[دوّمین همایش ملّی روانشناسی مدرسه]

(1)

1

رد یتخانشناور یتسیزهب یاه هفلوم شیازفا رب سرتسا تیریدم یاه تراهم شزومآ یشخبرثا شناد هطسوتم نازومآ

*یمیرک زیبماک

1

هدیکچ .دنک یم افیا دارفا ناور تملاس رد یدیلک شقن هک دشاب یم یسانشناور یاه هزاس نیرت مهم زا ،یتخانشناور یتسیزهب یاه هفلوم اهم شزومآ شهوژپ نیا رد شناد رد یتخانشناور یتسیزهب یاه هصخاش شیازفا روظنم هب ،سرتسا تیریدم یاه تر

نازومآ

شناد ی هیلک لماش شهوژپ نیا یرامآ ی هعماج .تفرگ رارق یسررب دروم یناتسریبد نیب زا هک ،دندوب جرک رهش یناتسریبد نازومآ

اهنآ 04 هاوگ و شیامزآ هورگ ود رد و باختنا یفداصت تروص هب رفن هاتوک مرف لماش شهوژپ رازبا .دندش یدنبراک

11 یلاوس

یط ،شیامزآ هورگ یور رب یشیامزآ ی هلخادم .دوب فیر یتخانشناور یتسیزهب سایقم 1

ی هسلج 04 جیاتن .دیدرگ ماجنا یا هقیقد

نومزآ اوگ هورگ و شیامزآ هورگ نیب یتخانشناور یتسیزهب لک ی هرمن رد ار یرادانعم توافت ،لقتسم T

P= 0/001( ه t= و

سنایراو لیلحت زا یتخانشناور یتسیزهب یاه هفلوم رب سرتسا یاه تراهم تیریدم شزومآ ریثات یسررب روظنم هب .داد ناشن )9/95 و شیامزآ هورگ رد ار یتخانشناور یتسیزهب یاه هفلوم نیب رادانعم توافت دوجو ،لیلحت جیاتن هک .دش هدافتسا )اونام( یریغتم دنچ

هاوگ رما نیا هک دشاب هتشاد یپ رد ار یرتلااب یتخانشناور یتسیزهب دناوت یم ،سرتسا لرتنک یاه تراهم رب رتشیب طلست .داد ناشن

.دوش دارفا درکلمع دوبهب هب رجنم دوخ ی هبون هب اه هژاو دیلک یتخانشناور یتسیزهب ،سرتسا تیریدم یاه تراهم :

.1

یمزراوخ هاگشناد ،یتیبرت یسانشناور دشرا یسانشراک )لوئسم هدنسیون(

:نفلت .ناریا ،نارهت ، 40113304000

[email protected]

(2)

2

همدقم ین سرتسا و راشف نودب زگره یگدنز اب هرمزور روط هب هک تسا ور هبور یناوارف تلاکشم اب رمع نایاپ ات دلوت ودب زا ناسنا و تس

ناسانشناور .دنهد یم رارق ریثات تحت ار ناسنا یگدنز ،فلتخم لحارم رد و دوخ صاخ یاه هنوگ هب و یفیک و یمک تارییغت یرعت مسیناگرا یوس زا یراگزاس و هلباقم ،قابطنا راظتنا ار سرتسا ،رتول و سینکراه(دنا هدرک ف

1441 هعومجم نایم نیا رد .)

یم ار از شنت یاه کرحم اب ههجاوم زا یشان یاه شنت اب رثوم هلباقم ناکما درف هب هک دنراد دوجو ییاه تراهم و اه یدنمناوت ب بلاق رد و هدش یزاس موهفم سرتسا تیریدم یاه تراهم ناونع تحت ،اه تراهم نیا زا یهورگ .دنهد فلتخم یاه همانر

و اه زاین اب ات دوب دهاوخ رداق درف ،دوش مهارف رثوم یا هلباقم یاه تراهم و دوش تیریدم سرتسا هچنانچ .دنا هدش هداد شزومآ ،ناراکمه و یارب ،امیشاک ،تیاو(دیآ رانک یرتهب ی هویش هب دوخ یگدنز یاه شلاچ 1444

جیاتن و دش هراشا هک روطنامه .)

ددعتم تاقیقحت ،ناراکمه و باگ ،ردآ ،رریچ(

1410 ،ینیدلا سمش و یبیبح ،یربنق ؛ 1301

رب دناوت یم سرتسا ،دنا هداد ناشن )

کی یتخانشناور یتسیزهب نییبت رد فیر .دشاب هتشاد یفنم تارثا دارفا یتخانشناور یتسیزهب یور لدم

دیدج زا ار تملاس اب

نیا

موهفم دنک یم یفرعم هک

هن اهنت نادقف رامیب ی کلام تسا هکلب روضح یزیچ تبثم زین دم رظن رارق دراد ( فیر و رگنیس ، 1001 .)

