ﺪﻜﺸﻧاد ة ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ DOI: 10.22059/jibm.2017.233233.2604
رود ة 9 رﺎﻤﺷ ، ة 4
نﺎﺘﺴﻣز 1396
ﺻ ﺺ . 762 - 739
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲ
ﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﻲﺑﺎ دﺮﻜﻠﻤﻋ و :
ﺶﻘﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ
ﻣ ﻴ ﺠﻧﺎ ﻲ ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ
ﻚ نوﺮﺑ اﺮﮔ
ﻲﻤﻴﻜﺣ نﺎﻤﻳا
1
هﺪﻴﻜﭼ ﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا فﺪﻫ: ﻴ
ﺖ ﺎـﻫ ي رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ دﺮـﻜﻠﻤﻋ و
ﺖﻛﺮﺷ ﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻴ ﺠﻧﺎ ﻲ ﺮﮔ ي ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ نوﺮـﺑ اﺮـﮔ ﺖـﺳا . ﺟ ـﻌﻣﺎ ﺔ رﺎـﻣآ ي ﻘﺤﺗ ـﻴ
،ﻖ
ﺪﺷرا ناﺮﻳﺪﻣ ﺐﺴﻛ
و ﺎﻫرﺎﻛ ي اﺬـﻏ ﺖﻌﻨﺻ رد لﺎﻌﻓ ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﻚﭼﻮﻛ ﻲﻳ
ـﻫﺎﻣ ﻪـﻧ رد رﻮـﺸﻛ ﺔ
لوا
1395 ﺖﺳا . ﺻﻮﺗ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻴ
ﻔ ﻲ ﺘﺴﺒﻤﻫ عﻮﻧ زا ﮕ
ﻲ ﺖﺳا . زا ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻀﻋا ،
368 ﺮﻔﻧ ياﺮـﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﮔ
ﻴ يﺮ ﻪﺷﻮﺧ ا ي ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﻨﭼ ا ي ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻧ . ﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ،تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ راﺰﺑا ﻪ
هدﻮﺑ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ شور و ﺎﻫ
، لﺪﻣ ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ يزﺎﺳ
يرﺎﺘ
مﺮـﻧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ راﺰﻓا
يﺎـﻫ
وSPSS
ﺖﺳاPLS
. ﻪـﺘﻓﺎﻳ
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ
ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﺪـﻫد ﻲ
لﻮـﺤﺗ ﺮـﺑ اﺮـﮔ
ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ نوﺮﺑ اﺮﮔ ) اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ اﺮﮔ و ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ( رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ي
ﻲﻣ دراﺬـﮔ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ
،ﻦ ﻫاﻮﺷ ﺪ ي ﻛﺎﺣ ﻲ ﻣ ﺶﻘﻧ ﺪﻴﻳﺄﺗ زا ﻴ
ﺠﻧﺎ ﻲ اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ و در ﻣ ﻴ ﺠﻧﺎ ﻲ ﺮﮔ ي اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ
ﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻴ ﻦ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﻠﺑﺎﻗ و ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻪﺑ ﺪـﻣآ ﺖﺳد . ،ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد ﻴﺛﺄـﺗ
ﺮ ﮓـﻨﻫﺮﻓ
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ لﻮﺤﺗ ﻌﺳﻮﺗ ﺮﺑ اﺮﮔ ﺔ
ﻠﺑﺎﻗ ـﻴ ﺖ ﺎـﻫ ي رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ و طﺎـﺒﺗرا و ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ رادﺎـﻨﻌﻣ
ﻠﺑﺎﻗ ـﻴ ﺖ يﺎـﻫ
رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺑﺎ ﻠﻤﻋ ﺐﺴﻛ دﺮﻜ و رﺎﻛ ﺎﻫ ي اﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﻌﻨﺻ رد لﺎﻌﻓ ﻲﻳ
رﻮﺸﻛ ﺪﻴﺳر ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪﺑ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
اﺮﮔرازﺎﺑ
،ﻲﻳ ﺐﺴﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ و
رﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ، ﻧد
ﻴ
،نﻮـﺴ ـﻴﻠﺑﺎﻗ ﺖ رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ ،
يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ .
1 . ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ،يراﺪﺑﺎﺴﺣ و دﺎﺼﺘﻗا ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد رﺎﻳدﺎﺘﺳا
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 23 / 02 / 1396
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 04 / 06 / 1396
E-mail: hakimi_iman@pnu.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ تﺎﻴﺑدا رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪ
رﻮﻃ نﺎﻳﺎﺷ ﺖـﺳا هﺪﻨﻛاﺮﭘ و دوﺪﺤﻣ ﻲﻬﺟﻮﺗ )
،يو
،ﻲﻟ و ﻲﻌﻴﻤﺳ 2014
.(
ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ ﻣ نﺎﺸﻧ ﻲ ﺪﻫد ﻳ ﻜ ﻲ ﺮﺗراﺮﻜﺗﺮﭘ زا ﻳ
ﻦ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺖﺴﻜﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﺎـﻫ
،
ﺑ و ﺖﻠﻔﻏ ﻲ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﻲ
ﺖـﺳا ) ﺪـﻤﺤﻤﻟاو ي
ﻤـﺿ ﻦـﺷور و ﻴ
،ﺮ 2015 .(
يﺎـﻫدﺮﺒﻫار
و ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
لﺎﺳ ﻲﻃ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻟﺎﻌﺗ يﺎﻫ يﺎﻫ
ﻪﺘـﺷﺬﮔ
، ﺐﺒـﺳ دﺎـﺠﻳا ﻲﻋﻮـﻧ ﮓـﻨﻫﺮﻓ
لﺎﻤﻛ ﻚﺴﻳر و اﺮﮔ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺰﻳﺮﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻫ )
ﺰﻋرﻮﭘ ت و ﻲﻘﻳﺪﺼﺗ ، يﻮﻠﻋ
، 1393 .(
اﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻳ ﺶ
قﺎﺒﻄﻧا ﺬﭘ ﻳ ﺮ ي ﺖﻛﺮﺷ ﻐﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻫ ﻴﻴ
تاﺮ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ،ﻲ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎـﻫ
ذﺎـﺨﺗا ﻪـﺑ ردﺎـﻗ ار
ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ ﻟﻮﺗ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻴ
ﺪ ﺎﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ شزرا
رازﺎﺑ رد ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) دوا ﻳ ﻮﺒﻣﺎ اﺮﺒﻳﺎﻛ ، و
ﺎﻛﻮﻴﺳﻮﻣ ، 2015 .(
اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ
،ﻖ ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ ار رﺎﻛوزﺎﺳ ﺎﻫ ي ﻗﺎﺒﻄﻧا ﻲ ) ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﻪـﻧ و
ﻓ ﮕﻨﻫﺮ ﻲ ( ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ا ﺮﺑ ﺎﻣا ،
ﻳ ﻦ زا ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﺖﻛﺮـﺷ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻪـﻛ دراد نﺎﻋذا ﻪﺘﻜﻧ
ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ دﻮﺷ رﺎﻜﺷآ نآ )
ﺸﻧواﺮﺑ ﻴ لﺪ ،شرﻮﺳ و 2009
.(
،ﺮـﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﻳ
ﻚ ﻪﺑ اﺪﻫ لﻮﺻا ناﻮﻨﻋ ﻳ
ﺖ هﺪﻨﻨﻛ ا ي ﺎﺑ ﺮﺑ ﻪﻛ راز ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﮋﺗاﺮﺘـﺳا و ي
ﺖﻛﺮـﺷ
ﺖﺳا راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ
، ﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﺘﻓﺮ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ) ﻞﺑﻮﻧ ﺎﻬﻨﻴﺳ ، و رﺎﻣﻮﻛ ، 2002 ( ﻔﺴﻠﻓ رد و ﺔ
ﻣز رد ﺖﻛﺮﺷ ﻴﻨ
ﺔ
ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ اﺪﻫ ﻳ ﺖ ﺐﺴﻛ و ﺮﻃ زا رﺎﻛ ﻳ ﻖ ﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪ يا شزرا زا ﺎـﻫروﺎﺑ و ﺎﻫ ي
ِﻖـﻴﻤﻋ رﻳ ﻪـﺸ راد
، ﻳ ﺖـﻓﺎ
ﻣ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ ) وژ ﻢﻴﻳ ، و ﻪﺴﺗ ، 2005 .(
ا رد ﻳ ﻦ ﺖﻬﺟ ،ﺎﺘﺳار ﺗاﺮﺘﺳا يﺮﻴﮔ
ﮋ ﻳ ﻚ نﻮﭽﻤﻫ ﻌﺒﻨﻣ ﻲ ﻪﻛ ﻪﺑ رﻮﻃ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ا ﺎﺑ ﻳ دﺎﺠ ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ
1ﻲ ا رد طﺎﺒﺗر دﺰﻧ ﻳ ﻚ ﺖﺳا
، ﺮﮕﻧ ﻳ ﻪﺘﺴ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ) ﻳ ﮓﻧﺎ ، 2007 ﺷﺮﻗ ؛ ﻲ
و نﺎﻴﻣ
، 2010 .(
ﻪﭼﺮﮔا ﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻳﺎﺷ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺗ ﺪﺣ يدﺎﻳز ﺪـﻴﻳﺄﺗ هﺪـﺷ
، ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﻣﺎﻛ هﺪﺸﻧ
ﺖﺳا . ﻟﺎﻄﻣ ﺖﻬﺟ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ،ﻲﻤﻛ رﺎﻴﺴﺑ تﺎﻌ يﺮـﻴﮔ
يﺎـﻫ
ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا )
نورد زا ﻢﻋا ،اﺮﮔ
نوﺮـﺑ اﺮـﮔ
ود ﺮـﻫ ﺎـﻳ (
ﻪـﺑ ار
ﺮـﺑ ﻲﺠﻧﺎـﻴﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮـﻨﻋ
ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ يﺎـﻫ
هدﺮـﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺪـﻧا
.
