Djoem. 1 Dec. 1939
Pangaos langganan
Sasasihna f 1,50: sakwart. f 4,50 . .£6,—
Losse-nummer ... 10 sen Loeareun Indonesia .
Pamajaran kedah ti pajoen Dikaloearkeun koe Pagoejoeban , Pasoendan”
Typ. .Pengharepan" Bandoeng.
No 284 - Dikaloearkeun 2 lambar
Den Haag-Bogor
Ti barang proeng perang nepi ka ajeuna geus nintjak boelan kaopat, iwal ti mimitina pisan kaojagkeun koe harga barang, toeloejna mah pakoem- boehan bangsa Indonesia ba- ngoen noe tibra pisan, ajem, tengtrem enggoning ngaban- doenganana bedja-bedja perang
teh.
rasa geumpeur, galideur »te- wa tagiwoer, sama sakali teu njampak. Noe pogot ngaregep- keunana, boh matja soerat kabar, boh ngabandoengan radio atawa nanggap tjarita batoer, beuki dieu teh kalah ka siga beuki ,resep,” koe tambah ragotna, moen anoe keur laladjo wajang mah sedeng poponjona, soengkan ninggal- keun.
Padahal henteu kitoe kara- ana koe sedjen golongan bang sa mah koe noe marangkoek di dieu di Indonesia, sa- perti koe golongan bangsa Walanda pangpangna.
Moen ngarendjag tea mah geus sababaraha kali ngaren-
0ze.
djag, sababaraha kali reuwas atawa kareureuwasan, terka- dang sawareh mah geus teu tibra sare, teu ngeunah dahar.
Moal katangen kitoe oepama koe oerang dibandoengan di sisi djalan, di hotel-hotel atawa socigteit, di bioscoop dj.s.t.
Soemawonna dilelekan ditanja sacerang-saoerang mah, noe moal tea bisa nangenan ka- geumpeuranana atawa kagali- deuranana teh.
Tapi oepama soerat-soerat kabarna noe ditengetan, soerat- soerat kabarna noe bisa dipake oekoeran hawa dina pakoem- boehanana, ngan sirik teu oeng- gal powe noedoehkeun ka lebah dinja.
Pokona dilantarankeun koe beuki dieu beuki soedana ka- pertjajaan: Nederland bakal pageuh mageuhan neutraliteit- na, atawa: kanetralan nagara Walanda moal aja noe nga- ganggoe.
Roepa-roepa kadjadian dina perang ajeuna ngoerangan eta kapertjajaan, saperti keukeuh- na nagara2 anoe keur perang .norobos” NeJerland koemesin- mesin ngapoengna, sababaraha rintakan aja bedja magar Duitschland rek ngabedah watesna, sababaraha hidji kapal (Nederland) noe djadi wadal perang, ngorbankeun pirang2 djiwa anoce teu toeah- teu dosa, toeloej atoeh roepa2 atoeran anoe keur taroeng noe katjida ngaroegikeunana ka nagara Walanda, tjara bahaja mijnen di tengah sagara, con- trabande-politiek Inggris, an- tjaman pihak Djerman noe ngaweweleh magar Nederland teu tjoekoep wnolakna kana atoeran Engeland, ganggoean palajaran | Downs|, ganggoean post (verkeer) dj.r.r.d.
Isu kabeh nambahan seber- na noe mikiran positie Neder- land dina perang ajeuna.
Tapi, ari noe katjida nga- geumpeurkeunana, boh ka Ra- jat Walanda di nagrina, boh ka bangsa Walanda di dieu mah, noe kadjadian dina pa- nanggalan boelan toekang (No- vember/, Venlo-incident djeung roepa-roepa atoeran pamaren- tah anoe pasamboeng ka dinja, incident noe ngorbankeun doea oerang Inggris djeung hidji opsir Walanda ditaradjang te- roes dibawa kaboer koe oerang Djerman ti wewengkon naga- ra Walanda, aja poeloehna ki- lometer ti wates!
Lain koe kadjadian-kadja- dianana atawa incident-inci- dent-na teuing anoe matak pohara ngageumpeurkeunana ka bangsa Walanda di oenggal madhab mah, tapi koe lebengna sedja ti pihak noe wadjib,
Nederland oge teu mere kate- rangan, teu kalis koe dipenta, sanadjan geus pada ngoear- ngoear koe soember bedja- bedja ti atawa di nagara Jian.
Ieu noe ngalantarankeun goe- linggasahanana bangsa Walan- da teh, oge noearaja di oerang.
Kaharti deuih, lantaran kadja- dian tanggal 9 November, di- embarkeun koe sebaran radio nagara lian harita keneh atawa isoekna, ti nagara Walanda mah kakara betoes sanggeusna nintjak tanggal ngalikoer.
Pantes oenggal soerat ka- barna ngedafkeun katoegena- han, teu soeka dipeungpeukan panonna, ditjotjokan tjeulina dina kadjadian noe eukeurna sakitoe hebatna, sakitoe matak rarandjoeganana. Den Haag djadi ' boeboelanan sarerea, pada ngaweweleh, pada neum- bleuhkeun reudjeung njalah- keun.
gebrek aan voorlichting uit Holland, waardoor de Indi- sche dagbladen niets konden doen tot tegengang der in Indie sterk tot uiting geko- men onrust. Dat die onrust hier bij zeer velen heerschte, is bekend.” (J. B. 25 Novem- ber 1939).
Noe anehna—tjeuk J.B. ne- roeskeun karanganana-di dieu- maksoedna bangsa Walanda di dieu! Red. Sip.— keur meu- djeuhna poejang-pajengan teh, minggoe eta djeung sabadana, ti pihak pamarentah Hindia mali teu ngadenge naon2, sarta leuwih ti kitoe, dina hal ieu teh sarerea njanghareupna ka pamarentah di Nederiand.
Nepi ka siga pisan dina mangsa di dieu geundjleung, geumpeur noe sakitoe hebatna teh, pamarentah (di) Bogor mah koe Indische publiek teu katendjo, paningalna bablas ka Nederland, sanadjan tjeuk atoeran pamarentah di dieu oge noe koedoe gantjang meper kaharenghenganana.
Sakali deui: nepi ka siga euweuh pamarentah di dieu mah, atawa leuwih merenah:
ajana teh jain di Indonesia noe djiwana 65 malioen oerang, tapi di ditoe toeh, di noe djaoeh, di Stockholm atawa di Valparaiso.
,Het is zeer opmerkelijk dat men in Indie in die week, en daarna, niets van de eigen Indische Regeering hoorde, doch nog opvallender is dat men zich ook hier z60 geheel en alleen orienteerde op de Regeering in Nederland...
dat men het bestaan cener Indische Regee- ring volkomen vergat.
Het was juist, als bestond er in die dagen geene Indische Regeering: het Indische pu- bliek zag volstrekt langs Buitenzorg heen naar de Tegeering in het Moederland, hoewel het toch de Indische Regeering had moeten zijn van wie de poging tot herstel der rust en tot opheffing eener ten onrechte gewekte spanning had moeten uitgaan.
Nogmaals: het scheen alsof er eigenlijk geene Indische Regeering bestond, of liever : dat deze zich niet bevond in dit lani met 65 millioen in- woners, doch zser ver weg, te Stockholm bijv., of te Valparaiso.”
Toeloejna ,,ngaweweleh” Zijne Excellentie de Gouverneur-Ge- neraal, noe teu kersa meper kageumpeuran Indische publiek, koe andjeun, dina radio, lamoen perloe sabada mapaj katera- ngan ka Nederland, nerangkeun kaajaan noe sanjatana.
sIndien te Buiteuzorg een beter en vollediger begrip aanwezig ware geweest van de behoeften, verlangens en nooden der Indische samen-
ialah soember bedja-bedja di leving, dan had Zijne Excel- Men heeft geklaagd over
Sipatahoenan
Hoofdredacteur : MOHAMAD KOERDIE
harepan
Ditaradjangna Finland.
