مفهوم زیبایی و مبانی زیبایی‌شناسی در قرآن

‌نآرق‌رد‌یسانش‌ییابیز‌ینابم‌و‌ییابیز‌موهفم

*یهق‌یراخلُب‌نسح .ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ،یمسجت یاهرنه هدکشناد داتسا )۹5/۱۱/۲۴ :ییاهن شریذپ خیرات ،۹5/۱0/۱۹ :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ )یملاسا تمکح و تایاور ،نآرق زا معا( یملاسا نوتم رد یسانش ییابیز باب رد لصفم قیقحت کی زا یشخب هک هلاقم نیا رد هدــش هتخادرپ میرک نآرق رد نآ یناعم و )نــس ُح( ابیز موهفم یــسررب هب ،تــسا ینانوی هفــسلف رد Kalon حلاطصا نییبت زین و راوشد ابیز« هلمج اب هلاسر نیا لاوصا و دنایامن یم راوــشد رایــسب ،نوطلافا ً گرزب ِسایپیه هلاــسر رد هک ییابیز موهفم .تــسا ن ّیب رهاظ هب ِحلاطصا نیا زین یملاــسا هــشیدنا رد .دراد رگدیه ات ثروغاثیف زا یدنلب رایــسب تــشذگرس ،دوــش یم زاغآ »تــسا رارق یــسررب و ثحب دروم یملاــسا هــشیدنا و تمکح زین و تاــیاور و نآرــق هزوــح ود رد ،یــهجودنچ و عــلضتم هــتبلا و نــشور وّ أــشنم و ردصم هک( ینامــسآ باتک نیا رد یــسانش ییابیز و ییابیز موهفم نییبت هب ،نآرق تیروحم اب ،هلاقم نیا .تــسا هتفرگ ار ییابیز نآرق :دهد خــساپ یداینب لاؤــس ود هب تــسا هدومن یعــس و هتخادرپ )تــسا یملاــسا ندمت رد یناعم عضو و لعج هلاقم قیقحت شور ؟نایعا رد ی ّمک یرــصانع عامتجا ای دناد یم ک اردا رد یتیفیک ار نآ ؟سوــسحم ای دناد یم لوــقعم یرــما نآرق زا یتایآ هیاپ رب قیقحت نتم رد هک یتلااؤس ؛تسا قوف تلااؤس هب خساپ ،نآ هغدغد نیرت مهم و هدوب یریسفت -یلیلحت .دنا هتفای نیب و نشور ییاه خساپ

یدیلک‌یاه‌هژاو .بسانت ،نزاوت ،یسانش ییابیز ،ییابیز ،نآرق

.E-mail: hasan.bolkhari@ut.ac.ir ،0۲۱-۶۶۴۶۱50۴ :ربامن ،0۹۱۲۱۴8۴855 :نفلت*

۶

۱۳۹۶ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۲هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

همدقم

ار رنه تاذ نــییبت و قیقحت هــک یــیارگ تاذ یاــه هیرظن ناــیم رد یــسانش ییابیز هبرجت ناوــنع اــب زین یا هــیرظن ،دــنا هداد رارــق فدــه حرــش ،رــنه هفــسلف رــب یدــمآرد باــتک رد لوراک لــئون .دراد دوــجو و کرد یاــنبم هــک یا هــیرظن ؛دــهد یم هــئارا هــیرظن نــیا زا یــعماج زین و راثآ نیا هناــسانش ییابیز تایفیک هب هجوت ،ار یرنه راثآ فــیرعت رگ اــشامت ای رظان ناج رد هک دهد یم رارق یا هناــسانش ییابیز هبرجت .دهد یم خر رثا هــک هدــش ذــخا aesthesis یــنانوی هژاو زا ^۱یــسانش ییابیز حلاــطصا هک یحلاطصا ؛تــسا سوــسحم تخانــش ای یــسح ک اردا یانعم هب فیلأت اب ،مهدجه نرق طساوا رد یناملآ فوسلیف نتراگموب ردناسکلا هدرتــسگ یموهفم و حلاطصا ناوــنع هــب Esthetic ناوــنع اــب دــلجم ود زاغآ ،رثا نــیا شراگن اما .تخاــس دراو یــسانش ییابیز و رنه هزوــح هــب و تــسیب هب کیدزن تلامأت نیا .دوبن ییابیز باب رد یفــسلف تلامأت هتفرگ رارق قیمع هجوت دروم نوطلافا راثآ رد نتراگموب زا شیپ نرق ود .تسا هتفرگ رارق ثحب دروم لیصفت هب قیقحت نیا نتم رد هک دوب هفــسلاف هغدغد ،ییابیز باــب رد ثــحب ،زورــما هــب اــت نوــطلافا زا

شیوخ لــباقتم بــطق ود ناــیم رد زــین هراوــمه و تــسا هدوــب برــغ رد تسا یرصانع عمج ای ک اردا رد تسا یتیفیک ییابیز :نادرگرــس دروم انعم نیا ،هدوب نکمم هک اجنآ اــت ،قیقحت نیا نتم رد ؟ناــیعا .تسا هتفرگ رارق ثحب و رــنه یــصصخت سوــماق رد یــسانش ییابیز نــییبت یارــب ادــتبا دروــم تــناک اــت ناــیروغاثیف زا هفــسلاف تلاــمأت تــشذگرس ،یــیابیز نیا رد یــسانش ییابیز یــصصخت هقباــس افرص ات هتفرگ رارــق یــسرربً نییبت هک دزادرپ دوخ یلصا فده هب سپــس و دوــش نــشور قیقحت تایاور و یملاسا هشیدنا ،نآرق رد یصصخت یدید اب یسانش ییابیز .کیژولوئت درکیور اب یملاک یتایلک هئارا هن و تسا لوصا نیودت و نــییبت ،زــین تاقیقحت هــنوگ نیا یداــینب هــغدغد کی یریگ لکــش رد یملاــسا رنه تــمکح و یــسانش ییابیز یــنابم و و دــیما .تــسا یملاــسا ندــمت رد یــسانش ییابیز و یرــنه بــتکم .دننیشن رمث هب و دنسر ماجرف هب هک قح ترضح زا اعدتسا

‌)ییابیز(‌نس ُح‌هملک‌یسانش‌هژاو‌رد‌یلمأت‌:فلا نآرق‌رد‌نآ‌تاقتشم‌و

مــلاع یــیابیز ،نآرــق رد یــیابیز تاــهوجو نــیرت یداینب زا یــکی هــیآ ،باــب نــیا رد دــنوادخ حــیرص رــیبعت .تــسا مــلاع تاــقولخم و » ٍنی ِط ْن ِم ِنا َسْنِ ْلا َقْلَخ َ

أ َدَب َو ُه َقَ

ل َخ ٍء ْیــ َش َّ

ل ُک َن َس ْحَ أ ی ِذَّ

لا« هفیرــش شنیرفآ و هدــیرفآ ابیز تــسا هدیرفآ هک ار یزیچره هــک یــسک ناــمه(

ریبعت هب هک یفیرــش تیآ .تــسا )۷:هدجــس .درک زاغآ لگ زا ار ناــسنا َن َس ْحَ

أ ی ِذَّ

لا« " :دزاس یم مه مزلاتم ار ییابیز و قلخ ییابطابط هملاع و هدرک شیابیز هدرــک قلخ ار هچره هک ییادخ نآ » ُهــ َقَ

ل َخ ٍء ْیــ َش َّ

ل ُک قولخم هک تهج نآ هــب تــسا قولخم هک یزیچ ره هک هدرک تاــبثا ییابیز و نــس ُح سپ ،تــسا ابیز و نــس َح ،وا هــب بوــسنم و تــساوا ،دشاب یم نس ُح رادمریاد تقلخ هکنانچمه ،تسا تقلخ رادمریاد لامجا هب و نس َح ادخ ناــسحا هب هکنآ رگم تــسین یقلخ چیه سپ هکنآ رگم تــسین ییابیز و نــسح چیه سکع هــب و ،تــسا لــیمج وا .)۳۱ ،۱ ج ،۱۳۷۴،یــیابطابط( ^۲"»تــسا وا هب بوــسنم و ،وا قوــلخم و فلتخم باوبا رد هــچرگ ،دننآرق نارــسفم نیرت زربم زا هــک هــملاع ثحب ضرعتم ،تــنیز و لامج ،نــس ُح نوچ یتاملک دربراک اــب هارــمه اب ییابیز فیرعت هب هک تــسا قوف هیآ لیذ اهنت اما ،دنوــش یم ییابیز یانعم هب عوجر ،ناشیا عوجر نیلوا .دنزادرپ یم انعم و ظفل هب تیانع .نآرقلا ظافلا یف تادرفملا رد یناهفصا بغار زا لقن هب تسا نس ُح ،ییابیز اــی ، نــس ُحلا :تــسا هدرک فــیرعت نــینچ ار نــس ُح بــغار دشاب وزرآ دروم هک شخب یداــش و نیرفآ تجهب رثا ره زا تــسا ترابع

: تسا هنوگ هس رب و تــسا درخ و لقع دنــسپ دروم هک ینــس ُح و یــیابیز هــنوگ نآ ،ل ّوا

.)لوقعم ییابیز(

تــسوکین سوــه و یوــه تــهج زا هــک ینــس ُح و یــیابیز ،م ّود .)ک انسوه ییابیز(

تــسا بوخ و ابیز اتعیبط هک سوــسحم ینــس ُح و ییابیز ، م ّوــسً .)یعیبط ای سوسحم ییابیز(

