ربک ىساَت زث زثؤه لهاَع ٖعرزث ـ
ٕبّدبًْ رد ُداًَبخ
ٖؽسَهآ
(
ُبگؾًاد ٕدرَه ٔعلبغه ىازْت زْؽ ٖتلٍد ٕبّ
)
يٗداَجذ٘ع بضر ذ٘ع يؽٍر ىبگضه ،
* داضً
دزلگ ًِاٍزپ ،
ُذ٘کچ
٤ٕلډ ٍى نبوُ ًٍ٢ك ٘ٔاِٵا ڃبٕ ٍى ،ٍْبٽ ْبَ
ه ي ٍبٽ نبٕډ نُاًس ،َٕها ْبَ
٘څبؿ ُا ٓپٔ ٍث اٍ ٌىاًوب ٕ٘د ْبَ
ٌىَٽ ڄٔيجس َٝبٮډ نأَيډ ْيٍ
زٕا . ٍبتٽ نُاًس َث ٍاٌځَٕطأس ڄډاً٭ زهبىٙ ٳيَ بث َ١بك ّڅبٺډ ت
نبتوُ ٌىاًوبته
ٌبڂٚواى ُا ْىايٮس ٍى ڄٱبٙ
زٕا ٌيٙ ڇبؼوا ناَُس َُٙ ْبَ
. ڄډبٙ ٍْبډآ ّوًمو 261
هتٔا ٍى ڄٱبتٙ نبتوُ ُا َٶو
ٌبڂٚواى زٕبَ
. مػ ْاَث
٬
ٌىاى ٍْيآ نآ ڄٕچلس ْاَث ي ٍډبىَٕٚد ُا بَ
ٌىبٶشتٕا نًٕتَٕځٍ ي ٓڂشٖجمَ نًډُآ ُا بَ
زٕا ٌيٙ
. رٍبج٭ َ٘يْد ْبََٕٲشډ ا
ٳب٦ٮوا ،ٓوبډُبٕ زٔبمك ،ٓځىاًوبه زٔبمك ُا يو ي ،ْىَتٵ ٬ثبىډ ،ٍبٽ ٌَْٔد
ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس .
تٽ ٌيتٙ فَ٦ډ ٍٕ١َٵ ٍبُؿ بََٕٲشډ نبٕډ ٤ثايٍ ٍَٕٓث ًٍ٪ىډ ٍث زتٔبمك ْبتََٕٲشډ َٕطأتس ٍ
ٳب٦ٮوا ،ٓوبډُبٕ زٔبمك ،ٓځىاًوبه ٓتډ ٓتٍَٕث ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس َث اٍ ْىَٵ ٬ثبىډ ي ،ٍْبٽ ٌَْٔد
يتىٽ . غٔبتشو
ٓډ نبٚو ي ٓوبډُبتٕ زٔبمك ٓڅي ،ىٍاى زجظډ َٕطأس ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس َث ْىَٵ ٬ثبىډ ي ٓځىاًوبه زٔبمك ٍٽ يَى
ٳب٦ٮوا
َٕٲشډ هٔا َث ٍبٽ ٌَْٔد
ٓث زٕا ٌىًث َٕطأس .
تٍبٽ ٓډبك ڀىََٵ غٔيَس ًٍ٪ىډ ٍث ٍٽ ٌيٙ ىبُىٕٚد نأَيډ ٍث
ڈَاَٵ ِٕو ي ٌىاًوبه زَٝٵ نىَٽ
يىىٽ ٗلاس ٍبٽ ٍى ٓوبپډ ي ٓوبډُ ٳب٦ٮوا ْبَ
.
ىبگصاٍذ٘لک
ٳب٦ٮوا
ٌَْٔد
ْىَٵ ٬ثبىډ ،ٓ٭بمشػا زٔبمك ،ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ،ٍبٽ .
1 . يپٚواى ،ٓوبٖوا ٬ثبىډ زَٔٔيډ ٌيَځ ،ىبشٕا
ِ ناَُس ٌبڂٚواى ،زَٔٔيډ rjavadin@ut.ac.ir
2 . ٯٍبٵ يپٚواى ،ٓوبٖوا ٬ثبىډ زَٔٔيډ َْشٽى ڄٕٞلشڅا
ِ ناَُس ٌبڂٚواى ،زَٔٔيډ
mroshanejad@ut.ac.ir
3 . يپٚواى ،ٓشڅيى زَٔٔيډ ٌيَځ ٍبٔىبشٕا
ِ ةًىػ ناَُس ىاُآ ٌبڂٚواى ،زَٔٔيډ p_gelard@yahoo.com
زٵبٍٔى نٍٔبس :
24 / 11 / 1392
ٌَٗٔد نٍٔبس ، :
10 / 4 / 1393
ِلئغه ىب٘ث ٍ ِهذقه
ڃبٕ ٍى
ْبَ
َٕها ريٙ بث ، زٕٮمػ رإَٕٲس هشٵبٔ
ٍتٮډبػ ي ٓشهبىتٙ
٤ٕتلډ ٍى ٓشهبىتٙ
ٍبتٽ
نًـمَ
ٍاًوبته زَٕدَٕ نبوُ ،ڄٱبٙ نبوُ ىايٮس ٘ٔاِٵا
= 5
<
عيُ ، ْاٍاى ناٍىبتډ ،ڄٱبتٙ ْبتَ
ٻىًٽ
= 3
<
،
ٓولاً٥ ٍْبٽ رب٭بٕ
ٍبٽ ٤ٕلډ بث ڇيايډ ٍٟبٮس ٓ٥بجسٍا ًّْڅًىپس ٓځيٕـٕد ي ،َس
ٍشٵبٔ ٘ٔاِٵا ِٕو
= 4
<
ي زٕڅًئتٖډ ،ىَتډ ي نُ ُا ڈت٭ا ،نبتىٽٍبٽ ٍٽ ٌيٙ ض٭بث َتث ٌيلات٭ ٓٔبتَ
زٕڅًئٖډ يتوَٕڂث ٌيُ٭َث ٍْبٽ ْبَ
= 3
<
ي ٍْبتٽَٕٱ ي ٍْبتٽ ْبَبت١بٺس هٕتث يىتٙبث ىيتٍٝى
زٔاَتٕ َْتڂٔى ٍتث ،ټتٙ نييتث ،يى نآ ُا ٓتپٔ ٍى ٘ىس أَُ ،يىىٽ ىبؼٔا ڃىبٮس ىًه ٓځيوُ
ٓډ يىٽ
= 27 .<
ٍث نبوُ ًٍ٢ك بث ْيَتٕو ّتڅِىډ
ٍٮتًٕس ْبًٍَتٚٽ ٍى ،ٍبتٽ ىبتؼٔا ،ٍٮتًٕس ڃبتكٍى ي ٍتشٵبٔ
ٍث ،نبىٽٍبٽ ُا ٍْبٕٖث ْاَث ٌىاًوبه ي ٍبٽ نبٕډ ٓڂىَبمَ
عيُ ًٛٞه ٍچئتٖډ ٍث ،ڄٱبٙ ْبَ
ْا
زٕا ٌيٙ ڄٔيجس ْيػ
= 28 .<
بس ،بډ ًٍٚٽ ٍى ڃبٕ
1345 زٕٮمػ ڄٱبتٙ نبوُ
944 َتٶو ٍاِتَ
ىييك ٍٽ ىًث 27
8 /
تٚس اٍ ًٍتٚٽ ڃبتٮٵ زٕٮمػ يٍٝى ٓتډ ڄٕپ
ىاى . ڃبتٕ ٍى ڈتٹٍ هتٔا 1355
،
ٓىٮٔ
10 ي نًٕچٕډ ټٔ ٍث ،يٮث ڃبٕ
212 َتٶو ٍاَِ
( ىييتك
/8 13 ڄٱبتٙ زتٕٮمػ ڄتٽ يتٍٝى )
ٓډ يٍٕ
. زتٕا ٍشٵبٔ ًٕٖٓلډ َ٘بٽ ڈٹٍ هٔا يٮث ڃبٕ ٌى ٓ٥ يىؿََ
ًٍْت٥ تت ڃبتٕ ٍى ٍتٽ
1365 ڈٹٍ ٍث 975 َٶو ٍاَِ
( ٓىٮٔ
/9 8 ڄٱبٙ زٕٮمػ يٍٝى )
ٓډ ډ يتويٍ ٌٍبتثيى تيٍٕ
زٽٍبتٚ
ٍث ْىًٮٝ َٕٕ ْيٮث َّى يى ٓ٥ نبوُ ْىبٞشٹا
ٓډ ىًه
ٍث ؛ىَٕځ
ٍوًځ ڃبتٕ ٍى ٍتٽ ْا 1375
،
ي نًٕچٕډ ټٔ ٍث ڈٹٍ هٔا 765
ڃبٕ ٍى ي َٶو ٍاَِ
1385 ٍث ، 2 ي نًٕچٕډ 782
ٓډ َٶو ٍاَِ
يٍٕ
ىييك ِْٕؿ ٍٽ
/6 13
ٓډ ڄٕپٚس اٍ ڄٱبٙ زٕٮمػ يٍٝى يَى
= 1 .<
ّتؼٕشو ٍى َډا هٔا راَتٕٕٲس
ٕبٕا
ْىبٞشٹا ،ٓ٭بمشػا ٤ٔاَٙ ٍى ٓ
، ،ٍٮډبػ نبوُ ٓڂىََٵ ي ٍچمػ ُا
زٕډًم٭
هشٵبتٔ
ًُٗتډآ
ٌبڂٚواى ي ٓچٕٞلس ٴچشوډ ٬٥بٺډ ٍى بَ
ٌٍيى هٔا ٓ٥ ،
ٍث زٕا ٌيډآ ىًػي .
