala;:i mh.?bajanl. samono ma~ jen ora ingg01l ~i­

khtijarl. Moela saka i.koe !oer I .Adja 61oclaa dhoewit satliithik, inggala n§a •.g RECLA.ME J\UREAU CUNAR. moen4hoeta

TRIGOLDZALF

Sakpote moeng rcga

f

0,75 franco.

TRIGOLD1:ALF oeqa betjlk kanggo nanggoelangl prnjakit 11'tadoo

\ _ DISTRIBUTBUR

107 l CUN AR - SOERABAJA.

""Q'S M 1mz1m1n14•j_Ht'!Nt+

!J§MIQlJ---_;

<!nO:: ija :;a:Jgsaj.:i wocv.roch, tcrkadhang•

l:adh:ing asilc nganti tikd ping 10 tinim·

b:.:ig nganggo piranti kang wis loemrah

di.:inggo ing 1-an:i.

Dadi s:i:"aca rckadaja ngowa!ii papan g:iw;; oc."ah kang wis ditoetocp ikoc di- d.:i:l:kakc ta:::ibak, djeml:arc tambak ing p::>c!o Dj:iwa la:i Madocra sangsaja woc-

woc~1.

Ing kfac ocg.:i dak andharake scthiJ thik bah prakara wewcnang ngamck iwalc ln::i ta=:iba'.•, cc:i.gko:::o ocga wcwcJ na!lg toc:nrapc tambakJt=bak.

Salijani! kang do::wc, 't":ong lija kena ccloc gogo iwak ing ta:nbak, mitoeroet adat t;ita tjara sap41nggonan-sapanggo- nan. Ocpa:uanc ing rcgcntschap Pathi m-::i::ikc:ii! tjara:::i:! : iwak J iwak kang nna in!J n:.ljcro k:ilen ka::a ana fa!) an·

tma::ic ta-::ibak-ta:::ibak inaon-ingon ban- dci::a l:t.:i tawcs (kwec!;:v;jvcrs) 6.'.ld.I::cJ

n:::;:i!i OCWOI'!'.J l:C:l.:l g::ig::i, bn s.:i!;.::i i::g t::u:ibaic: dhc· ;1c wona J;ja ikoc c:o:=t1 diol::hl n3;;unck (goao) iv.;ak-i-.,:ak l:ang ng!'ocsak band~ng octawa narncsak ta:n- bakc, ocpa:na::ic : kcpithing, r.iimi. /\.r-aJ nging ta:nbak-taobak kang mcc::a ol:gi ol.::h esil iwak kcsit bac, I:a::ig ora di·

ingoc (wildv1schvijvcrs), ~cn3kono oc·

ga kang ana ing kalcn.kalcnnc, wcng lija ora kcna gogo a::ia ing kono. Jen wong tja diolehi gogo ing kalcn~kalen­

ne, mcsthi bac iwak kcsit kang clcboe ing tambak bandjocr koe:ang.

Hak kang kanggo ta:nbak ikoc wa..~J

wa:na, kajata 1

r.Docwcni tambak a::ia kang ndocwcnl wcwcna:ig crfclijk i=dlviduccl (millk dhe_

we) octawa communaal (bcharcngan).

Ing sawata:-a panggonan ing rcgcnt:.chap Pathi hak crfelijk indivZd:icd ikoc kcna ditjc!:cl i::ia won~ I.:ja:i dcsa, denc hak

(6)

Katja 6.

co:nmunaaI bc=it moenq keT'.·. ditj~keI dening wong d~sanP. dhewe bac. Ana t¥mbak kang asilc moc:ig kanggo kaoen- toc::ganc pam:cntah dc~a bac (amts- vijver) Ian oega ana tambak-tambak kang asil.! moeng kanggo kaoentoC!lganc · Ioerah bac, minangka penggantinc pan•

tjen ( ta:nbak pantjcn). Sadoeroenge ila·

ngc hoofdgcld ing taocn 1926, akch tam- bak kang asilc kanggo mbajar hoofd- geld ikoe. Ikoc ocga diarani tambak

pantj~n. La:i manch ana tambak doc•

wckc d:!sa, oc:itocngc oetawa bathine C11cboc kas dCsa. Kaioecrahane tambak mc:igkfoe iki kanggo hak crfclijk indivi•

due cl. hak milik octawa hak .,bcran".

Kaja mc:igkono kocwi kat:ai::gannc iwa!t asin (scgara) kclawan ringkcsan 1 M~:igkono ocga panm:aotan iwak loh, kedjabanc kanggo pcrlocne dat pangan chvit, t-cga era koc:ang pcrlocne kang·

go pc:c:wnorn:anc ncgara kita. Asile p;.nggao!i!:t iki ka:tg band;oer lcanggo

<l.13aa[pt1 k.:iil aung k;iscboct ing ndhoc-

WOCl ~;:;oc, s::taoc::i. rcganc octawa adji-

nc

H:a-kira 1 joct;i rocpijah. Lan ora

i;~thit!iik rakjat k;i::ig Llch asil saka p;:ing•

ua1·1t.'.'n iki, .ocpa:::i;inc l:ac: tockang njc·

);cl l!COC~, tockang nggawani ncncr CC•

nj:.·i:J l.<in!J ngingoc band:ng, l:ang ngi·

ngoc, wong-wong ka:ig moelasara (on·

d::rhoml) ta:::il:ak, k;:ing nodocngi j~n

manusa na::icndhoc!1 octawa pancn l:an·

d~ng, la;i wong-wong bmg dicE:hi njc•

kc! iwak kcs'.t (kcpithing - m.i:ni) Ian

&idJa la!i tcngkoclak l:andcng.

