طراحی و تبیین مدل تأثیر تبلیغات توصیه‎ای بر تصویر ذهنی گردشگران از مقصد گردشگری و قصد سفر (مطالعۀ موردی: اصفهان)

(1)

ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ

ﺪﻜﺸﻧاد ة ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ

رود ة 8 رﺎﻤﺷ ، ة 4

نﺎﺘﺴﻣز 1395

ﺻ ﺺ . 832 - 811

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﺪﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ و ﻲﺣاﺮﻃ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ يا

ﺮﻔﺳ ﺪﺼﻗ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا )

يدرﻮﻣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ :

نﺎﻬﻔﺻا (

يﺪﻴﻤﺣ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ

1هداز

، هﺮﻗ هﮋﻴﻨﻣ

2ﻪﭼ يدﺎﻫ مﺮﻛا ،

3هداز ﻲﻤﻴﻠﺳ سوﺮﻴﺳ ،

4رﻮﭘ

هﺪﻴﻜﭼ :

ـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ زا ﺎﻬﻧآ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ هﺎﮔ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ رﺎﺘﻓر يﺮﮕ

راﺮـﻗ

ﻲﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا و دﺮﻴﮔ اﺪﺘﺑا زا

ي ﻠﺣﺮﻣ ﺔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﻔﺳ ﺪﺼﻘﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻣ

دﻮﺷ . ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﻜﻳ

زا ﻞﻜﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻨﻫد

ة ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺖﺳا

. فﺪﻫ ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﺪﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ و ﻲﺣاﺮﻃ

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻔـﺳ ﺪـﺼﻗ و يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ يا

ﺖـﺳا . لﺪـﻣ

ﺶﻫوﮋﭘ ،ﻲﻫﺎﮕـﺸﻧاد نﺎـﮔﺮﺒﺧ ﺮـﻈﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ،رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﻦﻴﺸﻴﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ

هﺎﮔﺪﻳد و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎـﻨﺑ ﻖـﻘﺤﻣ يﺎﻫدﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ و نآ ناﺮﻳﺪـﻣ يﺎـﻫ

ﺖـﺳا هﺪـﺷ .

هداد ﻊﻤﺟ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ يروآ

هﺪﺷ ﺪﻧا يرﺎﺘﺧﺎـﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و

ﻪﺑ و مﺮﻧ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﺎﻫراﺰﻓا

SPSS ي

LISRELو نﻮﻣزآ هﺪﺷ ﺪﻧا . ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ـﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ ﺔ

ﺪﻨﻔـﺳا و ﻦـﻤﻬﺑ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺟرﺎﺧ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ 1393

هدﺮـﻛ نﺪـﻳد نﺎﻬﻔـﺻا زا ﺪـﻧا

. ﻪـﺑ رﻮـﻈﻨﻣ

ﻊﻤﺟ هداد يروآ ﺎﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ زا ،سﺮﺘـﺳد رد يﺮـﻴﮔ

450

ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺮﮕـﺷدﺮﮔ يﺮـﻴﮔ

ﻪﺑ ﺪﻣآ ﻞﻤﻋ . ﺖﻳﺎﻬﻧ رد

، ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﺲﭘ مﺎﻤﺗ

ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻖﻘﺤﻣ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ يﺎﻫ ﺪﻴﺳر ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪﺑ

و

ﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ لﺪﻣ رد .

ﺮﻴﺴﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ،ﺰﻴﻧ

ﻪﻴﺿﺮﻓ مﺎﻤﺗ ﺪﻧﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ

.

هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ : ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ

،يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،يا ،ﺮﻔـﺳ ﺪـﺼﻗ ،ﻪﻧﺎـﺳر

لﺪﻣ ،ﺮﮕﺷدﺮﮔ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ يزﺎﺳ

.

1 . هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،

ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و يراﺪﺑﺎﺴﺣ

2 . هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و يراﺪﺑﺎﺴﺣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،

3 . هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و يراﺪﺑﺎﺴﺣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،

نا

4 . ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و يراﺪﺑﺎﺴﺣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد

رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 27 / 12 / 1393

رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 17 / 03 / 1394

ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : ﻲﻤﻴﻠﺳ سوﺮﻴﺳ رﻮﭘ

E-mail: s_salimipour@sbu.ac.ir

(2)

ﻪﻣﺪﻘﻣ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺖﺳا

ﺪـﺼﻘﻣ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ زا ﺎﻬﻧآ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ هﺎﮔ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ رﺎﺘﻓر

يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻣ راﺮﻗ

دﺮﻴﮔ و ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﻳا ﻪﻠﺌﺴﻣ اﺪﺘﺑا زا ي ﻠﺣﺮﻣ ﺔ ﺮﻔـﺳ ﺪـﺼﻘﻣ بﺎﺨﺘﻧا

ﻲـﻣ دﻮـﻤﻧ ﺪـﺑﺎﻳ

.

نآ ﺮﺑ ضﺮﻓ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻞﺤﻣ ﺖﺳا

ﺎﻫ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺻﺎﻘﻣ ﺎﻳ يا

يﻮـﻗ ﺖـﺒﺜﻣ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ياراد ﻪﻛ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻲﻃ ﺎﻳ ﺪﻧﻮﺷ بﺎﺨﺘﻧا ، ﻢﻴﻤﺼﺗ

يﺮﻴﮔ ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎﻛ رد .

ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ

كاردا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ

1هﺪﺷ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﺷﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻌﻗاوﺮﻴﻏ

،

ﻦﻴـﻤﻫ ﺎـﻣا ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ

وا بﺎﺨﺘﻧا ﺮﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺮﻴﺛﺄﺗ

ﻲﻣ اﺬﮔ در . هﺪﻨﻧاﺰﻴﮕﻧا ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ

ﻞﻜـﺷ ﺎـﻳ ﺪـﻨﻫد

ة

ﻪﺑ ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ

ﻞﻜـﺷ ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲﻠﻣاﻮـﻋ ﺎـﻬﻧآ ،ﺪﻧور و تارﻮـﺼﺗ يﺮـﻴﮔ

ﻲﺑﺎﻳزرا ﻣ ﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ ﺆ

ﺪﻧﺮﺛ . ﺗﺎﻋﻼﻃا شزادﺮﭘ ﺎﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ

ةرﺎـﺑرد نﺎـﻣز لﻮـﻃ رد ﻪﻛ ﻲ ﺪـﺼﻘﻣ

ﺪﻣ ﺮﻈﻧ هدﺮﻛ يروآدﺮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ،ﺪﻧا

ﺪﺼﻘﻣ نآ زا يﺮﻳﻮﺼﺗ ﻲﻣ

ﺪﻧزﺎﺳ رد ار تﺎـﻋﻼﻃا ﻦـﻳا و

ﻲﻣ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ دﻮﺧ ﻲﻨﻫذ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻨﻨﻛ

) ،ﺎﻴﺳرﺎﮔ و اروﺎﺳ ،ازرﻻﺎﮔ 2002

.(

ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻪـﻛ

رد ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ صﻮﺼﺧ

يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻪﺑ

ﻲﻣ ﺖﺳد ﺪﻳآ ـﺠﻴﺘﻧ ، ﺔ ـﺑﺮﺠﺗ ﺔ ﻲـﺼﺨﺷ

تﺎﻋﻼﻃا ﺎﻳ ﺎﻬﻧآ ﺖﻓﺎﻳرد

هﺪﺷ زا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺎﻣزﺎﺳ ن ﺖﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ )

،ﻦﻣرﻮﻠﻴﺳ 2001

.(

ﻦﻳا ﻪﻧﻮﮔ

تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺮﻴﻏ

ﻲﻤﺳر صﻮﺼﺧ رد ﻲﮔﮋﻳو

ﺐﺴﻛ ﻚﻳ يﺎﻫ رﺎﻛو

ﺎﻳ ﺖﻣﺪـﺧ ﻚﻳ رد

ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺎـﺑ ناﻮـﻨﻋ

» ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ يا

2« ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ دﻮﺷ

) ،نﻮﺑ 2005 .(

ﺮـﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻊﺒﻨﻣ عﻮﻧ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ

ﻞﻜﺷ د ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﭻﻴﻫ ر

ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻚﻳ هﺪـﺸﻧ

ﺖـﺳا .

تﺎﻋﻼﻃا زا ﻲﻀﻌﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ مزﻻ

ﻪﻧﺎـﺳر زا ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ صﻮﺼﺧ رد ﻲـﻌﻤﺟ يﺎـﻫ

ﻊﻤﺟ ﺎﻬﻨﻳا ﺮﻴﻈﻧ و ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ،هراﻮﻫﺎﻣ ،نﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻣ يروآ

ﺪﻨﻨﻛ

؛ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ

ﻲـﻣ ﺢﻴﺟﺮـﺗ ﺪـﻨﻫد

ﺶﺨﺑ نﺎﻳﺎﺷ زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻦﻳا

ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ار تﺎﻋﻼﻃا و نﺎﻳﺎﻨـﺷآ ،نﺎﺘﺳود ،نﺎﮕﺘﺴﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا

ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ .

يذ داﺮﻓا ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻊﻔﻧ

ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺮﺘﺸﻴﺑ

ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ

ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ) ،ﻦﻴﻠﻴﻟ و ﻦﻳاﺮﺑ 2008

.(

رﺎـﻜﻤﻫ ،ﺖﺳود دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺶﻨﻛاو لﺎﻤﺘﺣا

روﺎﺸﻣ ﺎﻳ ﺪﻤﺘﻌﻣ ﺑ ﺖﺒﺴﻧ وا ﺶﻨﻛاو زا ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﻴﺴﺑ ، مﺎﻴﭘ ﻪ

يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺳر رد ﻲﺗﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺎﻫ

ﺖـﺳ ) ،ﻲﻨﻴﻳﻮـﺳ

،رﺎﺗﻮﺳ و لورازﺎﻣ 2007

.(

ﻲﻣ دﺎﻤﺘﻋا نﺎﻳﺎﻨﺷآ و هداﻮﻧﺎﺧ ،نﺎﺘﺳود ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﻨﻨﻛ

؛ ﻦﻳا نﻮﭼ

ﺮﻈﻧ ﺎﻫ و ﻪﻧﺎﺼﻟﺎﺧ نوﺪﺑ

ﺖﻬﺟ و ﺐﺼﻌﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﺖﺳا يﺮﻴﮔ

) ،ﻦﺷودﻮﭘ 2008

.(

ترﺪﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ يراﺬـﮔ

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ زا يا

يﺪﻴﻠﻛ ﺖﺌﺸﻧ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ : لوا

؛ ﺚﺤﺑ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﻳﺎﻫ

ﺎـﻳ هداﻮﻧﺎﺧ ﺎﺑ ﻪﻛ

ﻲﻣ ترﻮﺻ نﺎﺘﺳود دﺮﻴﮔ

، يﻮﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ

ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ زوﺮﺑ ﺻﺎﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻲ

ﺮﺠﻨﻣ ﻲـﻣ دﻮـﺷ .

مود

؛ ﺮﺑ ﻚﻳ تﺎﻃﺎﺒﺗرا نﺎﻳﺮﺟ فﻼﺧ ﻲﻬﮔآ ﻞﺜﻣ ﻪﻓﺮﻃ

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ يﺎﻫ ناﺮﮕـﺷدﺮﮔ يا

ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ

1. Perceived image 2. Word of mouth

(3)

نﺎﻳﺮﺟ ﻪﻓﺮﻃود ﺖﺳا . ﺚﺤﺑ رد ﻪﻧادازآ ﺮﮕﺷدﺮﮔ

ﻲـﻣ ﺖﻛﺮـﺷ ناﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ يﺎﻫ ﻦـﻳا زا و ﺪـﻨﻛ

ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻫﺰﻴﭼ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫﺪﺼﻘﻣ صﻮﺼﺧ رد ﻖﻳﺮﻃ دزﻮـﻣآ

) ،ﻦﻳﺎـﺑ و ﻢﻴـﻬﻨﮕﻧو 2004

.(

مﻮـﺳ

؛

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻲﮔﮋﻳو زا ناﺮﮕﺷدﺮﮔ يا

ﺑﺮﺠﺗ ﺔ ﻲﺘﺑﺎﻴﻧ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ1

، رﺎﺑرد ﻪﻛ ﻲﻧاﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻨﻌﻳ ة

ﻲﻣ ﺖﺒﺤﺻ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ ﻘﻣ نآ ﻪـﺑ دﻮﺧ ،ﺪﻨﻨﻛ

هدﺮـﻛ ﺮﻔـﺳ ﺪـﺼ ﺪـﻧا

) ،ﻲـﻠﻜﻠﻳو

2010 .(

ﻲﻣ مﻮﺳ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻳﺮﻈﻧ ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﺔ مﺎﮔ ﻪﺑ

2مﺎﮔ كاردا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ دﺮـﻛ هرﺎـﺷا هﺪﺷ

نﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ كاردا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ

دﺮﻓ ﺮﮕﺷدﺮﮔﺮﻴﻏ

، ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ زا توﺎﻔﺘﻣ رﺎﻴﺴﺑ

كاردا ﺪﺷ دﺮﻓ ة هدﺮـﻛ ﺪﻳدزﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ زا ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖـﺳا

. ،لﺎـﺣ ﻦـﻳا ﺎـﺑ

ﻞﻜـﺷ رد ﻲﺗﺎـﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪـﻴﻛﺄﺗ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ يﺮـﻴﮔ

ﻪﺘﺷاد ﻪﺑ و ﺪﻧا ﻮﺤﻧ ﻪﺑ صﺎﺧ رﻮﻃ ة

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺑ يا

ﻲﺗﺎـﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎـﻨﻣ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ

كاردا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻢﻬﻣ هﺪﺷ

هدﺮـﻜﻧ ﻪﺟﻮﺗ ، ﺪـﻧا

. ور ﻦـﻳا زا ـﻌﻟﺎﻄﻣ

ﺔ ﺮـﺿﺎﺣ شﻼـﺗ

ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺖﻴﻤﻫا ناﺰﻴﻣ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يا

) ﻪﻧﺎﺳر ﺎﻫ ( ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺪـﻨﻛ .

ﻲﻳﻮﮕﻟا ﻦﻴﻨﭼ ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﻣ

ﺪﻨﻛ ﻚﻤﻛ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫﺪﺼﻘﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﺗ

ذﺎﺨﺗا ﺎﺑ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ،ﺐﺳﺎﻨﻣ

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺘﺒﺜﻣ يا

ﻲ رد صﻮﺼﺧ ﺪﺼﻘﻣ نآ ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا

و ﻪﺑ ﻞﻜﺷ يﺮﻴﮔ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺑﻮـﻠﻄﻣ

ﻲ

رد صﻮﺼﺧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ

ﻪﻛ ﻦﻳا دﻮـﺧ

ﻲﺟرﺎـﺧ ناﺮﮕـﺷدﺮﮔ دورو ﺮﺘـﺸﻴﺑ

نآ ﻪـﺑ

يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﺪﻣآرد و دراد ﻲﭘ رد ار ﺪﺼﻘﻣ ار

ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﻲﻣ

ﺪﻫد . ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻟﺎـﺣ رد ﻦـﻳا

ﺑ رﺎﻣآ سﺎﺳاﺮ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ

لﺎﺳ رد 2013 و درﺎﻴﻠﻴﻣ ﻚﻳ ، 188

ﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺮـﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴﻣ

ﻧد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺎﻴ

ﻪﺑﺎﺟ هﺪﺷ ﺎﺟ و ﺪﻧا ﺪﻣآرد زا ﻪﻛ ي ﻦﻳا ﻪﺑﺎﺟ ﺎﺟ ﻲﻳ ﻪﺑ ﺖﺳد ،هﺪﻣآ و راﺰﻫ 250 درﺎﻴﻠﻴﻣ

دﻮﺑ رﻻد ﺖﺳا ه ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ.

لﺎﺳ رد 2013 ﺪﻣآرد يﺮﮕﺷدﺮﮔ زا ﻪﻴﻛﺮﺗ نوﺰـﻓا

ﺮـﺑ 32 رﻻد درﺎـﻴﻠﻴﻣ

ﺪﺷ دروآﺮﺑ

،ﺖﺳا ه رد ﻲﻟﺎﺣ ﻪﻛ ناﺮﻳا ﻢﻬﺳ ﺪـﺻرد ﻢﻴﻧ

زا

دﻮـﺑ ﻲﻧﺎـﻬﺟ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﻣآرد ﺖـﺳا ه

) ﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲ

،يﺮﮕﺷدﺮﮔ 2014

( . ﻢﺸﭼ ﺪﻨﺳ رد ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺶﻴﭘ زاﺪﻧا

ﻲﻨﻴﺑ لﺎﺳ ﺎﺗ هﺪﺷ 1404

، ناﺮﻳا

نﺎﺑﺰﻴﻣ ﺪﻳﺎﺑ 20

ﻞﺤﻣ ﻦﻳا زا و ﺪﺷﺎﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ نﻮﻴﻠﻴﻣ 25

ﺪـﻨﻛ ﺐـﺴﻛ يزرا ﺪﻣآرد رﻻد درﺎﻴﻠﻴﻣ

، ﺎـﺑ

ﺴﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮕﻧ

،نﻻﻮﺌ ﻪﺑ لﺎـﺳ رد صﻮﺼﺧ

ﺮـﻴﺧا يﺎـﻫ

، ﺪﻨـﺳ رد ﻪـﭽﻧآ ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ياﺮـﺑ

ﻢﺸﭼ ﺶﻴﭘ زاﺪﻧا ﺷ ﻲﻨﻴﺑ

ﻠﺻﺎﻓ هﺪ ﺔ ﻢﻳراد يدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ .

ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔﻨﻴﻣز رد ﻪﻴﻟوا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ

ﮓﻨﻳﺪﻟﻮﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ، )

1956 ( ﻮﻨﻴﺗرﺎﻣ و ) 1958 ( ﻲﻣﺮﺑ ددﺮﮔ ؛

ﺎﻬﻧآ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ يو ﻲﻨﻫذ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻪﺑ دﺮﻓ رﺎﺘﻓر

، ﺖﻴﻌﻗاو ﻪﺑ ﻪﻧ ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ

. تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا

و ﻖﻘﺤﻣ ود تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ

يﺮﮕﻳد ﻪﻛ ةرﺎﺑرد ﻬﻔﻣ مﻮ ﺮﻳﻮﺼﺗ مﺎﺠﻧا ﻲﻨﻫذ ﺖﻓﺮﮔ

، ﻞﻜﺷ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ

» ـﻳﺮﻈﻧ ﺔ

1. Vicarious trial 2. Stage Theory

(4)

ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ

1« ﺮﺠﻨﻣ ﺪﺷ . ﻖﺒﻃ ﻦﻳا يﺎﻴﻧد ،ﻪﻳﺮﻈﻧ فاﺮﻃا

ﺎـﻣ دﻮـﻤﻧ ناور ﻪﻧﺎـﺳﺎﻨﺷ ﺎـﻳ ﻪـﺑ ﻧﺎـﻴﺑ ﻲ

،

ﻲﻔﻳﺮﺤﺗ زا ﺖﻴﻌﻗاو يﺎﻫ ﻲﻨﻴﻋ ﺖﺳا رد ﻪـﻛ ﻦـﻫذ ﺎـﻣ دﻮـﺟو دراد . رد لواﺪـﺘﻣ ﻒﻳرﺎـﻌﺗ زا ﻲـﻜﻳ رد

ﻮﻤﺠﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ صﻮﺼﺧ ﻪﻋ

ﺎـﻫروﺎﺑ زا ﺖﺳا يا ﻪـﺸﻳﺪﻧا

و ﺎـﻫ

ﺖﺷادﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻛ زا مدﺮﻣ ﻚﻳ نﺎﻜﻣ ﺎﻳ ﺪﺼﻘﻣ ﺪﻧراد ) ﺪﻧﻮﻠﻴﻠﺟ

ﻲﺑﻮـﻘﻌﻳ و ،ﻲـﻨﻳد ،ﻲﻌﻴﻤـﺳ ، ،

2012 .(

ﻧﺎﻫ ﺖ ) 1975 ( ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ كاردا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ

هﺪﺷ

، ﻲﻫﺎﮔ ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺮـﻗ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﻪﻠـﺻﺎﻓ

ﻲﻣ دﺮﻴﮔ

؛ يﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ داﺮﻓا اﺮﻳز زا

دﻮﺧ ﻚﻳدﺰﻧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻣ ﺪﻳدزﺎﺑ

و ﻪـﻠﺠﻣ ﻖـﻳﺮﻃ زا و ﺪـﻨﻨﻛ

ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا نﺎﻳﺎﻨﺷآ و نﺎﺘﺳود ةرﺎﺑرد

ﻪﺑ نآ ﻲﻣ ﺖﺳد ﺪﻧروآ . ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ وا ﻲﻣ يﺮﻴﮔ

داﺮـﻓا ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ

يﻮﻗ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻲﻌﻗاو و ﺮﺗ

ﺪـﻧراد دﻮﺧ ﻞﺤﻣ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ .

ﺎـﻧﺎﻳارﺎﻧ

) 1976 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻃ يا

كاردا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ا هﺪﺷ

ﻲـﻣ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ ﻚﻳ ز ﺪـﻧاﻮﺗ

ﺑ ،ﺪﻨﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ نﺎﻣز ﻲﻃ ﻪ

زا ﺪـﻳدزﺎﺑ ﺎﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺮﮔا هﮋﻳو ﺮﻳﺎـﺳ

ﻞـﺤﻣ

ﻪﺑﺎـﺸﻣ يﺎـﻫ

، ـﻈﻓﺎﺣ ﺔ ار دﻮـﺧ

ﺪﻳﺎﻤﻧ شﻮﺸﻐﻣ .

نﻮﭼ ) 1992 (

كاردا ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ﻖﺑﺎـﻄﺗ مﺪـﻋ و ﻖﺑﺎـﻄﺗ ﺪـﺼﻘﻣ ﻚـﻳ زا هﺪـﺷ

ﺑﺮﺠﺗ ﺎﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ تارﺎﻈﺘﻧا و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺔ

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ار ﺎﻬﻧآ ﻲﻌﻗاو ﺖﻓﺎﻳرد و دﺮﻛ

ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ

ﺑﺮﺠﺗ و ﺖﺒﺜﻣ ﺔ

ﺮﻔﺳ زا ﺖﺒﺜﻣ

،

ﻲـﻣ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ زا ﺖﺒﺜﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺐﺟﻮﻣ دﻮـﺷ

. نﻮـﺘﭙﻣوﺮﻛ و ﻲﻛﺎـﻓ

) 1991 ( ﻪـﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺋارا ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ ار ﻲﻟﺪﻣ

عوﺮﺷ ﻚﻴﻧﺎﮔرا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺎﺑ ﻲﻣ

دﻮﺷ . ﺰﻴﮕﻧا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻦﻳا ة

و ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺮﻔﺳ حﻼﺻا

ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺶﻧاد ﻲﻣ

ﺪﺑﺎﻳ . ﺠﻴﺘﻧ ﻚﻴﻧﺎﮔرا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺔ

ﺿﺮﻋ ﺔ ﻲﺘـﺴﻳرﻮﺗﺮﻴﻏ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا تﺎﻋﻼﻃا

ﻟﺎﻘﻣ نﻮﭽﻤﻫ ﻪ

ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧزور ، شراﺰﮔ و ﺎﻫ ﻲﻧﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ يﺎﻫ

ﺖﺳا ﻪﺑ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ رد ﻪﻛ ﻞﻜﺷ ﻲﺠﻳرﺪﺗ رﻮﻃ

ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻚﻴﻧﺎﮔرا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ

ﻏﺮﺗ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺮﻳﺎـﺳ و ﻲﺘﺴﻳرﻮﺗ يﺎﻫ و ﻲـﺒﻴ

ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻳﺎﻘﻟا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ ﻢﺴﻳرﻮﺗ ﻲﺠﻳوﺮﺗ ﻲﻣ

دﻮﺷ .

ﻞﻜـﺷ ﺎـﺑ ،ﻲﻳﺎـﻘﻟا ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ يﺮـﻴﮔ

ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻣ كاردا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪـﺑﺎﻴﺑ دﻮـﺧ ﻦـﻫذ رد ار يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا هﺪﺷ .

ﻦـﻳا رد

ﻪﻠﺣﺮﻣ

، نﺎـﻳﺎﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺼﻘﻣ نﺎﻴﻣ زا ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺪﺼﻘﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ رﺎﺘﻓر ﻲـﻣ

دﻮـﺷ

ﺎﺑ ﻪﻛ و دﻮﺧ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﺘﺷادﺮﺑ و رﻮﺼﺗ

نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫﺪﺼﻘﻣ زا ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺐﺴﻛ

ﺪـﺼﻘﻣ ،

بﺎﺨﺘﻧا ار دﻮﺧ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و هاﻮﺨﻟد ﻲﻣ

ﺪﻨﻛ . و تﺎـﻋﻼﻃا ﺮﮕـﺷدﺮﮔ ياﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺪﻳدزﺎﺑ

ﺑﺮﺠﺗ ﻪ يﺎﻫ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ يﺪﻳﺪﺟ دراد

. ﻚﻣ و ﻮﻠﻗا لﺎﺑ يﺮﻠﻛ

) 1999 ( ﺖـﺤﺗ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ

ﻞﻣﺎﻋ ود ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺳا

: كﺮﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﺼﺨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ .

ود ﻦـﻳا يدﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ بﻮﭼرﺎـﭼ سﺎـﺳا ﺮـﺑ

ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻞﻴﻜـﺸﺗ ﻲـﻠﻛ ﺮﻳﻮـﺼﺗ و ﻲﻔﻃﺎـﻋ ،ﻲﻛاردا ﺎﻳ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﻳﻮﺼﺗ زا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻖﻘﺤﻣ .

تﺎﻋﻼﻃا و ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﻲﻛاردا ﺮﻳﻮﺼﺗ ةرﺎﺑرد

ﻪﺼﺨﺸﻣ ﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ ة

ﺖـﺳا نﺎﻜﻣ ﻚﻳ

؛ ﻲﻟﺎـﺣ رد

ﻲﻧورد ﺲﺣ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ

هﺪﺷدﺎﺠﻳا ـﺴﻧ

نﺎـﻜﻣ نآ ﻪـﺑ ﺖﺒ ﺖـﺳا

. زا يﻮـﺳ ﻞـﻣاﻮﻋ ،ﺮـﮕﻳد

1. Image theory

(5)

ﻲﺼﺨﺷ

، ﻪﺼﺨﺸﻣ ﺖﻓﺎﻳرد دﺮﻓ يﺎﻫ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻨﻨﻛ

ﻪـﻔﻟﺆﻣ يﺎـﻫ ناور

ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

ﻲﻣ

ﻞـﻴﻤﺤﺗ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺟرﺎﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ،كﺮﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و دﻮﺷ

ـﺑﺮﺠﺗ ،هﺪـﺷ ﻪ

يﺎـﻫ و ﻦﻴـﺸﻴﭘ

لﺎﻧﺎﻛ ﺮﺑرد ار ﻊﻳزﻮﺗ يﺎﻫ ﻲﻣ

دﺮﻴﮔ . ﻞـﻴﻤﺤﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ هﺪـﺷ

،

ﻲﺗﺎـﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎـﻨﻣ يا

ـﻳﺎﭘ ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺔ

شﻼﺗ صﺎﺧ ﺪﺼﻘﻣ ﻎﻴﻠﺒﺗ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ لﺎﻌﻓ و ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ يﺎﻫ ﺪﻧراﻮﺘﺳا

. و ﻮـﻠﻗا لﺎـﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ

ﻚﻣ يﺮﻠﻛ ) 1999 ( ﻣ ، ﺆ ﻔﻟ ﺔ ﻲﻛاردا / ﺶﻧاد ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺐﺴﻛ

ﻲﮔﮋﻳو صﻮﺼﺧ رد هﺪﺷ يﺎﻫ

ﻚـﻳ ﻲﻨﻴﻋ

ﺖﺳا نﺎﻜﻣ

؛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﻣ ﻪﻛ ﺆ ﻔﻟ ﺔ ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ةرﺎﺑرد

ﺖﺳا نآ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﻴﻌﺿو .

ﺮـﻫ ﻲﺑﺎـﻳزرا ود

ﻲﻛاردا / ﻞﻜﺷ ار نﺎﻜﻣ ﻚﻳ ﻲﻠﻛ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻣ

ﺪﻨﻫد . ﻦﻴﺗرﺎﻣ و ﻲﻟﺮﻴﺑ )

2004 ( ﺰـﻴﻧ

ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺘﺳد ود

، ﻪﺑ ار ﻲﺼﺨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻋ

ﺆ ﻞﻜﺷ ﺮﺑ ﺮﺛ يﺮـﻴﮔ

كاردا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ زا هﺪﺷ

ﺪﻨ و ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ود ﻦـﻳا ﻪﻛ

ﻪﺘـﺳد

راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ زا ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻧ

. ﻪﺑ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ،هوﻼﻋ

ﻞـﻣﺎﻌﺗ رد ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ ـﺑ

ﻦـﻫذ رد ﺪـﺼﻘﻣ زا ﻲـﻠﻛ ﺮﻳﻮـﺼﺗ دﺎـﺠﻳا ﺐﺒـﺳ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎ

ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻣ

دﻮﺷ . ود ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد هوﺮـﮔ

ﻪـﻳﻮﻧﺎﺛ تﺎـﻋﻼﻃا )

ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻞﻣﺎـﺷ

ﺷآ ﻲﺒﻴﻏﺮﺗ ﻚﻴﻧﺎﮔرا و ﻞﻘﺘﺴﻣ ،نﺎﻬﻨﭘ و رﺎﻜ

( ﻪﻴﻟوا و ) ﺪﺼﻘﻣ زا ﺪﻳدزﺎﺑ ﻞﻣﺎﺷ (

ﻪﺘﺳد ﺖﺳا هﺪﺷ يﺪﻨﺑ .

ﻦﻳا ﻪﺘﺳد يﺪﻨﺑ ترﺎﺒﻋ ﻪﻛ دراد ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ار ﺎﻬﻧآ ﺮﻴﺛﺄﺗ و تﺎﻋﻼﻃا عﻮﻧ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ا

زا ﺪﻧ : 1 . ﺐﻴﻏﺮﺗ

رﺎﻜﺷآ

،1

ﻪﻧﺎﺳر مﻮﺳﺮﻣ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ رد ﻞﻜﺷ ﺎﻫ

ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﻖﻳﺮﻃ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺎﺠﻨﻳا رد ﻪﺴﺳﺆﻣ

ﻫ يﺎ

ﻻﻮﺌـﺴﻣ ﺎـﻳ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ رد ﻢﺴﻳرﻮﺗ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ

هﺪـﻤﻋ و ﺎـﻫرﻮﺗ ن شوﺮـﻓ

ﻪـﺋارا ﺎـﻫ ﻲـﻣ

دﻮـﺷ

؛

2 . نﺎﻬﻨﭘ ﺐﻴﻏﺮﺗ

،2

ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺪﺼﻘﻣ تﺮﻬﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا

شراﺰـﮔ ﻲـﺘﺣ و ﺎﻫﺪـﺼﻘﻣ ﻲـﻌﻴﻓﺮﺗ يﺎﻫ

زا

ﻟﺎﻘﻣ ﺎﻳ ﺪﺼﻘﻣ ﻪ

يﺎﻫ هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ ةرﺎﺑرد

راﺮﻗ ﻪﺘﺳد ﻦﻳا رد ﺪﺼﻘﻣ ﻲﻣ

ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ ﻲﻣ

ﻪـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ترﻮـﺻ

ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ ﻪﺑ و

؛ﺪﻨﻨﻛ ﻎﻴﻠﺒﺗ ﺪﺼﻘﻣ زا رﺎﻜﺷآﺎﻧ رﻮﻃ 3

. دازآ ) ﻞﻘﺘﺴﻣ

3(

، ،دﺎﻨـﺳا ،رﺎـﺒﺧا ﺶـﺨﭘ ﻞﻣﺎـﺷ

ﻢﻠﻴﻓ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﺎﻫ و ،ﻲﻧﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ يﺎﻫ ...

ﻪﻧﺎﺳر زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﺳا

؛ 4 . ﻚﻴﻧﺎﮔرا

،4

تﺎـﻋﻼﻃا ﺐـﺴﻛ رد

صﻮﺼﺧ زا يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫﺪﺼﻘﻣ دﺮﻓ نﺎﻜﻳدﺰﻧ و نﺎﺘﺳود

ﺑﺮﺠﺗ ﺎﻳ ﺶﻧاد سﺎﺳا ﺮﺑ ﺔ

ﻲﺼﺨﺷ نﺎـﺷ

ﺖﺳا

، يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ

ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد ﺎﻳ هﺪﺷ

؛ 5 .

ﺪـﺼﻘﻣ زا ﺪـﻳدزﺎﺑ

،5

ﺐـﺴﻛ ﻞﻣﺎـﺷ

ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا و ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ

ﻖﻳﺮﻃ زا ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺪﻳدزﺎﺑ ﺖـﺳا

. و ﺮﺘـﺳﺮﻛ ﻮـﭼ

) 2004 (

ﺮﻓ ا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ يﺪﻨﻳ ياﺮﺑ ار يا

ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﻪﺋارا تﺎﻋﻼﻃا ي هدﺮﻛ

ﺪـﻧا

ﺮﻔـﺳ ياﺮـﺑ زﺎـﻴﻧ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ

ﻲﺤﻳﺮﻔﺗ ) ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻣ ﺴ ﻠﺌ ﻪ ( ، ﺖﺴﺟ ﻮﺟو بﺎﺨﺘﻧا و ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ ياﺮﺑ تﺎﻋﻼﻃا ي ﻲﺑﺎﻳزرا و ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ

1. Overt induced 2. Overt induced 3. Autonomous 4. Organic

5. A visit to the destination

(6)

ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫ ﺖﺳا

. ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ،تﺎﻋﻼﻃا ي ﻪ

لﺎـﻌﻓ ياﺮﺑ نﺪﺷ ﺶـﻧاد يزﺎـﺳ

هﺮﻴﺧذ ﻦﻫذ رد هﺪﺷ )

ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ي ﻲﻧورد ( ﺎﻳ ﺐﺴﻛ زا تﺎﻋﻼﻃا ﻂﻴﺤﻣ

) ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﻲﻧوﺮﻴﺑ ي (

ﺖﺳا .

ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ﺖﺴﺟ ﻮﺟو رد ي ﻲﻓﺎﻛ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻧو ﻧ

ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ،ﺪﺷﺎﺒ ﻓﺎـﺿا تﺎﻋﻼﻃا يروآ

ﻪ

ﻲﻣ يور ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﺪﻧروآ

. ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﺪﻧراد ﻞﻳﺎﻤﺗ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫﺮﻔﺳ يﺰﻳر

دﻮـﺧ رﺎـﻬﭼ زا

ﻲﻧوﺮﻴﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻊﺒﻨﻣ هدﺎﻔﺘﺳا

ﺪﻨﻨﻛ : 1 . و نﺎﺘـﺳود ،نﺎﮕﺘﺴﺑ نﺎﻳﺎﻨـﺷآ

؛ 2 . تﺎـﻴﺑدا

ﺪـﺼﻘﻣ صﺎـﺧ

؛

3 . ﻪﻧﺎﺳر و ﺎﻫ 4 . وﺎﺸﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ نار .

