)نارجاهم رهش :یدروم ةنومن( بآ هب ساسح
یدیعس نامیا *1
، یباراد نسح
2
. 1 هاگشناد ،يزرواشک ةدکشناد ،زبس ياضف يسدنهم هورگ ريلام
2 . يحارط يسدنهم هورگ حم
ی ط ز ي تس ةدکشناد ، حم ی ط ز ي تس نارهت هاگشناد ، darabih@ut.ac.ir
خيرات لوصو :هلاقم 11 / 30 / 1031 خيرات
شريذپ :هلاقم 11 / 11 / 1031
هديكچ ازفا ی ش شنرهش ین ی ثأت ی ر ی مع ی ق رب اهراتخاس ی ژولوکا ی ک دوجوم دراد . ی ک ی زا مهم رت ی ن ا ی ن تلاکشم مک بآ ی تسا رد آ دوومن هک
سوملم یرهش زبس یاضف تسا
. اضف ی زبس رهش ی ی ک ی زا بطق اه ی فرصم دننک ة بآ رد تساهرهش . گتسباو ی اضف ی زبس هب عبانم
بآ ز ی مزر ین ی و برش اریا رد هب شهاک حطس بآ ز ی مزر ین ی و ازفا ی ش اضاقت ارب ی بآ برش رهش ی هدیماجنا توسا . زا فروط دی روگ
اهرهش اب قلخ حوطس ذپانذوفن ی
،ر اده ی ت باناور هب جراخ زا
،هزوح هب رجنم ای داج س ی بلا هیذغت شهاک و بآ
اه ینیمزریز ی رد
وصف
شراب م ی دنوش . ی ک ی زا اهرهش یی هک مه ی ن تلاکشم رد آ زورب ع ین ی پ ی اد هدرک
،تسا رهش دج ی د ارجاهم تسا . هب روظن وم ی دوسر
حارط ی بآ هب ساسح یرهش مأوت
یحارط اب ژولوکا ی ک هک رب هدافتسا هب ی هن زا عبانم دوجوم و هدافتسا بسانم زا آ اه راد دن وم ی دوناوت
ءوس تارثا یدعت یارب یبسانم راکهار مک
بآ .دشاب ی رد ا ی ن هعلاطم ادتبا عبانم و فراصم بآ ساوسح یرهش یحارط درکیور رب ینتبم
بآ هب رد رهش ارجاهم یلحت یژتارتسا همادا رد و ییاه_
هب روظنم زا هدافتوسا اب و کیژولوکا یحارط بوچراچ رد زبس یاضف هعسوت
،هدش ییاسانش بآ عبانم هئارا
نیا .دش ژتارتسا ی اه و اراب بآ زا هدافتسا رب متشم باناور
اوه یوحارط و یرتوسکاخ بآ زا هدافتوسا ،
تشاک هنوگ اه شنت هب مواقم یهایگ ی مک
بآ .دنتسه ی اشن قیقحت زا صاح جیاتن م
ی دهد یریگمشچ یسناتپ فراعتمریغ بآ عبانم
زا .دنراد یتاعلاطم ةدودحم رد زبس یاهاضف یرایبآ یارب ینیمزریز بآ عبانم اب ینیزگیاج رد نویا
ور ژتارتوسا ی اوه ی عوسوت ة روظنم رد
هدودحم یتیریدم تامادقا نیرتهب زا هدافتسا اب زا
باناور رهش ی
، خذ ی ر ة بآ اراب رد هناخ اه ی نوکسم ی
، فصت ةی بلاضاف یارب هعوسوت
و رظنم اضف ی زبس مواقم هب کشخ لاس ی .دش داهنشیپ
ديلك هژاو ،بآ هب ساسح یرهش یحارط ،کیژولوکا یحارط ،نارجاهم رهش مک
بآ .بآ عبانم ،ی
1 زاغآرس . اب اهرهش هزورما شلاچ
اه و عونتم ی عرد
ی ن لاح پ ی چ ی هد ا ی
هبور نآ زا هک دنتسه ور هب
ناونع لئاسم ماران دای1
م ی دوش (
Kuller et al. 2017
) ار ییار شن ک نهر ب نا یم ن یا رد.
،نآ ر ب ررتم م لام و یره ش ی حم و بآ ،یمیلقا ش خب شلا چ گنارب ی ز ن یا هله سم لی لار ار م
ی د هد
(
Nokhandan et al., 2011
) با نم یرید م اب ههجاوم رد .
هد ش هر م یروا وتم یا هدر یور یره ش ةصرع رد بآ یرید م ناو نع حر عو ووم ن یا . سا
بآ ة چراپ ی
نیب رد برش مومورهم
اه ی 1691 ار 1691 ن ممنا سور
ا ب هب سور ناو نع ا ب ثحبم نیا .دش هرط نارمع یسدنهم رد راد یاپ ی لا هز ما کن ،ا یرمآ رد دود حم یاهد مایپ بآ ه ب ها سح یره ش ی حارط ،ناتسلگنا و ایلارت سا رد2
ای دنله رد یمونسا یاهرهش ،دنلیزوین ه ب
رو ص یمو مع
ع حر ناون ز ی خاسر اه زبس ی - سا هد ش ی فربم یبآ
(
Andrew et al., 2012; Kuller et al., 2017; Lottering
هدنسیون* م :لوهس Email: isaeedi@malayeru.ac.ir
et al., 2015; Perini & Sabbion, 2017
) نیا یلصا فده .
ی و ه نایاره ل ک ه جور ا هدر یور ه چراپ
و اهد مایپ ه ب
ژرارتسا ی اه بآ یریدم ی سا
زو نه ه ک دنچره . کأر
ی د
زا شیب بآ یریدم یبیبط داببا رب یدیلک هبنج
اه ر گید ی
سا هدش هجور رتمک یعامتجا ثحابم هب و سا (
Wong,
)2006
ر ور ن یا یا نبم . ادززکرمر
ا ب بآ با نم زا ی ی
آ فد ه . سا یلحم یدر یور ما کن :زا سا را بع ن
همانرب ر ی ز ی ی حارط و ی ه چراپ
و یامح یرید م ،بآ
زا ظاوح ه خرچ
ا ه یره ش ی حم رد بآ ی م و ر
ا ب
یبیبط ،ی یژولوردیه یاهدنیارف هب بآ یریدم یساسح کیژولوکا و (
Wong, 2006
) .
ود هد نرادرب رد بآ هب هاسح یرهش یحارط در یور دبب سخن د بعب : سا یدیلک نآ
ا ه بآ ه ب ی ساسح
لی لار م ی د هد سخن د بب رد .ی حارط ار مود د بب و
ی هچراپ زاس سا رکن دم یرهش یحم رد بآ یریدم ی
ثحابم مود شخب رد و همانرب
ر ی ز ا ب د نویپ رد یحارط و ی
سا هجور دروم بآ بانم یریدم (
Wong, 2006
) ن یا .
در یور ود یریدم یپ رد هلهسم
ضقانتم باناور /بمیس
و شنر اه لصاح یبآ ی کلاخ
لاس ل یلد نی مه ه ب . سا ی
شمر م ی دنک و در ونم یا هدر یور زا ی نیزه یرود ا ب ار
و هدر ک روصر هیلا دنچ یماکن ار بآ هخرچ ،هتسسه نآ
ار
یرید م نت سیسوکا و عون صم یحم یارش اب سانر رد د نک (
Saeedi & Darabi, 2015; Saeedi & Goodarzi, 2018; Salinas Rodriguez et al., 2014
) رد در یور نیا .
