ﻄﺑار ﺶﺠﻨﺳ ﺔ
ﻪﻜﺒﺷ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﻞﻴﺑدرا ﺮﻬﺷ رد نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ
يﺮﻴﻔﺳ ﻪﺠﻳﺪﺧ
*
ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﻦﺳﻮﺳ ،1
ﺎﺟﺎﺑاﺪﻣاد ﻲﻧاﺮﻗ ﻼﻴﻟ ،2 3
هﺪﻴﻜﭼ
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ﺔ
ﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺔ
ﻪﻜﺒﺷ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﺖـﺳا .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ
، ﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺔ
زاﺪﻧا ة ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ و ﻪﻜﺒﺷ
ﻲﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺰﻴﻧ نﺎﻧز دﻮﺷ
. ﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﺪﻣ زا ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻳﺮﻈﻧ ،ﻲﻋ
ﺔ ﻢﻴـﻛرود ﻲﻣﻮﻧآ ،
و
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻜﺒﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ هﺎﮔﺪﻳد .
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ شور ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا .
ﻌﻣﺎﺟ ﺔ
ﻞﻏﺎﺷ ِﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ار يرﺎﻣآ )
20 ـ 55 ﻪﻟﺎﺳ ( لﺎﺳ رد ﻞﻴﺑدرا ﺮﻬﺷ 1390
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪـﻨﻫد
. ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢـﺠﺣ 356
ﺮـﻔﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ
بﺎﺨﺘﻧا يا ﺷ
ﺪ . يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ 70
0/
و ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ﺮـﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ 79
0/
ياﺮـﺑ
نﺎﺸﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﻫد
ة
ِﻲﻳﺎﻳﺎﭘ يرﻮـﺻ رﺎـﺒﺘﻋا زا ﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦـﻳا و هدﻮـﺑ ﺎﻫراﺰﺑا ﻦﻳا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ )
ﺮـﻈﻧ
ﺳا ﺘ دﺎ نا ( رادرﻮﺧﺮﺑ ﺪﻧ .
ناﺰـﻴﻣ و ﻻﺎـﺑ ﺪﺣ رد نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖـﻳﺎﻤﺣ
ﻪﻜﺒﺷ زا ﻲﺘﻓﺎﻳرد ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﺪـﺣ رد ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﺖـﺳا .
ﻪﻜﺒـﺷ ﻦﻴـﺑ رد ،ﺮـﺴﻤﻫ زا ﺪـﻌﺑ
ﻜﺒـﺷ ،ﻲﻤـﺳرﺮﻴﻏ يﺎـﻫ ﺔ
ﻜﺒﺷ و ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا و يراﺰﺑا ﺖﻳﺎﻤﺣ رد رﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ رد يﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ﺔ
ﻲﮕﻳﺎـﺴﻤﻫ
ﻪﺘﺷاد ار ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺪﻧا
. ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻪـﺑ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺔـﻟﺰﻨﻣ
ﺮـﻴﻐﺘﻣ
زاﺪﻧا ﻂﺑاور ﻦﻴﺑ رد ﻂﺳاو ة
ﻲﻣ ﻞﻤﻋ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ و ﻪﻜﺒﺷ ﺪﻨﻛ
. نﺎـﺸﻧ ﺰـﻴﻧ نﻮﻴـﺳﺮﮔر ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻲﻣ زاﺪﻧا ،ﻦﺳ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ة
سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ،ﻪﻜﺒﺷ
، ﻪﻜﺒﺷ ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﺮـﺑ راﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ا
ﺪﻧ .
ﻴﻠﻛ اوﺪ ژ نﺎﮔ
ﻪﻜﺒﺷ ،ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ يﺎﻫ
ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺎﻴﺑ و ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺎﻧز ﺶﻘﻧ
، ﻪﺑ
زاﺪـﻧا ﻪـﺑ ،رﻮـﺸﻛ ﻚـﻳ ﺖـﻴﻌﻤﺟ زا ﻲـﻤﻴﻧ ناﻮﻨﻋ ة
ـﺳد رد ،نادﺮـﻣ ﻲﺑﺎﻴﺘ
ﻪـﺑ
.1 اﺮﻫﺰﻟا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا m_safiri@yahoo.com
2 . رﺎﻴﺸﻧاد اﺮﻫﺰﻟا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ sbastani@alzahra.ac.ir
.3 اﺮﻫﺰﻟا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ يﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ l.ghorani@yahoo.com
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
26 / 6 / 1392 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 9 / 9 / 1392
هﺮﻬﺑ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﻴﻤﻫا زا ﻲﻠﻣ يرو ]
9 ص ، 2 [ . ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻠﻛ
، ﻲﻣ ﻲﻧﺎـﺴﻧا يوﺮـﻴﻧ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻢﻬﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ هﺮﻬﺑ رد ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﻌﺳﻮﺗ و يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﻨﻴﻬﺑ يرادﺮﺑ ﺔ
هدﻮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ نآ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،ﺎﻫ
ياﺮﺑ گرﺰﺑ يا ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد
ﻪـﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ فاﺪـﻫا ﻪﺑ
ﻲـﻣ رﺎﻤـﺷ دور
.
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﺘﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ،درادﺮﺑ مﺪﻗ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺮﻴﺴﻣ رد دراد ﺪﺼﻗ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻳ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﺪـﻧاﻮ
ﺶﻳﻮﺧ ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ
، دﺮﻣ و نز زا ﻢﻋا
، ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﺴﺣا ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ]
3 ص ، 1 [.
ﻲﻣ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ رد ﻲﻠﻣ شﻼﺗ رد نﺎﻧز ﻢﻬﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ يرﺎﻴﺴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻧﻮـﺷ
. ﻦـﻳا زا ﻲـﻜﻳ
نآ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ،ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳﺎﻫ
. ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
و نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻳارﺎﻛ و ﻲﻣ ﻲﻫدزﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻛ رد
ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ رد ﻢـﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﺰﻴﻧ و دﻮﺷ
ﺖﻳﺎﺿر سﺎﺴﺣا ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و هﺪﺷ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻠﻐﺷ ]
9 ص ، 2 [ ﻲﻧﺎﻤـﺴﺟ و ﻲـﻧاور ﺖﻣﻼـﺳ و ]
13 ،
ص 105 [ ﻲﻣ دﺮﻓ ددﺮﮔ . ﻪﺘﻜﻧ نﺎـﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا دﺮﻛ ﻪﺟﻮﺗ ناﺪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛ يا
ﻪﺒﻨﺟ زا ﻲﺧﺮﺑ و ،ناﺪﻧزﺮﻓ ﻂﺑاور ،دﺮﻣ و نز ﻂﺑاور زا ﻢﻋا ﻲﮕﻧﺎﺧ تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ رد ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫ
ﻲﻣ دﺎﺠﻳا نز دﻮﺧ ﺪﻨﻛ
. ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ نﺎﻧز ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﻧﺎﺧ زا جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
رد ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
گرﺰـﺑ و هداﻮﻧﺎﺧ ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ شﻼﺗ ﻲﻨﻌﻳ ،رﺎﻛ ﺎﺑ نﺎﻧز ﺔﻳﻮﺳود ﺔﻄﺑار ،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا
ﻪـﭽﺑ ندﺮـﻛ و ﺎـﻫ
ﻒﻋﺎﻀﻣ ﺚﻋﺎﺑ ،ﻪﻧﺎﺧ زا نوﺮﻴﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ شود ﺮـﺑ ار ﻲﻨﻴﮕﻨـﺳ رﺎـﺑ و هﺪﺷ نﺎﺸﻔﻳﺎﻇو نﺪﺷ
نآ ﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑ و دراﺬﮔ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ﺰـﻴﻧ و يﺮﺴﻤﻫ و يردﺎﻣ ﻒﻳﺎﻇو رد ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺷ ] 4 ص ، 7 [ . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد و سﺮﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻲﻠﻐـﺷ ﻲﺘﻳﺎـﺿرﺎﻧ ﻪـﻛ ﺪﻨﻫد
ﻲﮕﺘﺴﺧ ] 13 ص ، 105 [ يرﺎﻤﻴﺑ و ،رﺎﻛ كﺮﺗ ،ﻲﻳارﺎﻛ ﺶﻫﺎﻛ ،ﺖﺒﻴﻏ ، ﻲﻧﺎﻤـﺴﺟ و ﻲـﻧاور يﺎـﻫ
] 7 ،
ص 79 [ ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ .
ﻪﺑ
،ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ زا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
ﻪﺳ ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﺪﻌﺑ :
1 . يدﺮﻓ ﺪﻌﺑ :
ﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻊﻗاو رد ﻪﻛ ﻪـﻔﻴﻇو مﺎـﺠﻧا ﻦـﺴﺣ رد ار نﺎـﻨﻛرﺎﻛ رﺎﺘﻓر رد ﻲ
) رﺎﻛ ( ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﻨﻛ
؛
2 . ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻌﺑ :
ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رد
دراد هرﺎﺷا
؛
3 . ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻌﺑ :
ﻲـﻣ ﻲﮔﺪـﻧز زا ﻲـﻠﻛ ﺖﻳﺎﺿر رد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻪﻛ يﺮﻴﺛﺄﺗ دراﺬـﮔ
. ﺖﻳﺎـﺿر
هﺪﻳﺪﭘ ﻲﻠﻐﺷ ﻲﻣ ﺮﺗاﺮﻓ نﺎﻣزﺎﺳ زﺮﻣ زا ﻪﻛ ﺖﺳا يا
ﺛآ و دور جرﺎـﺧ و دﺮﻓ ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻲﮔﺪﻧز رد نآ رﺎ
ﺎﺳ زا ز ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺰﻴﻧ نﺎﻣ دﻮﺷ
. ﺖﺳا راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻞﻛ ﺮﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ،ﻊﻗاورد ]
5 ص ، 2 [.
ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
، نﺎﺴﻧا ﻪﻛ ﻢﻴﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻳﺎﺑ ﺖﺳا يدﻮﺟﻮﻣ
ذ يو يﺎـﻘﺑ ﻪـﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ًﺎﺗا
نﺎﺴﻧا ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻲﮔﺪﻧز وﺮﮔ رد ﺎﻫ
ﺖﺳ . ﺮﻈﻨﻣ ﻦﻳا زا
، ﻪﻜﺒﺷ نورد رد داﺮﻓا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂـﺑاور زا ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻨﺘـﺴﻫ يروﺮـﺿ نوﺮـﻴﺑ يﺎـﻴﻧد ﺎـﺑ نﺎـﺸﻣﺎﻏدا و ﺎـﻘﺑ ياﺮـﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
] 19 [.
حﻼﻄـﺻا
» ﻪﻜﺒﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ «
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻪﻃﺎﺣا ار داﺮﻓا ﻪﻛ دراد هرﺎﺷا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور زا ﻲﺘﻓﺎﺑ ﻪﺑ ]
23 ،
ص 330 ؛ 24 ص ، 442 [ . ﻪﻜﺒﺷ ﻦﻳا ﻲـﮔﮋﻳو ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﺮﻛرﺎﻛ و ﺎـﻫ ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫد
ﺪـﻧراد زا ﻲـﻜﻳ ﻪـﻛ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ،نآ ﻢﻬﻣ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺖﺳا
] 30 ص ، 4 [
، نﺎﺴﻧا اﺮﻳز ﺖـﻳﺎﻤﺣ و ﻚـﻤﻛ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﺎﻫ
ناﺮﮕﻳد ﻧا يداﺮﻓا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ و ﻲﺷﻮﺧ نارود رد ﻲﺘﺣ و ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺨﺳ و راﻮﺷد ﻞﺣاﺮﻣ رد و ﺪ
ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳﺎﻤﺣ يو زا و هدﺮﻛ ﻲﻫاﺮﻤﻫ ار وا ﻪﻛ ﺪﻧراد ]
11 ص ، 70 [.
ﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎـﻳ ﺖﻳﺎﺿر ،ﻦﻳا ﺎﻧ
ﺘﻳﺎـﺿر ﻲ
نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ
، ﻪﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ ﺎﻳ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
، ﻪﻜﺒـﺷ و ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ
نآ طﺎﺒﺗرا رد ﺎﻫ ﻧا
ﻲﻣ اﺪﻴﭘ مﻮﻬﻔﻣ و ﺎﻨﻌﻣ ﺪ ﺪﻨﻛ
] 19 ، 22 ، 26 [.
ﻦﻳﺪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ
، ﻌﻟﺎﻄﻣ ،عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺔ
ﻪـﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ياﺮـﺑ شﻼـﺗ رد ﺮـﺿﺎﺣ
ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﺮﻳز ﻲﺳﺎﺳا ﺖﺳا
:
1 . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻧز ﻦﻴﺑ رد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺗ
ﻪﭼ ﺪﺣ
؟ﺖﺳا
2 . ﻪﻜﺒﺷ ﺖﻳﺎﻤﺣ
؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻞﻴﺑدرا ﺮﻬﺷ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻧز ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ
3 . ﻪﻜﺒﺷ ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ﺖﻳﺎـﺿر ناﺰـﻴﻣ ﺮـﺑ يﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻪـﭼ ﻞﻏﺎـﺷ ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ
؟دراد نﺎﻧآ ﻲﻠﻐﺷ
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد
، ﻪﺑ ﻣ ﻘﻘﺤﻣ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻈﻨ ﺎ
زﻮـﺣ رد ﻪـﻛ ﻲﻧ ة
ﺖـﻳﺎﻤﺣ و ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺻﻼﺧ ﺮﻛذ ﻪﺑ ،ﺪﻧا
ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻦﻳا زا يا ﻲﻣ ﺎﻫ
ﻢﻳزادﺮﭘ .
نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﮕﺴﻋ )
1388 ( ﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ رد ﺔ
ﻲﮔﮋﻳو ﺖـﻳﺎﻤﺣ و ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ نز نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺖـﺴﻳود
ﺮﻬـﺷ رد نز ﻢـﻠﻌﻣ
زاﻮﻫا ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﺖﺳد
ﻣ ﻦﻴﺑ ،هﺪﻣآ ﺆ
ﻪﻔﻟ
نوﺮـﺑ ،ﻲـﻌﻤﺟ ناﺪـﺟو يﺎﻫ
ﻖـﻓاﻮﺗ ،ﻲـﻳاﺮﮔ
، و
ﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺔ
ﻦﻴﺑ ﺎﻣا ،دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪـﻔﻟﺆﻣ
اور يﺎـﻫ ن و يداﮋـﻧ
دراﺪﻧ دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﺔﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ ندﻮﺑزﺎﺑ .
ﻲﻠﻴﻛوﺮﻴﻣ )
1380 ( يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺮﺛﺆـﻣ
ﺖﻳﺎـﺿر ﺮـﺑ
نز ناﺮﮔرﺎﻛ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ
. ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺪﺼﻧﺎﭘ
ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ود رد ﻞﻏﺎﺷ نﺎﻧز زا ﺮﻔﻧ
نﻼﻴﮔ و ﺖﺳا . ﻪﺘﻓﺎﻳ اد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻧد
تﻼﻴـﺼﺤﺗ ،ﻦﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ يا
،
دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ ﻞﻫﺄﺗ ﺖﻴﻌﺿو و
؛ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻲﻨﻌﻳ
ﻲﻣ هدوﺰﻓا دﻮﺷ
، ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا دﺮﻓ تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ ﻪﭼﺮﻫ ﻲﻟو ﺶﻫﺎـﻛ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ناﺰﻴﻣ ،ﺪﺑﺎﻳ
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . ﻦﻴﺑ رد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﻼﻫﺄﺘﻣ
ﻻﺎﺑ دﺮﺠﻣ زا ﺮﺗ ا
ﺖﺳا هدﻮﺑ ن .
ناﺮﮔرﺎـﻛ رﺎـﻛ عﻮـﻧ
نآ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر رد ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﺮﺛﺆﻣ ﺖـﺳا . ﻦﻳﺪـﺑ ﻦﻴـﺑ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻛ ﻪـﻧﻮﮔ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﮔﺪﻨﻓﺎﺑ و ﻲﮔﺪﻨﺴﻳر هوﺮﮔ رد ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺎﻫرﺎﻛرﻮﺗاﺮﭘا .
ناﺮﻤﻳا ،ﺪﻤﺣا ﻚﻴﻟﺎﻣ
، ﻲﻠﻋ و ) 2011 ( ﻄﺑار نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ رد ﺔ
ﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻲ
ﻄﺑار ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺔ
رﺎﻛ هداﻮﻧﺎﺧ لدﺎﻌﺗ ﺎﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻞﻏﺎﺷ نﺎﻧز ﻦﻴﺑ رد1
ﺪـﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار .
ﻢـﺠﺣ
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ 315
نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻞﻏﺎﺷ نﺎﻧز زا ﺮﻔﻧ ﻲﺘﻟود و ﻲﺻﻮﺼﺧ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻫد
ﻄﺑار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﻛ ﺔ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ
، لدﺎـﻌﺗ و ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻴﺑ ﺎﻣا
ﻄﺑار رﺎﻛ هداﻮﻧﺎﺧ ﺔ
ﺪﺸﻧ هﺪﻳد يرادﺎﻨﻌﻣ .
