یبایزرا ناراب زا هدافتسا اب بوسر و باناور دیلوت لیسناتپ
لدم و زاس
رد کیژولوردیه ةزوح
هزوک زیخبآ لیبدرا یقارپت
یلعمسا رذابا
؛*
،یرادزیخبآ رایشناد ۀدکشناد
ناریا ،لیبدرا ،یلیبدرا ققحم هاگشناد ،یعیبط عبانم و یزرواشک .
نشلگ دمحم ؛2
،یرادزیخبآ یرتکد ۀرادا
ناریا ،نلایگ ،اراتسآ ناتسرهش یرادزیخبآ و یعیبط عبانم .
هدیکچ هزوح
طیارش اب عیسو طیحم کی زیخبآ یاه یم توافتم
هیبش هک دنشاب و یزاس
علاطم ۀ دنیآرف نیا حطس رد بوسر و باناور دیلوت یاه
یم مهم رایس ب عبانم ظفح و تیریدم یارب هقطنم .دش اب
زوح ۀ تحاس م اب یقارپت هزوک زیخبآ 766
تس دلااب و بونج رد عبرم رتمولیک
زوح ۀ هرق زیخبآ لدم نیب زا .تسا هدش عقاو لیبدرا ناتسا رد وس تیلباق هب هجوت اب کیژولوردیه یاه
لدم یاه لدم نیا ،SWAT
یارب
هیبش هقطنم کیژولوردیه یاهدنیآرف یزاس هضوحریز حطس رد
قیقد یسررب یارب نینچمه .دش هدافتسا هیبش هاگتسد زا رت
ناراب زاس
کیژولوردیه هطساا دحاو حططس رد دطش هدافتطسا )HRU
هب جیاتن و دندطش هداد میمعت هطضوحریز حططس رد هدمآ تطسد لدم جیاتن .
کیژولوردیه هیامن ابSWAT
یرامآ یاه R2
، وNSE هب دش یبایزراRMSE
یروط هیبش یارب هک زاس
هرود رد باناور ی یجنساو یاه
هیامن نیا ،یجنططسرابتعا و هب اه
بیترت 8 / 0 - 74 / 0 ، 71 / 0 - 69 / 0 و 32 / 0 - 33 / 0 هیبططش یارب و بوططسر یزاططس
75 / 0 - 66 / 0 ، 72 / 0 - 64 / 0 و
27 / 35-39 / 26 هب ناراب زا لص اح تاعلاطم جیاتن یسررب .دندمآ تسد کاخ هک داد ناش ن زین یعونصم زاس
رد عقاو هقطنم یمول یاه 8
هنومن شقنHRU
یدایز رثکادح رادقم .دنراد هقطنم بوس ر دیلوت رد و باناور
یدیلوت بوس ر هیبش هاگتس د زا هدافتس ا اب
و ناراب زاس
لدم هض وحریز ردSWAT
یاه 13 و 1 ناش ن هک دندش هدهاش م دنهد
ۀ هض وحریز نیا رد بس انمان و فیعض طیارش یم اه
دنش اب .
س یاقم ۀ شور جیاتن لدم هک داد ناش ن یتاعلاطم یاه
هیبش یارب یرتهب درکلمع زاSWAT هیبش هاگتس د هب تبس ن باناور یزاس
زاس
یم رادروخرب ناراب هیبش بوس ر رادقم نینچمه .دش اب
لدم نیا طس وت هدش یزاس رتش یب
هاگتس د طس وت یتابس احم بوس ر رادقم زا
هیبش کیدزن یتادهاشم ریداقم هب و هدوب ناراب زاس رت
یم .دشاب
او دیلک ژ ناگ : هیبش لگ بآ ،تلاا ،یزاس ،یجنساو ،دولآ
HRU
سامت هرامش :لوئسم هدنسیون * :
989144538623 +
Email: esmaliouri@uma.ac.ir
:بیوصت خیرات 18
/ 02 / 1399
ص 31 - 19
. 1 همدقم
اب باناور داجیا رد رارگریریت لماوع تخانططش و هعلاطم
یم بوطططسر و هزوح یارب یرتهب تیریدم ناوت
زیخبآ یاه
هب هج وتاب بوطططسر و بان اور دی لوت دن یآرف .دومن هئ ارا هضوح رد دوجوم تایصوصخ یاهراتفر یاراد فلتخم یاه
یتوافتم یم
هب ،دنش اب یروط
دنیآرف نیا قیقد تخانش هک
یم لکشم رایسب .دشاب
اب مخش ،یعارز بوانت ندش هاتوک ،تشک حطس شیازفا یار و یلگنج ناتخرد عطق ،رتططشیب بیططش یاراد یططضارا
لداعت ،دح زا شیب تعیبط
هب یناطططسآ هب یم مه
هک دروخ
هب نآ لابند و بلایس
هب یدیدشت شیاسرف و
یم عوق دنویا د .
