یميلقا تسيز یاهزاين یسررب
یياند شيوآ (
Celak Thymus daenensis
) ناهفصا ناتسا رد
نيورآ یلعسابع رتکد
؛*
ناريا ،نارهت ،رون مايپ هاگشناد رايشناد .
یلقادخ یضترم رتکد
؛ د شخب رايشنا تاقيقحت
عترم
، سؤم س ۀ تاقيقحت لگنج
اه و عتارم
،روشک نامزاس
،تاقيقحت شزومآ
و
جيورت
،یزرواشک
،نارهت ناريا .
ینذؤم نسوس
؛ یسانشراک دشرا
یسانش ميلقا ناهفصا ،یعيبط عبانم و یزرواشک شزومآ و تاقيقحت زکرم
ناريا ، .
هديکچ مهم زا یکی نشیوآ
هنوگ زا یدادعت هک تسا ییوراد ناهایگ نیرت .دنتسه ناریا یموب نآ یاه
،نشیوآ شرتسگ و ظفح موزل هب هجوت اب
هتفرگ رارق هعلاطم دروم هایگ نیا یشیور میلقا یاهزاین .تسا
روظنم نیا یارب 52
رد نشیوآ شیور رب رثؤم یمیلقا رتماراپ 30
هاگتسیا
ناتسا و ناهفصا ناتسا یسانشاوه .تفرگ رارق هدافتسا دروم راوجمه یاه
یارب نییعت مهم لماوع نیرت رثؤم
زا نشیوآ شیور رب لیلحت
یلماع هب ۀیزجت شور هفلؤم
یاه یلص ا اب نارود سکامیراو هدافتس ا
دش . عت میلقا قطانم نیی کینکت زا هدافتس ا اب نش یوآ هایگ یش یور
یحان جنپ ،یبتارم هلسلس ۀ
یمیلقا اب هک داد صیخشت ار مان هب ،رثؤم یمیلقا یاهرتماراپ هب هجوت
،یاه یحان ۀ
،درس و شراب رپ همین
کشخ
مرگ و کش خ و یربا و کش خ ،یداب و کش خ ،درس و مان
.دیدرگ یراذگ شیامرس یامد لماع
زایتما نیگنایم اب 55
/ 2 ت نیرتش یب أ
ریث
نیگنایم اب داب لماع و تبثم 28
/ 0 - نوگ شنکارپ رد یفنم زایتما نیرتلااب اب ۀ
.تننسا هتننشاد هنوگ یاراد قطانم رد ییاند نننشیوآ لماع
زایتما نیگنایم اب شراب 8
/ 0 بتر رد ۀ یم اراد هنوگ دجاو قطانم رد زایتما مود .دشاب
یامد لماوع عومجم رد مهم شراب و یشیامرس
نیرت
یم هنوگ نیا شنکارپ و دشر رد لماع یحان رد هک دشاب
ۀ همین و درس و شرابرپ یمیلقا یم تبثم رثا یاراد درس کشخ
.دشاب
ناگژاو دیلک :
نشیوآ ،یلماع لیلحت ، رصانع
،یمیلقا ناتسا ناهفصا .
سامت هرامش :لوئسم هدنسیون * :
9131285987 +
Email: a_arvin@pnu.ac.ir
:بیوصت خیرات 25
/ 03 / 1399
ص 72 2 - 257
1 . همدقم
ننننشیوآ اب
مان یملع
Thymus daenesis
زا ریت ۀ عانعن
1
زا یکی هپل ود ناهایگ یم
.دشاب ینانوی تغل زا هایگ نیا مسا
Thymos
رج یانعم هب هک هدننش هتفرگ أ
و تننسا تردق و ت
یم .دشاب هایگ نیا یشخبافش و ییوراد رثا یارب یدامن دناوت
ننشنم أ شیادیپ هایگ نیا نیا .تننسا هنارتیدم یایرد قطانم
عافترا ات و هدوب هلانننس دنچ ناهایگ زا هایگ 40
یتنانننس رتم
یم دنننشر هخانننش یور رب و دنک
یبوچ و کچوک یاه شا
،
گرب یم هریت زبنننس گن ر هب زیت کون یاه دن یور
سنج.
رد نشیوآ لاس
1736 یدلایم طسوت هنیل دروم ییاسانش و
هقبط ب یدن رارق هک ،تفرگ لماننش
هورگ یگرزب زا ناهایگ
ییوراد تننسا [ 5 ].
دنریگرب رد نننشیوآ سنج ۀ
215 نوگ ۀ
ناریا رد نننشیوآ سنج زا هنوگ هدراهچ .تننسا ایاپ و یفلع نآ زا یکی هک دراد دوجو نشیوا اه
تسا ییاند [
13 ].
هاگتننساخ و
زکرم نننشیوآ عونت ییاند
ناریا یم .دننشاب
تمس ق ییوراد دروم خاش رس ،هدافتس ا ۀ
لگ راد یم دش اب
[ 14 ] . مد هدرک و دن انننشوج ۀ
نیا های گ هب ناونع عوبطم
،هدننک معط
،هدنهد دض
،هفرس دض
،مساپسا طلخ
،روآ دض
،خفن ورکیمدنض و
راقدنض هدافتنسا
یم دونش [ 8 و 19 ].
نامز ننسانم یارب
نیلوا تننشادرب نننشیوآ
، زاغآ لگ یهد
طننساوا)
)راهب نیمود و تننشادرب
لحرم ۀ لگ یهد ( طننساوا
و )ناتسبات نیموس
،تشادرب طساوا
زییاپ یم اب .دشاب ازفا شی
نس
،هایگ درکلمع مادنا یش یور و سناس ا شیازفا یم .دبای
نوگ ۀ نش یوآ هب یبوخ هب طیارش مرگ و کش خ یراگزاس
هتننشاد و هب روط یعیننسو رد
یحاون همین هدنکارپ کننشخ
.تس ا یهایگ تس ود رون هدوب
و رد کاخ یاه ریقف ییایلق و
رداق هب دش ر تبس ن .تس ا هب
یکش خ مواقم هدوب و ات یامد
جرد15
ۀ یتناس دارگ ریز رفص ار لمحت یم دنک [ 14 ].
شرازگ ساننسا رب ناهایگ درکلمع و دننشر دوجوم یاه
متس یس وکا رد ،هنوگ ریظن یلماوع ریثأت تحت فلتخم یاه
زا کیره هک دراد رارق ییایفارغج تاصخشم و کاخ ،میلقا یم لماوع نیا ب ریثأت دناوت
ه تیفیک و تیمک رب ییازنننس دننشاب هتننشاد هایگ سناننسا
[ 20 ] . لماوع نییعت یطیحم
دننک ۀ یم یهاگش یور تایص وصخ رد یمهم شقن و دنشاب
هب دن راد ناه ای گ شنکارپ یوگلا و شنکارپ هک یروط
یم لرتنک یبوخ هب ار ناهایگ رارقتننسا علاطم اب اذل .دننک
ۀ
یم هنوگ کی یاه زاین و یطیحم طیارنننش نییعت رد ناوت
اعف و یهوبنا نازیم ،ییایفارغج شنکارپ ،رارقتسا لحم تیل
نآ طیحم رد اه دومن تواضق فلتخم یاه
[ 3 ].
رد یدایز تاقیقحت هایگ نیا ییوراد تیمها هب هجوت اب نیا رد هک تننسا هتفرگ تروننص ناهج جاقن ریاننس و ناریا
یگژیو یخرب نایم ییوراد تینننصاخ و یکیژولوفروم یاه
یسررب ار هایگ دشر یمیلقا و یطیحم طیارش یخرب و هایگ هدرک هچ رگا .دنا رثا هدنننش رک تاقیقحت زا یراینننسب رد
تننسا هدننش یننسررب زین عافترا و یمیلقا طیارننش
، اب نکیل
ب ریز تاقیقحت ،شهوژپ نیا عوضوم هب تیانع ه
هژیو تروص
یارب .دندرک یسررب نش یوآ دشر و شنکارپ رب ار میلقا رثا لاثم خس ن ۀ و تش ک لئاس م یهدناماس روظنم هب یعماج
هنوگ ندرک یلها هب هجوت اب ننننشیوآ سنج فلتخم یاه
یمیلقا طیارش هئارا روشک زا هقطنم ره
تسا هدیدرگ [
1 ].
یور رب یمیلقا رصانع یضعب رثا یسررب نهپ گرب نشیوآ
یزاریش (
Zataria Multifllora Boiss
) داد ناشن رثا میلقا
یراد ینعم رب
سنانننسا تیمک ننننشیوآ عون نیا
دراد [ 4 ].
علاطم ۀ نوگ شنکارپ ۀ
نشیوآ یبرغ و یقرش ناجیابر آ ناتسا
یملع مان اب
Thymus migricus Klokov & Desj.-Shost.
،
عاف ترا زا 730
ات 1900 رد شیور و ای رد رطنننس زا رتم
کاخ ی نننش قطان م و فلتخم یاه دن هد نانننشن راد
ۀ
هنوگ نیا یلااب یراگزاس اب
ناتس ا ود نیا یمیلقا طیارش
یم دشاب [ 27 ].
نشیوآ هایگ
(Thymus vulgaris)
لاغ رد
یوض ر ناس ارخ ناتس ا و هیردیح تبرت ناتس رهش قطانم نماد رد ۀ یعافترا 1400 ات 2500 رد ،ایرد رطنننس زا رتم
کاخ رد و ینننش توافتم تاهج توافتم تفاب اب یاه
دراد ار شنکارپ نیرتنننشیب [
25 ].
ینننسررب یاننهزاننین
هنوگ عاونا یکیژولوکا ناتننسدرک ناتننسا رد نننشیوآ یاه
1 Lamiaceae
داد ناشن هنوگ
هاگشیور تحاسم نیرتشیب نشیوآ یاه ار اه
نماد رد ۀ یعافترا 2000 - 1600 طسوتم ،ایرد رطس زا رتم
یگدنراب 500
- 400 یلیم جرد طنننسوتم ،لانننس رد رتم ۀ
ترارح 12 - 10 ج رد ۀ یتناننننس
ًات دم ع و دارگ میلقا
یاه
هنارتیدم همین و درننسارف یا تهج و درننس ارف وطرم
یاه
لامش و لامش یش ب ار یبرغ
ه صاصتخا دوخ هب لاغ روط
هداد دنا . نینچمه تابیکرت دادعت
هدهاشم هدش
رد سناسا
زین اب شیازفا عافترا یم شیازفا دبای
[ 12 ].
یسررب تارییغت
تننیمک و تننیفیک سناننننسا
ننیتومک نننوگ رد یاننه
ۀ
Thymus pulegioides
رد طیحم یاه توافتم ناشن هداد
تسا هک نیا تارییغت هتسباو
هب یاهروتکاف کاخ
هدوب اب و
رییغت تیمک نیا
،اهروتکاف تیمک
و تیفیک ءازجا لیکش ت
دنهد ۀ سنانننسا زین
رییغت یم دنک [ 18 ] . سنانننسا نازیم
نشیوآ یغاب (
Thymus vulgaris
هب ) لحرم ۀ یدشر
،هایگ
جرد ۀ
،ترارح
،تبوطر لوط رود ۀ
، اتفآ ییاجباج اوه
و
یگدنراب یگتنننسب
راد د [ 21 ] . ینننسررب ریثأت
یاهروتکاف
یطیحم رب
اس ا سن
L Thymus Piperella
صخش م درک
یاهروتکاف ییاوه
رتمک زا لماوع کاخ رد تیمک تارییغت
و تیفیک سناس ا ریثأت دنراد [ 7 ] رب . ساس ا هعلاطم یا هک
یور نوگ ۀ
serpyllum
ماجناT.
دنننش عافترا رد رتنننشیب
قطانم ریثأت یفنم تیمک رب سناننسا
هتننشاد تننسا [ 1 ].
عافترا یکی زا یلنننصا یاهروتکاف نیرت م
ؤ رث یور نازیم
تابیکرت هلکننشتم
سناننسا ییاند نننشیوآ
تننسا [ 10 ] .
نننینننننچننمننه یور تادننهاننننشم
نننننشیوآ یننناننمرننک
(
Thymus carmanicus Jalas
) داد ناشن اب
شیازفا عافترا
زا رطننس ایرد دننصرد یکرت شهاک لومیت یم
ای دب [ 11 ].
ت ینننسررب أ
رب ییای فارغج عونت و یمیلقا یاه رتماراپ ریث
هنوگ سناسا نازیم زا یا
آ دودحم رد نشیو ۀ
ناشن هنارتیدم
نومن رد سناننسا تظلغ نیرتننشیب هک داد ۀ
هب ییاینننسوب
نازیم 70 نومن رد سناس ا رادقم نیرتمک و دص رد ۀ
ریازج
نازیم هب کیرلاب 30
دش تفای دصرد [
17 ] . یسررب شنت
ییاند نش یوآ هایگ سناس ا نازیم رب یکش خ زا هدافتس ا اب
شور داد نانننشن یرامآ یاه رد نازوتیک یناربج رثا هک
دام رب شنت طیارش یفنم تارثا شهاک ۀ
درکلمع و کش خ عمجت قیرط زا یزمنننسا میظنت کی رحت لی لد هب نغور
و نیلورپ تسا هتفای شیازفا دیپیل زادیسکارپ رطس شهاک
یم گرب یلولس ءاشغ یگچراپکی داجیا ثعاب هک دوش
[ 9 ] .
ت یننسررب أ
سناننسا نازیم رد دوک و آ آرننصم نازیم ریث
نشیوآ هنوگ یم ناشن
دهد رد هعرزم درکلمع نیرتشیب هک
آ رطس 67
یم تس د هب هعرزم تیفرظ دص رد دیآ
[ 3 ].
یذغت ۀ نازیم شیازفا بننس یغاب نننشیوآ هایگ ننسانم
نیب لومیت 1
/ 53 ات 7 / 62 دسرب دصرد [
22 ].
ت یسررب أ ریث
نوگ تابیکرت نازیم رب امد ۀ
یغاب ننننشیوآ داد نانننشن
رد
یام د 15 ج رد ۀ یتناننننس ی ترت هب دارگ
16.9 و 19.4
یامد رد و دنننش هدز نیمخت رتیل رب لوژورکیم 30
جرد ۀ
یترت هب دارگیتناس 33.9
و 27.1 یارب رتیل رب لوژورکیم
دش هدز نیمخت لورکاوراک و لومیت [
24 ].
آده نننسررب شهوژپ نیا ماجنا زا ی
اهزاین ی تنننسیز
میلقا ی یاند نش یوآ هایگ ی
صخش م و ناهفص ا ناتس ا رد
طیارننش هب هجوت اب هایگ نیا شیور دعتننسم قطانم ندومن میلقا ی تنننسا هقطنم ره .
ب هایگ ییوراد تیمها هب هجوت ا
جابترا و ییاند ننننشیوآ ییایفارغج شنکارپ و عیزوت
اب نآ
،یمیلقا و یکیژولوکا طیارنننش نییعت آده اب شهوژپ نیا
نوگ یشیور میلقا ۀ
رتسگ رد نشیوآ ۀ
ماجنا ناهفصا ناتسا
یم هک تف رگ هم ان رب رد دن اوت
و هن یهب تی ریدم و یزیر
عسوت ۀ دروم دنمشزرا هنوگ نیا شخب هدافتسا
ییارجا یاه
.دریگ رارق طبترم ور نیا زا
رد زین شهوژپ نیا هدافتننسا اب
قا تاعلاطا زا زاین یننسررب هب ناهفننصا ناتننسا یمیل
یاه
نوگ یمیلقا ۀ
هتخادرپ ییاند نش یوآ تس ا هدش
، نینچمه
،یمیلقا یاه زاین ساسا رب تاعلاطا متس یس زا هدافتسا اب
ییایفارغج
، هیحان تس یز یدنب تسا هتفرگ تروص یمیلقا
یم رارق یسررب دروم نآ جیاتن همادا رد هک دریگ
.
2 یسانش شور .
شنکارپ ینننسررب شهوژپ نیا آده هکنیا هب تیانع اب نوگ ۀ یارب یمیلقا طیارش تیوبلطم هب هجوت اب ییاند شیوآ
هاگتننسیا لک زا اذل ،تننسا هایگ نیا شیور یارب ناتننسا یاه
لاطم ۀع قیقد ور نیا زا .دش هدافتسا ناتسا یمیلقا طیارش رت
یننسانننشاوه تاعلاطا و رامآ زا هدافتننسا اب قیقحت نیا 30
و ناهفصا ناتسا یژولوتامیلک و کیتپونیس هاگتسیا ناتسا
،رواجم رود لوط اب یرایتخب لاحمراهچ ۀ
یرامآ 30 هلانننس
لکش .تسا هدش ماجنا (
1 ) هاگتسیا ییایفارغج تیعقوم یاه
طم دروم یم ناشن ناهفصا ناتسا رد ار هعلا .دهد
شهوژپ نیا رد هدافتننسا دروم یمیلقا رننصانع و لماوع یاه رییغتم لم انننش شراب هب جوبرم
و هن اه ام عومجم(
)...و یناراب یاهزور دادعت ،هنلااننس امد ،
لقادح ،طننسوتم(
،
و هنازور ،رثکادح )...
یبنننسن تبوطر ، ،لقادح ،طنننسوتم(
)...و رثکادح دیشروخ شبات ،
شبات تدش و یباتفآ تاعاس(
،)...و م ،...و ربا شنننشوپ ،داب تعرنننس و تمنننس یاهرییغت
یمیلقا سایقم رد هب هیوناژ هام هب جوبرم هناهام و هنلااننس
مین لداعم( درننس لننصف یگدنیامن ۀ
لوا همین و ید مود
هام و )یننسمننش لاننس رد نمهب هب نئوژ و یم ،لیروآ یاه
رد راهب لداعم( دشر لصف یگدنیامن هام و )یس مش لاس
دنیامن ناونع هب هیئوژ ۀ
مین لداعم( مرگ لصف ۀ
دادرخ مود
مین و ۀ مانلاننس رد ریت لوا ۀ
دروم و اختنا زین )یننسمننش
عومجم رد هک تفرگ رارق یس ررب 52
دش ر رب رثؤم رتماراپ
.دش هدافتسا ییاند شیوآ
لکش 1 . هاگتسیا ییایفارغج تیعقوم ناهفصا ناتسا یسانشاوه یاه
هتفریذپ ماجنا ریز حرش هب هلحرم دنچ رد شهوژپ نیا :تسا رد لحرم ۀ لوا هداد هط قن یاه یا
هاگ تنننسیا دروم یاه
ینننسررب شور زا هدافتنننسا اب
نورد یاه
1یبای هداد هب یاه هنهپ
و هدش لیدبت یا هشقن
.دیدرگ هیهت یناکم عیزوت یاه
شور نای م زا نورد فلتخم یاه
زا شهوژپ نیا رد یبای
نورد شور یبای
2IDW
لصاف نزو(
ۀ )سوکعم .دش هدافتسا
شور نیا یرتنننشیب نزو دروآرب هطقن هب کیدزن جاقن هب
1 Interpolation
2 Invers Distance Weight
یم هداد رترود جاقن هب ات دونننش و
تأ دیدپ ریث ۀ اب رظن دروم
یم شهاک ،هلصاف شیازفا دبای
.
لحرم ۀ مهم نییعت مود هایگ دنننشر رب رثؤم لماوع نیرت
تسا نشیوآ شنکارپ رب رثؤم لماوع نیرتمهم نییعت تهج .
شور زا ییاند نننشیوآ هایگ یلماع لیلحت
.دننش هدافتننسا
هداد یور رب یلماع لیلحت یاه
هتخای یا رب و ناتنننسا لک
داعبا هب یننسیرتام یور 52
× 2500 یترت نیدب .دننش ماجنا
نوتس نآ رد هک ( اه
52 و یمیلقا یاهرتماراپ آرعم )نوتس
فیدر ( اه 2500 آرعم )فیدر هداد ریداق م
نای م یاه یبای
ره رد هدش ناکم
)هتخای(
یم .دنشاب یلماع لیلحت یفاشتکا
یم کم ک ققحم هب اه ریغتم زا یدای ز مجح ات دن ک
ار هب
م دادع ت ح
لم اع زا یدود ده د شهاک اه
شور نیا رد .
لماع رد اهرییغتم یم هص لاخ اه
لماع زا هک یروط هب دنوش
یم شهاک سنایراو دصرد یدعب لماع هب لوا ور نیا زا .دبای
یم رارق یلوا لماع رد هک ییاهرییغتم ت دنریگ
ریثأ رتراذگ زجت زا شیپ اما .دنتنننسه
ی ۀ زا ،یلماع نومزآ
KMO1
یارب
صیخش ت هداد ندوب س انم
یلماع لیلحت یارب اه هدافتس ا
.دننننش رام آ رادق م ۀ
نیب هراومه نومزآ نیا 0
و 1 رییغت
یم یتروننص رد .دنک زا رتمک هرامآ نیا رادقم هک
5 / 0 دننشاب
هداد رادقم رگا ،دوب دنهاوخن نننسانم یلماع لیلحت یارب اه
نیب نآ 5 / 0 ات 69 / 0 یم دنننشاب هب رتنننشیب جایتحا اب ناوت
یتلاح رد ًاتیاهن و تخادرپ یلماع لیلحت هرامآ نیا رادقم هک
زا شیب 7 / 0 دش اب
، یم یگتس بمه تفگ ناوت وم یاه
ج رد دو
هداد نیب لیلحت یارب اه یم نننسانم یلماع
دننننشاب . جیاتن
هداد تیافک یننسررب صیخننشت یارب رننضاح شهوژپ رد اه
لودج رد یلماع لیلحت شور زا هدافتننسا (
1 ) هداد ناننشن
صخاش رادقم نوچ لودج نیا ساسا رب .تسا هدش
KMO
زا 7 / 0 یم تسا رتگرزب یارب هنومن مجح تفگ ناوت
هدافتسا
یلماع لیلحت شور زا .تسا یفاک
لودج 1 . نومزآ تلتراب وKMO
تهج صیخشت بسانم ندوب هداد اه ارب ی لیلحت لماع ی
ددع رسیک یام ی ر رد دروم تیافک هنومن ریگ ی 738
/ 0
نومزآ تلتراب رادقم
بیرقت ی اک ی روکسا 73510
هجرد دازآ ی 105
یرض رادانعم ی 000
/ 0
م لیلحت شور زا لماع جارختسا یارب ؤ
فل ۀ عون اب یلصا
نارود دادعت اب و یگتننسبمه سیرتام 25
هدننش هدافتننسا
.تس ا زا نینچمه کلام
یاه دننام یض ایر کلام
رزیاک ای
نومزآ یرکننسا لتک
یارب هگن نتننشاد لماع
اه هدافتننسا
دیدرگ آده .
