تیولوا یدنب نارشیپ یاه لماوع راذگرثا رد
یاتسار ةعسوت
تکرش یاه
شناد ناینب رد ناتسا نامرک
هیمس یروصنم
1
، ارهز هفیظو
، 2
همیلح یفسوی
3سبط
1 . سانشراک دشرا
تیریدم یتلود شیارگ عبانم یناسنا ةدکشناد تیریدم
، هاگشناد ناتسیس و ناتسچولب
2 . رایداتسا و ریدم هورگ یناگرزاب ةدکشناد داصتقا و تیریدم
، هاگشناد ناتسیس و ناتسچولب
3 . سانشراک دشرا
تیریدم یتلود شیارگ لوحت ةدکشناد تیریدم
، هاگشناد ناتسیس و ناتسچولب
خیرات تفایرد : 06 / 12 / 1395
ت خیرا شریذپ : 05 / 04 / 1396
هدیکچ اب هجوت هب تیمها عسوت ة بسک یاهراکو شناد ناینب رد عسوت ة داصتقا ی و لاغتشا ییاز
،روشک ییاسانش اهدربهار و لماوع رثؤم ب ر
عسوت ة
،ینیرفآراک تیامح
زا یراجت یزاس تلاوصحم بسک یاهراکو شناد ناینب و طیحم لکش یریگ نیا بسک اهراکو مها تی
یدایز دراد . رب نیا ساسا
، فده قیقحت رضاح ییاسانش و تیولوا یدنب نارشیپ یاه لماوع راذگرثا رد یاتسار عسوت ة تکرش یاه
شناد ناینب تسا . قیقحت رضاح زا رظن فده دربراک ی و زا ظاحل وحن ة روآدرگ ی
،تاعلاطا یفیصوت زا عون یشیامیپ تسا . عماج ة
رامآ ی قیقحت لماش مه ة ناریدم تکرش یاه شناد ناینب رقتسم رد زکارم دشر و کراپ یاه ملع و روانف ی ناتسا نامرک یم دوش هک
دادعت نآ اه 140 رفن تسا و زا نایم نآ اه 103 ریدم اب هدافتسا زا لودج ناگروم یارب هنومن باختنا دندش و همانشسرپ هب شور
هنومن یریگ فداصت ی هداس نیب هعماج عیزوت دش . رد نیا شهوژپ
، 50 لماع ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب زا قیرط شور یاه
فلتخم عمج یروآ هداد اه ییاسانش دندش و رد شش هورگ هقبط یدنب دندش . رد لحرم ة دعب
، ناصصختم نیا لماوع ار اب رگیدکی
یاقم هس دندرک . سپس لماوع هدشدای اب هدافتسا زا نومزآ نمدیرف هب تروص ریز هبتر یدنب دش : لماوع هعسوت و داجیا زکارم طبترم اب
،یروانف لماوع یگنهرف و
،یعامتجا لماوع یورین
،یناسنا لماوع یتیامح زا تاسسؤم شناد ناینب رد یاتسار دیلوت روانف ی
، لماوع
طبترم اب
،تلود لماوع تخاسریز اه .
هژاو یاه ک لی د ی : نارشیپ
،اه هعسوت
، تکرش یاه شناد ناینب .
* ن ةدنسیو لوئسم : Ha937923@gmail.com
Email:
همدقم تفرشیپ یاه ملع ی و تاعادبا هناروانف
رد نرق ب ی متس هب ک بس اهدرواتسد ی
ریگمشچ رد
لوت ی تاد سب ی را ی زا ک اهروش رجنم هدش تسا . دشر لااب ی هرهب یرو ا ی ن ما ک نا ار ارب ی
ک اهروش ی فلتخم مهارف یم دزاس ک ه اهدمآرد ی ناش ار ازفا ی ش
،دنهد رد هرازاب ا ی ناهج ی
راشم ک ت ک ن
،دن لضعم گنسرگ ی ار ک شها دنهد و تیاهنرد یک
ف ی ت گدنز ی نادنورهش دوخ
ار
دوبهب دنشخب ( چیمروش و
،یدسا 1392 : 11 ).
،هجیتنرد رد
یایند لوحترپ
،زورما یانبریز
یاهداصتقا
،یتعنص زا تیروحم عبانم
هب تمس تیروحم هیامرس
یاه یرکف هباج اج یم دوش و
هب نیمه لیلد لماع شناد هب تروص نوزفازور تیمهارپ
رت یم دوش . رد نینچ یطیارش هب لکش ی
دیدج زا نامزاس اه زاین تسا
؛ نامزاس ییاه هک هناماس یاه ینتبم رب شناد هتخانش و رد حلاطصا
تکرش یاه شناد ناینب یمان هد یم دنوش و لماع یتایح یارب ةعسوت یداصتقا رد
کی روشک
دنتسه . عقاورد
، نیا تکرش اه روتوم دشر و هعسوت بوسحم یم
دنوش (
،یراخف 1393 : 69 .)
زا هاگدید تلود اه
، تکرش یاه شناد ناینب عبانم مهم دمآرد و لاغتشا و رد تیاهن یورین
مهم راذگریثأت ب
ر عسوت ة یداصتقا هتخانش
یم دنوش . اب شریذپ تیمها نوزفازور ملع
و یروانف
رد عسوت ة
،یداصتقا یپ
ا دم یقطنم نآ ینعی تیمها ریگمشچ داجیا
تیفرظ دیلوت یروآون
ینتبم رب ملع رد هعماج زین دوخ ار نایامن یم دزاس
(Etzkowitz, 2006) .
