خیرات یراذگ یربراک و
یوسوم یدهم دیس
*این
وجشناد ی رتکد ی ناتساب یسانش هاگشناد نارهت
اضردمحم تمعن
ی
رایداتسا شهوژپ ناتساب ۀدک یسانش
نامزاس م ی ثار گنهرف ی
( زا ص 189 ات 208 )
خیرات تفایرد هلاقم : 30 / 03 / 94 ؛ خیرات شریذپ عطق ی : 19 / 10 / 95
هدیکچ اب ،جریا هعلق دودح
190 تعسو راتکه هطوحم زا یکی ،
یاه یخیرات مهم رد ناریا نارهت تشد تسا
. نونکات هدنکارپ تاعلاطم یا
عجار هطوحم نیا هب ماجنا
تفریذپ ه هک چیه هاگ تسا هتسناوتن نآ
نانچ هک ناتساب و یخیرات داعبا ،دیاب جریا هعلق یسانش
ییاسانش ار
.دنک یمامت تاعلاطم نیشیپ رب اهنت ، ۀدهاشم هداد یاه و هطوحم یحطس راصح یرامعم یایاقب
هدوب ینتبم
؛تسا زا نیا ور
،
یمن نانیمطا اب ناوت رد
صوصخ یخرب زا ناتساب داعبا یسانش
جریا هعلق
، داد هئارا یقیقد رظنراهظا
؛ هلمجزا نیا هچ رد جریا هعلق ،هک
ههرب خیرات زا یا ناریا
هتخاس هدش و هب عقاو یربراک هچ تسا هتشاد یا
؟ تشون رد را یم شلات رضاح اب دوش
هداد لیلحت یاه
ناتساب تفای یسانش یسررب زا هدش
اه هطوحم شواک و هارمه هب
هقطنم یخیرات نوتم
، رتهب مهف نمض تفاب رد جریا هعلق
خیرات
،نارهت تشد هب
یدیلک شسرپ ود هطوحم
،
« خیرات
» و
« یربراک » جریا هعلق
، دوش هداد خساپ .
هژاو یاه دیلک ی : ،جریا هعلق ناتساب یسررب
،یسانش خیرات یربراک ،یراذگ هراوهام ریواصت ،
یا
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ۀمانایار*
هلاقم لوئسم ۀدنسیون
M.mousavinia@ut.ac.ir :
1 . همدقم
دوجواب ناتساب تیمها سانش
ی تشد نارهت یخیرات نارود رد ،
نونکات علاطم م تا ح یدود ۀرابرد ۀزوح نیا
یگنهرف هرب نیا رد
ه خیرات زا ناریا ماجنا هتفرگ .تسا یر تلایا ،
ایفارغج اب ی
نآ کیژتارتسا رهشناریا بلق رد
،
رد و رانک زا یکی مهم نیرت هارهاش یاه ناتساب یایند یطابترا
، عقاو هدش .تسا ییایفارغج تیعقوم نیا
، هوقلاب
یم تسا هتسناوت ییافوکش رد
یر تلایا ؤم
.دوش عقاو رث هطوحم دوجو
رد ناریا یخیرات ۀرود زا یمهم یاه
،نارهت تشد نوچمه
لاچ پت ،ناخرت ۀ
لیم ، پت ۀ بلاط دابآ ، ،جریا هعلق و ناکشر ژد تلایا ۀتسجرب هاگیاج ًاحیولت
رد یر ناریا خیرات زا ههرب نیا یم ناشن ار
.دهد نیااب لاح ، چیه هاگ نآ نانچ هک دیاب ناتساب و خیرات ، یسانش
.تسا هدیدرگن یزاسزاب و ییاسانش ناریا یخیرات ۀرود رد یر تلایا هطوحم زا یکی
هوقلاب هک یمهم یاه
یم ام دناوت ار ناریا خیرات زا ههرب نیا رد یر تلایا تیمها رتهب مهف رد دناسر یرای
، هعلق جریا نیمارو .تسا
هطوحم نیا
، یتحاسم اب غلاب
رب
،تعسو راتکه190 ،نیمارو رهش یقرش لامش یرتمولیک ود دودح ۀلصاف رد
رد یقرش بونج د
نارهت تش عقاو
هدش .تسا جریا هعلق عیسو ،
زا یکی و نارهت تشد روصحم ۀطوحم نیرت
مهم نیرت هطوحم یاه یم بوسحم ناریا یخیرات هدمع شخب .دوش
،تیمها نیا زا یا و هطوحم تعسو رد
لخاد ۀدرتسگ یرامعم یاهراتخاس راصح
.تسا هتفای دومن نآ ب
دوجو ا نیا هدنکارپ تاعلاطم نونکات هک یا
جریا هعلق هب عجار ماجنا
هتفرگ ، چیه کی تاعلاطم نیا زا تسا هتسناوتن
ط هب رو هتسیاش یا رد مهف ام زا تیمها
شلاچ و هطوحم ناتساب یاه
نآ یسانش .دوش عقاو رثؤم ،
ناتساب تاعلاطم یسانش
تروص هطوحم نیا رد هتفرگ ،
هچ ،ار ضقانت زا یعونت ۀرابرد
.تسا هداد باتزاب نآ یربراک هب عجار هچ و هطوحم تخاس خیرات اب ار نآ یخرب
هنرو شوگراهچ
Varena(
رکذ)
هدش هتسناد یکی دادیدنو رد رهش ،نآ نورد یخرب و دنا
زا شیپ ار یر ملاسا
هدرک وجتسج ؛دنا
هعلق ار نآ یخرب ۀرود زا یا
،یناکشا رکذ یملاسا ای و یناساس
هدرک و دنا نامگ یتح یخرب
هدرب جریا هعلق دنا
، یهاگراکش تسا هدوب یناساس ۀرود زا
. هب ورره ی هدمع شخب ، ضقانت نیا زا یا
، زا یشان 1
)
و هطوحم قیقد یسررب مدع 2
ینتبم ) ندوب نیا تایضرف
«
ًافرص
» هداد ۀیاپ رب یاه
تفای رد هدش یحطس یسررب
.تسا هدوب هطوحم هداد
یم هک ییاه رد ناوت
نآ اه زا یعونت ، خیرات
زا ار سم یگنس هتفرگ نهآ رصع و یناساس ات
یناخلیا و یقوجلس و
، .درک هدهاشم هک یعونت
،نونکات چیه هاگ رد شواک یاه ناتساب یسانش تروص رد هتفرگ
هطوحم .تسا هتفاین دومن
هداد یسررب یاه
هب تسد هدمآ یسررب زا و اه
شواک یاه ناتساب جریا هعلق یسانش
، قیقد یسررب یایاقب
هطوحم نورد کیتامتسیس یسررب ،راصح یرامعم هدافتسا ،
نوتم زا و یر تلایا یخیرات
اصت زا هدافتسا و
ری
هراوهام ذوفن یا جریا هعلق نیمز هب
، شسرپ هب خساپ رد رضاح ۀتشون درکیور ناتساب یاه
هطوحم نیا یسانش
.تسا ههرب هچ رد ،جریا هعلق هک شسرپ نیا ناریا خیرات زا یا
هتخاس و هدافتسا ، رد
تیاهن کورتم هدش تسا
؟
هکنیا و
،هطوحم نیا یرامعم راتخاس و ریگمشچ تعسو اب
هبرصحنم درف
نآ ، هب عقاو راک هچ رب ی یا
؟تسا هتشاد
نیدب یم شلات همادا رد روظنم نمض ،دوش
هب هراشا یشهوژپ ۀنیشیپ
تروص ،جریا هعلق رد هتفرگ هطوحم نیا
هب
یلکش ،عماج دروم یسررب و یبایزرا و دریگ رارق رارق مه رانک اب
هتفای نداد ناتساب یاه
یسانش هب تسد هدمآ زا
یسررب و اه شواک یاه تروص
،جریا هعلق رد هتفرگ هراوهام ریواصت لیلحت و هقطنم یخیرات نوتم
یا هب ذوفن
نیمز
،هطوحم خیرات هب عجار
جریا هعلق هنامگ نآ یربراک و
ییاه یبسن حرطم دوش .
