1
هشیلک اب سفن تزع هطبار یسرری شناد یتیسنج یاه
نازومآ
هطسوتم هرود رسپ و رتخد
ینشور ارهز یرگسع یلع ،1
هدازدیشروخ نسحم ،2 3
هدیکچ فده زا ماجنا شهوژپ هشیلك اب سفن تزع هطبار یسررب شناد یتیسنج یاه
.دوب هطسوتم هرود رسپ و رتخد نازومآ شور
شهوژپ
زا یفیصوت عون
یگتسبمه .دوب
نااگروم و یسجرك لودجزا هدافتسا اب هانومن ناوانع هاب رافن300
اااتنا یراامآ ی رازابا .دنداش
،شهوژپ همانشسرپ هشیلك همانشسرپ و گربنزور سفن تزع
یتیسنج یاه اردناس
مب هاتفای .دوب ااب سافن تزاع نیاب هاك داد نااشن ااه
هشیلك شناد یتیسنج یا تن. تسا رارقرب یرادانعم هطبار نازومآ
یم ناشن جیا تافایرد و تیاسنج اب بسانتم یاهراتفر ماجنا اب هك دهد
سااسارب هاعماج دناسپ دروام یااهراتفر موادات و راركت هب قیوشت دارفا و هتفر لااب سفن تزع و یدنمشزا ساسحا یعامتجا تیوقت یم تیسنج .دنوش
هژاودیلک :اه
هشیلك ،سفن تزع یتیسنج یاه
یوجشناد 1
،دنجریب دحاو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،یتیبرت یسانشناور دشرا یسانشراک [email protected]
،
09389202109 ،دنجریب هاگشناد ،یتیبرت مولع هورگ یملع تایه وضع 2
یب هاگشناد ،ییوجشناد تنواعم3
،دنجر [email protected]
2
همدقم ناسنا پ ای و رتخد ،اه یم ایند هب رس
هعماج و دنیآ یم یگدنز نآ رد درف هك یا
ره صوصام هك یلامعا هب هك دنراد راظتنا وا زا ،دنك
شقن ناكدوك .دزادرپب تسا سنج یم دای یریذپ هعماج دنیارف یط ار اه
یم راتفر هنادرم ای هنانز یاهوگلا قبط و دنریگ دننك
ارسا وولگویزاگ(
2008 ، .) هیرظن هراوحرط یسنج
یت اوتحم و یهدنامزاس شناد
ام ار فیصوت و نییبت یم .دنك هراوحرط هعومجم
-
یا نامزاس هتفای زا شناد تسا هك زا رظن یموهفم ات دح یدایز هباشم هشیلك یتیسنج كوبمولوگ( تسا و
یف شو 1382، .)
هشیلك یم هراشا ییاهرواب هب یتیسنج یاه انز و نادرم هقبط یاضعا هب تبسن دارفا هك دنك
هدنریگرب رد تاروصت نیا و دنراد ن
شرگن ،ینامسج رهاظ هرابرد یتاعلاطا تسا یعامتجا طباور و یناور تایصوصخ ،قیلاع ،اه
(
،یزاجح هشیلك .)1380
یاه نییعت
هدش یا هك گنهرف اقلا یم دنك زا رظنم یارب یعامتجا نادرم
و نانز ولطم هب اسح یم ساسارب .دیآ هشیلك
یاه
،یتیسنج نانز
و نادرم رد هعماج یاراد یگژیو
،اه راتفر و تلااح یناور صاخ دنتسه رد و تیاهن تیلباق ماجنا فیاظو و ییاهراك ار دنراد
هك هب تروص لومعم اب رگیدكی .دنتوافتم یزاس هشیلك یفرط زا
تایصوصخ و
ییاناوت ییاه ار هب نانز صاصتخا یم
دهد هك رد
نادرم زا نآ اه هناشن یا تسین و زا
،رگید فرط ییاناوت
اه و یتایصوصخ ار
هب نادرم تبسن یم دهد هك نانز زا نآ یب هرهب دنا
،یزازعا(
).1380 شلاچ اب ههجاوم یارب یصاش تیافك ساسحا زا ترابع سفن تزع یماكداش یارب ندوب راوازس و یداینب یاه