1.workfamilybalance
ﻞﺋﺎﻓار ) 2005 ( ﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺔ
ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر و رﺎﻛ ﻞﺤﻣ زا هﺪﺷ
رد ﺖـﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻳاوﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻴﺑ .
ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢـﺠﺣ 206
ﺮـﻔﻧ ﺖـﺳا . ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺑ ﻪ ﺖﺳد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ
ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﻪـﻛ ﺪﻨﻫد
ـﻄﺑار نﺎﺘـﺳﺮﭘﺮﺳ و نارﺎـﻜﻤﻫ زا ﻲﺘﻓﺎـﻳرد ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺔ
دراد داﺮﻓا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ .
ﻦﻴﺗرﺎﻣ و مرﺎﭼود )
2000 ( ﺪـﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ نارﺎﻜﻤﻫ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ دﺪﺻرد
ﺪـﻧﺪﻣآﺮﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نارﺎﻜﻤﻫ يراﺰﺑا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﻴﺛﺄﺗ و ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺮﺑ .
هداد ﻦـﻳا يﺎـﻫ
ﺮﻈﻧ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻨﻣرﺎﻛ ﻲﻠﻣ ﻲﺠﻨﺳ
،1
لﺎﺳ رد ﻪﻛ 1997
رد ا دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻜﻳﺮﻣ
، ﺑ ﻪ هﺪـﻣآ ﺖﺳد
ﺖﺳا . ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ 2505
مﺎﻤﺗ ﺪﻨﻣرﺎﻛ ﺖﻗو
ﺖﺳا . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ود ﺮـﻫ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﺪﻧراد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ يراﺰﺑا و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ .
زﻮﺣ رد ة ﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻧاواﺮﻓ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ داﺮﻓا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر هﺪ
، ﻨﻴﻣز رد ﺎﻣا ﺔ
ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا
ﻪﻜﺒﺷ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ يدﺎﻳز تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ .
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺖﻤﺴﻗ رد ﺔ
ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ،ﻲﺑﺮﺠﺗ
ﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺔ
ﻪﻜﺒﺷ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻦﻴﺑ داﺮـﻓا ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر و ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا .
ـﺷ ﺖﻳﺎـﺿر ﺮـﺑ يﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ،تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪـﻠﻤﺟ زا داﺮـﻓا ﻲﻠﻐ
نﺎﻧز ﺖﺳا . ﻪﺑ يراﺰﺑا و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﺔﻟﺰﻨﻣ
رد ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﻳﺎﻤﺣ عاﻮـﻧا
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ رﺎﻛ ﻞﺤﻣ زا ﻲﺘﻓﺎﻳرد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺑ و .
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا
ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺚﺤﺒﻣ ﺎﺗ دراد ﺪﺼﻗ
، ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﻪﺳ
يراﺰـﺑا ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ عﻮﻧ
، و ﻲﺗﺎـﻋﻼﻃا
ﻪﻜﺒـﺷ يﻮـﺳ زا و هدﻮﺑ ﻲﻤـﺳرﺮﻴﻏ يﺎـﻫ
)
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻞـﺧاد :
نﺎﻣزﺎـﺳ زا نوﺮـﻴﺑ و رﺎـﻜﻤﻫ :
،ﺮـﺴﻤﻫ
ﺖﺳود ،ﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ
، ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ و (
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد دﻮﺷ
، ﺮﻬـﺷ رد ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد
ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﻴﺑدرا ﺪﻨﻛ
.
يﺮﻈﻧ تﺎﻈﺣﻼﻣ
ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد
، ﻨﻴﻣز رد ﻲﺜﺣﺎﺒﻣ اﺪﺘﺑا ﺔ
ﺘﺴﺑاو و ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺔ
ﻪﺋارا ﻖﻴﻘﺤﺗ هﺪﺷ
ﺎـﺑ ﺲﭙﺳ و
يرﻮﺌﺗ و ،ﻲﺸﻫوﮋﭘ تﺎﻴﺑدا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻄﺑار ﺮﻛذ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺔ ﻲﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا دﻮﺷ
.
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
ﻪﻤﻫ ﺖﻛﺮﺷ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﻟﺎﺳ نﺎﻣزﺎﺳ و ﺎﻫ
نﺎـﺸﻠﻐﺷ ﻪـﺑ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ شﺮـﮕﻧ و سﺎﺴﺣا صﻮﺼﺧرد ﺎﻫ
ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
ﻨﻫد ﺪ . ـﻬﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻢ
ﻦـﻳا رد ﻖـﻴﻘﺤﺗ
ﻪﻨﻴﻣز ﺖﺳا . ﺐﺣﺎﺻ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻲـﻣ ﻲﺘﺒﺜﻣ و ﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﺖﻟﺎﺣ ار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺮﻈﻧ
ﺪـﻨﻧاد
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﻳ ﻲﻠﻐﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا زا ﻪﻛ ﻲﻣ ﻲﺷﺎﻧ دﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ يﺎﻫ
دﻮـﺷ ] 6 ص ، 50 ؛ 26 ص ، 45 [ . ﻒﻳرﺎـﻌﺗ زا
1. NationalEmployeeSurvey
ﻲﻣﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻒﻠﺘﺨﻣ شﺮﮕﻧ و تﺎﺳﺎﺴﺣا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ﺪﻳآ
ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﺒﺜﻣ يﺎﻫ
دراد ﺶﻠﻐﺷ ﻪﺑ ﺺﺨﺷ ]
10 ص ، 76 [ . كﺎﭘﺎﻫ ﺮﻈﻧ زا )
1935 ( ﻲﻣﻮـﻬﻔﻣ ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎﺿر و هﺪـﻴﭽﻴﭘ
ﻲﻧاور ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﻌﺑﺪﻨﭼ
، دراد طﺎﺒﺗرا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ]
5 ص ، 2 [.
ﺖﻴﻤﺳا و لاﺪﻨﻛ )
1996 ( ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ياﺮﺑ ﺞﻨﭘ
ﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ار دﺮﻓ ﺖﻳﺎﺿر و هدﺮﻛ ﺮﻛذ ﺪﻌ
نآ ﺎﺑ ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ
. ﻦﻳا دﺎﻌﺑا
، ﻢﻬﻣ ﻪﻛ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳﺮﺗ رد ار ﻞﻐﺷ ﻚﻳ يﺎﻫ
ﻪـﻜﻨﻳا ﺔـﻨﻴﻣز ـﻛ
ماﺪ
ﺶﻨﻛاو داﺮﻓا ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ
ﺮﺛﺆﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻧراد نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ي ترﺎﺒﻋ ،ﺪﻨﻫد
ا زا ﺪﻧ :
1 . رﺎﻛ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻲﮔﮋﻳو و تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﻨﻌﻳ:
ﻪـﻛ دراد دﻮـﺟو دﺮـﻓ ﻲﻠﻐـﺷ ﻒﻳﺎـﻇو رد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ترﺎﺒﻋ ا زا ﺪﻧ : ﻞﻐﺷ ياﻮﺘﺤﻣ و ﻞﻐﺷ ﺢﻄﺳ .
ـ ﻞﻐﺷ ﺢﻄﺳ :
ﻲﻜﻳ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳﺮﺗراﺪﻳﺎﭘ زا ﺖﻳﺎﺿر ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻞﻐﺷ ﺢﻄﺳ ﻪﭼﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺎﻫ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﻐﺷ .
ﻪﺑ
،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ سﺎﺳاﺮﺑ
ﻳﺮﻈﻧ ﺔ ﻊﺟﺮﻣ هوﺮﮔ
، يور عﺎﻤﺘﺟا ﻢﻫ
ﻲﻀﻌﺑ ياﺮﺑ ﻪﺘﻓر
ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ يﺮﺘﺸﻴﺑ شزرا ،ﺮﮕﻳد ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﻞﻏﺎﺸﻣ زا .
ﻲﻧﺎﺴﻛ نﺎﺴﻜﻳ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻞﻳﺎﻣ ﻪﻛ ا زﺎﻴﻧ يﺎﺿرا ﺎﺑ ﺪﻧ رد دﺎـﻳز لﺎـﻤﺘﺣا ﻪـﺑ ،ﺪـﻨﻨﻛ ﻢﻫاﺮـﻓ ار ﻲﻠﻐـﺷ ﺖﻳﺎﺿر تﺎﺒﺟﻮﻣ نﺎﺸﻳﺎﻫ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺢﻄﺳ ﻞﻏﺎﺸﻣ رد ﺎﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ رﺎﻛ ﻦﻳا ﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﻞﻏﺎﺸﻣ ]
8 ص ، 66 [.
