بررسی عوامل جامعه‏ شناختی مرتبط با بیگانگی شغلی

(1)

يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم

نایرا در / هرود 2 ، ةرامش 3 ، زيياپ 2332 : 933 - 964

هعماج لماوع يسررب يلغش يگناگيب اب طبترم يتخانش

دلاخراگتسر ریما هواک یدهم یدمحم یدهم

تفایرد خیرات :

9 / 11 / 99 شریذپ خیرات

: 11 / 9 / 99

هديکچ

خانش فده اب رضاح قیقحت هعماج لماوع ت

هدش ماجنا ناملعم یلغش یگناگیب رب رثؤم یتخانش

تسا . رب غلاب ،نارهت رهش ییادتبا سرادم ناملعم یرامآ ةعماج و یشیامیپ هعلاطم نیا شور

548 هنومن مجح و ،رفن 74

دوب رفن . دوجوم یرظن ینابم و نیشیپ تاقیقحت رب هقادم اب

تیلوئسم ،تیامح ،تکراشم ،دامتعا یذپ

ریغتم اب طبترم لماوع یگدنز زا تیاضر و ،یعامتجا یر

دش هتفرگ رظن رد یلغش یگناگیب .

ققحم ةمانشسرپ زا لقتسم یاهریغتم شجنس یارب و هتخاس

یافلآ بیرض ار نآ ییایاپ و دش هدافتسا رنگاو و رتسناگ ةمانشسرپ زا یلغش یگناگیب ریغتم یارب درک دییأت خابنورک .

،قوف لماوع رانک رد هنیمز یاهریغتم

،لهأت تیعضو ،نس ،سنج لثم یا

دش هعلاطم زین دمآرد و ،تلایصحت ،تمدخ نمض شزومآ ةرود ندنارذگ ،یلغش ةقباس .

ْجیاتن

هطبار تیلوئسم ،تیامح ،تکراشم ،دامتعا یاهریغتم نیب ار رادانعم یا زا تیاضر و ،یریذپ

داد ناشن یلغش یگناگیب اب یگدنز .

ا لیلحت و هیزجت زین نیا یاهریغتم ةمه داد ناشن تاعلاط

هعلاطم دارفا نس ریغتم زج هب ،قیقحت هطبار ،هدش

دنراد راک زا یگناگیب اب رادانعم یا .

هژاو يديلك ياه تیلوئسم ،یگدنز زا تیاضر ،تیامح ،یلغش یگناگیب ،دامتعا :

،یریذپ

تکراشم .

ــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

. هعماج رایداتسا نارهت دهاش هاگشناد یسانش

( لوئسم ةدنسیون )

، rastegar@shahed.ac.ir

هعماج دشرا یسانشراک . زاریش هاگشناد یسانش

. هعماج دشرا سانشراک دهاش هاگشناد یسانش

(2)

444 يعامتجا تاقيقحت و تاعلاطم ناریا رد

، هرود 2 ، ةرامش 3

، زيیاپ 2332

همدقم اب تفرشیپ دوجو هصرع رد ریخا یاه

فلتخم یاه

، ناسنا ه مه ا هرهم نانچ ار نامزاس یلصا یاه

یم لیكشت دنهد

؛ هب نامزاس تیقفوم هک یروط وحن هب هتسباو ناشفادها ققحت تهج رد اه

ة

هب یگنوگچ و ناسنا هب نانآ شرگن تساهورین نیا یریگراک

.

نرق ناریدم و نادنمشیدنا یخرب روصت 1

رب یناسنا راک و ناسنا باب رد هک دوب نیا

اک هچنانچ یم ماجنا ار نكمم راک لقادح ،دنوش راذگاو دوخ هب نارگر

تقو فلاتا و دنهد

درک دنهاوخ .

هار همانرب هب زاین زا ار نارگراک تیریدم هک تسا نیا لح دوخ فیاظو یارب یزیر

هب ؛دزاس هدوسآ تسا هارمه ندرکركف اب هک یفیاظو صوصخ

. نآ رب رولیت بوچراچ نیمه رد

مهم هک دوب هلیسو نیرت

تسا یداصتقا شاداپ و لوپ ْدیلوت شیازفا هب ندیسر یارب (

،یلسوت

58 : 55 .) یسررب زا دعب اكیرما کیرتكلا نرتسو تکرش هب هتسباو ،نروثاه ةناخراک رد هک ییاه

( 1 1 ـ

1 1 ) تفرگ ماجنا ، یرظن دش نشور

ة کیسلاک اه یمن و درادن ینادنچ تیمها رگید یرثا دناوت

یهدزاب شیازفا رد نامزاس دیلوت حطس ندربلااب و راک

دشاب هتشاد اه .

کیسلاک ار درف اه طقف

زا

بنج ة یم مهم یداصتقا رگراک و دنتسناد

ا نیشام دننامه ار ن یم ییاه

یاب هک دنتشادنپ د

یورین زا

نآ هب اه ةباثم هدافتسا دیلوت حطس ندربلااب تهج رد یكیناكم یژرنا درک

. یسررب نیا نینچمه اه

اد ناشن اب د یم یناسنا طباور شناد دارفا ینامزاس راتفر یگنوگچ رد یلماوع هچ تفایرد ناوت

یم و دنرثؤم دراذگب رثا دیلوت و یهدزاب شیازفا ای شهاک رد دنناوت

. یم هظحلام شیادیپ هک دوش

ةیرظن یناسنا طباور شیارگ زا تسا یتکرح

شیارگ یوس هب یداصتقا و یدام یاه یعامتجا یاه

یناور و . یعامتجا ةغبص هک یتاعوضوم زا ـ

تسا یلغش یگناگیب ةلئسم دراد یناور .

تیاضر عوضوم

یم هتكن نیا هجوتم ار بطاخم لغش زا یگناگیب و یتیاضران و ستروپ لوق هب ،هک دنک

( 115 :

) ییاراد مجح لثم تسرد ،یلوپریغ لاكشا روطچ ، یم ،یكناب باسح ای اه

ةمشچرس دنناوت

رثا و تردق مهم دنشاب یشخب

. یعامتجا عونتم لماوع لابند هب شهوژپ نیا ـ

ات تسا یناور

نآ ةوقلاب درکراک تیلباق هبنج نایم ةلصاف و نشور ار اه

هعماج یاه دنک مک ار یداصتقا و یتخانش

1. Portes

(3)

هعماج لماوع يسررب يلغش يگناگيب اب طبترم يتخانش

442

مه و بلج ار ناراذگتسایس هجوت نامز هار لابند هب هک دنک

لح مک یاه یارب یداصتقاریغ و هنیزه

ا لئاسم لح یعامتج

دنا .

شهوژپ زا یرایسب تسا ینتفگ تروص ناریا رد یگناگیب ةنیمز رد هک ییاه

عبت هب ،هتفرگ

طیحم رد راک اب یگناگیب ةعلاطم هب ًاتدمع ،یتسیسکرام ةیرظن اب و تسا هتخادرپ یرگراک یاه

طیحم رد هک یتاقیقحت دوجو املعم راک اب یگناگیب باب رد قیقحت هتفرگ تروص یرادا یاه

و ن

هدوب مک رایسب ،نآ ناوارف تیمها و ترورض دوجو اب ،نآ هب هتسباو لماوع تسا

. لیلد نیمه هب

هب هنیمز نیا رد هعلاطم لأخ یم ساسحا تدش

دوش . نوچمه یساسح ةلوقم رد ،رگید یوس زا

شزومآ میلعت اب هک ،شرورپو ناسنا تیبرتو

نایم یلغش یگناگیب یاهدمایپ ،دراد راکورس اه

املعم نایز رایسب هعماج یارب ن زورب ببس ناملعم یراک نامدنار شهاک و دوب دهاوخ راب

یتیاضران دش دهاوخ ریگارف یعامتجا یاه .