رج دننام ییاهراتفر رد و تسا أ
گید هب تبسن ندوب دؤم و تیعطاق ،یزرو ت یم زورب نار
درف هرادنپدوخ زا یئزج هك دنك
یم وسحم هبنج لماش و دوش
هك یشزرا نازیم زا تسا ترابع سفن تزع رگید ترابع هب .تسا یفطاع و یراتفر ،یتخانش یاه
لیاق نتشیوخ یارب دارفا
، هداز یلو( دنا ).1387
هك تسا ییاهرواب و دیاقع نوگانوگ عاونا زا یباتزاب ام ُهرادنپ دوخ نارود ناوا رد
مایپ و دوخ هب تبسن ام یداینب دیاقع ،یكدوك نارود رد ام راجت ،تسا هتفرگ لكش ام یكدوك لاس لوط رد هك ییاه
زا دشر یاه
یم رارق ریثأت تحت ار ام سفن تزع میقتسم روط هب هك تسا هداد لیكشت ار ام ۀرادنپ دوخ ،هدش تفایرد نارگید یعامتجا .دهد
نا ،یتیسنج ندش ویش هب تبسن ار یتاعقوت و تاراظت
ه یم لیمحت نانآ هب نتشیوخ ۀرابرد نانآ ساسحا و ركفت هوحن و درمو نز راتفر -
سرت ،ندروخ تلالاتخا هب هك شیوخ یندب ریوصت لیبق زا یتیوه ددعتم لئاسم ای یناوجون ۀرود و غولب نس هناتسآ رد نارتخد .دنك مایپ تفایرد و ندش درط زا و طلتام یاه
یاهراشف تحت هتسویپ زین نارسپ .دنتسه هزرابم رد هعماج و نارگید زا داضتم تاقوا یهاگ
شقن قبط ات دنتسه یعامتجا یم فیرعت ار یگنادرم هك هدش هتشون شیپ زا یاه
تاراظتنا دنناوتن رگا نانآ هجیتن رد ،دننك راتفر ،دنك
اساسحا ضرعم رد ،دنزاس هدروآرب ار ركذم شقن رد هدش فیرعت ،داژن یباون( تفرگ دنهاوخ رارق دوخ هب تبسن هناقداصان ت
.)1387 ناسانشناور ههد رد یعامتجا
یمن ناشن ار یرادانعم توافت سنج ود رد سفن هب دامتعا شجنس هجیتن هك دندقتعم ریخا یاه -
شهوژپ زا یخرب دنچ ره .دهد هدروآ تسد هب نادرم یارب یرتلااب تارمن اه
ثكا تروص نیا رد ،دنا شهوژپ تیر
لباق توافت اه
هظحلام یبوك کم( تسا هدادن ناشن نانز و نادرم سفن تزع نیب یا ،
،نیلكاژ یلیواو و1994
هیرظن .)1997 لیلحت رد نازادرپ
قیمع یم للادتسا یعامتجا تخاس کی ناونع هب تیسنج رت رگیدكی اب یمهم داعبا رد نادرم و نانز یرادنپ نتشیوخ هك دننك
گ( دراد توافت ،ناگییل
،سوكرام و1982 لماعت توافتم یاهوگلا هجیتن رد ینوگمهان نیا .)1999
راجت و یعامتجا یاه
3
طابترا لاس زا ار درم و نز هك تسا یدرف نایم یاه یم زیامتم رگیدكی زا ناشیگدنز رسارس و هیلوا یاه
و نانز دنچ ره نیاربانب .دزاس
نتسین توافتم دوخ یلك سفن تزع حطس رد نادرم هجیتن رد ،دراد یدایز توافت رگیدكی اب ًلاامتحا نانآ سفن تزع یانبم اّما ،د
یم هبرجت نادرم و نانز ار یرادنپ نتشیوخ زا یتوافتم عاونا یم هدمع روط هب توافت نیا .دننك
هطبار هب تبسن نانآ رواب زا یشان دناوت
هجرد و نارگید و دوخ نیب طبترم ای و ًادج ار دوخ نانآ هك یا
یم نارگید اب هراوحارط یاراد نادرم زا شیب نانز .دشاب ،دننیب
یاه