Ing l.:i!a:bn:l~ panagaotan iwak Joh tockan3 ngi:igcc, tock;::mg ngopcni bil::it ( anak iwa!;), kana nggawa ( tmnspor•

tcurs), bing ngingoc iw&ik, 'vong • wong kang mcloc moclas:i~a papan pangingoc- nc Ian kang r.:i:lcc gcgo. Ocga ing pang·

gact:i:i fo·ak lch iki tc:igl;oelak ija l:isa ol.:h &i:;:l pisan.

Ina pa!:!ggact;in golck iw7k sal:a kali octawa tla3a, ka::ig bisa clch clalanc pa•

ngoc:ipa:l, jaikcl' : wo!'.!g kang gclck, hang ga,-vc pi:a::itinc, toc!;ang p::aoc Ian para t::igkoclak.

'\Vasana panggaot;in m:~g!rnno ikoc ija ngas!la!•: mara:::g wong kang gawc

k:ocpock, trasi, pindha~g Ian iwak ascp.

Sari:hnc panggaotan iki wigati toe·

mrape pcrckcnomianc negara kita, ma~g­

kono ocga soepaja negara kita ing bah prakara iwak adja goemantoeng l:anget- banget ma(ang ncgara lija, salijane kanq wis dak terangakc, Ondcrafdeeling Bin•

ncnvisscherij oega wis nganakakc tin·

dakan-tindakan kang penting, kanggo mhetjikake Ian ngadjokakc bah ingon·

ingon iwak lob Ian iwak scgara, loewih·

locwih ing bah mhctjikake tcchnisch-c, kajata : mi:ni:hi pitocdoch kcprije mes.- thine nganakake ta:nbak kang bc(ik, kalcn-kalcn hanjoe kocdoc djero, tjaranc i1gingoe soepaja adja kakchan wragad, ccramanc : sarana juiste bc:::ctting, adja

kak~h~n ngringgo ncncr, IC'cwih saka

pcrlo~nc. Bab prckara ngakchake pc·

.:l!F'15'!1an s:.-raua migocnakake rahock sa•

ka ·godhong thcthockocbn ing rawa-rawa

(moc:aspiantcn).

Kanggo ndjaga ti01boc1c pcnjakit ma•

laria, Ondcrfa:Iccling Binnc:ivisscherij gcgajoctan ra;ict bangct karo Dic:ist l\.fab::iabcstrijding.

- 0 -

· l N ovcmper 19· 1 l.

PERGOEROEAN POETRI BOEDI SEOJATI Gentengkali 59 - 61 . lfoishoudschool - H. I. S. Frobelschool.

Menoe-roet leerplan Gouvemement.

Ambtenaar2 Gouvemement mendapat ltindertoelage

~ntoek

poetera2nja.

Hui:;houJ:;chuol : memberi peladjaran: masak - handwerken 1nuttige dan fraaie) - memoiong pakaian - bi.kin corsage·

bloemen - algemene kennis dll.

Dapat kesempatan ocntoek bikin staati1ex:tm.:n.

Dalam cursusjaar Jang penghabisan moerid - moerid bikin werkstukken besar (kussens. pakaian dll.) boeat dirl scndiri). Goeroc·goeroe bcvoegd. P. 8. S. mem- poenjai meisjeiYin'.ernaat.

H. I. S. :

memberi peladjaran boeat Technische School, Voor- klas dan le. Mulo dsb.-nja.

Anak-anak perempoean dapat peladjaran handwerken.

Goeroe-goeroe bevoegd.

.Probdschool :

goeroe bevoegd keloearan dari Van Deventerschool.

Permintaan akan memasoekkan anak-anaknja boeat antero klas pada tiap - tiap hari kerdja diroemah sekolahan antara poekoel 7 pagi - 12 siang atau sore antara poekoel 5 - 6 diroemah ketoea Pengoer~s

Kapaskrampoeng 137, Soerabaja.

176.

ORA SOESl\H NJAOER.

,,Dhi:k mace kowe ngritick akoc.

Jen

pantj~n bcncr kritkkmoc maoc toc-

ciocdj::i~ marang akoc, dak-djalock krl·

tick mace mbok-tarik bali."

,.Toemra;> akoc, samoebarang kang wis dak oetjodakc akoc cmoh na•

rik bali."

,,Jen

octangkoe

f

tarik ball.''

ngono kcbcneran, djalaran 10.- be rak ora mbok•

David Su.

I\OENTOENG.

,,Dhi:k mace akoc nampa Ja:ang loro, sing sidji !aka ltantorkoc lawas, dcne sing sidji saka kantorkoe anjar."

,,Jen

ngonC. kcpenak banget."

.. Lajang kc:ng. sapisan Iajang onl ..

slag, dine sidjinc lajang bezuiniging.'' David Su.

SABM~.

- ,,mDakjoe As Iara lcadheoen, mer ..

gi1 bontrnantel."

- .. Lho, apa kocrang kandel, denc kok isih bisa masoek angin."

- ,,Merga ora ••• bisa toekoe."

David Su.

I

TJIALA

1/

AN~

• Won." 1 a n a n.~ ~ Djeng-djeng. Sa ..

rchning 1ki arep ri1a~, apa sing lm:C djaloek aranana ba~ oetawa toclisana

kabi:h. 1

Sing wadon1 \\rah, hla kok kadl·

nga:-cn pradhah t~mc'n ko•.,e ma!'I. l\pa pch mentas cntoek d~urtebijsta9 iki7

W o n g I a n a n ~ : Roemangsa::noe apa jen wis kok a•arH oetawa kok toe·

lisi bakal dak-toe!oetl?