٘واى نبوُ ٍبډآ ،ًٍُْمػ زٕبٍٔ ِىاًوبه ي نبوُ ًٍډا ِٽَډ ٍٗاِځ ٍث ُا ٍشهًډآ
/6 28 يٍٝى
ڃبٕ ٍى 1355 ٍث ،
/3 50
ٕ ٍى يٍٝى ڃب
1385 ڃىبتٮډ ْيتٍٙ ُا ٓٽبك ٍٽ ٌيٍٕٕ
/9 75 يتٍٝى
زٕا .
ٓڅبكٍى
٘واى ناىَډ ٍبډآ ٍٽ ٍث ټٔىِو ،ٌٍيى هٕمَ ٓ٥ ٍشهًډآ
30 نبتٚو َ٘بتٽ يتٍٝى
ٓډ يَى . ڃبٕ ٍى 1384
٘واى يٍٝى ، زٕا ٌيٙ َثاَث ًبجَٔٺس نبوُ ي ناىَډ ٍى نبڂشهًډآ
. ٓبٕاَث
ٓچٕٞلس ڃبٕ ٍى ،ٍٗاِځ هٕمَ
1385 ت 1386
ٌٔد يٍٝى
ٍشٵَ
ٌبڂٚواى نُ نبځيٙ
ربتٖٕإډ ي بَ
ٌيَځ ّمَ ٍى ٓڅب٭ ًُٗډآ
ٍث ،ٓچٕٞلس ْبَ
زتٕا ناىَډ ُا ٕ٘ث ،ٕٓيىُډ ي ٓىٵ ٌيَځ ِػ
= 2 .<
٤ٕلډ ٍى نبوُ ًٍ٢ك ٓٚٔاِٵا يويٍ ٍث ٍػًس بث ٍبٽ ٓٔيٍبٔيٍ ٍث ٣ًثَډ ڄئبٖډ ٍَٕٓث ،ٍْبٽ ْبَ
و ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ىبؼٔا ْاَث َٓاٍ هشٵبٔ ي ٌىاًوبه ي ةبتىشػا ٓسٍيَت١ ِٕ
زتٕا ٌَٔتدبو .
هتٔا
ٍڅبٺډ زٔبمك ٘ٺو ٍَٕٓث ٍث زٕا ىيٍٝى ٓتځْٔي ي ٓځىاًوبته ي ٓوبډُبتٕ ْبَ
ي ٍْبتٽ ْبتَ
ىُاىَذث ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس َث ْىَٵ .
ؼٍّضپ تب٘ثدا ٖعرزث
ٍث ي نبىٽٍبٽ ،ٍبٽ بث ٌاَمَ رلاپٚډ ي ڄئبٖډ عيُ ًٛٞه
زٕا ٍشهايوا زمكُ ٍث اٍ ڄٱبٙ ْبَ
= 23 .<
٭ ٹلا
ّ ٍث نيِٵاُيٍ
ٓٔيٍبٔيٍ ًِلو
ٍبٽ ي ٦ثاٍ هٕٕجس ْاَث اٍ ْىبُٔ ڈَٕبٶډ ،ٌىاًوبه
ّ هٕتث
يى هٔا ث ٓځيوُ ُا يَمچٹ
ٍ زٕا ٌىٍيآ ىًػي :
ُْبٖمَ
ربډيه ناَجػ ،1
٬ثبىډ ٍاَٵ ،2
ټتٕپٶس ،3
،4
ٍَِٕٔ
ٌىاًوبه تٍبٽ ٍٟبٮس ،5
ٓىٱ ،6
ٌىاًوبه تٍبٽ ُْبٕ
بٽ ڇبؼٖوا ي ،7
ٍ ت
ٌىاًوبه
=8
17 .<
يتىؿََ
يىؿََ
ٌُبٕ ىايٮس ٘ٔاِٵا
ٓډ ټمٽ ٌىاًوبه تٍبٽ بث ٤جسَډ ْبَ
ٓڂشٖثاي ُا َْشُث ڈُٵ يىٽ ْبَ
ٍث ٌىاًوبه ي ٍبٽ ڄثبٺشډ
ٌُبٕ َظپس هٔا ،ئآ زٕى تتىاَٵا ٓتٮٹاي ٓتواَڂو ٍٽ زٕا ٌيٙ تػًډ بَ
يوًٕد ٍث ڄٔبمس ٓىٮٔ
ٍٵَك ي ٓٞوٙ ٓځيوُ ًُِك يى ََ بث هشٵبٔ
ْا ىًٙ ٬ٹاي ڃًٶٲډ ت
= 9 .<
ٌُبٕ
ا ٍٽ ْ ٍى ٍمَ ُا ٕ٘ث ٍاَپس ٌىاًوبه ي ٍبٽ ربٕثىا
ٌيٙ
،
« تٍبٽ نُاًتس ت
ځيتوُ
ٓ
» زتٕا .
ٍث َٓبځ نُاًس ّڅِىډ
ڈٕا ټٔ
(
ٓډ ٍشٶځ ٍٽ ٓوبډُ
ىًٙ
: يتَٕث نُاًس ٍث بس زٕا ٗلاس ٍى ٖٓٽ )
،
ٍث َٓبځ
ّڅِىډ ڄٮٵ ټٔ
( نُاًشډ
ٍشٕاًه نىَٽ ٓځىاًوبته ي ٍْبتٽ ْبتَ
) زٶتٝ ټتٔ بتٔ ، (
ټتٔ
نُاًشډ ٓځيوُ
) ث
ٍ بٽ
ٓډ ٍ يٍ
تچٱا ي ى
َ٘بٽ ٓىٮډ
ٍى َْشٕٚث زٹي نيواٌٍځ ًٍ٪ىډ ٍث ٍبٽ نىاى
ٌىاًوبه ٍبىٽ زٕا ٌيٙ ٣بجىشٕا نآ ُا
= 17 .<
ٌىاًوبته تتٍبٽ ٍٟبتٮس ىًتجو ناًتى٭ بتث ِٕو َٓبځ
ٌيٙ ٴَٔٮس
زٕا . ٍٽ زٕا نآ َث َٟٵ ،ٴَٔٮس هٔا ٍى
ًبډيِڅ ٌىاًوبه ي ٍبٽ
ٍى بث ڄثبٺس ڈَ
ي ٌىًث
ٍى نُاًس
ٍث ٬ٹاي زٕا ٍٟبٮس ىًجو ْبىٮډ
= 11 .<
ڃبٕ ٍى
ٌيًٕٙٽ ناَڂَٚيْد ،َٕها ْبَ
ڇًُٶډ اٍ ٌُبٕ هٔا يوا ٜوٚډ ٓٶَٔٮس ي يىىٽ ُْبٕ
يىَى ٍئاٍا نآ ْاَث .
ٓبتمٔىًٵًٽ َ٪و ٓبٕاَث (9
1993 )،
نُاًتس هشتٙاى ٓتىٮٔ
« ٓځيتوُ ټتٔ
زٔب١ٍ
ڈڅبٕ ،٘وث
، ٸٚ٭ ي ،ٓډَځَٕ ،ٍبٽ ڄډبٙ ٍٽ ٌيوُبٕ ي ...
يٙبث
» .
َڂٔى ٓهَث ِتٕو
نُاًتس
اٍ ٓځيوُ تٍبٽ نُاًس بٔ ٌىاًوبه تٍبٽ ڇًُٶډ ٓبٕاَث
« زجظډ ٘ٺو نُاًس »
ٍتث نيٕتٍٕ ْبىٮډ ٍث
ٓځيوُ ْبَيَمچٹ ّمَ ٍى زٔب١ٍ
ٌىَٽ ٴَٔٮس يوا
= 17
<
ًلاظتډ ؛ ٻٍلاتٽ ، اٍ ٌىاًوبته تتٍبٽ نُاًتس
ي ٍوبه ٍى تٕبىډ ىَپچم٭ ي زٔب١ٍ
ڄلډ
ٓډ ٍبٽ اَتمَ ٍتث اٍ ٘تٺو ٍٟبتٮس ڄٹايتك ٍٽ يىٕث ٌ
يٙبث ٍشٙاى .
