معاونت پژوهشی و فناوری

(1)

یروانف و یشهوژپ تنواعم

یتاقیقحت حرط ییاهن شرازگ

ب هطبار ی

ن راک قلاخا ی

تشا و ی

قا لغش ی شقن اب م

ی جنا ی

ذپ قابطنا ی

ر ی سم ی ر لغش ی نانکراک رد

کشزپ مولع هاگشناد ی

بدرا ی ل

:حرط یرجم

یچریمد یردص لیعامسا رتکد :حرط ناراکمه

نایمیرکرافغ روپ

ینایک هفراع

هورگ ،یتیبرت مولع

یسانش ناور و یتیبرت مولع هدکشناد

نیا حرط اب بیوصت و

تیامح یلام

هزوح تنواعم یشهوژپ

هاگشناد ققحم

یلیبدرا هدیدرگارجا

تسا .

ناتسبات

1397

(2)

بلاطم تسرهف

ناونع

هحفص

فده و همدقم :لوا لصف

1-1 - همدقم ...

...

1

1-2 - ب ی نا هلئسم ...

...

3

1-3 - مها ی ت و ترورض ...

...

. 6

1-4 - فادها شهوژپ ...: ...

...

....

6

1-5 - ضرف ی تا شهوژپ ...

...

..

7

1-6 - تلااوئس شهوژپ ...

...

..

7

1-7 - رعت ی ف غتم ی ...اهر ...

...

....

7

1-7-1 - رعت ی ف موهفم ...ی ...

...

7

1-7-2 رعت ی ف لمع ی تا ...ی ...

...

..

8

1-8 - تشا ی ا ق لغش ...ی ...

...

8

1-8-1 - رعت ی ف تشا ی قا لغش ...ی ...

...

9

1-8-2 - ژتارتسا ی اه ی ازفا ی ش تشا ی قا لغش ...ی ...

...

10

1-8-3 - تشا ی قا لغش ی و هافم ی م طبترم ...

...

13

1-8-4 - داعبا تشا ی قا لغش ...ی ...

...

15

1-8-5 - رظن ی ه اه ی تشا ی قا لغش ...ی ...

...

16

1-8-5-1 -

لدم رکاب و تورمد ...ی ...

...

16

1-8-5-2 -

روئت ی ظفح عبانم لافبوه ...

...

17

1-8-5-3 -

رظن ی ه لفوش ...ی ...

...

17

1-8-5-4 -

رظن ی ه وگنوناک ...

...

20

1-9 - قابطنا یریذپ سم ی ر لغش ...ی ...

...

20

1-9-1 - داعبا قابطنا یریذپ ریسم ...یلغش

...

21

1-9-2 - لماوع رثؤم رب قابطنا یریذپ سم ی ر لغش ...ی Error! Bookmark not defined.

1-9-3 - یاههیرظن قابطنا

یریذپ یلغشریسم ...

Error! Bookmark not defined.

1-9-3-1 -

هیرظن ی

ِیاهریسم یلغش

هدوشگ و تیحلاصارف یاه

...لاه Error! Bookmark not defined.

1-9-3-2 -

هیرظن ی ساكیواس زا

قابطنا یریذپ ریسم یلغش : هئربت ییارگراتخاس یلغشریسم

1-9-3-3 -

هخسن ی دیدج هیرظن ی یراگزاس ریسم

یلغش و قابطنا یریذپ ریسم Error! Bookmark not defined.یلغش

1-10 - قلاخا راک ...ی ...

1-10-1 - رعت ی ف قلاخا راک ...ی ...

1-10-2 - روشنم قلاخا ی رد نامزاس اه ی تلود ی ا ی ...نار Error! Bookmark not defined.

1-10-3 - د ی هاگد ت ی رول رد دروم قلاخا راک ...ی Error! Bookmark not defined.

1-10-3 - هفلوم اه ی قلاخا راک ...ی ...

1-11 - پ ی ش ی هن شهوژپ ...

...

1-11-1 - حت ق ی تاق لخاد ...ی ...

(3)

1-11-2 -

قحت ی تاق جراخ ...ی ...

اهشور و داوم :مود لصف

2-1 - شور شهوژپ ...: ...

2-2 - هعماج رامآ ی شهوژپ ...: ...

2-3 - مجح هنومن و شور هنومن گ ی ر ...ی ...

2-4 - اهرازبا ی شهوژپ ...

...

2-4-1 - پ همانشسر قلاخا

راک ...ی ...

2-4-2 - همانشسرپ تشا

ی قا لغش ی ...: ...

2-4-3 - همانشسرپ قابطنا

ذپ ی ر ی سم ی ر لغش ...ی Error! Bookmark not defined.

2-5 - شور زجت ی ه و لحت ی ل هداد اه ...: ...

هتفای :موس لصف شهوژپ یاه

3-1 - ی هتفا اه ی صوت ی ف ...ی ...

3-2 - ی هتفا اه ی طابنتسا ... ی

...

مراهچ لصف شهوژپ تاداهنشیپ و یریگ هجیتن ،ثحب :

4-1 - ...ثحب ...

...

4-2 - تن ی هج گ ی ر ...ی ...

4-3 - دودحم ی ت اه ی شهوژپ ...

...

4-4 - پ ی اهداهنش ی شهوژپ ...

...

4-5 - پ ی اهداهنش ی دربراک ...ی ...

4-6 - پ ی اهداهنش ی شهوژپ ...ی ...

(4)

اهرادومن و لاودج تسرهف

3لودج 1- - نومزآ فورگوملوک مسا

ی فونر ارب ی سررب ی لامرن ندوب هداد .اه Error! Bookmark not defined

3لودج 2- - رض ی ب گتسبمه ی پ ی نوسر ب ی ن غتم ی اهر ی شهوژپ ...

. Error! Bookmark not defined

3لكش 1- - ارض ی ب مخت ی ن درادناتسا لدم

راتخاس ی شهوژپ ...

. Error! Bookmark not defined

3لكش 2- - دادعا نعم ی راد ی لدم راتخاس ی شهوژپ ...

. ookmark not defined Error! B

3لودج 3- - ارض ی ب رثا قتسم ی م و غ ی ر قتسم ی م غتم ی اهر ی شهوژپ ...

. Error! Bookmark not defined

3لودج 4- - شزارب لدم شهوژپ رب ساسا صخاش اه ی گدنزارب ...ی . Error! Bookmark not defined

(5)

هدیکچ

شهوژپ نیا فده سررب

ی هطبار یجنایم شقن اب یلغش قایتشا و یراک قلاخا نیب قابطنا

یریذپ ریسم

سبمه عون زا یفیصوت شور رظن زا و یدربراک فده رظن زا شهوژپ .دوب نانکراک نیب رد یلغش ب یگت

شور ه

هیلک لماش شهوژپ یرامآ هعماج .دوب یراتخاس تلاداعم درا یكشزپ مولع هاگشناد نانکراک ی

وب لیب اب هک د

هداس یفداصت یریگ هنومن شور زا هدافتسا اگشناد نانکراک زا رفن 160

یكشزپ مولع ه لیبدرا

هنومن ناونع هب

هداد یروآ عمج یارب .دندش باختنا همانشسرپ زا اه

همانشسرپ ،یراک قلاخا یاه قابطنا

یریذپ یلغش ریسم و

همانشسرپ ی

تشا ی قا لغش ی دش هدافتسا هداد لیلحت و هیزجت یارب .

اه رازفا مرن زا وspss

LISREL هدافتسا

هداد لیلحت و هیزجت جیاتن .دش یلغش قایتشا رب یراک قلاخا میقتسم رثا هک داد ناشن اه

ب یاتب ا /41 و . ب ر

قابطنا یریذپ یاتب اب یلغش ریسم /30

ینعم 0 نینچمه و تسا راد قابطنا

یریذپ ب یلغش ریسم قایتشا ر

یاتب اب یلغش /26

هطساو شقن .دراد میقتسم رثا0 یا

قابطنا یریذپ ب هطبار رد یلغش ریسم راک قلاخا نی

ی و

تشا ی قا لغش ی یاتب اب زین نانکراک /07

ینعم0 .دوب راد یم نیاربانب قلاخا هک تفگ ناوت

ک و یرا قابطنا یریذپ

دنتسه نانکراک رد یلغش قایتشا اب طبترم و مهم یاهریغتم زا یلغش ریسم .

