Copyright©2021, University of Isfahan. T his is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Co mm ons A t tribut ion License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/), which permits others to download this work and share it with others as lon g a s they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially
10.22108/CBS.2021.130521.1570
Journal of Research in C ognitive and Behavioral Sciences E-ISSN: 2345-3524
Vol. 10, Issue 2, No.19, Autumn and winter 2021, P:103-116
https://cbs.ui.ac.ir/?lang=en
Research Article
Relationship between parental attachment and adolescent bullying in school: An analysis of the mediating role of psychological well-being and
attachment to peers
Majid Yousefi Afrashteh: Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Zanjan University, Zanjan, Iran
yousefi@znu.ac.ir
Ahmad Haghghi: M.A. Department of Educational Psychology, Faculty of Humanities, Zanjan University, Zanjan, Iran
Ahmad.Haghghi@yahoo.com
Abstract
Bullying is one of the most important health problems for teenagers. This study aimed to investigate the relationship between parental attachment and adolescent bullying in school by analyzing the mediating role of psychological well-being and peer attachment. The statistical population of the study consists of all first-grade high school students in Kowsar city in 2020- 2021. Participants included 329 female students who were selected by cluster random sampling method and responded to the Illinois Bullying Scale 2001, Reef Psychological Well- Being Scale, 1980, and Parent-Peer Attachment Scale, 1987 in Adolescents. Research hypotheses were tested by path analysis. Findings showed that there is a negative and significant relationship between parental attachment and bullying. In addition, in the relationship between parental attachment and bullying, two variables of peer attachment and psychological well-being play a mediating role. Also, the fit indices of the final research model had a good fit, which all confirmed the significance of the research.
Keywords: Bullying, attachment to parents and peers, psychological well-being
Corresponding author
شهوژپ يراتفر و يتخانش مولع ياه
،مهد لاس ،مود هرامش ( يپايپ ناتسمز و زيیاپ ،)19 :ص ،1399
-116 103
:تفایرد خیرات /19
/06 1400 :يرگنزاب خیرات /14
/08 ،1400 /02 /09 1400 :شریذپ خیرات /21
/09 1400
لوئسم ۀدنسیون.*
Copyright©2021, University of Isfahan. T his is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Co mm ons A t tribut ion License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/), which permits others to download this work and share it with others as lon g a s they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially
10.22108/CBS.2021.130521.1570
یشهوژپ هلاقم
ۀطبار او هب یگتسبلد
؛هسردم رد ناناوجون یردلق اب نیدل یتسیزهب یجنایم شقن لیلحت
ناور یتخانش نلااسمه هب یگتسبلد و
هتشارفا یفسوی دیجم :*
ناریا ،ناجنز ،ناجنز هاگشناد ،يناسنا مولع هدکشناد ،يسانشناور هورگ ،رایداتسا yousefi@znu.ac.ir
یقح دمحا :
ناریا ،ناجنز ،ناجنز هاگشناد ،يناسنا مولع هدکشناد ،يتيبرت يسانشناور هورگ ،دشرا سانشراک Ahmad.Haghghi@yahoo.com
هدیکچ مهم زا يکی يردلق .تسا ناناوجون يتملاس تلاکشم نیرت
نیا فده شهوژپ
يسررب ، ۀطبار
هب يگتسبلد و
ب نیدلا يردلق ا
يتسیزهب يجنايم شقن ليلحت اب هسردم رد ناناوجون ناور
مآ ۀعماج .دوب نلااسمه هب يگتسبلد و يتخانش شهوژپ يرا
ر ا
ۀمه شناد ۀطسوتم عطقم نازومآ رد رثوک ناتسرهش لوا
1400 لاس 1399- ليکشت د دا دن تکرش . لماش ناگدننک 329
شناد دندوب رتخد زومآ اب هک
هنومن شور يفداصت يريگ
هشوخ يا هب و دندش باختنا سايقم
یا يردلق ل
ي ،زیون سايقم
يتسیزهب ناور
يتخانش و فیر
ۀهايس ناناوجون رد نلااسمه و نیدلاو هب يگتسبلد نداد خساپ
.د هيضرف اب شهوژپ ياه
هتفای .دش نومزآ ريسم ليلحت یدلاو هب يگتسبلد نيب داد ناشن شهوژپ ياه
و ن يفنم ۀطبار يردلق و
ينعم راد د دوجو درا .
هولاع یارب ن
، ۀطبار رد زهب و نلااسمه هب يگتسبلد رييغتم ود يردلق و نیدلاو هب يگتسبلد
يتسی ناور يتخانش م شقن يجناي
.دنراد نينچمه
، صخاش رادروخرب يبولطم شزارب زا شهوژپ يیاهن لدم شزارب ياه وع نیا ۀمه هک دش
عم لما ين يراد
ار شهوژپ ديیأت
ندرک د .
:یدیلک ناگژاو يتسیزهب ،نلااسمه و نیدلاو هب يگتسبلد ،يردلق
ناور يتخانش
104 شهوژپ
،مهد لاس ،يراتفر و يتخانش مولع ياه مود هرامش
، (يپايپ )19 ، ناتسمز و زيیاپ 1399
همدقم ۀدیدپ يردلق زا يکی1
مهم لاکرشم نیررت يتملارس ت
ناناوجون رد تسا
يرل و وچ(
، 2
.)2018 يردرلق ۀرعلاطم
تررسخن يارررب ناررهج اطررس رد راررب ني
اررب شهوژپ يارره
سورریولا لاررس رد3
دررش شورررش1980 ليعامررسا(
،هداز
.)1395 و يردررلق رازآ
و رد ترریذا هل ررسم هررسردم
يا
دج یارتن ارب هرک ترساهروشک رسارس رد ي يتیارضران
زا
تررسا هاررمه يگدرنز نورسرانرآ(
ناراررکمه و4
2020 ،
؛
وررررره لاورارررررک نارارررررکمه و5
2020،
؛ ي ارررررچ و6
نارارررکمه .)2020
هرررب روط يلک يردرررلق فررریرعت رد ،
يم
،روز زا هدافتسا يردلق تفگ ناوت
،رابجا اری و دریدهت
ءوس لرست ياررب هدافترسا داررفا ندنارسرت و هنارگرشاخرپ
تررسا
،سورریولا(
.)1993 ردررلق يم ي هب دررناوت تروررص
،يمسج و يملاک ار
هرطب درشاب يا تيمرسا(
،نارارکمه و7
) 2018 يم و ار نآ ناورت ود رد
د ميرسقت هتررس درررک يدنب
هررک ترارربع زا تررسا رازآ
ّنررس ترریذا و يت
اناکوت(
ررگ
8ا
،
يرتنرتنیا و )2010
9يرل(
،نارارکمه و ).2012
يردررلق
شقن لمارش
،ردررلق ياره
،يناربرق رگاررشامت و ينابرق/ردرلق
تررسا يررسو(
ناراررکمه و10
2013، .) هجوتاب هررب شويررش
نآ ياهدمايپ و يردلق
، دریدهت زا هرسردم رد يردرلق ياه
مهم نیرت شهوژپ ۀنيمزرد اه يعامتجا ياهراک
رناز(
11گ
،نارارکمه و تررسا يموررمع تررشادهب و )2019
يررلیو(
نیز و دروف
، 12
.)2018 ريثأت هرسردم رد يردلق يفنم تا
يم يترسیزهب و تملاس رب دناوت ناور
يتخانرش نارکدوک13
درشاب رضم ناناوجون و هرک
يعارمتجا و يرناور يراگزارس
ارب مه ار تحت اهردرلق ياررب مره و ناينابرق ي ريثأرت
راررق
يم دهد لسلا و ردنب(
، 14
.)2011
1 Bullying 2 Cho & Lee 3 Olweus 4 Arnarsson 5 Carvalho 6 Chai 7 Smith 8 Tokunaga 9 Li 10 Vessey 11 Zhang
12 Willifod & Zinn 13 Psychological well-being 14 Bender & Losel
يگترسبلد هرک يدارفا وردام15
رض يدرنزرف رد ار يفيع
نارود يم هرربرجت يکدوررک دررننک
، زا رتررشيب رررگید دارررفا
ينماان راچد
ِينابرق و يم نلاارسمه يردلق دنورش
رکیا(
16ورری
،ناراررکمه و )2017
. رریرظن هررب يگتررسبلد ۀ ناونع
« رمع لوط يدشر هاگدید »
برارجت رگناريب هريلوا يفطارع
تسا کدوک و ردام نيب لبارس(
،17
.)2008 هرب روط يلک
،
يگترسبلد ،نرمیا يگترسبلد اطس هس نیدلاو هب يگتسبلد ارگورررسود نمیاارررن يگتررسبلد و يبارررنتجا نمیااررن دراد
.