هرط یلاح م
ی دوش بآ دو بمک ا ب اهره ش ه ک ه جاوم
د نا ،
بر ش بآ زا یره ش یا هزاین زا ی لاخب نیاربا نب مأ ر
ی ن
م ی دوش . ازا ی ن ور بآ با نم ر ب را لاف ار هزکرمر ر ور رد
رب و دیدلار هر هب
رادر ب بآ یاهرو س و یل صا با نم زا ی
د ح زا شی ب ی نیمزریز کأر
ی د م ی دو ش (
Andrew et al.,
)2012
،ییامره جاوما رگید یوس زا . شن ر
ا ه و ی میلقا ی
نلاوط ی رر زا ین ن یا د ش رب امره ةرود ندش م
ی ازفا ی د ،
ناز یم رد نا سون جوم ی میلقا ار ییار ه ک نیا نمو ( سا هد ش یو ج لاوز ن فایرد
Haghtalab et al.,
ل ماوع ن یا ه عوممم .)2013
شن ر ا ه ار دو جوم ی بآ ی
ینارحب م ی دزاس نی مه یات سار رد . شلا چ
ا ه ه ک سا
حارط د ننام یرگید یزاوم ار ور ،نی لقا ه ب ها سح ی
ه ب ا پ ز ین ک یراملکویب یحارط ای هنلاوهسم یمیلقا یحارط دوجو ةصرع هداهن
دنا (
Lottering et al., 2015
) .
یببر یلوصا زا بآ هب هاسح یرهش یحارط م
ی نک د
هک م ی ناور لصا ی رر ی ن نآ اه :درمشرب ریز هرش هب ار
- ی بیبط ما کن دو بهب و ظاوح ،یبیبط بانم ظاوح
؛یرهش یحم نورد رد یبآ - هدش ش هز بآ یویک دوبهب ،بآ یویک زا ظاوح
نورد هب یرهش هدودحم زا ه هاربآ
ا ه ، ه ناخدور ا ه و
؛یلحاس یحم ت سا یزا س رثکادح اب رهش بآ لدابر ایحا - دد مم ةداو
،بمیس(
بآ ا ه و )هد ش فایزاب بآ ،یرت سکاخ ی
د مایپ ا ب هب سور بمی س یرید م یوگلا زا هداوتسا
؛کدنا - با نم زا ظاوح ،برش بآ یاواقر ندناسر لقادح ی لک شیاز فا و دد مم هداوتسا ، ظاوح قیرط زا یبآ اراک
؛نتسیس یی - هلخادم شهاک ه
ی ژولورد ی و ک یپ نا یرج شهاک ،ی
ا ناور ن مح یره ش هب سور ل صاح ب
عرد ی ن لا ح
نهارف زاس هیذار و ذوون نا ما ی بآ
اه
؛ینیمزریز ی
- ی ،رکنم دامیا هچراپ
زاس رکنم و بآ ی هب
روکنم دو بهب
شزرا اه
؛ی یژولوکا و ،یگنهرف ،یعامتجا ،یرصب ی لقادح - هدوزفا شزرا شیازفا و هنیزه یزاس ه ب
رو کنم
نآ ندش یدربراک (
Donofrio et al., 2009
).
بآ هب هاسح یرهش یحارط یساسا روحم یگچراپ ی رامش هب م ی آی د ییا سانش ل باق یل صا روحم هس نآ رد هک
وح : سا لر تنک ،بم واف ندنا سر لقاد ح ،بآ زا ظا ش خب رد .نآ دو بهب و بمی س و باناور نایرج و یویک ،بمی س و با ناور زا هداوت سا ،ا واقر یرید م سخن هریخذ هروس اه ایحا و نآ اه زا دد مم ةداوت سا یاهن رد و
بآ اه هرط هایس و یرتسکاخ ی م
ی دوش . هب روکنم ه س ن یا
و عونصم یحم اب روحم ی رکنم یحارط
هچراپ م ی دوش رد .
زا دد مم ةداوت سا ،اواقر یریدم مود شخب ریز بآ
ا ه ی
. سا رکن دم نایرج و ذوون شهاک و هایس و یرتسکاخ ،بمی س و با ناور زا دد مم ةداوت سا ،موس شخب رد
هریخذ هروس اه ایحا و ینیمزریز بآ ی نآ
اه نا یرج شهاک ،
زا ظاوح ،با ناور یویک دو بهب ،ک یپ و
ی هژ ی ا ه ی
یگچرا پ ی ،ذو ون شیازفا و نایرج شهاک ،ی یژولوردیه نآ ی ساسا یا هروحم زا یزا سرکنم و عون صم ی حم اب یم بوسحم دوش
(
Wong, 2006
).
ها سح یرهش یحارط رد ،رگید یدیلک اعوووم زا ی ،یزاسرکنم ،بآ هب هچراپ
زاس رو کنم ه ب ر کنم و بآ ی
دوبهب شزرا اه ب ی ی یژو لوکا و ،یگنهرف ،یعامتجا ،یرص
لی لار م ی د هد (
Donofrio et al., 2009; Goodarzi &
Haghtalab, 2016
) یرید م ما کن هک سا یلاحرد نیا .
دوجوم باناور اه هک سا هدش یحارط یل ش هب یح س ی
ار یگناخ باسپ و شراب لصاح بآ هب
عرس ةدود حم زا
هو س شرت سه ر گید ییو س زا و هتخا س جراخ یرهش یم رمنم دنور نیا دیدلار هب ،اوارران دیدلار نآ لصاح .دوش
سا یرهش یحم ی لاخ و بآ نارحب (
Andrew et al.,
)2012
رد بآ هب هاسح یرهش یحارط در یور لباقم رد . ی لاخ لباقم رد روآ بار رکنم دامیا لابند هب رکنم شخب ل صاح بآ زا هداوت سا و یرا یبآ ه ب زاین شهاک روکنم هب نم و یرا یبآ یار ب با سپ و باناور ه یذار
هرو س ا ه ی
سا ینیمزریز (
Lottering et al., 2015; Goodarzi et al.,
)2016
ار یروحم ا ن رکنم دامیا رد . م
ی ناور هر ش ه ب
باختنا :درمشرب ریز هنوه
اه ر یارب سانم ی یا مد لید ب
زا کرد ،یمیلقا یرآ یارش لمحر ناور زا نانیمطا ،یح س فرصم بآ هنوه اه کب س رییار ،فلتخم ی زا سرکنم
ه ب ی
ی سا یرز م س (
Csizmadia et al., 2017; Fenner,
2017; Hasse & Weingaertner, 2016
) .