ببــس هــک دــناد یم یزــیچ ار نآ ، »ه َنــ َس َحلا« فــیرعت رد بــغار تلااح و نت و ناج رد ناسنا هک یتمعن هب هنــسحلا« :دوش یم رورــس هدــش ریبعت دوــش یم رورــسم نآ زا و دــبای یم رد ار نآ شــیوخ یناــسنا .)۴88 ،۱ج ،ق۱۴۱۶ ،یناهفصا بغار( »تسا نآ ّدض هئ ّیس و تسا ار نآرق رد نــسح فلتخم یاهدربراک دنک یم یعــس بغار سپــس

:دهد رارق حرش دروم للها ِدن ِع ن ِم ِ ه ِذه اوُ

لو ُقَی ٌة َنــ َس َح م ُهب ِصُت ن ِإ َو :دیوگ یلاعت یادخ«

. تــسا یزوریپ و یناوارف و یخارف ،هیآ نیا رد هنــسح هک )۷8 :ءاــسن(

ای یدیمون و یطحق ینعی ، هیآ نیا رد هئ ّیــس و ) ٌةـئ ِّیــ َس م ُهب ِصُت نِإ َو(

. »یتخس و یساپسان و رفک :دزادرپ یم ینس ُح و هنسح و نس ُح نایم توافت هب بغار سپس نینچمه و تــسا ی ّدام و یعیبط یاهدادیور و ماــسجا رد نــس ُح«

هب مــسا تروص هب هنــسح رگ ا ا ّما ، دــشاب فصو تلاح رد رگ ا هنــسح طقف ینــسح یلو تــسا اه دادیور و اه هدیدپ هراب رد ً

لاوــمعم ،دور راک نسح هژاو . تــسا ماــسجا و تای ّدام نودب ثادحأ و اه دادخر هرابرد

هتفگ دــشاب ابیز مــشچ هب هک یزیچ هب رت شیب ، مدرم مومع فرع رد و درم هرابرد ،هنا ّسح و ءانسح ةأرمإ و نا ّسح و نسح لجر .دوش یم تسا هدمآ نس ُح هژاو زا نآرق رد هک ار هچنآ . تسابیز و رظنم وکین نز ، هدــش قلاطا تــسابیز هــشیدنا و تریصب رظن زا هک یزیچ هب رت شیب :رمز( ُ ه َن َسحَ

أ َ نو ُع ِبَّتَیَف َ لو َقلا َ نو ُع ِمَتــسَی َ نی ِذَّلا« :دیوگ یلاعت یادخ ، تسا نسحأ و رت وکین دشاب رود ههبش و كش زا هک ار هچنآ : ینعی )۱8 نایب اب بغار سپس .)۴۹0 ،۱ ج ،نامه( »دینک یوریپ ار نآ یتسیاب و نخــس یانعم هب ،انــسح ،)8۳:هرقب( ً

انــس ُح ِ سا ّنلِل اوُ

لو ُق نوچ یتایآ هب )8:توبکنع( ً

انــس ُح ِ هی َدِلاوِب َ ناــسنِلا ا َنی َّص َو هــیآ رکذ زــین و ،)وــکین : ل ّوا : تسا هنوگ ود ) ناــسحا( هدش هتفگ« :دــسر یم ناــسحا فیرعت وا هب : نلاف یلإ نــسحأ ترابع لثم نارگید و ریغ رــب ماــعنا و شــشخب ملع یــسک هک ینعم نیا هب ، لمع و راک رد ناــسحا : م ّود .درــک یــکین تــسا ساــسا نیا رب و دهد ماجنا ار یکین لمع ای دزومایب ار ییوکین مدرم ینعی .» نونسحی ام ءانبأ سا ّنلا« : هک ) ع( نینمؤملاریما نخــس ،دننک یم لمع نآ هب ای دنزومآ یم كین و هتــسیاش یاهراک زا هچنآ هب ٍء یــ َش َّ لُک َ نــ َسحَأ ی ِذَّلا :دیوگ یلاعت یادخ .دنوــش یم هداد تبــسن .دیرفآ ناشیوکین و درک وکین ار زیچ همه شنیرفآ هکیسک : ینعی ُ ه َقل َخَ یادخ . تسا رت یمومع و رت عیسو ندیشخب و ماعنا زا ناسحإ موهفم َ للها َّ ن ِإ زین و )۷:یرــسا(مُک ِسُفنَ ِل مُتنــ َسحَأ ، مُتنــ َسحَأ نِإ :دیوگ یلاعت ، تــسا لدع زا رت لااب ناــسحإ سپ .)۹ :لحن(ناــسح ِلا َو ِ لد َعلاِب ُر ُمأَی ی ّقح اــی یزیچ هب هــک ینعم نــیا هب ، نداد فاــصنا یــنعی لدــع ارــیز یلو دوــش یم هتفرگ ،تــسه دایز رگ ا و دوــش یم هدوزفا ، تــسا مک هک و دوــش یم هداد ،تــسا مزلا هکنآ زا رت شیب هک تــسا یزیچ ناــسحإ یــشیاشخب ،ناــسح ِا نیاربانب .دوــش یم هتفرگ ، تــسیاب هکنآ زا رت مک تــسا بجاو تلادع هدارا و دصق سپ ، تلادع زا رت رب و رت نوزفا تــسا :دیوگ یلاعت یادخ اذل و یرایتخا و ّبحتسم ،ناسح ِا هدارا و دصق و ؛)۱۲5 :ءاسن( »ن ِسح ُم َو ُه َو ِ ِّلله ُ ه َهج َو َ ملسَ َ

أ ن َّم ِم ً

انی ِد ُ ن َسحَ أ ن َم َو«

دروآ ملاــسا هک یــسک زا تــسا رت وکین و رــت لااب نــید رــظن زا یــسک هــچ ِهیَ

ل ِإ ٌءادَ

أ َو« زــین و تــسا هدننک ناــسحإ و دیامن ادــخ هــب دوــخ یور و ار نینسحم باوث و شاداپ یلاعت یادخ اذل و )۱۷8:هرقب( »ناــسح ِإِب

.)۱۹5 :هرقب( » َ نی ِن ِسح ُملا َ ع َمَ

ل َ للها َّ ن ِإ« : تفگ و دینادرگ گرزب

ییابیز‌موهفم‌و‌نآرق‌:ب

انب مــیتفگ نــیا زا شــیپ .دنرگنــشور تاــیآ ،یــیابیز فــیرعت رد اــما نیا .دراد دوــجو ییابیز و قــلخ نایم یــتاذ تمزلام ،تاــیآ یخرب هــب زج یزیچ زین نآ روحم و تــسا نآرق رد ییابیز فیرعت رادمریاد ،مزلات رصانع نامه ،یناعم نیا .تسین نزاوت و یگنهامه ،لادتعا ،بسانت و روهظ زین اجنیا رد اما تــسا هفسلاف و امکح ناــسل رد یراج روهــشم هیاپ رب ار ناشگرتس ریسفت هک ییابطابط هملاع .دنراد هتسجرب یزورب هب ،نآرق تایآ داینب رب ییابیز فیرعت رد ،دنا هتشاگن یفسلف یدرکیور ِتقیقح و« :دــنهد یم یأر ناهرب و نآرــق رد ییابیز موــهفم کارتــشا یراگزاس و ،مهب تبسن زیچ ره یازجا یراگزاس زا تسا ترابع نس ُح ،نــیاربانب ،تــسا نآ تاذ زا جراــخ هــک یــتیاغ و ضرــغ اــب ءازــجا هــمه زا تروــص یازجا ندوــب راگزاــس و ندوب روج یاــنعم هــب ،یور یــیابیز شیراگزاس تلادع نــسح و ،تــسا هریغ و ناهد و ینیب و وربا و مــشچ

تــسا نیا هب نآ و ،تــسا روظنم یندم عامتجا زا هــک تــسا یضرغ اــب تــسا نینچمه و ،دــسرب دوخ قح هب یقح بحاص ره هــعماج رد هــک ییازجا یاراد كــی ره هک ءایــشا تقلخ رد تقد .رگید زــیچ ره نــسح هب زهجم ءازجا نآ عومجم هکنیا و ،تــسا رگیدکی اب بــسانم و قفاوم هکنیا و ،تسا شیوخ تداعس و لامک هب دوجوم نآ ندیــسر لیاــسو ،درادن روصت نآ زا رت لماک و رتهب هک تسا یوحن هب شندوب زهجم نیا یارب و هــسفن یف ،تادوجوم زا كی ره هــک دهد یم تــسد ار انعم نــیا دوجوم نآ یارب نآ زا رت لماک و رت مامت هک ،تسا ینسح یاراد شدوخ .)۳۷۳ ،۱۶ ج ،۱۳۷۴،ییابطابط( »دوش یمن روصت سوــماق رد یتــشز و دراد رارــق یتــشز ،یــیابیز نــیا لــباقم رد .تــسا مدع و ملظ ،هاــنگ لداعم ،نآرــق رــسفم کی ِیفــسلف نــیهارب اب ، )نآ ینوطلافاون عون زا( یفــسلف درکیور مئلات زین یتــشز فیرعت رد .تسا راکشآ ًلاماک ینآرق یاه تشادرب نارــسفم هک تــسین انعم نادب زگره نیا ،هدنراگن هاگدید زا هتبلا دوخ یفــسلف یاه هتــسناد رب ینتبم )ییابطابط هملاع نوچ( نآرــق یدایز دودــح ات هــک دنــسر یم یتــشز و ییابیز زا یــفیرعت ناــمه هــب تسا نیا رب دیک أت رت شیب هکلب ،تسا امکح و هفسلاف فیرعت نامه ،دــشاب یدرکیور و رظنم ره زا ،ییابیز هب یملاک و کیژولوئت هرگن هک ییابیز رب دیک أت رد هملاع .دنیرفآ یم یدحاو ابیرقت و هباــشم فیراعتً :دنزیمآ یم مــه هب ار هفــسلف و نآرــق ،نآ فــلاخم موــهفم رد لــمأت اــب زا یکی یارب ،تــسا دنــسپان و تــشز یدوجوم مینیب یم هکنیا اما و"

