1
یسررب هسیاقم
هطبار یا یدمآراکدوخ
و هزیگنا تفرشیپ یلیصحت
شناد نازومآ عطقم
هطسوتم مود
یعیفر نسحم 1
داژنرقاب هیقر ، 2
هدیکچ فده نیا هعلاطم هسیاقم یدمآراکدوخ و
هزیگنا تفرشیپ یلیصحت رد هتشر یاه عطقم هطسوتم مود دوب . نیا شهوژپ زا عون
یفیصوت - یگتسبمه یم
هک دشاب ماج هع یرامآ ار نآ هیلک شناد نازومآ ناتسرهش مود هطسوتم عطقم رتخد رهشرذآ
رد یلیصحتلاس
-95 یرامآ هعماج دارفا لک دادعت.دنا هداد لیکشت 94 هک دندوب رفن 280
اب هدافتسا زا لودج ناگروم دادعت رفن140 زا
شناد نازومآ سرادم هنومن زا هدافتسا اب یریگ
یفداصت باختنا یا هقبط ندش
د . زا اه هداد یروآ عمج یارب همانشسرپ
یدمآراکدوخ
و همانشسرپ هزیگنا
تفرشیپ توافت یراد ینعم نومزآ زا اه هداد لیلحت یارب .دیدرگ هدافتسا خابنارک یافلآ اب سنمره
«
»t و
نوسریپ یگتسبمه r«
» یدمآراکدوخ هک داد ناشن شهوژپ یاه هتفای .تسا هدیدرگ هدافتسا اب
هزیگنا تفرشیپ یلیصحت طابترا ینعم
یراد زا رنلااب یراد ینعم روط هب یناسنا مولع هتشر نیب رد یدمآ یراکدوخ و یلیصحت هزیگنا هک داد ناشن اه هتفای نینچمه.دراد
یداع( فلتخم یاهناتسریبد نیب رد .تسا یبرجت و یضایر یاه هتشر -
توافت شهوژپ ریغتم ود رظن زا زین )دهاش و یتلود هنومن
اد ینعم .دشن هدهاشم یر
دیلک هژاو اه :
،یدمآراکدوخ هزیگنا
، تفرشیپ
،یلیصحت شناد
نازومآ رتخد هطسوتم عطقم مود
:ناجیابرذآ یندم دیهش هاگشناد رایداتسا1 [email protected]
ناجیابرذآ یندم دیهش هاگشناد شزومآ دشرا سانشراک2 [email protected]
لوئسم هدنسیون 3033236
0914
2
همدقم
،یدمآراکدوخ هزاس
یلصا یروئت یعامتجا و یتخانش ارودنب یم دشاب و هب تشادرب دارفا زا ییاناوت یاه دوخ یارب ماجنا راک و
تیلاعف هراشا دراد (
،ینسحم .)1383
راظتنا تا رد هراب یدمآراکدوخ یکی
مهمزا نیرت لماوع میظنت راتفر ناسنا تسا . دارفا اب
تاراظتنا یدمآراکدوخ نییاپ
زا ماجنا ره یلمع بانتجا یم دننک و نیا تاراظتنا رب یاهییاناوت اهنآ
یشیپ یم
،دریگ رد یلاح هک
ساسحا یوق زا
،یدمآراک یتسیزهب
و یصخش ییاناوت
ار شیازفا یم دهد . فا دار اب یدمآراک لااب
هب فیلاکت لکشم کیدزن یم
دنوش و یاهفده یرتلااب ار یارب دوخ رد رظن یم دنریگ (
،ارودنب لقن1997
زا زمداراک و
،یزتنلااک .)2003
یدمآراکدوخ هب
ناوت
درف رد ییورایور اب
لئاسم یارب ندیسر هب فادها و تیقفوم وا هراشا دراد . یدمآراکدوخ رتشیب
زا هکنیا تحت ریثأت یگژیو یاه
شوه و ناوت یریگدای شناد نازومآ داب تحت ریثأت یگژیو یاه یتیصخش زا
هلمج رواب نتشاد دوخ ( دامتعا هب سفن )
، رگشلات ندوب
و میلست
،ندشن یسراو للع مدع تیقفوم هب ماگنه یماکان ( یجنسدوخ )
شیارآ دیدج تامدقم و شور یاه یعامتجا ندیسر
هب
فده ( یمیظنتدوخ و
حت ت لرتنک رد ندروآ هناکت اه ( یربهردوخ )
رارق درا . نیا لماوع رد یخرب زا شناد نازومآ یتح رتشیب زا
ناوت یریگدای بجوم تفرشیپ و تیقفوم یلیصحت یم دوش (
،یمارهب .)1386
ش تباث و هتشاد توافت مه اب یدنمورین و تیمومع ،حطس رظن زا و دشاب یم دعب هس یاراد یدمآراکدوخ یاهرواب نیا هک تسا هد
،ارودنب( دنراد یدمآراکدوخ یریگ هزادنا رد یمهم شقن داعبا .)1997
-1 .ددرگ تخس حوطس لماش ای و طسوتم ای و هداس یاهراک دح رد تسا نکمم ورملق کی رد درف کی یدمآراک :حطس
