1
یخرب اب ییانشآ سرادم رد نآ زا يریگشیپ ياههار و یعامتجا ياه بیسآ
یدمحاروپ رورپ
*
هدازسابع فرشا ،1
یسراج ارهز ،2 3
هدیکچ
، تفلا ، تینما هب زاین ساسحا روطب هک یعجرم نیتسخن . تسا ناسنا یرطف و یتشرس لیاسم هلمج زا یدردمه و یهارمه ، تبحم
لاس و یعیبط ، راد هشیر و قیمع داهن نیلوا ناونع هب هداوناخ . تسا هداوناخ یافصم نوناک ، تسا روکذم یاهزاین یوگباوج م
و ناسانشناور ، ناسانش هعماج زا معا ، نارگشهوژپ هجوت دروم زاب رید زا ، یناسنا یاه تیصخش هاگشرورپ نیتسخن و یعامتجا و نیمود ناونعب سرادم . تسا هتشاد رارق تیبرت و ملیعت ناصصختم یاه همانرب میظنت و یسررب یارب یبسانم ناکم لکشتم دحا
همانرب هدمع زین کنیا مه و هدش زاغآ سرادم زا نیدلاو شزومآ تهج اهششوک نیتسخن . دنتسه نیدلاو شزومآ تهج بسانتم یم تروص اههاگشناد دیتاسا و سرادم نایبرم تدعاسم و کمک اب و اهناکم نیمه رد نیدلاو یشزومآ یاه همانرب دریگ
.
:اه هژاو دیلک شناد
شرورپ و شزومآ ،یعامتجا یاه بیسآ ،نازومآ
1 جارعم ناتسریبد ییارجا نواعم ،یسراف تایبدا و نابز ،سناسیل قوف [email protected]
2 جارعم ناتسریبد ریدم ،یضایر ،سناسیل [email protected]
3 جارعم ناتسریبد یشزومآ یروانف نواعم ،یشزومآ تیریدم ،سناسیل [email protected]
2
همدقم تسایسانشهعماجثحبدرومتاعوضومنیرتمهمزایکییعامتجاتافارحناواهیراجنهبانزامعایعامتجایاهبیسآهعلاطم .
تساتوافتمرگیدهعماجهبیاهعماجزاوتسایبسنیرمایراجنهبانهلاسمهچرگا .
ادشابیمحرطمثحبمنیاردهکهچنآاما یلماوعهچهکتسانی
بیسآ
شناد نیب رد ار یعامتجا یاه بیسآ ناوت یم هنوگچ رگید ینایب هب و دهد یم شیازفا ای شهاک ار یعامتجا یاه لرتنک نازومآ
؟دومن :یعامتجا بیسآ فیرعت یبودرادنیراگزاسهعماجکییاضعاکرتشمیاهراظتناابیقیرطهبهکتسایراتفرموهفمهبیعامتجایاهبیسآ رتش
دارفا ارنآ ایاهراپهکدنوشیمادیپیاهدعهراومهامادننکتیعبتاهراجنهواهشزرازادرادراظتنادوخیاضعازاهعماجرهعقاورددننادیمتسردانودنسپان
اجنهواهشزراابزاسمهوگنهامههکیدارفاهعماج،دننکیمنتیاعراراهراجنهواهشزرانیاز رب هک ار یصاخشاو اونمه ای راگز اس دنشاب اهر
س ان دننک یم ر اتفر اهنآ فلاخ ریدو دشابن رذگدوز شر اجنهبان راتفر هک یسک راجنهبان دارفا نایم ز ا دناوخ یم اونمه ان ای راگز ا
و یسانش هعم اج .دنناوخ یم یعامتجا بیسآ ای یعامتجا فارحنا ار وا راتفرو دوش یم هدیمان فرحنم ای ورجک،دروآ ماود یهاگ طسوت هک تساهر اجنه ضقن زا هتسد نآ هجوتم یسانش مرج ای فارحنا ور نیا زا ددرگ یم یقلت هانگ مدرم زا یدایز ی هدع