ٌُبٕ اٍ ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ْي
ْا يىؿ
ٓډ ْيٮث ي يواى
ٍجىػ غىد َت٪و ٍى نآ ْاَتث
ٓډ ىَٕځ : زٔب١ٍ
ُا بٽ
ٍ زٔب١ٍ ، ُا ڇبؼوا ،ٍوبه نىاى
٩ي ب ٴٔ
ڇبؼوا ،ٍْبٽ نىاى
٩ي ب ،ٓځىاًوبته ٴٔ
1.accommodation 2.compensation 3.resourcedrain 4.segmentation 5.spillover
6.work–familyconflict 7.work–familyenrichment 8.work–familyintegration 9.Kofodimos
٘ٺو ٍٟبٮس ي
= 11 .<
ٓتډ ٓشٕٮت١ي اٍ ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ِٕو نيَٵ ،ٻٍلاٽ ٍثبٚډ تٽ يتواى
ٍى ٍ
ڄُٕٖس ي ٻيوا ٍٟبٮس ىاَٵا ٓځىاًوبه ي ٍْبٽ ٓځيوُ
يٙبث ٍشٙاى ىًػي ْىبُٔ1
= 9 .<
٘ٺو نُاًس َّٔ٪و ٓبٕاَث ٘واٍبپمَ ي ًُٓىَٔځ (
،يتٕډٍى ټډ ي ِٽٍبډ 1996
) ٴٍٔبتٮس ي
ٓچجٹ
ٓډ زٕمَا زٔب١ٍ ڇًُٶډ ٍث ٍٽ ٻٍلاٽ ٴَٔٮس نًـمَ ت هٕىؿ اٍ ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس تيَى
يوىَٽ ٴَٔٮس :
« يك
ٍث ىاَٵا ٍٽ ْ
٘ٺو ٍث ْيبٖډ ًٍ٥ ُا ي ٍتشهاىَد ىًه ٓځىاًوبه ي ٍْبٽ ْبَ
نآ
ٍث بَ
ٓډ تٖٽ زٔب١ٍ ْيبٖډ ًٍ٥ يىىٽ
.
» نآ ٓتچجٹ ٴٍٔبتٮس ٍتٽ يويتٙ ٍيآىبٔ بَ
ڄتٕجٹ ُا تت
ٻٍلاٽ ٴَٔٮس
ٓڅبكٍى ؛زٕا زجظډ ٘ٺو نُاًس َث ٓىشجډ ت
ٍئاٍا ٴَٔٮس ٍٽ نآ ًْٕ ُا ٌيٙ
ڈَ بَ
س ڈَ ي زجظډ ٘ٺو نُاًس
ٓډَثٍى اٍ ٓٶىډ ٘ٺو نُاً
ىَٕځ . نآ َْتٝبى٭ ڄډبتٙ اٍ ىًه ٴَٔٮس بَ
ٌىَٽ نبٕث نآ ْاَث يٮث ٍٕ ي ٍشٖواى ٓوبډُ ي ٓوايٍ َْٕځٍى ُا يوا
: نُاًس وبډُ
ٓ ( ٍايٺډ ٛبٞشها
نبٖپٔ
نبډُ
ْاَث
٘ٺو
ٓځىاًوبه ي ٍْبٽ ْبَ
) ، َْتٕځٍى نُاًتس (
َْتٕځٍى ُا ٓوبتٖپٔ ق٦تٕ
٘ٺو ٍى ٓوايٍ
اًوبه ي ٍْبٽ ْبَ
ٓځى ) ي ، زٔبت١ٍ نُاًس (
زٔبت١ٍ ُا ٓوبتٖپٔ ق٦تٕ
ُا ڄتٝبك
ڇبؼوا نىاى
٘ٺو
ٍْبٽ ْبَ
ٓځىاًوبه ي .)
نآ َ٪و ٍث
ََ ٍپىٔا ٍث ٍشٖث ،بَ
ٍٕ ىبٮثا هٔا ُا ټٔ
ٍتوبځ
ُا ٓتٶٕ٥ زتٕا هتپمډ ٌىاًوبته تتٍبٽ نُاًس ،يٙبث ٍشٵَځ ٍاَٹ لابث بٔ هٕٔبد بډا ،َثاَث ٓل٦ٕ ٍى ى اٍ زجظډ نُاًس بس ٓٶىډ نُاًس
ٍ ىَٕڂثَث
= 17 .<
ڇًُٶډ هٔا ڇًتُٶډ ٍتث اٍ نُاًس ُْبٕ
« ي َْتثاَث
ڃىبٮس »
ٍث
ٓډ ٍبٽ ىَٕځ .
ْاَتث ٌىاًوبته ي ٍبتٽ ٬ثبتىډ زتٔبٶٽ ُا ٓتچٽ ٓثبتٍُٔا ٓ٭ًتو اٍ ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ٳًوائاي
ٌىٍيآَث ربجڅب٦ډ نىَٽ
ٍث ؛زٕا ٍشٖواى ٓځىاًوبه ي ٍْبٽ
ٍوًځ ٍتىډاى يى َتَ ٍى زٽٍبٚډ ٍٽ ْا
زٕٺٵًډ ىًٙ ِٕډآ
= 37 .<
ڇًُٶډ ٍث نُاًس ،ٴَٔٮس هٔا ٍى
« تٕبىس »
ٍث زٕا ٍشٵٍ ٍبٽ .
ڃبٕ ٍى
ٓواَڂو نًٖڅٍبٽ ي ّأًَُځ ،َٕها ْبَ
ڇًُٶډ ُا اٍ ىًه ْبَ
ُْبٕ
نُاًتس يتٔيػ ْبتَ
يوىَٽ فَ٦ډ ربٮٵى ٍث ٌىاًوبه تٍبٽ
= 8 ، 9 ، 18 .<
نآ َ٪و ٍث ،يتويٕٶډ ٴٍٔبتٮس هتٔا يتىؿََ ،بتَ
نآ ُا ٓهَث
ًلاډبٽ بَ
زٙاىَث ِيىٔبمو يىشتٖٕو ٌىاًوبته تتٍبٽ نُاًتس ُا ٰڅبث ىاَٵا ْبَ
. نآ ٍتث بتَ
ناٍبپمَ ي ًُٓىَٔځ ٴَٔٮس (
2003 ) َْتثاَث ڇًُٶډ ي ٘ٺو نُاًس َّٔ٪و ٓبٕاَث ٍٽ ، (
ڃىبتٮس )
نآ َ٪و ٍٽ زٕا ىًػًډ ٓٽيوا يَاًٙ يىشٙاى ٍبُ٩ا ي يوىَٽ ىبٺشوا ،زٕا ٌيٙ نبٕث ٓتىجډ اٍ بَ
وُ ٍى ىاَٵا ٍپىٔا َث زٖػ ٍى ىًه ٓځىاًوبه ي ٍْبٽ ٓځي
ًْتػي
« َْتثاَث
» ٓتشك بتٔ ،
« ًبتجَٔٺس
َْثاَث » يىٽ ئٕأس ،يىشَٖ
.
ٍث ٍى ٘تٺو نُاًتس َّٔ٪و ،ٌيلا٭
ٓتډ نبتٕث ٬تٹاي ٍى ىاَتٵا ٍتٽ يتىٽ
زٖػ ٓځىاًوبه ي ٍْبٽ ٓځيوُ ټٔ ًْػي
«
ٍاىبىٮډ ي ڄډبٽ
»
ًٍٕٝس ؾَٕ ي يو ْاَث ْا
«
َْثاَث »
ىٍايو ٌىاًوبه ي ٍبٽ ّڅًٺډ ٍى
ٓډ ٕ٘د َٕ٘د هٔا أَُ ،
ٓډ بٔآ ٍٽ ئآ زٕڅبٮٵ ناًس
بث ٤جسَډ ْبَ
زٕڅبٮٵ بث اٍ ٍبٽ
ٍث ٔذٕ ي ٍٖٔبٺډ ٌىاًوبه بث ٤جسَډ ْبَ
؟ىَتٽ ٌٍاىا َطإتډ ًٍ٥
= 18 <
نآ ٍتث بتَ
ٳًوائاي ٴَٔٮس (
2005 ) ٍتٽ ىٍاى ىًتػي ٓٽيتوا ٓثَؼس يَاًٙ يىشٙاى نبٕث ي يوىَٽ ىبٺشوا ِٕو
ىاَٵا ٍِبثٍى ٴَٔٮس هٔا ىٍاى ٷايٞډ ڄٱبٙ ٰڅبث
= 9 .<
1.facilitation
نآ ڇًُٶډ ٓبٕاَث َْڂٔى ٴَٔٮس بَ
« ىَپچم٭
»
ٌىاى ٍئاٍا يوا : ڇبؼوا ُا زٕا رٍبج٭ نُاًس نىاى
نآ ٍِبثٍى ٍٽ ،٘ٺو راٍب٪شوا ُا ٍشٕى نآ ٍتىډاى ٍى ٍتٽ ٓوبتٖٽ َٔبتٕ ي ىَٵ هٕث بَ
ي ٍبتٽ ْبتَ
ټَٔٙ ْي بث ٌىاًوبه يتٙبث ٍتشٵَځ رًٍٝ ڈُٕٖس ي ٌَٽاٌډ ،يوا
= 18
<.
يتٮث ُا ڈتَ ٴتَٔٮس هتٔا
ىٍاى زٕمَا ٓچم٭ ڈَ ي َْ٪و .