لد نيب رباور ليهست ثعاب نمیا يگتسب و يدررف
شیازرفا
يم يررناور تررمواقم وررش
يباررنتجا نمیااررن يگتررسبلد .د
هولاع نیا رررب ررک ررباور رد رررتمک تيميمررص صررجوم ه
نيب يم يدرف دوش
داریز تاضراعت ، هرب مره ار ي
لابند دراد .
يم مرره ارگورررسود نمیاارررن يگتررسبلد زا سررررت درررناوت
يب و ندرررشدرط درررهد شرترررسگ ار يدارررمتعا
ثرررعاب و
لداعت نتررشادن ،يرلااررس( دوررش تاررساسحا رد
.)1389
هرربنج زا يررکی يگداوناررخ يررحم تلاخادررم مررهم ياه
تسا
؛ يم اریز و يتخانرش ،يفطارع درشر درناوت يعارمتجا
ناناوجون و ناکدوک هب ار
درنک فيعرضت اری تیوقت تدش
( تیوروررسا ،ناراررکمه و18
شهوژپ رررثکا .)2020 يارره
ماجنا ۀررنيمزرد هدررش يم ناررشن يگتررسبلد
يگنوررگچ دررهد
يم نادرنزرف و نیدرلاو نيب طابترا درناوت
و نرمیا طاربترا
ان اری يراگزارس هرک دروآ دورجو هرب ناکدوک رد ار ينمیا
يراگزاررسان يراررتفر ياه
ارررهنآ شيپ هدررنیآ رد ار يرررنيب
يم دنک (
19يگان 2015 ، .) زا يفرط
، يراگزارسان نریا ياه
يتسیزهب رب يراتفر ناور
يتخانرش ررثا يناورجون نارود رد
يم يررفنم دراذررگ
اررنودراکاراپ(
،ناراررکمه و20
).2017
نیااب لارح
، تررسين صخررشم يگتررسبلد هزادررنا هرچ اررت
هررب
يم نیدلاو لکشم يارهراتفر دناوت
زا شيرپ زارس يناورجون
شيپ ار ۀزادرنا ارریز ؛دنک ينيب نآ درنويپ ررثا
شیازرفا ارب اره
15 Attachment 16 Xu 17 Sabel 18 Spruit 19 Ngai 20 Parra-Cardona
؛هسردم رد ناناوجون يردلق اب نیدلاو هب يگتسبلد ۀطبار دمحا و هتشارفا يفسوی ديجم ...
105 يقح
هرب نس يم ررييغت مر اد روط درنک
( نارگیدام ،نارارکمه و1
)2016
؛ ربارنب نیا
، نیدررلاو هرب يگترسبلد شوررن و تريفيک
يتررسیزهب رررب راذررگرثا مررهم عرربنم ناور
يتخانررش تررسا
رينباه(
ناراکمه و2
2013 ، .)
ناور درکیور هزورما هرجوت دروم رتشيب تبثم يسانش
هتفرگ رارق نارگشهوژپ تسا
يترسیزهب هک ناور
يتخانرش
مهم زا يرررکی م نیررررت
هرررفل ترررسا نآ ياه و یاررره(
وج
3فز 2003 ، .) هب روط يلک
، زا ترسا تراربع يتسیزهب
زا يرادرورخرب ،ناررگید اب تبثم طابترا و لماعت يیاناوت يگدرنز رد درنمفده سارسحا شرترسگ و تبثم تاناجيه لرورگ(
،4
يترسیزهب .)2009 ناور
يتخانررش م شرش
هررفل
:دراد ،دررنمفده يگدررنز ،يررصخش دررشر ،دوررخ شریذررپ يرارتخمدوخ و يرحم رب لست ،نارگید اب تبثم طابترا
( و فیر
5زيک 1995 ، .) فریرعت قبط ترشادهب نامزارس
هرب هک يدرف ،يناهج زا يعارمتجا و يرناور ،يترسیز ظاحل
دررشاب رادروررخرب يبوررلطم یارررش
، و يتملاررس دررجاو
يم هتخانش يتسیزهب .دوش
زا يگژیو هرلمج ياره
نریا زرارب
دارفا
، تیارضر اری يترسیزهب سارسحا ترسا يدنم
و يرل(
،ناراررکمه رود .)2018
ۀ نارود زا يررکی يناوررجون يارره
تسا يگدنز ساسح و
هارفر ثرعاب هک يلماوع زا يرايسب
يم يگدنز نوش
د
، هب رد يتخرس سرترسد
دنا هرک نیارد ناريم
ريثأت ريغ و ميقتسم تا ناناوجون يتملاس رب ميقتسم
هرب ليلد
ارنورک سورریو شويرش لارس رد6
نآ هررب خرساپ و2019
،
متسيس تيمها تریامح ياررب ار دوجوم ياه
يترسیزهب زا
ناور يتخانررش تررسا هدرررک ترریوقت ناررناوجون
(
7سور و
،ناراررکمه لررماوع زا يررکی .)2020
رث ررم يتررسیزهب رررب
،
ار يررناور تررشادهب هررک تررسا دررشر لررحارم ترريفيک تحت ريثأت يم رارق يلارسگرزب هرب ترکرح تيفيک و دهد
يم صخررشم ار درررنک
نوررسکیرا(
،8
.)1959 زا يرررفرط
،
1 M adigan 2 Huebner 3 Hayes & Joseph 4 Gurel
5Ryff&Keyes 6 coronavirus 7 Ross 8 Ericsson
يسرتسد و مزلا عباررنم دورربمک نتررشادن
هررب و تارررناکما
اب بولطم يگدنز یارش يم ثع
سارسحا نارناوجون دورش
تملارس و يترسیزهب هرب تيعرضو نریا هرک دننک تراقح يم صيررسآ اررهنآ يررناور دررنز
يجوررف(
9اراو ،ناراررکمه و
ربانب ؛)2019 نیا هب ، ره يلکروط مورحم نارکدوک هرچ
ررت
مولظم و دنشاب رت
، لامتحا هرکنیا ار ارهنآ نلاارسمه و رازآ
ترریذا
،دررننک تررسا رتررشيب ورره(
،ناراررکمه و10
؛2018
نسناج ،ناراکمه و11
.)2012
تاررعلاطم زا يدادررعت درريیأت
هدرک ررباور هررک دررنا
يردرررلق رد ترررسا نرررکمم نلاارررسمه ريثأرررت
دراذرررگب
( وريجروج ،12
)2008 . نديررسر ارب ،يناوررجون هرب کدورک
ناررناوجون يعاررمتجا زارين نرریا هررب
يم رررجنم دوررش
هررب هررک
هرب هرک درنروآ يور دورخ نلااسمه نآ صجوم
، نلاارسمه
ِداررررفا يگترررسبلد مرررهم يم
دنورررش سوومللاارارررچ(
و13
،ناراررکمه .)2018
بررس نيررب شوررن و يگتررسبلد ياه
.دراد دورررجو طاررربترا نلاارررسمه ارررب نارررناوجون رررباور دورخ نیدرلاو ارب هک ينادنزرف ارب ،درنراد نرمیا يگترسبلد
تربثم رباور دورخ نلااسمه يرت
درنراد يلاحرد ؛ نآ هرک
زا هتسد ارب هرک ينادنزرف نیدرلاو
ارن يگترسبلد دورخ نمیا
درنرادن يبورخ رباور يناوجون رد دوخ نلااسمه اب ،دنراد يل(
اکروا ،ناراکمه و14
نریا رترشيب کرد يارب .)2017