دﻮـﺟو ﺎـﺑ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺮـﺸﺘﻨﻣ دﺪـﻌﺘﻣ هﺪـﺷ
رد ـﻨﻴﻣز ﺔ
ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ
،ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺰﻛﺮﻤﺗ
ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ
ﺶﻘﻧ ﻚـﻳ ﺖـﻬﺟ يﺮـﻴﮔ صﺎـﺧ و
ﻲﺳرﺮﺑ رﺎﺛآ نآ هدﻮﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺳا داﺪﻌﺗ
يدوﺪﺤﻣ زا
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ
نﺎﻴﻣ ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ يﺎﻫ
ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ
ﺎﻳ ياﺮﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ هﺎﮔﺪﻳد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ شﻼﺗ
هدﺮﻛ ﺪﻧا ) ياﺮـﺑ ،ﻦﻴﺘـﺸﻨﻳﺮﮔ ،لﺎـﺜﻣ
2008 .(
ﻦﻳا رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻲﻓﺮﻃ زا ﻪﻨﻴﻣز
ﻴﻐﺘﻣ ،
نوﺮـﺑ يﺎـﻫﺮ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ ياز
ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﻲﻣ ار ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ و ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﺐﻟﺎﻗ رد ناﻮﺗ
) ياﺮـﺑ ،لﺎـﺜﻣ
،نﺎﻴﻣ و ﻲﺷﺮﻗ 2010
( ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ نورد ﻞﻣاﻮﻋ و )
ﮓﻨﻓ ،وز و 2009 (
، رﺎﺘﺧﺎﺳ
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Marketing Capabilities
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ) ،ﻲﺳودﻮﺌﺗ 2012
( زاﺪﻧا و ﻦﺳ ، ة
نﺎﻣزﺎﺳ ) ،ﺲﻳاﺮﭘ 2012 ( ﺼﻴﺼﺧ ، ﻪ يﺎﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ) و نﺎـﺗ
،زﻮﻴﻧرﺎﻤﺳا 2005
( ﻪﺘﺳد دﺮﻛ يﺪﻨﺑ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، قﻮﻓ ﻂﺑاور رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺶﻘﻧ نﻮـﭽﻤﻫ زﻮﻨﻫ
ﻸﺧ ﻲﻳ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ تﺎﻴﺑدا رد ﻲﻣ
دﻮﺷ . هزﻮﺣ ﻦﻳا رد ﺮﺗﺪﻳﺪﺟ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
، ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪـﻴﻳﺄﺗ ار ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ يﺎﻫ
هدﺮـﻛ ﺪـﻧا ) ياﺮـﺑ وا ،لﺎـﺜﻣ ،ﻮﺒﻣﺎـﻳد 2014 و ﻮﺒﻣﺎـﻳدوا ؛
نارﺎﻜﻤﻫ ، 2015 (
ﻌـﺳﻮﺗ ﺮـﺑ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻦـﻳا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ نﺎﻛﺎﻤﻛ ﺎﻣا ، ﺔ
ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ يﺎـﻫ
ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺖﺳا ﻢﻬﺒﻣ ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ .
ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺎﺑ ور ﻦﻳا زا ﻞﺋﺎـﺴﻣ
ﻲـﻄﻴﺤﻣ رد
ﺖﺴﻜﺷ ﺐﺴﻛ ﺎﻫرﺎﻛو و ﺪﻤﻋ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ة
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎﻫ
ي ﻲﻠﺧاد ﺎـﻬﻧآ
ﻲﻣزﺎﺑ ددﺮﮔ ) ،ﻻﺎﻛﺎﻫ 2010 ( ـﻄﺑار ﻦﻴﻴﺒﺗ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ، ﺔ
ـﺳ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻧﺎﻣزﺎ
ﻲ ﺎـﺑ ﻌـﺳﻮﺗ ﺔ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺖﻬﺟ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ و يﺮﻴﮔ
ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ نوﺮﺑ
اﺮﮔ رد ﻪـﻄﺑار ﻦﻳا رد
بﻮﭼرﺎﭼ ﺐﺴﻛ و ﺎﻫرﺎﻛ ي اﺬﻏ ﺖﻌﻨﺻ رد لﺎﻌﻓ ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﻚﭼﻮﻛ ﻲﻳ
رﻮـﺸﻛ ﺖـﺳا . ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ـﺴﻣ ﺔﻠﺌ
ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻦﻴﺑ ﺖـﻬﺟ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ يﺮـﻴﮔ
ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘـﺳا يﺎـﻫ
نوﺮﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و اﺮﮔ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﻄﺑار ﻪﭼ
؟دراد دﻮﺟو يا ﻪﻣادا رد
، يﺮـﻈﻧ ﻲﻧﺎـﺒﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ زا ﺲـﭘ
ﻪﻴﺿﺮﻓ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ حﺮﻄﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ و ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
.
يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺖﻬﺟ ذﺎﺨﺗا ﺳا يﺮﻴﮔ
ﮋﺗاﺮﺘ ﻳ
،ﻚ ﻠﺧاد ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ ﻲ
ﻳ ﻚ ﺐﺴﻛ و ﮕﺘﺴﺑ رﺎﻛ ﻲ دراد ) ﺎﺷ ﻳ تﻮﻫﺪﻨ ﺲﻳرﻮﻣ ،
و كﺎﻛﻮﻛ ، 2008 ( و نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ة ﻣ ﻴ ناﺰ ﺎﻤﺗ ﻳ ﻞ
ﻒـﺸﻛ ﻪـﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
، اﻳ دﺎـﺠ
ـﻋﻮﻤﺠﻣ ﻆـﻔﺣ و ﻪ
يا زا
ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ ي ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ ﺤﻣ
ﻴ ﻂ ﺖﺳا ) رﺎﻣ ﻳ نﻮ ، 2006 ( ﻪﻛ ﺶﻘﻧ ﺮﺛﺆﻣ ي ﻌﺳﻮﺗ رد ﺔ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
اﻳ ﺎﻔ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) ﺳودﻮﺌﺗ ﻴﮕﻛ ،ﻲ سﺎ و ﻲﻜﻴﺴﺗﺎﻛ ، 2012 ( . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
،
ـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ﻲ
رد
ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺘـﺳد و ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺰﻣ ﻪـﺑ ـﻳ ﺖ ﺘﺑﺎـﻗر ﻲ دراد .
ﺢﻳﺮـﺸﺗ ﻪـﺑ ،ﻪـﻣادا رد ﻲﻟﺎـﻤﺟا
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫ
ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻲﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد دﻮﺷ
.
