ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
رود ة 6 رﺎﻤﺷ ، ة 2
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1393
ص . 358 - 337
ﻪﺷﻮﺧ نآ طﺎﺒﺗرا ﻲﺳرﺮﺑ و ﺪﻳﺮﺧ ﻚﺒﺳ سﺎﺳا ﺮﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ يﺪﻨﺑ
ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا و ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ دﺎﻌﺑا ﺎﺑ
ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻴﺳ
1ﺐﺴﻧ
، ﺪﻨﻤﺟرا ﻪﺠﻳﺪﺧ
2
هﺪﻴﻜﭼ : ﻚﺒﺳ ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﺪﻳﺮﺧ ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ دﺎﻌﺑا ،
ﻲﺗاذ
، فﺮﺼﻣ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا و ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ مﺎﺠﻧا هﺪﻨﻨﻛ
.
فﺮـﺼﻣ ﺖـﺴﺨﻧ مﺎـﮔ رد نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
، ﺮـﺑ
ﺪﻳﺮﺧ ﻚﺒﺳ رد ﺖﻬﺑﺎﺸﻣ سﺎﺳا
، ﻪﺘﺳد ﻪﺷﻮﺧ ﻪﺳ رد ﺪﻧﺪﺷ يﺪﻨﺑ
. ﺲﭙﺳ
، ﻪﺷﻮﺧ رﺎﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﺎـﻫ
ﺮﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﺒﺳ سﺎﺳا ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ دﺎﻌﺑا ،يﺮﻴﮔ
،
ـﺘﺧادﺮﭘ ﻮـﺌﻧ ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ دﺎـﻌﺑا و ﺪـﺷ ﻪ
. ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺷﻮﺧ ﻪﺳ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺔ
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺑ ﻪﺳ و ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ دﺎﻌﺑا رد هﺪﺷ ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﺪﻌ
) ناور هزﺎﺗ برﺎﺠﺗ ﻪﺑ قﺎﻴﺘﺷا ،يﺪﻧﮋﻧ
، نورد و ﻲـﻳاﺮﮔ (
ﻲـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ
دراﺪـﻧ دﻮـﺟو يراد .
ﺎـﻣا ﻦﻴـﺑ
ﻪﺷﻮﺧ ﺎﻫ
ﺑ ود رد ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﺪﻌ )
ﻖﻓاﻮﺗ
ﻪـﻔﻴﻇو و يﺮﻳﺬـﭘ ﻲـﺳﺎﻨﺷ
( هﺪﻫﺎـﺸﻣ توﺎـﻔﺗ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ
ﺑ ﻪﺳ زا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ فﺮﺼﻣ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺪﻌ
ﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻲـﺗاذ ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ ﺪﻌ
يﻮﻗ طﺎﺒﺗرا دراد ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا ﺎﺑ يﺮﺗ .
ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ دﺎـﻌﺑا ﺎـﺑ ﻲـﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ دﺎﻌﺑا طﺎﺒﺗرا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺪﺷ
.
ﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ناور ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﺪﻌ
ﻳﻮـﺟﻮﻧ ﺎﺑ يﺪﻧﮋﻧ ﻲـﺳﺎﺴﺣا ﻲ
ﺖﺳا
ﻲـﻨﻌﻣ ﺔـﻄﺑار ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﺳﺎﺴﺣا ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺎﺑ ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا ﺮﻳﺎﺳ ﻦﻴﺑ و هﺪﻫﺎـﺸﻣ يراد
ﺪﺸﻧ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
،ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا
،ﺪﻳﺮﺧ ﻚﺒﺳ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ
،ﻲـﺳﺎﺴﺣا ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ ،ﻲـﺗاذ ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ .
1 . ناﺮﻳا ،دﺰﻳ ،دﺰﻳ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
2 . يﻮﺠﺸﻧاد ناﺮﻳا ،دﺰﻳ ،دﺰﻳ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 21 / 08 / 1392
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 17 / 12 / 1392
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻴﺳ ﺐﺴﻧ
E-mail: Tabatabaeenasab@yazduni.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻌﺳﻮﺗ دﻮﺟو ﺎﺑ ﺔ
ﻲﻣ ﺖﺴﻜﺷ ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ و لﻮﺼﺤﻣ ﻲﺣاﺮﻃ مواﺪﻣ ﺪﻧرﻮﺧ
) نﺎﺳاﻮﻴﻨﻳﺮﺳا نارﺎﻜﻤﻫ و
، 2009 .(
رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﻊﻳﺎﻨـﺻ زا يرﺎﻤـﺷ رد تﺎﻣﺪﺧ و لﻮﺼﺤﻣ ماود ﺔﺧﺮﭼ
هﺪﻨﻳاﺰﻓ ﺖﺳا هﺪﺷ هﺎﺗﻮﻛ يا .
ﻲﻓﺮﻃ زا
، ﺿﺮﻋ و يروآﻮﻧ ﺔ
و ﺪـﺷر رد ﻲـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ﺪـﻳﺪﺟ لﻮﺼﺤﻣ
دﻮﺳ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻫد دراد ﺎﻫ
. ﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦ
، ﺖﻛﺮﺷ ار دﻮﺧ ﺎﻫ ﻲﻣ مﺰﻠﻣ
يروآﻮﻧ و تﺎﻋاﺪﺑا ﻪﻛ ﺪﻨﻧاد دﻮـﺧ يﺎﻫ
رﺮﻜﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار
، هﺎﺗﻮﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ رد
،
ِزﺎﻴﻧ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺿﺮﻋ رازﺎﺑ ﻪﺑ هدروآﺮـﺑ ار دﻮـﺧ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ
ﺪﻧزﺎﺳ ﺪﻨﻨﻛ يﺮﺑاﺮﺑ دﻮﺧ يﺎﺒﻗر ﺎﺑ و .
ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 40
ﺪﺻرد زا يروآﻮﻧ طﻮـﺑﺮﻣ يﺎـﻫ
ﺻ و ﻲﻓﺮﺼﻣ يﻻﺎﻛ ﻪﺑ زا ﺶﻴﺑ و ﻲﺘﻌﻨ
60 ﺪﺻرد زا يروآﻮﻧ ﻨﻴﻣز رد ﺎﻫ ﺔ
يروﺎﻨﻓ ﺎـﺑ ﻪﺘﻓﺮـﺸﻴﭘ يﺎـﻫ
ﻪﺑور ﺖﺴﻜﺷ هﺪﺷ ور
ﺿﺮﻋ ،ﺪﻧا ﺔ ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻖﻓﻮﻣ نﺎـﻜﻣا ﻲﮔدﺎﺳ
ﺖـﺴﻴﻧ ﺮﻳﺬـﭘ .
رد
ﺎﺘﺳار ﻦﻳا
، ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﻲـﻤﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ رازﺎﺑ رد ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ يﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻲﻠﻌﻓ .
ﮋﻳو ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻲﮔ
فﺮﺼﻣ يﺎﻫ ﻲـﻣ ﻮﺟﻮﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺮﺛﺆـﻣ ﻚـﻤﻛ ﺪـﻧاﻮﺗ ي
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﺑ
ﺖﻛﺮﺷ ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﻫ
ﺿﺮﻋ رد ﺔ ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺼﺤﻣ ﻖﻓﻮﻣ .
فﺮﺼﻣ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ دﺎـﺠﻳا وا رد ار ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻦﻳا هﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﺑ ،دوﺮﺑ توﺎﻔﺘﻣ و ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ غاﺮﺳ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ ﺪ
فﺮـﺼﻣ ﻞـﻴﻟد ﻦﻳ
ـﺸﻘﻧ ﻮـﺟﻮﻧ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ ﻲ
ا ﺎﻳ ﺪﻳﺪﺟ تﺎﻣﺪﺧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد يﺪﻴﻠﻛ حﻼﺻ
ﺪﻧراد هﺪﺷ .
فﺮـﺼﻣ ﻦـﻳا رﺎـﺘﻓر نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﻚﻳﺮﺤﺗ ار ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ نآ زا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﻮﮕﻟا ﺎﻫ ﻛ يرادﺮﺑ ﻨﻨ ار ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ و ﺪ ﺑ
ﺮﺨ ـﻧ ﺪ ) و ﻦﻤﻓﺎـﻫ
،ﺰﻳﻮﺳ 2010 .(
،زوﺮﻣا يﺎﻳﻮﭘ و ﻲﺘﺑﺎﻗر دﺎﺼﺘﻗا رد ْﺮﮕﻳد
ﺑﺎﺨﺘﻧا هﻮﺒﻧا ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻲ
ﻪـﻨﻳﺰﻫ ﺮـﻈﻧ زا ﺶﺨﺑﺮـﺛا و ارﺎﻛ
ﺖﺳد ياﺮﺑ ﺖﺴﻴﻧ فﺪﻫ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ
) ﻼﻣ ﻲﻠﻋ و ﻲﻨﻴﺴﺣ ﻲﻳازﺮﻴﻣ
، 1389 .(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻘﺒﻃ رد عﻮﻨﺗ ياراد و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ صﺎﺧ هوﺮﮔ ﻚﻳ زا نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺐﻠﻏا ﺔ
ﻪﺘﺳاﻮﺧ ،ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﻫ
، و
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫزﺎﻴﻧ )
هداز و يﺪﻤﺣا
،ﺮﻓ 1390 ( ﺮﻓ ، ا ﺶﺨﺑ ﺪﻨﻳ ﻪﺷﻮﺧ رد نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ نآ رد ﻪﻛ ،يﺪﻨﺑ
ﺎـﺑ ﻲﻳﺎﻫ
هوﺮﮔ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻲﻣ يﺪﻨﺑ
ﺷ ﻲﻣ ،ﺪﻧﻮ ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻴﻔﻣ ﺪﻧاﻮﺗ .