Bedja noc pangheulana ka tampa koe Londen, Tjeuk Reuter ti Londen, noeroetkeun bedja ti Helsinki, balatantara Sovjet - Rusland geus ngabedah wates Kinland.
Naradjangna atawa ngabe-
dahna wates teh di sababara-
ha tempat di gegenteng Ka- relie.
Di Helsinki diembarkeun tanghara bahaja ti awang- awang, sarta teu koengsi saba- raha lilana broel mesin-mesin ngapoeng Rusland loehoereun kota Helsinki. Henteu tjenah ari ngaragragkeun bom mah, sarta koe barisan mariem di handap gantjang dibedilan.
Pandeuri aja bedja ,,United Press” magar mesin-mesin ngapoeng Sovjet teh ngarag- ragkeun lima bom ka lapang pangapoengan Helsinki.
Leuwih djaoeh U. P. nerang- keun kieu :
Powe Kemis (kamari Red.
Sip.) isoek-isoek keneh pisan barisan Roeslan di wates nga- mimitian ngabedil ka pihak Finland, Kota Siborg di deu- keut wates dibonfbardeer, gan nepi ka ajeuna bedja kaseboet teh tjan aja noe netep- keunana.
Ti Helsinki diwawarkeun deui, tjenah ajana tanghara
Padjengkeun
5 IR
lentie den Gouverneur-Gene- raal, eventueel na zich in Holland te hebben geinfor- meerd, zich door middel van de radio tot het Indische publiek gewend met eene Uiteenzetting van den toe- stand.
Kitoe ringkesna katoegena- han Java-Bode, koe katoe- naan Bogor djeung Den Haag dina wngembarkeun kaajaan (kadjadian) noe sakitoe matak reuwasna ka bangsa Walanda (lain ka 60 malioen djiwa Indonesia! Red. Sip.), kitoe, siga kitoe katoegenahanana A.L.D, - de Preangerbode, kitoe, siga kitoe katoegenahan koran- koran Walanda noe sedjenna, noe toenggal djadi kalangkang pakoemboehan bangsa Walanda di dieu.
Kahartina koe Sip.:
Lamoen tjan naon-haon, teu perang teu miloe taroeng atawa kasered ka riedan djoerit koe nagara sedjen, kakara koe incidentje sakitoe . . . . (inci-
dentje lamoen dibandingkeun
Soenda sawawa!
Indonesier insjaf !
Tiasa disebat kitoe, oepami bangsa oerang sili-emoetkeun dina kamadjenganana,
koena dina economiena.
paocesahaan koe bangsana!
Galeuhan barang-barang kaloearan PERBOE!
PANGERAN SOEMEDANGWEG 99-99a - 99b atanapi nelepon ka nomer
Telefoon 3144 BANDOENG
Finland ditaradjang ....
Helsinki djadi boeboelanan bombers Roeslan.
Pamarentah Finland masih aja keneh badami.
bahasa ti awang-awang teh po- we kemis |kamari| poekoel toedjoeh leuwih saparapat lisoek-isoek|, noe teu koengsi lla raboel mesin-mesin nga- poeng Roeslan, ditoetoerkeun koe bomber anoe katjida gede- na, toer handap deuih ngala- jangna teh, sarta toeloejna les ngiles ka lebah Golf van Fin- land.
Sagala roepa toetoempakan di djero kota (Helsinki) gan- tjang cureun tjenah geus ka- roehan kitoe teh, tapi kaajaan henteu noedoehkeun kageum- peuran, sabalikna, publiek teh kawas noe geus katjida gilig- na. Kantor-kantor post djeung telegraaf ditoetoep, nepi ka aja deui tanghara jen ,,sagala roepa salamet !«
Sadjam lilana kaajaan ki- toe teh.
Noe pangheulana djaradi wadal panaradjang Rusland.
Di kota2 industrie, sakola djeung roemah2 sakit.
Noeroetkeun bedja - bedja pandeuri mah, bedja noe asalna ti soember bedja-bedja Finland di Helsinki, bom panaradjang Sovjet-Rusland teh nimboel- keun bahaja anoe hebat pisan di salasahidji poeseur industrie anoe gede, pirang-pirang djiwa djadi wadal, pangpangna di
baba- anoe diadegkeun
B3 O
Fabriek 3017
djeung grensincidenten noa biasa kabedjakeun di nagara sedjen) pamarentah Walanda geus teu metoe mere katera- ngan anoe tetela, noe rikat djeung tangginas, keur kapen- tingan Rayatna di Nederland atawa di Indonesia, atawa hoesoesna pakoemboehan bang- sa Walanda di dieu, mang- salempangkeun koemaha la- moen (aja) kadjadian noe leuwih parna! Oelah nepi ka derna (kapaksa) miloe taroeng teh!
Ieu noedoehkeun teu sakoe- maha matak reugreugna per- hoeboengan (beungkeutan) an- tara Bogor djeung Den Haag, antara nagri djeung djadjahan.
Pamarentah di dieu denih teu bisa naon-naon.
Moal kitoe kadjadianana, oe- pama di dieu aja pamarentah anoe sawawa, sawawa dina har- ti matjakal, bisa tanggoeng djawab sorangan henteu sagala koemaha Den Haag teuing!
Mh. K.
Djoem. 19 Sawal 1358
Pangaos Advertentie
Sadjadjar kolom ....if# 0,20 Pangsaeutikna 1X moeatf 2,50 Pamajaranana kedah ti pajoen
Redactie & Administratie Moskeeweg 28 Telefoon 3352 Bandoeng Drukkerj ,,Pengharepan”
Moskeeweg 26 Telefoon 8352 Bandoeng
Lambaran ka 1 - Taoen ka XVI SEE ISA 7
ea AE A3
Wartes Sirectie.
»tali sareng bade ,,diroeatna” Gedong Sipata- hoenan di Moskeeweg 28 Bandoeng, dina wengi SENEN ping 3/4 December 1939, koe djalan ieu Directie Sipatahoenan
para djoeragan abonne's sareng ngahatoeranan & Drukkerij Pengharepan,
adverteerders ngaloeoehan dina waktosna, ngawitan taboeh 8 wengi.
Ka bala rea, apse hads ngersakeun ningali, ditampi kalawan kabiny,o-seuna.
Saterasna ka para djoerag' “ee teu kagoengan kasempetan saroemping sareng Jina wak- tosna ,Sip. diroeat,” disoehoenkeun karidoan manahna, kersa maparin pangdo'ana, soepados Sipatahoenan di tempat milikna pribadi teh, tam- bih-tambih kadjembaranana, iasa .. . ngalaksana- keun plan 5 taoen noe kaopat noe ajeuna noedjoe dihantja.
Sawadina ti pajoen kasanggakeun moegi agoeng tjoekoep loemoer, djembar pangampoera, bok bilih dina waktosna Sipatahoenan dipestakeun teh, roepi- roepi kakirangan dina pangangkenna.
Directic
SIPATAHOENAN & PENGHAREPAN.
Kelam An an RE en PR TETAPI ERA
sakola-sakola djeung roemah- roemah sakit.
Rea deui kota-kota industrie anoe sedjenna anoe ditaradjang koe Roeslan ti awang-awang teh: beurangna Siborg kadoea kalina ditaradjang ti awang- awang.
Barisan armada laoetan Roeslan di sagara Baltisch geus ngagenggem poelo Hoch- land.
Finland dina kaajaan perang Diembarkeun koe president Callio.
Koe president Callio diem- karkeun jen nagara Finland teh ajeuna keur aja dina kaa- jaan perang. Perloe diembar- keun kitoe, ngadjaga kasala- metan nagara djeung pamaren- tah.
Noe diheulakeun koe Sovjet-Rusland
Bom noe njekel rol ka- tjida pentingna.
Bedja - bedja pandeuri anoe katampa ka Londen njeboet- keun, magar panaradjang So- vjet-Rusland teh diboeboekaan koe ngambreg ka djodjontor anoe perenahna antara Teloek Finland djeung Talaga Ladoga.