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
دﺎﻘﺘﻋا فﺮﻌﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎﻫ
شزرا ، ﻋﺎـﻤﺘﺟا بادآ و ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ،ﺎﻫ ﻲ
هدﻮـﺑ
، و رﺎـﺘﻓر ﺮـﺑ لﺎـﻤﻋا
رد داﺮـﻓا
ﺘﺒﺜﻣ ﺮﺛا و ﺖﺳا ﺮﻇﺎﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲ
ﻪـﻨﻴﻣز ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ نوﺪـﺑ نﺎﻣزﺎﺳ يﺪﻣآرﺎﻛ ﺮﺑ
نآ يرﺎـﻛ يﺎـﻫ دراد
) ،ﮓﻧو 2005 .(
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
لﻮﺤﺗ اﺮﮔ ﻳ ﻪﻧﺎ ﺶﻧاد و رﻮﺤﻣ ﺑ ﻪ ناﻮﻨﻋ ﻳ ﻚ ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻊﺒﻨﻣ ﻳ
ﻚ
، ـﻘﻧ ﺶ
ﻤﻬﻣ ﻲ ﺘﺳد رد ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺰﻣ ﻪﺑ ﻳ ﺖ ﺘﺑﺎـﻗر ﻲ دراد ) ﺟ و ﮓـﻧ ﻴ ﻮ ـﻳ ﺎ ، 2012 ( ذﺎـﺨﺗا ﺮـﺑ و ـﻳ
ﻚ ﺖـﻬﺟ يﺮـﻴﮔ
ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ ﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﻛﺮﺷ رد صﺎﺧ ﻲ
دراﺬﮔ ) ﻳ اﺮﺑرﺎ نﺎﮔرﻮﻣ ، و
ﺲﻴﻫروو ، 2011 .(
ﻧاﻮﺿر ﻲ مﺎﻬﺳ و مﺪﺧ ) 1390 ( ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﺔ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ ،
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ عﻮﻧ رﺎﻬﭼ ﻲ
) ﻟﺮﺘﻨﻛ ﻲ ﺗاﺮﻛورﻮﺑ و ﻴ
؛ﻚ ﻇو ﻴ ﻪﻔ رﻮﻣﺄﻣ و راﺪﻣ ﻳﺘ
ﻲ
؛ ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ
،راﺪﻣ ﺒﻗ ﻴ ـﻠ ﻪ يا ﻫﺎﮕـﺷﺎﺑ و ﻲ
؛ ﻓﻮﺗ ـﻴ ﻖ ،راﺪـﻣ
ﺗﻴ ﻤ ﻲ فﺎﻄﻌﻧا و ﺬﭘ ﻳ ﺮ ( ﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﻲﻳ ﺪﻧدﺮﻛ . رد اﻳ ﻦ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ لﺪﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ
ﻧد ﻴ نﻮﺴ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ار
ﻧﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻲ اﺮﮔرﺎﺘﻓر ﻲﻳ
، ﻠﺑﺎﻗ ـﻴ ﺖ ـﺑ ﻪ ﮔرﺎـﻛ ﻴ ﺮ ي
ﻧﺎﻣزﺎـﺳ حﻮﻄـﺳ مﺎـﻤﺗ رد نآ ﻲ
ﻌﻣﺎﺟ و ـﻴ ﺖ ﺮـﻈﻧ زا نآ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺒﻨﺟ و ﺎﻫ ﺎﻫ
ي ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻛ . ﻧد ﻴ نﻮﺴ ا ﻪﺑ دﻮﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻳ
ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪـﺠ
ﺳر ﻴ ﺪ ﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﻛ ﻴ
ﻦ ﮋﺗاﺮﺘﺳا ي
، ﺤﻣ ﻴ ﻂ ﮓﻨﻫﺮﻓ و
، ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ا ي ﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ
عﻮـﻧ رﺎـﻬﭼ ناﻮﺗ
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ار دﺮﻛ
) ﻧد ﻴ
،نﻮﺴ 1990 .(
اﻳ ﻦ
ﮕﺘـﺴﺑ ﻞـﻣﺎﻋ ود ﻪـﺑ ﻪﺘـﺳد رﺎﻬﭼ ﻲ
ﺪـﻧراد :
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻲ
تﺎﺒﺛ ﺮﺑ ﻳﺎ فﺎﻄﻌﻧا ﺬﭘ ﻳ ﺮ و ي ﻣا ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺟﻮﺗ ﻠﺧاد رﻮ
ﻲ ﻳﺎ ﺟرﺎﺧ ﻲ . ﺎﺑ ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ـﻳ ﻦ
توﺎﻔﺗ و ،ﺎﻫ ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي
ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ـﻴ ناﺰ
رﺎﮔزﺎـﺳ ،ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ي
قﺎـﺒﻄﻧا ، ﺬـﭘ ﻳ ﺮ ي و
ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻳ ﺖ ﺖﺳا . ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ هزاﺪﻧا ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺳ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ يﺮﻴﮔ دﻮﺷ
. ﻧد ﻴ نﻮـﺴ
، ا ـﻳ ﻦ رﺎـﻬﭼ
و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺺﺧﺎﺷ و ﺎﻫ ي ﻚﻳ ﺮﻫ ز حﺮﺷ ﻪﺑ ار ﻳ
ﺮ ﻌﺗ ﺮ ﻳ ﻒ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) ﮔ ﻴ ﺎﭙﺴﻠ ي ﻫ و ،نارﺎﻜﻤ 2008 :(
1 . رﺎﻛ رد نﺪﺷ ﺮﻴﮔرد :1
نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ار نﺎﺷداﺮﻓا ﺶﺨﺑﺮﺛا يﺎﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﺪﻧزﺎﺳ
ﻊﺑﺎـﻨﻣ يﺎﻫ
ﻤﻫ رد ار ﻲﻧﺎﺴﻧا ﺔ
ﻲﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ حﻮﻄﺳ ﺪﻨﻫد
. هزاﺪﻧا ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﻲﻣ يﺮﻴﮔ
دﻮﺷ :
يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ •
:2
داﺮﻓا هرادا ياﺮﺑ نﺎﺷرﺎﻛ ندﺮﻛ
ﺪﻧراد ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و رﺎﻜﺘﺑا ،رﺎﻴﺘﺧا .
ﻢﻴﺗ •
يزﺎﺳ : ﻲﻣ هداد شزرا ،كﺮﺘﺸﻣ فاﺪﻫا ﺖﻬﺟ رد ﻲﻫوﺮﮔ رﺎﻛ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ رد دﻮﺷ
.
ﻌﺳﻮﺗ •
ﺔ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﻫ : ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﻤﺘﺴﻣ رﻮﻃ
ﺔ ترﺎﻬﻣ ﻲﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻫ دزادﺮﭘ
.
2 . يرﺎﮔزﺎﺳ ) ﻲﻜﭼرﺎﭙﻜﻳ و تﺎﺒﺛ
3( :
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هداد نﺎـﺸﻧ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺐـﻠﻏا ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫ
ر و هدﻮﺑ ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ و تﺎﺒﺛ ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺶﺨﺑﺮﺛا رﺎﺘﻓ
شزرا زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫ
ﺸﻧ ﺖﺌ ﻪـﺘﻓﺮﮔ
ﺖﺳا . ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﺮﻳز
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ دﻮﺷ
:
شزرا •
ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫ :
شزرا زا ﻪﺘـﺳد ﻚﻳ رد نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا ﻲﻳﺎـﻫ
ﻚﻳﺮـﺷ ﺪـﻧا ﻪـﻛ
ار ﺎﻬﻧآ تارﺎﻈﺘﻧا و ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻣ ﻞﻜﺷ
ﺪﻫد .
ﻖﻓاﻮﺗ •
:4
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻋا حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد
ﻼﺘﺧا رد ﺪﻧردﺎﻗ ف
يﺎﻫ اﻮﺗ ﻪﺑ ﻢﻬﻣ ﺪﻨﺳﺮﺑ ﻖﻓ
.
ﻲﮕﺘﺳﻮﻴﭘ و ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ •
:5
ﻲﻣ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫﺪﺣاو ياﺮـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
كﺮﺘﺸﻣ فاﺪﻫا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ﻢﻫ ﺎﺑ
رﺎﻛ بﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧ ﻛ
ﺪﻨﻨ .
3 . قﺎﺒﻄﻧا يﺮﻳﺬﭘ :6
نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﻚﺴﻳر رﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ ﻲﻣ ﺪﻨﭘ دﻮﺧ هﺎﺒﺘﺷا زا ،ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧﺮﻴﮔ و ﺖـﻴﻓﺮﻇ و
ﺑﺮﺠﺗ ﺔ ﺪﻧراد ار ﺮﻴﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا .
ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ
ﻲﻣ دﻮﺷ :
ﺮﻴﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا •
: هار ﺖﺳا ردﺎﻗ نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻦﻴﻣﺄﺗ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
.
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Job Involvement 2. Empowerment 3. Consistency 4. Agreement
5. Coordination and interdependency 6. Adaptability
يﺮﺘﺸﻣ •
ﻲﻳاﺮﮔ : ﻲﻣ كرد ار نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ و ﺪﻨﻛ
ﺪﻫد .
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺮﻴﮔدﺎﻳ •
: نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ار ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻢﺋﻼﻋ ناﺰﻴﻣ ﺮﻴـﺴﻔﺗ و ﻪﻤﺟﺮﺗ ،ﺖﻓﺎﻳرد ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﺻﺮﻓ و ﺪﻨﻨﻛ ﻛ ار ﻲﻳﺎﻫ
ﻌـﺳﻮﺗ و ﺖـﻴﻗﻼﺧ ﻖﻳﻮـﺸﺗ ياﺮﺑ ﻪ ﺔ
ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ دﺎـﺠﻳا ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
، ﻲﻣ هزاﺪﻧا دﺮﻴﮔ .