ـ ﻞﻐﺷ ياﻮﺘﺤﻣ :
ﻢﻬﻣ زا ﻪﺒﻨﺟ ﻦﻳﺮﺗ رﺎﻛ يﺎﻫ
، شور و رﺎـﻛ عﻮـﻨﺗ ،دراد ﺮﺛا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ ﻪﻛ
رﺎﻛ ﺮﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺳا
.
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻲﻣ ﺢﻴﺟﺮﺗ ار ﻲﻠﻏﺎﺸﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺸﻟﺎﭼ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
نداد
ﻪﺑ ﺎﻳ دراﺪﻧ زﺎﻴﻧ ﺮﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻏﺎﺸﻣ ﺪـﻧراﺪﻧ ﻲﻠﻳﺎﻤﺗ ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا ار رﺎﻛ نآ زور ﺮﻫ يراﺮﻜﺗ رﻮﻃ
] 2 ،
8 [ . ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻻﺎﺑ عﻮﻨﺗ ﺎﺑ ﻞﻏﺎﺸﻣ و سﺮﺘـﺳا سﺎﺴﺣا ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ و ﻲﻧاور ﺮﻈﻧ زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻨﻛ ﺪﻨ . ﺪﺣ رد نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻏﺎﺸﻣ مﺎﺠﻧا رد رﺎﻴﺘﺧا ﻲﻄﺳﻮﺘﻣ
نداد ﻲـﻣ نﺎﺷرﺎﻛ ،ﺪـﻫد
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ياﺮﺑ ار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ دروآ
. ،ﺶـﻘﻧ مﺎـﻬﺑا ،رﺎـﻛ تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ ﺮﮕﻳد زا
ﻲﻠﻐﺷ ﻲﻨﻤﻳا
،
ﺎﻣﺮﮔ و رﻮـﻧ ﺪـﻨﻧﺎﻣ رﺎـﻛ يدﺎﻣ ﻂﻳاﺮﺷ و ﺖـﺳ
. و نﻮـﺴﻧﺎﺟ ،ﺶـﻘﻧ مﺎـﻬﺑا ﻒـﻳﺮﻌﺗ رد
هدروآ نﻮﺴﻧﻮﻴﺘﺳا ورﺎﻧ تﺎﻌﻗﻮﺗ و ﻒﻳﺎﻇو ،ﺶﻘﻧ مﺎﻬﺑا ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺖـﺳا ﻲﻠﻐـﺷ ﻦﺷ ]
8 ص ، 46 [ . ﻞـﭽﻴﻣ
ﻄﺑار ﺔ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ار ﺖﻳﺎﺿر و ﺶﻘﻧ مﺎﻬﺑا ﺪﻫد
.
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖـﺳا ﺪـﻘﺘﻌﻣ وا ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ يﺎـﻫ
ﻄﺑار ﺔ ﻪﻄﺑار ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﺶﻘﻧ مﺎﻬﺑا ﺖﺳا ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻴﺑ ﻲﻔﻨﻣ يا
؛ مﺎـﻬﺑا ﺶﻫﺎـﻛ ﻲـﻨﻌﻳ
ﻲﻣ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺷ
] 5 ص ، 23 [.
2 . دﺰﻤﺘﺳد ﺎﻣ تﺮﺟا راﺪﻘﻣ :
مﺎـﺠﻧا يازا رد دﺮـﻓ ﻪـﻛ ﻲﻟ نداد
ﻲـﻣ ﺖـﻓﺎﻳرد رﺎـﻛ ﺪـﻨﻛ
. ناﺰـﻴﻣ
ﻢﻬﻣ دﺰﻤﺘﺳد ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻦﻳﺮﺗ
ﺪﻨﻨﻛ ة ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺖﺳا
ﺎـﺿرا رد ﻲـﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ اﺮﻳز ، ي
دﺮـﻓ يﺎـﻫزﺎﻴﻧ
ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﻨﻛ ﺪ .
3 . ﺎﻘﺗرا ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻠﺴﻠﺳ رد ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﺑ :
دراد هرﺎـﺷا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺐﺗاﺮﻣ .
ًﻻﻮـﻤﻌﻣ ﻲﻠﻏﺎـﺸﻣ
ﻢﻫاﺮـﻓ ار يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺪـﻣآرد و يدازآ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ياﺮـﺑ ،ﺪﻧراد راﺮﻗ يﺮﺗﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻪﻛ ﻲﻣ نآ ياﺮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧروآ دراد يﺮﺘﺸﻴﺑ شزرا ﺎﻫ
] 2 [.
4 . ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ و ترﺎﻈﻧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ:
ﺪـﺣاو ﺲﻴﺋر ﺮﮔا ﻪﻛ ﺪﻫد )
نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﺮـﻈﻧ زا (
ﻫد شادﺎﭘ بﻮﺧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻴﻤﺻ و ﺪ
...
ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ]
8 [.
5 . نارﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﺟرد:
ﻲﻣﺎـﺣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺪـﻌﺑ زا و ﻲـﻨﻓ ظﺎﺤﻟ زا ﻲﻠﻐﺷ نارﺎﻜﻤﻫ ﻪﻛ يا
ﺪﻧدﺮﻓ ] 2 [.
ﻜﺒﺷ ﺔ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻠﺌﺴﻣ ﺔ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﺣاو و ﺖﺳا ﻂﺑاور ،ﻪﻜﺒﺷ هﺎﮔﺪﻳد رد ﻲﻠﺻا ﺪـﻨﻫد
ة
ﻪﻜﺒـﺷ ،ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺖﺧﺎـﺳ يﺎـﻫ
ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ا ﺪﻧ . ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺧﺎﺳ
، ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ و ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻀﻋا زا ،ﻪﻜﺒﺷ ﻚﻳ ﺎﻫﺪـﻧﻮﻴﭘ زا يا
، ﻪـﻛ
ناﺮﮕﺸﻨﻛ ،داﺮﻓا
، هﺮﮔ ﺎﻳ ﻲﻣ ﻞﺼﺘﻣ ﻢﻫ ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﺪﻨﻛ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ، .
ﻄﻘﻧ ﺔ ﻪﻜﺒﺷ هﺎﮔﺪﻳد ﺰﻛﺮﻤﺗ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا
ﻲﮔﮋﻳو و ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ و ﻪﺟﻮﺗ يﺎﺟ يدﺮﻓ يﺎﻫ
نﺎﺷ
، ﻪﺑ ،ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺪﺣاو ناﻮﻨﻋ
ناﺮﮕﺸﻨﻛ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺑ دراد ﻪﺟﻮﺗ
. ﻪـﺳ رد ار ﻪﻜﺒـﺷ تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ نﺎـﻘﻘﺤﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ
ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻌﺑ هدﺮﻛ يﺪﻨﺑ
ﺪﻧا : زاﺪـﻧا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺘﺧﺎﺳ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ة
ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻲﻠﻣﺎـﻌﺗ تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ ،ﻪﻜﺒـﺷ
سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ
، ﻲﻣ نآ عاﻮﻧا نﺎﻴﻣ رد ﻪﻛ يدﺮﻛرﺎﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ و هرﺎـﺷا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺮﻛ د ] 1 ص ، 8 - 67 [ . زاﺪﻧا ة ﻢﻬﻣ ﻪﻜﺒﺷ ﺎﺳ رﺎﻴﻌﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻜﺒﺷ يرﺎﺘﺧ ﺔ
ﺺﺨﺷ اﺮﻳز ،ﺖﺳا ﺺﺧﺎﺷ
يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻜﺒﺷ رد ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻳ ﻲﻌﻗاو ﻂﺑاور ﻞﻛ زا ﺖﺒﺴﻧ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ دﻮـﺷ
. زاﺪـﻧا ة ﻪﻜﺒـﺷ
نآ ﺎﺑ دﺮﻓ ﻪﻛ ﺖﺳا يداﺮﻓا ﻞﻛ داﺪﻌﺗ ﺖـﺳا طﺎﺒﺗرا رد ﺎﻫ
.
ﻪﻜﺒـﺷ ،ﻪﻜﺒـﺷ ناﺮـﮕﻠﻴﻠﺤﺗ ﺮـﻈﻧ زا يﺎـﻫ
گرﺰﺑ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺗ ﻲـﻣ ﻢﻫاﺮﻓ يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ
ياﺮـﺑ ﻪﻠﺌـﺴﻣ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺪـﻨﻨﻛ
ﻲـﻣ قاﺪـﺼﻣ نﺎـﻧز ﺪـﺑﺎﻳ
.