گﻮﻫ و ﺮﻧوﺮﺑ )

2013 ( ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ 226

ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ ﺮﮕﺷدﺮﮔ

هﺪــﻤﻋ ناﺮﮕــﺷدﺮﮔ ﻲﺗﺎــﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎــﻨﻣ ﻦﻳﺮــﺗ

، ﻪــﺑ ﻪﻴــﺻﻮﺗ تﺎــﻐﻴﻠﺒﺗ ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻴــﺻﻮﺗ تﺎــﻐﻴﻠﺒﺗ ،يا

ﻪ يا

بو ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻳﺎﺳ

ﺲﻧاژآ ،ﺎﻫرﻮﺷوﺮﺑ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫﺪﺼﻘﻣ تﺎـﻐﻴﻠﺒﺗ و ﺮﻔـﺳ يﺎـﻫﺎﻤﻨﻫار و ﺎﻫ

ﺪﻨﺘﺴﻫ

،نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ

ﻴﺻﻮ ﻪ يا ناﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺮﻔﺳ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺮﺑ ار يراﺬﮔﺮﺛا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ دراد

.

ﺎﻣرﺎﺳ و يد )

2010 ( يور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ 509

ﺮﮕﺷدﺮﮔ ي ،ﺪـﻧدﻮﺑ هدﺮـﻛ نﺪـﻳد ﺪﻨﻫ قﺮﺷ لﺎﻤﺷ زا ﻪﻛ

ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا رد ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ

، ﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪ

يا ،نﺎﺘـﺳود

نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻴﻓاﺮﻃا ﺖﺳا

و ا ﺲﭘ نآ ز ﻪﺑ ﺲﻧاژآ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻲﺗﺮﻓﺎﺴﻣ يﺎﻫ

/ بﺎﺘﻛ ،رﻮﺗ يﺎﻫﺎﻤﻨﻫار ،ﺎـﻫ

بﺎﺘﻛ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا يرﺎﺠﺗ يﺎﻤﻨﻫار يﺎﻫ

، ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ناﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ بﻮـﺴﺤﻣ

ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﮓﻨﭼﻮﺳ و ﻲﻣوو )

2008 ( نﺎﺸﻧ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﻧداد ﺮﻳﻮﺼﺗ و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ

زا ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻲـﻨﻫذ

صﺎﺧ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ

، ﻞﻜﺷ ﺮﺑ ﮕﺷدﺮﮔ شﺮﮕﻧ يﺮﻴﮔ ﻣ ﺪﺼﻘﻣ نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮ

ﺆ ﺮﺛ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﻦـﻳا ،هوﻼـﻋ

ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲﻣ

دراﺬﮕﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ .

ﻢﻴﻛ ،ﻮﻛ

ﻢﻳا و ) 2011 ( يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ زا ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد

، ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ

ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ دراد راﺮﻗ دﺮﻓ

. ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ

،ﺰﻴﻧ دﻮﺧ

ﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ نآ زا ﺪﻳدزﺎﺑ ﺪﺼﻗ ﺮﺑ ﺆ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺛ .

و ﺪﻧﻮﻠﻴﻠﺟ ﻲﻌﻴﻤـﺳ

) 2012 ( نﺎـﺸﻧ ﺪـﻧداد

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻪﻜﺒﺷ رد ناﺮﮕﺷدﺮﮔ يا

ـﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﺎ

و ﻲـﻨﻫذ يﺎـﻫرﺎﺠﻨﻫ ﺮـﺑ يراد

يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻬﻧآ شﺮﮕﻧ

؛دراد بﺎﺨﺘﻧا ،ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﺖﺤﺗ ار ﺪﺼﻘﻣ

راﺮﻗ عﺎﻌﺸﻟا ﻲﻣ

ﺪﻫد .

ﻤﺣ ﻴ ﺪ ي داز ه و ﺮﻈﻧ ي ) 1391 ( زا ﻪﻛ ﻲﻧاﺮﮕﺷدﺮﮔ زا ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ ﺎﺑ ﺰﺟ

ﻳ ﺮ ة ﻛ ﻴ ﺶ ،ﺪـﻧدﻮﺑ هدﺮـﻛ نﺪﻳد

يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻛ يﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ كرد

ﻲﻣ ﺎـﻬﻧآ ﻲﻳﺎـﻬﻧ ﻢﻴﻤـﺼﺗ ﺮـﺑ ﺪﻨﻨﻛ

ﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ ﻪﺑ ﺮﻔﺳ ياﺮﺑ ﺆ

ﺖﺳا ﺮﺛ .

ﺿﺮﻓ ﻪﻴ يﻮﮕﻟا و ﺎﻫ ﻣﻮﻬﻔﻣ

ﻲ ﮋﭘ ﺶﻫو

ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻂﺳﻮﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ بﺎﺨﺘﻧا

، زا ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ لﻮﻠﻌﻣ ﻢـﻬﻣ

ﻦﻳﺮـﺗ ﻦـﻳا

دﻮﺧ ﻦﻫذ رد ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﻳﻮﺼﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻣ

ﺪﻧاروﺮﭘ . ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ تﺪﺷ ﻪﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻦﻳا

دراد راﺮﻗ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا .

ﻋﻮﻤﺠﻣ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ زا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺔ

،ﺎﻫروﺎﺑ

هﺪﻴﻘﻋ ﺎﻫ و ﻧ ﺮﻈ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻣ دراد ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ زا دﺮﻓ ﻪﻛ دﻮﺷ .

ﻨﻴﺸﻴﭘ رد ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﺔ

ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ

(7)

زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﺑ ﻢﻬﻣ

ﻦﻳﺮﺗ ﻞﻣﺎﺷ نآ دﺎﻌﺑا دﺎﻌﺑا

ناور و دﺮﻓ ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ،ﻲﻔﻃﺎﻋ هرﺎـﺷا ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

ّﻠﻋ لﺪﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲ

ﺪﻧا . ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻌﺑ

، ﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺶـﻧاد و ﺎـﻫروﺎﺑ رد

صﻮﺼﺧ ﮔﮋﻳو ﻲ كاردا يﺎﻫ ﺪﺷ

ة يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ نآ ﻲﻣﺮﺑرد ار

دﺮﻴﮔ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا رد ﻪﻛ

ﺺﺧﺎﺷ نﺎـﻜﻣ ،اﻮﻫ و بآ ،تﻼﻴﻬﺴﺗ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫ

ﺖـﻴﻨﻣا سﺎـﺴﺣا و ﻲﻧﺪـﻳد يﺎـﻫ

ﻲﻣ دﻮﺷ ) ﻮﻛ

،نارﺎﻜﻤﻫ و 2011

.(

ﻪﻧﺎﺑﺎﻳزرا ﺎﻳ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻌﺑ ﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد1

ة ﺮﮕﺷدﺮﮔ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﺖﺳا

ﻦﻳا رد و ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

ﺶـﻣارآ ،ندﻮﺑﺪﻨﻳﺎـﺷﻮﺧ نﻮـﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫ ﺶـﺨﺑ

نﺎﺠﻴﻫ و ندﻮﺑ هﺪﻴﺠﻨﺳ ندﻮﺑ ﺰﻴﮕﻧا

ﻲﻣ دﻮﺷ ) ﻮـﻛ نارﺎـﻜﻤﻫ و ،

2011 .(

ناور ﺪـﻌﺑ ﻞﻣﺎـﺷ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻋاﺰﺘﻧا يﺎﻫ سﻮﻤﻠﻣﺎﻧ و ﺮﺗ

ﺪﺼﻘﻣ ﻚﻳ ﺮﺗ

،

ﻮﺟ ﻞﺜﻣ ﻪﻧﺎﺘﺳود ﺎﻳ ﻦـﻳا رد و ﺖـﺳا ﺪـﺼﻘﻣ ندﻮﺑ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نارﻮﺘﺳر ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﻳﺎﻫ

نﺎﻤﻬﻣ ،ﺎﻫ يزاﻮﻧ

/ ﻪﻧﺎﺘﺳود

ﻮـﺟ ندﻮﺑ ﺎـﺑ تﺎﻣﺪـﺧ و

ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻣ

دﻮﺷ ) ،سﻼﭘرﺎﺳ و ﺎﻴﺳرﺎﮔ ،ﺰﻴﻧﺎﻜﻟآ 2009

.(

ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ ﺪﻌﺑ ﻲﻠﻴﻟد دﺮﻓ

ﻪـﻜﻨﻳا ياﺮﺑ

ﺪﺼﻘﻣ ناﺮﻓﺎﺴﻣ اﺮﭼ ي

ﺎﻫﺪﺼﻘﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ ي

ﺢﻴﺟﺮـﺗ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻫد

، ﻪـﺋارا ﻲـﻣ ﺎـﺑ و ﺪـﻨﻛ

ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑذﺎﺟ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻂﻴﺤﻣ ،ﻲﻠﺤﻣ يﺎﻫ

باﺬﺟ و ﺺﺨﺸﻣ ﺪﺼﻘﻣ ندﻮﺑ ﻲﻣ

دﻮﺷ ) ﻮﻛ

نارﺎﻜﻤﻫ و ،

2011 .(

ﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﺪﻣ ﻪ

يا

ﻪﻴـﺻﻮﺗ تﺎـﻐﻴﻠﺒﺗ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻧﺎـﺳر ،يا

،ﺎـﻫ

ﻪﺑﺮـﺼﺤﻨﻣ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ،ﻲﻔﻃﺎـﻋ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ،ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ،دﺮـﻓ

