سهم عامل کار از تولید و اثر آن بر رشد اقتصادی در ایران

يداصتقا دشر رب نآ رثا و ديلوت زا راک لماع مهس رد

ناریا



يرونوبا ليعمسا

1

یبامرگ لضفلاوبا ،

2

1 . رامآ و یجنسداصتقا داتسا نانمس هاگشناد داصتقا هورگ یعامتجا

، esmaiel.abounoori@gmail.com

2 . داصتقا هورگ ،يداصتقا مولع يرتکد يوجشناد م

ؤ سس ۀ و تیریدم شهوژپ و شزومآ یلاع

همانرب يزیر ، atash-01@yahoo.com

خیرات :تفایرد 11 / 12 / 1393 :شریذپ خیرات 14

/ 07 / 1394

هديکچ ار یدادصتقا ددشر و دیلوت لماوع مهس نیب طابترا تیمها ،برغ ناهج رد ریخا یداصتقا نارحب .تسا هتخاس تیمهارپ د

لاس ر اه ریخا ی ب ه دروم رد رایسب دهاوش تلع یب

تابث ی رد لدماوع مهس

عوضوم ،دیلوت

« یلماوع دمآرد عیزوت »

هاگیاج شومارف دش ۀ زاب ار شیوخ تفای

تدسا ه . یرایدسب زا

لیلحت نارگ طبار ۀ هاگددید زا ار یرباربادب و یدادصتقا ددشر

« عدیزوت ددمآرد یدصخش » یدسررب

رک هد دبا

، یبایزرا یلو رثا

.تدسا هددش عقاو هجوت دروم رتمک یداصتقا دشر رب راک لماع مهس رد

دیلوت عبات زا هدافتسا اب هلاقم نیا تباث ینیشباج ششک

(CES)

ددیلوت لماوع مهس رد رییغت رثا

تقا دشر رب یداص

ب مه ه ب مه و یرظب تروص ه

یبرجت تروص .تسا هدش لیلحت

یردظب هاگددید زا

شیا دفا هدک تدسا هددش للادتسا دیلوت لماوع نایم ینیشباج ششک ثحب بوچراچ رد مهدس

یداصتقا دشر خرب شهاک بجوم راک یوریب مهس شهاک نآ یپ رد و هیامرس لماع یم

ودش د زا .

رگید یوس

، یم عماوج رد هک تفگ ناوت فرصم

دیلوت رد هیامرس مهس شیا فا ،ارگ ریثأت قیرط زا

،هرهب خرب رب بجوم

سپ خرب تفا زادبا

یم دوش و نیا هاردمه یدادصتقا ددشر خردب شهادک اب رما

.تسا ساسارب نیا علاطم ۀ یبرجت رب یاپ ۀ رود رد ناریا داصتقا تادهاشم ۀ

یبامز 1370 ات 1390 ،

هیضرف اه ی روکذم در ب .تسا هدش

هقبط يدنب :JEL

، D33

، E21

، E22

، O40 O47

ژاو ه اه ي يديلک :

،ناریا عیزوت دمآرد

،یلماوع دشر

،یداصتقا مهس

لماع راک .

نایاپ زا هلاقم نیا

ماب ۀ یسانشراک وبا دشرا ا ناونع اب یبامرگ لضفل

« تأ ددمآرد عدیزوت ردب رادک یوریب لماع مهس ریث

ناریا رد یصخش »

هب .تسا هدش جارختسا ناردبزام هاگشباد رد یروبوبا لیعمسا رتکد ییامنهار

یوب دنس ۀ

،لوئسم :نفلت 09111112176

همدقم و یداصتقا دشر هافر

هیاپ یعامتجا اه

ی عسوت ۀ یداصتقا ا .دب نیازا ور یداصتقا دشر طابترا

هافر اب یعامتجا یسررب نوگابوگ یایاوز زا

هدش .تسا رتشیب لیلحت ادب هدصرع ندیا نارگ

شریذپ رثا هدب لدیب یاردب یدادصتقا ددشر دودبهب ناهاوخ ،هافر رب یداصتقا دشر تبثم

یعامتجا هافر و هعسوت فادها ا

.دب نیا رد هنیمز

، ،ددشر زا لدصاا عفادنم عیزوت یگبوگچ

و دیلوت لماوع نیب رثا

رب عیزوت طقب یداصتقا دشر موادت

ۀ تدسسگ هدیرظب

هدودب نازادردپ

.تسا هیرظب ناماگشیپ زا هصرع نیا رد یزادرپ

تیمسا مادآ تسا

ددنیا ف مهدس هدب هدک ۀ

قلعت دبرادزاب ار نآ و تسا ضرتعم دمآرد زا هیامرس هب هتفرگ ۀ

یداصتقا دشر یم

.دباد هدب

رظب یو عیزوت بسانم عسوت یارب مزلا طرش ۀ

:تسا قبوررپ یداصتقا

« هک تسا یتیاغ دوس مامت رد

حرط اه ادما .تدسا رظبدم هیامرس نابااص تاقیقحت و

هراجا دنبام دوس خرب یدمب شهاک نآ دوکر اب و شیا فا هعماج قبور اب د متسد و اهب

.ددبای

سکع رب

،

ًلاومعم دنمتورث عماوج رد دوس خرب نییاپ

ریقف عماوج رد و دودس خرب .تسلااب

ًلاومعم هدب هک ییاهروشک رد لاوز لادا رد تعردس

یدم ادب ،دندشاب .دراد ار طدس نیرتلا

طبار نامه ،هقبط نیا عفانم نیاربانب ۀ

رگید هورگ ود ادب ار رادک یوریب و نیمز نابااص(

درادب هعماج یمومع عفانم »

( تیمسا ،1

1776 .