شقن مهم تکرش یاه شناد ناینب رد داصتقا و زین ةعاشا یروانف رد هکبش یاه روآون ی
،
تیمها دوجو نینچ تکرش ییاه ار رد عماوج زورما ی صخشم یم
ک دن . شیازفا خرن
لاغتشا ییاز
،
،شورف تارداص و
لیکشت هیامرس لصحام تیلاعف
تکرش یاه شناد ناینب رد
ةصرع داصتقا و کمک هب لاقتنا یروانف زا شخب یاه یتاقیقحت هب
شخب یاه دیلوت ی و یتعنص
ةجیتن تیلاعف نیا هنوگ تکرش اه رد ةنیمز ةعاشا یروانف تسا ( یضاق
،یرون 1390 .) رد
شرازگ لاس 2017
، کناب یزکرم ا ی نار اب ود هبتر لزنت تبسن هب شرازگ لاس 2016
، رد بتر ة
120 زا م ی نا 191 روشک رارق هتفرگ تسا . اهنت حلاصا تبث هدش رد شرازگ لاس 2017 ارب ی
ای نار
، دوبهب و ةعسوت ةرجنپ دحاو راجت ی تسا هک تاعبت نآ رد شهاک دنا ک نامز تارداص
و تادراو لباق هدهاشم
،تسا اما اب هجوت هب تفرشیپ یاه هدرتسگ رت اس ی ر اهروشک بتر
ة ا ی نار رد
رگامن تراجت زرمارف ی زا 167 هب 170 رد لاس 2017 لزنت ی هتفا تسا . اج ی هاگ هقطنم یا ا ی نار
رد م ی نا اهروشک ی عوضوم دنس مشچ زادنا رد لاس 2017 تبسن هب لاس 2016 غت یی ر ی هتشادن و
نانچمه رد
بتر ة بسانمان 16
زا م ی نا 25 روشک قاب ی هدنام تسا . ا ی ن هلئسم ناشن یم دهد
هب روظنم اقترا ی اج ی هاگ هقطنم یا ا ی
،نار هب تاحلاصا ب
ی رتش ی رد مز ین ة حم ی ط بسک راکو ن ی زا
تسا ( تنواعم شهوژپ یاه داصتقا ی سلجم
، 1395 .) نیا ینعی یاضف بسک راکو روشک زا
ظاحل صخاش یاه ف یاض بسک و راک رتدب هدش تسا و یدارفا هک یم هتساوخ دنا بسک راکو
یدیدج ار
زاغآ دننک زا نیا راک نامیشپ هدش دنا ای هب لیلد تلاکشم و
عناوم رایسب شیپ ور
هتسناوتن دنا هب نیا مهم تسد دنبای . نینچمه
، رد طیارش هراشا هدش یرایسب زا بسک اهراکو اب
تلاکشم ناوارف
بور ه ور هدش دنا و هب یلیطعت هدیشک هدش دنا هک رد جیتن ة نآ
،یراکیب زا
نیب
نتفر
،عبانم ماو یاه بقع هداتفا و ...
ب ه داصتقا روشک لیمحت هدش تسا . بتر ة 152 ناریا رد نیا
صخاش ببس هدش تسا رد رانک روشک ییاه ریظن
،ایبماگ
،قارع
،ریازجلا
،نادوس
،اراکساگادام
یلام و وگوت رارق دریگ . صخاش یلک
یاضف بسک راکو رب ةیاپ 11 صخاش کچوک
رت اب
نیوانع زاغآ بسک راکو
، بسک
،زوجم مادختسا یورین
،راک تبث ییاراد اه
، بسک
،تارابتعا
تیامح زا هیامرس گ یراذ
،
،تایلام تراجت
،یزرم یارجا اهدادرارق و
یگتسکشرو و
تفایرد
یژرنا قرب هبساحم یم دوش . نیا صخاش عقاورد ناشن دنهد ة تلوهس و بسانم ندوب ره روشک
یارب ماجنا نداد تیلاعف یاه یداصتقا و
یراجت تسا . هب نیا بیترت
، ناریا زا رظن تلوهس و
بسانم ندوب یارب ماجنا نداد تیلاعف یاه یداصتقا نایم
183 روشک رد هبتر یاه ینایاپ رارق
دراد . کناب یناهج هنایلاس 11 لصفرس فلتخم
یاضف بسک راکو ار یارب 183 روشک یسررب
یم نک د . تیعضو لصفرس
اه اب هدافتسا زا اش صخ ییاه هزادنا یریگ یم دوش و تیاهنرد بتر
ة
اهروشک رب ساسا نآ نییعت یم دوش
( Doing Business, 2013 .)
هب لیلد ترورض نتفای عسوت ة ملع و روانف ی رد خرچ ة داصتقا ی و تهج یهد تاقیقحت رد
روشک هب تمس لیدبت هدیا اه و جیاتن یشهوژپ هب
دیلوت
،تورث دیاب ناریدم عاونا تکرش اه
هب هژیو تکرش یاه شناد ناینب هچره رتشیب و رتهب اب لماوع تیقفوم و عسوت ة نامزاس اه انشآ
دنشاب ات دنناوتب اب یهاگآ رتشیب نامزاس دوخ ار رد یاتسار لین هب فادها یحارط هدش تیریدم
دننک . فده یلصا نیا شهوژپ ش ییاسان لماوع رثؤم رب عسوت ة تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا
نامرک و هبتر یدنب نیا لماوع راذگرثا رب عسوت ة تکرش یاه شناد ناینب تسا . رد ا نی
،اتسار
شسرپ یلصا شهوژپ رضاح
نیا تسا هک لماوع ؤم رث رد یاتسار عسوت ة تکرش یاه
شناد ناینب مادک دنا .
یرورم رب
ینابم یرظن و ةنیشیپ قیقحت
تکرش یاه شناد ناینب
1
رد ههد یاه
،هتشذگ تکرش یاه کچوک و
طسوتم هب روط ماع و تکرش یاه شناد ناینب هب روط
،صاخ دروم هجوت ناققحم و ناراذگتسایس هدوب
دنا . نیا تکرش اه اب یراجت یزاس یاهدرواتسد
یملع و ةناروانف
،دوخ شقن ی مهم رد دشر و عسوت ة یداصتقا افیا
یم دننک . رد داصتقا یناهج
زورما
، نامزاس اه و قطانم یداصتقا یارب
یقاب ندنام رد ةنحص تباقر دیاب هب یعون دوخ ار زا
نارگید زیامتم دننک . یکی زا لماوع مهم رد ندیسر هب نیا
،فده ةئارا اهلااک و تامدخ
هناروآون تسا هک هب روط صخشم هب نازیم لاقتنا یروانف زا طیحم یاه یملع هب تعنص یگتسب
دراد . هب نیمه تلع
، هزورما رد عماوج هعسوت هتفای موهفم داصتقا شناد م روح هب تعرس رد لاح
شرتسگ تسا
( ییلاوت و یقت هرای
، 1385 : 42 .) بسک یاهراکو ینتبم
رب شناد یارب ةعسوت
یداصتقا و
یایحا یرایسب زا قطانم یتایح و مهم ا دن
؛ هب هژیو یحاون یا هک شهاک عیانص یتنس
ار هبرجت هدرک دنا . با دوجو تیمها بسک و یاهراک شناد ناینب رد یقطانم اب داصتقا هیشاح یا
،
تاعلاطا ام
رد دروم یگنوگچ ةعسوت
نیا بسک اهراکو و تیامح یاه دروم زاین نیا
بسک اهراکو یارب هعسوت مک تسا (
Gorman & McCarthy, 2006 .)