2 . یشهوژپ ۀنیشیپ ناتساب تاعلاطم هب هراشا زا شیپ یا هعلق یسانش
تسا یرورض هتکن نیا رکذ ،جر مان ود اب ،هطوحم نیا زا هک
هتشون رد ،یربگ هعلق و جریا هعلق نآ ینونک ات ملاسا زا دعب و لبق ناگدنسیون یاه
ۀراشا چیه ،راجاق ۀرود
یمیقتسم .تسا هدشن تفای نونکات
بلاطم هدشرکذ ۀرابرد
جریا هعلق یم رتشیب زین ار راجاق ۀرود نوتم رد
ناوت
طم ا هعل ناتساب یا یقلت یسانش
هراشا ات درک .یخیرات یا
نامز یسایس لاجر زا ،هنطلسلادامتعا نیدلارصان
هاش
راجاق
( 1831 - 1896 )م
هک تسا یصخش نیلوا ،
ًامیقتسم جریا هعلق زا
مان هدرب یم شلات و دنک
یدید اب
ناتساب ،هناسانش
،هطوحم فیصوت هب رگید و راصح یرامعم یایاقب
راثآ ناتساب یسانش تفای رد هدش حطس
.دزادرپب هطوحم تسا هدرک شلات نینچمه یو
خیرات هب هطوحم یراذگ عجار و دزادرپب
،جریا هعلق یربراک هب
هنامگ ؛دنک حرطم ییاه شوگراهچ هنرو نامه ،جریا هعلق ،یو داقتعا هب
هدشرکذ تسا دادیدنو رد
و غلاب رب ود
رازه دراد تمدق لاس
( هنطلسلادامتعا ،
1367 : 181 - 179
یو.)
، مه نینچ رد ۀعلاطم هناگادج یا یم ناشنرطاخ دزاس
یم جریا هعلق ًلاامتحا هک نامه تسا هتسناوت
یررهش زا شیپ دشاب هدوب ملاسا
،هنطلسلادامتعا(
1311 : 34
ییاعدا ).
هک دعب یمک رت
، اینریپ زین ار نآ و هدرک ناونع باب نیا رد
هب راصتخا یم :دسیون
« لحم یررهش هبارخ رد ار یاه
هعلق یم نآ فارطا و ینونک جریا تسا عقاو ناگرگ یایرد دنبرد یگنسرف شش رد ًابیرقت هک ،دنناد
.
»
( ،اینریپ
1375 : 2217 )
لسرام ۀمانرفس رد
( 1843 - 1920
مادام و )م
« اوفلاوید ناژ
»
( 1851 - 1916
،نیمارو گرا هب هراشا نمض زین)م
مه نامز هب ،نآ مسا رکذ نودب یرگید ۀطوحم یم هراشا
دوش هک طایتحااب یم
جریا هعلق اب ار نآ ناوت نیمارو
،
تشاگنا یکی .
رگا هب عقاو
،دشاب نینچ مادام
راصح یرامعم فیصوت هب و
یرامعم یایاقب نورد
جریا هعلق
ار هطوحم نیا ،لسرام شرسمه زا لقن هب و هتخادرپ قدنخ یماظن هاگودرا
یناساس ۀرود زا یراد یفرعم
هدرک
تسا
،اوفلاوید(
1376 : 152 - 151 .)
ندید هطوحم زا زین نزرک جرج هدرک
و هطوحم زا یلک یفیصوت ۀئارا نمض
، ناشنرطاخ یم
دنک :هک
« نیا
دشاب هتشاد قلعت رود یلیخ راگزور هب تسا دیعب هعلق
». ،نزرک(
1380 : 466
یسررب نمض رد زین ودنوب و رازپ )
نارهت تشد رد
یم هراشا جریا هعلق هب ،1903 دننک
. نآ اه رد اتوک شرازگ یسررب نیا ه
زا یلک ینلاپ ۀئارا نمض ،
هطوحم تفاب رد هطوحم یخیرات یاه
هقطنم یرامعم فیصوت هب ، جریا هعلق
هتخادرپ دنا و خیرات رکذ نودب
نآ یربراک ،هطوحم هدرک ناونع یماظن هعلق کی ای و رهش کی ار
( دنا
63 - Bondoux 1911: 61
&
Pézard .)
نآ ایولیس نوستام
ناتساب یامنهار باتک رد زین هب ،ناریا یسانش
روط ارذگ جریا هعلق زا مان
هدرب ئارا نودب و ۀ
نآ ،یقطنم یلیلد تسا هدرک یفرعم یناساس ۀرود زا یهاگراکش ار
( Matheson 2001: 25
هب نینچمه یو.)
زا لقن زنیاه ،یاشول هعلق ار جریا هعلق یا
زا لیاوا یفرعم یملاسا ۀرود یم
ک
(دن
.)Ibid
ۀزور ود دیدزاب مارفلو
جریا هعلق زا سیلاک و
بلطم نتشون لقتسم ی
عجار هطوحم هب
، یدج زا یکی نیرت
تروص تاعلاطم هتفرگ
صوصخرد جریا هعلق
.تسا یرتشیب لیصفت اب سیلاک هب
تبسن رگید نیققحم ، هب
حیرشت هطوحم .تسا هتخادرپ یگژیو قیقد فیصوت
جریا هعلق یرامعم یاه ئارا و
ۀ یضرف یزاسزاب نیدنچ زا
یخرب زا شخب یاه ،هطوحم هطوحم یحطس یایاقب قیقد فیصوت
، یارب و نیتسخن دوجو زا تبحص ،راب
هزاس یرامعم یاه
« یلامتحا
» راصح یبونج علض رد هب دانتسا اب
قاط یاه نوریب ی
، تاعلاطم زا یشخب
ناتساب سیلاک یسانش ۀرابرد
جریا هعلق یو .تسا
رد تیاهن رب هعطق و یرامعم یایاقب ساسا لافس
یاه نورد
،هطوحم هطوحم ار جریا هعلق
یناکشا یا -
یم یناساس یناخلیا ۀرود ات هک دناد
تسا هداد تایح ۀمادا
( Kleiss
1987: 289-307 )
.
اضردمحم لاس رد نیمارو ناتسرهش یسررب رد زین یربتعلخ
،1380 و هدرک دیدزاب جریا هعلق زا نمض
فیصوت یلک هطوحم یگژیو و هعطق دوجو ساسا رب ،نآ یرامعم یاه
لافس ییاه حطس رب یملاسا ۀرود زا
،هطوحم ار نآ
« هعلق یملاسا ۀرود زا یا »
تسا هدرک یفرعم
،یربتعلخ(
1380 : 399 - 397
تاعلاطم رگید .)