زا شخرچ لماع اه ندیننسر هب
کی راتخاننس
هداس یلماع تس ا
. رد لیلحت
،یلماع یاهراتخاس یلماع
یددعتم یارب
کی سیرتام یگتننسبمه
دوجو نیلوا .دراد
لماع
ًابلاغ کی لماع یلک تننسا هک مامت ای رثکا اهریغتم
راب یلماع ییلااب یور نیا لماع لماع .دراد یدعب یاه
ًلاومعم ود یبطق تنننسا و یاهراب یلماع تبثم و یفنم هتش اد
و لباق ریس فت یمن دش اب . اب داجیا
،شخرچ راتخاس
یلماع نننشور رت م ی شخرچ زا رننضاح شهوژپ رد .دوننش
سکام یراو .تنننسا هدنننش هداف تنننسا2
شور زا نینچمه
بساحم یارب نویسرگر ۀ
رمن ۀ رادقم و هدش هدافتسا یلماع
زا رتگرزب هدش جارختسا یلماع راب 6
/ 0 .تسا هدش روظنم
لحرم ۀ هنهپ :موس نشیوآ هاگشیور یمیلقا تسیز یدنب
.تسا هشوخ لیلحت شور زا روظنم نیا یارب هلسلس ای یا
.دش هدافتس ا یبتارم هش وخ
هش وخ لیلحت( یدنب یارب )یا
هلئس م لح یم حرط یا
نتشاد تسد رد اب نآ رد هک دوش
هنومن زا یا هزادنا و هدهانننشم n
یریگ ره یور رب ریغتم P
1 Kaiser-Meyer-Olkin
2 Varimax
یم ،هدهانننشم سلاک رد ار )دارفا( تادهانننشم ناوت
ییاه
هننشوخ(
هورگ )ییاه لخاد رد هباننشم دارفا هک دومن یدنب
هنننشوخ .دنریگ رارق سلاک کی یم یدن ب
نتفای رد دناوت
هورگ کمک یعقاو یاه دشاب زاس
تسا نکمم اما ،
هورگ یاه
طباور رگنای ب ًلاام تحا هک دن ک داج یا یراظ تنا لب اق ریغ ب و دوب دهاوخ یدیدج قیقد ینننسررب دروم دیا
رارق یرت
نریگ .د هشوخ شور زا شهوژپ نیا رد یبتارم هلسلس یدنب
.دیدرگ هدافتس ا هش وخ شور رد
هب ،یبتارم هلس لس یدنب هشوخ
نآ تیمومع نازیم ساسا رب ییاهن یاه اه
یراتخاس
هلننسلننس
ًلاومعم ،یبتارم هب
تروننص یتخرد تبننسن هداد
یم دوش . نیا تخرد هلسلس یبتارم ار مارگودند یم1
دنیوگ .
لحرم ۀ یگژیو لیلحت و جارختننسا مراهچ تننسیز یاه
و هدنننش نییعت یمیلقا یحاون رد ننننشیوآ یهایگ یمیلقا ننشقن نابطنا یننسررب ۀ
ننشقن اب نننشیوآ هاگننشیور ۀ
تننسیز
تنسا ناهفنصا ناتنسا یفارگوپوت و یمیلقا لکنش رد .
( 2 )
هنومن .تسا هدش هداد ناشن ییاند نشیوآ زا یا
لکش 1 . ییاند نشیوآ یفرعم [
8 ]
3 . جياتن
نامه یسررب روظنم هب ،دش هراشا راک شور رد هک روط
و لماوع مامت رثا تنننسا مزلا شیوآ هایگ یمیلقا یاهزاین ( یمیلقا رننصانع 52
)رییغتم رب عیزوت ای روننضح هایگ
دروم
و هدیچیپ و لکننشم راک هتبلا هک دریگ رارق یننسررب هارمگ
هدن نک یا دوب ده اوخ .
مهم دوب مزلا ور نیا زا لم اوع نیرت
رگید یترابع هب ای و ددرگ صخش م هنوگ نیا دش ر رب رثؤم رصانع و لماوع همه رثا ار
هصلاخ لماع دنچ رد رک
یارب .د
مهم صیخنننشت و دنننشر رب رثؤم یمیلقا لماوع نیرت
ومن
،نش یوآ 52
هاگتس یا رد یمیلقا رییغتم یس ررب دروم یاه
، یرازفا مرن طیحم رد یلماع لیلحت زا
SPSS_23
هدافتننسا
.دنننش یلماع لیلحت یجورخ زا لنننصاح جیانن یارب
52
کارتشا لودج یجورخ هب رجنم ادتبا رد یمیلقا رییغتم اه
یم ندروآ زا هلاقم مجح تیدودح م لی لد هب هک .دونننش
و لودج آرص ریسفت
یم رظن .دوش زا لماع جارختسا یارب
م لیلحت شور ؤ
فل ۀ اب و یگتننسبمه سیرتام عون اب یلننصا
دادعت 25 .دش هدافتس ا سکامیراو نارود سنایراو یس ررب
هدننش نییبت 52
یمیلقا رتماراپ لودج یور رب یمیلقا
( 2 )
یم ناش ن دهد
جنپ لماعت لص اح ناهفص ا ناتس ا میلقا هک
یم فلتخم لم اع هژیو ریداق م یاراد هک یلماوع .دنننشاب
زا رتنننشیب 1
هک یلماوع و هدنام یقاب لیلحت رد دنتنننسه
1 Dendogram
زا رتمک هژیو ریداقم یاراد 1
دنتسه
، هدش جراخ لیلحت زا
روضح نوچ آ
ن .دش دهاوخن سنایراو رتش یب نیبت ثعاب اه
لماوع یترت نیا هب 1
ات 5 یترت هب 368
/ 58 ، 070 / 18 ،
956 / 7 ، 130 / 5 و 834 / 2 نییبت ار سناننیراو دننننصرد
یم یترت هب سکامیراو شخرچ زا سپ هک دننک 947
/ 40 ،
472 / 28 ، 268 / 11 ، 644 / 8 و 998 / 2 ار سنایراو دنننصرد
.دننندرک نییبت زا شیب لننماوع نیا عومجم رد
357 / 92 یم نییبت ار سنایراو لک زا دص رد
لکش رادومن .دننک (
2 )
اب جابترا رد ار هژیو ریداقم تارییغت لماع
یم ناشن اه .دهد
یم هدهاننشم رادومن هب هجوت اب هب مجنپ لماع زا هک دوننش
یم مک هژیو رادقم تارییغت دعب یم نیاربانب .دوش
جنپ ناوت
رد ار شقن نیرتنننشیب هک مهم لماوع ناونع هب ار لماع .دومن جارختسا دنراد سنایراو نییعت
لکش 2 . لماع هژیو ریداقم تارییغت رادومن اه
هب لماوع اب اهریغتم زا کیره یگتنننسبمه هب هجوت اب لماع ،هدمآ تننسد مان اه
هدننش فیرعت و یراذگ نیا هب .دنا
شراب لماع یترت 36
/ 58 اهریغتم لک سنایراو زا دننصرد
و شخرچ زا لبق ار 97
/ 40 سنایراو زا دصرد اهریغتم لک
یم نییبت شخرچ زا دعب ار یننشیامرننس یامد لماع .دنک
07 / 18 و شخرچ زا لبق اهریغتم لک سنایراو زا دنننصرد
47 / 28 ار شخرچ زا دعب اهریغتم لک سنایراو زا دنننصرد
یم نییبت ت رگناش ن امد لماع یناکم یوگلا .دنک
أ تبثم ریث
یکان ربا لماع .دراد هق طنم رد یفنم و 95
/ 7 زا دنننصرد
و شخرچ زا لبق اهریغتم لک سنایراو 26
/ 11 زا دنننصرد
یم نییبت ار شخرچ زا دع ب اه ریغتم لک سنای راو .دن ک
داب لماع 13
/ 5 زا لبق اهریغتم لک سنایراو زا دنننصرد
و شخرچ 64
/ 8 زادع ب اه ریغتم لک سنای راو زا دنننصرد
یم نییبت ار شخرچ دننینننشروخ شباننت لننماننع .دنننک
83 / 2 هریغتم لک سنایراو زا دنننصرد و شخرچ زا لب ق ا
99 / 2 ار شخرچ زا دعب اهریغتم لک سنایراو زا دنننصرد
یم نییبت لودج( دنک
2 .)