نامزاس شناد ناینب ینامزاس تسا هک هدمع نیرت ییاراد آ ن هیامرس یاه یشناد تسا . تیزم
یتباقر کی نامزاس شناد ناینب زا قیرط شناد و ةدافتسا شخبرثا لصاح
یم دوش . هاگشناد اه
،
عیانص مرن یرازفا
، اوه و اضف و تاسسؤم یشهوژپ
نومن ه ییاه زراب زا نامزاس یاه شناد ناینب
دنتسه . فیرعت کی نامزاس شناد ناینب رب هس بنج ة یلصا زکرمتم تسا .
،لوا تیرومأم یلصا
کی نامزاس شناد ناینب بسک و تسد یراک و هب یریگراک شناد
و تاعلاطا تسا
.
،مود کی
1. Knowledge- based Firms
نامزاس شناد نب نای یعس یم دنک کی نامزاس هدنریگدای دشاب
هک رد نآ یاضعا نامزاس مه
هب تروص یهورگ و مه یدرف هب لابند یاقترا تیفرظ دیلوت شناد دوخ دنتسه .
،موس نامزاس
شناد ناینب زا قیرط تسج و یوج هاگیاج رترب رد
،رازاب نیرتهب ةویش تیلاعف و تیوقت طباور
ینتبم رب یراکمه لباقتم
هب لابند ندیسر هب لامک ینامزاس تسا
(
Wang Catherine & Ahmad
Parviz, 2003 )
اسیند .
( 2008 ) میهافم « نامزاس یاه شناد ناینب
»
، « تکرش یاه شناد نیرفآ
»
،
« نامزاس هدنریگدای
» و « نامزاس دنمشوه
» ار مه ینعم نامزاس یاه ناد ش ناینب رد رظن یم دریگ .
هعسوت و داجیا تکرش یاه شناد ناینب رد لاس یاه ریخا کی تکرح هنانیرفآراک هدوب
تسا
هک یارب شرتسگ دادعت
و یاقترا حطس نیا تکرش اه
، هاگشناد اه و ةعماج یهاگشناد کی
نکر
یساسا بوسحم یم
دوش ( یلقماما هداز و اکمه
،نار 1389 .) هبتر یدنب شلاچ یاه عسوت ة
لوصحم رد
تکرش یاه شناد ناینب ناشن یم دهد تاقیقحت یبایرازاب
مهم نیرت شلاچ و نیمخت
تسردان رازاب
فده مک تیمها نیرت شلاچ رد ةعسوت تلاوصحم تکرش
یاه شناد ناینب تسا
( یعیبر و
،ناراکمه 1389
.)
رد ناریا
، رب ساسا دام ة کی نوناق تیامح زا
تکرش یاه شناد ناینب بوصم 1389
،
تکرش یاه شناد ناینب هب نیا لکش فیرعت هدش تسا :
« تکرش اه و هسسؤم یاه شناد ناینب
،
رش ک ت ی ا سسؤم ة صوصخ ی و ی ا نواعت ی دنتسه ک ه هب روظنم مه ییازفا ملع و تورث
، ةعسوت
داصتقا شناد روحم
، ققحت فادها ملع ی و داصتقا ی و یراجت یزاس اتن ی ج قحت ی ق و هعسوت رد
ةزوح یروانف یاه رترب و اب شزرا ةدوزفا ناوارف هب هژیو رد لوت ی د مرن یاهرازفا طوبرم
شت یک ل
یم دنوش
» ( یرایهلا ف در و
،یسابع 1390 : 48 .)
لماوع ییاسانش دش
ة ( نارشیپ اه ) رثؤم رب ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب
فلا ) یورین یناسنا : اب زاغآ ةرازه
،موس ره زور شقن عبانم یناسنا گنررپ رت هدش تسا ات
ییاج هک یخرب نآ ار اهنت لماع بسک تیزم یتباقر پ رادیا یم ناد دن . نیا رما هب هژیو رد
بسک یاهراکو شناد
ناینب شیب زا شیپ هب تقیقح هتسویپ تسا .
،هجیتنرد یارب
کی تکرش
شناد ناینب
، یامرس ة یناسنا مهم نیرت هیامرس تسا و ره هچ نیا هیامرس تیفیک بولطم یرت هتشاد
،دشاب لامتحا
،اقب فوم تیق و یاقترا بسک راکو رتشیب یم ش و د (
،یعیفش 1392 : 46 .)
ب ) لماوع یتیامح زا تاسسؤم شناد
ناینب : اب هجوت هب عونت یاهزاین تکرش یاه شناد ناینب
زا قلخ هدیا ات یراجت یزاس
،ناشتلاوصحم تیامح
یاه ینوگانوگ زا
تکرش یاه شناد ناینب
تروص یم دریگ ( سمش و
،ناراکمه 1393
: 2 .)
ج ) لماوع تخاسریز اه
: عبانم یکیزیف مزلا ارب ی کراپ یاه یملع ار یم ناوت هب اضف ی
یکیزیف ( کلم ) و تخاسریز اه
میسقت درک . رد یادتبا داجیا ره راپ ک دیاب یلقادح زا اضف ی
یکیزیف ارب ی رارقتسا نانکاس لاب هوق ایهم دشاب . رد یخرب زا کراپ اه
، کی اضف ی روتابوکنا ی
زین مزلا تسا . اضف ی هناگادج یا زین دیاب ارب ی روما رادا ی و یبایرازاب راپ
ک زا ادتبا ایهم دشاب
(
،جیگرگ 1392
: 42 .)