یمدع ناونع یاراد دوجوم نآ هک تــسا نیا یارب ای ،تــسا تلع ود ملظ دننام ،تسا مدع نآ هب دنتسم شا یدنسپان و یدب هک ،تسا تشز تسا لاعفا زا یلعف هک تهج نادب ملظ هک راک انز یانز و ملاظ تــشز ،دنک یم لطاب و مودعم ار یقح هک تهج نادب هکلب ،تــسین تسد طیارش نارازه و تسا یجراخ لمع هک تهج نادب انز و تسا ،تــسین تــشز دریگب یجراخ تروص لمع نآ ات هداد مــه تــسد هب ،تسا كرتشم حاکن لمع یجراخ تروص اب نآ یجراخ تروص نوچ فلاخم ای و یعرش یهن فلاخم هک تسا تهج نیدب شا یتشز هکلب رگید یدوجوم اــب هک تــسا نیا یارب ای و تــسا یــعامتجا تــحلصم شضراع یدب و یتشز هک تسا هسیاقم هار زا و مینک یم شا هسیاقم هن و دراد یتشز هن شدوخ )لهجوبا هناودنه( لظنح ًلاثم ،دوش یم تــسا دب مییوگ یم ،مینک یم شا هــسیاقم هزبرخ اب یتقو یــلو ،یدــب هک برقع و دوــش یم دــب و تــشز لگ اب هــسیاقم رد هک راــخ ًلاــثم اــی و اهنآ یــتاذ یتــشز و یدب ،ددرــگ یم دب و تــشز ناــسنا اــب هــسیاقم رد تعیبط اب شسایق سپس و رگید زیچ هب شا هسیاقم اب هکلب ،تسین یدب و یتــشز نیا هک تــسا تــشز و راوگ ان و دب مــییوگ یم ناــمدوخ ره هب سپ .ددرگ یمرب لوا یانعم هب یتــشز نامه هب تقیقح رد زین فصتم تــسا قولخم و دوجوم هک تهج نادب یدوجوم چیه لاح یدوجوم ره تقلخ یلاعت یادخ هکنیا لیلد هب ،دوــش یمن یدب هب هک ییادخ ؛ ُه َقَ

ل َخ ٍء ْی َش َّ

ل ُک َن َس ْحَ أ ی ِذَّ

لا« :هدومرف و هدناوخ وکین ار شیامرف اب ار ادخ شیامرف نیا رگ ا هک ،»هدرک قلخ وکین ار یزیچ رــه هجیتن نیا ،مینک همیمض » ٍء ْی َش ِّ

ل ُک ُقِلاخ ُللها« :هدومرف هک شرگید یقولخم ره سپ ،تسا نس ُح اب مزلام تقلخ لاوا هک دیآ یم تسد هبً

8

۱۳۹۶ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۲هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

تــشز ره ایناث و تــسا وكین و نــس َح تــسا قولخم هك تــهج نادــبً شا یتــشز و یدب هتبلا ،تــسین ادخ قولخم مینك روصت هــك یدــب و و تیصعم سپ .تــشذگ شحیضوت هك شدوخ هن ،تــسین قولخم ادخ قولخم دندب و تــشز و هانگ هك تهج نآ زا ناــهانگ و یــنامرفان .)نامه("دیآ یم دیدپ سایق هیحان زا همه اه یدب و دنتسین

نآرق‌رد‌لوقعم‌ییابیز‌و‌نس ُح‌هوجو‌:ج

ناسل رد نآ یانعم نیرت عیاــش هك ییابیز یونعم و لوقعم هجو هتفرگ رارق هجوت دروم یددعتم تاــعوضوم رد ،تــسا ییوكین ،نآرق ،نس َح هظعوم ،نس َح ضرق ،نــس َح ترخآ و تایح نوچمه تــسا صصق و نــس َح لیوأت ،نــس َح ثــیدح ،نــس َح قزر ،نــس َح ریــسفت ییابیز و ییوكین یانعم هب نــس ُح ،تاعوضوم نیا همه رد .نــس َح :زا دنترابع اه هنومن نیا زا یخرب .تسا

لوقعم تایح هباثم هب ییابیز • ًه َنــ َس َح ِة َر ِخلآا ی ِف َو ًـَنــ َس َح اَیْن ُّدلا یِف اَنِتآ اَنَّبَر ُلوُقَی نــ َّم مــُهْن ِمِو«

.»ِراَّنلا َبا َذ َع اَنِق َو ام و ،نك اطع یكین مه ترخآ رد و یكین ایند رد ام هب !اراگدرورپ

.)۲0۱ :هرقب( راد هاگن شتآ باذع زا ار .» َنوُ

ل َم ْعَی اوُنا َك ی ِذَّ

لا َن َس ْحَ

أ ْم ُه َّنَیِز ْجَنل َو«َ .)7 :توبكنع(میهد یم ناششاداپ دندرك یم هچنآ زا رت وكین و ی ِف او ُنــ َس ْحْ َ

أ َنی ِذَّ

لِل ا ًر ْی َخ ّ اوْ لا َق ْم ُكُّب َر ُ ل َزــنَ َ

أ ا َذا َم ا ْو َقْ َّتا َنــی ِذَّلِل َلــیِق َو«

.» َنی ِق َّت ُمْ لا ُرا َد َم ْع ِنَ

ل َو ٌر ْی َخ ِة َر ِخلآا ُرا َدَ

ل َو ٌـ َن َس َح ا َیْنُّدلا ِه ِذَه لزان هچ ناتراگدرورپ دوش هتفگ دندرك هشیپ اوقت هك یناسك هب و ]شاداپ[ دندرك یكین ایند نیا رد هك یناسك یارب یبوخ دنیوگ یم درك یارس تسوكین هچ و تسا رتهب ترخآ یارــس اعطق و تــسا ییوكینً .)۳0 :لحن( ناراگزیهرپ ندرك لمع وكین و نتــسیز وكین یانعم هب نــس ُح یتایآ نینچ رد

.تسا یوقت هباثم هب ییابیز • .»ا ًری ِبَخ َنوُل َم ْعَت ا َمِب َناَك َللّها َّنِإَف ْاوُقَّتَت َو ْاوُن ِس ْحُت نِإ َو«

هچنآ هب ادخ اــعطق دییامن هــشیپ یراگزیهرپ و دینك یــكین رــگ ا و ً .)۱۲8 :اسن(تسا هاگ آ دیهد یم ماجنا .» َنی ِن ِس ْح ُمْ

لا ُّب ِحُی ُللّها َو ْ او ُن َس ْحَ

أ َّو ْ

او َقَّتا َّمُث ْاوُن َمآ َّو ْاوَقَّتا َّمُث«

و دننك هــشیپ اوقت هاگنآ دنروایب ناــمیا و دننك هــشیپ اوقت سپــس .)۹۳ :هدئام( دراد یم تسود ار ناراكوكین ادخ و دنیامن یكین

لیوأت و ریسفت ییابیز • .»ا ًری ِس ْفَت َن َس ْحَ

أ َو ِّق َحْ

لاِب َكا َن ْئ ِج َّ

ل ِإ ٍلَث َمِب َكَنوُتْأَی َل َو«

نایب نیرتوكین اــب ار قح ]ام[ هــكنآ رگم دندرواین یــلثم وــت یارــب و .)۳۳ :ناقرف( میدروآ وت یارب ٌر ْی َخ َكــِلَذ ِمیِقَتــ ْس ُمْلا ِسا َطــ ْسِقلاِب ْاوــُنِز َو ْمــُتْلِك اذِإ َلــْیَكْلا اوــُف ْوَ

أ َو«

.» ً لی ِوْ

أَت ُن َس ْحَ أ َو تــسرد یوزارت اب و دیهد مامت ار هنامیپ دینك یم هــنامیپ نوــچ و

.)۳۵ :یرسا( تسا رت ماجرف شوخ و رتهب نیا هك دیجنسب ابیز هلداجم و هظعوم • مــ ُهْ

ل ِدا َج َو ِـ َنــ َس َحْ

لا ِـــ َظ ِع ْو َملا َو ِـــ َمْ ْك ِحْلاِب َكــِّبَر ِلیِبــ َس یــِلِإ ُع ْدا«

ُمَ ل ْعَ

أ َوــ ُه َو ِهِلی ِبــ َس ن َع َّ

ل َض ن َمِب ُمَ ل ْعَ

أ َوــ ُه َكَّب َر َّن ِإ ُنــ َس ْحَ أ َیــ ِه یــ ِتَّ

.» َنی ِد َت ْه ُملاِبْ هب نانآ اب و نــك توعد تراگدرورــپ هار هب وكین زردــنا و تــمكح اــب لاِب هب وت راگدرورپ تقیقح رد یامن هلداجم تــسا رت وكین هك ]یا هویــش[

ناگتفای هار ]لاح[ هب وا و رت اناد هدش فرحنم وا هار زا هك یسك ]لاح[

.)۱۲۵ :لحن( تسا رت اناد ]زین[

قزر ییابیز • ا ًق ْز ِر ُللّها ُم ُهَّنَقُزْرَیَل اوُتا َم ْوَأ اوُلِتُق َّمُث ِللّها ِلیِبــ َس یِف اوُرَجاَه َنی ِذَّ