Taroeng hebat ajeuna kadja- dian di Karelie. Pirang-pirang kota wates dibombardeer koe Sovjet.
Barisan laoetan djeung bari- san djomantara Roeslan di Teloek Finland ngadjalankeun aksi hebat.
Tjeuk ministerie barisan awang-awang Finland aja doea mesin ngapoeng Sovjet anoe diperegpeg koe mariem, hidji beunang, ragrag deukeut Hel- sinki.
Noe dipakenaradjang panga- poengan Helsinki mah tjenah bom teh laleutik, atoeh nga- rosksakna oge teu pira.
Perang model Engeland.
Pamfletten dipake ngahoe- djanan Helsinki.
Rea deui mesin-mesin nga- poeng Roeslan anoe ngawoer- keun pirang-pirang pamfletten loehoereun kota Helsinki, se- baran noe maksoedna menta soepaja pamarertah, pangpang- na premier Cajander djeung opperbevelhebber balatantara Finland gantjang disina eureun :
lamoen geus kitoe mah tjenah tanwande kaajaan poelih deui kana rapih. Ari premier djeung opperbevelhebber tea di Fin- land mah pohara dipikaresepna koe balarea.
Dibedjakeun deui hal dibom- bardeer-na kota Siborg, sarta djaba ti eta teh oge pirang- pirang kota industrie anoe parenting, tempat moeseurna pabrik-pabrik cellulose djeung kai.
Ngadjoegdjoes ka Teloek Finland.
Kota-kota basisir dibom- bardeer.
armada laoetan Kroonstad bral miang ka Teloek Finland.
Pirang-pirang kota basisir dibombardeer koe mariem tina kapal-kapal perang djeung tina mesin2 ngapoeng. Tjan aja bedja koemaha karoeksakanana mah.
Ditaradjangna Finland teh di daratan ti tiloe madhab, nja eta ti lebah gegenteng antara Teloek Finland djeung Talaga Ladoga, di atawa ti Karelie djeung ti beulah kaler.
Barisan Roeslan ti
Moskou teu mere katerangan naon-naon.
Kawas memang geus di adjam ti awalna rek naradjang ten.
Tjeuk bedja ti Moskou, di kota kaseboet mah sama sakali teu bisa meunang katerangan tina hal ditaradjangna Finland teh. Pihak opisil loepoet teu daek mere katerangan.
Peuting tadi Molotoff bianta- ra dina radio, maksoedna ngembarkeun jen Roeslan rek megatkeun sagala roepa per- hoeboenganana djeung Finland.
Siga pisan memang geus di- adjam ti awalna Roeslan rek naradjang Finland teh, toeloej atoeh dihasutkeunana lantaran terang oepama diengke-engke mah Teloek Finland kaboeroe ngagebleg djadi es, kaajaan noe katjida bakal njoesahkeunana ka gerakan perdjoerit.
Panawaranana pihak Ame- rika-Sarikat anoe diasongkeun koe minister Cordell Huli pi- keun ngajakeun djalan baba- damian, koe pihak Sovjet di-
tolak.
Sai ae ata dab
“ 3 ka
! 8
DJOEMAAH 1 DECEMBER 1939 19 SAWAL 1358
Japan moal ngantep Inggris sakama-kama.
Argentinie miloe protest.
Kapal Inggris djadi deui wadal mijn
Japan teu rek ngantep.
Inggris nahan exportna nagara Djerman.
Tjeuk Domei ti Tokio, tjenah minister oeroesan 'oear nagara Japan, Nomura, geus sasaoeran ka ambassadeur nagara Inggris noe aja di kota Tokio, jen pamarentah Japan teu rek ngantep tangtoengan Inggais perkara nahan exportna naga- ra Djerman di tengah samoe- dra, lantaran koe ajana tinda- kan saroepa kitoe,
andjeunna, kapentingan ieu nagara (Japan) tanwande baris kaganggoe.
Kapal Inggris deui bae.
Ajecuna mah ,lonian."
Noeroetkeun bedja noe dise- barkeun koe Transocean ti Amsterdam, tjenah noeroetkeun bedja noe katampa ti London netelakeun, jen hidji kapal api Inggris ,,Ionian”, noe oekoera- nana aja 300 ton, dina powe kamari teh isoek-isoex geus neunggar mjjn di sisi basisir Inggris beulah Wetan, nepi ka kaleboehna.
Pangeusi eta kapal kabeh katoeloengan koe kapal Inggris noe harita keneh gantjang mere pertoeloengan.
Noe djadi wadal dina
»sRawalpindi.“
Aja 265 oerang.
Reuter ti London nerang- keun, jen noeroetkeun wawaran opisil noe dikalosarkeun koe admiraliteit Inggris, tjenah
sa0er
djoemlahna pangeusi kapal ,»Rawalpindi” noe suwatara waktoe ka toekang kaleboeh lan taran ditaradjang koe kapal perang Djerman teh, djoemlah kabeh aja 256 oerang, di anta- rana aja 39 officieren djeung 226 oerang bawahanana.
Noeroetkeun sangkaan noe djadi bojongan moesoeh mah djoemlahna teh katjida pisan saeutikna, da noeroetkeun tja- tetan ngan oekoer aja koerang leuwih 26 oerang.
Basis kapal oedara tjai Dierman.
Noe kapapantjenan masangkeun mijnen.
Djoeroe kapal soerat kabar ,Petit Parisien" noe aja di la- pang pangperangan koelon, Charles Morice, tjeuk Reuter ti Parijs, ka soerat kabar geus ngabedjaan, jen di poelo-poelo di Laoet Kaler, noe pernahna antara Denemarken djeung Nederland, nja eta peuntaseun Wilhelmshaven djeung Cuxha- ven, pang-pangna antara tem- pat ngamoearana waloengan Trechter, Elbe djeung Ems, ajeuna teh geus dibeberes sarta dioeroes didjieun tempat arin- ditna (startpunten) barisan
djomantara laoet Djerman, noe teu aja eureunna teroes nga- djalankeun activiteitna, masang masangkeun mjjnen.
Argentinie teu
tinggaleun protest Kana poetoesan Inggris.
Pamarentah Argentinie, tjeuk Reuter ti Buenos Aires, geus
CB —
Engeland ngarendjag deui bae
Kaget kecur ka sakitoe kalina !
Tjeuk Havas ti Londen, be- dja-bedja hal ditaradjangna Finland koe Sovjet-Rusland teh katjida ngagetkeunana ka ka- langan opisil di Irggris, noe nepi kasaat pangdieuna teroes teu eureun2 tarekah njapih nog papaseaan, dina pangha- repan Sovjet-Rusland daek di- sapih, oelah noeroetan Hitler.
Nepi ka powe ieu mah taja commentaar naon-naon ti pi- hak pamarentah Inggris terha dep panaradjang Sovjet-Rusland teh, ngan aja katerangan, tje- nah kadjadian kitoe teh bakal katjida telikna diocelik koe pi- hak Inggris, sabadana kakara netepkeun koemaha tangtoenga nana
Helsinki djadi laoetan seuneu.
Ditaradjang koe sapoeloeh mesin ngapoeng.
Tjeuk Reuter ti Helsinki, ieu kota teh geus der ditara- djang koe sapoeloeh mesin ngapoeng Sovjet-Rusland. Pi- rang-pirang adegan djadi laoe- tan seuneu. Bombers daratang- na teh doea-doea atawa tiloe- tiloe. Aja bom anoe ragrag ka deukeut station, ngalantaran- keun antjoerna katja-katja djandela (panto) di wewengkon eta, oge ka noe aranggangna.
Pohara legana bagian kota anoe dihoedjanan koe bom- bahaja-seuneu (brandbomen) teh, ngalantarankeun antjoerna kaajaan noe dihoedjanan.
Genep adegan di Fredericks- gaten kahoeroean, technisch hoogeschool kadoeroek.