4 . ﺖﻟﺎﺳر :1
نﺎﻣزﺎـﺳ
ﻖـﻓﻮﻣ يﺎـﻫ
،
ﺎﻣزﺎـﺳ فاﺪـﻫا ﻲﻧ
و و هدﺮـﻛ ﻒـﻳﺮﻌﺗ ار ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘـﺳا فاﺪـﻫا
ﻢﺸﭼ ﻲﻣ ﻢﻴﺳﺮﺗ ار نﺎﻣزﺎﺳ زاﺪﻧا ﺪﻨﻨﻛ
. ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﺮﻳز
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ :
ﺖﻬﺟ و ﺶﻳاﺮﮔ •
ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺮﻴﮔ :
ﺶﻳاﺮﮔ ـﺳا يﺎﻫ فاﺪـﻫا ﺖـﻬﺟ ﻦـﺷور ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﺺﺨﺷ ﺮﻫ و ﺪﻫد
ﺶـﺨﺑ نآ رد ار شدﻮﺧ ﺪﻧاﻮﺗ )
ﺖﻌﻨـﺻ (
ﺪﻫد ﺖﻛرﺎﺸﻣ .
ﺪﺻﺎﻘﻣ و فاﺪﻫا •
: و ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺪـﻧﻮﻴﭘ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻳد ﻖﻓا و ﺖﻳرﻮﻣﺄﻣ ،يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺎﺑ فاﺪﻫا
ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار داﺮﻓا رﺎﻛ يﻮﺳ و ﺖﻤﺳ ﺪﻨﻨﻛ
.
ﻢﺸﭼ •
زاﺪﻧا : ﻛﺮﺘﺸﻣ هﺎﮔﺪﻳد نﺎﻣزﺎﺳ ﻲ
ـﻨﻳآ ﺖﻴﻌـﺿو زا دراد هﺪ
، زاﺮـﺑا ار يدﺎـﻴﻨﺑ شزرا
ﻲﻣ هاﺮﻤﻫ دﻮﺧ ﺎﺑ ار ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ لد و ﻪﺸﻳﺪﻧا ،ﺪﻨﻛ هدﺮﻛ
ﺖـﻬﺟ نﺎﻣز ﻦﻴﻤﻫ رد و
ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﺰﻴﻧ ار ﺪﻨﻛ
.
اﺮﮔرازﺎﺑ
2ﻲﻳ
اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ نﻮﭽﻤﻫ روﺎﺑ ي ﺐﺴﻛ ﺢﻄﺳ رد و
ﺖﻣﺪﺧ ﺮﺑ ،رﺎﻛ ﻧﺎﺳر
ﻲ ﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ي ﻳﺎ ﻧ ﻢﻬﻓ ﻴ ﺎﻫزﺎ ي ـﻠﻌﻓ ﻲ
ﺮﺧ نﺎﻬﻨﭘ و ﻳ
ناراﺪ ﻪﺑ ا رﻮﻈﻨﻣ ﻳ دﺎﺠ شزرا اﺮﺑ ي ﺪـﻴﻛﺄﺗ ،ﺎﻬﻧآ ﻲـﻣ
ﺪـﻨﻛ ) ،ﺮـﺴﻠﻓ و گﺮﺒﻣﺎـﻫ 2000
( و
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا ي زا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﻫ ي ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ اﻳ
،دﺎﺠ ﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ و رﺎﺸﺘﻧا ي
ﻧ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻴ
ﺎﻫزﺎ ي ﻠﻌﻓ ﻲ و
ﺗآ ﻲ ﺮﺘﺸﻣ ﻳ نﺎ ار نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺳاﺮﺳ رد رد
ﺮﺑ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ) ﻜﺳروﺎﺟ ﻲ ﻠﻫﻮﻛ و ﻲ ، 1993 .(
ﺘﻧ رد ﻴ ﻪـﺠ ﺖﻛﺮـﺷ
ﺮﺘﻬﺑ نﺎﻜﻣا رﻮﺤﻣرازﺎﺑ ي
اﺮﺑ ي اﻳ دﺎﺠ ﺰﻣ ﻳ ﺖ ﺘﺑﺎﻗر ﻲ ﺎﭘ ﻳ راﺪ دراد . ا ﺖﻛﺮﺷ ـﻳ ﻦ ﺎـﺑ ار رﺎـﻛ ـﻳ
ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي زا
ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﻫ ي ﺮﺧ ﻳ
،ناراﺪ اﻳ دﺎﺠ و ﻊﺑﺎﻨﻣ لﺎﻤﻋا و ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﺎﻫ ي اﺮﺑ مزﻻ ي ﺋارا ﺔ ﺎـﻬﻧآ ﻪـﺑ ﺮـﻈﻧ ﺪﻣ شزرا
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺪﻫد )
، ﺮﺗﻼﺳا و رورﺎﻧ 1990
.(
اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ 3
ﻟﺎﺣ رد ﻲ اﺮﮔرازﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳ
ﻪﺑ ﺤﻣ هﺪﻤﻋ رﻮﻃ ﻴ
ﻂ ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺮﺘﺸﻣ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻳﺎ
ن ﺪﺒﺗ و ﺎﺒﻗر ، ﻳ
ﻞ ﻪﺑ رازﺎﺑ ﺶﻧاد
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ار ﺪﻨﻤﺷزرا تﺎﻣاﺪﻗا اﺮﮔ ،ﺪﻫد
ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﻲﻠﺧاد ﺮﻈﻧ ﻪﻄﻘﻧ زا نﺎـﻤﻫ
ﻠﺌـﺴﻣ ﺔ
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Mission
2. Market Orientation 3. Technology Orientation
ﺋارا ﺔ ﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ شزرا ي
ﻲﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻛ ) ،ﻻﺎﻛﺎﻫ 2010 .(
اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ هژاو و ﺎﻫ ي
ًﻼﻣﺎﻛ ﻂﺒﺗﺮـﻣ
روآﻮﻧ ي راﺪﻣ ي ﻟﻮﺗ و ﻴ ﺪ راﺪﻣ ي ) ﺮﮔ ﻳ ﺘﺸﻨ ﻴ ﻦ ، 2008 ( ﺎﻤﺗ ﻪﺑ ، ﻳ ﻞ
اﺮـﺑ ﺖﻛﺮـﺷ ي
ـﻓﺮﻌﻣ ﻲ ـﻳ ﺎ زا هدﺎﻔﺘـﺳا
يروﺎﻨﻓ روآﻮﻧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ،ﺎﻫ ي
ﺎﻫ ي ﺪﺟ ﻳ ﺪ دراد هرﺎﺷا )
ﺖﻟﺎﻫ ﻲـﻟﺮﻫ ، ﻧ و ﺖـﻳﺎ ، 2004 .(
ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
ور ﻳ دﺮﻜ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ
،ﻚ اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ﺷ ﻴ ﻮ ة ﺮﻜﻔﺗ ي ﻪﮕﻧ روآﻮﻧ ،تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ رد ار ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا
ﻣ ﻲ دراد ) ﺳ ﻴ
،اﻮﮕ ﺳ ﻴ نﻮﺴﭙﻤ ﺰﻧا و
، 2006 : 556 .(
اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﻪﺑ روﺎﻨﻓ ي ﺖﻳﺰﻣ
ﻲﻬﺟﻮـﺗ نﺎﻳﺎـﺷ يﺎـﻫ ار
اﺮﺑ ي ﺖﻛﺮﺷ ﻆﻔﺣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺎﻫ ﻳﺎ
اﺰﻓا ﻳ ﺶ
دراد هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ ﺎـﺒﻗر ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و رازﺎﺑ ﻢﻬﺳ
) ﺳ ﻴ اﻮﮕ
،نارﺎﻜﻤﻫ و 2006
.(
ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
، ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
ي ﻪﻨﻴﻣز رد سﻮﻤﻠﻣﺎﻧ و سﻮﻤﻠﻣ ﺎﻫ
ي رﺎﺠﺗ مﺎﻧ ي
، ،شوﺮﻓ
لﺎﻧﺎﻛ ﺎﻫ ي زﻮﺗ ﻳ ﻊ ﻪﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﺋارا رﻮﻈﻨﻣ
ﺔ رازﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﻳ
ﺑﺎ ﻲ ﺖـﺳا ) ،رﺮﻔﭘﺎـﻛ 1992 ( نآ زا و
ﻪﺑ ترﺎﻬﻣ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ناﻮﻨﻋ ﻲﻳاراد ،هﺪﻨﻨﻛﺰﻳﺎﻤﺘﻣ يﺎﻫ
يﺎﻫ ﻪﻳور و ﻞﻤﻜﻣ ﻲﻣ دﺎﻳ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ
ار ﺖﻴﻓﺮﻇ ياﺮﺑ رد بﻮﻠﻄﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺖﻛﺮﺷ ﻲﺘﺑﺎﻗر يﺎﻫ
ﺐـﺴﻛ ﻚـﻳ
ﻪـﺑ رﺎـﻛو ﻢﻫاﺮـﻓ صﻮـﺼﺧ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) ﻬﻣ و ﻲﻧﺎﻘﻟﺎﻃ يﺪ
،هداز 1395 ( . ﻫروو ﻴ ﺲ ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ود ﻪﺑ ار هوﺮـﮔ
ﺼﺼﺨﺗ ﻲ رﺎﻤﻌﻣ و
1ي ﻪﺘﺳد ﺪﻨﺑ ي ﺪﻧدﺮﻛ . ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎـﻫ ي رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ ـﺼﺼﺨﺗ ﻲ ﻟﺎﻌﻓ ﻞﻣﺎـﺷ ـﻴ
ﺖ ﺎـﻫ ي
رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺻﺎﺧ ﻲ ) رازﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻳ
ﺑﺎ ﻲ
، ﺼﺨﺷ شوﺮﻓ ﻲ
، ﻗﻴ ﺖﻤ راﺬﮔ ي
، ﻌـﺳﻮﺗ ﺔ
،لﻮـﺼﺤﻣ ﻘﺤﺗ
ﻴ تﺎـﻘ
رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ( ﻣ ﻲ
؛دﻮﺷ ﻟﺎﺣ رد ﻲ ﻗ ﻪﻛ ﺖـﻴﻠﺑﺎ ﺎـﻫ ي رﺎـﻤﻌﻣ ي رﺎﻛوزﺎـﺳ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ر ـﻳ ﺰ ي ﮕﻨﻫﺎـﻤﻫ و ﻲ
ا ي ار
ﻲﻣﺮﺑرد دﺮﻴﮔ ﺑ ﻪﻛ ﻪ ﮔرﺎﻛ ﻴ ﺮ ي ا ﺮﺛﺆﻣ ﻳ ﻦ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻤﻀﺗ ار ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺢﻄﺳ رد ﻴ
ﻦ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺮـﻫ
ﻠﺑﺎﻗ عﻮﻧ ود ﻴ
ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻨﭽﻤﻫ و ﻴ ﻦ كﺮﺤﻣ ،ﺎﻬﻧآ مﺎﻏدا يﺎﻫ
نﺎﻳﺎﺷ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ ﺸﺨﺑﺮﺛا ﺖﻬﺟ رد ﻲ
رازﺎﺑ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺪﻧﻮﺷ
) ﻫروو ﻴ ﺲ رﻮﻣ ، ﺮﺗوا و نﺎﮔ ي
، 2009 .(
ﺐﺴﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ و
رﺎﻛ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻳ ﻚ زﺎﺳ ة ﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ ي
، ﺣ ﻞﻣﺎﺷ ﻴ ﻪﻄ ﺎﻫ ي ﻟﺎﻣ ﻲ
، ﻠﻤﻋ ﻴ ﺗﺎ ﻲ ﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ي
ﺖـﺳا .