لباق مدرم زا یر ایسب دادعت رظن زا هجیتن رد و هدرک ضقن ار یعامتجا یاهر اجنه هک ددرگ یم قلاتا ییاهر اتفر هب یعامتجا بیسآ .تسا شهوکن دراددوجویعامتجایاهبیسآهبتبسنشرگنعونودیلکروطهب :
وگچهجوتماتدمعهکشرگنکی ع،یگدرتسگ،عویش،یعامتجایاههزبسفنومیارجیگن
دش،قم ابم، نادنز تخاس، نوگانوگ نیناوق عضو تهج رد ار دوخ مه نیرتشبی، یشرگن نینچ نابحاص. تسا نآ باوصان راثآو ت و اه هصیصخ هب فوطعم رگید شرگن .دننک یم فرص نادنز قیرط زا صوصخ هب، نامرجم تازرابم عبطلاب و اه یورزک اب هزر
وت هب هک دنا ییاه ناسنا، هجوت روحم شرگن عون نیا رد عقاورد .دوش یم مرج بکترم هک تسا ر اکهزب درف یعامتجا یاه ییانا
یداصتقا طیارش رظن ز ا دوخ نلااسمه زا یرایسب اب ناوارف تهباشم مغر یصاخللعهب،یعامتجا–
( یعامتجایاهتراهمابیفاکییانشآمدع
) ص؛دندرگیمیعامتجایریذپبیسآراچد متدنرادتسودیشرگننینچنابحا
ییآ دیدپ لم اوع تخانش هجوتم ار دوخ شلاتو هشیدنا ما
.دنناد یم درف یعامتجا یریذپ قابطنا و اه تراهم یهاگآ حطس یاقتر ا و شزومآ رد ار هلئسم لح هارو دنیامن از بیسآ یاهراتفر هلئسمیاربلحهارودناوتیمرکذلاقوفشرگنعونودساسارب (
عامتجایاهبیسآشهاک ی
ار نآ ناوت یم احلاطصا هک لوا لح هار : دومن حرطم)
...و نامرجم تاز اجم دیدشت،رتشیب سیلپ مادختسا، نادنز تخاس نوچ یدر اوم هب،دیمان یر ازفا تخس و یحطس، تدم هاتوک لح و در اد ر ارق لوا لح هار لباقم رد مود لح هار هک یلاح رد در اد دیکات نامرجم اب هزر ابم روظنم هب تدم زارد لح هار احلاطصا
هعم اج یاهراجنه و اهشزرا ندومن ینورد، ندرک یعامتجا، یز اس گنهرف نوچ یلم اوع هب دوش یم هدیمان یر ازفا مرن و یا هشیر،
.در اد دیکات یعامتجا یاهتر اهم شزومآ قیرط ز ا سرادم شقن شناد میارجو اهیراجنهان شهاک رد
نازومآ :
3
هدمع مهس هسردم ماظن لوط ،هسردم رد درف درکلمع هوحن هک دراد یعامتجا یاهشقن یافیا یارب دارفا صیصخت و باختنا رد یا
یم افیا ییازسب شقن دارفا هدنیآ یعامتجا تلزنم و لغش نییعت رد یلیصحت هتشر و لیصحت تدم لئاسم دیابن نایم نیا رد اما .دنک
شناد یعامتجا و یدرف یاهزاین و یتیبرت ار نازومآ
یرسکی یریگدای و نتفرگ هرمن افرص شزومآ زا فده اریز .تفرگ هدیدان
یم هدرپس یشومارف تسد هب یتدم زا دعب هک یسرد تاعوضوم و بلاطم حیحص تخانش و طیحم اب درف یراگزاس هکلب .تسین دوش
رف هدیدپ کی ناونع هب شرورپ و شزومآ ایند یاهروشک مامت رد هزورما هک ارچ .دوب دهاوخ طیحم تسا حرطم یعامتجا ریگا
.
شناد و كدوک ره یارب یلک روطب یم هسردم هب هک یزومآ
تسخن .تفرگ راک هب و تشاد رظن رد ار یساسا فده ود دیاب دور
یم ماجنا یشزومآ تاناکما رگید و سلاک و باتک زا ، هدافتسا اب هک شزومآ رد هراومه هک ناکدوک تیاده و شرورپ مود و .دوش
و شزومآ رانک ت یارب سرادم رد یداینب ینوگرگد داجیا و رییغت یتح هک یلکش هب .تسا نآ رب مدقم زین
ا یاهزاین رتهب و رتشیب نیم
یم رظن هب یرورض یشرورپ و یتیبرت شناد ایند طاقن یمامت دننامه زین مه ام روشک سرادم رد نوچ .دسر
هک دنراد دوجو ینازومآ
هب و دوشن یگدیسر نانآ هب عقوم هب رگا زا ار نانآ ،شزومآ و سرد هب هقلاع مدع و یعامتجا دض یاهراتفر ،دنوش اهر دوخ لاح
ماجنا نسحا وحن هب ار دوخ یتیبرت فیاظو دناوتن رگا یشزومآ طیحم کی ناونع هب هسردم .درک دهاوخ جراخ یگدنز یعیبط ریسم یب و دوخ یعامتجا و یملع فیاظو هب هجوت نودب و دهد رد هب تبسن یگقلاع
هشیلک شزومآ هب طقف ،ناوجون یحور یاهزاین ك یا
شناد فارحنا و یور جک یارب یهاگیاپ هب اعطق دزادرپب فرص رد یتسیاب یشزومآ نلاوؤسم ور نیا زا .دش دهاوخ لیدبت نازومآ
یناماسبان للع صیخشت تیعقاو اب هنوگچ هک دنهد شزومآ ناوجون هب و دنشاب هتشاد ار مزلا تیلاعف اه
ربور اه لکش هب و دوش و
سکع و راتفر هب هجوت یاج هب سرادم یایلوا و ناملعم هزورما .دننک لح ار لئاسم یقطنم لمعلا
شناد یناور و یفطاع یاه ،نازومآ
تیمها لوا هجرد رد دیاب نایبرم رظن زا ناناوجون و ناکدوک یناور دشر هب هجوت هک یتروص رد دنراد رظن نانآ لدعمو هرمن هب طقف گ رارق تخس و لمع تدش اب عقاوم زا یرایسب رد لباقم رد و دری یب یاهیریگ
سکع ثعاب دروم لمعلا
یوس زا هنارگشاخرپ یاه
شناد یم نازومآ تشادهب رد یرثؤم شقن اهناتسریبد و اهناتسبد ات هتفرگ اهناتسکدوک زا یشزومآ تاسسؤم همه هک یلاح رد .دنوش
تهج رد ملاس یطیحم ندروآ مهارف و یناور هشیدنا ییافوکش و یرکف دشر
دنراد اه . اب هک ینونک یایند رد نتفرگ رارق لیلد هب
یم بلط ار شرورپ و شزومآ هزات عاونا تسا هارمه یکیژولونکت و یروانف تفرشیپ هسردم درکراک و شرورپ و شزومآ اریز .دنک
لاقتنا یتح و تسا هدش ینوگرگد و ریغت شوختسد یرگید هدیدپ ره دننامه زین هویش
رگید لسن هب یلسن زا هعماج رد یگدنز یاه
تصرف یرباربان هدروآ دوجو هب ار یتلاکشم نایم نیا رد هچنآ اما تسا هدرک ادیپ لکش رییغت زین .تسا یشزومآ ماظن رد یتیبرت یاه
هداوناخ یعامتجا و یداصتقا عضو نونکا مه زا سرادم زا یدادعت هک تسا یلاح رد نیا و تسا سرادم باختنا هدننک نییعت اه
هتسد و دنرادروخرب یبوخ یشزومآ تازیهجت و تاناکما یم رسب دعاسمان ًلاماک یطیارش رد زین رگید یا
یم و دنرب هک تفگ ناوت
نراد دوجو یقطانم رد دنرادروخرب یکدنا تاناکما زا هک یسرادم نامه ًاقیقد شناد هک د
یراجنهان نایرج رد رتشیب ناشنازومآ و اه
یورجک یم رارق یعامتجا یاه یم فلتخم لماوع صیخشت اب یشزومآ ماظن هتبلا .دنریگ
همانرب دناوت و شزومآ یارب ار یددعتم یاه
رطرب سرادم یمامت نتخاس هچراپکی اب ار ضیعبت و فلاتخا هنوگره و دنک نیودت مورحم یاههورگ یریگارف تارثا اریز دنک ف
4
یم یشزومآ ماظن رد یگنهامهان و ضیعبت یفنم شناد نتخاس جراخ لماوع نیرتمهم زا یکی دناوت
زارد یشزومآ ماظن زا نازومآ
رد تیوضع هب و هبناج همه و تدم مرج یاههورگ رد ناناوجون ندمآ
شرازگ و دوجوم ماقرا و رامآ ساسارب هتبلا .دوش از هب یاه
تشیب هدمآ تسد یم رارق یعامتجا تافارحنا نایرج رد و راگزاسان هک یناناوجون و ناکدوک ر
هداوناخ هب قلعتم رتشیب دنریگ ییاه
تافارحن ا و میارج راهم رد ار یتیبرت نارواشم و نلاوؤسم تبثم شقن دیابن اما دنتسه یتلاکشم نینچ یاراد دوخ هک دنتسه نونکات دیاش هک دنچ ره .تفرگ هدیدان یعامتجا دشاب هتفرگ تروص یدنک اب تکرح نیا ،دوجوم تلاکشم و عناوم یخرب لیلد هب
یم اما هویش یریگراک هب و کمک اب ناوت نمجنا مامتها و ششوک ،یعامتجا و یلحم بسانم تاناکما و تلایهست زا هدافتسا یاه
یاه
یراوشد عفر تهج رد نایبرم و ایلوا اسلج لیکشت ،یتیبرت و یشزومآ ،یفطاع یاه
هناسر قیرط زا زین و اهرانیمس و ت یعمج یاه
همانزور ،نویزیولت و ویدار لثم شناد یارب ار رتملاس یطیحم ،تایرشن و اه
درک مهارف نازومآ .
رد هک تسین هدیشوپ یسک رب هتبلا
فرص تسین رداق ناسنا رگید ،هدیجنس و هناهاگآ شرورپ و شزومآ و قیقد ییامنهار نودب زورما هدیچیپ یایند زا تیعبت هب طقف و ًا
تساوخ یراگزاس دوخ یگدنز طیحم اب شیوخ لایما و اه یمسر شزومآ و هسردم لیلد نیمه هب .دنک ادیپ ار مزلا یاه
، زا هتشذگ
یم دوخ یاج رد ،تراهم و شناد لاقتنا زا یعامتجا قلاخا اب یزاسمه و دارفا ندرک یعامتجا و راتفر رب یفرگش تاریثأت دناوت
قتنا قیرط شزرا لا شرگن و اهراجنه ،اه نتفر رده اب ًاعطق دوش لمع نیا زا ریغ رگا اما دشاب هتشاد بسانم و بولطم یعامتجا یاه
هیامرس یگنهرف نامزاس کی ناونع هب شرورپ و شزومآ دوجو نیا اب یلو .دش میهاوخ وربور یهجوت لباق یناسنا و یلام عبانم و اه
ریز ناونع هب زین سرادم و لقتسم هعومجم
ظاحل هب تسا لوحت و رییغت لاح رد هعماج هک یطیارش رد دیاب نامزاس نیا زا ییاه
شناد ندرک هاگآ و ندرک راگزاس همانرب هیارا اب و دنزاس لوحتم تبثم تهج رد ار دوخ ،دشر هب ور هعماج و گنهرف اب نازومآ
و اه
تیلاعف قرب ،نارگید اب حیحص هطبار داجیا ییاناوت بسانم یاه هرود مامت رد ار طباور نیا یگنوگچ و دارفا اب تابسانم یرار
یارب اه
هنلاوؤسم دروخرب اب و دنروآ دوجو هب ناناوجون و ناکدوک رد تشاد دنهاوخ ور شیپ رد هک یتلاکشم یتح و لئاسم اب دروخرب شناد و دننک داجیا نانآ رد ار تیقلاخ هیحور دوخ هناشن هک ار ینازومآ
ع ،فعض زا ییاه رد یعامتجا دض یاهراتفر و یراگزاس مد
یم هدید نانآ نونکات هک دراد نآ زا ناشن دریگن تروص هنیمز نیا رد یششوک چیه رگا نوچ .دنهد رارق دوخ تیامح دروم دوش
م و لوصا ندرک هدایپ هک دنامن هتفگان هتبلا .تسا هدشن هداد یتیمها یتیبرت ریطخ تیلوؤسم و تادهعت هب دیاب هک روطنآ نیزاو
ناونع هب شرورپ و شزومآ هک میریذپب دیاب لاح ره هب .تفرگ هدیدان دیابن مهم نیا ماجنا یارب ار ینید و یبهذم ،یقلاخا یلصا دناوتب ،اجب و عقومب هک یتروص رد تشاد دهاوخ هعماج دارفا کت کت یور رب ار یتیبرت ریثأت نیرتشیب یعاماتجا داهن نیرت
هعماج درکراک ب ار یریذپ
هعماج ره رارمتسا و اقب اریز دناسر ماجنا هب بسانم و بولطم یلکش هب یللخ و هفقو چیه نود مزلتسم یا
شیارگ و اهراتفر ،اهشرا ،اهرواب هعومجم هک تسا نآ یاهدرواتسد و دوش لقتنم دیدج لسن هب شرورپ و شزومآ هلیسو هب نآ یاه
هرهب اب زین تیبرت و میلعت دیدج رت یاهشور زا یدنم
دوش هتفرگ راک هب حیحص یتیب .
:يریگ هجیتن
5
سآبلغایهشیرهکدومنطابنتسانینچناوتیمعقاورد شناد یعامتجا یاه یریذپ بی
یاهتر اهم اب اهنآ یفاک ییانشآ مدع رد دیاب ار نازومآ
تسا نیا نآو در اد دوجو ناناوج یعامتجا و هاوخلد تیصخش دشر رد یروک ی هطقن هک یروط هب؛ تسناد یعامتجا هنافس اتم هک
ادن یهاگآ دوخ یعامتجا تیعقومو طیارش زا هولاع هب،دنرادن رواب دوخ ناوارف تردقو ناوت هبو دنا هتخانشن ار دوخ زورما ناناوج .تسا یرورض سر ادم رد یعامتجا یاه بیسآ شهاک رد یعامتجا یاهتر اهم شزومآ شقن یسررب فصولا عم .دنر
راهم ياقترا ياههار( تاداهنشیپ شناد یعامتجا ياهت
) نازومآ :
1 . یسرد یزیر هم انرب رد یعامتجا یاهتر اهم هب هجوت
2 . نانآ اب طابتر ا عطق یگنوگچ و تسیاشان و قیلاان ناتسود برخم تاریثات نداد ناشن
3 . یشزومآ یاوتحم رد دوخ فشک و یسانش دوخ و یب ای تسود ریظن یگدنز یاهتر اهم شزومآ
4 . وجو زاربا ی هز اجا شناد هب د
هسردم رد نانآ یاههاگدید زا هدافتسا و تیلوئسم نداد قیرط ز ا نازومآ
5 . سفن تزع تیوقت
، مارتحا و شناد ینید یاهشزر ا ملعم طسوت نازومآ
هداوناخ و
6 . همریغ و کچوک در اوم ز ا عورش و یو رظن راهظ ا هب نداد تیمها قیرط ز ا اه هداوناخ رد یکدوک زا نتفگ هن شزومآ . م
عبانم :
1
. ( رغصا یلع، یدمحا 1331
هرامش،دنویپ همانهام، ناریا گنهرف رد از بیسآ رصانع، ) 253
نارهت،
2 . (،یلعملاغ، زورفا 1331
هرامش،دنویپ همانهام،اه هر اچ و اه هشیر،یعامتجا یاه بیسآ،) 231
نارهت،
3 . ( رواد، یدنواخیش 1333
نارهت ، راجرشن، یعامتجا یسانش بیسآ ،)
4 . قیدص ( للها تمحر ، یناتسورس 1336
نارهت ،تمس تاراشتنا، )یعامتجا تافارحنا یسانش هعماج( یعامتجا یسانش بیسآ،)
5 . ( هوکش،دازن یباون 1331
نارهت،نایبرم و ءایلوا نمجنا تاراشتنا،اهیراجنهب ان نامرد و یریگشیپ یاه هار و ناناوجون و ناکدوک راجنهب ان و راجنهب یاهراتفر،) 6. http://www.tarikhaneh.com/raha/maghalat/maghale34.htm