سپ و فرصم شقب یداصتقا دشر ققحت رد هعماج زادبا

، یدارفا هب ار نیک دنبام ردکف

قیوشت یریگدشیپ و دیلوت زا راک یوریب مهس موادت یارب رازاب رد تلاخد تهج رد تلود

او یداصتقا دوکر زا تشاد

طقب رد نیا . ۀ

لیلحت لباقم اه

نادکوا رودترآ ددنبام یداردفا ی

2

هک دراد رارق یم

:دیوگ

« لدابم ۀ ر دب یربارب و ییاراک نیب نیردت

دلدابم ۀ یدادصتقا .تدسام یعادمتجا–

ادم

یمب اب میباوت یاهراز اک ار میدسقت یوادست هدب همه نیب ار نآ تلاوصحم( و میشاب هتشاد

مینک » ،ناکوا(

1857 .

ۀشیدبا ۀطبار سوکعم نیب ییاراک و یربارب

، نوتم یداصتقا کیسلاکوئب

و لاربیلودئب ار

هتفرگربرد تسا

. اهبآ رب نیا رواب دوب دب هک هیامرس یراذگ یم دباوت تعردس ددشر ار شیا دفا

1. Smith 2. Okan

دهد و رد تیاهب عفانم نآ ب ه یوریب راک یب یررس ددهاوخ ددش . ادما زا ددید ادهبآ یردیگیپ

تسایس اه ی تیاما زا یوردیب رادک

، تعردس ددشر یدادصتقا ار

ددنک یدم ددنک . ادب دودجو

هیرظب یاه لاربیلوئب اه

ی رصاعم ینبم رب یزاساهر رازاب

هب رودظنم عیردست ددشر ،یدادصتقا

دهاش زورب نارحب اه ی یداصتقا یبونک

رد رازاب رتشیب یاهروشک یاراد

داصتقا زادب میتدسه .

نارحب یلام هد ۀ لوا نرق یبونک هدک نودنکا هدب دودکر ،هدرتدسگ یگتدسکشرو

و یدلیطعت

شخب اه ی یدیلوت

،هدیماجبا شیب

زا شیپ ۀرابرد ضورف هداس باراگبا ۀ لاربیلوئب اه

هک رادماو

شیدبا ۀ کیسلاکوئب اه

و نوییاهب دنتسه

، کش یگبارب هددش تدسا . بدلاج تدساجنیا هدک

زا

شخب اه ی یدودعم هک

ًلاثم رد تلاایا ۀدحتم اکیرمآ زا دوکر رد ناما هدبام ،تدسا ددیاب هدب

شخب یزاسوراد

، یزرواشک و

یروانف اه ی صاخ و هتفرشیپ هراشا

درک هک یگمه هدب تددش

اب هبارای اه و هفرعت اه ی تلود اکیرمآ تیاما یم دبوش . شهاک مهس یوردیب رادک رد ددیلوت و

شهاددک فرددصم زا یاددتب یدازآ نودددب دددیکأت رددب تلادددع رد رازاددب تددسا هددک یور ندروآ

تلود اه ی اکیرمآ و اپورا هب قاروا راداهب کسیررپ و

فرصم هیسب ار بجوم هدش تسا .

