[دوّمین همایش ملّی روانشناسی مدرسه]

1

هرادا نانکراک یرو هرهب اب یلغش یگتسبلد و ینامزاس دهعت ،یلغش تیاضر شرورپ و شزومآ

درکرهش ناتسرهش

2یدیص میرم ،¹یدیص دازرف

هدیکچ یلع هطبار یسررب رضاح شهوژپ شرورپ و شزومآ هرادا نانکراک یرو هرهب اب یلغش یگتسبلد و ینامزاس دهعت ،یلغش تیاضر نیب

.دوب درکرهش ناتسرهش روظنم نیمه هب

212 نومزآ هب و هدش باختنا یا هلحرم کت یا هشوخ یفداصت تروصب نانکراک زا رفن

( یلغش تیاضر یاه ریام و نلآ(ینامزاس دهعت ،)JDI

1۹۹2 ( تیمسا دلگ و یسره یرو هرهب ،) 1۹92

رکش( یلغش یگتسبلد و )

،نک 1892 .دنداد خساپ ) هداد

اه ی عمج روآ ی هدش هب سو ی هل نومزآ ه گتسبم ی پی نوسر و سرگر ی نو هناگدنچ

SPSS20و زجتدروم

ی ه لحتو ی ل دنتفرگرارق .

نیب داد ناشن قیقحت نیا رد نامزمه نویسرگر اضر

ی ت لغش ی

، نامزاسدهعت ی

گتسبلد و ی

لغش ی رو هرهب اب ی

هطبار دوجو دراد و یصصخت یاه تسایس زا هدافتسا و نانکراک یرو هرهب مهف یارب ار یتاحیولت جیاتن نیا ،

.دراد لابند هب ار نآ یور یراذگ ریثأت یارب یملع اه هژاو دیلک :

ر یرو هرهب ؛ یلغش یگتسبلد ؛ینامزاس دهعت ؛یلغش تیاض

هرواشم دشرا سانشراک1

- ئابطابط هملاع هاگشناد ،یشخبناوت ناریا ،نارهت ی

saidy@chmail.ir

2۹182922۹۹0

ناریا ،درکرهش هاگشناد ،هرواشم یسانشراک2

2

همدقم ههد طساوا زا 1۹02

دارفا هاگدید هک دش حرطم هلاسم نیا ،دش زاغآ تیریدم ملع رد لویاف یرناه طسوت یناسنا طباور تضهن هک

یراج یاهدنیارف هب تبسن شرگن نانکراک رگا .دوب دهاوخ اهنآ ینامزاس یرو هرهب و راک نازیم هدننک نییعت ،دوخ عوبتم نامزاس

،یدمحا( دوب دهاوخ رت قفوم ،توافتم فادها هب لین رد تیریدم ،دنشاب هتشاد دوخ نامزاس هب تبسن تبثم 1891

یناسنا یورین .)

زا هیامرس نیا هچ ره و تسا اه نامزاس هیامرس نیرتمهم نامزاس ءاقترا و ءاقب تیقفوم ددرگ رادروخرب یرتلااب و بولطم تیفیک

عفن هب مه و تسا نامزاس عفن هب مه مادقا نیا هک ارچ دومن ناوارف یعس یناسنا یورین یفیک دوبهب دروم رد دیاب اذل دوب دهاوخ رتشیب گید یفرط زا .ددرگ یمن مادقا نیا لماش یصصخت یاه شزومآ اهنت اما ،دارفا هب تبسن درف ینورد ساسحا و شرگن یعون دهعت ر

کی تیهام هب هتسب . دراذگ یم ریثات نامزاس هب تبسن یو یرادافو و درکلمع ،اه تواضق رد هک تسا هورگ ای لغش ،نامزاس ئاسم اب دوخ تیهام یاضتقا هب نامزاس نیا رگا لاح تسا راذگریثات ،شیاقب و تشونرس رد نآ یرادافو نازیم ،نامزاس و یناسنا یل