د ) لماوع هعسوت و داجیا زکارم طبترم اب یروانف : ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب یکتم رب
ةعسوت یروانف تسا
؛ هب نخس رگید
، تیزم یتباقر تکرش یاه شناد
،ناینب یروآون رد یروانف
تسا . یروانف هراومه رد قلخ تورث یارب اهروشک شقن
یساسا هتشاد و رب حطس درادناتسا و
تیفیک یگدنز مدرم هب تدش ریثأت هتشاد تسا . هب روط یلک
، عسوت ة یروانف رد تکرش یاه
شناد ناینب زا هبنج یاه ریز لباق یسررب تسا : یروآدوس رد
دیلوت لوصحم دیدج
و رییغت
یاهدنیارف دیلوت
، تباقر رد ظفح و شیازفا مهس تکرش زا رازاب لوصحم
، شهاک هنیزه یاه
دیلوت
، تیفیک رترب لوصحم
، تیلباق فاطعنا رد لباقم رازاب و تفرشیپ یروانف
( یودهم و
،ناراکمه 1390
: 57 .)
ه ـ ) لماوع طبترم اب تلود : یکی زا یلماوع هک رد تیقفوم تکرش
یاه شناد ناینب
راذگریثأت
،تسا قوشم اه و تسایس یاه یتیامح تلود تسا . تلود اه و نامزاس یاه ورشیپ رد
تیاده و یربهر حیحص رییغت و تلاوحت شناد
روحم شقن یساسا افیا یم دننک و لماع ی مهم
رد لکش یهد داصتقا شناد ناینب دنتسه ( هدازیلع یناث و
،ناراکمه 1392
: 4 .)
و ) لماوع یگنهرف و یعامتجا : لماوع یگنهرف یلماوع دنتسه هک طیحم رارقتسا کراپ اه ار
یارب شریذپ درکلمع
،نآ یراکمه رثؤم
اب
،نآ شرتسگ تیقلاخ
و یروآون ( یحایر و
،ناراکمه 1392
) و جیورت ینیرفآراک هدامآ
یم ک ن دن . رد ةنیمز لماوع یعامتجا زین
حطس یلااب
تلایصحت و
یاهدرادناتسا یگدنز
زا لماوع نایاش هجوت تسا
، اریز نیمز ه یا بسانم ار رد
نادنورهش یارب
قباطت نتشیوخ اب
میهافم دیدج رهش اد شن مهارف یم دنک (
Metaxiotis, 2004
&
(Ergazakis .
رد نیا شهوژپ
، لماوع راذگرثا رب ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا نامرک ییاسانش
هدش تسا و اب هدافتسا زا نومزآ نمدیرف نارشیپ یاه لماوع راذگرثا رد
یاتسار ةعسوت
تکرش یاه شناد ناینب د ر ناتسا نامرک ماجنا هتفرگ تسا . رد نیا
،هنیمز رد شهوژپ یاه
نیشیپ دروم ی هباشم دوجو هتشادن تسا .
ةنیشیپ نارشیپ یاه لماوع راذگرثا رد
یاتسار ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا
نامرک رد نیا شهوژپ
سپ زا نییبت ینابم یرظن رد یا ن شخب
، هب ةنیشیپ نارشیپ یاه ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب رد نیا
شهوژپ هراشا یم دوش . قبط شهوژپ یاه ماجنا هتفرگ
، لماع یناسنا زا قیرط میت دم ی ر ی ت هفرح یا
( نتشاد شیپ نیمز ة نف ی و لام ی ) یملاس)
و
،ناراکمه 1390
؛
(Zhang, 2004; Ferguson &
Olofsson, 2004
، میت تیریدم مامت
تقو یبایزرا ( یعیفش و
،یتمعن 1389 )
، هرود یاه شزومآ ی
یط هدش طسوت
،لنسرپ نازیم دهعت یراک هب ماجسنا یور ة تمدخ یناسر هب تاسسؤم (
یراهب و
،ناراکمه 1391
)
، اجیا د تاطابترا و
کبش ة لدابت تاعلاطا نیب
هاگنب یاه رضاح رد کراپ
Byung, 2004)
یملاس ؛
و
،ناراکمه 1390
)
، یسرتسد هب
یورین یناسنا صصختم (
یراهب و
ناراکمه
، 1391
؛
(Zhang, 2004
نکمم تسا رب دشر و ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب رثا
ب راذگ د . مه نینچ
، لماوع یتیامح نکمم تسا زا هار ةئارا تامدخ هرواشم یا رد ةنیمز یراجت و
شزومآ یاه بسک راکو
،
،یلام
،همیب یقوقح
Gorman & McCarthy, 2006)
؛ یبلاط و
،ناراکمه 1390
)
، یاطعا تلایهست هب
مامت تاسسؤم رد
هرود یاه فلتخم دشر زا قیرط
قودنص شهوژپ و
،یروانف یراذگاو
نیمز هب روظنم ثادحا یاهاضف یتاقیقحت
هب
،تاسسؤم
تیامح زا
تبث عارتخا رد لخاد و جراخ روشک
، تیامح زا
روضح تاسسؤم روانف
رد
هاگشیامن یلخاد
و یجراخ هب روظنم شورف لوصحم ( یراهب و
،ناراکمه 1391
) و یراذگاو
یاهاضف
،یرادا تنرتنیا و لیاسو بایا و باهذ ( یملاس و
،ناراکمه 1391
) رب تاسسؤم
شناد ناینب ریثأت ب راذگ د .
زا لماوع تخاسریز اه
زین یم ناوت هب تلایهست لمح
لقنو
، هک یسرتسد هب
راپ ک ار نکمم
یم دنزاس
، تلایهست
،یتاطابترا دوجو
کبش ة نفلت و را تاطابت هراوهام یا (
،جیگرگ 1392
: 42 )
،
تاناکما لمح
لقنو بسانم (
،هاگدورف هارگرزب
و ..
).