هقطنم طیارش هب هجوت اب کاخ شیاس رف یعیبط تلاح رد هب اب هک دراد دوجو دیدش ت شیاس رف نیا لداعت ندروخ مه
یم ریریت کیژولوکا یرادیاا و تططسیز طیحم یوررب و دوططش
یم درارگ 12]
. [
عیاططش کاخ شیاططسرف بیرخت لکططش نیرت
یم نیمز هب و دطططشاب
یرادیاا یارب گرزب یدیدحت ناونع
متططسیططسوکا تططسا هدططش حرطم گرزب یاه
3]
، 21 . [
رد
یاکیرمآ و اقیرفآ ،ایس آ رد عقاو هعس وت لاح رد یاهروش ک یبونج هب تلاخد لیلد یناطططسنا یاه
هنلااطططس بلایطططس
یاه
یم عوقو هب یگرزب ددن ویا
داج یا ار یدای ز تاراططططسخ و
یم قطانم نیا رد ،دننک شیاططسرف تدططش
کاخ 30 یلا 40
رد نت یم لاطططس رد راتکه دطططشاب
26]
. [
دنور زین ناریا رد
هب یطیحم تارییغت یم یوحن
بلایطططس هک دن طططشاب و اه
یم دیدشت ار کاخ شیاسرف .دننک
ناریا رد شیاسرف نازیم
35-30 یم راتکه رد نت رد شیاطططسرف نیگنایم هک دطططشاب
دودح ناریا 3
/ 4 تططسا ناهج رد شیاططسرف طططسوتم ربارب
24]
. [
کناب شرازگ هب زا یططشان تراططسخ ،یناهج
و لیططس
لاططس یارب ناریا روططشک رد کاخ شیاططسرف 2002
اب ربارب
2840 مقر نیا هک هدش دورآرب رلاد نویلیم 5
/ 2 لک دصرد
تسا لاس نیا رد ناریا صلاخان دمآرد 29]
.[
لیططس تاراططسخ زا یریگولج کاخ شیاططسرف و
هب زاین
عیرس تکرح زا یریگولج رد هنیهب و بسانم شور باناور
لمح و کاخ تارذ نیمیت .دراد
یدنمزاین نیا اه
و راوططشد
را یم هنیزه هب ،دش اب
ختم تهج نیمه ص
یرادزیخبآ نیص تس یژولوردیه و
اه هئارا یارب بآ عبانم نیص ص ختم و هار
هدومن یدایز شلات هنیهب و بس انم لح لومرف و دنا
و یاه
لدم هدرک هطططضرع ار یدایز یاه دنا
17]
.[
هیبطططش یزاطططس
ناخدور نایرج ه
شیا ،اه کیژولوردیه راتفر ینیب
هزوح یاه
زا یتطططسرد کرد و زیخبآ م
ؤ هططفل یاططه فلتخم ططخر ۀ
همانرب یارب کیژولوردیه عبانم زا تظافح تهج رد یزیر
رد یفلتخم تاعلاطم اتس ار نیا رد .تس ا تیمها زئاح یبآ زا یخرب هک تططسا هدططش شاجنا روططشک جراخ و لخاد نیا
ناراب هاگتسد زا هدافتسا اب تلاا حطس رد تاعلاطم زاس
7]
،
27،18 شه وژا یخ رب و [
اططه هره ب اططب لدططم زا یری گ
کیژولوردیه
SWAT
10،8]
، 13 ، 28 .تس ا هدش شاجنا[
لاطططس رد ریخا یاه
زین شور نیا زا تاعلاطم یخرب رد اه
هب مه تروص .تس ا هدش هدافتس ا هقطنم کی رد نامز
رد
یقیقحت 16]
لدطم [
،یبرجت یاطه هاطگتطططسد و SWAT
هیبش یس ررب یارب ار ناراب زاس رد بوس ر دیلوت لیس ناتا
ۀزوح هلبح زیخبآ ناشن جیاتن .دنداد رارق هدافتسا دروم دور
ینیمخت بوطططسر رادقم هک داد هب
ۀلیطططسو لدم
SWAT
هیبططش هاگتططسد زا رتططشیب شور زا رتمک و ناراب زاططس
یاه
یم یبرجت .دش اب
یقیقحت رد نینچمه 15]
زا هدافتس ا اب[
لدم هی بطططش هاگ تطططسد و SWAT
هب شادق ا ناراب زاطططس
تیولوا رد ساططسح یاهدنزاططس یدنب ۀیططشاح
زربلا یبونج
جیاتن .تس ا هدش یزکرم ناش ن
ۀدنهد جیاتن ندوب کیدزن
لدم یم ییارحطططص تاعلاطم هب SWAT
.دطططشاب نیا رد
یارب قیقحت کیژولوردیه یاهدنیآرف رتهب تخانطططش
رد
قطنم ۀ هب یتاعلاطم مه تروص
هیبش هاگتس د زا نامز زاس
تلاا حطس رد ناراب 1
× 1 هب رتم ییارحص تاعلاطم تروص
کیژولوردیه لدم و و باناور رادقم نییعت یارب SWAT
.دش هدافتسا بوسر
2 شور
.یسانش
.2 .1 یفرعم قطنم ۀ هعلاطم دروم
زوح ۀ هزوک زیخبآ یقارپت
تحاسم اب 767
عبرم رتمولیک
هزوک یرتموردیه هاگتططسیا تططسدلااب رد یقارپت
بونج رد
ب رغ نی ب لططیبدرا ره طططش ی دودططحم
" ۀ '02
°06 48 اططت
"
'08 29°48 لوط و یقرططش
"
'12
°46 37
" ات '02
°15 38
لکش تس ا هدش عقاو یلامش ضرع 1
نیرتدنلب .) طقن
ۀ
هقطنم یعافترا 2540
تطططسا و رتم عافترا اب هطقن نیرت
دودح 1398 یم رتم هجرد و یگدنراب طسوتم رادقم .دشاب
هب هقطنم نیا رد ترارح بیترت
456 یلیم و رتم 7 / 7 جرد ۀ یتناطططس
یم دارگ نطططشاب هب نادنبخی یاهزور دادعت .د روط
ططططسوتم 130
یم لاطططس رد زور هقطنم میلقا عون .دطططشاب
هقبط ساس ارب همین میلقا ،هژربمآ و نترامود یدنب
کش خ -
یم ینات طططسهوک درطططس .دطططشاب
لوط ۀرود یارب یرام آ
هاگتسیا لودج رد یرتموردیه و یسانشاوه یاه 1
