سنجش عوامل جامعه شناختی مؤثر در مشارکت مدنی زنان

(1)

ﺶﺠﻨﺳ نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ رد ﺮﺛﺆﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻞﻣاﻮﻋ

هدازردﺎﻗ ﺪﯿﻣا 

ﺖﺠﺣ ﯾ ﻪﻟا ﺪﻧﻮﻔﺳﻮ 

ﻩﺪﻴﻜﭼ :

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻠـﺻا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻧﺪﻣ

ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎـﺷ ﻦﯾﺮـﺗ ي

ﻦـﯾا ،ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا

ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ ،مﺎﻨﺗﺎﭘ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ هﺎﮕﺘﺳد بﻮﭼرﺎﭼ رد ﺎﺗ ﺖﺳا دﺪﺻرد ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ناﺰـﯿﻣ ي

و ﯽﻧﺪـﻣ

ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ دزادﺮﭙﺑ نﺎﻧز نﺎﯿﻣ رد نآ ي .

ﺎﺑ نآ ﯽﻃ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺸﯾﺎﻤﯿﭘ عﻮﻧ زا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا 370

نﺎﻧز زا ﺮﻔﻧ

18 ﺎﺗ 45 ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺮﺘﺸﻟا ﺮﻬﺷ لﺎﺳ .

ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ نﺎـﻧز ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻫد

لدﺎﻌﻣ 2/

59 ﺎـﺗ ﺮﻔـﺻ سﺎﯿﻘﻣ ﮏﯾ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﺻرد 100

ﯽـﻣ ﯽﺑﺎـﯾزرا ﻂـﺳﻮﺘﻣ دﻮـﺷ

. رد نﺎـﯿﻣ

ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﺖﮐرﺎﺸﻣ

،ﯽﻧﺪﻣ عﻮﻧ ﺐﻟﺎﻏ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﺒﻫﺬﻣ هدﻮﺑ و ﺖﮐرﺎﺸﻣ يدﺎﻬﻧ ) ﯽﻨﻤﺠﻧا ( رد ﻦﯿﯾﺎـﭘ ﻦﯾﺮـﺗ

ﺢﻄﺳ راﺮﻗ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا . ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر هﺮﯿﻐﺘﻣﺪﻨﭼ

نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد ﻪﮐ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ نﺎﻧز ﻪﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ

تﺪﺷ ﻪﻄﺑار ﺎﺑ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ناﺰﯿﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد سﺮﺘﺳد

،نﺎﻧز هﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور ،ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﯽـﺸﺨﺑﺮﺛا

،ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا

ﻊﺿو ﻞﻫﺄﺗ و ﻦﺳ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺳا . يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ رﻮﮐﺬﻣ رد عﻮﻤﺠﻣ 54 ﺪﺻرد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ نﺎـﻧز ار

ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ . رد ﺶﺨﺑ ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ

،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻟﻻد يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ و ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد ﻪﻨﯿﻣز تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽـﺗآ و

ﺖﺳﺎﯿﺳ يراﺬﮔ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ درﻮﻣ ﺚﺤﺑ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ .ﺖﺳا

ژاو ﯿﻠﮐ نﺎﮔ يﺪ :

،نﺎﻧز هﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور

،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ

، ﺖﮐرﺎﺸﻣ

،ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ

،يدﺎﻬﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ

رد سﺮﺘﺳد .

ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟرﺎﯾدﺎﺘﺳا

نﺎﺘﺳدﺮﮐ هﺎﮕﺸﻧاد

o.ghaderzadeh@uok.ac.ir

ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ

yosefvandhojat@yahoo.com

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :

11 / 10 / 91

ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ :

4/

3 / 92

(2)

1 . ﻪﻟﺄﺴﻣ حﺮﻃ و ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﺖﮐرﺎﺸﻣ

1ﯽﻧﺪﻣ ﯽﻠﺻا زا ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾﺮﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ

ي ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪـﯾآ

17] .[

ﻪﻌﺳﻮﺗ ي

،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﺑ

ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و هﻮﯿﺷ ي ﯽﮔﺪﻧز داﺮﻓا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮏﯾ ﺪﻧﻮﯿﭘ

ﯽﮕﻨﺗﺎـﮕﻨﺗ دراد

و

ﺮﻇﺎﻧ ﺮﺑ ﻻﺎﺑ ندﺮـﺑ ﺢﻄـﺳ ﯽﮔﺪـﻧز ﯽﻣﻮـﻤﻋ زا ﻖـﯾﺮﻃ دﺎـﺠﯾا بﻮـﻠﻄﻣ ﻂﯾاﺮـﺷ و

ﻪـﻨﯿﻬﺑ رد

ﻪﻨﯿﻣز يﺎﻫ

،ﯽﯾادزﺮﻘﻓ

،ﻪﯾﺬﻐﺗ

،ﺖﺷاﺪﻬﺑ

،ﻦﮑﺴﻣ

،لﺎﻐﺘﺷا شزﻮﻣآ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و نارﺬـﮔ

تﺎـﻗوا

ﺖﻏاﺮﻓ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . رد يﺪﻌﺑ ﻊﯿﺳو ﺮﺗ ﺚﺣﺎﺒﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ي

،ﯽﻧﺪﻣ ﺖﻟاﺪـﻋ ،ﯽـﺳاﺮﮐﻮﻣد

،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﻓر

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ي ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا زا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ يرﻮـﺤﻣ

ﻪﻌـﺳﻮﺗ ي ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا

ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﯽﻣ ﺪﯾآ 1] .[ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ ي

ناﺮﯾا رد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ

ﻞﯿﻟد

نورد ﻂﺑاور ﻦﺘﻓﺎﯾ تﺪﺷ و مﺎﻋ ﯽﻌﻤﺟ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻒﻌﺿ ﺖـﺳا ﻪـﺟاﻮﻣ ﺐﯿﺳآ ﺎﺑ ﯽﻫوﺮﮔ

10] ،

5،17 .[ ﯽـﺑﺮﺠﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺐﻠﻏا رد ،ﻒﺻو ﻦﯾا ﺎﺑ ﻞـﻣﺎﻋ ،هزﻮـﺣ ﻦـﯾا رد هﺪﯿـﺳر مﺎـﺠﻧا ﻪـﺑ

ﻪﻨﯿﻣز ﺮﯿﻐﺘﻣ مﺎﻘﻣ رد ﺎﯾ ضوﺮﻔﻣ ﺖﯿﺴﻨﺟ نآ نوﺪـﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻘﻠﺗ يا

رﻮـﺤﻣ لﻮـﺣ ﻪـﮐ

ﻪﻟﺄﺴﻣ ،نﺎﻧز هﮋﯾو ﻪﺑ ﺖﯿﺴﻨﺟ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ي

ﻪﺑ ﯽﻧﺪﻣ ﺺﺧﺎـﺷ زا ﯽـﮑﯾ ناﻮـﻨﻋ يرﻮـﺤﻣ يﺎـﻫ

ﻪﻌﺳﻮﺗ مﻮﻬﻔﻣ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ي ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﻟﻮﻣﺮﻓ و يزﺎﺳ

. ﯽﻤﻧ ،ﺖﻬﺟ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﺧﺎﻨـﺷ ناﻮـﺗ

ﻘﯿﻗد ﻪﺑ نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻒﯿﮐ و ﻢﮐ زا ﯽ داد ﺖﺳد

.

هوﺮــﮔ نﺎــﯿﻣ رد نﺎــﻧز ﻪــﺑ ﯽﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻒــﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ

زا نادﺮــﻣ ﺎــﺑ ﻪــﺴﯾﺎﻘﻣ رد هﮋــﯾو

ﺮﻈﻧ ﺖﯾﻮﻫ يراﻮـﺷد ﺎـﺑ ﯽﺑﺎـﯾ هﺪـﯾﺪﻋ يﺎـﻫ

ﻪـﺑور يا ﻪـﺑ ؛ﺪﻨﺘـﺴﻫ ور نآ هﮋـﯾو

ﻊﺑﺎـﻨﻣ زا ﻪـﮐ

ﺎــﻨﻌﻣ ياﺮــﺑ مزﻻ ــﺧ ﯽﺘﯾﻮــﻫ نﺎﮕﻧﺎــﺸﻧ رد ﯽــﺸﯾﺪﻧازﺎﺑ و ﻒــﯾﺮﻌﺗ ،ﯽــﺸﺨﺑ

رادرﻮــﺧﺮﺑ دﻮ

ﺖــﺤﺗ نﺎــﻧز ﯽﺘﯾﻮــﻫ ﻊﺑﺎــﻨﻣ ًﺎﺗﺪــﻤﻋ و هدﻮــﺒﻧ و ﯽﻋﺎــﻤﺘﺟا هﺎﮕﺘــﺳﺎﺧ ﺎــﯾ ﺖﯿــﺴﻨﺟ عﺎﻌــﺸﻟا

نآ ناﺮــﺴﻤﻫ ﯽﺗﺎــﻘﺒﻃ هﺎﮕﺘــﺳﺎﺧ ﻪــﺑ هراﻮــﻤﻫ و ﻪــﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﺎــﻫ

هدﻮــﺑ طﺎــﺒﺗرا رد ﯽﯾﺎــﻫ

ﺖــﺳا هﺪﯿــﺸﺨﺑ ﺖــﻬﺟ ار نآ ﻪــﻧادﺮﻣ ﯽﻧﻮــﻣﮋﻫ ﻪــﮐ ﺖــﺳا .

ضﺎــﺒﻘﻧا ﺐــﺟﻮﻣ ﻪﻟﺄــﺴﻣ ﻦــﯾا

ﺪــﺷ رﻮــﺼﺤﻣ و دوﺪــﺤﻣ و نﺎــﻧز ﯽﺗﻼﻣﺎــﻌﺗ ناﺪــﯿﻣ ﺶــﻘﻧ بﻮﭼرﺎــﭼ رد نآ ن

يﺎــﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻧﺎﻧز لﻮﺤﻣ و فرﺎﻌﺘﻣ .