ناور زا ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﺪـﺼﻘﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ شﺮﮕﻧ و ﺮﻔﺳ ﺪﺼﻗ ،ﺪﺼﻘﻣ راﺮـﻗﺮﺑ طﺎـﺒﺗرا

ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪﺘﺴﻧاد طﺎﺒﺗرا راﺰﺑا ار ﻪﻧﺎﺳر ﻪﻠﻴﺳو نآ و ﺪﻧا

يا هدﺮﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺪﻧا

و ﺎﻨﻌﻣ نآ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ هﺪﻨﺘﺳﺮﻓ ﻪﻛ

دﻮﺧ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ مﻮﻬﻔﻣ )

مﺎﻴﭘ ( ﻪﺑ ار ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺪﻧﺮﻴﮔ ﻲﻣ

ﺪﻨﻛ . ﺠﻣ ،ﻪﻣﺎﻧزور ،بﺎﺘﻛ ﻠ

راﻮـﻧ ،ﻢﻠﻴـﻓ ،ﺲـﻜﻋ ،ﻪ

،نﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ ،ﻮﻳدار ،يﺮﻳﻮﺼﺗ و ﻲﺗﻮﺻ و هراﻮﻫﺎﻣ

...

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻳﺎـﻫ

ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻪﻧﺎـﺳر زا ﻲ .

ﻞﻳﺎـﺳو نﺎـﻴﻣ رد

زا ﺶﻴﺑ نﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ و ﻮﻳدار ،ﻪﻣﺎﻧزور ،ﻲﻌﻤﺟ طﺎﺒﺗرا ﻧﺎﺳر ﺮﻫ

ﺔ دﻮـﺧ ﻪـﺑ ار ﻪـﻌﻣﺎﺟ داﺮـﻓا ﺖﻗو يﺮﮕﻳد

صﺎﺼﺘﺧا ﻲﻣ

ﺪﻨﻫد ) ،ﻮﭼ و ﺮﺘﺳﺮﻛ 2004

.(

ﻪﻴـﺻﻮﺗ تﺎـﻐﻴﻠﺒﺗ ،يا

ﺖـﻔﮔ

ةرﺎـﺑرد ﻮـﮔو و تﻻﻮـﺼﺤﻣ

ﻪﺿﺮﻋ ﺖﻛﺮﺷ زا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يداﺮﻓا نﺎﻴﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﺪﻨﻨﻛ

ة ﺎـﻳ لﻮـﺼﺤﻣ ﺖﻣﺪـﺧ

ﺪﻨﺘـﺴﻫ . ﻦـﻳا

ﺖﻔﮔ ﻮﮔو ﻲﻣ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻤﻟﺎﻜﻣ ترﻮﺻ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻂﻘﻓ ﺎﻳ ﻪﻓﺮﻃود يﺎﻫ

دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ و ﺎﻫ يﺎﻫ

ﻚﻳ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻓﺮﻃ

) ،ﻲﻤﻴﻫاﺮﺑا و ﺪﻧﻮﻠﻴﻠﺟ 1392

.(

ﺘﻜﻧ ﺎﻣا ﺔ نآ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻲﻠﺻا ﺖﻔﮔ

ﻮﮔو يداﺮﻓا نﺎﻴﻣ ﺎﻫ ﺖـﺳا

ﻪـﻛ

ﻲﻣ رﻮﺼﺗ لﻮﺼﺤﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ناﺮﮕﻳد ﺐﻴﻏﺮﺗ زا ﻲﻛﺪﻧا ﻊﻓﺎﻨﻣ دﻮﺷ

ﻲـﻣ ﺐـﺴﻛ ﻛ

ور ﻦـﻳا زا ،ﺪـﻨﻨ

دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺖﻣﺪﺧ ﺎﻳ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ قﻮﺸﻣ .

ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ زا فﺪـﻫ

ﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻪ

يا

ﺖﺒﺤـﺻ ﻪـﺑ ناﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﻖﻳﻮﺸﺗ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد ناﺮـﮕﻳد ﺎـﺑ ندﺮـﻛ

رد

صﻮﺼﺧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﺖﺳا

نﺪـﻳد ﺪـﺼﻘﻣ نآ زا يﺮﺘـﺸﻴﺑ ناﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺎﺗ ﺪـﻨﻨﻛ

) ﻲﻬﻟاﺮـﺼﻧ ،

1. Evaluative

(8)

ﻓ و ﺪﻧﻮﻠﻴﻠﺟ ﺢﺗﺎ

، 1393 .(

ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ

، ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ نﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﻄﺑاور ﻪـﺑ يا

زا ﻲـﻜﻳ ناﻮـﻨﻋ

ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ كاردا ﻲـﻨﻫذ

ﺪـﺼﻘﻣ زا هﺪـﺷ

يﺮﮕﺷدﺮﮔ )

ناور ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻞﻣﺎﺷ و ﻲﻔﻃﺎـﻋ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ،ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ دﺮﻓ

( ياﺮﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ راﺮﻗﺮﺑ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ

رﺎﺑ ﻪﺑ ﻲﺑﺮﺠﺗ ترﻮﺻ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

ﻲﻣ دﻮﺷ . ،ﻪﻣادا رد ﻴﺿﺮﻓ ﻪ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﺷ

:

H₁

: ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ يا

يرادﺎـﻨﻌﻣ

ﻲﻣ دراﺬﮔ .

H₂

: ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ يا

ﻪﺑ ـﻓ ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﺮﮕـﺷدﺮﮔ دﺮ

يرادﺎﻨﻌﻣ ﻲﻣ دراﺬﮔ .

H₃

: ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ يا

H₄

: ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ناور ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ يا

ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ

H₅

: ﻪﻧﺎﺳر ﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺎﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ ﺮ

يرادﺎﻨﻌﻣ ﻲﻣ ﺪﻧراﺬﮔ .

H₆

: ﻪﻧﺎﺳر ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺎﻫ ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﺮﮕـﺷدﺮﮔ دﺮﻓ

ﻲﻣ ﺪﻧراﺬﮔ .

H₇

: ﻪﻧﺎﺳر ﺮﻴﺛﺄﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺎﻫ يرادﺎﻨﻌﻣ

H₈

: ﻪﻧﺎﺳر ذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺎﻫ ناور ﻲﻨﻫ

ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يرادﺎـﻨﻌﻣ

H₉

: ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺮﮕـﺷدﺮﮔ شﺮـﮕﻧ ﺮﺑ يا

H₁₀

: ﻪﻧﺎﺳر ﺮﻴﺛﺄﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﮕﺷدﺮﮔ شﺮﮕﻧ ﺮﺑ ﺎﻫ يرادﺎﻨﻌﻣ

H₁₁

: ﺗ ﺮﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ و ﺖـﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼ

: H₁₂

ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ دﺮﻓ

ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﻲﻠﻛ

H₁₃

: ﺮﻴﺛﺄﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ يرادﺎﻨﻌﻣ

(9)

H₁₄

: ﻳﻮﺼﺗ ناور ﻲﻨﻫذ ﺮ ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ زا ﻲـﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

H₁₅

: ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺪـﺼﻘﻣ نآ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﺮﮕﺷدﺮﮔ شﺮﮕﻧ ﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ

H₁₆

: ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺪﺼﻘﻣ نآ ﻪﺑ ﺮﻔﺳ ﺪﺼﻗ ﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﮕﺷدﺮﮔ شﺮﮕﻧ يرادﺎـﻨﻌﻣ

ﻲﻣ ﮔ دراﺬ .

H₁₇

: ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺪـﺼﻘﻣ نآ ﻪـﺑ ﺮﻔـﺳ ﺪـﺼﻗ ﺮـﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ يرادﺎـﻨﻌﻣ

H₁₈

: ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪـﺼﻘﻣ ﻪـﺑ ﺮﻔﺳ ياﺮﺑ ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻗ ﺮﺑ يا

H₁₉

: ﻪﻧﺎﺳر ﺮﻴﺛﺄﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ ﻪﺑ ﺮﻔﺳ ﺪﺼﻗ ﺮﺑ ﺎﻫ يرادﺎﻨﻌﻣ

ﻞﻜﺷ 1 . لﺪﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﺶﻫوﮋﭘ

(10)

شور ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺶﻫوﮋﭘ

ﻪﻌـﺳﻮﺗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ عﻮﻧ زا فﺪﻫ ﺚﻴﺣ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يدﺮﺑرﺎـﻛ و يا

؛ﺖـﺳا اﺮـﻳز دراد اﺪـﺼﻗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ

ﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻪ

يا ﺮﻔﺳ ﺪﺼﻗ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺪـﻴﻳﺄﺗ و ﻲﺳرﺮﺑ ار

و ﺪﻨﻛ صﺎﺧ ﺖﻌﻨﺻ رد لﺪﻣ نﻮﻣزآ و دﺮﺑرﺎﻛ ﺮﺑ ﻪﻴﻜﺗ ﺎﺑ )

يﺮﮕﺷدﺮﮔ (

، ﻪﺑ ﺰـﻴﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ يدﺮﺑرﺎﻛ ﺪﻌﺑ

ﻪﺟﻮﺗ ﺖﺳا هدﺮﻛ .