رد ۀتشوب

،رضاا شقب عیزوت دمآرد نیب لماوع ددیلوت و ریثأدت شیا دفا مهدس

لدماع

هیامرس رب دشر یداصتقا یسررب

یم دوش . رد ههد یاه ریخا رتشیب تاقیقحت یداصتقا

ردب

ریثأت عیزوت یصخش دمآرد رب دشر کرمت هدرک دبا . رد شخب مود

، تایبدا تادعلاطم ردیخا

رد نیمز ۀ طابترا مهس لماوع دیلوت و دشر یداصتقا رورم

هدش تسا . رد شخب موس سدپ

زا یسررب دبور یبامز تاباسوب مهس

هیامرس رد دیلوت هب داقتبا زا ب ه یریگرادک عبادت

ددیلوت

باک سلاگاد رد تایبدا دشر یداصتقا و

عافد زا دربراک عبات دیلوت هبCES

ناودنع یعبادت

عقاو هبانیب رت یم میزادرپ . سپس

، شقب مهس لماوع دیلوت ( رد ادجنیا مهدس هیامردس رد ود

ریسم رب دشر یداصتقا هدی جت

لدیلحتو یدم

دودش . ریدسم لوا درودم دعلاطم ۀ ادم شدشک

ینیشباج نیب

لماوع دیلوت و رثا نآ رب دشر یداصتقا و

ریسم مود طبار ۀ نیب مهس لدماع

هیامرس رد

،دیلوت خرب هرهب و دشر یداصتقا تسا

. رد ادجنیا نمدض حلادصا یودگلا ددشر

لسب اه ی شوپمه دبوماید

رد1

تهج ششوپ یمامت راشقا ج هعما معا زا نابااص هیامردس

و یوریب راک

، ا للادتس یم مینک هک هبوگچ رد عماوج فرصم یارگ یبونک

، شیا دفا مهدس

لماع هیامرس رد دیلوت هب شهاک خرب دشر یم دماجبا . رد شخب مرادهچ ادب کدی ۀدعلاطم

1. Diamond, P.A.

یبرجت رد دروم هداد اه ی ناریا رد کدی رود ۀ تدسیب هلادس ( 1370 ادت 1390 یراذدگرثا

مهس لماع راک رد ربGNP

دشر یداصتقا ناریا

یسررب یم دوش . سپ زا نومزآ مه یعمج

نیب ود ریغتم دروم

،هعلاطم اب هدافتسا زا نومزآ تیلع یرجبرگ ناشب

هداد یدم دودش هدک

مهس یوریب راک زا ابGNP

ود هفقو رب دشر یداصتقا رثؤم

هدوب تسا . ماجبارس ادب کدمک

نومزآ تهجVAR

نیا رثا صخشم یم

دوش . علاطم ۀ یبرجت نیا ۀرود

،یبامز ۀیدضرف ادم

ینبم رب رثا تبثم مهس لماع راک رد دیلوت ار دییأت یم دنک . شخب مجنپ هب هدجیتب یردیگ

و دربهار صاصتخا دراد

.

ۀنيشيپ شهوژپ

تاعلاطم چاس و رب اب یربارباب و دشر دروم رد ریخا

(1

1987 هدب ادهبآ .ددش زاغآ یادج

ریغتم لیلحت اه

نییعت ی دننک

ۀ ددبدرک یسررب ار یهدب نارحب لیلاد ،تدمدنلب دشر و

ادب

یتفگش دنتفایرد مهم زا یکی یربارباب هک

نددبام قودعم یلادمتاا یدضوت لدیلاد نیردت

یهدب اه هداد رد اه یرباربادب ادب یاهرودشک .تسا هدوب دشر لاا رد یاهروشک یعطقم ی

یهدب وکوروم ای نیپیلیف ،لیزرب دنبام لااب اه

دبدرکب تخادرپ ار دوخ ی

، اهروشک اما ی

ادب ی

یربارباب تمک نبام ر د سپ ار دوخ یهدب سبوت ای دنه ،دنلیات د دا

نادیب اهبآ .دب رک

ددبد هدک

یهدب تخادرپزاب ییاباوت اه

هب ینشور سپ راتخاس هب هعماج رد زادبا

هدب .تسا طوبرم ردظب

یم سپ هک دسر زادبا

اه تخاونکی دمآرد عیزوت اب یداصتقا رد ،رت

ب شی رت تسا

2.

کیردور و انیسلآ (3

1994 نورد لدم کی رد تدسایس نیدب طادبترا ددشر یاز

اده ی

اب ار یداصتقا دشر و یداصتقا مهدس رس رب دیلوت لماوع عفانم ضراعت دوجو

اده و رادک ی

هدب ددمآرد ردب تادیلام زا هدافتدسا نمدض ادهبآ .دبدرک یسررب هیامرس زادب ردصنع ناودنع

عیزوت هدننک اعدا ، دبدرک تسایس اه هنیهب ار یداصتقا دشر هک یی یم

دننک

، لود اهنت یدت ار

هیامرس عفانم نارگب هک دبراد رظبدم راد

4ضحم تسا

؛ یتروصرد هاگدید زا هک

بآ اه تیمها

قبط ۀ هب ریگبد متسد لماع ناونع

م ؤ رث ادهبآ یدبرجت یادتب .تدسا مهم رایسب دشر رب ادب

1. Berg & Sachs

2 . رجنم هیامرس رارف هب هعسوت لاا رد یاهروشک رد لااب یربارباب هک تفگ ناوتب دیاش یم

وش .د 3. Alesina & Rodrik 4. Pure Capitalist

افتسا د لاس یبامز یرس تادهاشم زا ه یاه

1960 - 1985 ،ناهج بختنم یاهروشک یارب

تیاما ضرف نیا زا یم

رد یربارباب هک دنک عیزوت

نیمز و دمآرد دشر اب یسوکعم طابترا

ینیلبات و نوسرپ .دراد هدنیآ یداصتقا (1

1994 کیردور و انیسلآ دنبام هب رواب

هک دبراد

تسا رضم دشر یارب یربارباب .

اهبآ هرهب اب یاهرودشک یبادمز یردس تادهادشم زا یردیگ

هجیتب نیا هب فلتخم دبدیسر

با یربارباب هک رود لدیاوا رد ییاددت

ۀ شهادک هدب تددمدنلب

هرود رد یداصتقا دشر اه

ی دعب رجنم یم .دوش

رگنیبد و ریاکسا (2

1998 اب علاطم ۀ هداد اده ی رتددیدج هدب

ندیا هدجیتب دبدیدسر هدک

یربارباب رد لاارم هیلوا یرثا یفنم رب دشر یداصتقا رد

لاارم یددعب دراد . ددنچره ادهبآ

یم دنیوگ هک یربارباب رد عیزوت ییاراد اه هک نیمز رگبایامب

،تساهبآ یب

یتاریثأت یدفنم ردب

دشر دراد . پملاک و رلسیرپ (3

2000 یسررب لاچ ش اه ی طبترم ادب هدافتدسا زا

عبادت ددیلوت

ردCES

لدم اه ی دشر ناشب یم دهد هک ششک رتلااب ینیشباج نیب

لماوع دیلوت هدب خردب

دشر رادیاپ یرتلااب4

رجنم یم دوش . اهبآ روآدای یم دبوش هک ثا ر ششک یلااب ینیدشباج نیدب

لماوع دیلوت رب تعرس

،ییارگمه هب

یبایمک یبسب لماوع دیلوت هتسباو تسا .

رلومیز (5

2000 یداصتقا دشر دروم رد ریخا تاقیقحت زا یدم داقتبا

ددنک زا سدپ وا .