هئارا )
.تسا هدش
لکش 1 . تیعقوم قطنم ۀ هاگتسیا و هعلاطم دروم یسانشاوه یاه
لودج 1 هاگتسیا تاصخشم . رد عقاو یسانشاوه یاه
ۀقطنم یتاعلاطم
هاگتسیا شان هاگتسیا عون
ییایفارغج لوط )Y
ییایفارغج ضرع )X
)رتم عافترا )لاس هرود لوط
لا ساملا ناراب
جنس 17
/ 38 2
/ 48 1340
2014 - 1997
میئاروخ ناراب
جنس 11
/ 38 23
/ 48 1520
2013 - 2000
هزوک یقارپت ناراب
جنس 11
/ 38 36
/ 48 1350
2014 - 1996
دمحالام ناراب
جنس 10
/ 38 31
/ 48 1489
2013 - 2000
سمش دابآ ناراب
جنس 98
/ 37 26
/ 48 1490
2014 - 1998
له دابآ ناراب
جنس 93
/ 37 43
/ 48 1700
2013 - 2001
دنبرد ناراب
جنس 9
/ 37 22
/ 48 1757
2013 - 2000
هایس شوا ناراب
جنس 88
/ 37 22
/ 48 1640
2013 - 2002
میئاروک جنسریخبت
96 / 37 29
/ 48 1522
2014 - 1998
ولرفعج جنسریخبت
91 / 37 35
/ 48 1731
2014 - 1999
هزوک یقارپت یرتموردیه
11 / 38 36
/ 48 1350
2014 - 2000
سمش دابآ یرتموردیه
98 / 37 26
/ 48 1490
2014 - 2000
2 2. هیبش . لدم اب یدیلوت بوس ر و باناور یزاس
کیژولوردیه SWAT
لدم کیSWAT
لدم یکیژولوردیه تس ا
هک طس وت
نامزاس تاقیقحت یزرواش ک
اکیرمآ هعسوت هداد هدش .تسا
لدم هورگ رد لدم نیا یموهفم یاه
دراد رارق یعیزوت همین–
سایقم رد هک یم رارق هدافتطططسا دروم فلتخم یاه
و دریگ
یتابطططساحم هدزاب یاراد یبطططسانم
یم یاهدنیآرف .دطططشاب
هیبش لدم طس وت هک یلص ا کیژولوردیه یم یزاس
دنوش
ذوفن ،ذرب بوذ ،یحططططس باناور ،ررعت و ریخبت لماطططش نایرج و ینیمزریز بآ نایرج و یقمع ذوفن ،یحططططس ه
یا
یم یحططططس ریز دنطططشاب
23]
. [
لدم کیSWAT
مانرب ۀ
رازفا شرن هب یقاح لا
ArcMap
هب شان
AVSWAT2009
ار
هک تططسا لدم یکیفارگ شیامن رازفا شرن نیا عقاو رد .دراد هیبش لدم یجورخ هک نیا زا دعب هب ار نآ دش یزاس
تروص
یم ناطططشن لودج ای و کیفارگ کی ییاناوت لدم نیا .دهد
رد رییغت یدورو تاططعلاطا یبطططسن ریریططت ندرک یمک شور )هریغ و یهای گ شطططشوا ،اوه و بآ ،یتیریدم یاه
دراد ار کیژولوردیه یاهریغتم یوررب 19]
.[
2 2. 1. یجنس رابتعا و یجنس او ،تیس اس ح زیلانآ.
لدم SWAT زا ،هدطططش نییعت ذادها یارب لدم کی ییاراک نازیم یس ررب یجنس رابتعا و یجنس او ،تیس اس ح زیلانآ قیرط
یم دوش 25]
. [
شور هب یاه زیلانآ شاجنا یارب هدش هدربراک
هب تیططساططسح زیلانآ هورگ ود رد یلکروط
تیططساططسح یاه
یعطططضوم 1
یرطططسارطططس و 2
یم رارق دن ریگ 14]
. [
زیلان آ
هب هک یعططضوم تیططساططسح شور
OAT3 رد روتکاف کی
هیبش شنکاو ،تسا هدش هتخانش )نامز کی ار لدم یزاس
یم صخشم رتماراا ره یلاوتم تارییغت هب یلاح رد ،دنک
هک
رتماراا رگید یم رییغت نودب اه
یگژیو ساس ارب .دنش اب یاه
زوح ۀ هعلاطم دروم زیخبآ 25
هیلوا رتماراا هیبش یارب
یزاس
Local Sensitivity -
1
Global Sensitivity
2-
و نایرج یبد 20
هیبططش یارب رتماراا بوططسر یبد یزاططس
و دندطططش باختنا 450
متیروگلا اب لدم یارجا راب
SUFI2
رازفا شرن بو را رد متیروگلا نیا .تفرگ شاجنا
SWAT-
زیلانآ و یجنططساو یارب یططشور هک ،تططسا ارجا لباقCUP
مه تی عطق شدع لدم نامز
تطططسا SWAT
2]
. [
زا سا
یارجا لدم لیاف ،SWAT
هیبش جیاتن یاه لدم رد یزاس
رازفا شرن ططططسوت
SWAT-CUP
باخ تنا اب و تف ای رد
متیروگلا
SUFI2
.دش شاجنا لدم یجنسرابتعا و یجنساو
متیروگلا
SUFI2
متیروگلا هططب تططبطططسن یاططه
و GLUE
Parasol
یم رادروخرب یرتشیب تیمومع زا دشاب
2]
، 14 .[
ریداقم زا هدافتس ا اب اهرتماراا تیس اس ح
t-state
و
p-
value
بیرض .دندش یبایزرا
t-state
رب ار یبسن تیساسح
یاا ۀ یم هئارا یطخ بیرقت یتاعلاطا ور نیا زا دهد
رابرد ۀ
مهارف ار لدم یاهرتماراا هب تبس ن ذده عبات تیس اس ح یم هب .دزاططس قلطم ریداقم یلکروط
t-state
ناططشن دنهد ۀ
یم رتماراا رتططشیب تیططساططسح روتکاف .دططشاب
p-value
زین
ینعم نییعت یارب یراد
جرد ۀ هدافتسا اهرتماراا تیساسح
یم هک ردق ه ره .دوططش
p-value
دططشاب رتکیدزن رفططص هب
ینعم یم رتشیب رتماراا تیساسح یراد دشاب
2]
.[
2 2. 2. لدم ییاراک یبایزرا.
