لدﺎﻌﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 4 /8 % زا يژﺮﻧا ﺢﻄﺳ رد ﺐﯿﺳ ﻢﺠﺣ ﻞﮐ 1210 ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ رد و لوژ ﯽﻠﯿﻣ هرود يرادرﺎﺒﻧا ) 12 ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور ( دﻮﺑ ﺰﺸﯿﻟد در ﻢﻗر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ

ﺗﺄ ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ يﺎﻫرﺎﺑ ﺮﯿﺛ ﺮﺑ

يﺎﻫ ﺐﯿﺳآ ﺐﯿﺳ ﺮﺑ دراو

يرادرﺎﺒﻧا ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﺲﭘ

حﺎﯿﺳ يرﺎﮑﻓا ﻦﯿﺴﺣ ﺮﯿﻣا

∗1

، نﺎﯿﻠﯿﻋﺎﻤﺳا يﺪﻬﻣ ﯽﯾﺎﻨﯿﻣ ﺪﯿﻌﺳ ،

2

،

3

لدﺎﻋ ﺶﯾاﺮﯿﭘ

4

1 - هوﺮﮔ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫ ﻦﯿﺷﺎﻣ

2 - ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﻣآ هوﺮﮔ

3 - هوﺮﮔ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﯿﺷﺎﻣ سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﮐ يﺎﻬﻨ

4 - ﺮﻬﺷ ﻦﯿﮑﺸﻣ ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘﺴﯾا

هﺪﯿﮑﭼ

ﮑﻣ يﺎﻫ ﺐﯿﺳآ ﯽﻧﺪﺷﺪﺳﺎﻓ و راﺪﺑآ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ هزوﺮﻣا ﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﮑﯿﻧﺎ

ﺪ . ﺶﻫﺎﮐ

نﺎﻣز تﺪﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻢﻗر بﺎﺨﺘﻧا ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﺑﺮﺿ ﻪﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺐﺳﺎﻨﻣ

ا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يﺎﻫ ﺖﯾﻮﻟوا زا يرادرﺎﺒﻧ .

ﻦﯾا رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ

ﺮﺑ يزﺎﺳ هﺮﯿﺧذ نﺎﻣز تﺪﻣ و يا ﻪﺑﺮﺿ يژﺮﻧا ،ﻢﻗر يﺎﻫ ﺐﯿﺳآ

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﺑﺮﺿ ﻪﺑ نآ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ و ﺐﯿﺳ ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ .

هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ

داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ زا ﺰﺸﯿﻟد در ﻢﻗر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺰﺸﯿﻟد نﺪﻠﮔ ﻢﻗر ﻪﮐ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪﺑ

. لدﺎﻌﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 4

/8 % زا

يژﺮﻧا ﺢﻄﺳ رد ﺐﯿﺳ ﻢﺠﺣ ﻞﮐ 1210

ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ رد و لوژ ﯽﻠﯿﻣ هرود

يرادرﺎﺒﻧا ) 12 ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور (

دﻮﺑ ﺰﺸﯿﻟد در ﻢﻗر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ .

ﻪﮑﯿﻟﺎﺣرد

لدﺎﻌﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ 1

% يژﺮﻧا ﺢﻄﺳ رد نﺪﻠﮔ ﻢﻗر ﻪﺑ ، 410

ﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و لوژ ﯽﻠﯿﻣ ﻦ

هرود يرادرﺎﺒﻧا ) 67 ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور (

ﺖﺷاد ﻖﻠﻌﺗ . ﺮﺑ

ﺎﺑ ﺎﻫ ﺐﯿﺳ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ و ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻢﻗر ود ﺮﻫ رد ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻦﯾا يرادرﺎﺒﻧا تﺪﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺺﺨﺸﻣ رﻮﻄﺑ ،ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺘﻣارﺎﭘ سﺎﺳا ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑﺮﺿ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ .

هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ

، اﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ،ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻢﻗر ود ﺮﻫ رد ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا ناﺰﯿﻣ ﺶﯾ

رد ﯽﺳﻮﺴﺤﻣ رﻮﻄﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﺪﻨﮐ ﯽﻤﻧ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺎﻣا ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا هرود

12 ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور .

ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

نﺎﻣز ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ

× ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻄﺑ ﻢﻗر ﺐﯿﺳ

ﺪﺻرد و ﻢﺠﺣ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺐﯿﺳ ﺮﺛﻮﻣ دﻮﺑ ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣرد ،

) نﺎﻣز

× ﻢﻗر

× يژﺮﻧا ( ﭻﯿﻫ ﺮﺑ ﮏﯾ ﺮﺛا ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا راد ﯽﻨﻌﻣ

ﺖﺷاﺪﻧ ي .