هراوحرط نینچ رد .دنتسه یگتسبمه و دنویپ هب نارگید و تسا یساسا لماوع زا یرادانعم و مهم دارفا اب هژیو هب ،نارگید اب هطبار یا
هراوحرط نادرم ،سكع رب .دنتسه حرطم دوخ زا یشاب ناونع ،لقتسم ،ارگدرف یاه
عون نیا رد و دنلئاق دوخ یارب یراتامدوخ ای
زا زیامت نارگید هراوحرط
« دوخ » ،اماتیك و سوكرام( دنتسه حرطم دوخ زا یشاب هن و نانآ هابتشا یسنج یبلاق تاروصت .)1999
هزوح زا یشان یم یلیصحت و یعامتجا ،یگداوناخ هزوح دننام فلتام یاه
.دشاب هدیدپ هابتشا یسنج یبلاق تاروصت رد هك تسا یا
لاس ..تسا هدرك ادیپ شیازفا ریخا یاه سفن تزع دشر یارب هك یلماوع
دراددوجو لماع لماش مه
یراتفر و یفطاع ،یتخانش یاه
لماع یترابع هب و یم درف هب طوبرم یتخانشناور و یتیصاش یاه
هصیصخ مه و دوش تیلاعف و فیلاكت یاه
تسا نكمم هك ییاه
رثأتم ار درف سفن تزع هشیر نتفای .دزاس
کمك نآ عفر و نامرد هب وس کی زا درم و نز هابتشا یسنج یبلاق تاروصت لماوع و اه
یم ییازسب هشیلك اب سفن تزع هطبار یسررب هب هك هدشن ماجنا یشهوژپ نونكات رگید یوس زا و دنك
نارسپ و نارتخد یتیسنج یاه
بت هب وس کی زا دناوت یم شهوژپ نیا ماجنا .دزادرپب هشیر ییاسانش هب رگید یوس زا و ناناوج هناراكژك یاهراتفر نیی
تاروصت یاه
نآ یسنج یبلاق شیپ ییاسانش قیرط زا ناوتب هك دوش فده نیا هب جتنم هب و دنك کمك اه
هب تبسن یسنج یبلاق تاروصت یاهدنیآ
یپ نآ سفن تزع شهاك و لرتنك
.
درب نیا فده شهوژپهشیلك اب سفن تزع هطبار نییعت یتیسنج یاه
و . هیضرف شهوژپ سفن تزع
هشیلك اب دراد دوجو هطبار یتیسنج یاه .
شور :شهوژپ حرط و عون هداد یروآدرگ شور رظن زا شهوژپ نیا
شهوژپ ءزج اه یگتسبمه عون زا و یفیصوت یاه
یم زا . دشاب
شیپ لابند هب شهوژپ نیا هك اجنآ ش هداجیا تارییغت هب هجوت اب كلام ریغتم ینیب
شیپ ریغتم رد هد نویسرگر لیلحت زا ،تسا نیب
یم هدافتسا وش
.د
هعماج هنومن شور و هنومن ،یرامآ ی :یریگ
شناد لماش یرامآ هعماج مود هطسوتم هرود نازومآ
هك یلیصحت لاس رد -95
یم لیصحت هب لوغشم 94 نآ دادعت هك دنشاب
792 اه 308 (رفن
رتخد 484 و رتخد شهوژپ راك ماجنا یارب .تسا ) لیلد هب ،
هقبط یریگ هنومن شور زا ،رهش حطس رد سرادم هدرتسگ یگدنكارپ ( تیاهن رد هك دش هدافتسا یبسن یا
رسپ150 150 و رتخد هب )
ااتنا هنومن ناونع ندش
ناگروم و یسجرك لودجزا هدافتسا اب و د هنومن ناونع هب رفن300
رارق هعلاطم دروم و ااتنا یرامآ ی
دنتفرگ
شهوژپ رازبا
4
همانشسرپ ی
تزع گربنزور سفن :
(گربنزور سایقم زا سفن تزع سایقم شجنس یارب نیا فده .تسا هدش هدافتسا )1965
لماش هك .یصاش شزرا و یلك سفن تزع شجنس سایقم هك .دشاب یم هدام10
شسرپ هب یهداساپ یوگلا سایقم یانبم رب اه
5
ًابیرقت ،مقفاوم ،مقفاوم ًلاماك زا تركیل یا هجرد وم
یم مفلاام ًلاماك ،مفلاام ،مقفا دشاب
زا رتلااب تارمن.
