ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،
لﺎﺳ مود ، هرﺎﻤﺷ ﻢﺘﻔﻫ ، رﺎﻬﺑ 1389 ، ص زا 35 - 66
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ ﻮﻟوا و ﻳ
ﺖ ﺪﻨﺑ ي ﻞﻣاﻮﻋ راﺬﮔﺮﺛا
يرﺎﺠﺗ رد يزﺎﺳ
هﺎﮕﺸﻧاد رد ﺶﻧاد ﺎﻫ
) ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ي
شور نﺎﻬﺟ ﺮﺒﺘﻌﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﺞﻨﭘ يﺎﻫ (
ﻲﻠﻋ تﺰﻋرﻮﭘ ﺮﻐﺻا
1∗
ـ ﻲﻠﻗ ﻦﻳرآ
2رﻮﭘ ـ ﻮﻠﻧﺎﺧﺮﻳﺪﻧ اﺮﻴﻤﺳ 3
1 . ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺘﻟود
2 . ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد
3 . ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
) ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
19 / 12 / 1387 ، ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
1 / 4 / 1388 (
هﺪﻴﻜﭼ و ﻲﻧﺎﻬﺟ دﺎﺼﺘﻗا رد ﻲﻠﺻا ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﺶﻧاد ﻲﺗﺎﻴﺣ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ تروﺮﺿ
رﺎﺸﻣ
ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ،هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻛ
ﻲﻠﺻا ي
هﺪﻨﻨﻛﺪﻴﻟﻮﺗ دﺎﻬﻧ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ،ﺶﻧاد ي و ﻲـﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ي
ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﻢﻫ و يا
هﺎﮕﺸﻧاد زﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭼ يرﺎﺠﺗ و ﺪﻣآرد ﺐﺴﻛ ﻪﺑ ﺎﻫ
،ﺎﻘﺑ ياﺮﺑ ﺶﻧاد يزﺎﺳ
دراد تروﺮـﺿ ﺶﻧاد يرﺎﺠﺗ لﺎﻘﺘﻧا و ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻳﻮﮕﻟا ﻦﻳوﺪﺗ .
رد
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
شور ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ نﺎـﻬﺟ ﺮـﺒﺘﻌﻣ هﺎﮕﺸـﻧاد ﺞﻨـﭘ رد ﺶﻧاد يرﺎﺠﺗ لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫﻮﮕﻟا و ﺎﻫ
ﻪﺒﺗر يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ لﺎﺳ يﺪﻨﺑ
2007 ﺰﻤﻳﺎﺗ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﻪﺴﺳﺆﻣ )
،ﺞﻳﺮﺒﻤﻛ ،درﻮﻔﺴﻛآ ،ﻞﻴﻳ ،دراورﺎﻫ
نﺪﻨﻟ ﻲﺘﻨﻄﻠﺳ ﺞﻟﺎﻛ (
ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﻟا ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﺑ ، ،نﺎـﮔﺮﺒﺧ زا ﻲﺠﻨـﺳﺮﻈﻧ ﺎـﺑ و ﻪـﺘﺧادﺮﭘ هﺪﺷ ﻦﻳﺰﮔ
ﻦﻳا زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﻳﻮﻟوا ﻮﮕﻟا
هﺪﺷ يﺪﻨﺑ ﺪﻧا . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﻪﺑ
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻲﺠﻨـﺳﺮﻈﻧ زا
ﻪﺑ هﺪﻣآ ﻞﻤﻋ نﺎﮔﺮﺒﺧ زا
"
بﺎﺨﺘﻧا ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺪـﻣآرد ﻊـﻳزﻮﺗ رد نادﺎﺘـﺳا ياﺮـﺑ هﺪﻨﻧاﺰﻴﮕﻧا يﺎﻫ
"
ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ياراد ياﺮﺑ
يرﺎـﺠﺗ ﻖﻳﻮﺸـﺗ
هﺎﮕﺸـﻧاد رد ﺶـﻧاد يزﺎـﺳ ﺎـﻫ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ و
هدﻮﺑ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد و
تروﺮﺿ
"يﺎﻫ ﻪﻜﺒﺷ
"يزﺎﺳ
" ، ﺎﻤﺣ ﺖﻳ ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ
"
" ،
مزﻻ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ دﺎﺠﻳا
"
" و يدازآ نادﺎﺘﺳا ﻞﻤﻋ
"
ﺖـﻳﻮﻟوا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﻴﻜﺸـﺗ ار يﺪـﻌﺑ يﺎـﻫ
هداد و
"
ﺖـﻳﺎﻤﺣ يﺎـﻫ
ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ
"
ﻢﻛ تروﺮﺿ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻳﺮﺗ ﺎﻫ
دراد .
ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ :
يرﺎﺠﺗ ،ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲﻳاراد ،ﺶﻧاد يزﺎﺳ
ﺖﻛﺮـﺷ ،يﺮﻜﻓ يﺎﻫ يﺎـﻫ
اﺬﮔاو ،ﻲﺸﻳاز زﺎﻴﺘﻣا ير
ﻧ ∗
لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮ Email: pourezzat@ut.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد هﺎﮕﺸﻧاد ي
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﺑ زوﺮﻣا يﺎﻫ ﻪﻫد يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ رد ﻪـﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ناﻮﺗ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ شور ،ﺎﻫ
نآ يﺎﻫدﺮﻜﻳور و ﺎﻫ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻫ يﺎﻫ هﺪﻤﻋ
رﺎﻈﺘﻧا و دﺎﺠﻳا يا يﺎـﻫ
زا دﻮـﺟﻮﻣ
نآ
ﺖﺳا هﺪﺷ لﻮﺤﺘﻣ ﺎﻫ .
لﺎﺳ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﺖﺷاد هﺪﻬﻋﺮﺑ ار شزﻮﻣآ ﺶﻘﻧ ﻂﻘﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺶﻴﭘ ﺎﻫ
وا نآ يﺎـﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻪـﺑ ﺰﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ،ﻢﻫدزﻮﻧ نﺮﻗ ﺮﺧاوا رد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد مﺎﻈﻧ رد لﻮﺤﺗ ﻦﻴﻟ
ﺪﺷ هدوﺰﻓا
(Etzkowitz, 2003: 110)
. ﻪﻫد ﺮﺧاوا رد ي
1970 رد ﺰﻴﻧ ا يزادﺮﭘزﺎـﺑ ﺎـﻜﻳﺮﻣ
مﺎﻈﻧ ﺶﻘﻧ مﻮﻬﻔﻣ
ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﭘ رد ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺖـﻳﺰﻣ ﺶﻫﺎﻛ درﻮﻣ رد ﺎﻫ
يروﺎﻨﻓ رد ﻲﻠﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺘﻓﺮﺸـﻴﭘ يﺎﻫ
ﻪ
(Baldini, et al., 2006: 519)
و ا زا دﺎـﻘﺘﻧا ﺶﻳاﺰـﻓ
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﻴﻟد
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ فﺮﺻ
ي يروﺎﻨﻓ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ يدﺮﺑرﺎﻛ ﻪﺑ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﻪﺟﻮﺗ و
يروﺎﻨﻓ ﻦﻳا ندﺮﻛ ﺎﻫ
(Siegel et al., 2003: 112)
ﺪﺷ زﺎﻏآ .
بﻼﻘﻧا دﺎﺠﻳا ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا
ﻮﺗ دﺮﮔاﺮﻓ رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ،نآ ﻲﻃ و هﺪﺷ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد مود ﻪﻌﺳ
،ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا ي
ﻣ و ﻒﻳﺎﻇو ﻪﺑ ﺎ
ﺖﻳرﻮﻣ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﺎﻫ .
لﻮﺤﺗ ﻦﻳا ﺎﻫ ﻲﻣ ار ﺪـﻨﭼ ﻲﻠﻳﻻد ﻪﺑ ناﻮﺗ
داد ﺖﺒﺴﻧ :
هﮋﻳو هﺎﮕﻳﺎﺟ زا ﺶﻧاد و ﻢﻠﻋ ،ﻲﻧﻮﻨﻛ يﺎﻴﻧد رد رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺑﺎﻗر رد يا
رﻮﺸﻛ ﻲﻠﺻا ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺑ ﻲﻤﻠﻋ راﺪﺘﻗا و هدﻮﺑ
ﻪﺑ ،هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎﻫ ﻧﻮﮔ
ﻪ
ﻲـﻣ ﻪﻛ يا ناﻮـﺗ
ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﻔﮔ
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر رﻮﺗﻮﻣ ي ﻲﺘﻨﺳ
ﻪـﺳ ﻪـﻧﺎﮔ ﻲـﻨﻌﻳ ،توﺮـﺛ ي
ﺖﺳا هﺪﺷ ،ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ،ﻦﻴﻣز
(Etzkowitz, 2003: 109)
. دﺎﺼﺘﻗا رﻮﻬﻇ ﻊﻗاو رد
ﻪﻫد رد ﻦﻳﻮﻧ
ي 1990 نﻮﮔﺮﮔد ار يدﺎﺼﺘﻗا دﺮﻜﻠﻤﻋ و يروآﻮﻧ ،يروﺎﻨﻓ ،ﻢﻠﻋ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ،
ﻪﺑ ،هدﺮﻛ ﻮﻃ
ﻞـﻣﺎﻌﺗ ﻦﻴـﻨﭼ ،هﺪـﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ و نﺎـﻴﻨﺑ ﺶﻧاد يﺎﻫدﺎﺼﺘﻗا رد ﻪﻛ ير ﻲﻳﺎـﻫ
ﻦﻴـﺑ
ﻪﺻﺮﻋ رد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫﺮﮕﻠﻤﻋ
ﻪـﺑ ﺶﻧاد ﻊﻳزﻮﺗ و ﺖﺷﺎﺒﻧا ،ﺪﻴﻟﻮﺗ ياﺮﺑ يروآﻮﻧ ي رﻮـﻈﻨﻣ
ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا يﺮﮔ ﺎﻫ
يروآﻮﻧ و
ﺖـﺳا يروﺮـﺿ ،يروﺎـﻨﻓ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺎﻫ
(Inzelt, 2004: 975)
. ﻦﻳا زا هﺎﮕﺸﻧاد ور ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻪﺑﺎﺜﻣ
هﺪـﻤﻋ يﺎـﻫدﺎﻬﻧ ي ،ﺶـﻧاد ﺪـﻴﻟﻮﺗ ي
ﻪﺑ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻴﻫﺎﻣ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﻴﻟد نوﺰﻓا
ﺶـﻘﻧ ،شزﻮﻣآ و ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺑ
ﻪﻌﺳﻮﺗ رد يﺪﻳﺪﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ و يدﺎﺼﺘﻗا ي
ﻪﺘﻓﺎﻳ يا ﺪﻧا
(Etzkowitz and Leydesdorff, 2000:
.121)
ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺎﻫﺪﻧور و نﺎﻬﺟ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﺎﻫ
ي هﺪﺷ دﺎﺠﻳا رد
ﻪﻫد لﻮﻃ
لﻮﺤﺗ دﺎﺠﻳا ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﺎﻫ
حﻼﺻا و يﺎﻫ و دﺮـﮔاﺮﻓ ،رﺎﺘﺧﺎـﺳ ،ﺖﻟﺎﺳر رد ﻲﺳﺎﺳا
هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ ﺎﻫ
بﺎﻨﺘﺟا يﺮﻣا ﺮﻈﻧ ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
. ﻦـﻳا ﻦﻤﺿ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﺑ ﻪـﻛ
ﻪﺟدﻮﺑ رد ﻪﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ ﺎﻜﻳﺮﻣا
ﻪﺑ و ﻲﻳﺎـﭘورا يﺎﻫرﻮﺸـﻛ رد نآ لﺎﺒﻧد دﺎـﺠﻳا
هﺪﺷ
ﮕﺸﻧاد ،ﺖﺳا هﺎ
ﺗ ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ ﺎ
ﻪﺟدﻮﺑ ﻦﻴﻣ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ عوﺮﺷ دﻮﺧ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ رد ﻲﻳﺎﻫ
هزﻮﺣ ﺐﺴﻛ و يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ ﺪﻧدﺮﻛ رﺎﻛو
.
ﻞﻜﺷ رﺎﻈﺘﻧا يﺮﻴﮔ ﺎﻫ
هرﺎﺑرد ي ،يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر رد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺖﻛرﺎﺸﻣ
هﺎﮕﺸﻧاد نﺪﺷ زﺎﺠﻣ
عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ يراﺬﮔاو ﻪﺑ ﺎﻫ
1ﺎﻫ ياﺮـﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫﺪﺣاو دﺎﺠﻳا و
ا حﻼﺻا ﺪﻳﺪﺟ رﺎﺛآ ﻪﻠﻤﺟ زا ،يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧ ﺎﻫ
يرﺎﺠﺗ ﺪﻧور رد ﺪﻧدﻮﺑ يزﺎﺳ
(Baldini et al.,
2006: 519)
. هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺎﻫ يﺰﻳر
ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻳوﺪﺗ ،ﺎﻫ نﺎﻣزﺎـﺳ و ﺎﻫ
ﻲـﻫد
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،ﺶـﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺪﻳﺪﺟ ﻂﺑاور و ﺎﻫ
ﻲﻳاراد و يروﺎﻨﻓ ﻫ
ار يﺮﻜﻓ يﺎ )
ﻪﺑ هﺮﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ
نآ زا ﻪﻨﻴﻬﺑ يرادﺮﺑ
،فاﺪـﻫا ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻣ ﺎ ﺖﻳرﻮﻣ ﻢﺸﭼ و ﺎﻫ ﺎﻫزاﺪﻧا
( ر رد ا ﻈﺣﻼﻣ س ﻪ
يﺎﻫ ﺪﻨﻫد راﺮﻗ دﻮﺧ .
هﺎﮕﺸﻧاد
ﻪﺑ ﻚﻳﺮﻫ ،ﺞﻳرﺪﺗ ﻪﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ﺎﺑ يا ﺎﻫ
لﻮﺤﺗ و ﺎـﻫ ﻪـﺟاﻮﻣ
نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و هﺪﺷ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ﺪﻨﻫد
. ﺮﻫ ﺎﻳﻮﮔ ﺪﺻرد ﻚﻳ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴـﻫ نآ د
حﻼﺻا مﺎﺠﻧا
يﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ذﺎﺨﺗا و يروﺮﺿ
ﻪـﻳور و ،ﺎـﻫﻮﮕﻟا ،ﺎـﻫدﺮﺒﻫار ،ﺎـﻫ ،ﺎـﻫ
تروﺮﺿ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻤﻀﺗ ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر رد ار دﻮﺧ راﺪﺘﻗا و ﺪﺷر و ﺎﻘﺑ .
ﺴﻣ ﺎ ﻪﻟ ي ﻠﺻا ﻲ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ا ﻳ ﻦ
ﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ
ناﻮﺗ
ﺎﻋر ﻦﻤﺿ ﻳ
ﺖ ﺖﻟﺎـﺳر و ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ
ﻤﻠﻋ ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد
آ تﻻﻮﺼﺤﻣ ،ﺎﻫ ن
ﻪﺑ ار ﺎﻫ رﺎﺠﺗ ترﻮﺻ ي
؟دﺮﻛ ﻪﻳارا رازﺎﺑ ﻪﺑ
ﻦﻳا زا ﻦﻳا ،ور
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ
شور ي ﺮـﺗﺮﺑ هﺎﮕﺸـﻧاد ﺞﻨـﭘ رد ﺶﻧاد يرﺎﺠﺗ لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫ
ﻪﺒﺗر يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ،نﺎﻬﺟ
لﺎﺳ يﺪﻨﺑ 2007
ﻣ ﻮ ﻪﺴﺳ ي ﺰﻤﻳﺎﺗ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ )
ﻲﻨﻌﻳ ،دراورﺎﻫ ﻴﻳ
،ﻞ
ﺮﺒﻤﻛ ،درﻮﻔﺴﻛآ ﻳ
ﺞ و
ﺘﻨﻄﻠﺳ ﺞﻟﺎﻛ ﻲ
نﺪﻨﻟ ( مﺎﺠﻧا ﻲﻣ
ﻪﺑ يﻮﮕﻟا ﻚﻳ ﺎﺗ دﻮﺷ
هﺪـﺷ ﻦﻳﺰـﮔ
ي
يرﺎﺠﺗ
دﻮﺷ ﻪﻳارا و ﻦﻳوﺪﺗ ﺶﻧاد يزﺎﺳ .
ﻦﻳا ﻦﻤﺿ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ
ﻲـﻣ ﻲﻌـﺳ ناﺮﮔ ﺎـﺗ ﺪـﻨﻨﻛ
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻳﻮﻟوا و هداد راﺮﻗ نﺎﮔﺮﺒﺧ ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ ضﺮﻌﻣ رد ار ﻮﮕﻟا ﻦﻳا يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ يﺪﻨﺑ
.
1. Patent
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ هﺎﮕﺸﻧاد لﺎﺳ رد
ﺶﻫوﮋﭘ ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﻪﺑ ،يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ رد هﮋـﻳو
ﺎـﻜﻳﺮﻣا
ﺎﻫرﻮﺸـﻛ و رد ﻲﻳﺎـﭘورا ي
ﻪﻨﻴﻣز
ﻪﻌـﺳﻮﺗ رد هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ،ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و يدﺎﺼـﺘﻗا ي
يرﺎﺠﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﻧاد يزﺎﺳ .
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ زا ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻒﻳرﺎﻌﺗ نﺎﻘﻘﺤﻣ
هداد ﻪﻳارا
نآ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺪـﻧراد هرﺎـﺷا هﺪـﻳﺪﭘ ﻦـﻳا زا ﻲﻳﺎـﻫ .