هب لیلحت روظنم لدم جیاتن تیفیک
رد ۀرود و یجنساو
یجنططسرابتعا زا
3 یرامآ هیامن بیرططض ،R2
وNS MSE
.دش هدافتس ا لوط هب هجوت اب
ۀرود هاگتس یا رد یرامآ یاه
یتاعلاطم ۀرود
ینامز 2010 - 2003 و یجنس او یارب ۀرود
ینام ز 2013 - 2011 باخ تنا لدم یجنطططسراب تعا یارب
.دندش بیرض )نییبت بیرض R2
ناشن دنهد ۀ قباطت نیب
هدهاش م ریداقم هیبش و یا
شور زا هدافتس ا اب هدش یزاس
ات رفططص نیب نآ رادقم .تططسا ینویططسرگر هیزجت 1
ریغتم
بیرططض .تططسا هدهاططشم ریداقم یبططسن ذلاتخاNS
و یا
هیبش یم ناش ن ار هدش یزاس زا روتکاف نیا رادقم و دهد
یب یفنم ات تی اه ن
1 نینچمه .تططططسا ریغتم
RMSE
One At a Time -
3
عومجم ش یر
ۀ )اطخ تاعبرم نیگنایم ناش ن
دنهد ۀ توافت
شیا رادقم نایم یم یتادهاطشم رادقم و هدطش ینیب
.دطشاب
هیبش ریداقم یزاس
رادقم نیرتمک یاراد هک هدش
RMSE
.تسا رادروخرب یرتشیب تقد زا دشاب
طبار ۀ
R2= { ∑ni=𝟏(Qobs-Qobs)(Qsim-Qsim) 1
[∑ni=𝟏(Qobs-Qobs)𝟐] 𝟎.𝟓
[∑ni=𝟏(Qsim-Qsim)𝟐] 𝟎.𝟓}
طبار ۀ
EN = 1 – ∑ni=𝟏(QObs- QSim)𝟐 2
∑ni=𝟏(QObs- QObs)𝟐
طبار ۀ 3
𝑅𝑀𝑆𝐸 = √1
𝑛∑𝑛𝑖=1(𝑄𝑜𝑏𝑠− 𝑄𝑠𝑖𝑚)2
2 3.
ها تووسد زا هدافتووسا اب بوووسر و باناور نیمخت.
هیبش ناراب زاس رفانم ،ناراب تارطق دروخرب ررا رد هدش داجیا زیر تارذ ک وک
رد دوجوم ی لا
ۀ یم را ار کاخ یحططططس و دن نک
یم کاخ لخلخت شهاک ثعاب دنوططش
4]
. [
حطططس هططساا
یم یگدن راب هب کاخ یاه دن یآرف رب یمهم ریریت دن اوت
دطططشاب هت طططشاد کی ژولوردی ه و کی ژولوکا 4]
.[
ته ج
هیبش هاگتسد زا کاخ حطس هب ناراب تارطق دروخرب یزاس
هیبش بصن لباق و رایس هاگتسد نیا دش هدافتسا ناراب زاس
بعص قطانم رد یم روبعلا
.دشاب ناراب هاگتسد یظنت اب زاس
م
ب داجیا تیلباق اوه راططشف تدططش اب یگدنرا
ار فلتخم یاه
.دراد یلبق تاعلاطم هب هجوت اب 15]
، 16 یطططسررب تهج[
بوسر و باناور دیلوت یگدنراب تدش
اب ۀرود تشگزاب 10
لاطططس دطططش داجیا هک
رد ۀقطنم یتاعلاطم اب لداعم
4 / 0
یلیم یم هقیقد رب رتم .دش اب
ناراب هاگتس د زاس
یاراد 173
یم لزان لزان نیا و دططشاب هب اه
هتططسب مه رانک رد یتروططص
هدطططش رارق دادت ما کی رد دوخ لب اق م فیدر اب هک دن ا
هتفرگن یم بآ تارطق یگدنکارا ثعاب رما نیا هک دنا .دوش
نومن ۀ بص ن دش ۀ ناراب هدش هداد ناش ن ریز لکش رد زاس
:تسا
لکش 2 . نومن ۀ ناراب هاگتسد بصن کیژولوردیه خساپ دحاو حطس رد زاس
دحاو ره رد هیبططش هاگتططسد بططصن زا دعبHRU
زاططس
شادقا تلاا حططططس رواجم کاخ زا ،ناراب هنومن هب
و یرادرب
تاططصخططشم نییعت کاخ یلآ داوم و کاخ تفاب هب طوبرم
هنومن نینچمه .دطططش لگ بآ یاه
هب دولآ رد هدمآ تطططسد
یرطب یاه 5 / 1 عمج یرتیل .دن دطططش یرارگ دک و یروآ
هنومن اب و لاقتنا هاگشیامزآ هب یسررب تهج هدش هیهت یاه .دندش نییعت بوسر و باناور رادقم یفاص رغاک زا هدافتسا
ادنا یفاص رغاک نزو ادتبا هز
سپس ،دش تش اددای و یریگ
نومن ۀ لگ بآ تئارق اب هک دش هداد روبع یفاص رغاک زا دولآ
باناور رادقم )رطططشب جردم هطططشیطططش رد باناور عافترا رغاک ،بوس ر رادقم نییعت یارب نینچمه .دش تش اددای یامد اب نوآ رد هدش هتش ابنا بوس ر اب هارمه یفاص 105
جرد ۀ یتناطططس نامز تدم رد و دارگ 24
هداد رارق تعاطططس
نزو اب کشخ بوسر اب هارمه رغاک نیب نزو ذلاتخا .دش هدش کش خ رغاک ناش ن
دنهد ۀ حطس زا یجورخ بوس ر
یم یعبرم رتم کی تلاا هداد .دططشاب
هب یاه هب هدمآ تططسد
یایفارغج تاعلاطا متطططسیطططس شنکارا و لاقتنا )GIS
د بوسر و باناور .دش نییعت راک دحاو ره حطس ر
3 جیاتن
.3 1. کیژولوردیه خساپ یاهدحاو نییعت.