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻠﻛ ﻲ ا ﺶﺠﻨﺳ ﻳ ﻦ هزﺎﺳ ﺷ ود ﻪﺑ ﻴ ﻮ ة ﻋ ﻴﻨ ﻲ ﻨﻫذ و ﻲ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا دﻮﺷ . ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻋ ﻴ ـﻨ ﻲ اﺮـﺑ ي
ﻣ ﻞﻣﺎﺷ لﺎﺜﻣ ﻴ
ناﺰ روآدﻮﺳ ي ﺎﻘﻣ و ﻳ ﺴ ﺔ ﺎﺒﻗر دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ نآ رد
ﺖﻌﻨﺻ ﻲﻣ دﻮﺷ . ار ﻳ ﺞ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﻪﺠﻨﺳ ﺎﻫ ي
ﻘﻓﻮﻣ ﻴ
؛ﺖ
رازﺎـﺑ شزرا ﺖﺒـﺴﻧ و هدزﺎـﺑ خﺮﻧ ،رازﺎﺑ خﺮﻧ ي
ﺮـﺘﻓد شزرا ﻪـﺑ ي
ﺖـﺳا مﺎﻬـﺳ )
ﺰﺒﻣﻮـﻛ ،
ﻞﺳار كوﺮﻛ و كﻮﺷ ، 2005 .(
ﻪﺠﻨﺳ ﺎﻫ ي ﻨﻫذ ﻲ ﻧﻴ ﺰ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪﺠﻨﺳ ﺎﻫ ي ﻋ ﻴﻨ ﻲ ضﻮـﻋ رد ﺎﻣا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﺐﻃﺎﺨﻣ كرد )
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻳ ﻚ ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻞﻣﺎﻋ ( ﻳﺎ ﺎﺿر ﻳ ﺖ وا ار ﻣز رد ﻴﻨ ﺔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ) ﺎﻘﻣ و ﻳ ﺴ ﺔ ﺎـﺒﻗر ﺎﺑ نآ ي
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Architectural
ﻂﺒﺗﺮﻣ ( ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻲﻣ ﻛ ﻨ ﺪﻨ . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﻨﺳ ﺪﻫد
ﺎﻫ ي ﻋ ﻴﻨ ﻲ ﻨﻫذ و ﻲ ﺎﺑ ﻳ ﺪـﻜ ﻳ ﺮﮕ ﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻲ
يدﺎﻳز ﺪﻧراد ) ﻓرﻮﻣ ﻲ وﻻﺎﻛ و ي
، 2004 ( ﺎﺑ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ، ﻳ
ﺪ ار ﺎﻬﻧآ هزﺎﺳ يﺎﻫ اﺰﺠﻣ ﻲﻳ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﮓﻨﻫﺮﻓ اﺮﮔرازﺎﺑ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻳ
اﺮﮔ و ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ
ﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﭼﺮﻫ ﺪـﺷﺎﺑ ﺮﺗرﺎﮔزﺎﺳ ﻲﻧﻮﻣاﺮﻴﭘ ﻂﻴﺤﻣ تﺎﻣاﺰﻟا و ﻂ
، رد نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ
ﻲـﻣ ﺎـﻘﺗرا رازﺎـﺑ يﺎـﻫزﺎﻴﻧ و ﻲﻄﻴﺤﻣ تارﺎﻈﺘﻧا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺪـﺑﺎﻳ
) ـﺷ ﻴ ﻦ ، 1984 .(
ﺑ ـﺧﺮ ﻲ ﻪـﺑ نﺎـﻘﻘﺤﻣ
ﺖﻬﺟ ﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺮﻴﮔ ﻳ
ﻚ ﻪﺑ دﺎﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ي
ﻗﺎﺒﻄﻧا ﮓﻨﻫﺮﻓ زا ﻲ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻣ ﻲ ﺪﻧﺮﮕﻧ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﻛ
ﺤﻣ ﻴ ﻂ اﺪﻫ و لﺮﺘﻨﻛ ار دﻮﺧ ﻳ
ﺖ ﻲﻣ ﻛ ﺪﻨ ) ﻞﺑﻮﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و
، 2002 .(
ا رد ـﻳ ﻦ ﻪـﻄﺑار
، و ﺎـﻛﺮﻛ ﺖـﻟﺎﻫ
) 2009 ( ﺮﺑ دﻮﺧ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
هدﺎﻴﭘ دراد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ اﺮﮔرازﺎﺑ يﺎﻫرﺎﺘﻓر يزﺎﺳ .
و ﻪﻳﺰﺠﺗ
اﺮﮔرازﺎﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻳ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ و زا توﺎﻔﺘﻣ مﻮﻬﻔﻣ ود ﻦﻳا ﺪﻫد
ﺎـﻣا ﻢـﻫ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ
ﺪﻧﺮﮕﻳﺪﻜﻳ .
ﻴﻣ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ فﻼﺘﺧا اﺮﮔرازﺎﺑ نﺎ
ﻲﻳ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ و اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻟوا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا
هدﻮـﺑ و
ﺖﻳاﺪﻫ ﻲﻣود ﺪﻨﻨﻛ
ة ﺖﺳا رازﺎﺑ )
،ﻮﮕﻧا و سﺎﻛا 2007
.(
ﻣ ﻴ ناﺰ ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻲ
ﺑدا رد ـﻴ تﺎ
رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻪﺑ ﺖﻔﮕـﺷ رﻮﻃ روآ
ي ردﺎـﻧ هدﻮـﺑ ) و ي ،نارﺎـﻜﻤﻫ و 2014
( و ﻓ ﺶـﻘﻧ ﮓـﻨﻫﺮ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
ﻬﺴﺗ ﻴ ﻞ ﺮﮔ ي ﻢﻬﻣ ياﺮﺑ ﺣاﺮﻃ ﻲ ﭘ و ﻴ هدﺎ زﺎﺳ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ي ﺎﻫ ي ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻖﻓﻮﻣ ﻲ
، دﺎﻧ ﺐـﻠﻏا ـﻳ
هﺪ ﻪـﺘﻓﺮﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻳ ﻜ ﻲ ﻪﻔﻟﺆﻣ زا
اﺮـﮔ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ يﺎﻫ ﻳ
ﺶ ﻪـﺑ يروﺎـﻨﻓ
،
ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻲ
و زﺎـﺑ
فﺎﻄﻌﻧا ﺬﭘ ﻳ ﺮ شﺮﻳﺬﭘ ياﺮﺑ يروﺎﻨﻓ
ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﺖﺳا نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺳاﺮﺳ رد )
وو نﺎﺟﺎﻫﺎﻣ ، و
نﺎﻴﻧﺎﻣاﺮﺑﻮـﺳﻻﺎﺑ ،
2003 .(
روﺎﺑ ﻪﺑ نﻮﺴﻣﺎﺳ و نﻮﺳوﻻ )
2001 (
اﺮـﺑ نﺎﻣزﺎـﺳ نورد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻮﺟ و ﮓﻨﻫﺮﻓ ي
ﻘﻓﻮﻣ ـﻴ ﺖ
روآﻮﻧ ي دراد يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا .
ﺎﻤﺗ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻳ
ﻞ ﺎﻀﻋا ي ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻳ
ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ) ﻫرآ ﻲ
، و كرﺎـﭘ
ﻟ ﻲ
، 2010 ( ﺬﭘ و ﻳ شﺮ ژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ي ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار ﺪﻫد
) ﻠﻜﻧاﺮﻓ ﻴ
،ﻦ 2006 .(
ﮓﻨﻫﺮﻓ عﻮﻧ
ﻣ ﺎﺑ ﻴ ناﺰ ﻘﻓﻮﻣ ﻴ ﺖ اﺮﺟا رد ي ژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ي ﺳا طﺎﺒﺗرا رد ﺖ
) ﻠﻜﻧاﺮﻓ ﻴ
،ﻦ 2006 .(
ﻪـﺑ
ـﻠﻛ رﻮـﻃ ﻲ
، ﮓـﻨﻫﺮﻓ
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ ا فﺎﻄﻌﻧ ﺬﭘ ﻳ
،ﺮ ﺮﺛﺆﻣ ﺶﻘﻧ ي
ﺬﭘ رد ﻳ شﺮ ژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ي
ﺪﺟ ﻳ ﺪ دراد ) ،ترﻮﻔﻟ 2016 .(
ﻪﻴﺿﺮﻓ ،قﻮﻓ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ي زﻳ ﺮ ﺐﺴﻛ رد ﺖﻌﻨـﺻ رد لﺎـﻌﻓ ﻂـﺳﻮﺘﻣ و ﻚـﭼﻮﻛ يﺎـﻫرﺎﻛو
رﻮﺸﻛ ﻲﻳاﺬﻏ ﻲﻣ ﻪﺋارا
دﻮﺷ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 1 . ﻦﻴﺑ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
و اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ ﻄﺑار ﺔ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ دﻮﺟو دراد .
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 2 . ﻦﻴﺑ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
و ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻄﺑار ﺔ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ دﻮﺟو دراد .
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 3 . ﻦﻴﺑ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
و اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ﻄﺑار ﺔ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ دﻮﺟو دراد .
اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ اﺮﮔ و ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ
ﻪﺟﻮﺗ ﻨﻜﺗ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد رازﺎﺑ ﻪﺑ ژﻮﻟﻮ
ي / لﻮﺼﺤﻣ
، ﻳ ﻜ ﻲ ﻧﻻﻮﻃ تاﺮﺟﺎﺸﻣ زا ﻲ
ﺑدا رد تﺪﻣ ـﻴ
تﺎ رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ
،ﺖﺳا ور ﻦﻳا زا ﺧﺮﺑ
ﻲ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻣ طﺎﺒﺗرا ﻴ نﺎ اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ اﺮﮔ و ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ﻲـﺳرﺮﺑ ار هدﺮـﻛ
ﺪـﻧا .
اﻳ ﻦ ﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ
ﺪﻨﻫد ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ي ﻧﺎﻣﺰﻤﻫ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻖﻓﻮﻣ ﻲ
ﻫ ﻢ ﺮﺑ ﻢﻫ و رازﺎﺑ ﺮﺑ يروﺎﻨﻓ
ﺪﻧراد
) ياﺮــﺑ ﺰﻧﻮــﺟ ،ﺰﺗﺎــﻧ ،لﺎــﺜﻣ نواﺮــﺑ و
، 2008 و ،وﺎــﺷ 2000 .(
ــﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ــﻣ ﺮــﻈﻧ ﻪــﺑ ﻲ
ﺪــﺳر ﻪــﻛ
ﺮﺘﺸﻣ ي راﺪﻣ ي
، ﺮﺛا و يرﻮﻓ ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻤ ﻲ ﻌﺳﻮﺗ ﺮﺑ ﺔ ﺪﺟ تﻻﻮـﺼﺤﻣ ـﻳ
ﺪ روآدﻮـﺳ و ي
ﺎـﻫرازﺎﺑ رد ي
ﺎـﺑ
ﻮﭘ ﻳﺎ ﻲﻳ و ﻻﺎﺑ ﺎﭘ ﻴﻳ ﻦ دراد ) ﮓﻧﻮﺌﺟ وژ و يﺎﭘ ، ،
2006 (
، ﻟﺎﺣ رد ﻲ اﺮﮔ تاﺮﺛا ﻪﻛ ﻳ
ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ﻦﻜﻤﻣ
تﺪﻣزارد رد ﺎﻬﻨﺗ ﺖﺳا )
ﺮﺑ و ﺰﻧﻮﺟ ،ﺰﺗﺎﻧ ،نوا
2008 ( ﻳﺎ ﺤﻣ رد ﻴ ﻂ ﺎﻫ ي ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﻻﺎﺑ ) ﻮﺋﺎﮔ وژ ، و ﻢﻴﻳ ،
2007 ( هﺪﻫﺎﺸﻣ دﻮﺷ . رد ﺮﻈﻧ قﺎﻔﺗا دﻮﺟو ﺎﺑ ﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻴ ﺸ ﻴ ﻦ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﺖـﻬﺟ ود ﺮﻫ ﻪﻛ
ﮔ ـﻴ ﺮ ي
مزﻻ ﺖﺳا
، دوﺪﺤﻣ داﺪﻌﺗ ي
ـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲ
ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﺎﻫ ﻲﻳ اﺮـﺑ ي ﻛﺮﺗ ـﻴ ﺐ ا ـﻳ ﻦ اﺮـﮔ ود ﻳ ﺶ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا . ور ﻦﻳا زا ﺿﺮﻓ ﻴ ﺔ زﻳ ﺮ اﺮﺑ ي ﺖﻛﺮﺷ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ حﺮﻄﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 4 . ﻦﻴﺑ اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ و اﺮﮔ ﻳ ﺶ يروﺎﻨﻓ ﻄﺑار ﺔ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ دﻮﺟو دراد .
ﺖﻬﺟ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ نوﺮﺑ اﺮﮔ ﻠﺑﺎﻗ ، ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ و
ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ ﻪﺑ ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ ﻠﻤﻜﻣ ﻲ ياﺮﺑ ﭘﻴ هدﺎ زﺎـﺳ ي ـﺴﻣ ﻴ ﺮ ﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﻳ ﻚ
بﺎﺨﺘﻧا هﺪﺷ ﺪﻧراد زﺎﻴﻧ ) ﻫروو ،نﺎﮔرﻮﻣ ﻴ
،ﺲ ﻣ و ﻴ
،نﻮﺴ 2009 .(
ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ي ﻓﺮﻇ ﺎﺑ ﻴ ﺖ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ اﺮـﺑ ي
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ رﺎﺸﺘﻧا و رازﺎﺑ ﺶﻧاد ﻣ
ﻴ نﺎ ،نﺎﻨﻛرﺎﻛ زا
يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺑﻴ
ﺮﺘﺸ ي ﻌﺳﻮﺗ رد ﺔ ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﺮﺗﺮﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
رﻮﺧﺮﺑ ﺪﻧراد ) ﻫروو ﻴ ﺲ روا ، و شﻮﺑ ، 2011 .(
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ ا ، ﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ ﻣﺮﺑ ﻲ آﻳ ﺪ ﻠﺑﺎﻗ ﻪﻛ ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ ﻪﻄﺳاو ار ﺖﻛﺮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﮔ
ي ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ ـﺷﺮﻗ نﺎـﻴﻣ و ﻲ )
2010 ( نﺎـﺸﻧ
ﻣ ﻲ ﺪﻫد اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ ﺤﻣ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ، ﻴ
ﻂ ﺟرﺎﺧ ﻲ هدﻮﺑ ﻪﺑ و رﻮﻃ نﺎﻳﺎﺷ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ ﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ـﻴ ﺖ ﺎـﻫ ي رازﺎﺑ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ
ﺖﻛﺮﺷ ﻫ ﺎ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ ﺖﺳا . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻧﻴ ﺰ ﻪﺑ رﻮﻃ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺎـﺑ
ﺖﻛﺮﺷ دراد طﺎﺒﺗرا )
،ﮓﻧو 2010 و اﺮﭘ ﻳ
،ﺲ 2012 .(
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻳ
رﻮﻨ نارﺎﻜﻤﻫ و )
2011 ( ﻧ ـﻴ ﺰ
ﻛﺎﺣ ﻲ ﻣ رادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻂﺑاور دﻮﺟو زا ﻴ
نﺎ اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ اﺮﮔ و ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ و
نآ ﺖﻛﺮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺖـﺳﺎﻫ
. ا رد ـﻳ ﻦ
ـﺿﺮﻓ ،ﺎﺘـﺳار ﻴ
ﻪ ﺎـﻫ ي ز ـﻳ ﺮ ياﺮـﺑ
ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ي ﺎﻨﺻ رد لﺎﻌﻓ ﻳ
ﻊ اﺬﻏ ﻲﻳ رﻮﺸﻛ حﺮﻄﻣ ﺪﺷ ه ﺳا ﺖ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 5 . ﻦﻴﺑ اﺮﮔرازﺎﺑ ﻲﻳ و ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
، ﻄﺑار ﺔ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ دﻮﺟو دراد .