وس کی زا نانکراک هب دامتعا همزلا و دوب دهاوخ نادنچ ود نآ هب تبسن نادنمراک دهعت تیمها ،دشاب وربور عون نیا زا ییاهتیساسح ،یدمحا( دزاس یم یرورض ار دهعتم نانکراک موزل رگید یوس زا اه نامزاس نیب تباقر و 1891

( ناراکمه و تسیند .) 2221

)

هک دننک یم ناونع ناشراک رد نانکراک هک ددرگ یم بجوم و دنوش یم یرتشیب یلک دهعت ساسحا هب رجنم ًارهاظ یلغش تیاضر

ًلاوا : دشاب تیمها زئاح دناوت یم لیلد دنچ هب نادنمراک رد دهعت .دنیامن دهعت ساسحا نامزاس هب تبسن رتشیب و هدش هتخیگنارب رتشیب رب یبوخ هدننک ینیب شیپ بلغا ینامزاس دهعت تسا نکمم لااب ینامزاس دهعت یاراد دارفا ًایناث ،دشاب یم لغش رد ندنام لیامت یا

نازیم نداد ناشن یارب یبوخ صخاش تسا نکمم دهعت ًاتیاهن و دنشاب هتشاد یرتشیب درکلمع دنراد یرتمک دهعت هک یناسک هب تبسن فگ دیاب یلغش یگتسبلد اب هطبار رد .دشاب نامزاس کی یشخبرثا و ریثات هب مه و ناسانش ناور هب مه ،راک هب ندش هتسبلد دنیارف هک ت

تروپلآ و روگیرگ کم نوچمه یسانشناور .دوش یم طوبرم ناسانش هعماج (1

1۹92 نیبود و زویه دننام یناسانش هعماج و ) (2

1۹09 )

ش درکلمع رد ینامزاس دهعت ریثات هرابرد یدایز تاقیقحت .درک رکذ طابترا نیا رد ناوت یم ار تیعبات رب ینتبم یاهراتفر ،یلغ

اب ینامزاس دهعت طابترا هک دنا هداد ناشن اه شهوژپ نیا .تسا هدش ماجنا نانکراک ریخات و تبیغ ،نانکراک تمدخ کرت ،ینامزاس ،یقوراس( تسا تبثم نادنمراک یلغش درکلمع 1820

نیفیرگ و دهروم .) (8

1۹۹9 ود، تیاضر دننام یدنبیاپ و دهعت هک دندقتعم )

دناوت یم یدنبیاپ و دهعت نینچمه ،دنراذگ یم رثا تبیغ و ییاجباج دننام یمهم یاهراتفر رب هک دنتسه مه هب کیدزن یقلت زرط یرتشیب تدم ،دنراد دوخ راک رد یرتشیب مظن ،دنتسه یدنبیاپ و دهعت یاراد هک ینانکراک ،دشاب هتشاد یددعتم و تبثم یاهدمایپ رتشیب و دننام یم نامزاس رد دننک رتشیب ار نانکراک یدنبیاپ و دهعت فلتخم یاه شور اب دیاب ناریدم نیاربانب .دننک یم راک

،یناخازریم(

189۹ ( نسردیا .) 1۹۹1

یم ینامزاس رییغت هب طوبرم یاه شرگن یاقلا هنیمز رد یمهم رایسب لماع ار ینامزاس دهعت )

Megregor &Allport-¹ Hughes &Dubin-² Moorhad &Grifgin-⁸

3

لابند هب رگشهوژپ ،هراشا دروم میهافم هب تیانع .دنناد قیرط زا ار یدمآراکدوخ و یرو هرهب یاه هفلوم یریذپریثات هک تسا نآ