Ja

koer aranana octawa toeJisana thok: \Vo"l!J b:ijare wiJ or<& kcna dictocng ngC:nc djare.

Nalika para djoernalis Indonesia tcb ing Australi. - o - -

(7)

.'

1· NnvP.mber 1941

ORA BIA ·RANTJAG.

Jen bangsa cmoe ora migatek' ake marang panggoela,

wenthahing toeroenne.

I.

- o -

MANOENGSA ikoc 1en dipari- ngi momongan marang kang .pa- ring oerip, boengahe tanpa oepa- ma. Loewih2 jen anggonne njoe- wocn diparingi annk maoe konirsi sn<'wc lagi Irntoeroetnn. Annk man<> sing akch !Jnndjoer di:ing--

J!'"Tl

dnlanan knng amhoeng-nhakc.

'f ansn h di reni:rgn - reng-gn, m oerih

saja

an!!rcsC'pakc. tansah d;<lam· a,

d:1111a ••

Ten ha.ii wis wiwit bisn we, roeh, bisa goemoejoe hisa ng-oha- hn kc t:in!!nne hisn keplok-k<'plok, tnemekanc bisn t.ilcwn-tjcwo (goe- n<'man ). boegahe toewanc tan k<'na kinnfa ng-npn. Snpnnd.in- lnekc tnnsah ditoeroeti. Jen

nan~is

c11iriral-cng-!?nl cliemhan, di1'111an-

~111nn.

cliwcnchi npa-npn, socpnja en2::rnla menrng-. Sa

.

in jcn

Clra

ke-

pi'11~1k.

wis ora cl'.oedhoen-of'dhoe-

nak~

sa_ kn ing embnnnn. 'Vong s:in111nh n.,dha ng-ctokake katres- nanc kabch.

Wong noE>soni botjah ikoe he- tjike nganggo mnngsan, di<l.iami.

Bab iki para iboe akch lrnng wis mnn!?ertos. Nani:rin .icn poetrane nangis isih akeh knng ora tegel mirenf!ake. Snnadjan doeroeng mnng-snne disesepi, ja band ioer enggn1 - enggal disesepi m:rnch, SOPna._ia en!.!l'.?nla meneng. l\fo}nh akch wae knng nesepi poetrane ng-anti tnnpn wilang-nn. Kan::? se- neni? han::ret nirembnn poetrnne kongsi ora gE>lem heng-gang sadhc- ln wne. Un ana. Kabch mane doe- doe katresnan kang sed.inti. Jc-q kawawas nlandhesnn knwrneh pan'!goelawenthah djeboel malah

<'!.!nisme. 'Voni:r knng- mangkono ikoe malnh kena diarani mMng

~olck

senenire dhcwe. Seneng marga poetrri.ne menen!?, snnr.d.inn 1nnnenge maoe saka tindnk knng klcroe, kanµ- bakal agawe pitoe- nanc poetrane ing tembC boeri.

Tn!? tembC samangsa oewohe tindake kang klcroe ikoe wiwit ketara, saka wegahe goIC-k pa- n•rertcn ing bah ikoe, bandjoer poetrane bae kang tansn

h

ct

i-

Ioepoetake. disrengeni, diolok- olok. dioekoem. Ora ng-roemnng-- sani jcn sinQ. loepoet ikoe sabene- re awnke dhewe.

'Vong ikoe bisane n.ioemoerneni Inn amhenrrnke tindake knrig kJ;._

roe moeng sarana pangertcn. Dadi jcn wong toewa kan::r atindnk kle-

roe knng dakatoerake maoe. ke, band.ioer ora oleh pengrrtf.n. kP- hand ioer ora bisa mbenerake,

jn

hn nrl ioer poetrane knng ba kal nnnrlhang lelakoe kang toewoeh saka kaloepoetne maoe.

PIL SEM.il\.RA It B i i

(OBAT BOEi\T MEMRRRSIHKAN DARAH KOTOR)

lnl obat paling kesohor diseloerot'h NIPPON. berfaedah sekali boear 'a.kit kepala poesing, berat. panel!, mata merah, boereng lantaran darah oe.njak naik di kepaia; memboPka d<!cta fang tertoetoep soepaja gllingan mak;inan bekerdja betoel, hingga

BOEANG AER sama KEN

TJING moedah berdjalan. Poen moestadjab sekali goena menjem- boehkan penjakit SYPHr lS.

LOEKA KEMALOEAN. PING.

GANG SAKIT. TOELANG BE- RASA LINOE. GOEDIG. EC- ZEEM. dalam keeping seperti ada berboenji dan segala PE-

NJAKIT KOELIT, Jang keba- njakan timboel karena darah KOERANG BERSIH.

Harge per doos. Isl 14 boengkoe.s 1 minggoe

f

1.75.

Kalau toean2 dan njonjah2 bendak pesan, kirimlah oeang dengan post- wtssel. tebih dahoeloe, kita kmm zonder ongkos ( vrij). Aka.~ tetapi terkbin baik dikirim Aangetcekend pakie, Jang barganja obat ditambah ongkos lagi f 0.20.

Lebih djaoeh kita djoeal djoega segala mat1am obat - obat keloeara.o oey•:n JAPAN

Datanglah. dan saksil<anl"h se-ndiri 1

PHAMACEUTlSCHE IMPORT MTJ

CHINEESCHE BUITENWEG 7 <HOEK BONGKARAN)

i i

SOERABAJA, TELF. NOORD 2919.

Katja 7

.!:

.. = ~ a

. ~--

t. !

"'

c

..