3.1 هنهپ . اگشيور یهايگ ميلقا تسيز یدنب نشيوآ ه
هقبط یارب یلماع لیلحت یجورخ جیاتن ،یمیلقا یدنب
رد 130000 اب ناهفننصا ناتننسا رطننس هتخای
زا هدافتننسا
هننشوخ لیلحت دراو شور اب یبتارم هلننسلننس یا
هورگ1
یدنب
هورگ لصاح دش ( لکش رادومن یور رب یدنب
3 هداد ناشن )
1 Ward
تننسیز قطانم ،انبم نیمه رب .تننسا هدننش یهایگ میلقا
.دندیدرگ کیکفت صخش م هورگ جنپ رد نش یوآ هاگش یور مان و ییامد لاغ طیارننش هب هجوت اب هورگ جنپ نیا یراذگ ماجنا یلماع لیلحت زا جتنم لماع جنپ هب هجوت اب و یش راب
تسیز ۀیحان جنپ یترت نیا هب .دش شراب رپ ،یهایگ میلقا
همین ،درس و یربا و کش خ ،یداب و کش خ ،درس کش خ
( لکش .دیدرگ نییعت مرگ و کشخ زین 4
هنهپ ۀشقن ) یدنب
ار ناهفص ا ناتس ا ییاند نش یوآ هایگ یش یور میلقا تس یز ناشن یم .دهد
لودج 2 . لماوع طسوت ندش نییبت سنایراو دصرد 1
ات 5
لکش 3 هشوخ هب طوبرم مارگوردند . هاگتسیا یدنب
یبتارم هسلس لیلحت ساسا رب ناتسا یاه
لکش 4 هنهپ ۀشقن . یدنب
رد ییاند نشیوآ هایگ یشیور میلقا تسیز ناهفصا ناتسا
یلماع یاهزایتما یننسررب رد لماوع زا کی ره
5 یحان ۀ
میلقا رامش لودج رد ناهفص ا ناتس ا رد نش یوآ یش یور ۀ
( 2 ) نانننشن دنهد ۀ رد یمیلقا رنننصانع زا کی ره تیمها
مان لکنننش و یراذگ نهپ ره یریگ
ۀ تنننسا یمیلقا نیا هب .
یحان رد یترت ۀ
،یننشیامرننس یامد لماع درننس شرابرپ مهم شراب و یکان ربا
شیوآ ومن و دنننشر رد لماوع نیرت
یم دنش اب . هک یتروص رد یحان رد
ۀ همین لماع درس کش خ
جرد یاراد یکانربا و شراب و یش یامرس یامد ۀ
تیمها 1
ات 3 رتمک نننشیوآ دننشر هک یحاون رگید رد اما .دنتننسه
وع نیا زایتما زا تسا ما
.تسا هدش مک ل
لودج 2 . هنهپ یلماع تازایتما نیگنایم ناهفصا ناتسا یمیلقا فلتخم یاه
یمیلقا یحاون یلماع تازایتما نیگنایم
یمیلقا یحاون مان لماع
1 شراب لماع
2 یشیامرس یامد لماع
3 یکانربا لماع
4 داب لماع
5 دیشروخ شبات
هیحان 1 درس و شراب رپ
254 / 0 796
/ 3 800
/ 0 015
/ 0 - 125
/ 0 -
هیحان 2 کشخ همین
درس و 351
/ 1 320
/ 1 334
/ 0 - 561
/ 0 - 576
/ 0
هیحان یداب و کشخ 3
248 / 0 258
/ 0 - 251
/ 0 354
/ 0 127
/ 0 -
هیحان 4 یربا و کشخ
084 / 0 - 692
/ 0 - 538
/ 1 529
/ 1 - 647
/ 0 -
هیحان 5 مرگ و کشخ
550 / 0 - 209
/ 0 - 717
/ 0 - 119
/ 0 226
/ 0
لودج نینچمه (
3 ) یم نانشن یمیلقا یحاون دهد
1 و
2 همین و درس شرابرپ ینعی عفترم قطانم هب درس کش خ
دراد صاننصتخا .
یترت هب قطانم نیا رد عافترا طننسوتم
2110 و 2137 شراب یاراد یترت هب هک تننسا رتم 726
و 422 یلیم یامد طنننسوتم و رتم هنلاانننس
3 / 12 و 9 / 11
جرد ۀ یم سویننسلننس قطانم نیا لاغ یگژیو اذل .دنننشاب
یحان هنس زا هک تنسا ندوب درنس و شرابرپ ۀ
ناتنسا رگید
قطنم هس .تس ا کیکفت و زیمت لباق ۀ
یاراد رگید یمیلقا زا رتلااب یامد طسوتم
15 جرد ۀ عافترا و سویسلس 1000
ات 1570 نلااس شراب طسوتم و دنتسه رتم ۀ
رتمک زا 150
یلیم یم رتم .دشاب
لودج 3 . هنهپ زا کی ره رد هیلوا یاهرییغتم نیگنایم ریداقم یمیلقا یاه
یمیلقا یحاون یمیلقا یحاون مان
عافترا طسوتم هنلااس یامد
لقادح یامد هنااس رثکادح یامد
هنلااس هنلااس شراب
یبسن تبوطر هنلااس
یحان ۀ 1 درس و شراب رپ
7 / 2110 3
/ 12 5
5 / 19 9
/ 726 3
/ 44
یحان ۀ 2 همین کشخ درس و 2
/ 2137 9
/ 11 4
/ 4 3
/ 19 2
/ 422 6
/ 43
یحان ۀ 3 یداب و کشخ
5 / 1571 8
/ 15 9
6 / 22 6
/ 149 3
/ 37
یحان ۀ 4 یربا و کشخ
1226 3
/ 17 2
/ 10 3
/ 24 6
/ 144 7
/ 39
یحان ۀ 5 مرگ و کشخ
3 / 1312 7
/ 17 7
/ 10 7
/ 24 8
/ 90 1
/ 34
نامه جیاتن هک روط یم ناش ن
،دنهد نوگ ۀ ییاند نش یوا
تبوطر و سانم شراب یاراد هک درس و عفترم قطانم رد یم لااب اتفآ رادقم و داب تعرس .دراد یرتهب دش ر ،دش اب هتش اد شیور هایگ نیا هک یقطانم رد زین رتش یب طس وتم
یم هدهاش م
ًاتدمع شیوآ هاگش یور هکنیا هب هجوت اب .دوش
ن رد درس شرابرپ یمیلقا یحاو و
همین هدهاشم درس کشخ
یگژیو رک هب ،هدیدرگ هتخادرپ هیحان ود نیا یمیلقا یاه
یم .دوش :درس و شراب رپ هیحان یحان
ۀ دودح درس و شراب رپ
48 / 4 یم لماننش ار ناتننسا لک زا دننصرد لداعم هک ددرگ
92 / 4745 تمویلک یم ناهفنصا ناتنسا زا عبرم ر نیا .دنشاب
هقطنم هداد صانصتخا دوخ هب ناتنسا زا ار مهنس نیرتمک تسا هدش عقاو ناتسا رغ و ونج رد هقطنم نیا .تسا
رهش و تس ا ن اه رهش نودیرف و مریمس ی یم رب رد ار
دریگ .