-2 د تسا نکمم دارفا .تسا یریذپ میمعت دعب رد یدمآراکدوخ یاهرواب توافت نیمود :تیمومع یکچوک شخب ای ورملق کی ر
تیفیک ،اهنآ زورب هطیح ،اه تیلاعف تهابش .دریذپ یم ریثأت لماع دنچ زا یدمآراکدوخ تیمومع .دننادب دمآراک ار دوخ نآ زا رد خساپ نیرت بسانم نداد یارب درف ییاناوت هب یدمآراکدوخ تیمومع .تسا نآ هب طوبرم تیلاعف ای راتفر هک یدراوم و طیارش م مامت
،روپ یدیمح( دراد هراشا اه تیعقو .)1377
-3 هب یمکحم داقتعا هک یناسک اما .دنوش یم رابتعا یب یناسآ هب قفومان براجت رثا رد فیعض یدمآراکدوخ یاهرواب :یدنمورین
دنمورین هک ردقچره یدمآراکدوخ یاهرواب .دننک یم ظفح ار نآ عناوم ربارب رد ،دنراد دوخ یاه تیلباق و اه ییاناوت ماود دنشاب رت
،نکرکش( دننک یم ادیپ راتفر اب یرتشیب هطبار و دنبای یم یرتشیب .)یریصن زا لقن هب ،1387
روظنم زا هزیگنا تفرشیپ لیم ای قایتشا یارب بسک تیقفوم و تکرش رد تیلاعف ییاه تسا هک تیقفوم رد اهنآ هب ششوک و
ییاناوت صخش هتسباو تسا ( نیولاسا 2006 ،
همجرت؛
دیس محم 1385،ید .) تیقفوم و تفرشیپ یلیصحت رد ره هعماج یاهزاین
یدرف تسا . ربانب نیا ماظن شزومآ ار ینامز یم ناوت دمآراک و قفوم تسناد هک تفرشیپ یلیصحت شناد نازومآ نآ رد هرود یاه
فلتخم یاراد نیرتشیب و نیرتلااب مقر دشاب . زا ییاجنآ هک طرش مهم یارب دش و ییافوکش هعماجره
یا دوجو دارفا
،هاگآ دمآراک
و قلاخ
،تسا اذل شرورپ و تیوقت هزیگنا تفرشیپ ببس داجیا یژرنا و تهج یهد بسانم
،راتفر قیلاع و یاهزاین دارفا رد یاتسار
فادها دنمشزرا و نیعم یم دوش .
3
عم ییاهتیلاعف نداد ماجنا رد نانآ ییاناوت هرابرد دارفا صاخ دیاقع هب ینمضروط هب یدمآراکدوخ جیاتن هب یبایتسد روظنم هب و نی
دراد هراشا یگدنز هنارهام لرتنک ای و صخشم هطیحرد رظن دروم .
ناسنا تشادرب ریثأت یدمآراکدوخ موهفم هب هجوت اب
تسا دراوم نیا لماش و هدرتسگرایسب یدمآراکدوخزا 1 :
- .دنزادرپ یم ییاهتیلاعف هچ هب دارفا -2
فرص ار دوخ شلات زا رادقم هچ
عقوم .دننک یم صخشم یتی -3
.دننک یم یگداتسیا عناوم لباقمرد تدم هچ یارب -4
کی ینیب شیپ ماگنه ،درف یناجیه یاهشنکاو
تسا هنوگچ نآ نداد ماجنا ای تیعقوم (
،رویدک .)1386
شزیگنا تفرشیپ یلیصحت ترابع تسا زا یشیارگ همه هبناج هب یبایزرا درکلمع دوخ هب هجوت هب یلاع نیرت ایعم یاهر شلات یارب
تیقفوم رد درکلمع یو یم دشاب . و یکی زا مهم نیرت هزیگنا یاه یباستکا ره درف تسا هک نیتسخن راب طسوت یروم حرطم دش .
نیب هزیگنا تفرشیپ و یدمآراکدوخ هطبار
یلخادت و یلماعت دوجو دراد . لاومعم
"
شناد ینازومآ اب یدمآراکدوخ لااب
دهاش تیقفوم
یاه یریگمشچ رد
تیعقوم یاه یلیصحت دوخ دنتسه (
،ارودنب .)1986 نینچمه نتشاد هزیگنا تفرشیپ لااب بجوم یم دوش درف زا
رثکادح ناوت دوخ یارب ندیسر هب فادها هدافتسا دنک و هب لابند نآ هب حطس ییلااب زا یدمآراکدوخ تسد
دبای . ییوسمه هزیگنا
تفرشیپ و یدمآراکدوخ رد
حطس لااب بجوم یم دوش هک رف د زا رثکادح ناوت هوقلاب یریگدای دوخ هدافتسا دنک ( 1386،فیس .)
هجیتن یریگ تسدب هدمآ یکاح زا نآ تسا هک هزیگنا شناد زومآ یارب تیقفوم و تفرشیپ رد هسردم هدیچیپ و دنچ یدعب تسا .