لا َو«

.» َنی ِقِزاَّرلا ُرْیَخ َو ُهَل َللّها َّنِإ َو اًن َسَح ای هدــش هتــشك هاگــنآ و دــنا هدرك ترــجاهم ادــخ هار رد هــك ناــنآ و نیا یتــسار و دــشخب یم وكین یقزر ناــنآ هب دــنوادخ اــعطق دــنا هدرمً

.)۵8 :جح( تسا ناگدنهد یزور نیرتهب هك تسادخ ا ًنــ َس َح ا ًق ْز ِر َو اًرَكــ َس ُهْن ِم َنو ُذ ِخَّتَت ِباَنْعَ

لأا َو ِلی ِخَّنلا ِتاَرــ َمَث نــ ِم َو«

.» َنوُ

ل ِق ْعَی ٍم ْوَقِّل یلآ َكِل َذ یِف َّنِإ وكین یك اروخ و شخب یتــسم هداب روگنا و امرخ ناتخرد هویم زا و دننك یم لقعت هك یمدرم یارب ]اه[نیا رد اعطق دیریگ یم دوخ یارــبً

)۶7 :لحن( تسا یا هناشن نایب ییابیز • َن ِم ی ِنَّنِإ َ

لا َق َو ا ًحِلا َص َ

ل ِم َع َو ِللّها یَ

ل ِإ ا َعَد ن َّم ِّم ًل ْوَق ُنــ َس ْحَ أ ْن َم َو«

.» َنی ِمِل ْس ُملاْ و دیامن توــعد ادخ یوــس هب هك سك نآ زا رــت راتفگ شوخ تــسیك

.)۳۳ :تلصف( مناگدش میلست زا ]ادخ ربارب رد[ نم دیوگ و دنك كین راك صصق ییابیز • َنآ ْر ُقْ

لا ا َذــ َه َك ْیَ ل ِإ اَنْی َح ْوَ

أ اــ َمِب ِص َصَقْلا َنــ َس ْحَأ َكْیَل َع ُّص ُقَن ُنــ ْحَن«

.» َنیِل ِفا َغْ لا َن ِمَ

ل ِهِل ْبَق ن ِم َتنُك نِإ َو یحو وــت هب هك نآرــق نــیا بــجوم هــب ار تــشذگرس نــیرتوكین اــم یدوب ناربخ یب زا نآ زا شیپ اعطق وت و مینك یم تیاكح وت رب میدركً

.)۳ :فسوی(

ابیز ماو و ضرق • .» ٌمیِل َح ٌروُك َش ُللّها َو ْمُكَل ْرِفْغَی َو ْمُكَل ُهْفِعا َضُی اًن َس َح ا ًضْرَق َللّها او ُضِرْقُت نِإ«

رب و دنادرگ یم نادنچ ود امش یارب ار نآ دیهد وكین یماو ار ادخ رگ ا .)۱7 :نباغت( تسا رابدرب ریذپ ساپس ]هك تس[ادخ و دیاشخب یم امش تروص هب ار یــیابیز هك قایــس نیمه رد رگید تایآ یرایــسب زــین و هداد رارــق هدافتــسا دروم نآ ددــعتم قیداصم و اــنعم هــصرع رد لــماك ییوكین اــفرص ،میدومن دــیك أت و رارــكت هكنانچمه درــبراك نــیا .تــساً کی هب و هداد رارــق هجوت دروم یــناعم و مــیهافم هــصرع رد ار یــیابیز و

یلاح رد .تسا هداد هدرتسگ و خارف یتیمها ار لوقعم ییابیز ،ترابع زا نــس ُح حلاطصا درــبراک دادــعت ،سوــسحم یاــه ییابیز باــب رد هــک رد دنوادخ هک انثتسا کی رگم .دنک یمن زواجت تــسد ناتــشگنا دادعت .دناد یم ابیز انثتسا نودب ار دوخ تاقولخم یمامت یا هیآ

نآرق‌رد‌سوسحم‌ییابیز‌و‌نس ُح‌هوجو‌:د

نآ رد هــک یا هیآ ؛تــسا هدجــس هروــس متفه هیآ ،انثتــسا هیآ نــیا :دراد لماک دیک أت نسحا و ابیز تروص هب ءیش ره قلخ رب دنوادخ » ٍنی ِط نــ ِم ِناــ َسنِْ

لا َقْ ل َخ َ

أ َدــَب َو ُهــ َقَ

ل َخ ٍء ْیــ َش َّ

ل ُک َنــ َس ْحَ أ ی ِذــَّ

لا«

.)۷:هدجس(

قلطم همــشچرس ناوــنع هــب دــنوادخ دــهد یم ناــشن هــیآ نــیا رد نوطلافا رــیبعت هب لاوــصا و دراد ابیز یــتقلخ ،اــه ییابیز یــمامتً هک تــسا نیا نوــناق و تــسا بوــخ نوــچ ادــخ ،سوــیامیت هلاــسر نیمه هــب ،دــنک یمن لــمع هویــش نــیرتهب هــب زــج دوــجوم نــیرتهب رکذلا قوف هیآ ،نیاربانب .^۳تسا هدرک قلخ ابیز و بوخ ار ملاع لیلد زا دوــخ هــک دــنراد یــقلاخ ارــیز دــناد یم اــبیز ار تاــقولخم یــمامت هتبلا و ^۴» َنی ِقِلا َخْ

لا ُن َس ْحَ

أ ُللها َك َرا َب َت َف« :تــسا ناگدننیرفآ نیرت ابیز هیآ ناوت یم اعطق ،هیآ نیا رد ،ءیــش تفص تینیع و تیماع هب اــنبً هناــسانش ییابیز ماظن رب دیک أت رد نآرق ملــس ُم لیلاد زا یکی ار قوف اب هژیو هــب انعم نــیا .تــسناد سوــسحم تحاــس رد مــه نآ ،مــلاع لیمکت ،ناــسنا مادنا ندومن قلخ ابیز رب نآرق دــیک أت نــتفرگرظنرد تفص زا دــنوادخ ،یرــگید هفیرــش هیآ رد ارــیز دوــش یم زــین دــییأت و ی ِف َنا َسن ِْ

لا ا َن ْقَ ل َخ ْد َقَ

ل« :تــسا هدرک هدافتــسا ناــسنا یارب نــسحا میدیرفآ لادتعا نیرتوکین رد ار ناسنا یتــسار هب ]هک[ ٍمی ِوْقَت ِنــ َسْحَ أ و لادــتعا نارــسفم رــثک ا هاگدــید زا هــک مــیوقت نــسحا .)۴ :نــیتلا(

ییابیز رب نآرــق دیک أت رب یرگید لیلد ،تــسا ناــسنا مادنا بــسانت نیرت راوتسا ،ناسنا یدوجو راتخاس" :تسا یراتخاس و سوسحم )فاق حتف هــب( »ماو َق« .تــسا لادتعا جوا رد و راتخاــس نــیرت ابیز و مایق هیام هــچنآ و نکر و ماظن ،ینعی فاــق رــسک هب و »لدع« ،یــنعی یانعم هب و هدــش هتفرگ یل ّوا زا ای ،»میوقت« .)حاحص( دــشاب یزیچ »نداد ماوق« یاــنعم هب و هدــش قتــشم یم ّود زا ای و تــسا لــیدعت ،تروص نیا رد .تــسا »ندیــشخب ناماــس ار یزیچ یاــهرصنع« و و نــس ُح جوا رد ،ناــسنا ِتــقلخ ماــظن هــک دوــش یم نــیا هــیآ داــفم نآ یــ ّسح ییابیز هب ،مدرم فرع رد زیچ ره نــس ُح .تــسا ییوکین تــسا ییابیز زا یعون هب رظان ،نآرق رد نآ دراوم رت شیب یلو تــسا نخــس رت شیب نآ باب رد هــک یا هیآ ⁵"دوــش یم کرد تریصب اــب هــک .تفگ میهاوخ دییأت رــت شیب نآرــق تاــیآ زا رــگید یــخرب هــب عوــجر اــب اــنعم نــیا و هتفگ نخــس قح یابیز یرــگتروص زا هــک یــتایآ .دوــش یم راکــشآ و ناــسنا یرگتروص رد لیمج یرــگراگن ناوــنع هب ار راگدرورــپ ترــضح :نوچمه .دنک یم یفرعم ِه ْیَ

ل ِإ َو ْمُکَر َو ُص َنــ َس ْحَأَف ْمُکَر َّو َص َو ِّق َحْلاِب َضْرَ ْ

لا َو ِتا َوا َمــ َّسلا َقل َخ«َ درک یرگتروص ار امــش و دیرفآ قح هــب ار نــیمز و اه نامــسآ ؛» ُرــی ِص َمْ

لا .)۳ :نباغت( تسوا یوس هب ماجرف و تسارآ وکین ار ناتیاه تروص و لامک رد ار ناسنا مادنا هک تــسا دنوادخ یابیز یرگتروص اعطقً

ییابیز رب نآرــق دیک أت نیرت حیرص اما .دــهد یم رارق مــیوقت و لادــتعا نهذ رد ییابیز موهفم نیرت سوسحم زا هک تسا یا هیآ ،سوسحم ْوَ