زا ﻲـﺧﺮﺑ
ﺶﻫوﮋﭘ رد ناﺮﮔ
ﻪﻴﻠﻛ ﻪﺑ ،ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ي يﺎـﻫ
يرﺎـﺠﺗ يزﺎـﺳ
ﻲﺸـﻫوﮋﭘ و ﻲﺷزﻮﻣآ يدﺎﻋ ﻒﻳﺎﻇو زا جرﺎﺧ هرﺎـﺷا
هدﺮـﻛ ﺪـﻧا
(Klofsten and Jones-
Evans, 2000, 300)
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮـﺑ نﺎـﻘﻘﺤﻣ زا ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ؛ رﻮـﻬﻇﻮﻧ يﺎـﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ ،ﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ دﺎﺠﻳا هﮋﻳو
ﺗ ،ﻲﺸﻳاز يﺎﻫ ﺎ
ﺶﻴﺑ ﺪﻴﻛ يﺮﺗ
ﻲﻣ ﻪﻠﻤﺟ نآ زا ؛ﺪﻧراد ناﻮـﺗ
ضﺮـﻓ ﻲـﻌﻴﺒﻃ يﺪـﺷر ﺰـﻛﺮﻣ ار ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻛ دﺮﻛ هرﺎﺷا ﺰﺘﻳﻮﻛﺰﺗا ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ يﺮﻜﻓ و يرﺎﺠﺗ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ زا ﻪﻛ )
نآ زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﺎﻳ
ﺎﻫ ( ،ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ
ﻪﺑ
ﻲﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نادﺎﺘﺳا ﻪﻛ يرﻮﻃ
هار ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻜﺗا ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ اﺪـﻧا
يز
ﺖﻛﺮﺷ ﺪﻧرﺎﻤﮔ ﺖﻤﻫ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
(Etzkowitz, 2003: 112)
. ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻳار
(2007, 1
ار ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺰﻴﻧ ،vii)
ﻪﻌﺳﻮﺗ ي يرﺎﺠﺗ يزﺎﺳ
، يﺎﻄﻋا ﺮﺑ ﻲﺘﻨﺳ ﺰﻛﺮﻤﺗ زا ﺮﺗاﺮﻓ
زﺎﻴﺘﻣا ﻲﻳاراد
ار نآ ،ﻪﺘﺴﻧاد يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ﻪـﺑ ماﺪﻗا ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ دﺎـﺠﻳا
ﺖﻛﺮـﺷ ﺎـﻫ ﻲﺸـﻳاز ي
ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد و يروﺎﻨﻓ زا
هﺎﮕﺸﻧاد رد هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻧاد ﻫ
ﺎ ﻲﻣ ، ﺪﻨﻧاد .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺧﺮﺑ رد ﺎـﻫ
،ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺰﻴﻧ هزﻮﺣ
ا ي
ﺮﻓآرﺎﻛ زا ﻳﻨ
ﻲ
هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ
حﺮﺷ و كرد لﺎﺒﻧد
ﺮﻃﺎﺨﻣ ه ﺎﻫ
لﻮﺼﺤﻣ و
يﺎﻫ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ﻪﻛ ﺖﺳا ي اراد زا
ﻲﻳ ﺎﻫ ي ﺮﻜﻓ ي هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ
هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﺪﻧا
)
Llano, 2006: 6
( .
ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ و ﻧا يﺎﻫ
لﻮﺤﺗ ﺢﻳﺮﺸﺗ ياﺮﺑ ،هﺪﺷ مﺎﺠ يﺎﻫ
نﺎـﻴﻣ رد هﺪـﺷ دﺎـﺠﻳا
هزﻮﺣ ود ﻪﺑ ،ﺶﻧاد ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و يروآﻮﻧ شﺮﺘﺴﮔ يﺎﺘﺳار رد ،ﻪﻌﻣﺎﺟ يدﺎﻬﻧ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا هﺪﻤﻋ بﻮﭼرﺎﭼ :
يروآﻮﻧ ﻲﻠﻣ مﺎﻈﻧ يﻮﮕﻟا 2
ﻪـﺳ ﭻﻴﭘرﺎـﻣ يﻮﮕﻟا و ﻪـﻧﺎﮔ
.3
1 Wright et al
2 National Innovation System (NIS) 3 Triple Helix
ﺖﻛﺮﺷ دﻮﺟو تروﺮﺿ ﺮﺑ يروآﻮﻧ ﻲﻠﻣ مﺎﻈﻧ ﺎﻫ
) ﻪـﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ رﻮـﺗﻮﻣ ي يروآﻮـﻧ
( ﺮﻳﺎـﺳ و
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ) ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ
ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ي (
ﺗﺎ دراد ﺪﻴﻛ . ﭻﻴﭘرﺎـﻣ ﺰـﻛﺮﻤﺗ ﻪـﻛ ﻲﻟﺎـﺣ رد
ﻪﺳ
نﺎﻣزﺎﺳ دﺎﺠﻳا و هﺎﮕﺸﻧاد و ﺖﻟود ،ﺖﻌﻨﺻ ﻦﻴﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔ
ﺰـﻛاﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ دﺎﺠﻳا دﺮﮔاﺮﻓ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ياﺮﺑ ،ﺪﺷر ﺖﺳا ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
(Etzkowitz et al., 2005:
.411)
و رد ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻊﻗا
ﻪﺳ ﭻﻴﭘرﺎﻣ ي
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﻪﻧﺎﮔ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﺎﻫ
هﺪﻤﻋ ﺶﻘﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ يا
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ،نﺎﻴﻨﺑ ﺶﻧاد ﻊﻣاﻮﺟ يروآﻮﻧ رد .
مﺎﻈﻧ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺮﻈﻧ زا ﻮﮕﻟا ﻦﻳا
يﺎـﻫ
نآ رد ﻪﻛ يروآﻮﻧ ﻲﻠﻣ
ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ
ﻲـﻣ هﺪـﻬﻋﺮﺑ يروآﻮـﻧ رد ار يﺮﺒﻫر ﺶﻘﻧ ﺎﻫ ،ﺪـﻧﺮﻴﮔ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
ﭻﻴﭘرﺎﻣ يﻮﮕﻟا رد ﻪﺳ
ﻪﻜﺒﺷ ﺮﺑ ،ﻪﻧﺎﮔ
ي طﺎﺒﺗرا ﺎﻫ
رﺎﻈﺘﻧا و ﻲﻳﺎﻫ
ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻪﻛ يﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻴﺑ يدﺎﻬﻧ
ﻞﻜﺷ ار ﻲﺘﻟود نﻼﻣﺎﻋ و ﻊﻳﺎﻨﺻ ،ﺎﻫ
ﻲﻣ دﺪﺠﻣ ﻲﻫد
ﻲﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ ،ﺪﻨﻛ دﻮﺷ
(Etzkowitz and Leydesdorff, 2000: 109)
.
هزﻮﺣ ﻞﻴﻜﺸﺗ يﺎﻫ
هﺪﻨﻫد
ﻪﺳ ﭻﻴﭘرﺎﻣ يﻮﮕﻟا ي
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻧﺎﮔ :
هﺎﮕﺸﻧاد و ﺖﻟود ،ﺖﻌﻨﺻ
ﻪﻛ
ﻚﻳ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ رد
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﮕﻳد .
نﺎﻣزﺎﺳ ،ﻮﮕﻟا ﻦﻳا سﺎﺳاﺮﺑ
ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫ
، ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﺰـﻛاﺮﻣ
1ﺪﺷر
يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺗﺎﻓد ، 2
ﺖﻛﺮﺷ و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ
هﺮﻃﺎﺨﻣ راﺬﮔ ياﺰـﺟا ﺐـﻴﻛﺮﺗ ﺎـﺑ ،يا
هزﻮﺣ ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يدﺎﻬﻧ يﺎﻫ ﻪﺑ
ﻲﻣ دﻮﺟو ﺪـﻨﻳآ
ﻪـﺑ لﺎـﻘﺘﻧا رد هﺎﮕﺸـﻧاد و يﻮـﮕﻟا ﺖﻤـﺳ
ﻲﺧﺮﺑ يﺎﻔﻳا ﺎﺑ ،ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
"
ﺶﻘﻧ ﺖﻌﻨﺻ يﺎﻫ
"
نﺎﻣزﺎﺳ و يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ،
ﻲـﻫد
ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻣ ﺖﺳد ﺎﻫ ﺪﺑﺎﻳ
(Etzkowitz et al., 2005: 413)
.
يرﺎﺠﺗ ﺶﻧاد يزﺎﺳ
ﺶﻴﺑ رد
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ،ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﺮﺗ
يرﺎـﺠﺗ يﺎـﻫ زا هدﺎﻔﺘـﺳا و يزﺎـﺳ
ﻲﻳاراد
ﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا يرﺎﺠﺗ و ﻲﻟﺎﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد يﺮﻜﻓ يﺎﻫ ﺖ
. ﻲﺧﺮﺑ ﻲﺘﺣ
ﺶﻫوﮋﭘ زا ناﺮﮔ
(Toole and Czarnitzki, 2007,719)
، ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ار
ﻞﻜـﺷ
يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا زا ﻲﺻﺎﺧ
ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ و هدﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣز هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا
ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﺪﺘﻓا
1 Incubators
2 Technology Transfer Offices (TTO)
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ
هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﮔ
ﺎﻫ يﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﻲﻋﺎﻔﺘﻧاﺮﻴﻏ
،
يرﺎـﺠﺗ ﻪـﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ يزﺎـﺳ
يروﺎﻨﻓ ﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ و هﺪ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﻳ
ﺴﺳﺆﻣ رد ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪ
يﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺧ
ﻪﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛ﺪﻧﺮﻴﮔ
لﻮـﻤﻌﻣ رﻮﻃ
يرﺎﺠﺗ ﻲﻳاراد يزﺎﺳ
ضﺮـﻓ ﻲﻫﺎﮕﺸـﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﺎـﺑ فداﺮـﺘﻣ ار هﺎﮕﺸﻧاد يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . يرﺎﺠﺗ يزﺎﺳ
، دﺮﮔاﺮﻓ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺶـﻧاد ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد و يﺮـﻈﻧ
يﺎـﻫدﺎﻬﻧ رد دﻮـﺟﻮﻣ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺐﻟﺎﻗ رد ،
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ عاﻮﻧا ﻲﺧﺮﺑ ﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
يد ﺖﺳا
(Spilling, 2004: 3)
رد ﻪـﻛ
هﺎﮕﺸﻧاد زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﺧاوا ﻦﻴﻤﻫ و ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ نﺎـﻬﺟ ﺮـﺒﺘﻌﻣ و گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ
ﺖﺳا ﻪﻌﺳﻮﺗ و شﺮﺘﺴﮔ لﺎﺣرد ﺖﻋﺮﺳ .
هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻛ هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ يدﺎﻳز ﻞﻣاﻮﻋ شﺮﮕﻧ ﺎﻫ
هﻮﺤﻧ درﻮﻣ رد ار دﻮﺧ
هﺮﻬﺑ ي
ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ زا يرادﺮﺑ
ـﺗ ﺪـﻨﻨﻛ شﻼـﺗ و هداد ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺎﻫ ﺎ
ﻪﻧﻻﺎﻌﻓ يرﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻛرﺎﺸﻣ
ﺖﻛﺮﺷ ﺎﺑ يا
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ يﺎﻫ .
ﻦـﻳا زا ﻲﻜﻳ
ﺶﻴﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ بﺬﺟ ياﺮﺑ شﻼﺗ ،ﻞﻳﻻد ﺗ ياﺮﺑ ﺮﺗ
ﺎ ﻪﺟدﻮﺑ ﻦﻴﻣ ﺖـﺳا ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
(OECD,
2000: 165-6)
.
ﺰﺘﻳﻮﻛﺰﺗا
(2003: 117)
ﻪﺑ ار دﺮﻜﻳور رﺎﻬﭼ رد ضرﺎـﻌﺗ زا بﺎـﻨﺘﺟا ﺎـﻳ لﺮﺘﻨﻛ رﻮﻈﻨﻣ
ﺻ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد ،ﻊﻓﺎﻨﻣ
يرﺎﺠﺗ و هﺎﮕﺸﻧاد و ﺖﻌﻨ
ﻲـﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ،ﺶﻧاد يزﺎﺳ ﺪـﻨﻛ
: 1 ( ﻊـﻨﻣ
،ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ 2 ( ﺎﺸﻓا تروﺮﺿ ،1
3 ( ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻚﻴﻜﻔﺗ و ﺎﻫ
4 ( ﻚﻳ ﻪـﭼرﺎﭘ يزﺎـﺳ . ﺢﻴـﺿﻮﺗ يو
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻫد دراد نﺎﻜﻣا
بﻮﻠﻄﻣ و دﺮـﻛ ﻊـﻨﻣ ار نآ ناﻮـﺘﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ نآ زا ﺮﺗ
عاﺮﺘﺧا يﺎﺸﻓا ياﺮﺑ تروﺮﺿ
ﺎﻫ
فﺎﺸﺘﻛا و
ﺎﻫ
ﻲﻔﻴﻌﺿ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ،
ﻦﻳا زا ؛دراد
" ور ﻚﻴﻜﻔﺗ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﺐﺴﻛ زا ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
"رﺎﻛو
و
"
ياﺮﺑ شﻼﺗ ﻚـﻳ
ﻪـﭼرﺎﭘ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ يزﺎـﺳ يﺎـﻫ
ﺐﺴﻛ و ﻲﺸﻫوﮋﭘ
"رﺎﻛو
ﻲﻣ ﺮﺗﺮﺑ دﺮﻜﻳور ود ار
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻧاد نآ ناﻮﺗ
ار ﺎﻫ ناﻮـﻨﻋ ﺖـﺤﺗ
ﻣ ﻚﻳ ﺎ ﻊﻴﺳو ﺖﻳرﻮﻣ
يدﺎﻬﻧ ﺮﺗ
دﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ ، .
ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد
ود ﺮﻴﺧا ي
"
"جﻮﻣ يرﺎﺠﺗ يزﺎﺳ
هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﻧا
.
ﻪـﻫد ﻞﻳاوا رد ﻪﻛ جﻮﻣ ﻦﻴﻟوا ي
1980 ﺪـﺷ زﺎـﻏآ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ
ﺗﺎ ﺲﻴـﺳ
كرﺎﭘ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
"
"ﻲﺘﻨﺳ )
ﺖﻛﺮﺷ بﺬﺟ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺐﻠﻏا ﻪﻛ
ﻲـﻣ مﺎـﺠﻧا ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫ
ﺪـﺷ (
ﺖﺳا .
ﻪﻫد مود ﻪﻤﻴﻧ رد ﻪﻛ مود جﻮﻣ
ي 1990 ﺎﭘﺮﺑ
ﺖﻛﺮﺷ دﺎﺠﻳا ﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﺷ و ﻲﺸـﻳاز يﺎﻫ
هﺮﻬﺑ زﺎﻴﺘﻣا يراﺬﮔاو
ﻲﻳاراد زا يرادﺮﺑ
د يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
رد و هﺎﮕﺸﻧا ﺶﻴﺑ يﺮﻴﮔ
نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﺮﺗ
1 disclosure
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
دراد ﺰـﻛﺮﻤﺗ يزﺎـﺳ
(Rasmussen et al., 2006: 530)
. ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
نآ رﺪﻗ يرﺎﺠﺗ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺟﻮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد رد ﺶﻧاد يزﺎﺳ
نﺎـﻤﻫ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻪـﻧﻮﮔ
ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ رﺎﺸﺘﻧا ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻪﻛ
ـﻴﻫ يﺎﻀﻋا ﻢﻬﻣ ﺖﻴﻟوﺆﺴﻣ ﻚﻳ ي ﺎ
ﻠﻋ ت ﻲـﻤ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻣ ﺪﺷ
ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا هزوﺮﻣا ،
هﺎﮕﺸـﻧاد ﻢـﻬﻣ ﻲﻳاﺮﺟا دﺮﻛرﺎﻛ ﻚﻳ ي ﺎـﻫ
ﺖﺳا ﺮﻈﻧﺪﻣ
(Etzkowitz, 2003: 115)
.
تروﺮﺿ يﺎﻫ
ﺶﻧاد يرﺎﺠﺗ لﺎﻘﺘﻧا
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﺶﻫوﮋﭘ زا ﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻛ ﺪﻫد ﻪـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﺎـﻫ
لﺎـﻘﺘﻧا دﺮـﮔاﺮﻓ
يروﺎﻨﻓ هﺎﮔﺪﻳد زا يدﺮﺒﻫار
و ﻪﺘﺴﻳﺮﮕﻧ تروﺮﺿ ﻲﺧﺮﺑ
يﺎﻫ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ،نآ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ
ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ
،ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ ﺖﻳﻮﻟوا و فاﺪﻫا ﻦﻳوﺪﺗ
ياﺮﺑ يدﺎﻬﻧ يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا
و ﻢﻴﻤﺼﺗ رد يﺮﻴﮔ
ﺺﻴﺼﺨﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ درﻮﻣ ﺮﻈﻧﺪـﻣ ،نآ ﻲﺸـﺨﺑﺮﺛا يﺎـﻘﺗرا و ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ار دﺮﮔاﺮﻓ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺪﻨﻫد راﺮﻗ )
Siegel et al., 2003: 122
.(
تروﺮﺿ يﺎﻫ
يرﺎﺠﺗ يزﺎﺳ ﺶﻫوﮋـﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ار ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺳ ﻪﺑ ناﻮﺗ
دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﺳﺎﻴﺳ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ي .
هﺪﻤﻋ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻫ ﮓﻨﻫﺮﻓ
ي ﺮﺛا
ﻦـﻳا زا ؛ﺖـﺳا نآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ راﺬﮔ ور
ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ يرﺎﺠﺗ ي
ار دﺮﻜﻳور ﻦﻳا ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد تﻻﻮﺼﺤﻣ يزﺎﺳ
ﻮﻘﺗ و دﺎﺠﻳا هﺎﮕﺸﻧاد رد دﺮﻛ ﺖﻳ
. ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا رد
ﻦﻳا ،ﻪﻨﻴﻣز دﺎـﺠﻳا تروﺮﺿ ﺮﺑ
حﻼﺻا يﺎﻫ
يروآﻮﻧ و ﻲﺘﺧﺎﺳﺮﻳز يدﺎﻬﻧ يﺎﻫ
ﺎـﻘﺗرا و دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ي
ﮓـﻨﻫﺮﻓ
و ﻲﺘﻳﺎـﻤﺣ
،هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﻧ رد ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺗ
ﺎ
ﺪـﻧراد ﺪـﻴﻛ
(O’Shea et al., 2005, 1006; Henrekson
and Rosenberg, 2001: 207)
.
ﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ دﻮﺟو
هﺎﮕﺸﻧاد رد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﺎﻫ
ﺶﻳاﺮـﮔ ي
يﺎـﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ عﻮﻨﺘﻣ
نآ رد يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺎﻫ ﻲـﺳاﺮﻛورﻮﺑ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ،لﺎـﺜﻣ ياﺮﺑ ؛دﻮﺷ
ﻪﻓﺮﺣ نآ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫزﺮﻣ ﺎﺑ ،يا دراد نﺎﻜﻣا
ﺶﻳاﺮﮔ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ يﺎـﻫ
يرﺎـﺠﺗ
هﺎﮕﺸﻧاد دﻮﺷ ﺎﻫ
(Debackere and Veugelers, 2005: 329)
د ؛ هﺎﮕﺸﻧا ﺖﻤـﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ ﺶﻴﭘ نﺪﺷ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﺑ ،ﺪﻧور
ﺖـﺑﺎﻗر و ﻲﺸـﺨﺑﺮﺛا ،ﻲﻳآرﺎـﻛ ﺶﻳاﺰﻓا رﻮﻈﻨﻣ يﺮﻳﺬـﭘ
هزاﺪﻧا و ﻞﻜﺷ رد ﺮﻈﻧ ﺪﻳﺪﺠﺗ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ ،دﻮﺧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ي .