تزع هدنهد ناشن25 سفن
نیب ،لااب ات15
تزع هدنهد ناشن25 زا رتمك و طسوتم سفن
تزع هدنهد ناشن15 رد سایقم نیا رابتعا و ییاور .دوب نییاپ سفن
(لاس رد لولهب و یدروخرب طسوت ناریا .تسا هدش شرازگ)1388
همانشسرپ ی
صت یتیسنج یبلاق تارو (مباردناس سایقمزا یتیسنج یبلاق تاروصت سایقم شجنس سارب :
هدش هدافتسا )1974
.تسا ندوب یتیسنج ود یریگ هزادنا سایقم نیا فده هك .تسا لماش نومزآ نیا
.تسا تفص60 60 زا
دوجوم تفص تفص20
هشیلك تروص هب هنانز یا
20، هشیلك تروص هب تفص و هنادرم یا
.تسا یثنخ تفص20 هك
شسرپ هب یهداساپ یوگلا رب اه
سایقم یانبم
ًابیرقت ،مقفاوم ،مقفاوم ًلاماك زا تركیل یا هجرد 5 یم مفلاام ًلاماك ،مفلاام ،مقفاوم
نیا رابتعا و ییاور .دشاب
(یدركهد یربكا یلع طسوت ناریا رد همانشسرپ .تسا هدش شرازگ)1386
..
حت و هیزجت شور هداد و لیل
:اه دش هدافتسا یطابنتسا و یفیصوت رامآ حطس ود زا اه هداد لیلحت هیزجت یارب شهوژپ نیا رد
یارب زین یطابنتسا رامآ شاب رد ودش هدافتسا...و رایعم فارحنا ،نیگنایم یاه هرامآ زا اهریغتم فیصوت یارب یفیصوت رامآ شاب رد نومزآزا شهوژپ یاه هیضرف یسررب یرامآ یاه
نومزآ و هریغتم دنچ نویسرگر ،نوسریپ یگتسبمه نینچمه .دیدرگ هدافتساT
رازفا مرن زا لیلحت هیزجت نیا ماجنا تهج هاسنSPS
دش هدافتسا20
جیاتن هرامآ تیسنج بسح رب هنومن هورگ یفیصوت یاه لك زا
شناد300 شهوژپ نیا رد هدننك تكرش زومآ ( رفن150
رسپ )دصرد50
150 و ( رفن رد 50 یم رتخد )دص دنشاب
. لك زا یلیصحت هتشر بسح رب ،شهوژپ رد هدننك تكرش رفن300
( رفن 83 /7 27
،یناسنا مولع هتشر رد )دصرد ( رفن192
و یبرجت هتشر رد )دصرد64 ( رفن25
/3 لیصحت هب لوغشم یضایر هتشر رد )دصرد8
یم یم ،نیاربانب .دنشاب شناد رثكا هك تفگ ناوت
شهوژپ نیا نازومآ دنتسه لیصحت هب لوغشم یبرجت هتشر رد
. هنومن هورگ دارفا نس
15 نیب 19 ات ( اه نآ لك زا هك تسا لاس ،)رفن300
( رفن1 /3 )دصرد0 ،هلاس15
( رفن150 )دصرد50 ،هلاس16
رفن106
3( 35/ )دصرد ،هلاس17
( رفن40 /3 )دصرد13 و هلاس18
( رفن3 )دصرد1 یم هلاس19
هداوناخ .دنشاب ه
هنومن هورگ یاضعا یا
لقادح رثكادح و یدنزرف1
یم یدنزرف7 دنشاب
قیقحت یاهریغتم .1 هشیلک یاه سفن تزع
5 یتیسنج
نیگنایم /21
3 /98
2
رایعم فارحنا /453
0 /661
0
یم هدهاشم هك هنوگنامه هشیلك تارمن رایعم فارحنا و نیگنایم دوش
اب ربارب بیترت هب یتیسنج یاه /21
و3 /453 .دمآ تسد هب0
اب ربارب تارمن نیگنایم سفن تزع سایقم رد /98
اب ربارب نآ رایعم فارحنا و2 /661
.دش هبساحم0
هشیلک اب سفن تزع یگیتسبمه .2 یتیسنج یاه
هشیلک یتیسنج یاه
سفن تزع نوسریپ یگتسبمه بیرض
/297 0
یرادانعم حطس /000
0
یندومزآدادعت 300 اه