ل َو« :ناــنز هژیو هب و اه ناــسنا تروص یــیابیز دیوگ یم نخــس هــماع نیا اب تــسا ربمایپ هب باــطخ هــک )5۲:بازــحا( » َّن ُه ُنــ ْس ُح َكــ َب َج ْعَ أ .درآ یتفگش هب ار وت نانز ییابیز رگ ا هک موهفم هفیرش نیا ،نآرق رد نس ُح دربراک ۱8۹ یمامت زا تفگ ناوتب دیاش رارق هجوت دروــم هحارصلاب ار سوــسحم لاــمج هک تــسا یا هــیآ اــهنت نیا زا سوــسحم یاــه ییابیز هــکنآ رــگنایب دوــخ هــتبلا و تــسا هداد یتبترم و نأــش نآرق رد ،دنرادیاپان و یــناف ضارعا و دــنا ض َرع هــک ور نآرق رد لاحره هب اما ،دنراد یونعم و لوقعم ییابیز زا رت ورف رایــسب رت شیب ار دوخ لامج دربراک رد هک یا هتکن .دنا هتفرگ رارق هجوت دروم .دهد یم ناشن

‌نآرق‌رد‌نزاوت‌و‌نوزوم‌موهفم‌:ه

نوچمه نآرــق نارــسفم هک تــسه نآرق رد یرگید حلاــطصا اــما دوــخ لــیلاد زا یــلیلد ناوــنع هــب دنتــسناوت یم یــیابطابط هــملاع دننک هیکت نادــب ،ییابیز فــیرعت رد نزاوــت و بــسانت هــب ندیــسر رد اهی ِف ا َن ْی َقْ

لَ

أ َو اــه اَن ْد َد َم َض ْرَ ْ

لا َو :هفیرــش هــیآ رد نوزوم حلاــطصا یــنعی و میدینارتــسگ ار نیمز و . ٍنو ُز ْو َم ٍء ْیــ َش ِّ

ل ُک ْن ِم اــهی ِف اــ َن ْت َبْنَ أ َو َیــ ِسا َو َر رد یبــسانتم و نوزوــم زــیچ رــه زا و مــیدنکفا راوتــسا یاــه هوک نآ رد حلاطصا نــیا دهد یم حــیجرت هــملاع اــما .)۱۹ :رــجح( مــیدینایور نآ یاــنعم هــب هــچرگ .یــنوزوم و یــیابیز هــن دــنک فــیرعت نزو یاراد ار »نزو« زا »نوزوم« هملک " :دنک یم هراــشا نوزوم حرــش رد زین ییابیز نآ نکیل ،تــسا ینیگنــس تــهج زا ماــسجا ندیجنــس یاــنعم هــب و ار نآ دــشاب نکمم هــک یزــیچ رــه یرــیگ هزادنا رد و هداد تــیمومع ار لاثما و عارذ ای و بجو اب لوط یریگ هزادنا لیبق زا ،درــک یرــیگ هزادنا ریغ و ،ورین و ،روــن و ،ترارــح یرــیگ هزادنا و ،مــجح یرــیگ هزادنا و ،نآ ُع َضَن َو« :هدوــمرف هک یلاعت یادــخ ملاک رد و .دــنا هدرک لامعتــسا نآ یلداع یاه نازیم تمایق زور یارب .» ِةــ َمای ِقْ

لا ِم ْوَیِل َطــ ْس ِقْ لا َنی ِزاو َملاْ ،هدش لامعتسا مه لامعا ندیجنس رد .)۴۷ :ءایبنا( میهد یم رارق رد اسب هچ و درادن ار ینیمز ماسجا یکبس و ینیگنس ،لامعا هکنیا اب نوزوم ء یش ندشن دایز و مک نآ زا دوصقم هک دوش لامعتسا یدراوم هکنانچمه ،دنک یم ءاــضتقا تمکح ای و شتعیبط هــک هچنآ زا تــسا تسا نوزوم شتماق ای و تسا نوزوم شنخس ینلاف :دوــش یم هتفگ و هدیدنسپ شلاعفا و تماق و نخس ینعی ،تسا نوزوم شلاعفا ای و رت مک دراد ءاضتقا تمکح ای و عبط هچنآ زا و تــسا ءازجلاا بــسانتم تسا فلتخم ،نزو روکذم تارابتعا هک ییاجنآ زا و .تسین رت شیب و تــسا نیا ثحب دروم هیآ رد نوزوم هملک زا دوصقم« دنا هتفگ یضعب و هرقن و لاط لیبق زا ،اه یندعم نوچ ییاه یندیجنــس نیمز زا ام هک نیا نآ زا دارم« دنا هتفگ رــگید یضعب و »میدرک نوریب ار تازــلف ریاــس هب صوصخم نوزوم و عیدب یماظن شعون ره هک تاتابن ام هک تسا تــسا نیا دوصقم« دنا هتفگ رگید یضعب .»مــیدروآ نوریب دراد دوــخ هک یزیچ .»تــسا هدرــک قلخ یــمولعم و ردــقم رما رــه نــیمز رد هــک

۱0

۱۳۹۶ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۲هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

نیا و ،تــسا » ٍنو ُز ْو َم ٍء ْیــ َش ِّ

ل ُک ْن ِم« :هب ریبعت تــسا مزلا نآ هب هبنت لماــش اهنت یمود اریز ،تــسا »نوزوم تابن لک نم« هب ریبعت زا ریغ دریگ یم ار تاتابن »انتبنا« هــملک رطاخ هب یلوا یلو ،دوــش یم تاتابن و دیآ یم دیدپ نیمز رد هــک ار یزیچ ره » ٍء ْیــ َش ِّ

ل ُک« هملک رطاخ هــب و هک »نم« هملک نتفرگ رظن رد اب و .ددرگ یم لماش دنک یم ومن و دشر رد ام :تــسا رت اناد ادخ و -دوــش یم نیا دوصقم دناــسر یم ار ضیعبت هدایز دادعتــسا هک یدام لقث و نزو یاراد تادوجوم یا هراــپ نــیمز رگید ،انعم نیاربانب .میدنایور یضرا هچ و یــتابن هچ دنراد ناــصقن و میریگب شیقیقح یانعم هب مه ار »نوزوــم« هملک هک تــسین یعنام نیمز ام :دوــش یم نینچ هــیآ یانعم .نآ یا هــیانک یاــنعم هــب مــه و نآ بارطضا زا اــت میداد رارــق اــج رــب اــپ یاــه هوک نآ رد و میدرتــسگ ار عقاو و نزو یاراد یــنعی - نوزوم زیچ رــه زا نآ رد و ،دــنک یرــیگولج درک یم ءاضتقا تمکح هک ار یرادقم -بــسانتم ای و هبذاج تحت رد .)۲0۴ ،۱۲ج ،۱۳۷۴،ییابطابط( "میدیرفآ لاوقا ،نوزوــم ناــیب رد یزار رــخف ،تنــس لــها ریــسافت ناــیم رد .تــسا ییابیز و نزاوــت ،بــسانت اــهنآ هــلمجزا هــک دروآ یــم یــتوافتم رادقم هب« یانعم هــب هاگ ار نوزوم تــسا دقتعم ریبک ریــسفت بحاص قلطم مِلاع دنوادخ اریز تسا برقا لوق نیا و دنا هدرک انعم »تجاح شتیفرظ و تــجاح ردــق هب ار سکره یــنعی تــسا ناــسنا جئاوح هــب یازجا و رصانع زا مادــکره تیفرظ قــیقد نــییعت ار نآ هاگ و دــهد یم نداد رارق راــیعم اب اــبیز و بــسانتم ار نآ هاگ و دــنا هدرک فــیرعت مــلاع و لــقع هــب تبــسن لاــعفا یــنعی .دــنا هدومن فــیرعت تــمکح و لــقع ریــسفت یف :ثــلاثلا هــجولا و« :دنــشاب نــسحتسم و نوزوــم تــمکح تاکرح یأ تاکرحلا نوزوــم نلاف :نولوقی فرعلا لهأ نأ ظفللا اذــه ناک اذإ نوزوم ملاک ملاکلا اذه و ،ةـمکحلل ةـقباطم ةـنسح ةـبسانتم نوزوم هنأ هنم دارملا ناکف فخسلا و وغللا نع ادیعب انسح ابــسانتم ةـیانک نوزوملا ظفل اولعج دقف ةـلمجلاب و ،لــقعلا و ةـمکحلا نازــیمب ٍنو ُز ْو َم ٍء ْیــ َش ِّ

ل ُک ْنــ ِم اهیف ان ْت َبْنَ

أ َو :هــلوقف ،بــسانتلا و نــسحلا نــع و ةـفاطللا و نسحلاب ةـمیلسلا لوقعلا دنع هیلع موکحم بسانتم یأ حلاطصا نیاربانب .)۱۳۲ ،۱۹ج ،ات یب ،یزار رخف( »ةـحلصملا ةـقباطم هب ییابیز ناــیب رد نآرــق تاــحلاطصا هــلمجزا دــناوت یم زــین نوزوــم .دشاب نزاوت و بسانت یانعم نایب رد هک یتایآ .دراذــگ یم هحص انعم نــیا رب زین یرــگید تاــیآ دننک یم هــیکت وا مادــنا و تماق یــیابیز رــب ،ناــسنا لاــمک و لاــمج ی ِف َناــ َسْن ِْ

لا ا َن ْقل َخ ْد َقَ ل :میدرک رکذ نیا زا شیپ هک یا هــیآ نوــچمهَ میدیرفآ لادتعا نیرتوکین رد ار ناسنا یتسار هب ]هک[ ٍمی ِوْقَت ِن َسْحَ أ ملاک و قلاخا هار زاب ،میوقت نیا نییبت رد نارسفم هچرگ .)۴ :نیت(

ریبعت و ریسفت یونعم تماق رد ار نآ دنا هدومن یعس و دنا هدومیپ ار ،ندوب رکب نیع رد شریــسفت هک ییابطابط هــملاع نوچمه ،دــننک ِنــ َس ْحَ