یبرجت یسررب طبار

ۀ طابترا ،یداصتقا دشر و یربارباب یرظب

و یلماودع دمآرد عیزوت نیب

یداصتقا تدمدنلب دشر ار

نایب یم دنک . ساسارب طردش یرباربادب دوجو یو قیقحت یاتب

قبور یارب مزلا عسوت

ۀ رب رلومیز .تسیب تدمدنلب رثا

ددمآرد عیزوت ردب

یروآودب و ادضاقت

هب شومارف یلو مهم یرصنع ناونع یداصتقا ریخا تاقیقحت رد هدش

دراد هراشا .

لاووک (6

2008 رد لاقم ۀ

« دشر و دمآرد عیزوت

» هداد اه دقطنم و ادیباتیرب ی ۀ

ورودی ار

هسیاقم یم دنک ناشب یو . یم

و ددمآرد یلماوع عیزوت ،دمآرد یصخش عیزوت نیب هک دهد

هلاقم نیا رد .دراد دوجو طابترا یداصتقا دشر دیکأت

قودف دردکلمع هک تسا هدش دادعلا

ۀ

لاس رد ایباتیرب یاه

1997 ات 2007 شهادک ادب نادم مه یدادصتقا یلااب دشر زا یکاا

1. Persson & Tabellini 2. Deininge K. & Squire 3. Klump & Preissler 4. Steady state 5. Zweimuller 6. Kowall

رد ندیا .تدسا هدوب د متسد مهس ریگمشچ شیا فا و رقف دیدش یدط هدک تدسا یلادا

قطنم یاهروشک هرود نیمه ۀ

و رقف شیا فا و نییاپ دشر وروی ار د متدسد مهدس شهاک

هدرک هبرجت کرحم .دبا

اه تاردییغت ،نکدسم تدمیق تارییغت دنبام یداصتقا دشر ی خردب

خرب دبور ،وروی لباقم رد دبوپ اه

رهب ی ه بادسا و تارداص درکلمع ، اده

یده یدلم ی کدی

اهروشک رگید اب هسیاقم رد ایباتیرب یلااب یداصتقا دشر یمب یضوت ار

دنهد . وا میدسرت اب

ریغتم ار یلماوع و یصخش دمآرد عیزوت ،ییوگلا اه

ی یضوت یلصا دنهد

ۀ یدادصتقا ددشر

ایباتیرب یم .دباد سیکو دت و نیامبروت (1

2009 هیامردس لدباقت لدصاا ار یدادصتقا طیاردش و ناراد

هیداحتا اه یرگراک ی یم

یگدنیامب ار نارگراک هک دنباد یم

ادهبآ .دننک دطبار

ۀ مهدس نیدب

دشر لدم کی رد ار لماوع یسرربAK

یم دننک دربهار راهچ اب و یتبادقر لددم

،2

لددم

ربلکاتسا

، 3

یراکمه لدم و4

یراکمه مدع لدم

، 5

هجیتب یم دبریگ هدک مهدس هدشیمه

هطبار دشر اب راک دراد یفنم یا

، ذاختا یلو دربهار

یرادکمه بدجوم

و رتلاادب ددشر خردب

راک مهس نام مه رتشیب

یم رد .دوش لباقم

، هب یریگراک شهادک نمض ربلکاتسا دربهار

راک مهس نییاپ هب یب ار دشر خرب ، راهچ نایم رد رادقم نیرت

دربهار روکذم یم .دباسر

ۀعلاطم يرظن قيقحت شور و

و سلاگاد باک ديلوت عباوت یسررب

CES

هیامرس هب میمصت یراذگ

هب هجوت اب مهس و بیکرت

دیلوت لماوع دیلوت زا

تروص یم دریگ .

نیا رد شخب یگبوگچ رثا

یداصتقا دشر رب دیلوت لماوع مهس هدی جت

و لدیلحت یدم دودش .

نینچمه داد ناشب

ه دش دهاوخ ریدسم ود زا ددیلوت رد هیامردس و رادک لدماوع مهدس هک

یداصتقا دشر رب هباگادج ا

رث دبراد سدپ هدب میمدصت زا ود ره ریسم ود نیا هتبلا . و زاددبا

هیامرس یراذگ یم ریسم نیلوا .دبرذگ رثا

هدب طودبرم ،یداصتقا دشر رب دیلوت لماوع مهس

فاطعبا یلوت راتخاس یریذپ دد

شدشک ای رگیدکی اب هیامرس و راک لماع ینیشباج لابق رد د

1. Tournemaine & Tsoukis 2. Competitive equilibrium 3. Stackelberg equilibrium 4. Cooperative solution 5. Non-cooperative bargaining

.تسا هیامرس و راک نیب ینیشباج رد

نیا ناشب لیلحت هداد

یم دودش مهدس شیا دفا هدک

تسا هارمه دیلوت لماوع نیب ینیشباج ششک شیا فا اب دیلوت زا هیامرس .

ریدسم نیدمود

رثا لماوع مهس یراذگ دیلوت

خرب تاباسوب ،یداصتقا دشر رب .تدسا هرهب

نادشب ددیاب هداد

دوش هک خرب شنکاو هرهب

هب هیامرس لماع مهس شیا فا هچ

دوب دهاوخ .

هاگبآ نیب طابترا

سپ هب لیم و هرهب خرب لیلحت زادبا

یم .دوش

بدسانم یددیلوت عبادت شنی دگ هب یداصتقا دشر دبور قیقد یسررب دادصتقا یاردب

یگتسب .دراد لیلحت رتشیب اه

رب یداصتقا ی یاپ

ۀ .تدسا هددش انب سلاگاد باک دیلوت عبات

دقب اجنیا رد هک تسا یساسا ضرف ود نتفریذپ م لتسم دیلوت عبات نیا باختبا یم

دودش .