،یراک قلاخا :هژاودیلک قابطنا

یریذپ یلغش قایتشا ،یلغش

(6)

لوا لصف

شهوژپ تایلک

(7)

1-1 - همدقم

رد رصع

،رضاح امزاس ن اه هب شخب یمهم زا یگدنز یرایسب زا

دارفا هعماج لیدبت دش ه .دنا لغاشم

نامزاس دش هتفای ه

دنا و دارفا اب مادختسا ندش

و تیوضع رد امزاس ن اه

، تاعاس یدایز زا رمع دوخ رد ار نیا

اكم ن اه یرپس یگنوگچ .دننک یم و

تیفیک نارذگ نیا تاعاس اتبسن

،ینلاوط هلأسم

هک تسا یا روط هب

میقتسم اب

یراذگرثا رب

هیحور ی نانکراک و

تروص هب میقتسمریغ

رد یلماعت هک نیا دارفا هداوناخ اب و

هعماج

رارقرب

،دننک یم رایسب

تیمهااب .تسا

رگا دارفا رد نامزاس اب روش و قوش و هقلاع دننک راک و

تبسن هب لغش و

نامزاس عوبتم دوخ یگتسبلد و

قلعت هتشاد دنشاب و رد لک قایتشا یفاک هنیمز رد دنشاب هتشاد دوخ لغش ی

نییعت فادها هب لین رد نامزاس اهنت هن هدش

دوخ ی قفوم

هعماج هكلب ،دوب دهاوخ رت زین

زا طاشن رادروخرب

دهاوخ ،ینارآدازریم( دش )1392

یرو هرهب و ییاراک شیازفا روظنم هب ینامزاس و یتعنص ناسانش ناور .

نامزاس و نانکراک اه

هب ، هزاس یسررب و ییاسانش اه

اهنامزاس یشخبرثا رب راذگریثأت یتخانش ناور مهم ی

هزاس زا یكی .دنا هتخادرپ اه

هتسجرب شقن هک یتخانشناور مهم ی ،دراد نامزاس و درف یشخبرثا شیازفا رد یا

یلغش قایتشا 1

یقت و یماعن( تسا ،یسین ،روپ

اتسارمه .)1390 اب

شیارگ یمومع هب تمس یسانشناور

،تبثم

قایتشا یلغش هب ناونع كی موهفم رد داضت اب یگدوسرف هک،یلغش

یخساپ تسا هب سرتسا ینلاوط تدم

اب طبترم راک

و هب تروص زا تسد نتفر

،عبانم شرگن یفنم تبسن هب لغش و شهاک یدمآراکدوخ یلغش

راكشآ یم حرطم ،دوش یلفوش و گربلاه( دش

2 2006، نوچمه ییاهریغتم هتشذگ ههد دنچ رد رگید فرط زا .)

و یراک قلاخا قابطنا

یریذپ نارگشهوژپ یدج هجوت دنمزاین و هتفرگ رارق هجوت دروم اهنامزاس رد یلغش

و یراک قلاخا نیب هطبار یسررب یسررب هب ات تسا ددص رد شهوژپ نیا نیاربانب .دشاب یم ینامزاس هزوح ن اب یلغش قایتشا یجنایم شق

قابطنا یریذپ .تفرگ ماجنا لیبدرا یكشزپ مولع هاگشناد نانکراک نیب رد یلغش

1 - work engagement

2 - Hallber, Schaufeli

(8)

1-2 - هلئسم نایب

نامزاس رد یتخانشناور هفلوم كی ناونع هب یلغش قایتشا هب هجوت ریخا نایلاس رد اه

ثحب ، اه تاعلاطم و

یتورمد ،رکاب( تسا هدروآ دوجو هب ار یرایسب 1

2007 ، یلغش قایتشا .) یتبثم یاهدمایپ اب هک تسا یموهفم

یلغش شزیگنا و ینامزاس یندم یاهراتفر تیوقت ،ینامزاس دهعت نوچمه تیرتروک ،گناو ،تربیس(

2 2011 ، )

دراد یفنم هطبار لغش کرت دصق اب و دراد میقتسم و تبثم هطبار

،نناکاه(

اه یتورمد و ركیب ،نناک 3

2005 ، .)

یلفوئاش و گربلاه 4

2006 ( غش قایتشا ) صخاش ناونع هب هک دنناد یم تبثم یتخانش ناور موهفم كی ار یل

تبثم و رادیاپ ،ذفان تلاح هب یلغش قایتشا .دوش یم هتخانش راک طیحم رد یتخانشناور تملاس و یتسیزهب دوش یم صخشم بذج و فقو ،نتشاد قوش هفلوم هس اب هک تسا راک اب طبترم ینهذ ،ركیب ،یلفوش(

اونلااس 5 2006 ، قوش .) قایتشا ،ندرک راک ماگنه ینهذ یریذپ فاطعنا ،یژرنا یلااب حوطس اب راک هب نتشاد

تبسن درف قیمع زکرمت اب راک رد هبذج .دوش یم فیصوت تلاكشم اب ییورایور رد تمواقم و یراذگ هیامرس هب یح رد فارطا یاهزیچ همه ندرک شومارف و نامز عیرس تشذگ ،راک زا ندش ادج یتخس هب و راک هب ماجنا ن

ماجنا زا رورغ و قایتشا سح نتشاد ،راک ماجنا زا یرادانعم ساسحا کاردا اب ندش فقو و دوش یم قلاطا راک سیرت ،رتیل ،یلفوش ،رکاب( دوش یم فیصوت راک ندوب زیگنا شلاچ ساسحا و راک 6

2008 ، قایتشا لدم قبط .)

( یتورمد و رکاب یلغش حم رد یصخش و یلغش عبانم زا یخرب )2008

رد یلغش قایتشا داجیا بجوم راک طی

ساسا رب .دوش یم رجنم راک طیحم رد تبثم یاهدمایپ هب زین یلغش قایتشا ابقاعتم و دندرگ یم نانکراک رتیل و رکاب شهوژپ 7

2010 ( هب ار یلغش فیلاكت و دنوش یم ناشلغش بوذجم لماک روط هب قاتشم نانکراک )

انکراک .دنناسر یم ماجنا هب یبولطم زرط لمع راكتبا و تیقلاخ هب تسد دوخ لغش رد لااب یلغش قایتشا اب ن

دننز یم وریپ ،تاوگآ ،اونلااس(

8 2005 ، شنک ربارب رد و ) اه

ناشن شنکاو یم

دنهد شیازفا اهنآ یدمآراکدوخ و

1 - Bakker, Demerouti

2 - Seibert, Wang, Courtright

3 - Hakanen, Hakanen, Bakker, Demerouti

4 - Hallberg, Schaufeli

5 - Schoufeli, Bakker, Salanova

6 - Bakker, Schaufeli, Leiter, Taris 7 - Bakker, Leiter

8 - Salanova, Agut, Peiro

(9)

دزاس یم یرای فادها هب ندیسر رد ار نامزاس هجیتن رد و دبای یم اونلااس ،رکاب ،یلفوئاش ،سنرول(

1 2007 ، .)

تبثم راثآ هجیتن رد و عبانم زا تبثم هخرچ هب تسا نكمم بولطم عبنم كی ناونع هب یلغش قایتشا نیاربانب دوش رجنم تملاس رب موریش و لافبوه(

2 2001 ، ای و هلوحم یلغش فیاظو تسرد ماجنا رد نآ دمایپ هک .)

شیپ یاهریغتم ییاسانش اذل .دوش یم نایامن نآ زا رتارف ییاهراتفر دهاوخ رادروخرب یدایز تیمها زا نآ نیب

.دوب اتن ی ج شهوژپ ( ویرم و ناینیدلات هدرک هراشا یلغش قایتشا رد یلغش ریسم یریذپ قابظنا شقن هب )2016