1 . Civic Participation

(3)

ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﻫﺮﺒﻣ و ﺢﺿاو ﻪـﺑ ،ﺮﯿﺧا ي

ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮـﺟا ﻞـﯿﻟد ،ﻪﻌـﺳﻮﺗ يﺎـﻫ

ترﺎﻬﻣ و تﻼﯿﺼﺤﺗ و داﻮﺳ ﺢﻄﺳ ﻪﻓﺮﺣ يﺎﻫ

تارﺎـﻈﺘﻧا نآ ﻊـﺒﺗ ﻪـﺑ و نﺎـﻧز ﯽﺼﺼﺨﺗ و يا

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد نﺎﻧز

ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﻻﺎﺑ ناﺮﯾا ي 14]

.[ ﻗ و ﺪﻫاﻮﺷ ﯽـﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﺋاﺮ

ﻪـﮐ ﺪـﻫد

ﺢﻄـﺳ يﺎﻘﺗرا ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ،تﻼﯿـﺼﺤﺗ

ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا مﺎـﻏدا و

ﺖﮐرﺎـﺸﻣ رد نﺎـﻧز

هزﻮـﺣ يﺎـﻫ

ﻒﻠﺘﺨﻣ ) ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﺐﺻﺎﻨﻣ و لﺎﻐﺘﺷا ﻪﻠﻤﺟ زا (

ﺪـﺷر ﻪﺘـﺷاﺪﻧ ﯽﻧاﺪـﻨﭼ

ﺖﺳا 9،17،21] .[

دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫرﺎﻣآ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد

ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ يرﺎـﻣآ ي )

ﺮﺘـﺸﻟاﺮﻬﺷ (،

ناﺰـﯿﻣ

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ا

ﻪﺻﺮﻋ رد نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟ هﺪﯾﺪﻋ تﻼﮑﺸﻣ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﺖﺳوﺮﺑور يا .

ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪـﮐ ،

ﺺﺧﺎﺷ نﺎﺘـﺳا يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻞﮐ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻟا رد نﺎﻧز ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار يﺪﺷر ﻪﺑ ور ﺪﻧور ﺖﮐرﺎـﺸﻣ رد ﯽـﺸﺣﺎﻓ فﺎﮑـﺷ ،ﺪـﻫد

ﻪـﺻﺮﻋ رد نﺎـﻧز يﺎـﻫ

ﺖﺳا دﻮﻬﺸﻣ ﯽﻤﺳر ﺮﯿﻏ و ﯽﻤﺳر .

ﺠﻣ زا ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﯽـﺘﻟود ﺶﺨﺑ نﻼﻏﺎﺷ عﻮﻤ

) 13358

ﺮﻔﻧ ( ، 9/

4 ﺪﺻرد ) 891 ﺮﻔﻧ ( ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ نﺎﻧز ار ﺪـﻨﻫد

22] .[ نﺎـﻧز عﻮـﻤﺠﻣ زا 18

ﺎـﺗ 45

لﺎﺳ ) 9841 ﺮﻔﻧ ( ،ﺮﺘﺸﻟا ﺮﻬﺷ 97

/4 ﺪﺻرد ) لدﺎﻌﻣ 489 ﺮﻔﻧ ( ﯽﻧﺪـﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ رد )

،ﺮـﯿﻈﻧ

ﻦﻤﺠﻧا و ،ﻢـﻠﻗ ﻞـﻫا ،ﯽـﺑدا ،ﯽﻤـﺴﺠﺗ يﺎﻫﺮﻨﻫ ،ﯽﺴﯾﻮﻨﺷﻮﺧ ،ﺶﯾﺎﻤﻧ ،نﺎﯿﺑﺮﻣ و ءﺎﯿﻟوا يﺎﻫ

ﺳﺆﻣ نآﺮﻗ تﺎﺴ (

ﺪﻧراد ﺖﯾﻮﻀﻋ .

ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﯿﭘ ﻪﮐ

ﺢﻄـﺳ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﯽﺘﮐرﺎـﺸﻣ ﺶﻨـﮐ يﺎﻫزﺎﯿﻧ خﺮـﻧ ،تﻼﯿـﺼﺤﺗ

رد نﺎﻧز ﺖﮐرﺎﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ،دراد دﻮﺟو ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هزﻮﺣ رد نﺎﻧز ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻧاﻮﺟ ،يداﻮﺳﺎﺑ ﺖـﯿﻠﺑﺎﻗ و ﺎﻫداﺪﻌﺘـﺳا ﯽﮕﺘﻓر زﺮﻫ ﺐﺟﻮﻣ ًﻼﻤﻋ و هدﻮﺑ ﺰﯿﭼﺎﻧ رﺎﯿﺴﺑ ﻞﻤﻋ هﺪـﺷ نﺎـﻧز يﺎـﻫ

ﺖﺳا . ﺑﺎﻨﺑ

،ﻦﯾاﺮ ﯽﻋﻮﻧ مﺪﻋ لدﺎﻌﺗ و ﯽﻧوزﻮﻣﺎﻧ و ﺮﺧﺄﺗ رد ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺎـﻫ و ﯽﯾﺎـﻧاﻮﺗ يﺎـﻫ ﯽـﺷزرا

نﺎﻧز و دﻮﺟو ﯽﻄﯿﺤﻣ تﺎﻧﺎﮑﻣا دراد

ﻪﮐ رد ترﻮﺻ مﺪﻋ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ي ﯽﻘﻄﻨﻣ و ﻪﻧﺎﻤﻟﺎﻋ ﺎﺑ ﻦـﯾا

،ﻪﻟﺄﺴﻣ ،ﺖـﯿﻣوﺮﺤﻣ سﺎﺴﺣا ،ﯽﮔﺪـﺷدﺮﻃ

ياوﺰـﻧا و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﯽﮕﻧﺎـﮕﯿﺑدﻮﺧزا ،ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا

ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ رد نﺎﻧز ﺖﯾﻮﻘﺗ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ي ﺘﺟا ﯽﻋﺎﻤ ﯽﻣ هﺮﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ ﺪﺘﻓا

. ﻪﺘﻔﮔ ﻪﮐ ﻪﭽﻧآ سﺎﺳا ﺮﺑ

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺪﺷ هﺪـﯾﺪﻋ تﻼﮑـﺸﻣ ﺎـﺑ ﺮﺘﺸﻟا ﺮﻬﺷ رد نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ

ـﺑور يا ﻪ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ و هدﻮـﺑ ور

ﻪﻟﺄﺴﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻠﺻا ي ﺮﻬـﺷ رد ﻦﮐﺎـﺳ نﺎـﻧز ﯽﻧﺪـﻣ

ﺮﺘﺸﻟا ) ﯽﻧاﺮﯾا نﺎﻧز زا ﯽﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ (

ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﺐـﻟﺎﻏ عﻮﻧ ؟ﺖﺳا رﺪﻘﭼ ، ﻦﯿـﺑ رد ﯽﻧﺪـﻣ

(4)

ﻪﻧﻮﮔ و ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ؟ﺖﺳا ماﺪﮐ نﺎﻧز ﻢـﮐ ،نﺎـﻧز ﯽﻧﺪـﻣ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ حﻮﻄـﺳ و ﺎﻫ

) ناﺰﯿﻣ ( ﻒﯿﮐ و ) ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ ( ﺖﮐرﺎﺸﻣ نآ ﺮﺧآ مﻼﮐ و ؟ﺖﺳا ماﺪﮐ نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ يﺎـﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﮐ

ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﮐرﺎﺸﻣ يﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ يﺎﻫ ﯽﻣ ار ﯽﯾﺎﻫرﺎﮑﻫار ﻪﭼ نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ

؟داد ﻪﺋارا ناﻮﺗ

2 . روﺮﻣ ﯽﺑﺮﺠﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ

ﻪﻨﯿﻣز رد ﻪـﺑ ﻞـﯾذ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يدوﺪﻌﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ي

هرﺎﭘ نآ زا يا ﯽـﻣ هرﺎـﺷا ﺎﻫ دﻮـﺷ

: نادﺰـﯾ و نﺎﯾﺪﻤـﺻ هﺎـﻨﭘ

) 1387 ( ﻪـﻟﺎﻘﻣ رد ﯽـﺸﯾﺎﻤﯿﭘ ي

» نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﺳرﺮﺑ )

نﺎـﻣﺮﮐ ﺮﻬـﺷ يدرﻮـﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ (

« ،

نﺎﺸﻧ هداد ﯿﻐﺘﻣ ﻪﮐ ﺪﻧا ﻪﻨﯿﻣز يﺎﻫﺮ

يا ) تﻼﯿـﺼﺤﺗ و ﻞـﻫﺄﺗ ﺖﯿﻌﺿو (

ﯽﻤـﺳر ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﺎـﺑ

ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد راد

. ﯽﮔﮋﯾو ،ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا ﯽﻤـﺳرﺮﯿﻏ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﺎـﺑ ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻫ

ﻪﻄﺑار ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ي دراد راد

. مﺎﻋ ،هﺪﻨﯾآ ﻪﺑ ﺪﯿﻣا ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ نﺎﯿﻣ رد شﺮـﮕﻧ ،ﯽﯾاﺮﮔ

دراد ﻪﻄﺑار ﯽﻤﺳر ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺘﯿﺴﻨﺟ .

ﺳا ناﺰﯿﻣ ﻪﻧﺎﺳر زا هدﺎﻔﺘ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﺎـﺑ ﻢـﻫ ﺎـﻫ

ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﯽﻤﺳرﺮﯿﻏ و ﯽﻤﺳر دراد راد

16] .[

ﯽﻌﻧﺎــﻗ ﯽﻨﯿــﺴﺣ و دار )

1384 ( ﻪــﻟﺎﻘﻣ رد ﯽــﺸﯾﺎﻤﯿﭘ ي

» شزرا ﻪﮑﺒــﺷ ،ﺎــﻫ و ﻂــﺑاور ي

نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ

ﯽﺘﻟود

« هداد نﺎـﺸﻧ ، شزرا ﻪـﭼﺮﻫ ﻪـﮐ ﺪـﻧا

رد يدﺎـﻣاﺮﻓ يﺎـﻫ

ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻧاﻮﺟ رد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ي

ﺶﯿﺑ نﺎﻧآ نآ ﺖﮐرﺎﺸﻣ و ﺮﺗ

نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺎﻫ يﺎـﻫ

ﺶﯿﺑ ﯽﺘﻟودﺮﯿﻏ ﺖﺳا ﺮﺗ

. ﻪﺘﻓﺎﯾ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ هﺎـﮕﯾﺎﭘ و تﻼﯿـﺼﺤﺗ ياراد نﺎـﻧاﻮﺟ ،رﻮﮐﺬـﻣ يﺎـﻫ

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا - نﺎﻣزﺎـﺳ رد يﺮﺘـﺸﯿﺑ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪـﻧا ﻪﺘـﺷاد ﯽـﺘﻟودﺮﯿﻏ يﺎـﻫ

.

ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﻮﺟ ناﺮﺴﭘ زا ﺮﺘﻤﮐ ناﻮﺟ ناﺮﺘﺧد ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 19]

.[

ﻟاﺪﺒﻋ ﯽﻬﻠ ) 1383 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﯽﺸﯾﺎﻤﯿﭘ ي

» ﯽﻧﺪﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ و نﺎﻧز

« نﺎـﻧز يور ﺮـﺑ ﻪـﮐ ،

ﯽﻧﺎـﻧز ﺖـﺳا هداد نﺎﺸﻧ ،هﺪﯿﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ و ناﺪﻤﻫ ،ناﺮﻬﺗ رد ﻦﮐﺎﺳ ﯽﯾﺎﻧاد سﺎﺴﺣا ﻪﮐ ،

ﻪـﺑ ﺮﺘـﺸﯿﺑ ،ﺪـﻧراد يﺮـﺘﻤﮐ ﺖﻟاﺪـﻋ و يﺮـﺑاﺮﺑ ،يدازآ ،ﺖﯿﻨﻣا ، ماﺮﺘﺣا

ﯽﻣ يور ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ اﺮﯾز ؛ﺪﻧروآ

و ﯽﻤـﺳر يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﻪـﺑ ﻞﺳﻮﺗ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎﻨﯾا ﺮـﯿﻏ

نﺎﻣرآ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ار ﯽﻤﺳر ﯽﺑ دﻮﺧ ﺪﻨﻤﺷزرا ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫ

ﯽﻣ هﺪﯾﺎﻓ ﺪـﻨﻧاد 17] .[ و ﯽﻨـﺴﺤﻣ

ﯽﻬﻠﻟارﺎﺟ )

1382 ( بﺎﺘﮐ رد

» ناﺮـﯾا رد ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﮐرﺎﺸﻣ

« ﻦـﻤﺠﻧا رد ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ، يﺎـﻫ

(5)

هداد نﺎـﺸﻧ و ﻪﺘﺴﻧاد ﻒﯿﻌﺿ رﺎﯿﺴﺑ ناﺮﯾا رد ار ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻤﻠﻋ ﻪـﮐ ﺪـﻧا

ﯽـﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞـﻣاﻮﻋ

هوﺮـﮔ رد داﺮـﻓا ﺖﮐرﺎـﺸﻣ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺶﯿﺑ ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد ﺶـﻘﻧ ﺎـﻫ

. ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ

ﺶﯿﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ نادﺮﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﻧز زا ﺮﺗ

20] .[

يدﺎﺷ ﺐﻠﻃ ) 1382 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﯽـﺸﯾﺎﻤﯿﭘ ي

» نﺎـﻧز ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﮐرﺎـﺸﻣ

« هداد نﺎـﺸﻧ ،

ﻦﯿﯾﺎﭘ ،ﺖﮐرﺎﺸﻣ عاﻮﻧا نﺎﯿﻣ رد ﻪﮐ ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ

ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ و ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪﺑ

ﻪـﯾﺮﯿﺧ ﯽﺒﻫﺬـﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖـﺳا هدﻮـﺑ يا

. ﻪـﺑ ﯽﺒﻫﺬـﻣ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﺰـﺟ

ﻪﯾﺮﯿﺧ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ ﻂﺳﻮﺘﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ ﺢﻄﺳ رد ﺖﮐرﺎﺸﻣ عاﻮﻧا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،يا هﺪﻨﻫد

ي

ﯽﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺎﻧز كﺪﻧا رﺎﯿﺴﺑ ﺶﯾاﺮﮔ ﺪﺷﺎﺑ

15] .[

نادﺰﯾ هﺎﻨﭘ ) 1382 ( ﻪﻟﺎﺳر رد يﺮـﺘﮐد ي

» ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ناﺰـﯿﻣ ﺮـﺑ ﺮﺛﻮـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﯽـﺳرﺮﺑ

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

« نﺎﻧز يور ﺮﺑ ﯽﺸﯾﺎﻤﯿﭘ شور ﺎﺑ ﻪﮐ ، 18

ﻖﻃﺎـﻨﻣ ﻦﮐﺎـﺳ ﺮﺗﻻﺎـﺑ و لﺎﺳ 22

ﻪـﻧﺎﮔ

،ﯽﺘﯿـﺼﺨﺷ ،ﯽﮔداﻮﻧﺎـﺧ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪـﮐ ﺖـﺳا هداد نﺎـﺸﻧ ،ﺖـﺳا هﺪﯿﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ زاار دﺮﻓ و هداد ﻢﻫ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺖﺳد ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﺸﻣ

ﺖﮐ ﯽﻣ زﺎﺑ دراد 24] .[

ﺮﮑﺑ ﻪﻧر )2

2003 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ي

» ﻦـﻤﺠﻧا رد ﺖﯾﻮﻀﻋ ﻪـﻧﺎﺒﻠﻃواد يﺎـﻫ

: ،ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻊﺑﺎـﻨﻣ

شزرا و ﺖﯿﺼﺨﺷ ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ

« هداد ﻞـﯿﻠﺤﺗ ﺎـﺑ ، ﻞـﻣاﻮﻋ ﻢﻬـﺳ ﯽـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﻪـﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎـﻫ

ﻞــﻣاﻮﻋ و ﯽﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻪﯾﺎﻣﺮــﺳ و ﯽﺒﻫﺬــﻣ ﯽﮕﺘــﺴﺑاو ،ﺪــﻣآرد ،تﻼﯿــﺼﺤﺗ ﺪــﻨﻧﺎﻣ ﯽﻋﺎــﻤﺘﺟا ناور عﻮﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻦـﻤﺠﻧا رد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﯿﺒﺗ رد ﺖﯿﺼﺨﺷ

ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﻪـﻧﺎﺒﻠﻃواد يﺎـﻫ

ﺖﺳا . ﻪﺘﻓﺎﯾ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ هﺪـﻨﻨﮐ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﺶـﻘﻧ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ،رﻮﮐﺬﻣ يﺎﻫ

زا يﺮـﺗ

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ رد ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ناور ﻞﻣاﻮﻋ 25]

.[

ﺲﯾاﺮﭘ بﺎﺑ )3

2002 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ي

» رﺎـﺸﻣ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻪﯾﺎﻣﺮـﺳ ﺖﮐ

ﯽﻧﺪﻣ

« ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ، ﺎـﺑ ﻖـﯿﻤﻋ يﺎـﻫ

32 ﻦـﻤﺠﻧا ناﺮـﺒﻫر زا ﺮـﻔﻧ رد ﻪـﻧﺎﺒﻠﻃواد يﺎـﻫ

ﯽﻠﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ،ساﺰﮕﺗ شزرا و ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﺶـﻘﻧ ﺮـﺑ تاﺪـﯿﮐﺄﺗ ﻢﻏر

ﻦﯿـﻨﭼ رد ﺎـﻫ

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦـﻤﺠﻧا رد داﺮـﻓا ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ و يﺮﯿﮔرد ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺮﺛﺄﺘﻣ رد يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻣاﻮﻋ ،ﯽﯾﺎﻫ يﺎـﻫ

ا ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد ﺖﺳ

31] .[

2 . Rene Bakker

3 . Bob Price

(6)

ِبﺎﺘﮐ رد ،ﻞﺋﻮﮔ و ثﺮﺒﻠﯿﻣ

» ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﮐرﺎﺸﻣ

« ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ، -

يدﺎـﺼﺘﻗا

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﮕﯾﺎﭘ ﺮﯿﻈﻧ -

و ﻪـﯿﺣﺎﻧ ،ﺖـﯿﻣﻮﻗ ،ﻞـﻫﺄﺗ ﻊـﺿو ،ﻦﺳ ،ﻞﻐﺷ ،تﻼﯿﺼﺤﺗ ،يدﺎﺼﺘﻗا

هوﺮـﮔ رد ﺖﯾﻮـﻀﻋ و ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ ﺮﺛﺆـﻣ ﯽـﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ناﺰـﯿﻣ رد ار ﺎـﻫ

ﯽﻣ ﺪﻨﻧاد 23] . [

3 . هﺎﮔﺪﯾد روﺮﻣ ﻈﻧ يﺎﻫ

يﺮ

ﻪﻏﺪﻏد هراﻮﻤﻫ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻂﺑاور ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻪﯾﺮﻈﻧ ي

ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا نازادﺮـﭘ .