يﺎﻫﺪﻧﻮﻴﭘ دﺎﺠﻳا ﺎﺑ
رد ﺖﻌﻨﺻ و هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻴﺑ ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫزﺮﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ و يروآﻮﻧ ﻦﻴﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻢﻛ لﺎﺣ
ﮓـﻧر
دﻮﺑ نﺪﺷ ه )
Etzkowitz, 1998: 826
( ا و ﺗ و ﻪﺟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓ ﺎ
ﺮﺑ ﺪﻴﻛ تروﺮﺿ ﺶـﻧاد لﺎﻘﺘﻧا
يروﺎﻨﻓ و نﺎﻴﻣ
ﺑ و دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﺖﻌﻨﺻ و هﺎﮕﺸﻧاد ﻪ
يﺮﻴﮔرﺎﻛ رﺎﻛوزﺎﺳ
نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎﻫ
لﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ،1
هﺪﺷ ﺖﺳا
(Looy et al., 2004: 426)
. ﻦﻳا رﺎﻛوزﺎﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ ي
ﺖﻌﻨﺻ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﺮﺗﺎﻓد
ﺘﻧا ﺮﺗﺎـﻓد ﺎﻳ
ﺖﻛﺮـﺷ ،يروﺎـﻨﻓ لﺎـﻘ و ،ﻲﻫﺎﮕﺸـﻧاد ﻲﺸـﻳاز يﺎـﻫ
ﻟدﺎﺒﻣ ﻪ يﺎﻫ هﺮﻃﺎﺨﻣﺮﭘ
ي
كرﺎﭘ ،كﺮﺘﺸﻣ
ﺐﺴـﻛ ﺪـﺷر ﺰﻛاﺮﻣ و يروﺎﻨﻓ و ﻢﻠﻋ يﺎﻫ رﺎـﻛو
ﻪﻳارا ياﺮﺑ ي
ﺖﻣﺪﺧ يﺎﻫ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﺗ هزﺎﺗ يﺎﻫ
ﺎ ﺲﻴـﺳ )
Grimaldi and Grandi,
2005: 112
( ﺎﻳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﻛﺮﺘﺸﻣ
ﻲ نآ رد ﻪﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﺑﺎﺜﻣ ي مﺎﻬﺳ راد
ﻲﻣ ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا ﺪﻨﻨﻛ
، ﻲﻣ ﻮﺷ ﺪﻧ
(Tijssen, 2006: 1571)
. لﺎـﻘﺘﻧا ﺮﺗﺎـﻓد دﺎـﺠﻳا ،ﻞـﻤﻋ رد
هﺎﮕﺸﻧاد زا يرﺎﻴﺴﺑ رد يروﺎﻨﻓ هﺪـﺷ هﺎﮕﺸـﻧاد و ﺖﻌﻨـﺻ نﺎﻴﻣ طﺎﺒﺗرا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﺎﻫ
ﺖﺳا
(Debackere and Veugelers, 2005: 327)
.
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﻲﺧﺮﺑ يﺎﻫ
يرﺎﺠﺗ ﺶﻫوﮋﭘ يزﺎﺳ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
ﻪﺑ
"ترﻮﺻ
ﻦﻴﻳﺎـﭘ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ
"
و ﺖﻟود يﻮﺳ زا نﻼﻣﺎﻋ
نآ و
ﻪﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ ترﻮﺻ
"
ﻻﺎـﺑ ﻪﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ
"
و داﺮـﻓا يﻮـﺳ زا
ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ ،هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﺧاد يﺎﻫ
لﺎـﻤﻋا ﻲـﻣ ﺪﻧﻮـﺷ
(Goldfarb and Henrekson, 2003)
.
يرﺎﻜﻤﻫ و ﻪﻌﺳﻮﺗ نﺎﻣزﺎﺳ لﺎـﺳ رد يدﺎﺼـﺘﻗا يﺎﻫ
2000 زا يرﺎﻴﺴـﺑ ﻪـﻛ داد شراﺰـﮔ ،
ا لﺎﺣرد ﺎﻫرﻮﺸﻛ حﻼﺻا مﺎﺠﻧ
ﻲﻳﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد رد ﺎﻫ
)
ﺶﻴـﺑ لﻼﻘﺘﺳا ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﺖﻛﺮﺣ ﺎﺑ
،ﺮـﺗ
ﻪﺟدﻮﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر يﺰﻳر
يرﺎﺠﺗ ﺶﻳاﺰﻓا و ،دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و ﺮﺗ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﺞﻳﺎـﺘﻧ يزﺎﺳ يﺎـﻫ
ﻲﻣﻮﻤﻋ ( ﺪﻨﺘﺴﻫ
(Rasmussen et al., 2006: 519)
. ﻦﻳا ﻦﻤﺿ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﻛ
زا هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
يرﺎﺠﺗ
ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺣ ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا و ﺶﻧاد يزﺎﺳ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﺖﺳا
. رد لﺎﺳ 1980
هﺮﮕﻨﻛ ي ا ﺎﻜﻳﺮﻣ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﻊﻧاﻮﻣ ﺎﺗ دﺮﻛ شﻼﺗ ي
زا ار ﺖﻌﻨﺻ ﻪﺑ هﺎﮕﺸﻧاد زا يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا هار
نﻮﻧﺎﻗ يراﺬﮔ نﻮﻧﺎﻗ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳوﺪﺗ و ﻪﻳﺎﺑ
-
2لاد درادﺮﺑ نﺎﻴﻣ زا
(Siegel et al., 2003:
.112)
سﺎﺳاﺮﺑ
ﻪﻳﺎﺑ نﻮﻧﺎﻗ -
ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ لاد ﻲﻳﺎﻫ
ﻪـﺟدﻮﺑ ﺎـﺑ ﻪـﻛ
مﺎـﺠﻧا ﻲﻣﻮـﻤﻋ ي
ﻲﻣ
ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ،ﺪﻧﺪﺷ
هﺎﮕﺸﻧاد رد ﺮﻣا ﻦﻳا و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﻠﻌﺗ ﺮﮔ هﺰﻴﮕﻧا ﺎﻫ
ياﺮـﺑ ﺪﻳﺪﺷ يا
1 transfer-oriented 2 Bayh-Doleh
ﺖﺴﺟ هار يﻮﺟو
هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲـﻳاراد زا يرﺎـﺠﺗ يرادﺮـﺑ
دﺮـﻛ دﺎـﺠﻳا يﺮـﻜﻓ يﺎـﻫ
(Debackere and Veugelers, 2005: 324)
. يراﺬﮔﺮﺛا ﻪـﻛ دﻮـﺑ يﺪـﺣ ﻪـﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳا
ﺒﻳﺮﻘﺗ ﺎ ﻪﻤﻫ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ي يﺎﻫ هرﺎﺑرد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
يرﺎـﺠﺗ و ﻲﻫﺎﮕﺸـﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي يزﺎـﺳ
،ﺶﻧاد نآ ﻪﺑ هرﺎﺷا و هﺪﺷ
ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ نآ زا
هﺪـﻤﻋ ي ﻞـﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮـﺗ
ﺮﺛا
ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﺮـﺑ راﺬـﮔ
ي
رد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺎﻜﻳﺮﻣا
هﺪﺷ دﺎﻳ ﺖﺳا
. نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳا ﺑﺎ
هﺰـﻴﮕﻧا دﺎـﺠﻳا
ي
يدﺎﺼـﺘﻗا
ياﺮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ، نآ ﻪﺑ هزﺎﺟا ﺎﻫ ﻲﻣ ﺪﻫد
هار ﻪﻛ يﺎﻫ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ندﺮﻛ اﺪﻴﭘ ياﺮﺑ ار
هار ﻪﻌﺳﻮﺗ يدﺎﺼﺘﻗا ي ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ
. نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳا رد درﻮـﻣ رد يدﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ ﻲﺘﺣ و رﺎﺒﺟا ﭻﻴﻫ
ﺖﺻﺮﻓ ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺶﻨﻛاو ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺎﻫ
يرﺎﺠﺗ ي ﻪﻳارا
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ .
رد ﺣ رد ﻪﻛ ﻲﻟﺎ ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ
ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻮﻀﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ي ،ﺎﭘورا ﺖﻟود ﻪﺑ ﺎﻫ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻴﺳ
ﺖﺳﺎ ﻲﻳﺎـﻫ ار ياﺮـﺑ و ﺎـﻘﺗرا
لﺎﻘﺘﻧا نﺎﺳآ ﻲﻳاراد يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ ،
ﻣ و ﺎﻫ ﻮ ﺴﺳ ﻪ يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﻪـﺘﻜﻳد ﻲﺸـﻫوﮋﭘ ﺪـﻨﻨﻛ
(Goldfarb and Henrekson, 2003: 640)
. يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﻲـﺧﺮﺑ ﺮـﺧاوا ﻦﻴـﻤﻫ رد ﻪﺘﺒﻟا
حﻼـﺻا ار دﻮﺧ يﺮﻜﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺰﻴﻧ ژوﺮﻧ و ﺶﻳﺮﺗا ،نﺎﻤﻟآ ،كرﺎﻤﻧاد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﭘورا و هدﺮﻛ هدﺮﻛ راﺬﮔاو هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ ار يﺮﻜﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻖﺣ ﺪﻧا
(OECD, 2003: 11)
. ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
هﺪﻤﻋ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ
ي
ﺖـﺳﺎﻴﺳ ،يدﺎﺼـﺘﻗا ﺪﺷر دﺮﮔاﺮﻓ رد ﺶﻧاد ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناراﺬـﮔ
ﻲﻣ
ﺗ ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺎ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﺑ ﺪﻴﻛ و تﻻﻮﺼـﺤﻣ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺪﺟ ﺶـﻧاد ﻞﻳﺪـﺒﺗ ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ يﺎﻫ
يروﺎﻨﻓ ﻪﻟدﺎﺒﻣ و دﺮﺑرﺎﻛ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ ار
ﻮﺸﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﻖﻳ )
Audretsch et al., 2008: 10
.(
و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺪﻴﻟﻮﺗ يروﺎﻨﻓ و ﺶﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ لﺎﺒﻗ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ نﻼﻛ يﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد رد هﺪﺷ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد و ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﺢﻄﺳ رد ﻲﻨﻴﻧاﻮﻗ و ﺎﻫ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻦﻳوﺪﺗ ﺰﻴﻧ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ
دراد نﺎﻜﻣا
ـﺳﻮﺗ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺐﺴﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻣ ﻂ
ﻪﺴـﺳﻮ يﺎـﻫ
ﺪﻧﻮﺷ رﻮﺸﻛ ﻚﻳ نورد رد ﺮﻘﺘﺴﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ درﻮـﻣ رد ﺎﻫ
ﻲﻳاراد زا هدﺎﻔﺘﺳا زﺎﻴﺘﻣا يراﺬﮔاو رد يﺮـﻴﮔرد ﻪـﺑ نﺎﻴﻫﺎﮕﺸـﻧاد ندﺮﻛ زﺎﺠﻣ ،يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﺐﺴﻛ و يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ هﻮﺤﻧ ،رﺎﻛو
ﻪـﻳارا ،يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا لﺎﺒﻗ رد ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﻓﺎﻳرد ي
ي
اﺰﻴﻬﺠﺗ ،تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻚﻤﻛ و ت
هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ زا يرﺎﺠﺗ يرادﺮﺑ
ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺢﻄﺳ رد توﺎﻔﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يدراﻮﻣ ﻲﻣ ﺎﻫ
ﺪﻧﻮﺷ
(Shane,
2004: 69-76)
.
شور يروﺎﻨﻓ و ﺶﻧاد لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫ
فﺮﺻ ،هﺎﮕﺸﻧاد رد هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ يروﺎﻨﻓ و ﺶﻧاد
ﺮﻴﻏ ﺎﻳ يرﺎﺠﺗ زا ﺮﻈﻧ ندﻮـﺑ يرﺎﺠﺗ
ﻪـﺑ ،نآ
ﻞﻜﺷ يﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ و ﺖﻌﻨﺻ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﻞﺑﺎﻗ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ
ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ و ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ يﺎﻫ .
1ﻦﻣﺰﺑ )
2000: 636
( ﻲـﻓﺮﻌﻣ يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا دﺮﮔاﺮﻓ ياﺮﺑ ار نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲﻃﺎﺒﺗرا هار ﺖﺸﻫ
هدﺮﻛ ﺖﺳا : 1 ( ﻟﺎﻘﻣ ﻪ ﺎﻫ
ﻪﺘﺷﻮﻧ و ،هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ يﺎﻫ 2
( عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ
ﺎﻫ ، 3 ( زﺎﻴﺘﻣا يﺎﻫ
راﺬـﮔاو
هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺮﺑ
ﻲﻳاراد زا يراد ،يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
4 ( ،يروﺎﻨﻓ بﺬﺟ 5
( شور ،ﻲﻤـﺳرﺮﻴﻏ يﺎﻫ
6 ( ﻪﻟدﺎﺒﻣ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ ي 7
( ﻪﻳارا ي ،ﻞﺤﻣ رد يروﺎﻨﻓ 8
(
ﺖﻛﺮـﺷ دﺎﺠﻳا
ﻲﺸـﻳاز يﺎـﻫ .
ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﺖﻌﻨﺻ ﺎﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ
ﺖﻣﺪﺧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ي
ﺎﻫ ﻪﻳارا ، ي ﺖﻣﺪﺧ يﺎـﻫ هروﺎﺸـﻣ ،يا
ﺴﻠﺟ يراﺰﮔﺮﺑ ﻪ
ﺎﻫ
ﺮﺷ دﺎﺠﻳا ،ﺖﻌﻨﺻ ﺶﺨﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺎﺑ ﺖﻛ
لﺎـﻘﺘﻧا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
يروﺎﻨﻓ
ﺶﻫوﮋﭘ ،هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
هار ﻪـﻠﻤﺟ زا ﺰـﻴﻧ نآ ﺮﻳﺎﻈﻧ و ﺖﻌﻨﺻ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ يﺎـﻫ
ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺶﻧاد لﺎﻘﺘﻧا ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ نآ ﻪﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا
(Landry et
al., 2007: 566)
.
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،عﻮﻤﺠﻣ رد يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد رد يزﺎﺳ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻤﻋ رﻮﻃ ود ﻪـﺑ هﺪ هﻮﻴـﺷ
مﺎـﺠﻧا
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ :
ﻒﻟا (
ﻲﻳاراد زا هدﺎﻔﺘﺳا زﺎﻴﺘﻣا يراﺬﮔاو
ﻪﻳارا و يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ي ﺖﻣﺪﺧ يﺎﻫ ﻪـﺑ هروﺎﺸـﻣ
ﺶﺨﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ و ﻲﺻﻮﺼﺧ يﺎﻫ )
ﻪﻨﻳﺮﻳد و ﻲﺘﻨﺳ ﻞﻜﺷ ﻪﻛ
ﻦﻳا ي
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪـﻧﻮﮔ ،هدﻮـﺑ ﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻲﺘﻣﺪﻗ ياراد ﺖﺳا ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺖﺒﺴﻧ
(
؛
ب ( ﺖﻛﺮﺷ دﺎﺠﻳا يروﺎﻨﻓ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺸـﻧاد يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮕ
) و ﺪـﻳﺪﺟ ﻞﻜـﺷ ﻪـﻛ
يرﺎﺠﺗ رﻮﻬﻇﻮﻧ
ﻪﺑ و ﺶﻧاد يزﺎﺳ يروﺎﻨﻓ هﮋﻳو
ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻴﻧ ﺮﺧاوا ﻦﻴﻤﻫ رد ،هدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ زا يرﺎﻴﺴﺑ هدﺮﻛ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار ناﺮﮔ
ﺖﺳا
(Di Gregorio and Shane, 2003:
. 209)
ﻦﻳا ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ي ﻲﺸﻳاز
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺪﺟ
ﻳ ﺪ ي
ﻲﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ار ﺪـﻨﻫد
اﺮـﺑ ﻪـﻛ ي
هار زاﺪﻧا
،ي ﻪﺑ ﺖﻓﺎﻳرد ﺘﻣا ﻴ زﺎ يﺎﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا اراد
ﻲﻳ ﺎﻫ ي ﺮﻜﻓ ي ﺎﻫدﺎﻬﻧ
ﻢـﻫ يﺮﮕﻳد ي
نﻮـﭼ
1 Bozeman
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﻪﺘﺴﺑاو
هﺎﮕﺸﻧاد و هدﻮﺑ
ﺖـﺳﺎﻴﺳ و ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ﻖﺒﻃ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ دﻮـﺧ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار و ﺎـﻫ
ﻲﻣ
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻳا زا ﻲﺸﺨﺑ رد ،يﺮﻜﻓ ﻲﻳاراد لﺎﺒﻗ رد ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﻓﺎﻳرد يﺎﺟ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻢﻴﻬﺳ ﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ )
Lockett and Wright, 2005: 1044-5
.(
ﺖﻛﺮـﺷ دﺎﺠﻳا ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﺸـﻳاز يﺎـﻫ
نآ زﺎﻴﺘﻣا يراﺬﮔاو
ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ شور ،ﺎﻫ
يرﺎـﺠﺗ ياﺮﺑ ﻲﻤﻬﻣ ي
بﻮﺴـﺤﻣ ﺶـﻧاد يزﺎـﺳ
ﻲﻣ دﻮﺷ
(Debackere and Veugelers, 2005: 326)
هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻣا ؛ ﺮـﻫ ي
ـﻳ ﻦـﻳا زا ﻚ
شور
يرﺎﺠﺗ رد ﺎﻫ ،يروﺎﻨﻓ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ ،ﺶﻧاد يزﺎﺳ
و رازﺎـﺑ ﻂﻳاﺮـﺷ
ﺖﺳﺎﻴﺳ دراد هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ .
شور ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد ،هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ دراﻮﻣ و فاﺪﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا .
رد
ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ شور زا ﻪﻛ لوا ي
ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ي 1
ﻪﺑ و ﻲﻨﻳﺰﮔ هﺎﮕﺸـﻧاد ﺞﻨﭘ ،ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا 2
ﻪﺒﺗر يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ،نﺎﻬﺟ ﺮﺒﺘﻌﻣ لﺎﺳ يﺪﻨﺑ
2007 ﻣ ﻮ ﻪﺴﺳ ﺰﻤﻳﺎﺗ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ي )
The Times
Higher Education, 2007: 4
( هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻌﻳ ،دراورﺎﻫ يﺎﻫ
ﺞﻳﺮﺒﻤﻛ و ،ﻞـﻴﻳ ،درﻮﻔﺴﻛآ ،
ﻪﺑ ،نﺪﻨﻟ ﻲﺘﻨﻄﻠﺳ ﺞﻟﺎﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ
ي ﺖﻫﺎﺒﺷ
توﺎﻔﺗ و ﺎﻫ
شور ﺚﻴﺣ زا ﺎﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﺎﻫ
ﺎـﻫ
هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺶﻧاد يرﺎﺠﺗ لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫدﺮﮔاﺮﻓ و ﺪﻧا
.
ﻣ كراﺪـﻣ و دﺎﻨـﺳا سﺎﺳا ﺮﺑ و دﻮـﺟﻮ
نآ ياﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻦﻳا ،ﺎﻫ
توﺎﻔﺗ و ﺎﻫ
ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﻟا ،هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ
" ي يﻮـﮕﻟا
ﻪﺑ هﺪﺷ ﻦﻳﺰﮔ
"
تروﺮﺿ و ﻦﻳوﺪﺗ ،
يﺎﻫ هﺪﻤﻋ يرﺎﺠﺗ ي
هﺎﮕﺸﻧاد رد ﺶﻧاد يزﺎﺳ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺎﻫ
هﺪﺷ ﺪﻧا .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻠﺻا ﻊﺑﺎﻨﻣ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ي يﺎﻫ
هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ :
،يدﺮﺒﻫار دﺎﻨﺳا
ﻪﻟوﺎﻘﻣ ﻪﻣﺎﻧ ﻪﻳور و ﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﺳﺮﻣ يﺎﻫ
نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫ ﺎﻫ
.
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺞﻳﺎﺘﻧ ،مود ي ﻪﺑ
هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﺶﺳﺮﭘ ﻊﻳزﻮﺗ زا
ﻪﻣﺎﻧ ﻲﻔﻟد ي و نﺎﮔﺮﺒﺧ نﺎﻴﻣ رد 3
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺶﻧاد لﺎﻘﺘﻧا و ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ .
ﻚـﻳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي
ﻣ و نﺎﮔﺮﺒﺧ زا ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ ياﺮﺑ ﻲﻔﻟد ﺪﺷ ﻊﻳزﻮﺗ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد رد نﺎﺼﺼﺨﺘ
1 Comparative study 2 Benchmarking 3 Delphi
هرﺎﺑرد ﺎﺗ ﻲﮔﮋﻳو ي
ﺖﻳﻮﻟوا و بﻮﻠﻄﻣ يﻮﮕﻟا يﺎﻫ تروﺮﺿ يﺪﻨﺑ
يﺎـﻫ
هﺪـﺷ جاﺮﺨﺘـﺳا
ي
يرﺎﺠﺗ
نآ زا ﺶﻧاد يزﺎﺳ
دﻮﺷ ﺮﻈﻧ ﺐﺴﻛ ﺎﻫ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺎـﺑ ﺰـﻴﻧ ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻦـﻳا زا
ﻲﺒﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور 1
ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ ، .
و ﻲﻫﺎﮕﺸـﻧاد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ و نﺎﮔﺮﺒﺧ
ﺠﺗ يرﺎ يﺎـﺳؤر و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ نادﺎﺘﺳا ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺰﻛﺮﻣ نﻻوﺆﺴﻣ نﺎﻴﻣ زا ،ﺶﻧاد يزﺎﺳ
هﺪﻜﺸﻧاد
ﻧوﺎﻌﻣ ﺎﻳ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ ﺎ
نآ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ن
ﺪﻧﺪـﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﻫ .
ـﺳ ﻮ لا يﺎـﻫ ﻦـﻳا
ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﻪﻠﺣﺮﻣ زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺟوز ي
ي ﺪﻧﺪـﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﻠﺒﻗ
ﺦﺳﺎﭘ ﺎﺗ ﺖﻳﻮﻟوا ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ نﺎﮔﺪﻨﻫد
ﻚﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار دراﻮﻣ
ﺪﻨﺠﻨﺴﺑ ﺮﮕﻳد .
لاﻮـﺳ ﻦـﻳا
ﺎـﻫ ﺎـﺑ
رﺎﺘﺳﻮﻴﭘ ﻚﻳ زا هدﺎﻔﺘﺳا 9
ﻪﻄﻘﻧ
هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ يا
ﻪﻨﻳﺰﮔ زا ﻪﻛ ﺪﻧا
قﻮﻓ ﺢﻴﺟﺮﺗ يﺎﻫ دﺎﻳز هدﺎﻌﻟا
) زﺎﻴﺘﻣا 9 ( دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ ﺢﻴﺟﺮﺗ ، )
زﺎﻴﺘﻣا 7 ( دﺎﻳز ﺢﻴﺟﺮﺗ ، )
زﺎﻴﺘﻣا 5 ( ﺢﺟﺮﻣ ﻲﻤﻛ ، ﺮـﺗ
) زﺎـﻴﺘﻣا
3 ( يوﺎﺴﻣ ﺢﻴﺟﺮﺗ و )
زﺎﻴﺘﻣا 1 ( هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا داﺪﻋا و
1 ، 3 و 5 ﺖﻟﺎﺣ
نآ ﻦﻴـﺑ يﺎـﻫ
ار ﺎـﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد .
ﺶﺳﺮﭘ يرﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ خﺮﻧ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد
ﻪﻣﺎﻧ زﺎـﺠﻣ ﺪـﺣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يا )
1 / 0 (
ﺶﺳﺮﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ﻂﺳﻮﺗ هرﺎﺑود ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻣ ﻞﻴﻤﻜﺗ ،هﺪﻨﻫد دﻮﺷ
.
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﻪﻣﺎﻧ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﻪﻠﺴﻠﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﺒﺗاﺮﻣ
.
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ي ﻲﮔﮋﻳو ﻫ هﺎﮕﺸﻧاد يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺘﻓد يﺎ ﺎﻫ
ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد ﺞﻨﭘ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻪﻤﻫ نآ ي ﺎﻫ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﺎﻳ ﺮﺘﻓد ياراد
هرادا ياﺮﺑ ي
ﻲﻳاراد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رﻮﻣا
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا و يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
يرﺎﺠﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ يزﺎﺳ
نآ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ . هﺎﮕﺸﻧاد ود رد ﺎﻜﻳﺮﻣا
ﺗ و لﺎﻘﺘﻧا ،ﻞﻴﻳ و دراورﺎﻫ ﻲﻳ يرﺎـﺠ
يروﺎـﻨﻓ يزﺎـﺳ
هﺪﻬﻋﺮﺑ ي يﺮﺗﺎﻓد ﺖﺳا
ﻲﺘـﺳﺮﭘﺮﺳ و ترﺎﻈﻧ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ
ﺮـﺘﻓد ر ـﻳ ﺲﻴ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ هﺎﮕﺸـﻧاد
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
؛
هﺎﮕﺸﻧاد رد ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ،نﺪﻨﻟ ﻲﺘﻨﻄﻠﺳ ﺞﻟﺎﻛ و ﺞﻳﺮﺒﻤﻛ ،درﻮﻔﺴﻛآ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا يﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳا
ﺖﻛﺮﺷ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ مﺎﺠﻧا يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ هﺎﮕﺸﻧاد دﻮﺧ ﻪﻛ نآ
ار ﺎـﻫ دﺎـﺠﻳا
ﺖﺳا هدﺮﻛ .
ﻜﻟﺎﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﺖﻴ
هﺎﮕﺸﻧاد يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫ ﺞﻳﺮﺒﻤﻛ و درﻮﻔﺴﻛآ يﺎﻫ
ﻪﺑ رﻮﻃ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻞﻛ ﺖﺳﺎﻫ
؛
رد ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣرد ،نﺪـﻨﻟ ﻲﺘﻨﻄﻠﺳ ﺞﻟﺎﻛ درﻮﻣ
9 / 71 % ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ
1 Analytic Hierarchy Process
ﺖﻛﺮـﺷ ﻪـﺑ ﻲﻘﺑﺎـﻣ ﺖـﻴﻜﻟﺎﻣ و ﻪﺘـﺷاد ﻖـﻠﻌﺗ هﺎﮕﺸـﻧاد ﻪـﺑ يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺖﻛﺮﺷ يﺎـﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ
هﺪﺷ راﺬﮔاو يراﺬﮔ ﺖﺳا
.
ﻴﺧا هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺳ درﻮﻣ رد ﻲﻳاراد ،ﺮ
هﺪﺷﺪﻴﻟﻮﺗ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ ،
ﻖﻓاﻮﺗ يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ
يﺎﻫ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺬـﮔاو يروﺎـﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ،ﺖﻛﺮﺷ و هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻴﺑ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
يرﺎﺠﺗ ﺮﺑ ،هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﻬﭼ رد
ﻲﻳاراد يزﺎﺳ
هزﻮﺣ رد هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ ﻲـﻤﻠﻋ يﺎﻫ
،يدﺮﺑرﺎﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻲﺘﺴﻳز مﻮﻠﻋ و ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ مﻮﻠﻋ ﺗ 1
ﺎ ﻲـﻣ ﺪﻴﻛ
د ﻪـﻛ ﻲﻟﺎـﺣرد ؛دﻮـﺷ هﺎﮕﺸـﻧا
ﻪﻴﻠﻛ ﺮﺑ درﻮﻔﺴﻛآ
ﻪﺘﺷر ي
ﺗ ﺰﻴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ ﺎ
ﺎﻣا ؛دراد ﺪﻴﻛ
شراﺰﮔ ﻪﻧﻻﺎﺳ يﺎﻫ
كﺪﻧا ﺪﻣآرد زا ﻲﻛﺎﺣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻳا ي ﻪﺑ
هﺪﻣآ ﺖﺳد يرﺎـﺠﺗ زا
يزﺎـﺳ
ﻦﻳا رد ﻪﺘﺷر ﻪﻧﻮﮔ ﺖﺳا ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ
.