نامه هنوه بآ ه ب هاسح یرهش یحارط ،دش هتوه هک
کأر ی د زا هداوت سا رب س
ی نت س ا ه و هزا س ا ه یاراد و مر ن ی
فراصم یارب بمواف و ناراب بآ یریدم ،یهایه ششوپ زا ظاوح و رکنم یرایبآ و برش ریغ
س ی نتس ا ه ی بیبط ی
زونه ،اهرهش لغا رد لاح نیا اب .دراد یرهش یژولوردیه س جورخ و لاقتنا ر ور هدود حم زا با سپ و با ناور یر
سا راک روتسد رد یرهش (
Andrew et al., 2012; Rijke
et al., 2011; Visconti, 2017
) رد ن یا . لا ح
ی سا ه ک
زا جرا خ ه ب یره ش با ناور لا قتنا یتنس در یور هزورما با نم نداد سد زا رطا خ هب ،بمیس لرتنک یارب ،هزوح رتلایب و سین هفرص هب نادنچ ،بآ خذ
ی هر زاس ،ی هگن راد ی
رارق رکن دم هزوح هب نآ ددمم لاهزاب و م
ی ه ی در (
Wang
et al., 2011
) . با ناور یرید م یتنس ر ور ز ین نار یا رد
و ی بیبط کیژولوردیه ماکن ندروخ نه هب اب و هدوب لاغ زورب لاس لاخ ی اه و لی س عوقو رانک رد یلصف و هنایلاس ی
لاس درس لوصف رد باناور م ور
دید لار یمیلقا ارییار اب
. سا هدش لاحرد
ی هک زا شی ب هزورما 011
رد نار یا ره ش
ضربم نک بآ و ی 11 نمک رهش ضربم رد زین ک لاخ
لا س ی
یارب و دنتسه دیدش مأر
ی ن هجاوم ل لام اب دوخ برش بآ
هدش دنا رد یهد نراب یلاا ب نمح لوزن رطاخ هب ، ها م
ا ه ی
ذپانذوون هو س شیازفا و لاس درس ز ین با ناور ن مح ،ری
یخرب رد هزاب
اه اد یپ یدید ش شیازفا ینامز ی م
ی د نک و
هجاوم هرطاخم اب اهرهش م
ی دنزا س ر کن ه ب . م
ی د سر رد
، م لام نیا اب ههجاوم ه ب
هرا ک ی ر ه ک نیو ن یا هوگلا ی
موب ی زاس دا میا و ی بیبط نکن لوصا زا یببر اب و هدش ی
طابررا رثؤم اب دوخ یاهدرواتسد نیب سوکا
ی نتس اه ی بیبط ی
. سا دیوم ،کیژولوکا یحارط بوچراهچ رد ر کنم ی حارط یو گلا ة ئارا ق یقحر ن یا یلصا فده
اب یرهش کأر
ی د رب بوچراچ بآ هب هاسح یرهش یحارط
شها ک و ره ش کیژولورد یه ما کن دو بهب یات سار رد سا ی نیمزریز بآ با نم ه ب یگتسباو ق یقحر نیاربا نب .
نیا هب خساپ یپ رد رواح لاؤس
: سا لمت خا ه ب هجور اب
هبسور یارب سانم یاهرا هار رهش کیژولوردیه ماکن رد بآ بانم هب یگتسباو شهاک و یرهش یزاسرکنم ز
ی مزر ین ی
هنوگچ و ؟ سا مادک م
ی ناو ر رد بآ با نم زا هداوت سا ا ب
ر گید یوس زا رکنم کیژولوکا یحارط و ییوس زا هرتسد اقررا ار یرهش یاهاضف یرادیاپ
؟دیلاخب ء
2 و داوم . شور
اه
داوم .فلا نارجاهم رهش :یدروم ةعلاطم رو لاک د یدج یاهرهش زا ی ی نارجاهم سا
ه ک رد 20
هقبط اب قبا م . سا هدش قاو کارا یرتمولیک هژر بمآ یدنب
نیلقا یاراد نی
هم کلاخ و
ًاتبسن درس سا یاراد نارجا هم .
ناتسمز اه و شراب اب هارمه و درس ًاتبسن ی ناتسبار
اه مره ی
لاس رد . سا کلاخ و 1161
یاراد رهش نیا 1211
رات ه
و حاسم 191
ره ش ن یا . سا یرهش زبس یاضف رات ه
یرتسب رد اپهوک
ی ه ا هک دراد رارق یعارز و ی وج
ی ا ه بآ ی
ی بیبط ما کن رد لمت خا اب نارجاهم .دراد دودحم و یلصف دج کیژولوردیه نیگنا یم یاراد رهش نیا .دنتسه هجاوم ی
هنایلاس شراب رقر
ی
ًاب 311 م یل ی رتم . سا نتفر ه ر کن رد ا ب
،یرهش زبس یاضف یلااب حاسم و هنلااس شراب نک نمح پی ش ب ین ی م ی دوش رد لاس اه یار ب یدج م لام ،هدنیآ ی
دوجو هب رهش نیا زبس یاهاضف یرایبآ دیآ
یلا ح رد ن یا .
ا ورا لا س در س لوصف رد شراب نازیم نیرتلایب هک سا م ی دتفا و یره ش باناور و بآ
گتفره م لام ربا بم ی
دامیا نادنورهش یارب یرایسب م
ی دنک .
ینو سم قطانم زا یلاخب قیقحر نیا یرابلا م ةدودحم رهش نیا لامش
سا ل ش رد هک 1
. سا هد ش هداد نالان
یاراد هدودحم نیا حاسم
16131 برمرتم سا یربراک .
نآ لاغ یش . سا ینو سم هدودحم نیا نوماریپ لاغ . سا رش و بونج مس هب ه نوه
ا ه شاک یها یه ی
جا ک ،کشرز ،نورر ،نوران رب لمتلام هدودحم نیا رد هدش و ن مچ ،را نچ ،نم یآ ،یلومبم دیب ،کلامنه نابز ،نارهر له اه . سا یلصف ی
شور .ب ک بوچراهچ و ل یلحر ، خان ش زاف هس رد قیقحر نیا یل
اب ،یحارط کأر
ی د ی هد ن کن ک یژولوکا ی حارط لوصا رب
کیژولوکا یحارط رد . سا هدش کأر
ی د زا ماج خانش رب
هیلا یاه ل ش هدنهد هبلا م ، یحم نهرب
شنک نآ اه ذاخرا و
اب ار یتسیز یحم برخم ارثا هک سا یل ش هب نیمصر رد قیولر آرف ی اهدن دنا سرب لقادح هب یتسیز ی (
Herrmann
et al., 2005
).
ه ب ها سح یره ش ی حارط رد فادها نیا
اب یرهش یزاسرکنم یاهراتخاس قیولر اب بآ س
ی نت س ا ه ی
زا ظاوح ،بآ یویک ندربلاا ب و ،یره ش یژولورد یه سوکا ی نتس ا ه ،بر ش بآ یار ب ا واقر شها ک ،ی بیبط ی
زا ظاوح و یرهش باناور شهاک س
ی نت س ا ه ش هز ی
یبیبط .دش دهاوخ ققحم
لکش 1 . دودحم تیعقوم ة
نارجاهم رهش و ناریا رد یتاعلاطم
ابلا م ،ینادیم شادرب زا یاس خانش بوچراهچ رد ه ب عو جر و یهاگلایامزآ ه لاقن
ا ه و ع ا ه ییاو ه ی
هرهب هتفره نیا زا هداوتسا اب .دش شور
اه زا یبماج خانش
ش شوپ یبوو ،فلتخم هو س حاسم ،یوارا یربراک دو جوم بآ بانم یویک و یفارهوپور یاهوگلا ،یهایه ه ب
سد بآ و با ناور زا هداوت سا لیسناتپ یسررب یارب .دمآ
ی یزیف یویک شیامزآ شراب زا لصاح -
بآ زا ییایمی ش
و دروآر ب نینچمه .دمآ لمع هب یرابلا م هدودحم رد ناراب رد . فره رار ق را ک روت سد رد بنم نیا یمک هبساحم ل باق بآ هنلاا س ن مح هبساحم مج
روآ ( ة بار زا ی 1
)
.دش هداوتسا ( 1
) نآ رد هک لباق بآ هنلااس نمح =Q
مج روآ ( ی
M3
)
Ca
باناور یح س یرو = ل صف رد ناراب شراب بسن( یلصف شهاک یرو =S
)هنایلاس شراب لک هب یناراب ةدودحم حاسم =A
مج روآ ( ناراب بآ ی
M2
.)