قابطنا .تسا هیرظن زا هک تسا یحلاطصا ،یلغش ریسم یریذپ

هیرظن .تسا هدمآرب یلغش ریسم دشر ی هزاس ی

ساكیواس هب یلغش ریسم ییارگ 2001(

دراد قلعت ) نرق اب بسانتم یدركیور هب هعماج زاین هب خساپ رد هک

،نوهام كم و نوتاپ( تسا هدمآ دوجو هب رضاح ( ساكیواس .)2006

قابطنا )2005 كی ار یلغش ریسم یریذپ

هزاس یناور ی - یم یعامتجا ناشن هک دناد

هدنهد درف عبانم و یگدامآ ی

،فیاظو اب هلباقم یارب و تارییغت

ش کو شیپ یاه ینیب

شقن رد هدش شقن هلمجزا فلتخم یاه

هیرظن قبط رب .تسا یلغش یاه یدنم هزاس ی

قابطنا ،ساكیواس شرگن بسک ینعی یلغش ریسم یریذپ

،اه تیحلاص

،اه یارب دارفا هک ییاهراتفر و

گنهامه دوخ یزاس

یم راک هب دوخ اب بسانتم لغش اب

؛دنرب قابطنا نیاربانب غش ریسم یریذپ

یانعم هب یل

تیعقوم هک تسا یتابلاطم اب یراگزاس یم لیمحت درف هب انشآان و هدیچیپ یاه

و ساكیواس( دنک

،یلیفروپ ( ساكیواس رظن اب قباطم .)2012

هدنیآ هرابرد هغدغد دعب راهچ یاراد ریذپ قابطنا )2005 شا

هب تهج هب طوبرم لئاسم هب یلغش ینارگن( دنمراک كی ناونع هب تبسن یریگ

شوخ ساسحا و هدنیآ رد هنانیب

)نآ دروم (

،ساكیواس رب یصخش لرتنک ،)1991

هدنیآ قیرط زا یمیظنتدوخ شیازفا ،یلغش لرتنک(

میمصت تیلوئسم و یلغش یریگ ار هدنیآ یارب یریذپ

) ( ،یشریه یاهویرانس فاشتکا رد یواكجنک ،)2009

یم سكعنم ار واكجنک شرگن كی یلغش یواكجنک( هدنیآ هک دنک

یم رجنم روراب یلغش شواک هب هب و ددرگ

یم هزاجا درف هب ات دهد

عقاو روط هفرح یاهدنیارف هنایارگ

هدنیآ هب و دیامن شواک ار یلیصحت و یا عقاو ی

ارگ

)دوش كیدزن (

،یلفرپ و نتاپ رد یدمآراک ساسحا هب شیارگ( اهوزرآ ندومن لابند رد یوق دامتعا و )2007

تلاكشم لح یارب ییاناوت یاهرواب و هلئسم لح ییاناوت بسک اب یلغش نانیمطا تسا ینیع یلغش

مک ،یرادزاب هب رجنم یلغش نانیمطا نادقف .دراد راکورس یدمآراکدوخ هدنیآ هب ندش كیدزن رد یلدزب و ییور

1 - Lorens, Bakker, Schaufeli, Salanova

2 - Hobfoll, Shirom

(10)

یم یم )دوش دشاب

( ،یلیفورپ ،ساكیواس .)2012

قابطنا یریذپ لااب حطس یمیطنتدوخ یعون ناوت یم ار یلغش

كمک دارفا هب هک هک تسناد یم

دنک ،یلیفورپ ،ساكیواس( دنهد ماجنا نسحا وحن هب ار دوخ یلغش فیاظو ات

.)2012 ،لتاپ( تسا یرورض و مزلا یدرف ره یارب یلغش یاهتیعقوم لوط رد یمیظنت دوخ ییاناوت نیا و

،رچتات هک اریز .)2012

قابطنا یریذپ م و مهم عبنم كی ناونع هب یلغش ریسم و فادها رد یمظنتدوخ ،رثو

لیهست نانکراک یارب ار اهراتفر یم

دنک ،ساكیواس(

.)2013 قابطنا یریذپ یاهدمایپ رب هولاع یلغش ریسم

( نیتسلب و یفاد .دریذپ یم ریثات یلماوع زا زین دوخ ،دراد هارمه هب نامزاس یارب هک یتبثم شهوژپ رد )2005

و یراک قلاخا نیب هطبار ناونع اب دوخ اب بهذم

قابطنا یریذپ .دنا هدرک هراشا یلغش

مامت رد یراک قلاخا موهفم هزورما نامزاس

اه و داجیا یارب هگن

راد نانکراک ی اب

گنا ی هز و تخس شوک

ییلااب تیمها پ

ی هدرکاد ندش رت هدچیپاب تسا نوزفازور

نامزاس اه هراک نازیم شیازفا و یا

غ ی قلاخار ،ی

غ ی نوناقر و ی غ ی هنلاوئسمر ناریدم هجوت

نامزاس اه یرهاط( تسا هدش فوطعم قلاخا ثحب هب جنز ،هنمد

ری

،هیمساق نایتاجن ،یچ نم و بوخ راک ماجنا هب هک تسا یگنهرف راجنه كی راک قلاخا .)1390

كی رد بسا

تبثم یونعم شزرا هعماج م

ی دهد راک هک تسا رواب نیا رب و ف

ی هسفن یتاذ شزرا كی یاراد ا

تس

،نوتگنیرچ(

س رد تراجت و راک هب فوطعم هک تسا یگدنز قلاخا زا یشخب یراک قلاخا .)1980 ت درخ حوط

ا

تهج رد یعمج هشیدنا هب هورگ ای درف ینامسج و یناور ،ینهذ ناوت ندش دهعتم و تسا نلاک ا

وق ذخ و ا

،یدان ،رورپلگ( تسا هعسوت یارب درف و هورگ ینورد یاهدادعتسا اک قلاخا دروم رد .)1391

یر و هفلؤم اه ی

نآ هقبط دنب ی اه یتوافتم ی حرطم

هدش ( رذآ یزاین ،هداز سابع ،ینامیلس .تسا ا )1392

رد ار یراک قلاخ

و یعمج هیحور و ملاس یناسنا طباور ،تیدج و راكتشپ ،راک هب هقلاع و یگتسبلد دعب راهچ م

تکراش

هقبط دنب ی هدرک دنا بجوم یراک قلاخا . م

ی دوش ظو دوجو مامت اب نامزاس رد درف هک ار دوخ هفی

هب بوخ ماجنا ی

شاب قلاخ و یعامتجا طباور یاراد و تیلوئسم اب ،راکادف ،شلاترپ راک طیحم رد درف و دهد ب و د

هدمایپ ا ییا

از یجار ،مدقم راهب( تسا هارمه یلغش یگدوسرف شهاک و یلغش دركلمع ،ینامزاس دهعت نوچمه ز ،هد

یگن

،یدابآ .)1392

یارب یلغش قایتشا یاهدمایپ و تیمها هب هجوت اب شیپ یسررب ،ینامزاس فادها ققحت و نامزاس

نیب اه شیپ یسررب یارب یلخاد تاقیقحت اجنآ زا .تسا رادروخرب یدایز تیمها زا نامزاس رد ریغتم نیا ی

(11)

نیب اه شقن هب رتمک ،یلغش قایتشا ی قابطنا

یریذپ ناونع هب یراک قلاخا رگید فرط زا و دنا هتخادرپ یلغش

نیب شیپ قابطنا

یریذپ لغش قلاخا نیب هطبار یسررب لابند هب شهوژپ نیا ،تسا هتفرگن رارق یسررب دروم ی

یجنایم شقن اب یلغش قایتشا و یراک قابطنا

یریذپ هاگشناد یكشزپ مولع هاگشناد نانکراک نیب رد یلغش

.دشاب یم لیبدرا

1-3 - ترورض و تیمها

یم هتسیرگن ینامزاس عبانم نیرت مهم ناونع هب یناسنا عبانم هب اهنامزاس رد هزورما ش

و دو م هب نارید

یكی .دنتسه یناسنا عبانم ،نامزاس یتباقر تیزم بسک لماع نیرت مهم هک دنا هتفایرد یبوخ ن زا

م یاهشرگ مه

ک نیب رد نآ دوجو هک تسا نانکراک یلغش قایتشا نازیم ،نانکراک نیب رد نانکرا

یم دناوت س جیاتن یشخبدو

ض یناسنا عبانم نیب رد یلغش قایتشا هلوقم هب هجوت ور نیا زا .دشاب هتشاد نامزاس یارب ترور

ز دیپ یدای ا

یم دنک شقن رتهب هچ ره ماجنا اریز اه

نآ هب هتفای صاصتخا ی اه

طسوت یشقنارف فیاظو یتح و م

عبان ا یناسن

هغدغد زا اه

نامزاس ناریدم یدج ی ه

ا قوش و روش و لیامت نازیم هدنهد ناشن یلغش قایتشا .تس کراک

نان

د یرتلااب یلغش قایتشا هک یدارفا .دشاب یم شقن قیاظو ماجنا و نامزاس رد روضح هب تبسن دنرا

د یارا

م یم نامزاس رد یرتشیب نامز تدم و دنتسه یرتهب دركلمع و یلغش تیاضر ،یشخبرثا ،ییاراک دننا

و شیب

نک یم راک رت ،تربور( دن

لماوع زا نانکراک یلغش قایتشا ساسحا شهاک رگید فرط زا .)2002 رد لخم

ا اذل .دهد یم شیازفا ار نانکراک راک کرت نازیم و تسا یدرف دركلمع و یرو هرهب شیازفا ماجن