شزومآ رد ،ناملعم و ،تساراد ار یناسنا بطاخم نیرتشیب هک ینامزاس ةلزنم هب ،شرورپو

یعامتجا لضعم نیا هب لاتبا ضرعم رد ،نامزاس نیا یلصا نلاماع ماقم ـ

یناور دنا . یسررب یاه

تروص هعسوت یاهروشک رگید و هدحتم تلایا سرادم ناملعم ةرابرد هتفرگ یم ناشن هتفای

دهد

کی نیب کی ات موس ار یملعم لغش ،لغش باختنا ةرابود قح نتشاد تروص رد ،ناملعم مود

یمن باختنا دننک

. یم ناملعم شناد و ناشلغش اب دنیوگ

ساسحا ناشناراكمه و نازومآ یگناگیب

یم یم ؛دننک یناسک دنیوگ سرادم رد هک

یناسک ،دنا نآ لحم رد هک

یم یگدنز اه مومع و ،دننک

نآ زا مدرم یمن ینادردق اه

دننک ( ،نوسکوک و نوسنیول 11

: .) یم نیمخت ربراف هک دنز

1 ات

8 و دنراد دیدش یتیاضران ناشلغش زا ییاكیرما ناملعم دصرد 1

ات 8 نآ دصرد راچد اه

یلغش یگدوسرف دنا

( ،نارگید و ربراف 15

: 17 .) شهوژپ و یگناگیب یسررب هب ناریا رد هک ییاه

ناملعم یلغش یتیاضران و یگدوسرف (

،یناهذ و رفدیعم 54

،یرباص ؛ 51

،رقحا ؛ 51 ؛

یتقادص ،درف 55 ،نارگید و یسدق ؛ 11

) هتخادرپ یم ناشن هباشم یجیاتن دنا روط ؛دنهد

هک ی

هلئسم ةلزنم هب ،یلغش یگناگیب ناراذگتسایس و نادنمشیدنا زا یرایسب نهذ ،ضماغ و مهم یا

یم یاج رب یگرزب برخم تاریثأت هک تسا هدرک لوغشم دوخ هب ار یلخاد دراذگ

. ریسم نیا رد

تسج و یلغش یگناگیب تخانش هار نتفای و نآ اب هتسبمه لماوع یوجو

لح یگناگیب هک ییاه

ر یلغش نآ ریثأت زا ای دنک فذح ا یم دهاكب

و دهاكب یعامتجا لكشم نیا یفنم ضراوع زا دناوت

دشاب رثؤم هعماج ةعسوت و راک یورین ییآراک شیازفا رد هجیتن رد .

(4)

، زيیاپ 2332

هناگیب دوخ راک اب نازیم هچ ناملعم هک تسا شسرپ نیا هب خساپ لابند هب شهوژپ نیا و دنا

گیب شیازفا و زورب بجوم یلماوع هچ یم یلغش یگنا

دوش .

قيقحت فادها تیلوئسم ،دامتعا نازیم ةطبار ییاسانش تیاضر ةطبار زین یعامتجا تیامح و ،تکراشم ،یریذپ

هنیمز یاهریغتم و یگدنز زا یا

( شزومآ ةرود ندنارذگ ،یلغش ةقباس ،لهأت تیعضو ،نس ،سنج

دمآرد ،تلایصحت ،تمدخ نمض )

نآ یلغش یگناگیب اب ناملعم فادها اه

دوب قیقحت نیا .

قيقحت ةنيشيپ رب يرورم یحتاف نابغاب و هداز (

51 ) اب یعامتجا تیامح هک دندیسر هجیتن نیا هب دوخ شهوژپ رد

راک تاضراعت و یلغش یگناگیب ـ

هطبار هداوناخ نیدب ؛دراد رادانعم یا

نامزاس هک انعم اب اه

اضراعت و یگناگیب دوب دنهاوخ رداق دوخ نانکراک تیامح یلغش تیاضر هک دنهد شهاک ار ت

دراد لابند هب ار .

یرایتخب همطاف هداز

( 55 ) نایاپ رد یسانشراک ةمان هعماج دشرا

،زاوها نارمچ هاگشناد یسانش

مان اب

« یعامتجا لماوع یسررب یگناگیب رب رثؤم یداصتقا ـ

زا راک ( هعلاطم دروم :

نانکراک

رهشهام ردنب یمیشورتپ )

» یرامآ ةعماج ، رد رهشهام ردنب یمیشورتپ نانکراک ار دوخ شهوژپ

تفرگ رظن .

یم ناشن وا قیقحت جیاتن یداصتقا هاگیاپ لثم ییاهریغتم دهد

ـ ،نانکراک یعامتجا

ریغتم رب راذگریثأت لماوع یلغش تینما و ،ینامزاس تلادع ،یلغش تکراشم ،یلغش تیاضر هب راک زا یگناگیب ةتسباو یم رامش

دنور . ،نینچمه یم ناشن جیاتن

نازیم نیگنایم دهد

تسا رتشیب نانز هب تبسن نادرم یگناگیبدوخزا .

ینب همطاف و یلوسر ( 11 ) رد قیقحت دوخ اب مان

« یسررب نازیم یگناگیب نایوجشناد نیب

هاگشناد زیربت و لماوع طبترم اب نآ » دنتفایرد هک یاهریغتم دامتعا

،یعامتجا تیاضر

زا ،یگدنز

یشخبرثا امتجا

،یع و نازیم یرادنید اب یگناگیب یعامتجا یفنم ةطبار

رادانعم دنراد

.

ناراكمه و یریگناهج (

1 ) نایوجشناد یگناگیب و یگدنز زا تیاضر ةطبار یسررب یپ رد

دندمآرب ناهفصا هاگشناد .

ْجیاتن ةطبار یرامآ یفنم نیب تیاضر یگدنز زا

یهاگباوخ و

یگناگیبدوخزا و

داعبا نآ اد ناشن ار د

. نیدب انعم هک اب شیازفا نازیم تیاضر زا یگدنز

(5)

443

یهاگباوخ نازیم

یگناگیبدوخزا نایوجشناد

و داعبا نآ ( ساسحا مدع و قلعت یچوپ و یب ییانعم

و یرود زا شزرا اه و هعماج یزیتس ) شهاک یم دبای

.

وا ناراكمه و یبایسارفا (

1 ) مان اب ،یقیقحت رد

« ب طابترا رد یلغش تیاضر ةعلاطم ا

راک زا یگناگیب و یعامتجا تکراشم »

هک دندیسر هجیتن نیا هب ،سراف قرب تکرش نانکراک نایم

هطبار یلغش یگناگیب قیرط زا قیقحت یلصا ریغتم ةلزنم هب تکراشم تیاضر اب میقتسمریغ یا

دراد یلغش .