10 ~ Cl

"'

IO

.. e

ia :;;

co .:;(

~

" J! :;:-

~

-:u

0

"' "O

.. ..: E

f-o .c

]

~

-g "

ci

ca "' ... c e "'

..o

"' ..Q

E .2.

e

c "' f-o

"

....: -a IO H cl

=

]

"' = - "' - "

"'

c

B

"'

IO

"'

"'

0 ..Q ..Q

_a

...

~ iG .§

"'

"'

...

" ' C>

a

0. - c c

"

KUNSTNIJVER_HEID

A. DANIEL & co. u J

0

c J

A.

Harga reclame: Kirim oeang

f

1.20 tertma per aangeteekend 3 r~pa boleh pilih: Gelang besar, tanggoeng. ketjil. model tata atau <>t>lar. toesoek kondt-

1tau tjintjin. Tjobalah boektikan, tentoe poeas. Poedjian dibelakang. TAK

MEMOEASKAN OEANG KEMRALI I 72

~TCn

ana bot,iah boehrah, moe- rnng sarnk, ikoe benere sing loe- poet wong toewnne doedoe bot.ia- he, margn hotiah ikoe doeroeng bisa mbCdakakc endi kang loepoet endi kaug- hener. :63ter voorkomcn dan genezen. Ngoedi

·betjike

sa- doeroenge nemoni lelakon kang nMsahake ikoe loewih ::rampang tinimbang karo ndnn<lnni barnng kang wis kebnndjoer loepoet. Pa- ngandikanc Prof. Adler mangkc- ne : Een kin·l is niet verantwocr- delijk voor zijn da.<len.

\Vong leloengan ngambah dn- lnn kang gawat kang akch roehc- dane, ikoe jen ora nggawa gega- man kang pepak, aran kainan.

nangs:ikoc kan'! p:idha pepoetrn ing wektoe saiki daksancpnkake wong leloengan ngambah dalnn kang kaliwat gawat, mangkono oega poetrn-poetrnne. RoebCd:rnc roepn-roepa ban!!et, kang akeh asale saka dajane

·bebrajan

kita ing

samc11~ko.

knng prnsasnt

k;:-

poerb:nvascsa. dening kasoesilane lan knboeda.janc (beschnving) bnngsa ngnmnntja kang saiki lagi dianggep dadi moesthikaning djn-

~ad.

lng sapar:polnhe tansah rl!- tiroe, sapnnemoenc tansah diang- gep bener, diC'n!!·i:ro. Kanrr <1:-><li declalr'ne rlain-clnia maoe

jaikoe:

kahnnan kang diweroehi ing sa- bcn dinanc, 2. bioscoop, 3. kaln- warti lrnngs:me De Lach, 4. ro- man-roman, 5. spo1·t

kan~

njC'bal snka antinse knn'! sed_jnti. G. sn- srawoenga.n knro kang awch, toe- ladha kang ora bet.iik. 7. pamoe- lan!!nn - p:imoelangan kang dha- sare om tjotjog karo kasoesilan kit a.

S:ng sapn moeJat, kersn

ffi<l\\.":IS

kahannn ing sakiwatengenc, mes- thi kapeksa ngakeni jcn kali0h rnnoe :rndajnni bnnget marnng kita knbch. Dninne akch hnrwet k:111g ala tin!mbang karo lrnng bc- t.iik. Jen !rnna.lar dawn jn

pa.nt~en

wis mdf nc mnng-kono. Kang di- wroehi in!? nnak-anak kitn snben dina cloed~e knng betjik, nanz!ni;

kan!!· le!!crc marnn!?

knsrnen•~an

(sport. ~ dhnnsah:

-

hiosco~"'p), wee Ide ( ocrip kan!? moekti), ge- mnk en comfort. Dadi knng diti- rrc ,in

lllOC'll!!

koeWCllC. S:n" bc- t_iik. sing pn~1tif.11(> ko0rl"P

rl;;:,.,..,,,

ora knton. Jen kita krpengin bisa nang);uelaugi daja-uaja 111aue

pnnticne koedoe snme>kta ing sn- kahche, koedoe sadhi,in ::reg-nman kang pepak. C:egamane .inikoe moeng pengertcn ing hahnirnn panggoelnwenthnh Inn kentjeng:c anggonc nget iakn ke pang-ertcn mnoe. Pang-ertcn thok ora mitoe- Joengi apa-npa, jcn ora katindn- kake. Toemrap annk-nnak kitn 1?eg-amane jaikoe watak oetnma lan tckad k<'ntjeng, orn

gampnn~

pasah ing godhn. knng b:sa kaoedi sarana pamboedidajane para pa- monge.

CA • a

c

I a n d h • k i).

- 0 - -

SAKA REDAKSI.

S::lr. M o e I j o t o, G o d o o g.

Kiri:::ian pekabaran wees kita ta::npa, na•

nging o-a l:isa kapatjak, djalaran woes

kas~p banget.

Sd:. S i. S a, S o e m b e r r c, d j o. Tjoba ka~angan pand:cnc::igao dikirimakc, ka!lthi prangko

to

sen, kang•

gLJ ngirimake bali, manawa ora bisa ka1 patjak.

Sd:. N g a d I r a n, W a f o e,

M

a I a n g. Artikel pandjc!lcngan ora bisa ka!'atjak. Telaat.

Sdr.-sdr. I ij a o

e.

Kang ocga woes ngiri:nakc a:-tikel sarta wis soewc doe- rocng bisa dipatjak dak-atocri sabar dhi1 S.:k. Saplsa:i gandheng l:aro papannc. ka•

ping pindhonc gandhcng karo akchc ka- rangan kang wis ditampa dfoing rcdaksi.

Dak-soewoe::i artikel-artikel ikoe adja nge::no:::lga!<c karangan kang ngcnani Tj:ita-Tjek~k octawa Fcuillcton l:ac, na- nging karangan-karangan lljanc ocga pe-be.