Tanghara bahaja ti awang- awang teroes ditabeuh nepi ka sore pisan. Di poeseur kota woengkoel aja doeapoeloeh bom noe ngaroeksak: di Hel- sinki beulah kaler aja bahaja kahoeroean anoe katjida he- batna, moemboelna haseup
gatkeun sagala roepa per Pamarentah Finland eureun
Aja harepan njieun deui noe anjar, noe bisa baba- damian djeung Sovjet- Rusland.
Tjeuk United Press ti Helsin- ki, pamarentah Finland ajeuna geus ngetjagkeun kaloenggoe- hanana: gede harepan bisa ngabangoen deui pamarentah anjar, noe bisa babadamian djeung Sovjet-Rusland, bisa manggihkeun kasoegemaan ka doea pihakanana.
Doeapoeloeh mesin ngapoeng.
Tieuk bedja anoe katampa ka Paris.
Tjeuk Havas ti Parijs, noe- roetkeun bedja-bedja ti Helsin- ki, doeapoeloeh mesin nga- poeng Sovjet geus ngabom- bardeer Siborg ti awang- awang djeung basisir Finland noe sedjenna, koe bom noe biasa dipake nimboelkeun ba- haja seuneu (kahoeroean).
Poegoeh bae, di pirang-pirang tempat der timboel bahaja seuneu anoe katjida hebatna.
Aja deui tiloe bomber So- vjet anoe ngabombardeer panga poengan Helsinki, ngaroek- sakna teu sabaraha.
Ditambahan deui koe kate- rangan, tjenah balatantara Sovjet teh geus bisa ngageng- gem djodjontor Rybachi we- wengkon Finland, di beuiah kaler di lebah wates antara Finland djeung Roeslan.
Amerika-Sarikat djeung Sovjet- Rusland.
Paham Senator Pittman.
Oepama Roeslan naradjang Finland, tjeuk Senator Pittman, aloesna Amerika-Sarikat me- hoe- boengan. diplomatiek djeung Sovjet-Unie.
Kitoe oenina bedja Reuter ti Washington.
(Ajeuna Finland ditara-
katendjo ti kaanggangan. djang...Red. Sip.)
SIPATAHOENAN ngasongkeun protesanana ka
ambassadeur nagara Inggris noe aja di eta nagara, tina perkara poetoesan Inggris pi- keun ngadjalankeun kakerasa- nana di samoedra,
Noeroetkeun kateranganana pamarentah ieu nagara tjenah masangkeun mijnen kalawan sakama-kama katoet poetoesan nagara2 mitra pikeun nahan sakoemna export Djerman teh, djadi hidji atoeran noe papa- lingpang djeung eusi katoet dasar-dasarna kapoetoesan noe ditetepkeun di Parijs dina taoen 1856 djeung katetepan di Den Haag dina taoen 1907. Lian ti kitoe ieu nagara aja hak pikeun protest lamoen kapentinganana tea kaganggoe.
Di lapang pangperangan tiiseun.
Noeroetkeun wawaran noe dikaloearkeun isoek-isoek koe oppercommando barisan per- djoerit Parantjis tjeuk Reuter ti Parijs, netelakeun, kaajaan di lapang pangperangan peuting tadi teh, teu beda ti noe geus kaliwat, teu aja kadjadian noe penting.
Panaradjang Inggris ka poelo Borkum.
Moclangna — ngaliwatan Nederland.
Tjeuk Transocean ti Berlijn, noeroetkeun katerangan ti ka- langan noe beunang dipertjaja tjenah tina perkara panara- djang Inggris noe didjalan- keun ka poelo Borkum teh di dieu bisa diterangkeun deui kadjadian, noediwawarkeunana koe oppercommando Djerman kakara poe kamari.
Eta panaradjang teh didja- lankeunana waktoe aja hali- moen malah ngalajangna ka- pal-kapal oedara katjida pisan handapna.
Eta abroelan kapal cedara Inggris teh daratangna ti le- bah poelo-poelo Nagara Wa- landa, sarta koe lantaran nga- lajangna katjida handapna, atoeh ngabogaan kaoentoengan djeung karoegian noe pohara.
Kaoentoenganana — doemeh lamoen ngapoeng kitoe tel henteu boeroe-boeroe katangen, atoeh bisa njingkahan kaka- soran. Ieu panaradjang hen- teu ngandoeng harti kaper- djoeritan tapi gegeden mah oekoer demonstratie.
Noe aja leuwihna tina ka- oentoenganana teh nja eta karoegianana, lamcen ngapoeng katjida handapna saperti kitoe, nja eta henteu bisa aja kasem- petan keur ngaragrag-ragrag- keun bom. Eta barisan henteu bisa ngadjalankeun panara- djang nanaon iwal ti naradjang koe bedil mesinna bae, sarta nja noe djadi wadail harita oekoer aja hidji djelema noe tatoe.
Ti dinja kapal oedara Inggris/
teh teroes maroelang ngaliwa- tan nagara Walanda. Eta pa- naradjang didjalankeunana oe- koer sawatara menit bae.
Tjeuk katerangan Inggris.
Noeroetkeun kateranganana pihak Inggris noe ditetelakeun koe ministerie oeroesan pa- ngapoengan tienah waktoe naradjang ka Borkum teh geus njatetkeun kaocentoengan noe katjida gedena, lantaran di- dinja aja doea kapal oedara tjai Djerman noe djadi wadal, roeksak ditaradjang koe bedil mesin Inggris. Lian ti eta oge harita bisa njieun potret2 noe katjida pisan gede goenana.
Eta panaradjang didjalan- keun koe 12 kapal oedara Inggris.
Australie
Dienstplicht.
Dikeunakeun ka noe oe- moerna 21 taoen.
Koe proclamatie noe dika- loearkeun koe pamarentah Aus- tralie, tjeuk Reuter ti Canbera, geus ditetepkeun sakabeh lalaki noe henteu boga pamadjikan, noe oemoerna nintjak 21 taoen-
rentah soepaja ngadjalankeun kawadjiban
djero waktoe 11 minggoe.
suppletoure
kaperdjoeritan Koe minister oeroesan Finan- cien ajeuna geus diasongkeun bahroecteng noe netepkeun jen taoen ieu mah teu bakal diajakeun pamenta anjar ka Rahajat Australie teh, tapi dina taoen belasting noe bakal datang.
Pamarentah taoen ieu teh baris ngagedean deui doeit tjadangna koe ngajakeun in- djeuman bank, tapi kahareup ditetepkeun beubeunangan na- gara koedoe beuki loba koe djalan indjeuman ti loear nagara djeung padjeg anjar.
Lian ti cta ajeuna geus di- rarantjang pikeun ngalicentiean sakabeh barang import noe daratangna ti Jain nagara pondsterling. P-
lerland
Bahroeteng defensie.
Keur mageuhan kaneutra- lan icu nagara.
Tjeuk telegram ti Dublin tjenah rarantjang wet noene- tepkeun bahroeteng keur de- fensie, nja eta keur kaperloe- an njieun kapal-kapal torpedo perloekeur ngadjaga kasala- metan di basisir, koe Dail teh us ditarma kalawan meu- ning oi ngalawan 50 soara.
Noeroetkeun kateranganana premier De Vallera tjenah eta kapal-kapal torpedo teh ka- timbang katjida pisan perloena keur ngadjaga djeung mageu- han kaneutralan Terland.
Pagawean pamarentah teh teu zja Jian iwal ti kalawan
ari
ngagoenakeun sagala roepa kakoeatanana ngakalan soepaja wewengkon laocetanana celah digoenakeun koe noe keur meudjeuhna madjoe djoerit.
Dem: Bire, saoer De Vallera, katimbang henteu njatoedjoean ngaloearkeun malioenan pond- Sterling, ngan bae pamarentah nimbang perloe ngaloearkeun cta djoemlah teh keurmageuhan kaneutralan oerang. Dina wak- toe ajeuna noe-ngadjalankeun panaloengtikan teh barisan djomantara Eire, tapi katangen koemaha perloena dibantoean koe kapal2 perangna.
