• Tidak ada hasil yang ditemukan

برساخت اجتماعی ناتوانی

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "برساخت اجتماعی ناتوانی"

Copied!
24
0
0

Teks penuh

(1)

( ةعلاطم مآ يدروم شناد شرورپ و شزو

مك نازومآ انيب

)

يزيربت ينسحم اضريلع ،

1

يلبج هجيدخ

2

:تفایرد خیرات 1

/ 7 / 1931 - :شریذپ خیرات 13

/ 11 / 1931

هديكچ

يم هعماج رد يناوتان يعامتجا تخاسرب عوضوم هب رضاح ةلاقم هئ تئسا سئ ا يئساسا ةةلئسم .دزادرپ

يم ديلوتزاب و ديلوت هعماج رد یرا وزاس هچ اب و هنوگچ يناوتان يئم مرئرم هئلاقم س ا .دوش

هئ دزائس

مهم لماوع س رت هئعماج يعامتجا یاهراتخاس و اهداهن رد ه تسا يضيعبت ،يناوتان تخاسرب يعامتجا

يم لمع يةيحم و رثؤم ،هديچيپ لكش هب س دب و دن

يعائمتجا یدج لئاسم هب ار هعماج و نلاوةعم ناس

يم لاتبم هلاقم س ا .دزاس

ت ديلوتزاب و ديلوت يگنوگچ،نارهت رهش رد يشهوژپ ج اتن زا هدافتسا اب و ضيعب

شناد يناوتان نآ عبت هب يم يسررب ار شرورپ و شزومآ داهن رد ي انيب بيسآ راچد نازومآ

هئجيتن و دن

يم شناد :دريگ م نازومآ

انيب مئسيناكم ائب هئ یدائهن ضيئعبت ضرعم رد یرباربائن و تئيمورحم یائه

تصرف يم لمع اه ظاحل هب ،دن

يشزومآ د راظتنا دروم تاقيفوت هب ،يشرورپ و يمن تس

يناوتائن و دنبا

يم هبرجت ار عقاورد .دنن

يناوتائن هئب ،یراتخاس/یداهن ضيعبت ينع يعامتجا دن ارف ك يط تيلوةعم

يم لدبم س دب و دوش يم تخاسرب هعماج رد يناوتان ناس

.دوش

ديلك ناگژاو

رب يعامتجا تخاس ،9

یراتخائس/یداهن ضيعبت دئيلوتزاب و دئيلوت ،4

، 5

تئيمورحم ،6

تئيلوةعم

7

. یرباربائن

تصرف

8اه ، يناوتان

3

،

1 . ولسم م هننسیون مامرارننشناد

ونندع ننشناد ةارشت مانننشناد يننادع تننلرئ وننضع يساهش

يعااتما mohsenit@ut.ac.ir

.1 رایداتسا مام يادع تلرئ وضع يساهش رون ارپ مانشناد

،

k_jebeli@yahoo.com 3‌‌. Social construction

4. ‌Institutionalstructural.discrimination 5. ‌Produced, and/or reproduced 6. Deprivation

7. Disability

8. Inequality in opportunities 9‌. Inability

يسررب یرشنمرود ةاریا يعااتما لئاسم4مرااش 1 ةاتسبات و راشب 1931 ص ،111-145

(2)

م همدق

يتسه ل رد توافت و عونت

، ناسنا نايم رد .تسا مةسم و يه دب توافت زين اه

،يك ژولويب یاه

و يكيتنژ ،يك ژولو زيف .

مشچ هب ..

يم ،نائبز ،داژئن ،سئس ،،نئج ،گنر دننام ي اهريغتم .دروخ

،بهذم ،تيموق .

و تايفي رد توافت هتبلا و..

تيةباق راكنا ،اه يندئشن ائنتجا و .دئنر ذپان

سئ ا

توافت زا هجو نآ رب هلاقم ز رمتم يناسنا یاه

يم وش د ي اناوت هب فورعم ه تئيةباق و ائه

یائه

مه .تسا یدرف ة

ناسنا رد و اناوت اه سيع

دوخ يگدنز رد يناسنا ره ،ريبعت س ا هب .دندودحم لاح

هبرجت ار )ت دودحم( تيلوةعم زا یدصرد يم

ت دودحم يخرب ه تسا س ا رد توافت .دن اه

تيلوةعم(

هد د )اه يم

مشچ هب يخرب و دنوش يمن

دن آ ت دودحم رگ د یوس زا . درئف رئه یاه

نامز رد ار روهظ و تيةعف زا يتوافتم یاهدصرد ناكما فةتخم یاه يم

رد تئيلوةعم ينع .دبا

ط ارش ا يقافتا ثداوح ق رط زا يگدنز نارود لوط یرائميب ريظن ينمزم

ط ارئش ،يئبةق یائه

ًامومع ه يگدرسفا و یو ر رتدب نامز لوط رد

يم خر ،دنوش يم

یول و تشربلآ( دهد

، 1

1991

؛ رزت ر

، 2

2002 لاا ،دارفا رگا .)

،ن رد ،دنشابن لوةعم يتروئص

ضرئعم رد ،دنوئش رئيپ رايئسب هئ

نوئشخ هدافتئساءوس دروم ،دنن فداصت ،دنريگ رارق یرسم یراميب ت

قطائنم رد ائ دنئشاب رائب

ويلاس و د ارف ،كينلاروگ( دش دنهاوخ لوةعم ،دنوش وضع عرق يگنج ،3

1992 .)

ژاو ود سيب د اب اما ة

وتان ينا لوةعم و تي وش لئاق ز امت .م

ئمه ائ شئخب نادئقف ،تيلوةعم ة

ستشاد ا ،یوضع را وزاس

ندئب رد وئيعم یوئضع مسيناگرا ا تئسا

رد . يلائح ،يناوتائن هئ

ان ط ارش هب تيلاعف ت دودحم ا دعاسم یاراد دارئفا هئ تئسا رئصاعم يعامتجا نامزاس ببس

تيلوةعم اسح هب ار يندب یاه يمن

نآ اذل و دروآ تيلاعف زا ار اه

يعائمتجا يةئصا ريئسم یاه

مورحم يم رويلوا( دزاس ،4

1992

؛ يلدوگ

، 5

2000 ،،پ .) ظائحل زا هئ مينادئب يئس ار لوئةعم

ب تبسن ،يمسج

ُن ه يگژ و زئاح ،هعماج مر ت دودئحم( يتوائفتم ط ارئش و ائه

و تئسا )ي ائه

ناوتان

ًارهاظ ه تسا يلوةعم )تسا هدروخ يناوتان بسچرب ه یدرف ا ( هب

توافت س ا ليلد ،اه

هعماج رد تمار اب و لقتسم يگدنز هب رداق تسين

. ئسم اما ل هدئع هئچنآ هئ تئسا سئ ا هة ار یا

ناوتان يم يشان هن دزاس توافت زا

هب ا ،يك زيف یاه نآ تيلوةعم ،يترابع

نآ زا يئشان هئكةب ،ائه

يعامتجا تخاسرب و ف رعت سيعتم ضيعبت تبيه رد ار توافت ه تسا یا

يم ي ائج ائت ؛دزاس

ه يم سم س ا ناوت لة

ة يف ار )ضيعبت( يعامتجا هئعماج رد يناوتائن رئشان و هدئن ازف ،دلوم هسفن

تشربلآ یرگ .تسناد (

2002 ات رد صوصخ س ا رد زين ) هعماج

يعائمتجا لئائسم يئسانش

1 .Albrecht & Levy 2. Ritzer

3. Guralnik & Fried & Salive 4. Oliver

5. Goodley

(3)

تسا دقتعم يناوتان

ليمحت ضيعبت رد هكةب تسين رقتسم دارفا رد هب هدش

ةيسو ة طيحم رد هعماج

لقتسم یارب ار دارفا ي اناوت ه يك زيف و يعامتجا دودحم ندوب

يم سيئب لباقتم شن رد و ،دن

بيسآ خساپ و یدرف یاه اج یاه

نآ هب هعم سيناوئق ،تابئصعت ،يئشقن تارائظتنا ليةقت رد ه اه

تسايس و هناتسودريغ ضيعبت یاه

يةجت زيمآ يم

رزت ر( دراد رارق ،دبا

، 2002 .)