هنایلاس شراب نازیم =H
( )mm
یددع نازیم
Ca
( ة بار زا هداوت سا اب نه 2
و 1 ل باق )
:دش هبساحم (2)
∑
نآ رد هک
Ci
واوتم هو س یارب باناور یرو =
Ai
( فلتخم هو س حاسم = )m2
رد لقا ی ن اه ی نی هم کلاخ ل ش ه ب شرا ب هک کلاخ و
شخپ لاس لوصف همه رد خاون ی هدلان
د نا ی خرب رد و
هام اه ةداوت سا یار ب نیاربا نب . سا رت لایب شراب نیگنایم یل صف نزا خم زا هداوت سا د نمزاین نارا ب بآ زا یرثکادح
مج روآ ناراب بآ ی سا
ه ب د یاب نزا خم نیا . هزاد نا
ا ی
هک دنشاب نی
د نمزا ی ا ه و د نهد ش شوپ ار ا ضف یرا یبآ ی
عرد ی ن لاح ةبساحم یارب قیقحر نیا رد .دنشاب زین یداصتقا
خم نمح نزا مج روآ ( ة بار زا نارا ب بآ ی 1
هداوت سا ) نزا خم ةب ساحم رد ف لتخم ویران س ود انبم نیمه رب .دش
. سا هد ش هداد ی وور لیضور هب جیاتن رد هک دش ظاحل سا رکذ نایاش هکامنآزا
ی خرب رد شراب نازیم ها م
ا ه ی
یارب لاس خذ
ی هر زاس یل صف شها ک یرو ، سین یفاک ی
اراب شراب نمح بسن(
رد ن هام اه ن مح ل ک ه ب یناراب ی
ل باق نارا ب بآ ن مح ةب ساحم یار ب )هنلاا س شرا ب مج روآ رکن رد زین ار ی م
ی ه ی دنر (
Zhang & Hu, 2014
.)
(3)
نآ رد هک ( فلتخم هو س حاسم =A
)m2
Ca
باناور یرو =
Hm
( هنایهام شراب نازیم = .)mm
ر ب لمت لام یا س ی حارط و ل یلحر ا بلا م نا ما منس ی خذ ی هر زا س و نزا خم رد یح س با ناور ی
هکرب اه یا س هب هدش دراو باناور نمح دروآرب ،یبیبط ی
، سد لااب یوارا زا نا م
ی با یحارط و ی هکرب
اه و یبیبط ی
یا ضف یویک یزاسهب یاتسار رد یحارط یاهدربهار هئارا ور شیپ یرهش سا
تبم . یا هدربهار ،لو صا ن یا ر ب ی ن
و د یدره نیود ر یرا بلا م هدودحم رد یزاسرکنم هبسور .دش هئارا زین یدربهار هرط
جیاتن هداد اه شراب ی تدمدنلب
یسانشاوه رامآ یانبم رب 9
( هلا س 2119 - 2111 نیگنا یم ،)
دودح رد هنایلاس شراب 311
م یل ی رتم ، هام اه لا س کلاخ ی
ب ،رویرهش ،دادرم ،ریر ه نازور شراب نیرتلای
01 م ی ل ی ر تم و
. سا رویرهش ساوا ار دادرم ساوا زا اوه ی لاخ هنیلایب لودج 1 کی ور هب ار هنازور شراب ةنیلایب و شراب نیگنایم
نی ب ا عمطا نیا یانبم رب . سا هداد نالان هام ها م
ا ه ی
دود ح ) لاهبیدرا( هم و ) رهم (ربتکا 3
/ 60 شرا ب د صرد
خر هنایلاس م
ی دهد .
لودج 1 نیب هام کیکفت هب شراب تاعلاطا . لاس
اه ی 0212 ات 0212
هرش Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec عوممم
هنایهام شراب عوممم 31/1 31/0 99/6 99/9 11/3 1/1 1/1 1/9 3/1 11/1 00/0 91/0 311/9
لودج 0 . و تحاسم یتاعلاطم هدودحم رد حوطس ششوپ دصرد
دصرد )m2( حاسم ششوپ عون
33 0392/3 ماب لاپ
20 0196/3 زبس یاضف
21 3311/3 لاوسآ
0 1111/1 شرف گنس
باناور ذوفن بیرض ةبساحم لی لار شخب راهچ زا یرابلا م هدودحم رد هو س ششوپ رب لمتلام هک سا هدش لاپ
ماب و شر ف گن س ، لاوسآ ،
،زبس یاهاضف سا
لودج . 2 ره ششوپ دصرد و حاسم
هو س عو ممم رد . سا هداد ه ئارا ک ی ور ه ب ار مادک ذ پانذوون ی ر 92 هو س و د صرد ذ پذوون
ی ر 20 زا د صرد
ار یرابلا م ةدودحم حاسم لااشا
هدرک دنا .
باناور یرو ،اهرهش رد ریذپانذوون هو س شیازفا اب شیاز فا ز ین یح س م
ی ی د با ا ب یرا بلا م ةدود حم رد .
باناور یرو باستحا 6
/ 1 ،ما ب لاپ و لاو سآ یار ب
یر و 3 / 1 و شر ف گن س یار ب 13
/ 1 یا ضف یار ب
زبس (
Zhang &Hu, 2014
) لو مرف زا هداوتسا و 2
یر و ،
م ةدودحم باناور یرابلا
99 / 1 .دش هبساحم
لباق ناراب بآ مجح ةبساحم عمج
روآ ی
هنلااس شراب نیگنایم یانبمرب 9
/ 311 م یل ی رتم زا هداوت سا و
لو مرف 1 ل باق بآ هنلاا س ن مح ، مج
روآ ی 0 / 3610
ب مرتم سا
،هنلااس نمح نیا زا . لاپ
ما ب ا ه 2611 ،
نابایخ لاوسآ 9
/ 1021 زبس یاضف ، 0
/ 116 شر ف گنس و
پ ی هدا ا هور ا ب 1 / 196 ا صتخا دو خ ه ب ار ب مرتم
م ی دنهد . مج روآ رد ناراب بآ ی لاپ
ما ب ا ه رد نآ ةداوت سا و یرایبآ و یتشادهب فراصم
هچغاب اه شهاک ثعاب یگناخ ی
.د ش د هاوخ باناور شهاک نینچمه و برش بآ یاواقر مج روآ هو س زا نارا ب بآ ی خ
ی نا با ا ه و پ ی هدا ا هور ،
خذ ی هر زا س یرا یبآ فرا صم رد نآ دد مم ةداوت سا و ی
شها ک ث عاب یرا بلا م ةدودحم رد یمومع زبس یاهاضف ءایحا هب کمک ،هاچ بآ هب یگتسباو هروس
اه و ی نیمزریز ی
لباق بآ .دش دهاوخ یرهش باناور شهاک مج
روآ رد ی
ن مح د نچ ر ه ،یرا بلا م ةدودحم زبس یاهاضف هو س اس لوط رد نمح نیا و سین ییلااب ، سا هد ش شخپ ل
م ی دناور رد هکرب اه یعونصم ی مج
روآ ر ب هومع و دوش ی
ءا یحا ه ب ر منم یرا بلا م هدود حم یر صب یویک دوبهب هروس اه یرهش باناور شهاک و ینیمزریز ی م
ی دوش .