Indonesia
Perhocboengan palajaran djeung Nederland.
My .Nederland” djeung Retterdamsche Lloyd ngan nepi ka Genua.
Noeroetkeun wawaran noe dikaloearkeun koe Maatschap- pij .Nederland” djeung Rotter- damsch Lloyd” geus ditetep- keun, patali djeung lobana ba- haja mijn, perhoeboengan pa- lajaran antara Indonesia djeung Nederland teh moai diteroes- keun nepi ka Nederland-na tapi ngan oekoer nepi ka Genua, ti dinya mah malik deui bae.
Djadi sakabeh kapal noe rek balajar ka Nederland, ngan oekoer nepi ka Genua, ti dinja diteroeskeun koe djalan di da- ratan.
Jeu atoeran didjalankeunana teh ti barang mimiti kapal
»Slamet” ti Rotterdamsche Lloyd noe inditna ti Tandjoeng Prioek mangkoekna, djeung
»Johan van Oldenbarnevelt“ ti Mij .Nederland« ninggalkeun Indonesia.
Perkara soerat? Indonosia
Djeung dipariksaauana koe censor Inggris.
Noeroetkeun bedja noe ka- tampa koe J.B. tjenah ajeuna geus manggih kasaloejoean djeung pamarentah Inggris jen soerat2 Indonesia teh noe dibawa koe mail Nagara Walanda, henteu perloe dipa- riksa deui.
Postdienst Indonesia sora- ngan samemehna soerat2 tea diiangkeun, baka! mariksa heu- la kalawan tetela, tper meres- keun soerat2 tea, soepaja dina dipariksana oge bisa didjalan-
na teh samemeh pameakan
boelan Juni taoen 1940, dipa-
LAMBARAN KA I No. 284 TAOEN KA XVI
koelitnja saperti poetih aseli.
Harga :
. f 0,55 -
f 0,37"
Agent-agent Toko Fujino, Kosambi
Pot Besar . Kei sa uan
-
'MADAM BLANCHEs
Cream paling Djempol!
Mandhe
Bikin poetih-indah moeka. Baoenja wangi - sedep - haroem. Ini cream (Ibedak-basah) sanggoep meresep didalem koelit dan ilangken segala bibit pendjelek koelit, seperti djerawat enz. Tida kentara pake cream, kliatan
Importeurs :
10OGAWA YOK O" Semarang
Pekodjan 50.
di Bandoeng :
Toko Tanaka, Gr. Postweg
G. Satob. » Toyama. ”,
Hakata, Soeniaradja » Nipponkang. ..
Nakamura, Kaoeman 40 » Tokyo. . Kamiya, Tjitjadas « Sakura, "
PN NA Gan ae
Lapang pangapoengan di Atjeh.
Katimbang tjoekoep keur dipake tocroen koe kapal ocdara galede.
Sakoemaha noe geus dite- rangkeun ti heula, lapang pangapoengan di Sabang teh geus diomean djeung dilegaan, malah kalawan bantoean ti Subang Maatschappij.
Noeroetkeun bedja noe ka- tampa pandeuri tjenah eta lapang pangapoengan teh geus rengse malah waktoe dipetjak katangen katjida njoegemakeu- nana: malah geus ditetepkeun bisa dipake toeroen djeung naek keur kapal2 oedara noegalede.
Krawang
(Koe Poes. Mer.) Ngagantoeng Maneh.
Hidji sakitan tahanan di tangsi marsose anoe kasangka miloe ngarampog di Tloek- djambe, dina malem Minggoe n.a.k. geus kapanggih ngagan- toeng maneh koelamak badjoe- na anoe disosoweh heula toeloej dioentaj didjieun saperti tam- bang, nepi ka maotna.
Kitoe bedja anoe anjar? ieu katarima.
Poetoesan Landraad.
Anjar2 ieu Landraad Poer- wakarta geus ngadon mariksa perkara Rampog di tempat kadjadian eta kadjahatan.
1 di desa Tjimahi (ond.
distr. Klari) perkara rampog di Hadji Wahab tea.
Noe dipariksa aja 11 oerang kabeh dihoekoem ti 3 nepi ka 12 taoen. Malah aja saoerang saksi palsoe anoe miloe ka- hoekoem (?)
TI di desa Poerwasari (ond.
distr. 'Tjikampek) perkara rampog di Loerah Tambelang.
Noe dipariksaaja 7 oerang nja eta: Djaim, Iling, Kadoet, Entoek djeung Tolaj saoe- rang 9 taoen sewang.
Kemong djeung Sanim 6
taoen sewang.
Tjiandjoer
Silatoerahmi Pasoendan.
Koe boer-berna noe ngabe- djakeun Silatverachmi dina ieu s. k, elat2 oge noe noelis mer- loekeun meberkeun ieu toelisan, geusan netelakeun jen Pasoen:
dan Tjiandjoer oge teu ting- galeun, anjar2 ieu geus ngaja- keun gempoenganSilatoerachmi kalawan direntjeng - rentjeng koe golek noe njoegemakeun.
Tempatna di sakola Pasoendan.
keun kalawan katjida pisan
gantjangna. Noe ngadeugdeug gerejek, sa-
kola noe sakitoe tohagana teh
nepi ka leber ka djalan2. Di antarana katembong Kdj. Boe- pati djaler istri katoet para poetrana djeung tamoe2 ti Pa- soendan Bandoeng, Soekaboe- mi, Djakarta dj. s. t.
Djrg. Mh. Koerdie sesepoeh sakola Pasoendan moeka rioe- ngan, nganoehoenkeun kanoe saroemping djeung ka Kdj.
Dalem doemeh maparin nam- boet golek, gamelan djeung sa- poeratina.
Teroesna noe, kagiliran sa- saoeran teh Djrg. Gatot (Voorz.
Pasoendan) djeung Djrg. Af- fandie sesepoeh Golek ti Ban- doeng.
Satamatna disamboeng koe borobotna meretjon, gelegerna mariem, ngagembreng gambe- lanana.
Dina dengekna anoe ngawi- han gamelan noe laladjo geus teu tahan, ger keprok djeung ngagoeroeh tanda goembira, Komo dina proengna Rd. Goe- nawan (dalang) ngigeikeun wajang mah, teu kendat disa- woer koe keprok asa kaindit.
Poekoel 4 djanari disamboeng heula koe ngaroeat sakola, sar- tapk. 6 isoek kakara boebaran.
Di mana njangsangna ? Sawatara taoen ka toekang diploma (akte) Volksonderwii- zers sa-regentschap Tjiandjoer geus dipoendoet koe noe wadjib dikoempoelkeun koe sa-School- opziener2na.
Heuleut 2 3minggoe teroes dipoelangkeun deui kalawan beres ro&s di ressort I—Il mah.
Noeroetkeun katerangan ti noe baroga kapentingan, di ressort III mah tjenah nepika waktoe ieu bedja ditoelis teh tatjan aja noe kapoelangan.
Malah geus seubeuh nanjakeun, boh koe lisan, boh koe soerat, tapi djawabanana tetep teu njoegemakeun.
Pikeun Goeroe2 (N.s.| noe dibenoem atawa noe dipindah- keun ka djaoehnahal ieu teh ngadjadikeun barebedan noe lain loemajan. Koe kitoena moega2 jeu toelisan djadi per- hatian noe wadjib.
Djakarta
Lantaran naekkeun sewa imah Didengda f 500.—
Powe Kemis isoek-isoek landgerecht Prapatan geus mariksa hidji bangsa Arab ngaran Said Mochamad bin Asas bin Sech Assalabijah Alsudroes, lantaran didakwa geus naekkeun sewe imah di Krekot.
Poetoesanana manehna di dengda 2Xf 250.— atawa boei 2 boelan.
bajar contant. -
“han et ang 205 NanaNP Ob APU ANN ARA Ge en ANN 3 MEN SOan ALaan ane Tensi”“Seet 1 Ana Gi butaGua“Ga.