ﺶﺨﺑ ﻲﻣ هزﺎﺟا رازﺎﺑ يﺪﻨﺑ ﻲﻧﺎـﺴﻛ ﺎﺗ ﺪﻫد
ﻲﻣ دﻮﺳ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ تﺎﻣﺪﺧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﻪﻛ ﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﻧﺮﺑ
ﻧﻮ و ﺪ
، ﻢﻫ ار ﻲﻧﺎـﺴﻛ ،نﺎﻣز
ﻲﻤﻧ ﻪﻛ ﻢﺸﭼ ناﻮﺗ دﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ ﺰﻴﻧ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد راﺪﻳﺎﭘ زاﺪﻧا
) ﻲﻠﻋ و ﻲﻨﻴﺴﺣﻼﻣ
،ﻲﻳازﺮﻴﻣ 1389 ( .
بﺎﻳرازﺎﺑ ﺎﻫ
، ﻪﺷﻮﺧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ زا ﺲﭘ ﻲﮔﮋﻳو و ﺎﻫ
نآ يﺎﻫ ﻲـﻣ ،ﺎﻫ
ـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﺔ
ﺒـﺳﺎﻨﻣ ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﻲ
ـ
ﻨﻴﻬﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﺔ
ﺘﺨﻴﻣآ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺔ
ـﺷﻮﺧ ياﺮـﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺔ
فﺪـﻫ ـ ﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ ﻲـﺣاﺮﻃ )
و يﻮـﻀﺗﺮﻣ
رﺎﻜﻤﻫ
،نا 1390 ( . هﻮﻴﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻢﻠﻋ شﻼﺗ
فﺮـﺼﻣ رﺎـﺘﻓر يﺎﻫ ﺖـﺤﺗ ار هﺪـﻨﻨﻛ
ﺪــﻫد راﺮــﻗ ﺮﻴﺛﺄــﺗ )
و يﺪﻤــﺻ ﺎــﻜﻤﻫ
،نار 1389 ( . ﻪــﺑ ﻖــﻴﻗد ﻪــﭼ ﺮــﻫ ﻲــﺳرﺮﺑ رﻮــﻈﻨﻣ رﺎــﺘﻓر ﺮــﺗ
فﺮﺼﻣ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ ،نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻳﺎﺑ
ﺪ ﻲـﺳرﺮﺑ و ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻮـﺷ
ﻦـﻳا ﺮـﺑ راﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ د
ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺖﺳ . فﺮﺼﻣ رﺎﺘﻓر نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
، ﻪﺑ
ﻲـﻠﻛ رﻮـﻃ
، يدﺪـﻌﺘﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﺮﺛﺄـﺘﻣ ﺖـﺳا
) و نﺎـﻳزوﺮﻴﻓ
ﺎﻜﻤﻫ ،نار 1388 ( .
ْﻞـﻣاﻮﻋ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ
ﻢﻴﻤـﺼﺗ ةﻮﻴـﺷ
فﺮـﺼﻣ يﺮـﻴﮔ ياﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺎﻫ .
ﻢﻴﻤﺼﺗ ةﻮﻴﺷ فﺮﺼﻣ يﺮﻴﮔ
ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻨﻫذ ﺶﻳاﺮﮔ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
فﺮﺼﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﺖﺷادﺮﺑ نآ زا ار فﺮﺼﻣ و ﺪﻳﺮﺧ يﺎﻫ
ﺪﻨﻛ )
،لاﺪـﻨﻛ و ﺰﻟوﺮﭙـﺳا 1986
( . ﺎـﺑ
عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
، ﻟﺎﻘﻣ رد ﺔ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ﺪﺼﻗ ﺮﺿﺎﺣ فﺮﺼﻣ
ﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ رد ﺖﻬﺑﺎـﺸﻣ سﺎﺳا
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﺒﺳ ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ
يﺪﻨﺑ ﺪﻧﻮﺷ . ﺲﭙﺳ
، ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺷﻮﺧ ﻦﻳا ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ﻢـﻫ ﺎﺑ ﺎﻫ
دﻮﺷ
، و،
ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
، ﻄﺑار ﺔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ةﻮﻴﺷ ،ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ دﺎﻌﺑا يﺮﻴﮔ
، ﻲﮔﮋﻳو و ﻲـﺳرﺮﺑ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
ﻮﺷ د . ﻪﻛ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﺰﻴﻧ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺮﻛذ
، دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺪـﻳﺪﺟ تﺎﻣﺪﺧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ
،
ﻪﺑ هﮋﻳو رﻮﺸﻛ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻂﻳاﺮﺷ رد
، و ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑاو زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و
فﺮﺼﻣ ﻖﻳﻮﺸﺗ و رﻮﺸﻛ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،ﻲﻠﺧاد تاﺪﻴﻟﻮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ﺮﺘﺸﻴﺑ زور ﻪﺑ زور نآ ياﺮﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ دﺎﺠﻳا و ﺪﻳﺪﺟ تﺎﻣﺪﺧ دﻮﺷ
. ﻦـﻳا رد
،ﻪـﻨﻴﻣز شﺮﻳﺬـﭘ
ﻪــﺿﺮﻋ تﻻﻮــﺼﺤﻣ فﺮــﺼﻣ ﻂــﺳﻮﺗ هﺪــﺷ
و نﺎﮔﺪــﻨﻨﻛ ﺖــﺴﺨﻧ
ﻂــﺳﻮﺗ تﻻﻮــﺼﺤﻣ نآ شﺮﻳﺬــﭘ
فﺮﺼﻣ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺔﺿﺮﻋ ياﺮﺑ ﻮﺟﻮﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﺳا يروﺮﺿ يﺮﻣا ﺰﻴﻣآ
. شوﺮﻓ تﻻﻮـﺼﺤﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻲﮕﻨﻳﺪﻘﻧ نﺎﻳﺮﺟ ﻪﻴﻟوا ناراﺪﻳﺮﺧ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻌﺳﻮﺗ جرﺎﺨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺔ
ﺪـﻳﺪﺟ لﻮﺼﺤﻣ
ﺪﻨﻛ ناﺮﺒﺟ ار )
و تراوﻮﻛ ﺎﻜﻤﻫ
،نار 2008 ( ـ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺮﺘﻤﻛ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻧﺎﻔﺳﺄﺘﻣ ﻪﻛ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻟﺎﻘﻣ فﺪﻫ ﺔ
ﺮﺿﺎﺣ
ِﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﮔﮋﻳو
فﺮـﺼﻣ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖـﺳﻮﺟﻮﻧ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ .
ﻦـﻳا
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻲ
ﺖﺳا نﺎﺑﺎﻳرازﺎﺑ ياﺮﺑ
، ﻲﻣ اﺮﻳز تﺎﻣﺪﺧ ﺎﻳ تﻻﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻳﺪﺟ
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ فﺮﺼﻣ يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ يﺰﻳر
ﻨﻨﻛ ﺪ . ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
،
ﻲـﻣ عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺶﺨﺑ ﻲﻳﺎﻓﻮﻜـﺷ و ﺪـﺷر رد ﻲـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ﻪـﻛ ،ﺪـﻳﺪﺟ ﺪـﻧﺮﺑ و ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ و رازﺎـﺑ يﺪﻨﺑ
ﺖﻛﺮﺷ اد ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ ر
ﺿﺮﻋ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ يﺮﺛﺆﻣ ﻚﻤﻛ ،د ﺔ
ﻖﻓﻮﻣ ﻪﺘﺷاد يﺮﺗ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻪـﺑ ﻞﻴﻧ ياﺮﺑ
ﺤﺗ فﺪﻫ ﺳ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻖﻴﻘ ﺆ
ﺖﺳا ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻞﻳذ تﻻا :
1 . ﻪﺷﻮﺧ ﺮﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﺒﺳ سﺎﺳا
ماﺪﻛ يﺮﻴﮔ ا
؟ﺪﻧ
2 . ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ دﺎﻌﺑا ﺎﻳآ )
ﻲﺳﺎﺴﺣا و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ (
ﻪﺷﻮﺧ رد
؟ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
3 . ﻪﺷﻮﺧ رد ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا ﺎﻳآ
؟ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ
ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ فﺮﺼﻣ
هﺪﻨﻨﻛ
ﮓﻨﻴﻟواد و ﻲﻠﮔﺪﻴﻣ )
1978 ( ﻪﺟرد ار ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻚﻳ ﻪﻛ يا
ﻲﻣ ار يﺪﻳﺪﺟ ةﺪﻴﻘﻋ دﺮﻓ ﺑ و دﺮﻳﺬﭘ
ﻪ رﻮـﻃ
ﻲﻣ ذﺎﺨﺗا ﻪﻧاروآﻮﻧ ﻲﻤﻴﻤﺼﺗ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺔﺑﺮﺠﺗ زا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺪﻨﻛ
ﺪﻨﻨﻛ ) و نﺎﻳرﺎﻘﻔﻟاوذ
،ناﻮﺳﺎﭘ 2009 .(
زﺮﺟور ،ﻪﺑﺎﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ )
1983 ( فﺮﺼﻣ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺮـﺑ ار هﺪﻨﻨﻛ
ﻪـﺟرد ﺐـﺴﺣ ﻪـﻛ يا
ﻳﺬﭘ رد ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺺﺨﺷ ﻲﻣ ماﺪﻗا ﺮﺗدوز دﻮﺧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺎﻀﻋا ﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يروآﻮﻧ شﺮ
ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺪﻨﻛ
. ﻲﻣ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻴﻟوا ﺪﻳﺮﺧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺔ دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧرد ﺰـﻴﻧ ﺪـﻳﺪﺟ لﻮـﺼﺤﻣ )
و كرﺎـﭘ
،نارﺎﻜﻤﻫ 2010
.(
ﺮـﮕﻳد فﺮـﻃ زا
، ﺶﻧارﺎـﻜﻤﻫ و ﭗـﻤﻛ ﻦﻴﺘـﺳا )
1999 ( ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ
ﺮﺼﻣ ف ﻪﻨﻴﻣز هﺪﻨﻨﻛ يا
ﺖﺳا مﺎﻧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﻳﺮﺧ ياﺮﺑ
ﻪـﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ و ﺪـﻳﺪﺟ يرﺎـﺠﺗ يﺎﻫ يﺎـﺟ
بﺎﺨﺘﻧا رد ﻪﻜﻨﻳا ﺪﻧﺎﻤﺑ ﻲﻗﺎﺑ فﺮﺼﻣ ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫﻮﮕﻟا و ﺎﻫ
)
،ناﻮﺳﺎﭘ و نﺎﻳرﺎﻘﻔﻟاوذ 2009
ﻦﻴﺘﺳا ؛ ﭗﻤﻛ
،نارﺎﻜﻤﻫ و 1999
( . فﺮﺼﻣ ﻦﻳا ﻲﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ار لﻮﺼﺤﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻨﻧاﻮﺗ هﻮﻘﻟﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
لﺎﻘﺘﻧا ﺪﻨﻫد )
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻳﺮﺘﻴﻛ 2000
( . ﻪﺑ فﺮـﺼﻣ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ﻲـﻣ هﺪـﻨﻨﻛ ﺮﻓ ﺪـﻧاﻮﺗ
ا ﺪـﻨﻳ
فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ طﺎﺒﺗرا و شﺮﻳﺬﭘ ﺪﻨﻛ ﻞﻴﻬﺴﺗ ار هﻮﻘﻟﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
) ﻦﻳﺮـﺘﻴﻛ نارﺎـﻜﻤﻫ و
،
2000 .(
ﮓﻨﻴﻟواد و ﻲﻠﮔﺪﻴﻣ )
1978 ( ﻟﺎﻘﻣ رد ﻪ نﺎﺷ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ نﺎﻴﻣ ﻞﺋﺎﻗ
ـﺷ ﺪ ﺪﻧ . ﻦـﻳا
ﻋ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ترﺎﺒ
ا زا ﺪﻧ :
ﻲـﺗاذ ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ ﺎـﻳ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻲﮔﮋﻳو )1
(II
ـﻨﻣاد ، ﺔ صﺎـﺧ
ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ )2
(DSI
ﻪﻧﺎﻳﻮﺟﻮﻧ رﺎﺘﻓر ، )3
.(IB
ﺎـﺑ ار طﺎـﺒﺗرا ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ نآ دﺎﻌﺑا و ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
ﻪﺘﺷاد ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا ﺎﺠﻨﻳا رد ،ﺪﻧا
ﺑ ﻦﻳا ﺪﻌ ﺪﻫاﻮﺧ هداد حﺮﺷ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺪﺷ
.
فﺮﺼﻣ ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ هﺪﻨﻨﻛ
ﺘﺴﺨﻧ ﮓﻨﻴﻟواد و ﻲﻠﮔﺪﻴﻣ رﺎﺑ ﻦﻴ )
1978 ( ﻪﺑ ار ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻲﮔﮋﻳو ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
، ﻪـﻛ
نآ ار
» ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ
« ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﺪﻧﺪﻴﻣﺎﻧ .
نآ دﺎـﻌﺑا زا ﻲﻌﺑﺎـﺗ ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ ﻪـﻛ ﺪـﻧدﺮﻛ نﺎـﻴﺑ ﺎﻫ
نﺎﺴﻧا ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺖﺳا
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، نآ فﺮﺼﻣ ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺎﻫ
ـﻨﻴﻣز ار هﺪـﻨﻨﻛ ﺔ
ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ
ﻪﺟرد ﻛ يا ﺑﺮﺠﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ نوﺪﺑ ار ﺪﻳﺪﺟ لﻮﺼﺤﻣ ﻚﻳ دﺮﻓ ﻪ ﺔ
ﻲـﻣ ناﺮـﮕﻳد ﻲﻠﺒﻗ ﺪﻳﺮﺧ ﺮـﻈﻧرد دﺮﻳﺬـﭘ
ﺮﮔ ﺘﻓ ﺪﻨ . ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﺪﺣاو رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻚﻳ ار ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺖﻔﺻ نﺎﻘﻘﺤﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﭼﺮﮔا ﻲﺧﺮﺑ ،ﺪﻧا
ءﺰﺟ ود ﻪﺑ ار نآ ﺮﮕﻳد ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﺳﺎﺴﺣا و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
)
،زرﺪﻨﻳر و ﺰﻠﺗرﺎﺑ 2011
( . فﺮﺼﻣ ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
راد ﻪﻛ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ يا ﺪﻧا
ﺖﺴﺟ ﺎﺑ ﻦﻫذ ﻚﻳﺮﺤﺗ ياﺮﺑ و
تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ذﺎﺨﺗا ﺎﻳ ﺪﻳﺪﺟ برﺎﺠﺗ يﻮﺟ
ﻲﻣ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻧﻮﺷ
. ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ ،ندﺮﻛﺮﻜﻓ زا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻳﻮﺟﻮﻧ
، شﻼـﺗ ﺮﻳﺎﺳ و ﻲـﻨﻫذ يﺎـﻫ
ﻲﻣ تﺬﻟ ﻪﺑ و ﺪﻧﺮﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺪﻳﺪﺟ برﺎﺠﺗ لﺎﺒﻧد ﻲﻣ ﻚﻳﺮﺤﺗ ار ﻲﻨﻫذ يﺎﻫ
ﺪﻨﻛ ) و كرﺎﭘ
،نارﺎﻜﻤﻫ 2010
،ﻦﻤﺷﺮﻴﻫ ؛ 1984
( . يﺪـﻳﺪﺟ برﺎﺠﺗ ﻲﺴﺣ نﺎﻳﻮﺟﻮﻧ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار
تﺎـﺳﺎﺴﺣا ﻪـﻛ
نآ ﻲﻣ ﻚﻳﺮﺤﺗ ار ﺎﻫ ﻲﻣ ﺢﻴﺟﺮﺗ ﺪﻨﻛ
ﺪﻨﻫد . نورد رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا يﺪـﻳﺪﺟ برﺎﺠﺗ ﻞﻣﺎﺷ برﺎﺠﺗ ﻦﻳا
ﻲﻣ دﺎﺠﻳا دﺮﻓ
ﻴﺨﻣ ةﻮﻗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،دﻮﺷ لﺎﻴﺧ ،ﻪﻠ
ﻲﻓﺎﺑ
، ﻪﺑ نﺎﻜﻣا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و و ﺪﻳﺪﺟ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ندروآدﻮﺟو
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﭘ يﺎﻫ اﺮﺟﺎﻣﺮ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﻲﻣ راﺮﻗ وا سﺮﺘﺳد رد ﻲﻧوﺮﻴﺑ
ﺪﻫد . ﻢﻴﻤـﺼﺗ يﺮـﻴﮔ ذﺎـﺨﺗا ياﺮـﺑ
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Innate innovativeness
2. Domain-specific innovativeness
3. Innovative behavior (actualized innovativeness)
تﺬﻟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺑ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ
ﻪ ﻲﺳﺎﺴﺣا ﻖﺑاﻮﺳ ﺔﻠﻴﺳو ﺖﺳا
ﺪـﻳﺮﺧ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻖﺑاﻮﺳ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ،
هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﻋاﺪﺑا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار ﻲﻳاﺮﮔ
راﺮﻗ ﻲﻣ ﻫد ﺪ . ناﻮﺟ داﺮﻓا ﺐﻠﻏا ﻲﺴﺣ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ و ﺮﺗ
ﻲﺘﺧﺎﻨــﺷ ﻦــﺴﻣ داﺮــﻓا
و ﺮــﺗ ِياراد ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﺮﺗﻻﺎــﺑ تﻼﻴــﺼﺤﺗ )
،نارﺎــﻜﻤﻫ و كرﺎــﭘ 2010
( .