أ ی ِف َناــسْن ِْ لا ا َن ْقَ

ل َخ ْدــ َقَ

ل«" : :تــسا هتــشذگ ریــسافت هراــصع قلخ« زا روظنم و ،تــسا لبق دنگوــس راهچ باوج هیآ نــیا » ٍمــی ِوْقَت دوجو تاهج یمامت هک تــسا نیا » میوقت نــسحا رد ناــسنا ندرک میوقت« یانعم و .تــسا میوقت رب لمتــشم ،شنوؤــش همه و ناــسنا ترابع »ماوق« و ،دنشاب هدرک ماوق یاراد ار وا هک تــسا نآ »ناــسنا شیاقب و ناــسنا تابث هــک یطرــش ره و عضو رــه و زــیچ رــه زا تــسا ناــسنا ســنج ،»ناــسنا« هــملک زا روــظنم و ،تــسا نادــب دــنمزاین

و تــسا ماوق یاراد شــتقلخ بــسح هب ناــسنا سنج ســپ ،تــسا نیرتهب یاراد ،تــقلخ بــسح هب هــکلب ،تــسا ماوــق یاراد اــهنت هن َّمــُث« :دــیامرف یم هــک شدــعب هــلمج و هــلمج نــیا زا و ،تــسا ماوــق هب ناسنا هک دوش یم هدافتسا »... َنی ِذَّ

لا َّ

لا ِإ َنیِلِفاس ل َف ْسَ َ أ ُهان ْد َد َر یلعا عیفر هب دراد تیحلاص هک هدــش هدیرفآ یروط تقلخ بــسح یتداعــس هب و ،شراگدرورــپ راوج رد دــلاخ یتایح هــب و ،دــنک جورــع وا ادخ هک تــسا نآ رطاخ هب نیا و ،دوــش لــئان ،تواقــش زا ِصــلاخ و ،دنک بــسک عفان ملع نآ اب دناوت یم هک یزاهج هب هدرــک زــهجم ار ٍسْفَن َو« :هدومرف و ،هداد وا هــب مه ار حلاص لمع لئاــسو و رازــبا زــین یمدآ ســفن هــب دنگوــس و ؛» اــهاو ْقَت َو اــه َرو ُج ُف اــهم َهلَْ

أ َف اه ا َّوــ َس اــم َو هب یأر اوــقت و روــجف سپــس ،هتخاــس مــظنم یأر نآ هــک ســک نآ و هتــسناد هچنادب تقو ره سپ .)8-۷ :سمــش( تــسا هدرک ماهلا وا یوس هب ار وا یلاعت یادخ ،دیدرگ حلاص لامعا مزلام و ،دروآ نامیا ُد َع ْصَی ِهــ ْیَ

ل ِإ« :دومرف هکنانچمه ،درــب یم لااــب و دهد یم جورع دوــخ هب حــیحص و كاــپ داــقتعا( ؛» ُهــ ُع َف ْر َی ُحــِلا َّصلا ُ

لــ َم َعْ

لا َو ُبــ ِّی َّطلا ُمــِلَکْلا دنک یم شکمک نآ نتفر لااب رد حلاص لمع و ،دور یم لااب وا یوــس تــشوگ( ؛» ْم ُک ْن ِم یوــ ْق َّتلا ُهــُ

لانَی ْنــ ِکل َو« :هدوــمرف زــین و .)۱0:رــطاف(

یوــس هب هک تــسا امــش یاوقت نکیل و )دوــش یمن ادخ دیاع ینابرق ِعَفْر َی« :هدوــمرف زــین و )۳۷ :جــح( دــسر یم وا هــب و ،هدوــمن جورــع وا یادخ یادخ ؛» ٍتاج َر َد َمْ

ل ِعلا اوُتوْ ُ أ َنــی ِذَّ

لا َو ْم ُک ْن ِم او ُن َمآ َنــی ِذَّ

لا ُللها و ،دنــشاب هدروآ نامیا هک درب یم لااب ار یناــسک امــش نایم زا یلاعت یتاجرد هــب ،هدــش هداد ناــشملع قیفوت هک یناــسک نانآ ناــیم رد ؛»یل ُعْ

لا ُتاج َرَّدلا ُمُهَل َكِئلوُأَف« :هدومرف زین و )۱۱ :هــلداجم( دــنرتلااب ،لیبق نیا زا رگید تایآ و )۷5 :هط( دنراد دنلب سب یتاجرد ناشیا مادم و ،تــسا یدنلب ماقم ناــسنا ماقم هکنیا رب دنک یم تللاد هک هیحان زا نــیا و ،دور لااــب حلاص لــمع و ناــمیا هلیــسو هــب دــناوت یم ،هدــناوخ شاداــپ ار نآ ادــخ و ،یندــشان عــطق تــسا یــیاطع ادــخ :دیامرف یم و ،دراد هراــشا نآ هب هروــس نیا مــشش هیآ هک نانچ مه .)5۴۱ ،۲0 ج ،نامه( "» ٍنو ُن ْم َم ُر ْیَغ ٌر ْجَأ ْمــ ُهَلَف«

دنتــسه ،مــیدروآ نــیا زا شــیپ هــک اــمنهار ریــسفت رــب هولاــع اــما رگید اب سایق رد اه مادنا نیرت ابیز ار میوقت نــسحا هک زین یریــسافت نایبلا عمجم بــحاص نوچمه ،دــنا هدرک ریبعت و ریــسفت تادوــجوم ینعی »مکروص نــسحا« ،زارف حرــش و دنوادخ یرگتروص ناــیب رد هــک ار دوخ لاثمدهاش ،دومن یرگتروص هجو نیرت ابیز هب ار امش دنوادخ رد ار مادنا لادتعا و ییابیز نیا یسربط .دهد یم رارق میوقت نــسحا مامت :ینعی ْم ُک َر َّو َص َو« :درامش یم ناــسنا صاخ تاناویح اب هــسیاقم لوبق هن لقع نــتفریذپ و تمکح تــهج زا ْمــ ُک َر َو ُص َنــ َس ْحَ

أ َف .ار رــشب ییابیز هــک یــسک تــسناشیا ناــیم و هــلمج رد ارــیز ،تــقلخ و عــبط ناــشیا یاه تروص دومن وکین سپ :دنا هتفگ یضعب و .درادن تروــص زا موهفم نآ نــیا هکنیا تلعب تقلخ و عــبط ندرک لوــبق تــهج زا ارّ ام ه ّتبلا هنیآ ره هک تــسوا لوق دننام نآ سپ تــساه تروص ییابیز ا َن ْقل َخ ْد َقَ ل( اــه میوقت و اه تروص نیرتابیز رد ار یناــسنا میدرک داــجیاَ دب و تــشز مدآ ناــشیا نایم رد هچ رگ ا ) ٍمــی ِوْقَت ِنــ َسْحَ

أ یــ ِف َناــسْن ِْ لا و ءانتعا دروم یتــشز نیا و یضراع نیا هکنیا یارب تــسا مه تروص

یاه تروص نیرتهب رب ار ناسنا ناحبــس دنوادخ سپ ،تــسین ه ّجوت نامتخاــس و نامزاــس زا تراــبع تروــص و ،دــیرفآ تاــناویح ماــمت .)۴۴8 ،۱0ج ،ق۱۴۱5 ،یسربط(^۶»تسا صوصخم ار مــیوقت ،لزــنملا للها باــتک ریــسفت یــف لــثملاا باــتک بــحاص یــیابیز ناــیب هــتبلا هــک دــنک یم فــیرعت لادــتعا و بــسانت ،یــنوزوم نیا لومش دهد یم حیجرت زین وا هچرگ تــسا یمدآ مادنا سوــسحم .شلوقعم هــجو مه دهد رارــق ناــسنا سوــسحم هجو مه ار لادــتعا اــب هارــمه بــسانتم تروــص هــب ءیــش هیوــست ،مــیوقت یو هاگدــید زا یبــسانت و نزاوت .تــسا راوازــس و هتــسیاش یتیفیک و لدتعم یماظن وا لقع و حور ،مــسج زا ناــسنا داعبا یمامت نآ تعــسو و لومــش هک سابع نبا اما .)۳۱0 ،۲0ج ،۱۳۷۹ ،یزاریــش مراکــم( ^۷درــیگ یمرب رد ار نبا« :دراد دــیک أت تروص یــیابیز رب نایبلا عــمجم ریــسفت زا لقن هــب میقتــسم و هماقلا یوتــسم ینعی تروص نــیرتابیز رد :دــیوگ ساــ ّبع »یمدآ رگم دنتــسه تروص رب هداــتفا و هدنکفا رــس تاــناویح ریاــس و .)۱۶8 ،۲۷ج ،۱۳۷۹ ،یسربط(