مهم و سيلوا .دراد هارمه هب ار ي اهدمايپ و تاعبت ،ضيعبت لاوةعم هيةع ضيعبت دمايپ س رت

ن ،

ناوتان نآ نديش فاعضتسا هب ا ندر .تساه

تأ گرزب و دي هئعماج ي ائمن

ئ ،هئسردم ،هداونائخ

طيحم ،هاگشناد ..و يةغش یاه

ئ ت دودئحم صوصخرد ،ضائمغا ،یروائبان و دارئفا سئ ا یائه

م هد دان يتح و ينيب تيةباق ستفرگ

ي اناوت و اه تئصرف ،نائنآ یاه

ي افوكئش و شرورئپ یائه

وقلاب یاهدادعتسا ة

و رس و بةس ار ناش ا يم

ك زا و دن ه يناسنا

يم ،لقتسم ،اناوت دناوت

يب و ناوتان ،هتسباو یدرف ؛دشاب اكتا لباق و ديفم ت اف

يم هئب يناوتائن بئسچرب ليمحت .دزاس

،هعماج یوس زا دارفا س ا فرص

تحت ار ناش ا تيةماع ،تائانثتسا زا رظن رارق عاعشلا

يم و دئهد

ناش ا یوس زا بسچرب س ا شر ذپ بجوم يم

س دب .دوش اس

ناوتان ،ضيعبت ن ديلوت1

يئم .دئن

شهوژپ اه ناشن يم دهد يناس كرد ار ضيعبت زا ي لااب حرس ه يئم

یرتئشيب لائمتحا دئنن

رةئس ( دئنن هئبرجت ار يئفنم يتئشادهب یاهدئمايپ ر ائس و اررئضا ،يگدرئسفا ه دنراد و2

ناراكمه

، 1990 درفش و رجيپ ؛ ،3

2002 كاردا ضيعبت س ا رب هولاع .)

4هدش مم رئجنم تسا سك

صرع رد دركةمع و شلات شها هب ة

دوئخ سئ ا ه دوش را رازاب و شزومآ ببئس

یاهدئمايپ

يفنم یرگ د يم وبگا( دوش ،5

1991

؛ ليتسا

، 2

1991

؛ یرولا

، 1

2002 .)

سم اجن ا رد لة

ة و شزومآ داهن لاثم یارب( يعامتجا یاهداهن رد مينادب ه تسا س ا يساسا

روص هچ هب يناوتان ،)شرورپ هتخاس ت

يم .دوش رد هلاقم س ا ئس س ا هب خساپ ددص

ؤ تئسا تلاا

تسايس رد شرورپ و شزومآ داهن ا آ ه و دئيلوت ار ضيعبت زا يلاكشا ،دوخ یاهدركةمع و اه

ديلوتزاب يم ؟دن را وزاس هيةع ضيعبت لامعا شناد

نازومآ شرورئپ و شزوئمآ دائهن رد لوةعم

هيةع ضيعبت یاهدمايپ ؟تسا هنوگچ شناد

نازومآ

؟تسيچ ناشةيصحت دن ارف رد لوةعم

و ترورض تيمها

عوضوم

تشربلآ و رزت ر (

2002 )

، للادتسا يم ئسم كئ يناوتائن ،ميجنئسب ه يسايقم ره اب ه دنن لة

ة

1. The disabled 2. Kessler

3. Pager & Shepherd 4. Perceived discrimination 5. Ogbu

6. Steele 7. Loury

(4)

ثحب لضعم ك ،ايند رد يناوتان .تسا يعامتجا زئ رمتم یزئيچ رب ار ثحب ار ز تسا زيگنارب

يم سم ه دزاس ل

هة عامتجا یا

1ي تخاسرب ار يم

يم رثا يناهج تيعمج رب و دن يناوتائن .دراذئگ

برجت ك ة هئمه ئمه هئب هئ تئسا لومئش ة

ندئب قئ رط زا دارئفا ،يعائمتجا طئباور ،نائش اه

تسايس یراذگ تلود یاه وئبرم يسايس داصتقا ،اه

يئم ،نائشدوخ رد ار يناوتائن مدرئم .دوئش

هبرجت هعماج ل رد و ناشنايفارطا يم

.دنن نيف(

سيتسا لك

، 2

1993 .) فئ رعت قئبط ،هئ اجنآ زا

هعماج سم ،يتخانش لة

ة يعامتجا

« راهظا تيعضو هدش

شزرا اب ه تسا یا زا يئمهم رامئش یائه

نآ رييغت یارب د اب دندقتعم و دراد تر اغم مدرم درئ مادقا تيعضو

» گرئبن او و ستئگنيبور(

،3

2002 )

،

،پ يم هب ضيعبت :تفگ ناوت ئسم كئ ناونع

لة ة هئيةع دن ائشوخان يتيعئضو يعائمتجا

لاوةعم ن زا یدا ز رامش( تسا مدرم

هب هعماج ريغ ا ميقتسم روط هب و ميقتسم

ائ هوقلائب تروئص

رد تئيمورحم ا ت دودحم لامعا بلاق رد هعماج یوس زا ه )دنتسه تيلوةعم ريگرد ،لعفلاب هعماج یونعم و یدام عبانم صيصخت يم ماجنا

دوش نانچ ؛ رث ا ه دئندقتعم نآ هئب لاتئبم دارئفا

،پ .در مادقا د اب تيعضو س ا ملاصا یارب ه للادتسا س ا اب

يم ئسم كئ ار يناوتان ناوت لة

ة

نا ز رايسب یاهدمايپ و تاعبت ه مينادب يعامتجا یدج رائب هئب هئعماج یارئب ار يئنارگ و رائب

يم ائن ديلوتزاب و ديلوت ا تخاس يگنوگچ عوضوم هب ستخادرپ ،دروآ تئسايس ،يناوت

ئگ ذ و نارا

همانرب سم فيفخت رد ار يعامتجا ناز ر ل

شها و هة تاراسخ

یرا نآ زا يشان يم

.دن

عوضوم تايبدا رب يرورم تيلولعم

يئب يئصخش و يئمةع ،یدائصتقا ،يئسايس ،ك ژولوئدئ ا ل لاد هب انب تيلوةعم ف راعت رامئش

هب هعزانم تدش يم

دنوش مانتغل ف رعت . ة

دروفئس آ يئسيةگنا (OED)

ار ثئحب ،تئيلوةعم زا4

سشور يم :دن زا تسا ترابع تيلوةعم :

1 . يناوتان ؛یرا ماجنا یارب ي اناوت نادقف

،

5زجع ،)رتم هزورما( . 2

. لوپ دوبم 3

. یدروم

ًاصوصخ( :ي اناوت نادقف زا ًلاوئمعم( يمسج ا ينهذ ط ارش ،)هزورما

ائ ااوئح هئ )يئمئاد

تيلاعف اه ب صخش ی ه

دودحم ار را ي اناوت هژ و يم

.دن 4 . هب ه یزجع ةيسو

ة قةخ نوناق ائ 2

صيخشت هداد1

يم ينوناق تيحلاص بةس :دوش . 2

1. Social problem 2. Finkelstin

3. Rubigton and Weinberg 4. Oxford English Dictionary 5. Incapacity

6. Creat 7. Recognize 8. Disqualification

(5)

ف رعت هب هجوت اب ائبترا ،درئف زا یوضع زجع ا يناوتان هب هراشا یارب تيلوةعم ،OED

طسوت هتخاسرب زجع ا ،يندب ا ينهذ تيعضو ،لوپ اب تيلوةعم نوناق

ب ه رائ يئم سئ ا رد .دور

يعائمتجا ائ يكئشزپ تيعئضو كئ ،تسا هدش فورعم دارفا هب تيلوةعم ،ف راعت هعومجم ريقف و شقن تاراظتنا اب طبترم ت دودحم ،تسا ندوب

رد ي اه رائ مائجنا یارئب دارفا ي اناوت و

تخاسرب و ،دمآرد بس ة

.تسا شنيناوق و هعماج

دقتنم ا ن

ًاروف هب خساپ رد يف راعت سينچ

يم هئكةب تئسين رقتسم دارفا رد تيلوةعم ه دن وگ

ضيعبت رد ليمحت1

ب هدش ه ةيسو ة یارئب ار دارئفا ي اناوت ه يك زيف و يعامتجا طيحم رد هعماج

لقتسم دودحم ندوب يم

بيسآ سيب لباقتم شن رد و ،دن خساپ و یدرف یاه

نآ هب هعماج یاه اه

ت ،يشقن تاراظتنا ليةقت رد ه سيناوق ،تابصع

تسايس و هناتسودريغ ضيئعبت یائه

يئةجت زئيمآ

يم هجوت بلاج نامتفگ ،پ .دراد رارق ،دبا و عفائنم ،تايبرجت زا يعيسو عونت ،تيلوةعم لوح

تين ج اتن دنم

یذ نآ

،كعنم ار يناعفن يم

ه امرس تيلوةعم ف رعت رد ه دن ئگ

ذ یرا يئم دئنن

تشربلآ(

، 2002 .)

