Investigating the Effect of Oil Price Shocks on Uncertainty in Gold, Stock Exchange and
Foreign Exchange Markets in Iran
Abolghasem Mahdavi1, Mohsen Mehrara2, Mohammadhossein Memarian1*3
1. Associate Professor, Faculty of Economics, University of Tehran / Theoretical Economics Department, mahdavi@ut.ac.ir
2. Professor , Faculty of Economics, Tehran University, Theoretical Economics Department, mehrara@ut.ac.ir
3. Ph.D. Student / Faculty of Economics, University of Tehran, memarian.mh@ut.ac.ir Received: 2018/04/13 Accepted: 2019/04/30
Abstract
It has been accepted that uncertainty negatively affects economic activity and, therefore, economic growth. There are many factors which can cause uncertainty but among them Oil price shocks is definitely a very important one, especially in case of oil-exporting country. In this article the effect of oil price shocks on uncertainty in gold, stock exchange and foreign exchange markets in Iran has been investigated. doing structural VAR with monthly data in 2005-2015 period. Also SEARCH VOULIM INDEX was applied as an uncertainty measurement.The result revealed that oil price shocks increase uncertainty in gold and foreign exchange market.
JEL Classification: Q43, D8
Keyword: Uncertainty, Oil Price Shocks, Search Volume Index, Structural VAR
*. Corresponding Author, Tel: +982144223003
هناکت رثا یسررب ،زرا ياهرازاب رد ینانيمطاان رب تفن یتميق ياه
ناریا رد راداهب قاروا سروب و لاط
1
يودهم مساقلاوبا ارآرهم نسحم ،1
يسح دمحم ،2
نایرامعم ن
* 3
1 . داصتقا هدکشناد رايشناد
، نارهت هاگشناد
،ناریا ، mahdavi@ut.ac.ir
2 . داصتقا هدکشناد داتسا
، نارهت هاگشناد
،ناریا ، mmehrara@ut.ac.ir
3 تکد يوجشناد . داصتقا هدکشناد ير
، ،ناریا ،نارهت هاگشناد memarian.mh@ut.ac.ir
:تفایرد خیرات 24
/ 01 / 1396 خیرات :شریذپ 10 / 02 / 1398
هديکچ تیلاعف رب ینانیمطاان یفنم رثا یداصتقا تایبدا رد دشر شهاک هجیتن رد و یداصتقا یاه
یم ناشن هزوح نیا رد ه ش ماجنا تاعلاطم .تسا ه ش هتفریذپ یداصتقا یفلتخم لماوع هک هد
ینانیمطاان داجیا رد رثؤم
یم لماوع نیا ییاسانش . ن هب ینایاش کمک ناوت
تسایس راذگ یاردب نا
نآ برخم تارثا و ینانیمطاان شهاک ک
ن هب هلاقم نیا رد . لیلد
رثا ،ناریا داصتقا رد تفن تیمها
هناکت راردق یسررب دروم راداهب قاروا و لاط ،زرا سروب رازاب هس رد ینانیمطاان رب تفن یتمیق یاه
دسا اب یراتخاس یرادرب نویسرگردوخ شور روظنم نی ب .تسا هتفرگ هداد زا هدافت
هدناهام یاده
ینامز هرود یارب ناریا 2004
ات 2018 .تسا ه ش هتفرگ راک هب مه
نینچ قیقحت نیا رد هب
لیلد
قیقد یسررب هناکت رت
هناکت هتسد هس هب یتفن یتمیق یاه یطادیتحا یاضاقت و اضاقت ،هضرع یاه
ه ش میسقت تسج مجح ی ج صخاش زا زین ینانیمطاان شجنس یارب ، نا
هدافتسا یتنرتنیا یوج
لصاح جیاتن .تسا ه ش یم ناشن ه ش
هناکت هک هد تفن یتمیق یاه
ببس رد ینادنیمطاان داجیا
یم ناریا رد راداهب قاروا سروب و زرا ،لاط یاهرازاب . نوش
يدنب هقبط :JEL
Q43, D8
ژاو ه ياه :يديلک هناکت ،ینانیمطاان دتنرتنیا یوجتسج مجح صخاش ،تفن یتمیق یاه
،ی
یراتخاس یرادرب نویسرگر دوخ
1 نایاپ زا هلاقم نیا . یسانشراک همان
.تسا ه ش جارختسا نایرامعم نیسح محم یاقآ شرا
سامت هرامش ،لوئسم ه نسیون .*
: 09192108768
1 - همدقم
چیه یمن سک هب ناوت
شیپ قیقد روط هک نک ینیب
دهاوخ ر یقادفتا هچ ه نیآ رد
،داد یگ دنز یدادصتقا لوا دتم لئاسم هرابرد دارفا هکنآ یارب اما سدپ دننام نادش
،زا دنا
هیامرس ،فرصم زا یدراوم و یراذگ
نیا عون میمصت دننک یردیگ
، طا زا نادشفارطا تادعلا
یم هدافتسا ه نیآ هرابرد تواضق یارب عبانم هرابرد هداوناخ میمصت لماش دراوم نیا . ننک
نآ تیری م و یلام دیلوت نازدیم و ه دنیآ رد اضاقت دروآرب یارب هاگنب کی میمصت ای و اه
میمصت و یلعف .تسا هباشم یاه
تواضق نیا اه
هب لیلد رد دلتخم جیادتن عودقو لادمتحا
آ ان یاراد ،ه نی . نتسه ینانیمطا
میمددصت رد ه ددنیآ هددب تبددسن یناددنیمطاان یرددیگ
.دراد دوددجو زددین یداددصتقا یادده
یم هتفگ یطیارش هب یداصتقا ینانیمطاان هدب دادصتقا ه دنیآ یاردش نآ رد هک دوش
رودط
تسا صخشمان ی ح ات ای لماک ناراکمه و وداه(
20131
دنراد دودجو یرایسب لماوع .)