يم صلطم رود لورط رد هک تفگ ناوت
ۀ يناورجون ، لورحت
قيمع ي يم قافتا هب نلااسمه هک دتفا
یردت هرب عربنم ناونع
هرجوت درورم يميمرص رباور و يعارمتجا تریامح زاتمم يم رارررق قرربط دررنراد لرریامت رتررشيب ناررناوجون و دررنريگ
لدم ۀريلوا يراتفر ياه دورخ
راررقرب طاربترا نلاارسمه ارب
رررننک د يرررريجار و سروررررگ(
،15
هررررکاجنآزا .)2012
هب ناناوجون ارب لرماعت ارب ار يعارمتجا ياهراتفر هدمع روط
ورخ نلاارسمه يم دارری د
و درنريگ يم يررنورد
درننک
، هررتفگ
9 Fujiwara 10 Hu 11 Jansen 12 Georgiou 13 Charalampous 14 Llorca
15 Gorrese & Ruggieri
106 شهوژپ
،مهد لاس ،يراتفر و يتخانش مولع ياه مود هرامش
، (يپايپ )19 ، اپ ناتسمز و زيی 1399
يارررب نلااررسمه هررب يگتررسبلد ترريفيک هررک تررسا هدررش هژرریو ترريمها زا ناررناوجون تررسا رادروررخرب يا
نررپ(
و1
،ناراررکمه .)2017
نیااب لاررح
، هرود يناوررجون تررسا يا
هرک داررفا لرسوتم نلاارسمه هرب يعارمتجا تریامح ياررب
يم دنوش هگلاوسا و گناه(
،2
.)2012
یارررتن شهوژپ ياررره ناخ و يرررسیواش يدررررمحم
1398( داد ناشن ) ۀرطبار يردرلق اب نمیا يگتسبلد
يرفنم
دراد يلاحرد ؛ رد ار يردررلق نازرريم نمیااررن يگتررسبلد هررک
شيپ دارفا يم ينيب
.دنک زتوره رگنیو و نمراک (3
) 2012
رد دوررخ شهوژررپ ريثأررت
بررس يگتررسبلد ياه رررب ار
دارفا يراگزاس ديیأت
يترسیزهب ارب فيرصوت نریا هک درک
ناور يتخانررش .تررسا هترررسبمه
گرررنيليم نارارررکمه و4
2012( شهوژپ يرط ) يگترسبلد درنداد نارشن دورخ ياره
نلاارسمه اب نمیا هرسردم رد ارهنآ ررتهب طاربترا هرب
ررجنم
يم دوررش
؛ رد نوررچ نیا
دراوررم هررنوگ هررب نلااررسمه
ياج
تیذا هدررننک
،ندوب يراگزارررس يارررب يبوررخ رگتیاررمح
.دنتسه
5رواش ناراکمه و 2018(
) هرب دورخ شهوژپ يط
هديرسر هرجيتن نیا بلد هرک دنا
رس يارهراتفر ارب نمیاارن يگت
هعماج فنم يگتسبمه دنسپ يگترسبلد ياراد دارفا و دراد ي
اررن .دررنراد نارررگید هررب ررمک يارررب رررتمک لرریامت نمیا
نسحم نارارکمه و هداز 1394 (
رخ شهوژرپ رد ) ناريب دو
اررضف و ررباور ترريفيک دررندرک هب هداوناررخ ي
تروررص
يرنعم روز يراد شيپ ار هرسردم رد يردرلق و يیورگ
يررنيب
.دررنک يررم شهوژررپ
ليعامررسا هداز
1395 ( ) نرریا رگنارريب
ّوررج رررب يردررلق هررک تررسا سرادررم
يررفنم ريثأررت و دراد
يتسیزهب ناور
يتخانش شيپ يعامتجا تیوه و ينيب
ۀدرننک
رث م و يردلق يارب ي ينابرق
دنتسه ندش .
هب روط يلک
، هجوتاب هب ماجنا تارعلاطم ۀرنيمزرد هرتفرگ
لماوع و يردلق رث م
نآ رب
،
ًابیرقت رتشيب ۀرطبار تارعلاطم
ار يردرلق ارب نیدلاو هب يگتسبلد دريیأت
يم .درننک رد ۀرارب
1 Pan
2 Hong & Espelage 3 Karreman & Vingerhoets 4 M illings
5 Shaver
برررس شاورررنا يگترررسبلد ياه
، زماررريلیو (6
رد )2011
ديرسر هرجيتن نیا هب دوخ شهوژپ ارب نرمیا يگترسبلد هرک
ينابرق و يردررلق ۀررطبار ندررش
دراد يررفنم يگتررسبلد اررما ؛
وسود نمیاان ن يگتسبلد و ارگ
و يردرلق ارب يبارنتجا نمیاا
ينابرق ۀررطبار ندررش .دراد ترربثم
رد ۀراررب يجنارريم شررقن
يتررسیزهب ناور
يتخانررش شهوژپ ،
ارره هداد ناررشن تررسا
شناد يحم رد هررک ينازوررمآ زا يررشزومآ ياررره
هرررلمج
هسردم يم يردرلق يناربرق رارچد دنورش
، تلاکرشم رارچد
يم يناور يم ينماارن سارسحا و دنوش
درننک ترشذگ ارب و
نامز
، نآ يناور و يمسج تملاس شيب اره
رپزا ررطخ هرب شي
يم نیارد هک دتفا شناد ری لرتق نايم
زورمآ رد هلارس16
ينارگن يزلاررم یارره
نیارد ي هراررب تررسا هدروآ دوررجو هررب
ابوی(
،ناراکمه و7
.)2009 يم نارشن تاعلاطم وا درهد
،يرل( ترسا متشه ات مشش ۀیاپ نيب يردلق راتفر ؛)2010
هرب نيمه تلع ۀرود ياررب شهوژرپ مارجنا موزرل ، طررسوتم
ۀ
يم سارررسحا لوا .دورررش
ماجنا تارررعلاطم ررررثکا هرررتفرگ
نیارد هنيمز هب صنج ليلد و
اهررسپ شوج هرب
نریا تيرسنج
؛تررسا هرتخادرپ نآ لاررح
يردررلق تررشاد هررجوت دریاب هررک
رخم نج هررب صت نررج ود ررره رد و ترسين يررصاخ تيرس
هرررب هب هارررگ و دراد دورررجو داررریز و مرررک نازيم ينارررسآ
لباق .تسا هدهاشم رپ
يم ترفگ ناورت هرب نديرسر ياررب
شهوژپ قريقد ياره ۀرارربرد
أخ هرب خررساپ و يردرلق يارره
نیارد دوجوم هنيمز
، ترسا رتهب شهوژرپ
ناررتخد ۀراربرد
.دررشاب هيررضرف حرطم ياه نرریا رد هدررش
ترارربع شهوژررپ
تسا زا :
ۀيررضرف :لوا ۀررطبار رد يردررلق و نیدررلاو هررب يگتررسبلد
،
يتسیزهب ناور
يتخانش .دراد يجنايم شقن
ۀيرضرف :مود ۀررطبار رد يردررلق و نیدررلاو هررب يگتررسبلد
،
.دراد يجنايم شقن نلااسمه هب يگتسبلد ۀيضرف :مورس ۀرطبار رد د
لب يردرلق و نیدرلاو هرب يگترس
،
يتررسیزهب ناور
يتخانررش هررب يگتررسبلد و
نلااررسمه ررقن
ش
.دراد يجنايم
6 Williams
7 Uba
؛هسردم رد ناناوجون يردلق اب نیدلاو هب يگتسبلد ۀطبار يفسوی ديجم ...