NaBear Harita keneh dengdaan di- Na
DJOEMAAH 1 DECEMBER 1939 19 SAWAL 1358 Me
MPaa an Tr Te ARE
Kiriman
Locar tanggoengan redactie.
Ngawaler Abonn. Sipatahoe- nan No. 9505 (Kemis 23 No- vember 1939) noe djoedoelna : Tjap jangkar ngariboetkeun
tableg.
Soepados para maos djadi tinggali, noe dimoeat koe Abonn. No. 9506, meh sadaja- na teu akoer sareng boektina.
Da anoe leresna mah kijeu:
a. DiBabakanloa dessa Tji- tangtoe, teu aja Tjap Djangkar, djalaran parantos liren. Mala- han salasawios anoe njang- gemkeun bade tableg oge, tilas Tjap Djangkar, nya eta wasta poen Badir, sadajana bareng liren sareng eta.
b. Di Tjipari sareng di Wana-
adja tenaja P.S. I.I., aja oge
K.P.K. marsi P.S.LI. mah
varantos diroejeer (dilepas) koe 5.
Doeka naon margina, War- tosna mah....c. Pihak Politie ngantep:
Eta oge lepat, margi dina waktioe K.P.K. njoerakan ka oerang Babakanloa, teras di- Godag koe oerang Babakanloa.
Oepami teu aja Politie tang- cos aja kadjanteran.
d. Tina njebatkeun seneurna doengkap aja 2000, eta
-omo bokong. da paling
k!.600 ti doea piha-no
ma
54 ore
kanana.
e. Tina perkawis lapor, leres.
Nanging anoe kalaporanana asa ditipoe. Djalaran waktosna la- por bade ngawitan taboeh 9.
ari boektina ngawitanana teh taboeh 8 kirang-langkoeng.
Djadi dongkapna Djoeragan Loerah ka dinja taboeh 9 ki- rang saparapat, parantos boe- baran. Malah harita oge teroes njabab ka Hoebatri lantaran soelaja djangdji.
Anoe mawi aja tableg di noe tjaket, asal-moeasalna kieu:
Oerang Babakanioa teh hen- teu pro ka noe sok ngagelap- keum anoe maot kari-kari ejangna anoe disebat Djoeragan Hoebaeri ngaran Nji Ijoh, dina casih Siam maot, kalajan di- gelapkeun, malah diroeangna oge dina pakarangan eta pisau anoe bade dianggo propaganda koe K.P.K. (di Babakan Loa).
Djadi sangkaan oerang Baba- kanloa, lain erek Tableg Aga- ma, tapi rek propaganda ngoe- boer gelap. Lantaran salamina di Babakanloa tara aja tableg agama, sadjaba ti golongan
Tjilame. (noe tara ngoeboer gelap). Ari ien bet ngadatang- keun komplotan koeboer gelap.
Kitoe deui pihak Tjilame di- seboetkeun ngabarengan tableg,
eta oge bohong, lantaran Tji- lame mah titadina oge rek ngajakeun tableg samemehna, nja eta ti djam satengah $ tepi ka djam 9 (samemeh pi- hak K.P.K. ngamimitian). Ka- djadian boektina pihak K.P.K.nose ngabarengan, katoeroeg- toeroeg ngan sakeudeung. Atoeh kapaksa pihak Tjilame tableg- na ditoeloejkeun.
Tah sakitoe boektosna noe leres. Sareng oepami pihak K.P.K. ngarasa bener, leuwih hade mangadep bae, naha rek dakwa ka Pangadilan, naha hajang islach.
Katjida katarimana, Jantaran tangtoe kapanggih, mana noe salah mana noe bener, oelah soesoeloempoetan, matak man- djangkeun kagorengan, toer lakoe moemoesoehan teh di- tjegah koe Agama, dilarang koe nagara.
Wassalam (abn. Sip. No. 9166)
Babakanloa.
Kota
Poetoesan Landraad.
Di antara 13 perkara noe geus dipariksa koe Landraad Bandoeng teh aja 8 djelema noe perkara maling woengkoel, njaeta I. oerang Tjipageran, 0. , Dj., I. djeung A. tiloeanana oerang Tjilame, O. oerang Dje lekong B. djeung O. matoeh di Boeahbatoe.
Noe dipalingna teh kareta mesin djeung roepa-roepa ba-
rang, kabeh aja f 147,15 panga
djina.Hoekoemanana 6, 5, 6, 5, 5,6, 8, djeung 8 boelan pandjara.
Koers postwissel.
Keur ka Tiongkok.
Kuers postwissel keur ka
Tiongkok ngamimitian pot 1eu geus dirobah deui, nja eta hi- dji doilarna teh saroea djcung f 017 doeit di Indonesia.
Kareta mesin hirkoep deui bae Opat djelema noc djaradi wadalna
Diantara 12 perkara noe dipariksa koe Landraad kamari teh aja 4 perkara ngagasab kareta mesin noe asalna tina ngahirkoep, nja eta:
Lidja, oerang Babakan Soe-
rabaja noe geus sababaraha
kali dihoekoem lantaran nga-gasab kareta mesin djeung
ajeuna ngagasab deui 4 speda ti sala sahidji firma Europa, dihoekoem sataoen.H. Limahelu, oerang Baba- kan Soerabaja keneh, lantaran
ngagasab 1 kareta mesin, di-
hoekoem 2 boelan.Kendar, oerang desa eta ke-
neh, nja eta noe nanda dina soerat perdjangdjian hirkpep speda (bareng djeung H.L.) dihoekoem 2 boelan.Djadoen, idem, idem, oge di-
hoekoem 2 boelan.Kasgeldleening.
Kalawan ngingetkeun artikel 91 tina Stadsgemsente ordon-
nantie, Haminteu Bandoenggeus njieun consept besluit
hal kasgeldleening.Ieu indjeuman doeit pikeun kaperlocan ngaloearkeun doeit
dina rekening courant kapaoe-sahaiin -paoesahain 'Iaminteu,
nja kitoe deui pikeun ngaloear- keun doeit keur bagian-bagian pagawean biasa djeung loearbiasa dina taoen 1940 noe
baris dibadamikeun dina paha-diing Haminteu n.b.d. teh aja
f 600.000,— (genep ratoes re- boe perak).Njonja Beets.
Ngalereskeun.
Dina verslag hal diboekana djalan anjar dina Sip. kamari tea, diseboetkeun jen noe nga- goenting pita teh njonja Resi-
dent, eta teh lepat (kaliroezet), kedahna koe mjonja Beets (is-trina toean Burgemeester).
Ngan saperak sataoen
Sewaanana tanah Ha- minteu di Astana Anjar- weg, oeroet padjagalan lea.Noeroetkeun suppl. agenda
noe baris dibadamikeun dina pahadring Haminteu powe Rebo, tanggal 6 December n.b.d. B. en W. geus poerstel rek njewakeun tanah kaseboet noe legana aja 1487 Meter pasagi ka Studie comissie voor Tuberculose bestrijding (S. C.
V.T.) kalawan perdjangdjian
30 taoen.Ari sewaanana eta tanah noe rek dipake ngadegkeun consu- latiebureau T.B.C. teh ngan f 1— (saperak) sataoen.
Telegram ka Sarmi.
Mimiti powe kamari hulp- telegraafkantoor di Sarmi geus bisa nampa telegram saperti sasari.
Beak.
Elot Lotre gede.
Escompto di Bandoeng mere bedja jen elot lotre gede powe jieu oge geus beak didjoeal.
Noe njopet tasch eusi f 83.25.
Doea tjopet didjagrag-
keun ka Landraad.Dosa tjopet ngaran Saoed,
matoeh di Tjidoerian djeungDjoena, oerang Padasoeka, noe
atoeran
SIPATAHOENAN njopet iasch eusi doeit f 83,25
tea geus didjagragkeun ka Landraad.
Doeanana moengkir, tapi lantaran terang saksi-saksina djeung boektina, Saoed dihoe- koem 18 boelan djeurg Njoena
doea taoen pandjara.Laporan poeelisi.