کیژولوردیه هطططساا یاهدحاو نییعت
یارب )HRUs
هیبش ژولوردیه یاهدنیآرف یزاس کی
یم مهم رایس ب .دش اب
نیا یارب هش قن روظنم کاخ یاه
و یض ارا یربراک ،یس انش
یدورو ءزج بیش اه
لدم رتشیب یلصا ی یاه
کیژولوردیه
یعیزوت یم نآ قیفلت اب .دش اب هش قن اه
هب HRU
دمآ تس د
لکش 3 .) 3
2. کیژولوردیه لدم.
لدم قیقحت نیا رد یرتموردیه هاگتسیا یاربSWAT
یجورخ رد عقاو یقاراوت هزوک زوح
ۀ یارب زیخبآ رود
ۀ
یناطمز 2003 اطت 2010 یارب هطناطهاطم یناطمز شاطگ اطب
هیبططش یجنططساو تهج .دططش ارجا بوططسر و باناور یزاططس
متیروگلا زا لدم یاهرتماراا
SUFI2
نیب زا .دش هدافتس ا
ساطططسح لدم هب یدورو یاهرتماراا تهج اهرتماراا نیرت
هیبش لکش رد .دندش باختنا یزاس 3
هب طوبرم رادومن )
یاهرتماراا تیططساططسح .تططسا هدططش هداد ناططشن فلتخم
لودج رد نینچمه 2
رادقم )
t-stat
و
p-value
هب طوبرم
ساسح .تسا هدش هداد ناشن اهرتماراا نیرت
لکش 3 . هشقن یضارا یربراک یاه کاخ ،)a
بیش ،)b
هشقن و )c
تیعقوم اب هارمهHRU
ناراب هاگتسد بصن یاه زاس
)d
)a
)b
لکش 4 . راپ تیساسح ا
هیبش تهج فلتخم یاهرتم ( باناور یزاس
( بوسر و )a
)b
لودج 2 . ریداقم
t-stat
و
p-value
هیبش رد ساسح یاهرتماراپ یارب بوسر و باناور یزاس
رتماراا باناور یاهرتماراا تیساسح
رتماراا بوسر یاهرتماراا تیساسح
تاحیضوت
t-stat p-value
تاحیضوت
t-stat p-value
ینحنم هرامش CN2
35 / 12 00 / 0 ینحنم هرامش CN2
91 / 9 - 00 / 0
ALPHA_BNK
بیرض هیاا بآ α
24 / 3 02 / 0
CH_COV1
لاناک ششوا روتکاف 00
/ 6 00 / 0
GW_DELAY
)زور ینیمز ریز بآ ریخیت نامز 57
/ 2 - 03 / 0
CH_N2
گنینام بیرض 99
/ 2 06 / 0
ALPHA-BF بیرض
ینیمزریز بآα
63 / 2 03 / 0
SPCON
یارب یطخ رتماراا یرارگبوسر یبایدنور 50
/ 2 15 / 0
V-EPCO یهایگ تشادهگن ناربج روتکاف
11 / 2 - 03 / 0
SPEXP
یارب یناوت رتماراا یرارگبوسر یبایدنور 38
/ 2 - 19 / 0
R__SOL-Z هیلا قمع
کاخ یاه )mm
02 / 2 - 06 / 0
SOL_K
یکیلوردیه تیاده
mm/hr
31 ) / 2 - 21 / 0
هب متیروگلا رتماراا ره یارب هنیهب ریداقم نییعت روظنم
SUFI2
رارکت اب 2000 ساس ح یاهرتماراا .دش شاجنا راب
یاراد هدش نییعت زاب
ۀ یم ریداقم رد هک دنشاب
اهرارکت نیا
هیبططش ره یارب یفلتخم ریداقم رارق هدافتططسا دروم یزاططس
تبسانم و تفرگ هیبش نیرت
هب یزاس یاهرتماراا .دمآ تسد
بططسانم یارب هدططش باختنا هیبططش نیرت
هب یزاططس ناونع
دندش یفرعم هنیهب یاهرتماراا لودج
3 .)
لودج 3 . کادح ،لقادح ریداقم هنیهب و رث
هیبش یارب هدش یزاس بوسر و باناور یزاس
رتماراا باناور یجنساو
رتماراا بوسر یجنساو
هنیهب لقادح
رثکادح هنیهب
لقادح رثکادح
14 CN2
/ 0 6 / 0 - 6
/ 0 14 CN2
/ 0 6
/ 0 - 6
/ 0
ALPHA_BNK
26 / 0 0
87 / 0
CH_COV1
58 / 0 0
1
GW_DELAY
45 0
300
CH_N2
16 / 0 0
1
ALPHA_BF
44 / 0 0
56 / 0
SPCON
009 / 0 01
/ 0 0001 / 0
08 EPCO
/ 0 0
48 / 0
SPEXP
2 / 1 1
5 / 1
SOL_Z
657 0
2000
SOL_K
850 0
2000
هیبش نیرتهب هب بوسر و باناور یزاس
یارب هدمآ تسد
هزوک یرتموردیه هاگتطططسیا یجورخ رد عقاو یقارپت
زوح ۀ
هزوک زیخبآ تپ
رد یقار د
ۀرو یجنطططساو 2003
- 2010 رد )
لکططش 5 .تططسا هدططش هداد ناططشن ) یبایزرا
جیاتن لدم اب
طططسا هیامن زا هدافت یرامآ یاه
لودج رد 4
هدطططش هدروآ )
.تسا نینچمه ۀشقن
هضوح ریز حطس رد بوسر و باناور
لکش رد 6
) .تسا هدش هداد ناشن لدم یارب
یجنسرابتعا هک تسا شزلا کیژولوردیه یاه
دامتعا لدم جیاتن هب تبططسن ربراک ات دوططش شاجنا زین لدم .دشاب هتشاد رود
ۀ ینامز 2013 - 2011 یجنسرابتعا یارب
یبد زا لططصاح رادومن هک تفرگ رارق هدافتططسا دروم لدم هیبش بوس ر و باناور لکش رد یتادهاش م و هدش یزاس
7 تطططسا هدطططش هدروآ ) لودج رد نینچمه .