هک ببس ا یدم ینادنیمطاان دادجی رد ردیییت . نودش
تدسایس اده
تدلود ی ر ،اده
یادهداد
نیب هرهب تاریییت ،یللملا گنج ،یرو
و زا یخرب یعیبط یایلاب مدهم
ردت دادجیا لدماوع نی
یم رامش هب ینانیمطاان . نور
یاردش ردب ینادنیمطاان یراذگرثا یگنوگچ نانادداصتقا یارب مهم تاعوضوم زا یکی ای .تسا یداصتقا خساپ کی نتف
نشور سم نیا یارب أ
ینادنیمطاان ادیآ هک هل ببدس
دادجیا
هخرچ یم یداصتقا یاه قنور ای دوش
ان هنیمز اهدوکر و اه یم مهارف ار ینانیمطا
ای و نروآ
نیااب .تسین یناسآ راک ،تسا هفرطود تیلع کی نیا ندیا خدساپ یدادصتقا تادیبدا لادح
صخشم ی ح ات ار لاوس رک
نیمطاان :تسا هد ینا
ریثأت تدیلاعف ردب یفنم یدادصتقا یاده
هدجاوم ینادنیمطاان ادب هادگنب کدی هک یماگنه داصتقا یاضاقت فرط رد لاثم یارب .دراد هیامرس یاضاقت ،تسا هژورپ و هتخا نا ریخات هب ار دوخ یراذگ
عدمج ادت ار دوخ یاه یروآ
یمن ارجا مزلا تاعلاطا نک
، هیامردس عبادنم هک اریز دموزل ه دش یراذدگ
ًا تدشگزاب لدباق
یمن . نشاب یم ناشن زین یبرجت هاوش همطل یداصتقا شر هب ینانیمطاان دوجو هک نهد
یم نلادک یادضف ینادنیمطاان ادب یدفنم یگتدسبمه یاراد داصتقا رد تا یلوت شر و نز
.تسا هعماج یداصتقا ناراکمه و مولب(
20132
رگا .) ریثأت ردب ینادنیمطاان یدفنم یراذدگ
تیلاعف ا یاه هب ار یداصتق تابثا هجیتن ناونع
میریذدرب یدادصتقا تادیبدا ه دش (
و موودلب
1. Haddow and et al 2.Bloom and et al
ناراکمه 2013
یم رارق هجوتدروم رایسب هک یعوضوم ،) ن دمآ دودجو هدب یگنوگچ دریگ
هب ای داصتقا رد ینانیمطاان ترابع
لماوع ییاسانش رگید رثؤم
رد اردیز .تدسا ینانیمطاان رب
یم هک تسا تروص نیا مطاان زا ناوت
تیلاعف رب نآ یفنم یراذگرثا هجیتن رد و ینانی یاه
.درک یریگولج دوکر داجیا و یداصتقا ییاجنآزا زا تفن هک هب و ناهج کیژتارتسا یاهلااک هلمج
هدادهن زا یدکی ناونع یاده
یم رامش هب روشک ره یلوت مهم هدناکت هدک تدفن تدمیق ی دش تاناسون ،هجیتن رد ،دور
ه یمان یتفن یم
دوش یثأت ر ب تا ه س ز ییودس زا .دراد اهروشک داصتقا رب )یفنم و تبثم( ییا
رگید هب لیلد و یدلخاد صلادخان دیلوت زا ییلاادب مهدس تدفن زا یدشان یاه دمآرد هکنآ
هجدوب و تدفن تدمیق اذل ،تسا هداد صاصتخا دوخ هب ار یتفن یاهروشک رد هنایلاس یاه
هب نآ زا لصاح یاه مآرد لماع کی ناونع
نورب از م و ندیا یدادصتقا دوکر و قنور کرح
یم رامش هب ناریا هلمج زا اهروشک هزا نا ات یراذگرثا نیا .دور
جرادخ نادسون هک تسا یا
یدم نادسون رادچد ار یدادصتقا یادهرییتم رتشیب لماع نیا لرتنک زا و ینادجیمک( دنک
یتسو نامهم 1389
ناریا داصتقا رد تفن تیمها هب هجوت اب .)
، یم رظن هب ناکت سر
ه یاده
. نشاب هتشاد ار ناریا داصتقا رد ینانیمطاان داجیا تیلباق یتفن هدناکت رثا یسررب هب هلاقم نیا ناردیا دادصتقا رد ینادنیمطاان ردب تدفن یدتمیق یاده
یم هناکت ایآ هک هد خساپ مهم لاوس نیا هب ات دزادرپ ینانیمطاان داجیا بجوم یتفن یاه
یم ناریا داصتقا رد ب .ریخ ای نوش
هدناکت هطبار ا تبا هلاقم مود شخب رد روظنم نی یاده
ینادنیمطاان صخادش سرس و ه ش یسررب راداهب قاروا سروب و لاط ،زرا یاهرازاب اب یتفن یم یفرعم قیقحت رد هدافتسا دروم و یلخاد تلااقم لماش قیقحت هنیشیپ همادا رد .دوش
یم هئارا یجراخ صخادش جارختدسا نمدض زدین مودس شدخب رد .دوش
یاردب ینادنیمطاان
یدضوت هدافتدسا درودم یاهرییتم و قیقحت ل م ،راداهب قاروا سروب و لاط ،زرا یاهرازاب یم هداد شور زا هدافتدسا ادب ه دش یدفرعم ل دم هدلاقم مراهچ شخب رد همادا رد . نوش
یم هئارا نآ جیاتن و ه ش هدز نیمخت یراتخاس یرادرب نویسرگردوخ ییاهتنا شخب .دوش
زین هلاقم هجیتن هب
.دراد صاصتخا قیقحت یلصا لاوس هب خساپ و یریگ
2 - قيقحت تايبدا
2 - 1 - يرظن ینابم
2 - 1 - 1 - هناکت هطبار قاروا سروب و لاط ،زرا ياهرازاب و یتفن ياه
راداهب
زا یکی لاناک اه هناکت هک یی قیرط زا یداصتقا یارش رب یراذگرثا تیلباق یتفن یاه
.تسا زرا رن دراد ار نآ صخدشم زرا ردن و تدفن هدطبار هزودح رد ه ش ماجنا تاعلاطم
هدرک شیازدفا تدفن تدمیق شیازدفا اب دراوم رتشیب رد تفن ه ننکرداص یاهروشک هک نا
یدم هدبرجت ار دودخ لوپ شزرا شهاک تفن تمیق شهاک اب و لوپ شزرا دننک
بودلگ(
1
1983 .) مه نینچ ل نام هاگن زا زرا رن و تفن تمیق نایم هطبار (2
2002 )،
ادبترا کی
یم ه ناوخ یعیبط نتیردب زرا رب تفن یراذگرثا یگنوگچ و ابترا هوحن یارب .دوش
و ردنلف
امسرک (3
2008 )،
یدم تدفن تدمیق و رلاد نادیم یطادبترا لادناک جندپ هئارا هب .دزادردپ
لاناک اه ش هئارا ی ه
ترابع هیامردس ، دیرخ تر دق لاناک :زا نا ،یلودپ تدسایس ،یراذدگ
م تمیق دادصتقا رد یدادیز تدیمها یاراد زرا ردن ردگید ییوس زا .زرا رازاب لاناک و یلح
زین اهروشک یم
شاب ردب و یدلخاد رازادب رد یدتادراو تام دخ و ادهلااک تمیق رب زرا رن .