بمه بیرض قباطم هشیلك و سفن تزع نیب هطبار یسررب زا لصاح یگتس
اب ربارب یتیسنج یاه /297
هك اجنآ زا .دمآ تسد هب0
یم رفص اب ربارب هطبار نیا زا لصاح یرادانعم حطس افلآ یرادانعم حطس اب هسیاقم رد و دشاب
/01 کچوك رایسب0 اب اذل ،تسا رت
نانیمطا یم دصرد99
ك و سفن تزع نیب هك تفگ ناوت هشیل
.دراد دوجو یرادانعم و تبثم هطبار یتیسنج یاه
هجیتن و ثحب یریگ
هتفای شهوژپ جیاتن اب شهوژپ نیا زا لصاح یاه یاه
هشیلك سفن تزع و یتیسنج یاه (
داژن یباون 1387،
شقن ) ریوصت یندب رد
تیفیك
،یگدنز تیاضر زا
،یگدنز شرگن شقن ( یكابش و یرگسع 1389 ،
) شقن زا كاردا هطبار اه
زا تیاضر و یتیسنج ی
سنج ( هرهظ دنو 1383، کبس هطبار ) سفن تزع و درم و نز یسنج تاروصت و یرورپدنزرف یاه
( ماهنروف گنچ و 2000، هطبار )
هشیلك و سفن تزع ناوجون نارتخد نایم رد یتیسنج یاه
( شیلگنا 2003، کبس هطبار یسررب ) سفن تزع و یرورپ دنزرف یاه
ناناوجون ( ایژ و نایك 2001،
) ) هشیلك اب سفن تزع دنداد ناشن هك یم وسمه دراد دوجو هطبار یتیسنج یاه
.دشاب هشیلك یاه
یم هراشا ییاهرواب هب یتیسنج دنراد نانز و نادرم هقبط یاضعا هب تبسن دارفا هك دنك
. هشیلك یاه هدش نییعت یا
هك گنهرف اقلا -یم
دنك زا رظنم یارب یعامتجا نادرم
و نانز ولطم هب اسح یم دیآ . شزرا و یعامتجا یگدنز هدییاز سفن تزع رد و تسا نآ یاه
تیلاعف یمامت هولج یعون هب ناسنا هنازور یاه
مهم زا لكش نیا هب و هدوب رگ هبنج نیرت
نییعت و تیصاش یاه یگژیو هدننك
یاه
.تسا ناسنا یراتفر جنا هعماج رد دوخ تیسنج اب بسانتم ییاهراتفر هك ینامز هعماج دارفا
یم ما شریذپ و قیوشت دروم دنهد
یم رارق یعامتجا شقن و اهراتفر هك ینامز ،سكعرب و دنریگ
درط و تمزم دروم دنراذگب شیامن هب ار دوخ تیسنج اب بسانتمان یاه
یم عقاو یم عقاو دیجمت و نیسحت دروم هعماج دنسپ دروم یاهراتفر رطااب هعماج دارفا هك ینامز .دنوش رد عقاو رد ،دنوش
لاح
شقن و اهراتفر هنوگ نیا موادت و راركت یارب ندش تیوقت یم اه
یاهراتفر هنوگ نیا موادت و راركت هب نیسحت و قیوشت نیا و دنوش
یم رجنم بسانم هار زا یكی هك اجنآ زا .دوش
،تسا )دیجمت و قیوشت( ینوریب تیوقت تفایرد ،یدنمشزرا ساسحا شیازفا یاه
6
تفر نیا ماجنا اب نیاربانب قیوشت دارفا و هتفر لااب سفن تزع و یدنمشزا ساسحا یعامتجا تیوقت تفایرد و تیسنج اب بسانتم یاهرا
یم تیسنج ساسارب هعماج دنسپ دروم یاهراتفر موادت و راركت هب یم هجیتن رد .دنوش
هشیلك و سفن تزع نیب هك تفگ ناوت یاه
یم داهنشیپ .دراد دوجو هطبار یتیسنج ینس رد یسررب دوش
شهوژپ نیا تیدودحمو.دوش ماجنا یلیصحت رگید عطاقم ردو فلتام ن
خساپ زا یخرب ندوب هزیگنا یب همانشسرپ لیمكت تهج نایوگ