پ رد شهوژ

ب هب ات تسا ددص رد شهوژپ نیا .تسا رادروخرب تیمها زا رثوم لماوع ییاسانش و هزوح نیا سرر

ی ر نیب هطبا

یجنایم شقن اب یلغش قایتشا و یراک قلاخا قابطنا

یریذپ ع هاگشناد نانکراک نیب رد یلغش زپ مول

یكش

.دزادرپب لیبدرا

1-4 - شهوژپ فادها

- میقتسم رثا یسررب نانکراک یلغش قایتشا رب یراک قلاخا

- میقتسم رثا یسررب رب یراک قلاخا

قابطنا یریذپ نکراک یلغش ریسم نا

- میقتسم رثا یسررب

قابطنا یریذپ کراک یلغش قایتشا رب یلغش ریسم نان

- قیرط زا نانکراک یلغش قایتشا رب یراک قلاخا میقتسمریغ رثا یسررب قابطنا

یریذپ یلغش

(12)

شهوژپ رد هدش هئارا یموهفم لدم شزارب یسررب

1-5 - شهوژپ تایضرف

میقتسم رثا نانکراک یلغش قایتشا رب یراک قلاخا .دراد

رب یراک قلاخا قابطنا

یریذپ میقتسم رثا نانکراک یلغش ریسم .دراد

قابطنا یریذپ میقتسم رثا نانکراک یلغش قایتشا رب یلغش ریسم .دراد

قیرط زا نانکراک یلغش قایتشا رب یراک قلاخا قابطنا

یریذپ میقتسم ریغ رثا یلغش .دراد

1-6 - شهوژپ تلااوئس

ایآ راک قلاخا ی

تشا رب ی قا لغش ی قتسم رثا نانکراک ی

م دراد

؟

ایآ قلاخا راک ی رب قابطنا یریذپ سم ی ر لغش ی قتسم رثا نانکراک ی

م دراد

؟

ایآ قابطنا یریذپ سم ی ر لغش ی تشا رب ی قا لغش ی قتسم رثا نانکراک ی

م دراد

؟

ایآ قلاخا راک ی تشا رب ی قا لغش ی رط زا نانکراک ی

ق قابطنا یریذپ لغش ی غ رثا ی ر قتسم ی م د درا

؟

1-7 - اهریغتم فیرعت

1-7-1 -

یموهفم فیرعت

یلغش قایتشا فقو ،نتشاد قوش هفلوم هس اب هک تسا راک اب طبترم ینهذ تبثم و رادیاپ ،ذفان تلاح هب یلغش قایتشا

اونلااس ،ركیب ،یلفوش(دوش یم صخشم بذج و 1

2006 ، .)

قابطنا یریذپ یلغش

قابطنا یریذپ یمیطنتدوخ یعون ناوت یم ار یلغش كمک دارفا هب هک هک تسناد لااب حطس

یم دنک ات

،یلیفورپ ،ساكیواس( دنهد ماجنا نسحا وحن هب ار دوخ یلغش فیاظو .)2012

1 - Schoufeli, Bakker, Salanova

(13)

یراک قلاخا لاک ات درخ حوطس رد تراجت و راک هب فوطعم هک تسا یگدنز قلاخا زا یشخب یراک قلاخا تسا ن

و

ا و اوق ذخا تهج رد یعمج هشیدنا هب هورگ ای درف ینامسج و یناور ،ینهذ ناوت ندش دهعتم ادعتس

یاهد

،یدان ،رورپلگ( تسا هعسوت یارب درف و هورگ ینورد .)1391

1-7-2 یتایلمع فیرعت

یلغش قایتشا ش قایتشا همانشسرپ رد اهیندومزآ هک تسا یا هرمن یلغش قایتشا زا روظنم :

س یلغ اوانولا و

( یلفوش )2001

.دنا هدرک بسک

قابطنا یریذپ :یلغش

زا روظنم قابطنا

یریذپ شسرپ رد اهیندومزآ هک تسا یا هرمن یلغش همان

همانشسرپ قابطنا

یریذپ ( ساكیواس یلغش )2001

رک بسک .دنا هد

:یراک قلاخا

،یروگیرگ همانشسرپ رد اهیندومزآ هک تسا یا هرمن یراک قلاخا زا روظنم یس

، یتپ

1990( ) .دنا هدرک بسک

1-8 - تشا ی قا لغش ی

یلغش قایتشا 1

یتخاناش ناور تالاح كای دواش یام داای ینامزاس تبثم راتفر كی ناونع هب نآ را هک

هطقنو ی تلاح هبو تسا یلغش یگدوسرف لباقم تبثمو رادیاپ ،ذفان

ی هراشا راک اب طبترم ینهذ یام

دانک ااب هاک

دوش یم صخشم بذج و دهعت ، تردق ساسحا (

وناولاس و ركیب ، یلفوش ا

2 2006، . ) روش اب نامزاس رد دارفا رگا

لاین رد نامزاس اهنت هن ،دنشاب هتشاد قلعتو یگتسبلد دوخ عوبتم نامزاس و لغش هب تبسن و دننکراک هقلاع و ها هب هدش نییعت فاد ی

داش داهاوخ رادرواخرب طااشن زا زاین هاعماج هاكلب دواب داهاوخ رت قفوم دوخ (

دازریم

،ینارآ .)1392 هكنیا یارب لیلد دنچ دراكلمع نییااپ یلغاش قایتاشا اب نانکراک هب تبسن قاتشم نانکراک ارچ

نآ نیرتمهم هک درداد دوجو دنراد یرتهب ناجیه بلغا قاتشم نانکراک هک تسا نیا اه

،یدااش رایظن یتبثم تا

دننک یم هبرجت ار قایتشاو روش و تذل (

زناپورک و یترومید نا

و 3 2010، )

¹-Job engagement

2-Schaufeli, Bakker, Salanova

3-Demerouti, Cropanzano

(14)

1-8-1 -

رعت ی ف تشا ی قا لغش ی

نونکات سب فراعت ی

را ی تشا دروم رد ی

قا لغش ی ا رد زونه اما تسا هدش حرطم ی

ن مز ی هن رعت ی ف ی دروام هاک

ت و لوبق ییأ د کرلاک و دولكم(تسا هدشن هئارا دشاب ناگمه 1

2009 ، ) . تشا ی قا لغش ی اداراپ زا ،نانکراک ی

م ااه ی

دج ی د هزوح ی ناسنا عبانم ی

لد هب و هدوب ی

ل هار اه ی هرهب عونتم رادراب

ی رااعت نآ زا ی

ف هاناگدنچ ا

ی .تاساراد ار

راعت رثکا ی ف تشا هک دنراد ناعذا ی

قا لغش ی صخش عبانم زا ی

حم و ی ط ی شن أ ام ت ی گ ای در م(

ی اس ی اناشا و ی رد 2

،

)2008 ت ریز لودج رد.

تسا هدش هئارا یلغش قایتشا فیراع یلغش قایتشا فیراعت

زادرپ هیرظن لاس

فیرعت

ناک 1990 3

تشا ی قا درف ی گ راكب و زاربا ار ی

ر ی درف دوخ ی اضعا ی شاقن رد نامزااس ااه

ی

راک ی رعت ی ف و .درک ی لوا ناونع هب ی

ن دراف ی تاشا حلاطاصا زا هاک ی

قا لغاش ی

تاشا رد هک تسا دقتعم ،درک هدافتسا ی

،قا ف ااحل هاب ار دواخ دارافا ی

ز ی اك ی

،

تخانش ی فطاع و ی ا لوط رد ی

اف ی ک هب و زاربا شقن را

گ ی در .

لفاكسا ی 2002 4

تشا ی قا لغش ی

، م هب ی ناز ژرنا ی گتسبلد و ی

اشخب راثا و لغاش هاب ی

هافرح ا ی

د هراشا هتشا اراد و ی بذج دعب هس 5

ن ، ی دنمور ی 6 دوخ فقو و 7

م ی دشاب

وه ی ت 2004 8

تشا ی قا لغش ی م زا نانکراک ن

رظ ، تیوه تاشا راداقم ی

قا هاقلاع و ا ی اک تاسا ه

.دنراد دوخ نامزاس هب نانکراک

ب ،ننااکاه ی

راك

تورمدو ی تشا 2005

ی قا لغش ی موهفم ی دپ اب هک تسا ی

هد ااه ی اتبثم ی لغاش دراكلمع نواچ ی

،

وقت ی ت اهراتفر ی ندم ی نامزاس ی خ و ش ن و د ی لغش ی هطبار ی داصق ااب و تابثم

هطبار لغش کرت ی

فنم ی لااب یی دراد

گ ی زنوب 2006 9

تشا ی قا لغش ی ،دادعتسا اب دارفا ای

ك هاطبار ی اساسحا ی اشوه و ی هاک تاسا

دم ،نامزاس ،لغش اب دنمراک ی

ر ور راب و هتشاد دوجو ناراكمه و ی

شلاات ااه ی

ت راک رد وا فعاضم أث

ی ر تسا راذگ .