هیامرس یاهلااک تمیق روشک لخاد رد ه ش هتخاس و یا
ریثأت یم رد هدک یتاناسون .دراذگ
رن یم ر یمسر و دازآ یاه صخاش ناسون و ریییت رد هد
زدین مرودت اذدل و تمیق یاه
یناحبس و ینسحم( .تسا راذگرثا روپ
1387 )
زا هطبار نیا و تسا هدوب تفن اب هطبار یاراد هراومه لاط یناهج یداصتقا تایبدا رد هیامرددس یارددب لااددک ود نددیا ندوددب نیددشناج یددم تاددشن یراذددگ
هددب درددیگ هددک یتروددص
هیامرس تروص رد ناراذگ هیامردس یارب تفن تمیق شهاک راظتنا
عودجر لادط هدب یراذدگ
یم یلدصا زا یدکی هکدس و لادط هزودح زدین ناریا رد .سکعلاب و ننک یدیاراد نیردت
یاده
هیامرس هب یراذگ هژیو
تفن یاهب ی ش شیازفا اب .تسا ت م هاتوک رد هدب و ماخ
لادبند نآ
یدایز یگنی قن ،روشک رد تفن تارداص زا لصاح یاه مآرد ادب و ه دش لاط رازاب هب دراو
هیامرس یارب اضاقت شیازفا یدم یدوعدص نآ تمیق نور لاط رد یراذگ
.دودش مده نیدنچ
هب لیلد سپ ،ناریا رد لکشتم یلام یاهرازاب دوبن لادط ،نیمز یرخ فرص مدرم یاهزا نا
یم زرا و یتمحر و یرولاد( .دوش 1389
)
1. Gloub 2. Mundell
3. Breitenfellner and Cuaresma
هزوح زا رگید یکی یاه
ریثأت اریییت زا ریذپ ت
تمیق اه .تدسا یلادم یادهرازاب تفن ی
یکسروداس (1
1999 )،
یم نایب ک رد ه دننک نییعت رییتم کی تفن تمیق تاریییت هک ن
یم ماهس رازاب یهدزاب تلار و یرورا . شاب
(2
2011 داد ناشن ) ه ا
یاهرودشک یاردب هدک دن
هناکت نایم تبثم هطبار کی تفن ه ننکرداص رازادب رد یهدزادب و تفن یتمیق یاه
ماهدس
لباق مهس زا رازاب نیا زین ناریا رد .دراد دوجو .تدسا رادرودخرب رودشک داصتقا رد یهجوت
تکرش یهدزاب تفن تمیق شیازفا اب لاثم یارب سرودب رازادب رد ردضاح یمیدشورتپ یاه
نآ ماهس شزرا اذل و هتفای شیازفا راداهب قاروا یم دایز اه
.دوش
2 - 1 - 2 - ینانيمطاان
ینانیمطاان
، ارش شیدپ نآ رد هدک تدسا یطی قادفتا ه دنیآ رد هدک ندکمم یاه دمآ
یم دمایپ ردگا هدکنیا ادی و نتسین مولعم و صخشم نتفا ، ندشاب مودلعم و صخدشم اده
لامتحا یمن سرتسد رد اه ماشیپ نیا هب وبرم یاه یتروصرد . نشاب
زا یدکی لقا ح هک
میمصت شاب رارقرب قوف رش ود بدم و راودشد ه دنیآ یاردب یریگ
ییادضف رد و هدودب مه
یم ر نانیمطاان شیپ رد ینانیمطاان نیا هک یماگنه اما . هد
مآ قادفتا یدادصتقا یاده
تفایب
، رد نیا تروص هدب .دودب میهاودخ ور هدبور یدادصتقا ینادنیمطاان اب ردگید ترادبع
ان یم هتفگ یطیارش هب یداصتقا ینانیمطا هب داصتقا ه نیآ نآ رد هک دوش
ادت ادی لماک روط
ح .تسا صخشمان ی ینانیمطاان داجیا یارب یدایز رایسب لماوع اد دوجو
رن رد ریییت . تسایس
اه یلوپ ی
هرهب تاریییت ،ه نیآ رد یداصتقا شر هرابرد هاگ ید توافت ،یلام و داودح ،گنج ،یرو
لماوع نیا هلمج زا هریغ و یعیبط یایلاب ،یتسیرورت . نا
شور هزا نا یارب یناوارف یاه ریگ
هدافتدسا درودم نانادداصتقا نایم رد ینانیمطاان ی
یم رارق یم یلک هاگن کی رد .دریگ شور نیا ناوت
ی ج و یتنس هتسد ود هب ار اه میسقت
شور رد .درک هب یتنس یاه
ه مع روط ل دم هداونادخ زا هدافتسا اب
ینادنیمطاان رآ یاده
یم دروآرب ش
و شور ی ج یملع تایبدا رد .د رب یفلتخم یاه
هدافتسا دروم روظنم نیا یا
یم رارق شور نیا زا یکی .دریگ هزا نا اه
.تسا هناسر یانبم رب ینانیمطاان یریگ
1. Sadorsky 2. Arouri and Rault
دروآرب هناسر زا هدافتسا اب ینانيمطاان
هزا نا یارب هنادسر قیرط زا ینانیمطاان یریگ
اده نادققحم صخادش
ار یعودنتم یاده
هدرک داجیا صخاش نیا . نا
ف و عویش یوجتسج هب اه هژاو یناوار
یدصخشم یاده دننامه
"
یداصتقا ینانیمطاان
"1
هناسر رد یم اه
زادرپ ه یا . ن صخاش نیا هک یا رب اه
ساسا انب نآ
یدم یداصتقا ینانیمطاان هرابرد تاعلاطا هک تسا نآ نا ه ش هنادسر رادبخا رد دناوت
اده
دوجوم ( شاب همانزور رابخا هکنیا هن ) نودش ینانیمطاان داجیا بجوم اه
تادعلاطا ندیا و
جیار زا یکی .تسا جارختسا لباق صخاش نیا نیرت ی ج هتبلا و نیرت
هزا دنا صخادش ،اده
همانزور ساسا رب ینانیمطاان یریگ یم اه
و سولوپودسکلا هدعلاطم رد صخادش ندیا . شاب
نهوک (2
2009 هزا نا یارب ) ش هدافتسا یداصتقا ینانیمطاان یریگ
،تدسا ه زا شیدپ ادما
تاعلاطم نیا یهباشم
شور اب تدسا هدتفرگ ترودص کدیدزن یاه زا سدپ شور ندیا رد .