هولاع رب لماوع
،لیصحت لماوع یعامتجا زین رد نآ تلاخد دنراد هک ییاسانش اهنآ مزلتسم شهوژپ ه یا یددعتم تسا ( چیرتناپ و
کناش 1386 ، .) نینچمه رد شهوژپ یمظاکروپ 1374(
) ریثأت یاهراتفر یدورو
یتخانش شناد نازومآ رب یریگدای اهنآ
ناشن هداد
هدش و یدمآراکدوخ ار
یکی زا یاهراتفر یدورو
یتخانش یفرعم هدرک تسا . حلاطصا تفرشیپ یلیصحت هب تارییغت داجیا هدش رد
تهج بولطم ب ا لئاسم تفرشیپ یشزومآ و هجرد تیقفوم شناد نازومآ هتفگ یم دوش . اب هجوت هب تیمها یلااب شقن یدمآراکدوخ
و هزیگنا تفرشیپ کی شناد زومآ رد تفرشیپ یلیصحت یو و زین اب دیکأت هب تیمها نیا عوضوم هک کی شناد زومآ
"افرص هب لیلد
نتشاد هزیگنا تیقفوم لااب زا شناد یزومآ هک وت نا یریگدای یرتشیب
هتشاد ( اما هزیگنا تفرشیپ ییلااب هتشادن ) قفوم هب بسک تارمن
رتلااب یم دوش (
،هیردیح ).1394
نتشاد هزیگنا تفرشیپ لااب بجوم یم دوش هک درف زا رثکادح ناوت دوخ یارب ندیسر هب فده هدافتسا دنک و رد همادا هب حطس
ییلااب زا یدمآراکدوخ تسد
دبای ( نایسابع درف و
،یمارهب .)1389
نراک و ناراکمه دقتعم دنتسه هزیگنا رب طلست هب زاین اب تفرشیپ
تفرشیپ هزیگنا نتشاد نیا ربانب .دراد طابترا یرترب یلااب یاهرایعم زا ندرک یوریپ و ندرک لمع نارگید زا رتهب ،راوشد فیلاکت تسا فده هب ندیسر یارب دوخ ناوت رثکادح زا درف دوش یم بجوم لااب یدمآراکدوخ زا ییلااب حطس هب نآ لابند هب و دنک هداف
طابترا یدمآراکدوخ اریز ،دراد دوجو ایوپ لماعت نیمه زین تفرشیپ هزیگنا و یدمآراکدوخ نیب هک تسا یهیدب .دبای تسد
،نراک(دوب دهاوخ تفرشیپ هزیگنا زاس هنیمز زیمآ تیقفوم براجت و دراد تیقفوم بسک اب یمیقتسم هوژپ .)2005
هزیگنا نارگش
.دننک یم فیرعت فیاظو نداد ماجنا رد ندش قفوم زا یشان دنیاشوخ ساسحا ای تیقفوم بسک یارب شلات هب درف لیامت ار تفرشیپ (سنمره
،هنوباس زا لقن هب ،1970 و دوخ رظن زا هجو نیرتهب هب راک نداد ماجنا هب لیامت تفرشیپ هزیگنا هک دنک یم ناونع )1389
4
هک تسا نارگید (ینوهام و نوساتسا و تراه ،یروتسا .دراد یرادانعم تبثم هطبار یلیصحت درکلمع اب
هیرظن یریگراکب اب )2009
هب زاین ،تیقفوم یمومع راظتنا اب طبترم یشزیگنا لماع هس ینیب شیپ یارب )یتاذ ریغ و یتاذ لماوع ( تفرشیپ هزیگنا لماع ود هزیگنا هک دنتفرگ هجیتن یتیوقت دوخ و تفرشیپ هک یلاح رد ،دراد یتبثم طابترا شزیگنا اب طبترم لماع هس ره اب یتاذ تفرشیپ
شیپ یتاذ تفرشیپ هزیگنا یترابع هب .دراد طابترا تفرشیپ هزیگنا هب طوبرم لماع کی اب اهنت تبثم روط هب یتاذ ریغ تفرشیپ هزیگنا ر هک یروط هب .تسا شزیگنا اب طبترم لماع هس یارب یرتهب هدننک ینیب شزیگنا شقن ،دنا هتفایرد دوخ یاه شهوژپ رد ناسانش ناو
هدوب راظتنا نازیم زا رتمک یزیگنا تفگش روط هب یسرد یاه هرمن و شوه هجرد زا رثؤم یلیخ یلیصحت تفرشیپ یریگدای لئاسم رد یاراد لااب شزیگنا و طسوتم دادعتسا اب نادرگاش زا یرایسب هک دوب هدش هدهاشم رگید یوس زا .تسا لباق یلیصحت تفرشیپ
هک ییاه هزیگنا .تسا دنمورین و یوق یاه هزیگنا نتشاد مزلتسم فلتخم عطاقم رد ناگدنریگدای یلیصحت تفرشیپ .دنا هدوب هظحلام هزیگنا هک دسر یم رظن هب لوا هلهو رد .دزیگنارب نایوجشناد یهورگ و یدرف یاه تیلاعف یارب ار مزلا ییایوپ کرحت دناوتب کی یلیصحت شناد ره ،تسا یدرف رما
یم اه هزیگنا یخرب یاراد شتایصوصخ و تلایامت و دوخ تیصخش هب هجوت اب یزومآ
افرص هک تسین یدرف هلئسم کی اهنت یلیصحت هزیگنا .دشاب
"
یدعب یاراد هدیدپ نیا هکلب ،دشاب هعلاطم لباق یتخانش ناور دعب زا
ارفا ریاس و ملعم ،نایفارطا ،طیحم .تسا یعامتجا یریذپرثا نیا .دنرثؤم یو یلیصحت یاه هزیگنا میکحت و شرورپ و داجیا رد د
شناد کرحم ناونع هب نآ رد دوجوم طیارش و لماوع و طیحم .دنا هدرک هطاحا ار وا هک تسا یفلتخم یاه تیعقوم و دارفا زا زومآ
لیصحت تفرشیپ یلک یدنب عمج رد .دراد شقن یلیصحت یاه هزیگنا رد هک تسا یساسا :دوش یم فیصوت نینچ ی
زا تسا ترابع
جنا یتیبرت یاه تیلاعف شزومآ کمک اب هک لاعف یریگدای دنیارف ییاهن لوئسم ـــــ
رنیلارب و جیگ( دریگ یم ما 1374 ،
؛ زا لقن هب
نایدهم 1385 ، شناد هک یتعرس نینچمه .) و دراد نوگانوگ تاجرد و اه هیاپ لیمکت رد زومآ
قم بسحرب ـ
یگداتفا شیپ راد و
نام بقع ای تعرس ـــ
دوش یم یریگ هزادنا یو یگد (
درگنابایب 1378 ،
.)