لداجم ك زا دعب ة

ا ز دادعت رد يناديم نومزآ و غاد نامزائس ،ايند فارطا رد اهروش زا ید

( يناهج تشادهب

،WHO 2001

2) هقبط رب سيئب یدنب تئشادهب و تئيلوةعم ،در رائ زا يئةةملا

ICF(

3) موهفم ماظن س ا .دراذگ هحص هب تيلوةعم ف رعت و یزادرپ

هقبط یارب يعيسو روط یدنب

ب تيلوةعم ه

رد .تسا هتفر را هب صخش تيلوةعم و در را ،ماظن س ا

ي ا وپ لباقتم شن ناونع

كرد يريحم و يصخش لماوع و يتشادهب ط ارش سيب يم

( دوش ،WHO 2001 تيلوةعم ،پ .)

مه ا ره یارب یرتچ ملارصا ة

رد ت دودئحم ،يندئب راتخاس ا در را رد بيسآ یاراد دارفا

تيلاعف ا اه ت راشم رد تيعونمم یازجا .تسا

ذ مرش هب تيلوةعم يةصا ف رعت ل

يم :دنوش

ئ يندب در را . 4

ناور یاهدر را لماش( ندب ماظن ك ژولو زيف یاهدر را )يتخانش

.دنتسه

ئ يندب یاهراتخاس . 5

شخب ريظن ندب كيموتانآ یاه مادنا

نآ یازجا و اضعا ،اه .دنتسه اه

ئ بيسآ

2اه . لئاسم تسد زا ريظن ندب یراتخاس و یدر را ،هجوت لباق فارحنا ا نداد

.دنتسه ئ تيلاعف .1

هب لمع ا هفيظو ك یارجا ةيسو

ة .تسا درف ك

ئ ت راشم . 2

.تسا يگدنز تيعقوم رد یريگرد

1. Discrimination

2. The World Health Assembly

3. The International Classification of functioning, Disability and Health 4. Body Function

5. Body structures 6. Impairments 7. Actiity 8. Participation

(6)

ئ ت دودحم يتيلاعف یاه

.1

تئيلاعف یارجا رد درف ك تسا سكمم ه دنتسه يتلاكشم ائه

.دشاب هتشاد ئ تيعونمم يت راشم یاه . 2

تئيعقوم اب یريگرد رد تسا سكمم درف ك ه دنتسه يةئاسم

.دن هبرجت يگدنز ئ يريحم لماوع . 3

يئشرگن و يعائمتجا ،يئك زيف طيحم ار یا

يئم مدرئم نآ رد هئ دنزائس

يگدنز يم يگدنز و دنن ت اده ار ناش اه

يم ليهست لماوع س ا .دنن هدنن

دنتسه عناوم ا اه .

يعورش اقن ،ف راعت س ا رائبرد رئضاح ثئحب هئ دنتئسه

ة سيئيعت ،تئيلوةعم ف رائعت

تخاسرب و اضتقا لئاسم هب ار يعامتجا خساپ هچنآ و تيلوةعم يم

هئمادا اجنآ زا ،دن يئم

.دئبا

ضرف شيپ رب دراو تاداقتنا

، ICF هئقبط ينع بيئسآ زا ينائهج تئشادهب نامزائس یدئنب

،ائه

نلاوةعم و تيلوةعم . 4

ICIDH,(

5) ، ه دوب ضارتعا س ا رب ينتبم ICID,

اپ رب ة هئ تسا راوتسا يكشزپ يلدم

بيسآ ) یداعريغ( ط ارش رد ،دارفا رد ار تيلوةعم يتخانش

رارق2

يم هئفرح هكن ا و دهد یا

یائه

تسد ا اهنت ،يكشزپ ،م

اب تيحلاص دارفا س رت

دن لئائسم و تئيلوةعم هئب ستخادرئپ یارئب هئ

تيحلاص نآ مزلام يعامتجا هتفا

يم ريگ( دنا مورتسنيف ،1

تج و2

،9

1992 زا يموئهفم سينچ .)

ئبرجت ،يئك زيف و يعائمتجا طيئحم ريظن يتاظحلام ستشاد رظن رد نودب ،تيلوةعم ة

صاخئشا

اناوت ،لوةعم شزرا ،يعامتجا ضيعبت ،ندر

رابرد يعامتجا یاه ة

و رئشب شوئقح ،رئشب يگدئنز

ئبرجت كئ تيلوةعم هكن ا هب هجوت نودب ة

ئعيبط رود لوئط رد تئ رح زا يئشان رائجنهب و ي ة

یرگنزاب .دش اديپ ،تسا يگدنز نامرد یارب مهم يشلاتICF

س دائينب لئائسم سئ ا زا يخرب10

ICIDH,

، ريگارف هب هجوت ق رط زا تشربلآ( تسا طيحم و ،عامتجا ،ت راشم ،ندر

، 2002 .)

رف اف (11

2001

ًلاامجا ) موئهفم رد ار يكئشزپ لدئم ل دئب یائهدرك ور ئپ

تئيلوةعم یزادر

هصلاخ يم دن . لدم س ا یدج تاظحلام ،رگ د یاه هئب تئيلوةعم يئسررب مائگنه ار یا

ناوئنع

سم ل هة یا رظنرد يعامتجا يم

نآ ار ز .دريگ

ًاميقتسم اه سم ف رعت رب

ل یاهدربهار ،عوقو لحم ،هة

اب و يتلاخادم تيمها

تسايس س رت ت ،يعامتجا یاه

أ ريث يم .دنراذگ لقادئح هئ دراد هراشا رف اف

9 :دراد دوجو تيلوةعم يكشزپ لدم یارب ل دب

1. Activity Limitations 2. Participation restrictions 3. Environmental factors 4. Handicaps

5. International Classification of Impairments, Disability and Handicaps 6. Pathological

7. Grimby 8. Finnstram 9. Jette 10. Remedy 11. Pfeiffer

(7)

1 . خسن ،دروم سيتسخن ة

يعائمتجا یارگتخاسرب سئ ا .دئش مرئرم ائك رمآ رد هئ تئسا1

هعومجم تيلوةعم ه در للادتسا درك ور شقن و تاراظتنا زا یا

طسوت ه تسا يعامتجا یاه

هب و هتخاسرب هعماج رد هدمع یاهداهن سم یرما ناونع

ل هة

2زاس ف رعت يم .دوش

2 . س ا خسن ،درك ور ة

يعائمتجا لدم و تئسا تئسيس رام ،دئش مرئرم ائينات رب رد هئ 3

تهج ت بةغا و یريگ أ

.دراد يتاقبط داضت رب دي ااسارب

،يعامتجا لدم ئجيتن تئيلوةعم

ة دوئبن

هئفرح و لوئةعم دارئفا سيب تردق لداعت یا

هئفرم و ملائس یائه بئةغا هئ تئس ا

تاميمئصت

ك هبناج رابرد ار یا ة

تيعقوم يعامتجا یاه يم

رد دنريگ يلاح تيعقوم س ا ه هئب يئربر چيه اه

ئسم ار تئيلوةعم ،يعامتجا لدم سينچمه .درادن ناش ا يكشزپ صصخت ل

هة یا يئم رد هئ دئنيب

يضيعبت هجيتن و دراد یاج طيحم تسا

.تسا يگتسباو دلوم بةغا ه

3 . س ا بيسآ ه درك ور ي ادج یازجا ار يصخش تايبرجت و صقن ا

یر ذپان يم ه دناد

رد تيلوةعم هب خساپ و ف رعت رد د اب .تفرگ رظن

4 . خسن ،لدم سيمراهچ ة

موةظم تيةقا ِتيلوةعم هئب ار لوئةعم دارئفا ه تسا4

هورئگ ناوئنع

هورگ دننام يتيةقا يموق ي اه

یداژن و5

كرد2

يم ر يهباشم یاهدربهار د اب ه دن بس یارب ا

هرهب و رشب شوقح ب ،لما یدنورهش شوقح زا یدنم

ه .دنرب را

5 . رب ار تيلوةعم ،لدم سيمجنپ بسح

« قتئسم يگدئنز شبنج ل

1» كرد يئم دارئفا هئ دئن

هب ار لوةعم ميمصت ناونع

سم نازاس ل

ف رعت تيحلاصاب و لو يم

نآ هئب د اب ه دن و ،عبائنم ائه

قح هنوگچ دنن اختنا ات داد .دنهد صيصخت ناش اهزاين عفر یارب ار عبانم نآ

2 س ا . خسن ه تسپ تسا یدرك ور ،

2نردم یاهرتئسب ،يخ رائت نوئتم رد تئيلوةعم مهف هب

نايم يگنهرف تخاسرب رد و ي ادز

لاثمت9 10یاه تهج تابثا یارب تيلوةعم یريگ

و س دائينب یاه

هتفگان تاضورفم لوةعم دارفا اب دروخرب رد عماوج ه یا

ب ه را يم .دنرب

1 س ا . خسن ه هب ار تيلوةعم ، هبرجت ناونع

همه یا لومش يم صيخشت ه دنيب يم

مه دهد ة ام

.دش ميهاوخ لوةعم يةكش ك هب ا و ينامز ك 2 . هب ار تيلوةعم ،هخسن سيمتشه يفرعم یرشب عونت ناونع