نزاخم تیفرظ ةبساحم عمج
روآ ناراب بآ ی
د شر لصف اب یرابلا م هدودحم رد شراب لصف هک امنآ زا هنوه اه نی نچمه و سین ی ی یهایه ی من
ی ناو ر یما مر
باناور اه هداوت سا هرا ب ی ه ب ار شرا ب لصف رد دوجوم ی
داهنلایپ ،درک م
ی دوش ینزا خم رد ناراب بآ هک مج
روآ ی
لوط رد و دوش نامز
اه ةب ساحم .دو ش هداوت سا وا وتم ی
و نارا ب بآ زا یرثکادح ةداوتسا یارب نزاخم هنیهب یفرظ شهاک زه ی هن ه ا یررو ص رد .دراد یرایسب یمها ثادحا ی
ةداوت سا نا ما ،دنو ش ی حارط ک چوک نزا خم ن یا هک
نهارف دوجوم ناراب بآ و باناور زا یرثکادح من
ی آ ی د و
هک یرروص رد گرزب
رر ارجا ةنیزه ،دوش هبساحم زاین دح زا
شها ک هژور پ یداصتقا نامدنار و درک دهاوخ ادیپ شیازفا م ی ی دبا ر ناراب بآ . ا
م ی ناور هو س ةمه زا مج
روآ درک ی
و زب س یا ضف هو س رد با ناور نمح هک ییامنآ زا اما پی هدا اهور و سا زیچان
ًممع نا ما مج روآ ن یا ی بآ ا ه
داهنلایپ یحو س نینچ اب طابررا رد .درادن دوجو م
ی دو ش
هب ناراب بآ هکرب
اه لخاد رد ناراب بآ ةریخذ ی ه چغاب
ا ه
و دو ش یاد ه ه ب
م رور و دو ش نی مز بذ ج بآ
ا ه ی
نزا خم ه عوممم ق یقحر ن یا رد .د نک ی نغ ار ینیمزریز ر ب لمت لام نارا ب بآ زا یرثکادح ةداوتسا یارب یداهنلایپ ةداوت سا یار ب ه ک سا یره ش نزاخم و یگناخ نزاخم و ما ب لاپ هو س زا هد ش مج نارا ب بآ زا دد مم .دش دهاوخ هداوتسا نابایخ لاوسآ ه ب ه جور ا ب ،یگنا خ نارا ب بآ نزا خم ةب ساحم رد فرا صم رد بآ یلاا ب فر صم ه میتنرد و لاا ب حا سم
ضر ف ینو سم لزا نم یرا یبآ و یتشادهب م
ی دو ش بآ
خذ ی هر هدش نزاخم رد لزانم رد ه ب
رو ص هداوت سا ه ناهام
م ی دوش نیاربانب . م
ی ناور شراب نیگنایم زا هام
اه شراب رپ ی
درا ار هامرهم زا(
نزا خم ن مح ةب ساحم یار ب )هام لاهبی
لو مرف زا هداوت سا ا ب نیاربانب .درک هداوتسا 1
زا هداوت سا و
نزا خم یفرظ ،شرا ب ل صف ة ناهام شرا ب نیگنا یم مج روآ زا نارا ب بآ ی لاپ
ما ب ا ه 0 / 192 ب مرتم
هبساحم م ی دوش زا ین درو م نز خم ن مح رگید رابع هب .
ماب لاپ حاسم اب هناخ کی یارب 211
برمرتم ا ب ر بارب
0 / 0 ب مرتم سا
رد نز خم ن مح ن یا سا یهید ب .
یما مر یو گباوج لا س ک لاخ لصف نی
ا هزا ار یرا یبآ ی
یلو داد دهاوخن م
ی دناور بر ش بآ هب یگتسباو شهاک رد
یگناخ زبس یاضف یرایبآ یارب یرهش کمک
ناسر .دشاب
نز خم ةب ساحم رد مج
روآ هو س زا نارا ب بآ ی
یاب لاوسآ بآ ن مح یمامر هک شاد هجور هت ن نیا هب د
مج روآ و دش دهاوخ هداوتسا یرایبآ فراصم یارب هدش ی ا ب نارا ب شرا ب ل صف یرابلا م ةدودحم رد هک ییامنآ زا دشر لصف
هنوه اه دیاب ، سین قب نم یهایه ی همانرب
ر ی ز ی
رد ناراب بآ ار دوش مامنا هام
اه ینزا خم رد شراب یاراد ی
دوش هریخذ رد و
هام ا ه د شر ی ه نوه ا ه درو م یها یه ی
زا .دریه رارق یرایبآ هداوتسا نیا
رد یار ب ی ولتخم دادعا ور
لومرف رد شراب نازیم نتفره رکن 1
ه ئارا ل باق سا
رد .
ن مح ةب ساحم یار ب هد ش هر م ویران س ه بلا م ن یا نزخم اه داهنلایپ ریز هرش هب یرهش ی سا
:
لودج اب قبا م 1
هام اه د لا س ی یرا بلا م ةدود حم ر
ی م نی سقر ش خب هس هب :دنو ش
1 . ها م ا ه ه ک ی لاخ ی
نه نامز دشر لصف اب هنوه
اه یها یه ی سا
(June, July,
August, and September)
ن یا لوط رد . ها م
ا ه یاها ضف
هب دیاب زبس ؛دوش یرایبآ نکنم روط
2 . هام اه یشراب یاراد ی
هک ن ه نا مز ا ب ها م ا ه د شر ی ه نوه ا ه سا یها یه ی
(October, November, April, and May)
ناز یم د نچره .
نیا رد شراب هام
اه ش شوپ ار یرا یبآ یا هزاین زا ی لاخب
م ی دهد ؛دریه رارق زین یرایبآ دروم دیاب زبس یاهاضف اما 1
.
ها م ا ه رد شرا ب ی ل صف
ا ه لا س در س ی
(December,
January, February and March)
نیا رد . هام ا ه ه ب ل یلد
زب س یا ضف یرا یبآ ه ب یزا ین ی ه ،نییاپ یامد نی
س .
نیاربانب م ی ناور نارا ب بآ نازیم هک درک ضرف مج
روآ ی
رد هدش هام اه یارب قوم ل ش هب ،مود هتسد ی بآ
ی را ی اه ی
نامه هام اه ناراب بآ و مج
روآ رد هدش ی ها م
ا ه هت سد ی
( د بب لا س د شر لصف یرایبآ هداوتسا یارب موس ها م
ه ا ی
یم هداوتسا )لوا هتسد ناز یم عو ممم ه ک ییا منآ زا .دوش
رد شراب هام
اه رد شرا ب عو ممم زا رت لایب مو س هت سد ی
هام اه ( سا مود هتسد ی 0
/ 161 1>
/ 219 ) م ی ناو ر یا نبم
ار نزاخم نمح ةبساحم هام
اه . فره ر کن رد مود هتسد ی
لاو سآ یاها ضف حا سم و دد ع ن یا نتفره رکن رد اب م ةدودحم بآ ةر یخذ یار ب زاین دروم نزخم نمح یرابلا
اب ربارب هو س نیا رد ناراب 6
/ 030 ب مرتم سا
.
لاس رد 1161 یرا بلا م ةدودحمرد 91
و راونا خ 290
یهدنز رون م
ی دننک ةرادا سور هدش هئارا شرازه یانبم رب .
رد بم واف د یلور هنار س ،یز کرم ناتسا بمواف و بآ
دنزاش ناتسرهش 103
تیل یم سر لا رروپ( سا زور رد ر
،یزکرم ناتسا بمواف و بآ کرش 1161
.) هب ا ی ن ررر ی
هنازور یرابلا م ةدودحم رد یدیلور بمواف رقر
ی ًا ب 1 / 31
بآ یلااب نمح نیا . سا زور رد ب مرتم م
ی د ناور ا ب
رد و دو ش لاهزاب بآ یزور ة ناهود ة ب ش هب هیوصر .دو ش هداوت سا یرایبآ و یتشادهب دننام برش ریغ فراصم لاس رد 1162 ه نومن رادر ب نارجا هم ره ش بم واف زا ی
لودج( دش مامنا 1
.)