ﺎﺑ ﻦﻳا لﺎﺣ
، ﻪﻜﺒﺷ ﻪﭼﺮﮔا گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺮﺗ ،ﺪـﻨﻨﻛ ﻢﻫاﺮـﻓ ﺎﻀﻋا ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻣا
نآ
ﺖﻳﺎـﺿر ﻪـﺸﻴﻤﻫ ﺎﻫ ﺪـﺷﺎﺒﻧ ﺶـﺨﺑ
] 12 ،
ص 66 [ . ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻲﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﻄﺑار ندﻮﺑ
ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ سﺎـﻤﺗ ﻪـﭼ
ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻪﻄﺑار ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳا ﺮﺗ
. شزرا رﺮﻜﻣ سﺎﻤﺗ ﻲـﻣ ﺖﻳﻮﻘﺗ ار كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
ﻲﻫﺎـﮔآ ،ﺪـﻨﻛ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﺒﻧﺎﺟود
ﻲـﻣ ﻖﻳﻮـﺸﺗ ار ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ تﻻدﺎـﺒﻣ ،ﺪﻫد ﺪـﻨﻛ
، نﺪﻧﺎـﺳر و
ﻲﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ار ﻚﻤﻛ ﺪﻨﻛ
] 12 ص ، 75 [.
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻫد زا
ﺔ 1980 راﺮـﻗ ﻪﻜﺒـﺷ ناﺮـﮕﻠﻴﻠﺤﺗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ .
زا ﻲـﻜﻳ ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻀﻋا ﻦﻴﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ كراﺪﺗ دﺮﻛرﺎﻛ
يﺎـﻫ
ﻪﻜﺒـﺷ ﻢـﻬﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا
. رد هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ةرﺎﺑ
ناﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ )
رود
ﻚﻳدﺰﻧ و ( نﺎﮕﻳﺎﺴﻤﻫ ،نﺎﺘﺳود ،
، ﻲﻤﻬﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺘﺴﻫ
ﺪﻨ ﻲﻣ ﻪﻛ ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ ترﻮـﺻ رد ناﻮﺗ
نآ دﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺎﻫ .
ﺖـﻳﺎﻤﺣ داﺮـﻓا
ﻜﺒـﺷ يﺎـﻀﻋا زا ار ﻲﻋﻮـﻨﺘﻣ يﺎـﻫ ﺔ
ﻲـﻣ ﺖـﻓﺎﻳرد دﻮـﺧ ﺪـﻨﻨﻛ
.
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻣ ردﺎﻗ ار داﺮﻓا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ناﺮـﺤﺑ و هﺮـﻣزور تﻼﻜـﺸﻣ ﺎﺑ ﻲﻳورﺎﻳور ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ دزﺎﺳ يﺎـﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ﻲﮔﺪﻧز ]
1 ص ، 68 [ . ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺑﺎﺜﻣ
ﺔ ﺪﺘﺳوداد ﻚﻳ ،ﺮـﻈﻨﻣ ﻦﻳا زا و هدﻮﺑ
ﺖﻬﺟ ود يﺮﻴﮔ راد د : ﺖـﻓﺎﻳرد ﺖﻳﺎﻤﺣ
ﻢﻫاﺮـﻓ ﺖـﻳﺎﻤﺣ و هﺪـﺷ هﺪـﺷ
] 28 ص ، 188 [ . ﺰﻟﺎـﺑ و اررﺎـﺑ
) 1983 (
هدﺮـﻛ حﺮـﻄﻣ ار ﺖﻳﺎﻤﺣ كاردا و ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﺰﻴﻧ ﺪـﻧا
. ﻪـﺑ ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﺖـﻓﺎﻳرد
ﺖﻳﺎﻤﺣ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ
ﻮـﻈﻨﻣ و دراد هرﺎـﺷا نﺎﺘﺳود و هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﻨﻴﻋ ﻚﻤﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ يرﺎﻜﺷآ يﺎﻫ زا ر
كاردا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﺖﻳﺎﻔﻛ و ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ كاردا ،هﺪﺷ
ﺖـﺳا ] 11 ،
ص 71 [ . هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
،ًﻼﺜﻣ ؛ ﺎﻳ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﻪـﺑ مدﺮﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ قﻼﻃا ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ
ﺖـﻳدﻮﺟﻮﻣ ناﻮـﻨﻋ
لﺎـﻧﺎﻛ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺎـﻫ
ﻲﻃﺎـﺒﺗرا يﺎـﻫ ﺎـﺑ نﺎـﺷ
ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻫ ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻨﻨﻛ
] 20 [ . ﻪـﺑ ﺖﻴﻌـﺿو ﻚـﻳ زا ﺖـﻳﺎﻤﺣ ياﻮـﺘﺤﻣ ﻪـﻛ ﺎـﺠﻧآ زا
ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﮕﻳد ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻤﺗ ﺖﻳﺎﻤﺣ زا ﻲﻋاﻮﻧا ،ﺪﻨﻛ
ﻴ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هداد ﺰﻴ :
سوﺎـﻫ ﺮـﻈﻧ زا )
1981 (
ﺖﻳﺎﻤﺣ
ترﺎـﺒﻋ ﻪـﻛ دراد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ عاﻮﻧا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ا
زا ﺪـﻧ : ،يراﺰـﺑا ﺖـﻳﺎﻤﺣ ،ﻲﻔﻃﺎـﻋ ﺖـﻳﺎﻤﺣ
ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﺖﻳﺎﻤﺣ
، را ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻲﺑﺎﻳز
] 16 ص ، 874 ؛ 28 ص ، 189 [ . ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺮـﺸﻴﻓ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد يﺪﻨﺑ
ترﺎﺒﻋ هداد ﻪﺋارا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ زا
زا ﺖﺳا : ﺖﻳﺎﻤﺣ
ﻲﺘﺒﺣﺎـﺼﻣ ﺖـﻳﺎﻤﺣ ،ﻲﺗرﻮـﺸﻣ
، ﺖـﻳﺎﻤﺣ و
ﻲﻠﻤﻋ ] 17 ص ، 151 [.
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﺪﻣ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ لﺪﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﻮﻴﺷ ود ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ة
ﻲﮔﺪـﻧز زا ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ
، ـﺑ ﻪ رﻮـﻃ
مﺎﻋ
، ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و
، ﻪﺑ صﺎﺧ رﻮﻃ
، ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ اﺬﮔ در . 1 . ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﻳﺎﻤﺣ
ﻲﮔﺪﻧز زا ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا )
ﻪﺑ ﻪﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و مﺎﻋ رﻮﻃ
صﺎـﺧ رﻮـﻃ (
ﺖـﺳا . ﻦـﻳا سﺎـﺳاﺮﺑ
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ،لﺪﻣ فﺮﺻ
زا ﺮﻈﻧ ﺖﺤﺗ دﺮﻓ ﻪﻜﻨﻳا ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ ،ﻪﻧ ﺎﻳ ﺪﺷﺎﺑ سﺮﺘﺳا ﺮﻴﺛﺄﺗ
دﺮـﻓ دﻮﺷ
زا
ﻦـﻳازا و ﺪـﻨﻛ ﺰـﻴﻫﺮﭘ ﻲﻔﻨﻣ برﺎﺠﺗ ،ور
تاﺮﻴﺛﺄـﺗ
دراد داﺮـﻓا ﺖﻳﺎـﺿر ﺮـﺑ يﺪﻨﻣدﻮـﺳ
؛ 2 . ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ
، ﻪﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﻲﻣ هﺪﻴﻣﺎﻧ ﻢﻫ دﻮﺷ
، ار دﺮﻓ زا رﺎﺛآ
ﺖﻴﻌـﺿو ﻲـﻔﻨﻣ
سﺮﺘـﺳا يﺎـﻫ از
ﻲﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺪﻨﻛ
] 29 [.