ناتساب لاس رد جریا هعلق یتخانش ناونع اب 1381
« جریا هعلق یزاسدنتسم ۀژورپ نیمارو
» ینف رتفد طسوت
هک تفرگ ماجنا ءایحا و ظفح تنواعم رد یگنهرف ثاریم نامزاس
،ماجنارس تسرهف رد جریا هعلق تبث هب
راثآ
لاس رد ناریا یلم دیماجنا 1382
. یسررب نیا شرازگ رد
، هب
،هقطنم خیرات فیصوت یایاقب فیصوت
یرامعم
و راصح هطوحم نورد یحطس دهاوش هتخادرپ
هدش اب و هاگ یراگن ،یبسن جریا هعلق زا هب
ناونع ای و رهش کی
هعلق یناکشا ۀرود زا یا -
یناساس دای هدش تسا
،نیزرف(
1381 : 67 - 1 ،یردنکسا ؛ 1385
: 90 - 83 .)
شواک یاه هزات لصف ،نارهت ناتسا یگنهرف ثاریم نامزاس زا یتمعن اضردمحم تاعلاطم رد یا
ناتساب یسانش جریا هعلق یم بوسحم
،هدربمان .دوش رد
لصف ود یط
، رد لاس اه ی و 1387 رد شواک هب1391
جریا هعلق .تخادرپ
گ هدزاود رفح نام
ۀ هدجه ،هطوحم نورد رد یشیامزآ نامگ
ۀ ،راصح نوریب رد یشیامزآ
یقرش بونج ۀزاورد رد شواک
، دنتسم یراگن ات هطوحم فارطا یسررب و راصح یرامعم یایاقب کی دودح عاعش
،یرتمولیک تاعلاطم زا یشخب
ناتساب یسانش تسا جریا هعلق رد یتمعن
،یتمعن(
1394
هداد یانبم ).
ۀتشون یاه
ناتساب تاعلاطم ،رضاح جریا هعلق رد هدربمان یسانش
همادا رد هک تسا ،
حیرشت هب یبایزرا و
نآ اه هتخادرپ
یم دوش .
3 . قیقحت درکیور
هب مغر تیمها ناتساب جریا هعلق یسانش ،
علاطم نونکات تا
یدودعم رد
نیا صوصخ هطوحم
ماجنا هتفرگ .تسا ود
ناتساب مهم شسرپ یسانش
هطوحم ، خیرات ثحب یربراک و یراذگ
جریا هعلق ،
خساپ نودب نانچمه یقاب
هدنام
تسا . ،اتسار نیا رد هب
روظنم تسد ی و هدافتسا ،تخاس خیرات زا یقطنم یکرد هب یبا رد
تیاهن کورتم ندش
،جریا هعلق یربراک و ،هطوحم هداد یمامت
یاه هب تسد هدمآ یسررب زا و اه
شواک یاه تروص ،هطوحم رد هتفرگ
یاتسار رد هب خساپ
ناتساب مهم شسرپ ود یسانش
جریا هعلق ،
یبایزرا دروم لیلحت و
تفرگ دنهاوخ رارق .
هب هولاع
، م ریواصت و یخیرات نوتم زا هراوها
نیمز هب ذوفن یا هطوحم
زین
، رد هداد رانک ناتساب یاه
یسانش ، رد
رتهب کرد یاتسار جریا هعلق
شسرپ هب خساپ و یاه
ناتساب یسانش
،نآ دهاوخ هدافتسا دش
.
4 . ناتساب یسررب جریا هعلق یسانش
ود دودح رد ،جریا هعلق قرش لامش یرتمولیک
ی نیمارو رهش دابآرگسع یاتسور ترواجم رد ،
عقاو هدش تسا
ریوصت(
).1a
عبرم یراصح ،هطوحم روداترود -
داعبا هب ،لیطتسم 1300
× .دراد دوجو رتم 1470 هشوگ
نیا یاه
ًابیرقت ،راصح .تسا ییایفارغج یسیطانغم تاهج اب قبطنم
یسررب رد تروص یاه
رد هتفرگ فارطا و لخاد
هدهاشم یراثآ یایاقب ،هطوحم ش
فشک ناکم ساسا رب هک د نآ
اه ، یم ناوت هس رد ثحبم
، ،هطوحم نورد راثآ
راصح لخاد راثآ و هطوحم نوریب راثآ ار
رارق یبایزرا و لیلحت دروم داد
.
یسررب رد یاه
هطوحم نورد
، هعطق لافس ییاه سم ۀرود زا ،گنسو
نهآ رصع یناخلیا و یقوجلس ،یناساس ،
.تسا هدش تفای هب
هولاع و تشخ ،رجآ یایاقب ، هعطق ود
چگ یرب ینیئزت
، هطوحم نورد یبرغ شخب رد هدهاشم
هدش تسا
( Kleiss 1987: 304 ،نیزرف ؛
1381 : 44 ،یتمعن ؛ 1394
تانق هتشر راهچ یایاقب ).
زین و یقرش شخب رد
نورد یبرغ هطوحم
یم هدید دوش
هک هاچ هقلح یاه
چیه کی زا نآ اه تسا هتفاین همادا راصح نوریب رد
ریوصت(
).1b
د ر شواک یاه ماجنا هتفرگ زین هطوحم نورد رد
، یزاسریز اب هدیبوک کاخ سنج زا فک کی یایاقب اهنت
هولق گنس نورد یبرغ لامش شخب رد هطوحم
، هدهاشم ش
د
ریوصت(
)1c
،روکذم فک یور رب .
هعطق لافس ییاه
دش تفای یناساس ۀرود زا
ریوصت(
4 لودج ، 1 )
رگید رد.
هنامگ جریا هعلق نورد یاه ،
کاخ ات هک زین هطوحم رکب
،تفای همادا راثآ چیه
یرامعم دشن تفای
.
رد یسررب ،جریا هعلق نوریب یاه ،هطوحم نورد نوچمه
هعطق لافس ییاه سم ۀرود زا ،گنسو
نهآ رصع ،
یناخلیا و یقوجلس ،یناساس هدهاشم
.دش هب هولاع یقوجلس ۀطوحم کی ، -
راصح نوریب یبرغ علض رد ،یناخلیا
هدهاشم رد .دیدرگ شواک
یاه هعطق اهنت ،زین راصح نوریب رد هتفرگ تروص لافس
ییاه سم ۀرود زا گنسو
، رد
راصح نوریب یبونج و یبرغ شخب
، فشک ش .د
هعطق و یرامعم یایاقب رب هولاع لافس
یاه
،دش تفای هطوحم نوریب و نورد یسررب و شواک زا هک ،قوف
لخاد یرامعم یایاقب و راصح راتخاس هناگادج یبایزرا و یسررب دنمزاین ،نآ
.تسا یا
،هزورما شخب یاه یدایز
هدیدرگ بیرخت جریا هعلق راصح زا هتفای شیاسرف و
؛تسا نیااب لاح
، رد راصح عافترا شخب
یاه یقاب ،هدنام 15
رد نآ ضرع و رتم هزاورد
اه رگید رد و رتم35 شخب
یاه نیب ،راصح 22
- .تسا رتم 15
،روکذم راصح نودب
یپ قتسم ،یزاس هطوحم یحطس کاخ یور رب ًامی
داجیا هدش تسا
ریوصت(
)1d
یم رظن هب هعلق ناگدنزاس دسر
کاخ ،جریا زایندروم
ت هطوحم ینوریب قدنخ رفح زا ،ار راصح تخاس یارب أ
هدرک نیم یایاقب ساسا رب هک دنا
ب ر ،یزورما ۀدنام یاج رتم 30
و ضرع یلا4
رتم 20 دراد قمع
Kleiss 1987: 290(
هعطق فشک ).