مهم تکراشم شهوژپ نیا رد نییبت ریغتم نیرت

تسا یلغش یگناگیب و تیاضر ةدننک

و 71 یم نییبت ار تارییغت دصرد دنک

.

یرایرهش و یوبن (

1 ) هلاقم رد مان اب یا

« یسررب و هداوناخ و راک ضراعت دمایپ و للع

راک زا یگناگیب

» هک دندیسر هجیتن نیا هب ،زاوها رهش یتلود تارادا رد لغاش نانز نایم رد ،

راک رب لرتنک و شقن تاراظتنا و یعامتجا تیامح اب یلغش یگناگیب دراد هطبار

. اب هک انعم نیا هب

هب ،یعامتجا تیامح شیازفا عوقو

شهاک یگناگیب ْراک رب رتشیب لرتنک و ،یشقن تاراظتنا نتسویپ

تفای دهاوخ .

زرتلو لاپ نافتسا (

151 ) نایاپ رد مان اب ،دوخ یرتکد ةمان

« یب ،یگناگیب یاوزنا و ،یتردق

دنز و شترا یبیدأت نارومأم نایم رد یعامتجا نا

اه

» یب ،یگناگیب اب طبترم ةیضرف هدزیس ، ،یتردق

نآ طباور و ،یعامتجا یاوزنا دنز طیحم اب اه

دندومزآ ار نا .

و بیدأت یارب شهوژپ نیا جیاتن

هعماج دش هدافتسا یتیبرت یسانش .

نانکراک نایم یگناگیب نازیم داد ناشن ققحم نیا تاعلاطم

ناوج نکراک زا رتشیب رتمک ةقباس اب و رت هب ؛تسا هقباساب نا

هنوگ یاضف زا سأی و یدیماان هک یا

یم هدید رایسب ْلغش و نادنز دوش

.

نیسوا ( 111 ) رد قیقحت دوخ تفایرد هک تیاضر زا یگدنز اب

،یگناگیب نینچمه

اب یخرب

داعبا نآ

،یگناگیبدوخزا دننام یگناگیب

زا

،هداوناخ یب

،یتردق چوپ

،ییارگ تیلاعف

،نتشادن و

یب حت ةطبار یکر رادانعم یفنم

دراد ایجونات .

( 1 1 ) رد زین یقیقحت هب

یسررب نازیم

یگناگیبدوخزا و

تیاضر زا یگدنز نادرم و نانز دنملاس ود رهش كاتاک و راوسناباب تخادرپ

.

جیاتن قیقحت دنراد مه اب یرادانعم یفنم ةطبار یگناگیب و یگدنز زا تیاضر داد ناشن وا .

نانز

دنملاس شیب زا نادرم ساسحا دنملاس یگناگیب

یم و دننک نادرم دنملاس رتشیب زا یگدنز دوخ

یضار دنا

.

(6)

، زيیاپ 2332

يرظن ينابم يلغش يگناگيب و يگناگيب دراد یبولطم یانغ یگناگیب باب رد یرظن ینابم .

زا رظنم یملع شلات یاه یددعتم یارب ندیسر

هب فیرعت یدربراک موهفم یگناگیب ماجنا هدش و هیرظن ددعتم یاه ی

حرطم هدش تسا . ( لودج .)

لودج 1 . هیرظن ةصلاخ راك زا يگناگيب ةنيمز رد اه

1. Marx 2. Zimel 3. Weber 4. Bluner

بحاص رظن هیرظن ةديکچ

سکرام رب وا لرتنک دوبمک و رشب یگدناماو رد سکرام دزن نویسانیلا موهفم

دیرفآ یایشا ة

دراد هشیر شدوخ .

یارب یگناگیبدوخاب سکرام

شیوخ رگشنک ار دوخ یمدآ هک تسانعم نیا هب دنادن

( ،سکرام 75 :

5 .) هناگیب راک هناگیب اب هدش تعیبط زا یمدآ نتخاس

و دوخ زا

، تیلاعف و یلمع یاهدرکراک زا ینعی

یتایح سنا عون ،شا ا

یم هناگیب یمدآ زا ار ن دزاس

. هناگیب راک ب ار یعون یگدنز هدش ساسا ر

تهج

یم رییغت یدرف یگدنز دهد

( ،بیارک 54 : 44 ).

لمیز میز

گرزب یاهرهش رد یگدنز هک تسا رواب نیا رب ل (

اهرهشردام )

،ییارگدرف بجوم ،راک میسقت

یم ینهذ حور رب ینیع حور ةبلغ و ،صصخت یم قوس یگناگیب دوخزا هب ار ناسنا و دوش

دهد . زا

یگناگیبدوخزا یو رظن هعماج رد ناسنا ینادرگرس یلصا لماع

تسا دیدج یاه (

،هدوتس 75 :

4 .)

ربو رابرد ربو رظن

ة کیتارکوروب و ییلاقع یگناگیبدوخزا موهفم اب یناسنا ناهج ریذپانزیرگ ندش

م سکرا

دننامه ی دراد راكشآ یاه .

ره ود دنرواب نیا رب هویش هک

یهدنامزاس نیون یاه و

ْریثأت و ییآراک دیلوت

شیازفا ار نامزاس یم

دنهد ب لااب سب ار تعیبط رب ناسنا طلست حطس و هدر

دنا . یفرط زا

، هب غ لو ییاه

هدش لیدبت تیناسنا هب ار شناگدننیرفآ هک دنا یم دیدهت ییادز

نک ن د ( ،رزوک 77 : 7 .) ،ربو رظن هب

عماج رد ة نانچ ،زورما نردم و یتعنص یم هناگیب شراک لوصحم و دیلوت زا رگراک هک

زا ققحم ،دوش

سرد زا ملعم ،یرادا راک زا دنمراک ،قیقحت

، و یم هناگیب دوخ شناد عوضوم زا دنمشناد دوش

( ،ربو

74 : 1 .)

رنولب

4

( 114 ) یم داجیا تیاضر ینیع روط هب نیعم یراک طباور هک تسا رواب نیا رب دنچره ،رنولب دوخ رظن ،دنک

یم راوتسا ضرف نیا رب ار یم یگناگیبدوخزا ثعاب یروانف دوخ هک دزاس

یعامتجا طباور هن ؛دوش

رد دیلوت هیامرس داصتقا یراد

. یم للادتسا وا ،دنتسین هناگیب دوخ زا هزادنا کی هب نارگراک ةمه هک دنک

هدرتسگ فیط اب اریز یروانف زا یا

دنراد راکورس نوگانوگ یاه .

هک تسا یلک یللاتخا یگناگیبدوخزا

طیحم زا یم دیدپ ینورد یفطاع تلااح و ددعتم ینوریب یاه تابسانم زا یشان هک دیآ

و رگراک نیب

یعامتجا عضو تسا راک یداصتقا ـ

.

(7)

444

نمیس ( 187 : 1 ) هدیشوک هک تسا ینادنمشیدنا نیتسخن زا رد ار یگناگیب موهفم تسا

دنک فیرعت و نیودت مجسنم و مظنم یبلاق .

ناوید راتخاس ،نمیس رظن هب یرلااس

( یسارکوروب )

هدرک اقبا و داجیا ار یطیارش نردم ةعماج آ رد هک تسا

ناسنا ن یگنوگچ یریگارف هب رداق اه

دنتسین دوخ یاهراتفر و لامعا لرتنک .