داژن یناحبس 1384 (
رد )
"
شناد یلیصحت شزیگنا نیب هطبار یسررب ناهفصا هطسوتم هرود نازومآ
"
دش یریگ هجیتن قیقحت نیا رد
ار نایوجشناد یلیصحت تیقفوم نازیم ناوت یم نایوجشناد رد فرشیپ شزیگنا تیوقت اب هک .داد شیازفا
( درف نایسابع ناونع اب یشهوژپ رد )1389
"
شناد رد یلیصحت تفرشیپ هزیگنا اب یدمآراکدوخ هطبار یهاگشناد شیپ رتخد نازومآ
"
تفرشیپ هزیگنا اب یدمآراکدوخ هکنیا هب هجوت اب : دنتفای تسد هجیتن نیا هب لامعا قیرط زا یدمآراکدوخ شیازفا اب ناوت یم ،دراد طابترا هزیگنا ،یشرورپ طیحم ندرک ینغ و یتیبرت بسانم یاه شور
.داد ءاقترا ار تفرشیپ ( یویدخ ناونع تحت یشهوژپ رد )1390
"
شناد یلیصحت تفرشیپ و هرادنپ دوخ ،لرتنک عبنم ،تفرشیپ هزیگنا نیب هطبار نازومآ
زیربت هناگ جنپ یحاون هطسوتم لوا لاس
"
نا موهفم نیب هک دیسر هجیتن نیا هب .دراد دوجو هطبار یلیصحت تفرشیپ و تفرشیپ هزیگ
شناد رد تفرشیپ هزیگنا ردق ره ینعی .تسا رتلااب وا یلیصحت تفرشیپ نازیم دشاب رتشیب نازومآ
5
( سیول یدمآراکدوخ رتلااب حوطس یاراد نایوجشناد هک تفایرد نایوجشناد نایم رد یلیصحت تفرشیپ یسررب اب )2006
لیصحت ،ی یصحت تفرشیپ زا دنتسه راد روخرب یرتلااب یل
. زنیلوک یاه هتفای اب وسمه یجیاتن اب ققحم نیا 1984 (
( رلیم و ) )1994
ایوجشناد یتخانش ییاناوت تیعضو زا رظن فرص دنتفایرد
،ن تیقفوم ،دندوب رادروخرب یرتلااب یلیصحت یدمآراکدوخ زا هک ییاهنآ
.دنتشاد یموهفم لئاسم لح رد یرتشیب . دنچره شهوژپ اه یی رد صوصخ طابترا
یدمآراکدوخ و
هزیگنا تفرشیپ رد نیب شناد نازومآ یناتسریبد تروص
هتفرگ اما رد نیب
هتشر یاه توافتم یلیصحت شناد نازومآ هسیاقم یا تروص هتفرگن تسا . نیا شهوژپ رد یپ یسررب یدمآراکدوخ توافت و نازیم
و هزیگنا تفرشیپ رد نیب هتشر یاه مولع یناسنا یبرجت– و یضایر ناتسرهش رهشرذآ
یسررب ،شهوژپ نیا رد نینچمه .دشاب یمپ
.تسا هتفرگ رارق رظندم یلیصحت تفرشیپ هزیگنا و یدمآراکدوخ رظن زا یتلود ریغ و یتلود یاهناتسریبد توافت
:شهوژپ شور
یفیصوت عون زا رضاح شهوژپ -
شناد شهوژپ یرامآ هعماج .دشاب یم یگتسبمه عطقم رتخد نازومآ
ناتسرهش مود هطسوتم
یلیصحتلاس رد رهشرذآ -95
یناسنا مولع یاه هتشر رد94 -
هعماج دارفا دادعت .دندوب یضایر و یبرجت ساسارب هک دندوب رفن280
هعلاطم دروم هنومن مجح یا هقبط یفداصت یریگ هنومن زا هدافتسا اب و ناگروم لودج دشاب یم ریز لودج حرش هبرفن140
.