لدم یموهفم فیر لماش یتخانشناور یتسیزهب زا شش

ریز هفلوم ( شریذپ

،دوخ طابترا تبثم اب

،نارگید دوخ

،یراتخم طلست

رب

،طیحم یدنمفده رد

یگدنز و دشر یصخش ) یم دشاب هک ساسارب ریز تخاس یاه یرظن ره ریز هفلوم رد کی فیط یراتسویپ

اب ود بطق یرثکادح و

یلقادح رد رظن هتفرگ یم دوش . هزوح رد یعونتم تاقیقحت ،سرتسا اب هلباقم یاه دربهار و اه هویش نوماریپ

(یدابآ عیفش و ینادوس .تسا هدش ماجنا فلتخم یاه 1311

شیازفا ثعاب سرتسا تیریدم یاه تراهم شزومآ هک دنداد ناشن )

(ناراکمه و رریش نینچمه .دوش یم نایوجشناد رد ناور تملاس 1410

یتخانش هلباقم شزومآ هک دنداد ناشن ) سرتسا اب یراتفر–

رد سرتسا ریثات تیمها هب هجوت اب و ،عونتم تاقیقحت دوجو مغر یلع ،لاح نیا اب .تسا راذگ رثا دارفا یتخانشناور یتسیزهب رب ب هک یشهوژپ دوبمک ،ناناوجون ناناوجون یتخانشناور یتسیزهب شیازفا رد سرتسا تیریدم یاه دربهار شزومآ یشخبرثا هب دناوت

یتسیزهب یاه هصخاش شیازفا رد سرتسا تیریدم یاه دربهار شزومآ ریثات یسررب هب رضاح شهوژپ اذل دیآ یم مشچ هب ،دزادرپب شناد نایم رد یتخانشناور .تسا هتخادرپ یناتسریبد نازومآ

شور

م نومزآ شیپ اب یشیامزآ هبش هعلاطم کی رضاح ی هعلاط نیا یرامآ ی هعماج .تسا لرتنک و شیامزآ هورگ ود رد نومزآ سپ–

شناد ی هیلک لماش شهوژپ یلیصحت لاس رد جرک رهش یناتسریبد نازومآ

09 - 00 هعماج نیا زا .دوب 04

یریگ هنومن شور هب رفن

ارق نومزآ دروم و باختنا هداس یفداصت .دنتفرگ ر

فلا - سایقم تملاس یتخانشناور فیر

: فیر یارب شجنس لدم یرظن

،دوخ همانشسرپ ی

دوخ یشرازگ یحارط درک . نیتسخن

راتشون نیا رازبا یاراد 114 لاوس دوب (

،فیر 1009 .) رد لاس یاه دعب ساسارب شهوژپ ییاه هک یور یگژیو یاه یجنسناور نآ

ماجنا

،دش هخسن یاه هاتوک رت 04

، 01

، 10

، 11

، 10

، 0 و 3 یلاوس نیودت دش . رد شهوژپ رضاح انب رب داهنشیپ دوخ

،فیر سایقم

(3)

3

11 یلاوس یارب شناد نازومآ راکب هدرب دش . رد راتشون 11 یلاوس یارب شجنس ره لماع 3 لاوس صاصتخا هتفای

تسا . تملاس

یتخانشناور کی

موهفم دنچ هفلوم یا و هدنریگربرد ی

هزاس یاه : شریذپ دوخ ، طباور تبثم اب

،نارگید دوخ

،یراتخم طلست رب

،طیحم یگدنز دنمفده و دشر یدرف یم دشاب . تاعلاطم یددعتم یگژیو یاه یجنسناور هخسن

یاه هاتوک نومزآ فیر ار یسررب

هدرک دنا . فیر ( 1010 ) رد یشهوژپ رب یور ناناوجون و نلااسگرزب ناوج

ییایاپ نیب 14 / 4 و 10 / 4 ار یارب لماوع نآ تسدب دروآ .

نینچمه رد هعلاطم ی یرگید راتخاس یلماع هخسن یاه

،هس هن و هدراهچ یلاوس نیا سایقم زین دروم یسررب رارق تفرگ . و جیاتن نآ

شزارب لباق لوبق نیاهداد هخسن اه اب هداد اه ار ناشن داد (

،یرکش

،رویدک

،دازرف

،روپشناد یدرجتسد و

،یزییاپ 1311 .)