لافس ییاه
سم ۀرود زا و
گنس هنیچ شخب رد ًلاامتحا هک ،راصح یا
ۀجیتنرد لخاد هب هطوحم ینوریب کاخ رفح
کاخ یاه هدافتسا هدش راصح تخاس یارب دراو
هدش دنا یم تیوقت ار ضرف نیا ، .دنک
لافس ییاه هنومن هک ییاه
زا نآ اه رد ، شواک یاه
،یبونج و یبرغ شخب رد راصح نوریب فشک
هدش .دوب رب نیا ساسا
، درب نامگ ناوتب دیاش
هطوحم سم ۀرود زا یا و
گنس هطوحم .تسا هتشاد دوجو جریا هعلق فارطا رد یمن ،نونکات هک یا
اب ناوت
.درک صخشم ار نآ یبیرقت ناکم نانیمطا ،هطوحم راصح زا
ظاحل هنیچ شخب ود زا ،یراتخاس یتشخ و یا
لیکشت هدش تسا
ریوصت(
)1e
شخب .
هنیچ راصح یا هک
هب تروص بیش راد هتخاس هدش
،تسا نیب ات15 رتم22 ضرع و ،نیمز یفارگوپوت ساسا رب
نیب ات 6 رتم7 عافترا دراد . هنیچ شخب یور رب ،راصح یتشخ شخب یا
عقاو هدش و رتم 15 و ضرع
ًلاامتحا
رتم 10 دراد عافترا .
هب یم رظن هنیچ شخب ًادمعت ،جریا هعلق ناگدنزاس دسر ضیرع ار راصح یناتحت یا
و
بیش راد هتخاس یاپ ات دنا ه یا مکحتسم یارب
تخاس یاهزاسو یور رب هدرتسگ
نآ .دننک داجیا نآ
هنوگ هزورما هک
ناتساب دهاوش زا راصح یسانش
لباق هدهاشم سا
،ت رد شخب یتشخ ، جرب یاه
،ینوریب قاط ییاه لصافدح رد
جرب اه
، ورهار کی یرساترس
ۀدرتسگ یایاقب و قاتا
یاه کی هزادنا هتشاد دوجو تسا
( ریوصت 2a-2c )
جرب .
یاه
،راصح رودم رب لمتشم
نوچمه ،جرب148 راتخاس
هنیچ شخب ود زا ،راصح یتشخ و یا
لیکشت هدش .تسا
هنیچ شخب راصح یا
هب تروص بیش راد و هدوب هب روط نیب طسوتم ات8
رتم12 و رطق ات 6
؛دراد عافترا رتم7
زین راصح یتشخ شخب رتم 8
و رطق
ًلاامتحا رتم10
.دراد عافترا هنیچ شخب راتخاس ود ره
یتشخ و یا
جرب اه ، ًلاامتحا مه اب هزادنا شخب
یاه نیچ ه و هدوب راصح یتشخ و یا مه
نامز مهاب هتخاس هدش شخب .دنا
هنیچ یا ، فلاخرب و هدوب رپ ،یتشخ شخب
اهنت هب ناونع هیاپ یم بوسحم یتشخ شخب تخاس یارب یا هدش
یتشخ شخب نورد .تسا ،
فلاخرب هنیچ شخب و هدوب یلاخ یا
دوجواب شکریت نیدنچ
،یلامتحا ینابهگن یارب
یم هدافتسا .تسا هدش
اب هکنیا یمامت ،دعب لحارم رد جرب
یاه تشخ اب ًادمعت ،راصح هدشرپ
دنا ، رب یایاقب ساسا
بیرخت شخب ۀدش هناشن ،راصح زا ییاه
ّدح رد یدورو کی زا ییاه ورهار لصاف
یرساترس و
جرب اه یم هدید .دوش
ورهار طابترا نداد ناشن نمض دروم نیا یرساترس
اب جرب اه ندوب یلاخ ، جرب
یاه نآ ندوب یدربراک و ینوریب
یم ناشن ار دهد
ریوصت(
).3e
رب هولاع جرب
یاه
ّدح رد ،راصح ینوریب یایاقب زین جرب ود ره لصاف
راهچ قاط یم هدید نیا .دوش
قاط اه رد
یخرب تمسق یاه ،هطوحم یقرش بونج علض هب
تروص تسا هدوب هقبطود
Kliess, 1987: 293-295( ).
قاط یاه صح یم لک رد ار را ناوت
ۀداوناخ ود رد قاط
یاه مین و ،هریاد قاط
یاه هزیت راد .درک میسقت شور
قاط ینز ؛تسا هدوب موسرم ًلاماک یناساس و یناکشا ۀرود رد ناریا یخیرات ۀرود رد لوا عون نیااب
لاح ، قاط یاه
هزیت یم هدید یرامعم رد یملاسا ۀرود رد بلغا ،راد دوش
( Pope 1933: 79-83 ؛
Huff 1987:329
ۀنومن .)
نینچ قاط ییاه قاط رد ، یرسک قاط یتشپ یاهامن
( Reuther 1939:513
،)
قاتا یاه نیریشرصق یعرف
یدمحم(
،نارگید و رف 1390
: 96
هزیت سوق شقن ،)
نیلرب ۀزوم یغرفم ینیس رد راد
( Rether 1939:511
شقن و )
هرقن باقشب یور ( ژاتیمرا ۀزوم یا
Ibid.513
یم هدید )
دوش . نیا قاط اه هک ورهار رون نیمأت رد یمهم لماع
یرساترس یم بوسحم
ش هد ، یاراد و هدوبن ناسکی هزادنا
یتوافتم یاه نتسه
د . ،جریا هعلق قاط داعبا نیرتشیب
،ضرع رتمیتناس210 و عافترا رتمیتناس 385
،نآ داعبا نیرتمک و قمع رتمیتناس 220 ،ضرع رتمیتناس 40
و عافترا رتمیتناس110 .تسا قمع رتمیتناس145
،راصح ینایم شخب رد ورهار
یرساترس یم هدید
رب هک دوش یایاقب ساسا
هب یاج دنام ۀ ،یزورما رتم کی
ضرع .دراد ورهار عافترا یرساترس
یم نامگ اما تسا صخشمان دور
مه ،لقادح اب هزادنا
قاط یاه راصح ینوریب
.دشاب نیا یاهاضف رگید دننامه زین ورهار راصح لخاد
رپ هدافتسا لحارم نیرخآ رد ، تسا هدش
ریوصت(
3b-3g
؛)
ورهار روکذم ، طابترا ۀدنهد جرب اه اب قاتا یاه یلخاد راصح هدوب تسا
ریوصت(
).2d
قاتا ییاه هک هب مغر بیرخت
،راصح هناشن زا ییاه اهنآ
یبرغ لامش و یبرغ بونج ،یقرش بونج علض رد لباق
هدهاشم و هدوب
ساسا رب
ب یایاقب ر داعبا یاراد ،یزورما ۀدنام یاج 3
× هدوب رتم3 تسا
ریوصت(
2a-2c
تخاس یوگلا ساسا رب ).
قاتا اه نیب ،
و قاتا هد جرب هس ره هب
تروص کی نایمرد بور ، ه رب .تسا هتشاد دوجو قاتا کی جرب ود ره یور یوگلا ساسا
قوف ، ًلاامتحا
،هطوحم راصح روداترود .تسا هتشاد دوجو هزادنا کی قاتا 814
یورهار هب لصتم ۀراوید رد
زا یخرب قاتا
اه یگتفرورف ، یم هدید یمظنمان و مظنم یاه
هک دوش زا یخرب
نآ اه ط هیبش هیبش یخرب ،هچقا
راوید بیرخت زا یشان ًلاامتحا زین رگید یخرب و شکریت قاتا
اه اهدعب و هدوب داجیا
هدش ناوتب دیاش یتح .دنا
درب نامگ یگتفرورف نیا زا یخرب
،اه هب روظنم أت رون نیم قاتا
یاه لخاد راصح داجیا هدش .دندوب دنچره نینچ
ًلاامتحا ،ییاهریگرون یم
رد تسیاب راوید
فرشم هب رد هطوحم نورد قاتا
اه ورهار هن دشاب هدوب یرساترس
.
بیرخت شخب یاه هدمع نیا زا یا قاتا
اه ، رون نیمأت ۀوحن نآ
اه نانچمه ار هدرپ رد
.تسا هداد رارق ماهبا زا یا
دوجواب ۀزاورد راهچ زا هزاورد هس دیدش بیرخت یلامتحا
رد ،هطوحم شواک
یاه روص ت ۀزاورد رد هتفرگ
ناکلپ هتشر ود یایاقب ،یقرش بونج هدهاشم
ش ورهار هب هک د یرساترس
لصتم راصح هدوب
تسا
( ریوصت )3a
رب .
،ساسا نیا زاورد طابترا
ۀ هزاس اب یقرش بونج و راصح لخاد یرامعم یاه
یش صخشم طابترا نیا ۀو ش
هد
تسا . نیا یش یقرش بونج ۀزاورد طابترا ۀو ورهار اب
یرساترس یم ًلاامتحا ،
هزاورد رگید رد تسیاب هطوحم یاه
دشاب هتشاد دوجو زین
؛ دنچره هناشن نینچ نونکات هک یا
.تسا هدشن تفای
یم رظن هب دسر
نیرخآ رد راصح زا هدافتسا لحارم
هزاس یمامت ، لخاد یاه
رب لمتشم ،راصح قاط
اه ورهار ،
یرساترس یتح و
جرب یاه ینابهگن
، تشخ اب هب یعافد ًلاماک تلاح جریا هعلق ًلاامتحا و هدش رپ
هتفرگ دوخ
رب اعدم نیا .تسا لغزم دوجو ساسا
شکریت و اه رد اه
یخرب زا قاط یاه هدشرپ ًلاامتحا راوید کی تخاس و ،
یرساترس راصح نوریب رد
هب روظنم ماکحتسا یشخب
و راصح قاط یاه هدشرپ ناونع هدش تسا
ریوصت(
3b-3g ).
یاوس هتفای
،قوف یرامعم یاه هک
مهف رد ام هب دنناوتب ًلاامتحا رتهب
یربراک خیرات و ،دننک کمک ،هطوحم
رد شواک یاه
،یقرش بونج ۀزاورد یناساس ۀرود زا یراثآ
لماش ، لافس
ییاه یناساس ۀرود زا زاف هس زا
هطوحم یرارقتسا
ریوصت(
4 لودج و 1
هتشون لافس )،
ییاه ود و یناساس ۀرود رخاوا زا یباتک یولهپ طخ اب
لگ رهم اب لواقرق و لیف شقن
، لباق هسیاقم نامیلس تخت یناساس یاهرهم شقن اب
،لبوگ(
1384 : 52
رصق ،)
رصنوبا
،یناخیلع(
1386 : 112
تلاحم و ) (
یمیحر رف ، 1385 : ریوصت 31 )شش بسچرب ،
هک دش تفای یدودح ات
رد ام هب
کرد هطوحم تخاس خیرات رک دنهاوخ کمک
.د
هتفای ناتساب دهاوش یمامت ،قوف یاه خیرات اب طبترم ،هطوحم یسانش
تسا جریا هعلق یربراک و یراذگ هک
هب راصتخا حیرشت ش د . یم نامگ اب ناوتب دور
لحت دهاوش لی فیصوت
هدش وت هدافتسا و أ
زا نام نآ اه رد رانک
هراوهام ریواصت یخیرات نوتم و جریا هعلق نیمز هب ذوفن یا
هقطنم
، نآ یربراک و هطوحم خیرات زا یبسن یکرد
.دروآ تسد هب 4 . خیرات یراذگ
شلاچ زا یکی یاه
ناتساب مهم انش
ًاتیاهن و هدافتسا ،تخاس خیرات ،جریا هعلق یس .تسا هطوحم ندش کورتم
رظنراهظا نونکات یاه
عجار یتوافتم هب
خیرات جریا هعلق هئارا
هدش هک هطوحم ار نآ لک رد یا
یناکشا - یناساس
( Kleiss 1987: 289-307 ؛
،نیزرف 1381 : 26 - 24 و 51 ؛ ،یردنکسا 1385
: 81 - 80
،)
یناساس
( Matheson 2001: 25 ؛
،یتمعن 1394
و )
یملاسا
( Matheson 2001: 25 ،یربتعلخ ؛
1380 : 399 - 397
یم یفرعم )
.دنک
ًاضعب شلات زین
هدرک هنامگ دنا ییاه
یبسن دنهد هئارا هطوحم ندش کورتم خیرات هب عجار تسا دقتعم سیلاک اتسار نیا رد ؛
هداد تایح همادا نانچمه نیمارو ۀقطنم هب لوغم ناناخلیا دورو ات جریا هعلق تسا
( Kleiss 1987: 289-307 .)
زا یاوس یبایزرا
تحص مقسو نیا تسا صخشم هچنآ ،قوف دهاوش هک
یانبم یمامت خیرات نیا یراذگ
،اه
جریا هعلق یحطس یسررب هتفای و یرامعم یایاقب ۀدهاشم و
نورد یاه .تسا هدوب هطوحم
هب ترابع رگید ،
چیه مادک تایرظن زا حرطم
هدش ساسا رب ،هطوحم خیرات باب رد شواک
یاه ناتساب ا و جریا هعلق یسانش یبایزر
قیقد ناتساب دهاوش یسانش
هب تسد هدمآ زا شواک اه تروص .تسا هتفرگن نیااب
لاح شلات ثحبم نیا رد ،
یم ناتساب دهاوش یبایزرا اب دوش یسانش
هب تسد هدمآ زا یسررب و اه شواک یاه
،جریا هعلق کرد
خیرات زا یبسن
هطوحم ندش کورتم ًاتیاهن و هدافتسا ،تخاس .دوش لصاح
رد یسررب هعطق ،هطوحم نورد رد هتفرگ تروص یاه لافس
ییاه سم ۀرود زا و
گنس ،یناساس ،نهآ رصع ،
یناخلیا و یقوجلس ییاسانش
هدش نینچ ۀنومن .تسا لافس
ییاه یسررب رد ، راصح نوریب یاضف
هدش تفای زین
.تسا هعطق فشک لافس
ییاه زا ۀرود سم و هنامگ رد گنس ح نوریب یبونج و یبرغ علض یاه
راص کی دوجو و
یقوجلس ۀطوحم -
،راصح نوریب یبرغ علض رد یناخلیا ناشن
هطوحم دوجو ۀدنهد شیپ زا ییاه
یملاسا و خیراتزا
هطوحم فارطا رد تسا
؛ یم نامگ دور
لافس یاه شیپ ا یملاسا و خیراتز جریا هعلق نورد
، هب عقاو نیا هب قلعتم
هطوحم هدوب اه دنا هک ۀجیتنرد لاقتنا
کاخ نآ اه نیمز تیوقت یارب هب ،یزرواشک یاه
هطوحم زا شخب نیا
هدش تشابنا و لقتنم .دنا
نامگ نیا نیازا
یور یم تیوقت هک دوش
نونکات
، رد شواک یاه رد هتفرگ تروص نورد
هطوحم هعطق زا یاوس ، لافس
یاه شیپ زا یلافس چیه ،یناساس ۀرود .تسا هدشن تفای یملاسا ۀرود و خیراتزا
هب هولاع رد ، لقن هب دروم کی یو ،هقطنم نازرواشک زا یکی زا
،دوخ یزرواشک نیمز تیوقت یارب نویماک 180
.تسا هداد لاقتنا ،هطوحم لخاد هب جریا هعلق نوریب زا کاخ لافس یاه زا یاوس ،جریا هعلق یناساس د
ج ۀزاور هطوحم نورد یبرغ لامش رد ،یقرش بون
، کی یور رب
یرارقتسا فک ۀرود
یناساس تفای
.تسا هدش نامه
هک ییاج هراوهام ریواصت
،جریا هعلق نیمز هب ذوفن یا
هناشن ییاه یرامعم راثآ زا
،شخب نآ رد تسا هداد صیخشت
ریوصت(
5 )
هراوهام ریواصت رد .
هناشن ،هطوحم یا یاه
هزاس زا بور ،هطوحم یبرغ لامش شخب رد یرامعم یاه ه
.دیدرگ صخشم یبرغ لامش ۀزاورد یور نونکات
یمن هب عجار نانیمطا اب ناوت هزاس نیا تیهام
خیرات و اه نآ
اه رظنراهظا
« یقیقد
» ،درک هئارا نیااب
لاح
، رگا
طایتحااب مینک نامگ
هزاس نیا یرامعم یاه
یراثآ نامه ، دنتسه
زا هک شواک یاه ماجنا هتفرگ زا شخب نیا رد
یرتشیب نانیمطا اب ،تسا هدش تفای هطوحم یم
راثآ ندوب یناساس زا ناوت نورد یبرغ لامش شخب
جریا هعلق
ک تبحص در
. مزلا شواک قطانم رگید رد هن ،تسا رکذ هب هطوحم نورد رد هدش
، هراوهام ریواصت رد هن و ذوفن یا
،جریا هعلق نیمز هب هناشن
زا ییاه هک یرامعم راثآ
لافس یاه یم هوقلاب ،هطوحم نورد یحطس تسا هتسناوت
طوبرم نآ هب تفای ،دشاب ن
تسا هدش .
فشک هب هجوت اب ،ساسا نیا رب
« اهنت
» هعطق لافس ییاه یناساس ۀرود زا
،
رد شواک یاه ماجنا هتفرگ نورد رد جریا هعلق
و ، هطوحم نورد رد یرامعم دهاوش ندوب دودحم هب هجوت اب
،
یم لامتحا دور
لافس یاه شیپ خیراتزا یملاسا و جریا هعلق نورد
، ۀجیتنرد تشابنا و لاقتنا
کاخ یاه ،ینوریب
هب هطوحم نورد دراو
هدش .دنشاب اب هکنیا ناتساب دهاوش هطوحم یسانش
أت ًاحیولت ار دروم نیا یم دیی
،دنک
نیااب لاح زونه ، یمن ناوت عجار هب طابترا مدع ای طابترا لافس
یاه هطوحم نورد یملاسا
،جریا هعلق اب تیعطق اب
.درک رظنراهظا هب
لاحره ، هعطق فشک لافس
ییاه رد یناساس ۀورد زا هطوحم نورد یبرغ لامش شخب
، و فشک
لافس اه ، هتشون لافس اه
و لگ ییاهرهم یقرش بونج ۀزاورد زا
جریا هعلق
، ناشن ۀدنهد ۀرود رد هطوحم تایح
یناساس .تسا
عم رب یرگید دهاش زین راصح یرام رد هطوحم تایح
تسا یناساس ۀرود
؛ زا هدافتسا قاط
یاه مین و هریاد
هزیت زا هدافتسا ،راد جرب
یاه مین هریاد لباق هسیاقم اب جرب یاه روپاشیب
،نارگید و زارفرس(
1393 : 155
تخت و )
نامیلس
،ناموان و نتسوا(
1373
ۀزاورد یناساس راثآ و)
،راصح یقرش بونج راصح ندوب یناساس ضرف
ار یقطنم
یم ناشن دهد
. رگا نآ هنوگ هک شواک یاه هراوهام ریواصت و هطوحم نورد یا
یهاوگ جریا هعلق نیمز هب ذوفن
یم دنهد هتفای ،هطوحم نورد ، هدرتسگ یرامعم یاه
هتشادن دوجو یا دشابن
د راثآ دننامه ،زین راصح و ، نور
یناساس ۀرود هب طوبرم ،هطوحم ،دشاب
طایتحااب
، یم ناوت تفرگ هجیتن یناساس ۀرود رد جریا هعلق
هتخاس هدش
.تسا دوجو و ،جریا هعلق یقرش بونج ۀزاورد رد یارقتسا زاف هس فشک لافس
هتشون ییاه یناساس ۀرود رخاوا زا
،یرارقتسا زاف نیمود رد یم ناشن
دهد هک جریا هعلق لقالا
یارب رگا .تسا هتشاد تایح یناساس ۀرود رخاوا رد
یگدشرپ یرامعم یاهاضف
راصح لخاد راصح ًلامع هک ،
جریا هعلق ار نآ نورد ۀدرتسگ یرامعم یاهاضف اب
هدافتسا لباقریغ یم
تسا هدرک ناوتب ،
یخیرات یبیرقت رد یرامعم ۀدرتسگ دهاوش دوبن هب تیانع اب ،درک روصت
یم ،هطوحم نورد .دروآ تسد هب جریا هعلق ندش کورتم زا یبسن یروصت ناوت
اهاضف ی رظن هب .تسا هتفرگ دوخ هب یعافد ًلاماک ۀبنج و هدش رپ هلحرم دنچ یط رد ،راصح یرامعم
یم رد هطوحم نینکاس ،هلحرم نیلوا رد دسر قاط
یاه فرشم هب لغزم ،راصح نوریب هدرک داجیا ییاه
مه ات دنا
قاط یاه ،راصح میظع کچوک
رت لغزم نیا داجیا اب مه و دوش رتدودحم و اه
، هب یعافد ۀبنج نآ
اه .دنشاب هداد
هکنیا هب هجوت اب لغزم
اه نورد ی قاط
اه
، یمامت رد قاط
یاه یمن هدید راصح ،دوش
هکنیا هب تیانع اب و
قاط یاه لغزم دعب یمک ،راد هدشرپ تشخ اب ًامامت رت
،دنا یم رظن هب ر
یعافد هب میمصت ،هطوحم نینکاس دس رت
راصح ندرک تفرگ
ه دنا نیدب ؛ نعم ی هک لغزم تخاس ۀناهد رد اه
قاط اه و فقوتم یمامت
قاط یاه اب راصح
تشخ ییاه هدشرپ دنا یگدشرپ نیا .
، مه ۀناهد ندش رپ قاط
اه یم لماش ار یاضف ندرک رپ مه و تسا هدش
تشپ قاط اه ورهار رد یرساترس
. مومع رد ًابیرقت هک ،لمع نیا شخب
یاه راصح هب یبوخ لباق هدهاشم ،تسا
هتسب هب رجنم ًلامع ورهار ندش
یرساترس اب
کی اهنت
،ضرع رتم یم
ورهار .تسا هدش ی
طابترا هک ی یمامت ۀدنهد
یرامعم یاهاضف راصح لخاد
.تسا هدوب
زا یخرب رد قاط
یاه شکریت ،راصح ندرک یعافد ۀلحرم نیمود رد هدش رپ زین ییاه
هیبعت هدش .تسا نیا
شکریت اه هب یبوخ هزاس یگدشرپ لیلد یاه
راصح لخاد یم ناشن ار
نآ بلاج .دهد هک
یگدشرپ اه یتح ،
جرب یاه یم لماش زین ار راصح ینابهگن .تسا هدش
جرب ییاه یریگرد یارب هوقلاب هک نینکاس یماظن یاه
یلامتحا نانمشد اب هطوحم داجیا
هدش مت هطوحم یرارقتسا لحارم نیرخآ رد دنا ًاما
تشخ اب هدشرپ
دنا . دوجو
یدورو ورهار لصافدح رد ییاه یرساترس
جرب هب ندوب یلاخ ، جرب
یاه هطوحم ینوریب شیپ
یعافد زا هعلق ندش
ار جریا هب یبوخ یم ناشن .دهد
یعافد و یگدشرپ ۀلحرم نیرخآ رد ًلاامتحا راوید کی ،راصح ندش
یرساترس رد
هب ات هدش هدیشک راصح ینوریب شخب رتشیب ماکحتسا
و راصح قاط یاه .دنک کمک هدشرپ ندرک رپ
قاط اه ،
جرب اه راوید ندیشک و یرساترس
،تشخ اب ًامامت یم ناشن
جریا هعلق نینکاس دهد امز
نیا ماجنا یارب یفاک ن
هتشاد راک ؛دنا
هب ترابع رگید هک تفگ نینچ ناوتب دیاش نآ
اه شیپ ار هقطنم یسایس نارحب ، تسد و هدرک ینیب
یریگشیپ هب هدز
دنا ات یا شیپ نارحب لباقم رد ًامیقتسم هکن هتفگ
هتفرگرارق سکع هب تسد و
هدز لمعلا .دنشاب
یم حرطم شسرپ نیا لاح یگدشرپ کرد اب هک دوش
نآ دنیارف و راصح یاه یم ایآ ،
یبیرقت یخیرات ناوت
یارب نیا یگدشرپ اه دش روصتم ب ؟
خیرات کرد یار یگدشرپ
راصح یاه هداد دیاب ،
یاه ناتساب جریا هعلق یسانش
یناساس ۀرود رخاوا یسایس یاهدادیور اب -
را دروم یملاسا لیاوا وت لیلحت اب ات دنریگ رارق یبایز
أ نام نآ اه ناوتب ،
کورتم زا یبسن یخیرات و راصح ندش
« طایتحااب
» هب جریا هعلق دروآ تسد
. نآ هنوگ هک رخاوا خیرات زا
یناساس - یخیرات مهم دادیور هس ،تسا تشادرب لباق هقطنم یملاسا لیاوا اهدروخرب و
ی یماظن ی نامز نیا رد
یر تلایا رد خر
هداد تسا هک هوقلاب یم هتسناوت دنا هزاس یگدشرپ هب رجنم جریا هعلق راصح یرامعم یاه
ًافرص ،
ًاتیاهن و هطوحم ندش یعافد یب
هدافتسا ندش راصح هطوحم کرت ًلاامتحا و ش
:دشاب هد 1
مارهب شروش )
و نیبوچ مود ورسخ هیلع نارهم نادناخ
( 628 - 590
، )م
هب ًاتیاهن هک یر رد للاقتسا ملاعا و نوفسیت فرصت
رجنم مود ورسخ طسوت یو تسکش ش
؛د 2 مهتسو شروش ) )ماطسب(
رد یو للاقتسا ملاعا و مود ورسخ یئاد
و ؛دش رجنم مود ورسخ طسوت یو تسکش هب ًاتیاهن هک یر 3
ا ۀلمح و دورو ) یر هب ناملسم بارع
لیاوا رد
هک ،یملاسا ۀرود هجیتنرد
.دیدرگ رجنم یروطارپما نیا طوقس و یناساس نامدود تسکش هب
هرابرد طابترا راصح یرامعم یاهاضف یگدشرپ یگرد اب
یر یماظن یاه مه
نامز اب مود ورسخ یمن
اب ناوت
؛درک رظنراهظا نانیمطا اریز
مارهب یسایس للاقتسا دودحم ۀهرب ود هب جریا هعلق باستنا دیاب لوا ۀلهو رد
.دوش نشور مهتسو و نیبوچ هب
هولاع یمن رظن هب یقطنم ، راتخاس نیا اب ،جریا هعلق ،دوش روصت رگا دسر
ز رد ،یرامعم ۀدرتسگ مهتسو ای و نیبوچ مارهب یسایس للاقتسا نام
داجیا هدش اب هک تسکش نآ
اه و رپ ،
کورتم هدش ؛دشاب اریز رد شواک یاه ۀلحرم هس لقادح ،هطوحم یقرش بونج ۀزاورد رد هتفرگ تروص
هدهاشم یرارقتسا ش
هد تسا یم ناشن ار هطوحم و هزاورد زا هدافتسا ندوب ینلاوط ًاحیولت هک .دهد
هلحرمدنچ یا
نآ یارب یفاک نامز نتشاد و یگدشرپ نیا ندوب زین
، اب هلمح مود ورسخ یمن یر هب
دناوت
.دشاب هتشاد یناوخمه هب
هولاع یماظن یاهدادیور اب هطوحم یرامعم یاهاضف یگدشرپ طابترا تروص رد ،
مه نامز و نیبوچ مارهب اب ۀمادا مدع ضرف ،مهتسو ای
جریا هعلق تایح نیا تسکش زا دعب یناساس ۀرود رد
شروش یاه یمن رظن هب یقطنم یسایس .دسر
د هک یتایح مدع یرامعم یاهراتخاس ۀرابود ندشن یلاخ ر
لخاد
راصح هب یبوخ لباق هدهاشم .تسا یم رظن هب ،نینچمه دسر
دعب زا نیا جریا هعلق یعافد داعبا رد تقد و هجوت
یم ،هطوحم یرارقتسا یاهزاف نیرخآ رد دناوت
ناشن ۀدنهد یسایس دادیور هب
بتارم مهم یرت هدوب یر تلایا رد
اب ار نآ تدش هک یدادیور .دش یم
رد ناوت پ
ر ندش یمامت هزاس راصح یرامعم یاه ندنام هدافتسالاب و
یگشیمه نآ
اه
، هب یبوخ .درک هدهاشم
نیدب یم رظن هب ،روظنم دسر
لمح ۀ ،یملاسا ۀرود لیاوا رد یر هب ناملسم بارعا مهم
نیرت ر یسایس دادیو
یناساس ۀرود رخاوا -
یم هوقلاب هک هدوب یملاسا ۀرود لیاوا مه رب ار هقطنم یسایس یاهراتخاس تسا هتسناوت
هدز رد یدیدج یسایس مظن و ناریا
یر تلایا و .دنک مکاح
هب هولاع هلحرم ، یگدشرپ ندوب یا نامز نتشاد و اه
هزاس یمامت ندرک رپ یارب یفاک اب ،راصح یرامعم یاه
طسوت یر و ناریا یجیردت حتف ناملسم بارعا
( لاب یرذ ،
1364 : 1349 - 1347 ،یربط ؛ 1362 : 1847 - 1827 ؛ رهاوج ملاک ، 1325 : 6
دراد یناوخمه )
. هزاس ۀرابود ندشن یلاخ یاه
یرامعم لخاد
راصح ناشن ًاحیولت زین هطوحم نینکاس تسکش ۀدنهد
ۀجیتنرد هقطنم یسایس نارحب
هدوب یا
.تسا عومجمرد ،
یم رظن هب دسر
نیب یگدشرپ نارحب اب راصح یاه یسایس یاه
- بارعا دورو زا یشان یماظن
،ناریا هب ناملسم یسایس یاهدادیور رگید تبسن هب
،هقطنم یم تفای یرتشیب یناوخمه ناوت .