ندرک هنیداهن یاتسار رد ییاهماگ شهوژپدییات زا سپ ات هداد رارق شاکنک دروم ار یلغش یگتسبلد و ینامزاس دهعت،یلغش تیاضر ضر تیمها هب هجوت اب نیاربانب .درادرب هعلاطم دروم نامزاس رد شهوژپ نیا یاه هفلوم و یلغش یگتسبلد و ینامزاس دهعت ،یلغش تیا

یلغش تیاضر نیب ایآ هک تسا شسرپ نیا ییوگخساپ لابند هب رضاح شهوژپ ،اهنآ لغش رد نانکراک یرو هرهب اب نآ طابترا

، دهعت

؟ دراد دوجو رادانعم یا هطبار درم و نز نانکراک یرو هرهب اب یلغش یگتسبلد و ینامزاس شور

:شهوژپ حرط و عون ط

حر شهوژپ رضاح هجوتاب هب

،عوضوم فادها هیضرفو یاه

،رظندروم صوت

ی ف ی و زا عون تسبمه گ .دوب ی

:یریگ هنومن شور و هنومن، یرامآ هعماج ناتسرهش شرورپ و شزومآ هرادا نانکراک ۀمه شهوژپ نیا یرامآ هعماج

لاس رد هک دندوب درکرهش 18۹9

- 18۹8 ب .دندوب راک هب لوغشم تارادا نآ رد هک ساسارب زین و نیشیپ یاه شهوژپ هب هجوت ا

یرامآ هعماج نیا زا ناگروم لودج 212

نیا تارادا ناملعم نایم زا یا هلحرم کت یا هشوخ یفداصت یریگ هنومن شور هب

لماش هنومن .دندش باختنا ناتسرهش 29

و درم دصرد 22

،نز دصرد 92

و لهأتم دصرد 18

ینس نیگنایم نیرتشیب اب درجم دصرد

82 ات 9۹ مادختسا تیعضو ظاحل زا ،نس 28

و یمسر دصرد 22

یلیصحت ظاحل زا و یراد رارق دصرد 19

،رتمک و ملپید دصرد 12

،ینادراک دصرد 18

و یسانشراک دصرد 18

.دندوب رتلااب و دشرا یسانشراک دصرد

شهوژپ رازبا :یلغش تیاضر همانشسرپ ( همانشسرپ

یلویه و لادنک ،تیمسا هلیسو هب )JDI لاس رد ن

1۹18 یارب همانشسرپ نیا .دیدرگ هیهت

( یدشراو نکرکش طسوت زاوها نارمچ دیهش هاگشناد رد راب نیلوا 181۹

یتعنص یاه شهوژپ رد و تسا هدش هدامآ یسراف نابز هب )

لماش همانشسرپ نیا .تسا هتفرگ رارق هدافتسا دروم رایسب ینامزاس و 0

اب هفلوم 21 .دشاب یم شسرپ شهوژپ رد

ناراکمه و یدهاز

( 1829 حطس رد یگتسبمه بیرض دش هدهاشم هک داد ماجنا همانشسرپ لک اب یلک شسرپ زا هدافتسا اب ار همانشسرپ ییاور ) 2221

اب ./

نازیم 11 بیارض بیترت هب هک دش هدافتسا فینصت و خابنورک یافلآ شور ود زا شهوژپ نیا رد نینچمه .دشاب یم راد ینعم ./

روکذم ۹9 و ./

91 . دوب ./

: ینامزاس دهعت همانشسرپ همانشسرپ زا ینامزاس دهعت شجنس یارب

29 همانشسرپ نیا هک تسا هدش هدافتسا ری یم و نلآ یلاوس

زا لکشتم نانکراک ینامزاس دهعت شجنس یارب 29

جنپ فیط کی رد ترکیل سایقم اب و خساپ هتسب تروص هب هک دشاب یم لاوس

،مفلاخم ًلاماک( یا هنیزگ 1

،مفلاخم ؛ 2

،مرادن یرظن ؛ 8

،مقفاوم ؛ 9

،مقفاوم ًلاماک و 0

( ری یم و نلآ قیقحت رد .تسا هدش هیهت ) 1۹۹1

)