يم دوئش م رئكت دئ اب هئ دئن

نامه يگژ و ه روط ت رشب عون كرتشم یاه

م رك يم .دوش

1. Social constructionist 2. Problematic

3. Social model 4. Oppressed minority 5. Ethnic

6. Raciall

7. Indipendent living movement 8. Postmodern approach 9. Deconstruction 10. Rrepresentations

(8)

9 س ا . خسن ه ت تيلوةعم هاگ اپ رب ينتبم ضيعبت رب أ

دارئفا هئ تئسا سئ ا هئجيتن .دراد دئي

ريگرد زا لوةعم ندش

هئب هئعماج رد لما لئيلد

نائش ا یور شيئپ يئك زيف و يعائمتجا عئناوم

هتشادزاب يم رب تيعقاو س ا زا تيلوةعم م اداراپ زا هخسن س ا .دنوش يم

زا یرايئسب ه د آ دارئفا

رمزور يگدنز رد لوةعم ة

لمع نانچ دوخ يم

ينائمز ائهنت يناوتان .دنتسين لوةعم ي وگ ه دنن

زورب يم نآ ه دن ضيعبت یاهراتفر اب اه

ئبور يعونصم عناوم زا يشان زيمآ ه

ور يئم سئ ا .دنوئش

ضيعبت يم يسرتسد زا يشان دناوت ستشادن

هزاس هب هب ا یرهش یاه ،يئسح عئناوم دوئجو لئيلد

لاوةعم اب .دشاب يتخانش و یداصتقا ،يشرگن دروخرب هنافصنم ن

يمن نامه ينع دوش هئ روط

ائب

ريغ دارفا دروخرب لوةعم يم

دروخرب نانآ اب دوش يمن

تخائسرب يناوتان ه تسا تسرد س ا .دوش ة

مسيناكم رب ينتبم ،تسا عامتجا یارئب يئةمحم ،تسا وبرم بيسآ ك هب ،تسا يعامتجا یاه

سا متس يتئسه لوئصحم ،دراد يتامدخ هب زاين لقتسم يگدنز تهج ،ت ،تئسا هابتئشا يئسانش

برجت راتسويپ زا تةفغ رب ينتبم ة

ئمه رد ائما ،تئسا يئكتم لائمرن موئهفم هئب و تئسا ناسنا ة

د د هاگ خر هچنآ هب يحيبست خن دننام ضيعبت ،لااب یاه يم

ائنعم ،دهد يئم

ضيئعبت سئ ا .دئشخب

مه ه تسا ة

هخسن هب ار اه وبرم مه يم

،رف اف( دن 2005

.)

ضيعبت

يفرعم يناوتان ردام ار ضيعبت ه لاح يم

دئ دپ سئ ا تئيهام هب د اب مين ة

يهجوئت ،يعائمتجا

هعماج .ميشاب هتشاد يتخانش ضيعبت

يتخانش هعماج یانعم رد ا

يعائمتجا یاهدئن ارف مزةتسم ش

رايسب تسا هديچيپ .

هعماج هب هن ار ضيعبت ناسانش ناونع

شن هدشازجم یدرف یاه

، هب هكةب ناونع

یرباربان دلوم يعامتجا طباور زا هديچيپ ماظن ك نايم یاه

یاهدمايپ رد يهورگ مهف يعامتجا1

يم رة ات و ورگيتپ( دنن ،2

2000 ).

رائتفر رئب نآ زئ رمت ،ضيئعبت زا يئف رعت ره يساسا يگژ و

شرگن( بصعت اب ضيعبت .تسا )اه

، )اهرواب( يبلاق د اقع یژولوئد ا و

ائب تسا سكمم ه ي اه

نا ز سية وئ ( دراد شرئف ،دنئشاب هارئمه نائينابرق هئيةع ي اه

، 3

2002

؛ رئجيپ درفئش و

، 2002 .)

هورگ ا دارفا اب رباربان دروخرب زا تسا ترابع ،ضيعبت توافتم تيةقا یاه

« یرئگ د

» و

« ود ن

4»

رب ،هدش هتسد تافص يخرب یانبم ،داژن ريظن لومعم یدنب

هب و ،س د ا گنهرف ،تيموق روط

يئة

يگژ و يناسنا یاه توافتم س ر اس هب تبسن ار يهورگ ه یا

يم يلام ( دزاس 2009

رئظن هئب .)

5ولاه ( 2002 ضيعبت ) يم

دناوت رد اكشا مورحم ،ز امت ريظن يل دودحم ،یزاس

و ،نائحجر ،یزاس

1. Outcomes

2. Pettigrew & Taylor 3. Quillian

4. Inferiorrized 5. Hollo

(9)

.دبا رهاظت و لامعا ،یزاسادج نوسمات

(1

2002 : 40 ،) ت اب أ فئ رعت رد تردئق شئقن رئب دئي

نآ ،ضيعبت ار

ف رعت سينچ يم

:دن

« رباربان دروخرب هنلاداعان ا 2

هورگ ا دارفا3

كئ رب ينتبم اه

كاردا ا يعقاو توافت

4هدش بصعت راتفر ؛

5زيمآ لئمع ينائس نآ عفائنم هيةع ه يئم

هئ دئن

ًلاومعم هب يگژ و ستشاد ببس هورگ هب ي اه

ًاتبسن یاه تردئق دئقاف

تئيةقا ،نائنز رئيظن(2

یائه

قبط یاضعا و لوةعم ا ريپ دارفا ،يموق ة

هب رگرا روط يعائمتجا راتخائس نورد رد )ية قئةعت1

س اربانب .دنراد

، یرما ضيعبت ه تسا

2تخاس يهورگ ا یدرف راتفر زين و يعامتجا دراد

» .

هن ضيعبت تروص رد اهنت

شن یاه هدهاشم لباق يعامتجا یاه

هب ميقتئسم روئط و یدارا و9

تين

10دنم یدرف ز ارغ هب دودحم و مشچ هب

يم دروخ هب هكةب ، شن ناونع نائهنپ ،لئيحم یاه

و

ريغ يهاگ ريغ و یدارا

تين

11دنم هب ه ميقتسمريغ روط

، 12

يئخرب هئب ،يعائمتجا یاهداهن سرب رد

هورگ دراو همدص هعماج ك رد مدرم یاه يم

دن دراد دوجو زين ، ،كنئيپ(

، 13

1994 و 1992 .)

شن ضيعبت یاه بةغا زيمآ

يم رمزور روما رب ينتبم دنناوت ة

ينيناوئق و دئعاوق ،اهراجنه ،زرحم

هب ه دنشاب يلام ( دنتسين عازن دروم ،هعماج رد يعيبط روط

، 2009 .) بحاص ضيعبت ،نارظن ار

لوقم هس رد و ليةحت لكش هس رد ة

14یدرف یداهن ، یراتخاس و15

رارق12

يم دنهد .

شن هب یدرف ضيعبت و يموق هورگ ك زا یدارفا طسوت ه دراد هراشا ي اه

هورئگ ك ا

هب و( يتيسنج روط

عماج ،ية ة

لامعا )ت رث ا يم

هب رو ذم دارفا .دوش تئين و یدارا روئط

،دئنم

و رخم تارثا

« یرگ د یزاس

» هئب و( رئگ د يتيئسنج ائ يموق هورگ یاضعا رب ار روئط

،يئة

عماج ة هئ دنتئسين بئلاغ ائ طةئسم هورگ یاضعا طقف ،س ا دوجو اب .دنراد )تيةقا يئم

دئنناوت

شن ضيعبت یاه هيةع ار زيمآ

« نارگ د

» دنن لامعا .