رطننس زا عافترا نیگنایم هقطنم نیا رد ایرد
7 / 2110 رتم
یم لکش .دش اب رامش
ۀ ( 5 ) یم ناش ن ار هقطنم نیا .دهد
یامرس یامد لماع زایتما نیگنایم اب یش
79 / 3 اب یکانربا ،
8 / 0 اب شراب و 254
/ 0 بتر ۀ لکش رد ار موس ات لوا یریگ
ت رگنایب هلئسم نیا .تسا هتشاد هیحان نیا میلقا أ
یریذپریث
یم امد لماع زا هقطنم میلقا شبات و داب لماع ود .دنننشاب
یم هقطنم نیا رد یفنم زایتما یاراد دینننشروخ .دننننشاب
یامد طننسوتم هقطنم نیا
28 / 12 یتناننس عومجم و دارگ
نلااس شراب ۀ
93 / 726 یتناس میس قت .تس ا هدوب رتم یدنب
ود شور هب یم یفرعم وطرم ار هقطنم نیا نترام
اب .دنک
قطنم مان هب هقطنم نیا لماوع نیا هب هجوت ۀ
و شراب رپ
مان درس .دیدرگ یراذگ
همین :درککس و کککشخ تنننسیز ۀیحان
یهایگ میلقا
همین کشخ دودح درس و 47
/ 6 لماش ار ناتسا لک زا دصرد
یم لداع م هک ددرگ 62
/ 6850 نات نننسا زا عبرم رنمویلک
یم ناهفنننصا یبرغ ونج و ونج رد هقطنم نیا .دنننشاب
ناتس رهش لماش و تس ا هدش عقاو ناتس ا ،ناگیاپلگ یاه
یم مریمس ناتسرهش یلامش تمسق و ناراد ،راسناوخ .دشاب
د رطننس زا عافترا نیگنایم هقطنم نیا رد ایر
21 / 2137 رتم
یم یرتشیب عافترا طسوتم یاراد قطانم رگید نیب هک دشاب
یم ( لکش .دشاب 6
رد ار هقطنم نیا یمیلقا تسیز تیعقوم )
یم ناشن ناتسا .دهد
و یشیامرس یامد لماع ،هیحان نیا رد
یلماع یاهزایتما نیگنایم اب یترت هی شراب 32
/ 1 و 35 / 1
یثأت ۀدنهد ناشن ، تسیز یریذپر
ود نیا زا هقطنم نیا میلقا
یم لماع زایتما یاراد هیحان نیا رد داب و یکانربا .دنننشاب
یم یفنم هقطنم نیا یامد طسوتم .دشاب
86 / 11 سویسلس
هن لاانننس شراب عومجم و 15
/ 422 یلیم .تنننسا هدوب رتم
میننسقت همین ار هقطنم نیا نترامود شور هب یدنب کننشخ
یم یفرعم سیاقم رد .دنک
تسیز ۀیحان اب ه و شراب رپ یمیلقا
شهاک دوجو اب هی حان نیا ،درنننس 58
،شراب یدنننصرد
زا یکی هک ،تنننسا زراب هیحان نیا رد امد شهاک نانچمه یحاون رگید هب تبنننسن هیحان نیا ندوب عفترم نآ لیلاد
یم یمیلقا مان هب هقطنم نیا لماوع نیا هب هجوت اب .دنننشاب
همین ۀقطنم مان درس و کشخ
اذگ .دیدرگ یر
لکش 5 . قطنم ۀ ت و درس و شراب رپ أ
لکش رد یمیلقا لماوع ریث نآ یریگ
لکش 6 همین ۀقطنم . لکش رد یمیلقا لماوع ریثأت و درس و کشخ
نآ یریگ
3.2 . رييیتم و وللماوع نييعت رد یميلقا یالله
هاگشيور هنوگ یاه
نننشقن نابطنا اب ۀ
شنننشوپ ییاند ننننشیوآ
نننشقن اب ۀ
تسیز هت یمیلقا نوگ یاراد قطانم یگژیو ،هدش هی
ۀ شیوآ
صخنننشم هن وگ نیا زا یراع قطان م نینچمه و ییان د زایتما .دیدرگ هتخای
مه اب دنراد رارق هورگ کی رد هک ییاه
ش عمج روتکاف زا کی مادک دوش صخشم ات د کی ره رد اه
لکش .دنرادروخرب یرتش یب زایتما زا یحاون زا رامش
ۀ ( 7 ) ننشقن
ۀ نوگ شنکارپ ۀ
رطننس رد ار ییاند نننشیوآ یهایگ
یم ناننشن ناهفننصا ناتننسا نامه .دهد
هدهاننشم هک روط
یم شیور یراون تروص هب ونج ات رغ زا هنوگ نیا دوش ات رغ لامننش زا یکیراب راون تروننص هب نینچمه هتننشاد
ونج .تنسا هدنش هدینشک نرنش نا
نشقن نابط ۀ
شنکارپ
نوگ ۀ نننشقن اب ییاند ننننشیوآ یهایگ ۀ
ناتنننسا یفارگوپوت
،ناهفننصا نهد ناننشن
ۀد قطانم رد لوننصحم نیا دننشر
یناتسهوک .تسا
لکش 7 . نوگ شنکارپ ۀ
ناتسا یناتسهوک یحاون اب یشیور قطانم قابطنا و ناهفصا ناتسا حطس رد ییاند نشیوآ
3.3 . ان م رد یميلقا وم اوع نيگناي م یلللسررب
نوگ دقاف و دجاو ۀ
یياند نشيوآ
نوگ شیور رطننس ۀ
آ و ونج ات رغ زا ییاند نننشیو
زا یکیراب راون تروننص هب نینچمه ونج ات رغ لامننش
هنوگ نیا .تس ا هدش شرازگ یقرش 83
/ 18740 ک
لی رتمو دودح( ای عبرم
7 / 17 دودح رد هک ناتسا رطس زا )دص رد
تسا هتفرگرب رد ار [
15 ] . هب هجوت اب هتخای
نآ رد هک ییاه
هتشاد شیور ییاند شیوآ هایگ
، یم هایگ نیا تفگ ناوت رد
طس وتم عافترا
1973 عافترا ات رثکادح و دراد ومن و دش ر
2471 هک تس ا نیا رگناش ن هک تس ا هدش هدید زین رتم رادقم طننسوتم نینچمه .تننسا یناتننسهوک یهایگ شیوآ
هایگ نیا دشر یارب هنلااس شراب 4
/ 349 هک تسا رتمیلیم
کننشخ و ینابایب قطانم رد هایگ نیا هک تننسا نیا رب لاد یمن تفای وتم .دوش
نآ زاین دروم یامد طس 95
/ 12 جرد ۀ
یتناننس اب .تننسا دارگ لقادح رد هایگ نیا هک نیا هب هجوت
یامد 7 / 5 یم هدنننش هدید زین هب مواقم یهایگ تفگ ناوت
یم امرس .دشاب
8 / 41 ،دصرد رادقم سانم تبوطر طسوتم
یبس ن هایگ نیا دش ر یارب .تس ا
یارب داب س انم تعرس
لونننصحم دنننشر 5
/ 4 رثکادح ریز هک تنننسا هیناث رب رتم .تس ا یمیلقا شیاس آ طیارش رد للاخا یارب داب طس وتم
طنسوتم یاهزور دادعت