5 جیاتن )
.تسا هدش هدروآ هرود نیا رد لدم درکلمع
لکش 5 . لدم یجنساو جیاتن یارب
رود ۀ ینامز 2010 - 2003 )فلا : هیبش باناور یزاس هیبش )ب
یزاس بوسر
لودج 4 . رد لدم درکلمع یبایزرا رود
ۀ هیبش یارب یجنساو بوسر و باناور یزاس
یامن هرود ۀ باناور یرامآ یامن
ۀ بوسر یرامآ
R2
NS
2 RMSE R NS RMSE
یجنساو 8
/ 0 71 / 0 32 / 0 75 / 0 72 / 0 27 / 35
)فلا
)ب
لکش 6 . هیبش یزاس ره حطس زا بوسر و باناور دیلوت هضوحریز
اب لدم
SWAT
لکش 7 . هیبش یارب لدم یجنسرابتعا جیاتن رد بوسر و باناور یزاس
رود ۀ ینامز 2013 - 2011
لودج 5 . رد لدم درکلمع یبایزرا رود
ۀ هیبش یارب یجنسرابتعا بوسر و باناور یزاس
یامن هرود ۀ باناور یرامآ یامن
ۀ بوسر یرامآ
R2
NS
2 RMSE R NS
RMSE
یجنسرابتعا 74
/ 0 69 / 0 33 / 0 66 / 0 64 / 0 39
/ 26
3 3.
هیبش ها تسد.
ناراب زاس
تهج بس احم ۀ تاعلاطم زا هدافتس ا اب بوس ر و باناور
ره رد ییارحص هیبش هاگتسدHRU
رارکت هس اب ناراب زاس
هنومن تطشادرب اب .دطش ارجا و بطصن لگ بآ یاه
یارب دولآ
هب بوطططسر و باناور رادقم شیامزآ ره اب هک دمآ تطططسد
هداد نیا لاقتنا حططططس هب اه
اهریغتم نیا رادقم اهHRU
هب دمآ تس د دن
. حطس رد بوس ر و باناور رادقم نییعت اب
ره ره تططحاططططسم ینزو بططیرطططض و HRU
رد HRU
هض وحریز رب بیترت هب بوس ر و باناور رادقم فلتخم یاه
دندش هبس احم راتکه رب نت و هینار رب بعکم رتم بس ح لکش 8 ).
هزادنا بوس ر و باناور اب هض وحریز ره رد هدش یریگ
هیبطططش هاگتطططسد زا هدافتطططسا لدم و ناراب زاطططس
SWAT
هب یگتطططسبمه بیترت 61
/ 0 و 74 / 0 اب هک دنداد ناطططشن ار
رد یلبق تاع لاط م جیات ن ۀزوح
دور هل بح زیخبآ 16]
و [
ۀیطططشاح یزکرم زربلا یبونج
15]
.دنراد تقباطم[
ره رد
تاص خش م بوس ر و باناور تاص خش م رب هولاع شیامزآ ناراب بصن لحم هب طوبرم عورش هناتسآ ،بیش لماش زاس
سر دططصرد ،باناور هیلخت نامز ،باناور و نططش ،تلیططس ،
شیاس رف روتکاف زین کاخ یریرا
دروآرب نیب یگتس بمه و هک دش هبس احم بوس ر و باناور رادقم اب تاص خش م نیا
لودج رد 6
هدش هدروآ ) .تسا
لکش 8 . هزادنا ره حطس زا بوسر و باناور دیلوت یریگ هضوحریز
ناراب هاگتسد اب زاس
لودج 6 . هقطنم بوسر و باناور دیلوت رد فلتخم یاهرتماراپ نیب یگتسبمه
هناتسآ بیش باناور هیلخت
باناور یبد
باناور یبد
سر بوسر تلیس
نش یلآ داوم یلآ نبرک
روتکاف )K
بیش 1
-0.03 0.05
0.05 0.11
0.07 0.08
-0.12
-0.01 0.03
0.13
باناور هناتسآ
-0.03 1
-0.01
-0.55
-0.22
-0.29
-0.31 0.47
-0.04
-0.10
-0.22
باناور هیلخت 0.05
-0.01 1
0.11
-0.10 0.48
-0.02
-0.39 0.13
-0.05
-0.03
باناور یبد 0.05
-0.55 0.11
1
-0.21 0.06
0.11
-0.13 0.06
0.02
-0.02
باناور مجح 0.12
-0.54 0.02
0.94
-0.25
-0.01 0.16
-0.11 0.01
0.05 0.02
بوسر یبد 0.11
-0.22
-0.10
-0.21 1
0.07 0.04
-0.08
-0.22
-0.27 0.04
بوسر مجح 0.12
-0.55
-0.08 0.66
0.34
-0.10 0.23
-0.09
-0.03
-0.02 0.11
سر 0.07
-0.29 0.48
0.06 0.07
1
-0.19
-0.71 0.13
0.02
-0.23
تلیس 0.08
-0.31
-0.02 0.11
0.04
-0.19 1
-0.56 0.35
0.52 0.68
نش
-0.12 0.47
-0.39
-0.13
-0.08
-0.71
-0.56 1
-0.36
-0.39
-0.29
یلآ داوم
-0.01
-0.04 0.13
0.06
-0.22 0.13
0.35
-0.36 1
0.79 0.13
یلآ نبرک 0.03
-0.10
-0.05 0.02
-0.27 0.02
0.52
-0.39 0.79
1 0.30
روتکاف )K
0.13
-0.22
-0.03
-0.02 0.04
-0.23 0.68
-0.29 0.13
0.30 1
4 هجیتن و ثحب
.یریگ
ندوب لااططب هططب هططجوت اططب لدططم یاططهرتماراططا دادططعت
کططیژولوردططیه متیروگلا زا SWAT
SUFI2
رد ططماططنرب ۀ
SWAT_CUP
لیلحت تیلباق متیروگلا نیا .دطش هدافتطسا
هنیهب و اهرتماراا تیطططساطططسح یارب هنیهب ریداقم یزاطططس
دراد ار رارکت نیرتمک رد یدورو یاه رتماراا 18]
.[
لدم
هیبطش یاربSWAT
زا یحططس باناور یزاطس طبار
ۀ
SCS
یم هدافتططسا هطبار نیا رد هک دنک
رامططش ۀ رادقم و ینحنم
یارب یگدنراب بطططساحم
ۀ هب باناور یم راک
ور نیا زا دنور
لباق تارییغت ینحنم هرام طططش تارییغت یهجوت
رادقم رد
یم داجیا باناور .دنک
رتماراا رامطططش ۀ رتطططشیب رد ینحنم