هورگ یاضعا یاه

« تسپ هدش

» نائمه ، روئط

ه يم هورگ ر اس ا ناشدوخ هورگ یاضعا دنناوت ارچ .دنهد رارق ضيعبت دروم ار تيةقا یاه

هئ

صاخشا ه ي س يتيةقا ا يموق قباو دنراد

زاين دئندنم زا ار نائشدوخ هئ

« نارئگ د

» رود و ادئج

1. Thompson 2. Unequal 3. Unfair

4. Actual or perceived difference 5. Prejudicial behavior

6. Powerless 7. Social structure 8. Formation 9. Direct 10. Intentional 11. Unintentional 12. Indirect 13. Pincus 14. Individual 15. Institutional 16. Structural

(10)

ئعماج زا يعفانم هب يبايتسد یارب ار زرحم تابصعت و دنزاس ة

طئقف ائ دئنن تئ وقت ،تئ رث ا

تئئحت ئئت أ رائئبرد زرئئحم تابئئصعت سئئ ا ريث ة

« نارئئگ د

» دنئئشاب هئئعماج رد ود(

اوئئيب

، 1

1992 ؛

يلام

، 2009 .) هب یداهن ضيعبت ليلد

تسايس زئين و ائهدر را و اهراجنه ،هرمزور روما ،زرحم یداهن یاه

خر یذوفن و تردق یاراد دارفا نآ يم

لرتن ار اهداهن ه دهد يم

،دائهن ك رد دارفا س ا .دنن

« هزاورد ناب اه

2» هديمان يم دنوش . یداهن ضيعبت يم

تئين ائ یدارا دناوت رئيغ ائ و دئنم

ائ یدارا

ريغ تين دنم و دشاب يم رب ينتبم دناوت تسايس

یداهن یاهدركةمع و اه هب ه دشاب یا

یدارا روئط

هورگ رب ار يشخبز امت و يفنم تارثا تسپ یاه

،كنئيپ( دراذئگ یائجرب هدش

، 1994

؛ يلائم

،

2009 .) نامزائس و ،تابيترت ،یداهن مظن ًادودح ه تسا مررم ينامز ،یراتخاس ضيعبت كئ یائه

هب بةغا ،هعماج وط

هورگ ا دارفا هيةع یداراريغ و ميقتسمريغ ر يگژ و و قباوس یاراد یاه

یائه

عماج زا توافتم ة

ضيعبت ،ت رث ا اور

يم دروئخرب ميقتسمريغ لاكشا ،یراتخاس ضيعبت .دنراد

اب يفنم

« نارگ د

» عورشم و راجنهب ار يم

نازور راجنهب يگدنز زا يشخب هب ل دبت ار نآ و دزاس ة

هعماج ك يم

.دن یژولوئد ا رب ،نآ ه ور و ،یراتفر یاهوگلا ،زرحم یاه

هئ تسا ينتبم ي اه

هورگ يخرب ،لمع رد اما تسين يهورگ چيه هيةع ضيعبت شفده هئب ستئشاد يئسرتسد زا ار اه

تصرف ر اس و لغش مورحم ،اه

يم

،كنيپ( .دنزاس

، 1994 سمواب ؛

، 3

1995 .)

اما دينت مهرد طباور ة

سيب و یراتخاس ضيعبت ادئج ،یدائهن

ار ضيئعبت زا لكئش ود ندرئ

ًاب رقت سكممان يم .دزاس تنن او ،لاثم یارب( نادنمشناد يخرب ،ليلد س ا هب

،4

2000 ز ائمت چيئه )

يساسا لئاق یداهن و یراتخاس ضيعبت سيب یا يمن

سيئب یرئظن شارئتفا ،نائش ا رئظن هئب .دنوش

شور لئائسم و تئسين سئشور یراتخائس و یداهن ضيعبت ئ ز يتخانئش

ضيئعبت یارئب ار یدا

هرمزور و كيتامتسيس داج ا هعماج رد هدش

يم ميمصت ،،پ ؛دن يم

ملارئصا ود سئ ا ه دنريگ

.دنوشن لئاق ود نآ سيب ار يقارتفا چيه و دنن بي رت ار س اربانب

رد ه یداهن ضيعبت ملارصا ،

يخرب شهوژپ اه يلام (

، 2009 هئبنج ،هدئش هدافتئسا ) ن ار ضيئعبت یراتخائس یائه

لمائش زئي

يم .دوش تيعقوم ع زوت تصرف ،اه

یائهداهن سئرب رد ،هئعماج دارفا نايم رد ،يعامتجا تاناكما و اه

يعامتجا فةتخم يم ماجنا

دوش ،يلائم ( 2009

.) زا ائهداهن سئ ا

ليكئشت ور يئم

هئب هئ دنوئش

شن رد دنهد راتخاس يناسنا لباقتم یاه يلاح

و دئعاوق ،سيناوئق( يمسر یاهراتخاس زا دوخ ه

1. Du Bios 2. Gatekeepers 3. Bauman 4. Winant

(11)

تسايس یاهدئ ،) يئفرع و هرئمزور روئما ،یرائتفر یائهراجنه( يمسرريغ یاهراتخاس ،) اه

ت دودحم و یراتفر لكش یاه

دنهد ة هتخاس يناسنا لباقتم شن يم

یزائب دئعاوق ،اهداهن دنوش

شاداپ هب و دنتسه هعماج ك رد لدابم رد اه

ة س هاوئخ ،ينائسنا ،یدائصتقا ائ يعائمتجا ،يئساي

تخاس يم ثرون( دنشخب

، 1

1990 هب اهداهن سينچمه .) هئمقةم ناونع

یائهراجنه و دئعاوق زا یا

هدافتسا هدش نامزاس تهج يهورگ تيلاعف يهد

رارئكت یائه نآ رارمتئسا سيمئضت و هدنوئش

،ائه

هدش ف رعت هئعماج فئ رعت .دئنا

ًائساسا دائهن يتخانئش هئبنج ائب

اجنه ،يتخانئش یائه و دئنمر

سيتور هدش شن رب ه تسا وبرم یا ئم دارئفا یاه

ؤ رث تئسا ائهداهن سيئنچمه .

، و اهراتخائس

تيلاعف ميظنت یاه يتخانش و دنمراجنه ،هدنن

ائنعم يعائمتجا راتفر هب ه دنتسه یا يئم

دئنهد و

تابث يم تاكسا( دنن رفآ

، 2

1995 .)

اهداهن يم هيةع اراكشآ دنناوت تيةقا

هورگ و اه یائه

توائفتم ضيئعبت ، ضيئعبت .دنئشاب زئيمآ

نامزائس يمئسر یاهدر را و هرمزور روما رد بةغا یداهن دئسجت ائه

يئم ائ روي و و( دئبا ،3

1995 .) اهداهن ه ينعم س ا هب يم

دنناوت هورگ و دارفا

توائفتم و تئيةقا یاه هئب يبايتئسد زا ار

تصرف و ربارب یاه دنزاس مورحم يفا تامدخ

. شهوژپ یاه رايئسب فئةتخم یاهروئش رد ی

سم سييبت هب ،ايند لة

ة تيةقا هيةع ضيعبت ،رابتعا ،را رازاب زا معا يعامتجا فةتخم یاهداهن رد اه

هناسر ،فرصم هتخادرپ هريغ و يهورگ یاه

.دنا يشرورپ و يشزومآ یاهداهن رد ضيعبت رد ،زين

مسيناكم ق رط زا توافتم روص هب فةتخم عماوج مورحم یاه

بائن و یزائس تئصرف یربار

یائه

،يلام ( تسا هدش هدهاشم ،يشرورپ و يشزومآ 2009

.)