هب شاداپ ماظن رب هعماج تیریدم و لرتنک ةوحن ،یو معز

هنوگ هب یعامتجا یمن درف هک تسا یا

هعماج زا ذوخأم شاداپ و دوخ راتفر نیب ار یطابترا دناوت

درف رب یگناگیب ساسحا یتیعضو نینچ رد و دنک رارقرب یم یلوتسم

یشنک هب ار وا و دوش

یم قوس هعماج لابق رد هناراگزاسان و هنلاصفنم دهد

. و یسارکوروب ار یگناگیبدوخزا للع نمیس

ناوید راتخاس سناجتم و نردم یرلااس

یم هعماج شاداپ متسیس و درف راتفر ندوبن نآ دمایپ و دناد

یب ساسحا ار یتردق

یب ،یرازیب و رفنت ،روتف و یراجنه

یب و یچوپ ، یم اوزنا و ،ییانعم

دناد .

صخشم و یگناگیب زا یموهفم یفیرعت نایب نمض ،هدیشوک نمیس خنس ندرک

یگناگیب یسانش

( نویسانیلآ یژولوپیت )

هناگیب راتفر تارهاظت عاونا و روص ، ناشن زیمت لباق عون جنپ رد ار هنوگ

جیار یو رظن هب هک ،دهد لوادتم و نیرت

دربراک روص نیرت هعماج نوتم رد هژاو یموهفم

و یسانش

ناور تسا یسانش :

فلا ) یب ساسحا یتسس و روتف و یتردق

ب ؛ ) یب ساسحا و یچوپ و ییانعم

یگدوهیب ج ؛

) یب ان ساسحا ای یراجنه یراجنه

د ؛ ) یعامتجا یاوزنا ساسحا ؛4

ه ) ساسحا

دوخ ای رفنت یرازیب

. 8

تيلوئسم يلغش يگناگيب و يعامتجا يریذپ

ت هب زنویل ریبع (

118 ) یراكهزب یعامتجا لئاسم زا یرایسب رد یراتفر تلاكشم و ،میارج ،اه

دراد هطبار یعامتجا و یدرف تیلوئسم ساسحا لزان حطس اب هعماج .

زا هک یماگنه

تیلوئسم یم نایم هب تبحص یریذپ نادجو و ،فیلكت ساسحا ،یراک دهعت روظنم دیآ

یراک

تسا . خش دید دیاب نامزاس رد هدهع هب هک یفیاظو یارب تسا رضاح هزادنا هچ ات ص

هتشاذگ شا

یم مشچ دوخ یدرف عفانم زا تلاكشم زورب ماگنه هزادنا هچ ات و دنک فرص یژرنا هدش دشوپ

( ییاسهل ،نایروصنم و هداز 75

: 11 .) اكتساک اوورازلاب و (

117 : 71 ) یعامتجا تیلوئسم زین

1. Powerlessness 2. Eaning Lessness 3. Normlessness 4. Social isolation 5. Self estrangement

(8)

، زيیاپ 2332

یارب موادم دهعت ار ویش هب راتفر

ة و دارفا یگدنز تیفیک دوبهب اب و یقلاخا هداوناخ

ناشیاه

یم هب هک دنناد رد هعماج و عامتجا دوبهب

عیسو سایقم یم رت

دماجنا .

کلوپ رظن هب (

111 ) م هعومجم یعامتجا تیلوئس یا

تراهم زا یاه

یط هک تسا یعامتجا

رف ا هتخومآ یریگدای دنی یم

دوش و یعامتجا یاهراجنه بوچراچ رد صخش (

فرع ) و و نیناوق

باختنا تاررقم یاه

یم ی دنک بجوم هک تیقفوم ،تلاماعت شیازفا ،تبثم یناسنا طباور داجیا

، و

م رطاخ تیاضر ی

دوش ( ،نایئلاج و نامیا 51

: 1 ) تیلوئسم ،نیاربانب .

رد یعامتجا یریذپ

یم ار راک للاخ

،تبثم یناسنا طباور داجیا اب هک تسناد یلماوع زا ناوت ازفا

،تلاماعت شی

تیقفوم

، و

ْرطاخ تیاضر یم شهاک ار یلغش یگناگیب

یم دوبهب ار یگدنز تیفیک و دهد دشخب

.

يلغش يگناگيب و يگدنز زا تیاضر گربنیدرف (

15 : 4 ) رب نیا رواب تسا هک تیاضر زا یگدنز اب ساسحا یگناگیب رد دارفا طبترم

تسا و تبثم ندوبن ةجیتن

ْلمع یتیاضران یقلت

یم وش د . هب رظن گربنیدرف ساسحا

یتیاضران رد

درف ببس یم دوش یو هب ساسحا لاصفنا و ییادج زا دوخ نوماریپ تاعوضوم لیم

دنک و دوخ

زا ار هچنآ

ًلابق دنویپ هتشاد ادج و کفنم دنیبب و زا نورد نیب دوخ و عوضوم نیا

،شكمشک

،داضت

،زیتس و مدع طابترا و تخانش ساسحا دنک . یدرف هک هب ا یتیاضران ساسح راچد

تسا

دوخ ار ناوتان رت زا نآ یم دنیب هک دناوتب یرییغت رد تیعضو دوخ و طیارش طیحم هب دوجو دروآ .

زا نیا

،ور ساسحا یتیاضران هب

ساسحا یب یروای و یدیماان رجنم یم دوش . بوکرس ندش تیدرف

و کته تیصخش

،یدرف ةلغشم

،یركف هب هژیو نتشادراکورس طرفم

اب افم میه یدیرجت و

،یعازتنا زین ةبلغ شزرا اه و تاساسحا هورگ

رب شزرا اه و فطاوع درف زا لماوع یرگید تسا

هک رظن رد یو رد زورب یگناگیب و ساسحا یتیاضران راذگریثأت

تسا ( ،گربنیدرف 15

: 11 ـ

1 .) ناققحم یوس زا یگناگیب و یگدنز زا تیاضر نیب یفنم و رادانعم طابترا ،نینچمه فلتخم

تسا هدش تابثا .

ناراكمه و نارادناچلااب (

117 ) نیسوا ، ( 111 ) ایجونات ، (

1 1 ) و یدیحو ،

یرظن ( 1 ) یزیربت ینسحم ، (

5 ) ینب ، یلوسر و همطاف (

11 ) ناراكمه و یریگناهج و ،

( 1 ) هداد ناشن تسا رارقرب یوق یفنم ةطبار یگناگیب و یگدنز زا تیاضر نیب هک دنا

.

(9)

444

تیامح يلغش يگناگيب و راك رد يعامتجا هدرک حیرشت ناققحم زین ار یلغش یگناگیب و یعامتجا تیامح ریثأت یگنوگچ راکوزاس دنا

. و یر

ار دارفا یلغش یگناگیب و ضراعت یفنم ریثأت هک ،ار راک اب طبترم یعامتجا تیامح عبانم رلیم یم شهاک نآ ربارب رد ای دنهد

یم افیا ظفاحم شقن اه

،دننک نامزاس نوریب یلک ةتسد ود هب

( هداوناخ ) نامزاس نورد و (

ناراكمه و تسرپرس )

یم میسقت دننک

( ،هنیمآ 117 : 14 .) ،نینچمه

ورپ و نوسلراک (

111 : 8 ) ماجنا تاقیقحت رب یرورم اب ةدمع عبانم ْیعامتجا تیامح ةرابرد هدش

م ناتسرپرس و ناراكمه تیامح ار یراک ةزوح رد یعامتجا تیامح ی

دنناد . ود هب عبنم ود نیا

یم لمع قیرط دننک

: كرحم تبثم رثا لیدعت قیرط زا تسخن شنت یاه

لماش ،یراک تیعقوم یاز

رب ضراعت ریثأت شهاک قیرط زا مود و ؛هداوناخ راک ضراعت رب یراک شقن تاراظتنا و ماهبا راک زا یگناگیب .