ﻪﺑ ﺮﻈﻧ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ،هوﻼﻋ ﻮﺤﻧ

ة هداد يروآدﺮﮔ و ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ عﻮﻧ زا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ،ﺎﻫ

يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺖﺳا

. ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻴﻠﻛ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﺔ

و ﻦـﻤﻬﺑ رد ﻪـﻛ ﻲﺟرﺎﺧ ناﺮﮕﺷدﺮﮔ

ﺪﻨﻔﺳا 1393 دﺮﻛ نﺪﻳد نﺎﻬﻔﺻا زا ه

ا ﺪﻧ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ، ﺪﻧا

. ﻦﻳا رد زا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ

هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ شور ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ

زاﺪﻧا ،دﻮﺷ ة ﻂﺑاور زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ

دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ناﺮﻛﻮﻛ ﻲﻤﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻜﻠﺑ ؛دﻮﺷ

ﻠﺣﺮﻣ رد ﺔ لوا ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻴﻌﺗ

، ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻌﻣﺎﺟ ﺔ دوﺪﺤﻣﺎﻧ ) نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ 95

ﺪﺻرد ﻴﺷﺎﺣ و ﺔ يﺎﻄﺧ 05 / 0 ( ا

نﺎـﮔرﻮﻣ و ﻲـﺴﺟﺮﻛ لوﺪـﺟ ز

هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ دﻮﺷ داﺪﻌﺗ ﻪﻛ هﺪﺷدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ 384

ﺖﺳا ﺮﻔﻧ . ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا رد ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﻪﻛ يﺰﻴﭼ نآ ﻪﺑ

،دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺗ ﺒﺳﺎﺤﻣ

ﺔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺖﺳا

. ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻒﻳﺮﻌﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻖﻴﻘﺤﺗ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ لﺪﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ

رد نآ ، 60 يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ ﻦﻳا رد ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺖـﺳا هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ

؛ ﺎـﻨﺑ ﻦﻳاﺮﺑ داﺪـﻌﺗ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ

ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ 300

) 300 = 5 × 60 ( و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ نآ 600 ) 600

= 10

× 60 ( ﺮﻔﻧ ﺪﺷ دروآﺮﺑ ﻪـﻛ

ﻲﺴﺟﺮﻛ لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )

384 ﻌﻣﺎﺟ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺔ

دوﺪﺤﻣﺎﻧ ( نﺎـﮔرﻮﻣ و )

ﻞﻗاﺪـﺣ 300 ﺮﺜﻛاﺪـﺣ و

600 ( و ﻧﻮﻤﻧ ،يرﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ داﺪﻌﺗ ﺔ

450 ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻳﺎﺗ ﺪﺷ

. ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ

ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻦﻴﻤﻫ

ﻪﻧﺎﺒـﺷ ﻒـﻠﺘﺨﻣ تﺎﻋﺎـﺳ رد هﺎـﻣ ود ﻲـﻃ داﺪﻌﺗ زور

) 9 ﺎـﺗ ﺢﺒـﺻ 8

ﺐـﺷ ( رد

ﻪﺑذﺎﺟ ﻞﻣﺎﺷ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ نﻮﺘﺴﻠﻬﭼ خﺎﻛ

، نﺎﻬﺟ ﺶﻘﻧ ناﺪﻴﻣ ،

ﻮﭘﺎـﻗ ﻲﻟﺎﻋ ترﺎﻤﻋ ،

مﺎﻣا ﺪﺠﺴﻣ ،

ﻒﻄﻟ ﺦﻴﺷ ﺪﺠﺴﻣ ﻪﻟا

، ﺖﺸﻬﺑ ﺖﺸﻫ خﺎﻛ ،

ﻮﺟاﻮﺧ ﻞﭘ ،

ﻲﺳ

ﻞـﭘ ﻪـﺳو ،

ﺎـﺴﻴﻠﻛ ي ﻚـﻧاو ،

هﺎﮕﺸﺗآ و نﺎﺒﻨﺟرﺎﻨﻣ ﺪﺷ ﻊﻳزﻮﺗ

. ﻪﻧﻮﻤﻧ شور سﺮﺘﺳد رد شور ﺰﻴﻧ يﺮﻴﮔ

دﻮﺑ1

. ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ

ﻪﺑذﺎﺟ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻲﺟرﺎـﺧ ناﺮﮕـﺷدﺮﮔ نﺎﻴﻣ زا ،نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ يﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫ

هﺪـﻨﻨﻛﺪﻳدزﺎﺑ ﻦـﻳا زا

ﻪﺑذﺎﺟ ﻪﺑ ،ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد ترﻮﺻ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ

ﻞﻤﻋ ﺪـﻣآ . ﻌﺑﺎـﻨﻣ ﻪـﻛ ﻲ جاﺮﺨﺘـﺳا ياﺮـﺑ لاﺆـﺳ

يﺎـﻫ

ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ دﺎﻔﺘﺳا

ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و هﺪﺷ ه خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳاﺮﺿ

لاﺆﺳ ﺎﻫ لوﺪﺟ رد 1

جرد ﺖﺳا هﺪﺷ .

ﺺﺧﺎﺷ و ﺪﻌﺑ ﻦﻴﺑ و ﺪﻌﺑ و هزﺎﺳ ﻦﻴﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻳاور ﻦﺘﺷاد ياﺮﺑ

،

ﺎـﻨﻌﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ يراد

راﺮﻗﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﻄﺑار ﺔ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ

3 / 0 ﺪﺷﺎﺑ

، ﻲﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ لاﺆﺳ

يﺎﻫ ترﺪـﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ

ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺪﻧراد ﻲﺑﻮﺧ .

ﺷ مﺎﻤﺗ ﺺﺧﺎ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يﺎﻫ

ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮـﺑ هﺪـﺷ

، ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ

زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 3 / 0 ﺪﻨﺘﺷاد .

1. Convenience sampling

(11)

،ﻲﻔﻟد شور سﺎﺳا ﺮﺑ ﻖﻴﻔﻠﺗ ﺎﺑ

ﺮﻈﻧ ﺎﻫ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ و يﺎﻫ

رﺎﻬﭼ ﺮﺒﺧ ة ﺖﻌﻨـﺻ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ و

رﺎـﻬﭼ

دﺎﺘﺳا ﺮﺒﺧ ة ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد

ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و ﺪﻴـﺳر ﺪـﻴﻳﺄﺗ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ياﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور ، ﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ

ﺔ ﻲﻳﺎـﻬﻧ

ﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ .

هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ شور زا ،ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ يﺮﻴﮔ

. هداد ﻊﻤﺟ يﺎﻫ هﺪﺷ يروآ

ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ لﺪﻣ ﻚﻤﻛ .

لوﺪﺟ 1 . ياﺰﺟا خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳاﺮﺿ و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ

هزﺎﺳ داﺪﻌﺗ

لاﺆﺳ

*ﺎﻫ ﻊﺒﻨﻣ ﺎﻔﻟآ

ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ يا

7 ﻲﻌﻴﻤﺳ و ﺪﻧﻮﻠﻴﻠﺟ

) 2012 ( 85

/ 0

ﻪﻧﺎﺳر ﺎﻫ 6

نﺎﭘ و ﺲﻛرﺎﭙﺳا )

2009 ( 81

/ 0

ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ 4

ﺰﻴﻧﺎﻜﻟآ نارﺎﻜﻤﻫ و ) 2009 ( 83

/ 0

ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ دﺮﻓ

3

ﻮﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و ) 2011 ( 78

/ 0

ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ 6

ﻮﻛ نارﺎﻜﻤﻫ و ) 2011 ( 88

/ 0

ناور ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

6 ﺰﻴﻧﺎﻜﻟآ

نارﺎﻜﻤﻫ و ) 2009 ( 92

/ 0

زا ﻲﻠﻛ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺪﺼﻘﻣ

3 ﺰﻳور و ﻮﻳرﺎﻣرآ ،وﺮﺘﺳﺎﻛ

) 2007 ( 84

/ 0

ﺪﺼﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شﺮﮕﻧ 3

ﻲﺑﻮﻘﻌﻳ و ﻲﻨﻳد ،ﻲﻌﻴﻤﺳ ،ﺪﻧﻮﻠﻴﻠﺟ )

2012 ( 79 / 0

ﺮﻔﺳ ﺪﺼﻗ 3

ﺪﻧﻮﻠﻴﻠﺟ

نارﺎﻜﻤﻫ و ) 2012 ( 75

/ 0

* لاﺆﺳ مﺎﻤﺗ سﺎﻴﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﻄﻘﻧ ﺞﻨﭘ ﻲﺗﺮﻜﻴﻟ

ﺖﺳايا .