S o c t o m o rn o e I j o, M a • I a n g. Kal:a::an pandjcncngao ora bisa kapatjak. W ocs kascp.

Sdr. M d i, Semarang t Wis kcrep kita andha!'akc, moe!a ora perloc kita em'lt manch. Tjol:a noelisa onderwerp lijane wae.

- 0 - -

(8)

·.~ .. ··1·":..: -~:

Kntia

8 . . :PANJEBAJFSEMANGl\Ti' f November 19-iJ.

DASI SOETERA matjam2 kleur. B.ersymbool Al-Islam, Moehammadijah. laI groeda. Harga reclame, kirim

f

055 terima 1 dasi. Bilcin model lain sedikit- nja 20 dui.

MAS IMIT ASI

Kwaliteltnja tetap 100% lehih haloes dan netjis dari semoea firma 19· toean anggap paling POPULAIR. Bandingkanlah, tentoe berboekti. RECLAME : ltirim

f

l.95 terima 1 itel peniti kebaja haloes, model NGES. Kirim

f

1.- boleh pilih 3 matjam barang dibawah, haroes 3 roepa berlainan. ZONDER AANGETEEKEND djika .l::.ilang tidak diga.nti.

AANGTK. tam.bah

f

0.20. PAK.KET SUCCES. Kirim

f

9.- terima 30 MA·

TJAM BARANG seperti dibawah. Satoe-satoeoja barang tidalt boleh lebib dari 10 bidji. Kalau gelang 30 psg. besar, tanggoeng, ketjil, masing2 10 psg.

atau dit1ampoer dng lamnja. 100% Succes dan mengoentoengkan. Gelang oe lar atau tatah. Toesoellonde belahrotan atau oekel. Tjintjin stempel berletter atau polos. Tjintj. batoe bidji timoen. Tjintj. kawin. Tjintj. tatah boeat perem- poean. Kaloeng bidjitimoen. Ojapitan dasi. BERTJAHAJA dan BERSIJ.~AR precies MAS toelen. Soepaja poeas dan oentoeng, pesanlah pada :

NB. Sri>octkanlah dari P.S.

53.

l!atikindustrie S U C C E S Ojokjakarta.

a

m¥o n

¥*#WW¥· t ¥· 1

ggewp•"'

AA M w:tu gµg

=

188.

·=

TJE PIN

SOERABAJA -

•MAjffif § P i¢#1\PttP#f

Y OK KIOK.

BATAVIA MEDAN.

&44M1 5 1\.lfti#§#A&P=: p

n

sg.xnt@¥UA#

ff"

I

EMA S TOELEN?

=

f I

3if

BATAVlA-C.

BANDOENG OJOCJA MAGE LANG MA LANG MODJOKERTO

125.

«

Pasar Senen 110 Kosambi 182 D Malioboro 35 Grooteweg Z. 145 Koedoesan 7 Kediristr. 54

LANT AS

ITOE PENJAKIT JANG MENJEKSA

Ojika toean terserang oleh penjaklt disoeloeran kentjing jang berbahaia dan heibat obatilah sekarang djoega dengan

•• IBOE" CAPSULES

Oba! jang soeda terpoedji oleh beriboe-riboe orang jang soedah pema memakainja oentoek menjem- boeh~.en penjakit kentjingrasapanas.

kentjing keloear nanah atawa darah.

Kala mengirimken kembali ini ad- vertentie dengen disertain franco seharga f

qo.

toean aken terima sampe diroema 1 tube iSi 36 stuks.

Pengiriman tjoema di lakoeken oleh DJAMOE ,.IBOE" afd: Reel. d:

Ngaglik 3, · - Soerabaja.

Adres minta ditoelis jang terang.

SEMARANG SEMARANG SOERABAJA SCERABAJA SO ER ABAJA SOLO

Ambengan 104 Kranggan W. 128 Kleine Kebalen 18 Ngaglik 3-S Palmenlaan Z. 2 Singosaren 151

; es

tt•lzjg··f¥N4i*€ i#*tC#A4WWR6

VOlKSALMANAI{ 1942

Nama-nama Ol"ang jang toeroet mengisinja:

Mr. Amir Sj1 arifoeddin, Soot.an Sanif, Mr. Saubari, Nj.

~-

K Sa- joer Nj. Raden Hadidjah Machtoem, Ir. Kaslan, Sa.darjoen, M21.·

dong Loebis, Raden Ajoe K. Abdoerachman, Dr. R. D. Asiki:!l Widjajakoesoema, Dr. M. Amir, M.. A. Salmoen, 0 . Kart.a,

Sijam

al. Soewitodwiha.rdjo, Ma.rt-Ohadikoesoema, Sp. Joewana, R. A.

Soewa.rsi.

Semoeanja a.nak Indonesia. Bcrgambar-gamba.r: 33 boea.h.

L-13/Il

=

i

Ana salah sldjine TJALAK (TOE-

; .r<ANG SO ENA T) kang woes mashoer

loewih2 an.a ing koempoelan Nahdlatoel

.AH1A••••••---••••••••c•oaa1111m•wwz••aOWAAiRIWAWO••••• ...