نايٍ ًُِتك ُا اٍ ٌىاًوبته تتٍبٽ نُاًتس ُِبٕ ،َْ٪و يٮث ٍى ٷًٵ ٴَٔٮس ًُِتك ىٍاي ٓشهبىتٙ
ٌيَبٚډ اٍ نآ هٔاَثبىث ي ٌىَٽ ٓ٭بمشػا زٕا ٌىَٽ ٌَٔد
. ٍث ٴَٔٮس هٔا ُا زٔب١ٍ َث ِٽَمس ْبػ
٘ٺو َث ،ٓځيوُ ْبَ
« ڇبؼوا زٕڅبٮٵ نىاى بَ
٘ٺو بث ٤جسَډ ْ »
ٓډ ِٽَمشډ تتٍبٽ نُاًتس ٍث ي ىًٙ
ٍث َشٕٚث ،ٌىاًوبه
ٓډ ٓ٭بمشػا ُِبٕ ټٔ ناًى٭
نايٍ ُِبٕ ټٔ بس ىَڂو ْبتىٮډ ٍؼٕشوٍى ؛ٓشهبىٙ
ٓډ ٍاَٹ ىاَٵا ٓىًَ ي ٓويٍى ْبٕوى ُا عٍبه نآ ىَٕځ
.
ربتٽاٍىا ٍتو ي ىٍاى ِتٽَمس نُاًتس ْبَيډبٕد َث نًؿ ،ِٕو ٓچم٭ يٮث ٍى ًٍٽٌډ ٴَٔٮس ٓتٞوٙ
نبډُبٕ ْاَث اٍ ٌىاًوبه تٍبٽ ٓٔيٍبٔيٍ زهبىٙ ،ىاَٵا نبٕآ بَ
ٓډ َس يتىٽ . نىَٽايتػ بتث
« ڇبتؼوا نىاى
٘ٺو راٍب٪شوا »
ُا
« ڇبؼوا ُا زٔب١ٍ
٘ٺو نىاى
» هٙيٍ نُاًس ُِبٕ ڇًُٶډ ، ٌىبتٕ نآ َٕتٖٶس ي َتس
َتس
ٓډ ىًٙ
. ٍتَٔ٪و ُا َْتڂٔى ّتٔلا ىًتث يتىَاًه ٍىبٹ ناَڂَٚيْد ،ٍؼٕشوٍى تك اٍ بتَ
نُاًتس ُِبتٕ ڃً
ٍىٕډُ ي ْىَٵ ڄډاً٭ ُا ٍشٕى نآ قَٔٚس ٍث ،ًلاظډ ؛يىَى َٗشٖځ ٓتډ هٕتٕٮس ٍتٽ يوُاىَذث ْا
يتىىٽ
ڇبؼوا ٍوًڂؿ
ٍىډاى ٍى زٔب١ٍ ٍث ٘ٺو راٍب٪شوا نىاى
ٓډ َؼىډ ٌىاًوبه ي ٍبٽ ْبَ
ىًٙ
.
ٍٔلا هٔا ْيىث
ٍَٔ٪و ّٮًٕس ْاَث يتډ ْاَتػا ي ٓتكاَ٥ ْاَتث ِٕو ي ٌىاًوبه ي ٍبٽ ْبَ
نبډُبتٕ ٍى َطإتډ رلاها بتَ
زٕا ٍْيَ١
= 9 .<
َث نُاًس ڇًُٶډ ،ٍڅبٺډ هٔا ٍى ڇًُٶډ هٔا ٓبٕا
زٕا ٌيٙ ٌيٕؼىٕ ُْبٕ
.
ٖگداًَبخ ٍ ًٖبهسبع تٗبوح
ٓډ ةًٖلډ ٌىاًوبه تٍبٽ ربٕثىا ٍى ْيٕچٽ ٓچډب٭ ٓ٭بمشػا زٔبمك َ٘بتٽ نآ ٳيتَ ٍٽ ىًٙ
٘ىس ڄډاً٭
زٔبمك ٫ًو يى ڄډبٙ ي ٌىًث اُ
ك ي ٓوبډُبٕ
زٕا ٓځىاًوبه زٔبم .
ٓ٭بمشػا زٔبمك
زٕڅبٮٵ ّٕچٽ ٍث
ٓډ ٷلا٥ا ٌىاًوبه بٔ ٍبٽ ّىډاى ىاَٵا َٔبٕ ْبَ
ْاَث ٌبٵٍ ٘ٔاِٵا ٳيَ بث ٍٽ ىًٙ
ٓډ ڇبؼوا زٔبمك ِيوَٕځ يوَٕځ
. ٓتډ زتٔبمك هتٔا ٍتث يتواًس
ټتمٽ رًٍتٝ
،ٓتٕبٖكا ،ٍْاِتثا
يٙبث ٓثبٍُٔا بٔ ،ٓسب٭لا٥ا .
ڄسًٕث ي ًَٓ هَٔځ (
1985 ) بمك اٍ ٓ٭بمشػا زٔ
« ًْتٕ ُا زتٔبمك
ڈُډ ىاَٵا » بٔ
«
ٍ٭ًمؼډ ُا ٍٽ ْىاَٵا (
ْبَ
)
ٓډ ٓوبجٕشٚد ٛبوٙا ٘ٺو يىىٽ
» ي ٌىَتٽ ٴتَٔٮس
ٍشٖواى ڈُډ ٓچډب٭ اٍ نآ
ٓډ ٌىاًوبه تٍبٽ ٍٟبٮس َ٘بٽ تػًډ ٸَٔ٥ يى ُا ٍٽ يوا ىًٙ
:
1 .
٘ٺو ٍبٚٵ ٓهَث
ٓډ َ٘بٽ اٍ بَ
ُا تتػًډ ٓتىٮٔ ؛يتَى
ڈتٽ بتٔ هشتٵٍ نبتٕډ تطا
نيتٙ َ
ٻَلډ
٘ىس ْبَ
ٓډ ٘ٺو ْاُ
؛ىًٙ
2 .
ٓډ ڄٔيٮس اٍ ٓوايٍ ٌبٵٍ ي ٌىاًوبه تٍبٽ ٍٟبٮس نبٕډ ّ٦ثاٍ
ٍتث بتٔ ،يتىٽ َذتٕ ټتٔ ّتڅِىډ
( ڄٔبك ) يىٽ ڄم٭ ةاَ٦١ا ي ٌىاًوبه تٍبٽ ٍٟبٮس هٕث ّ٦ثاٍ ٍى
= 25 .<
ټمٽ ،ٓٶ٥ب٭ ٸٔلا٭ ڄډبٙ ٍٽ ىٍاى ٌٍبٙا ٓٞوٙ ڄثبٺشډ ّڅىبجډ ٓ٭ًو ٍث ٓ٭بمشػا زٔبمك
ٍث ي زٕا ٓثبٍُٔا بٔ ،رب٭لا٥ا ،ٍْاِثا بتٔ ٍْبتٽ ًُِتك ڄئبتٖډ بتث ٍتچثبٺډ ْاَتث ٓډِٕوبپډ ّڅِىډ
ٓډ ٌىبٶشٕا ٓځىاًوبه ىًٙ
= 20 .<
ٍىډاى اٍ زتٔبمك ُا ٓتٶچشوډ ٫اًتوا ټتََٔ ٌىاًوبه ي ٍبٽ ْبَ
يوٍاى . زتٔبمك ي ٍْبتٽ ّتىډاى ٍى ٌىاًوبته ٓډبك ٤ٕلډ ي ،ناٍبپمَ زٔبمك ،زَٕدَٕ زٔبمك
ه ْب٢٭ا زٔبمك ٫اًوا ُا ٍوبه ٍى ٌىاًوب يوا
= 38 .<
نبډُبٕ ًْٕ ُا َْشٕٚث زٔبمك ٍٽ ٓوبىٽٍبٽ
ٌىَٽ زٵبٍٔى ىًه
ٌىَٽ ٍٗاِځ اٍ َْشمٽ ٍٟبٮس ،يوا يوا
= 16 .<
٬مػ ټٔ ٍى
ٓډ ،ٓچٽ ْيىث هٕث ٬ثبىډ ٍڅىبجډ ُا زٕا رٍبج٭ ٓ٭بمشػا زٔبمك ٍٽ زٶځ ناًس
ټمٽ ٳيَ بث ،َٶو يى ڄٹايك ٍٽ ْىَٵ ٍث نىَٽ
ٓډ زٵبٍٔى اٍ زٔبمك يىٽ
.
ٓډ زٔبمك هٔا يواًس
يٙبث ىٍاًډ هٔا ڄډبٙ
:
1 .
ٕٓبٖكا زٔبمك /
ٓٶ٥ب٭
:
؛ڇاَشكا ي ،زجلډ ُاَثا ،زجٹاَډ ،ٓڅيمَ
2 .
ٍْاِثا زٔبمك :
؛َّْوا ي ،ڃًد ،نبډُ َ٪و ُا ټمٽ
3 .
ٓٚؼىٕ زٔبمك :
ٓؼىٕىًه ْاَث ڇُلا رب٭لا٥ا هٕډأس
؛1
4 .
ٓسب٭لا٥ا زٔبمك :
َىبُىٕٚد ي ،رب٭لا٥ا ،زلٕٞو ب.