ا و هتشارف دمحا 107 يقح
شور شهوژپ
شور رضاح شهوژپ
ْفده ساسارب يداينب
و
ۀوحن ساسارب تاعلاطا يروآدرگ
شهوژپ شون زا ياه
يفيصوت يگتسبمه و
هب و روط ريسم ليلحت هژیو ا
.تس
ۀعماج شهوژپ رضاح
ۀمه شناد عطقم رتخد نازومآ
ۀطسوتم لوا
ناتسرهش رثوک
ليبدرا ناتسا لاس رد
يليصحت -1400
دوب 1399 . هنومن باختنا يارب زا
هنومن شور يريگ
يفداصت هشوخ
يا دش هدافتسا ؛
هب نیا ش ميسقت هيحان ود هب ناتسرهش هک تروص زا و د
هسردم ود هيحان ره يارب
ش باختنا همانشسرپ يارجا د
.
همانشسرپ اه
هنامرحم و يرادزار لصا تیاعر اب ندوب
و تاعلاطا هناهاگآ تیاضر اب
هب اب و يزاجم تروص
يحارط دنويپ رد هدش
PORSLINE
رايتخا رد
شناد نازومآ زا .تفرگ رارق عیزوت ۀمانشسرپ350
هدش
،
،ليمکت لماک ۀمانشسرپ 329 و تفایرد
زا .دش ليلحت
شومجم تکرش رفن 329
،شهوژپ نیا رد هدننک 329
( رفن هک دندوب رتخد )دصرد100
رفن 94
57( 28/ )دصرد ۀطسوتم عطقم متفه ۀیاپ رد ،لوا
112
( رفن /04 ۀطسوتم عطقم متشه ۀیاپ رد )دصرد34 و لوا
( رفن 123 /37 ۀطسوتم عطقم مهن ۀیاپ رد )دصرد38
.دندوب ليصحت هب لوغشم لوا
شهوژپ یاهرازبا
1فیر يتخانشناور يتسیزهب سايقم )1 نیا سايقم ار
2فیر لاس رد ميظنت1980
هک درک
ۀخسن زا رضاح شهوژپ رد س54
هدش هدافتسا نآ يلا
نومزآ زا همانشسرپ نیا .تسا شرازگدوخ ياه
و يهد
هتسب زا همانشسرپ نیا تلاا س زا یره هک تسا خساپ
فيط هجرد6
ًلاماک( يا مفلاخم
،مفلاخم يدح ات ،
ًلاماک و مقفاوم يدح ات ،مقفاوم ،مفلاخم )مقفاوم
.تسا هدش ليکشت هدرخ شش
سايقم ترابع نومزآ نیا
تسا
،للاقتسا ،نارگید اب تبثم باور ،دوخ شریذپ زا
1 Psychologıcal Well-Beıng Scale (PWBS) 2 Ryff
د يدنمفده ، يحم رب لست ر
يصخش دشر و يگدنز
،
شش نیا تارمن شومجم هک هدرخ
سايقم لقادح و54
رثکادح .تسا324
و يکچوکدمحم ،ينايب شهوژپ رد
ينايب ( ۱۳۸۷ ) راتخاس همانشسرپ نیا رابتعا و يلماع ديیأت
.دش ۀمانشسرپ يیایاپ و يیاور ناور يتسیزهب
رد يتخانش
شهوژپ ازگ بولطم يدایز ياه ر
.تسا هدش ش
( يبيبح و يناميلس صیرض دوخ شهوژپ رد )1393
خابنورک يافلآ رازبا نیا يارب ار
/85 .دندرک شرازگ0
3زیونيلیا يردلق سايقم )2 نیا سايقم ار تلوه و هگلاوسا يحارط4
دندرک و
يلیا زیون لاس رد ار نآ أت2001
فيل .تسا هدرک 18
س لا ترکيل سايقم اب و دراد هجرد5
،مک ،زگره( يا
هاگ يم صخشم )رتشيب ای راب تفه و دایز ،يهاگ .دوش
يردلق نازيم يبایزرا همانشسرپ نیا يلصا فده شناد هس رد نازومآ هدرخ
سايقم وخودز ،يردلق و در
ينابرق هک تسا ،يردلق راتفر هیوگ 9
هیوگ 4
ينابرق و ندوب يم يبایزرا ار دروخودز مه هیوگ 5
.دنک
م نیا سايق لباق راجنهب دارفا يور رب ارجا
تس يدارفا و
ناور و لقع لاوز نوچ يتلالاتخا هب هک يشیرپ
لاتبم
هب ،دنتسه هنوگ
يا رد ار اهنآ يیاناوت تلااح نیا هک
مرف ليمکت خش شرازگ
تحت يص ريثأت
يم رارق دهد
،
( هملاچ .دننک ليمکت ار همانشسرپ دیابن )1392
راتخاس
ار سايقم نیا رابتعا و يیاور و يلماع يور رب
297
شناد رسپ و رتخد زومآ يافلآ صیرض هک داد ماجنا
خابنورک نيب
/62 ات 0 /90 رد .تشاد ناسون 0 هجيتن
،
م نیا يسراف مرف سايق
یاپ و يیاور زا ریا هعماج رد يیا
نا
رادروخرب .تسا
رضاح شهوژپ رد زا
هدرخ سايقم
ۀرمن ۀنماد هک دش هدافتسا يردلق نيب نآ
ات9 رارق45
.تشاد ) 3 ۀهايررررس نلااررررسمه و نیدررررلاو هررررب يگتررررسبلد
-
رظندیدجت
5هدش س نیا هاي ه ار گربنیرگ و ندسمرآ د1
لاس ر 1987
هب يگتسبلد شجنس يارب شرازگدوخ تروص
يهد
3 Illinois Bullying Scale (IBS) 4 Splage & Holt
5 Inventory of Parent and Peer Attachment-Revised
108 شهوژپ
،مهد لاس ،يراتفر و يتخانش مولع ياه مود هرامش
، (يپايپ )19 ، اپ ناتسمز و زيی 1399
تخاس هک دن تينما شجنس هب ناور
يتخانش زا لصاح
ّيعم دارفا اب طابترا يم زين ن
ۀمانشسرپ .دزادرپ هب يگتسبلد
ينس تيعمج يارب نلااسمه و نیدلاو ات 9
لاس 15
هخسن ود و تسا صسانم ۀخسن ی هک دراد
س28 يلا
يارب ۀخسن ی و نیدلاو هب يگتسبلد شجنس
س25 اسمه هب يگتسبلد شجنس يارب يلا هدافتسا نلا
يم رد و دوش شومجم
س 53 لا هخسن ود ره .دراد
رد شومجم هس هدرخ سايقم ا و يگناگيب ،دامتعا ر
تب ا ط ار
يم دنجنس شهوژپ . نیا يیاور و يیایاپ يدایز ياه
ار همانشسرپ ديیأت
هدرک ( ناراکمه و يرصان .دنا )1391
دوخ شهوژپ رد نیدلاو هب يگتسبلد ۀخسن رد
ناشن
يارب خابنورک يافلآ صیرض دنداد هدرخ
سايقم دامتعا
نیدلاو هب /74
نیدلاو اب طابترا ،0 /73
اب يگناگيب و 0
نیدلاو /69
ۀخسن رد .تسا 0 مه
هب دامتعا مه نلااس
نلااسمه /78
نلااسمه اب طابترا ،0 /62
زا يگناگيب و0
نلااسمه /42
دمآ تسد هب 0 .