ﺪﯿﻠﮐ ژاو :نﺎﮔ ﺐﯿﺳآ يرادرﺎﺒﻧا ،ﻪﺑﺮﺿ ،ﺐﯿﺳ ،ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ

1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﺐﯿﺳآ ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ عاﻮﻧا رد هﻮﯿﻣ و يﺰﺒﺳ هﺪﯾﺪﭘ يا ﺖﺳا ﻪﮐ رد سﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ راﺮﻗ ﺪﻧراد ﺰﯿﻧ دﻮﺟو ﺪﻫاﻮﺧ

ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ ﻪﮐ دﺎﺴﻓ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا و

لﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ار

ﺖﺷاد . ﺮﻫ عﻮﻧ ﻪﮐ ﯽﺸﺷﻮﮐ

ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﯿﺳآ و

دراد هاﺮﻤﻫ . يدراﻮﻣ رد ﻦﯾا يزﺎﺳ هﺮﯿﺧذ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﻪﮐ

تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺐﯾﺮﺨﺗ ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ داﻮﻣ رد يزروﺎﺸﮐ ﺪﻣﺎﺠﻧﺎﯿﺑ

، ﺎﻨﺌﻤﻄﻣ

ﺐﯿﺳآ هﺪﯾد

،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺘﺣ ﺮﻄﺧ دﺎﺴﻓ تﻻﻮﺼﺤﻣ

ﻤﻟﺎﺳ ﯽ

زا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧﺪﻨﻤﺷزرا يدﺎﺼﺘﻗا ظﺎﺤﻟ 1]

. [ تاﺪﯿﻟﻮﺗ ﻦﯿﺑ رد

تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ∗ :

ahafkari@gmail.com

ظﺎﺤﻟ زا تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﺘﺧرد ﺐﯿﺳ ﯽﻏﺎﺑ و ﺖﺸﮐ ﺮﯾز ﺢﻄﺳ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ

. ﺑ ﻪ يرﻮﻃ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﮐ

ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ دﻮﺟﻮﻣ رﺎﻣآ ﻪﻧﻻﺎﺳ

رد ﯽﻏﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا رﻮﺸﮐ

ﻪﺑ

زا ﺶﯿﺑ 5/

2 ﺮﮔ ﯽﻣ ﻎﻟﺎﺑ ﻦﺗ نﻮﯿﻠﯿﻣ دد

2] .[ ﺮﻫ ﺖﻠﻋ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ

عﻮﻧ ﯽﻟﻮﻠﺳ ﺖﻓﺎﺑ ﺐﯾﺮﺨﺗ ﺎﯾ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ،ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ ﺐﯿﺳآ

ﻪﮐ ﺐﯿﺳ ﯽﯾﺎﺠﺑﺎﺟ و ﺖﺷادﺮﺑ تﺎﯿﻠﻤﻋ لﻼﺧ رد ياﺮﺑ

لﺎﻘﺘﻧا نآ

فﺮﺼﻣ رازﺎﺑ ﺎﯾ رﺎﺒﻧا ﻪﺑ دﻮﺷ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا

ﯽﻟﺎﻣ تارﺎﺴﺧ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ

ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﯾﺎﻤﻧ دراو ناراﺪﻏﺎﺑ ﻪﺑ يا

.

يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ناﻮﺗ ﯽﻣ ار رﺎﺸﻓ ﺎﯾ ﻪﺑﺮﺿ زا ﯽﺷﺎﻧ ﺐﯿﺳآ ناﺰﯿﻣ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ هزاﺪﻧا و

ﻖﯾﺮﻃ زا ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻢﺠﺣ ﺎﯾ ﺢﻄﺳ نآ

دﻮﻤﻧ ﻦﯿﯿﻌﺗ

3] . [ ﻧا ﺪﺣاو يازا ﻪﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﺐﯾﺮﺨﺗ ناﺰﯿﻣ طﺎﺒﺗرا ﻦﯾا رد يژﺮ

ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ هﺪﺷ لﺎﻤﻋا ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ ) 1

ﺐﺴﺣ ﺮﺑ

mm³/J ( دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ .

يژﺮﻧا ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ مزﻻ

ياﺮﺑ

ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺰﯿﻧ هﻮﯿﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻢﺠﺣ ﺪﺣاو ﺐﯾﺮﺨﺗ

2

) J/mm³ ( دﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧ .

ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود ﻦﯾا زا ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ هزوﺮﻣا

ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ رﺎﺑ ﻪﺑ هﻮﯿﻣ يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯿﺳآ زا ﯽﺼﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا

ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ 4] .[ رﺎﺒﻧا ﺐﯿﺳ يور ﺮﺑ يرﺎﺸﻓ يﺎﻫ نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد

يور ﺮﺑ و هﺎﻣ ﺶﺷ تﺪﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ 3

ﻢﻗر لواﺪﺘﻣ ﯽﺧﺮﺑ

ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺐﯿﺳ ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ صاﻮﺧ .

ترﺎﺒﻋ صاﻮﺧ ﻦﯾا

زا ﺪﻧدﻮﺑ : ،ﯽﮕﺘﺨﯿﺴﮔ ﺶﻧﺮﮐ ،ﯽﮕﺘﺨﯿﺴﮔ ﺶﻨﺗ ،ﯽﻧﺎﺴﺸﮐ ﺐﯾﺮﺿ

ﯽﮕﻣﺮﻐﭼ و ﯽﮕﺘﺨﯿﺴﮔ يژﺮﻧا .

ﻘﺤﺗ ﻦﯾا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﯿﻠﮐ رد ﻖﯿ

ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﺧآ و لوا هﺎﻣ ﻦﯿﺑ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺖﺷاد دﻮﺟو راد ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺎﻫ ﺐﯿﺳ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ ،

ﺪﻨﻫد ﯽﻣ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ مﺎﮑﺤﺘﺳا نﺎﻣز .

داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ

و ﻪﺘﺷاد ﯽﺸﻧﺮﮐ يژﺮﻧا ﺮﺑ ار ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺐﯿﺳ ندﺮﮐ رﺎﺒﻧا ﻮﺑ ﯽﻧﺎﺴﺸﮐ ﺐﯾﺮﺿ ﺮﺑ نآ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ د

. ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

مﺎﻗرا زا ﺮﺘﻌﯾﺮﺳ ﯽﻠﯿﺧ ﺰﺸﯿﻟد نﺪﻠﮔ ﺐﯿﺳ ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ صاﻮﺧ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ لوﺰﻧ يرادرﺎﺒﻧا لوا هﺎﻣ ود رد ﺺﺧا رﻮﻄﺑ و ﺮﮕﯾد ﯽﻃ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﺖﯿﻤﺳا ﯽﻧاﺮﮔ و ﺰﺸﯿﻟد در مﺎﻗرا رد ﻪﮑﯿﻟﺎﺣرد هﺎﻣ ﺶﺷ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺖﻟﺎﺣ ﺖﺷاد

5] . [ ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ رﻮﻄﺑ

نﺎﻣز تﺪﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يرادرﺎﺒﻧا

) لﺎﭽﺨﯾ رد ( ﺮﺑ

ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻢﻗر ود رد ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ و ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ صاﻮﺧ ﯽﺧﺮﺑ يور ﺮﺑ ﻪﺑﺮﺿ و يرﺎﺸﻓ نﻮﻣزآ يﺮﺳ ود ،ﯽﺑﻼﮔ و ﺐﯿﺳ زا ﺪﺷ مﺎﺠﻧا هدرﻮﺨﻧ ﺖﺳد يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ .

داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ

نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﯽﻧﺎﺴﺸﮐ ﺐﯾﺮﺿ و ﻢﯿﻠﺴﺗ ﺶﻨﺗ

،ﺪﻨﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ

ﮏﯾ ياﺮﺑ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﻪﮑﻨﯾا ﻦﻤﺿ

ﻪﺑ ﻦﯿﻌﻣ ﻞﮑﺷ ﺮﯿﯿﻐﺗ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ زﺎﯿﻧ يﺮﺘﻤﮐ ﯽﺸﻧﺮﮐ يژﺮﻧا 6]

.[ ﺎﺠﻧآ زا رﻮﻄﺑ ﻪﮐ

ﻪﺑﺎﺸﻣ يدوﺪﻌﻣ رﺎﯿﺴﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﯽﻠﺧاد مﺎﻗرا ﻪﻨﯿﻣز رد

ﺐﯿﺳ

،

،ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ظﺎﺤﻟ زا هﮋﯾﻮﺑ اﺬﻟ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﻮﺸﮐ رد

هداد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﯾز تﻻاﻮﺳ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺎﺗ ﺪﯾدﺮﮔ ﺶﺷﻮﮐ دﻮﺷ . ادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز تﺪﻣ ﺎﯾآ ﻪﻌﯾﺎﺿ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﺺﺨﺸﻣ رﻮﻄﺑ ير

ﻪﺑ

ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻞﮑﺷ و ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ ﺐﯿﺳآ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ،

ﺎﯾ ﺐﯿﺳآ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ

يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯿﺳ ﻦﯾا رد و ؟ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ نﺎﯿﻣ

ﯽﻤﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ

قﻮﻓ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﻢﻗر و ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا ﺢﻄﺳ نﻮﭽﻤﻫ ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺮﮐﺬﻟا

؟

2 - ﺎﻫ شور و داﻮﻣ

نﺪﻠﮔ يﺎﻫ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ لواﺪﺘﻣ ﻢﻗر ود ﺰﺸﯿﻟد

) درز ( در و

ﺰﺸﯿﻟد ) ﺰﻣﺮﻗ ( ﺮﻬﺷ ﻦﯿﮕﺸﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘﺴﯾا زا

) ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا يزروﺎﺸﮐ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو (

و ﻪﯿﻬﺗ

داﺪﻌﺗ ﻢﻗر ﺮﻫ زا ﺲﭙﺳ 180

ﻂﺳﻮﺘﻣ هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﺐﯿﺳ دﺪﻋ )

140

ﺎﺗ 180 مﺮﮔ ( ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ اﺪﺟ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ رﻮﻄﺑ .

ﺎﻫ لﺎﻬﻧ ﺖﺸﮐ

ﻪﺑ خﺮﺳ و درز مﺎﻗرا رد يﺎﻫ لﺎﺳ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ

1376 و 1377

دﻮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .

يرﺎﯿﺑآ شور ﮏﯾ زا ﻢﻗر ود ﺮﻫ رد تﺎﯿﻠﻤﻋ و

ﺖﺷاد ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .

ﺖﺧرد ﯽﻧﺎﯿﻣ ﺶﺨﺑ زا ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻣﺎﻤﺗ

راﺮﻗ ﯽﯾاﻮﻘﻣ يﺎﻫ ﻦﺗرﺎﮐ رد ﺖﻗد ﺎﺑ و هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﯽﺘﺳد رﻮﻄﺑ ﺪﺷ هداد ه ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ و .

زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ

رﻮﺧﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﭼرﺎﭘ زا ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ رد ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺐﯿﺳ د

ﺪﺷ . ﮏﯾ رد و هﺎﻣ رﻮﯾﺮﻬﺷ ﺮﺧآوا رد ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﺖﺷادﺮﺑ

ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ مﺎﺠﻧا زور .

و دﺮﺳ ﻂﯿﺤﻣ رد ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ

لدﺎﻌﻣ 3 ﻪﺟرد سﻮﯿﺴﻠﺳ ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ .

24 زا ﺶﯿﭘ ﺖﻋﺎﺳ ﺮﻫ

ﺶﯾﺎﻣزآ جرﺎﺧ لﺎﭽﺨﯾ زا ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ، و هﺪﺷ

ﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ ﻦ

ﺐﯿﺳ ﺮﻫ ﯽﻠﺻا ﺮﻄﻗ ﻪﺳ ﺎﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﻫ ﺐﯿﺳ ﻞﮑﺷ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺎﺑ

ﺲﯿﻟﻮﮐ ﺖﻗد ﺎﺑ 02 /0 ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا .

لوﺪﺟ 1 ،

تﺎﯿﺋﺰﺟ رد ار يرﺎﻤﯿﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﺸﯾﺎﻣزآ

تﺎ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﺑﺮﺿ .

ﺐﯿﺳ ﻪﻧﻮﮔ يور ﺮﺑ يراﺬﮔرﺎﺑ ﻞﺤﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد رد 3

عﻮﻗو لﺎﻤﺘﺣا ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﯽﻧﺎﯿﻣ ﺶﺨﺑ د ﻪﺑﺮﺿ ﺖﻓر ﯽﻣ ﻞﺤﻣ نآ ر .

ﻪﮑﻨﯾا ﻦﻤﺿ ﻦﯾا زا ﺶﯿﭘ

ﺺﺨﺸﻣ

ﺐﯿﺳ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ يراﺬﮔرﺎﺑ ﻞﺤﻣ ﺮﺛا ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺴﯿﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ 5]

.[ ﺲﭙﺳ ﻣزآ يﺎﻫ نﻮ هﺎﮕﺘﺳد ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﻪﺑﺮﺿ

ﻪﺑﺮﺿ نﻮﻣزآ ﻪﺘﺧﺎﺳ رﻮﺸﮐ ﻞﺧاد رد ﻦﯾا زا ﺶﯿﭘ نآ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ

دﻮﺑ هﺪﺷ ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ مﺎﺠﻧا 7]

.[ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ دﺎﻌﺑا يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ

ﺑا ﮏﯾ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻪﮑﻟ ﺮﻫ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺮﻄﻗ اﺪﺘ دﺎﺠﯾا ﺐﯿﺳ ﻞﮐ رد ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ دﻮﻤﻋ ﯽﺷﺮﺑ ﺰﯿﺗ يﻮﻗﺎﭼ

ﺪﯾدﺮﮔ و ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻖﻤﻋ )

ﻞﮑﺷ 1 .(

ﺲﭙﺳ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻢﺠﺣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﺮﯾز ﺐﯾﺮﻘﺗ زا ﺪﯾدﺮﮔ

8] :[ (1)

6

2h

V=πd نآ رد ﻪﮐ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻢﺠﺣ V

mm³ d،

و ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺮﻄﻗ h

ﻪﺑ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻞﮐ ﻖﻤﻋ ﺷﺎﺑ ﯽﻣ mm

ﻨﺪ ) ﻞﮑﺷ 1 .(

ﻞﻣﺎﺷ هﺪﻤﻋ رﻮﻄﺑ اﺪﺘﺑا رد ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﯾﺰﺠﺗ

و ﺲﻧﺎﯾراو

نﻮﻣزآ تﺪﻣ و يا ﻪﺑﺮﺿ يژﺮﻧا حﻮﻄﺳ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ LSD

ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺮﻈﻧ زا يراﺬﮔرﺎﺑ نﺎﻣز هﺪﯾد ﺐﯿﺳآ

دﻮﺑ ﺎﺑ ﻪﮐ

راﺰﻓا مﺮﻧ ﮏﻤﮐ SPSS

ﺪﺷ اﺮﺟا . ﯽﻣﺎﻤﺗ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻞﯿﻠﺤﺗ

مﺎﺠﻧا ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد و ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺶﯾﺎﻣزآ ﮏﯾ ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ .

ﻞﮑﺷ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ دﺎﻌﺑا يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا هﻮﺤﻧ 1

لوﺪﺟ ﺎﻫ نﻮﻣزآ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﯽﺧﺮﺑ1

ﺢﻄﺳ

1 ﺢﻄﺳ 2 ﺢﻄﺳ 3

عﺎﻔﺗرا ﻂﺳﻮﺘﻣ طﻮﻘﺳ (cm) 29 55

82

ﻂﺳﻮﺘﻣ يژﺮﻧا

يا ﻪﺑﺮﺿ (mJ) 410 810 1210

نﺎﻣز تﺪﻣ يرادرﺎﺒﻧا ) زور ( 12 38

67

3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ

سﺎﺳا ﺮﺑ ﮏﭼﻮﮐ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ تﺎﺑﺮﺿ عﻮﻗو ﯽﻨﯿﻋ تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﺑ

ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ دﺎﺠﯾا ﺐﯿﺳ هﻮﯿﻣ ﺮﺑ

، ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺮﺑ يا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ

دراﺬﮔ ﯽﻣ يﺎﺟﺮﺑ لﻮﺼﺤﻣ .

هزﺎﺗ يﺎﻫ ﺐﯿﺳ ياﺮﺑ هﮋﯾﻮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾا

دﻮﺑ ﺮﺗزرﺎﺑ هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ .

ﺮﻈﻧ زا ﻪﻌﯾﺎﺿ ﻪﺟو ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ يﺮﻫﺎﻇ

دﻮﺑ نآ ﮓﻧر ﺮﯿﯿﻐﺗ .

نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﻫد ﯽﻣ

رد ﺑﯿ زا ﺶ 95

% دراﻮﻣ

ﺖﺳﻮﭘ ﮓﻧر )

ﻢﻗر ود ﺮﻫ رد (

ﺮﺗ ﮓﻧر ﺮﭘ ﻪﻌﯾﺎﺿ دﺎﺠﯾا زا ﺲﭘ

ﯽﻣ دﺮﮔ د . يﺎﻫ ﺐﯿﺳ يزﺎﺳاﺪﺟ فﺪﻫ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا

ﺖﯿﻤﻫا ﺰﯾﺎﺣ ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻟﺎﺳ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هﺪﯾد ﺐﯿﺳآ و هدﻮﺑ

دﺎﻔﺘﺳا ﺎﺳاﺪﺟ يﺎﻫ شور زا ه ﮓﻧر سﺎﺳا ﺮﺑ يز

ار ﯿﺟﻮﺗ ﻪ ﯽﻣ

ﺪﻨﮐ .

،لﺎﺣ ﻦﯿﻋرد رد ﮓﻧر ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا

ﺖﻓﺎﺑ هﻮﯿﻣ زا ﺮﺗ ﺢﺿاو

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﺳﻮﭘ زا ﺶﯿﺑ رد ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ ،

90 % ﻪﻠﺻﺎﺣ ﮓﻧر دراﻮﻣ

ﺷور يا هﻮﻬﻗ ﻪﺑ ﻦ

ﺖﺷاد ﻞﯾﺎﻤﺗ ﻦﺷور ﯽﻠﯿﺧ و )

ﻞﮑﺷ 1 ( . رد

و هﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ هﺮﯿﺗ يا هﻮﻬﻗ ﻪﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﮓﻧر ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا يدوﺪﻌﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ رد 4

% دراﻮﻣ ﭻﯿﻫ ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﮕﻧر ﺮﯿﯿﻐﺗ .

زا ﺮﻈﻧ ﻞﮑﺷ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو و دﺎﻌﺑا

، ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻢﻗر ود رﺎﯿﺴﺑ

زا ﻢﻗر ود فﻼﺘﺧا ناﺰﯿﻣ ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ لدﺎﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ يدﺮﮔ ﺐﯾﺮﺿ و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ عﺎﻌﺷ ظﺎﺤﻟ 4

و 8/

0

دﻮﺑ ﺪﺻرد . لوﺪﺟ 2 ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺮﯾدﺎﻘﻣ )

ﻞﺻﺎﺣ

زا 10 اﺮﮑﺗ ر ( يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ زا ﻪﺘﺴﺑاو

رد ﻪﺑﺮﺿ لﺎﻤﻋا زا ﺲﭘ ار

يرﺎﻤﯿﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ،ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ )

مﺎﻗرا

يژﺮﻧا حﻮﻄﺳ و يرادرﺎﺒﻧا تﺪﻣ لﻮﻃ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ (

ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ .

ﺰﺸﯿﻟد نﺪﻠﮔ و ﺰﺸﯿﻟد در ﻢﻗر ود فﻼﺘﺧا ،يرﺎﻣآ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ) ﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ،ﯽﮕﺘ و ﯽﮕﺘﻓ

ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﮐ ﯽﮕﺘﻓﻮ ( ﺢﻄﺳ رد 001

/0 راد ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ دﻮﺑ

.

ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ در ﻢﻗر ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد

و دﻮﺑ نﺪﻠﮔ ﻢﻗر زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﺸﯿﻟد ﺢﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﺻرد ﻦﯾا

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا يژﺮﻧا )

ﻞﮑﺷ 2 .(

،طﺎﺒﺗرا ﻦﯿﻤﻫ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ

زا ﺮﺘﻤﮐ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﺰﺸﯿﻟد در ﻢﻗر 160

ﺮﺑ لوژ ﯽﻠﯿﻣ

دﻮﺑ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣرد

زا ﺶﯿﺑ ﻪﺑ نﺪﻠﮔ ﻢﻗر ﺖﻣوﺎﻘﻣ 250

ﺪﯿﺳر ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ لوژ ﯽﻠﯿﻣ .

2.27

4.92

6.18

1.54

3.66

5.11

0 1 2 3 4 5 6 7

410 810 1210

(mJ) ﮏﻴﺘﻨﻴﺳ ﯼﮊﺮﻧﺍ ﺡﻮﻄﺳ

ﯽـــﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪـــﺻﺭﺩ

ﺰﺸﻴﻟﺩ ﺩﺭ ﻢﻗﺭ ﺰﺸﻴﻟﺩ ﻥﺪﻠﮔ ﻢﻗﺭ

ﺪﺻرد ظﺎﺤﻟ زا ﺰﺸﯿﻟد در و ﺰﺸﯿﻟد نﺪﻠﮔ ﻢﻗر ود ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ2 ﻞﮑﺷ ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ

ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﯾﺮﺠﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺲﻧﺎﯾراو

ﺘﻣ ﺮﺑ ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﯿﻐ

ناﺰﯿﻣ ﺮﺛا

ﺮﺑ يﺮﯿﺛﺎﺗ و هدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ يژﺮﻧا دراﺪﻧ ﺐﯿﺳ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ صاﻮﺧ .

ﻞﮑﺷ 3 ﺮﯿﺛﺎﺗ هﻮﺤﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ

و يرادرﺎﺒﻧا يژﺮﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ

) 410 ، 810 و 1210 ﯽﻠﯿﻣ

لوژ ( ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ار ﻢﻗر رد

نﺪﻠﮔ ﺰﺸﯿﻟد ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ .

ﭼ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺰﯿﻧ ﺰﺸﯿﻟد در ﻢﻗر رد يرﺎﺘﻓر ﻦﯿﻨ .

ﻞﮑﺷ رد حﻮﺿو ﻪﺑ ﯽﮑﺘﻓﻮﮐ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ يژﺮﻧا ﻞﻣﺎﻋ ﺮﯿﺛﺎﺗ مﺪﻋ 4 ﺖﺳا ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ

، ﯽﺘﻟﺎﺣ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﺐﻠﻏا ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ

ﺪﻧراد ﯽﻘﻓا رﻮﺤﻣ ﺎﺑ يزاﻮﻣ .

،ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺎﻘﻣ د هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺮﯾ

داد نﺎﺸﻧ ﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻢﻗر ود ﺮﻫ رد ﯽﮑﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا ﺎﻣا ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ يژﺮﻧا ﺶﯾاﺰﻓا

ﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺒ .

نﺪﻠﮔ ﻢﻗر ﺐﯿﺳ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻢﺠﺣ ﺮﺑ يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز تﺪﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ3 ﻞﮑﺷ ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا حﻮﻄﺳ رد

ﺐﯿﺳﻢﻗر ود ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا ﺮﯿﺛﺎﺗ4 ﻞﮑﺷ

درﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز تﺪﻣ ﻼﻣﺎﮐ يﺮﯿﺛﺎﺗ حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ دﻮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﯽﺳرﺮﺑ

ﺮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ

ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺖﺷاد ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫ )

ﻞﮑﺷ 5 ( .

تﺪﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ سﺎﺳا ﺮﺑ يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز )

ا ﺶﯿﺑ ﺎﺗ ز 2 ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ هﺎﻣ (

يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯿﺳآ

ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻢﻗر ود ﺮﻫ رد ،ﺐﯿﺳ .

ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ

ﺎﺗ نﺎﻣز تﺪﻣ رد 12

ﺖﺒﺴﻧ اﺪﯾﺪﺷ ﺐﯿﺳ ،ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ سﺎﺴﺣ ﻪﺑﺮﺿ زا ﯽﺷﺎﻧ ﺐﯿﺳآ ﻪﺑ .

نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺎﻣا

ﺲﭘ ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻦﯾا 67

زور ﺐﯿﺳآ

يﺮﯾﺬﭘ دراﻮﻣ ﯽﺧﺮﺑ رد ﺪﺳر ﯽﻣ ﻒﺼﻧ ﻪﺑ ﯽﺘﺣ

) ﻞﮑﺷ 5 ( . ﻦﯾا

ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﯿﺳرﺎﮔ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺶﻧارﺎﮑﻤﻫ و 1

) 1995 ( ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ و

ناﺰﯿﻣ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ اﺮﻧآ ﻞﯿﻟد ناﻮﺗ ﯽﻣ

ﺮﺗ رﺎﺸﻓ ﮔ

2ﺮ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺴﻧاد . نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﯽﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ و

رد

ﯽﻃ لﻮﺼﺤﻣ يزﺎﺳ هﺮﯿﺧذ

، ﺎﺑ ﺢﻄﺳ رد ﺮﺟﺮﺗ رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﮐ

ﯽﻟﻮﻠﺳ

، ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫ ﺶﻨﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻓﺎﺑ رد ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ تﺎﺑﺮﺿ زا

و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد

ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺰﯿﻧ لﻮﺼﺤﻣ يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯿﺳآ

ﺪﺑﺎﯾ 9] .[ ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﺐﯿﺳ يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯿﺳآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣرد ﻦﯾا

يرﺎﺸﻓ يﺎﻫرﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻣز )

ﯽﻃ ﺑ يراﺬﮔرﺎ ﻪﺒﺷ ﮏﯿﺗﺎﺘﺳا ( ،

ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ 5] .[ ﻦﯾا ﯽﻣ ار ﺐﯿﺳ ﺖﻓﺎﺑ رﺎﺘﻓر رد ﺾﻗﺎﻨﺗ

ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ توﺎﻔﺗ

ود ﺖﯿﻫﺎﻣ رد شور

يراﺬﮔرﺎﺑ ) و يرﺎﺸﻓ

يا ﻪﺑﺮﺿ ( و ﺶﻨﮐاو هﺪﯾﺪﭘ ود ﻦﯾا ﻪﺑ ﺐﯿﺳ ﺖﻓﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ

ﺖﺴﻧاد .

0 2 4 6 8 10 12

0 200 400 600 800 1000 1200 1400

ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا mJ)

(

در ﺰﺸﯿﻟد 67 زور

ور

ﺯ 67 ﺰﺸﯿﻟد نﺪﻠﮔ زور¹²ﺰﺸﯿﻟد در

نﺪﻠﮔ ﺰﺸﯿﻟد 12 زور

ﺖﯿﻠﺑﺎﻗﮕﺘﻓﻮﮐﯽ milt/l

لوﺪﺟ

ﺰﺸﯿﻟد در ﻢﻗر ﺐﯿﺳ رد ﻪﺑﺮﺿ لﺎﻤﻋا زا ﺲﭘ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ2 )

ﺰﺸﯿﻟد نﺪﻠﮔ (

لوﺪﺟ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ3 ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﯿﻐﺘﻣ ياﺮﺑ ﺲﻧﺎﯾراو