ٍث رٍبج٭ ٓ٭بمشػا زٔبمك ٬ثبىډ ،ٌيلا٭
ُا يوا :
ٴڅا )
؛ٍبپمَ زٔبمك ي زَٕدَٕ زٔبمك ڄظډ ٍبٽ بث ٤جسَډ ٬ثبىډ ة )
َٕٱ ٬ثبىډ نبڂشٖث ي ،نبشٕيى ،َٖمَ زٔبمك ڄظډ ٍبٽ بث ٤جسَډ
= 12 .<
فبغعًا
ٕربک ٕزٗذپ
ٳب٦ٮوا رايُٕمس
ٓډ ٌُبػا نبىٽٍبٽ ٍث ٍْبٽ ٌَْٔد يتث اٍ ىًته ٍْبٽ ٴٔب٩ي يَى
ٍتث ٍتػًس ني
زٔىييلډ يىوبتَٕث ڇبتؼوا ٍتث ىٍايوبشتٕا ٍْبٽ ُيٍ ټٔ ٓوبپډ ي ٓشىٕ ْبَ
= 31 .<
بتؼوآ ُا ٍتٽ
ٳب٦ٮوا
ٓډ ٌُبػا ىاَٵا ٍث ٌَْٔد ٍبتٽ بتؼٽ ي ،٬تٹًډ ٍتؿ ،ريډ ٍؿ ٍٽ يىىٽ هٕٕٮس ىًه بس يَى
يىىٽ
= 21
<
تډبٕد ي ٍتشٵبٔ َْشتٕٚث ٳبت٦ٮوا ٓوبتپډ ي ٓوبتډُ َ٪و ُا ٌىاًوبه ي ٍبٽ رلاډبٮس ، بَي
زجظډ ٍبشٵٍ ي ،َّْوا ،نبډُ تٖكَث ىًث يىَاًه َس
. ٳب٦ٮوا ،ٍؼٕشوٍى بتث ٓوبتپډ ي ٓوبتډُ ٌَْٔد
ٓډ ايٕد زجظډ ّ٦ثاٍ ٌىاًوبه تٍبٽ تٕبىس يىٽ
= 19 .<
ٳب٦ٮوا ٍِيى ڄٔيتٮس بتٔ فلاتٝا ْاَتث ٳب٦ٮوا ىًػي ٓىٮٔ ٓوبډُ ٌَْٔد ٍْبتٽ
. ىَتپٔيٍ يى
ىٍاى ىًػي ٍ٦ثاٍ هٔا ٍى ٓډًم٭
: ٴڅا ) بپشثا
ٍْبٽ ٍبث َ٘بٽ ٍى يىډٍبٽ ڄم٭ ٍ (
َتشمٽ نىَٽٍبتٽ
ڄډبٽ نبډُ ُا )
ة ي )
ٓٞهَډ ُا ٌىبٶشٕا بَ
= 21 .<
ٌٍبد ٍبٽ ڈُٕتٖس ،ٍْبتٽ رب٭بتٕ َ٘بٽ ،زٹي
ٳب٦ٮوا رايُٕمس ٫اًوا ُا ٴ٦ٮىډ ٍْبٽ رب٭بٕ ي ،ٓٞهَډ ٫اًوا ،ٍبٽ
ٓوبډُ ٌَْٔد يوا
= 31 .<
1.self-evaluation
ٳب٦ٮوا ڈٕمٞس ٍى ٳب٦ٮوا ىًػي ٍث ٓوبپډ ٌَْٔد
َْٕځ ڇبؼوا نبپډ ْاَث ىٍاى ٌٍبٙا ٍبٽ نىاى
.
ٓډ ٌُبػا نبىٽٍبٽ ٍث ٓوبپډ ٳب٦ٮوا ٌبتڂٔبد ٍى ،ٍتوبه ٍى بتس يَى
ٍتٽ بتػََ بتٔ ،زتٕىٍيى ْبتَ
يىوبٍٕ ڇبؼوا ٍث اٍ ىًه ٍبٽ ،زٕا ٍييٺډ نبٚٔاَث .
هٔيث
ٍٶٹي ،تٕسَس َٕتٖډ نىًمٕد ُا ٓٙبو ْبَ
ڄلډ بس ٍوبه
ٓډ ڄٹايك ٍث ناٍبپمَ ىًػي بٔ ٍبٽ يٍٕ
= 21 .<
ه
ٕدزف عثبٌ
ٓځْٔي ُا ٍشٕى نآ ٍث ْىَٵ ٬ثبىډ
ٓډ ٍشٶځ ٓٞوٙ ْبَ
ىًه ي ڃَشىٽ ٔك ٍٽ ىًٙ
اٍ ٓثبٍُٔا
ٓډ زًٔٺس ىَٵ ٍى ٳب٦ٮوا بث ي يىٽ
٤جسَتډ ٌبتٵٍ ي ،ٓت٦ٕلډ ربتجڅب٦ډ بث زجظډ ّچثبٺډ ،ٌَْٔد
زٕا
= 6 .<
ٍث
ٍجىػ ،َڂٔى رٍبج٭
ُا ٓٔبَ
« ىًه » ٳب٦ٮوا بث ٍٽ يىشَٖ
٤جسَتډ ٌَْٔد ا
ٍى ي يتو
ٍث اٍ ٓبٖكا هٔا ىَٵ
ٓډ ىًػي اٍ ٘ٵاَت٥ا ٤ٕتلډ َتث ٍْاٌځَٕطأس ي ڃَشىٽ ٓٔبواًس ٍٽ يوٍيآ
ىٍاى . رٍبج٭ ْىَٵ ٬ثبىډ ٫اًوا ُا ٓهَث ز٭بىډ ُا يوا
٬ج٥ ٓتىشجډ نبډُبتٕ َتث ًٗته ،1
،ٓتىٕث
ْيډآٍبٽىًه
= 39
<
زٕتٞوٙ ٫ًو ،٤ٕلډ بث ىَٵ ٍْبځُبٕ ،
= 6
<
زتٕٵَ٩ ،ٓڂشتٖجمَ ٔتك ،
وا ي ،ٓٶ٥ب٭
ٳب٦ٮ ٌَْٔد
= 15 .<
ٍث ْىَٵ ٬ثبىډ ٓشٹي
ٓډ َٓشٕا ٍبؿى ىَٵ ،يٙبث َ٘بٽ ڃبك ٍى ًٌٺڅبث بٔ ٓٮٹاي رًٍٝ
ىًٙ
.
بتث نآ تكبٞس ْاَث ٌىاًوبه ي ٍبٽ ٍٽ زٕا ْىييلډ ي يىمٍُٙا ٬ثبىډ ُا ٓپٔ نبډُ
زتثبٹٍ ڈتَ
ٓډ يىىٽ . نآ زتٹي ي نبتډُ ٍتٽ يتىىٽ ٓبتٖكا ىاَتٵا ٓشٹي ٓچډبت٭ بتٔ زتٕا ٍتشٵبٔ ڄتٕچٺس بتَ
ڄٕچٺس
ٓډ َٓشٕا ٍبؿى ،زٕا ٌىَٽ ئيُس اٍ نآ ٌيىَى يوًٙ
.
ُا هٔا ٻاٍىا ٓچتٝا ڄتډب٭ نبډُ ،يٍ
ٓډ ةًٖلډ ٌىاًوبه تٍبٽ ٍٟبٮس ىًٙ
. ڇبتؼوا ْاَتث ْىييلډ رب٭بٕ ىاَٵا زٕڅًئتٖډ نىاى
ْبتَ
ٍىډاى يى ،يىىٽ زثبٹٍ ىاَٵا نبډُ تكبٞس ْاَث ٌىاًوبه ي ٍبٽ ٍٽ ٓډبڂىَ ي يوٍاى ٍبٕشها ٍى ىًه
ٓډ ٍٟبٮس ٍبؿى يوًٙ
.
ٓډ نبډُ زَٔٔيډ رٍبُډ ي ٓٔبواًس ،هٔاَثبىث
ٍث يواًس ْاَتث ٓتٮجىډ ّتڅِىډ
يتَى َ٘بتٽ اٍ ٓوبتډُ ٍبتٚٵ ي يتىٽ ڄتم٭ زتٹي ىًجمٽ ي ٍچؼ٭ ٓبٖكا بث ىاَٵا ّچثبٺډ
= 14 .<
ڄتك رٍبتُډ ي ٓوايٍ ٍبٚٵ زَٔٔيډ رٍبُډ ،هٕىـمَ
ٍتٽ يىشتَٖ َْتڂٔى رٍبتُډ يى ٍچئتٖډ
ٓډ اَٵا ٍث يىواًس يىىٽ ٍجچٱ ٍٟبٮس هٔا َث بس يىَى ٍْبٔ ى
= 32 .<
ؼٍّضپ ٖهَْفه لذه
ٍتٽ ٓچډاًت٭ ُا ٍْبمٙ نبٕډ ټًٍٔئس ٤ثايٍ َث ٓىشجډ زٕا ٓډًُٶډ ًْڂڅا ټٔ َْ٪و ةًؿٍبؿ
ٍى
ٍِبث
ٖډ ئ چ
ّ
َ٘يْد
ٌيٙ
ٌيٙ ٌىاى ٜٕوٚس زٕمَا بث يوا
. ڄپٙ
1 ٤ثايٍ
شډ نبٕډ بََٕٲ نبٚو اٍ
ٓډ يَى .