لودج 1 تامادقا . اه هسلج کیکفت هب هدش ماجنا

تاسلج تیلاعف حرش

لوا سرتسا لرتنک تراهم شزومآ تیمها و ترورض زا یا همدقم هیارا

اه توافت تلع و سرتسا اب ههجاوم رد دارفا توافت هب نتخادرپ و سرتسا زا یفیراعت ی هیارا

مود ندب فلتخم یاه هاگتسد رب سرتسا یلک تاریثات یفرعم

مسج راثآ یسررب سرتسا یراتفر و یتخانشناور ،ینا

موس سرتسا اب ییآ رانک تهج ینلاقع و ینهذ یاهراکهار

یا هلباقم یاه هویش ناونع هب رادم ناجیه و رادم هلاسم یاه هویش یسررب

مراهچ سرتسا اب هلباقم تراهم لحارم یفرعم

دوخ تاساسحا زا یهاگآ :سرتسا اب هلباقم تراهم لوا ماگ یور رب راک هم نامز تیریدم و ناحتما یارب یگدامآ ،هعلاطم یاه ترا

مجنپ للاقتسا سح و سفن تزع و سفن هب دامتعا تیوقت

تبثم و هدنزاس طابترا یرارقرب یاه تراهم تیوقت

مشش تدم هاتوک و تدم دنلب یاه شور یروآدای و سرتسا لرتنک یاه تراهم مود ماگ هب نتخادرپ

ینامرد ی هویش کی ناونع هب یزاس مارآ ی هویش یفرعم ،سرتسا ندرک یثنخ

متفه سرتسا اب ندمآ رانک یکیزیف یاه شور

متشه شناد تاماهبا عفر زا نانیمطا لوصح و نا رارکت و نیرمت ،یجیردت یزاس مارآ شور یور رب راک

نازومآ

شناد تارظن یسررب شناور یتسیزهب نومزآ ماجنا و نازومآ

یتخان

نومزآ قیرط زا هورگ ود تارمن نیگنایم ،سرتسا تیریدم یاه تراهم شزومآ رثا یسررب روظنم هب .تفرگ رارق یسررب درومT

یریغتم دنچ سنایراو لیلحت زا یتخانشناور یتسیزهب یاه هفلوم رب سرتسا تیریدم یاه تراهم شزومآ ریثات روظنم هب نینچمه .دش هدافتسا اونام

(4)

4

جیاتن

لودج 3 نومزآ جیاتن . نومزآ شیپ( لضافت هسیاقم یارب لقتسم T

- یتسیزهب یاه هرمن نیگنایم )نومزآ سپ

هاوگ و شیامزآ یاه هورگ ریغتم هورگ

نیگنایم فارحنا

رایعم هجرد

یدازآ حطس t

یرادانعم

شیامزآ 23

/ 11 93

/ 1

یتخانشناور یتسیزهب 21

59 / 1 0001

/ 0

39 هاوگ / 1 33

/ 3

وطنامه هرامش لودج رد هک ر 1

توافت یتخانشناور یتسیزهب ی هرمن ظاحل زا هاوگ و شیامزآ یاه هورگ نیب ،دوش یم هدهاشم

( .دراد دوجو یرادانعم p= 0/0001

t= 8/65 و شیازفا بجوم ،سرتسا تیریدم یاه تراهم شزومآ ،رگید ترابع هب .)

.تسا هدش شیامزآ هورگ یتخانشناور یتسیزهب لودج 2 اتن . نومزآ شیپ یاه هرمن لضافت جی شیامزآ هورگ یتخانشناور یتسیزهب یاه هفلوم رد نومزآ سپ–

هاوگ و اهریغتم عومجم

تاروذجم هجرد

یدازآ نیگنایم

تاروذجم یرادانعم حطس F

شریذپ دوخ

10 / 311 1

10 / 311 13

/ 10 4441

/ 4

طباور تبثم

اب

نارگید 10

/ 101 1

10 / 101 13

/ 10 4441

/ 4

دوخ یراتخم 09

/ 310 1

09 / 310 90

/ 33 4441

/ 4

طلست رب طیحم 90

/ 341 1

90 / 341 01

/ 11 4441

/ 4

یدنمفده 00

/ 319 1

00 / 319 11

/ 34 4441

/ 4

یدرف دشر 14

/ 314 1

14 / 314 01

/ 19 4441

/ 4

هرامش لودج زا هک روطنامه 3

تخانشناور یتسیزهب یاه هفلوم یاه هرمن ظاحل زا هاوگ و شیامزآ هورگ ،دوش یم هظحلام توافت ی

یتسیزهب یاه هفلوم تارمن شیازفا بجوم ،سرتسا تیریدم یاه تراهم شزومآ ،رگید ترابع هب .دنهد یم ناشن یرادانعم .تسا هدش یتخانشناور یریگ هجیتن و ثحب رد یتخانشناور یتسیزهب یاه هفلوم تارمن دوبهب رب سرتسا تیریدم یاه تراهم شزومآ یشخب رثا ،یسررب هب رضاح شهوژپ د شنا توافت هاوگ و شیامزآ هورگ نومزآ سپ و نومزآ شیپ تارمن نیب ،دهد یم ناشن اه هتفای .تخادرپ یناتسریبد نازومآ