شور يسانش

خساپ رد س هب ؤ ره تلاا شهوژپ ت و أ هيئضرف رد د درت ا دي شهوژئپ رئه یائه

، شور سيئيعت

شهوژپ اب و س داينب س ر ، ( يئشور هچ هب شهوژپ س ا هكن ا .تسا يتيمها

شور زا ئ م یائه ،ي

شور قيفةت ا يفي یاه شور

م یاه و ي :دراد يگتسب ل ذ لماوع هب ،د آرد ارجا هب ) يفي

هغدغد و تاش ارگ و قئلاع ،رگشهوژپ شنيب و درك ور( رگشهوژپ هب هتسباو لماوع یاه

.) ...و رگشهوژپ رايتخا رد نامز و تاناكما ،رگشهوژپ يسررب عوضوم هب هتسباو لماوع هدش

هبنج عوضوم هكن ا ( ،ينيع و یروص یا

و ي م

.)...و تسا رادروخرب قيمع و ينهذ ،يفي يتيهام و تعيبط زا ا ،دراد یرامآ

1. North 2. Scott 3. Wieviorka

(12)

هعلارم ةعماج هب هتسباو لماوع و هدش

( يگژ و یاه ناور ،يتخانش هعماج

و يتخانش

تيعمج هعلارم دارفا يتخانش هدش

يسررب ةعماج تي م ، هدش

هعلارم ةعماج يگدن ارپ ،

هدش .)...و

زا ي اجنآ ه هعلارم عوضوم هدش

( ، هب یدن ارف رد ،)شرورپ و شزومآ داهن هب نآ د دحت مغر

خر يم ك زا ه دهد هئب رئگ د یوئس زا و دراد يعامتجا یاهداهن و اهراتخاس ورمةق رد اپ وس

زوح ة شرگن و تاساسحا رس يعامتجا و یدرف یاهرواب و اه

يئم شزرا ائب زئين و ،دئش یائه

ب يعامتجا شلاخا و يگنهرف يئعيبط .تئسا رادروخرب يصاخ قمع و يگديچيپ زا ،دراد دروخر

شور ذائختا ائب د اب ،يعوضوم سينچ يسررب رد ،تسا كئينكت و ائه

بئسانم يئمةع یائه

، رد

دراو نودب ،يعيبط يريحم كرحم ندر

هةخادم و اه تيئساسح ،هدئن لاآ یاه

تئفارظ ،ائه و ائه

فرژ یرگن .دريگ رارق هجوت دروم یاه

عماج ة هعلارم دش ة ام شناد نازومآ ( يندئب بيسآ یاراد .تئسا )ي ائنيب ًائصاصتخا

اائسارب

يسررب هب يتامدقم یاه لمع

لاس رد ،هدمآ 1321

ئ 1322 دادعت ، 109 شئناد و رئتخد زوئمآ 143

شناد

ًاعومجم ،رسپ زومآ 252

شناد زومآ فةتخم ارادم رد ي انيب بيسآ یاراد 22

قرنم ة رهش

.دنتسه ليصحت هب لوغشم نارهت ،دادعت س ا زا

102 شناد ،زومآ 44 و رتخد 22 عئرقم رد رئسپ

ادتبا و ،ي 142 شناد ،زومآ 25 و رتخد 21 رئسپ هئب لوغئشم ناتئسريبد و ي ائمنهار عئرقم رد

ليصحت دنا س ا . شناد نازومآ هب يگژ و یدرف ظاحل تيساسح و اه

يئصاخ یائه دئنراد

بيئسآ .

نآ يمسج اه

ك زا ، تيمورحم و ،وس ،رئگ د یوئس زا ،نائش ا يئشرورپ و يئشزومآ یاه

رائ

عمج و ابترا یرارقرب ااسح ار تاعلاطا یروآ

رتراوشد و رت يم

يگدئن ارپ ،سيئنچمه .دزائس

س ا شناد نازومآ قطانم ارادم رد 22

ناگ ة همه ،كيتار وروب تايةمع ه ( نارهت نآ یرامئش

ائه

مز و تاناكما وچراچ رد ار لاسر ك نا

ة سكممان یرت د يم

سئ ا ،)دزاس شهوژئپ

ار لئين رد

كينكت و شور زا هدافتسا تمس هب ،دوخ فادها هب شوس يةمع و بسانم يمةع یاه

يم .دهد

شهوژپ ئم لماوع هب هجوت اب ،رضاح ؤ

يئفي شور ائب ،شهوژئپ شور سيئيعت رد رث مائجنا

يم دوش . علارم ،شهوژپ س ا دربهار ة

شرورپ و شزومآ ،شهوژپ س ا رد .تسا یدروم شناد

نازومآ

م هب ،انيب ناونع

« دروم

»،

.اا هتفرگ رارق هعلارم و يسررب تحت شرورپ و شزومآ

شناد نازومآ

م هب ،انيب

،فةتخم یا اوز زا شهوژپ س ا روحم ناونع شناد

نازوئمآ مئ ميقتئسم لئماوع و ائنيب

يبد ،ناريبد لماش ،يشرورپ و يشزومآ و ،طبار نار

تسا هدش يسررب ،نار دم .

عمج یارب زا یدراوم غارس هب تاعلاطا یروآ

شناد نازومآ م رد ليئصحت هب لوغشم یانيب

نارئئهت رهئئش ناتئئسريبد عئئرقم ارادئئم ئئتفر

مي هويئئش ائئب نائئش ا نائئبز و رئئظن زا و و يئئفي یا

(13)

ريغ هةخادم نوماريپ يتاعلاطا هب یا تسد هعلارم تحت يةصا دروم

تفا مي . شناد اختنا نازوئمآ

عرقم هب ناتسريبد هئعلارم دراوم ناونع

هدئش تئهج نآ زا ، دئش مائجنا

و ائبترا یرارئقرب هئ

تفگ و نآ اب وگ تبسن هب ،اه شناد

نازومآ ادتبا رترسيم ،ي س ا رگ د یوس زا .تسا

شناد نازوئمآ

اذل و تسا هتشذگ ناشةيصحت زا يلاس دنچ يم

براجت زا ناوت ناش

نائشيةيصحت تاونس لوط رد

هرهب س ا اختنا .دش دنم شناد

نازومآ م ارتسد هب هجوت اب انيب یرائكمه هئب لئ امت و یر ذئپ

شهوژئپ فدئه هئب فوئرعم و بسانتم دئش مائجنا

هئب تائعلاطا . تئسد

سئ ا قئ رط زا هدئمآ

شناد نازومآ م تاعلاطا هب يبايتسد و هعلارم اب أ

ورپ و يشزومآ ميقتسم لماوع زا ذوخ سئ ا يشر

شناد سم و ناريبد ينع ،نازومآ ل

و لا ن ربتعم و ليمكت ،ناش ا ارادم .دش

زا ،دراوم س ا شناد

نازومآ م ارادئم یائنيب ةرئسوتم

،لامئش نوز جنئپ رد ،نارئهت رهئش

هب ،رتخد و رسپ ،نج ود زا و ز رم و رغ ،شرش ، ونج

هد زگ ربارب روط يم

ظائحل هب .دنوش

م دراوم س ا دادعت ،ي هب ،هعلارم تحت

شيپ لباق قيقد روط ه دراد س ا هب يگتسب و تسين ينيب

مه رد ،رود ره رد ام ه تروص س ا هب .دسرب ءابشا هب تاعلاطا ينامز هچ ة

نوز دروئم كئ اه

رتخد هب ار رسپ و م در هعلارم بيترت

ئعلارم سئ ا و ة

رود نوز مائمت رد ار ی مئ داد هئمادا ائه

.

عمج ز ات تاعلاطا یروآ همادا ينام

يم خساپ ه دبا عناق یاه

هدئنن ئس یارئب یا ؤ

تلاا شهوژئپ

ئئب ه ئئتكن و بئئةرم و دنوئئش یرارئئكت دئئ دج تائئعلاطا و دئئ آ تئئسد ة

تائئعلاطا هئئب یدئئ دج

عمج یروآ ن ازفين هدش هب .د

هداد ،رگ د ترابع عابشا اه

.دنوش مائمتا زا ،ئپ ائم شهوژئپ س ا رد

هداد ه م ديسر هجيتن س ا هب موس رود اه

هتخاس سيمأت ار ام یاهزاين يم ام تلااؤس و ادن

دئنناوت

خساپ هب .دنبا تسد يبسانم یاه

هداد بحاصم ق رط زا تاعلاطا و اه ة

رد و طبترئم دانئسا يئخرب لئيةحت و هدهاشم و قيمع

د .تفرگ ماجنا ارتس هداد

اه طبض تاعلاطا و م و هدش

هب وتك رد مظنم ينوتم تروص س ا .دمآ

طسوت نوتم ود

رگشهوژپ راذگد ،)ي ا اپ زارحا یارب(

هلوقم ،پس و ی دئش یدئنب

هئب ،دئعب و

ت شور .دش ريسفت و ليةحت ،اوتحم ليةح

لاولعم شرورپ و شزومآ رد يراتخاس/يداهن ضيعبت ن

س ا ج اتن شهوژپ

، يم ناشن دهد شرورپ و شزومآ ه شناد

نازومآ م تم ،انيب أ لئ لاد هب ،هنافس

و تلالاتخا هب فورعم يتسا

یرباربان و ضيعبت لماح ،یراتخاس و یداهن یاه یرايئسب یائه

شناد س ا شرورپ و شزومآ فةتخم داعبا رد یرباربان و ضيعبت .تسا ،نار دئم طسوت ،نازومآ