ثحب نامه هنوه ی رد هک هتفا اه بآ نمح ، سا هدمآ قیقحر ی
یرابلا م ةدودحم رد ناراب 0
/ 3610 مرتم ب سا ا ب ه ک
ن یا رد نانکاس دادبر و زبس یاضف حاسم نتفره رکن رد بآ ن مح ن یا . سا ییلاا ب ددع هدودحم م
ی د ناور رد
هداوتسا هق نم نکاس یاهراوناخ یتشادهب و یرایبآ فراصم دوش و بآ با نم ه ب یگت سباو شهاک هب ز
ی مزر ی ن ر منم ی
ایه دشر لصف یرابلا م ةدودحم رد هک امنآ زا .دوش اب ناه
بآ بنم ن یا زا هداوت سا یار ب ، سین قب نم شراب لصف ه نیهب یرا یبآ نت سیس زا هداوت سا و قوم ةر یخذ دنمزاین نزاخم نمح . سا مج
روآ لاپ هو س رد ناراب بآ ی
ود نتفره رکن رد اب لاوسآ و ماب پی
ش ضرف یارب واوتم
یررر هب دروآرب 0
/ 192 و 6 / 030 ب مرتم .د ش هب ساحم
اب یاضف هو س رد لصاح باناور نمح ندوب نک هب هجور ةر یخذ ،هو س ن یا یهام نینچمه و شرف گنس و زبس
ر کن هب یلمع بآ نمح نیا من
ی د سر زا . ن یا داهن لایپ ور
م ی دوش رد هو س نیا زا لصاح باناور هکرب
ا ه ةر یخذ ی
بآ مج روآ ندر ک ی نغ ه ب نی مز رد بذ ج اب ار دوش ی
هروس اه بآ ی ز ی مزر ین ی ینزخم خاس دنچره .دوش کمک
د م ها روک رد بآ فر صم قطا نم ه ب نآ ژاپمپ و گرزب اما ، سا یداصتقا ةفرص یاراد کأر
ی د رب هفرص وج یژرنا یی
یار ب نی مز ی بیبط یفارهو پور زا هداوتسا و دم دنلب رد لاقتنا و نزخم مس هب بآ یاده نآ
اه یرا یبآ فادها اب
کأر ی د رب نا م ی با زخم نیدنچ ی ن
مج روآ .دراد ناراب بآ ی
زا نیا ور نا م ی با رب لمتلام زا ییاهرایبم هاسا رب نزاخم ی
قطانم ندوب سد لااب ،دوجوم وو یفارهوپور مج
روآ ی
و ناراب بآ اپ
یی ن سد یرا یبآ یار ب زب س یاها ضف ندوب
ایلمع یارجا نا ما ،زاب یاضف دوجو ،ژاپمپ هب زاین نودب و یرید م و ینارمع ه گن
راد . فریذ پ رو ص نا سآ ی
ل ش 2 نزاخم یبقوم مج
روآ و ناراب بآ ی ه کرب
ا ه ی
ه ب هجور اب . سا هداد نالان ار یرابلا م ةدودحم رد یلصف نی نچمه و ناد نبخی عوقو نا ما و هناتسمز یامرس دوجو دراوم ز ی اب یی سانش داهنلایپ ی م
ی دوش نزاخم نیا ه ب
رو ص
.دنوش ارجا ینیمزریز
لودج 3 . یخرب و ی گژ ی اه ی نارجاهم رهش بلاضاف ییایمیش So4-2
Ppm
Co3-2 ppm
Cl-1 Ppm
Mg+2 ppm
Ca+2 ppm
COD (mg/lit)
BOD (mg/lit)
EC
(dS m-1) PH هنومن
9 /
120 90/0 09/9 21/1 01/0 210 169 1/61 9/91 یرهش بمواف
لکش 0 . ناکم ی با ی نزاخم عمج روآ ی دودحم رد یرهش رباعم زا ناراب بآ ة
یتاعلاطم
رد نارا ب بآ زا هنیهب ةداوتسا ه ناخ
ا ه ا ب ینو سم ی
یش طایح و ماب لاپ رد یدنب هناخ
اه و لاا صرا صن ،
نزاخم هن نادنچ هدیچیپ نا ما ذپ ی ر سا ل ش . 1 یو گلا
یدنب یش یوگلا و نزاخم یبقوم هناخرد
اه ةدود حم ی
نالان ار یرابلا م م
ی دهد ل ش . 3 لاا صرا و ایئزج زین
نتسیس مج روآ رد ناراب بآ ی هناخ
اه نالان ار ینو سم ی
. سا هداد نتسیس مج روآ یو ج رب لمتلام ربابم رد ناراب بآ ی
،بآ مپ ،ینیمزریز نزاخم ،یفاص ،بآ یاده ه لول
ا ه ی
یرایبآ نتسیس و هدنهد لاقتنا هر ق
ا رد ه ک امنآ زا . سا ی
نت سیس دادسنا لامتحا یرهش ربابم مج
روآ نارا ب بآ ی زا ، سا رتلایب
نیا دنمزاین ور هگن
راد . سا نکنم فاکن و ی
رد دیاب هتبلا ه ک شاد رکن
مج روآ ی بآ ا ه رد ه ک یی
ربا بم ی شاپ ک من ه ب ماد قا نادنبخی لوصف م
ی ا ب د نک
شلاچ اه زا . سا هجاوم یی نیا
ن یا رد ک من زا هداوتسا ور
هیصور ربابم من
ی دوش ل ش . 0 نزاخم یبقوم مج
روآ ی
یو گلا . سا هداد نالان یرابلا م ةدودحم رد ار ناراب بآ ةدودحم رد یفارهوپور رد نارا ب بآ زا هداوت سا یرا بلا م
ار ژا پمپ نتسیس هب یگتسباو و سا هدرک لیهسر ار نزاخم یرا یبآ یارب ،لاح نیا اب سا هدرک نک هر ق
ا نت سیس ،ی
ژاپمپ پی ش ب ین ی هدش . سا
لکش 3 . رد نزاخم تیعقوم و یدنب بیش یوگلا هناخ
اه ی ینوکسم
لکش 4 . متسیس ءازجا عمج
روآ ی رد ناراب بآ هناخ
اه ی ینوکسم
لکش 5 . دودحم رد تدم دنلب و تدم هاتوک هعسوت کیتامش یوگلا ة
یتاعلاطم
داهنلایپ م ی دوش ةدود حم رد زب س یاضف ةبسور رد هک
زا یرابلا م هنوه
اه هب مواقم یهایه ی نک
بآ هداوتسا ی .دو ش
هنوه اه یار ش رد ار دوخ هنیهب دشر هک یهایه ی ن ک
بآ ی
ظوح م ی دننک ، هنوه ا ه ی فا بنا ذ پ ی ر ه ب سن ن ک
بآ ی
م ی وه ی دن یگت سباو شهاک هک قیقحر نیا فده هب هجور اب .