یم یعامتجا تیامح بیترت نیدب ولطم رب ریثأت اب دناوت

طیحم یدنیاشوخ و تیب

دنک داجیا درف رد رتمک ار طیحم ةدننکدیدهت ساسحا راک .

تاطابترا شقن هب تاعلاطم زا یدادعت

هدرک هجوت یراک سرتسا اب هطبار رد تسرپرس و راكمه تیامح زا رادروخرب یعامتجا دنا

.

نوتگنیرآ (

115 ) هنومن رب زکرمت اب یم تابثا یلم یاه

تجا تیامح نیب هک دنک سرتسا و یعام

دراد دوجو یفنم ةطبار یلغش .

هتفای مظعا شخب یم ناشن وا یشهوژپ یاه

یراک سرتسا نیب دهد

ریز و ناتسرپرس و ناراكمه و نادنمراک دراد دوجو یفیعض طابترا ناتسد

. كرابروم (

111 :

845 - 877 ) شهاک اب راكمه و تسرپرس تیامح یعامتجا تامدخ نادنمراک نایم درک ملاعا

سا تسا رارقرب دنویپ یلغش سرت .

هتفای رلیم و یر یشهوژپ یاه (

11 : 811 - 8 7 ) رب هک ،

هنومن یم تابثا زین ،دش ماجنا ییادتبا ةسردم ناملعم زا یا رادانعم روط هب تاطابترا شیازفا دنک

دراد هطبار یراک سرتسا شهاک اب .

یل و میک ،نینچمه (

111 : 14 - 58 ) نازیم دنداد صیخشت

طابترا یم لكش ار یلغش یگدوسرف تا دهد

. نآ ةعلاطم اب اه

اینرفیلاک رد یعامتجا راکددم

دراد یفنم دنویپ یفطاع یگدوسرف اب تاطابترا هک دنتفایرد .

كرت هب شیارگ رب یعامتجا طباور

دش هداد صیخشت رثؤم زین لغش .

تلآ ( 117 : 14 - 5 ) یعامتجا طباور هک تسا رواب نیا رب

م رد یتیامح تکراشم لماوع زا یكی راک لح

تسا دنمراک یاقبا و ظفح رد هدننک .

نایم زین

فا ار لغش كرت شیارگ مک تاطابترا تلود نادنمراک ز

یم شیا دهد .

1. Morbarak

(10)

، زيیاپ 2332

تكراشم يلغش يگناگيب و يعامتجا

تحت ینامزاس و یلغش فیاظو و لغش زا نانکراک ییادج ساسحا و یگناگیب لماوع ریثأت

یم رییغت فلتخم دنک

. كی شیازفا ،دراد لابند هب ار ساسحا نیا شهاک هک ،لماوع نیا زا ی

میمصت دنیارف رد نانکراک تکراشم یریگ

طخ نییعت و اه تسا ینامزاس و یلغش یشم

. نیا زا

یم ،قیرط اقترا ار ینامزاس تلزنم و تمرح ساسحا و نامزاس و لغش هب قلعت ساسحا ناوت

داد شهاک ار یگناگیب و دیشخب .

نیمه رب هیرظن ساسا

نامزاس ناققحم و نازادرپ ًامومع اه

راک تیفیک و نامزاس یشخبرثا دوبهب یارب یرورض و یساسا یرصنع ار نانکراک تکراشم یم نانکراک دنناد

( ،ناراكمه و گربلاک 111

.) تاقیقحت ماجنا

هدش ( ،نیل 15

؛ ،نوسمگ 158

؛

نروک ،رزواه 17

؛ ،لاد 171 ) رد طابترا ةنیمز نایم

یگناگیب یسایس ـ یعامتجا و

تکراشم

یعامتجا یسایس ـ ناشن زین

ةدنهد ةطبار انعم راد نیا نایم ود

ریغتم تسا . یاهریغتم تکراشم

و

یگناگیب هدیدپ یاه هدیچیپ یا دنا هب هک لماوع و ییاهریغتم اب

نزو یاه

ًاتبسن فلتخم هتسباو

؛دنا اب

نیا بحاص لاح نارظن

مولع یعامتجا و

یراتفر هدیشوک دنا ییاهوگلا ار

یارب نییبت تکراشم

و یسایس یعامتجا

حرطم دننک ( ینسحم ،یزیربت 78 : 1 .)

یشهوژپ هک

ةرادا یزکرم راک یئبمب یارب هیزجت و لیلحت تیفیک رد ،یراک یگدنز لاس

117

، ماجنا داد ناشن یم دهد تکراشم نانکراک

رد میمصت یریگ اه و تکرش رد هقلح یاه

تیفیک نازیم هب لباق زا یهجوت یگناگیب

( راک زا ) نآ اه یم دهاک و ثعاب شیازفا تیاضر یلغش و

كرد تبثم

ّوج زا ینامزاس یم دوش ( مشاه و یملع ،هداز

55 : )

.

یم نآ داعبا و راک هب تبثم شرگن ای تکراشم قلعت ساسحا و هزیگنا یاقترا قیرط زا دناوت

یگناگیب نازیم زا نامزاس و لغش هب دماجنیب یلغش تیاضر شیازفا هب و دهاكب ینامزاس و یلغش

( ،ناراكمه و یبایسارفا 1

: 71 .) نیلشتیر ،نینچمه (

115 ) رد تیوضع هک تفایرد

نمجنا یناشیرپ شهاک هب هنابلطواد یاه یم رجنم یناور یاه

دوش ( ،ناراكمه و ننوکویل 114

:

447 ـ 485 .) وجو یددعتم جیاتن هكنیا ًاتیاهن یم ناشن هک دراد د

یم یعامتجا تکراشم هنوگچ دهد زا دناوت

هب ،یلغش یگناگیب سرتسا ریظن ،نآ اب طبترم یلغش یفنم یاهدمایپ لرتنک ای لیدعت کمک هب هژیو

دهاكب ،راک كرت هب لیامت و یلغش یگدوسرف و یراک .

و تکراشم طابترا یرادانعم ،نینچمه

تسا هدش تباث یلغش تیاضر (

ه و یروهظ ،ناراكم

57 نسحم ؛ ،ناراكمه و روپ 54

؛

(11)

443

،یروضح 58

،یریمهش ؛ 71

ییاسهل ؛ ،نایروصنم و هداز 75

،دورتنیو و ناگروم ؛ 111

؛

،ناراكمه و تیو 111

.)

يلغش يگناگيب و يعامتجا دامتعا هلئسم هن ای دراد یگناگیب رب هدنهاک یریثأت یعامتجا دامتعا ایآ هكنیا سب نهذ هک تسا یا

ار یرای

تسا هدرک لوغشم دوخ هب .