صخشم هچنآ
نیا ،هکنیا تسا یگدشرپ
هک ،اه پ ر ندش ورهار یرساترس رد ،تسا هتشاد یپ رد زین ار هطوحم
هاتوک تدم
هزاس اب ،راصح یگشیمه کرت ثعاب نآ نورد ۀدرتسگ یاه
ش .تسا هد زا هدافتسا مدع ضرف اب
یاضف ایآ ،راصح
هشیمه یارب ،هطوحم راصح کرت و یگدشرپ اب وسمه ،زین جریا هعلق ینورد کورتم
هدش ؟تسا هک اجنآ ات
شواک یاه ناتساب ریواصت لیلحت ،هطوحم نورد یسانش هراوهام
یا و جریا هعلق نیمز هب ذوفن شواک
یاه ۀزاورد
یقرش بونج یم یهاوگ
یرامعم یاهاضف یگدشرپ زا دعب جریا هعلق ،دنهد راصح لخاد
،
« چیه هاگ هب تروص
تسا هتفرگن رارق هدافتسا دروم هدرتسگ
» هعطق دوجو رگا یتح . لافس
یاه ،ار هطوحم نورد یناخلیا و یقوجلس
ًلاامتحا هک ۀجیتنرد
تنا هعلق نورد هب راصح نوریب کاخ لاق دراو
هدش ناوتب ،تسا هب
ناونع هناشن مادا زا یا ۀ
ناتساب دهاوش هب دانتسا اب ،درک یقلت هطوحم تایح هراوهام ریواصت و یسانش
هطوحم یا
، رد ،رارقتسا نیا
دوجو تروص یلامتحا
، چیه هاگ یم اهنت و هدوبن هدرتسگ تسا هتسناوت
هب تروص رد دودحم یبرغ شخب
نورد
هطوحم یور هداد .دشاب دنچره هاش چیه ،نونکات هک د
جریا هعلق تایح رارمتسا ضرف ،یلدتسم ۀرود ات
ار یناخلیا و یقوجلس نانیمطا اب
ناشن .تسا هدادن شواک
یاه شخب رغ ب زین هطوحم نورد ی ،
« اهنت
» زا یراثآ
ار یناساس ۀرود .تسا هداد ناشن
5 . یربراک زا رگید یکی شسرپ
یاه ناتساب مهم ثحب ،جریا هعلق یسانش
.تسا هطوحم نیا یربراک هب عجار نونکات
هیضرف ،جریا هعلق یربراک رهش نوچ ییاه
63( - Bondoux 1911: 61
&
Pézard
؛ ،نیزرف 1381 : 26 - 24 و 51 ؛
،یردنکسا 1385
: 81 - 80
،)
یماظن هعلق
63( - Bondoux 1911: 61
&
Pézard Matheson 2001: 25 ؛
Kleiss ؛
1987: 289-307 ؛
،نیزرف 1381 : 26 - 24 و 51 ؛ ،یردنکسا 1385
: 81 - 80
هاگراکش و ) Matheson 2001: 25(
ناونع )
هدش ؛تسا چیه کی زا تایضرف نیا
، ناتساب لدتسم دهاوش ۀئارا اب هارمه هنامگ اهنت و هدشن ناونع یسانش
یاه
رد یلیلد نودب یبسن دنتسه جریا هعلق یربراک اب هطبار
.
،اتسار نیا رد رد
راتشون
،رضاح هداد یاه ناتساب یسانش
،هطوحم هراوهام ریواصت
امأوت ،هقطنم یخیرات نوتم و جریا هعلق نیمز هب ذوفن یا ن
یسرربدروم رارق یبایزرا و
یربراک زا یبسن یکرد ات تفرگ دنهاوخ هطوحم
یناساس ۀرود رد دوش هئارا
. کرد یارب
،مهم نیا تسا یرورض
هصخاش یرامعم یاه هطوحم
،رگید یهاگن زا یسرربدروم
یبایزرا و راصح کی یاراد جریا هعلق .دریگ رارق
ضرع هب عفترم و ضیرع 22
- ۀدنامیقاب عافترا و رتم 15 هطوحم نیا ؛تسا رتم 15
یبیرقت ۀلصاف اب جرب 148
؛دراد رگیدکی زا رتم28 راصح لخاد
ورهار کی نآ یرساترس
ًلاامتحا و کی قاتا814
راصح نوریب .تسا هزادنا
قدنخ کی زین یرساترس
،هطوحم نورد رد .تسا هتشاد دوجو ۀجیتنرد
یسررب یحطس یاه دنچ یایاقب اهنت ،
هعطق هعطق ود و تشخ ،رجآ چگ
یرب ینیئزت
Kleiss 1987: 304( ،نیزرف ؛
1381 : 44 ،یتمعن ؛ 1394
هدهاشم)
هدش
زا .تسا شواک
یاه ماجنا هتفرگ هطوحم برغ رد دودحم یرارقتسا فک کی یایاقب اهنت زین هطوحم نورد رد
هراوهام ریواصت هک یدودحم یرامعم یایاقب ؛تسا هدش تفای یا
یأت نمض ،جریا هعلق نیمز هب ذوفن دودحم دی
ار نآ یلامتحا یبیرقت ۀدودحم ،نآ ندوب زین
تسا هداد ناشن .
رب نیا
،ساسا ار جریا هعلق طایتحااب
، یم ناوت
هطوحم لخاد رد هک درک فیصوت یا هدرتسگ یرامعم یایاقب ،هطوحم نورد فلاخرب ،نآ راصح
یمامت رد یا
نآ علاضا لباق
هدهاشم هطوحم ،نخس رگید هب .تسا
یا لخاد رد هدرتسگ یرامعم یاهراتخاس اب رد ،راصح
هطوحم نورد یرامعم دودحم یایاقب دوجو ِلباقم ره زا یاوس ،جریا هعلق رد .
راک رب داعبا هب هجوت رانک رد ،ی
،یتظافح رد نآ دومن هک
جرب اه ینوریب قدنخ و لباق
هدهاشم ،تسا
هزاورد راهچ و
قاط یاه میظع هدید
یم یم ناشن هک دوش ،دهد
ین یسایس شمارآ یعون هدافتسا نامز رد ز
هدوب مکاح هقطنم رد هک یشمارآ .تسا
نآ دومن هب
یبوخ رد قاط یاه یم هدید راصح میظع ناشن ار هناهاش و هوکشاب یرامعم یعون ،ًاحیولت هک دوش
یم .دهد قاط ییاه دودنا هیلا نیدنچ هک هاک
لگ نآ اه یم ناشن ، دهد
تدم یارب نامز
،ینلاوط ی
،لکش نیا هب
یم رارق هدافتسا دروم .تسا هتفرگ