نينچمه
، ور نیا يیا
زين همانشسرپ ۀمانشسرپ اب
بولطم یاتن زين نیدلاو دنويپ ي
.داد تسد هب يگژیو
ناور ياه يلماع راتخاس و يجنس
( ناراکمه و يرصان شهوژپ رد رازبا نیا )1391
ديیأت
.دش هتفای اه هتفای ادتبا تمسق نیا رد ياه
يارب يفيصوت
ارب شهوژپ ياهريغتم درادناتسا فارحنا و نيگنايم ساس
و هب نآ لابند
، يگتسبمه یرتام لودج رد
شرازگ 1
همادا رد .تسا هدش
، اتن زا هدافتسا اب ريسم ليلحت ی
مرن رازفا
LISREL10.2
رد اهريغتم نيب باور 1 لکش
.تسا هدمآ
1 Armsden & Greenberg
؛هسردم رد ناناوجون يردلق اب نیدلاو هب يگتسبلد ۀطبار يفسوی ديجم ...
ا و هتشارف دمحا 1 يقح
لودج .1
و یفیصوت تاعلاطا اهریغتم نیب یگتسبمه سیرتام
ريغتم نيگنايم
فارحنا درادناتسا 1
2 3
4
-1 يتسیزهب
ناور يتخانش /96
220 /29
- 32
-2 يردلق /91
28 /80
** 12 /38 -0 -
-3 هب يگتسبلد نیدلاو
/73 67 /01
** 11 /59
** 0 /45 -0 -
-4 نلااسمه هب يگتسبلد /96
59 /46
** 9 /47
** 0 /32 -0 58**
0/ 4
P<0.01
لودج رد و نيگنايم لماش يفيصوت تاعلاطا 1
يگتسبمه یرتام نينچمه و رايعم فارحنا نيب
.تسا هدش شرازگ شهوژپ ياهريغتم تاعلاطا قبط
نیا لودج
، اب ار يگتسبمه نیرتشيب نیدلاو هب يگتسبلد
يتسیزهب ناور
يتخانش ( دراد /47
=0 وr
/01 0
>
نيب .)P
يتسیزهب و يردلق ناور
يتخانش ۀطبار دراد دوجو يفنم 38(
0/ -
= و r
/01 0
>
.)P
ۀمه یارض نیا اطس رد ص
زا رتمک ياطخ /01
ينعم0 .دنتسه راد
باور ليلحت يارب ۀناگدنچ
ريغتم شور زا اه
مرن مک اب ريسم ليلحت رازفا
LISREL8.8
هدافتسا
ليلحت نیا زا لصاح یاتن .دش هب
ميقتسم رثا تروص ،
لودج رد لک و ميقتسمريغ رب و 2
رتماراپ ساسا
.تسا هدش شرازگ درادناتسا
2لودج . م رثا لک و میقتسمریغ ،میقتس ۀطبار یارب
اهریغتم نیب
رادقم لک رثا t
ميقتسمريغ رثا ميقتسم رثا
شيپ ريغتم نيب هتسباو ريغتم
/02 -9 /48
-0 /17
-0 /31
-0 نیدلاو هب يگتسبلد يردلق
/38 -4 /21
-0 /05
-0 /16
-0 نلااسمه هب يگتسبلد
/76 6 /41
- 0 /41
يناور يتسیزهب 0
/90 12 /58
0 /11
0 /47
هب يگتسبلد 0 نیدلاو
يناور يتسیزهب
/63 3 /19
- 0 /19
نلااسمه هب يگتسبلد 0
/47 12 /57
- 0 /57
نیدلاو هب يگتسبلد 0 نلااسمه هب يگتسبلد
لودج تاعلاطا قبط نیدلاو هب يگتسبلد 2
31( 0/ - β= ) نلااسمه هب يگتسبلد ، 16(
0/ - β= ) و
يناور يتسیزهب 41(
0/ β= ) ميقتسم رثا و
ينعم رب يراد
شناد يردلق نينچمه .دراد نازومآ
، نیدلاو هب يگتسبلد
47( 0/ β= ) نلااسمه هب يگتسبلد و 19(
0/ β= ) رثا
ميقتسم ينعم و رب يراد يگتسبلد .دنراد يناور يتسیزهب
نیدلاو هب 57 (
0/ β= ينعم و ميقتسم رثا زين ) رب يراد
يقتسمريغرثا .دراد نلااسمه هب يگتسبلد هب يگتسبلد م
نیدلاو 17 (
0/ - β= ( نلااسمه هب يگتسبلد و ) /05
-0 β=
نیدلاو هب يگتسبلد ميقتسمريغ رثا زين و يردلق رب ) 11( 0/ β= ينعم يناور يتسیزهب رب ) ود رد .تسا راد
نوتس هب لک رثا درادناتسا رتماراپ رخآ ریداقم هارمه
t
م ينعم يگمه هک تسا هدش شرازگ بتر دنتسه راد
01( 0/
>
.)P
لکش رد ریداقم درادناتسا رتماراپ 1
ياهرثا يارب t
ميقتسم .تسا هدش ه ارا
یردلق یناور یتسیزهب
هب یگتسبلد نیدلاو
2 شهوژپ
،مهد لاس ،يراتفر و يتخانش مولع ياه مود هرامش
، (يپايپ )19 ، اپ ناتسمز و زيی 1399
1 لکش . رادقم و درادناتسا ریسم بیارض اهریغتم نیب طباور یارب )زتنارپ لخاد( t
صخاش لودج رد لدم شزارب ياه .تسا هدش شرازگ3
لودج صخاش :3
لدم شزارب یاه
صخاش رادقم
بولطم اطس تيعضو
02 X2
1/ -
-
1 Df
- -
46 P
0/ /05
0 بولطم <
X2/df
/02 3 1
بولطم >
RM SEA
/01 0 /05
0 بولطم >
99 GFI
0/ /90
0 بولطم <
99 AGFI
0/ /90
0 بولطم <
99 TLI
0/ /90
0 بولطم <
99 NFI
0/ /90
0 بولطم <
99 CFI
0/ /90
0 بولطم <
قبط لودج ۀرجرد هرب وديخ تبسن3
،يدازآ /02 ،1
رادقم
RMSEA
اب ربارب /01 هدرمآ تسد هب0 ترسا
هرک
هجوتاب هرب .دررنراد يبوررلطم تيعررضو لودررج رررخآ نوتررس
رررقم یدا
GFI ر
AGFI ،
TLI ،
NFI ،
CFI و يلاارررب /99 0
؛تررسا لدررم ترريبولطم رررب يرررگید تررللاد هررک دنتررسه نیارباررنب مسر لدررم ، لکررش رد هدررش
يررلک ۀررعماج هررب1
ميمعت .تسا ریذپ
ثحب هجیتن و یریگ
نریا زا فدره شهوژرپ
ۀرطبار يرسررب ، هرب يگترسبلد
ناررناوجون يردررلق اررب نیدررلاو اررب
يجنارريم شررقن لرريلحت
يتررسیزهب ناور
يتخانررش .دوررب نلااررسمه هررب يگتررسبلد و
هررتفای هداد داد ناررشن ريررسم لرريلحت زا لررصاح ياه زا ارره