(لودج هعماج)1
هسردم عون کیکفت هب شهوژپ یرامآ هنومن و
لودج شهوژپ یرامآ هعماج1
هسردم عون (هعماج
)N ( هنومن
)S
یتلود 70
33
یتلود هنومن 105
53
105 دهاش 54
لک عمج 280
280
(لودج هتشر کیکفت هب شهوژپ یرامآ هنومن و هعماج)2
هتشر (هعماج
)N ( هنومن
)S
یضایر 89
58
6
ت 121 یبرج
63
یناسنا 70
21
لک عمج 280
142
(ررش یدمآراکدوخ همانشسرپ زا یدمآراکدوخ یاه هداد یروادرگ یارب ماجنا قیقحت رد همانشسرپ نیا ییاور دش هدافتسا )1982
(یتارب طسوت هتفرگ حطس رد هک داد ناشن سایقم نیا زا هدمآ تسد هب تارمن ندرک هتسبمه زا هدافتسا اب )1376
/05 یم رادانعم
م ییایاپ بیرض نینچمه . دشاب خابنورک یافلآ بیرض زا هدافتسا اب سایق
/79 شهوژپ رد نینچمه.تسا هدمآ تسد هب 0
(یرقو خابنورک یافلآ ،یدمآراکدوخ ییایاپ یسررب یارب )1379
/85 نیا رد همانشسرپ خابنورک یافلآ .تسا هدمآ تسد هب 0
ربارب قیقحت /87
لاماک یاه هیوگ اب ترکیل سایقم ساسارب همانشسرپ نیا .دشاب یم0
"
لاماک ات مفلاخم
"
.تسا هدش میظنت مقفاوم
زا هدام ره هب هک تسا تروص نیا هب یراذگ هرمن ات1
یاهلاوئس .دریگ یم قلعت زایتما5 1،3،8،9،13،15
و پچ هب تسار زا
همانشسرپ نیا هرمن رثکادح.دنوش یم یراذگ هرمن سوکعم تروص هب اه لاوئس هیقب نآ لقادح و85
.دشاب یم17
یارب بیارض .تسا هدرک هدافتسا اوتحم ییاور زا تفرشیپ هزیگنا همانشسرپ ییاور هبساحم یارب سنمره هزیگنا یاه هداد یروادرگ
زا یا هنماد رد همانشسرپ تلااوئس بیترت هب /30
ات0 /57 یافلآ نومزآ شور زا هدافتسا اب هدش هبساحم ییایاپ بیرض .دشاب یم0
نازیم هب خابنورک /84
آ تسد هب0 هدمآ تسد هب ییایاپ بیرض ییامزآزاب شور زا هدافتسا اب .تسا هدم
/84 خابنورک یافلآ .دوب0
ربارب قیقحت نیا رد همانشسرپ /83
ساسا رب همانشسرپ نیا یراذگ هرمن دشاب یم 0 1،2،3،4
تلااوئس هب هک دشاب یم
4،1،9،10،14،15،16،20،23،27،28،29 بیترت هب
1،2،3،4 ب هب و دوش یم هداد
تروص هب هیق 4،3،2،1
.دوش یم هداد
زا تارییغت هنماد ات29
.دشاب یم116
نامه ای یعامتجا مولع یارب یرامآ هتسب رازفا مرن زا اه هداد لیلحت یارب زا ریغتم ود یگتسبمه یسررب یارب .دش هدافتساSPSS
تندویتسا یت نومزآ زا توافت یراد ینعم نومزآ یارب و نوسریپ یگتسبمه نومزآ t (
.دش هدافتسا)
شهوژپ یاه هتفای
-1 شناد یدمآراک دوخ ایآ هتشر نازومآ
؟دراد یرادانعم توافت یضایر و یبرجت ،یناسنا یاه
(لودج شناد یدمآراک دوخ سنایراو لیلحت )3
هتشر بسح رب نازومآ یضایر و یبرجت ،یناسنا یاه
هتسباو ریغتم رییغت عبانم
عومجم تاروذجم یدازآ هجرد
df م
نیگنای تاروذجم رادقم
یرادانعم حطس F sig( )
یدمآراک دوخ شناد
نازومآ یهورگ نیب
1026.875 2
513.438 4.988
.008
7
یهورگ نورد 14308.984
139 102.942
لک 15335.859
141
یم قوف لودج تاعلاطا ساسارب شناد یدمآراک دوخ ریغتم نیب هک تفایرد ناوت
یلیصحت هتشر و نازومآ رد یرادانعم هطبار نانآ
نانیمطا حطس شناد نیب رد هک ینعم نیدب .دراد دوجو دصرد 95
هتشر رد نازومآ یدمآراک دوخ نازیم فلتخم یلیصحت یاه
یم یرادانعم توافت یاراد نومزآ .دشاب
tukey یم ناشن شناد یدمآراک دوخ هک دهد هتشر زا یرادانعم روطب یناسنا هتشر نازومآ
رتشیب یبرجت هتشر ریاس نیب رد .تسا
.دیدرگن هدهاشم یرادانعم توافت اه
-2 شناد یلیصحت تفرشیپ هزیگنا ایآ هتشر نازومآ
؟دراد یرادانعم توافت یضایر و یبرجت ،یناسنا یاه