ییلااب تیطساطسح زا رگید یاهرتماراا هب تبطسن تاعلاطم هیبش یارب یم رادروخرب باناور یزاس
دش اب 9]
، 11 ، 22 . [
رتماراا
ALPHA_BNK
ناططشن زین دنهد
ۀ ریریت ندوب لااب
ریخذ ۀ یجورخ هب بان اور لی وحت یارب هن اخ دور یران ک
یم هطططضوح ندوب لااب تاع لاط م زا یخرب رد هک دطططشاب
تططسا هدططش نایب رتماراا نیا تیططساططسح 13]
.[
نینچمه
بآ هب طوبرم یاهرتماراا ریخیت نامز لماطططش ینیمزریز
لیفورا نیرخآ زا بآ لاقتنا یلا
ۀ ریز بآ حططططس هب کاخ
ینیمز
GW_DELAY
بططیرطططض و ) ینیمزریز بآ α
ALPHA_BF
یم رگید ساططسح یاهرتماراا زا ) .دنططشاب
ناطططشن اهرتماراا نیا ندوب لااب دنهد
ۀ تارییغت یلااب ریریت
یم هططناططخدور ناططیرج رد ینیمزریز بآ یارب .دططططشاططب
هیبش زین بوس ر یزاس 20
هک دندش باختنا هیلوا رتماراا
اهرتماراا تیطططساطططسح لیلحت اب 6
یارب ساطططسح رتماراا
یارب ینحنم هرامطططش رتماراا .دندطططش باختنا یجنطططساو هیبش داد ناش ن ار تیس اس ح نیرتش یب زین بوس ر یزاس
10]
، 18 ، 28 .[
لاططناططک شطططشوا روتکاططف یاططهرتمراططا
CH_COV1
هناخدور گنیننام بیرطططض ،)
CH_N2
زا )
اراا هیبططش یارب ساططسح یاهرتم بوططسر یزاططس
هقطنم رد
یم ناططشن هک دنططشاب دنهد
ۀ هرانک تاططصخططشم ریریت یاه
یم بوطططسر لیوحت رد رتطططسب فک و هناخدور رد .دطططشاب
تاعلاطم 6]
و 30 هرانک تاطططصخطططشم زین[
هناخدور یاه
هب رد رارگریریت لماع ناونع .تسا هدش نییعت بوسر دیلوت
هیبش زا لصاح جیاتن یارب باناور یزاس
رود ۀ یجنساو
لدم هک داد ناططشن بیرططض ابSWAT
R2
، وNS RMSE
هب اب ربارب بیترت 8
/ 0 و 71 / 0 ، 32 / 0 زا هینار رب بعکم رتم
هیبش یارب ییلااب درکلمع یم رادروخرب باناور یزاس
.دشاب
لدم درکلمع تاق یقحت زا یرای طططسب رد یارب SWAT
هیبش تس ا هدش یبایزرا لوبق لباق باناور یزاس 8]
، 10 ،
22 ، 25 ، 28 .[
هیامن اب لدم درکلمع جیاتن یارب یرامآ یاه
هیبش یزاس باناور رد رود ۀ هب یجنس رابتعا بیترت
74 / 0 ،
69 / 0 و 33 / 0 هینار رب بعکمرتم هب
دمآ تطططسد دن
جیاتن .
یم قباطم لدم یجنس او جیاتن اب لدم یجنس رابتعا دش اب
یم ناطططشن هک یم لدم دهد
یارب دناوت قطنم
ۀ یتاعلاطم
هیبش یارب لدم درکلمع یبایزرا یارب .دوش هدافتسا یزاس
هی ام ن زا زین بوطططسر شن ،نییبت بی رطططض یرام آ یاه
-
هک دطش هدافتطسا اطخ تاعبرم عومجم هطشیر و فیلکتاطس هرود یارب اه
اتن یجنسرابتعا و یجنساو ی هب جی
هدمآ تسد
هب اب ربارب بیترت 75
/ 0 - 66 / 0 ، 72 / 0 - 64 / 0 و 27 / 35 - 39 -
26 هب زور رد نت لدم درکلمع یططسررب جیاتن .دمآ تططسد
هیبش یارب ناشن زین بوسر یزاس
دنهد ۀ بسانم درکلمع
هیبش یارب لدم یم بوسر یزاس
دشاب 6]
، 9 ، 30 ، 31 .[
قیفلت اب هشقن یش و کاخ ،یضارا یربراک یاه هشقن ،ب
کیژولوردیه هس اا یاهدحاو هب
رد اهدحاو نیا .دمآ تس د
هک هدوب رادروخرب یرتش یب تعس و زا تس د نییاا قطانم ناططشن دنهد ۀ کی رد تایططصوططصخ ینگمه قطنم
ۀ عیططسو
یم یلاح رد دشاب یاهدحاو تعسو تسدلااب قطانم رد هک
کیژولوردیه هططساا یم رتمک
ناططشن هک دططشاب دنهد
ۀ لااب
شخب نیا رد هقطنم تایصوصخ تارییغت ندوب یم اه
.دشاب
هیبططش نتططشاد یارب تططسا شزلا نیاربانب تیریدم و یزاططس
رتهب هنومن دادعت .دوش تشادرب قطانم نیا زا یرتشیب یاه
یمول کاخ تفاب هب طوبرم قلعم بوسر رثکادح رادقم یم م عبانم رد هک دطططشاب یمول کاخ تفاب ندوب لااب فلتخ
تطططسا هدطططش رکذ بوطططسر دیلوت رد 6]
، 12 .[
یطططسررب
نیب یگتططسبمه هزادنا فلتخم تاططصخططشم
و هدططش یریگ
هیلوا ریخیت نامز هک داد ناطططشن بوطططسر و باناور دیلوت دیلوت بوطططسر و باناور رادقم اب ییلااب یفنم یگتطططسبمه هب .دراد هدطش یروط
ریخیت نامز شیازفا اب هک باناور رادقم
هزادنا بوسر و هتفای شهاک هضوح یجورخ رد هدش یریگ
زا هدافتططسا اب هططضوح ریخیت نامز شیازفا نیاربانب .تططسا شور فلتخم یاه یم
شهاک یارب یبطططسانم لح هار دناوت
.دشاب هقطنم کاخ تافلت لدططم زا هداططفتطططسا اططب زا یجورخ باططناور SWAT
هطططضوحریز یتاعلاطم یاه
نیب 05 / 0 ات 65 / 0 رب بعکمرتم
هینار بوطططسر و یدیلوت
نیب 98 / 5 ات 98 / 17 راتکه رب نت
هیبطططش یزاطططس دطططش
. اب اهریغتم نیا رادقم رگید ذرط زا