ٍٕ١َٵ ،ٷًٵ ڃيډ ٍث ٍػًس بث رٍبج٭ َ٘يْد ْبَ
ا
ُا يو :
1 . ڃىبٮډ organization-based self-esteem
ٍٽ ىٍاى ٌٍبٙا ڇًُٶډ هٔا ٍث اٍ ىًه يك ٍؿ بس ىَٵ
،
ٍث ٓتپٔ ناًى٭
،ٍشٖٔبٙ ،نبډُبٕ ْب٢٭ا ُا ډ
إ
َط
،
ٓډ ٓثبٍُٔا يىمٍُٙا ي يىٽ
.
1 .
؛ىٍاى ىًػي ٍاىبىٮډ ي زجظډ ّ٦ثاٍ ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ي ٓځىاًوبه زٔبمك هٕث 2 .
؛ىٍاى ىًػي ٍاىبىٮډ ي زجظډ ٍ٦ثاٍ ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ي ٓوبډُبٕ زٔبمك هٕث 3 . ٳب٦ٮوا هٕث
؛ىٍاى ىًػي ٍاىبىٮډ ي زجظډ ّ٦ثاٍ ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ي ٍْبٽ ٌَْٔد
4 .
َٵ ٬ثبىډ هٕث ىٍاى ىًػي ٍاىبىٮډ ي زجظډ ّ٦ثاٍ ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس ي ْى
.
لکض 1 . صٍّژپ لسه
ػٍر ؼٍّضپ ٖعبٌؽ
َ٘يْد َ١بك
ُا ي ْىَثٍبٽ ٳيَ َ٪و ُا
ًلو ضٕك
ِ
ٌىاى ٍْيآىَځ ٓٶٕتًٝس ربٺٕٺلس ٫ًو ُا بَ
(
ٓٚٔبډُإَٓٱ )
زٕا
ٍٕ١َٵ ٍَٕٓث ْاَث نآ نبَٔػ ٍى ٍٽ ٍاِتثا ي ٓوايتٕډ ربتٮڅب٦ډ ٗيٍ ُا بتَ
َٕد
َث ي ٌيٙ ٌىبٶشٕا ٍډبىٚ
ٌىاى ٓبٕا
ٍٕ١َٵ ،ٓوايٕډ ربٮڅب٦ډ ُا ڄٝبك ْبَ
ْبَ
َ٘يْتد ٍى
نًډُآ َٟٮډ
ٍاَٹ زٕا ٍشٵَځ .
ډبىَٕٚد
ّ
ٌىبٶشٕا ڄډبٙ ٌيٙ
٘وث زٕا َُٔ ْبَ
: 1 . ډبو
ّ ٌاَمَ
ٳيتتَ نبتتٕث ًٍتت٪ىډ ٍتتث
؛ 2 . ّډبىتتَٕٚد ٬تتمػ ًٍتت٪ىډ ٍتتث ٓډًتتم٭
ي ٓتتچٽ ربتت٭لا٥ا ٍْيآ
زٕٮمػ ڄډبٙ ٍٽ ٓشهبىٙ
٘ٙ
َٕ٘د زٕا
؛ 3 . ّډبىَٕٚد ڄډبٙ ٓٞٞوس
39 ٍتث ٍتٽ ٍتًٔځ
ٍڅًٺډ ٳب٦ٮوا ،ٓځىاًوبه ي ٓوبډُبٕ زٔبمك ْبَ
ٌىاًوبته تتٍبٽ نُاًس ي ،ْىَٵ ٬ثبىډ ،ٍبٽ ٌَْٔد
راک نساوت ـ هداوناخ فاطعنا
راک یزیذپ یوبمز فبطعوا ، یوبکم فبطعوا
ینامساس تیامح ،ربکمه تیبمح تیبمح
تسرپرس
هداووبخ و ربک یمبح طیحم
یدزف عبانم سم لح تربهم ئ
هل ، نبمز تیریدم
یگداوناخ تیامح رسمه تیبمح ، هیدلاو تیبمح
هداووبخ و ربک یمبح طیحم
ٓډ ىُاىَد .
َث ٍډبىَٕٚد غىد ٴٕ٥ ٓبٕا
ٍىِٔځ ڈٺٵاًډ ًلاډبٽ رًٍٝ ٍث رَپٕڅ ْا (
5 ) ، ڈٺٵاًډ ( 4 )،
ڇٍايتو َْ٪و (
3 )،
ڈٶڅبتوډ ( 2 ) ي ، ًلاډبتٽ ڈٶڅبتوډ ( 1 ) زتٕا ٌيتٙ ڈٕت٪ىس .
ٍى زتٕا ُٓٔيتث ٍِبتث
َٕ٘د ْبَ
ٔپ٭ رًٍٝ ٍث ْيىثُبٕشډا ًٓپٮډ ڇبؼوا
ٓډ ىَٕځ .
ٕ٘د ٍوًمو ټٔ ٍى
ٕٓ نًډُآ ٕ٘تد ّوًمو ٔوبٍٔاي ،ٓٔبس
بتث َتثاَث نًتډُآ
/34 0 زتٕا ٌىًتث .
ٮډبػ
ّ ڄډبٙ ٍْبډآ
ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نُ نبىٽٍبٽ ناَُس َُٙ ْبَ
(
ٌبڂٚواى ڄډبٙ
اَتُس ْبتَ
،ن
ٓشُٚث يُٕٙ ي ،ٍٓيډ زٕثَس ،اََِڅا )
زٕا . ىييتلډ ٍتث ٍتػًس بتث ،ٍتٮډبػ نىًتث
( 2352
; )،N
ڄٹايك
َث ٍوًمو ڈؼك ٓبٕا
ٍوًمو ڃًډَٵ ىييتك ىييلډ ّٮډبػ ُا َْٕځ
250 ٌيتٙ ىٍيآَتث َتٶو
زٕا .
ٍوًمو
ٍډبىَٕٚد ي ڇبؼوا ْيىثَٚٹ ًِٕٙ ٍث َْٕځ زٕا ٌيٙ ٬ًُٔس ٓٵىبٞس رًٍٝ ٍث بَ
. ُا
300 بىَٕٚد
٬ًُٔس ّډ ىايٮس ،نبىٽٍبٽ هٕث ٌيٙ
261 ٍى ي يتٙ ٌىاى ٜٕوتٚس ڄډبٽ ٍډبىَٕٚد
يٙ ٌىبٶشٕا ٓٔبُو ڄٕچلس .
هبٌؾعزپ ٖٗبٗبپ ٍ ٖٗاٍر
ِ
ٍاِٵا ڇَو ي مبجويَٽ ْبٶڅآ ٗيٍ ُا ،ٍډبىَٕٚد ٓٔبٔبد ٍَٕٓث ًٍ٪ىډ ٍث
SPSS/18
ٌيتٙ ٌىبٶشتٕا
زٕا . ڃييػ 1 ڈٕٖٺس
َٕ٘د ْيىث
ٍجٕبلډ ْبٶڅآ ٍايٺډ ي بَ
ٌيٙ
ټتٔ ٍى اٍ ٍډبىَٕٚد ََ ْاَث
ٕ٘د ّوًمو
ٕٓ نًډُآ
ٓډ نبٚو ٓٔبس يَى
. ٍتث ّوًمو ْيٍ ٓٵبٚشٽا ٓچډب٭ ڄٕچلس ّچكَډ ٍى ٍشجڅا
ٳب٦ٮوا ّډبىَٕٚد ُا َٕ٘د يى ،ٓځىاًوبه زٔبمك ّډبىَٕٚد ُا َٕ٘د ټٔ ،ٌيډآ زٕى ،ٌَْٔد
ٍبٽ نُاًس ّډبىَٕٚد ُا َٕ٘د ټٔ ي ،ْىَٵ ٬ثبىډ ّډبىَٕٚد ُا َٕ٘د ټٔ
ٍبث زچ٭ ٍث ٓځيوُ ت
يويٙ ٳٌك هٕٔبد ٓچډب٭
.
لٍسج 1 .
ِهاٌطسزپ خاثًٍزک ٕافلآ
اّز٘غته لاؤس زاسؼت
خاثًٍزک ٕافلآ
ٓځىاًوبه زٔبمك 7
743 0/
ٓوبډُبٕ زٔبمك 8
703 0/
ٳب٦ٮوا
ٍبٽ ٌَْٔد 9
708 0/
ْىَٵ ٬ثبىډ 8
795 0/
نُاًس
ٍبٽ
ٌىاًوبه ت 7
774 0/
٫ًمؼډ 39
د ٓٔايٍ ٘ؼىٕ ْاَث ٌُبتٕ ٍبتجش٭ا ُا ڈتَ ي اًتشلډ ٍبجش٭ا ُا ڈَ ٍډبىَٕٚ
( ٓچډبت٭ ڄتٕچلس )
يٙ ٌىبٶشٕا .