هب زاین دینشروخ شبات 6
/ 232 زور
طننسوتم اب قطانم رد هایگ نیا نینچمه .تننسا 103
زور
.دراد یبوخ دننشر ،نادنبخی یلقا یاهزاین یلک یننسررب
یم
لودج رد (
4 ) نوگ دقاف و دجاو قطانم رد ۀ
ییاند نننشیوآ
دنهد ناشن ۀ
همین قطانم رد هایگ نیا هک تسا نیا کشخ
.دراد یبوخ شیور درس
لودج 4 . نوگ دقاف و دجاو قطانم رد یمیلقا لماوع نیگنایم ۀ
ییاند نشیوآ
رییغتم هنوگ یاراد قطانم
قطانم هنوگ دقاف
عافترا 4
/ 1973 9
/ 1340
هنلااس یامد 9
/ 12 4
/ 17
هنلااس لقادح یامد 7
/ 5 5
/ 10
هنلااس رثکادح یامد 2
/ 20 3
/ 24
هنلااس شراب 4
/ 349 1
/ 108
هنلااس نادنبخی 4
/ 103 9
/ 57
هنلااس یبسن تبوطر 8
/ 41 3
/ 35
4 . هجيتن و ثحب یريگ
نننشیوآ یور رب کنیا هک تننسا یناهایگ زا یکی ییاند
دراد رارق ضارقنا زمرق طخ [
26 ] یگ نیا . ییوراد صاوخ ها
هداعلا نوف راد یا
نآ زا یموب مدرم نونک ات هتشذگ زا هک د
یم هدافتنننسا ییوراد هایگ کی ناونع هب رب ملع اب .دننک
نیا لیننسناتپ ییاننسانننش هک یاه
تننسیز هقطنم ره یمیلقا
یم یهایگ شش وپ تیعض و دوبهب تهج رد دناوت یعترم و
عس وت و ۀ نآ زا یکی ناونع هب ناهفص ا ناتس ا ،دش اب دیفم
هاگ نننشیور .تفرگ رارق هع لاط م دروم های گ نیا یاه
جیات ن
یور رب یلماع لیلحت 52
دنننشر رب رثؤم یمیلقا رنننصنع
داد ناشن ییاند نشیوآ لقا
ی م لماعت لصاح ناهفصا ناتسا
فلتخم لماع جنپ م
ی دننشاب هک نیا شخرچ زا سپ لماوع
یترت هب سکامیراو 947
/ 40 ، 472 / 28 ، 268 / 11 ، 644 / 8
و 998 / 2 دن درک نییبت ار سنای راو دنننصرد اب .
هج وت هب
گتنننسبمه ی
ره ی ک زا غتم ی اهر ،هدمآ تنننسد هب لماوع اب لماع
اه مان اب ،یکانربا ،یش یامرس یامد ،شراب ؛لماع یاه
دیشروخ شبات و داب مان
راذگ ی و رعت ی ف دندش . شراب لماع
ییاهنت هب هک 947
/ 40 زا دننصرد لک
ار اهرییغتم سنایراو
یم نییبت دنک
مهم ناونع هب اذل و دنننشر رد لماع نیرت
.تس ا ییاند نش یوآ یش یامرس یامد
نییبت اب 472
/ 28
سنایراو دنننصرد بتر رد
ۀ .دراد رارق دعب ،یکانربا نینچمه
نییبت اب دینننشروخ شبات و داب شزو 268
/ 11 ، 644 / 8 و
998 / 2 دشر رد رثؤم لماوع یدعب هبتر رد سنایراو دصرد
یم ییاند نشیوآ .دنشاب
قطانم نییعت مهم ساس ا رب
دش ر رب رثؤم لماوع نیرت
شیوآ رد ییاند اب ناهفص ا ناتس ا
کینکت هلس لس لیلحت
یبتارم
، ییانننساننننش هب یهتنم یحان جنپ
ۀ میلقا تنننسیز
یهایگ درننس و شراب رپ ؛ ،
همین کننشخ و
درننس ، و کننشخ
یداب ، و کشخ یربا
، و کشخ مرگ
دش هک اب جیاتن قیقحت
[ 16 ] هک ناتس ا ناهفص ا گژیو ساس ا رب ار
ی اه ی تس یز
میلقا نانننسنا ی هب 5 هیحان هورگ دنب ی هدرک نابطنا دراد .
مان راذگ ی نیا جنپ هورگ اب هجوت هب طیارننش لاغ
یامد ی و
ش راب ی و اب هجوت هب جنپ لماع جتنم زا لحت ی ل لماع ی ماجنا
دنننش . نننشقن اب نآ نابطنا و یمیلقا طیارنننش هب هجوت اب ۀ
،دی درگ صخنننشم ییای ند شیوآ عیزوت و شنکارپ حاون
ی
میلقا ی 1 و 2 نعی ی درس کش خ همین و درس شرابرپ هک
هب قطانم عفترم صاصتخا دراد
و ر و هایگ نیا یلصا هاگشی
تنننسا . طنننسوتم عافترا
رد نیا قطانم هب یترت 2110 و
2137 رتم تنننسا هک هب یترت اراد ی شراب 726 و 422
لیم ی رتم و طنننسوتم امد
ی هنلاانننس 3
/ 12 و 9 / 11 جرد ۀ
سویس لس م
ی دنش اب گژیو اذل . ی
شرابرپ قطانم نیا لاغ
یحان هس زا هک تس ا ندوب درس و ۀ
زیمت لباق ناتس ا رگید
.تننسا کیکفت و هننس
قطنم ۀ میلقا ی رگید نننشیوآ دقاف
اراد ی طسوتم امد ی رتلااب زا 15 جرد ۀ سویسلس و
عافترا
1000 ات 1570 رتم دنتسه و طسوتم شراب هنلااس رتمک
زا 150 لیم ی رتم م ی دننشاب . یحان ۀ رپ شراب و درننس دودح
48 / 4 دننصرد زا لک ناتننسا ار لماننش م ی ددرگ هک لداعم
92 / 4745 لک ی رنمو عبرم زا ناتسا ناهفصا م ی دشاب . هچرگا
ای ن هقطنم رتمک ی ن مهس دص رد زا تحاس م ناتس ا
ار هب
تننسا هداد صاننصتخا دوخ مهم یلو
قطنم نیرت ۀ
یمیلقا
تسا ییایند نشیوآ هاگشیور ا .
ی ن ونج رد هقطنم و
رغ
ناتسا عقاو هدش تسا و ناتسرهش اه
ی مس ی مر و رف ی نود
رهش ار رد رب م ی دریگ . م ی گنا ی ن عافترا زا رطس رد یا رد ا ی ن
هقطنم 7 / 2110 رتم م ی دننشاب . لماع امد ی امرننس ی ننش ی اب
م ی گنا ی ن تما ی زا 79 / 3 بتر ۀ لوا لکش رد ار گ
ی ر ی لقا ی م ا ی ن
حان ی ه هتننشاد تننسا . ای ن هلئننسم ب ی رگنا ت أث ی ذپر ی ر ی لقا ی م
هقطنم زا لماع امد م ی دش اب . نیمود یحان ۀ شیور دعتس م
یحان ،نشیوآ ۀ
تسیز میلقا هایگ ی ن ی هم درس و کشخ تسا
هک دودح 47 / 6 م لماش ار ناتس ا لک زا دص رد ی
ددرگ و
لداعم 62 / 6850 لک ی رنمو م ناهفصا ناتسا زا عبرم ی
دشاب .