دوخ و طبار ناريبد ،ناريبد شناد

نازومآ مئ ت ،كرد ائنيب أ

ت و دئي أ يتئسا سئ ا .دئش دئي و ائه

شزوئمآ رد یراتخائس و یدائهن تلااكشا ،شرورئپ و

ائب ار ضيئعبت ،هتئساوخان ائ هتئساوخ

مسيناكم مورحم یاه تصرف یرباربان و یزاس

دئيلوتزاب و ديلوت نآ یداهن حرس رد اه يئم

.دئنن

(14)

لئاسم س ا يسررب يم ناشن

دهد سئ ا ،شرورئپ و شزوئمآ رد ي وگ ه شئناد

،نازوئمآ هدئ دان

هدش هدنار هيشاح هب و هتفرگ .دنا

شناد م نازومآ انيب

شخب يمامت رد

،يشزومآ یاه هب يشرورپ و يتيبرت

یدئج ًلاما تروص

يتسا ،يبرخم و ي اسران و اه

هئبرجت و كرد ،دوئخ ائب ائبترا رد ،ار یراتخائس و یداهن یاه

يم ظحل زا ناش ا .دنن ة

تبث و دنتئسه ليئصحت هئب لوغشم ه لاح ات هسردم رد شر ذپ و مان

شيمه ات هتبلا ة

هدن آ ئ هار رد ه هب و تسا

نائش ا يةعف يشرورپ و يشزومآ ت دوجوم زا تدش

رثا يم در ذپ ئ جنر يشرورپ و يشزومآ راتخاس س ا زا يشان لئاسم و تلاكشم زا يم

مدئع .دنرب

تبث رد ارادم عانتما ًاهاگ و ل امت هب ناش ا مان

م ليلد ،نارئيبد ، ردئت زا تئيمورحم ،ي ائنيب

رئيغ و تخئس ط ارش لمحت ئع ،هنافئصنم

ئسم اائسحا مد ل

و هئب تبئسن هئسردم یائيلوا تئيل

شناد نازومآ م ر اس اب ربارب تاراظتنا ليمحت ،انيب شناد

نازومآ ئسم یوس زا ل

لاو رد نارئيبد و ن

هئارا سيع ندركن ربارب تامدخ توافت اب بسانتم

ر ائس ائب ،یدرئف یاه شئناد

نازوئمآ یوئس زا

يسرتسد ،ناش ا ن

ستشاد ،س زگ ائج ل ائسو و تائناكما ائ بسانتم يشزومآ داوم و تاناكما هب

ئارا ة ناوت و يشزومآ كم تاناكما ان ،بسانمان ي انيب يشخب

هئب صقائن و يفا شئناد

نازوئمآ

م ي ارا ،شرورپ و شزومآ ي انثتسا ت ر دم یوس زا انيب ن

ستشاد رد طئبار نائمةعم و نارئيبد

تلاكشم و هژ و یاهزاين عفر اد

شئن نازوئمآ مئ زا ائجبان عئقوت و طئةغ روئصت دائج ا و ائنيب

شناد نازومآ م ءوئس هئب هدولآ تاطابترا ،یزاب و شزرو زا تيمورحم ،ارادم رد انيب و مهائفت

زا يشان یاهدركةمع ن

تخانش شناد س نازومآ تايئضتقم اب ه ير ارش رد ناحتما یرازگرب ،رگ د

س ا شناد نازومآ يب و ،درادن يبسانت جوت

س ا ،تاناحتما رد ناش ا صاخ یاهزاين هب يه هئمه ائه

شخب ك ه دوب يةئاسم و تلاكشم زا ي اه شناد

م زومآ انيب ائهنآ ائب هسردم رد تسا سكمم

يجنس هتكن و تقد يم اب .دوش هجاوم يم

هئصلاخ موئهفم ود رد ار تلاكئشم سئ ا همه ناوت

:در

« تصرف و تيمورحم رباربان یاه

» .

تلااكشا س ا زوئح يئنع ،شرورپ و شزومآ مورس س رتلااب زا ،یدج لئاسم و

ة ،یداتئس

عورش يم ميقتئسم لئماوع و ارادم ينع ،نآ فص و ي ارجا مورس ات ،يلوا ق رط هب و دنوش

یرست يشرورپ و يشزومآ يم

.دنبا

تسايس هب طوبرم لئاسم

يراذگ

هويش ا لمعلاروتسد لأخ همان

جاوم يگنوگچ یارب ي اه ةه

شزومآ اب يشرورپ و يشزومآ لماوع

شرورپ و شناد

نازومآ هب ،ي انثتسا روط

و ،ية شناد نازومآ م هب ،انيب روط

،صاخ ه ارادم رد

مررم يشرورپ و يشزومآ ميقتسم لماوع یوس زا دش

رد يتلااكئشا و فعئض ائقن یائ وگ ،

تسايس یراذگ همانرب و اه یز ر

زوح یاه ة

شرورپ و شزومآ یداتس تسا

و فعئض ائقن س ا .

(15)

،تلااكشا يم

تسايس ينع ،ينامزاس یونعم حرس رد هش ر دناوت فسةف و اه

ة شرورپ و شزومآ

هئب ينائسنا یورئين یرئظن و يئمةع ينائبم و ،صئصخت و گنهرف و ،نامزاس رب طةسم ناوئنع

هب .دشاب هتشاد نامزاس ناسانشرا ره

هب ،مهم يتسا س ا ،لاح زا تةفغ ينعم

شناد نازومآ م انيب

نآ صاخ شرورپ و شزومآ و ه تساه

هب تئصرف و تئيمورحم ،ضيعبت ،عبط ار رباربائن یائه

ديلوت يم .دن

نامزاس هب طوبرم لئاسم

يهد

ان شقن لام ا و بسانت ،يگنهامه و نارئيبد زا مئعا ،يئشرورپ و يئشزومآ ميقتئسم لماوع یاه

،يشرورپ و يشزومآ فادها ققحت یاتسار رد ،طبار ناريبد فاكئش یرادئ دپ بئجوم ه

و ائه

نآ ف اظو ماجنا رد ي اهلأخ اه

يم يئسرتسد ،زين و ،دوش ستئشادن

و يئشزومآ ميقتئسم لئماوع

رد دوئخ ف ائظو مرش هب طبار ناريبد و ناريبد ،نار دم زا معا ،يشرورپ و شزوئمآ صوئصخ

م نا دو شرورپ لاكشا راچد ار ناش ا دركةمع يبايشزرا و ف اظو ماجنا ه ،انيب

يب و يمظن

هب و يب نآ عبت يب و يتوافت

سم ل و يتيل يم ،دزاس ناشن نامزاس رد يناماسبان زا يشزومآ لماوع يهد

،ير ارش سينچ رد .تسا يشرورپ و شناد

زومآ م مهم ه انيب ،تيمورحم ،تسا نآ ينابرق س رت

تصرف ضيعبت و رباربان یاه كرد دوخ يشرورپ و يشزومآ روما رد ار زيمآ

يم .دن

همانرب هب طوبرم لئاسم

يناسنا يورين تيبرت و يزير

تيبرت ن ندرك شرورپ و شزومآ رد رهام و صصختم یاهورين شناد

م نازومآ ،ائنيب

هئب هئنوگ یا

توافت اب بسانتم دنناوتب ه ژ و یاهزاين و یدرف یاه

ة س ا شئناد نازوئمآ دئهع زا ة و شزوئمآ

راوم هدمع زا زاب ،دن آرب ناش ا شرورپ تئصرف رد یرباربائن و ضيئعبت هئب هئ تسا ید

یائه

سماد نا دو س ا يشرورپ و يشزومآ يم

.دنز

تاناكما و هجدوب هب طوبرم لئاسم

 ظاحل ندشن شناد نازومآ م و هجدوب ع زوت رد ناش ا يشرورپ و يشزومآ صاخ یاهزاين و انيب

نارس رد تاناكما ة

شناد زا زين ،یزومآ رئش هئ تسا یدراوم هةمج

ار يئشرورپ و يئشزومآ ط ا

یارب شناد م زومآ انيب ضيعبت زيمآ يم يب س ا .دزاس هئ لا زا ،دراوئم ر اس دننام مه يهجوت

و ائه

هةسةس فةتخم مورس شرورئپ و شزومآ ينامزاس بتارم

يئم يئنيع مورئس رد و درذئگ و رئت

ار دوخ ،يشرورپ و يشزومآ ميقتسم لماوع و ارادم ينع ،نآ ي ارجا يم

.دنا امن

تئيفي رد و ارادئم رد ،شوئف یراتخائس و یدائهن تلااكئشا و لئاسم تايةجت و رهاظم شرورپ و شزومآ شناد

م نازومآ ،انيب

تصرف یرباربان تليه رد هئب ،ائه

هدهائشم لئباق يبوئخ

(16)

.تسا شناد م نازومآ انيب

هئسردم هب فرص یاكتا يشرورپ و يشزومآ ظاحل هب ه يتروص رد

و دنشاب هتشاد ائ تلايهئست هئب شرورئپ و شزوئمآ زا رئيغ يقرط ا هداوناخ ق رط زا دنناوتن

تصرف تسد زاسربارب یاه هئبرجت ،زور رئه ،هئسردم رد ار یرايئسب لئاسم و تلاكشم ،دنبا

يم برجت و كرد .دنن ة

هئمانرب زا تيمورحم ،ناريبد ، ردت زا تيمورحم و يندئب تئيبرت یائه

و تاناكما زا تيمورحم ،يشرورپ و يئسرد بئت رئيظن( يئشزومآ داوم

...