صخشم ناگژاو یلک ای هژاو یلک یرعت
، نآ رارکت دا عت همانزور رد اه
و ه ش شرامش اه
هب یدم هدتفرگ ردظن رد صخاش ناونع هژاو دیلک یدناوارف شیازدفا ادب لادثم یاردب .دودش
همانزور رد یداصتقا ینانیمطاان یم تشادرب اه
ش هدتفای شیازدفا داصتقا ینانیمطاان هک دو
.تسا ( نهوک و سولوپوسکلا 2009
)،
صخاش نینچ زا هدافتسا تلع یضوت رد نایب ییاه
یم ماهدس یهدزاب تاناسون ریظن ییاهرایعم زا هک تسا لاو تم ناققحم نایم رد هک ننک
نانیمطاان شجنس یارب نک هدافتدسا یداصتقا ی
یدنچ هدک تدسا ندیا لکدشم یدلو . دن ن
یم هنوگچ یدو حم صخاش خدساپ دهد ناشن ار داصتقا رب ینانیمطاان راثآ یمامت ناوت
یمن شورف و یرخ ماهس رازاب رد هک یناسک یتح هک تسا نآ لاوس نیا هب لومعم ننک
داصتقا تیعضو یبایزرا یارب صخاش نتفر نییاپ و لااب زا یم هدافتسا
، ننک هک یلاوس اما
یم شیپ اجنیا آ یآ
یم کرد ار ماهس رازاب تاناسون ریسفت مدرم هنوگچ هک تسا ن ننک
هناسر .تسا نشور باوج زا یدلع تهج هک یایب شیپ نهذ رد لاوس نیا تسا نکمم .اه
هنادسر و تادعوبطم ایآ تسا تمس ما ک اده
بدس مدردم نادیم رد ینادنیمطاان دادجیا ب
یم نآ ای نوش نتدسه دادصتقا زور تیعدضو ه ننک سکعنم اه
نهودک و سولوپودسکلا
( 2009 یم نایب ) ساکعنا کی اهنت تاعوبطم هک ننک
ه دش مهف ینانیمطاان طس ه نهد
هاگنب ،راوناخ سوت . نتسه ناگ ننک یلوت و ناگ ننک فرصم ،اه
1. Economic uncertainty 2. Alexopoulos and Cohen
صخاش نیا یگژیو یاراد اه
نآ . نتسه یزاتمم یاه ینادنیمطاان زا یعیسو هنماد اه
یمربرد ار هچنآ فلاخ( نریگ
صخاش ریاس رد هزا نا صخاش ریظن اه
ردب ینانیمطاان یریگ
یم یلام یاهرازاب هیاپ هب یتح ینامز عون ره یارب و )مینیب
سرتسد رد هنازور تروص . نا
رمور و رمور (1
1948 )،
هدناکت ییادسانش یاردب بوتکم یاهدا یور زا تدسایس یاده
درک هدافتسا یلوپ ه
ما وریرش و یمار . (2
1998 تلادجم زا ) هدمانزور و
ییادسانش یاردب اده
هناکت قیقد درب هرهب یلام یاه
ه ا ( رمر و رمور . ن 2008
)،
هدباطخ زا ،رودهمج سیدیر یاده
دردک هدافتدسا تادیلام ردیییت تارثا هعلاطم یارب هرگنک و هیرجم هوق دانسا ه ا
و زدماد . دن
نیراددم (3
2004 )،
هناددسر شددشوپ هددعلاطم هددب تددشادرب ،یداددصتقا یاهدا ددیور زا ادده
فرصم لصاح یداصتقا جیاتن و ناگ ننک تخادرپ ه ش
ه ا . ن
نیرت ی ج زا یکی ا
ون ا صخاش ع هنادسر هدیاپ ردب ینادنیمطاان یاده
صخادش ، مدجح
یم هئارا نرت لگوگ سوت هک یتنرتنیا یوجتسج دوش
یدم دشاب صخادش . یتندس یاده
هناسر و رابخا هیاپ رب ینانیمطاان ،اه
ب تسیلانروژ تشادرب ر انیمطاان زا اه
رادشتنا هوحن و ین
ینادنیمطاان یزادسراکشآ هودحن هدب یدتنرتنیا یوجتدسج صخادش یلو . نراد زکرمت نآ نآ یوجتسج نازیم یناوارف قیرط زا یتنرتنیا نارگوجتسج ده
صخدشم تادملک هرادبرد ا
یم هیکت نک هب . هب صخاش نیا هصلاخ روط نازدیم شرامدش هدب تادملک شرامدش یادج
ر دوخ هجوت و هتخادرپ اهوجتسج هب ا
یاج لاناک اه لاسرا ی هناسر( ینانیمطاان مایپ ه ننک
هب )رابخا و تفایرد یوس
فوطعم )یداع دارفا ( نآ ناگ ننک رک
.تسا هد
2 - 1 - 3 یتنرتنیا يوجتسج صخاش تدسد هدجیتن نیا هب یداصتقا یسانشناور تاعلاطم زا یرایسب هدتفای
خدساپ هدک دنا
ینانیمطاان هب لومعم
، یاردب وجتدسج شیازدفا تادعلاطا
( تدسا نودسرتپ و سکیدمیلا
4
2011 )،
هیامردس ینادنیمطاان نازیم هک تسا یقطنم لصا کی نیا نیاربانب ادب ار ناراذدگ
نآ راتفر لیلحت هزا نا تاعلاطا یوجتسج نوماریپ اه
هدک تسا نآ یلصا هتکن .دوش یریگ
هیامرس لاطا لادبند هدب یرتدشیب شلادت و ت دش اب رتشیب ینانیمطاان یاراد ناراذگ تادع
یم یم یتنرتنیا یوجتسج مجح و ندرگ هیامرس یوجتسج زا یبوخ رگناشن ناوت
ناراذدگ
کدش نو دب تدنرتنیا هزوردما اردیز . شاب تاعلاطا بسک یارب مدهم
ردت بدسک عدبنم نی
تسا دارفا یارب تاعلاطا یکسنلیزد(
20125
.)
1. Romer and Romer 2. Ramey and Shapiro 3. Doms and Morin 4. Liemieux and Peterson 5. Dzielinski
تیاس ملاعا اب قباطم
www.internetworldstats.com
، رد تدنرتنیا ذودفن بیردض
زا شیب هب هعسوت لاح رد یاهروشک 75
هداوناخ نایم % یدب شقن و تسا ه یسر اه
بدیقر
هب و یگ نز لتخم هوجو رد نآ صوصخ
نیمأت چیده رب تاعلاطا .تدسین ه یدشوپ سدک
لادس رد ایسآ رد تنرتنیا ذوفن بیرض 2015
هدب 40 و ه یدسر دصرد % رد بیردض ندیا
ناریا یارب لاس نیمه 57.7
% هدوب هرادق دسوتم رد تدنرتنیا ذودفن بیردض زا رتلااب هک
( هنایمرواخ و ایسآ 52
هدب ناریا رد تنرتنیا ذوفن بیرض ندوب لااب .تسا )%
شیادمن یبودخ
ییاجنآزا و تسا نامروشک رد نآ شرتسگ و تنرتنیا دربراک و تیمها ه نهد زا یدکی هدک
یلصا ظو نیرت تنرتنیا یا نیمأت
تسا تاعلاطا
، یم اذل دصرد هدک تدفرگ هدجیتن ناودت
یم تروص ناریا رد تنرتنیا قیرط زا تاعلاطا بسک زا یدایز .دریذپ
هدافتدسا درف ره هتساوخان ای هتساوخ دودخ هدافتدسا رادب رده رد تدنرتنیا زا ه دننک
هداد هب یا یم یاج یم ناشن هک دراذگ هدافتدسا رادب رده رد وا هد
هدب وجتدسج رودتوم زا
یم یزیچ هچ لابند یترودصرد .تسا هتشگ
هداد ندیا هدک هدب اده
رد و نمنامادس ترودص
نیب طس رد ای روشک کی ننام گرزب سایقم هیزجت یللملا
نودش لیلحتو
، لادبند یاردب
تیلاعف ندرک نیب یاضف ای روشک طس رد تاعلاطا یوجتسج یاه
بدسانم رایسب یللملا
نیا .دوب نهاوخ بلاقنا زا عب یروئت
ماجنا لدگوگ سوت تاعلاطا یوجتسج رد هتفرگ
1
ههد رخاوا رد 1990
دش لی بت تیعقاو هب تدسا ه
لادس رد لدگوگ رگوجتدسج رودتوم .
2000 هب ناهج رد وجتسج روتوم نیرترب بادختنا ربرادک دا دعت و تاحفدص دا عت هطساو
ش
،ه ناشن دوخ هک ناربراک زا ییلااب مجح یربراک ه نهد
وجتدسج روتوم نیا زا یتنرتنیا
تاعلاطا بسک یارب تسا
رد . لاس اه نیدمخت نیردخآ اب قباطم و ریخا ی رودتوم ندیا اده
رگوجتسج 70
هداد صاصتخا دوخ هب ار تنرتنیا یاضف رد تاعلاطا یوجتسج مجح زا %
یم ه شرکذ دراوم هب هجوت اب .تسا هدئارا یوجتدسج یودگلا هدک تفرگ هجیتن ناوت
ه دش
تسج یارب یم لگوگ رد تاعلاطا یوج
صخاش ناوت رثؤم
تادعلاطا یوجتسج زا یبوخ و
. شاب تنرتنیا یاضف رد هار اب نرت لگوگ یزا نا (2
2006
،) سرتدسد لدباق مودمع یاردب تاعلاطا یایند نیا
ش تسا ه نرت لگوگ .