فﺮﺼﻣ ﺶﺨﭘ تﺎﻋﻼﻃا زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻪﻧﺎﺳر هﻮﺒﻧا نﺎﻴﻣ رد هﺪﺷ
ﻲﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﻫ و ﺪﻨﻨﻛ
تﺎﻋﻼﻃا نﺪﻧاﻮﺧ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﺘﺴﺑ يور
يﺪﻨﺑ و ﻲﻬﮔآ ﺮﺘـﺸﻴﺑ و ﺪـﻧراد ﻪﻣﺎﻧزور و ﻪﻠﺠﻣ يﺎﻫ
ار دﻮﺧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
ﻲـﻣ مﺎـﺠﻧا ﺪﻳﺮﺧ ﻦﻴﺣ رد ﺪـﻨﻫد
)
رﺎـﻜﻤﻫ و كرﺎـﭘ ا
،ن 2010
،ﻦﻤـﺷﺮﻴﻫ ؛ 1984
( .
ﺖﺳاﻮﺧرد ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﻳﻮﺟﻮﻧ ﻲﻌﻗاو يﺎﻫ
،
ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻞﺑﺎﻗ و ﻲﻘﻄﻨﻣ تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﻲﮔﮋﻳو
يﺎـﻫ
لﻮﺼﺤﻣ سﻮﻤﻠﻣ ﺖﺳا
ﻲﻬﮔآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ، ﻳﺎﻫ
ﻲ ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﻪﺒﻨﺟ و ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﻲﻨﻫذ يﺎﻫ
يﺎـﻫ
لﻮﺼﺤﻣ دﻮﻬﺸﻣﺎﻧ ﺖﺳا
ﻲﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺘﻬﺑ ﺪﻨﻳﻮﮔ
.
ِﻊﻣﺎﺟ ﻲﺑﺎﻳزرا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻲﺴﺣ نﺎﻳﻮﺟﻮﻧ توﺎـﻔﺗ
ِيﺎـﻫ
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﻴﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ
ﻲﻣ ﻲﻟﺎـﺣ رد ،ﺪﻧﺮﻴﮔ
ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲﺑﺎـﻳزرا يﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ نﺎـﻳﻮﺟﻮﻧ ﻪـﻛ
نﺎﺤﺘﻣا دﺪﺠﺗ ،ندﺮﻛ
، ﻢﻴﻤﺼﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ﻚﺴﻳر و ﻲﻣ
ﺪﻧﺮﻴﮔ )
،نارﺎﻜﻤﻫ و كرﺎﭘ 2010
.(
ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺞﻨﭘ يﺎﻫ ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ
ﺖﻴﺼﺨﺷ ناﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ ﻲﺳﺎﺳا ار
ناور ﻢﻠﻋ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺖﺴﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ
)
،ناﺮﮕﻳد و ﻪﻳﻮﺿر 1389
.(
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
، ﻪﺑ ،هﺮﻣزور ﻲﮔﺪﻧز رد ﻲﻣزﺎﺑ نﺎﻣز لﻼﺧ رد راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺗﺎﻔﺻ
ﻪـﻛ ددﺮﮔ
ﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ناﺪﻨﭼ ﺮﮕﻳد ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ زا ﻲﻤ
ﺪﻨﻛ هرﺎـﺷا دﺮﻓ يدﻮﺟو ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﺑ و ﻲـﻣ
ﺪـﻨﻛ . ﻞـﭘ
يﺮﻛ ﻚﻣ تﺮﺑار و ﺎﺘﺳﻮﻛ
ﺞﻨﭘ ﺮـﺑ ﺖﻴﺼﺨﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ار گرﺰﺑ ﺎﻳ ﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ ﻞﻣﺎﻋ سﺎـﺳا
ﺶﻴﭘ ﻪﭽﻧآ ﺮﺗ
ﻂﺳﻮﺗ ﺼﺼﺨﺘﻣ ﺎ و ن
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ ﻲـﭘ ،دﻮـﺑ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ .
ﻞـﻣﺎﻋ ﺞﻨـﭘ ﻦـﻳا
ترﺎﺒﻋ ا زا ﺪﻧ :
نوﺮﺑ ﻲﻳاﺮﮔ )1
نورد ﻲﻳاﺮﮔ ( نوﺮﺑ:
نورد داﺮـﻓا ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺎـﻫاﺮﮔ فﺮـﺻ ار يﺮـﺘﻤﻛ ﺖـﻗو اﺮـﮔ
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﻣ يﺮﻴﮔ ﺪﻨﻨﻛ
. اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻊﻳﺮﺳ ﺪﻳﺮﺧ ياﺮﺑ ،ﻦﻳ ﻲﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺮﺗ
ﺪﻧﺮﻴﮔ ) ،ﺎﻴﻛ و نﺎﻳﺮﺒﺠﻧر 1390
.(
ﻖﻓاﻮﺗ يﺮﻳﺬﭘ )2
هﺰﻴﺘﺳ ﻲﻳﻮﺟ ( نﺎﺸﻧ: ﺖﻬﺟ ةﺪﻨﻫد ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺮﻴﮔ
شﺮﮕﻧ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺪﻨﺴﭘ
ﻲﮔﮋﻳو ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻧﺎﻤﺼﺧ
عﻮـﻧ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،ﺖـﺳا ﻲﻳﺎﻫ
شﻮـﺧ ،ﻲﺘـﺳود ،ﻲـﺒﻠﻗ
ﻲﻨﺗوﺮﻓ و ،دﺎﻤﺘﻋا )
ﻦﺷﻮﺟ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻮﻟ ،
1389 ( . ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲـﻣ ردﺎﺒﺘﻣ ﻦﻫذ ﻪﺑ ار
دزﺎـﺳ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ رﺎﮔزﺎﺳ داﺮﻓا ﻪﻛ مﺎﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ داﺮﻓا
ﺎـﺗ ﺪـﻨﻳﺬﭙﺑ ار ﺪـﻳﺪﺟ يرﺎـﺠﺗ يﺎـﻫ
ﺪﻧزﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ ار ناﺮﮕﻳد يﺪﻨﺳﺮﺧ تﺎﺒﺟﻮﻣ )
،ﺎﻴﻛ و نﺎﻳﺮﺒﺠﻧر 1390
.(
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Extroversion 2. Agreeableness
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ يﺮﻳﺬﭘ
)1
ﻲﺑ ﻲﺘﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ داﺮﻓا:(
ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ داﺮـﻓا ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻳﺬﭘ ﺖـﻗو ﺮﻳﺬـﭘﺎﻧ
ﻲﻣ فﺮﺻ دﻮﺧ ﺔﻧازور تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ يدﺎـﻳز تﺬـﻟ ندﺮـﻛﺮﻜﻓ زا داﺮـﻓا ﻦـﻳا اﺮـﻳز ،ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﺑ ) ،ﺎﻴﻛ و نﺎﻳﺮﺒﺠﻧر 1390
.(
ناور يﺪﻧﮋﻧ )2
ﻲﻔﻃﺎﻋ يراﺪﻳﺎﭘ ﻪﺑ:(
تﺎـﺒﺛ ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد ﻲـﻔﻨﻣ تﺎـﻧﺎﺠﻴﻫ ﺔﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ﻲﻨﻌﻣ
ﺖﺳا يدﺮﺴﻧﻮﺧ و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ )
ﻦﺷﻮﺟ ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻮﻟ 1389
( . ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﺐﻠﻏا داﺮﻓا ﻦﻳا يﺮـﻴﮔ
ﺪﻧددﺮﻣ ) ،ﺎﻴﻛ و نﺎﻳﺮﺒﺠﻧر 1390
( .
ندﻮﺑاﺮﻳﺬﭘ )3
هدﺮﭘ ﻲﺷﻮﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧﺪﻳﺪﺟ برﺎﺠﺗ ياﺮﻳﺬﭘ ﻪﻛ يداﺮﻓا:(
ﻦﻴـﻨﭼ ﺪـﻗﺎﻓ ﻪﻛ يداﺮﻓا
ﻪﺼﻴﺼﺧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ شﺮﻳﺬﭘ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ يا ﺪﻧراد ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺮﻄﺧﺮﭘ يﺎﻫ
) ،ﺎـﻴﻛ و نﺎـﻳﺮﺒﺠﻧر
1390 .(
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﺒﺳ فﺮﺼﻣ يﺮﻴﮔ
هﺪﻨﻨﻛ
و ﺰﻟوﺮﭙﺳا يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ لﺪﻣ ﺶﻫوﮋﭘ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد لاﺪﻨﻛ
و ﺪﻳﺮﺧ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻓﺮﻌﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
شور ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ فﺮﺼﻣ يﺮﻴﮔ
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ .
تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ دﺮـﻜﻳور
فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺮﮔ ﺮﺑ هﺪﻨﻨﻛ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ
ﻢﻴﻤﺼﺗ رد ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻲﺳﺎﺴﺣا
فﺮـﺼﻣ يﺮـﻴﮔ ﺪـﻴﻛﺄﺗ هﺪـﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺮﻜﻳور ﻦﻳا ضﺮﻓ ﻦﻳا ﺮﺑ د
ﺖﺳا فﺮﺼﻣ ﻪﻛ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﺒﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
يﺮﻴﮔ ﻮـﺧ د
ﺶﻳاﺮﮔ ياراد ﻲﺳﺎﺴﺣا و ﻲﻨﻫذ يﺎﻫ
ﺪﻧا )
،ﻲﻜﺴﻧﻮﺴﻴﻟ 1996
.(
لاﺪﻨﻛ و ﺰﻟوﺮﭙﺳا )
1986
CSI( هدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻳز ترﻮﺻ ﻪﺑ ار4
ﺪﻧا :
» ﻮﻴﺷ ة ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻫذ ،ﻪﺘﻓﺎﻳﻮﮕﻟا ﺶﻳاﺮﮔ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
، ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و
ًﺎﻤﺋاد ﻪﻛ ﺖﺳا فﺮﺼﻣ بﺎﺨﺘﻧا يور
دراد ﻂﻠـﺴﺗ هﺪﻨﻨﻛ ...
ﻲـﮔﮋﻳو ﻦـﻳا ﻞـﺑﺎﻗ ،دﻮـﺟﻮﻣ هراﻮـﻤﻫ ﺎـﻫ
ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ
، ﻛﺮﺤﻣ يوﺮﻴﻧ و ﺔ
ﻢﻴﻤﺼﺗ رد ﻲﻠﺻا يﺮﻴﮔ
ﺪﻧا . ﻊﻗاو رد
،
ًﺎﺘﺒـﺴﻧ ﺖﻴـﺼﺨﺷ ﻚﻳ زا ﺎﻣ راﺪـﻳﺎﭘ
فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﻛ
، ﻲﻠﻛ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪﻛ ناور رد نﺎﺴﻧا ﺖﻴﺼﺨﺷ زا يﺮﺗ
ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﺳا نﺎـﻴﻣ ﻪﺑ ﻦﺨﺳ ،
هدروآ ﻢﻳا .
« لاﺪﻨﻛ و ﺰﻟوﺮﭙﺳا )
1986 (
ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ ،
، رد ار فﺮـﺼﻣ ﻚﺒـﺳ ﺎـﻳ ﻲـﻨﻫذ ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ ﺖﺸﻫ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
» فﺮﺼﻣ ﻚﺒﺳ هﺪﻨﻨﻛ
« ﺪـﻨﻨﻛ ﻪـﺋارا و ﻒـﻳﺮﻌﺗ )
،نارﺎـﻜﻤﻫ و كرﺎـﭘ 2010
.(
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﺒﺳ ترﺎﺒﻋ لاﺪﻨﻛ و ﺰﻟوﺮﭙﺳا لﺪﻣ يﺮﻴﮔ
ﺖﺳا زا :
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Conscientiousness 2. Neuroticism 3. Openness
4. Consumer Style Inventoy
هﺪﻳا لآ ﻻﺎﻛ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و ﻲﻫاﻮﺧ :
فﺮﺼﻣ
ِنﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻚـﻳ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ سﺎﺴﺣ
ﺮﻓ ا مﺎﻈﻧ ﺪﻳﺮﺧ ﺪﻨﻳ ﻪﺑ ﻖﻴﻗد و ﺪﻨﻣ
ﺖﺳد لﺎﺒﻧد ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﻻﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ
) و ﻲﻧﺰﺟ رﺎﻜﻤﻫ
،نا 1389 .(
ﻻﺎﻛ يرﺎﺠﺗ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ :
فﺮﺼﻣ
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﺒﺳ ﻦﻳا ﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑ
ﺔﻠﻴﺳو ناﺮﮔ ﺖﻤﻴﻗ ندﻮﺑ
و ﺪﻧﺮﺑ يﺎﻫ ﻲﻠﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﻲﻣ
ﺪﻧﻮﺷ و سﺎﺴﺣا ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﺖـﻤﻴﻗ نﺎـﺸﻧ ﺪـﻨﻫد ة ﺖـﻴﻔﻴﻛ
ﺖﺳا )
،نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﭼ 2005
( . درﻮﻣ ﻦﻳا هرﺎﺷا
ﻲﻣ ﻨﻛ ﺪ ﻪﺑ
ﭘ يﺎﻫﺪـﻧﺮﺑ ﺪـﻳﺮﺧ ﻪـﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ شوﺮـﻓﺮ
تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧرد نوﺪﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﻳ
)
،نارﺎﻜﻤﻫ و كرﺎﭘ 2010
.(
ﺪﻣ و ندﻮﺑﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻻﺎـﻛ ندﻮﺑ زور
: ﻪـﺼﺨﺸﻣ ﻦـﻳا فﺮـﺼﻣ
ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ار ﻲﻧﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﺖﺴﺟ زا و ﺪﻧراد ﺖﺳود ار ﻪﻧﺎﻗﻼﺧ و ﺪﻳﺪﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﺳر
و يﺎـﻫﺰﻴﭼ يﻮﺟ
نﺎﺠﻴﻫ ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻣ هدز
ﺪﻧﻮﺷ )
،ﺺﻴﻠﺨﻣ 2010
.(
تﺬﻟ ﻪﺑ ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﻲﻳاﺮﮔ
ﻲﻣﺮﮔﺮﺳ ناﻮﻨﻋ :
ﻢﻴﻤـﺼﺗ ﻚﺒﺳ عﻮﻧ ﻦﻳا ﺎﺑ ناراﺪﻳﺮﺧ زا يﺮـﻴﮔ
ﺖﺴﺟ و تﺬﻟ تﻻﻮﺼﺤﻣ بﺎﺨﺘﻧا و ﻮﺟ ﻲﻣ
ﺪﻧﺮﺑ . ﻲﻣﺮﮔﺮـﺳ و ﺢﻳﺮـﻔﺗ ﺔﻠﻴـﺳو ﺪـﻳﺮﺧ ،داﺮﻓا ﻦﻳا ياﺮﺑ
ﺖﺳا )
،نارﺎﻜﻤﻫ و كرﺎﭘ 2010
،ﺺﻴﻠﺨﻣ ؛ 2010
.(
لدﺎـﺒﺗ درﻮـﻣ شزرا و ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ :
ﻪـﺑ ﻪـﺼﺨﺸﻣ ﻦـﻳا ﻦﺘـﺷاد
ﻪـﻛ ﺖـﺳا نآ يﺎـﻨﻌﻣ
فﺮﺼﻣ فﺪﻫ و ﺖﺳا سﺎﺴﺣ ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ا
ﻲـﺘﺧادﺮﭘ ﻎـﻠﺒﻣ لﺎـﺒﻗ رد شزرا ﻦﻳﺮﺗﻻﺎـﺑ ﺖﻓﺎﻳرد و
ﺖﺳا ) و ﻲﻧﺰﺟ ﻜﻤﻫ ﺎ
،نار 1389 ( . ﻦﻳا فﺮﺼﻣ ﻪﻧﻮﮔ توﺎﻔﺗ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ فﺮﺻ ار دﻮﺧ ﺖﻗو نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
يﺎﻫ
ﻲﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﻴﺑ ﺪﻨﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﺳد شزرا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ
) و كرﺎﭘ ﺎﻜﻤﻫ
،نار 2010 .(
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نوﺪﺑ تﻼﻳﺎﻤﺗ ﻲﻠﺒﻗ ﺪﺼﻗ و يﺰﻳر
: يداﺮﻓا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻚﺒﺳ ﻦﻳا ﺖﺳا
ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﻛ
ﻪﻈﺤﻟ رد ﻪﺑ و ﺪﻧراد نﺎﻣز زا يا ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﻪـﺑ ﺎـﻳ ﻪـﻨﻳﺰﻫ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﺪﺳر ﺖـﺳد
ﺪـﻳﺮﺧ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ندروآ
ﻲﻤﻧ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﺪﻨﻨﻛ
)
،ﺺﻴﻠﺨﻣ 2010
( .
فﺮﺼﻣ ﻲﻤﮔردﺮﺳ
بﺎـﺨﺘﻧا ﺔﻄـﺳاو ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ناواﺮـﻓ يﺎـﻫ :
ﻢﻴﻤـﺼﺗ ﻚﺒـﺳ عﻮـﻧ ﻦـﻳا يﺮـﻴﮔ
نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ة ﻲﺑ ﻪﻨﻳﺰﮔ داﺪﻌﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رد ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ و يدﺎﻤﺘﻋا ﺖـﺳا بﺎـﺨﺘﻧا ياﺮـﺑ سﺮﺘـﺳد رد يﺎﻫ
) و ﻲﻧﺰﺟ ﺎﻜﻤﻫ
،نار 1389 ( . ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻘﺒﻃ ﻦﻳا رد ﻪﻛ يداﺮﻓا هﺎﮕﺷوﺮﻓ ﺪﻧﺮﻴﮔ
يدﺎـﻳز يﺎﻫﺪﻧﺮﺑ و ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ار نآ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ تﺎﻋﻼﻃا دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ ﻢﺠﺣ ﺎﻣا ،ﺪﻨﻨﻛ
دﻮـﺷ ﺎﻫ
) و يﺮﭼ ﺎﻜﻤﻫ
،نار 2005 .(
تدﺎﻋ يرﺎﺠﺗ مﺎﻧ ﻚﻳ ﻪﺑ يرادﺎﻓو و ﻲﻳاﺮﮔ :
رد ﺪـﻳﺮﺧ ياﺮـﺑ ﺖـﺳا ﻲﻤﻴﻤـﺼﺗ ﻚﺒـﺳ عﻮـﻧ ﻦﻳا
هﺎﮕﺷوﺮﻓ مﺎﻧ ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ
ﺪـﻳﺮﺧ رﺎـﺑ ﺮﻫ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ .
مﺎـﻧ ﻪـﺑ يرادﺎـﻓو
ﻪﺑ ﻲﻧاراﺪﻳﺮﺧ درﻮﻣ رد يرﺎﺠﺗ ﻲﻣ رﺎﻛ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻲﻳﺎﻫﺪﻳﺮﺧ تدﺎﻋ يور زا ﻪﻛ دور زا ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ و ﺪﻨﻫد
مﺎﻧ هﺎﮕﺷوﺮﻓ و يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ ﺪﻧرادﺎﻓو نﺎﺸﺑﻮﻠﻄﻣ يﺎﻫ
) و ﻲﻧﺰﺟ ﺎﻜﻤﻫ
،نار 1389 .(
ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و يرﺎﺒﺟ )
1389 ( ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ فﺮﺼﻣ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار
ﻌﺳﻮﺗ شﺮﻳﺬﭘ و هﺪﻨﻨﻛ ﺔ
) و ﻲﻘﻓا
يدﻮﻤﻋ ( فﺮﺼﻣ رد ﻪﺳﺎﻨﺷ زاﺮﻴﺷ ﺮﻬﺷ رد ﻚﻣار تﻻﻮﺼﺤﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺪ . نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎـﺸﻧ ﺎﻫ
فﺮﺼﻣ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻪﻛ داد ﻌﺳﻮﺗ شﺮﻳﺬﭘ ﺮﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﺔ دراد ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺳﺎﻨﺷ يدﻮﻤﻋ و ﻲﻘﻓا .
ا ﻲﻫﺎﺷﺮﻴﻣ
و ﺎﻜﻤﻫ نار ) 1390 ( ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ فﺮﺼﻣ ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ زا عﻮﻧ ود ﺮﻴﺛﺄﺗ
نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ) ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ و ﻲﺳﺎﺴﺣا (
ﺮـﺑ
ﻚﺒﺳ فﺮﺼﻣ ﺪﻳﺮﺧ يﺎﻫ ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و كرﺎﭘ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺘﺧادﺮﭘ و ﺪﻨ
، ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
، ﻪـﺑ
لﺎـﻤﻛ و ﻲﻟﺎـﻋ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻪـﺑ ﺖﻴـﺳﺎﺴﺣ ﻚﺒﺳ ﺎﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا و ﻲـﻳاﺮﮔ
ﻚﺒﺳ ﺎﺑ ﻲﺳﺎﺴﺣا ﻲﻳاﺮﮔﻮﻧ ﻲﻳاﺮﮔﺪﻣ و ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ،ﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ يﺎﻫ
، ﺖﺴﺟ رد و ﻲﻣﺮﮔﺮﺳ يﻮﺟو
ﻄﺑار ﺔ دراد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ .
ﻦﺗرﻮﻫ ) 1979 ( يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ
فﺮـﺼﻣ يﺮﻴﮔ
يﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﺎـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ يﺎـﻫ
نآ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا رد ﺎﻫ
. فﺮﺼﻣ بﺎﺨﺘﻧا رﺎﺘﻓر ﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا و باﺮﻄﺿا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻫ طﺎﺒﺗرا رد .
ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻦﺗرﻮﻫ
مﻮﻬﻔﻣ داد نﺎﺸﻧ 6
ﻪـﺑ ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ ﻞﻣﺎﻋ
و ﻦﻴـﻌﻣ رﻮـﻃ
ﺖـﺳا ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺪﻳﺮﺧ ﻂﻴﺤﻣ رد يﺮﺘﺸﻣ بﺎﺨﺘﻧا رﺎﺘﻓر ﺎﺑ ﻢﻈﻨﻣ .
ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ تﺎـﻴﺑدا ﻲـﺳرﺮﺑ
فﺮﺼﻣ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻨﻛ
فﺮﺼﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﺴﺣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
،ﻲﻣﻮـﻗ يﺎـﻫ
ﻤﺟ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺖﻴﻌ
ﺖﺴﺟ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و
ﻞﻜﺷ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ،تﺎﻋﻼﻃا يﻮﺟ شﺮـﮕﻧ يﺮﻴﮔ
ﺎـﻫ
ﺪﻧراد توﺎﻔﺗ ﻢﻫ ﺎﺑ .
توﺎﻔﺗ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﺎﻫ
ﺶﻳاﺮـﮔ ﻪـﻛ ﺪـﻫد يﺎـﻫ
ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ و ﻲـﺴﺣ
ﻲﻣ ﺸﻘﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲ
ﻮﻴﺷ رد ﻲﺳﺎﺳا ة
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺪﻨﻨﻛ يزﺎﺑ يﺮﻴﮔ )
،ﻦﻤﺷﺮﻴﻫ 1984
( .
و دوو ﺖﻴﻳﻮــﺳ ) 2002 ( ﻪــﻳﺎﭘ ﻲــﺗاذ ﻲﻳﻮــﺟﻮﻧ ﻲــﺳﺎﺳا يﺎــﻫ سﺎــﻴﻘﻣﺮﻳز ود زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ار
ﺲﻜﻌﻨﻣ ﺪﻨﻨﻛ ة ﻲﺴﺣ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ياﺰﺟا ـ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ـ
هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﺪـﻧدﺮﻛ . نآ ﺎـﻫ
نﺎﻴﺑ ﻛ دﺮ ﻧﺎﻳﻮﺟﻮﻧ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺮﺑ ﺮﺼﻨﻋ ود ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻧ ﺔ
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ داﺮﻓا ﻲﻠﻛ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻪـﺸﻴﻤﻫ ﺎﻣا ،دراﺬﮔ
نآ ﺖﺴﻴﻧ ﺖﺒﺜﻣ يدﺮﻓ ﺢﻄﺳ رد ﺎﻫ .
ﺪﻴﻠﮔ ) 2002 ( اد نﺎﺸﻧ ﻲﮔﮋﻳو و ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻦﻴﺑ د دﻮـﺟو ﻲـﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻲﺘﻴـﺼﺨﺷ يﺎﻫ
دراد . نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺘﻛرﺎﻣ )
2008 ( و يدﺎـﺼﺘﻗا يﺎـﻣﺮﻓرﺎﻛ ﻲﻳﻮـﺟﻮﻧ ﻪـﻛ ضﺮـﻓ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،
يروآﻮﻧ شﺮﻳﺬﭘ رد ﻲﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ﻚﻳ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺖﻛﺮﺷ يﺎﻫ
زاﺪﻧا ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ ة
يزﺎـﺑ گرﺰـﺑ و ﻚﭼﻮﻛ
ﻲﻣ يدﺎﺼﺘﻗا نﺎﻳﺎﻣﺮﻓرﺎﻛ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا
ﻢﻬﻣ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
نآ ﺖﻛﺮﺷ و دراد ﺎﻫ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ياﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻼﻳﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ـ ﺮﺑ و ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺐﺴﺣ ﻧ
ـﻨﻣاد ﻲﻳﻮﺟﻮ ﺔ
صﺎﺧ ـ ﺪﻧراد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﻞﻳﺎﻓوﺮﭘ .
نارﺎﻜﻤﻫ و كرﺎﭘ )
2010 ( ﻪـﻛ ﺪﻧﺪﻴـﺳر ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦـﻳا ﻪﺑ
ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ و ﻲﺴﺣ
ﻲﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ هﻮﻴـﺷ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ـﻫ
دﻮـﺷ ﺮـﺠﻨﻣ توﺎـﻔﺘﻣ ﺪـﻳﺮﺧ يﺎ .
نﺎـﻳﻮﺟﻮﻧ
هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻖـﺣ ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﻤﮔردﺮﺳ و ،ﺖﻤﻴﻗ زا ﻲﻫﺎﮔآ ،ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﻲﻫﺎﮔآ نﻮﭼ يﺪﻳﺮﺧ يﺎﻫ
ﺪﻧراد ﻞﻳﺎﻤﺗ دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ بﺎﺨﺘﻧا .
هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻲﺴﺣ نﺎﻳﻮﺟﻮﻧ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا ﻲﻫﺎـﮔآ نﻮﭼ يﺪﻳﺮﺧ يﺎﻫ
ﺖﻴﻗﻼﺧ ،ﺪﻣ زا ﻲﻫﺎﮔآ ،ﺪﻧﺮﺑ زا
ﺒﻗ ﺮـﻜﻓ نوﺪـﺑ و ﻲـﻧآ ﺪﻳﺮﺧ ،ﻲﻳاﺮﮔ
ﺪـﻧﺮﺑ ﻪـﺑ يرادﺎـﻓو ،ﻲـﻠ /
ﺪـﻳﺮﺧ
ﺪﻧراد ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻲﮕﺸﻴﻤﻫ .
ﻲـﻔﻨﻣ ﺔـﻄﺑار ﻚﺴﻳر زا بﺎﻨﺘﺟا ﺎﺑ ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ ﺰﻴﻧ زرﺪﻨﻳر و ﺰﻠﺗرﺎﺑ ﻢﻋز ﻪﺑ
دراد دراد ﺖـﺒﺜﻣ ﺔـﻄﺑار تﻻﻮـﺼﺤﻣ زا ﻲﻫﺎـﮔآ و هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲﺘﺣار زا كاردا ﺎﺑ و )
،زرﺪـﻨﻳر و ﺰﻠﺗرﺎـﺑ
2011 .(
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ عﻮﻧ زا ﺮﻴﺧا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا -
ﻤﻴﭘ ﻲﺸﻳﺎ ﺖﺳا . ﻨﻴﺸﻴﭘ و يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ يﺮﮕﻧزﺎﺑ زا ﺲﭘ ﺔ
ﻖﻴﻘﺤﺗ
،
ﻊﻤﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
هداد يروآ ﺎﻫ
، ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ ﻘﻘﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎ
ﻲﺣاﺮﻃ ن ﺷ
ﺪ . ﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪ
ﻞﻣﺎـﺷ
115 لاﺆﺳ ﺖﺳا . لوﺪﺟ 1 رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺪﻫد
.
لوﺪﺟ 1 . رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﻊﺒﻨﻣ ﺎﻔﻟآ داﺪﻌﺗ
ﻪﺠﻨﺳ ﺪﻌﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ
لاﺪﻨﻛ و ﺰﻟوﺮﭙﺳا ) 1986
( 0/797
7
ﻻﺎﻛ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
ﻚﺒﺳ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ
6 ﻻﺎﻛ يرﺎﺠﺗ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
5 ﻻﺎﻛ ندﻮﺑ زورﺪﻣ و ندﻮﺑﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ 5 ﻲﻣﺮﮔﺮﺳ ناﻮﻨﻋﻪﺑ ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﻲﻳاﺮﮔ تﺬﻟ
3 ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
5 ﻲﻠﺒﻗ ﺪﺼﻗ و يﺰﻳرﻪﻣﺎﻧﺮﺑ نوﺪﺑ تﻼﻳﺎﻤﺗ 4 ناواﺮﻓ يﺎﻫبﺎﺨﺘﻧاﺔﻄﺳاو ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛفﺮﺼﻣ ﻲﻣﺮﮔردﺮﺳ
4 يرﺎﺠﺗ مﺎﻧ ﻚﻳ ﻪﺑ يرادﺎﻓو
و نﺎﻣاﺮﺗﺎﻜﻧو ﺲﻳاﺮﭘ ) 1990 (
/735
0 8 ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ
ﻲﺗاذ ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ 790
0/ 8 ﻲﺳﺎﺴﺣا ﻲﻳﻮﺟﻮﻧ
ﻚﻣ اﺮﻛ ﺎﺘﺳﺎﻛ و
) 1985
( 0/788
12 يﺪﻧﮋﻧناور
ﻮﺌﻧ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ دﺎﻌﺑا
12 هزﺎﺗ برﺎﺠﺗ ﻪﺑ قﺎﻴﺘﺷا
12 ﻲﻳاﺮﮔنورد
12 ﻲﺳﺎﻨﺷﻪﻔﻴﻇو
12 يﺮﻳﺬﭘﻖﻓاﻮﺗ
ﻌﻣﺎﺟ ﺔ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻖﻴﻘﺤﺗ يرﺎﻣآ ﻫ سﺎﺒﻋرﺪﻨﺑ يﺎﻫ
ﺘﺴ ﺪﻨ . ﻧﻮﻤﻧ ﺔ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ياﺮﺑ
ﻌﻣﺎﺟ ﻦﻳا زا ﺔ
يرﺎﻣآ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺮﻴﮔ
ﺪـﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
،
ﻪـﺑ ياﺮـﺑ ﺖـﺳد
ندروآ
ﺔﻄﺑار زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ 1
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺔﻄﺑار 1 (
=
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧرد ﺎﺑ 95
يﺎﻄﺧ ﺢﻄﺳ و ﺪﺻرد 05
0/
،
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢـﺠﺣ راﺪﻘﻣ 142
ﺮـﻔﻧ
دروآﺮﺑ ﺷ ﺪ . زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ 200
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ ﺶﺨﭘ هﺪﺷ 141 ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ ﻪﺑ ﺢﻴﺤﺻ ﺪﻣآ ﺖﺳد
.
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺔ
ﻲـﻧورد يرﺎﮔزﺎـﺳ مﻮﺳﺮﻣ ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ
،
خﺎـﺒﻧوﺮﻛ يﺎـﻔﻟآ ﻲـﻨﻌﻳ
،
ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ . ﻪﺑ راﺪﻘﻣ ﺖﺳد يﻻﺎﺑ هﺪﻣآ
/7 0 ، لوﺪﺟ رد ﻪﻛ 1
يرﺎﮔزﺎـﺳ زا ﻲﻛﺎـﺣ ،ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪﺋارا
ﻖﻴﻘﺤﺗ راﺰﺑا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧورد ﺖﺳا
. ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ًﺎﻨﻤﺿ ﺔ
رﻮﻛﺬﻣ
، رﺎـﻴﺘﺧا رد ،اﻮـﺘﺤﻣ يزﺎـﺳاور فﺪـﻫ ﺎـﺑ
ﺐﺣﺎﺻ و نﺎﮔﺮﺒﺧ نآ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ تﺎﺣﻼﺻا و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﻤﻠﻋ ناﺮﻈﻧ
ﻜـﺷ يور ﺮـﺑ ﺎﻫ اﻮـﺘﺤﻣ ،ﻞ
، و
ﺪﻳدﺮﮔ ظﺎﺤﻟ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ تﻻاﺆﺳ داﺪﻌﺗ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻀﻋا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻦﻴـﺑ زا ﻪـﻛ ﺪـﻫد 141
ﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ 4
28/
دﺮﻣ ﺪﺻرد ﺪﻧدﻮﺑ
و 6 71/
نز ﺪﺻرد . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، 3 94/
ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺮﻓا ﺪﺻرد 20
ﺎﺗ 30 ﻟﺎﺳ ﻪ ﺪﻧدﻮﺑ و 7 5/
ﺪﺻرد 31 ﺎﺗ 40 ﻟﺎﺳ ﻪ . ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
/3 55 ﺦﺳﺎﭘ زا ﺪﺻرد ،ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ ياراد نﺎﮔﺪﻨﻫد
/3 11 داﺮـﻓا ﺪﺻرد
قﻮﻓ تﻼﻴﺼﺤﺗ ياراد
،ﻢﻠﭙﻳد و
/3 33 ﻊﻄﻘﻣ رد ﺪﺻرد قﻮﻓ
هدﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ ﺪﻧا
.
ﻪﺷﻮﺧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻚﺒﺳ سﺎﺳا ﺮﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
ﺪﻳﺮﺧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖﺴﺨﻧ ﺮﺑ داﺮﻓا ﻚﺒﺳ سﺎﺳا ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ
ﻪـﺷﻮﺧ ﻚـﻴﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺮﻴﮔ يﺪـﻨﺑ
k
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻘﺒﻃ ﻪﺷﻮﺧ ﻪﺳ رد1
ﺪﻧﺪﺷ يﺪﻨﺑ .
ﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رادﻮﻤﻧ و ﻪﺷﻮﺧ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ داﺮﻓا داﺪﻌﺗ
ﻪﺷﻮﺧ
، ﻚﺒﺳ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ
يﺮﻴﮔ
، ﻲﻣ ار رد ناﻮﺗ لوﺪﺟ 2 ﻞﻜـﺷ و 1
، 2 ، و 3 هﺪﻫﺎـﺸﻣ
ﺮﻛ د .
لوﺪﺟ 2 . داﺪﻌﺗ داﺮﻓا رد ﺮﻫ ﻪﺷﻮﺧ
ﻪﺷﻮﺧ 1
36
2 61
3 44
ﺮﺒﺘﻌﻣ 141
ﺦﺳﺎﭘ هداد هﺪﺸﻧ 0
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. K-means Classify
ﻞﻜﺷ 1 . ﺷﻮﺧ رادﻮﻤﻧ ﺔ
1
2ﺔﺷﻮﺧ رادﻮﻤﻧ. 2ﻞﻜﺷ
3ﺔﺷﻮﺧ رادﻮﻤﻧ. 3ﻞﻜﺷ
ﻪﺷﻮﺧ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﻫ
لﺎﻣﺮﻧ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ فوﺮﮔﻮﻤﻟﻮﻛ نﻮﻣزآ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ندﻮﺑ
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا فﻮﻧﺮﻴﻤـﺳا ـ .
ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ نﻮﻣزآ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻴﺿﺮﻓ نﺪﺷ
ﺔ لﺎﻣﺮﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ندﻮﺑ ﺖﺳا
.