يا ﻪﺑﺮﺿ يژﺮﻧا

) (mJ يرادرﺎﺒﻧا تﺪﻣ

) زور ( ﻪﻌﯾﺎﺿ ﺮﻄﻗ

) (mm ﻪﻌﯾﺎﺿ ﻖﻤﻋ

) (mm ﻪﻌﯾﺎﺿ ﻢﺠﺣ

) mm³ ( ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ

) (ml/J

12

8/

27 ) 4/

25 ( 9/

10 ) 1/

9 ( 4541 ) 3180 ( 08 / 11 ) 76 /7 (

410 37

3/

27 ) 6/

23 ( 93 /8 ) 7/

7 ( 3562 ) 2291 ( 69 /8 ) 58 /5 (

67

5/

21 ) 7/

18 ( 0/

9 ) 2/

6 ( 2397

) 1120 ( 85 /5 ) 73 /2 (

12

7/

33 ) 6/

31 ( 7/

14 ) 2/

12 ( 8785 ) 6419 ( 85 / 10 ) 93 /7 (

810 37

9/

30 ) 8/

30 ( 6/

11 ) 3/

11 ( 5800 ) 5658 ( 16 /7 ) 99 /6 (

67

6/

29 ) 9/

24 ( 0/

12 ) 8/

9 ( 5798 ) 3452 ( 16 /7 ) 26 /4 (

12

4/

38 ) 1/

35 ( 2/

16 ) 1/

14 ( 12440 ) 9153 ( 28 / 10 ) 56 /7 (

1210 37

1/

37 ) 6/

34 ( 0/

13 ) 1/

14 ( 9413 ) 8847 ( 78 /7 ) 31 /7 (

67 3/

33 ) 3/

28 ( 9/

13 ) 5/

10 ( 8320 ) 4847 ( 88 /6 ) 01 /4 (

ﺎﻄﺧ ﻊﺒﻨﻣ عﻮﻤﺠﻣ

تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ df

تﺎﻌﺑﺮﻣ F

Sig.

Corrected Model 1028071

7

146867

86

/ 19 0001

/0

Intercept 5420657

1

5420657

15 / 733 0001 /0

يژﺮﻧا 43491

2

21745

94

/2 056

/0

ﻢﻗر 256311

1

256311

67

/ 34 0001

/0

يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز

674701 2

337350

63

/ 45 0001

/0

ﻢﻗر * نﺎﻣز 148022 2

74011

01

/ 10 0001

/0

ﺎﻄﺧ 1212551

164

7393

عﻮﻤﺠﻣ 7507171

172

Corrected Total 2240622

171

در ﻢﻗر ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز تﺪﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ هﻮﺤﻧ5 ﻞﮑﺷ د

ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ﺰﺸﯿﻟ

ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﯾﺰﺠﺗ

ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺲﻧﺎﯾراو

و ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﺮﺑ ﻢﻗر و يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز تﺪﻣ لﺎﻤﺘﺣا حﻮﻄﺳ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد 001

/0 و 005 /0

راد ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ . نﺎﻣز تﺪﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ

و يرادرﺎﺒﻧا لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺑ يژﺮﻧا

03 /0 ﺖﺳا راد ﯽﻨﻌﻣ .

زرﺎﺑ ﻼﻣﺎﮐ ﺮﯿﺛﺎﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا

ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز تﺪﻣ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ

ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ و

ﺖﺳا . لوﺪﺟ 3 ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ

ﺎﻘﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺑ ار ﻢﻗر و نﺎﻣز ،يژﺮﻧا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻪﺑ ﺖﻣو

ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد ﯽﻣ .

نﺎﻣز ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ لﺎﺣ ﻦﯿﻋرد *

ﻢﻗر * يژﺮﻧا ﺮﺑ ﮏﯾ ﭻﯿﻫ

دﻮﺒﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا .

رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ

لوﺪﺟ رد يزﺎﺳ ﻪﺻﻼﺧ 3

بﺎﻨﺘﺟا راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ دراﻮﻣ جرد زا

ﺖﺳا هﺪﺷ . ﻞﮑﺷ 6 نﺎﻣز تﺪﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ

يرادرﺎﺒﻧا

، ﺎﻘﻣ ﻦﯾا و ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣو

ﯾاﺰﻓا ﻢﻗر رد ﺶ ﻢﻗر زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ نﺪﻠﮔ

ﺖﺳا ﺰﺸﯿﻟد در .

50 100 150 200 250 300 350 400

0 20 (ﺯﻭﺭ) ﯼﺭﺍﺩﺭﺎﺒﻧﺍ ﻥﺎﻣﺯ ﺕﺪﻣ40 60 80

(mJ/mlit) ﯽــﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ Red

Golden

ﻞﮑﺷ ﻢﻗر ود رد ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﺑ يرادرﺎﺒﻧا نﺎﻣز تﺪﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ6

ﺰﺸﯿﻟد در و نﺪﻠﮔ

نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ زا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ حﻮﻄﺳ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ LSD

ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻦﯿﺑ

نﺎﻣز تﺪﻣ يرادرﺎﺒﻧا

12 زور

ﺢﻄﺳ ود و ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ 37

و 67 زا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور

راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺧا ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ظﺎﺤﻟ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو

ﻪﮑﯿﻟﺎﺣرد

ﻦﯿﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا 37

و 67 ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور زا

ظﺎﺤﻟ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ

. ﻦﯿﻤﻫ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

ﻼﺘﺧا ،ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد نﻮﻣزآ زا راد ﯽﻨﻌﻣ ف

ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ظﺎﺤﻟ .