ﺮـﻈﻧ زا

ﻞﯾﻮﮐﻮﺗ ﻦﻤﺠﻧا رد ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﮐ ،4

هدﺎـﻣ ﮏـﯾ ﻪـﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد يﺎﻫ هﺪـﻨﻫد ﺪـﻧﻮﯿﭘ ي

ي

ﯽـﻣ ﮏـﻤﮐ ﻢـﻫ ﻪﺑ داﺮﻓا نداد ﺪﻧﻮﯿﭘ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد ﺎﻫﺪـﻧﻮﯿﭘ ﻦـﯾا ،ﺪـﻨﮐ

ﺎﺒﺟا و ﯽﺘﯿﻌﻗﻮﻣ ِﯽﻤﺳر يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ ﯽﺘﻨـﺳ ﻂـﺑاور ﻪـﮐ دراد راﺮﻗ ير

ﻪﻠـﺴﻠﺳ و ﺮـﺗ ار ﯽـﺒﺗاﺮﻣ

ﯽﻣ ﻆﻔﺣ ﺪﻨﻨﮐ 6] .[ ،ﻢـﻈﻧ و ﺎـﻨﻌﻣ ﻊـﺒﻨﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور هرﺎﺑرد ﻞﯾﻮﮐﻮﺗ هﺎﮔﺪﯾد

ﺪﺷ ﺲﮑﻌﻨﻣ ﻢﯿﮐرود رﺎﮐ رد ﺎﻫﺪﻌﺑ 17]

.[ ﻪـﺑ ار ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا تﺎﺒـﺳﺎﻨﻣ و ﺎﻫﺪـﻧﻮﯿﭘ ،ﻢﯿـﮐرود

ﻪﺘﺷر ﻪﺑﺎﺜﻣ ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ ﯽﯾﺎﻫ

ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻪﻌﻣﺎﺟ ،نآ نﺎﯿﻨﺑ ﺮﺑ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ ﯽـﻣ ﻪﺘـﺴﺒﻤﻫ و

ددﺮـﮔ . ﻪـﺑ

،ﻢﯿﮐرود ﻢﻋز ،نرﺪـﻣ ﻊﻣاﻮﺟ رد

هوﺮـﮔ و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا رﺎـﮐ ﻢﯿـﺴﻘﺗ يﺪـﻨﺑ

و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ

ﻪﻓﺮﺣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ يراﺮـﻗﺮﺑ و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎﻫﺪـﻧﻮﯿﭘ ندﻮﻤﻧ راﻮﺘﺳا رد ﯽﻠﻣﺎﻋ ،نآ زا ﺚﻌﺒﻨﻣ ِيا

توﺎﻔﺗ ﻆﻔﺣ ﺎﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ

12] .[

هﺎﮔﺪﯾد ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ

5ﯽﻧﺪﻣ ﻟﺎﻏ شزرا ﺮﺑ ًﺎﺒ ﻢـﻫ ﻪـﺑ و ﺖﮐرﺎﺸﻣ ،ﻦﻤﺠﻧا يﺎﻫ

ﺪﻧراد ﺰﮐﺮﻤﺗ ﯽﻌﻤﺟ ﻞﻤﻋ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺮﺑ ﺰﯿﻧ و ﯽﮕﺘﺳﻮﯿﭘ 7]

.[ ﺖﮐرﺎﺸﻣ مﻮﻬﻔﻣ حﺮﻃ رد ﯽﻧﺪـﻣ

هﺪـﻨﯾاﺰﻓ ﺪﺷر نآ يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ و ذﻮﻔﻧ ترﺪﻗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺮﺧﺄﺘﻣ ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا دﺰﻧ ـﺑ يا

ﻪ دﻮـﺧ

ﺮﻧﺮﻟ ﻞﯿﻧاد ﻪﮐ نﺎﻨﭼ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺪـﯾﺪﺟ ﻪـﻌﻣﺎﺟ زا6

ﻣ ي مﺎـﻧ ﯽﺘﮐرﺎـﺸ

ﯽﻣ دﺮﺑ 29] .[

4 . Tocqueville

5. Civic Participation

6 . Lerner

(7)

ﻪﻌﺳﻮﺗ ي يرﻮﺌﺗ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯽﮑﯾ زا ﻪﻔﻟﺆﻣ يﺎﻫ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﻟﺎﺼﺗا

و ﺮﯿﮔاﺮﻓ ﺶﯿﺑ ﺮﻫزا ﺰﯿﭼ راﺪﻣاو تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽـﺸﻫوﮋﭘ

تﺮـﺑار مﺎـﻨﺗﺎﭘ ﺖـﺳا7

. ،مﺎـﻨﺗﺎﭘ ﻂـﺑاور

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا داﺮﻓا

و تﻼﻣﺎﻌﺗ نﺎﻧآ ﺎﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ار يدﺎﯿﻨﺑ ﻦﯾﺮﺗ ءﺰـﺟ ﻪﯾﺎﻣﺮـﺳ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﯽـﻓﺮﻌﻣ

ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و ﻪﮑﺒﺷ ﺎﻫ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ

دﺎـﻤﺘﻋا و يرﺎـﯿﻤﻫ حﺮـﻄﻣ

ﯽـﻣ دزﺎـﺳ

2،3] .[

زا ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ لﺎﮑﺷا ،مﺎﻨﺗﺎﭘ ﺮﻈﻧ )

ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد ( ﯽﻣ ار درﻮـﻣ ﺮـﯾز ترﻮـﺻ ود ﻪﺑ ناﻮﺗ

داد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ :

يدﺎﻬﻧ ،ﺖﺴﺨﻧ )

ﯽـﻨﻤﺠﻧا ( هﺪـﻧﺮﯿﮔﺮﺑ رد ﻪـﮐ نﺎﻣزﺎـﺳ رد ﺖﯾﻮـﻀﻋ ي

،ﺎـﻫ

ﻦﻤﺠﻧا پﻮﻠﮐ و ﺎﻫ ﺎﻫ

) هﺎﮕﺷﺎﺑ ﺎﻫ ( ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ نﺎـﮑﻣ و نﺎـﻣز ﮏـﯾ رد هﺪـﺷ يﺰـﯾر

هﺪﻧﺮﯿﮔﺮﺑ رد دﻮﺧ ﻪﮐ ،ﯽﻤﺳرﺮﯿﻏ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ،ًﺎﯿﻧﺎﺛ و ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺳا عﻮﻧ ود ي

: يﺮـﯿﮔرد

ﯽﻗﺎﻔﺗا : ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﯽـﻫوﺮﮔ يﺎـﻫ

ﺎـﺑ يرﺎـﮑﻤﻫ ﻞـﺜﻣ ،ﻢﻈﻨﻣﺎـﻧ ﻞـﺻاﻮﻓ ﺎـﺑ

ﻪﯾﺮﯿﺧ ﮑـﺸﺗ صﺎﺧ داﺮﻓا و ﻦﯿﻣوﺮﺤﻣ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ﺖﻬﺟ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﯽـﻣ ﻞﯿ

ﺖﮐرﺎـﺸﻣ و دﻮـﺷ

راﺪﯾﺎﭘ : هﺪﻋﺎﻗ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻞﻣﺎﺷ هوﺮﮔ رد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺪﻨﻣ

و ﻪـﺴﺳﺆﻣ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ

ﯽﮕﺸﯿﻤﻫ و ﯽﻤﺋاد ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﯽﻟو ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻧا

.

،مﺎﻨﺗﺎﭘ دﻮﺟو لﺎﮑﺷا توﺎﻔﺘﻣ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و دﺎﻌﺑا ﻪـﻧﺎﮔﺪﻨﭼ ي

نآ ار درﻮـﻣ ﺪـﯿﮐﺄﺗ

راﺮﻗ هداد و ﻪﯾﺎﻣﺮـﺳ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا دوﺪـﺤﻣ

ار8

رد ﻞـﺑﺎﻘﻣ ﯽﻟﺎـﺼﺗا ، 9

راﺮـﻗ ﯽـﻣ ﺪـﻫد . ﻪﯾﺎﻣﺮـﺳ

،دوﺪﺤﻣ ﯽﻋﻮﻧ زا ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا

ﻪﮐ ﻪﺑﺎﺸﻣ داﺮﻓا زا

تﺎﻬﺟ ،ﺖـﯿﻣﻮﻗ ،ﻦـﺳ

،ﺖﯿﺴﻨﺟ ﻪﻘﺒﻃ

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﺮﯾﺎﻈﻧ نآ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ﺪـﻧﻮﯿﭘ

ﯽـﻣ ﺪـﻫد . ﻦـﯾا ﻞﮑـﺷ زا ﻪﯾﺎﻣﺮـﺳ

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رد

هوﺮﮔ يﺎﻫ نﻮﮕﻤﻫ هﺪﯾد ﯽﻣ دﻮﺷ ﻪﮐ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ ﻞﮑﺷ يﺮﯿﮔ ﺖﯾﻮﻫ يﺎـﻫ

يرﺎﺼﺤﻧا و10

ﮓﻨﺗ

11ﺮﻈﻧ ددﺮﮔ . رد

،ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

،ﯽﻟﺎﺼﺗا ﺮﺑ ﻪﮑﺒﺷ يا ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا

هرﺎﺷا دراد ﻪﮐ داﺮﻓا ﺮﯿﻏ ﻪﺑﺎﺸﻣ زا ﺶﺨﺑ يﺎﻫ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪﻌﻣﺎﺟ ار ﻪﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﻣ ﺪـﻨﮐ

و ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺖﯾﻮﻫ يﺎﻫ زﺎﺑ و غرﺎﻓ زا ﺐـﺼﻌﺗ ار ﺐـﺟﻮﻣ ،ددﺮـﮔ ﻦـﯾا عﻮـﻧ ﻪﯾﺎﻣﺮـﺳ زا ﯽـﻓﺮﻃ

يرﺎﯿﻤﻫ يﺎﻫ ﻤﻌﺗ ﻢﯿ ﻪﺘﻓﺎﯾ ار ﺮﺑ ﯽﻣ دﺰﯿﮕﻧا و زا فﺮﻃ ﺮﮕﯾد ﺖﺳد ﯽﺑﺎـﯾ ﻪـﺑ ﻊﺑﺎـﻨﻣ دﻮـﺟﻮﻣ رد

7 .Putnam

8 . Bonding Social Capital

9 . Bridging Social Capital

10. Exclusive

11 . Narrow Selves

(8)

ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ ﻊﯿﺳو ﺮﺗ و رﺎﺸﺘﻧا تﺎﻋﻼﻃا ار ﻦﮑﻤﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ رﺎﺛآ ﯽﻧوﺮﯿﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﺘﺸﯿﺑ

رد ﻦﯾا عﻮﻧ ﻞﻤﺘﺤﻣ ﺖﺳا 33] .[

ﻪـﻏﺪﻏد ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﺶﻫﺎــﮐ و لاوز ﻞـﯿﻠﺤﺗ ،مﺎـﻨﺗﺎﭘ ﯽﻠـﺻا ي تﺎــﻃﺎﺒﺗرا و ﯽﻧﺪـﻣ يﺎـﻫ

ﺖـﺳا ﺮـﺻﺎﻌﻣ ﻊﻣاﻮﺟ رد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا .

يﺎﻫﺪـﻧﻮﯿﭘ ﻦﯿـﯿﺒﺗ رد نﺎﻨﮐﺎـﺳ تﺎـﺒﺛ ،مﺎـﻨﺗﺎﭘ ﺮـﻈﻧ زا

ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ يﺪﯿﻠﮐ ﻞﻣﺎﻋ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ داﺮﻓا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﻮﺷ

. و ﯽﻧﻻﻮـﻃ ﺖـﻣﺎﻗا ،يو ﻢـﻋز ﻪـﺑ

ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ لﺰﻨﻣ ﺖﯿﮑﻟﺎﻣ ﯽﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ زا ار ﺎﻫ

ار نﺎﺘـﺳود داﺪﻌﺗ ،ﺪﻨﮐ

ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﮕﯾﺎﺴﻤﻫ رد ﻣ و ﺪﻫد

ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺎﻫداﺪـﺧر رد ﺖﮐرﺎـﺸ ﺖـﯾﻮﻘﺗ ار ﯽـﻠﺤﻣ يﺎـﻫ

ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . نﺎﻨﮐﺎﺳ كﺮﺤﺗ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﮑﺒﺷ رد لﻼﺘﺧا ﺐﺟﻮﻣ ،12

ﯽﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور ي دﻮـﺷ

.

ﯽﺑ تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا رد داﺮﻓا سﺎـﻤﺗ ياﺮﺑ يﺮﺘﻤﮐ ﺖﺻﺮﻓ تﺎﺒﺛ

ﺪـﻧراد ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ .

ﻞـﯿﻟد ﻪـﺑ

ﺘـﺳود ﻪـﮐ ﺮﻣا ﻦﯾا زا ﯽﻫﺎﮔآ و ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻂﯾاﺮﺷ زا ﯽﻫﺎﮔآ ﯽ

يدﺎـﯾز ماود ﺎـﻫ ،ﺖـﺷاد ﺪـﻫاﻮﺨﻧ

نآ هﺰﯿﮕﻧا و ﻞﯾﺎﻤﺗ ﺎﻫ ﯽﺘﺳود دﺎﺠﯾا ياﺮﺑ يا

ﯽﻤﻧ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا ﯽﻠﺤﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﻫد

. ﻢـﻫ مﺎﻨﺗﺎﭘ

ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﺮﯾز ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ :

ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ يدﺎـﺼﺘﻗا يﺎﻫرﺎـﺸﻓ و ﯽﻧﺎﻣز يﺎﻫ

هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﺑ هﮋﯾو ﻪﺑ ،رﺎـﮐ يوﺮـﯿﻧ رد نﺎـﻧز رﻮـﻀﺣ ناﺰـﯿﻣ ،ﺪﻨﻠﻏﺎـﺷ ود ﺮﻫ ﻦﯾﺪﻟاو ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ

ﻪﯿﺷﺎﺣ ﯽﻣﺮﮔﺮـﺳ ﺮﯿﺛﺄـﺗ ،ﺮﻬـﺷ ﯽﮔﺪـﻨﮐاﺮﭘ و ﯽﻨﯿﺸﻧ ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﻪـﻤﻫ زا و ﯽـﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا يﺎـﻫ

ﺶﯾاﺰـﻓا ،جاودزا ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ ،ﯽﻠﺴﻧ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ،ﺖﻏاﺮﻓ تﺎﻗوا ندﺮﮐ ﯽﺻﻮﺼﺧ رد نﻮﯾﺰﯾﻮﻠﺗ هﺮـﯿﻏ و ﯽـﻌﻗاو دﺰﻤﺘﺳد خﺮﻧ ﺶﻫﺎﮐ ،قﻼﻃ خﺮﻧ .

رد ﻦﯾﺪـﻟاو و ﻦﯿﻠﻫﺄـﺘﻣ ،مﺎـﻨﺗﺎﭘ ﻢـﻋز ﻪـﺑ

هداﻮﻧﺎﺧ ظﺎـﺤﻟ ﻪـﺑ ًﻻﻮـﻤﻌﻣ ،ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﻪـﻘﺒﻃ يﺎﻫ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ناﺮـﮕﯾد زا ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا

ﺪﻧراد 33] .[ ﺚـﻋﺎﺑ ﻪـﭽﻧآ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﻪﺘﺴﻧاد ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ مﻮﻘﻣ ار دﺎﻤﺘﻋا ،مﺎﻨﺗﺎﭘ

ﯽﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ يﻻﺎﺑ ناﺰﯿﻣ يرﺎـﮑﻤﻫ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا يدﺎـﻤﺘﻋا دﻮﺷ

و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ

ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﯽﻧوﺎﻌﺗ دﻮﺷ

28] .[

4 . ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ

ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻖﯿﻔﻠﺗ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﺮﯾز لﺪﻣ هﺪﺷ ﻪﺋارا يﺮﻈﻧ

ﺮﺛﺆـﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ي

ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻦﯾوﺪﺗ نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ رد .

يﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ،ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﯽـﻠﮐ لﺪـﻣ سﺎـﺳا ﺮـﺑ

29. Residential Mobolity

(9)

ﻪﻨﯿﻣز نﺎﻧز يا ) ﻦﺳ ﺮﯿﻈﻧ ( نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و )

تﻼﯿـﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ،ﻞﻫﺄﺗ ﻊﺿو ﻞﻣﺎﺷ

ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ تﺎﺒﺛ و (

ﻢـﮐ رد ،ﺮـﮕﯾد يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻒـﯿﮐ و

ﯽﻣ ﺮﺛا نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ دراﺬـﮔ

. ﻪـﻠﺣﺮﻣ رد ﻪـﻨﯿﻣز يﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ يﺪـﻌﺑ ي

ﺖـﯿﻌﻗﻮﻣ و يا

ﯽﻣ ﺮﺛا ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا ﻪﺘﺳد رﺎﻬﭼ ﺮﺑ نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻧراﺬﮔ

. زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا :

1 ( ناﺰـﯿﻣ

ﯽﻣ نﺎﻧز سﺮﺘﺳد رد ﻪﮐ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ترﺎـﻬﻣ ،يدﺎﻣ تﺎﻧﺎﮑﻣا ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ

،ﯽـﻌﻤﺟ يﺎـﻫ

ﯿﻣ و ﺖﻏاﺮﻓ تﺎﻗوا ؛نﺎـﯿﻓاﺮﻃا ﺖـﯾﺎﻤﺣ ناﺰ

2 ( ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﮐ نﺎـﻧز ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂـﺑاور هﺮﺘـﺴﮔ

ﻪﮑﺒﺷ ﯽﻣ نﺎﻧز ﯽﻤﺳر و ﯽﻤﺳرﺮﯿﻏ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور يﺎﻫ ؛ﺪـﺷﺎﺑ

3 ( دﺎـﻤﺘﻋا ناﺰـﯿﻣ و ﺢﻄـﺳ

ﯽﻤــﺳر دﺎــﻤﺘﻋا و ﻪــﺘﻓﺎﯾ ﻢﯿــﻤﻌﺗ دﺎــﻤﺘﻋا ،ﯽــﺼﺨﺷ دﺎــﻤﺘﻋا ﻞﻣﺎــﺷ ﻪــﮐ نﺎــﻧز ﯽﻋﺎــﻤﺘﺟا

ﯽﻣ و ؛ﺪﺷﺎﺑ 4 ( ﯽﺸﺨﺑ ﺮﺛا ﻪﺑ روﺎﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا ناﺰﯿﻣ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ و رﻮـﻀﺣ

ﻪﺻﺮﻋ رد ﻪﺘـﺷاﺪﻧ ﯽﻨﻫذ ﯽﺘﯿﻫﺎﻣ ًﺎﻓﺮﺻ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا ؛ﺖﺳا ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﯽﻋﻮﻧ ﻪﺑ و ﯽـﻣ ﺰـﯿﻧ ﻞﻤﻋ مﺎﻘﻣ رد ﯽﻧﺪﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ي

ﺪـﺷﺎﺑ .

ﯽﻣ ﺮﺛا نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ عﻮﻧ و ناﺰﯿﻣ رد ﺰﯿﻧ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا ﻪﺘﺳد رﺎﻬﭼ ﻦﯾا ﺪﻧراﺬﮔ

. ﯽـﻀﻌﺑ

ﻦﯾا زا ناﺰـﯿﻣ ،ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂـﺑاور هﺮﺘـﺴﮔ رد ،سﺮﺘـﺳد رد ﻊﺑﺎـﻨﻣ ناﺰـﯿﻣ ﺮـﯿﻈﻧ ﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ

ﺪـﻧراد ﺮﯿﺛﺄﺗ دﺎﻤﺘﻋا ﺢﻄﺳ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا .

رد ﺰـﯿﻧ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻂـﺑاور هﺮﺘـﺴﮔ ﺮـﯿﻐﺘﻣ

دراد ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺰﯿﻧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺸﺨﺑ ﺮﺛا ناﺰﯿﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻤﺘﻋا ﺢﻄﺳ .

نﺎﻨﭼ ،ﺪـﺷ هرﺎـﺷا ﻪـﮐ

ﯾا رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ تﺎﯾﺮﻈﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ لﺪﻣ ﻦﯾا ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ ،ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﯽـﺣاﺮﻃ هزﻮﺣ ﻦ

هداد ﺪﯾﺎﻤﻧ در ﺎﯾ ﺪﯿﯾﺄﺗ ار نآ ﻖﯿﻘﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﯽﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ .

رادﻮﻤﻧ 1 . نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ رد ﺮﺛﺆﻣ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ لﺪﻣ

يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﻨﯿﻣز يا ) ﻦﺳ

( ﯽﻋﺎﻤﺘﺟاﯽﺸﺨﺑﺮﺛا

ﻊﺑﺎﻨﻣ رد

سﺮﺘﺳد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟاﻂﺑاورهﺮﺘﺴﮔ ﯽﻧﺪﻣﺖﮐرﺎﺸﻣ

دﺎﻤﺘﻋا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ

) ﻊﺿو تﺎﺒﺛ،ﻞﻫﺄﺗ ﺖﻧﻮﮑﺳ و

تﻼﯿﺼﺤﺗ (

(10)

5 . ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻖﯿﻘﺤﺗ يﺎﻫ

1 - ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ دﻮـﺟو ﻪـﻄﺑار ﯽﻧﺪـﻣ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﺎـﺑ نﺎﻧز سﺮﺘﺳد رد ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﺪﺳر

راد نﺎـﻧآ ﯽﻧﺪـﻣ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻧز سﺮﺘﺳد رد ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ؛د

ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ

2 - ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ دﻮـﺟو ﻪـﻄﺑار ﯽﻧﺪـﻣ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ﺎﺑ نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﺪﺳر

ﻊﯿﺳو نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ؛دراد ﯽﻧﺪـﻣ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ناﺰـﯿﻣ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﺮـﺗ

ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻧآ .

3 - ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ر

؛دراد دﻮـﺟو ﻪﻄﺑار ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺎﺑ نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور هﺮﺘﺴﮔ ﻦﯿﺑ ﺪﺳ

ﻊﯿﺳو نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور هﺮﺘﺴﮔ ﻪﭼ ﺮﻫ ﺮﺘـﺸﯿﺑ نﺎﻧآ ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ

ﺖﺳا .

4 - ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ يرادﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﻄﺑار ﯽﻧﺪـﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺎﺑ نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻤﺘﻋا ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﺪﺳر

ﺎﻤﺘﺟا دﺎﻤﺘﻋا ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ؛دراد دﻮﺟو ﯽﻧﺪـﻣ ﺖﮐرﺎـﺸﻣ ناﺰـﯿﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻧز ﯽﻋ

ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻧآ .

5 - ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ نﺎـﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﻦﯿﺑ ﺪﺳر

) ﺢﻄـﺳ و ،ﺖﻧﻮﮑـﺳ تﺎـﺒﺛ ،ﻞـﻫﺄﺗ ﻊـﺿو

تﻼﯿﺼﺤﺗ (

دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺎﺑ .

6 - ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺮﺘـﺸﯿﺑ نﺎـﻧز ﻦﺳ ﻪﭼﺮﻫ ؛دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺎﺑ ﻦﺳ ﻦﯿﺑ ﺪﺳر

ﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻧآ ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎ

.

6 . شور ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺳﺎﻨﺷ

6 - 1 . ﻒﯾرﺎﻌﺗ يﺮﻈﻧ و ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ يزﺎﺳ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ

: ﺖﮐرﺎﺸﻣ لﺎـﻌﻓ

رد تﺎﻋﻮـﺿﻮﻣ ،ﯽﻣﻮـﻤﻋ

ﻪـﻗﻼﻋ يﺪـﻨﻣ ﻪـﺑ ﻞﺋﺎـﺴﻣ

ﯽﻣﻮﻤﻋ و ﯽﮔدﺎﻣآ رد نﺪﺷﺮﯿﮔ رد

ﺚﺣﺎﺒﻣ و ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﯽﻣﻮﻤﻋ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ 32] .[ رد ﺶﻫوﮋﭘ

،ﺮﺿﺎﺣ دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﺳﺎﺗ ﺎﺑ 33]

، 27،17

، [ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ

نﺎﻧز رد دﺎـﻌﺑا ﺖﮐرﺎـﺸﻣ

ﯽﻨﻤﺠﻧا يرﺎﮑﻤﻫ )

يدﺎﻋ ﺎﯾ ﺖﯾﻮﻀﻋ رد ﻦﻤﺠﻧا يﺎﻫ ﯽـﻤﻠﻋ و ،نﺎـﯿﺑﺮﻣ و ءﺎـﯿﻟوا ،ﯽـﺼﺼﺨﺗ

(11)

بﺰـﺣ ،ﯽﻔﻨـﺻ يارﻮـﺷ ،ﯽـﺤﯾﺮﻔﺗ ﺎـﯾ ﯽـﺷزرو هﺎﮕـﺷﺎﺑ ،ﯽﻣﻼـﺳا ،ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ و يﺮﻨﻫ ،ﯽﺑدا لﻼﻫ و ،ﯽﺳﺎﯿﺳ ﻞﮑﺸﺗو ﺮﻤﺣا

( 30]

، [ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪـﯾﺮﯿﺧ

يا ) ﮏـﻤﮐ ﻪـﺑ ﯿـﺳآ نﺎـﻣدﺮﻣ ﺐ

،هﺪﯾد نﻻﻮﻠﻌﻣ و ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ،

ﻪﺑ ﻪﻗﺪﺻ مﺎـﺘﯾا ﻢﯾﺮـﮑﺗ حﺮـﻃ ،يرﺎﮐﻮﮑﯿﻧ ﻦﺸﺟ ،ناﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ

(،

ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ )

رﻮﻀﺣ دﺮﻓ رد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﯽﻨﯾد و ﯽﺒﻫﺬﻣ (

ﻪـﻧارﺎﯿﻤﻫ ﺖﮐرﺎـﺸﻣو

) رد نﺎﮕﯾﺎـﺴﻤﻫ ﻪـﻧﺎﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ،نﺎﺘﺳود و نﺎﮕﯾﺎﺴﻤﻫ ﻪﺑ لﻮﭘ و ﻪﻧﺎﺧ ﻞﯾﺎﺳو ِنداد ضﺮﻗ

،نﺎﻧآ ﯽﻟﺎﻣ ﺖﻧﺎﻤﺿ ،تﺮﻓﺎﺴﻣ نﺎﻣز و يراداﺰﻋ ﻢﺳاﺮﻣ ﯽﯾﺎﭘﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﺧ ﻦﺘﺷاﺬﮔ رﺎﯿﺘﺧا رد

ﻪﯾﺎﺴﻤﻫ ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ و كدﻮﮐ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ،ﯽﺳوﺮﻋ ﺎﯾ (

مﻮﻬﻔﻣ يزﺎﺳ و ﯽﺒﯿﺗﺮﺗ ﺢﻄﺳ رد ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ

هﺪﺷ ﺖﺳا .

تﺎﺒﺛ ﺖﻧﻮﮑﺳ : نﺎﻨﮐﺎﺳ تﺎﺒﺛ )

ﯽﻧﻻﻮﻃ ﺖﻣﺎﻗا (

ﺪﻧﻮﯿﭘ ﻦﯿﯿﺒﺗ رد داﺮـﻓا ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﯽﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ يﺪﯿﻠﮐ ﻞﻣﺎﻋ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﺪﯾآ

. ﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺢﻄﺳ رد ،ﺮ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ و يا

تﺪﻣ

رد ﺖﺑﺎﺛ ﻞﺤﻣ ﮏﯾ رد ﺖﻣﺎﻗا نﺎﻣز 5

ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ

.

هﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا :

ﺮﺑ دوﺪﺣ و رﻮﻐﺛ ﻂﺑاور و تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

داﺮﻓا ﺎـﺑ ﺮـﮕﯾد

هوﺮﮔ ﺎﻫ و تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟﻻد

اد در 34] .[ هﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور

،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رد

ﺐـﻟﺎﻗ ﻂـﺑاور ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا

ﺎﺑ ﺷ ﻪﮑﺒ يﺎﻫ ﯽﻤﺳرﺮﯿﻏ )

ﻂﺑاور يﺮﮑﻓ و ﯽﻔﻃﺎـﻋ ﺎـﺑ نﺎـﺸﯾﻮﺧ

، نﺎﺘـﺳود

، و نﺎﮕﯾﺎـﺴﻤﻫ (

و

ﯽﻤﺳر ) طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ يﺎﻫدﺎﻬﻧ

،ﯽﺘﻟود يﺎﻫوﺮﯿﻧ

،ﺢﻠﺴﻣ

،ﺲﯿﻠﭘ هﺎﮔداد و

،ﺎﻫاﺮﺳداد نﺎﮔﺪـﻨﯾﺎﻤﻧ

ﺲﻠﺠﻣ ( مﻮﻬﻔﻣ يزﺎﺳ رد و ﺢﻄﺳ ﯽﺒﯿﺗﺮﺗ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ هﺪﺷ ﺖﺳا 11،13] .[

سﺎﺴﺣا ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا

ﺎﯾ يراﺬﮔﺮﺛا :

سﺎﺴﺣا ﯽـﺸﺨﺑﺮﺛا ﻪـﺑ فﻮـﻄﻌﻣ

ﺶﯿـﭘ زا فاﺪـﻫا

زﺎﺳ ﺎﺑ و هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽـﻣ رﺎـﻈﺘﻧا ﻪـﮐ ﺖـﺳا سﺮﺘـﺳد ﻞـﺑﺎﻗ و هﺪـﺷ ﻒـﯾﺮﻌﺗ يﺎﻫرﺎﮐو

دور

هﺪﻧزﺎﺳ و ﺖﺒﺜﻣ ﺶﻘﻧ فاﺪﻫا ﻖﻘﺤﺗ رد سﺎﺴﺣا عﻮﻧ ﻦﯾا ياراد ناﺮﮕﺸﻨﮐ ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يا

.

ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﺮـﺻﺎﻨﻋ و فاﺮﻃا ﻂﯿﺤﻣ ﺮﺑ يراﺬﮔﺮﯿﺛﺎﺗو يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ سﺎﺴﺣا ﻖﯾﺮﻃ زا ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا رﻮﻣ ﯽﺒﯿﺗﺮﺗ ﺢﻄﺳ رد نآ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ د

4] .[

دﺎﻤﺘﻋا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا :

ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا دﺎـﻤﺘﻋا

ﯽـﺼﺨﺷ ) و نﺎﮕﺘـﺴﺑاو ﻪـﺑ دﺎـﻤﺘﻋا

نارﺎــﮑﻤﻫ ،نﺎﮕﯾﺎــﺴﻤﻫ ،نﺎﯾﺎﻨــﺷآ و نﺎﺘــﺳود ،ﻞــﯿﻣﺎﻓ و

ﻢــﻫ ﯽــﻠﺤﻣ ﺎــﻫ (،

ﻢﯿــﻤﻌﺗ دﺎــﻤﺘﻋا

ﻪﺘﻓﺎﯾ ) ﻪـﻌﻣﺎﺟ داﺮـﻓا ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦﻇ ﻦﺴﺣ ﻦﺘﺷاد (و

ﺎـﻤﺘﻋا د يدﺎـﻬﻧ ) يوﺮـﯿﻧ ﻪـﺑ دﺎـﻤﺘﻋا

(12)

ﻫار ﺲﯿﻠﭘ ،ﯽﻣﺎﻈﺘﻧا ﮏﻧﺎﺑ ناﺪﻨﻣرﺎﮐ ،ﯽﮔﺪﻨﻧار و ﯽﯾﺎﻤﻨ

،ﯽﯾﺎـﻀﻗ ﻢﮐﺎـﺤﻣ و هﺎـﮔداد ،ﺎـﻫ و

...

(

و يزﺎﺳ مﻮﻬﻔﻣ ﯽﺒﯿﺗﺮﺗ ﺢﻄﺳ رد

ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ 13]

. [

ﻊﺑﺎﻨﻣ رد سﺮﺘﺳد : ﻦﯾا

،ﺮﯿﻐﺘﻣ دﺎـﻌﺑا رد ترﺎـﻬﻣ

يﺎـﻫ ﯽـﻌﻤﺟ ) سﺎـﺴﺣا ﯽـﺘﺣار

رد

ﻦﺨﺳ ﻦﺘـﻔﮔ رد ﻊـﻤﺟ يﺎـﻫ ﯽﻤـﺳرﺮﯿﻏ و

ﯽﻤـﺳر ﻞﮑـﺸﺘﻣ زا نﺎـﻧز و نادﺮـﻣ (،

ﺖـﯾﺎﻤﺣ

نﺎﯿﻓاﺮﻃا ) ﺎﻬﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ نداد نﺎﻧز ﯽﻧﺪﻣ و ﯽﺘﮐرﺎﺸﻣ يﺎﻫ

(،

تﺎﻗوا ﺖﻏاﺮﻓ ) داﺪﻌﺗ ﯽﺗﺎﻋﺎﺳ ﻪﮐ

نﺎﻧز رد زور ﺖﻗو دازآ ﻪﺘﺷاد ﺎﺗ ﻪﺑ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎـﻫ هاﻮـﺨﻟد نﺎـﺷ ﺪـﻧزادﺮﭙﺑ ( و ناﺰـﯿﻣ ﻊﺑﺎـﻨﻣ

يدﺎﻣ ) ناﺰﯿﻣ ﯽﻟﻮﭘ ﻪﮐ دﺮﻓ دﻮﺧ رﺎﯿﺘﺧا ﻪﻨﯾﺰﻫ ندﺮﮐ نآ ار دراد ( حﻮﻄﺳ رد و يزﺎﺳ مﻮﻬﻔﻣ

ﻪﻠﺻﺎﻓ و ﯽﺒﯿﺗﺮﺗ هﺪﺷ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ يا

ﺖﺳا 4] .[

6 - 2.

رﺎﺒﺘﻋا و ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ راﺰﺑا يروآدﺮﮔ هداد

ﺎﻫ

ياﺮﺑ ﻻﺎﺑ ندﺮﺑ رﺎﺒﺘﻋا ﺶﺳﺮﭘ

،ﻪﻣﺎﻧ اﺪﺘﺑا رﺎﺒﺘﻋا يرﻮﺻ تﻻاﺆﺳ ﺎﺑ هﺮﻬﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔ زا ﻪﻄﻘﻧ

تاﺮﻈﻧ و تروﺎﺸﻣ ﺐﺣﺎﺻ ناﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . هوﻼﻋ

،ﻦﯾاﺮﺑ رد ﻦﯾوﺪﺗ تﻻاﺆﺳ

ﺎﯾ ﻪﯾﻮﮔ يﺎﻫ سﺎﯿﻘﻣ يﺎﻫ ﯽﻠﺻا تﻻاﺆﺳزا ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ

ﻪﮐ د ر ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يﺎﻫ

ﺮﯿﮔاﺮﻓ ﯽﻠﺧاد و

ﯽﺟرﺎﺧ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . رد ﻪﻠﺣﺮﻣ

،ﺪﻌﺑ زا نآ ﺎﺟ ﻪﮐ ياﺮﺑ

ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ هداد

،ﺎﻫ زﺎﯿﻧ ﻪﺑ ﺺﺧﺎﺷ يزﺎﺳ

،دﻮﺑ زا شور ﯽﺑﺎﯾرﺎﺒﺘﻋا ﺺﺧﺎﺷ13

ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا

ﺪﺷ و زا ﻦﯾا ﻖﯾﺮﻃ فﺮﻌﻣ يﺎﻫ ﺐﺳﺎﻨﻣ ياﺮﺑ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺺﺧﺎﺷ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ ﺮﮔ ﺖﻓ .

ياﺮﺑ ﺶﺠﻨﺳ رﺎﺒﺘﻋا ﯽﻧورد ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ رﻮﮐﺬﻣ زا شور ﻞﯿﻠﺤﺗ

14ﻪﯾﻮﮔ

، هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﯾدﺮﮔ .

ياﺮﺑ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ سﺎﯿﻘﻣ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا

ﺐﯾﺮﺿ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﺎﯾ ﺎﻔﻟآ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . لوﺪﺟ 1

ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ار نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد .

13. validation

14. item analysis

(13)

لوﺪﺟ 1 . ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻠﺻا

ﻖﯿﻘﺤﺗ

ﺺﺧﺎﺷ مﺎﻧ

اﺪﻌﺗ د ﻪﯾﻮﮔ ﺎﻫ نﻮﻣزآ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ

ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ 56

90 / 0

ﻪﯾﺮﯿﺧ ﺖﮐرﺎﺸﻣ يا

6

73

/ 0

ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ

6 74

/ 0

ﻪﻧارﺎﯿﻤﻫ ﺖﮐرﺎﺸﻣ

6 76

/0

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻤﺘﻋا 19

79 / 0

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور هﺮﺘﺴﮔ 8

72 / 0

ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا سﺎﺴﺣا

9 81

/ 0

سﺮﺘﺳد رد ﻊﺑﺎﻨﻣ

7 75

/ 0

6 - 3 . شور ﻖﯿﻘﺤﺗ

شور بﻮﭼرﺎﭼ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﺳﺎﻨﺷ

مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﯽﺸﯾﺎﻤﯿﭘ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﯽﻤﮐ

ﺖﺳا هﺪﯿﺳر .

هداد يﺎﻫ درﻮﻣ زﺎﯿﻧ ﺎﺑ ﮏﯿﻨﮑﺗ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ يروآدﺮﮔ

و ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا

ﮏﯿﻨﮑﺗ يﺎﻫ ﯽﻤﮐ درﻮﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ

؛ﺖﺳا ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ ﺲﭘ زا ﻒﯿﺻﻮﺗ عاﻮﻧا

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ

،نﺎﻧز ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﮏﯿﻨﮑﺗ يﺎﻫ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺪﻨﭼ هﺮﯿﻐﺘﻣ زا ﻪﻠﻤﺟ ﻞﯿﻠﺤﺗ

،نﻮﯿﺳﺮﮔر ﻢﻬﺳ

ﮏﯾﺮﻫ زا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ

رد ﻦﯿﯿﺒﺗ و ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺮﯿﻐﺘﻣ

ﻪﺘﺴﺑاو ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﺺﺨﺸﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا .

6 - 4 . يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور و يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ

ﻦﯾا ﻪﺑ نﺎﻋذا ﺎﺑ ﻪـﻠﻫو رد نﺎﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور يﻮﮕﻟا ،ﻪﮐ

و تﺎـﻋﺎﻤﺘﺟا زا ﺮﺛﺄـﺘﻣ لوا ي

هوﺮﮔ ﯽﺘﯿﻫﺎﻣ ًﺎﺗﺪﻤﻋ و هدﻮﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ يﺎﻫ دراد ﯽﻟﻮﺤﻣ و ﯽﺑﺎﺴﺘﻧا

. ﻦﯿﻨـﺳ رد ﻊﻗاو نﺎﻧز 18

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ لﺎﺳ ﺖﯾﻮﻀﻋ و ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺮﯾﺬﭘ

ﯽـﺸﯾﺪﻧازﺎﺑ نﺎﮑﻣا ،ﻞﺧاﺪﺘﻣ يﺎﻫ

ﻪﮑﺒﺷ ﻂﺴﺑ و ﯽﻣ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﺖﯾﻮﻫ شﺮﯾﺬﭘ و ﯽﺗﻼﻣﺎﻌﺗ يﺎﻫ

،ﻻﺎـﺑ ﻦﯿﻨـﺳ رد ﻪـﮐ يﺮـﻣا ؛ﺪـﻨﺑﺎﯾ

ﻪﺑ رد هﮋﯾو 45 ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد ﺖـﻣوﺎﻘﻣ ﺎـﺑ و ﮓﻧر ﻢﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﯽﮕﻟﺎﺳ ﻮـﮕﻟا ﺮـﯿﯿﻐﺗ

ﻂـﺑاور يﺎـﻫ

ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ ﺖﯾﻮﻫ و ﯽﺑﺎﺴﺘﻧا و هﺪﺷ ﺖﯿﺒﺜﺗ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا 8]

.[ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ،ﺖـﻬﺟ ﻦﯾﺪﺑ

نﺎﻧز ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ 18

ﺎـﺗ 45 ﻪﻟﺎـﺳ ﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺮﺘـﺸﻟا ﺮﻬـﺷ ي .