ﺖﻛﺮﺷ دﺎﺠﻳا
يروﺎﻨﻓ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ و هﺎﮕﺸـﻧاد يﺎﻫ ـﻫ
ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ يﺎ
ﻲﻳاراد زﺎﻴﺘﻣا يراﺬﮔاو
،يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟ زا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﻪﺑﺎﺸﻣ
ﺪﻨﺘﺴـﻫ هﺎﮕﺸـﻧاد ﺞﻨـﭘ
؛ رد
ﺖﻣﺪﺧ ﻪﻳارا ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ
يﺎـﻫ
ﺐﺴـﻛ ﻪـﺑ هروﺎﺸـﻣ
هﺎﮕﺸـﻧاد زا جرﺎـﺧ يﺎـﻫرﺎﻛو
ﻪـﻛ رد
هﺎﮕﺸﻧاد مﺎـﺠﻧا يروﺎـﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺗﺎﻓد ﻂﺳﻮﺗ ﺞﻳﺮﺒﻤﻛ و درﻮﻔﺴﻛآ يﺎﻫ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ ﻪـﺳ رد ،
ﻪﺑ ﺮﮕﻳد هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻳﺎﺳ
ﺣاو هﺪﺷ راﺬﮔاو هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫﺪ ﺪﻧا
.
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ي ﻣ ﺎ ﺖﻳرﻮﻣ
هﺎﮕﺸﻧاد يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺗﺎﻓد يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻫد
رد
نآ زا ﻲﺧﺮﺑ
ﺎﻫ
مﻮﻤﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﺶﻴﺑ رد نآ ﺮﺗ
اد راﺮﻗ ﺖﻳﻮﻟوا رد ﺎﻫ ﻪﺘﺷ
نآ زا ﺲﭘ و
ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺎﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﻣآرد دﺎﺠﻳا ي
يدﺎﺼﺘﻗا و هدﻮﺑ
ﺰﻴﻧ درﻮﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ
يا ﺗ ﺎ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻴﻣ
هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ مﻮﻤﻋ ﺖﺳا
. ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ
هﺎﮕﺸﻧاد يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺗﺎﻓد ﻪﻛ ﻞﻴﻳ و دراورﺎﻫ يﺎﻫ
ﻪﺑ د ترﻮﺻ ﻓ
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻠﺧاد ﺮﺗﺎ
ﺗ ،دﻮﺧ فاﺪﻫا ﻒﻳﺮﻌﺗ رد ،ﺪﻨﻨﻛ ﺎ
ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﻴﻛ
ﺗ ﺮﺑ ﺎ
دﻮﺳ و مﻮﻤﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻴﻣ
هدﺮﻛ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺳر ﺪـﻧا
.
ﻲﻟﺎـﺣ رد درﻮـﻣ رد ﻪـﻛ
هﺎﮕﺸـﻧاد
ﺒﻤﻛ نﺪﻨﻟ ﻲﺘﻨﻄﻠﺳ ﺞﻟﺎﻛ و ﺞﻳﺮ نآ يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺗﺎﻓد ﻪﻛ
ﻪﺑ ﺎﻫ ﺖﻛﺮﺷ ترﻮﺻ يرﺎﺠﺗ يﺎﻫ
ﻨﺘﺴﻫ
ﻲﻟﺎﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺪﻣآرد ﺐﺴﻛ ﺮﺑ ،ﺪ ﺶﻴﺑ
ﺗ ﺮﺗ ﺎ ﺪﻴﻛ هﺪﺷ ﻪـﻛ ﻒـﻳﺮﻌﺗ فاﺪـﻫا نﺎـﻴﻣ رد
هﺪﺷ ي نآ ﺎﻫ ﺗ ﻪﺑ ﺎ مﻮﻤﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻴﻣ ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ هرﺎﺷا
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ .
1 Life science
لوﺪﺟ رد هرﺎﻤﺷ
) 1 ( هﺪﻤﻋ ، ﺖﻣﺪﺧ ﻦﻳﺮﺗ
يﺎﻫ
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﻳارا يروﺎـﻨﻓ لﺎـﻘﺘﻧا ﺮﺗﺎﻓد
هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﻫ هﺪﺷ
ﺪﻧا .
لوﺪﺟ
1 . ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺖﻣﺪﺧ ي يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺗﺎﻓد رد هﺪﺷ ﻪﻳارا 1
هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻣﺪﺧ
ﺎﻫ
دراورﺎﻫ ﻲﻳاراد زﺎﻴﺘﻣا يراﺬﮔاو •
ﻪﺑ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد
؛ﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ •
يروﺎﻨﻓ ياﺮﺑ عاﺮﺘﺧا ﻖﺣ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺐﺴﻛ رد ناﺮﮔ
؛دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻪﻌﺳﻮﺗ •
ﺐﺴﻛ ي هﺮﻃﺎﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻛو يروﺎﻨﻓ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺪﻳﺪﺟ ﺰﻴﻣآ
؛دراورﺎﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
ﻪﻳارا •
عﻮﺿﻮﻣ رد هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﺳﺎﻳر ﻪﺑ هروﺎﺸﻣ ي ﻲﻳاراد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
يﺮﻜﻓ يﺎﻫ .
درﻮﻔﺴﻛآ ﻪﻳارا ﺖﻣﺪﺧ ي ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ :
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ •
ﺪﻨﺘﺴﻫ يرﺎﺠﺗ هﻮﻘﻟﺎﺑ شزرا ياراد ﻪﻛ يﺎﻫ ؛
هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻲﺑﺎﻳزرا •
نآ يرﺎﺠﺗ ي ؛ﺎﻫ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ •
يﺮﻜﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ ﻖﻳﺮﻃ زا ،ﺎﻫ
(IPR)
؛
عاﺮﺘﺧا ياﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ •
؛ﺎﻫ
يﺮﻜﻓ ﻲﻳاراد لﺎﻘﺘﻧا ياﺮﺑ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ مﺎﺠﻧا •
.
ﻞﻴﻳ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻲﺑﺎﻳزرا •
عاﺮﺘﺧا يرﺎﺠﺗ ي فﺎﺸﺘﻛا و ﺎﻫ
؛ﺎﻫ
؛ﻲﻀﺘﻘﻣ نﺎﻣز رد عاﺮﺘﺧا ﺖﺒﺛ •
ﺖﺴﺟ •
ﺟو ﻪﻌﺳﻮﺗ و زﺎﻴﺘﻣا يراﺬﮔاو ياﺮﺑ يرﺎﺠﺗ يﺎﻛﺮﺷ يﻮ ﻞﻴﻳ يروﺎﻨﻓ ي
.
ﺞﻳﺮﺒﻤﻛ ﺖﻣﺪﺧ •
؛يروﺎﻨﻓ لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫ
ﺖﻣﺪﺧ •
؛هروﺎﺸﻣ يﺎﻫ
ﺖﻣﺪﺧ •
ﻞﻜﺷ ياﺮﺑ ﻪﺟدﻮﺑ ﻦﻴﻣﺎﺗ يﺎﻫ ﺖﻛﺮﺷ يﺮﻴﮔ
ﻪﻟدﺎﺒﻣ و ﺎﻫ هﺮﻃﺎﺨﻣ يﺎﻫ ﺪﻳﺪﺟ ﺰﻴﻣآ
.
نﺪﻨﻟ ﻲﺘﻨﻄﻠﺳ ﺞﻟﺎﻛ ؛يروﺎﻨﻓ ﻦﻴﻣﺎﺗ •
؛يﺮﻜﻓ ﻲﻳاراد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ •
راد يرﺎﺠﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا •
ﻲﻳا ؛يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
؛رازﺎﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ •
هﺮﻛاﺬﻣ •
؛زﺎﻴﺘﻣا يراﺬﮔاو يﺎﻫ
ﻪﻳارا •
ﺖﻣﺪﺧ ي ﺐﺴﻛ ﺪﺷر ياﺮﺑ ﺎﻀﻓ و ﺎﻫ
؛رﺎﻛو
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ •
يراﺬﮔ .
ﺖﺳد ياﺮﺑ1 ﺖﻳﺎﺳ و ﻊﺟاﺮﻣ ﻪﺑ لوﺪﺟ ﻦﻳا ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﻠﺻا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ ﺪﻴﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﻳز يﺎﻫ
:
− http://www.provost.harvard.edu/intellectual_property_and_licensing/techdev. php, 2008-10-09.
− “Intellectual Property, Patents And Licences”, 2007, Isis Innovation, university of oxford, UK.
England, Oxford.
− “Yale Policy on Intellectual Property, Patents, and Licensing Agreements”, 2002,Yale University, US. Connecticut. New Haven.
− http://www.enterprise.cam.ac.uk /aboutus.php, 2008-23-08.
− http://www.imperialinnovations.co.uk/?q=about/about-tertiary, 2008-13-08