4 - ﻪﺻﻼﺧ ﺞﯾﺎﺘﻧ

1 - ﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﻮﺼﺤﻣ ﺐﯿﺳ ﻪ

رﺎﭼد ﻪﺑﺮﺿ ﺖﺤﺗ ﺖﻟﻮﻬﺳ

نﺪﻠﮔ ﻢﻗر ،ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻢﻗر ود ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد و ددﺮﮔ ﯽﻣ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﺰﺸﯿﻟد ﺰﺸﯿﻟد در ﻢﻗر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ زا

ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ .

2 - ﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺳ ﺮﻫ ﺮﯿﺛﺎﺗ و ﮏﯿﺘﻨﯿﺳ يژﺮﻧا و نﺎﻣز ،ﻢﻗر ﻞﻘﺘﺴ

ﻢﻗر ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺰﯿﻧ

* و ﯽﮑﺘﻓﻮﮐ ﺪﺻرد ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﺮﺑ نﺎﻣز

دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﻓﻮﮐ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ .

3 - لدﺎﻌﻣ ﯽﮔﺪﯾد ﺐﯿﺳآ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ 4/

8 % در ﻢﻗر رد

ﺰﺸﯿﻟد 12 لدﺎﻌﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور 1

% رد

و نﺪﻠﮔ ﻢﻗر 67

ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ زور ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ

. ﺑ ﻪ ﺎﺑ ﯽﺗرﺎﺒﻋ

نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ )

ﯽﻃ 2 يزﺎﺳ هﺮﯿﺧذ هﺎﻣ (

ﺐﯿﺳ يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯿﺳآ

ﻫﺎﮐ يا ﻪﺑﺮﺿ يﺎﻫرﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶ

. رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ور ﻦﯾا زا

ود رد ﺐﯿﺳ يراﺪﻬﮕﻧ و ﯽﯾﺎﺟ ﻪﺑﺎﺟ رد ﺖﻗد ،تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ لوا ﻪﺘﻔﻫ .

5 - ﻊﺑﺎﻨﻣ

[1] FAO 1989. Prevention of Post-Harvest Food Losses in Fruits, Vegetables and Root Crops, A Training Manual, Rome, ITALY.

[2] FAOSTAT (2006). FAO International Statistical Software, Available at:

http://faostat.fao.org/site/567/default.aspx [3] Schrool, D. and Holt, J. E. 1980. Reaserch

Note: Bruise resistance measurements in apples. J. Texture Studies, 12:21-29.

[4] Bajema, R. and Hyde, G. M. 1998.

Instrumentation for impact characterization of whole fruit and vegetable specimens.

Transactions of the ASAE, Vol., 41(5):

1399-1405.

[5] Masoudi, H.; Tabatabaeefar, A. and Borghaee, A. M. 2005. Investigation of mechanical properties variation of apples during storage with uniaxial test.

EFITA/WCCA, Villa Real, Portugal.

[6] Yurtlu, Y.B. and Erdugan, D. 2005. Effect of storage time on some mechanical properties and bruise susceptibility of pears and apples. Turk. J. Agric. (29) 469-482.

[7] Afkari Sayyah, A. H., Minaei, S. and Khoshtaghaza, M. H. 2005. Instrumentation design and development of an impact testing apparatus for investigation of mechanical behavior of agricultural materials and its evaluation using wheat. Iranian Journal of Food Science and Technology, 2(2): 13-27.

[8] Blahovec, J., Milckova, M. and Paprstein, F. 2002. Static low-level bruising in pears.

RES. AGR. ENG.,48 , (2):41 – 46.

[9] Garcia, J. L., Ruiz-Altisent, M. and Barrerio, P. 1995. Factors influencing mechanical properties and bruise susceptibility of apples and pears. J. agric.

Engng Res. 61:11-18.

The Effect of Mechanical Loads on Apple Damage after Storage

Afkari Sayyah, A. H.^1∗، Esmailiyan, M.² , Minaei, S.³ , Pirayesh A. ⁴

1- Dept. of Agricultural Machinery, University of Mohaghegh Ardabili 2-Dept. of Statistics, University of Mohaghegh Ardabili

3- Dept. of Agricultural Machinery Engineering, Tarbiat Modares University 4- Horticultural Research Station of Meshkin Shahr

Today, It is well known that mechanical damage is the major source of post-harvest losses in fruits and vegetables. In this research, decrease of product sensitivity to impact due to the effect of variety, harvesting, and handling methods as well as the duration of storage were studied. Therefore, based on a series of mechanical tests, effect of variety, impact energy and duration of storage were investigated on mechanical damage to apples. The results showed that in comparing the two varieties, Golden delicious had more strength than Red delicious. Also, it was found that maximum losses were related to the Red delicious variety, equal to 8.4% of total volume of fruit at the 1210 mJ level of impact energy and in the period of 12 days after harvest. Minimum losses were related to the Golden delicious variety equal to 1% of total volume at 410 mJ level of impact energy 67 days after harvest.

According to the results, apple bruise threshold decreased significantly with increasing storage time.

Also, percent of bruise volume increased with increasing level of kinetic energy, but bruise resistance and bruise threshold had no change. The interaction of time × variety significantly affected bruise resistance and percent of bruise volume, While the triple interaction of time × variety × energy had no significant effect on the dependent variables.

Keywords: Mechanical losses, Apple, Impact, Storage