Money, 1970)
؛
،یحایر 1382 )
، دوجو
تیلاعف یاه قیقحت و هعسوت و1
اب یروانف
2لااب رد هقطنم و یسرتسد عیرس
تکرش یاه رضاح رد
کراپ هب نآ
(اه
Lugger & Goldstein, 1991
یملاس؛
و
،ناراکمه 1390
؛
،یحایر 1382 ) هراشا
درک . زا رگید لماوع تخاسریز اه
یم ناوت هب یکیدزن هب رازاب فرصم و هضرع ناگدننک (
Koh
& Koh, 2008
؛ یعیفش و
،یتمعن 1389 )
، یسرتسد هب
زکارم و تاسیسأت یرهش
( یملاس و
،ناراکمه 1390
؛
(Zhang, 2004
کیدزن،
ی هب کی هاگشناد هدمع ( یملاس و
،ناراکمه 1390
؛
Sanz, 2006; Backours, 2002
)
، حطس یانبریز هدشراذگاو
هب تاسسؤم هب
روظنم تیلاعف
یتاقیقحت (
یبلاط و
،ناراکمه 1390
؛ یراهب و
،ناراکمه 1390
)
، تیفیک یزاسرتسب ةکبش
علاطا یناسر ( ةکبش
،LAN
ربیف یرون ) (
Koh & Koh, 2008
؛ یراهب و
،ناراکمه 1390
) هراشا
درک . زا هلمج شهوژپ ییاه هک ریثأت لماوع هعسوت و داجیا زکارم طبترم اب یروانف ار رب دشر و
ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب دییأت هدرک دنا یم ناوت هب یروآدوس رد
دیلوت لوصحم دیدج
( یودهم و
،ناراکمه 1390
: 57 )
، داجیا زکارم یرامقا رد ناتسرهش اه
( یدؤم
، 1390 )
، داجیا
زکارم تاقیقحت هفرح
یا یصوصخ و
یتلود ( یراهب و
،ناراکمه 1390
)
، داجیا زکارم یروآون
و تیقلاخ ( یدؤم
، 1390
؛
(Byung, 2004
راشا ه درک .
لماوع طبترم اب تلود زین زا قیرط راتخاس یقوقح و تاررقم هژیو
( تیفاعم یاه
،یتایلام
،ضراوع قوقح
کرمگ و )...
(
،هدازربکا 1391
)
، طخ یشم یاه تیامح یتلود ( یاضف یتیامح
تراجت ) (
،یناخاباب 1393
؛ هدازربکا
، 1391 ) و یاضف یسایس ارب ی تیامح زا تکرش یاه
شناد ناینب ( یملاس و
،ناراکمه 1390
) رب تکرش یاه شناد ناینب ریثأت یم راذگ د . لماوع
یگنهرف و یعامتجا زین
هب تروص لماوع ظفح کی ماظن ( یتاولص همشچرس و
،یمیهاربا 1387
:
44 ) و دوجو ةیحور هیامرس یراذگ کسیر ریذپ
(Gower & Harris, 1994; Sanz, 2006)
، دوجو
ةیحور نیرفآراک و
یروآون رد
هعماج و ناکما یرارقرب تباقر
ملاس رد هعماج ( یملاس و
،ناراکمه 1390
) رب نیا تکرش اه ریثأت یم راذگ د .
1. Research and development 2. High-tech
شور قیقحت
اب هجوت هب هکنیا یم ناوت زا جیاتن نیا قیقحت رد یاتسار دوبهب تیلاعف یاه امزاس ین هدافتسا درک
،
قیقحت رضاح رب یانبم فده رد هورگ تاقیقحت یدربراک
رارق م ی ریگ د . نینچمه
، شهوژپ
شیپ ور زا رظن تیهام یفیصوت و
بسحرب یروآدرگ
تاعلاطا زا
عون یشیامیپ تسا
. زا
آ اجن هک یاسانش ی نارشیپ یاه عسوت ة بسک یاهراکو شناد
ناینب هب س ی ناراذگتسا و
نامزاس یاه
س ی یراذگتسا یارب
مادقا یاه دنمفده و راذگرثا رد طابترا اب نیا هاگنب اه کمک یم دنک و
نچمه ی ن هب نابحاص بسک اهراکو رد ت زکرم رب مادقا یاه لک ی ید یرای یم دناسر و مرها ی یارب
تسد ی با ی هب دشر و هعسوت و یاقترا درکلمع بسک
اهراکو تس
، عماج ة رامآ ی نیا قیقحت
ةدنریگربرد مامت
ناریدم تکرش یاه رقتسم رد کراپ یاه ملع و روانف ی و زکارم دشر ناتسا
نامرک لماش 140 رفن تسا . مجح هنومن اب هدافتسا زا لودج ناگروم 103 رفن باختنا دش و
مانشسرپ ة ققحم هتخاس رد نیب نآ اه ب ا شور هنومن یریگ یفداصت هداس
عیزوت دش . رازبا
یروآدرگ هداد
اه مانشسرپ ة 50 یلاؤس تسا هک سپ زا یسررب تادنتسم طبترم
ب ا عوضوم و
ینابم و نیشیپ ة یرظن قیقحت
، یاهریغتم طبترم
اب شسرپ یاه شهوژپ جارختسا و
ةمانشسرپ دروم
رظن هیهت و میظنت هدش تسا . لماع لوا رد نیا همانشسرپ
، لماع یورین یناسنا تسا هک اب
صخاش یاه یتیریدم و
یلنسرپ هدیجنس هدش تسا هک شسرپ یاه 1 - 10 همانشسرپ اب
ییایاپ
89 / 0 ار یمربرد دریگ . لماع
،مود لماوع یتیامح زا تاسسؤم شناد
ناینب رد یاتسار دیلوت
یروانف تسا هک زا قیرط 12 شسرپ هدیجنس هدش تسا . نیا شسرپ اه لماش شسرپ یاه 11 -
23 سرپ همانش اب ییایاپ 85 / 0 یم دوش . لماع
،موس لماوع تخاسریز اه
(
،یطابترا
،یتاعلاطا
یکیزیف ) تسا هک اب شسرپ یاه 24 - 35 همانشسرپ اب
ییایاپ 81 / 0 هدیجنس هدش تسا . لماع
،مراهچ لماوع هعسوت و داجیا زکارم طبترم اب یروانف تسا هک اب شسرپ یاه 36 - 41 همانشسرپ