تشا ی قا ی ك عقاو تبثم ركفت ی

تسا هب هک

1 -Macleod and Klarke

2 -Macey and Schneider

3-Kohn

4- scofieli

5 -absorption

6- vigor

7- dedication

8 -Hewitt

9- Gibbons

(15)

زادرپ هیرظن لاس

فیرعت

سو ی هل ی راکادف ،تردق ی

باذج و ی ت صوت ی ف م ی دوش

سارت 2006 1

تشا ی قا ا لصاح ار ی

داج ف تصر ارب ی رارقرب رد نانکراک ی

اكمه اب طابترا و نارا

دم ی نار م دوخ ی .دنناد

ر ی نمچ 2006 2

تشا ی قا ار ركفدهعت ناونع هب ی

فطاع و ی رعت نامزاس هب تبسن ی

ف هدرک سا ت

لفوش ی ، راكیب

اونلااس و رت لوادتم 2006

ی ن رعت ی ف تشا موهفم زا ار ی

قا لغش ی تشا اهنآ .دنداد هئارا ی

قا لغاش ی

رد ار ی ك عضو ی ت اضر و تبثم ی

ت نهذ شخب ی

صوت راک اب طابترا رد ی

ف هدرک

ا رد هک دنا ی

ن عضو ی ت صخاش ای ك ن سااسحا ی

دانمور ی ااب رثؤام طاابترا و

لاعف ی ت اه ی ع هب ار شدوخ و دراد شراک ناون

درف ی ارب دنمناوت ی

وگخاساپ ی

ی

اهاضاقت هب ی

لغش ی یم دناد ب اهنآ . ی نا تشا هک دندرک ی

قا چ ای ز ی اب ی ش زا ای ك

عضو ی ت ه ی ناج ی م صاخ و ارذگ ی

و دشاب ی ك اپ تلاح ای ا ی اراس ی ت و هداننک

ه ی ناج ی تخانش ی ور رب هک دراد هراشا ی

ی ك هاعقاو ،عواضوم ای

ا صااخ رااتفر

م زکرمتم ی

دوش .

رک ی تاااااس ی ن ،

و ازراااااااااگ رتگلااس 3 تشا 2011

ی قا لغش ی ا ار ی ن رعت هنوگ ی ف تسا هدرک :

تلاح ی تباسن هک نهذ زا ا

اب ماودا

امرس رگناشن و تسا ی

ه راذگ ی ژرنا نامزمه ی

ااه ی ور هاب دارافا ی

و برااجت ای

ا

اهدركلمع ی

راک ی .تسا

ای ولگوئاااااسن

راو 4 یرد 2012

ك ی سررب زا ی اه دندیسر هجیتن نیا هب دوخ ی دشر هب ور عامجا هک

ی و دوج

نبم دراد ی تشا هكنآ رب ی

قا یم دناوت انعم هب ی لااب حطس یی

ژرنا زا ی و ه نچم ی ن

لااب حطس یی

گرد زا ی ر ی دشاب .

1-8-2 -

یژتارتسا شیازفا یاه

تشا ی قا لغش ی

تیفیک طباور نیب ناریدم و نانکراک هب

ناونع كی دنویپ یارب یتایح شیازفا

قایتشا یلغش نانکراک هب

باسح یم . دیآ هولاع

،ناربهر رب ناریدم

میقتسم زین

شقن یساسا رد شیازفا حطس یلغاش قایتشا ناانکراک

یزاب یم

،زنوبیگ(دننک لماع زنوبیگ .)2006

یتایح رگید رد قایتاشا شیازافا یلغاش

ناانکراک یزااسرتسب ار

بسانم یارب یرارقرب طابترا زا فافش فرط

ناربهر هب هلیسو ی رشن تاعلاطا حیحص

زا مشچ

،زادانا و فاداها

یم تاراظتنا دناد

ینامز هک ناربهر تصرف یاه موادم یارب و وگتفگ هثحابم

ار رد نامزاس شرتسگ

،دنهد نایا

رما رجنم هب داجیا دوبهب ،دامتعا کرد

نانکراک زا

تیلک نامزاس و تخاس یاضف یتیامح زا یمیتراک یم

دوش .

1 -Truss et al

2- Richman

3 -Chiristian, Garza, Salaughter

4 -Inceoglu, War

(16)

تاطابترا فافش

رد

،نامزاس نایرج

دازآ تفایرد و دروخزاب هئارا

ی شرازگ ار رد نایم نانکراک و

ناریدم قیوشت

یم .دنک تاقیقحت ناشن

یم دامتعا دهد ناریدم

و زین دامتعا دارفا هب لیم ینورد ناش هب لغش یم دناوت یرازبا

یارب شیازفا قایتشا یلغش نانکراک رد

ناشراک یلکاب و یاتقوچ(دشاب 1

2011، .)

یژتارتسا راذگرثا

رگید رد شیازفا قایتشا یلغش

،نانکراک حطسم

یزاس یراتخاس مزاس

نا تساه .

یاهراتخاس ینامزاس

،هاتوک للاقتسا و یلخاد

ییوگخساپ نانکراک

ار زا قیرط لماعت رتشیب م نای یاضعا

شیازفا نامزاس یم

،ینارآدازریم(دهد .)1392

تیلاعف صاخشا زا

قیرط هعسوت نداد یاهراكهار یراک

و قفوم نینچمه شیازفا

حطس هزیگنا یاه

ینورد و ینوریب دارفا یم ثعاب دناوت شیازفا

قایتشا نآ اه . دوش رد تروصنیا تیلاعف

صاخشا دیاب ار

هب ناونع

كی عبنم یارب تادهعت یلغش

تسناد عبانم .

لثم یصخش رواب

هب یاهدوس یصخش

ثعاب شیازفا حطس

قایتشا یلغش یم درف دوش هب. لابند فیرعت و زرط راک هئارا هدش زا تیلاعف

،صاخشا رما نیا

یم دناوت هب ناونع

عبانم یصخش یارب شهاک یاهاضاقت ندیسر ،یلغش

هب فادها

،یلغش و ای دشر فادها یدرف رظنرد هتفرگ

دوش هک مامت نیا دراوم ثعاب شیازفا قایتشا یلغش نادنمراک یم

زركید(دوش 2

2009، .)

یكی رگید زا یژتارتسا ییاه

هک یم دناوت بجوم شیازفا قایتشا

،دوش یلغش رظنرد

نتفرگ نامز یاه

یفاک و یبسانم تهج

تغارف دارفا ناشلغشزا یم

.دشاب تادهعت یلغش تحت ریثأت یبراجت تسا هک لوط رد

تغارف زا راک لصاح یم دوش هیزجت . و لیلحت اه ناشن یم هک دهد نیا

یئادج یركف و یناور رد لوط

تحارتسا هاتوک

تدم هب لباق روط یهجوت

یم دناوت تارییغت ار

رد قایتشا یلغش شیپ ینیب یزاسادج ،دنک

یركف و یكیزیف زا یاهاضاقت طبترم

اب راک هب دارفا یم هزاجا دهد

هک عبانم و یاهورین لیلقت

هتفای ار میمرت

دننک هک نیا دوخ میمرت ار

رد شیازفا تلااح تبثم رد راک رهاظ یم .دنک دعب زا تحارتسا كی هاتوک

،تدم كی

صخش لاماک قاتشم هب راک زا دوخ یلغش قایتشا یرتشیب

ار ناشن یم دهد تبسن هب یدرف هک قایتشا یرتمک

1- Chughtai and Buckley

2 -Dikkers

(17)

راکرد .دراد ینعی درف لاماک قاتشم هب راک یلیخ رتهب مامت یورین هدمآ تسدب فرص ار شا

راک -یم

لنهوک(دنک 1

2009 ، )

( زنوبیگ

،ینارآدازریم زا لقن هب ، حم ،)1392

ر ک تشا یاه ی قا لغش ی هدرمشرب ریز تروص هب ار ا

:تس

- هر هک ینازیم :دامتعا فرح ،هدرک تبظاوم نانکراک زا نامزاس نارب

یم ار ناشتارظن و اه اب و دنونش

نآ ه

یم خساپ .دنهد

- راک للاقتسا و تکراشم نازیم :لغش تیهام .نانک

- نیب هطبار ع

ر تکراش داصاقم نانکراک هک یرادقم :ینامزاس دركلمع و یدرف دركلم ام کرد ا

ی و داننک

یم هویش رد وحن نیرتهب هب هنوگچ هک دنناد .دننک تکراشم نآ هب یبایتسد یاه

- تصرف تصرف نازیم :یلغش دشر یاه دانراد یلغاش عایفرت و داشر یارب نانکراک هک ییاه

و ریاسم اای

یلغش .دشاب هدش فیرعت ینشور هب ناش

- ک هک یرادقم :تکرش هب تاهابم و رخف و راک زا نانکرا

تزاع سااسحا نآ زا و هدواب یضار دوخ نامزاس

یم سفن .دننک

- شیارگ :میت یاضعا و ناراكمه اه

هرابرد ناراكمه یاهرظن و .تکرش و لغش ی

- قم :نانکراک شرورپ یم تروص نانکراک تراهم شرورپ یارب هک یشلات راد

.دریگ

- هطبار ی زرا هطبار نیا یارب نانکراک هک یرادقم :میقتسم ریدم اب (دنتسه لئاق ش

،زنوبیگ .)2006

زا همه ناریدم ی

دواخ ناانکراک هاب ،داننک رااتفر یتسرد و تقادص اب هک دور یم راظتنا نامزاس حوطس

میماصت رد ار ناانآ و داننک واگتفگ ناانکراک اب رثؤم روط هب .دنراذگب مارتحا قایرط زا .دانیامن رایگرد یرایگ

بولطم طباور هرفن ود و هرهچ هب هرهچ یاهوگتفگ نانکراک ساسحا و دنهد شورپ ار

ار لغاش هاب تبسن نااش

زویه ( دنیامن تاهابم و رخف زا راشرس 2

2009 ، .)

زنوبیگ 2006 (

کراحم هاک تاسا هتشاد نایب و هدومن لماوع نیا زا یضعب تیمها رب یفعاضم دیکأت ) -

هطبار نوچ یناجیه یاه ی

کراحم زا رتاشیب رابارب راهچ ،راک رد تاهابم و رخافت و دوخ میقتسم ریدم اب درف -

اه ی شلات رب ایازم تخادرپ لثم ییلاقع اه

ی .دنرثؤم نانکراک یراک

1- Kuhnel

2- Hayase

(18)

زا (سنو رظن یاراب .تاسا طبترام اامرفراک تاماداقا ااب یریذپان ییادج روط هب نانکراک قایتشا ،)2006

ک تامادقا هک عوضوم نیا ندرک نشور یم ریثأت یلغش قایتشا و دركلمع رب امرفرا

دراكلمع لدام كای وا دراذگ

هجیتن دنمراک یلغش قایتشا ،لدم نیا قبط رب .داد هئارا یلغش و ی

ی گژ ی اه ی صخش ی ت رااهم ،شاناد لثم ،ااه

ییاناوت و یعاامتجا و یكیزیف طیحم میظنت ،یربهر لماش ینامزاس یاوتحم ؛تیصخش و شرگن ،وخ و قلخ ،اه

هویش ات یلغاش دراكلمع یازاجا یاواتحم و دنیآرف ،درف رب امیقتسم هک تسا یناسنا عبانم یاه أ

یام ریث دراذاگ

سوکرام(

1 2010 ، .)

رثکا کرحم اه یی یم یلغش قایتشا هب رجنم هک زا هاک ینامزااس ره نیاربانب ؛دنراد یلامریغ تیهام دنوش

اب قایتشا بولطم حطس هب دناوت یم تسا رادروخرب دهعتم یربهر هنیزه فرص

هاجوت .دانک ادیپ تسد مک یاه

و ی هژ ا ی اب ی د ا هب ی ن نامزاس هک دوش رما شاداپ اه

غ ار اه ی لامر ی نک باختنا

،دن رواط هب اصوصخم ی

سااسحا هاک

نادردق ی دقت سح و دارفا ی

ر نآ زا وقت ار اه ی ت نچمه و دننک ی

ن نآ غرت ار اه ی ب امن ی دن ب ات ی رتش لغاش هب ار دوخ

امن دهعتم ی

دن وكلوه(

نناکاه ،تراتسا ، و

زنیوسا 2 2012 ، .) هبنج دیاب ناریدم هک تسین ینعم نیا هب نیا یاه

مع عقاو رد .دنریگب هدیدان ار نانکراک یلام دركل

.دشاب طابترا رد شاداپ اب دیاب

روطنامه کرحم یارب یعطق تسرهف چیه دش هراشا هک

اه ی لدام زا كای راه .درادان دوجو قایتشا ااه

و

وم نانکراک قایتشا كیرحت رد ار كی ره تیمها و فلتخم لماوع زا یعیسو فیط یتاقیقحت تاعلاطم ثاحب در

یم هچنآ .تسا هداد رارق وافن ترداق لوا ی هاجرد رد نامزاس هک تسا نیا تفرگ هجیتن ناوت

ذ ور راب فایط ی

تاجرد زین نانکراک و دراد ار )دادرارق زا جراخ و یدادرارق( لماوع زا یعیسو مها زا یفلتخم

ره یارب تی زا كای

.دنلئاق لماوع نیا

1-8-3 -

تشا ی قا لغش ی هافم و ی م طبترم

ثحب ی هدع هک ا ی تشا دروم رد ی

قا لغش ی هدرک حرطم ا دنا

ی ن راعت هک تسا ی

ف ی ارب هک ی ا ای ن هائارا مواهفم

باش تاسا هدش ی

ه رااعت هاب ی ف د ی راگ اهراتخااس ی

داهعت لاثم هداش هتخاناش ینامزااس

3 دنورهاش رااتفر و ی

1- Markos

2- Hulkko, Sart, Hakonen, & Sweins

3- Organizational Commitment

(19)

نامزاس ی 1 OCB) ( )

ا دوجو اب اما .تسا ی

ن ک ه تشا ی قا لغش ی د اب ی رگ شرگن اه ی ااضر لاثم لغش هب طوبرم ی

ت

لغش ی

، گتسبلد ی لغش ی

، گنا و ی شز نورد ی ع رد ،تسا طبترم ی

ن ن آ اب لاح اهورگ .دراد توافت اه

ی نااققحم زا

تشا هک دندقتعم ی

قا ملع تروص هب هک تسا موهفم ود زا هتفرگ تأشن ی

هتخانش شهوژاپ عواضوم و هدش ااه

ی

برجت ی ز ی دا ی سا هدوب ت

،سوکرام(

.)2010

سکاس رظن قبط 2006 (

نامزاس دهعت ،) ی

تشا اب ی قا شراگن هاب هرااشا نآ رد هاک اراچ ؛تاسا توافتم و

گتسبلد ی رف د لاح رد ،تسا نامزاس هب تبسن ی

تشا هک ی قا افرص ی ك ن شرگن ی تس تشا . ی قا هجرد ا ی ا هاک تاس

م هجوت شراک هب درف هک ی

م دوخ شقن دركلمع بوذجم و دنک ی

لااح رد هولااع هاب .دوش ی

هاک راتفر رهاش دنو ی

نامزاس ی اهراتفر لماش ی

غ و هنابلطواد ی

مسرر ی م هک تسا ی

ت دانک كامک نامزااس و نارااكمه هب دناو

، ت زاکرم

تشا ی قا ور ی ا ی اف ی مسر شقن ی

شقن ارف افرص هن ،تسا اهراتفر و اه

ی .هنابلطواد

شهوژپ اه ی خا ی ر نچمه ی ن دنورهش و نانکراک دهعت هک داد ناشن ی

نامزااس ی شاخب ااه ی اپ و ماهم ی

ش

بی ن ی هدننک اه ی تشا ی قا ا هب .تسا نانکراک ی

ن گتسبلد ناونع هب دهعت هک تروص ی

امزاس هب تبثم امت و ن

ی ل ب ه

ژرنا فرص ی

ارب ی قفوم ی ت واضع زا رااختفا و رورغ ساسحا ،نامزاس ی

ت ااسانش و نامزااس رد یی

ااب دواخ آ

و ن

ورهش دن ی نامزاس ی ی ك اواتحم رد هدش هدهاشم راتفر ی

رط زا ار دواخ هاک تاسا رااک ای

ق وآون تارااكتبا ،هانار

وجتسج ی تصرف اه یی ارب ی پ ی تفرش مادختاسا دادراراق زا نتفر رتارف و

، ام نااشن ی

ا ااب .داهد ای

ن

،لااح ا ای ن

مه هارمه هب اهراتخاس ،

تشا رتگرزب راتخاس ی

قا لغش ی كشت ار ی ل م ی هد ن د ه و ی مادكچ اهنت هب یی ن م ی اب دانناوت ه

اج ناونع ی

زگ ین ی ارب ی تشا ی قا م( دننک لمع ی

س ی انشا و ی 2008،رد .)

زا هااافم هاالمج ی

م د ی رااگ ی تااشا اااب هااک ی

قا لغااش ی ناااشوپمه ی

موااهفم ی دراد

، اااضر ی ت لغااش ی .تااسا

ر(

ی 2006،نمچ تشا هک تسا دقتعم ،) ی

قا اضر اب ی ت لغش ی ن ی ز ا اب .تسا طبترم ای

ن ااضر هاک تواافت ی

ت لغاش ی

زرا لماش ی

با ی اتن ی ج عقاو ی ی ك اتن دروم رد لغش ی

ج لاح رد ،تسا بولطم ی

تشا هک ی قا زرا لماش ای

با ی جت بر ای تا

راک ی اهراتفر و درف ی

راک ی اضر .تسوا ی

ت غش یل ا اب و تسا لغش دروم رد تبثم رظن ی

هد ازافا ی ی ش ااب شلاات

تشا صاخ هک قوش و روش ی

قا لغش ی عقوم هاب تباسن قاتشم نانکراک .درادن تقباطم ،تسا ای

ت سااسحا نااش

1- Organizational Citize

(20)

اضر ی ت م ی اضر زا رتارف اما ،دننک ی

ِت نآ ،فرِص گنا اه

ی هز ارب هک دنراد ی

ماجنا ی ك ظو ی هف ژرنا ی ازافا ار دواخ ی

ش

ا( دنهد ی ولگوئسن راو و

1 2012 ، .)

ناققحم د

ی رگ اضر ی ت شخب ناونع هب ار ی

تشا زا ی قا لغش ی ااضر ااما ،دانتفرگ راظنرد ی

ت ام طاقف ی وت دانا

هدننک سكعنم حطس طباور ی

ی لاعفنا و لعف و ی

تاشا .داشاب ی

قا امت ای ل امراس هاب ی

ه راذاگ ی عاسوت و دواخ ه

ی

شلات اه ی تخا ی را ی ارب ی قفوم هب كمک ی

ت سب هک تسامرفراک ی

را ااضر زا راتارف ی

ت ترت ااب هدااس ی

تااب اس هدا ی

مادختسا یا

رادافو ی ساسا ی امرفراک هب م( تس

ی س ی انشا و ی 2008،رد .)

قبط رظن ردنكسو یسم 2

2008( ) تاشا ی قا عاامتجا موالع رد ی

هاطبار ی اسب ی را دزن ی اك ی اهراتخااس ااب ی

گتسبلد ی لغش ی رعت قبط .دراد راک رد ندش هقرغ و ی

ف وگنوناک 1982 (

گتسبلد ،) ی

لغش ی ی ك تخاناش تلاح ی

یا داقتعا ی اسانش یی ناور ی رعت قبط .تسا ی

ف ی د ی

،رگ گتسبلد ی لغش ی مها هب ی ت ن ی اهزا ناتپ و اس ی ل ای ك لغاش

ارب ی اضرا ی ا ی ن ن ی اهزا گتسب ی ،مدقم نارگرز(دراد اربانب .)1390

ی ن گتسبلد ی تن ی هج ی ای ك تخاناش توااضق ی

اناوت دروم رد یی

اه ی ی ك ارب لغش ی اضرا ی ن ی تساهزا ا رد لغاشم . ی

ن د ی هاگد وصت اب ی ر .تسا طبترم دوخ زا درف

تشا ی قا گتسبلد اب ی

لغش ی ا زا تسا توافتم ی

ن ح ی ث تشا هک ی قا ب ی رتش ا اب ی هكن ا رد ار دواخ دراف هانوگچ ی

ااف ی

م راک هب شقن ی

گ ی در ا رب هولاع .تسا طبترم ی

ن تشا ی قا هدافتسا مزلتسم ی

راب هولااع اهراتفر و فطاوع زا لاعف

تخانش اه تس .

1-8-4 -

داعبا تشا ی قا لغش ی

تشا ی قا لغش ی هعومجم كی نانکراک ینهذ ی

ی هلیاسو هاب هاک ؛تسا روحم راک هب یشزیگنا ،هنانیبشوخ

لفوش(دوش یم فیصوت راک رد ندش قرغ و راک رد راكتشپ ،راک رد قوش و روش ی

، اونلااس وركیب اوونلاااس ؛2006

و وریپ و توگآ 3

2005 ، اه و ی س 4 2009، .)

- هلیسو هب قوش و روش یراک ناكم كی رد :راک رد قوش و روش ،یژرانا زا یحوطس ی

و یریذاپ فااطعنا

ددرگ یم فیصوت یناور طاشن (

،مروتسا تاباقر رد تیقفوم هب یبایتسد یارب و )2010

هزراابم و ااه

،ااه راصنع

1 -Inceoglu & war

2- Macey , Schneider

3- Salanova, Agut, Peiro

4 -Hayase

(21)

یم رامش هب یتایح ،سیاه( دیآ

رد ار ناانکراک قواش و روش نازیم دناوت یم ،نانکراک یلااب تکراشم .) 2009

شیازفا راک ماجنا دهد

ناهاک(

1 2010 ، .)

- ک رد راكتشپ ف و رتشیب شلات ماجنا هب لیام ایوپ و وپاكت رپ نانکراک :را

اظو ماجنا رد هداعلا قو نااش فیا

یم فیصوت راک كی ماجنا رد ترارح و تیّدج هلیسو هب راكتشپ .دنتسه كتشپ یاراد نانکراک .دوش

گنه رد ،را ما

هویش هب راک ماجنا رب زین تلاكشم اب هجاوم ی

یم یراشفاپ تسرد ننک

د ،سیاه(

.)2009

- هاطوغ و هدواب موادام هجوت لماش هک تسا یکاردا یریگرد یعون راک رد ندش قرغ :راک رد ندش قرغ

یم بجوم ار لغش رد یرو هدنهد ناشن راک رد ندش قرغ .ددرگ

ی رااک رد دانمراک كای هانوگچ هک تسا نیا

یم ورف دوخ یم ریگرد دوخ لغش رد لماک لوط هب و دور

دوخ راک رد هک یدارفا .دوش هدش قرغ

راب ادیداش ،دنا

،سیااه( دانهد یام تاسد زا طیاحم هب تبسن ار دوخ یرایشوه و هدش زکرمتم ناش فیاظو ماجنا ؛)2009

نآ یارب نامز ،راک ماجنا ماگنه رد نیاربانب یم یرپس تعرس هب اه

مااجنا هاک یراک زا دارفا نیا ندش ادج .دوش

یم ودلب( تسا تخس رایسب نانآ یارب ،دنهد 2

2008 ، دوو کلا و 3

2007 ، لامع دواخ فیااظو زا رتارف نانآ .)

یم تسد زین راظتنا زا رتارف جیاتن هب و هدرک ،سیاه( دنبای

.)2009

بیکرت هفلؤم مامت اه

ی یام ثعاب قوف و فیااظو مااجنا هاب رااکدوخ و یدارا ترواص هاب دارافا اات ددراگ

لوئسم ی ت اه ی ام(دانهد ماجنا نسحا وحن هب ار دوخ یاهراک ،تسرپرس روضح هب زاین نودب و هتخادرپ دوخ ی

و

،ناراكمه ركسع زا لقن ؛2004

ی 1390، م .) ی س ی انشا و ی رد 2008( هدراک ناایب ،) دااعبا ناایم لاماعت هاک دانا

تشا ی قا لغش ی زاغآ راک رد قوش و روش دعب زا نانکراک یم

کراک هاگدید هب هراشا هک ددرگ طیاحم هاب تباسن نان

نآ یراک زتنلاگ( دراد اه

4 2010 ، .)

1-8-5 -

رظن ی ه اه ی تشا ی قا لغش ی

1-8-5-1 -

لدم تورمد و رکاب ی

قبط تشا لدم ی قا لغش ی تورمد و رکاب ی

2008 ( خرب ،) ی لغش عبانم زا ی

، صخش و ی حم رد ی ط باجوم راک

ای داج تشا ی قا لغش ی م نانکراک رد ی

دندرگ تشا ابقاعتم و ی

قا لغش ی ن ی ز پ هب ی اهدما ی حم رد تبثم ی

ط راجنم راک

1- Kahan

2- Bledow

3 -Lockwood

4- Glantz

(22)

م ی دوش امح . ی ت ظو عونت ،دركلمع دروخزاب ،تسرپرس و ناراكمه ی

،هاف و للاقتاسا و تاصرف

ااه ی ای گدا ی ر ی زا

ا هلمج ی ن تشا هک دنتسه عبانم ی

قا لغش ی ازفا ار نانکراک ی

ش م ی دنهد صخش عبانم . ی

، هبنج اه یی دراف دواخ زا

راداور اب امومع هک دنتسه ی

ب و دنتسه هارمه ی

رگنا اناوت زا دارفا ساسحا یی

راذگرثا و لرتنک ی

قفوم ی ت مآ ی ز راب

حم ی ط م ناش ی دنشاب افکدوخ . یی

، وخ بش ی ن ی رتمهم زا سفن تزع و ی

ن صخش عبانم ی

تاشا رب هک ی

قا لغاش ی راثا

اربانب .دنراد تبثم ی

ن لغش عبانم ی

صخش و ی م ی دنناوت راذگرثا اب ی

تاشا رب ی قا لغاش ی پ راب ی اهداما ی امهم ی رد

حم ی ط مشاه(دنراذگب رثا راک ی

1391، . )

1-8-5-2 -

روئت ی لافبوه عبانم ظفح

رد ط ی لاس ی نا خا ی

،ر قحت و هعلاطم ی

ق مز رد ی هن ی سانشناور ی تبثم ی ك ور ی درك دب ی ع ارب ار ی اسب ی را ی زا

عامتجا ناسانشناور ی

دپ ی د ا .تسا هدروآ ی

ن ور ی دراك املع هاعلاطم راب ی

برجت ای تا دااش ،تابثم ی

زهب و ی تاس ی

تخانشناور ی

ناسنا عبانم و ی

اج هب تبثم ی

ت أ ک ی د هناشن رب اه ی هاافم و هودانا ی

م نم اف ی دراد زاکرمت لاس(

ی

،نمگ

لد هب .)2003 ی ل هتسجرب تارثا ی

برجت ی تا ازفا رب تبثم ی

ش راهب ه رو ی حور و ای ه ی ن ای ور ی رااک ، دپ ای هد و ااه

هافم ی م مز رد تبثم ی

هن ی راک ی

، اش ی هتس حلام لباق هجوت هاظ

ا ی روائت .دنتاسه ی

عباانم ظافح 1

لاافبوه(

2 ،

بسانم بوچراهچ ،)1989 ی

ارب ی د ی هاگد دپ ی هد اه ی م مهارف تبثم ی

لصا ضرف .دنک ی

روائت رد ی عباانم ظافح

ای ن لاامتحا هک تسا برجت رب

ی تا ا ،دوش هدوزفا تبثم عبانم و ی

داج ی ك هخرچ ی تاراثا باجوم عباانم زا تبثم

م تبثم تملاس ءاقترا ی

بانب .دوش را ی ن دارفا ی اراد هک ی مهم عبانم ی

د عباانم دنرداق بلغا ،دنتسه ی

راگ ی هاب ار

ا سكع .دنروآ تسد ی

ن ن عوضوم ی ز ا هب تسا قداص ی

ن نعم ی تاسد زا هاب راجنم ماهم عبانم نداد تسد زا هک

د عبانم نداد ی

رگ م ی اربانب .دوش ی

ن تشا ی قا لغش ی - ناونع هب ی

ك تبثم عبنم -

هاخرچ هاب رجنم تسا نكمم ی

تبثم ی تن رد و عبانم زا ی

هج دوش تملاس رب تبثم تارثا وه(

ب ش و لاف ی مور 3 2001 ، .)

1-8-5-3 -

رظن ی ه لفوش ی

رب ناسک فلاخ ی

گدوسرف زا هک ی

لغش ی م جنر ی اراد نانکراک دنرب ی

تشا ی قا لغش ی دانمتردق ساسحا ی

و

م طابترا ؤ نچمه .دنراد ناشراک اب رث ی

ن نآ ارب ار ناشدوخ اه ی

لوئسم ندروآرب ی

ت اه ی ام دانمناوت ناش لغش -ی

1- conservation of resources theory

2- hobfoll

3 -hobfoll, shirom

(23)

بی دنن تشا . ی قا عضو ی ت اضر و تبثم ی

ت نهذ ی صوت راک اب طابترا رد ی

ف ب هک تسا هدش ه

ژرنا هفلؤم هس ی

-هفرح

ا ی

، راکادف ی هفرح ا ی ش و ی گتف ی هفرح ا ی م صخشم ی

دوش لفوش(

ی ر سلازنوگ ،اونلااس و

،رکاب و ام هاب .)2005

د ترابع ی رگ تشا رد ی قا اضر ساسحا ی

ت دنم ی گدوسرف رد نآ فلاخ رب .دراد دوجو ی

لغش ی درف ی ك اب و ءلاخ ی

نعم ی گدنز رد ار ندوب ی

م ساسحا ی

.دنک

تشا ی قا لغش ی چ ی ز ی ب ی ش زا ی ك عضو ی ت ه ی ناج ی م صاخ و ارذگ ی

هب و دشاب ی

ك اپ تالاح ای

ا ی اراس ی ت

ه و هدننک ی

ناج –ی یتخانش ور هب هک دراد هراشا

ی ی ك ن زکرمتم صاخ راتفر ،صخش ،هعقاو ،عوضوم ام

ی .دواش

فرط زا ی د ی تشا رگ ی قا هب هک ی ك عضو ی ت نهذ ی لعف ی ابن دراد هراشا رضاح لاح رد دنمراک ای

د ااب ای ك و ی اگژ ی

صخش ی ت ی هک ی ك اپ تلصخ ی

راد م ی دوش هابتشا دشاب لفوش و رکاب(

ی 2000، .)

ژرنا ی هفرح ا ی اب ی ك رتلااب حطس ی

ژرنا ی ذپ فاطعنا و ی

ر ی نهذ ی امت ،راک ماگنه رد ی

ل هقلاع(

شلاات هاب )

راک تلاكشم ربارب رد تمواقم و راک رد ی

م صخشم ی

راکادف .دوش ی

هفرح ا ی گرد هب ای ر رد لاماک نداش و رااک

هبرجت ی ی ك ش .دراد هراشا راک رد شلاچ و راختفا ،تبغر ،ندوب مهم ساسحا ی

گتف ی هفرح ا ی مت هب و لاماک زکر

اشوخ ساسحا ی

دن م صخشم راک رد ندش قرغ ی

روط هب دوش ی

اراب ندراک رااک مااگنه رد نامز هک ی

هاب دراف

م تعرس ی ارب و درذگ ی

و ی ژرنا .دوش ادج راک زا هک تسا لكشم ی

راکادف و ی هفرح ا ی ترت هاب ای ب اطق ب ااه ی

گتسخ لباقم ی

نامگدب و ی هناشن ود ناونع هب ی

لصا ی گدوسرف ی لغاش ی ام ی پ .داشاب ی راتاسو ی اسو هاب هاک ی

هل

راکادف ی هفرح ا ی نامگدب و ی بطق ناونع هب اه

ی فنم و تبثم ی

كشت ی ل م ی وه ،دوش ی ت مان ی هد م ی وش د لفواش(

ی

،رکاب و بانب .)2001

را ی ن تشا ی قا لغش ی لااب حطس اب ی

ژرنا ی وه و ی ت وق ی ام صخشم راک رد ی

و دواش فراط زا

د ی رگ گدوسرف ی لغش ی اپ حطس اب یی

ن ژرنا ی وه و ی ت عض ی ف ام صخاشم رااک رد ی

لكاش .دواش ریز

اب هاطبار ی ن

هفلوم اه ی تشا ی قا گدوسرف و ی

م ناشن ار ی

دهد .

یژرنا یا هفرح

یراکادف یا هفرح یگتسخ

ینیبدب

تیوه یژرنا

(24)

1لكش ب هطبار : ی ن گدوسرف ی تشا و ی قا لغش ی ل(

ی

،تروفشا و مشوه لماع زا لقن هب ؛1996

1391،دن .)

هب ا ی ن اب هتكن ی د گدوسرف موس هبنج هک دوش هجوت ی

لغش ی ی نع ی افک ن