يئشزومآ كئم و )

هب بسانت ليلد ن

ستشاد نآ ت دودحم اب اه توافت و اه

زا تئيمورحم ،زئين و ،نائش ا یدرئف یائه

تصرف هب يبايتسد تئصرف یرباربائن و ضيئعبت ق دائصم زا ،زائسربارب یائه

و يئشزومآ یائه

ارادم رد يشرورپ ،سينچمه .تسا

ستشادن سن تراهم و صصخت يئشزومآ ميقتسم لماوع يب

يشرورپ و

، ناريبد و نار دم زا معا

، شرورپ و شزومآ رد شناد

م نازومآ ،انيب

صيصخت ئن نداد

ناش ا شرورپ و شزومآ اب بسانتم و بسانم ناكم و نامز ،

تسد ئ يسر ب ستشادن ئ و تازيهجت ه

يشزومآ تاناكما و

ناوت يشزومآ یاهزاين عفر یارب مزلا ي انيب يشخب ژ و يشرورپ و

ة ،نائش ا

هب و روط ية

، بسانم ناكما مدع ربارب و یزاس

تصرف یزاس تلاكشم ،يشرورپ و يشزومآ یاه

شرورئپ و شزومآ رما رد يشرورپ و يشزومآ ميقتسم لماوع یارب ار يةئاسم و شئناد

نازوئمآ

م انيب د و نار دئم دوئخ نائعذا هئب ،لئائسم و تلاكئشم سئ ا اما .تسا هدروآ دوجو هب ،نارئيب

هب تصرف یرباربان تروص رد و هتفا ااكعنا يشرورپ و يشزومآ یاه

تيمورحم بجوم ،هجيتن

س ا شناد نازومآ نازومآ شناد ر اس دح رد يشرورپ و شزومآ زا يم

.دوش

شرورپ و شزومآ رد يراتخاس/يداهن ضيعبت ياهدمايپ

تصرف یرباربان و تيمورحم ،ضيعبت اه

،شرورپ و شزومآ رد مئهم زا يئك هئب ل دئبت

س رئت

سي اپ نازيم ل لاد تاقيفوت

نايم رد يشزومآ شناد

نازومآ هورگ هب قةعتم تئسا تئيةقا یاه

. رد

شهوژپ يمامت هب یاه

لمع هب هدمآ رد ،ناملآ و هسنارف ،ناتسةگنا رد هژ و رد ضيعبت صوصخ

هئئب ار یدائئهن ضيئئعبت ،شرورئئپ و شزوئئمآ دائئهن سي ائئپ رد مئئهم يةمائئع ناوئئنع

نازئئيم ندوئئب

شئئناد نائئيم رد يئئشرورپ و يئئشزومآ تائئقيفوت هورئئگ هئئب قئئةعتم نازوئئمآ

تئئيةقا یائئه

هتخانش ( دنا ووئن و چنيف ،دلارجزتيف ،1

2000 ةئسوا ؛ سئس روم و ر

، 2

2000

؛ لادئن و ستئگن رد

، 3

1. Fitzgerald & Finch & Nove 2. Osler & Morrison

3. Derrington & Kendall

(17)

2004

؛ ارباب و يل ،یاپ

، 1

2000

؛ ر دئنة لاكيم و ،ك و ،ت ا ،2

2000 و مائج ،3

2004 رد لئقن ،

،يلام 2009 شهوژپ س ا هچرگ .) رد ًاتدمع اه

شناد صوصخ تيةقا نازومآ

یداژن و يموق یاه

هب ،تسا هدش ماجنا رجاهم هتفا زا يعون

يم ت امح هنيمز س ا رد ام یاه .دن

هداد ليةحت زا یاه

يشهوژپ

،زين نارهت رهش رد مئهم ؛دئش موةعم

و تئيمورحم دئمايپ س رئت

ان تصرف یربارب یارب يشرورپ و يشزومآ یاه

شناد م نازومآ ،انيب

هئب يبايتسد مدع

« تائقيفوت

راظتنا دروم يشرورپ و يشزومآ

» هب .تسا رگ د ترابع شناد

م نازومآ ائنيب

ير ارئش سيئنچ رد

« يمن دنناوت

» شناد راظتنا دروم ف اظو و فيلاكت ماجنا رد .دئنن قئيفوت بئس ،دوئخ یزوئمآ

،ليصحت كرت اپ راركت و یدودرم

ة ئ اپ كئ زا ارد دئنچ ا ك د دجت ا نداتفا ،يةيصحت ة

سي اپ و يةيصحت زا ،يشرورپ و يشزومآ روما رد هدن ازف يناوتان ،زين و ،ه اپ ك ل لدعم ندوب

طسوت ه تسا راظتنا دروم يشزومآ تاقيفوت مدع ق داصم شناد

نازومآ م هبرجت مورحم یانيب

يم .دنوش شرورپ و شزومآ رد یراتخاس/یداهن ضيعبت زا يشان یاهدمايپ شناد

مئ نازومآ ،ائنيب

رئب

ر اس و ناريبد ،نار دم دركةمع و شرگن یور شناد

نازومآ و يبلائق ركفت يعون و هدراذگ ريثات

هب عجار ار هتفا وس شناد

مئ نازوئمآ ائنيب

هئب ؛تئسا هدرئ دائج ا نائش ا رد هئنوگ

سئ ا هئ یا

شناد نازومآ يشرورپ و يشزومآ روما رد فعض و يناوتان اب مزلام ار يم

ناريبد و نار دم .دننيب

س ا شر ذپ زا شناد

نازومآ يئم عائنتما ،دئنناوتب ه اجنآ ات نآ .دئنزرو

هئ دئنرواب سئ ا رئب ائه

شناد نازومآ و ي انثتسا م

انيب دوخ مه يمن ر ائس محازئم و عنائم مئه و دئنناوخب ارد دنناوت

شناد ازومآ ن يم .دنوش شناد نازومآ زا ار دوئخ ،یدراوئم رد ،زئين شئناد

مئ نازوئمآ ائنيب

رائن

يم نآ طباور و دنريگ تحت اه

ت أ ه تسا رواب س ا ريث شناد

مئ نازوئمآ ،ائنيب

لئبنت و ناوتائن ا

.دئن

رد يلاح تسد ه ن ستفاي ،ليصحت رد يناوتان ،رگ د ترابع هب ا راظتنا دروم يشزومآ تاقيفوت هب

خاسرب يةيمحت ط ارش ت ه تسا یا

شناد م زومآ انيب هئبرجت ار نآ يئم

رد .دئن ضيئعبت عئقاو

تصرف یرباربان و تيمورحم لكش هب ،یراتخاس/یداهن

،اه شناد مئ نازوئمآ ائنيب

لئضعم ائب ار

ور يناوتان هب

ور يم رد .دزاس سيع شناد ،لاح هتئسناوت هئ ينازومآ

زا رئيغ ،رئگ د يئقرط هئب دئنا

ورپ و شزومآ تصرف هب ،شر

يناوتائن لئضعم ،دئنبا تئسد یرئبارب یاه و

ستئشادن تائقيفوت

.دندركن هبرجت ار يشرورپ و يشزومآ

1.Pye & Lee & Bhabra

2.Wright & Weekes & McGlaughlin 3. Judge

Referensi

Dokumen terkait

ساــسا ىــع ةــمظنم نوــكت دــقف ةــفلتخم تاــيظنت ةيــسردلما جــهانملل نوــكت دــقو ةعــساو تلااــجلما في ةــطباترلما وا ةــلصفنلما