اب ییایاپ 79 / 0 هدیجنس هدش تسا . لماع
،مجنپ لماوع طبترم اب تلود تسا هک اب شسرپ یاه
42 - 47 همانشسرپ اب
ییایاپ 76 / 0 هدیجنس هدش تسا . لماع
،مشش لماوع یگنهرف و یعامتجا
تسا هک اب شسرپ اه ی 48 - 50 همانشسرپ اب
ییایاپ 87 / 0 هدیجنس هدش
سا ت . ییایاپ لک
همانشسرپ زین
دننام ییایاپ لماوع اب هدافتسا زا یافلآ خابنورک 81
/ 0 هب تسد دمآ هک ناشن ةدنهد
ییایاپ بولطم تسا . هب روظنم دییأت ییاور همانشسرپ زین
سپ زا تاعلاطم یفاشتکا
همانشسرپ هب
دییأت ناصصختم کیمداکآ
زا هلمج چ دن نت زا ناداتسا هاگشناد و ناصصختم کراپ
ملع و
یروانف دیسر . رد نیا شهوژپ
، رد ةلحرم لوا سپ زا عمج یروآ لماوع دروم رظن زا قیرط
رورم
،هنیشیپ زا شور یفیک هبحاصم ( یروضح )
اب خ ناگرب رد راپ ک ملع و روانف ی
،نامرک
یسررب دانسا و رادم ک وجوم د رد طابترا اب لماوع رثؤم رب ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب یارب
یسررب و نازیم تیمها نیا لماوع هدافتسا هدش تسا . سپس 50 لماع ةعسوت تکرش یاه
شناد ناینب صخشم دش
و اب هجوت هب تاعلاطم ماجنا
هتفرگ رد نیا هنیمز نوچمه شهوژپ
هدازربکا ( 1391 ) و یراهب و ناراکمه ( 1391 ) رد بلاق 6 هورگ ییاسانش دش
. سپ زا هیزجت و
لیلحت هداد یاه هب تسد هدمآ
، تیولوا نآ اه رد ره هورگ و زین هبتر یدنب یلک نآ اه اب هدافتسا زا
نومزآ نمدیرف هئارا دش . یارب ییاسانش و
تیولوا یدنب هفلؤم یاه راذگرثا رد یاتسار ةعسوت
تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا نامرک 50 هیوگ رد کی فیط 5 هنیزگ یا ( یلیخ مک : 1
، مک :
2
، طسوتم : 3
، دایز : 4 و یلیخ دایز : 5 ) یسررب دش . یارب هیزجت و لیلحت اد هد اه زا نومزآ
یفیصوت و نومزآ نمدیرف هب کمک مرن رازفا ةخسنspss
22 هدافتسا هدش تسا .
هتفای اه
فلا ) فیصوت تیعمج
یتخانش
رب ساسا هتفای یاه رامآ یفیصوت زا
نیب 103 رفن
، نیرتشیب یناوارف طوبرم هب ةدر ینس 18 ات 28
لاس اب 40 رفن ( 50 دصرد ) و نیرتمک یناوارف طوبرم هب ةدر ینس 39 ات 48 لاس اب 2 رفن ( 5 / 2
دصرد ) تسا . رب ساسا نازیم ییانشآ اب تکرش اه
، 38 رفن ( 5 / 47 دصرد ) زا خساپ ناگدنهد
ییانشآ یدایز اب تکرش اه دنراد و 2 رفن ( 5 / 2 دصرد ) ییانشآ یمک اب تکرش اه دنراد . رد
ةنیمز یناوارف یندومزآ اه رب ساسا نازیم تلایصحت
، نیرتشیب دادعت خساپ ناگدنهد ار
دارفا
یاراد کردم سناسیل لیکشت یم هد ن د هک لماش 36 رفن ( 45 دصرد ) یم دنوش . نیرتمک دادعت
رد نیا مز هنی زین لماش 6 رفن ( 5 / 7 دصرد ) یم دوش هک کردم یرتکد دنتشاد . رد ةنیمز یناوارف
یندومزآ اه رب ساسا تاونس تمدخ
، 50 رفن ( 5 / 62 دصرد ) زا خساپ ناگدنهد و
عقاورد نیرتشیب
دادعت ار دارفا اب تاونس تمدخ رتمک زا 5 لاس لیکشت یم هد ن د و 2 رفن ( 5 / 2 دصرد ) ینعی
نیرتمک دادعت زا رظن
،یرامآ یاراد تاونس تمدخ 15 ات 20 لاس دنتسه .
ب ) تیولوا یدنب هفلؤم یاه راذگرثا رد
یاتسار ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب
رد ادتبا
، هفلؤم یاه راذگرثا رد
یاتسار عسوت ة تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا نامرک
تیولوا یدنب یم دوش .
یارب لیلحت تاعلاطا و
یبایتسد هب خساپ فده هدشدای
، زا نومزآ نمدیرف یارب تیولوا یدنب
هفلؤم یاه راذگرثا رد یاتسار ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا نامرک هدافتسا هدش تسا هک
جیاتن نآ رد همادا هدهاشم یم وش د . ادتبا ینعم یراد نیا نومزآ یسررب هدش تسا . جیاتن نومزآ
ینعم یراد نمدیرف رد ةنیمز لماوع ثأت راذگری رب عسوت ة تکرش یاه شناد ناینب ناشن یم دهد رد
حطس ینعم یراد 95 دصرد اب هجوت هب ددع ینعم یراد 000 / 0 هک زا حطس ینعم یراد درادناتسا
( 003 / 0
= )sig
رتمک تسا و ةرامآ
،نومزآ ةبتر نیگنایم لماوع طبترم اب مه ناسکی تسین .
،عقاورد
بتر ة نیگنایم لقادح ود لماع زا لماوع رثؤم رب ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب
، اب مه ربارب تسین .
مامت لحارم هب روط هصلاخ رد لودج 1 ناشن هداد یم ش و د .