نــس ُح هب میوقت فیرعت نــمض )یزار رخف( رــیبک ریــسفت بــحاص نسحا فیرعت رد ار لوقعم و سوسحم هجو ود ره ،لادتعا و فیلأت نم دارملا« :مــیوقت زا نــینچ یــفیرعت نــمض وا .دــناد یم اور مــیوقت نأ یغبنی اــم یلع ء یــشلا رــیبصت مــیوقتلا و ةــیهاملا هذــه ناــسنلا .)۲۱۲ ،۳۲ ج ،اــت یب ،یزار رــخف( »لــیدعتلا و فــیلأتلا یــف نوــکی .دزادرــپ یم هیآ نــیا رد یــیابیز اــی نــس ُح فــلتخم حورــش ناــیب هــب ،ملاع تادوــجوم همه یــنعی مــیوقت نــسحا هک تــسا نآ لوا لوــقّ لاا ،راــس نوگن و دنا تروص رــب هداــتفا احلاطصا اــی ههجو یــلع اــبکمً اورکذ و« :دیرفآ هدیشک و تــسار یتماق اب ار ناــسنا دنوادخ .ناــسنا یذ لک قــلخ یــلاعت هــنأ :اــهدحأ اــهوجو نــسحلا كــلذ حرــش یــف ةــماقلا دــیدم هقلخ یــلاعت هــنإف ناــسنلا لاإ هــهجو یــلع اــبکم حور نیا حرــش رد یرگید لوق مصا اما .)نامه( »هدــیب هــلوک أم لواــنتی و مهف و لــقع هجو نیرت لماک رد یــنعی مــیوقت نــسحا :دراد ارــجام بدأ و مهف و لــقع لــمک أ یــف :مــصلا لاــق و :ناــیب و مــلع و بدا و نــسحا باب رد زین یرگید لاوــقا یزار رــخف )ناــمه( ناــیب و مــلع و لوق رد بدا درــبراک اــما تــخادرپ مــیهاوخ اــهنآ هــب هــکدراد مــیوقت باــجیا ار نآرــق رد یــیابیز فــیرعت رد یرــگید ناــیب ترورــض مــصا نآ رد هک هدــئام هروــس ۱۱۶ هیآ حرــش رد ییابطابط هــملاع .دــنک یم دوخ شتــسرپ هب ار مدرم وت هک دنک یم راــسفتسا یــسیع زا دنوادخ :دهد یم خــساپ هنابدؤم رایــسب یــسیع و ؟یا هدرک توعد تردام و اَی ُللها َ

لا َق ْذ ِإ َو« :منک نینچ و میوگ نینچ هک دابم ارم ،للها ناحبس ِنو ُد ْن ِم ِنْی َهَ

ل ِإ َیــ ِّمُ

أ َو یِنو ُذ ِخَّتا ِساَّنلِل َتْلُق َتــْنَ أَ

أ َمَی ْر َم َنْبا یــ َسی ِع ُت ْن ُک ْن ِإ ٍّقــ َحِب یِل َسْیَ

ل ا َم َ لوــ ُقَ

أ ْنَ

أ یِل ُنوُکَی اــ َم َكَنا َحْبــ ُس َلاــَق ِللها َتْنَ

أ َكَّنِإ َكــ ِس ْفَن یِف ا َم ُمَل ْعَ أ َ

لا َو یــ ِس ْفَن ی ِف ا َم ُمَ

ل ْعَت ُه َت ْمِل َع ْدــ َقَف ُهــُتْلُق یــسیع یا دومرف ادــخ هک ار یــماگنه ]نــک داــی[ و .» ِبوــ ُی ُغْ

لا ُم َّ

لاــ َع ادخ ود نوــچمه ار مرداــم و نــم یــتفگ مدرــم هــب وــت اــیآ مــیرم رــسپ هرابرد[ هــک دبیزن ارــم وــت یهزنم تــفگ دیتــسرپب دــنوادخ یاــج هــب مدوب هتفگ ار نآ رــگ ا میوگب تــسین نم قح هک ار یزیچ ]نتــشیوخ هچنآ و یناد یم وت تــسا نم سفن رد هچنآ یتــسناد یم ار نآ اعطقً یناهن یاهزار یاــناد دوخ وت هک ارچ مــناد یمن نــم تــسوت تاذ رد یا هتــسجرب تبــسن هک دروآ یم بدا باب رد یراتفگ ،)۱۱۶ :هدئام(

دوخ هتبلا و تــسا لامعا ییابیز بدا یرــیبعت هــب .دراد یــیابیز اــب و رکذت نیا اــب نآرق رد یقلاخا یــسانش ییابیز هــبلغ رب رــگید یــلیلد سوــسحم تیعبت موزل ،نآرق رد ییابیز رــب مک اح هدعاق هــک دــیک أت رب لوقعم یــیابیز تــیمک اح زین و تــسا یــیابیز باــب رد لوــقعم زا :سوسحم لامج ابیز تأیه ،دوــش یم هدافتــسا نآ یانعم زا هک هچنآ رب انب ،بدا«

ره هک دــناد یم راوازــس نــینچ هقیلــس و عــبط هــک تــسیا هدیدنسپ و عورــشم هچ و نآ لاثما و اعد دننام دــشاب ینید هچ یعورــشم لــمع هب ،دوــش عقاو تأیه نآ قبط رب ،ناتــسود رادید دننام دــشاب یلقع لمع هک تسا مولعم و .لمع تفارظ زا تسترابع بدا :رگید ترابع :هک دنک یم هولج ابیز و فیرظ یتقو و ملظ رد سپ ،دــشاب هتــشادن یمیرحت عنم و هدوب عورــشم لاواً

ًایناث و .درادــن اــنعم بدا حــیبق و عینــش یاــهراک و تــنایخ و غورد تأیه دنچ رد ار نآ هــک دــشاب نکمم ینعی ،دــشاب یراــیتخا لــمع ماــجنا یــهجو هــب ار نآ دوــخ راــیتخا هــب صخــش و دروآرد لکــش و اذغ رد ملاــسا هــک یبدا رــیظن ،دوــش عــقاو بدا قادــصم هــک دــهد اذــغ لوا رد تــسا »للها مــسب«نتفگ نآ و هتــشاد یــعرم ندروــخ یرــپ لاــح رد ندروــخ زا زارــتحا و نآ رــخآ رد »لله دــمحلا«نتفگ و هــک زاــمن لاــح رد نتــسشن بدا رــیظن زــین و اــه نیا لاــثما و مکــش یور هــب نتــسشن زا تــسا تراــبع نآ و دوــش یم هدــیمان »كروــت«

و نــماد هــب ندرــک هاگــن و وــناز یور اه تــسد نتــشاذگ و اــه نار لــمع تــفارظ و نــس ُح ،بدا یــنعم هــچ رــگ.نآ رــئاظن نــینچمه ،یگدنز ضرغ اــب تــسا لمع تقفاوم هک نــس ُح ینعم رد و ،تــسا اــب یــلصا یاــنعم نــیا قــیبطت نــکیل ،تــسین یــفلاتخا هــنوگچیه و للم و ماوقا دننام گرزب فلتخم تاــعمتجم رظن رد نآ قــیداصم دننام كچوک تاــعمتجم رد نینچمه و فــلتخم بــهاذم و ناــیدا یفلاتخا تهج زا فلاــتخا نیا و تــسا فلتخم رایــسب ،اه هداوناخ ییاهزیچ اــسب هچ ًلاثم ،دنراد دب زا كین راک صیخــشت رد هک تــسا ریاــس دزن رد هکنآ لاح و دور یم رامــش هب بادآ زا یــموق دزــن رد هــک رد و نسحتسم یموق دزن رد هک یبادآ اسب هچ و تسین بدا ماوقا دروخرب عقوم رد تیحت دننام تسا تــشز و عینــش یرگید موق دزن فرط زا هک تسا ملاس تیحت نیا ملاسا رد هک رگیدکی اب تاقلام و رگید یماوقا دزن رد و ،هدــش هدیمان بیط و كرابم ،لاــعتم یادــخ و ندرک عوــکر و هدجــس ای و تــسد ندرــک دــنلب اــی و هلاک نتــشادرب دروخرب رد یبادآ ،اــپورا نانز نیب رد و تــسا رــس نتخادنا نیئاپ اــی نینچمه و هتــسناد تــشز و عینــش ار نآ ملاــسا هک تــسا لوــمعم رد فلاــتخا زا یــشان تاــفلاتخا نــیا هــمه هــکنیا لاا ،رــگید بادآ ،مــیتفگ هــک یروــطنامه هــنرگ و تــسا قادــصم صیخــشت هــلحرم راوازــس هک ییابیز تأــیه زا دوــب تراــبع هــک بدا یاــنعم ِلــصا رد رفن ود یتح ،تــسین یفلاتخا ،دوــش ماجنا نآ قبط رب لمع تــسا تــسا ینــسحتسم رــما بدا هــکنیا و نآ یاــنعم رد رــشب یلاــقع زا و تــسا لــمع فــصو بدا و ،حور فــصو قلاــخا[.دنرادن فلاــتخا یاــبیز تأــیه ءاــیبنا یــهلا بدا و دــشاب یم قلاــخا زا یــشان ،بدا .)۳۶۷ ،۶ ج ،۱۳۷۴،ییابطابط( »] تسا ناــشیا ینید لامعا

۱۲

۱۳۹۶ ناتسمز ،۴ هرامش ،۲۲هرود ‌یمسجت‌یاهرنه‌-‌ابیز‌یاهرنه‌هیرشن

سپ یزار .میوقت نــسحا باب رد یزار رخف نایب هب میدرگزاب اما و نینچ ار لوــق ود نیا ،میوقت یــیابیز باب رد روــکذم لوــق ود ناــیب زا مود لوق و تــسا تروص ییابیز هب عجار لوا لوــق هک دنک یم عــمج ةروصلا یلإ عجار لولا لوقلا نأ لصاحلا و« :تریس ییابیز هب عجار نب ییحی زا یتیاور سپــس و ،ةــنطابلا ةریــسلا یلإ یــناثلا و ،ةرــهاظلا تــسا نطاب و رهاظ ییابیز عــمج رب رعــشم هک دروآ یــم یــضاق مــثک ا هفیرــش هیآ هب اــنب شــیوخ یاــهاعد رد هــک ناــحلاص رــیبعت هــب یــنعی دنا شیوخ لاکــشا و اه تروص ییابیز ناــهاوخ ادتبا ،میوقت نــسحا :لوــقی نــیحلاصلا ضــعب ناک و« :شــیوخ لاــعفا یــیابیز اــهتنا رد و نــسحأ ةرخلآا یف انطعأف ،لاکــشلا نــسحأ یلولا یف انتیطعأ انهلإ ،یزار رخف( »بوــیعلا نع زواجتلا و ،بوــنذلا نع وفعلا وــه و ،لاــعفلا ار میوقت نــسحا رد روکذم میوقت یزار رخف رگ ا اما .)۲۱۲ ،۳۲ ج ،ات یب روثنملا ردلا رد یطویس ،سوسحم رد مه دناد یم اور لوقعم رد مه :تسا تروص ییابیز رب لاد افرص هک دروآ یم تیاور دنچً ی ِف َناــسْن ِْ