، تنرتنیا یاضف رد ه ش وجتسج هژاو ره یبسن تیبوبحم شجنس
نکمم نامز لوط رد ار هدرک
تسا هداد . رارق سرتسد رد یاه تفرگ
ه
، لاس زا 2004 زادغآ
1. Google 2. Trend
هب و هب یگتفه تروص یم زور
. نودش هداد ندیا هدب اده
یوجتدسج نازدیم صخادش ترودص
یتنرتنیا یم شرازگ1
. نوش
یم ش هتفگ نونکات هچنآ هیاپ رب هزا دنا یاردب یراکوزادس ناودت
یوجتدسج یردیگ
ربانب و تنرتنیا یاضف رد دارفا یتنرتنیا نآ ینانیمطاان هجرد نیا
یرعت اه ردک
هدافتدسا .د
هب یتنرتنیا یوجتسج مجح زا نیدلوا .تسا تیزم ود یاراد ینانیمطاان زا یصخاش ناونع
هداد دایز اتبسن یناوارف تیزم بدجوم هدک تدسا یتنرتنیا یوجتسج نازیم صخاش یاه
تحار یدم یجندسداصتقا یاه دنیآرف ندرک رت هدب ددردگ
هژدیو دپ مادجنا یاردب رد شهوژ
ه دشن هبدساحم و هدودقفم هداد دودجو هدک ناریا ننام هعسوت لاح رد یاهروشک
، یردما
یمزاب صخاش نیا داجیا نیآرف هب مود تیزم .تسا لوا تم هدب هک ددرگ
یدعیبط ترودص
تیزم نیا .تسا هدوبن یرامآ و یداصتقا شخب یاضاقت هجیتن و هدوب ببس
یدم ادت دودش
هداد یوجتسج نازیم صخاش یاه زا یردتمک طدس یاراد یدتنرتنیا
نورد از یدی ندشاب
( یکسنلیزد 2012
.)
2 - 2 - قيقحت هنيشيپ
2 - 2 - 1 - یلخاد تاعلاطم
( ناراددکمه و یکباددب 1396
)،
یددسررب هددب ریثأددت
هددناکت و تددلود یددتفن یاه ددمآرد
ینانیمطاان هیامرس رب نآ زا یشان یاه
دودخ یودگلا زا هدافتدسا اب یصوصخ شخب یراذگ
ادرب نویسرگر هتخادرپ ناریا داصتقا رد یراتخاس یر
هب جیاتن . نا تسد
یم ناشن ه مآ هد
هناکت هک لباق یفنم رثا تلود یتفن یاه مآرد
هیامردس ردب یهجودت رد یدصوصخ یراذدگ
هیامرس رب یفیعض یفنم رثا و نامتخاس شخب نیدشام رد یدصوصخ شدخب یراذدگ
تلاآ
.دراد ( ناراکمه و یتبیه 1395
)،
زا هدافتدسا اب نادهنپ و کرتدشم یفدادصت یاه دنیآرف
یرسزا شدخب ینادمز یاه زا ی دی ج رادیعم هبدساحم هدب ناردیا دادصتقا دلتخم یاده
هدرک ما قا نلاک داصتقا رد ینانیمطاان هدب جیادتن . نا
تدسد نادشن هدعلاطم ندیا رد ه دمآ
یم هرود رد ینانیمطاان هک هد شیازفا دوکر یاه
.تدسا هتفای مده
نیدنچ ود ینادنیمطاان
نلادک دادصتقا ینادنیمطاان ادب ار یگتدسبمه نیرتدشیب یدتلود جرادخم و زرا ردن رییتم هتشاد . نا
1. Search volume index (SVI)
( ناراکمه و یشخب 1395
)،
یسررب هب ریثأت
هناکت ینانیمطاان و یتفن یاه مآرد یاه
شور زا هدافتددسا اددب نارددیا رد یزرواددشک شددخب ددشر رددب زرا رددن تاناددسون زا یددشان یراتخاس یرادرب نویسرگردوخ هتخادرپ
هب جیاتن . نا تسد
یم ناشن ه مآ هدناکت هدک هد
یتفن یاه مآرد یفنم ببس
یم یزرواشک شخب شر .دودش
ریثأدت نادسون زرا ردن یاده
شزرا یور رب زین یعقاو هب یعض و یفنم یزرواشک شخب هدوزفا
تسد .تسا ه مآ
( یتسو نامهم و یناجیمک 1389
)،
یسررب هب ریثأت
هناکت و یتفن یاه یس
تدسا اده ی
دتخادرپ ناریا یداصتقا شر رب یلوپ ه
ا لدصاح هدجیتن . دن هدعلاطم زا ه دش
، ریثأت یراذدگ
هناکت م دع و ناردیا یداصتقا شر رب یتفن یاه ریثأت
هدناکت یراذدگ دشر ردب یلودپ یاده
یداصتقا تسا هداد ناشن ار
.
ناراکمه و یماما (
1390 )،
هدناکت رثا یسررب هب رد یدادصتقا دشر ردب یدتفن یاده
ک تخادرپ تفن ه ننکرداص و ه ننکدراو بختنم یاهروش ه
ا یکاح هعلاطم نیا هجیتن هک ن
هناکت یراذگرثا زا دودب اهرودشک هوردگ ود رده یدادصتقا شر رب یتفن یاه
تدسا ه دشر .