Dina taggal 30 November.
Poekoel 12.50: J. H. M.A. Th.
controleur le kl. di P. T.en T.
dienst ngalaporkeun jen hidji postwissel ti Hadji N. di Tjire- bon pikeun mevr. S.A.S.M.B. di Naripan 50 reana f100 geus dibajar koe post sakoemaha biasa, tapi sanggeus dibajar aja katerangan jen noe nampa eta doeit £100 teh make con- trolekaart palsoe.
Poekoel 1: L.K.G. di Litson- laan 9B, eigenaar kolfiefa- briek ..Javaco" lapor jen ver- kooperna ngaran G.B.T. geus malsoe bon sarta nipoe kop!
d.s.te. kabeh pangadji 190.25.
Mobil ka soesoekan.
Katjilakaan di Tjigerc- leng.
Tadi poekoel 6 isoek2 d Tjigereleng aja katjlakaan.
Hidji mobil noe rek ka kidoel, lantaran gantjang teuing, sar- ta bisa djadi noe njetirna teu njaho jen aja got geus a80cp ka got djeung teroes tibalik bras ka socsoekan.
Noe taroempakna 2 bangsa Europa taratoc parna sarta teroes dibawa ka roemah sakit.
Ari eta mobil riksek sarta dihandjatkeunana koe noe pada naroeloergan, oerang kampoeng dinja.
Perkarana Liem Soei Keng alias Moh. Mansoer.
Dihoekoem 15 boelan.
Landraad Bandoeng geus marksa perkarana hidji dj- ma noe ngakoe moealap nga- ran Liem Soci Keng alias Moh Mansoer, matoeh di Gardoe- djatiweg, noe sawatara ming- goe katoekang geus ditahan di pangboeian jantaran disa- lahkeun nipoe roepa-roepa ba- rang dagangan pangadj' f 50,52.
Sanggeus diparksi saksi- saksina, Liem Soei Keng alias Mohm. Mansoer ditibanan hoe- koeman pandjara lilana satuoen djeung tiloe boclan. kalawan dipotong tahanan.
Henteu toeloes.
Hal ngajakeun artobrs di djero kota tea.
Sawatara boelan katoekang
koengsi diebrehkeun dina Sip.
jen Haminteu geus ngidinan ka toean FE. K. A. de Neve pikeun ngajakeun sababaraha autobus di djero kota, malah koe Sip. oge koengsi diterangkeun koemaha baris kadjadianana
(nasibnaj, oepama teroes diajakeun eta autobus, noe
nambangan di djero kota.Babakoena pisan lantaran baris ngagentjet ka Marhaen noe boeboeroeh nambangan delman dj.s.t.e.sarta matak nambahan kana lobana katji- lakaan di djalan, tapi ajeuna
— —noeroetkeun poerstelna B. en W. noe baris dibadami- keun dina pahadring Hamin- teu dina poe Rebo n.b.d. teh eta bisloeit noengidinan katoe- an de Neve noe ksseboet tea ba ris ditjaboet, sabab kadjaba heuteu njoemponan kana per- djangdjianana, noe djadi ka- wasana toean de Neve oge geus nerangkeun jen moal toe- loes bae ngajakeun eta paoe- sahaan autobus di djero kota teh.
Sanggeus digawe lilana 31 taoen,
Koeli Waterleiding Ha- minteu ngaran Asik meu nang pangsioen | 6-—
Dina pahadring Haminteu n.b.d. antara noe sedjen-se- djenna baris dibadamikeun hal mere pertoeloengan ka hidji koeli ngaran Asik noe geus 31 taoen ngawoelaan ka Water- leiding Haminteu kalawan teu aja tjatjadna.
Koeli Asik teh digawena di Haminteu mimiti tacen 1908, djadi oepama noeroetkeun rnemen mah ma- nehna,teh boga hak nampa pertoeloengan doeit sakoemaha noe diterangkeun dina M.D.R.
1939 reana f 6,— saboelan.
Indonesia
Tjiamis
Tjiamis madjoe.
Pem. G. mere bedja:
Kota 'Tjiamis tambah lila tambah madjoe dina karesi- kanana, ganti taoen tambah bae komarana reudjeung Ka- madjoeanana teh.
Dina djero taven ieupisan 1939 ti sanggeusna sbemping Djoeragan Wadana kota Tjia- mis ajeuha kalawan pang- djoengdjoengna anoe ti pajoen, geus broeh-breh kamadjoeanana ata 'Tiiamis koe ngadegna Gedong Wrobelschool desa di — Beerresstraat, Tapang maen bal di karangsep: (djamban) kaaseep lapang ba! kelas hidi', ajeuna geus breh deui gedongsa kola Agama Islam anoe sakitoe ngadjenelengna djeung aloesna, eta kabel bogana desa Tjiamis, anoe bedjana baris dibockana dina tanggal 1 December 1939, kalawan dipingnin koe Goeroe Agama Islam kalocaran ti Mesir (Cairo), djcung Goeroe kaloe- aran H.I. K. anoe tangtoe tea ditampana kaoem Moes- Iimin Tjiamis reudjeung kaboe- ngahan pisan, soemawonlia oepama ningal kana tempatna sareng saga'a pakakasna mah sakitoe tjoekoepna toer araloes, eta sakola salilana dipasang listrik keur sadiaan dialadjar waktoe peuting, sabab noeroti- keun katerangan geus Joba noe menta djaradi moerid
» 5. ada laa Tin tni Singa Yapk 2
keur waktoe dialadjar beurang
kk KO
njakitoe deui wakice sore.
Atoer poegoeh bae moenp- goeh di Fjiamis hal di padjoe- keun dklikan Agama Islam toer tempatna anoe sakitoe pisoege- maeunana, kajawan di tangta- joengan koe noe ti najoen, deukeutna koe djasana Djoera- gan Wadana kalawan panang- tajoengan Djoeragan Patih
djeung K. Boepati, sakoemna Rajat kaboepaten Tjiamis, moal
teu ngarasa boengah.Moega-moega bae eta sakoia
aja kamadjsnganana gantjang
kaala boeahna lahir batin,njakitoe deui Frobelschool desa katingal pisan boeahna, loba moeridna, eta hidji tanda koe kamadjosan Rajat Tjiamis.
Ajeuna ngan tinggal noeng-
mne-noenggoe ngadjegirna ge- dong bioscoopna anoe modern,
lantaran pirakoe soegan teu rek di djadikeum mah, keur nambahan resikna kota Tji- amis, keur nambahan kama- djocan kota, ngamadjoekeun kacem-kacem padagang, nga- madjoekeun tatali hoeripnarigeusaneun ngoeroes anak rahma, moega2 di manah koe noe wadjib. (B.S.)
Desa Mangoendjaja ten aman ? Waktoe2 ieu di desa Mangoen- djaja loba pisan noe kapalirgan.
Meh oenggal peuting doeldel di ditoe di dieu. Malah noe kadjadian di Tjikeong mah ti beurang, waktoe noe boga
#mahna San'arikeur di sarawah.
Papakean noe diantjokeun keur lebaran teh Japoer diringkid ka- beh. Karosenja! Bangsatna nep!
ka ajeura tjan kapanggih.
Naon sababna Mangoendjaja teu (koerang) aman ? Ieu sa-
ldana djadi pertanjaan.
Sawatara waktoe ka toekang noe noelis ngahadjakenn ka Mangoendjaja, bari sakalian ngadjadjah Lakbok Kidoel hajang njaho kaajaanana. Ka- beneran harita teh powe Saptoe malem Ahad piisoekaneun powe pasar. Peutingna sihoreng teh rame no malasar meh kawas ti beurang bae. Pasar kabeh kaoebek. Barang nepi ka hidji tempat pernahna toengtoeng pasar beulah koelon, noe noelis katjida ngarendjagna bet loba djalma di dinja teh ting ra- rioeng sagoendoek?2, ari disidik- sidik sihoreng keur ngarioeng lapak sintir, moen teu salah harita teh 4 lapak.