لودج 1 . جیاتن نومزآ نمدیرف یارب هبتر یدنب هفلؤم یاه راذگرثا رد یاتسار عسوت ة تکرش یاه شناد ناینب
لماوع نیگنایم
هبتر هبتر
لماوع هعسوت و داجیا زکارم طبترم اب یروانف 81
/ 3 1
لماوع یگنهرف و یعامتجا 71
/ 3 2
لماوع یورین یناسنا 71
/ 3 3
لماوع یتیامح ا ز تاسسؤم شناد
ناینب رد یاتسار دیلوت یروانف 68
/ 3 4
لماوع طبترم اب تلود 59
/ 3 5
لماوع تخاسریز اه
(
،یطابترا
،یتاعلاطا یکیزیف
) 90
/ 2 6
2 17 68/ df5
Sig0 003/
اب ت هجو هب جیاتن لودج 1
، جیاتن هبتر یدنب لماوع رثؤم رب ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب اب
هدافتسا زا نومزآ نمدیرف صخشم درک
زا نیب 6 هتسد لماوع
،یلصا لماوع هعسوت و داجیا
زکارم طبترم اب یروانف اب نیگنایم ةبتر
81 / 3 نیرترثؤم لماع
هدوب دنا و سپ زا نآ لماوع
یگنهرف و یعامتجا اب
نیگنایم بتر ة 71 / 3
، لماوع یورین یناسنا اب نیگنایم ةبتر 71 / 3
، لماوع
یتیامح زا تاسسؤم شناد
ناینب رد یاتسار دیلوت یروانف اب نیگنایم بتر ة 68 / 3
، لماوع طبترم اب
تلود اب نیگنایم بتر ة 59 / 3 و لماوع ریز تخاس اه (
،یطابترا یتاعلاطا
، یکیزیف ) اب نیگنایم
بتر ة 90 / 2 هب بیترت رد هدر یاه یدعب رارق دنتفرگ .
هبتر یدنب نارشیپ یاه لماوع راذگرثا رد
یاتسار ةعسوت
تکرش یاه شناد ناینب رد
ناتسا نامرک
رد لودج 2
، نارشیپ یاه لماوع راذگرثا رد یاتسار عسوت ة تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا
نامرک هبتر یدنب هدش و تیولوا مادکره صخشم هدش
تسا . یارب لیلحت تاعلاطا و
یبایتسد
هب خساپ فده هدشدای
، زا نومزآ نمدیرف یارب تیولوا یدنب صخاش یاه هفلؤم یاه راذگرثا
رد یاتسار ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا نامرک هدافتسا هدش تسا هک جیاتن نآ رد
همادا هدهاشم یم وش د . اب هجوت هب توافت نیب اهریغتم یم ناوت اهریغتم ار هب بیترت ةرامش لودج 2
هبتر یدنب درک .
جیاتن نیا نومزآ رد لودج 2 هئارا یم دوش .
لودج 2 . جیاتن نومزآ نمدیرف یارب هبتر یدنب نارشیپ یاه لماوع راذگرثا
رد یاتسار ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا نامرک
هبتر هبترنیگنایم اهصخاش لماوع
1 2 3 4 5 6
10 / 4
70 / 3
68 / 3
31 / 3
31 / 3
90 / 2
داجیا زکارم تاقیقحت هفرح یا یصوصخ و یتلود
داجیا رتفد تیکلام یرکف
داجیا زکارم یروآون و تیقلاخ
داجیا زکارم یرامقا رد ناتسرهش اه
داجیا نف رازاب هقطنم یا
داجیا زکارم دشر رد هاگشناد
لماوع هعسوت و
داجیا زکارم
م طبتر اب یروانف
1 2 3
05 / 2
2 95 / 1
ةیحور هیامرس یراذگ کسیر ریذپ
دوجو ةیحور نیرفآراک و یروآون رد هعماج
ناکما یرارقرب تباقر ملاس رد هعماج
لماوع یگنهرف و
یعامتجا 1
2 3 4 5 6 7
49 / 6
34 / 6
6 / 6
85 / 5
40 / 5
44 / 5
15 / 5
میت تیریدم هفرح یا ( نتشاد شیپ نیمز ة ینف و یلام )
هرهب یدنم ناریدم زا نارواشم صصختم رد هنیمز یاه طبترم اب یروانف
یسرتسد هب یورین یناسنا صصختم
ییاناوت یبایرازاب یارب تلاوصحم و
تامدخ شزرااب
میت تیریدم مامت تقو
هرود یاه یشزومآ یط هدش طسوت لنسرپ
داجیا طابترا و ةکبش لدابت تاعلاطا نیب هاگنب یاه رضاح رد کراپ
لماوع یورین
یناسنا
لودج 2 . جیاتن نومزآ نمدیرف یارب هبتر یدنب نارشیپ یاه لماوع راذگرثا
رد یاتسار ةعسوت تکرش یاه شناد ناینب رد ناتسا نامرک
هبتر هبترنیگنایم اهصخاش لماوع
8 9 10
94 / 4
81 / 4
52 / 4
یبایزرا و لرتنک تیلاعف تکرش یاه رقتسم
ةبرجت یراک لنسرپ رد هنیمز یاه یرادا
، یلام و همانرب یزیر
نازیم دهعت یراک هب ماجسنا ةیور تمدخ یناسر هب ؤم تاسس 1
2 3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13
16 / 8
99 / 7
92 / 7
72 / 7
49 / 7
26 / 7
19 / 7
98 / 6
62 / 6
10 / 6
08 / 6
89 / 5
60 / 5
تیامح زا تبث عارتخا رد لخاد و جراخ روشک
تیامح زا تبث تیکلام یرکف
تیامح زا
،ناصصختم ناروآون
و نارگشهوژپ رد
بلاق
،حرط هدیا
تیامح زا ؤم تاسس روانف رد هاگشیامن یلخاد و یجراخ هب روظنم شورف لوصحم
دوجو هجت ی تاز شهوژپ ی ( امزآ ی هاگش
، ک هناخبات و ...