=

Oelama', penggawejane njenengake pe-

Moelal boelan September 1941 In!. kaml sediakan gelang-gelang Jang

=

peling toemrap botjah kang arep di- tampak berboektl emas toelen. blar dasarnJa emas imitatie, tetapl karena ter- ~ soenat kojo ngisor iki katerangane no. I boengkoes emas . 22 karaat jang rekatnja koeat-koeat. Ojadi, ternjata emas • 9fa kena dipidjeti, no. 2 soepaJa dl- toelen, sedang harganja kami moerahkan betoel-betoel. model pembiklnan te- ~ bergasl, no. 3 ora kena mangan kotor!

tap precies soenggoeh2 dengan emas terc:-es Jang berharga poeloehan roepiah. !SI sak doeroenge Jan sak ~e no 4 di-

i :

Gelang matjam gambar In!. pembeli tinggal pilih sadj.·1. Tang oek;erao

!

wehi Vrij 1 Minggoe nalib sedoeloer

besar tjoema

f

2.50 sepasanq, oekoeran sedanq tjoekoep boeat an;\k oemoer l;t keperloewan. Toelcoep kirlma soerat wae sampal 18 tahoen hanja

f

2.25 sepasang, oek ketjil

f

2.25 sepasang (doea ko-

i~

loewih2 sedoeloer inQ kang adob sabab long). Ant!ng2 sepasang

f

1,25. Toesoek konde

f

1,50. Tjintjin stempel atau ngalap tjoekoep kapeTloewane djam

i . ·

kawill

f

1.-.

I

trlma tamoe 4 sore - 8 bengl.

M. ABOEDARRIN PS.

Finna SARGE DE Djoltjakarla I '- Kedoeng sroko G. 1 No. 38

I

1 so1b

I

! 1

~i; Soerabaja.

i3:EEmma:amamRBmnms:a:mea:aBF.ama:ame:m•~~

-••EWIElllmllmEHlmll••••-•m

~•••••••••

••••ia•w

(9)

l November 19il. '

INSTITUUT DE BEAUTa

,,FIN A"

Kcdoerigsari 66 - tel. 389 Z.

SOERABAJA.

Speciaal pengrawatan koelit dan Uadali c::.::itoek dine(Jeri jang hawanja panas. Cursus Moderne Schoonheid clan Pengrawatan ba- dan sendiri. Cursus Pantangan Makan. dan Makanan j'lng mo- dun Pt>ladjaran oentoek mendja~

di Schoonlwidsspecialisle. Pu1s1en b .. h ... Hd,·ling dengan hasil jang me-

moed~kan. Fina S(;hounlwid:-pre- pdr.t1en_ D1oega pesanan dengan rembours kita terima. Filiaal-H- hd<tl Batavia C. Kramat 108-Dui- ten.=org. Hospnaalweg 31. l\1a- ldn':J. Lhem. hdndel r-ortuna.

170

l'vI. B. H A D I A T M 0 D J 0

TOKO BOEKOE & OilAT.

Pcstjarkembangwcg 141 Socrabaja.

Tell. Z. 345>.

2% GOENA SOKONG P.P.A.J.

Barang siapa jang membeli barang:? cli- bawah ini. berarti djocga menjokong

2%

kep.'.'lda P.P.A.J. Soer-abaja, sebab

2%

dc1ri toean poen:a pembt>liiln akan kami sokongkan kep·ada P.P.A.J. Bockoe Bah.

Djawa hrf. Lat. :

Djampi Djawi . _ 0.30

Rt>rept djampi Dj"lwi LOO

Raraja sewaja 0.20

Rl'tna djiwa ..• ... •.. ... •.. ... . .. 0.60 Si ti djenar .... .. . •.. . .. ••. ..• ... 0.40 Sampoema djati .. . . . . .•• . .. . . . . .. 0.85 Sedjatining roek: Islam ..•...•.•... 0.35 Soenan Girl ... ••• •.• ••• •.. •.. 0-75 Sastrahmdra Prawata •.• . . • . . . 0.7S Sasmita kalawarsa .. . . . . .. . . . . •. . 0.30 Triloka Toenggal I (djawa) ... 0.50

u ...

0.55

\Vedha tama •••••••••••••.•.•• O:iO

Pa~to?in I .. . . . . . . . . . . 0.50 Soepatija ..••..•...

0.2:>

Wt-dhadhara - wedhadhari ... 0.9.1 Wewarah djati ..••...•••...•••.• 0.50 Wirid para Wali ....•••... 0:10 Wiwaha . . . ••• . . . . • •.• ..• 0. 30 W:ta sastra ... ... ... ... • ... 0.90 Wiwara djati . . • •.• . . . . . • . . . 0 ·JO

\Vanita oesad;1 ..• ... ... . ... 0.20 Kalau minta dikirim tamhah 15%-nia goma ongkos. Pesanlah dl'nqan Post- wissel. dan seboet ini P.S. No.

0 0 0

Ml - - - 0 0 0

PERGOEP.ORAN

,.1\. MONG-STSWO"

TAMBANGBOJ~STRAAT 151 SOERABAJA.

Peil pl'ladjaran sehagai Hl S dari Voorklas sehingga klas VII ' Alat me.ngadjar leng,kap dan QOE'-

roe-goer~nja bevol'gd. SemOf'a

<i"l'!lc-:mak mCx-rid ifiht-ri pincfia.n boekoe-boekoe peladjaran. Ilagi ambtenaar atau pegawai Gouvl'r·

1~.., .. .,t ja,.,g ml'niPkolahk;in anak- nia di .)\mong-Siswa"" bisa fl1~n­

dapat kindertoelage.

37

.. PANJEBAR SE!'AANGAT'"

ACTIEF-KIESRECHT KANG- GO PARA \v Ai-...ri-A.

(1 ).

- 0 -

SA WIDJINING bab an

jar

kc:ing dadi kawigaten lan wadjib diwigatekake dcaing para wani-

ta, jaikoe bab ananc act

_ief kies-

recht

J. .... atlgo P~­

ra wanita

kang

wis

disetoe-

djoni de-

u.ng

Volks raad nali-

ka

tg. 20 Sept. '41.

Bab kiesrecht,

a~oe

wis taoe nerangake ana ing P .S. kene.

Nangi.19

ora ana alane, oepama tak baleni sedheia, preloene b

isa

saja nggamblangake marang pa- ra macs.

Kies ikoe tegese pamilih. lan

rccht tcgese hak. Uaai

kiesrect1t

tegese hak pamilih. Hak p<:.milih ikoe ar.a warna loro, jaikoe pas- sief-kiesrecht, tegesc hak dipilih

(kena d:pilih). Ian actiei-Kies- rccht jaikoe hak

kanggo

milih {

kena

milih). Dene kang dipilih ikoe wewakil, minangka sesoelihe rakjat ana ing badan-badan pa-

\Vakilan rakjat, oepamane ing ge-

mcentcraad, ing

Volksraad, ing raad-raad lijane

maneh

sing ma- dhani

ikoc.

\i\Tong

kang

padha dacli wargane raad-raad ikoc .padha ngremboe!J prckara kang

magepokan

karo

latanan negara.

Dadi - prekara

poHtick.

Moela-

ne

kiesrecht ikoc,

ja

kiesrecht

ing

babagan

politiek, doedoe kies- recht lijane.

Kang ana badan-badan perwa- kilan rakjat ikoe,

moeng ing

pa-

mzrentahan kang

dhedhasar de- r.iokrasi (pamarentah kerakjat- an). Ing pamarentah kono kang dadi pathokan kanggo netepake

laxce-iakcene

pamrentahan ka-

,.

Katja 9.

d;1.12poe~(

saka swClraning

kabeh

golcngan ing dalcm

masjarakat.

kang akch dhewc. Tjara kang mcngkene iki diarani t;ara parle-

mema;r \Saka

tzmboeng Frans:

Parler, kang oenine parlee, - Ian tegese goeaeman).

Dadi, ing pamarentahan kang dhasare ora parlementair, wis

m.esthi

bae

prekara

pawakilan.

ora dadi remboeg kang wigati.

A\·,.rit ing pamarentahan

mengko-

no ikoe kang kcna loenggoeh ana ing

raad-raad

( tegese kang doe-

we hak swara ana ing pamaren- tahan), moeng sagolongan kang ditetepake pamarentah ikoc. Se- dje karo pamarentah

kang

sipatc pulementair (parlementer}. sa- ben golongan ( kang njoekoepi tjatjahe) kena ngirimake wakil ana

ing

bebadan pawakilan rak-

jat.

Ing da1em pamarentahan kang parlementair, kabeh wong diakoni doewe hak toemrap Ia- koe-lakoene pamarentah ( wis

r-.-im!J.7r ing dhocwncr iki

r./fok.1 '·c:

N :?f !kanf ,,.1nd icr.cng.r1 da!cn

s n

IS. f(,-._,..d ;Cl!.fJ SncsOC' '·ricnan P.-'!f:oc lloc1··0~0 s."!f,:..-;f:i;m fJ(i.ll:lt'H'.':Jri dalcrr G.K.

R.,toc

P-~h>r Doc1:1or:o

tc-:1.!rak

l~U:ni~nq n~·ar:•i.

r.rirs:mi

/;ahanaru5 Pajrik

sabo:::n Lc1..'cr"s ;;;ccp[a!Jricf;cn

N. v.

Surt:i

pabr:k mcrtcga n:cu - Dand.

(10)

Katja · 10.' ,,PANJEBAR SEMANGAT" ·1 November 194L

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~-~~~

PER LOE DITJOBA.

Kain batik seperti gambar diatas ini. pembikinann1a amat teliti segala-galania. sedang kain 111ort- nja tjoekoep haloes, wedelan dan soganja toea, tnatang benar -benar. Harga: 2 pot. J

s-.b~,

6 potong f 15.62° sampai diroemah. Lekaslah kirim wissel pada.

BATIKH. ,,D J 0 E z I E" DJOKJA.

mesthi bae ora angger wong si-

dJi

goeneme dienoet), - . Tjara·

ne sarana milih wakil-wakile).

Kabeh wong, tegese ja lanang ja wadon padha bae. Djalaran saka anane paham rnengkono mace.

wong-wong wadon oega ban·

djoer toewoeh gregete, soepaja bisoa mleboe lelu2mban ana ing kalangane bebadan pawakilan rakjat.

Pakoempoelane, para wanita kang maoene moeng nggajoeh kasampoernane golongan wanita bae. wiwit anane paham anjar toemrap pamarentah, mbandjoer ngadani nijat anjar, jaikoe nijat kanggo nggajoeh kiesrecht. Per- gerakan wanita, kang wis taoe tak atoerake ing kene, jaikoe kang nganoet paham feminisme (femine = wanita) padha ma- djoe loewih adoh maneh. Para wanita padha nggajoeh soepaja golongane oleha hak kang loewih djembar Ian loewih akeh ana ing masjarakat. Kajata panggujoeh, soepaja wanita bisoa sekolah ma·

dhani Ian wong prija, senadjan toemekane pamoelangan loehoer pisan, - panggajoeh soepaja wa- nita kena nglakoni sakabehing

perang donja kang kapisan, th.

1918, hak ikoe didjembarake ma- neh, toemeka ing pariement. lki ora marga wclase wong Iija, na- nging saka mempenge wanita dhewe enggonne bergerak kang- go nggajoeh hak ikoe. Kadjaba saka ikoe, kahanan donjn ing wektoe ikoe wis mboetoehake ba- nget marang tenagane kaoem wa- nita ana ing raad-raad. Wanita ing Djerman, Iagi th. 1918 olen hak kiesrecht. Oega wanita De- nemarken, Iagi th. 1918 oieh hak kanggo passief Ian

act~d-kies­

recht · ( kanggo pilihan gemeente wis toemindak wiwit th. 1908).

lb sawatara tjonto toemrap ne- gara Europa. Ing tanah India, Mesir, Toerki, Tiongkok, para wanita ja wis oieh hak ikoe ka- para soewe.

Saiki keprije babade kiesrecht ing Indonesia ?

Minggoe ngarep tak bandjoer- ake.

S. K. TRIM:URTY.

Se ma rang.

- o -

NGETJAKAKE PIWOELANG KANG VV'OES KATAMPA.

Toemcedjoe marang ndjaga

ka~

tentremaning djagad kita.

- o -

SAKPLETHEKING sorot saka sesoeioeh kita kaoem poetri ing

djanad W et;:inan kene jaikoe lhoe Kartini swargi, :iganti toe- :nekaning djaman iki,

.emadjoe- .vani, ng . ka- oem poetri .:;aja moen-

:lhak-moen .:ihak hdoe- woerc la11 katon tietha moenggoeh woe- djoed lahire ( kang katon), beda · karo kabisan ing djaman sadoe- roenge ania sorot saka sesoeloeh kita kaseboet dhoewoer. Kawroeh ing djaman bijen (koena) rekasa banget bisane njinaoe, awit ing sanjatanc, para sepoeh koena eng- gone mentjarake kawroeh ginawe gawat, ora ingedheng ka1a dja- man anjar saiki-iki. Dene ana·

ne kahanan kang mengkono

maoe, ora lija kegawa saka doe- roeng ana djaman · tjara wanita waniita sekoiah. dad! tiekake dhck semana ing djagad Wetanan doe ..

roeng ana tjarane. Nangi.ng ba- reng woes oich sorot kang banget moempangati kanggo oerip kita, . tanpa disengadja, kabisan toemrap sidji-sidjining wong, . gampanJ banget kasoemoeroepan ing lijan.

Moenggoeh kedadejan kang mengkono maoe, kang ndajani saka anane pamoelangan. Ing djaman saiki Iangka banget anane.

j~n

ta kaoem poetri koethoeng ing kawroeh oich-oiche ngangsoe sa- ka pamoelangan. Wiwit saka kang gedhe (loehoer) nga. nti toe- mekaning kang tjilik pisan (asor) mesthi padha ngerti Ian terk.a- dhang ngaiami apa 1kang djeneng Ian diarani sekolah. Ing papan kang tjilik-tjilik, kang roempil- roempil tanpa wilangan kehing pamoeiangan. J.ng kcnc kita bisa ngerti Ian ngrasa, jon doenoenging kabisan kang bandjoer ana die·

neng moerid ikoe ora moeng ing papan kang gedhc Ian ramc bae.

senadian ing papan tjilik Ian sepi ija kesrambahan, moeng bac bcda aranc, mawa-mawa djenengl pa- moeiangane. Saka akching pamoe- Iangan kang oega ora mawang panggonan, kita kabch bisa ngerti, jcn toedjoewane kang premati, moeng bisaa mentjarakc sesoeroe- pan ing sadhengah panggonan, kang wohe ora lija bisaa njranani Ian njoekoepi marang kaboetoeha- ning noeswa Ian bangsa (ngaoe- rip) woesanane ndjaga santosa- ning djagad kita dhcwe. Kabch oemat ikoe mboetoehake maran3 katentreman, Ian ora tinekdir nggadhang marang retoe oetawa roesaking kahanane djagad, ija djagad kanggo oemoem, Ian ija djagade badan pribadi. Moeng- pegawejan kang kena dilakoni

dening prija. - nggajoeh soepaja hak-hake wanita ana ing dalem oerip bebrajan padha Ian prija,

l.~.p.

Kanggo nggajoeh ikoe ka- beh ora bakal gamp.ang, jen wa- nita dhewe

era

doewe hak - hak politiek. Tegese hak politiek ikoe, wanita kena meloe ngatoer Ian netepake at;)eran negara. lki wi·

\vit-wiwitane toewoeh pergern k·

an kanggo nggajoeh ;·olitiek::

kiesrecht. Wis mesthi bae tekan.!

kiesrecht ikoe ora sanalika. Dhi·

sike passief-kiesrecht kang gina- joeh dening para wanita. Sawise ikoe lagi actief kiesrecht. Perge- rakan iki alangane ora seth ithik.

Para kang om njaroedjoeki ma·

rang tradjange wanita mengkono ikoe gawe tegenpropagand:=t (propaganda kang kosok balen isine)

kcmq

soepaja para \vanit::i adia oleh hak kiesrecht. Nan!'.Jing saka mempenge Ian saka nekade para wanita soewe-soewe keme- nanoan teka dhewe. Ina th.

1894, wanita lnggris kang" isih Ieqan wis oleh act;ef-kiesrecht.

Nalika ikoe actief - kiesrecht moenq kena kanggo badan-ba- dan pawakilan ing qemeente Ian sabanqsane ikoe. lnrJ parlement doeroeng oieh. Nanging sawisc

Gambar inr1 d!10ewoer iki nClakake nalilca kapal ,,S l a m e (' dibrondong bom dening moesoef1 ana ing Griekenland. Sarehning ora tahan maneh marang serang':'!n kang ngawoer maoe kapal

.. Slamet" kcpeksa · nemoe tiw:Js · ambles ing · dhasaring laoet.

Referensi

Dokumen terkait

Boekoe-boekoe toneel ikoe ija oega betjik banget; akeh sari- sarine kang apik sarta edi kang hisa dipethik kanggo panggoe- lawenthahe rochani Ian djasmani lichaam en geest kita.. Main