زا رظن تراهلگنیا (

111 : 55 ـ 1 )

، حوطس

ًاتبسن نییاپ راشتنا

تیاضر و دامتعا بجوم یم دوش

،صخش هب

،دایز لامتحا ماظن

راتخاس دوجوم ار دریذپن و راچد

یمونآ ای یگناگیب یعامتجا دوش

. نیرتاک سار شناراكمه و (

11 : 811 ) طبترم لماوع زا یكی

نییاپ یعامتجا دامتعا ار یگناگیب اب یفرعم هعماج رد

دندرک . اكموتز رظن هب (

11 : 1 ) دامتعا

هعماج رد نییاپ یعامتجا زا هعماج یاضعا یرود و اوزنا هب

كی رگید یم دماجنا و یگناگیب نازیم

یم شیازفا ار یعامتجا دهد

. اتبماگ ،نینچمه (

111 : 1 ) رواب نیا رب تسا

هک یراكمه هب

هب یناوارف نازیم یب رگا و تسا دنمزاین دامتعا

دوجو هعماج رد یدامتعا دشاب هتشاد

، یراكمه

تسكش دارفا یم

هب رجنم و دروخ یعامتجا یگناگیب

یم دوش .

سرتسا و دامتعا ةطبار تسا هتخیمآ یراک

. روتكپسا ریظن ،یخرب (

11 ) یم ، شیازفا دنیوگ

ب ناتسدریز و ناتسرپرس نیب دامتعا لرتنک یراک سرتسا نآ رد هک یطیحم ظفح یار

تسا ریذپ

انعم روط هب و دراد ترورض شیازفا دامتعا هک نانچمه و تسا طبترم یراک سرتسا اب دامتعا راد

یم دبای شهاک یراک سرتسا هک تسا لمتحم دبای (

،دنیو و سایوب 1

: 81 ـ 1 .) و رکراپ

سیتوکد (

15 ) ک دندوب هدرک فشک نیا زا شیپ انعم ةطبار ه

دوجو ریغتم ود نیا نیب یراد

درادن . ماهارگ و زمیت (

117 ـ 111 ) یم ناشن هک دندیشک شیپ یدهاوش ساسحا هک یماگنه داد

یم ادیپ شیازفا نادنمراک دامتعا نآ یلغش یگدوسرف زا دنک

یم هتساک اه دوش

. دامتعا تیمها گنو

تفایرد نامزاس كرت اب طبترم راكفا شهاک رد ار .

هتفای نایم ،یو قیقحت یاه 18

راهچ دنمراک

یم صخشم ،نیچ بونج رد هناخراک انعم و یفنم یریثأت نامزاس رد دامتعا شیازفا دنک

رب راد

دراد نادنمراک یلغش لاقتنا و لقن هب لیامت (

نامه .)

يرظن بوچراچ قیقد نییبت تهج هب شهوژپ نیا دراد یقیفلت یبوچراچ یلغش یگناگیب رت

. ساسارب ثحابم

یرظن نیا قیقحت یم ناوت رد تفگ تروص

تیلوئسم ،دامتعا ،یعامتجا تکراشم شیازفا یریذپ

(12)

، زيیاپ 2332

تیامح و ،یگدنز زا تیاضر ،یعامتجا نیمأت ییلااب دح ات ناملعم یناور تملاس ْیعامتجا یاه

یم نآ یلغش یگناگیب و دوش یم نییاپ یدایز نازیم هب اه

دیآ . رد نانکراک ،نیا دوجو اب

چراچ بو یاه یتکراشم و

تیامح یاه یعامتجا رد هک یتیلوئسم سح اب و

نایرج تلاماعت

یعامتجا هب

دوجو یم تیلباق دیآ یاه

دوخ ار یم شیازفا دنهد

و رد نیع هب تسد ندروآ

ْتیاضر زا

دامتعا رادروخرب یعامتجا یم

هک دنوش رد

هكبش یاه یطابترا نآ اه هب دوجو هدمآ تسا . نیدب

،بیترت تردق یراگزاس نآ

اه تیعضو اب یلغش

ناش شیازفا یم دبای هب و ظاحل یناور شمارآ و

شیاسآ یبولطم دنهاوخ دش دنهاوخن راچد یلغش یگناگیب هب و تشاد .

ترابع هب قیقد

،رت لماوع

روکذم راثآ لحم یاهراشف یب ساسحا هلمج زا ،راک

یب و یتردق یب و ییانعم

و اوزنا و یراجنه

رفنت ( هفلؤم یاه یلغش یگناگیب )

، ار اب شیازفا دامتعا و طباور لباقتم یم شهاک دنهد

و زا فرط

،رگید سح تینما و یلغش مارتحا لباقتم و تزع سفن و رد تیاضر هجیتن یلغش

ار یم لااب دنرب .

هيضرف قيقحت ياه

ثحب رب هیكت اب حرطم یاه

رد هک یتخانش زا ماهلا اب و هدش ةنیمز

تیعضو هعماج رد ناملعم

یم دراد دوجو هیضرف ناوت

درک حرطم ار ریز یاه :

تیلوئسم هچره ـ شهاک یلغش یگناگیب دنک ادیپ شیازفا ناملعم نایم یعامتجا یریذپ

یم

؛سكعرب و دبای تکراشم هچره ـ یگناگیب ،دنک ادیپ شیازفا ناملعم نایم یعامتجا

یم شهاک یلغش و دبای

؛سكعرب دامتعا هچره ـ لعم نایم یعامتجا

یگناگیب ،دنک ادیپ شیازفا نام یم شهاک یلغش

و دبای

؛سكعرب یم شهاک یلغش یگناگیب ،دنک ادیپ شیازفا ناملعم نایم یراک یاهدنویپ هچره ـ و دبای

؛سكعرب یم شهاک یلغش یگناگیب ،دنک ادیپ شیازفا ناملعم نایم یگدنز زا تیاضر هچره ـ و دبای

سكعرب . هنیمز یاهریغتم نیب یا

( ج ،نس تیعضو ،تیسن ندنارذگ ،دمآرد ،تلایصحت حطس ،لهأت

تمدخ نمض شزومآ )

هطبار یلغش یگناگیب اب دراد دوجو رادانعم یا

.

(13)

442

قيقحت يرظن لدم ساسا رب بوچراچ

یرظن و ةنیشیپ یبرجت ةنیمز رد

،قیقحت یاهریغتم لدم

یبرجت قیقحت رد

بلاق لكش میسرت یم دوش .

لکش 1 . قيقحت يبرجت لدم

شور يسانش دوب همانشسرپ نآ رازبا و یشیامیپ شور رب ینتبم شهوژپ نیا .

لماش قیقحت نیا یرامآ ةعماج

یلیصحت لاس رد نارهت رهش سرادم ییادتبا عطقم رد لغاش ناملعم ةیلک 11

ـ 1 هک دوب

نآ دادعت ملاعا رامآ نیرخآ ساسا رب ،اه شزومآ نامزاس زا هدش

و ،نارهت رهش شرورپ 144

رفن

دوب . دادعت نیا زا 185

و نز رفن 511

دندوب درم رفن .

لومرف زا هدافتسا اب قیقحت ةنومن

هنومن یریگ ةلداعم تروص هب دودحم ةعماج یم هبساحم

دوش .