)
تیامح زا یراجت یزاس جیاتن تاقیقحت
یراذگاو یاهاضف یرادا
، تنرتنیا و لیاسو بایا و باهذ
یراذگاو نیمز هب روظنم ثادحا یاهاضف یتاقیقحت هب م تاسسؤ
یاطعا تلایهست هب مامت تاسسؤم رد هرود یاه فلتخم دشر زا قیرط
قودنص شهوژپ و یروانف
تیامح زا هیامرس یراذگ تاسسؤم رد تهج یلوا ة شناد ینف
تامدخ هرواشم یا یراجت و شزومآ یاه بسک راکو یلام میب ة یقوقح
مک ندوب نیزه ة روضح تکرش اه رد پ کرا و زکرم دشر
یرازگرب هرود یاه یشزومآ رد بلاق هاگراک
، رانیمس و شهوژپ
لماوع یتیامح زا
تاسسؤم شناد ناینب رد
یاتسار دیلوت
یروانف
1 2 3 4 5 6
72 / 3
62 / 3
60 / 3
58 / 3
52 / 3
95 / 2
طخ یشم یاه تیامح یتلود ( یاضف یتیامح تراجت )
هجدوب یاه یتلود
داجیا ص قودن یاه هیامرس یراذگ
اقترا ی ینیرفآراک و داجیا رتسب بسانم یارب نآ طسوت تلود
راتخاس یقوقح و تاررقم هژیو ( تیفاعم یاه
،یتایلام
،ضراوع قوقح کرمگ و )...
یاضف یسایس یارب تیامح زا تکرش یاه شناد ناینب
لماوع طبترم اب
تلود
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
58 / 7
98 / 6
79 / 6
71 / 6
50 / 6
46 / 6
39 / 6
31 / 6
16 / 6
14 / 6
02 / 6
96 / 5
دوجو تاناکما و تامازلا علاطا یناسر و یسرتسد عیرس هب نآ اه
یسرتسد عیرس هب زکارم طبترم اب تیلاعف یاه یشزومآ
یکیدزن هب رازاب فرصم و هضرع ناگدننک
یسرتسد هب زکارم و تاسیسأت یرهش
دوجو تیلاعف یاه high-tech و
R&D رد هقطنم و یسرتسد عیرس
تکرش یاه رضاح رد کراپ هب نآ اه
تیفیک یزاسرتسب ةکبش
علاطا یناسر ( ةکبش
، LAN ربیف یرون )
نازیم ةعسوت تخاسریز یاه یژرنا ( بآ و قرب )
حطس لک تیاس لصا ی کراپ
یکیدزن هب کی هاگشناد هدمع
یسرتسد هب تاناکما لمح لقنو بسانم (
،هاگدورف هارگرزب و . )..
حطس یانبریز هدشراذگاو هب
تاسسؤم هب روظنم تیلاعف یتاقیقحت
سناجت و یگتسبمه حرط یاه بسک راکو اب تیوه کراپ
لماوع تخاسریز اه
(
،یطابترا اعلاطا
،یت یکیزیف ) ةمادا
رد نومزآ
،نمدیرف اب
هجوت هب هکنیا نازیم حطس یرادانعم رد
مه ة لماوع زا 05 / 0 رتمک
،تسا ضرف رفص در یم دوش و نیا ناشن یم دهد لقادح کی جوز زا ةبتر نیگنایم یاهریغتم
لقتسم توافت یرادانعم اب
مه دنراد .
نیاربانب اب هجوت هب تن جیا لودج 2
، جیاتن هبتر یدنب داعبا لماوع طوبرم هب هعسوت و داجیا
زکارم طبترم اب یروانف ناشن یم دهد لماوع داجیا زکارم تاقیقحت هفرح
یا یصوصخ و
یتلود
نیرتشیب تیمها و داجیا زکارم دشر رد هاگشناد نیرتمک تیمها ار دنراد .
جیاتن هبتر یدنب داعبا طوبرم هب لماوع یگنهرف و
یعامتجا ناشن
داد لماع ةیحور
هیامرس یراذگ کسیر ریذپ نیرتشیب تیمها و ناکما یرارقرب تباقر
ملاس رد هعماج نیرتمک
تیمها ار راد دن .
جیاتن هبتر یدنب داعبا طوبرم هب لماوع یورین یناسنا زین ناشن اد د لماوع ت ی م دم ی ر ی ت
هفرح یا ( نتشاد شیپ نیمز ة نف ی و لام ی )
، همانرب یزیر و نازیم دهعت یراک هب ماجسنا ةیور
تمدخ یناسر هب تاسسؤم هب
بیترت نیرتشیب و نیرتمک تیمها ار دنراد .
جیاتن هبتر یدنب داعبا لماوع یتیامح زا تاسسؤم شناد
ناینب رد یاتسار دیلوت روانف ی ناشن
داد لماوع تیامح زا تبث عارتخا رد لخاد و جراخ روشک و یرازگرب هرود
یاه یشزومآ رد
بلاق
،هاگراک رانیمس و شهوژپ هب بیترت رتشیب ی ن و ک نیرتم تیمها ار دنراد .
جیاتن هبتر یدنب داعبا طبترم اب تلود ناشن داد لماوع طخ یشم یاه تیامح یتلود ( یاضف
یتیامح تراجت ) نیرتشیب تیمها
و یاضف یسایس یارب تیامح زا
تکرش یاه شناد ناینب
نیرتمک تیمها ار دنراد .
نرد تیاه
، جیاتن هبتر یدنب داعبا لماوع تخاسریز اه
(
،یطابترا
،یتاعلاطا یکیزیف
)
، لماوع
دوجو تاناکما و تامازلا علاطا یناسر و یسرتسد عیرس
هب نآ اه سناجت و یگتسبمه حرط
یاه
بسک راکو اب تیوه کراپ یاراد نیرتشیب و تمک نیر تیمها تسا .
ثحب و هجیتن یریگ
دانسا یتسدلااب روشک
زا هلمج تسایس یاه یغلابا لصا 44 نوناق
،یساسا ةمانرب مراهچ و مجنپ
هعسوت و نینچمه دنس مشچ زادنا تسیب لاس ة
،روشک زوح ة داصتقا شناد ناینب ار ءزج هزوح یاه