،ﺲﭙﺳ
ياﺮﺑ طﺎﺒﺗرا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻚﺒﺳ
ﻪﺷﻮﺧ رد ﺎﻫ
ﻚـﻳ ﺲﻧﺎـﻳراو ﻞـﻴﻠﺤﺗ نﻮـﻣزآ زا ﺎـﻫ ﻪـﻓﺮﻃ
ANOVA - -
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﺳد
هﺪﻣآ
، لوﺪﺟ رد ﻪﻛ 3
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ،ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻫ يراد
8 ﺮﻳز ﻚﺒﺳ
/05 0 ﺖﺳا نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ، ةﺪﻨﻫد
ﻴﺿﺮﻓ نﺪﺷدر ﺔ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺮﺑاﺮﺑ ﻦـﻳا يﺎﻫ
8 رد ﻚﺒـﺳ 3
ﺖﺳا ﻪﺷﻮﺧ .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻛﻮﺗ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ
. لوﺪﺟ 4 ﺞﻳﺎـﺘﻧ نﻮـﻣزآ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻛﻮﺗ ﺪﻫد
. ﻪﺋارا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺷﻮﺧ ،هﺪﺷ
ﺔ 1 ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻚﺒﺳ رد ﻪـﺑ ﺖﻴـﺳﺎﺴﺣ يﺮﻴﮔ
بﺎﺨﺘﻧا ﺔﻄﺳاو ﻪﺑ ﻲﻤﮔردﺮﺳ ﻚﺒﺳ و ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺷﻮﺧ ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناواﺮﻓ يﺎﻫ
ﺔ 2 و 3 ﻦﻴﻳﺎﭘ رد ﻦﻳﺮـﺗ
اد راﺮﻗ ﻪﺒﺗر ﺪﻧر
ﻪﺷﻮﺧ و يﺎﻫ 2 و 3 ﻪﺒﺗر ﻚﺒﺳ ود ﻦﻳا رد ﺪﻧراد يﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻫ
. ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻚﺒﺳ رد ﻪﺑ
و ﻲﻣﺮﮔﺮـﺳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺮﺧ ﻪـﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻚﺒﺳ ،ندﻮﺑ ﺪﻣ و ﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻚﺒﺳ ،يرﺎﺠﺗ مﺎﻧ ﺷﻮﺧ يرﺎﺠﺗ مﺎﻧ ﻪﺑ يرادﺎﻓو ﻚﺒﺳ ﺔ
1 و 2 ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺪﻧ
ـﺷﻮﺧ و ﺔ 3
ـﺒﺗر ود نآ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺔ
دراد يﺮﺗﻻﺎﺑ .
ﺳﺎﺴﺣ ﻚﺒﺳ رد ﺷﻮﺧ ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ ﺖﻴ
ﺔ 1 و 2 ﺒﺗر ﺔ اد يﺮﺑاﺮﺑ ﺪﻧر ﺷﻮﺧ و ﺔ 3 ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ
ﺒﺗر ود نآ ﺔ ﻦﻴﻳﺎﭘ دراد يﺮﺗ
، و،
ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
،
ـﺷﻮﺧ ﻲـﻧآ ﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻚﺒﺳ رد ﺔ
1 ،ﻪـﺒﺗر ﻦﻳﺮﺗﻻﺎـﺑ
ﺷﻮﺧ ﺔ 3 ﺒﺗر ﺔ ﻂﺳﻮﺘﻣ
، ﺷﻮﺧ و ﺔ 2 ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﻧراد ار ﻪﺒﺗر ﻦﻳﺮﺗ .
ﺮﺑ ﻪـﻘﺒﻃ سﺎﺳا يﺮﺘـﺸﻣ شزرا يﺪـﻨﺑ
ﺲﻳز ﻞﻣا ) 1988 ( ﻲﻣ ، ﻦﻳا ناﻮﺗ ﮔ ﺷﻮﺧ ﻪﻛ دﺮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﻧﻮ ﺔ
1 ﻪﺘﺳد ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﺖـﻤﻴﻗ ﻪـﻛ ﺖﺳا يا
نآ ياﺮﺑ ﺖﺳا شزرا ﺎﻫ .
ﻲﻣ ضﺮﻓ لدﺎﻌﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﺖﻤﻴﻗ ﺎﺑ ار شزرا داﺮﻓا زا ﻪﺘﺳد ﻦﻳا ﺪﻨﻨﻛ
. ﺷﻮﺧ ﺔ 2
ﻪﺘﺳد نآ ياﺮﺑ ﺖﻤﻴﻗ و ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يا ﺖﺳا شزرا ﺎﻫ
. شزرا ﻪﺘﺳد ﻦﻳا ياﺮﺑ ترﺎـﺒﻋ
زا ﺖﺳا : ﻦﻴﮕﻨﺳ و ﻚﺒﺳ ياﺰﺟا ﻦﻴﺑ ندﺮﻛ
ﻲﺘﺧادﺮﭘ ) ﺖﻤﻴﻗ ( ﻲﺘﻓﺎﻳرد ياﺰﺟا و )
ﺖﻴﻔﻴﻛ (.
ﻦـﻳا ياﺮﺑ
داﺮﻓا
ﺖﺴﺨﻧ ﺖﻤﻴﻗ ﺖﺳا شزرا ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺲﭙﺳ
. ﺷﻮﺧ ﺔ 3
نآ ياﺮـﺑ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻫوﺮﮔ ﺎـﻫ
ﺖﺳا شزرا .
ﻦﻳا ﻪﺑ لﻮﺼﺤﻣ زا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻳاﺰﻣ ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻣ ﺖﺳد
ﻪﺑ ﺪﻧروآ ﻢـﻬﻣ ناﻮﻨﻋ
ﺰـﺟ ﻦﻳﺮـﺗ ء
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ شزرا ﺪﻨﻨﻛ
.
ا داﺮـﻓا زا ﻪﺘـﺳد ﻦﻳا ياﺮﺑ شزر
زا ﺖـﺳا ترﺎـﺒﻋ :
ﻪـﭽﻧآ فﺮـﺼﻣ رد هﺪـﻨﻨﻛ
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺖﺴﺟ رد لﻮﺼﺤﻣ و هﺎﮕﺷوﺮﻓ ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ و
نآ يﻮﺟ ﺖﺳا .
لوﺪﺟ 3 . ﻚﺒﺳ و ﻪﺷﻮﺧ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا ياﺮﺑ اﻮﻧآ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ
يﺮﻴﮔ
ﻪﺷﻮﺧ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا و ﺎﻫ
ﻚﺒﺳ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺎﻫ يﺮﻴﮔ
عﻮﻤﺠﻣ
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﺟرد
ﺔ يدازآ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
تﺎﻌﺑﺮﻣ رﺎﻣآ
ة نﻮﻣزآ F ﺢﻄﺳ يرادﺎﻨﻌﻣ
sig) (
ﻻﺎﻛ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ 027
19/
2 514 9/
664 44/
000 0/
نورد ﻲﻫوﺮﮔ
/394
29 138
/213
0
عﻮﻤﺠﻣ
/421
48 140
يرﺎﺠﺗ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻻﺎﻛ ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ
164 38/
2 082 19/
472 54/
000 0/
نورد ﻲﻫوﺮﮔ
/342
48 138
/350
0
عﻮﻤﺠﻣ 506
86/
140
ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و ندﻮﺑﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ
ﺪﻣ ﻻﺎﻛ ندﻮﺑ زور
ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ
/870
37 2
/935
18
/441
39
/000
0
ﻲﻫوﺮﮔ نورد
/251
66 138
/480
0
عﻮﻤﺠﻣ 121
104/
140
تﺬﻟ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﻲﻳاﺮﮔ
ﻪﺑ ﺪﻳﺮﺧ ﻲﻣﺮﮔﺮﺳ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ
/603
9 2
/801
4
/408
9
/000
0
نورد ﻲﻫوﺮﮔ
/430
70 138
/510
0
عﻮﻤﺠﻣ
/032
80 140
ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ
/278
10 2
/139
5
/212
6
/003
0
نورد ﻲﻫوﺮﮔ
/162
114 138
/827
0
عﻮﻤﺠﻣ
/440
124 140
نوﺪﺑ تﻼﻳﺎﻤﺗ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻠﺒﻗ ﺪﺼﻗ و يﺰﻳر
ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ
/410
30 2
/205
15
/260
42
/000
0
نورد ﻲﻫوﺮﮔ
/651
49 138
/360
0
عﻮﻤﺠﻣ
/061
80 140
ﻲﻤﮔردﺮﺳ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﻄﺳاو ﺔ بﺎﺨﺘﻧا ناواﺮﻓ يﺎﻫ ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ
/493
13 2
/746
6
/711
22
/000
0
نورد ﻲﻫوﺮﮔ 992 40/
138 297 0/
عﻮﻤﺠﻣ
/485
54 140
يرﺎﺠﺗ مﺎﻧ ﻚﻳ ﻪﺑ يرادﺎﻓو
ﻲﻫوﺮﮔ ﻦﻴﺑ
/229
34 2
/115
17
/508
30
/000
0
نورد ﻲﻫوﺮﮔ 418 77/
138 561 0/
عﻮﻤﺠﻣ
/647
111 140