،یفطاع دهعت( خابنورک یافلآ بیرض یاراد دهعت هناگ هس داعبا زا کی ره ییایاپ 92

،رمتسم دهعت ؛./

20 ،یراجنه دهعت و ./

2۹ )./

( بانج شهوژپ رد .دشاب یم 18۹8

دافتسا اب زین ) خابنورک یافلآ بیرض زا ه

92 یبوخ ًاتبسن یناسمه رظن زا هک دمآ تسدب ./

.دوب رادروخرب

4

:یرو هرهب همانشسرپ لاس رد تیمسادلگ و یسره طسوت همانشسرپ نیا

1۹92 فورعم )ویچا( همانشسرپ هب هک تسا هدش نیودت

یاراد یرو هرهب همانشسرپ نیا .دشاب یم 2

اب هفلوم 21 رط .دشاب یم شسرپ ترکیل سایقم یاسا رب همانشسرپ نیا یراذگ هرمن هقی

:مک یلیخ یاه هنیزگ( دشاب یم 1

:مک ، 8 :طسوتم ، 8

: دایز ، 9 : دایز یلیخ و 0

هک صخش تازایتما عومجم رد و دشاب یم ) زایتما

یتخبو تخبون شهوژپ رد .دشاب یم همانشسرپ نیا رد وا هرمن تسا هداد خساپ همانشسرپ نیا هب ( یرا

1892 بیرض اب همانشسرپ ییاور )

رابتعا 92 شهوژپ نیمه رد همانشسرپ ییایاپ و .تسا هدش شرازگ ./

22 .دنا هدرک دروآرب ./

:یلغش یگتسبلد همانشسرپ ( کیرتراپیک و زدراودا طسوت همانشسرپ نیا

1۹99 نکرکش و یراکاپ طسوت و تسا هدش هتخاس )

( 1822 ن هوحن .تسا هدش میظنت و همجرت ) عون زا و ترکیل سایقم ساسا رب زین همانشسرپ نیا یاه هدام یراذگ هرم

9 ماجنا یا هجرد

( ینسح سیردت .دریذپ یم 1822

بیرض کلام لاؤس اب نومزآ نیا ندرک هتسبمه قیرط زا همانشسرپ نیا رابتعا نییعت یارب ) 22

/ 2 ار

( ینسح سیردت .دروآ تسد هب 1822

( یراکاپ و ) 1822

اپ نییعت یارب ) هدافتسا فیصنت شور زا یلغش یگتسبلد همانشسرپ ییای

اب ربارب بیترت هب هک و دندرک 98

/ 2 و 99 / 2 همانشسرپ رابتعا نییعت یارب .دشاب یم روکذم همانشسرپ بولطم ییایاپ بیارض رگنایب هک ،

هرمن نیب یراد ینعم و تبثم هطبار هک دیدرگ هتسبمه یلغش یدونشخ همانشسرپ اب ار نآ هرمن زین ( دراد دوجو اهنآ

81 / 2 r= و

222 / 2

= ( بارتروپ و یرگسع قیقحت رد .دشاب یم مزلا رابتعا زا یلغش یگتسبلد همانشسرپ یرادروخرب رگنایب هک )P 18۹2

شور اب )

بیترت هب فیصنت و خابنورک یافلآ 98

و ./

99 .دش شرازگ ./

:لیلحت و هیزجت شور ویسرگر و نوسریپ یگتسبمه بیرض قیرط زا اه هداد

رازفا مرن زا هدافتسا اب هناگدنچ ن SPSS 18

لیلحت

.دیدرگ جیاتن داد ناشن رضاح شهوژپ جیاتن هک

اضر ی ت لغش ی

، نامزاسدهعت ی

گتسبلد و ی لغش ی رو هرهب اب ی .دراد هطبار دییات دروم قیقحت هیضرف و

تفرگ رارق اه هتفای لودج

1 . تاعلاطا صوت ی ف ( شهوژپ یاهریغتم ی 212

n= )