(لودج شناد یلیصحت تفرشیپ هزیگنا سنایراو لیلحت )4
هتشر بسح رب نازومآ یضایر و یبرجت ،یناسنا یاه
هتسباو ریغتم نم
رییغت عبا عومجم
تاروذجم یدازآ هجرد
df نیگنایم
تاروذجم رادقم
یرادانعم حطس F sig( )
یلیصحت تفرشیپ هزیگنا شناد نازومآ یهورگ نیب
477.019 2
238.509 3.525
.032 67.660 139 9404.699 یهورگ نورد
لک 9881.718
141
یم قوف لودج تاعلاطا ساسارب نیب هک تفایرد ناوت
ریغتم یلیصحت تفرشیپ هزیگنا شناد
هطبار نانآ یلیصحت هتشر و نازومآ
نانیمطا حطس رد یرادانعم شناد نیب رد هک ینعم نیدب .دراد دوجو دصرد95
هتشر رد نازومآ نازیم فلتخم یلیصحت یاه
هزیگنا
یلیصحت تفرشیپ یم یرادانعم توافت یاراد
نومزآ .دشاب tukey
یم ناشن هک دهد هزیگنا یلیصحت تفرشیپ شناد
هتشر نازومآ
هتشر ریاس زا یرادانعم روطب یناسنا .تسا رتشیب اه
-3 شناد یدمآراک دوخ ایآ
؟دراد یرادانعم توافت دهاش و هنومن ،یتلود سرادم نازومآ
( لودج شناد یدمآراک دوخ سنایراو لیلحت)5
دهاش و هنومن ،یتلود سرادم بسح رب نازومآ
هتسباو ریغتم انم
رییغت عب عومجم
تاروذجم یدازآ هجرد
df نیگنایم
تاروذجم رادقم
یرادانعم حطس F sig( )
یدمآراک دوخ شناد
نازومآ یهورگ نیب
220.666 3
73.555 .672
.571
8
یهورگ نورد 15115.193
138 109.530
لک 15335.859
141
یم قوف لودج تاعلاطا ساسارب وخ ریغتم نیب هک تفایرد ناوت
شناد یدمآراک د هنومن ،یتلود(لیصحت لحم هسردم عون و نازومآ
نانیمطا حطس رد یرادانعم هطبار نانآ )دهاش و .درادن دوجو دصرد95
-4 شناد یلیصحت تفرشیپ هزیگنا ایآ
؟دراد یرادانعم توافت دهاش و هنومن ،یتلود سرادم نازومآ
(لودج شناد یلیصحت تفرشیپ هزیگنا سنایراو لیلحت )6
آ دهاش و هنومن ،یتلود سرادم بسح رب نازوم
هتسباو ریغتم رییغت عبانم
عومجم تاروذجم یدازآ هجرد
df نیگنایم
تاروذجم رادقم
یرادانعم حطس F sig( )
یلیصحت تفرشیپ هزیگنا شناد نازومآ یهورگ نیب
160.165 3
53.388 .758
.520 70.446 138 9721.553 یهورگ نورد
9881.718 لک 141
یم قوف لودج تاعلاطا ساسارب ریغتم نیب هک تفایرد ناوت
یلیصحت تفرشیپ هزیگنا شناد
لحم هسردم عون و نازومآ
نانیمطا حطس رد یرادانعم هطبار نانآ )دهاش و هنومن ،یتلود(لیصحت .درادن دوجو دصرد95
-5 شناد یدمآراک دوخ نیب ایآ بار نانآ یلیصحت تفرشیپ هزیگنا و نازومآ
؟دراد دوجو یرادانعم هط
(لودج یلیصحت تیقفوم و هداوناخ نورد تلاماعت یگتسبمه بیرض )7
یدمآراک دوخ
یلیصحت تفرشیپ هزیگنا یلیصحت هتشر
یگتسبمه بیرض (نوسریپ )R
حطس (یرادانعم )Sig
یبرجت 0.623
0.000
یضایر 0.386
0.003
یناسنا 0.435
0.035
0.520 لک 0.000
ساسا رب یم قوف لودج تاعلاطا شناد یلیصحت تفرشیپ هزیگنا و یدمآراک دوخ ریغتم ود نیب هک تفایرد ناوت
یگتسبمه نازومآ
رادقم هب یوق ًاتبسن و تبثم یم رارقرب0.52
رادقم زا قوف نومزآ یرادانعم حطس هکنیا هب هجوت اب .دشاب (تسا رتمک0.01
0.000 )
یم د نیب دوجوم یگتسبمه هک تفگ ناوت نانیمطا حطس رد روکذم ریغتم و
یم رادانعم دصرد99 دروم قوف هیضرف نیاربانب .دشاب
یم رارق دییأت یم هجیتن و دریگ
شناد یدمآراک دوخ هچ ره هک دوش رتشیب زین نانآ یلیصحت تفرشیپ هزیگنا دشاب رتشیب نازومآ
.دوب دهاوخ
9
شناد نیب رد هجیتن نیا هتشر زا کیره نازومآ
یلیصحت یاه .تسا هتفرگ رارق دییأت دروم زین هناگادج روطب یناسنا و یضایر ،یبرجت
یریگ هجیتن و ثحب