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 6 . ﻦﻴﺑ اﺮﮔ ﻳ ﺶ يروﺎﻨﻓ و ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
، ﻄﺑار ﺔ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ دﻮﺟو دراد .
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 7 . ﻦﻴﺑ ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ و دﺮﻜﻠﻤﻋ
، ﻄﺑار ﺔ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ دﻮﺟو دراد .
رد ﺒﺗ ﻦﻤﺿ ﻴﻴ ﻦ ﻣ ﺶﻘﻧ ﻴ ﺠﻧﺎ ﻲ ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎﻫﺮ ي اﺮﮔرازﺎـﺑ ﻲﻳ اﺮـﮔ و ﻳ ﺶ ﻪـﺑ يروﺎـﻨﻓ
ـﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ﻴ
ﻦ
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
، ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ ﻪﻴـﺿﺮﻓ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﺎـﻫ
ي
ا ﻢـﻬﻧ و ﻢﺘـﺸﻫ ـﻳ
ﻦ
حﺮﻄﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺷ
هﺪ ﺖﺳا .
ـﺣ ﻲـّﻠﻋ ﻂـﺑاور نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﻲﺑﺮﺠﺗ تﺎﻴﺑدا ،ﻪﻣادا رد ـﺑ ﻢﻛﺎ
ﻴ ﻦ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
، لوﺪﺟ رد 1
ﺖﺳا هﺪﻣآرد ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ .
لوﺪﺟ 1 . ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲّﻠﻋ ﻂﺑاور
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻄﺑار ﺖﻬﺟ
ﺔ ﻲّﻠﻋ
يﺪﻤﺻ و ﻲﺗاﻮﻨﻗ )
1391 (
؛ ﺎـﻋد ﻲﻳ ﻤـﺳ و ﻴ اﺮ رﻮﭘ ) 1392 ( و ؛ ي و نارﺎـﻜﻤﻫ
) 2014 ( ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
→ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ
نارﺎــﻜﻤﻫ و ﻮﻣرﺎــﻛد )
2006 (
؛ ﻮــﺗ ،ناﻮــﺧا ﻲﻧﺎﺠﻨــﺳرا و ﻲﻠﻛ
) 1390 (
؛
ﮕﻨــﺷﻮﻫ ﻲ قوﺪــﺻ و رﺎــﺸﻓا ﻦﻴــﻣا ،ﻲــﻬﻟا ، )
1393 ( ؛ ﻲﻧﺎــﺠﻴﻠﻋ و درﻮــﻨﻫر
) 1395 ( ترﻮﻔﻟ ؛ ) 2016 ( ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
يروﺎﻨﻓ
→ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ
ﮓﻧاژ و جﺎﻫﻮﺴﻨﺗ ) 2007 (
؛ ﻻ و ﻦﭼ ﻳ ﻦ ) 2013 ( ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
يروﺎﻨﻓ
→ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
ﮓــﻧاژ و جﺎﻫﻮــﺴﻨﺗ ) 2007 (
؛ نارﺎــﻜﻤﻫ و ﮓــﻧﺎﭼ )
2010 ( ﻫدا ؛ ــﻴ ﻣﺎ ﻮﺒ و
ﻜﻤﻫ ﺎ نار ) 2015 ( ﻠﺑﺎﻗ
ﻴ ﺖ رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ
→ﻲ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ
نﺎﺗ ) 2007 (
؛ ﺷﺮﻗ ﻲ و نﺎﻴﻣ ) 2010 ( ﻠﺣ ؛ ﻴ ﻢ ) 2014 ( ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
→ ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
ﻦﻴﺘﺸﻨﻳﺮﮔ ) 2008 (
؛ ﻻﺎﻛﺎﻫ ) 2010 ( ﺖﻛﺮﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
→ ﺶﻳاﺮﮔ يروﺎﻨﻓ
نﺎﻴﻣ و ﻲﺷﺮﻗ )
2010 ( ﻲﺳودﻮﺌﺗ ؛ نارﺎﻜﻤﻫ و ) 2012 ( ﻢﻴﻠﺣ ؛ ) 2014 ( ﻠﻤﻋ
→ دﺮﻜ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ﻲ
ﺶﻫوﮋﭘ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ي دوﺪﻌﻣ ي ﻪﺑ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻣ ﺶﻘﻧ ﻴ ﺠﻧﺎ ﻲ ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮔ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ ﻦﻴﺑ ﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﻠﺑﺎﻗ و ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا . اﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ار ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺎﻫ ﻪﺑ
رﻮﻃ ﻘﺘﺴﻣ ﻴ ﻢ ﺧﺮﺑ ﺮﺑ ﻲ زا
اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﺎﻫ ي ﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻳ ﻚ ﻳﺎ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺳرﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲ
هدﺮﻛ ﺪﻧا . ياﺮﺑ ندﺮـﻛﺮﭘ ﻦـﻳا
،ﻲﺸﻫوﮋﭘ فﺎﻜﺷ ﺎﺑ
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻣﻮﻬﻔﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﻲ
ﺶﻫوﮋﭘ
ﺎـﺳﺎﻨﺷ و دﺪـﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﻲﻳ
ـﺧﺮﺑ ﻲ ﻐﺘﻣ ﻴ يﺎـﻫﺮ
ﻠﺑﺎﻗ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ و ﺮﺛﺆﻣ ﻴ
ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
، ﻞﻜﺷ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ 1
ﺖﺳا هﺪﻣآرد ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ .
ﻞﻜﺷ 1 . ﻔﻣ لﺪﻣ ﻬ ﭘ ﻲﻣﻮ ﺶﻫوﮋ ﮓﻨﻫﺮﻓ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ يروĤﻨﻓ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
H1 H5
H2
H3 H6
H7 H4
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺎﺠﻧآ زا ﻌﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ﻪﻛ ﻴﻴ
ﻦ ﻣ ﻂـﺑاور ـﻴ نﺎ ﻐﺘﻣ ﻴ
،ﺖـﺳﺎﻫﺮ ا
ـﻳ ﻦ ،فﺪـﻫ ﺮـﻈﻧ زا ﺶﻫوﮋـﭘ
دﺮﺑرﺎﻛ ي ﺣ زا و ﻴ ﺚ روآدﺮﮔ ي ﺻﻮﺗ ،تﺎﻋﻼﻃا ﻴ
ﻔ ﻲ ـ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﻨﺘﺒﻣ و ﻲ
لﺪـﻣ ﺮـﺑ زﺎـﺳ ي تﻻدﺎـﻌﻣ
رﺎﺘﺧﺎﺳ ي ﺖﺳا . ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يرﺎﻣآ ار
ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ﺐﺴﻛ ﺪﺷرا و
ﺎﻫرﺎﻛ ي ﺎﻌﻓ ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﻚﭼﻮﻛ ل
ﺎﻨﺻ رد ﻳ ﻊ اﺬﻏ ﻲﻳ ﺮﺳاﺮﺳ رﻮﺸﻛ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﻫد
. ﻧﻮﻤﻧ ﺔ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺮـﻈﻧ ﺪﻣ ﮔ
ـﻴ يﺮ
ﻪﺷﻮﺧ ﻚﺗ يا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يا ﻳ
ﻦ
ـﺑ زا اﺪـﺘﺑا ﻪـﻛ ترﻮﺻ ﻴ
ﻦ ﻪـﺷﻮﺧ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ ﺎـﻫ
كﺮﻬﺷ ﺎﻫ ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ ﺘﺳا رد ﻊﻗاو ﺎ
ن ﺎﻫ ي رﻮﺸﻛ ﺮﺳاﺮﺳ دﻮﺑ
ﺪﻧ
، ﻪﺷﻮﺧ فدﺎﺼﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻳ ،ﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا
ﻪﺷﻮﺧ نورد ﺲﭙﺳ ﺑﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫ
ﻲ
، ﺧﺮﺑ ﻲ ﺐﺴﻛ زا و ﺎـﻫرﺎﻛ ي
اﺬـﻏ ﺖﻌﻨـﺻ رد لﺎـﻌﻓ ﻲﻳ
فدﺎـﺼﺗ ﻪـﺑ
بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻧﺪﺷ ﺎﻬﻧ رد و ﻳ ﺖ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻲ
رﺎﻴﺘﺧا رد ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ﺎﻬﻧآ ﺪﺷرا ﺖـﻓﺮﮔ راﺮﻗ
.