يغتم نيب يضرف باور يم ينابيترشپ يداهنشيپ ياهر
.درننک
نيررنچمه هولاع داد ناررشن یاررتن ،
نیا رررب هررک هررب يگتررسبلد
ينعم و يفنم ،ميقتسم ۀطبار يردلق و نیدلاو مره ارب يراد
يتررسیزهب رريغتم ود ،درنراد ناور
يتخانرش هررب يگترسبلد و
يم ارفیا ار يجناريم شرقن زرين نلااسمه نيترسخن زا .درننک
هيضرف رطبار رد هرک تسا نیا شهوژپ ياه ۀ
هرب يگترسبلد
يردلق و نیدلاو
، يترسیزهب ناور
يتخانرش ناريم شرقن يج
.دراد هجوتاب هب نیا شهوژپ هک رد يداریز ياره
ارب ۀر يردرلق
هررتفرگن ترورص تررسا
ررشهوژپ ، دررشن ترفای ي شررقن هررک
يتسیزهب يجنايم ناور
يتخانرش رد ار
ۀرطبار هرب يگترسبلد
یدلاو درهد نارشن يردرلق و ن
؛ شهوژپ زا يرخرب يرلو اره
هرربود ۀرطبار
ِود مرره ارب ار اررهريغتم نرریا درريیأت
يم نک و دررن
ح شهوژپ يم رضا
أرخ نریا دناوت .درنک ررپ ار يتارعلاطم
هتفای و ينايترشآ يرحتف شهوژرپ ارب ررضاح شهوژرپ ياه
خيش ( يملاررررسلاا مه )1398
وررررس ا هداد .تررررس يارررره
هب تررسد يتررسیزهب نيررب داد ناررشن اررهنآ شهوژررپ زا هدمآ
ناور يتخانش ۀطبار نمیا يگتسبلد و يرنعم و تربثم
يراد
دراد دوجو ب نيرب اما ؛
يترسیزه ناور
يتخانرش و
گترسبلد ي
يرنعم و يرفنم ۀطبار يبارطضا و يبانتجا نمیاان د
دورجو را
نينچمه .دراد
، هتفای یاتن شهوژرپ اب رضاح شهوژپ ياه
هب یگتسبلد نلااسمه
110 شهوژپ
،مهد لاس ،يراتفر و يتخانش مولع ياه مود هرامش
، (يپايپ )19 ، اپ ناتسمز و زيی 1399
زاکیاررس ( ناراررکمه و1
) 2013 مه وررس ا رد اررهنآ .تررس
شناد درنداد نارشن دورخ شهوژرپ يردرلق يناربرق نازورمآ
هس و مرغ و يتحارارن سارسحا دوخ نلااسمه زا رتشيب ربارب يتررسیزهب اررب ریاررغم تاررساسحا نرریا هررک دررنراد هودررنا
ناور يتخانش فرطزا .تسا ررگید
، ۀرجيتن هرتفای ياه نریا
ناخ و يرسیواش شهوژرپ ارب شهوژرپ ( يدرمحم
)1398
مه وس ا نآ .تس رد اه يور ررب هک دوخ شهوژپ ررفن200
شناد زا سپ نازومآ ر
وتم عرطقم ۀطرس
درنداد مارجنا لوا
، هرب
ره هک دنديسر هجيتن نیا هچ
نیدرلاو نيرب نرمیا يگتسبلد
شناد و دشاب رتشيب نازومآ
، يردلق نازيم ا رتمک
تس
؛ ارما
هررک يناررمز شناد
اررن يگتررسبلد ياررهوگلا نازوررمآ ا
نمی
ارگوسود و يبانتجا هتشاد
دنرشاب
، زريم رد يردرلق نا ارهنآ
يم شیازفا دبای
. هرتفای نریا اب قباطم نرمیا يگترسبلد اه
ارب
شیازررفا يتررسیزهب
ناور يتخانررش
،
ْدوررخ يارررب يلماررع
يگوررلج ينابرق و يردررلق زا ير تررسا ندررش
. هجوتاب هررب
اهريغتم نايم باور
، يترسیزهب ناور
يتخانرش شهوژرپ رد
هب رضاح هدرک افیا ار يجنايم شقن يبوخ تسا
یارتن هرک
صخارش و ريرسم ليلحت زا لصاح مره لدرم شزاررب ياه
ار نآ ديیأت يم .دننک ۀيرضرف یاتن نييبت رد يم لوا
ورت نا
زا فيعررض يگداوناررخ تلاماررعت تررفگ يگتررسبلد لرريبق
نمیااررن نیدررلاو يفاررکان لرررتنک و ررب
يور ر و ناررکدوک
يم ناررناوجون هرررنيمز دررناوت
يارررب يا يارررهراتفر ماررجنا
تنوشخ درشاب راب . زچنارس درنومورد و تزوکام (2
) 2011
دقتعم دن نیدرلاو ريثأت ذرگ نیرترا يگدرنز رد ار تلامارعت
ۀدنیآ يم بولطمارن یارش و دنراد نادنزرف تاررثا درناوت
يناور دنلب .دشاب هتشاد اهنآ رب يتدم
هيضرف رگید زا ۀرطبار رد هرک ترسا نیا شهوژپ ياه
نلااررسمه هررب يگترسبلد ،يردررلق و نیدرلاو هررب يگترسبلد دراد يجنايم شقن هب ؛
يروط نیدرلاو هرب نمیا يگتسبلد هک
ثرعاب يم نلاارسمه هرب يگترسبلد شیازرفا هررچره و دورش
1 Seixas
2 Sanchez-M acouzet & Drummond
درشاب رتررشيب نلاارسمه هرب يگترسبلد
، ينارربرق ررتمک داررفا
يم يردلق .دنوش
هتفای یاتن ارب هيرضرف نریا ارب بترم ياه
شهوژرپ یاتن
3وری ( نارارکمه و مه )2015
ورس ا .ترس
نآ نارشن دورخ شهوژرپ رد اره و رداررم هرب يگترسبلد درنداد
اررب نلااررسمه هررب يگتررسبلد يجنارريم
هررب يلدررمه يرگ روط
ريغ يم يردرلق و يیورگروز شهارک ثرعاب ميقتسم .دورش
نيررنچمه
، شهوژررپ اررب شهوژررپ نرریا يلع ينارربايب
و دارربآ
( ناراکمه مه )1395
وس ا هرب دوخ شهوژپ رد اهنآ .تس
،نیدرلاو هرب يگترسبلد نازريم رد هرک دنديرسر هرجيتن نیا رب و نارهاوخ و نلااسمه رريگرد نارناوجون نيرب ،ناردار
و
ريغ گرد يررنعم تواررفت يردررلق و يیوررگروز رد ررري يراد
هب ؛دراد دوجو نیا
هوررگ ،هوررگ ود نریا نيرب هرک تروص
نیدرلاو هرب يگترسبلد نازيم رد يرتلااب تارمن ريگردريغ صرسک نارداررب و نارهاورخ و نلاارسمه هوررگ هرب تبسن دندرک نينچمه .