یراد ینعم و تبثم هطبار یلیصحت تفرشیپ هزیگنا و یدمآراکدوخ ریغتم ود نیب ، تایضرف نومزآ زا هدمآ تسد هب جیاتن ساسارب ا رادانعم و تبثم هطبار هنیمز رد رضاح شهوژپ جیاتن .تسا رارقرب (ارودناب یاه هتفای اب یدمآراکدوخ و تفرشیپ هزیگن
)1997
شناد هک یموهفم و تشادرب .دراد یناوخمه .دشاب یم طابترا رد یلیصحت تفرشیپ اب دنراد فیلاکت ماجنا رد دوخ ییاناوت زا نازومآ
شناد وهیب و یچوپ ساسحا شهاک و دنراد ینشور و صخشم یاه فده لااب تفرشیپ هزیگنا اب نازومآ یاهدمایپ زا دارفا رد یگد
.دشاب یم هزیگنا نتشاد شناد هک داد ناشن اه هداد هتفای اب هتفای نیا .دنتشاد یرتلااب یدماراکدوخ و تفرشیپ هزیگنا اه هتشر ریاس زا یناسنا مولع نازومآ
داژنرقاب و هداز مساق(یاه ( ناراکمه و ویر و )1394
هتفای نیا لیلحت رد .دراد یناوخمه )2004 بلغا نوچ هک تفگ ناوت یم
شناد شناد و دننک یم باختنا لماک یهاگآ نودی ار یضایر و یبرجت یاه هتشر هعماج یگنهرف وج ریثات تحت نازومآ نازومآ
وج تهج فلاخم هک دنتسه یناسنا یاه هتشر نایم نیا رد و دنهد یم حیجرت ار ینفو شناد و راک یاه هتشر اتدمع زین فیعض زا طقف و هعماج شناد بلغا هتشذگ ههد رد هتبلا.دننک یم باختنا ار هتشر نیا تیغر و هقلاع یور
باختنا ناوت هک فیعض نازومآ
و ینف یاه هتشر باختنا ناکما اب ریخا یباهلاس رد یل و دندرک یم باختنا ار یناسنا مولع، دنتشادن ار یضایر و یبرجت یاه هتشر شناد طقف شناد راک شر دنم هقلاع نازومآ
شناد ره .دننک یم باختنا ار یناسنا یاه هت هعماج یگنهرف وج تهج فلاخ هک یزومآ
هقلاع اب هک یا هتشر نینچمه .تسه ییلااب یدمراکدوخ کرد یاراد انئمطم دنک یم باختنا ار یا هتشر دوخ هقلاع ساسا رب و .درکدهاوخ داجیا تفرشیپ و لیصحت همادا یارب ار ییلااب هزیگنا دوش باختنا شناد یلیصحت تفرشیپ هزیگنا و یدماراکدوخ رد یتوافت اه هتفای ساسا رب هدهاشم یتلود هنومن و دهاش و یتلود سرادم نازومآ
یرامآ هعماج ندوب دودحم رد ار رما نیا لیلد دیاش .دشاب یم وسمه ان هتفرگ ماجنا تاقیقحت رثکا یاه هتفای اب هتفای نیا .دشن ا .درک وجتسج ناوت یم شهوژپ شناد دادعت و دراد دوجو رهشرذآ رد دهاش و هنومن هسردم کی طقف هک ییاجنآ ز
دایز زین نازومآ
نادنچ ییاراک و تیفیک رظن زا دهاش و هنومن هسردم هک تفگ ناوتیم نینچمه .هدشن هدهاشم مه یتوافت لیلد نیمه هب، تسین .دنتشادن یتلود هسردم اب ینوافت اب یدماراکدوخ هطبار هجوت اب یدماراکدوخ یتیبرت یاهدربهار ذاختا اب سرادم نیلوئسم ات ددرگ یم داهنشیپ تفرشیپ هزیگنا
شناد شناد بسانم یدنب سلاک هب ناوت یم اهدربهار نیا هلمج زا دننک تیوقت ار نازومآ شناد توق طاقن ییاسانش ،نازومآ
نازومآ
شناد هب نآ ندناسانش و قم زا بانتجا ،اهنآ یایلوا و نازومآ
شناد هسیا شناد اب نازومآ
.درک هراشا رگید نازومآ
شناد یدمآراکدوخ شیازفا یاهدربهار دروم رد یرگید تاقیقحت ات ددرگ یم داهنشیپ رخآ رد .دریگ ماجنا نازومآ
عبانم
(.تربار،نیولاسا یتیبرت یسانش ناور .)1385
ثا راشتنا خیرات ( : ناور تاراشتنا ؛نارهت .یدمحم دیس ییجی همجرت.
،یلصا نابز هب ر .)2006
10
( یداه ،یمارهب .)1389
شناد رد تفرشیپ هزیگنا اب یدمآراکدوخ هطبار یهاگشناد شیپ رتخد نازومآ
لاس یدربراک یسانشناور همانلصف . هرامش،4
.1
(یداه،یمارهب .)1378
یدربراک نونف و یرظن ینابم یناور یاهنومزآ .ییابطابط هملاع هاگشناد :نارهت ،
سا ،درگنابایب ( لیعام
)1384 یتیبرت یسانشناور .