هیبش هاگتس د زا هدافتس ا هب ناراب زاس
نیب بیترت 66
/ 1 ات
28 / 6 و هی نار رب بع کمرتم 85
/ 2 ات 9 / 3 رات که رب نت
هزادنا یم ناططشن جیاتن .دندططش یریگ رادقم هک دهد
باناور
هیبطططش لدم اب هدطططش یزاطططس هاگتطططسد زا رتمکSWAT
هیبش یم ناراب زاس هیبش بوسر رادقم اما دشاب
هدش یزاس
هیبش هاگتس د زا رتش یب یم ناراب زاس
هک دش اب اب
تاعلاطم
16]
زا یدی لوت بوطططسر و بان اور رادق م .دراد تق باط م [
هضوحریز یم ناشن فلتخم یاه
هضوحریز هک دهد یاه
13
و 1 بوس ر و باناور دیلوت یارب لیس ناتا نیرتش یب یاراد
یم نیا زا رتطططشیب تظ فاح م و هج وت شوزل هک دن طططشاب هضوحریز
یم ناشن ار اه .دنهد
هب هجوت اب لدم تیلباق ندوب لااب
م ردSWAT
ن ،هقط
لدم نیا یم
ناوت د فلتخم ذادها یارب یتاعلاطم
یس ررب و
هدافتس ا هقطنم رد یتیریدم یفلتخم یاهویرانس دوش
. زا
رگید ذرط نیا هب هجوت اب
هک هیبطش هاگتطسد ناراب زاطس
رد
هزادنا تیعقاو هب کیدزن طیارطططش کی یم یریگ
زا دوطططش
ییلااب تی مها بوطططسر و بان اور تاع لاط م رد
رادروخرب
یم .دشاب
References
[1] Aalami, M.T and Jhajharia, D. (2013). Trend analysis of groundwater using non-parametric methods (case study:
Ardabil plain). Stochastic environmental research and risk assessment 27(2): 547-559.
[2] Abbaspour, K.C. (2007). SWAT-CUP, SWAT Calibration and Uncertainty Programs. Swiss Federal Institute of Aquatic Science and Technology, Eawag: Duebendorf, Switzerland; pp 95.
[3] Assefa, E., Hans, R.B. 2015. Farmers' Perception of Land Degradation and Traditional Knowledge in Southern Ethiopia-Resilience and Stability. Land Degradation & Development. DOI: 10.1002/ldr.2364.
[4] Assouline, S. (2004). Rainfall-induced soil surface sealing: a critical review ofobservations, conceptual models, and solutions. Vadose Zone J. 3 (2): 570–591.
[5] Assouline, S., Thompson, S.E., Chen, L., Svoray, T., Sela, S., Katul, G.G. (2015). The dualrole of soil crusts in desertification. J. Geophys. Res. Biogeosci. 120: 2108–2119
[6] Benedict, M., Khaldoon, A., Omondi, B. (2018). Uncertainty Analysis and Calibration of Swat Model for Estimating Impacts of Conservation Methods on Streamflow and Sediment Yield in Thika River Catchment, Kenya. International Journal of Hydrology Research 3(1): 1-11.
[7] Biddoccu, M., Ferraris, S., Opsi, F., Cavallo, E. (2016). Long-term monitoring of soil management effects on runoff and soil erosion in sloping vineyards in Alto Monferrato (North–West Italy). Soil and Tillage Research 155: 176-186.
[8] da Silva, R.M., Dantas, J.C., Beltrão, J.D.A., Santos, C.A. (2018). Hydrological simulation in a tropical humid basin in the Cerrado biome using the SWAT model. Hydrology Research 49(3): 908-923.
[9] Desta, H., Lemma, B. (2017). SWAT based hydrological assessment and characterization of Lake Ziway sub- watersheds, Ethiopia. Hydrology: Regional Studies 13: 122-137.
[10] Duru, U., Arabi, M., Wohl, E.E. (2018). Modeling stream flow and sediment yield using the SWAT model: a case study of Ankara River basin, Turkey. Physical Geography 39(3): 264-289.
[11] Emam, A.R., Kappas, M., Nguyen, L.H.K., Renchin, T. (2016). Hydrological modeling in an ungauged basin of Central Vietnam using SWAT model. Manuscript under review for journal Hydrol. Earth System 44: 1-33.
[12] Esmali, A. and Abdollahi, Kh. (2011). Watershed and soil conservation. University of Mohaghegh Ardabili publish, 564 p.)pp ppppppp
[13] Golshan, M., Kavian, A., Rohani, H., Esmali, A. (2014). Multi–site Calibration of Runoff in Haraz Watershed using SWAT Model. Journal of soil and water research. 46(2): 293-303. (In Persion)