ای ن هقطنم رد ونج و ونج برغ ی ناتسا عقاو هدش تسا
و لماش ناتسرهش اه
ی اپلگ ی
،ناگ
،راسناوخ ناراد
و تمسق
لامننش ی ناتننسرهننش مننس
ی مر م ی م .دننشاب ی گنا ی ن زا عافترا
رد رطس یا ا رد ی ن هقطنم 21 / 2137 م رتم ی دش اب ب هک ی ن د
ی رگ اراد قطانم ی
ب عافترا طسوتم ی
رتش ی م ی دشاب . لماع
امد ی امرننس ی ننش ی و شراب ی ه ترت ی اب م ی گنا ی ن تما ی اهزا ی
لماننع ی 32 / 1 و 35 / 1 ، ناننننشن دنننهد
ۀ ننت أث ی ذننپر ی ر ی
تننسیز میلقا ا ی ن هقطنم زا ا ی ن ود لماع م ی دننشاب نیا هب .
عومجم رد یترت 54
/ 11596 ای عبرم رتمولیک دودح
11
.تسا ییاند نشیوآ هاگشیور دعتسم ناتسا تحاسم دصرد مهم ینننسررب ننیحاننن ره رد دننننشر لننماوع نیرت
ۀ
تس یز ،داد ناش ن یمیلقا نیگنایم اب شیامرس یامد لماع
زایتما 55 / 2 ت نیرتنننشیب أ
گنایم اب داب لماع و تبثم ریث نی
28 / 0 - ب ن وگ شنکارپ رد یفنم زای تما نیرتلاا ۀ
ننننشیوآ
هنوگ یاراد قطانم رد ییاند ،وس رگید زا .دراد
مد لماع یا
یش یامرس زایتما نیگنایم اب
39 / 0 ، ت نیرتش یب یاراد أ
یث ر
یکانربا لماع و یفنم زایتما نیگنایم اب
35 / 0 نیرتنننشیب
تأ ار تبثم ریث هنوگ دقاف قطانم رد
انم رد .تسا هتشاد قط
طسوتم روط هب هنوگ یاراد 103
لاس زا زور دنبخی اب ار
نا
هک هدرک یرپس یم ناشن
امرس یهایگ ،ییامد نشیوآ دهد
.تننسا تننسود زایتما نیگنایم اب شراب لماع
8 / 0 بتر رد ۀ
هنوگ یاراد قطانم رد زایتما مود تننسا
یتروننص رد رد هک
هنوگ دقاف قطانم شراب لماع ،
زایتما طسوتم یاراد 07
/ 0 -
یم ب اب هارمه یاهزور دادعت نیگنایم .دش اب هنلااس شرا
د ر
هنوگ یاراد قطانم 46
زور شراب طس وتم و 349
یلیم رتم
یم هک یلاح رد دش اب هنوگ دقاف قطانم رد
33 زور ادقم و ر
هنلااس شراب 108
یلیم رتم یم .دشاب
هایگ نیا هاگننشیور طننسوتم عافترا 1973
ات و تننسا
عافترا 2479 ب رتم ه یم منننشچ تاقیقحت جیاتن اب هک دروخ
[ 12 و 25 ] مه نینچمه .دراد یناوخ یاننمد طنننسوتم
هایگ نیا ینننشیور 9
/ 12 اب هک تنننسا هجرد جیاتن
قیقحت
[ 19 ، 22 و 25 ] مه .دراد یناوخ یس ررب
داد ناش ن اه ش قن
ۀ
نوگ شنکارپ ۀ
ییاند نننشیوآ ننشقن اب
ۀ تننسیز یمیلقا زین و
ش قن ۀ دنهد ناش ن و هتش اد نابطنا یفارگوپوت ۀ
شرتس گ
هنوگ نیا ناتس ا رغ و یبرغ ونج ، ونج رد
رب قبطنم
یحان ۀ درس و شرابرپ یهایگ یمیلقا تسیز تسا
. نینچمه
هکل ترونننص هب هایگ نیا یقرنننش ونج رد یکچوک یاه
ناتس ا یحان رد ۀ همین یمیلقا تس یز درس و کش خ
هدید
دراد شیور رهنننش یلک روط هب .
ناتنننس نودیرف نوچ ییاه
آارطا و همیم ،مریمننس ،ناراد ،ناگیاپلگ ،راننسناوخ ،رهننش فجن
آ هایگ نیا شیور یلصا هاگتساوخ داب .دنتسه
References
[1] Abu-Darwish, MS., Abu Dieyeh, ZH., Mufeed, B., Al-Tawaha, ARM. And Al-dalain, SYA. (2009). Trace element contents and essential oil yields from wild thyme plant (Thymus serpyllum L.) grown at different natural variable environments, Jordan. Journal of Food, Agriculture and Environment. 7(3-4): 920-924.
[2] Akbarinian, A., Sharifi Ashoorabadi, E. and Mirza, M. (2011). Study on drug yield and essential oil content and composition of Thymus daenensis Celak. Under cultivated condition. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 26(2): 205-212.
[3] Ardakani, M.R. (2006). Ecology (Edition 6), University of Tehran Press.
[4] Askary, M., Behdani, M.A., Parsa, S. and Mahmoodi, S. (2018). Water stress and manure application affect the quantity and quality of essential oil of Thymus daenensis and Thymus vulgaris. Industrial Crops and Products, 111:
336-344.
[5] Bandegi, A. (2009). The Effect of Some Climatic Factors on the Secondary Metabolites of Zataria Multiflora Boiss., Fars Province, MSc thesis, Supervisor: Mohammad Jamal Saharkhiz, Shiraz University, Faculty of Agriculture and Natural Resources.
[6] Biabani, N. (2016). Investigation of Genetic Diversity of Thyme Populations in the Cold Region of Boyer Ahmad, M.Sc. Agricultural Engineering, Department of Plant Breeding, Yasuj University.
[7] Boira, H. and Blanquer, A. (1998). Environmental factors affecting chemical variability of essential oil in Thymus Piperella L. Biochem. Syst. Ecol. 26(8): 811-822.
[8] Daman-Khorshid, Gh. (1993(. Preliminary Botanical and Phytochemical Examination of Herbs on the Iranian Pharmaceutical Market under Thyme. PhD Thesis, Faculty of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan.
[9] Emami, Z., Siadata. S., Bakhshandeha, A., Ghasemi, A., Hashemi, M. (2017). Interactive effects of drought stress and chitosan application on physiological characteristics and essential oil yield of Thymus Daenensis Celak, The Crop Journal, 5(5): 407-415.
[10] Ghasemi Pirbalouti, A., F., Rahimmalek and Karimi, A. (2011). Variation in antibacterial activity, thymol and carvacrol contents of wild populations of Thymus, Daenensis Celak. Plant Omics, 4:209–214.
[11] Ghasemi Pirbalouti, A., Barani, B., Hamedi, M., Ataei Kachouei, M. and Karimi, A. (2013). Environmental effect on diversity in quality and quantity of essential oil of different wild populations of Kerman thyme. Genetika, 45)2(:441-450.
[12] Hasani, J. and Nickbaher, Z. (2013). Investigation of the Ecological Needs of Different Thymus Species in Kurdistan Province Habitats. Journal of Ecofito Chemistry Medicinal Plants, 1(3): 22-34.
[13] Jamzadeh. Z. (1994). Thyme, Publications of Forests and Rangelands Research Institute, Tehran, Page 27.
[14] Karimi, A., Qasemi Pirboluti, A., Malekpour, F., Yousefi, M. and Golparvar, A.R. (2011). Ecotypic and Chemotypic Variation of Thymus daenensis Celak in Isfahan, Chaharmahal & Bakhtiari Provinces. Journal of Herbal Medicines, 1)3(: 1-10.
[15] Khodagholi, M., Faizi, M.T., Fayyaz, M. and Sabouhi, R. (2017). Distribution of Medicinal Plants in Isfahan Province, Forest and Rangeland Research Institute Publications, First Edition, Isfahan, 126 pages.