،نﺎﮔرﻮﻣ و ﻲﺴﺟﺮﻛ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻴﻌﺗ لوﺪﺟ سﺎﺳاﺮﺑ 400
ﺪﻣ زا ﺮﻔﻧ ﻳ ناﺮ ﺐﺴﻛ ﺪﺷرا و
ﺎﻫرﺎﻛ ي رد لﺎﻌﻓ
ﺎﻨﺻ ﻳ ﻊ اﺬﻏ ﻲﻳ ﺮﻬﺷ رد ﻊﻗاو ك
ﺎﻫ ي ﺘﻌﻨﺻ ﻲ ا رﻮﺸﻛ ﺮﺳاﺮﺳ بﺎﺨﺘﻧ
ﺷ ﺪ . عﻮـﻤﺠﻣ زا 450
ﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﺔ
زﻮﺗ ﻳ ﻊ اﺮﺑ هﺪﺷ ي ﺖﻛﺮﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
، 368 ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ )
7 / 81 ﺪﺻرد ( ﺪﺷ هداد ﺖﺸﮔﺮﺑ .
ﻠﺻا راﺰﺑا ﻲ ا رد ﻳ ﻦ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﺶﻫوﮋﭘ سﺎﻴﻘﻣ
ﻟﻴ تﺮﻜ ﺖـﺳا .
ﻪـﻔﻟﺆﻣ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ ﺎـﻫ
ي
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ﺔ
ﻧد دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻴ
نﻮﺴ ) 2000 (
؛ اﺮـﺑ ي
اﺮﮔرازﺎـﺑ ﺶﺠﻨـﺳ ﻲﻳ
ﻘﻣ زا ـﻴ سﺎ
ﻠﻫﻮﻛ ﻲ ﻜﺳروﺎﺟ و ﻲ
) 1990 (
؛ اﺮﮔ ﻳ ﺶ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ﻘﻣ زا ـﻴ سﺎ ﻳ ﮓـﻧﺎ نارﺎـﻜﻤﻫ و )
2007 (
؛ ﻠﺑﺎﻗ ـﻴ ﺖ
رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻘﻣ زا ﻴ سﺎ ﻫروو ﻴ ﺲ نارﺎﻜﻤﻫ و )
2009 (
ﺐـﺴﻛ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮﺑ و و
لﺪـﻣ زا رﺎـﻛ
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ة
ﻫروو ﻴ ﺲ نﺎﮔرﻮﻣ و ) 2005 ( هدﺎﻔﺘﺳا ﺷ ﺪ . ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ يرﻮﺻ ﻲﻳاور زا ﺲـﭘ
يﺮﮕﻧزﺎﺑ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪﺑ
ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺪﻴﺳر . خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎـﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ دﺎﻤﺘﻋا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ
ﺶﺨﺑ ياﺮﺑ نآ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ لوﺪﺟ رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
2 ﺖـﺳا هﺪﻣآ .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
هزﺎﺳ ﺮﻫ ياﺮﺑ
،
جاﺮﺨﺘـﺳا ﺲﻧﺎـﻳراو ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺺﺧﺎﺷ ود هﺪـﺷ
AVE )
1(
ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ و
CR )
2(
ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ هزﺎﺳ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور يﺮﻴﮔ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫ ﺷ
ﺪ . هزﺎﺳ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻛﺮﺗ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻪﻛ ﻴ
ـﺒ ﻲ ﺎـﻬﻧآ
ﺮﺘﺸﻴﺑ راﺪﻘﻣ زا 7 / 0 ﺪﺷﺎﺑ
، ﻪـﺑ راﺪـﻘﻣ ﻦـﻳا ﻪﭼ ﺮﻫ و ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ زا 1
ﻚـﻳدﺰﻧ ﺮـﺗ
ﺪﺷﺎﺑ
، ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ هزﺎﺳ نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ .
AVEﺺﺧﺎﺷ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ةزﺎـﺳ ﺲﻧﺎـﻳراو زا يﺪـﺻرد ﻪـﭼ ﺪﻫد
ﻣ درﻮﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄ ﺖﺳا هزﺎﺳ نآ يﺎﻫﺮﮔ
ﻪﻛ نآ ﻪﺑ ﺰـﻴﻧ اﺮﮕﻤﻫ ﻲﻳاور ﻪـﺘﻔﮔ
ﻲـﻣ دﻮـﺷ .
راﺪﻘﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ 5
/ 0 ار ﺮﺘﺸﻴﺑ و اﺮﺑ
ي ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ هدﺮﻛ
ﺪﻧا . ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
لوﺪﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ 2
ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺠﻨﺳ ﺖﻔﮔ يﺎﻫ
ﻞـﺑﺎﻗ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور زا ﺶﻫوﮋﭘ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻟﻮـﺒﻗ
ﺪـﻧ . رد
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Average Variance Extracted 2. Composite Reliability
ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ
، هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺔﺨﺴﻧ 19 مﺮﻧ راﺰﻓا ﻨﭽﻤﻫ وSPSS
ﻴ ﻦ مﺮﻧ راﺰﻓا
PLS 3
مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ .
لوﺪﺟ 2 . ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺠﻴﺘﻧ
ﺔ
ﻲﻳﺎﻬﻧ AVE CR خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ داﺪﻌﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻠﺻا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
-- -- 0/856 90 ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻞﻛ
ﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ ﻞ
0/50 0/885 600/837 ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ
لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
0/606 0/874 0/833 9 ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
0/778 0/913 0/857 3 يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
0/523 0/923 130/908 ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
0/590 0/849 0/758 5 دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﺻﻮﺗ ﻴ ﻒ هداد ﺎﻫ ي روآدﺮﮔ ي زا داد نﺎﺸﻧ هﺪﺷ ﻦﻴﺑ
368 ﺨﺳﺎﭘ ﺮﻔﻧ ﮕ ﻮ
، 1 / 70 دﺮـﻣ ﺪـﺻرد ﺪﻨﺘـﺴﻫ
. زا
،داﺮﻓا ﻦﻳا 166
ﺮﻳز ﺮﻔﻧ 10 ،لﺎﺳ 160 ﻦﻴﺑ ﺮﻔﻧ 10 ﺎﺗ 20 و لﺎﺳ 42 ﺮﻔﻧ زا ﺶﻴـﺑ 20
ﻘﺑﺎـﺳ لﺎـﺳ ﺔ
ﺪﻧراد يرﺎﻛ .
،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 3
/ 54 ﺦﺳﺎﭘ زا ﺪﺻرد ﻨﻫد
ﺪ زا ﺮﺘﻤﻛ نﺎﮔ 35
،لﺎﺳ 5 / 36 ﻦﻴﺑ ﺪﺻرد 35
ﺎﺗ 45
ﺎﻬﻨﺗ و لﺎﺳ 2
/ 9 در رد ﺪﺻرد ة
يﻻﺎﺑ ﻲﻨﺳ 46
ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ لﺎﺳ .
رد ﻲـﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ،ﻦﻤـﺿ رد
ﻪﺑ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻊﻃﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ
) ﺎﺑ 9 / 48 ﺪﺻرد ( ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و )
ﺎﺑ 5 / 31
ﺪﺻرد ( دﻮﺑ . ﻨﻴﻣز ﺔ ﺦﺳﺎﭘ ناﺮﻳﺪﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺰﻴﻧ هﺪﻨﻫد
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد 18 ،ﻞـﻣﺎﻋ ﺮﻳﺪـﻣ ﺎﻬﻧآ زا ﺮﻔﻧ 110
،ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﻳﺪﻣ ﺮﻔﻧ 192
ﺮﻔﻧ ،شوﺮﻓ و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻳﺪﻣ 12
،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻂﺑاور ﺮﻳﺪﻣ ﺮﻔﻧ 10
يرادا ﺮﻳﺪـﻣ ﺮﻔﻧ
هزﻮﺣ ﺮﻳﺎﺳ رد ﻲﻘﺑﺎﻣ و ﻲﻟﺎﻣ و ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ
.
فاﺮﺤﻧا ،ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ لوﺪﺟ رد ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ و رﺎﻴﻌﻣ
3 نﺎـﺸﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .
لوﺪﺟ 3 . ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺮﺤﻧا
رﺎﻴﻌﻣ فا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
80650 /
0 3/3183 ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ
71379 /
0 3/6425 ﻲﻳاﺮﮔرازﺎﺑ
90948 / 0
3/4792 يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ
67372 / 0
3/4415 ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
54570 / 0
3/5359 دﺮﻜﻠﻤﻋ