Ajeuna noe noelis jakis, ieu sababna pang desa Mangoen- djaja teu aman teh!
Moegi djadi perhatian noe wadjib soepajaieu hal bisa di- Koe sabab kitoe djeung noe- roetkeun katerangan ti doktor| : Asik teh geus koerang sehat awakna pikeun teroes digawe, mimiti tanggal 1 boelan ieu Asik koedoe dibere bantoean doeit f 6,— saboelan pikeun
sapapandjangna.
LAMBARAN KA I No. 284 TAOEN KA XVI basmi, sabab lamoen diantep
engke kahareup pangeusi ieu desa djadi toekang rgadoe .ka- beh, anoe tangtoe matak nim- boelkeun kateuamanan leuwih2 ti ajeuna.
Pikeun saheulaanan mah, eta bae oelah diajaan pasar peit'ng.
Koe djalan kieu, tangtoe teu
pati aja kasempetan ka toekang ngaradoe, atoeh noc imahna sisi djalan moal kaganggoe sarena, koe pating tjorowokna noe balik ti pasar.Sakali deui moegi noe wadjib
kersa merhatikeun. (G.) Ngaganggoc ka lemboer.
Sanadjan hoedjanna Ieutik, tjai ti pabrik pare Ang Koen Nio Bandjar tjaina sok moe- dal, ngeueum ka dapoer-da-
poer anoe pernahna teu dja-
oeh ti dinja.Pangna sok leber teh sabab busna (pamitjeunan fjai) leu- tik teuing.
Koe sabab kitoe, sakoer nae dapoerna sok kakeueum, tang- toe ngarasa ngarasocla.
Geus sapantesna noe wadjib, kersa ngalereskeun ieu perka- ra (G.)
Soerabaja
Pabrik keretas di Leties tea.
Bocian Januari diLoskana kalawan oyisil.
Sakoemaha geus dite- rangkeum ti heula di Letjes, sisi dja'an kareta api ka Klakah teh genus aja adegan noe katjida pisan rohakana perloc keur pabrik keretas malah ajeuna geus rengse tinggal saocetak-sacutik deui.
Noeroetkeun bedja noe ka- tampa pandenri geus ditetep- keun eta pabrik keretas teh diboekana kalawan apisil dina boelan tacen hareup malah administratie noe bareto njekei pingpinan pabrik kerctas di Padalarang oge geus aja sababaraha waktoe matoeh di Letjes.
Perkara mescen.
pos
Januari
sa di C.B.Z.
Sawatara waktoe ka toekang, tjzuk P.S. kalawan dikirim- keun
datang 14 oerang
awewe noe ocemoerna baroedak aa di 14 boedak awewe diparik-
koe kapal K.P.M. geusj
Mengoeatkan ' Gerindjal toean
ja ara
A 3 LIA Ihk 3 . | Ma 3
ASEHATAN toe- &
.
Dan bergantoeng | «
epada gerindjal, "wu Peni
sebab perkakas ba- mung
Gan ini 'alah Yang akan menjaring Ozat: jang djahat
dari dalam darah toean. Kalau dia mendjadi koerang koeat, toean akan birn mengetahosinja sebab sakit ping- Pang timboel, poesing kepala, tidoer korrang senang, penjakit kentjing, benekak borsoeng, atau penjakit rheu- matik, sremosa tande?snja. Pil Foster telah menjaksikan bahwa dia sotatoe obat jang paling baik aentoek sakit boeah pinggang. Dia mengobati tjoema gerindjal dan pekentjingan, bikin kosat perkakas badan ini dan menghindar- kan penjakit: jang paling djahat.
Belilah sekarang djoega satoe botol di- roemah obat dan toean rasailah bagai- mana kebaikannja. Mintalah Pil Foster (FOSTER'S Rugpijin Nieren Pillen) f1— /2— dan 1325 sutoe botol
seh teroes karasa. Vulcanolo- gische dienst nse ditempatkeun di Kepakisan dina tg. 22 djeung 23 November atawa djero 34 djam geus njatetkeun boemi inggeung 256 kali.
Salatiga
Perkara oeroet A.W. Soesoekan.
Perkarana pikean katiloe ka lina dibebaskeun.
Sanggeusna sakitan noe ka doea poeloeh opatna d'pariksa, jandraad Salatiga teh, tjeuk Aneta, geus moetoeskeun per- kara R.A. oeroet ass. wadana Spesoekan ka bawah ka Salati- ga, noe didakwa geus meres noe aja dina bawahanana nepi ka 16 kali. Kalawan make da dasar henten dipertiajana noe
didjieun i i
tan teh dibebaskem tina per- karana.
1 led, Saki-
Sumatra
Soeltan Langkat.
Baris angkat ka Java.
Noeroetkeun bedja noe geus soemebar Soeltan Langkat geas noenggangan kapal .,Marnix”
ti Belawan nosdjoe ka Java.
8 pr “au . .n 3 -
Mantenna angkatna ka Java
antarana 1 djeung 16 taosen, hoa djeung 5 bangsa Indone- siers, asal ti Singkawang, sar- ta koedoe dipariksa di C. B.
patali djeung ajana kadjadian perkara mesoem noe didjalan- keun koe hidji bangsa Europa.
di Singkawang.
Salilana aja di Soerabaja eta baroedak teh ditempatkeunanz diimah paragi ngaraksa baroe- ti Pro Juventute di Pasar Kem- bang.
Tegal
Goecnoenzg Dieng.
Ngojagkeun bosmi teroes.
Ojagna taneuh di weweng- kon goenosng Dieng masih ke-
1 PERUT”
|
verslag stenografis tentang:
Tehalnja : 80 katja,
Han sampai ja'ni :
|
1
teh itja partikoeir bae
dar an KO S2CT : -
dika “ne der kan
Pibazaieunana nge 1 Gi Java
di antarana aja S bangsa Tiong-ililana 2 riinggoe.
'Koedoes
Barang? NHisemito.
Hi nteu Saka cma ha
ana wal ad Fia . toeloes anelang Tua.
noe geus dite- ngkeun ti heula, perkarana djceragan Nitisemito djsung pamarentah, ajeuna di dieu bi- sa diterangkeun deui, jen ba- rang-barangna 192 kaseboet ti heula teh teu toelves dibeslag- na, bisa djadi lantaran mang-
Parlement Indonesia !
PARLEMENT INDONESIA telah diandjoerkan oleh
GAFI sebagai soeatoe kepentingan jang terbesar !
| hagi nocsa dan bangsa
! ini. Seloeroeh Ra'jat Indonesia haroes mengenali
| dan wadjib mengikoeti andjosran itoe ! '
Parlement Indonesia !
| Itoelah nama brosoer , GAPI”"
| daripada
INDONESIA BERPARLEMENT dalam
| rapat ramainja di Djakarta, dan jang dapat dipakai sebagai pedoman oentoek mengenali andjoeran :
INDONESIA BERPARLEMENT.
! Penerbit: Gaboengan Politiek Indonesia.
Pentjitak : Drukkerij »Pemandangan”.
ditjitak diatas kertas baik dan di-zet dengan intertype, djadi enak boeat dibatja dan dihiasi dengan tidak sedikit gambar.
Harga 1 brosoer (terhitoeng ongkos kirim) : 50 sen boeat langganan soerat kabar ini:
75 sen bocat boekan langganan soerat kabar ini.
Dikirimkan hanja sadja ditangan
dipasrahi mentjetak dan mengoeroes
DRUKKERIJ ,,PEMANDANGAN” Senen 107, Pesenan bisa ditrima moelai sekarang dan meloeloe pada adres ,,Pemandangan” terseboet.
aih gi kasaloejoean.
Pn AA aa Sea Sea PN ana TIA
wa. sean0010
Indonesia dalam wektoe |
jang memoeat andjoeran GAPI
setelah oeang harga pese- badan jang oleh GAPI pendjoealan,
Batavia-Centrum.
Sekretariaat ,,GAP 1"
st an BU utia