ةلداعم

     

  

₀ ₀₅¹⁰⁴⁴²² ₁₀₄₄₂¹

 

⁹⁶₁ ₉₆⁰

   

⁵² ₀⁰₅⁵ ₀ ₅ ³⁷⁰

2 

 

/ / /

/

/ / n /

نیدب قیقحت نیا رد ،بیترت 71

دندوب هنومن مجح رفن .

ن یارب هنوم هشوخ شور زا یریگ یا

دش هدافتسا .

نیا هب هدزون قطانم هک تروص ،زکرم ،بونج ،لامش ةیحان جنپ هب نارهت رهش ةناگ

دش باختنا یفداصت تروص هب هقطنم کی هیحان ره زا و میسقت برغ و ،قرش (

قطانم

یعامتجا تکراشم

یگدنز زا تیاضر راک رد یعامتجا تیامح

یلغش یگناگیب یعامتجا دامتعا

تیلوئسم یعامتجا یریذپ هنیمز یاهریغتم

یا

( تیعضو ،تیسنج

،تلایصحت ،لهأت ندنارذگ ،دمآرد

ض شزومآ نم

تمدخ )

(14)

، زيیاپ 2332

باختنا ترابع هدش قطانم زا دنا

، 1 ، 1 ، ، 1 .) هَد هقطنم ره رد نآ زا سپ تروص هب هسردم

هداد هنومن مجح ساسا رب و شنیزگ یفداصت دش یروآدرگ اه

.

اهرایعم و قم ی سا اه ی مزلا یارب شجنس و هزادنا یریگ هفلؤم اه ی نیا شهوژپ زا تاعلاطم

دش سابتقا نیشیپ .

هرمن شور هب یاهرایعم یهد

راک جنپ فیط زا هدافتسا اب هتفر هطقن

ا تركیل ی

دوب . یعس قیقحت نیا رد ،همانشسرپ زا هدافتسا و یحارط رد مزلا رابتعا هب یبایتسد تهج دش

ماجنا تاقیقحت ،عوضوم ةنیمز رد یتامدقم ةعلاطم زا سپ نآ جیاتن و هنیمز نیا رد هدش

ًلاماک اه

دوش یسررب .

همانشسرپ ،ناداتسا اب تروشم زا سپ ،نمض رد تهج هیلوا نومزآ و دش یحارط یا

سرپ فعض طاقن اب ییانشآ دش شخپ ناملعم زا رفن یس نیب همانش

. تاحلاصا زا سپ ،ماجنارس

تفرگ رارق ناملعم رایتخا رد و دش نیودت ییاهن ةمانشسرپ ،یئزج .

يلغش يگناگيب ريغتم نمیس نیولم هدیشوک

تسا نمض نایب صخشم و یگناگیب زا یموهفم یفیرعت

ندرک خنس یسانش

یگناگیب ( نویسانیلآ یژولوپیت )

اونا و روص هناگیب راتفر تارهاظت ع

زیمت لباق عون جنپ رد ار هنوگ

دهد ناشن :

فلا ) یب ساسحا یتردق

. رب وا شنک هک یفده هب ار یو تسین رداق درف راتفر هكنیا روصت

دنک تیاده هدش زیهجت نآ ساسا .

هیوگ ساسحا دعب شجنس یارب همانشسرپ رد ریز یاه

یب تسا هدش یحارط یتردق :

. دراوم بلغا رد یمن

ماجنا ةوحن ةرابرد مناوت ًاصخش مراک نداد

میمصت ؛مریگب . ماجنا ةقیرط راتخاس مراک نداد

تصرف راک نایاپ ات زاغآ زا و تسا هتفای

چیه مرادن یرظن لامعا هنوگ .

ب ) یب ساسحا ییانعم

. ماهبا راچد هدیقع و رواب رد درف و

و دیدرت تسا کش .

هیوگ ریز یاه

نس یارب همانشسرپ رد یب ساسحا دعب شج

تسا هدش یحارط ییانعم :

. دح هب مراک رد ًاعقاو

هدیسر لامک ؛ما

. یم رضاح راک رس یتقو یم تسد نم هب یبوخ ساسحا موش

دهد .

ج ) یب ساسحا ای یراجنه ان

یراجنه . درف یم لامتحا طقف دهد

شنک ییاه یو هب ار

هزوح یم کیدزن فده یاه هعماج هک دزاس

ار نآ تأ دیی من ی دنک . هیوگ یارب همانشسرپ رد ریز یاه

یب ساسحا دعب شجنس تسا هدش یحارط یراجنه

: . هناخ رد مراد تسود تاقوا رثکا ًابیرقت

؛موشن رضاح راک رس و منامب .

تیلاعف مهم نامزاس رد مراک زا هک مراد یرگید یاه تسا رت

.

(15)

443

د ) اوزنا ساسحا .

درف اب شزرا یاه موسرم هعماج قلعت ساسحا یمن لصفنم نآ زا و دنک

و تسا مه تسا دنمشزرا و ربتعم هعماج رظن زا هچنآ ره اب ار دوخ مه و هدیقع

یمن وس دنیب .

هیوگ تسا هدش یحارط اوزنا ساسحا دعب شجنس یارب همانشسرپ رد ریز یاه :

. ساسحا

یم یوزنم نم و تسا شدوخ ركف هب یسک ره منک ؛ما

. هک ییاهراک رد بلغا ناراكمه نم

یم شلات یم یرای نم هب مهد ماجنا منک

دنناسر .

ه ) ای رفنت ساسحا ترفن

تشیوخ زا ن

. درف یتعنص یایند رد و قلخ یارب مزلا تصرف زا

دنسرخ و یضار ار وا هک یلوصحم دیلوت یم

و تسین رادروخرب دزاس راتفرگ

زا راجزنا ساسحا

تسا دیلوت یعامتجا طباور (

،نمیس 187 : 1 .) هیوگ ز یاه دعب شجنس یارب همانشسرپ رد ری

تسا هدش یحارط نتشیوخ زا ترفن ساسحا :

. ماجنا زا رورغ و یدنلبرس ساسحا مراک نداد

یم ؛تسا مهم میارب لغش نیا و منک .

هعماج دارفا تفرشیپ و یگدنز رب یمهم راثآ ملغش جیاتن

دراد . لاؤس ،یلک روط هب راک زا یگناگیب نازیم شجنس ةمانشسرپ یاه

بیکرت زا ناملعم

همانشسرپ یاه

« راک لرتنک »

رتسناگ ریاود و ةمانشسرپ ،

« لغش تخانش »

رنگاو ناج ةمانشسرپ ،

« یلغش یریگرد »

( یراک تکراشم )

لهادلا ساموت رنجک و 4

ةمانشسرپ و ،8

« یراک میت تخانش

پیگ کج

1» عمج تسا هدش میظنت و یروآ .

نییعت و یتامدقم شجنس زا سپ همانشسرپ نیا

م هدرخ ییاور نازی سایقم

نآ یلصا یاه (

خابنورک یافلآ ةبساحم )

نایوگخساپ رایتخا رد

تفرگرارق .