، رريگرد هوررگ رد ررضاح داررفا هوررگ ،
وگروز و وگروز ر
ابرق ين ۀررمن ردارم هرب يگترسبلد زا درعب
يیلااب رندرک صسک نلااسمه هب يگتسبلد رد رنعی .د
نيرب ي
ۀدریدپ رد ريگردريغ و ريگرد هورگ يیورگروز
نازريم رد
ۀرمن نارداررب و نارهاوخ و نلااسمه ،نیدلاو هب يگتسبلد
.دراد دوررجو تواررفت هب یاررتن
تررسد هررتفای زا هدمآ ياه
شهوژررپ يم ناررشن
نيررب دررهد و نلااررسمه هررب يگتررسبلد
تسبلد ينعم و تبثم طابترا نیدلاو هب يگ راد
، يردرلق اب و
ترا يرنعم و يرفنم طارب لرريلحت یارتن هرک دراد دوررجو راد
ار نآ مرره ريررسم درريیأت
يم دررنک رباررنب ؛ نیا
، هررب يگتررسبلد
يم نلااررسمه دررناوت
هررب ۀررطبار رد ار يجنارريم شررقن يبوخ
يردرلق و نیدرلاو هرب يگتسبلد رفیا
.درنک ا نریا نيريبت رد
ۀيرضرف زا شرخب يم شهوژررپ
رد يررفنم ّورج تررفگ ناورت
هرب هرسردم و هرناخ را هارمه
رد نلااررسمه ارب فيعرض طاربت
ينابرق زنورررج( دنترررسه لررريخد ندرررش ،4
شورررن .)2013
يم نیدررلاو اررب ناررناوجون يگتررسبلد
ّرررعم دررناوت شوررن ف
3 You 4Jones
؛هسردم رد ناناوجون يردلق اب نیدلاو هب يگتسبلد ۀطبار يفسوی ديجم ...
ا و هتشارف دمحا 111 يقح
نآ يگتسبلد
؛درشاب دورخ نلاارسمه ارب اه نیاربارنب
، مدرق رد
را هب هجوت لوا شيپ ياررب هداوناخ تاطابت
تارطابترا يرنيب
ۀدررنیآ نارررناوجون رث ررم
ترررسا . يگترررسبلد ،نیدرررلاو
هب نمیااررن يگتررسبلد صوررصخ
، رد ناررناوجون يردررلق اررب
تسا بترم هدنیآ ویوک(
،1
.)2012
هيضرف رگید زا ۀرطبار رد هرک ترسا نیا شهوژپ ياه
يترسیزهب ،يردرلق و نیدلاو هب يگتسبلد ناور
يتخانرش و
.دراد يجناريم شرقن نلااسمه هب يگتسبلد یارتن
شهوژرپ
داد ناشن غتم ود
يتسیزهب ري ناور
يتخانرش هرب يگترسبلد و
يم نلااررسمه هررب ار يردررلق نازرريم دررناوت
يررنعم روط راد
دهد شهاک .
يم نیدلاو هب يگتسبلد ينعی يترسیزهب درناوت
ناور يتخانرش و
هررب ار نلااررسمه هررب يگتررسبلد ترربثم روط
شيپ يرنيب يترسیزهب و درنک ناور
يتخانرش هرب يگترسبلد و
هب مرره نلااررسمه
ِمهررس و يررفنم ۀررطبار يردررلق اررب دوخ
ينعم ارب هيرضرف زا شرخب نریا شهوژرپ یارتن .درنراد راد
شهوژپ یاتن زیررس و رورج
(2
مه )2008 ورس ا .ترس
نآ دیدهت لماع ار يگتسبلد اه هدننک
یاناوت ياررب يا ي
ياره
يتسیزهب و ينهذ ناور
يتخانرش يم
نارشن هرک درنناد ۀدنهد
نيرنچمه .ترسا هزارس ود نیا نيب يوق يگتسبمه
، یارتن
ا شهوژررپ ز
فرط شهوژرررپ یاررتن ارررب ررررگید و يرررتمعن
( نارارکمه مه )1398
ورس هرک تررسا دوررخ شهوژرپ رد
زورررح رد يردرررلق نارررينابرق شنرررکاو درررنداد نارررشن ۀ
ناور يتخانرش هرربدامتعا و ترسا ناررسون رد
،فيعررض فن
سرتسا و يگدنامرد ر
هب ا دراد لابند رمه هرک
ۀ دراورم نریا
يتسیزهب اب ریاغم ناور
يتخانش ا .تس هيضرف نیا نييبت رد
يم شهوژرپ زا يرکی ترفگ ناورت
درریدهت مرهم لرماوع زا
اور يتسیزهب ن
يتخانش نلاارسمه صرناجزا دریدهت ، .ترسا
ًلاوررمعم ردررلق داررفا تزرع زا
و دررنرادروخرب يیلااررب فن
ارهنآ راتفر يناوارف شیازفا هب لماع نيمه ررجنم
يم دورش
؛
يم يردررلق يناررربرق هررک يداررررفا اررما دنورررش
،
ًلاورررمعم
1Kõiv
2 George & Series
تزع دنراد ينيیاپ فن تزرع ترسين مورلعم هرچرگ ؛
فن
مارهارگ و ننورج( نآ لولعم ای تسا يردلق تلع نيیاپ ،3
.)2014 ناناوجون يارب تزرع نترشاد ،
ا مرهم فن ترس
؛
نآ لاررح هرربنج هررک يم يردررلق يررفنم ياه
دررناوت نازرريم
تزع د شهارک ار فن ره
د يرناور تملارس و يترسیزهب و
شناد هجاوم رطخ اب ار نازومآ نک
د .