ه ننکرداص یاهروشک یداصتقا ریثأت
ه دننکدراو یاهرودشک دشر و تبثم یریذپ ریثأدت
هناکت زا یفنم یریذپ تشاد یتفن یاه
ه ا . ن
یناقهد و ینابایخ (
1393 )،
و لادط یادهرازاب یور رب تفن رازاب مطلات رثا یسررب هب
تخادرپ زرا ه
ا هداد ینامز هزاب . ن اه
2012 - 1995 هدافتدسا دروم ل م و
VAR-ABEKK-
in-mean
دوب تسا ه ناشن هعلاطم جیاتن . یم
هد تر دق و روکذم یاهرازاب نیب هطبار هک
نآ نیب کسیر لاقتنا ه
تحت ت ش هب ا ریثأت
کی رد مطلات یرا یاپ و رابخا ( رازاب
هب هژدیو
ریخا ههد رد تمیق شیازفا نور یرا یاپ .)تسا تفن رازاب ببس
ادبترا ن دمآ دوجو هب
رازاب هس نیب مطلات لاقتنا تیوقت و یهدزاب نیب یمهم دای
.تسا ه ش
ناضمر و یقارع یلیلخ روپ
( 1380 )،
هعلاطم یط دتفایرد یا
ه ا دادصتقا تادبث هدک دن
لباق شهاک قیرط زا نلاک همانرب دربشیپ و ینانیمطاان هجوت
رایسب کمک ،ت م نلب یزیر
یدم یداصتقا یعقاو شر هب یدایز هدعلاطم ندیا رد . دنک
رب یا نییبت ا رث تا یحم کی
یب ا تابث اصتق د لاک ن رن رب ر
GDP ش سادسا رب هنارس یعقاو ریسفت
هدتفای دسب زا یا
م ددد ر ل ش ددد سلاکوئن ددد
نتبم کی ددد
ب ی ددد یبت ر ددد نی نورد از ی اعم کی ینف تفرشیپ د
هل
ر ینویسرگ ر
رب ش ا یا اصتق ا د ری ا ه ددشداهنشیپ نا س
ددد .ت ا رد اعم نی د هل زا اهچ ر صخاش
رب یا یحم کی یرصت یب
ا تابث اصتق د ک د لا ا ن س دد افت دش هد تدسا ه ترادبع هدک :زا دنا
رسک تبسن ی
وب د هج هدب ،GDP
رن وت ،مر ریییت رد تا ص دد ی ن ددد ر او یعق ا و زرا رحن فا
ایعم ر ر ش ار ابم هطب د هل ، اعم د هب هل
OLS شور ا ادددب و س دددد افت هداد زا هد اه
ی رب هنایلاس یا
هرود 77 - 1342 هتفای .تسا ه ش هدروآرب یاه
یقحت دد ق نادشن یدم د دنه هک یدب یتادبث
ا اصتق د لاک ا رد ن ری نا ج عنام کی ر ی
ش او یعق ا س ددددد .ت ا جی ددددد ا و د یحم کی ﻆفح
ابثاب ت ا اصتق د لاک ،ن سم د زلت م یییت د ر ا تا ساس د ی رد س د اتخا ر م د یلا ود ل ددد قرب( ت ددد ر یرا
ا ص دد هم ل دد م ا ضن دد اب م دد ب )یلا دد و ا رد و هد ی
دد ن ار س ددد ات ، م ددد تیری و تدسایس اده
ی
ا اصتق د لاک رد( ن یگنوگچ او
ک د سن شن د ب تب دد ش ه دد و ک ه دد ا اد ی لخ دد ی و اخ ر شقن )یج
ننکنییعت ه
راد یا . ن
رب هولاع شهوژپ
اه ی هزوح رد زین یرگید تاعلاطم قوف بتردم یاه
مادجنا هدتفرگ
تسا نآ هلمج زا هک یم اه
نایدرجورب هب ناوت (
1386
" )،
هدناکت نراقتمان رثا یسررب یاده
ناردیا رودشک یدادصتقا دشر ردب یتفن
"
نارادکمه و نازازدب ، (
1388
" )،
هدطبار یدسررب
ادکیرما رلاد یعقاو زرا رن و تفن تمیق ت م نلب
"
رفاردس ، ( ردسفا و زا 1384
" )،
یدسررب
لماوع رثؤم ناریا رد لاط تمیق تاناسون رب
"
( یتمحر و یرولاد ، 1389
)
" ، ریییت یسررب
ناریا رد لاط هکس تمیق یریذپ
،"
هراشا رک .د
2 - 2 - 2 - یجراخ تاعلاطم
1 یل ( ناراکمه و 2016
)،
هناکت و ینانیمطاان نایم تاعلاطا زیررس رثا یسررب هب یاه
عب و لبق یتفن لاس یلام نارحب زا
2008 تخادرپ ه ا هب جیاتن . ن تسد
ناشن ه مآ یم
د ده
لباق تاعلاطا لدابت هک هناکت و ینانیمطاان نایم یهجوت
یودگلا و دراد دودجو یدتفن یاه
لباق تاریییت یلام نارحب زا عب و لبق لدابت نیا .تسا هدرک یهجوت
سیکاکانوتنآ ناراکمه و 2
( 2014 )،
دس هدطبار یدسررب هدب هدناکت زیرر
و یدتفن یاده
رد ینانیمطاان تسایس
راذگ هدناکت عودن یزاسا ج اب یداصتقا ی دتخادرپ اده
ه ا هدجیتن . دن
هب یم ناشن ه مآ تسد هد
رد ینانیمطاان هک تسایس
راذگ یدفنم یدشنکاو ،یدادصتقا ی
هناکت هب رط یتفن یاه راد اضاقت ف
.د
یددتر و گددنک (3
2013 )،
هددناکت هددطبار یددسررب هددب یددتفن یادده
یمطاان و ددن رد ینا
تسایس راذگ اکیرما روشک یارب ی هتخادرپ
نا هجیتن . هب یدم نادشن ه دمآ تسد دهد
هدک
هناکت ینانیمطاان رب یتفن یاه تسایس
راذگ ادپورا و ادادناک ،ادکیرما روشک رد ی ریثأت
راذدگ
نآ شهادک ادی ینانیمطاان شیازفا تهج رد رثا نیا نآ اشنم و هناکت عون هب هتسب و .تسا .تسا و گددنک ددتر
ی ( 2014 )،
و ماهددس رازاددب ،تددفن رازاددب لددباقتم یگتددسباو یددسررب هددب
رد ینانیمطاان تسایس
راذگ نیچ رد یداصتقا ی هتخادرپ
نا . نآ ل دم کی زا هدافتسا اب اه
1. Li and et al
2.Antonakakis and et al 3.Kang and Ratti
داد نادشن یراتخادس یرادرب نویسرگردوخ ه ا
ینادنیمطاان هدب تدبثم هدناکت کدی هدک دن
تسایس راذگ ات اب و یفنم رثا یداصتقا ی یهدزاب و یناهج تفن تمیق و یلوت یور یریخ
هدب تفن یطایتحا یاضاقت هناکت .دراد نیچ رد ماهس هدظحلام لدباق رودط
ینادنیمطاان یا
تسایس راذگ یم لااب ار یداصتقا ی .درب
مه نینچ داد ناشن زیررس رثا زا هدافتسا اب ه ا
هدک ن
لاس زا 2003 شیازفا اب و ریثأت
ه یناهج تفن رازاب رد نیچ ادهرازاب نیا لباقتم یگتسبم
.تسا هتفای شیازفا کی ناب و وساب (1
2017 )،
لاوس نیا یسررب هب هتخادرپ
نا ینادنیمطاان ایآ هک ببدس
کچوک یم ه نیآ رد نآ یازجا و یلوت ن ش رت نآ دوش
لدادعت ل دم زا رودظنم نی ب اه
هدافتسا راتخاس یرادرب نویسرگر دوخ و یمومع هدرک
ا قحت جیاتن . ن نادشن قی
یدم دهد
هیامردس ،فردصم ، دیلوت رد شهادک بدجوم ینانیمطاان هناکت هک رادک تاعادس و یراذدگ
یم .دوش هداز.ما. ا یلع و اتناماس (2
2011 )،
ماهدس و رلاد شزرا ،لادط ،تفن رازاب نایم ابترا
درک یسررب ار ه
داد ناشن ه ا
مهادب زرا و تدفن یادهرازاب و مهاب ماهس و لاط یاهرازاب هک ن
یم تکرح . ننک
رامایوک و یت یجنس (3
2011 )،
یهدزادب و زرا ردن و تفن تمیق و لاط نایم ابترا
هداد زا هدافتسا اب ار ماهس ینادمز هزادب رد اده
2011 - 1998 شور ادب و یدسرربVECM
درک ه ا نآ جیاتن . ن ناشن اه
داد تسا ه و زرا ردن ،تدفن تدمیق زا رثادتم لادط تدمیق هدک
تسین ماهس یهدزاب
، ثادت لادط تدمیق زا زرا ردن و ماهدس یهدزادب ،تدفن تمیق هکلب ی
ر
یم ریگ . ن یتنون (4
2012 )،
تخادرپ اکیرما رلاد شزرا و ماخ تفن تمیق نیب ابترا یسررب هب ه
تسا داد ناشن وا . تسا ه
رد هک لاس اه رلاد شزرا ردن نادیم یگتدسبمه بیرض ریخا ی
رد .تسا هدوب یفنم اهلااک تمیق و اکیرما اس
ل اه تدفن یاردب یگتدسبمه ت دش ریخا ی
هدتفای شیازدفا یزرواشک یاهلااک و یتعنص تازلف ننام تدسا
ار عودضوم ندیا تدلع وا .