تاساسحا ناگدنهد خساپ زا یخرب ًلاامتحا هدش ثعاب رما نیا هك اه
.دنشاب هدركن نایب ار دوخ یعقاو عبانم
( .لاهش ،یزازعا گن :تیسنج یراتخاس لیلحت .)1380
ناریا رد یتیسنج لیلحت رب یشر .نارهت ،یتشهب دیهش هاگشناد ،
( .ربكا ،یزاجح .)1380
شناد یتیسنج یاهرواب تیاضر اب نآ هطبار و نارهت رهش نازومآ
و یناور یدنم .)یشهوژپ حرط( یعامتجا
یزیر همانرب و هعسوت رتفد
روما . .شرورپ و شزومآ ترازو یشرورپ
هرهظ ( .هیضار ،دنو ر .)1383
شقن زا كاردا هطبا ،نارهت هاگشناد یشهوژپ یملع همان لصف .سنج زا تیاضر و یتیسنج یاه
نانز شهوژپ هرامش ،مود هرود ،
ص ،2 -125 .117
زیورپ ،یرگسع ..کنشور ،یكابش ؛
1389 ( ) هرابرد دوخ شهوژپ رد .
« شقن ریوصت یندب رد تیفیك
،یگدنز تیاضر زا
،یگدنز شرگن ،یسنج شقن
فر و هشیدنا رات هرامش ،مجنپ هرود . .زییاپ ،17
( .زانهم ،یدركهد یربكا یلع .)1386
هسیاقم و ییاسانش بیكرت ی
خنس یاه هن یاه نانز یتیسنج شقن هناگ یگژیو ظاحل زا نانآ نارهوش و لغاش
یاه
یناجیه شوه و ییوشانز تیاضر ،ناور تملاس نایاپ .
.زاوها نارمچ دیهش هاگشناد ،یرتكد همان
كوبمولوگ ( .نیبار ،شو یفو .نازوس،
.)1382 تیسنجدشر .سونقق تاراشتنا :نارهت ،یارآرهش ،زانرهم همجرت .
یباون ( .هوكش ،داژن یگژیو .)1387
.سفن تزع و یتیسنج یاه نانز تاقیقحت یشهوژپ و یملع هلجم
هرامش ، زییاپ ،3
یلو هداز
، نیریش 1387( . .) شور این یاراد ناكدوك رد سفن تزع شیازفا یاه هژیو یاهز
. ییانثتسا تیبرتو میلعت
، هرامش و85 ص84 70
Beem, S. (1974). The autonomic nervous system and the hypothalamus. Principles of neural science, 4, 960-981 English, H. (2003). Gender on trial: Sexual stereotypes and work/life balance in the legal workplace. ALM Publishing.
Furnham Aand Cheng H. .(2000). Perceived parental behavior, self-esteem, and happiness. Soc Psychol Psychiatr Epidemiol.; 35:463-70.
Gazioglu, A., & Esra, I. (2008). Gender, gender roles affecting mate preferences Gilliganc, c(1982) In a different voice, Cambridge. MA : Harvard University.
Maccoby .E.E , and Jacklin .C.N (1974) The Psychology of sexDifferences. standford: Stand ford university Press.
Markus, H. and Kitayama,S(1999)Cutluse and the self; Psychological Reviews.pp: 224-253
Qian, M., Jia, G. (2001). The relationship of parenting style to self –reported mental health among two subcultures of Chinese. Journal of Adolescence., 24(2), 251- 260.
Wylie, R.C(1997)The swlf –concept lincoln. N.EBRASKA University Press.