هتفای ساسارب هب ياه
تسد شهوژپ و هدمآ ياه
ماجنا ا يکی نیدلاو هب نمیا يگتسبلد دش صخشم هدش ز
لماوع رث م ينابرق و يردلق شهاک رب ا ندش
.تس
اور يتسیزهب يجنايم ياهريغتم ن
نش ب يگتسبلد و يتخا ه
هب مه نلااسمه تیوقت ار هيضرف نیا يدایز نازيم
يم .دننک شهوژپ مامت دننام رضاح شهوژپ ماجنا رد ياه
تیدودحم رگید تیدودحم نيتسخن .تشاد دوجو يیاه
ا نیا رضاح شهوژپ شون زا شهوژپ شور هک تس
تسا يگتسبمه تاعلاطم
؛ نیاربانب
، يمن نييبت ناوت
تلع ارا نآ يارب يلولعمو تیدودحم نيمود .داد ه
هب
ۀوحن هداد يروآدرگ اه
يم طوبرم .دوش
هداد نوچ اه
هب شناد رايتخا رد همانشسرپ تروص تفرگ رارق نازومآ
،
يم رارق رگشهوژپ رايتخا رد ار يرتمک تاعلاطا و دهد
هب تاعلاطا یاتن هک تسين مولعم تسد
آ دح هچ ات هدم
راتفر اب يعقاو ياه .تسا ناسکی
تیدودحم نيموس
هنومن هب مه شهوژپ ۀنومن .تسا طوبرم
شهوژپ رضاح
زا نارتخد هدش ليکشت ریاس هب نآ ميمعت رد هک تسا
.درک طايتحا دیاب راشقا ۀنيمزرد شهوژپ ماجنا يارب
يردلق
، يم داهنشيپ شور نارگشهوژپ دوش
هوژپ ياه ش
تنا ار يعماج هولاع هک دننک باخ
صخشم رب ندرک
لماوع نیا يگتسبمه تلع ۀطبار ،
راکشآ مه ار يلولعمو
هب ات دنک نیا
تروص
، ناوتب یاتن شهوژپ ۀعماج هب ار اه
گرزب يرت ميمعت داد . يدربراک ياهداهنشيپ زا يکی
هب همانرب يارب صوصخ هک تسا نیا يشزومآ نازیر
3 Juvonen & Graham
112 شهوژپ
،مهد لاس ،يراتفر و يتخانش مولع ياه مود هرامش
، (يپايپ )19 ، اپ ناتسمز و زيی 1399
يم ناوت دن شزومآ يارجا اب ياه
يمسر ريغ و اب يمسر
هويش شوضوم دنزرف ياه
نينچمه و نیدلاو هب يرورپ
تراهم شزومآ ناملعم و ناریدم سوت يطابترا ياه
ودح ات ،نلاک اطس رد هسردم ار تلاکشم نیا يدایز د
.دننک فرطرب ساپس یرازگ
سیون هناقداص هک يدارفا مامت زا رضاح ۀلاقم ناگدن
هدرک تکرش شهوژپ ۀنومن رد ،دنا
و رکشت تیاهن
ردق يم زاربا ار يناد نک
دن .
عبانم ليعامررسا ف ،هداز
هرررمطا 1395 ( ۀررطبار.)
ّورررج ،هرررسردم
يترسیزهب ينابرق و يردرلق ارب شاررمتجا تریوه و
ندررش
شناد نازورمآ نایاپ . ۀرمان درشرا يرسانشراک
، ۀدکررشناد
ناور يتيبرت مولع و يسانش
، .نانمس هاگشناد
يلع ينابايب سا ؛هميلح ،دابآ
،يریورفب ررگزرب و هنامس ،يدع
( مظاک ۀسیاقم .)1395
،نیدرلاو هرب يگترسبلد نازيم
و نارهاوخ و نلااسمه و رريگرد نارناوجون رد ناردارب
.يیورررررگروز ۀدررررریدپ رد رررررريگردريغ ۀمانلرررررصف
هداوناخ يهوژپ 12 ، 47(
،) ۳۹۰ - ۳۶۹ .
يناريب
، يلع رغرصا
؛ يکچوکدرمحم
، رورشاع و يناريب
، يرلع
1387( ) يتررررسیزهب سارررريقم يیارررریاپ و يرررریاور .
ناور يتخانررررش فرررریر
ررررلجم. ۀ ناور و يکررررشزپ
ناور ناریا ينيلاب يسانش 14 ،
2( ،) ۱۵۱ - ۱۴۶ .
اررضر ،هررملاچ 1392 (
).
ناور ترریافک سارريقم يجنررس
يلیا يردررلق شناد رد زیوررن
يررسررب :يررناریا نازوررمآ
راتخاررس و يیارریاپ ،يرریاور يلماررع
ۀررلجم. شور و ارره
لدم ياه ناور يتخانش 11 ،
3( )
، ۵۲ - ۳۹ .
( نیوررررپ ،يرلاارررس .)1389
برررس طاررربترا يرررسررب
مع نازريم ارب نیدلاو هب نيغلاب يگتسبلد يرسنج دررکل
.نانز ۀلجم يناور تشادهب 13 ،
25( 55 ،) 46- . بورقعی ،يربيبح و ليعامرسا ،يناميلس
1393 ( ).
طاربترا
بات و ناجيه ميظنت يترسیزهب ارب يروآ
ناور يتخانرش
شناد رد نازورمآ ۀرلجم.
ناور هرسردم يرسانش 3 ،
4(
،)
۷۲-۵۱ .
ناخ و ديعس ،يسیواش
،يدمحم زررمارف
1398 ( ) ۀرطبار .
اررب يتيررصخش تايررصوصخ و يگتررسبلد ياررهوگلا شناد رد يردرررلق هطرررسوتم عرررطقم نازورررمآ
ۀرررلجم.
تفررشيپ ناور رد نیوررن ياه ررتيبرت موررلع ،يرسانش
و ي
شزومآ و شرورپ 13 ،
2(
،) ۱۳۵ - ۱۲۳ .
خيش و ارنيم ،ينايترشآ يحتف ( هيرضار ،يملارسلاا
.)1398
يترسیزهب و يگترسبلد بس نيب ۀطبار ناور
يتخانرش :
هطررساو شررقن فاطعنا يا
.يتخانررش يریذرررپ ۀرررلجم
ناور يسانش 23 ، 2(
،) ۱۴۷ - ۱۳۴ .
نررسحم ف ،هداز داررشر
،يفراررع ؛ م
راررتخ ررش ،يراررطفا و هوک
1394( ) ۀرطبار .
،يدرررف لرماوع اررب يیورگروز راررتفر
گداوناررررررخ رد هررررررسردم يررررررحم زا کاردا و ي
شناد .يیاررمنهار ۀرود نازوررمآ وژررپ
تملاررس رد شه
ناور يتخانش 9 ،
2(
،) ۶۳ - ۵۴ .
،يررمارهب ؛هدازآ ،يرکررسع ؛يررلع ،يدابآدررمحم يرررصان بارربر ،قداررص ؛هررمطاف و
داوررج ،يدررباع 1391 (
) .
ۀمانررشسرپ يبارریراجنه ۀررنازخ
و نیدررلاو يگتررسبلد
نارکدوک رد هدرشرظندیدجت نلااسمه ارت9
ۀلارس11
ناهفررصا رهررش شهوژپ.
اور يارره ن
و ينيلاررب يررسانش
هرواشم 2 ، 2(
،) ۴۰ - ۲۵ .
ر ،يررگرگ يردرب ؛رورهرش ،يرتمعن و هريقر ،ردرص ؛ميرح
( مارآ ،يناروتاررک .)1398
ياهدررمايپ ناور
يتخانررش
شناد نيب رد يردلق ناينابرق .ررتخد نازومآ
تارعلاطم
،يعامتجا ناور
يتخانش نانز 17 ، 3(
،) ۱۲۰ - ۸۷ .
Arnarsson, A., Nygren, J., Nyholm, M., Torsheim, T., Augustine, L.,Bjereld, Y., ...
& Bendtsen, P. (2020). Cyberbullying and traditional bullying among Nordic adolescents and their impact on life satisfaction. Scand J Public Health, 48(5), 502-510.