یمن نیداینب یتنس لماوع هب وبرم دننام یدراوم لماوع نیا زا رتارف تسا قتعم و ناد
هتفدس یاضاقت شیازفا د یگنی دقن شیازدفا و هردهب ردن ندودب نییادپ تدلع هدب یزادب
ر
دا خر نیا تلع یتعنص یاهروشک یم
شاب یم وا . رازادب هدب یگنی قن دایز مجح هک یوگ
یم لقتنم لااک .دوش
1. Basu and Bundick
2.Samanta and Ali.H.M.Zadeh 3.Sujiti and Kumar
4.Novotny
3 - لدم و قيقحت شور يزاس
لصاح ینانیمطاان هناکت زا ه ش
هزوح رد ار یتفن یاه یم یداصتقا لتخم یاه
ناودت
هب قیقحت نیا رد .درک لابند قیقد یسررب روظنم
زادب هزودح هس رت ،رادادهب قاروا سرودب را
زرا رن باختنا یسررب یارب لاط و
یداصتقا یاهرازاب ریاس و هدب
لدیلد جارختدسا لکدشم
قیقحت هریاد زا هداد ه ش جراخ
. نا
ناردیا رد ماهس و زرا و لاط رازاب هس یارب یتنرتنیا ینانیمطاان صخاش شخب نیا رد ردب نویدسرگردوخ ل دم یردصت یفرعم اب سرس و جارختسا هدیزجت ادب یراتخادس یراد
هناکت یم هداد یضوت ل م یاهرییتم ،یتفن یاه . نوش
3 - 1 - تسا ناریا يارب ینانيمطاان صخاش جارخ بدسانم هژاو نتفادی یلدصا هلاسم یتنرتنیا یوجتسج مجح صخاش جارختسا یارب
هژاو .تددسا ناددشن نآ یوجتددسج هددک یا
. ددشاب رظندروددم شددخب رد یناددنیمطاان ه ددنهد
سنیلیزد
1یک ( 2012 )،
دیزگرب یدادصتقا ینادنیمطاان نداد نادشن یارب ار یمونوکا هژاو ه
تسا هژاو . دودب ف ده ندیا یارب یبسانم ه نیامن وا هتفگ هب هک یا ،تدسا ه
ادهنت هدکارچ
یدم یدادصتقا یاردش هرابرد تاعلاطا لابند هب هک ینارگوجتسج هدافتدسا نآ زا ندشاب
یم هدنیمز رد یرگید دربراک و ننک یاده
،درا دن دلتخم یمودنوکا هژاو یوجتدسج اذدل
هب یاردش هرادبرد تادعلاطا بدسک لادبند هدب ه دننک وجتدسج درف هک تسا نیا یانعم
للا تدسا ادب ندیا و تسا یداصتقا یدم یدادصتقا یدسانشناور یاده
نادشن دناوت ه دنهد
یم ار یمونوکا هژاو یوجتسج شیازفا هجیتن رد . شاب داصتقا هرابرد درف ینانیمطاان ناودت
لباق هتکن .درک ریسفت دارفا نایم رد یداصتقا ینانیمطاان شیازفا یارب هک تسا نیا هجوت
زا دیاب ناردیا رد رادادهب قاروا سرودب و زرا ،لاط رازاب هس رد یداصتقا ینانیمطاان یسررب یوجتسج وش هدافتسا یسراف هژاو یتنرتنیا
ه دش وجتدسج یدناریا ناربرادک دسوت هک د
.تسا هژاو ره باختنا : شاب یلصا یگژیو هس یاراد یاب ه ش
1 . یدربراک تاقیقحت رد نآ زا ناوتب ات شاب رادروخرب یفاک یوجتسج یناوارف زا
درک هدافتسا
، یتروصرد اریز ارف هک
ناشن شاب نییاپ وجتسج یناو یم
هد نآ
هب بسانم شقن یافیا ییاناوت هژاو نیا هک تسا .درا ن ار صخاش کی ناونع
1. Dzielinski
2 . یرثکا نشاب رقتسم ناریا روشک رد یاب ناگ ننک وجتسج قلطم ت
، انعم نیا هب
. شاب هتفرگن رارق وجتسج دروم یرگید روشک مدرم سوت هژاو هک 3 . دراد دربراک رگا ای و . شاب هتشا ن دربراک توافتم یاه لیف رد رظندروم هژاو
. شاب مک قیقحت رظندروم لیف تبسن هب و ک نا رایسب نامه هک روط ردضاح قدیقحت دش هتفگ زین نیا زا شیپ هدب
لدیلد هداد تیدو دحم
دش ینادنیمطاان یسررب یارب ناریا داصتقا زا بختنم یاهرازاب باختنا هب روبجم تدسا ه
.
و تفن رازاب و اهرازاب نیا نایم ابترا شیپ لصف رد مه
نینچ ندیا رد ینانیمطاان تیمها
داصتقا یارب اهرازاب
، زا مادا رد .تشذگ رظن هب رازاب ره یسررب هب ه
یاردب هدناگا ج ترودص
بسانم هژاو نتفای ادرپ
یم هتخ دوش .
3 - 1 - 1 - اروا سروب رازاب راداهب ق
هژاو نتفای یارب ناشن هک یا
نودماریپ تاعلاطا نتفای هب یتنرتنیا ناربراک زاین ه نهد
ردیظن ینادگژاو دشاب راداهب قاروا سروب رازاب
"
سرودب
"
" ، سرودب رازادب
"
" ، سرودب قاروا
راداهب
"
یم بسانم رظن هب ماهس و نسر
، دنرت لدگوگ تیادس رد ه ش ماجنا یسررب اب اما
هژاو
"
"سروب
بسانم هیاپ یارب هژاو نیرت رادادهب قاروا سرودب رازاب رد صخاش نیا یراذگ
ش باختنا
،تسا ه ذ یگژیو هس اریز دشاب اراد ار بدسانم هژاو یاردب ه شرک
رادودمن . 1
،
یوجتسج یناوارف ینامز هزاب رد ار هژاو نیا
2004 ادت 2018 هدب شیادمن هدناهام ترودص
یم . هد
نرت لگوگ :عبنم ن
رادوم 1 ینامز هزاب رد سروب هژاو يوجتسج یناورف . 2018
- 2004
0 20 40 60 80 100 120
2004-01 2004-07 2005-01 2005-07 2006-01 2006-07 2007-01 2007-07 2008-01 2008-07 2009-01 2009-07 2010-01 2010-07 2011-01 2011-07 2012-01 2012-07 2013-01 2013-07 2014-01 2014-07 2015-01 2015-07 2016-01 2016-07 2017-01 2017-07 2018-01 2018-07
google trend index
3 - 1 - 2 - لاط رازاب
بطاخم ا دنراد لادط شورف و یرخ هب زاین تروص ره هب هک مدرم ریاس و لاط رازاب ن
بسک هب زاین تروص رد ریظن یناگژاو تاعلاطا
"
هکس تمیق
"
" ،
"هکس
" ، لادط تدمیق
"
و
"
"لاط یم وجتسج تنرتنیا رد ار هژاو قیقحت نیا رد . ننک
"
"لاط هب لدیلد ردتهب تدیفیک
باختنا هداد رادومن .تسا ه ش
2
، ینادمز هزادب رد ار هژاو نیا یوجتسج یناوارف 2004
ادت
2018 هب یم شیامن هناهام تروص . هد
:عبنم نرت لگوگ رادومن
2 ینامز هزاب رد لاط هژاو يوجتسج یناورف . 2018
- 2004
3 - 1 - 3 - زرا رازاب
یم رظن هب بسانم سر
هژاو نیرت رازادب ندیا یارب یسررب لباق یاه
، یادهزرا یمادسا
ننام هلماعم دروم لوا تم
"
"رلاد
" ، ورودی
"
" ،
" ندی هردیغ و یدم دشاب یادهزرا نادیم زا .