يعامتجا دامتعا ريغتم نیا رد شهوژپ زا تسا ترابع دامتعا ره رد یعامتجا نارگشنک هكنیا هب نانیمطا هارمه راظتنا

طبار ة هک یتیعقوم هب انب ،یعامتجا هتفرگرارق نآ رد

دنا هک یشقن و تادهعت هب ،دنراد هدهع هب

هاگآدوخ یحیولت دنا

دهعت ساسحا ،

،دنراد یم لمع نآ هب و دننک

. یعامتجا دامتعا نازیم ،نیاربانب

لمع نازیم ینعی هعماج رد رگید نارگشنک لمع هب نانیمطا نازیم و یحیولت تادهعت هب رگشنک

1. Ganster 2. Dwyer 3. Wagner 4. Lodohel 5. Kenjer 6. Gibb

(16)

، زيیاپ 2332

تادهعت نیا هب .

هیوگ یم یپ رد هک ییاه صخاش زا دیآ

متعا یاه رد هک تسا یعامتجا دا

تسا هدش هدناجنگ همانشسرپ :

« یم دامتعا لباق دح هچ ات ار دوخ ناراكمه

؟دیناد

« » نیا ًلاامتحا

هدینش ار یم هک دیا رسپ هب ردپ یتح ،درادن دامتعا یسک هب یسک هزورما دنیوگ

. اب دح هچ ات امش

قفاوم هلمج نیا

؟دیا

» ؛

« دامتعا لباق دح هچ ات ار دوخ ناتسود یم

؟دیناد

»

يگدنز زا تیاضر ريغتم درادرارق نآ رد هک تسا یتیعضو و صخش یاهوزرآ نزاوت باتزاب روظنم .

هچ ره ،رگید نایب هب

یم شهاک یگدنز زا وا تیاضر دوش رتشیب یو ینیع تیعضو و درف یاهوزرآ نایم فاكش دبای

.

ریغتم نیا اب

هدافتسا زا هیوگ دنچ رد

جنپ فیط بلاق هجرد

یا ركیل ت و رد حطس شجنس یبیترت

هدیجنس هیوگ ؛دش دننام ییاه

« یگداوناخ یگدنز زا امش تیاضر نازیم

؟تسا ردقچ نات

» ،

« هب

؟دیتسه یضار دوخ یگدنز زا دح هچ ات یلک روط

» ،

« تیلاعف زا نم یلغش یاه

یم تذل ما مرب

.»

تكراشم ريغتم يعامتجا

تکراشم یعامتجا

یعون كاردا یعامتجا تسا

کم هک یم نایل و زویچ رد راهچ دعب رد رظن

هتفرگ دنا : تیوضع هب

ینعم ساسحا قلعت

هب یشخب زا تصرف ،هعماج یارب

نتشاذگریثأت و

میهس ندش هبناجود

،یراذگریثأت رد یاضرا

یاهزاین مدرم

رد یراكمه ةنیمز اب

،نارگید

میهس ندش رد تاطابترا یفطاع

هک هب طباور تبثم رجنم یم دوش ( کم و نایلیم ،زویچ

151 .)

یم ساسحا نانکراک هک تسا ینازیم تکراشم ،نیاربانب میمصت رد دننک

یریگ همانرب و اه یزیر

یاه

یم ایوج ار نانآ رظن یلغش روما رد تکرش نلاوئسم و دنراد تلاخد دوخ لغش و نامزاس دنوش

.

یارب شجنس تکراشم یعامتجا

زا هیوگ یم یپ رد هک ییاه دش هدافتسا دیآ

:

« چنانچ دیهاوخب ه

میمصت ناتراک دروم رد یمهم رما یارب لیام دح هچ ات دینک یریگ

نارگید اب دروم نآ رد هک دیا

؟دینک تروشم

» ،

« هداد خر رهش رد هک ییاهدادیور رد دح هچ ات (

شیامه لیبق زا یاهراک ای اه

ماع هعفنملا ) هتشاد تکراشم

؟دیا

» ،

« حم لاعف وضع نمجنا ای هورگ کی رد دح هچ ات بوس

یم دیوش

؟

» ،

« ات هتشاد رثؤم شقن ینمجنا ای هورگ لیكشت رد دح هچ ات نونک

؟دیا

»

تيلوئسم ريغتم يعامتجا يریذپ

تیلوئسم یریذپ یعامتجا هعومجم

یا زا تراهم یعامتجا یاه تسا

هک یط یریگدای دنیارف

یم هتخومآ صخش و دوش

رد بوچراچ یاهراجنه

یعامتجا (

فرع ) نیناوق و و

تاررقم هب

(17)

444

یباختنا تسد یم دنز هک داجیا بجوم طباور

یناسنا

،تبثم شیازفا

،تلاماعت و ،تیقفوم

تیاضر رطاخ یم دوش . یارب شجنس تیلوئسم یریذپ زین زا هیوگ یم یپ رد هک ییاه هدافتسا دیآ

دش :

« نمجنا رد تیلاعف ماگنه مریگب هدهع هب یفیاظو مراد تسود اه

.»

،

« دینک هدهاشم هچنانچ

تسوپ یدرف لیام نازیم هچ ات ،تخادنا نیمز رب نابایخ و هچوک رد ار یزوم

نآ دیا ار

؟دیرادرب

» ،

« ماع روما فرص ار شتقو زا یرادقم دیاب یدنورهش ره دنک هعفنملا

.»

راك رد يعامتجا تیامح کمک عومجم راک رد یعامتجا تیامح زا روظنم تیامح و اه

تسا ناراكمه و ناتسرپرس یاه .

عبانم زا درف مه یافیا یارب راک زا تیامح ةدمع

شقن یزاوم و نامز و یگداوناخ و یلغش یاه

یم هرهب نآ زا یشان راشف شهاک دریگ

. دراد دعب ود رضاح قیقحت رد روکذم تیامح :

فلا )

ب ؛نآزج و ،یلغش لئاسم هب تیساسح ،هنلادمه كرد یانعم هب یفطاع تیامح )

تیامح

ت و میقتسم یراكمه یانعم هب یرازبا هیصو

تیلوئسم دنناوتب ات ناملعم هب کمک یارب ییاه ناشیاه

دنهد ماجنا بولطم وحن هب ار .

یارب شجنس دعب ود نیا زا

هیوگ یم یپ رد هک ییاه هدافتسا دیآ

دش :

« ماجنا شلات رد هک ییاهراک رد بلغا ناراكمه نآ نداد

یم یرای نم هب میاه دنناسر

.»

،

« رگا

ماجنا رد هلئسم مراک نداد یا

یم کمک نم هب نآ عفر رد مناراكمه ،دیایب شیپ میارب دننک

.»

،

« هچ ات

تراهم و شناد نامزاس نیا لنسرپ هزادنا یم لقتنم نارگید هب ار دوخ یاه

نآ و دننک رد ار اه

ماجنا یم یرای ناشفیاظو نداد

؟دنهد

»

مرن زا هدافتسا اب ،رضاح قیقحت ییایاپ ةبساحم یارب رازفا

ورک یافلآ ،SPSS

هبساحم نآ خابن

دش . لودج

9 . قيقحت ياهريغتم خابنورك يافلآ نومزآ زا لصاح جیاتن

قم ساي اه سايقم لك يافلآ بیرض

تیلوئسم یعامتجا یریذپ 117

/ 1

یعامتجا دامتعا 5 1

/ 1

یگدنز زا تیاضر 7 4

/ 1

راک رد یعامتجا تیامح 751

/ 1

یعامتجا تکراشم 541

/ 1

یلغش یگناگیب 758

/ 1