ریغتم گنایم

نی ا یعم فارحن را

یرتمک ن تشیب نیر ییغت هنماد تار

لغش تیاضر ی

20 / 282 22

/ 92 29

820 292

یلغش دهعت 2۹

/ 20 99

/ 9 09

122 99

یگتسبلد یلغش

99 / 11 12

/ 1 92

92 89

یرو هرهب 92

/ 29 82

/ 19 8۹

12۹ 22

لودج 3 هعلاطم یاهریغتم نیب یگتسبمه بیرض .

5

اهرییغتم یرو هرهب

یلغش تیاضر سدهعت

ینامزا ش یگتسبلد

یلغ

رو هرهب ی 1

اضر ی ت لغش ی 2/011^**

1

نامزاسدهعت ی

2/129^* 122

/ 2 1

گتسبلد ی غش ل ی 2/81۹^**

2/191^**

2/220^**

1

*P<2/20 **P<2/21

لودج 1 ک یرو هرهب اب یلغش یگتسبد و یلغش دهعت ،یلغش تیاضر نیب هک دهد یم ناشن قتسم و تبثم هطبار نانکرا

دراد دوجو می ( 21 /

>2 P_.)

لودج 2 نویسرگر ریثأتبیارض . اضر

ی ت لغش ی

، نامزاسدهعت ی

گتسبلد و ی لغش ی پ ی ش ب ی ن ی ک رو هرهب هدنن ی

p t β ریغتم

2221 /

2 2/19 2/01۹ یلغشتیاضر

929 /

2 /211⁰ 2/292 ینامزاسدهعت

2221 /

2 9/20 2/288 یلغشیگتسبلد

120 /

2 ^R

11 8 /

2 ^R2

802 /

2 ^R2هدش لیدعت

د ینعم یرورپدنزرف یاهوگلا ساسارب یگدنز هب دیما ینیب شیپ لدم هک داد ناشن دورو شور اب نویسرگر لیلحت جیاتن و تسا را

21 دصرد

811( دنک یم نییبت ار یگدنز هب دیما سنایراوR²=0/_=21/08f یاهریغتم .دهد یم ناشن ار نیب شیپ یاهریغتم نویسرگر بیارض 8 لودج .) 2/811(نییعت بیرض رادقم .دراد نانکراک یرو هرهب ینیب شیپ رد یراد ینعم شقن یلغش یگتسبلد و یلغش تیاضرR² = رگنایب هک )

تسا کرتشم سنایراو .

یریگ هجیتن و ثحب داد ناشن رضاح شهوژپ جیاتن هک

داد ناشن هک اضر ی ت لغش ی

، نامزاسدهعت ی

گتسبلد و ی لغش ی و هرهب اب ر ی .دراد هطبار بیرض رادقم.

گتسبمه ی نیب یگتسبمه رگنایب اضر

ی ت لغش ی

، نامزاسدهعت ی

گتسبلد و ی لغش ی ( کلام ریغتم و رو هرهب

ی بیرض رادقم و دشاب یم )

رادقم و تسا کرتشم سنایراو رگنایب نییعت و دشاب یم رادانعم یرامآ ظاحل زا هدش هبساحم F

نینچمه هراـمآ رادـقم ریغتم یاربt

ر اض ی ت لغش هدش درادناتسا نویسرگر بیرض ریثأت رگنایب هک دشاب یم رادانعم یرامآ ظاحل زا یرادانعم حطس اب ی اضر

ی ت لغش ی

رب رو هرهب ی هراـمآ رادـقم نینچمه .دشاب یم ریغتم یاربt

نامزاسدهعت هک دشاب یمن رادانعم یرامآ ظاحل زا یرادانعم حطس اب ی

6

نویسرگر بیرض ریثأت مدع رگنایب هدش درادناتسا

نامزاسدهعت رب ی

رو هرهب ی هراـمآ رادـقم نینچمه و .دشاب یم ریغتم یاربt

گتسبلد ی لغش هدش درادناتسا نویسرگر بیرض ریثأت رگنایب هک دشاب یم رادانعم یرامآ ظاحل زایرادانعم حطس اب ی گتسبلد

ی لغش ی

رب رو هرهب ی تفگ ناوت یم نیاربانب.دشاب یم اضر

ی ت لغش ی گتسبلد و ی لغش شیازفا اب ینعی دراد میقتسم هطبار یرو هرهب اب ی

اضر ی ت لغش ی گتسبلد و ی لغش ی رو هرهب شهاک اب نینچمه دنک یم ادیپ شیازفا زین ی اضر

ی ت لغش ی گتسبلد و ی لغش ی رو هرهب زینی

دوخ فادها ققحت و تلاکشمرب ندش بلاغ روظنم هب ناتسرهش نیا تارادا یناسنا عبانم اذل .دبای یم شهاک و دهعت زا دیاب

.دنشاب رادروخرب یفاک یلغش تیاضر و یگتسبلد شهوژپ جیاتن اب یشهوژپ هتفای نیا ( یکز

189۹ ( یفیرظ ،) 189۹

( هدازومع ،) 1891

( ناراکمه و کرو ،) 2222

فسوی شیورد ،)

( 2221 ،یناخ زا لقن هب ؛ 1892

( ناراکمه و یربردناو ،) 1۹۹2

) ار هتفای نیا هجیتن و دشاب یم گنهامه .دنک یم دییات

عبانم ( ن ،یدمحا 1891

The effect of education on self-management, home business professional women heads .)

of Isfahan .ناهفصا هاگشناد ،دشرا یسانشراک همان نایاپ ،

( اضریلع ،یلیعامسا 1892

Organization and management .) .کلم تاراشتنا :نارهت ،

هروم ( نیفیرگ ،د .)1994

Organizational behavior .دیراورم تاراشتنا :نارهت .هدازرامعم اضرملاغ و یناولا یدهم دیس.

( .تربلآ ،ارودنب .)1977

Social learning theory .

اشگهار تاراشتنا :نارهت .رهام داهرف .

( نیدرف ،بانج 18۹8

The relationship between organizational health and organizational commitment of )

personnel Imam Khomeini Relief Committee Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad

، ،دشرا یسانشراک همان نایاپ

.جوسای هاگشناد ( ون یمتاخ و یلع ،یعیبر 189۹

Medicine and investigate the relationship between job satisfaction .) یملع همانلصف ،

وژپ .تفن تعنص رد یناسنا عبانم و تیریدم یشه

( ا ،یقوراس 1820

The effect of organizational commitment on turnover of managers and experts of the )

Islamic Republic of Iran Railway Company .نارهت هاگشناد تیریدم هدکشناد ،دشرا یسانشراک همان نایاپ ،

( زربیرف ،یفیرظ 189۹

Model of organizational justice, organizational commitment, and job involvement of )

Physical Education Organization ،

همان نایاپ .یزار هاگشناد ،دشرا یسانشراک

( ارهز ،یناخازریم 189۹

The relationship between job satisfaction and organizational commitment, and job .)

involvement with the desire to stay on the job and occupational gas refinery performance through Bid Boland ،تشدورم دحاو یملاسا دازآ هاگشناد دشرا یسانشراک همان نایاپ ،

Allen, N. J & Meyer, J.P. (1990). The measurement and antecedents effective continuance and normative commitment to the organization Journal of occupatance psychology 63, 1-18.

Bandura,A.(1997) Self-efficacy: the exercise of control. New York: W. H .Freeman

7

Henningsgaard, J.M., &Arnau, R.C. (2008). Relationships between religiosity, spirituality, and personality: A multivariate analysis. Personality and Individual Differences, 45, 703–708.

Philibin, L.P, III.(1997). Transformational leadership and the secondary school principal.