رلاد ،لوا تم هب
لیلد هداد ندودب بدسانم و تلامادعم رد رتدشیب مهدس نتدشاد نآ یاده
،
هب ش باختنا زرا رازاب رد رظندروم هژاو ناونع تسا ه
رادومن . 3
، ندیا یوجتدسج یدناوارف
ینامز هزاب رد ار هژاو 2004
ات 2018 هب یم شیامن هناهام تروص . هد
0 20 40 60 80 100 120
2004-01 2004-07 2005-01 2005-07 2006-01 2006-07 2007-01 2007-07 2008-01 2008-07 2009-01 2009-07 2010-01 2010-07 2011-01 2011-07 2012-01 2012-07 2013-01 2013-07 2014-01 2014-07 2015-01 2015-07 2016-01 2016-07 2017-01 2017-07 2018-01 2018-07
google trend index
نرت لگوگ :عبنم رادومن
3 زاب رد رلاد هژاو يوجتسج یناورف . ینامز ه
2018 - 2004
3 - 2 - يرادرب نويسرگردوخ لدم حیرصت راتخاس
ي ( هناکت هیزجت رب ینتبم ياه
)یتفن یسررب یارب ل م زا یرصت نیا رد ریثأت
هناکت زا ینادنیمطاان ردب تدفن یدتمیق یاه
رییتم راهچ
∆prot , reat, ropt, unit
، یاردب ینادنیمطاان صخادش رگنادیب بیترت هب هک
ب ،تدفن یلوت تاریییت و یناهج داصتقا یعقاو تیلاعف صخاش ،تفن یقیقح تمیق ،اهرازا
ینامز هزاب یارب 2004
ات 2015 زرا و لاط رازاب ود رد یم
، شاب یم هدافتسا و ل دم .دودش
( نارادکمه و سیکاکانوتنآ هلاقم زا قیقحت نیا رد هدافتسا دروم شور 2014
) ادب ، ناودنع
"
اکت زیررس رثا یسررب هن
ینانیمطاان رب یتفن یاه تسایس
راذگ رودشک نچ رد یداصتقا ی
بختنم
"
، .تسا ه ش جارختسا
( 1
A0 zt= α + ∑24i=1AI zt−I + εt )
نینچ قیقحت نیا رد مه
هناکت ادب قبادطم و نادشداجیا ادشنم سادسا ردب یتفن یاه
نیلاک هعلاطم (1
2009 هناکت هتسد هس هب ) ع فرط یاه
هدناکت ،هضر و لدک یادضاقت یاده
1. Kilian 0 20 40 60 80 100 120
2004-01 2004-08 2005-03 2005-10 2006-05 2006-12 2007-07 2008-02 2008-09 2009-04 2009-11 2010-06 2011-01 2011-08 2012-03 2012-10 2013-05 2013-12 2014-07 2015-02 2015-09 2016-04 2016-11 2017-06 2018-01 2018-08
google trend index
هناکت یطایتحا یاضاقت ای صاخ یاضاقت یاه
، میسقت هناکت نیا زا کیره رثا و ی نب ردب اه
صخاش یور هب ینانیمطاان یاه
صخشم ا ج تروص تسا ه ش
.
3 - 2 - 1 - هناکت و تلاداعم يراتخاس ياه
هطبار رد (
1
εt ) زا یرادرب مه نو ب یراتخاس تاریییت
یگتدسب هدبود و یلایردس
ود
.تسا مه نینچ یم ضرف هک دوش
A 0−1
تدسا یتشگزاب یراتخاس یاراد1
هدب هدک یرودط
هصلاخ مرف یاهاطخ ینعی ه ش
𝑒𝑡
یم اه هب نناوت :تروص
( 2 )
et= A 0−1 εt
. نوش هیزجت
( 3
et≡ )
( et∆pro
etrea et∆rop
etuni )
= [
α11 0 0 0
α21 α22 0 0 α31 α32 α33 0 0 α42 0 α44
] × [
εtoil supply shock
εtaggregate demand shock
εtoil specific demand shock
εtuncertainty shock
]
3 - 2 - 2 - اهريغتم فیرعت ییتم ل م نیا رد ه ش هدافتسا یاهرییتم : نریز حرش هب اهر
∆𝒑𝒓𝒐𝒕
تفن یلوت تاریییت : هداد ا تبا رییتم نیا داجیا یارب طا هادگیاپ زا ینادهج تدفن یلوت یاه
یژردنا تادعلا
تسا ه ش جارختسا اکیرما یتر و گنک سوت ه ش ماجنا شور هب سرس .
( 2013 )،
ا دتبا
هداد زا ش هتفرگ متیراگل اه ه
تاردیییت نتفردگ ادب سرس و لد(
)ادت
، هداد متیرادگل زا یاده
لدصاح تدفن دیلوت تاریییت رییتم ،زور رد هکشب رازه حاو بسحرب یناهج تفن یلوت ش تسا ه .
𝒓𝒆𝒂𝒕
: تیلاعف یعقاو صخاش یناهج داصتقا یاه
تسد یناهج داصتقا تیلاعف یعقاو صخاش داجیا زا ف ه یاردب یدصخاش هدب یبادی
شزرا شیامن ،تسین یناهج هدوزفا
ف ه هکلب
، هزا نا دادصتقا تدیلاعف یعقاو یازجا یریگ
ناهج رسارس رد یم
شاب هدجیتن ار ینادهج رازادب رد یتعندص یادهلااک یاردب ادضاقت هک
یم لمح رن یانبم رب رظندروم صخاش . هد هیاپ هلومحم کی یارب ییایرد لقنو
یراذدگ
هزا دنا یارب شور نیا .تسا ه ش نو دب ینادهج دادصتقا تدیلاعف یردیگ
.تدسین هقبادس
1 . هناکت هیزجت یارب ه ش لامعا یاه یق هعلاطم زا ه ش سابتقا یتفن یاه
kilian ( 2009 یم ) . شاب