ﻲﻣﻮﻧآ يرﻮﺌﺗ
ﻲـﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻢﻴﻛرود ﻲﻣﻮﻧآ يرﻮﺌﺗ ا ﻖـﻳﺮﻃ زا1
ﻆـﻔﺣ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﺎﺠـﺴﻧ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﺘﻔﮔ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻢﻴﻛرود يﺎﻫ
) 1951 (
هوﺮـﮔ رﺎـﺘﻓر و ﻲﺘﻨـﺳ و ﺖـﺑﺎﺛ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺮـﻈﻧ زا يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻫ
ﻲـﻣ ﻲﮔﺪـﻧز رد فﺪـﻫ و نﺎـﻨﻴﻤﻃا سﺎـﺴﺣا ﺶﻳﺎﻀﻋا ﻪﺑ ،ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ﺪـﻫد
. ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
،
يﺪﻴﻣاﺎﻧ و نﺎﻨﻴﻤﻃا مﺪﻋ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار داﺮﻓا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﺠﺴﻧا
، ﻲﺑ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﻈﻧ
ﺮـﺠﻨﻣ ﻲـﻤ
ﻲﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ ،ﺪﻧﻮﺷ ﺪﻨﻛ
. ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ مﻮﻬﻔﻣ ﺠﻴﺘﻧ ناﻮﻨﻋ
ﺔ و هدﻮـﺑ حﺮـﻄﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﺠﺴﻧا
هﺪﻤﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ دراد داﺮﻓا ﻲﻧاور ﺖﻟﺎﺣ ﺮﺑ يا
] 21 ص ، 9 [ . ﻦـﻤﻜﻳر و رزراﻮﺷا هدروآ2
حﻼﻄـﺻا ﻪـﻛ ﺪـﻧا
ﻊﻴﺳو مﻮﻬﻔﻣ رد ﺐﻠﻏا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲـﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺗ
و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﺎﺠـﺴﻧا ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ دﻮـﺷ
1. PsychologicalWell-being
2. Schwarzer.Ralf&Rieckman.Nina
ﻪﻜﺒﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺖﺳا
. ﻪﻜﺒﺷ نﺎﺸﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺪـﻨﻫد
ة و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﺎﺠـﺴﻧا ﻲـﻨﻴﻋ يﺎـﻨﺒﻣ
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺘﺴﻫ
ﺪﻨ . يﺪﻌﺑ مﻮﻬﻔﻣ ود
،
هزﺎـﺳ ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﻳﺎﻤﺣ و مﺎﺠـﺴﻧا ﻲﻨﻌﻳ يﺎـﻫ
ﻲﻜﻳرﻮﺌﺗ ﺘﺴﻫ ﻪﻜﺒﺷ ﻦﻳا رد داﺮﻓا يﺮﻴﮔراﺮﻗ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ و ﺪﻨ و ﺎـﻫ
سﻮـﻤﻠﻣ يﺎـﻫزﺎﻴﻧ زا يرادرﻮـﺧﺮﺑ
ﻤﻨﻫار ،ﻚﻤﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎ
، و ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد تﺎـﻋﻼﻃا ﻪﺑ
ﺪـﻧراد هرﺎـﺷا .
نآ
ـﻨﻴﻣز رد ﺎـﻫ ﺔ
مﺎﺠـﺴﻧا توﺎـﻔﺗ
هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂـﺑاور ﺖـﻴﻤﻛ و رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻪـﺑ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﺎﺠـﺴﻧا ﻪـﻛ ﺪﻧا
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
، زاﺪﻧا ﺪﻨﻧﺎﻣ ة
تﻼﻣﺎـﻌﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ و ﻪﻜﺒﺷ
، دراد هرﺎـﺷا .
ﻪـﺑ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﻳﺎﻤﺣ ،ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد
ا ﻂـﺑاور ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟ
،
كاردا ﺖـﻳﺎﻤﺣ دﻮـﺟو ﺪـﻨﻧﺎﻣ
ﻪـﺑ ﺎـﻳ هﺪـﺷ ﻲـﻌﻗاو ترﻮـﺻ
ﺖﻓﺎﻳرد هﺪﺷ
، دراد هرﺎﺷا ]
27 ص ، 6 - 185 [ . ﻢﻴﻛرود ﺪﻳد زا
، ﻪﻜﺒﺷ و ﻢﺠـﺴﻨﻣ ﺮﺘـﺸﻴﺑ گرﺰـﺑ يﺎﻫ
ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻪﻜﺒﺷ ﺎﺗ ﺪﻧﺮﺗ ﻚﭼﻮﻛ يﺎﻫ
ﺮﺗ . ﻪﺑ هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻂﺑاور ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﺚـﻋﺎﺑ گرﺰـﺑ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ
ﻢﻫاﺮﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﺠﺴﻧا ﺖﻳﻮﻘﺗ يزﺎﺳ
ﻲﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ دﻮﺷ
. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، گرﺰـﺑ ﻪﻜﺒﺷ ﻪﭼﺮﻫ ﺮـﺗ
ﺪﺷﺎﺑ
، زا و ﺪﻧراد ﺖﻳﺎﻤﺣ عﻮﻨﺘﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد داﺮﻓا ﻦﻳا
ـﺗ نﺎﻜﻣا ور ﺄ
ﻲـﺳﺮﺘﺳد و ﻦﻴﻣ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﺑ ]
12 ص ، 66 [ . ﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺔ ﺖﻳﺎﻤﺣ ،ﺮﺿﺎﺣ داﺮﻓا يﺮﻴﮔراﺮﻗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﻜﺒﺷ نورد
ـﺳود ،يﺪﻧوﺎـﺸﻳﻮﺧ ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﻲﮕﻳﺎـﺴﻤﻫ ،ﻲﺘ
،
نآ ياﺮـﺑ نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻢﻫاﺮـﻓ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻪﺑ و دﺮﻓ ﻲﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻳآ نآ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻊﺒﺗ
ﻲﻣ ﺎﻫ ﻮﺷ د .
ﻪﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺔﻟﺰﻨﻣ
حﺮﻄﻣ ﻲﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ دﺎﻌﺑا زا ﻲﻜﻳ ﺖﺳا
دﺎـﻌﺑا زا نآ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﻪﻛ
ﺞﻨﭘ ﻧﺎﮔ ﺔ ﺖﻴﻤﺳا و لاﺪﻨﻛ )
1996 ( ياﺮـﺑ ﺰﻴﻧ و هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮـﻈﻧ زا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﺶﺠﻨـﺳ
عاﻮﻧا : ﺖﻳﺎﻤﺣ يراﺰﺑا ،ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ
، ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ظﺎﺤﻟ زا و ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا و :
ﺪﻧوﺎـﺸﻳﻮﺧ ،ﺮـﺴﻤﻫ )
رود
ﻚﻳدﺰﻧ و ( ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ،ﺖﺳود ،
،
هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد رﺎـﻜﻤﻫ و ﺪـﻧا
.
ـﻄﺑار ﻲـﺳرﺮﺑ ياﺮـﺑ ﺔ
ﺖـﻳﺎﻤﺣ
ﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﺪﻣ زا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻄﺑار ﻲﺳرﺮ
ﺔ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا
، سﺮﺘﺳا ناﺰﻴﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ
، ﻲﻣ دزادﺮﭘ . ﻳﺮﻈﻧ ،نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺔ
ﻢﻴـﻛرود ﻲﻣﻮﻧآ
ﺑ ﻪﻜﺒﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ هﺎﮔﺪﻳد و ﻪ
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﺪﻧا
.
زاﺪـﻧا ،ﻪﻜﺒـﺷ ﻞـﻴﻠﺤﺗ هﺎﮔﺪـﻳد سﺎـﺳاﺮﺑ ة
و ﻪﻜﺒـﺷ
ﻳﺮﻈﻧ سﺎﺳاﺮﺑ و هدﻮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﺔ
زاﺪـﻧا ،ﻢﻴﻛرود ﻲﻣﻮﻧآ ة
سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ،ﻪﻜﺒﺷ
، ﺪﻧراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻧاور ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ و .
ﻲﻧﺎـﺒﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ،ﻞﻛ رد
حﺮﻄﻣ يﺮﻈﻧ ﻲﻣ هﺪﺷ
ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ زاﺪﻧا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻛ ة
زا ،فﺮـﻃ ﻚـﻳ زا سﺎـﻤﺗ ﻲـﻧاواﺮﻓ و ﻪﻜﺒـﺷ
ـﺧ ﺮـﮕﻳد فﺮـﻃ زا و هدﻮـﺑ راﺬـﮔﺮﻴﺛﺄﺗ داﺮﻓا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻖﻳﺮﻃ ﻪـﺑ دﻮ
رﻮـﻃ
ﺪﻧراﺬﮔﺮﺛا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ لﺪﻣ
ﻖﻴﻘﺤﺗ تﺎﻴﺿﺮﻓ
1 . ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﺑ
ﻲﻠﻐﺷ ) 1 ( دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و .
2 . ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﺑ
ﻲﻠﻐﺷ ) 2 ( دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و .
3 . نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و يرﺎﻛ تﺎﻋﺎﺳ ﻦﻴﺑ ﻄﺑار ﻞﻫﺄﺘﻣ
ﺔ دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
4 . ﻄﺑار ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻦﺳ ﻦﻴﺑ ﺔ
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ .
5 . يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻦﻴﺑ ـ
ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يرادﺎﻨﻌﻣ ﺔﻄﺑار
دراد دﻮﺟو .
6 . ﻪﻜﺒﺷ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻦﻴﺑ دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﺔﻄﺑار ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ
.
7 . زاﺪﻧا ﻪﭼﺮﻫ ة
گرﺰﺑ ﻞﻏﺎﺷ ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻪﻜﺒﺷ
زﻮـﺣ رد يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ زا ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ ة
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧرد و ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﺷ
ﺪﺑﺎﻳ .