(5)

5

شناد هچ ره هک دهد یم ناشن رما نیا .دراد دوجو یرادانعم ،دنشاب هتشاد سرتسا تیریدم یاه تراهم رب یرتشیب طلست ،نازومآ

اد دنهاوخ یرتلااب یتخانشناور یتسیزهب یبایزرا ،تیعقوم هب هجوت اب درف هک تسا یتراهم ،سرتسا تیریدم تراهم هک ارچ .تش

لقادح اب ار اه سرتسا ،دنراد ار سرتسا تیریدم ییاناوت هک یدارفا عقاو رد .دریگ یم راک هب ،دوخ تاساسحا زا قیقد و یدج تسا تارطخ هجیتن رد و دننک یم هبرجت راکدوخ باصعا متسیس رد یگتخیگنارب اب هتفای نیا .دسر یم لقادح هب یتسیزهب یارب سر

،ناراکمه و رریچ( تاقیقحت جیاتن 1410

،ناراکمه و یربنق ؛ 1301

،یسایلا ؛ 1301 ،یدابآ عیفش و ینادوس ؛ 1311

.دشاب یم وسمه )

رد ،فلتخم یاه هویش هب سرتسا تیریدم یاه تراهم شزومآ هک دهد یم ناشن زین دارفا نیا یاه شهوژپ جیاتن و تملاس دوبهب

ریثات ؛دوش یم داهنشیپ .تسا شخب رثا فلتخم یاه شنت شهاک و یتخانشناور یتسیزهب هفلوم

یاه رگید طبترم اب سرتسا و

یتسیزهب یتخانشناور ریظن

کبس یاه هلباقم یا و شوه یناجیه رد تاقیقحت یدعب

لرتنک ای دروم یسررب رارق دریگ . شزومآ

یلمع دربهار یاه رانک دمآ ن و تراهم یاه هلباقم اب سرتسا یلغش : نیا شزومآ اه یم دنناوت هب شناد نازومآ کمک دننک ات اب

یبایزرا بسانم زا دادیور

،اه دنناوتب رد طیارش یناور

،بسانم هب راک دوخ همادا دنهد و یراگزاس دوخ

ار ظفح دننک

عبانم

-

،یرکش

؛دیما

،رویدک

؛نیورپ

،دازرف یلو

؛للها روشناد

،روپ

؛هرهز

،یدرجتسد اضر

و

،یزییاپ میرم ( 1311 .) یسررب راتخاس یلماع هخسن یاه

،هس

هن و 10 یلاؤس سایقم یتسیزهب یتخانشناور فیر

رد نایوجشناد . یکشزپناور و

یسانشناور ینیلاب ناریا ( هشیدنا و راتفر )

، لاس

،مهدراهچ هرامش 1

، 101 - 191 .

-

؛ارهز ،میب ریش و روصنم ،ینادوس

عیفش یدابآ ( هلادبع ، 1311 یشخبرثا .) شزومآ

تراهم یاه تیریدم سرتسا رب شیازفا تملاس ناور

هشیدنا .نایوجشناد و

راتفر رد یسانشناور ،ینیلاب 1 .

-

؛دازکین ،یربنق سمش و یبتجم ،یبیبح

،ینیدلا ( یولس 1301 یشخبرثا .) تیریدم

سرتسا هب هویش یتخانش - یراتفر رب یاقترا یتسیزهب

ناور

،یتخانش یفطاع و یعامتجا نایوجشناد یاراد ساسحا همانلصف .تبرغ یسانشناور

،ینیلاب 9 ، 1 ، –90 01 .

- Harkness, K, L., & Luther, J. (2001). Clinical risk factors for the generation of life events in major depression. Journal of Abnormal Psychology, 110(4), 564- 572.

- Ryff, C.D. (1995).Psychological well-being in adult life, Current Directions in Psychological Science, 4, 99-10.

- Ryff, C. D., & Singer, B. H. (1998). The contours of positive human health. Psychological Inquiry, 9, 1–28.

- Scherer, s., Alder, J., Gaab, J., Berger, T., Ihde, K., & Urech, C. (2016). Patient satisfaction and psychological well-being after internet-based cognitive behavioral stress management (IB-CBSM) for women with preterm labor: A randomized controlled. Journal of Psychosomatic Research, 80, 37-43.

- White, C. L., Kashima, K., Bray, G. A., & York, D. A. (2000). Effect of a serotonin 1- A agonist on food intake of Osborne- Mendel and S5B/ PI rats. Physiology Behavior, 68 (5), 715- 722.