، سا ینیمزریز بآ بانم هب ه نوه
ا ه ه ب موا قم یها یه ی
یارب یولوا زا و دنراد زاین یمک یرایبآ هب ،ی لاخ ةبسور
.دنتسه رادروخرب یرابلا م ةدودحم رد زبس یاضف یرا بلا م ةدودحم رد بآ یزور ةناهود نتسیس ةبسور و یتشادهب فراصم یارب هدش هیوصر بمواف زا هداوتسا و شهاک ار برش بآ هب اواقر و یگتسباو ،یگناخ برشریغ م ی دهد . سا بآ فر صم شهاک یارب یبسانم در یور و
ن مح هک امنآ زا سا لاا ب ة ق نم رد ید یلور بم واف
( 1 / 31 ب مرتم بآ یلاا ب ن مح نیا )زور رد
م ی د ناور
شها ک هب و دهد شهاک ار ینیمزریز بآ بانم هب یگتسباو یم برش بآ یارب اواقر .دمامنا
ز ین زب س یا ضف یرا یبآ یار ب هد ش هیوصر بمواف رادقم اریز سا سانم
نی نژورت یبو ل م د ح رد بآ نیا
سا نیا فصن زا رتلایب و نی
نژورت ه ب ه ک سا کیناهرا
یم بذج ناهایه سور ی یژولویب یاهدنیارف کمک .دنوش
و نیساتپ ،یذام داوم زا ینغ نینچمه هدش هیوصر بمواف بو سحم یبو خ دو ک ،نا هایه یار ب ه ک سا نژورتین م ی دوش سانم ه ک شاد هجور زین هت ن نیا هب دیاب هتبلا .
آ یار ب بآ ندوب ه ب یگت سب نا هایه یرا یب
و ی هژ ی ا ه ی
ی یزیف - و کا خ ای صوصخ ،ها یه عو ن ،بآ ییایمی ش
.دراد زین یمیلقا یارش ها روک ینا مز ةزا ب رد ی حر م هبسور دراوم هعوممم
دم هاروک رد .دراد مامنا نا ما دم دنلب و دم م
ی ناور
نتسیس ةبسور اب مج
روآ هب یگتسباو لزانم رد ناراب بآ ی
بانم یار ب یرادیاپ بآ بنم و داد شهاک ار ینیمزریز بآ
هچغاب ا ه نت سیس ن یا ةب سور ا ب پ س .دروآ دو جو ه ب
مج روآ یمو مع زا ب یاها ضف رد نارا ب بآ ی م
ی ناو ر
. ساک هاچ بآ هب ار اهاضف نیا یگتسباو
لودج 4 . ژتارتسا ی اه ی پ ی داهنش ی وکا رظنم تیوقت و تظافح یارب ول
هدودحم کیژ
فیدر یژرارتسا
امادقا
1 یتظاوح
ظوح هنوه اه یموب و یاس اب سانتم ی
ظوح ه ل اه اب راهزاس و یموب زبس ی ارش
ی یمیلقا
یوقر ز ی خاسر اه زا ظاوح یارب یبآ ی شزرا
اه یموب رکنم ی
2 یمجاهر یژرارتسا
یوقر ه ل اه راهزاسان ی یمیلقا و یموب یارش اب
یراکاو ایلمع اب زبس یاضف یوقر و یزاسهب شرتسه ه ل اه راهزاس و یموب ی
یکرر دوبهب و یوقر هنوه
اه یدنب بو شا و یتخرد هنوه
اه
دوبهب ز ی خاسر اه شرتسه یارب بآ بانم یریدم و یبآ ی ه ل
اه راهزاس زبس ی
سانتم شاک یحارط اب رکنم یروآ باردوبهب
1 یتمرم یژرارتسا
مرم و ایحا ه ل
اه هدش یرخر زبس ی
مرم سوکا ی نتس اه هدید یسآ یبیبط ی
کیژولوکا دنویپ مرم ه ل
اه یاس ی
مرم ز ی خاسر اه هدید یسآ یاهاضف مرم یاتسار رد یبآ و یبیبط ی
3 هنایوجدوس
دامیا ز ی خاسر اه زبس ی
ریز لیدبر خاس
اه ریز هب یرتسکاخ ی خاس
اه زبس ی
رد کیژولوکا رکنم ینیرفآزاب هصرع
اه زامم ی
قلخ ز ی هاگتس اه بار و یبیبط نتسیسوکا دامیا روکنم هب یموب ی روآ
لودج هاسارب 3
زا هتسد نآ ، ه ل
اه ه ک دوجوم زبس ی
زا و دنراهزا س ی میلقا یار ش اب ،دنتسه یموب با ر
روآ ی
یو س زا .د ش د نهاوخ ظوح نیاربانب ،دنرادروخرب یبسانم رگید هنوه اه رد هک یی شخب
اه فلتخم ی هدنکارپ
د نا زا ا ما
بار روآ ی یحم و ی میلقا یارش اب سانم یراهزاس و ی
ظوح زین دنرادروخرب هدودحم م
ی وش ن د نیا ةنومن . هنوه
ا ه
رابع دنا ک لامنه نابز ،نارهر جاک ،کشرز ،نورر :زا و
سا یهیدب نمیآ ز
ی خاسر اه یارب یبآ ی مأر
ی ن ن یا بآ
هرا شا نآ ه ب نیلایپ شخب رد هک سا هدش یحارط شخب ،یمجاهر یژرارتسا شخب رد .دش ه ل
ا ه یار ش ا ب ه ک یی
دنت سین راهزا س هق نم یموب ا سانش
ا ب سانر و هد ش یی
ر گید یو س زا .د ش د هاوخ یوقر یرا کاو ا یلمع هنوه ا ه اهزا س ه ک یی ا ب ینا مز جیرد ر ه ب ز ین دنت سین ر
هنوه اه ا ب ه ک نیا نمو .دش دنهاوخ نیزگیاج سانتم ی
بو شا دامیا سانم یدنب
م ی ناور بار روآ یراهزا س و ی
ه ل اه مامنار س ه ب امادقا هک نیا یارب .داد شیازفا زین ار
یحارط رد ،دسرب یرتهب ز
ی خاسر اه مأر ی ن ن یا بآ بانم
زا هتسد ه ل اه رارق رکن دم زین م
ی ه ی در .
ل یلد ه ب ه ک هدودحم زا شخب نآ ،یتمرم یژرارتسا رد خا س زا سو دا میا ل یلد ه ب ا ی سا هد ش یرخر
ز ی خاسر اه .دش دهاوخ مرم سا هدید یسآ یرهش ی
و مرم لماش مرم ایلمع رفآزا ب
ین ی ه ل ا ه ی سآ ی
،هدید سوکا ی نتس اه ژولوکا د نویپ دامیا ،هدش یرخر ی ک ی
نیب ه ل اه و ز ی خاسر اه بآ هب طوبرم ی م
ی دوش .
دا میا ،فد ه ،هنایوجدو س یژرارت سا ش خب رد د ننام یراماد قا ا ب ه ک سا هدودحم رد زبس یاهراتخاس
لیدبر ز ی خاسر اه و یرید م د ننام زب س هب یرتسکاخ ی
هچراپ ی یریدم روکنم هب یسرتسد ه بش سانتم یحارط دامیا ،بآ ه ل
اه د زبس ی یربرا ک رکن زا هک یلاخ قطانم ر
، سا زبس یاضف دامیا هب زامم عونر
لاخب ه ب ی ه ل ا ه ا ب
کأر ی د یارب هاگتسیز دامیا رب ه نوه
ا ه یرونا ج ف لتخم ی
دو بهب دراو م ن یا ة مه رد .درک دای هدودحم با ر
روآ و ی
. سا رکن دم نتسیسوکا یگچراپ ی د م دنلب ینامز ةزاب رد ،هدش رکذ بوچراچ هاسارب
شاک یوگلا رییار اب هنوه
اه و یهایه ی کأر
ی د هداوت سا ر ب
زا هنوه اه یارش هب مواقم و یموب یهایه ی نک
بآ یم ،ی ناور
بار روآ هزا ب ن یا یط .داد شیازفا ار یرهش زاب یاهاضف ی یرا یبآ د ننام هدزا ب ر پ یرا یبآ نت سیس زا هداوت سا ینامز
هر ق ا هیصور بآ فر رده شهاک و ی م
ی دوش یاهن رد .