نارهت،شیاریو رشن .
( دمحم ،یمظاکروپ .)1374
نایوجشناد یلیصحت تیقفوم رد رثؤم لماوع .
( یلاع شزومآ رد یزیر همانرب و یشهوژپ همانلصف )3
و12 .11
(کناش و جیرتنپ تیبرت و میلعت رد شزیگنا .)1385
.ملعرشن :نارهت .یارآرهش زانرهم همجرت .
ف ییانمت (اضردمحم ،ر .)1390
یلیصحت تفرشیپ اب تفرشیپ هزیگنا هطبار .ناشاک هاگشناد نایوجشناد رد
(میحر ،روپ یدیمح .)1377
هسردم و رواشم یصخش یدمآراک اب هسردم وج هطبار ملعم تیبرت هاگشناد .یسانش ناور هتشر دشرا یسانشراک همان نایاپ .
.نارهت (هیضرم هدیس ،هیردیح .)1394
دوخ طابترا شناد یلیصحت تفرشیپ اب تفرشیپ هزیگنا و یدمآراک .یریگدای یناوتان هب لاتبم نازومآ
یکشزپ مولع هاگشناد هلجم
هرود .ناردنزام هرامش25
هام ید .132 .94
(ا ،هتوباس .)1389
شناد یلیصحت تفرشیپ رد تفرشیپ شزیگنا و یلیصحت هرادنپ دوخ هطبار هقطنم هطسوتم مود هیاپ رتخد نازومآ
نارهت18 همان نایاپ .
.نانمس هاگشناد یتیبرت مولع و یسانش ناور هدکشناد ،دشرا یسانشراک ( ربکا یلع ،فیس .)1380
یتیبرت یسانشناور (
یریگدایو شزومآ یسانشناور )
. نارهت،شیاریو رشن .
( یسدق ،رقحا ؛یداه ،یمارهب ؛شونرهم ،درف نایسابع .)1389
دمآراکدوخ اب تفرشیپ هزیگنا هطبار شناد رد ی
نارهت رهش یهاگشناد شیپ رتخد نازومآ ،
هرامش ،مراهچ لاس ،یدربراک یسانش ناور همانلصف .13
( دمحم ،ینامیرن ؛هیقر ،ییلاع .)1391
شناد نایم رد تفرشیپ هزیگنا و یدمآراکدوخ یاهرواب هسیاقم یریگدای یناوتان نودب و اب نازومآ
. یاه یناوتان هلجم
هرود .یریگدای امش ،1
3 هر .
( نیورپ ،رویدک )1386
یتیبرت یسانش ناور .نارهت ،تمس تاراشتنا ،
،جیگ تین و دیوید رنیلارب یس
1374( .) یسانشناور یتیبرت
همجرت . یوخ : داژن ناراکمه و دهشم.
: هسسوم تاراشتنا میکح یسودرف خیرات ، راشتنا هب
نابز ( یلصا .)1988
(هرهچ کین ،ینسحم .)1383
دشر یاه هیرظن ،
.سیدرپ :نارهت
(هرهچ کین ،ینسحم .)1385
شناد رد یلیصحت تفرشیپ اب یلیصحت یدمآراکدوخ هطبار یسررب نارهت رهش ناتسریبد مود لاس رتخد نازومآ
یاه شیارگ(.
لاس ،نانز تاعلاطم هلجم .)یناسنا مولع و یضایر مولع هرامش،4
.2
(دواد ،روپ یونعم .)1391
خ و یتخانش تفرعم یاهرواب هطبار شناد یریگدای یاهدرکیور اب یلیصحت یدمآراکدو
یناتسریبد رتخد نازومآ هقطنم .
.نارهت9
.ارهزلا هاگشناد یتیبرت نیون یاه هشیدنا همانلصف Bandura, A. (1986). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychology, 28: 117 – 148
Bandura, A. Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 1982, 37, 122 147.
Bandura, A.(1997).Self-Efficacy: The exercise ofcontrol. 1st Edn., Worth Publishers, New York,ISBN: 13: 978- 0716728504, pp: 604.
Gage, N. L., & Berliner, D. C. (1992). Educational Psychology (3 rd and 5th ed) . Hopewell, N. J: Houghton Milflin.
Hermans HJ. A Questionnaire Measure of Achievem ent Motivation. J Appl Psychol. 1970; 54(4): 353-63.
Karen, L., Rutler, B., Smitt, H. (2005). The effects of gender of grade level on the motivational need of achievement. Journal of Family and Consumer Sciences Education. 23(2): 19-26.
11
Story, P.A., Hart, J.W., Stasson, M.F., & Mahoney, J.M. (2009). Using a two factor performance-baced outcomes and self- regulatory processes.
Personality and individual differences. 46(4): 391- 3950
Seif A. [Modern Educational Psychology, psychology of learning and instruction]. 6 thed. Tehran: Dowran;
2010. [Persian]
![[دوّمین همایش ملّی روانشناسی مدرسه]]()