ٕا ناىبش
ٞٞوشډ ي َٓبڂٚواى ب
ٍډبىَٕٚد ْاًشلډ ٍبجش٭ا ن اٍ
س أ ئٕ
يتوىَٽ ْاَتث ي
ڇَو ي ٓچډب٭ ڄٕچلس ُا ِٕو ٌُبٕ ٍبجش٭ا ٘ؼىٕ
ٍاِٵا
SPSS
ا يٙ ٌىبٶشٕ
. ُا نبتىٕم٥ا ْاَتث ايتشثا
تٕبىډ
ٌىاى نىًث
ًػًډ ْبَ
ٓچډب٭ ڄٕچلس ْاَث ى ٜهبتٙ ُا
ٌىبٶشتٕا زتچسٍبث نًتډُآ يKMO
زٕا ٌيٙ
. ڃييػ 2 ٜهبٙ ّجٕبلډ غٔبشو زچسٍبث نًډُآ يKMO
اٍ ٓچډبت٭ ڄتٕچلس غٔبشو ِٕو ي
ٓډ نبٚو يَى .
لٍسج 2 . ىَهسآ جٗاتً
تلترات ىَهسآ ٍKMO تاز٘٘غت ي٘٘ثت سغرز ٍ
اّز٘غته ٍ زاؼتا عذاض
تلترات KMO
ٕزاسآ ِجرز
ٌؼه زسػ
ٕرازا ي٘٘ثت سغرز
ٓځىاًوبه زٔبمك 698
0/
588 565/
15 000
0/
936 76/
ٓوبډُبٕ زٔبمك 663
0/
553 620/
28 000
0/
427 72/
ٳب٦ٮوا
ٍبٽ ٌَْٔد 759
0/
433 479/
21 000
0/
393 63/
ْىَٵ ٬ثبىډ 804
0/
042 796/
21 000
0/
207 70/
نُاًس
ٍبٽ ت ځيوُ
ٓ 780 0/
043 658/
15 000
0/
768 57/
نبمَ
ًٍ٥ ڃييػ ٍٽ 2
ٓډ نبٚو ٜهبٙ ،يَى ٿٍِث بََٕٲشډ ّمَ ْاَثKMO
ُا َس 6 0/
زٕا
ٍوًمو ٍايٺډ زٔبٶٽ َڂوبٕث ٍٽ زٕا َْٕځ
. ٍايٺډ ٍپىٔا ٍث ٍػًس بث ټؿًٽ زچسٍبث نًډُآsig
ُا َتس
5
ٓډ هٔاَثبىث ،زٕا يٍٝى تتٕبىډ ٓچډبت٭ ڃيډ ٍبشهبٕ ٓٔبٕبىٙ ْاَث ٓچډب٭ ڄٕچلس زٶځ ناًس
زٕا . س غٔبشو هٕىـمَ
ٓچډب٭ ڄٕچل (
ڃييػ َهآ نًشٕ
)
ٓډ نبٚو
ًٍٔځ ٍٽ يَى بتث ٤جسَتډ ْبتَ
َٕٲشډ ُا ټََٔ
ُا ٕ٘ث ِْٕؿ بَ
55
ٓډ هٕٕجس اٍ َٕٲشډ ََ ٔوبٍٔاي ڄٽ يٍٝى َتډا هتٔا ي يىىٽ
نبٚو تٕبىډ ي ٌُبٕ ٓٔايٍ ِيىَى
َٕ٘د نىًث
زٕا ًٌُك ََ ٍى بَ
.
ِتفبٗ
ؼٍّضپ ٕبّ
ڃييػ 3
ٓځْٔي ُا ٓكَٙ
زٕٮمػ ْبَ
ٓشهبىٙ
ٓډ ٍئاٍا اٍ ٍْبډآ ّوًمو يَى
:
لٍسج 3 . دساپ ٖف٘غَت راهآ ىاگسٌّز
ز٘غته حَغس
ًٖاٍازف سغرز
ًٖاٍازف ز٘غته
حَغس
ًٖاٍازف سغرز
ًٖاٍازف
رلإٞلس
َشمٽ ي ٔوبٖٕڅ 158
9 70/
ىايٮس نايوَُٵ ُا َشمٽ
2 يوَُٵ 173
3 66/
ي ٔوبٖٕڅ ٷًٵ
َسلابث 69
4 26/
ُا ٕ٘ث 2
يوَُٵ 19
3 7/
ٓث ػ ةاً
7 7 2/
ٓث ةاًػ 192
6 73/
هٕ
َُٔ
30 51
5 19/
ريډ ڄَأس َُٔ
5 ڃبٕ
63 1
24/
30 ت 40 107
41 5
ت 15 89
1 34/
40 ت 50 88
7 33/
15 ت 25 76
1 29/
50 لابث ٍث 4
5 1/
ْلابث 25
ڃبٕ
15 7
5/
ٓث ةاًػ 11
2 4/
ٓث ةاًػ 18
9 6/
بّز٘غته ت٘عضٍ ٖعرزث
ْبََٕٲشډ زٕٮ١ي ٍَٕٓث ْاَث تٕبىډ َ٪و ُا َ٘يْد
نىًث
ٔ نآ نىًجو ب ټتٔ هٕڂوبتٕډ نًډُآ ُا بَ
ٮډبػ
ّ زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا ٍْبډآ (
ڃييػ 4 .) هٔيث
َٟٵ ًٍ٪ىډ هٔا ٍْبډآ ْبَ
يٙ فَ٦ډ ٍوًځ :
H0:μ ;3 ،يوٍايو ٳلاشها ٤ًٕشډ ٍايٺډ بث بٍَٶڅإډ /بََٕٲشډ
H1:μ≠3 ،يوٍاى ٳلاشها ٤ًٕشډ ٍايٺډ بث بٍَٶڅإډ /بََٕٲشډ
سج لٍ
4 . هاج کٗ ي٘گًا٘ه ىَهسآ جٗاتً
ِؼ
ز٘غته ماً
/
ِفلؤه ي٘گًا٘ه فازحًا
را٘ؼه راسقه
زسػ T
ٕرازاٌؼه سح
ي٘ٗاپ لاات سح
ِج٘تً
ٕز٘گ
َٖمَ زٔبمك 588
3/
931 0/
164 10/
000 0/
472 0/
702 0/
تٕبىډ
هٔيڅاي زٔبمك 594
3/
003 1/
468 9/
000 0/
470 0/
717 0/
تٕبىډ
ٍبپمَ زٔبمك 095
3/
798 0/
921 1/
056 0002,0/
002 0/
- 193 0/
٤ًٕشډ
زٔبمك زَٕدَٕ
801 2/
037 1/
086 3/
- 002 0/
326 0/
- 072 0/
- تٕبىډبو
ٓډبك ٤ٕلډ 087
3/
824 0/
681 1/
094 0/
015 0/
- 188 0/
٤ًٕشډ
ٓوبډُ ٳب٦ٮوا 949
1/
681 0/
89 24/
- 000 0/
135 1/
- 968 0/
- تٕبىډبو
ٓوبپډ ٳب٦ٮوا 855
1/
678 0/
25 27/
- 000 0/
228 1/
- 062 1/
- تٕبىډبو
ٍچئٖډ ڄك 340
3/
692 0/
856 7/
000 0/
254 0/
425 0/
تٕبىډ
نبډُ زَٔٔيډ 508
3/
685 0/
856 11/
000 0/
424 0/
592 0/
تٕبىډ
زٔبمك
ٓځىاًوبه 594
3/
733 0/
054 13/
000 0/
505 0/
684 0/
تٕبىډ
ٓوبډُبٕ زٔبمك 998
2/
622 0/
042 0/
- 967 0/
078 0/
- 074 0/
٤ًٕشډ
ٌَٔد ٳب٦ٮوا
ْ 902 1/
536 0/
051 33/
- 000 0/
164 1/
- 033 1/
- تٕبىډبو
ْىَٵ ٬ثبىډ 424
3/
602 0/
253 11/
000 0/
350 0/
498 0/
تٕبىډ
تٍبٽ نُاًس
ٌىاًوبه 572
3/
570 0/
077 16/
000 0/
502 0/
642 0/
تٕبىډ
نبمَ
ٍٽ ٍوًځ ( ڃييػ 4 )
ٓډ نبٚو بََٕٲشډ ّمَ ،يَى (
ٓډبك ٤ٕلډ ي ٍبپمَ زٔبمك ُا َٕٱ
وبه تٍبٽ
ٓوبډُبٕ زٔبمك ي ،ٌىاً
) ُا َشمٽ ٍْاىبىٮډ ق٦ٕ
/5 0 ّٕت١َٵ ڄتٕڅى هٕتمَ ٍتث ،يوٍاى
نآ ٍِبثٍى َٶٝ
ٓډ ىٍ بَ
نآ زٕٮ١ي ٓىٮٔ ؛ىًٙ
هٕڂوبتٕډ ٍايتٺډ بتث بتَ
( ىيت٭ ٓتىٮٔ
3 ) ريبتٶس
ىٍاى ٍْاىبىٮډ .