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﭘ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋ

ﻞﻛ داﺪﻌﺗ زا 450

،ﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺮﻔﻧ 6

/ 59 ﺪﺻرد و دﺮﻣ 4 / 40 ﺪﺻرد ﺪﻧدﻮﺑ نز . در ﺮﻈﻧ زا ة ،ﻲﻨﺳ 11 / 7

زا ﺮﺘﻤﻛ ﺪﺻرد 25

،لﺎﺳ 77 / 11 ﺪﺻرد ﻦﻴﺑ 25 ﺎﺗ 35 لﺎـﺳ ، 3 / 29 ﺪـﺻرد ﻦﻴـﺑ 36 ﺎـﺗ 45

،لﺎـﺳ

88 / 32 ﻦﻴـﺑ ﺪﺻرد 46

ﺎـﺗ 55 و لﺎـﺳ 8 / 18 ﺪـﺻرد ﺮﺘـﺸﻴﺑ زا 55 لﺎـﺳ ﺪﻨﺘـﺷاد . 44 / 28 ﺪـﺻرد

ﺦﺳﺎﭘ ،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا زا نﺎﮔﺪﻨﻫد 77

/ 23 ﺪﺻرد ا ﻲﻳﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ زا ،ﻲﻳﺎـﭘور

88 / 22 ﺪـﺻرد ،نﺎـﻤﻟآ زا

55 / 7 ﺪﺻرد ،ﺎﻴﺳآ قﺮﺷ و ﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا زا 33

/ 3 ﺪﺻرد ﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا زا ة

و ﺎﻜﻳﺮﻣآ 00 / 14 ﺪﺻرد ﺮﻳﺎﺳ زا

ﺪﻧدﻮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ .

11 / 9 ﻦﻴﻳﺎـﭘ و ﻲﻳاﺪﺘﺑا ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ياراد ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺻرد

،ﺮـﺗ 44 / 30 ﺪـﺻرد

ناﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻧادرﺎﻛ كرﺪﻣ

، 66 / 38 ﺪﺻرد كرﺪﻣ ﻲـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ

، 77 / 21 ـﺻرد ﺪ

ﺪـﺷرا سﺎﻨـﺷرﺎﻛ و

ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ . ،ﺮﻔﺳ فﺪﻫ ﺮﻈﻧ زا 22

/ 14 ﺪﺻرد ،ترﺎﺠﺗ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ 67

/ 6 ﺪﺻرد ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﻳﺰﻧاﺮﺗ ياﺮﺑ

،ﺎﻫرﻮﺸﻛ 0 / 68 ﺪﺻرد ،ﺢﻳﺮﻔﺗ و تﻼﻴﻄﻌﺗ نﺪﻧارﺬﮔ ياﺮﺑ 0

/ 4 ﺪﺻرد و ﻞـﻴﻣﺎﻓ ،نﺎﺘﺳود نﺪﻳد ياﺮﺑ

،نﺎﻳﺎﻨﺷآ 0 / 4 ﺪﺻرد ﺖﻨﻤﻧرﻮﺗ رد رﻮﻀﺣ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ و ﻲـﺷزرو يﺎﻫ

11 / 3 ﺪـﺻرد ﻪـﺑ ﻞﻴـﺼﺤﺗ ياﺮـﺑ

(12)

ﺮﻔﺳ ناﺮﻳا هدﺮﻛ

ﺪﻧا . ﺑﺮﺠﺗ ﺮﻈﻧ زا ﺔ

،ﺰﻴﻧ ﺮﻔﺳ 11 / 29 ﺪﺻرد ناﺮﮕﺷدﺮﮔ

،ﺰﮔﺮﻫ 11 / 41 ﺪـﺻرد 1 ،رﺎـﺑ

77 / 19 ﺪﺻرد 2 ،رﺎﺑ 22 / 6 ﺪﺻرد ﻦﻴﺑ 3 ﺎﺗ 5 و رﺎﺑ 77 / 3 ﺪﺻرد زا ﺶﻴﺑ 5 هدﺮـﻛ ﺮﻔـﺳ ناﺮﻳا ﻪﺑ رﺎﺑ

ﺪﻧدﻮﺑ . نﺎﻤﻫ ياﺮﺑ ،ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ رﻮﻃ ﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ

ﻪ يﺎﻫ زا ﺶﻫوﮋﭘ لﺪﻣ

تﻻدﺎـﻌﻣ يزﺎﺳ

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا ه

. لوﺪﺟ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ 2

ﺺﺧﺎﺷ مﺎﻤﺗ ، شزاﺮﺑ يﺎﻫ

ﺎﺑ رد لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻳدﺎﻘﻣ

ﺢﻄﺳ 5 ﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﺎ ﺪﻧراد . راﺪـﻘﻣ

RMSEA

) 025 / 0

RMSEA = (

ﺰـﻴﻧ بﻮـﻠﻄﻣ ﺢﻄـﺳ زا ﺮـﺘﻤﻛ

) زا ﺮﺘﻤﻛ 08 / 0 ( ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺖﺳا

. نﺎﺸﻧ يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻊﻗاو رد ﺪﻨﻫد

ة ﻛ شزاﺮـﺑ ﻞـﻣﺎ

ﺶﻫوﮋﭘ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ لﺪﻣ ﺖﺳا

.

لوﺪﺟ 2 . ﺺﺧﺎﺷ ﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﺪﻣ شزاﺮﺑ ﻲﻠﻛ يﺎﻫ ﻪ

يا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ

لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ راﺪﻘﻣ

هﺪﺷ دروآﺮﺑ راﺪﻘﻣ ﺺﺧﺎﺷ

9 /

≥0

0/94 ^(NFI)هﺪﺷرﺎﺠﻨﻫ شزاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ

9 /

≥0 0/95 ^(NNFI)هﺪﺷرﺎﺠﻨﻫﺮﻴﻏ شزاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ

9 /

≥0 0/97 ^(CFI)ياﻪﺴﻳﺎﻘﻣ شزاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ

9 /

≥0 0/97 ^(IFI)ﻲﺸﻳاﺰﻓا شزاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ

9 /

≥0 0/91 ^(RFI)ﻲﺒﺴﻧ شزاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ

9 /

≥0

0/96 ^(GFI)شزاﺮﺑ ﻲﻳﻮﻜﻧ ﺺﺧﺎﺷ

9 /

≥0

0/91 ^(AGFI)هﺪﺷﻞﻳﺪﻌﺗشزاﺮﺑ ﻲﻳﻮﻜﻧ ﺺﺧﺎﺷ

5 /

≤0

0/11 ^(RMR)ﺎﻄﺧ روﺬﺠﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣةﺪﻧﺎﻣﻲﻗﺎﺑ

08 /

≤0

0/025 ^(RMSEA)دروآﺮﺑ يﺎﻄﺧ روﺬﺠﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

رﺎﻣآ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ

tة زﺎﺑ رد ة 96 / 1 و 96 / 1 - دﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ ﻪﻴﺿﺮﻓ ،

ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ و

جرﺎـﺧ راﺪﻘﻣ

ﺎﺑ ﻦﻳا زا هز

، ﻪﺑ ﻨﻌﻣ ﺎ ي ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺖﺳا

. نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻞﻜﺷ رد ﻪﻛ 2

ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ

،دﻮﺷ داﺪﻋا

ﻨﻌﻣ ﺎ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﺴﻣ يور يراد ﺖﺳا

.

ﻪﻴﺿﺮﻓ مﺎﻤﺗ ،ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ﺮﺑ يا

يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺎﺑ

راﺪﻘﻣ ﺮﺛا 81 / 0 و يرادﺎـﻨﻌﻣ دﺪـﻋ 44

/ 6 يرادﺎـﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ

ﻲﻣ دراﺬﮔ . ﻪﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ يا

ﻪﺑ ﺰـﻴﻧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ دﺮﻓ

رادﺎﻨﻌﻣ ﺖﺳا ) ﺮﺛا 78 / 0 يرادﺎﻨﻌﻣ دﺪﻋ و 29

/ 6 .(

ﻪﻴـﺻﻮﺗ تﺎـﻐﻴﻠﺒﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ﺮـﺑ يا

يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺮﺛا

يرادﺎﻨﻌﻣ دراد

) ﺮﺛا 67 / 0 ﻋ و يرادﺎﻨﻌﻣ دﺪ 89

/ 5 .(

ﺮﻴﺛﺄـﺗ تﺎـﻐﻴﻠﺒﺗ

ﻪﻴﺻﻮﺗ ناور ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺰﻴﻧ يا رادﺎﻨﻌﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ

ﺖﺳا ) ﺮـﺛا 92 / 0

(13)

يرادﺎﻨﻌﻣ دﺪﻋ و 07

/ 7 .(

ﻪﻧﺎﺳر ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺪﺼﻘﻣ زا ﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﺎﻫ

يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ

ﺪﻧراﺬﮔ ) ﺮﺛا 88 / 0 يرادﺎﻨﻌﻣ دﺪﻋ و 89

/ 6 .(

ﻞﻜﺷ 2 . لﺪﻣ داﺪﻋا ﻴﺻﻮﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﺪﻣ ياﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪ

يا ﻲﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