نیلوا تدسا دیلوت زا لماوع تباث مهس سلاگاد باک عبات یگژیو و

عبادت یدگژیو نیدمود

رب و تدباث نادمز لودط رد ددیلوت لماوع ینیشباج ششک هک تسا نیا سلاگاد باک ردبا

.تسا دااو

،عقاو رد هددش هتدشاذگ ضوردف نیدمه سادسارب ددیلوت عبات نیا یانب گنس

سلاگاد .تسا اب1

زا نتفرگ کمک یضایر

یباد هب ماب باک اب ارا ۀدئ عبادت بادک سلادگاد–

مهس یتباث ار هب صاصتخا لماوع د

تسا هدا . ثحب یبوباق ار هلئسم نیا وا ریذپاب

یم ددباد

؛

یو نایب یم دنک :

« نم

ًاصخش داقتعا مراد هک کی تداو یساسا رد یگدبز یداصتقا هب

ددنبام یگددبز

یکی یف دوجو دراد . ..

رد همه اج نوباق و مظب رارقرب تسا

، سدپ اردچ رد ددیلوت و عدیزوت

دمآرد نیا هبوگ دشابب

» ( لپ سلاگاد

، 1967 . رد عبات دیلوت باک ساگاد مهس لماع رادک

ربارب

α ( و مهس هیامرس

1^ دهاوخ دوب . عبات دیلوت ( Y

باک سلاگاد ب ه ترودص ردیز

هتشوب یم دوش :

( 1

α α

YAL K^1

نآ رد هک :اب تسا ربارب دیلوت رد هیامرس لماع مهس

(

    2

r K Y

α α

Y  1 Y 1

راک لماع مهس و :زا تسا ترابع

(

w L αY 3

Y  Y α

1. Douglas

دهاودش ،ددیلوت لماوع مهس تابث رب ی نیک و کیسلاکوئب نابادداصتقا رارصا دوجو اب هد زا .تسا یرگید تیعقاو یایوگ یبرجت ۀ

1970 ردب یرایدسب یدبرجت یادهراک ددعب هب

تللاد لماوع مهس رد رییغت دنتشاد

. ساسارب دهد رد رادک لدماع مهدس تادعلاطم ندیا ۀ

1970 شیا فا هتفای

، یلو هد رد ۀ 1980 یاهرودشک طدقف .تسا هتشاد شهاک مهس نیا

ناشب ار یمک ناسوب اکیرمآ و سیلگبا یم

لکدش .دبداد 1

تابادسوب رد رادک لدماع مهدس

ناشب ار ییاپورا یاهروشک زا یخرب یم

.دهد

عبنم : کباب یباهج لاس 2006

رادومن 1 . نومن روشک راهچ رد لک دمآرد هب تبسن راک لماع مهس ۀ

ییاپورا

لدم عیزوت دمآرد یلماوع ( مهس لماع رادک رد رتدشیب یاهرودشک ییادپورا

هدب لکدش

U

سوکعم هدوب تسا . نیباوق بوصم هب عفب نارگراک رد هد ۀ 1970 مهس یوریب رادک ار شیا دفا

داد و یتقو کوش اه ی دراو هب داصتقا هدب زا نیدب نتدفر شزرا هدو دفا ردجنم ددش

، ادب دودجو

تیدودحم اه

یی یارب لامعا شهاک قوقا و جارخا نارگراک

، مهس لماع راک شیا دفا یرتدشیب

تفای . نیاربانب

، تکرش اه رد نیا ههد هب تمس یروادنف اده یی ددنتفر ادت مهدس رادک رد ددیلوت

شهاک دبای هک سپ زا نآ مهس لماع راک رد دیلوت ور هب شهاک داهب . هتفگ یدم دودش شهادک

مهس لماع راک رد هد ۀ 1980 یخساپ هب شیا فا مهس نیا لماع رد هد ۀ 1970 هدودب تدسا .

تاددعلاطم یددددعتم

زا هددلمج تاددعلاطم نیتددسبروه

(1

2005 ، بوددج (2

2003 و یتاددپیر –

نبوملیو (3

2001 ناشب یم دهد هک رب فلاخ یضوت باک سلادگاد

، مهدس لدماوع ددیلوت رد

لوط نامز تباث هدوبب تسا . یلاارد هک شیا فا مهس لماع راک رد هد ۀ 1970 هدب یروآودب رد

دیلوت رب یم

،ددرگ شهاک مهس لماع راک رد اپورا هب رثا یفنم دشر ۀتسهآ یدودجوم هیامردس

رب خرب لاغتشا سپ زا تاضراعت خر

هداد رد هد ۀ 1970 طودبرم یدم دودش . یبودباویج (4

2009

یب رد هلاقم یا ناونع یم دنک هک مهس د متسد رد لیاوا دهد ۀ 1980 ( ادی رد یدخرب اهرودشک

رد هد ۀ 1990 راچد یلوحت یدج هدش تسا . وا ادب دئارا ۀ تادعلاطا یاردب

25 رودشک

، بدلغا

عسوت ه ی هتفا

، ناشب یم دهد هک مهس راک رد 23 دروم ای طوقس هدردک ادی تدباث هددبام تدسا و

یربارباب رد 18 روشک ای نودب رییغت هدبام ای شیا فا هتفای تسا . نیا شهوژپ اه هب هارمه رامدش

رایسب رگید ی ام ار دعاقتم یم دنک هک ضرف تابث مهس لدماوع رد ددیلوت زا فعدض یاده عبادت

دیلوت باک سلاگاد تسا . یگژیو مود نیا عبات دیلوت هک دروم داقتبا

،تسا تباث ندبام شدشک

ینیشباج لماوع

دیلوت رد لوط نامز تدسا . شدشک ینیدشباج لدماوع

ددیلوت رد عبادت بادک

اد سلاگ هب تروص ریز هبساحم یم دوش :

Y AL K^{ 1}

(

w Fl α K 4

r Fk  α L 1

(

K α w 5

ln ln ln

L α r

 1 

( 6

ln

ln

d K e L

d w r

 

 

 

 

  

  1

1. Harriso 2. Jones

3. Ripatti & Vilmunen 4. Giovannoni

لداعم ۀ 6 نایب یم دنک هک ششک ینیشباج لماوع

،دیلوت تباث و ربارب کی تدسا . ادما دهاودش

یبرجت رد دروم ششک ینیشباج نیب

لماوع دیلوت یکاا زا در ضردف تادبث نآ تدسا . فادطعبا

یریذپ راتخاس دیلوت هشیمه نآ هبوگ تسیب هک عبات دیلوت باک سلاگاد نادیب یدم ددنک . هدبرجت

ناشب هداد تسا هک رد رتشیب دراوم

، شیا فا تمیق لماع هیامردس تبدسب هدب لدماع رادک یدتا

کدبا یرثا رب ب ه یریگراک نآ

رد راتخاس دیلوت ب هتشاد تسا . شهاک د متدسد یدعقاو

رد نادیرج

دیلوت یتعنص نردم و نام مه ندش نآ اب شیا فا یراکیب رگبایب ضقب راتفر فادطعبا ریذدپ درودم

رظب عبات باک سلاگاد تسا . یخرب نابادداصتقا نیا

یب تابث ی ششک ینیشباج نیب

لماوع ددیلوت

ار هب لارم ۀ تیلاعف هباخراک طوبرم یم دنباد . اهبآ دبدقتعم ره یتعنص رد لدیاوا نارود شتیلادعف

اب ششک ینیشباج رایسب

نییاپ نیب لماوع دیلوت دبور ه تدسور . بودج (1

2003 کدچوک ندودب

ششک ینیشباج یارب

لماوع دیلوت ار زا صاوخ عبات ددیلوت ادتوک ه تددم یدم ددباد . هدب ردظب یو

یتوافت سوسحم نیب

ششک ینیشباج هاتوک

 

^eSR تدم دک ه رد

^e1 نآ ،تدسا ادب شدشک

ینیشباج تدمدنلب

 

^eLR

هک رد

^e1 نآ

،تسا دوجو دراد

.

داریا ود عفر یارب روکذم

هب دیلوت عبات زا سلاگاد باک دیلوت عبات یاج هدافتدساCES

یم مینک . سلاگاد باک عبات هب صاخ طیارش رد عبات نیا یم لیدبت

دوش . ضوردف عبات نیا

عقاوریغ بانیب ۀ رادنک ار ددیلوت لماوع نیب دااو ینیشباج ششک و دیلوت لماوع مهس تابث

یم عبات زا یلکش .دراذگ هدافتسا اجنیا رد هکCES

یم دوش هب :تسا ریز تروص

(

  ^, 7

Y AK^   L^^ A   

1

1 0 0 1

ره ییاهب دیلوت :اب تسا یواسم دیلوت لماوع زا کی

(

  8

Y A K K L

K

   

 ^{ }  ^  ^{  }

     



1

1 1

(

    9

Y A L K L

L

   

 ^{ }  ^  ^{  }

      

1

1 1 1

ریغتم لماوع مهس عبات نیا رد رادقم هب

هتسباو(𝜌)

:تسا

(

    10

rK Y k K K L

wL Y l L L K

 



 

 





 

  1  1  

1. Jones

لداعم ۀ 10 یم ناشب دهد

راددقم شیا فا اب هک هیامردس مهدس(𝜌)

زا شهادک ددیلوت

یم .دبای بساحم یارب ۀ

لدمع ترودص نیددب هیامردس و رادک یوریب نیب ینیشباج ششک

یم :مینک

( 11

Y Y α K ρ

L / K α L

w r

   

     

       1 1

(

  12

w α K

ln ln ρ ln

r α L

  

   

1 1

( 13

ln

ln K e L

w e

r

 

 

  

 

    

  

   

1 1

1 1

رادومب رد 2

تسا هدش هداد ناشب دیلوت لماوع نیب ینیشباج ششک فلتخم ریداقم .

رادومن 2 ديلوت لماوع نيب ینيشناج ششک .

یبامز هک رادقم یواسم𝜌

اب رفص تسا

، نیا ینحنم اب طخ 45 هجرد سامم یم دوش

؛ ندیا

نامه طقب ۀ یصاخ تسا هک عبات باک سلاگاد نایب یم دنک . هدهاشم یم دوش هک اب شیا دفا

𝜌

ششک ینیشباج لماوع

دیلوت رتمک یم دوش . سپ شیا فا مهس هیامرس رد داصتقا نادم مه ادب

شیا فا ششک ینیشباج لماوع

دیلوت خر یم دهد . رد یطیارش هک راتخادس ددیلوت هدب هدبوگ یا

دشاب هک فاطعبا یریذپ رایسب یمک رد ینیشباج لماوع

ددیلوت دودجو هتدشاد ،ددشاب راتخادس

دیلوت زا عبات دیلوت فیتبوئل یوریپ یم دنک

؛ ییاج هک طیارش

^{,e}0 رارقرب

تدسا .