ٳب٦ٮوا َٕٲشډ ٍايٺډ ،بََٕٲشډ هٔا نبٕډ ُا
ٌَْٔد
ٍٶڅإډ ي ٍْبٽ نآ ْبتَ
( ٳبت٦ٮوا
٦ٮوا ي ٓوبډُ
ٓوبپډ ٳب )
ٓتٶىډ زچ٭ ٍث ،زَٕدَٕ زٔبمك ِٕو ي ٍِبتډآ نىًتث
ٍايتٺډ ُا َتشمٽ ،T
نآ زٕٮتت١ي ي زتٕا ٍتتٮډبػ ٤تًٕشډ ٓتډ ىٍيآَتتث تتٕبىډبو بتتَ
َتت٪و ُا ٍتتٽ بتىٮډ هٔيتتث ؛ىًتتٙ
نٕبد نآ ٍبٽ ،نبځيىَى ٳب٦ٮوا بَ
زتٵبٍٔى زتَٕدَٕ ًْتٕ ُا ٓٵبتٽ زتٔبمك ي ٍشتٙايو ٌَْٔد
ٌىَپو يوا . ِٕو بََٕٲشډ َٔبٕ ٍِبثٍى زجظډ ٍث ٍػًس بث
ٍِبتډآ نىًث نآ ٍايتٺډ ،T
ٍايتٺډ ُا ٕ٘تث بتَ
ٓډ ىٍيآَث تٕبىډ نبٚشٕٮ١ي ي زٕا ٍٮډبػ ٤ًٕشډ ىًٙ
.
تتٍبٽ ٓډبتك ٤ٕتلډ ي ٍبتپمَ زتٔبمك ٓتىٮٔ ،نآ ّتٶڅًډ يى ي ٓوبډُبٕ زٔبمك ْبََٕٲشډ ُا ٕ٘ث ٍْاىبىٮډ ق٦ٕ ،ٌىاًوبه
/5 0 نآ ْاَتث ڄتٕڅى هٕتمَ ٍث ي ىٍاى يتٕٔأس َٶتٝ ّٕت١َٵ بتَ
ډ
ٓ نآ زٕٮ١ي ٍٽ بىٮډ هٔيث ؛ىًٙ
هٕڂوبٕډ ٍايٺډ بث بَ
( ىي٭ ٓىٮٔ
3 ) ي ىٍايتو ٍْاىبتىٮډ ريبٶس
نٕبد ٤ًٕشډ يك ٍى اٍ ٤ٕلډ زٔبمك ي ٍبپمَ زٔبمك ِٕو ي ٓوبډُبٕ زٔبمك زٕٮ١ي نبځيىَى
ٌىَٽ ىٍيآَث يوا
.
لٍسج 5 . اّز٘غته ىا٘ه ٖگتسثوّ سٗزتاه
* ٕاغذ حغس رز ٖگتسثوّ
05 0/
تسا رازاٌؼه ٌِهاز ٍز تلاح ٍ .
**
ٕاغذ حغس رز ٖگتسثوّ
01 0/
تسا رازاٌؼه ٌِهاز ٍز تلاح ٍ .
ز٘غته 1
2 3 4
5 6
7 8 9
10 11
12 13
1 .
َٖمَ زٔبمك 1
2 . هٔيڅاي زٔبمك 15*
0/
1
3 .
ٍبپمَ زٔبمك 04
0/
21**
0/
1
4 . زَٕدَٕ زٔبمك 20**
0/
17**
0/
39**
0/
1
5 .
ٌىاًوبه تٍبٽ ٓډبك ٤ٕلډ 20**
0/
12 0/
09 0/
15*
0/
1
6 .
ٍبٽ ٓوبډُ ٳب٦ٮوا 01
0/
- 11 0/
11 0/
27**
0/
18**
0/
1
7 .
ٍبٽ ٓوبپډ ٳب٦ٮوا 15*
0/
- 07 0/
07 0/
- 11 0/
04 0/
** - 24 0/
1
8 .
ٍچئٖډ ڄك رٍبُډ 16*
0/
08 0/
09 0/
- 00 0/
07 0/
07 0/
01 0/
1
9 . نبډُ زَٔٔيډ 18**
0/
04 0/
- 02 0/
09 0/
03 0/
11 0/
04 0/
** - 53 0/
1
10 .
ٓځىاًوبه زٔبمك 74**
0/
78**
0/
17**
0/
25**
0/
21**
0/
07 0/
05 0/
* - 16 0/
09 0/
1
11 .
ٓوبډُبٕ زٔبمك 23**
0/
24**
0/
69**
0/
80**
0/
57**
0/
29**
0/
01 0/
00 0/
07 0/
31**
0/
1
12 .
ٍْبٽ ٳب٦ٮوا 10
0/
- 12 0/
03 0/
24**
0/
09 0/
79**
0/
79**
0/
05 0/
04 0/
01 0/
19**
0/
1
13 .
ْىَٵ ٬ثبىډ 19**
0/
03 0/
04 0/
- 05 0/
06 0/
10 0/
02 0/
** - 88 0/
87**
0/
14*
0/
04 0/
05 0/
1
14 .
ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس 13*
0/
17**
0/
04 0/
02 0/
01 0/
- 12 0/
04 0/
47**
0/
56**
0/
18**
0/
02 0/
10 0/
59**
0/
زث ٖعر ظثاٍر بّز٘غته ي٘ث
ٍتث نآ غٔبتشو ٍتٽ زتٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا هډَٕذٕا نًډُآ ُا بََٕٲشډ نبٕډ ٤ثايٍ ٍَٕٓث ًٍ٪ىډ ٍث ڃييػ فَٙ
5 زٕا . نبمَ
ًٍ٥ ڃييػ ٍٽ 5
ٓډ نبٚو يَى
، ث ٓڂشٖجمَ تَٔ١ ٍ
هٕتث ٌيډآ زٕى
ٳب٦ٮوا ،ٓوبډُبٕ زٔبمك ،ٓځىاًوبه زٔبمك ْبََٕٲشډ تس بتث ْىَتٵ ٬ثبتىډ ي ،ٍْبٽ ٌَْٔد
نُاً
ٍث ،ٌىاًوبه تٍبٽ ُا زٕا رٍبج٭ تٕسَس
18 0/
، 02 0/
، 1 0/
ي ، 59 0/
زتٕا ٌىًتث زتجظډ ٓڂمَ ٍٽ ؛ .
ٳب٦ٮوا ي ٓوبډُبٕ زٔبمك َٕٲشډ يى نبٕډ ّ٦ثاٍ ٍشجڅا ٌىاًوبته تتٍبٽ نُاًس َٕٲشډ بث ٍْبٽ ٌَْٔد
زٕا ٌيٚو ٍاىبىٮډ .
ٍٕ١َٵ ،هٔاَثبىث
ٍٕ١َٵ ي ،ٌيٙ ئٕأس ڇٍبُؿ ي ڃيا ْبَ
ي ڇيى ْبتَ
ىٍ ڇًتٕ
ٌيٙ
يوا . ڄتك رٍبتُډ ،هٔيتڅاي زتٔبمك ،َتٖمَ زتٔبمك ،بتََٕٲشډ ىبٮثا نبٕډ ُا ،َڂٔى ٳَ٥ ُا
ٍث ٍْاىبىٮډ ي زجظډ ّ٦ثاٍ نبډُ زَٔٔيډ ي ،ٍچئٖډ بتث َثاَث تٕسَس
13 0/
، 17 0/
، 47 0/
ي 56 0/
بتث
ٍشٙاى نُاًس َٕٲشډ يوا
.
بّز٘غته ز٘ثأت ٖعرزث
س ًٍ٪ىډ ٍث
ٍئاٍا ڃيډ هٕٕج َ٘يْد ٍى ٌيٙ
نًَٕٕځٍ ُا ٍوبځيىؿ
ٍتث نآ غٔبتشو ٍتٽ يٙ ٌىبٶشٕا
فَٙ
ڃييػ ْبَ
6 ي 7 زٕا :
لٍسج 6 . ىَ٘سزگر سًاٗراٍ ل٘لحت ٍ لسه ٔغلاذ
ُراهآ لسه ةٗزض
ٖگتسثوّ
(R) ةٗزض
ي٘٘ؼت (R2) R2
لٗسؼت را٘ؼه فازحًا ُسض
َٕٲشډ ڄٺشٖډ ْبَ
:
،ٓوبډُبٕ زٔبمك
،ٓځىاًوبه زٔبمك ٬ثبىډ ،ٍْبٽ ٳب٦ٮوا
ْىَٵ ٲشډ
ٍشٖثاي َٕ
:
ٌىاًوبه تٍبٽ نُاًس 601
0/
361 0/
351 0/
456 0/
ٍْاىبىٮډ ىي٭
ٍِبډآ F ٫ًمؼډ راٍيٌؼډ
SS
ْىاُآ ّػٍى Df راٍيٌؼډ هٕڂوبٕډ
MS
000 0/
235 35/
346 29/
4 235
7/
لٍسج 7 . زراسًاتسا ٍ ماذ ىَ٘سزگر ةٗازض
لسه را٘ؼه فازحًا B
Beta Sig T
زثبط ٍايٺډ 40 a
1/
25 0/
- 000 0/
82 5/
ٓځىاًوبه زٔبمك 10
0/
04 0/
12 0/
024 0/
27 2/
ٓوبډُبٕ زٔبمك 06
0/
- 05 0/
06 0/
- 235 0/
20 1/
-
ٍْبٽ ٳب٦ٮوا 09
0/
06 0/
08 0/
106 0/
62 1/
ْىَٵ ٬ثبىډ 53
0/
05 0/
57 0/
000 0/
05 11/