8 . رد يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖـﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻀﻋا ﺎﺑ ﻞﻏﺎﺷ ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز سﺎﻤﺗ ﻪﭼﺮﻫ
زﻮﺣ ة ﻴﺘﻧرد و هدﺮﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻠﻐﺷ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻪﺠ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﺷ ﺪﺑﺎﻳ
.
ﻖﻴﻘﺤﺗ شور
ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ راﺰـﺑا زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ و ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ شور ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ .
ـﻌﻣﺎﺟ ﺔ يرﺎـﻣآ
ﻞﻏﺎﺷ ِﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ )
20 ــ 55 ﻪﻟﺎـﺳ ( لﺎـﺳ رد ﻞـﻴﺑدرا ﺮﻬـﺷ 1390
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ .
ﻦـﻳا رد
ﺶﻫوﮋﭘ
، زا ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼ يﺮﻴﮔ
هدﺎﻔﺘﺳا يا ﺪﺷ
ـﻧﻮﻤﻧ ناﺮﻛﻮـﻛ لﻮـﻣﺮﻓ سﺎﺳاﺮﺑ و ﺔ
356
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يﺮﻔﻧ .
تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ رد
، نﻮﻣزآ زا
ﻲـﺗ و نﻮـﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮـﺿ يﺎﻫ ياﺮـﺑ ﺖـﺴﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ .
يﺮﻴﻐﺘﻣﺪـﻨﭼ ﻞـﻴﻠﺤﺗ رد
، و ﻞﻘﺘـﺴﻣ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻪﻨﻴﻣز ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ يا .
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ
:
سﺎـﻤﺗ ﻲـﻧاواﺮﻓ و ،ﻪﻜﺒـﺷ ةزاﺪـﻧا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ .
ﺖـﻳﺎﻤﺣ زا رﻮـﻈﻨﻣ
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻪﻜﺒـﺷ يﺎـﻀﻋا ﺐـﻧﺎﺟ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﺎﻳ ﻚﻤﻛ ياﺮـﺑ ﻲﻤـﺳرﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ
ﻲــﻣ ﻢﻫاﺮــﻓ نﺎــﻧز دﻮــﺷ
] 14 ص ، 42 [ و ﻪﻜﺒــﺷ زا رﻮــﻈﻨﻣ ،ﺮــﺴﻤﻫ ،ﻲﻤــﺳرﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا يﺎــﻫ
ﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ )
ﻚﻳدﺰﻧ و رود (
رﺎﻜﻤﻫ و ،ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ،ﺖﺳود ، ﺖﺳا هدﻮﺑ
. ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ زا ﻲﺘﻓﺎـﻳرد يﺎـﻫ
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺶﺠﻨـﺳ درﻮـﻣ ﻲﺗﺎـﻋﻼﻃا و ،يراﺰﺑا ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ عﻮﻧ ﻪﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻀﻋا ،ﻂـﺳﻮﺘﻣ ،ﻢـﻛ ،ًﻼـﺻا ﻲﺘﻤﺴﻗرﺎﻬﭼ ﻒﻴﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد و ﻲﺒﻴﺗﺮﺗ ﺶﺠﻨﺳ ﺢﻄﺳ رد ﺖﻳﺎﻤﺣ عﻮﻧ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ دﺎﻳز و .
ـﺑ دﺮـﻓ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يداﺮـﻓا ﻞـﻛ داﺪﻌﺗ ﻪﻜﺒﺷ ةزاﺪﻧا نآ ﺎ
طﺎـﺒﺗرا رد ﺎـﻫ
ﺖﺳا . ﺖﺳا ﻲﺒﺴﻧ ﺶﺠﻨﺳ ﺢﻄﺳ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا .
يﺎـﻀﻋا ﺎـﺑ داﺮـﻓا طﺎـﺒﺗرا ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ
دراد هرﺎﺷا ﻪﻜﺒﺷ .
ﻪﻳﻮﮔ
ﻪـﺳ ﻒـﻴﻃ ﺐـﻟﺎﻗ رد و ﻲﺒﻴﺗﺮﺗ ﺶﺠﻨﺳ ﺢﻄﺳ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ ﻲﺘﻤـﺴﻗ
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ دﺎﻳز و ،ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻢﻛ .
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎـﻳ ﻞﻐـﺷ زا ﺖـﺒﺜﻣ ﻲـﻨﻫذ ﻲﺑﺎـﻳزرا ﻪـﺑ
ﻲﻣ قﻼﻃا ﻲﻠﻐﺷ برﺎﺠﺗ دﻮﺷ
. دﺎﻌﺑا ﻖﻳﺮﻃ زا مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﺞﻨﭘ
حﺮـﻄﻣ ﺔﻧﺎﮔ و لاﺪـﻨﻛ يﻮـﺳ زا هﺪـﺷ
ﺖﻴﻤﺳا ) 1996 ( ﻲﻣ هﺪﻴﺠﻨﺳ ترﺎﺒﻋ ﻪﻛ دﻮﺷ
زا ﺪﻧا : ترﺎـﻈﻧ ،ﺎـﻘﺗرا ﺖـﺻﺮﻓ ،دﺰﻤﺘﺳد ،رﺎﻛ ﺖﻴﻫﺎﻣ
نارﺎـﻜﻤﻫ ﺎـﺑ ﻪـﻄﺑار و ،ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ و .
ﻪـﻔﻟﺆﻣ زا رﺎـﻛ ﺖـﻴﻫﺎﻣ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ ﺎـﻫ
و ﻞﻐـﺷ ﺢﻄـﺳ ي
ﻞﻐﺷ ياﻮﺘﺤﻣ )
رﺎـﻛ يدﺎـﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ و ،ﻲﻠﻐـﺷ ﻲﻨﻤﻳا ،ﺶﻘﻧ مﺎﻬﺑا ،رﺎﻛ ﺮﺑ لﺮﺘﻨﻛ ،رﺎﻛ عﻮﻨﺗ ﻞﻣﺎﺷ (
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻪﻠﺴﻠﺳ رد ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺖﺻﺮﻓ ،ﺎﻘﺗرا ﺖﺻﺮﻓ
ﻲـﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ار ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺐﺗاﺮﻣ دﻮـﺷ
.
ﻲﻣﺎـﺣ ﺔـﺟرد و نارﺎـﻜﻤﻫ ﺎـﺑ دﺮﻓ ﺔﻄﺑار ﻪﺑ نارﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار نآ ندﻮـﺑ
دراد هرﺎـﺷا ﺎـﻫ .
ترﺎـﻈﻧ و
فﺮـﻌﻣ نآ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ و ﺖـﺳا داﺮﻓا ﺎﺑ ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ طﺎﺒﺗرا ةﻮﺤﻧ ،ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ
ﻪـﺑ ﺮـﻳز يﺎـﻫ
رﺎـﻛ
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا
: ﻲﻤﻴﻤﺻ كرد ،ندﻮﺑ شادﺎﭘ ،داﺮﻓا ندﺮﻛ
ماﺮـﺘﺣا ،بﻮـﺧ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ نداد ﻦﺘـﺷاﺬﮔ
هﺎﮔﺪﻳد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و نﺎﻨﻛرﺎﻛ يﺎﻫ
داﺮﻓا ﻪﺑ ندﺮﻛ .
ﺢﻄـﺳ رد ،ﻪـﻳﻮﮔ هدﺰﻧﺎـﭘ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا
ﺗ ﺶﺠﻨﺳ ﺶﺠﻨـﺳ درﻮـﻣ ،ﻒﻟﺎـﺨﻣ ًﻼﻣﺎـﻛ ﺎﺗ ﻖﻓاﻮﻣ ًﻼﻣﺎﻛ زا ،ﻲﺘﻤﺴﻗرﺎﻬﭼ ﻒﻴﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد و ﻲﺒﻴﺗﺮ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﺖﺳا .
ﺖﻴﻌﺿو ،يرﺎﻛ ﺖﻋﺎﺳ ،ﻦﺳ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻠﻐﺷ يﺎﻫ
) 1 ( و ) 2 (
، يدﺎـﺼﺘﻗا هﺎﮕﻳﺎﭘ و ــ
ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
ﻪﺑ ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ رد يا
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﺪﻧا
. ﺖﻴﻌﺿو زا رﻮﻈﻨﻣ ﻲﻠﻐـﺷ يﺎﻫ
) 1 ( ﺎـﻳ ﻲـﺘﻟود
و ندﻮﺑ ﻲﺻﻮﺼﺧ )
2 ( مﺎﻤﺗ ﻪﻤﻴﻧ ﺎﻳ ﺖﻗو ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻞﻐﺷ ندﻮﺑ ﺖﻗو
ﺖـﺳا .