لا اــ َن ْقل َخ ْدــ َقَ ل : نــسحلا نــع دــیمح نــب دــبع جرــخأ وَ ةروص نسحأ یف لاق ٍمی ِوْقَت ِن َسْحَ

أ متاح یبأ نبا و رذــنملا نبا و ریرج نــبا و دیمح نب دــبع جرــخأ و لوقی ٍمی ِوْقَت ِنــ َسْحَ

أ ی ِف َناــسْن ِْ لا ا َن ْقَ

ل َخ ْد َقَ

ل هلوق یف ةــیلاعلا یبأ نع ةروص رش یف رانلا یف لاق َنیِل ِفاس ل َف ْسَ َ

أ ُهان ْد َد َر َّمُث ةروص نسحأ یف ی ِف َناــسْن ِْ

لا ا َن ْقَ ل َخ ْد َقَ

ل« میهاربا نع دیمح نب دبع و یبایرفلا جرخا و .)۳۶۷ ،۶ج ،ق۱۴0۴ ،یطویس(»ةروص نسحأ یف لاق ٍمی ِوْقَت ِن َسْحَ أ هب تراــشا ،نآرق رد میوقت نــسحا نوچ یفیرــش بیکرت نیاربانب هتبلا هــچرگ دهد یم رارــق دیک أت دروــم ار سوــسحم یــیابیز و لاــمج نیرت هتسجرب رد هچنانچ و دنک یمن زین سوــسحم رد رصح ار ییابیز مــه ار لوــقعم ،نآ عیــسو هــنماد ،مــیدید تنــس و هعیــش ریــسافت .دریگ یمربرد دیک أت سوــسحم لامج نــیا رب هــک تــسه زین یرگید تاــیآ اــما َنــ َس ْحَ

أ َف ْم ُک َر َّو َص َو ِّق َحْ لاِب َض ْرَ ْ

لا َو ِتا َوا َمــ َّسلا َقَ

ل َخ« :نوچمه دنراد ار امــش و دیرفآ قح هب ار نیمز و اه نامــسآ ؛» ُرــی ِص َملا ِهــ ْیْ َ

ل ِإ َو ْمــُکَر َو ُص یوــس هب ماجرف و تــسارآ وکین ار نات یاه تروص و درــک یرــگتروص دیک أت و حیرصت دروم تروص ییابیز ،هیآ نیا رد .)۳ :نباغت( تسوا نیا هب اــنب اــما دــنا هداد رارــق هــجوت دروــم ار نآ زــین نارــسفم ،تــسا دبای یمن تیعورــشم نید هزوح رد اقلطم یــسوسحم چیه هک انعمً دنهد یم حــیجرت نارــسفم زین اجنیا رد ،لوــقعم هــب لاــصتا رد رــگم َو«" :دنهد یرــست نطاب ای تریــس ییابیز هب ار تروص یــیابیز نــیا رد »نسحاف« هلمج رس رب هک »اف« فرح -» ْم ُک َر َو ُص َن َس ْحَ

أ َف ْم ُک َر َّو َص دنوادخ :دهد یم اــنعم نینچ هیآ هــب و ،تــسا یریــسفت یاف ،هدمآ هک تــسا تهج نادب نیا و ،درــک وکین ار امــش یاــه تروص تــقلخ هک درک قیقد رایسب یزاهج هب زهجم ار ناسنا تروص یلاعت یادخ

،دهد ماجنا ار بیجع یاــهراک عاونا دناوت یم لیاــسو و زاهج نآ اــب زا زین و .دــنا زجاع نآ ماجنا زا رادــناج تادوجوم ریاــس هــک یــیاهراک ادبا ناــسناریغ یارب اــیازم نآ هک تــسا دــنم هرهب یــگدنز زا یــیایازم هــلمج رد و .)5۲۴ ،۱۷ج ،۱۳۷۴ ،یــیابطابط("... .تــسین مــهارف تــسد هــب مــلق ،»رــیوصت« زا روــظنم ،» ْمــ ُک َر َو ُص َنــ َس ْحَ

أ َف ْمــ ُک َر َّو َص َو«

،تسا تروص یاطعا ،روظنم هکلب ،تسین ندیــشک هــشقن و نتفرگ یاج رد هکنانچمه ،تــسا نآ دوجو هوحن و ماوق ،زیچ ره تروص و نــس ُح« و » ٍمی ِوْقَت ِنــ َسْحَ

أ یــ ِف َناــسْن ِْ

لا اــ َن ْقل َخ ْدــ َقَ ل«" :دوــمرف رــگیدَ و ،رگیدکی هب تبــسن نآ تازیهجت بــسانت زا تــسا ترابع »تروص ،هدش داجیا ضرغ نآ رطاخ هب هک یضرغ نآ اب اهنآ عومجم بسانت نیکمن ای و رظنم ییابیز و یلگــشوخ هن ،نــس ُح یانعم تــسا نیا تادوجوم یمامت رد هک تسا یماع یانعم كی نسح نوچ ،ندوب و » ُه َقَ

ل َخ ٍء ْیــ َش َّ

ل ُک َنــ َس ْحَ أ ی ِذَّ

لا« :دومرف هکنانچمه تــسا یراــج دیاــش ،درب مان ار اه ناــسنا تروص نــسح اهنت ثحب دروم هیآ رد رگ ا اه ناــسنا تقلخ هکنیا هــب دهد هــجوت ار مدرــم هک هدوــب نــیا یارــب ،نامه( "تسا راگزاس ادخ یوس هب نانآ تشگزاب اب هک هدش یروط .)۴۹۶ ،۱۹ ج عیسو هرتسگ و لومش ،دش رکذتم دیاب هجیتن ناونع هب و نیاربانب ناسنا تایح هلمج نم یتــسه تلاوقعم یمامت هک نآرق رد نــس ُح و حرش رد داعبا یمامت رد نارسفم تسا هدــش ببــس ،دریگ یمربرد ار یناث و دنهد رارق رظندم ار لوقعم ییابیز تاذلاب و لوا ،ییابیز نایب رد زین یرگید لــیلد ،نارــسفم هتبلا .ار سوــسحم ییابیز ضرــعلاب و تسا سوسحم ییابیز لاوز و یرادیاپان نآ و دنراد دوخ درکیور نیا ا َن ْقل َخ ْدــ َقَ ل« هفیرــش هیآ هلابند هــب دانتــسا اب اهنآ زا یــخرب هــکنیا اــمکَ :تسا نیلفاس لفسا هب ناسنا لاسرا هک » ٍمی ِوْقَت ِن َسْحَ

أ ی ِف َناسْن ِْ لا و تروــص یــیابیز لاوز زا یا هناــشن ار » َنیِل ِفاــ َس ل َفــ ْسَ َ

أ ُهاــَن ْد َد َر َّمــُث«

یضعب و" :یناوج و بابش ار میوقت نسحا هکنانچمه دنا هتفرگ یریپ رب درک داجیا ار ناــشیا هکنیا :»می ِوْقَت ِنــ َسْحَ

أ« زا هدرک هدارا :دــنا هتفگ ار اهنآ و ناــشیاضعا و حراوج رد لادتعا و ناــشدوخ سوــفن رد لاــمک روما ریبدت و نداد صیخــشت و نــتفگ نخــس هب درــک ادــج نارــگید زا ،ددرگ یم زاتمم و ص ّخــشم نآ هب یناــسنا هچنآ زا اهنیا ریغ و ندومنل َف ْسَ َ أ ُهان ْد َد َر َّمُث« .تــسا بابــش و یناوج لاح هب هراــشا زین نیا رد و میدینادرگرب سپــس :دنیوگ هداتق و مــیهاربا و سا ّبع نــبا .»نیِل ِفاــس اه یریپ و اه رمع نیرت تسپ و یندوک و یتفرخ هب ینعی اه رتورف رت ورف و ناکدوک و اــهریگ نیمز و ناناوتان ناــشیا نولفاــس و ،لقع دوب مــک و ،یــسربط( "تــسا هورگ نآ مامت نــیرتورف هدروخلاــس رــیپ و لاــسنهک .)۱۶۹ ،۲۷ ج ،۱۴۱5

و مــیظع هــنیجنگ ،تاــیاور و تاــیآ نــتم رد شواک و صــحفت رد .دهد یم رارق ققحم نامــشچ لباقم رد ار میهافم زا یا هدرتــسگ ،تایاور رد عیــسو هرتــسگ نیا زین ییابیز و تنیز و ءاهب و لامج باب رــکذ لاــجم کــیل تــسا دوهــشم و دوــجوم ،نآرــق زا رت عیــسو رایــسب

یلک تقیقح هــک هاگنآ هژــیو هب تــسین نکمم اــجنیا رد اــهنآ یــمامت دنچ نیا رد هک تسا یدهاوش یمامت نوچمه نسح موهفم و انعم

هجیتن