اب شیا فا فاطعبا یریذپ نیشام تلاآ رد راتخاس

،دیلوت شدشک ینیدشباج رتدشیب

یدم دودش و

 ^ هب رفص لیم یم دنک .

يداصتقا دشر و ديلوت لماوع نيب ینيشناج ششک هب لاا طبار ۀ رادقم اب یداصتقا دشر خرب طبار دوخ هکρ

ۀ دیلوت لماوع مهس اب دشر نیب

تسا

، هراشا یم دوش . دیلوت عبات شیوخ تابساحم رد بادک ددیلوت عبات نی گیاج ارCES

سلاگاد یم

:میراد هیامرس هب دیلوت تبسب ساسارب .مینک

(

  14



^ρ



t t ρ

t

t t

Y y

α α k

K k

   1 ¹

(

  15



α α k^ρt



^ρ

t t t t

t t t t

Y S sY sy

K K K k s



¹     1 ¹

:میراد هاگبآ (

  16

 

 

 

t

ρ ρ

ρ ρ

t t t

s r s r

Y g g

Y α α k α α k

      

   

1 1 1

1 1

یسررب یارب رثا

رادقم

 ^ دشر خرب رب

 ^g ک تسا یفا ات

رثا رییغت

 ^ د ر جردخم

رسک ( 16 دوش یبایزرا ره یارب .

ر ب k

:میراد رفص زا رت

(

 kt^ 17

 



  

 1

رادقم هکنیا هب هجوت اب رد لاکیدار ریز

( رسک 17 هشیمه کی زا رتمک تسا

، شیا دفا

 ^ راک یوریب مهس شیا فا اب فداصم هک رد ردسک جرخم شهاک بجوم ،تسا

دطبار ۀ

16 شیا فا هجیتب رد و دشر خرب

خ دهاو دش .

سپ خرن يداصتقا دشر و زادنا

لداعم هب هجوت اب ۀ

16 هب هک یرگید رصنع زا ریغ

 ^ ردب راذدگرثا یدادصتقا ددشر خردب

سپ خرب تارییغت ،تسا زادبا

 ^s هب .تسا نیا مهف روظنم رثا

لدسب ددشر یودگلا زا اده

ی

هدافتسا دبوماید شوپمه یم

تدیعمج شدردگ دودجو ضرف وگلا نیا یلصا یگژیو .مینک

هب یب رمع اب ییاهراوباخ نتفرگ رظب رد یاج ضرف وگلا نیا رد .تسا تیاهب

یدم دودش رده

ود درف رود ۀ دراد یگدبز

؛ رود رد ۀ رادک یباوج یدم

هدب ار دودخ ددمآرد زا یدشخب و ددنک

سپ ا زادبا صاصتخ یم

رود رد ات دهد ۀ

دنک هدافتسا یریپ .

لوط رد درف ره تیبولطم عبات

هب یگدبز تروص

لداعم ۀ 18 :تسا

(

t t 18

C C

U

 

  

 

  

  

1 1

1 1

1 1 1

رد نیا 𝜎 عبات خرب یجرت یبامز

 و بیرض کسیر ی دیرگ تدسا

d dU dC C dC dU

dC



   

 

   

   

 

  

  

 

ادب

شیا فا تیبولطم

ییاهب اب تعرس یرتشیب شهاک یم دبای . نیاربانب

، فردصم هددننک لدیامت

یرتمک هب تارییغت فرصم دراد . یارب ندیسر هب دید هاگ ی عماج رت دیاب ضردف ندگمه ندودب

دارفا هعماج ار در درک

، اریز یمب ناوت تفگ هک یمامت داردفا هدعماج طدقف دبریگبد متدسد .

هدب

باسا ندروآ هقبط یا هک زا دودس یامردس ۀ شیودخ قا دترا یدم ددننک

، یادتب قدیقد یردت ار

یم دهد . زا فرط رگید

، دیاب تفگ ضرف هداس باراگبا ۀ د متسد نگمه یارب یمامت داردفا ًلامادک

دودرم تسا . رد اجنیا دیاب لدم ار هب روظنم ندیسر هب هعماج یا اب دارفا نگمهاب حلاصا درک .

رگا

Yi

درف دمآرد ماi

دشاب هعماج ،

ددمآرد ندیا زا یدصرد یو

 i

د متدسد زا ار

یتفایرد

wi

هیقب و

1i هیامرس دوس قیرط زا ار

Pi

تفایرد شیوخ یم

.دنک

درف یارب ا i

:میراد م

( 19

iYi Wi

 

(

1iYi Pi 20

:میراد هعماج یارب و (

  21

iYi i Yi Y

 

    

 



¹

کسیر بیرض هک ضرف نیا ی یرگ

عماج دارفا یمامت یارب  ۀ

ی ناسک هتفرگ رظب رد

.تسا تسرداب تیعقاو رد یب دوش یب

کش عماج کی رد ۀ

کسیر بیارض نگمهاب ی دیرگ

ضرف اجنیا رد .میدهاش ار یتوافتم یم

مینک

i

کسیر بیرض دردف یاردب ی یرگ

رد ما𝑖

.تسا هعماج اب ره تیبولطم عبات هعماج رد دارفا ندوب نگمهاب ضرف و دبوماید دشر لدم هب هجوت