دم دنلب ینامز ةزاب رد هولج
اه زا ب یا ضف یزا سرکنم ی
ل ش هب یرهش و
ی هژ ا ه ب هاسح یرهش یحارط موهوم اب ی
ا ب هار مه زا ب یا ضف ه ب جت نم و هد ش لو حر راچد بآ هولج اه و رتلایب یبیبط ی اپ
ی ررراد ل ش .دش دهاوخ 0
ن یا
ل ش هب ار لحارم فاره
ی . سا هداد نالان ی
عمج دنب ی و تن ی هج گ ی ر ی
یره ش ی حارط مو هوم زا هداوت سا ق یقحر ن یا در یور ن یا . سا یره ش یاها ضف ی حارط رد بآ ه ب هاسح شهاک ار ینیمزریز بآ بانم هب یگتسباو در یور م
ی د هد .
هنلااس قیقحر جیاتن یانبم رب 0
/ 3610 نارا ب بآ ب مرتم
لباق یرابلا م ةدودحم رد مج
روآ ی سا هو س رد ه ک
لتخم نا ما ف خذ
ی هر زاس بآ ن مح ن یا زا .دراد دو جو ی
رد نازیم نیرتلایب ناراب لاپ
ماب اه رد نیرتمک و پی
هدا ا هور
نا ما مج روآ ،بآ بنم نیا زا هنیهب ةداوتسا یارب .دراد ی
نزاخم نمح مج
روآ و دش هبساحم زین هو س ره یارب ی
نتسیس مج روآ یار ب ناراب بآ ی نآ
ا ه رد .د ش داهن لایپ
ک بنم نیا ران م
ی ناور یار ب ز ین هد ش هیو صر بم واف زا
هداوت سا یرا بلا م ةدود حم رد یرایبآ و یتشادهب فراصم برش بآ یاواقر شهاک هب هک درک م
ی یا نبم ر ب .د مامنا
دود ح یرا بلا م ةدود حم رد ،هد ش ما منا ابساحم 31
بمواف ب مرتم هب
روص دیلور هنازور م
ی دو ش رد ه ک
هیوصر روص ار شخب نیا یزاسرکنم شخب رد هداوتسا و
ًمماک ب ی ن ی زا یم ر کن ه ب .دزا س م
ی د سر ن یا زا هداوت سا
شها ک ه ب نار یا یره ش یاها ضف ی حارط رد در یور بآ یار ب ا واقر شهاک و ینیمزریز بآ بانم هب یگتسباو یم برش .دمامنا
ازا ی ن ور رکن هب م ی دسر ، سا یرورو هک
یریدم نیزگیاج بآ بانم یریدم رد ادز زکرمر در یور ر ور نیا اب .دوش زکرمتم هب
اج ةیلخر ةوحن ةرابرد ینارگن ی
باناور اه و بآ اه ن یا ،یرتسکاخ ی بآ
ا ه ا یلمع دراو
یریدم هنهپ ره رد و هدش یناخرچزاب م
ی دوش نامز یط و
یم هداوتسا یلاخب ر ور نیا رد .دوش
ه ب ی هتنم امادقا زا
ر کنم ی حارط ه ب ی هتنم نآ مود ش خب و بآ یرید م یم بآ بانم و ی یحم یارش هب سانتم .دوش
هب هرا ک ی ر ی
ژرارتسا ی اه رکنم یحارط سانتم ی م
ی دناور شها ک نمو
،یره ش ر کنم رد بآ سانم یریدم اب ،بآ بانم هب زاین زا ی لاخب یوگخ ساپ
شلا چ ا ه بآ ه لمج زا ی یحم ی
.دشاب زین یرهش
تشاددای اه
1. Wicked Problems
2. Water sensitive urban design 3. Hierarchy Theory
عبانم
Andrew, M. C., Nigel, J. T., Jason, B., Margaret, L. and Matthias, D. 2012. Watering our cities: The capacity for Water Sensitive Urban Design to support urban cooling and improve human thermal comfort in the Australian context. Progress in Physical Geography: Earth and Environment 37: 2-28. doi: 10.1177/0309133312461032
Csizmadia, D., Säumel, I., Pille, L., Szilágyi, K. and Balogh, P. I. 2017. Water sensitive design potentials in Paris, Berlin, and Budapest revisited. Czasopismo Techniczne, 2017: 113-123.
Donofrio, J., Kuhn, Y., McWalter, K. and Winsor, M. 2009. Water-sensitive urban design: An emerging model in sustainable design and comprehensive water-cycle management. Environmental Practice, 11: 179-189.
Fenner, R. 2017. Spatial Evaluation of Multiple Benefits to Encourage Multi-Functional Design of Sustainable Drainage in Blue-Green Cities. Water, 9: 953.
Goodarzi, M., Haghtalab, N. and Mahdinia, M. H. 2016. Providing Strategies for Landscape Rehabilitatin of Industrial Areas Based on Eco-Industrial Network Concept Case Study: Chenaran Industrial State. Journal of Environmental Science and Technology, 18(2): 207-219.
Goodarzi, M. and Haghtalab, N. 2016. Providing Empirical Suggestions for Rehabilitation of Deficient Urban Parks Based upon Users' Preferences. International Journal of Architecture and Urban Development, 6(1): 65-72.
Haghtalab, N., Goodarzi, M., Habibi, N.M., Yavari, A.R. and Jafari, H.R. 2013. Climate modeling in Tehran & Mazandaran provinces by LARSWG and comparing changes in northern and southern central Alborz hillside. Journal of Environmental Science and Technology, 15(1): 38-49.
Hasse, J. and Weingaertner, D. 2016. From vision to action: roadmapping as a strategic method and tool to implement climate change adaptation–the example of the roadmap ‘water sensitive urban design 2020’. Water science and technology, 73: 2251-2259.
Herrmann, M., Royffe, C. and Millard, A. 2005. Sustainable Landscape Design in Practice. In Landscape and Sustainability, 220-252: Taylor & Francis.
Kuller, M., Bach, P. M., Ramirez-Lovering, D. and Deletic, A. 2017. Framing water sensitive urban design as part of the urban form: a critical review of tools for best planning practice. Environmental Modelling & Software 96: 265-282.
Lottering, N., Du Plessis, D. and Donaldson, R. 2015. Coping with drought: the experience of water sensitive urban design (WSUD) in the George Municipality. Water SA, 41: 01-08.
Nokhandan, M. H., Haghtalab, N., Malboosi, S., Abasi, F. and Goodarzi, M. 2011. Quantitative Assessment of Climate Change by Weather Generation Models and Downscaling GCM Data in Tehran, Iran. In Global Food Insecurity, 233-244:
Springer.
Perini, K. and Sabbion, P. 2017. Urban Sustainability and River Restoration: Green and Blue Infrastructure. In Urban Sustainability and River Restoration: Green and Blue Infrastructure: Wiley Online Library.
Rijke, J., Farrelly, M., Morison, P., Brown, R. and Zevenbergen, C. 2011. Towards improved urban water governance in Adelaide, Australia. In Towards improved urban water governance in Adelaide, Australia, 12th International Conference on Urban Drainage, Porto Alegre, Brazil, 11-16.