يدﺎـﺼﺘﻗا هﺎـﮕﻳﺎﭘ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ــ
ﺺﺧﺎﺷ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻟﺰﻨﻣ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ يﺎﻫ
، و ﻦـﻳا ﺮـﺑ و ﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺪﻣآرد
ﻘﺒﻃ ﻪﺳ رد داﺮﻓا سﺎﺳا ﺔ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻦﻴﻳﺎﭘ هﺎﮕﻳﺎﭘ
، ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻻﺎﺑ و .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
ﻣ نﺎﻧز ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴ 35
و هدﻮﺑ لﺎﺳ ﻪـﺑ ﻲﻧز ﺮﻫ
دوﺪـﺣ ﻪـﺘﻔﻫ رد ﻂـﺳﻮﺘﻣ رﻮـﻃ 39
رﺎـﻛ ﺖﻋﺎـﺳ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪﺑ ﻪﺑ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ
، دوﺪﺣ ﻲﻠﻏﺎﺷ ﻞﻫﺄﺘﻣ نز ﺮﻫ 7
ـﻧازور ﻲﮔﺪـﻧز زا ﺖﻋﺎﺳ ﺔ
ﻲﻣ يﺮﭙﺳ رﺎﻛ ﻞﺤﻣ رد ار دﻮﺧ ﺪﻨﻛ
. نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺮﺜﻛا )
61 ﺪﺻرد ( ﻪـﺑ لﻮﻐـﺸﻣ ﻲﺘﻟود ﻞﻏﺎﺸﻣ رد
و هدﻮﺑ رﺎﻛ )
5 56/
ﺪﺻرد ( ﻪﻤﻴﻧ ﻞﻐﺷ ﺖـﻗو
ﺪـﻧراد . دوﺪـﺣ 53
ـﻘﺒﻃ ءﺰـﺟ نﺎﻳﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ زا ﺪـﺻرد ﺔ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻂﺳﻮﺘﻣ .
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
لوﺪﺟ 1 . ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻊﻳزﻮﺗ
ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻢﻛ ﻲﻠﻴﺧ
ﻢﻛ دﺎﻳز
دﺎﻳز ﻲﻠﻴﺧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻲﻠﻐﺷﺖﻳﺎﺿر )ﺮﺒﺘﻌﻣﻲﻧاواﺮﻓﺪﺻرد( ﻞﻐﺷ ﺖﻴﻫﺎﻣ
/9 7
/7 33
/3 32
/1 26
/77
2
دﺰﻤﺘﺳد 9
11/
4 40/
1 35/
5 12/
48 2/
ﺎﻘﺗرا ﺖﺻﺮﻓ 2
22/
4 31/
5 35/
9 10/
35 2/
ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ و ترﺎﻈﻧ
/2 10
/6 21
/1 55
/2 13
/71
2
نارﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار
/0 10
/5 11
/1 47
/4 31
/09
3
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺺﺧﺎﺷ
/1 5
/3 34
/3 39
/3 21
/77
2
لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 1
دوﺪﺣ ،
/6 60 ﻪﺑ ،دﻮﺧ ﻞﻐﺷ زا نﺎﻧز زا ﺪﺻرد ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻞﻛ ﺺﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ
ناﺰﻴﻣ
دوﺪﺣ و ﺖﻳﺎﺿر 4
39/
ﺪـﻧراد ار ﺖﻳﺎﺿر سﺎﺴﺣا ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺪﺻرد .
سﺎـﺳاﺮﺑ ،ﻞﻐـﺷ دﺎـﻌﺑا ﺔـﺴﻳﺎﻘﻣ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ،يﺪﺻرد ﻊﻳزﻮﺗ و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار ﺪﻌﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺖﺳﺎﻘﺗرا ﺖﺻﺮﻓ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و نارﺎﻜﻤﻫ .
ﻊـﻳزﻮﺗ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ،ﻞـﻛ رد
و يﺪﺻرد ﺖﺳا ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﺣ رد ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
.
زاﺪﻧا ة ﻪﻜﺒﺷ
لوﺪﺟ 2 . هرﺎﻣآ زاﺪﻧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ة
ﻜﺒﺷ ﺔ نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻪﻧﺎﻴﻣ ﺎﻤﻧ
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻞﻗاﺪﺣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ
ﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ) ﻚﻳدﺰﻧ و رود 7 (
13/
14 15 26
4/
3
23
ﺖﺳود
/85
2 3 3
/74
1 0
7
ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ
/5 1 1 0
/35
1 0
6
رﺎﻜﻤﻫ 29
3/
3 2
39 1/
1
6
ﻜﺒﺷ ﺔ ﻞﻛ 2
21/
21 17
65 6/
5
36 n=356
ﻪﺑ زاﺪﻧا ،ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ ة
ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ دﺮﻓ ﺮﻫ ﻪﻜﺒﺷ 21
ﻪﻜﺒـﺷ ﻚـﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻔﻧ يﺎـﻫ
ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ،ﺖﺳود ،ﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ءﺰﺟ
، ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ رﺎﻜﻤﻫ و 7
13/
، 85 2/
، 5 1/
و 29 3/
ﺮـﻔﻧ ﺖـﺳا . ـﻨﻣاد ﺔ
زاﺪﻧا تاﺮﻴﻴﻐﺗ ة
ﺰﻴﻧ ﻪﻜﺒﺷ 31
ﺮﻔﻧ ﺖﺳا .
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هرﺎﻣآ
ﻜﺒـﺷ ﻪـﻛ ﺪـﻫد ﺔ
يﺪﻧوﺎـﺸﻳﻮﺧ
گرﺰﺑ ﻚﭼﻮﻛ ﻲﮕﻳﺎﺴﻤﻫ و هزاﺪﻧا ﻦﻳﺮﺗ زاﺪﻧا ﻦﻳﺮﺗ
ة ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﻪﻜﺒﺷ ﺪﻧﻮﺷ
.
سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ
لوﺪﺟ 3 . ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻀﻋا ﺎﺑ نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ
سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ناﺰﻴﻣ
ﻢﻛ ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺎﻳز داﺪﻌﺗ
ﻪﻜﺒﺷﻲﻋﺎﻤﺘﺟايﺎﻫ
ﺮﺴﻤﻫ
/3 0
/8 11
/9 87 356
ﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ) ﻚﻳدﺰﻧ و رود (
9
7/
4 40/
7 51/
356
ﺖﺳود 6
22/
5 29/
9 47/
312
ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ 4
38/
9 42/
7 18/
222
رﺎﻜﻤﻫ
/2 32
/3 40
/5 27 356
سﺎﻤﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ )
ﻲﻠﻛ ﺺﺧﺎﺷ (
/3 26
/5 43
/2 30 356
لوﺪﺟ ،ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻀﻋا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ صﻮﺼﺧرد 3
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﻜﺒﺷ ﻪﺑ ﺮﺴﻤﻫ زا ﺪﻌﺑ طﺎﺒﺗرا ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺔ
ﻪـﺑ طﺎﺒﺗرا ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻲﺘﺳود و يﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ
ﻜﺒﺷ ﺔ ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﮕﻳﺎﺴﻤﻫ دﻮﺷ
. رد ﺔـﻨﻴﻣز
سﺎـﻤﺗ ﻲـﻧاواﺮﻓ
، ﻪـﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ،ﻞـﻛ ﺺﺧﺎـﺷ ناﻮـﻨﻋ
ﺑ ﻪ ﺖﺳد هﺪﻣآ ) 89 1/
( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد ﻪﻜﺒﺷ يﺎﻀﻋا ﺎﺑ داﺮﻓا طﺎﺒﺗرا ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺖﺳا
.
زﻮﺣ رد ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ة
ﻲﻠﻐﺷ
زﻮﺣ رد ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ة
ﻲﻠﻐﺷ
لوﺪﺟ 4 . زﻮﺣ رد ﻲﺘﻓﺎﻳرد ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ﻊﻳزﻮﺗ ة
ﻲﻠﻐﺷ
زﻮﺣ رد ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ ة
ﻲﻠﻐﺷ
ًﻼﺻا ﻢﻛ ﻂﺳﻮﺘﻣ دﺎﻳز داﺪﻌﺗ
ﻪﻜﺒﺷﻲﻋﺎﻤﺘﺟايﺎﻫ
ﺮﺴﻤﻫ
/7 6
/4 1
/8 18
/0 73 356
ﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ) ﻚﻳدﺰﻧ و رود (
2
2/
2 38/
3 43/
3 16/
356
ﺖﺳود
/5 29
/9 10
/2 28
/4 31 312
ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ 8
46/
3 11/
7 29/
2 12/
222
رﺎﻜﻤﻫ
/7 24
/7 15
/9 37
/6 21 356