هب درف :تسا ریز تروص

(

   22

i i

it t

it

i i

C C

U

 

  

 

  

  

1 1

1

1 1 1

:اب تسا یواسم هعماج یارب لک تیبولطم عبات (

   23

i i

i n

it t

t

i i i

C C

U

 

  

 

 



 

  



^{1 11}

01 1 1

هجدوب تیدودحم هاگبآ دبور نآ ادب درف ره هک یا

ه تدسا ور

، هدب هبدساحم ردیز ترودص

یم :دوش

(

 

 

24

i t it it it i t

C _1 1 r P W C P _1

(

      25

i t i it i it it i i t

C _1^_1^{  }r _1  Y ^Y ^C ^{  }_{ 1}  Y _1^_

(

      26

 ⁱ

i it i it i t

γ Y γ Y γ Y

r

i t it

C C

r

 

  

     

   

1

1

1 1

1 1

:تسا شیامب لباق یب هعماج لک یارب تیدودحم نیا (

 

 

    27

 

i n

i

i it i it i t

i

γ Y γ Y γ Y di

r

i n i t i n i

it i

c di

C di r

  

 



 

  

      

   



^{0 1}

 

¹

0 0

1 1

1 1

هجدوب تیدودحم هب هجوت اب ار دوخ تیبولطم عبات درف رثکادا

یم .دنک زا هدافتدسا اب

:میراد ژبارگلا شور (

       28

   

i i

θ θ

it i t i i t

i it i it i t it

i i

C C γ C

L λ γ Y γ Y Y C

θ θ σ r r

 

 



   

              

1 1

1 1

1

1 1

1 1 1 1 1

بترم طیارش ۀ

یارب لوا

Cit

و

Ci t_1

:اب تسا ربارب

(

λ 29

i

it it

L C

C



 

 



(

    30

θi

i t i t

C

L λ

C σ r





  

 ₁ 1 ¹ 1

بترم طیارش ۀ

ارا فرصم یارب ار ریز ریداقم لوا ئ

ه یم :دهد

(

i 31

yields it it

L C

C

 

    

 0

(

    32

yields i

i t i t

L C

C r

 







   

 ₁ 0  ¹ 

1 1

( 33

θi

i t it

C r

C σ

   

   

1

1 1

1

ب رادقم ه تسد لداعم زا هدمآ ۀ

33 یراذگیاج هجدوب دیق رد ار یم

:مینک

(

      34

 ⁱ

i it i it i t

γ Y γ Y γ Y

r

i

it it

r C r C







  

     

        

1

1

1

1 1 1

1 1

:تشاد میهاوخ سپس (

    35

   

   

i

i

i i

θ θ

θ θ

σ

σ r

i

it i it i it i t

C Y Y Y

r

   _{ }

   

        

1

1 1 1

1 1

1 1 1 1

نیاربانب

، سپ خرب هب زادبا ب ریز تروص ه

تسد یم :دیآ

(

  36

   

     

   

   

   

 

i

i

i i

i i

i it i it i t i it i it i t

i

i it i it i t

Y Y Y Y Y Y

r r

S r r

Y Y Y

r





 

  

   



  

  



      

      

     

      

   

  

  

 

1

1 1 1 1

1

1 1 1

1 1

1 1 1 1

1 1

1

سپ خرب زادبا درف یارب :اب تسا ربارب ماi

(

    37

   

i i

i

i i

S r r

r







 







 

  

1

1 1

1

1 1

سپ خرب تارییغت تبسب زادبا

کسیر خرب :زا تسا ترابع ی یرگ

(

i 38

S θ

 

 0

رگید نایب هب

، رادقم شیا فا اب

𝜃_𝑖

سپ خرب شیا فا زادبا یم

سدپ خرب .دبای یاردب زاددبا

خرب یبزو نیگبایم اب تسا یواسم هعماج

اه سپ ی :هعماج دارفا زادبا

(

    39

   

i i

i

i i

θ

n θ

i θ

i θ θ

s r w r

σ r



 

 

  



1

1 1

1

1

1 1

رگا درف یارب

i 1

تشاد میهاوخ ،دشاب :

(

s 40

r

   

   

 0

رف یارب رگا و

𝜃_𝑖 < 1 د

،دشاب یم تشوب ناوت :

(

s 41

r

   

   

 0

سپ خرب نیب طابترا یرارقرب یارب یداصتقا دشر خرب و هعماج زادبا

، رادقم نیگبایم هب

θi

هعماج لک رد زایب

یب .میراد ر دب هدعماج دارفا رتشیب یارب رادقم نیا رگا کش

زا ردت

،دشاب دااو یم

ناوت

i 1

دب و تدفرگ ردظب رد هدعماج لدک یارب ار ر

.سدکع تادعلاطم

ناشب یبرجت یم

عماوج تفرشیپ اب رادقم نیا هک دنهد شیا فا

یم دبای . رلودمیز (1

2000

هداد ساسارب ار رادقم نیا اه

دااو زا رتلااب یبرجت ی یم

.دباد یدم تفردشیپ ادب هدک میدباد

یفرصم و عماوج رد شیا دفا ددااو کی ،ندش رت

هدب ار ییادهب تدیبولطم فردصم ۀزاددبا

دهاوخ شهاک یرتشیب داد

. رد ادومب ر 3 رادقم هب هجوت اب تیبولطم ینحنم هدش مسرθ

تسا . اب شیا فا فرصم رادقم دصرد شهاک رد تیبولطم ییادهب

، شیا دفا ددهاوخ

.تدفای

1. Zweimüller