ﻖـﺒﻃ

(14)

لﺎﺳ يرﺎﻤﺷﺮﺳ 1390

ﺖﯿﻌﻤﺟ زا ، 30257

،ﺮﺘﺸﻟا ﺮﻬﺷ يﺮﻔﻧ 9841

هدر رد ﺮﻔﻧ ي

18 ﺎـﺗ

45 ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ لﺎﺳ ﺪﻧا

. ﺮﺑ سﺎﺳا لﻮﻣﺮﻓ

،ناﺮﮐﻮﮐ ﻢﺠﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 370 ﺮﻔﻧ ﺖـﺳد ﻪﺑ ﺪـﻣآ

. رد

بﻮﭼرﺎـﭼ ﻪـﺑ ﯽـﺳﺮﺘﺳد ﻪﻟﺄـﺴﻣ و ﯽﻧﺎـﻣز ﺖﯾدوﺪـﺤﻣ ندادراﺮـﻗ ﺮﻈﻧﺪـﻣ ﺎـﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦﯾا ﻪﻧﻮﻤﻧ ندﻮـﻤﻧ ظﺎـﺤﻟ ﺎـﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و نﺎﻧز ﺖﺳﺮﻬﻓ ﺎﯾ يﺮﯿﮔ

» يرادرﻮـﺧﺮﺑ ﺢﻄـﺳ «

ﻖﻃﺎـﻨﻣ

يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ،ﺮﺘﺸﻟا يﺮﻬﺷ

» ﻪﺷﻮﺧ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﺪﻨﭼ يا

يا « ﻮـﻣ راﺮـﻗ ﻪـﺟﻮﺗ در

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ .

7 . ﻪﺘﻓﺎﯾ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ

7 - 1.

ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ و ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

ﺦﺳﺎﭘ ﻮﮔ نﺎﯾ

ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯿﺑ 18 - 45 لﺎﺳ راﺮﻗ دراد ﻪﮐ 9/

35 ﺪﺻرد رد هوﺮﮔ

ﯽﻨﺳ ) 28 - 37 ( و 2/

39 ﺪﺻرد رد هوﺮﮔ ﯽﻨﺳ ) 18 27– ( و ﻪﯿﻘﺑ رد هوﺮﮔ ﯽﻨﺳ ) 38 -

45 ( هدﻮﺑ ﺪﻧا . ﻪﺑ ظﺎﺤﻟ ﻗﻮﻣ ﺖﯿﻌ

،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا 4/

35 ﺪﺻرد

،دﺮﺠﻣ 9/

58 ﺪﺻرد ﻞﻫﺄﺘﻣ و 7/

5

ﺪﺻرد ﻪﻘﻠﻄﻣ ﺪﻧدﻮﺑ . زا ﺮﻈﻧ ﺢﻄﺳ

،تﻼﯿﺼﺤﺗ 4/

2 ﺪﺻرد ﯽﺑ داﻮﺳ

،ﯽﯾاﺪﺘﺑا و 6

/ 21 ﺪﺻرد

ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار و

،ﻞﮑﯿﺳ 2/

29 ﺪﺻرد ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﺎﺗ

،ﻢﻠﭙﯾد 3/

44 ﺪﺻرد قﻮﻓ ﻢﻠﭙﯾد ﺎﺗ

،ﺲﻧﺎﺴﯿﻟ و

4/

2 ﺪﺻرد ياراد تﻼﯿﺼﺤﺗ قﻮﻓ

ﺲﻧﺎﺴﯿﻟ و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ . زا ﻧ ﺮﻈ تﺎﺒﺛ

،ﺖﻧﻮﮑﺳ 2/

46 ﺪﺻرد

زا نﺎﻧز زا تﺎﺒﺛ ﺖﻧﻮﮑﺳ رادرﻮﺧﺮﺑ

؛ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﯾﺪﺑ

،ﺎﻨﻌﻣ ﻪﮐ رد ﯽﻃ 5 لﺎﺳ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻞﺤﻣ

ﺖﻧﻮﮑﺳ دﻮﺧ ار ﺮﯿﯿﻐﺗ هداﺪﻧ

،ﺪﻧدﻮﺑ 5/

33 ﺪﺻرد ) 1 ﺎﺗ 2 رﺎﺑ ( و 3/

20 ﺪﺻرد ) 3 رﺎﺑ و ﺮﺘﺸﯿﺑ (

ﻞﺤﻣ ﺖﻧﻮﮑﺳ دﻮﺧ ار ﺮﯿﯿﻐﺗ هداد ﺪﻧدﻮﺑ .

7 - 2 . ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ دﺎﻌﺑا و ﺺﺧﺎﺷ يرﺎﻣآ ﻒﯿﺻﻮﺗ نﺎﻧز

لوﺪﺟ 2 ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و فاﺮﺤﻧا رﺎﯿﻌﻣ ﺺﺧﺎﺷ و دﺎﻌﺑا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ

نﺎﻧز ار نﺎﺸﻧ

ﯽﻣ ﺪﻫد . يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ

لدﺎﻌﻣ 23 / 59 ﺪﺻرد ﺖﺳا

ﻪﮐ ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﮏﯾ سﺎﯿﻘﻣ ﺮﻔﺻ ﺎﺗ 100 ﻂﺳﻮﺘﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﯽﻣ دﻮﺷ . رد نﺎﯿﻣ دﺎﻌﺑا ﺖﮐرﺎﺸﻣ

،ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﺒﻫﺬﻣ

هﺎﮕﯾﺎﺟ يرﻮﺤﻣ و ﻪﯿﻟوا يا ﻪﺘﺷاد و ﺲﭘ زا نآ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪﯾﺮﯿﺧ

،يا

ﻪﻧارﺎﯿﻤﻫ و ﯽﻨﻤﺠﻧا راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا .

(15)

لوﺪﺟ 2 . هرﺎﻣآ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ هﺪﻨﻫد ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ

دﺎﻌﺑا ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ هرﺎﻣآ

ﺎﻫ

ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ فاﺮﺤﻧا رﺎﯿﻌﻣ

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻨﻤﺠﻧا 6/

31 24

/4

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻪﯾﺮﯿﺧ يا 8/

63 49

/5

ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﺒﻫﺬﻣ 6/

70 61

/4

ﺎﺸﻣ ﺖﮐر ﻪﻧارﺎﯿﻤﻫ 43

/ 65 01

/7

ﺺﺧﺎﺷ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﯽﻧﺪﻣ 23

/ 59 93

/ 15

7 - 3 . ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ يرﺎﻣآ ﻒﯿﺻﻮﺗ

7 - 3 - 1 . هﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور دﺎﻤﺘﻋا ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

و ناﺰﯿﻣ ﯽﺸﺨﺑﺮﺛا

ﺮﺑﺎﻨﺑ تﺎﻋﻼﻃا لوﺪﺟ

3 ﻂﺑاور ﯽﻤﺳرﺮﯿﻏ رد

نﺎﯿﻣ 9/

88 ﺪﺻرد زا ﺖﯿﻌﻤﺟ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ

ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ و رد 1/

11 ﺪﺻرد ﻦﯿﯾﺎﭘ دﻮﺑ . 2/

58 ﺪﺻرد زا ﺖﯿﻌﻤﺟ

،ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻂﺑاور دوﺪﺤﻣ و

ﯽﻨﯿﯾﺎﭘ ﺎﺑ تارادا و يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﯽﺘﻟود

ﻪﺘﺷاد و ﻂﻘﻓ 8/

41 ﺪﺻرد نﺎﻧآ

،ﻮﮕﺘﻔﮔ تﺎﻗﻼﻣ و

ﻪﺒﺗﺎﮑﻣ ﺎﺑ نﻻﻮﺌﺴﻣ يارادا

و ﯽﯾاﺮﺟا ﺪﻨﺘﺷاد . زا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﯾﻮﮔ يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﻂﺑاور

ﯽﻤﺳرﺮﯿﻏ و

،ﯽﻤﺳر ﺺﺧﺎﺷ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ هﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺻﺎﺣ

هﺪﺷ ﺖﺳا . هﺮﺘﺴﮔ

ﻂﺑاور ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رد

نﺎﯿﻣ نﺎﻧز ﻂﺳﻮﺘﻣ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . 1/

25 ﺪﺻرد نﺎﻧز درﻮﻣ

،ﯽﺳرﺮﺑ ﻂﺑاور

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يدوﺪﺤﻣ

ﺪﻨﺘﺷاد . 9/

41 ياراد ﻢﻫ ﺪﺻرد ﻂﺑاور

ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا رد

ﺪﺣ ﻂﺳﻮﺘﻣ و 33

ﺪﺻرد نﺎﻧآ ﻂﺑاور ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻻﺎﺑ

ﺪﻨﺘﺷاد .

ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻂﺑاور ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ) دﺎﻤﺘﻋا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا (

، ﺖﺳا راﺮﻗ ﻦﯾا ﺮﺑ :

دﺎﻤﺘﻋا ﯽﺼﺨﺷ رد

نﺎﯿﻣ 4/

82 ﺪﺻرد زا ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ و ﺎﻬﻨﺗ رد 6 / 17 ﺪﺻرد ﻦﯿﯾﺎﭘ

ﺖﺳا . ﺎﺑ دﻮﺟو ﺢﻄﺳ لزﺎﻧ ﻂﺑاور ﯽﻤﺳر رد نﺎﯿﻣ

،نﺎﻧز دﺎﻤﺘﻋا يدﺎﻬﻧ رد نﺎﯿﻣ 2/

83 ﺪﺻرد

.15

ﺺﺧﺎﺷ ،ﻢﻬﻓ ﺖﻟﻮﻬﺳ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ سﺎﯿﻘﻣ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺎﻫ

100 هﺪـﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ يﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ ﺮﻔـﺻ ،ﺪـﻧا

و ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ 100 ﺖﺳا ﯽﻧﺪﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ .