Educational Needs Analysis of Sellers Developing an Ethical Assessment Scale
Majid Gholimotlagh
Ph.D. Candidate, Department of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran. E-mail: m.motlagh@alumni.ut.ac.ir
Abstract Objective
The way dealers and sellers behave can lead to satisfaction, trust, and customer loyalty while meeting customers' needs in the purchasing process. The sales staff behavior affects the marketing activities of stores due to the role they play in introducing products to customers. This feature should be taken into consideration in attracting and hiring, as well as creating awareness and training for the vendors. In this research, we try to identify some of the educational needs of sales staff in the field of professional ethics. In other words, the main issue of the research is to determine the educational needs of retailers in the home appliance section in Etka Supply Chain on sales ethics which measures the extent of vendors' compliance with ethics in the sales profession through the creation, validation and utilization of the final scale of the research, and educational needs are recommended following prioritization.
Methodology
The present survey research is applied in nature and is mainly based mixed method research. Using the mixed approach, the personal sales ethics assessment scale was extracted as the basic conceptual model, localization, and real ethical examples for evaluation of the ethical behavior of vendors. At first, using a data-oriented theorizing strategy, eight interviews were conducted with managers and sellers of the home appliance section of Etka supply chain in Tehran. The model criteria were moderated and published after reviewing by two coders. In these interviews, real ethical examples were set for each of the model's criteria, extracted, and then the content of the questionnaire were set.
Quantitative and final scale confirmation was carried out by a survey among 169 employees in this section of the stores and the reliability of the five criteria from the total nine criteria was obtained using Cronbach’s alpha index.
Findings
Prioritizing educational needs based on the average scores of scales according to Shannon entropy, four criteria for promotion, and three criteria for maintaining the current ethical status of the current Etka sales chain were identified. The final scale of ethical evaluation as the innovation of this research,
helped make the needs analysis possible by identifying the real ethical criteria of: proper and appropriate behavior, providing customers with accurate information, observing the store's instructions, clarifying the goods, helping to resolve the actual customers’ needs, veracity and using non-degrading comments against the competitors and their market.
Conclusion
Compared to similar local and international researches, it can be said that the PSE and PSE-2 scales have used ethical scenarios to measure the morality, and their response to different ethical schools can be different and time consuming as well. But, there are no local studies using such an approach so far.
Therefore, the moral assessment of vendors is one of the innovations of this research. Local investigations in this field mainly deal with the relationship between variables. In summing up the two approaches, based on the average criteria and results of weighting proposed by Shannon Entropy, the following four criteria were proposed: 1. No degrading comment against competitors and their market, 2. Veracity, 3. Helping to resolve the actual customer's needs, and 4. Transparency about the goods for the customer to enhance the status quo. In addition, present condition for the following three criteria of 1. Compliance with the store's instructions, 2. Providing the correct information to the customer, and 3. Having fit and proper behavior should be maintained. To do this, one can use the ethical examples specified in each criterion to develop the necessary educational courses. Due to the presence of different companies in the home appliance section, firms apply different policies for vendors and how they interact with customers. Therefore, it is necessary for Etka supply chain stores to rely on set their ethical code and charter to apply homogeneous professional ethics in the stores. According to the researcher, the assignment of the last rank to the sixth criterion, which indicates that the rival and its market should not be demolished, partly reflects the problems resulting from the differences in policy making of the various companies present in the store.
Keywords: Educational needs assessment, Ethical assessment scale, Mixed method research, Personal selling, Professional ethics.
Citation: Gholimotlagh, M. (2019). Educational Needs Analysis of Sellers Developing an Ethical Assessment Scale. Journal of Business Management, 11(1), 163-178. (in Persian)
---
Journal of Business Management, 2019, Vol. 11, No., pp. 163-178 DOI: 10.22059/jibm.2018.252291.2953
Received: February 14, 2018; Accepted: November 20, 2018
© Faculty of Management, University of Tehran
ﻲﺣاﺮﻃ ﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﺠﻨﺳزﺎﻴﻧ
ﻲﻗﻼﺧا ﻲﺑﺎﻳزرا سﺎﻴﻘﻣ
ﻲﻠﻗ ﺪﻴﺠﻣ ﻖﻠﻄﻣ
هﺪﻨﻳآ هوﺮﮔ ،يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻫوﮋﭘ
ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا ﻲﻠﻠﻤﻟا )
هر ( ناﺮﻳا ،ﻦﻳوﺰﻗ ، .
ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار :
m.motlagh@alumni.ut.ac.ir
هﺪﻴﻜﭼ فﺪﻫ : ﻪﻓﺮﺣ قﻼﺧا ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﺠﻨﺳزﺎﻴﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ ا تﻼﻀﻌﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻖﻳﺮﻃ زا ،نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ يا
ﻲﻗﻼﺧ ﺶﻴﭘ ياﺮﺑ ،ﺎﻬﻧآ يور
ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ﺎﻘﺗرا ي رﺎﺘﻓر ﻲﻗﻼﺧا نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ
؛ﺖﺳا نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ رﺎﺘﻓر اﺮﻳز ﺗﺄ
ﺛﻴ ﺮ ﻧاواﺮﻓ ﺮﺑ ﻲ ﺮﺘﺸﻣ كاردا ي
ﺎﺳ و ﺪﻧﺮﺑ ،لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻳ
ﺮ
ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي رازﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ هﺎﮕﺷوﺮﻓ دراد .
شور شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ :
سﺎﻴﻘﻣ ،ﻪﺘﺨﻴﻣآ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا
قﻼﺧا شوﺮﻓ
،ﻲﺼﺨﺷ ﻪﺑ ﻲﻣﻮﺑ ،ﻪﻴﻟوا ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ ناﻮﻨﻋ و ﺪﺷ يزﺎﺳ
ياﺮﺑ ﻲﻌﻗاو ﻲﻗﻼﺧا ﻖﻳدﺎﺼﻣ زرا
ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻗﻼﺧا رﺎﺘﻓر
،نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻲ ﻪﺑ
ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﺎﺑ اﺪﺘﺑا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻳﺮﻈﻧ دﺮﺒﻫار هداد يزادﺮﭘ
دﺎﻴﻨﺑ ، ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ
مزاﻮﻟ ﺶﺨﺑ نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ و
ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺐﻌﺷ هﺎﮕﺷوﺮﻓ هﺮﻴﺠﻧز ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ رد ﺎﻜﺗا يا 8
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
و ﺪﺷ ﻞﻳﺪﻌﺗ ،لﺪﻣ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﺖﻓﺎﻳ رﺎﺸﺘﻧا ،راﺬﮔﺪﻛ ود شور ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ .
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻦﻳا رد
،ﺎﻫ ﻲﻌﻗاو ﻲﻗﻼﺧا ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﺮﺑ
يا ﺮﻫ زا ﻚﻳ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
،لﺪﻣ جاﺮﺨﺘﺳا
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ياﻮﺘﺤﻣ و ﻢﻴﻈﻨﺗ
ﺪﺷ . ﺗ و ﻲﻤﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺄ
ﻲﻳﺎﻬﻧ سﺎﻴﻘﻣ يﺪﻴﻳ ﺎﺑ
زا ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ 169
زا ﺶﺨﺑ ﻦﻳا نﺎﻨﻛرﺎﻛ زا ﺮﻔﻧ ﺐﻌﺷ
هﺎﮕﺷوﺮﻓ ا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧ 5
زا رﺎﻴﻌﻣ 9 ﺪﻴﺳر ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ راﺪﻘﻣ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﻴﻌﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﺖﻳﻮﻟوا: يﺪﻨﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫزﺎﻴﻧ زﺎﻴﺘﻣا سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ نوزﻮﻣ نﻮﻧﺎﺷ ﻲﭘوﺮﺘﻧآ
ﻪﺳ و ﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ رﺎﻴﻌﻣ رﺎﻬﭼ ،
هﺮﻴﺠﻧز هﺎﮕﺷوﺮﻓ رد ﻲﻠﻌﻓ شوﺮﻓ ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻴﻌﺿو ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ رﺎﻴﻌﻣ دﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ ار ﺎﻜﺗا يا
.
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ : ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻳﺎﻬﻧ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﻲﻗﻼﺧا
دﺎﺼﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﺑ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يروآﻮﻧ ناﻮﻨﻋ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻲﻌﻗاو ﻲﻗﻼﺧا ﻖﻳ
و ﺐﺳﺎﻨﻣ رﺎﺘﻓر
ﺎﺷ ﻳ ﻪﺘﺴ ، ﻪﺋارا ﺤﺻ تﺎﻋﻼﻃا ﻴ
ﺢ ﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ،ي ﺎﻋر ﻳ ﺖ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد هﺎﮕﺷوﺮﻓ
، فﺎﻔﺷ زﺎﺳ ي ﻻﺎﻛ هرﺎﺑرد ، ﻚﻤﻛ ﻧ نﺪﺷ فﺮﻃﺮﺑ ﻪﺑ ﻴ
زﺎ ﻌﻗاو ﻲ
ﺮﺘﺸﻣ ،ي ﺘﺳار ﻮﮕ و ﻲﻳ مﺪﻋ ﺮﺨﺗ ﻳ ﺐ ﻗر ﻴ ﺐ رازﺎﺑ و ﺖﺧﺎﺳ ﺮﺴﻴﻣ ار ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﺠﻨﺳزﺎﻴﻧ ،يو .
هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ قﻼﺧا : ﻪﻓﺮﺣ يا ﻪﺘﺨﻴﻣآ ﻖﻴﻘﺤﺗ شور ،ﻲﺼﺨﺷ شوﺮﻓ ،
،
،ﻲﺑﺎﻳزرا سﺎﻴﻘﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﺠﻨﺳزﺎﻴﻧ
.
دﺎﻨﺘﺳا : ﺪﻴﺠﻣ ،ﻖﻠﻄﻣ ﻲﻠﻗ )
1398 .(
ﻲﻗﻼﺧا ﻲﺑﺎﻳزرا سﺎﻴﻘﻣ ﻲﺣاﺮﻃ ﺎﺑ نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﺠﻨﺳزﺎﻴﻧ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ،
،
11 ) 1 ( ، 163 - 178 .
---
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ، 1398 ود ، ر ه 11 ، هرﺎﻤﺷ 1
، ﺺﺻ . 163 - 178
10.22059/jibm.2018.252291.2953 DOI:
رد ﻳ ﺖﻓﺎ : 25 / 11 / 1396 ، ﺬﭘ ﻳ شﺮ : 29 / 08 / 1397
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد©
همدقم ناگدنشورف تامدخ و تاعلاطا هئارا رد هدنز و یصخش تاطابترا داجیا اب
هاگشورف غیلبت زین و ب یراذگریثأت ناکما ،
تاراظتنا ر
ار نایرتشم عونتم یم مهارف
دننک اگدنشورف راتفر و لماعت هوحن .
،ن فرطرب نمض یرخ دنیارف رد نایرتشم یاهزاین ندرک
،د
یم دناوت هب تیاضر بلج دامتعا ،
نایرتشم یرادافو زین و دوش رجنم
شورف نانکراک راتفر . هب
لا یطابترا شقن لیلد یارب مز
،نایرتشم هب تلاوصحم یفرعم تیلاعف
هاگشورف یبایرازاب یاه اه
ار ت تحت أ ریث یم رارق .دهد بذج رد
، مادختسا ه و ینچم ن
شزومآ و یهاگآ داجیا ناگدنشورف یارب مزلا یاه
دیاب ، .دوش هجوت یگژیو نیا هب
شرگن تخانش فرصم جیار یاه
زوح رد ناگدننک ه
فرصم راتفر یدنمناوت کی ،هدننک
یم بوسحم یدربهار دوش
یدباع(
و چیلق یناخ
، 9915 ) شهوژپ رثکا و هتخیمآ هب یرتشم تمس زا ،روشک لخاد رد یبایرازاب یاه
و هتخادرپ یبایرازاب
شورف هتخیمآ رب رتمک هدش زکرمتم یصخش
شورف رد .دنا قلاخا ،یرتشم و هدنشورف نیب هرهچ هب هرهچ طابترا و یصخش
یم هک یلماعت .تسا رادروخرب یرایسب تیمها زا ناگدنشورف راتفر و و دنرب ،لوصحم هب تبسن یرتشم تاکاردا رب دناوت
تیلاعف ریاس و شورف یاه
هفرح قلاخا ،طابترا نیا رد .دشاب هتشاد یناوارف ریثأت ،هاگشورف یبایرازاب تیاده ،یا
راتفر هدننک
میمصت یارب هدنشورف هب و تسا یرتشم قوقح تیاعر و دوخ فیاظو ماجنا رد هدنشورف داضت زورب ماگنه یقلاخا یریگ
یم کمک یرتشم و تکرش ،دوخ عفانم نیب .دنک
اب دی هجوت تشاد هک دا شورف تارا یب
تش زا ر ریاس هرادا اه رد ضرعم میمصت یاه یقلاخا رارق دنراد و عوضوم هب نتخادرپ
یم یگدنشورف هزوح رد قلاخا اقترا دناوت
ی هب ار یقلاخا ینابم تیاعر حطس یهاشریما( دشاب هتشاد هارمه
، ق و یزاریش ،ماو
9981 و 9918
،) ود هب تبسن یهاگآ شیازفا و ییاسانش نیاربانب یهار
یاهزاین نییعت و یگدنشورف هفرح یقلاخا یاه
هفرح قلاخا یاقترا .تسا تیمها زئاح رایسب ،نآ یاقترا یارب یشزومآ یم ینامزاس گنهرف دوبهب اب ینامزاس و یا
رد دناوت
ینامزاس یشخبرثا و ییاراک دنمیم یدومحم(
و یربکا
، 9915 ) رگید یوس زا و لکش رد
م ینامزاس دنرب تیوه یریگ دیف
هاش و یناضمر ،ینادیفسا( دشاب ،ینیسح
9915 : 557 رب ریثأت اب نینچمه و ) تیلوئسم
یعامتجا یریذپ کرد
هدش
، ترهش رب
تیوه و دنرب دنرب زا یرتشم یبای
هاگشورف ریثأت ب دراذگ ،ینیدرومروپ و یولع ،یمیهاربا(
9915 ).
حرط یاه زاین یجنس یشزومآ و تکرش
هاگشورف هریجنز یاه یا
اکتا اقترا یارب ی هاگشورف رد تامدخ تیفیک اه
، رگنایب
ناریدم مامتها نامزاس نآ
دوبهب هب تراهم تسا ناگدنشورف راتفر و اه قیقحت .
زین رضاح
،هژورپ کی بلاق رد ررب هب
یس
هفرح قلاخا یا
شورف نانکراک مزاول شخب
یگناخ نیا هاگشورف لاس رد نارهت رهش رد 9911
سا هتفای صاصتخا ت
، ات اب
شورف رد قلاخا تیاعر شرتسگ مهارف هب ،
رتسب یزاس نایرتشم میرکت
، اهنآ قوقح هب مارتحا یاقترا و
ورف هاگیاج هاگش
رد
کمک یتباقر رازاب نک
.د
رد صوصخ یگدنشورف رد قلاخا یاهرایعم
یم زا ناوت شورف سایقم یلق یصخش
( قلطم 9919 ،) هب یلدم ناونع
داجیا یارب ،یموهفم یقم
سا ساسا رب یعقاو یقلاخا قیداصم جارختسا ،روظنم نیا هب .درک هدافتسا یتایلمع و یموب ی
هار ،ناگدنشورف یبایزرا دوخ و یگدنشورف یقلاخا یاهرایعم .دوب دهاوخ اشگ
جیاتن
،قیقحت نیا ب یرازبا داجیا نمض
یار
و شجنس هاگشورف رد یقلاخا راتفر تیعضو زا یهاگآ
یم ، هراتفر زا دناوت ناگدنشورف تسردان یا
، ضراعت داجیا هب هک تا
تسد زا زین و ینامزاس یم رجنم رازاب تیعقوم و نایرتشم نداد
یریگولج ،دوش ک
دن رگید فرط زا و اقترا و یهاگآ هب
ی ینورد
بسک رد یهلا یاضر بسک رد ناگدنشورف یقیقح و و
راک دنک کمک یذ تیاضر و
ناعفن و ناراکمه ،نایرتشم نوچمه
نامزاس زین دوش ققحم .
هرهب زا یرادرب رضاح قیقحت
یم هنیزه شهاک و شورف شخب یناسنا عبانم رتهب تیاده هب دناوت یاه
یتاغیلبت یتراظن و کمک زین
نک .د
عقاو رد قیقحت نیا
، هفرح قلاخا هزوح رد ار شورف نانکراک یشزومآ یاهزاین زا یشخب یم صخشم یا
نک د . ئسم هل
یلصا قیقحت زا تسا ترابع
« نییعت یشزومآ یاهزاین مزاول شخب ناگدنشورف
هاگشورف یگناخ هریجنز یاه
ا یا هزوح رد اکت
یگدنشورف قلاخا
» هرهب و یجنسرابتعا ،داجیا اب هک ، ،قیقحت ییاهن سایقم زا یرادرب
یاعر هب ناگدنشورف مامتها نازیم ت
یگدنشورف هفرح رد قلاخا دش شجنس
و ه یشزومآ یاهزاین تیولوا زا سپ
یم داهنشیپ یدنب .دوش
هنیشیپ شهوژپ
یجنسزاین یشزومآ
،تداعس( تسا نانکراک شزومآ ،ینامزاس ره رد یتایح و یلصا فیاظو زا یکی 9981
: 971 اب یشزومآ یاهزاین دروآرب .)
یم ماجنا نامزاس رد درف ره زاین هب هجوت انب تسا نکمم و دریگ
هیصوت هب دحاو
صخش دوخ ای ناتسرپرس ،یناسنا عبانم
،ینزج( دوش دروآرب 9988
: 589 لک درکیور ود یشزومآ یجنسزاین یارب .) هیزجت شور( رگن
و رگنءزج و )نامزاس لیلحت
هیزجت شور(
و هیزجت و لغش لیلحت و
،نایچنهآ و یناوضر یدیعس( تسا روصت لباق )یجنسرظن رد درف لیلحت 5887
.)
این یارب لدم یشزومآ یجنسز یم اهنآ هلمج زا هک دراد دوجو یفلتخم یاه
و نمفاک لدم هب ناوت ( نمره
9116 گیرک ،)
( 9187 ( نیاتسدتگ ،) 9115
( رجنیس ،) 9118
( توتسا ،) 9119
( انیروس ،) 9117
( نوسرنا ،) 9119
یراکمه یاروش یوگلا ،)
( 9117 ( زمایلیو و ثفیریگ ،) 9118
( نیاشدراگدا ،) 9188
( ولورت ،) 9117 ( یلتنتسنیو و لادوو ،) 9118
سامم لدم و ) دهتجم(
،
یقلاخ و یودهم ،شورس
9985 درک هراشا ) هداد لیلحت اب رضاح هلاقم هچرگا .
هتخادرپ یبایزرا سایقم داجیا هب یفیک یاه
اب ییانشآ اما ،تسا لدم نیا
قیقحت یارجا یقطنم دنور اه ار
مکحتسم زین یم
.دنک
هاگشورف هریجنز
یا و یگدنشورف
هاگشورف هریجنز یاه یا
هب ناونع شور زا یکی هدرخ یاه
یشورف
، هطساو شهاک نمض رداق ار نایرتشم ،شورف یاه
یم زاس ن نیمأت هاگشورف کی زا ار دوخ جاتحیام رتشیب ات د دننک
. نیا هاگشورف ه ا هار زا یاه دننام ی تاغیلبت ، م کرح و اه
شزیگنا شورف یاه ،
طابترا یمومع یاه ،
ضف هاگشورف یا ،
شورف نانکراک و لااک هضرع هوحن و شیامن ترا نایرتشم اب
طاب
یم رارقرب یئازریم( دننک
، 9988 : 99 ) . هریجنز هاگشورف عقاو رد یم ار یا
هاگنب ناوت ی
تیلاعف و تفرگ رظن رد یداصتقا و اه
یسررب ار نآ یبایرازاب هتخیمآ درک
.
یصخش شورف ای یگدنشورف هب
زا یشخب ناونع تیلاعف
نهک زا یکی ،یبایرازاب رصانع بیکرت زا یدربشیپ یاه نیرت
یفلتخم یماسا یاراد ناگدنشورف .تسا ناهج لغاشم دننام
یگدنیامن سدنهم ،شورف یاه ا
ناریدم ،نارازگراک ،شورف ن
،گنارتسمرآ و رلتاک( دنتسه ... و قطانم 9981
: 86 - 655 .) یم دهعت و دامتعا داجیا اب اهنآ رب دنناوت
ـ رادیرخ هطبار تیفیک
،زادناریت و یزیزع نایزرد ،فادن( دنشاب راذگرثا هاگشورف دنرب هژیو شزرا و هدنشورف 9917
یم هطبار تیفیک و ) رب دناوت
دشاب هتشاد یتبثم ریثأت زین یرتشم یرادافو یمیهاربا(
و یلاع
، 9915 .) اما هب ناگدنشورف
،دوخ راک عون لیلد هارود رس رب
ی
قلاخا ی رف ناوا ی م رارق ی یگ دنر یقلاخا یاهراجنه و قلاخا اب تسا مزلا یقلاخا ریسم باختنا یارب و طبترم
وش انشآ .دن زا
هریجنز هاگشورف تفاب ور نیا یا
هب .دش باختنا قیقحت یسررب هنیمز ناونع هفرح قلاخا تاقیقحت
م هزوح نیا رد یا ی
دناوت
هب هرهب یریگ راجنه کمک یقلاخا یاه نک
نیا .د هفرح قلاخا فیرعت رد رما اب نامزاس یطابترا راتفر زا تسا ترابع هک یا
،یکلمارق( فیاظو و تادهعت ،قوقح ساسا رب طیحم 9985
: 987 - 998 )،
یم هدهاشم زین .دوش
سایقم یاه هزادنا یریگ میمصت یریگ یقلاخا
قبط ابطابط هملاع رظن ی
)هر( ی
، یم قلاخا ملع م زا کی مادک دنک مولعم دهاوخ
هیام و بوخ ،ناسنا یناسفن تاکل ک
و لام
هیام و هلیذر و دب ،یتاکلم هچ و تسوا تلیضف تسوا صقن
، و دزاس هتسارآ لیاضف اب ار دوخ ،اهنآ ییاسانش زا دعب یمدآ ات
دریگ هلصاف لیاذر زا
،یلیلخ(
یب ات .) هجوت هب ثحابم قلاخا میمصت دنیارف رد یریگ
یشور رثؤم یارجا یارب تایقلاخا
رد
حطس هعماج تسا سایقم یفرط زا . هزادنا یاه
میمصت یریگ یریگ
هنیمز ،یقلاخا میمصت هب تبسن یشنیب زاس
یریگ یقلاخا
ش .تسا هد هژاو زین یسیلگنا نابز رد
یاه
Ethics
و
Morality
هب ود ره هب قلاخا یانعم یم راک
.دنور سکیتا ماظن رب
اک هب نآ رد رظن دم تایقلاخا هک یعامتجا یم ر
ت ،دور أ اما دراد دیک
Morals
یم نییعت ار یدرف تیصخش دنک
یفطصم(
،یمقتنم 9981 .) تسا رکذ نایاش شیارگ و بتاکم
یدام یاه ،مسیسکرام ،مسیلایسناتسیزگا نوچمه ییارگ
شزرا و قلاخا یارب ،یقطنم مسیویتیزوپ و مسیتامگارپ اه
، دنتسین لئاق یساسا و تیعقاو چیه رد اما ،
هاگدید ا زا یحو ملاس
قلاخا عبانم تسا
،هینغم(
9987 : 56 - 11 بسک و یگدنز رد قلاخا تیاعر یارب ییاهراجنه و ) و
یم هئارا راک .دهد
هب هزادنا روظنم میمصت یریگ
سایقم ،یقلاخا یریگ یددعتم یاه
هدافتسا هدش وم نیا هب تبسن یشنیب ات تسا عوض
لئاسم فیرعت نومزآ لاثم یارب .دوش هئارا (
T
)DI
لاس رد هک 9
9171 تسِر طسوت یدایز تاعلاطم رد ،دوب هدش داجیا 5
یارب هزادنا لحارم یریگ همانشسرپ .تسا هدش هدافتسا یقلاخا تفرشیپ
هاگیاج یقلاخا ( )EPQ
( تیسروف9
9188 ، 9189 ،
9185 و 9115 هب و هدش هدافتسا یقلاخا یژولوئدیا نییعت یارب ) یتیریدم تواضق نومزآ ،هباشم روط
( )MJT
دنیل1
( 9178 )
تواضق هزادنا ار یقلاخا یاه یم یریگ
دنک یلاساک(
،5
5899 .) تیسروف سایقم رد ودEPQ
دعب یساسا هفسلف یقلاخا ار
حرطم درک هک رب کاردا یقلاخا یم ریثأت .دنراذگ یهاشریما( تسا هدش هیهت یلوایکام هاگدید ساسا رب سایقم نیا و
،ناراکمه 9981
و 9918 یسنت .) ، نوسواد و نمیاه ،نارب (6
9111 تواضق و یقلاخا هفسلف یسررب رد سایقم نیا زا )
یگدنیامن رد ناگدنشورف یصخش یقلاخا هدش هجوتم و هدرک هدافتسا رمع همیب یاه
فلتخم یقلاخا هفسلف اب دارفا دنا ،
تواضق یهاشریما .دنراد یتوافتم یقلاخا یاه ناراکمه و
( 9981 و 9918 ورف یسررب رد زین ) شورف شزومآ هرود هک یناگدنش
شهوژپ زکرم رد ار هدنارذگ یناگرزاب ترازو یاه
دنا
، هدیا یقلاخا لوصا ناگدنشورف رتشیب هک دندش هجوتم لآ
ییارگ دنراد
،
اما ت أ یقلاخا لیامت رب ییارگاضتقا ریث هدیا زا شیب
لآ تسا ییارگ .
سایقم شزرا تاصخشم یتیریدم یاه
( )MVP
( نیکشاس7
9117 رب ) هزادنا دراد زکرمت دارفا یقلاخا تاحیجرت یریگ
،یلاساک(
5899 ) یم تیاده ار ناریدم راتفر هک یشزرا تاضورفم نییعت یارب و دنک
، دش داجیا بیِز( تسا ه ،8
5885 .) سایقم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــ
1. Defining Issues Test 2. Rest
3. Ethics Position Questionnaire 4. Managerial Judgment Test
5. Casali
6. Tansey, Brown, Hyman & Dawson 7. Managerial Values Profile 8. Zgheib
قلاخا یدعبدنچ
(MES) 9
نیبار و خابندیر (5
9188 و 9118 هزادنا یارب زین ) هدافتسا دارفا یقلاخا تاحیجرت یریگ
هدش
تسا ،یلاساک(
5899 ) ( نیبار و خابندیر . 9118
( دوخ راک همادا اب ) 9188
یدعبدنچ سایقم داجیا یارب یقلاخا هفسلف جنپ ،)
یم زین نید لماش هکلب دنتسین قلاخا هفسلف هزوح زا ًافرص هفسلف جنپ نیا .دنتفرگ رظن رد دافتسا .دنوش
هفسلف نیا زا ه اه
زاغآ هطقن ی سایقم کی داجیا رد هزادنا یارب یدعبدنچ
تواضق یریگ تسا یقلاخا یاه
( نیبار و خابندیر ،
9118 .)
( یتیریدم یقلاخا تاصخشم سایقم
،)MEP
سایقم ی یرگشرازگدوخ و یحطسدنچ تسا
و فلتخم داعبا ریثأت
بوچراچ میمصت رب ار جیار یقلاخا یاه یریگ
یم تیریدم یاه میمصت زا کرد اهرازبا نیا یمامت .دجنس
ار یقلاخا یریگ
هدیشخب دوبهب دنا
و صقن و بیع هتبلا اهرازبا نیا رتشیب .دنراد زین ییاه
هب روط دمع ه د زکرمت یسانشناور هبنج رب ات دنرا
یروئت یقلاخا یاه ینعی رازبا ود طقف و
و MVP
یروئت نکمم ریثأت هب MES
تفرشیپ زا شیب ،یقلاخا یاه یتخانش
هدرک هراشا قلاخا ار تلیضف قلاخا اهرازبا نیا زا کی چیه هچرگ .دنا
، میمصت رد یرثؤم و مهم یقلاخا یروئت هک یگ
یر
قلاخا تسا هتفرگن رظن رد ، دنا
،یلاساک(
5899 )
ِک . یتومیت و وهنود یسی
9زنیه ( 5899 یسرد بتک یسررب نمض )
، یتاراشتنا
روشنم و شورف شخب یقلاخا زا یخرب
تکرش اه
، ویرانس هداد هئارا یقلاخا ییاه یلق .دنا
قلطم ینادیفسا و هدازاقآ ، (
9919 )
اب زا هدافتسا ناتساد و تاعوضوم
حرطم یاه سایقم رد هدش
یاه وPSE PSE-2
رازاب و قلاخا ناگربخ اب هبحاصم و ،یبای
یصخش شورف رب زکرمت اب ار یبایرازاب ماظن رد یقلاخا لمع یوگلا اب لدم نیا ،دندرک یحارط
یقلاخا یبایزرا سایقم
هفرح قلاخا رب ینتبم یلق( یملاسا یا
،قلطم 9919 ) .تسا طبترم
لودج 4 . هریجنز هاگشورف رد یگدنشورف یقلاخا یبایزرا یاهرایعم یا
اکتا ( رگشهوژپ سایقم )
فیدر یبلس یاهرایعم یباجیا یاهرایعم
ناهنپ 9 یرتشم هب تبسن لااک هرابرد یراک فافش
یرتشم یارب لااک هرابرد یزاس
ت تحت 5 أ یرتشم یعقاو زاین نداد رارق ریث کمک
ب هب یرتشم یعقاو زاین ندش فرطر
یب زا هدافتساءوس 9 یرتشم یعلاطا
حیحص تاعلاطا هئارا یرتشم هب
روتسد هب ندرکن لمع 1 هک( تکرش لمعلا
هتبلا )تسین یقلاخادض لمعلاروتسد تیاعر
هاگشورف یاه
امرفراک ندرک هارمگ 5 امرفراک اب هناقداص راتفر
رازاب و بیقر بیرخت 6 یو
رازاب و بیقر بیرخت مدع یو
تناما رد تنایخ 7 تناما
یراد
نتفگ غورد 8 تسار
ییوگ
ناگدنشورف راتفرءوس 1 هتسیاش و بسانم راتفر
یاهرایعم بیکرت و لیدعت سایقم
یموهفم یلق ( قلطم 9919 هب ) رگشهوژپ هبحاصم تسخن شخب جیاتن ناونع اب
ناگدنشورف و ناریدم هریجنز هاگشورف
اکتا یا لودج اب قباطم ، 9
، نیب سنارفنک نیمجنپ رد تیریدم و یرادباسح یللملا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــ
. Multidimensional Ethics Scale 2. Reidenbach & Robin 3. Donoho & Heinze
خروم 98 / 89 / 9915 هبحاصم مود شخب هب هلاقم نیا .تسا هدش هئارا اه
فیرعت و یعقاو یقلاخا قیداصم جارختسا ینعی
یتایلمع یاهرایعم یموب
یم یمک شخب رد همانشسرپ طسوت ییاهن سایقم یجنسرابتعا سپس و .دزادرپ
تکن ه یم هک یا ناوت
یبایزرا رد تفرگ رظن رد یقلاخا یاه
، یقلاخا یبایزرا سایقم بلاق رد یقلاخادض لاعفا جیورت زا یریگولج تسا
. نیاربانب
هتفرگ رظن رد ییاهن همانشسرپ یحارط یارب یداهنشیپ یباجیا یاهرایعم دش
.
شور یسانش شهوژپ
شور یاه قیقحت هتخیمآ رب بسح عون بیکرت هداد یمک یاه و
یفیک
، رد بلاق راهچ یلصا حرط
، حرط
،رثکت حرط هتفهن
هنایشآ(
،)یا حرط یحیرشت و
فاشتکا حرط یم هتفرگ رظن رد ،ی
.دنوش یم ناوت زا یفاشتکا حرط یارب
داجیا و نومزآ رازبا
شجنس دیدپ ه دروم هرهب یسررب درب
ا . نی عون حرط ًلاومعم لمتشم رب ود هنوگ تسا
، لدم داجیا رازبا و لدم داجیا هنوگ یسانش
یوداه(
داژن
، 9918 : 51 ) و یفاشتکا حرط ور نیا زا .
لدم داجیا رازبا شور زا ،هتخیمآ قیقحت یاه ب
یار هب یبایتسد فده
قیقحت نیا یم هدافتسا
دوش . رگشهوژپ تیولوا
یروآدرگ و
لیلحت ار هب هداد یفیک یاه یم صاصتخا
دهد و دیدپ ه دروم
یسررب ار شواک هدرک و داعبا نوگانوگ نآ ار ییاسانش یم
سپس ،دنک هیوگ
فلتخم یاه ار
رد بلاق رازبا یشجنس یمک
نیودت یم نک .د هب یفیک شخب جیاتن زا هدافتسا ،ققحم رظن زا مانشسرپ ییایاپ یسررب سپس و یمک شخب یدورو ناونع
ه
یم ،ینایاپ دربهار ییایاپ هب ًاضعب هک یلاکشا هب دناوت
هداد یم هتفرگ داینب .دنک کمک زین ،دوش
رظن زا رــضاح قیقحت هخاــش زا قیقحت شور رظن زا و یدربراک فده
تــسا یــشیامیپ .
عون زا ،قیقحت یلــصا شور
هتخیمآ تـــسا هب . هیرظن دربهار اب یفیک شور زا هک یروط یزادرپ
هداد شور ای داینب یروئت
یناینب و یراذگدک یارب
اهرایعم یقلاخا قیداصم جارختسا شخب رد
تسخن و ا یشیامیپ قیقحت شور مود شخب یارب یم هدافتس
دوش .
یفیک شخب شهوژپ شور هیرظن ینعی یفیک شخب دربهار یزادرپ
هداد داینب ترابع تسا زا هچنآ هب روط ییارقتسا زا
علاطم ه هدیدپ یا هب تسد دیآ و
رگنایامن نآ هدیدپ ،نیبروک و سارتسا( تسا 9985
: 55 و 59 هداد هیرظن شور رد .) لیدبت اب ،داینب
میهافم ،دک هب تارابع ندرک
هلوقم و جارختسا اه یم
دنوش ییاناد(
،درف 9981 ) . هلوقم جارختسا لحارم قیقحت نیا رد رظن دم هیرظن نییبت و اه
و تسین
هبحاصم زا لصاح یاهدک اه
هیوگ داجیا اب
،اهرایعم شجنس یعقاو یاه یدربراک یارب
سایقم یزاس یموهفم
ب هیلوا ه راک
هتفرگ یم .دوش نییعت یاهرایعم هب یقلاخا قیداصم اریز ،تسا هدش ماجنا یسوارتسا شور هباشم راک نیا رد هدش
لدم
یم صیصخت ،قیقحت تایبدا رد یموهفم .دبای
سوارتسا شور رد ی
، علاطم قیرط زا ار هلئسم ققحم ه
بدا ی
،تا صخش براجت ی
داتسا ای امنهار
، م باختنا لبق زا ی
دنک
و رب هیرظن ساسا
کی رظن دک ی پ ی ش هتشادنپ یم بترم بوچراچ نیا .دوش
توافت هلمج زا تسا ییاه
، هک هب لکش گ ی ر ی
ش ود ی و ه توافتم
،ینعی یرظن ه هداد نب ی دا سلاک ی ک ای(
لگ شور ی رز ) یرظن و ه هداد نب ی دا سوارتسا ی تسا هدش رجنم گنهرف(
،ی
بورک ی و قداص ریزو
،ی 9911 .)
،قیقحت نیا رد اب
هجوت هب یتاعوضوم هک
اب هعلاطم تایبدا و هنیشیپ یرظن رورم ش یمرف ،د یواح شسرپ یاه یلصا
هبحاصم
، هبحاصم .دش هیهت شخب رد .تسا هتفایراتخاس و زاب شخب ود یاراد اه
تسخن ،هبحاصم زاب شخب ینعی ا
ز
شسرپ یاه زا )هتفایراتخاس( هتسب شخب رد و یلک شسرپ
یاه م اب قباطم قیقحت تایبدا اب طبترم زیر یز دراو
هدافتسا ر ش
.د
هنومن زا یا شسرپ رد اه همادا تسا هدمآ .
شسرپ
هب تبسن هدنشورف یقلاخا فیاظو :یلک ناگدنشورف ریاس
.دیهد حیضوت ًافطل ؟تسیچ
شسرپ
یاه یئزج : ایآ یم خر بیقر یاهدنرب یاهلااک ای رگیدکی هب تبسن ییوگدب
؟دهد
هبحاصم ریوصت و توص زا نانیمطا داجیا اب اه
دارفا خساپ یگنامرحم
، دش طبض ه هبحاصم نتم و ت هب هجوت اب اه
هبرج
مرن رد ،قیقحت شور عون نیا زا هدافتسا رد ققحم لیلحت لسکا رازفا
دش هبحاصم لیلحت اب . ترم یاهرایعم قیداصم ،اه
طب
.دش صخشم لودج رد یقلاخا قیداصم زا هنومن کی جارختسا ،هلاقم یاضف تیدودحم هب هجوت اب
5 شن .تسا هدش هداد نا
رد نیا ،قیقحت زا تسا ترابع یفیک شخب یرامآ هعماج ناگدنشورف
و مزاول شخب ناریدم یناگرزاب ناریدم ،یگناخ
هاگشورف نیا بعش ناریدم و هریجنز
رد یا نارهت رهش هنومن و
هب یریگ ات یباختنا تروص میهافم عابشا
، ینعی
، تاعوضوم
یقلاخا یاهرایعم قیداصم و
، دا دراد هما .
،هلحرم نیا رد قیداصم
یط اهرایعم 8
یم یروآدرگ هبحاصم دوش
ققحم رظن هب .
هبحاصم رد یدیدج تاعلاطا ًابیرقت ،ینایاپ یاه
یمن تسد هب دیآ
، نیاربانب عمج هداد یروآ یم نایاپ هب اه
.دسر هب م روظن ظفح
ناما
،یرادت هبحاصم تاصخشم یمن رکذ ناگدنوش
دوش .
یک شخب عقاو رد
،رضاح شهوژپ یف یلق یموهفم لدم زا یرادربوگلا اب زین و ققحم یلبق شهوژپ همادا رد
لطم ق
( 9919 یم ماجنا ) شسرپ .دوش
شیپ شهوژپ یاه هب رت
یسانشراک تروص اما ،تسا هدش یسررب
لوصح یارب نانیمطا
زا
ییاور شهوژپ ای هب یترابع قیقد ندوب هتفای اه زا رظنم
،رگشهوژپ تکراشم
ناگدننک ای ناگدنناوخ شرازگ
وژپ
،شه تامادقا
قیبطت طسوت
،اضعا یتکراشم ندوب
و شهوژپ یسررب
راکمه ماجنا یم دوش ( یوداه داژن ییاناد ، رذآ ،درف فئاخ و یهلا ، 9981 .)
اب ور نیا زا هجوت
هب نامز دودحم و یهاگآ زا هبرجت ریاس ناققحم رد دروخزاب نتفرگ زا هبحاصم
،ناگدنوش یعس
هدش تسا
ات رد یدراوم اب هجوت هب نامز
،هبحاصم زا
تکراشم ناگدننک و نینچمه زا
راکمه ققحم زین
،ییاور رد لیلحت
و سفت ری
هداد اه کمک هتفرگ دوش . هیرظن نوچ هک تشاد هجوت دیاب داد
ه داینب زا هنیمز یا صاخ رب یم و دزیخ قلعتم هب نآ رتسب
،تسا
یذپرارکت یر نآ هنیمز رد و تیعقوم رگید انعم .درادن ور نیا زا یارب
شهوژپ هداد داینب یمن ناوت موهفم ییایاپ ار روصتم دش
( فابل ی
، 9918 یسررب نیاربانب .) ییاهن ییایاپ
هب سایقم تسد
،هدمآ رد لیلحت یاه شخب یمک ماجنا .دش
یمک شخب شهوژپ شور سایقم زا ،همانشسرپ میظنت یارب ،هلحرم نیا رد زرا
ی با ی قلاخا یم هدافتسا یفیک شخب زا لصاح ی خشم اب .دوش
ندش ص
هیوگ یاه مزلا یارب یبایزرا ره سپ و رایعم زا
هسلج و رگشهوژپ یملع ناراکمه اب ناریدم
و زین عیزوت هیلوا شسرپ
،همان
ییاهن همانشسرپ ،شجنس رازبا ییاور یسررب نمض اب
یکدنا
،تاحلاصا یمک شخب یرامآ هعماج زا یجنسرظن یارب
هدامآ ،شهوژپ یم
.دوش
هعماج یرامآ لک ،شهوژپ یمک شخب مزاول شخب نانکراک
یگناخ هاگشورف اکتا یاه نارهت رهش رد
رب هک ،تسا
ساسا دادعت ،هطوبرم نامزاس زا یتفایرد شرازگ 988
هتفرگ رظن رد رفن .دش
هنومن دادعت ب اه
اب همانشسرپ عیزوت یار وت
هج
هعماج یارب نهوک زین و ناگروم و یسجرک لودج هب 988
اب ربارب یرفن 961
هنومن تسا ،ناراکس(
9918 : 999 ).
اب
شخب رهش زکرم و برغ ،قرش ،بونج ،لامش قطانم هب نارهت رهش یدنب و
یمامت هب یسرتسد تیدودحم ندرک ظاحل اب
هاگشورف زا ،بعش اه
هب صت تروص یفدا
و رد هنومن سرتسد دش ماجنا یریگ
. اب هب هجوت ناکما زا یدادعت تشگزاب مدع
همانشسرپ عیزوت همانشسرپ رادقم نیا زا شیب ،اه
هدش دادعت و 961 لیلحت رد همانشسرپ دش هدافتسا اه
.
رد لماع ،یمک شخب لیلحت اه
و هیوگ یاه رظانتم و دوب صخشم رد
لیلحت یلماع
،یدییأت رادقم ربارب KMO
اب
817 / 8 صخشم هک،دش
هب یانعم تیافک دادعت هنومن یریگ .تسا رادقم
sig
نومزآ تلتراب ربارب اب 888 / 8 هبساحم
،دش
نیاربانب ناشن یم دهد هک سیرتام دحاو و هدوبن یم ناوت زا لیلحت یلماع یارب ییاسانش راتخاس هدافتسا درک ( ینموم و لاعف
،یمویق 9981 : 919 - 911 رد .) لیلحت
،یلماع رادقم کارتشا یجارختسا یخرب
زا هیوگ
،اه رتمک زا 5 / 8 یارب ور نیا زا ،دوبن
یخرب ،ییاور شیازفا زا
شسرپ اه لودج اب قباطم 5
، هب هلحرم تروص فذح یا
و رادقم سنایراو حیضوت هداد هدش ربارب اب
576 / 67 نییعت نینچمه .دش همانشسرپ ییایاپ
لودج اب قباطم زین 5
وت ، طس یافلآ ا خابنورک ماجن یاهرایعم و 5
و 7 زین
.دش فذح
لودج 2 تیعضو . ییایاپ
اهرایعم و شسرپ یاه سایقم ییاهن
رایعم یافلآ
خابنورک تیعضو
شسرپ یاه فذح هدشن شسرپ
یاه فذح هدش
9 617
/ 8 فذح زرم
91 و 99 9
5 791
/ 8 ایاپ
58 و 97 5
و 95
9 766
/ 8 ایاپ
9 و 56 و 95 -
1 715
/ 8 ایاپ
1 و 5 و 6 و 59 و 57 و 99 و 98 و 11 -
5 518
/ 8 فذح
7 و 96 و 55 و 91 -
6 751
/ 8 ایاپ
8 و 1 و 98 و 97 و 59 و 58 و 95 و 91 و 18 -
7 6
/ 8 فذح
99 و 51 و 18 -
8 667
/ 8 فذح زرم
95 و 98 و 51 19
1 861
/ 8 ایاپ
99 و 91 و 55 و 98 و 96 و 15 -
هتفای یاه شهوژپ
هتفای یفیک شخب یاه
شور اب قباطم یفیک شخب رد ،شهوژپ یسانش
هبحاصم لیلحت یارب زاب یراذگدک زا اه
، تاحلاصا یکدنا اب تسا
هداف هدش
.تسا نداد ناشن یارب دک زا لصاح جیاتن
یراذگ درف اب هبحاصم رد لاثم یارب ، «
ف 9986
» کی و رایعم ،هبحاصم نتم ،
هنومن همانشسرپ رد هدافتسا یارب لصاح قیداصم زا لودج رد
5 .تسا هدش هداد ناشن ، هب
نیا شور نوتم هبحاصم یط
لحارم بترم و ناسکی یزاس و زین قابطنا اب یوگلا جردنم رد تایبدا
،قیقحت هب یاهرایعم طبترم
تبسن هداد ش د .
تیولوا یارب تیاهن رد و یمک شخب رد ،یفیک شخب جیاتن هکنیا هب هجوت اب وخ هدافتسا یشزومآ یاهزاین یدنب
ها د
هب یمک و یفیک شخب جیاتن نایاپ رد ،هلاقم یاضف تیدودحم نتفرگ رظن رد اب ،دش یم هئارا هچراپکی تروص
.دوش
لودج 3 هنومن . یا زا جارختسا قیداصم
یقلاخا زا نتم هبحاصم اه
نتم هبحاصم رایعم
کی هنومن زا قیداصم
بیرخت دنرب لباقم ریثأت یبوخ هرادن و نیا ار هبرجت مدرک ف هدنشور
گنرز یور یگژیو یاه لوصحم دوخ رونام یم .هد هتبلا نایب اه رد
یدراوم قرف یم هنک ره ود تخاس نیچ تسا یلو مسا رهش ار رد
یفرعم لوصحم دم رظن رپ گنر یم مینک .
باختنا اب یرتشم تسا و دنرب بیقر ار یمن مبوک ره . هدنیامن
لوصحم دوخ ار غیلبت یم هدنیامن .هنک یا
میتشاد هک زا هدنرب یا
فلتخم دب ییوگ یم درک و هب نیا هجیتن دیسر هک باوج یمن هریگ . مدع بیرخت بیقر و
رازاب وا هدنشورف
اه اب بانتجا زا هسیاقم ک یلاا
دوخ اب ریاس یاهدنرب
،هاگشورف قف ط
یگژیو یلااک دوخ ار هب یرتشم
یم دنیوگ .
هتفای یمک شخب یاه
نیا رد زا قیقحت 961
.تسا هدش یجنسرظن رفن
ًابیرقت 68 دصرد خساپ
،ناگدنهد نز
و 18 دصرد دنتسه درم .
خساپ ناگدنهد
اب نیگنایم ینس رتمک زا 98 لاس و رد هزاب ینس 91 ات 58 رارق لاس
،دنراد هب یروط هک دودح 89 دصرد زا نانکراک شخب
مزاول یگناخ هاگشورف رتمک زا 95 لاس نس دنراد . نیرتشیب یاهدصرد یناوارف
هقباس یراک نیا
؛دارفا
،ینعی 96 و 98 دصرد
هب بیترت طوبرم هب هزاب 5 ات 7 و رتمک زا 5 لاس هبرجت یراک تسا . نیا عوضوم اب ناوج ندوب نانکراک زین یناوخمه دراد
.
دودح 9 / 69 دصرد خساپ هب ناگدنهد تروص
مامت تفیش راک یم دننک و اب ایازم و بیاعم راک رد هاگشورف زین انشآ ه دنتس . اب
هجوت هب یراهظادوخ ماجنا
،هدش دودح هناهام دمآرد 78
دصرد خساپ ناگدنهد لاس رد
9911 رتمک ، زا کی نویلیم ناموت
.تسا لودج اب قباطم ،یمک هلحرم رد 5
یاهرایعم ، 5
و 7 ینعی ، امرفراک اب هناقداص راتفر و
ناما ادت ر ی یم فذح جیاتن .دنوش
یتما شسرپ یهدزا یاه
همانشسرپ یعیبط دادعا فیط رد
9 ات 7 مرن رد رازفا یرامآ یم ناشنSPSS
هک دهد نیگنایم نیرتشیب
مشش رایعم هب طوبرم نآ نیرتمک و مهن رایعم هب طوبرم .تسا
لکش رد ریداقم نیا 9
.تسا هدش هداد ناشن ،
لکش 4 . تیعضو یقلاخا ناگدنشورف رب
ساسا رادقم نیگنایم یاهرایعم ییاهن
نییعت تیولوا یشزومآ یاه
تیولوا نییعت یارب ب لباق یلک درکیور ود یشزومآ یاه
هره یرادرب درکیور .تسا تسخن
م تیعضو یسررب زا هدافتسا دوجو
هیوگ و رایعم ره نیگنایم هب طوبرم دادعا اب هک تسا نانکراک یقلاخا راتفر ظانتم یاه
آ اب ر هن .تسا نییبت لباق ،ا ر
درکیو
شور زا هدافتسا مود نزو یاه
میمصت رد یهد ب هک تسا یمک یریگ
ه قیقحت نیا رد روظنم نیا
، تسا نوناش یپورتنآ زا هداف
موهفم یپورتنآ .دش ی
یتاعلاطا هیرظن رد یپورتنآ .تسا تاعلاطا یروئت زین و کیزیف ،یعامتجا مولع رد تیمهااب رایسب
ایعم کی ( ر :هلاقم نیا رد رایعم
ب هک تسا ینانیمطا مدع ،)j
ه صخشم لامتحا عیزوت هلیسو یم نایبPji
بجر و رذآ( دوش ،هداز
9989 هزادنا .) ب نانیمطا مدع نیا یریگ ه
رد نوناش هلیسو طباور
حلاصا هدش 9 ات 5
، نییبت تسا هدش هب نتخادرپ زا شیپ اما .
نزو یپورتنآ زا هدافتسا اب یهد یم یسررب ییاهن یاهرایعم تیولوا ندوب ناسکی رفص ضرف اب نمدیرف نومزآ ،نوناش
وش .د
رادقم هکنیا هب هجوت اب زا رتمک نمدیرف نومزآ ردSig.
5 ییاهن یاهرایعم هبتر ندوب ناسکی یاعدا ،تسا دصرد
( اهFMi
) یم در لاح .دوش هب
روظنم نزو یهد اب ضرف نینچ نوناش یپورتنآ زا هدافتسا یم
راتفر ندوب یقلاخا هک دوش
هدنشورف اه لکش اب قباطم 9
، عبات 7 رایعم نزو رد یضایر تلاداعم .تسا یهد
رب ساسا یپورتنآ نوناش طباور اب قباطم 9
ات 5 تسا ( رذآ و بجر
،هداز 9989 ).
هطبار 9
𝐾 = 1/𝐿𝑛(𝑁) )
هطبار 5
𝑃𝑗𝑖= 𝐹𝑀𝑗𝑖/ ∑ 𝐹𝑀𝑗𝑖 )
𝑖
هطبار 9
𝐸𝑗 = −𝐾 × ∑ 𝑃𝑗𝑖× 𝐿𝑛 (𝑃𝑗𝑖) )
𝑖
هطبار 1
𝐷𝑗 = 1 − 𝐸𝑗 )
هطبار 5
𝑊𝑗 = 𝐷𝑗/∑𝐷𝑗 )
نوناش یپورتنآ یاهرتماراپ ریداقم :
وEj
و Dj
اب قباطمWj
طباور 9 ات 5
، لودج رد و هبساحم 1
هدش هداد ناشن
.تسا رادقم طباور نیا رد خساپ لک دادعت اب رباربN
همانشسرپ ای ناگدنهد ینعی اه
961 دش ضرف ه و رادقم اب رباربK
915 / 8
هبساحم رتماراپ .دش ییاهن رایعم نزو ،زینWj
ماj
تسا اب . لودج هب هجوت 1
، ییاهن رایعم ،نوناش یپورتنآ یاهرتماراپ ریداقم
مود
، مهن ییاهن رایعم و نزو نیرتشیب
، ناگدنشورف راتفر ندوب یقلاخا یارب اهرایعم نیا نیب
، ار نزو نیرتمک د
.درا
لودج 1 م . ریداق یاهرتماراپ یپورتنآ
نوناش
ییاهن رایعم /رتماراپ FM1
FM2 FM3
FM4 FM6
FM8 FM9
9 Ej 11
/ 8 9
9 9
9 9
8 Dj 89
/ 8 8
8 8
8 8
91 Wj / 8 59 / 8 91 / 8 81 / 8 99
/ 8 97
/ 8 88 / 8
ثحب هیوگ ظفح و اهرایعم یجنسرابتعا زا سپ ،یشزومآ یجنسزاین یارب شهوژپ زا لصاح یموب سایقم ای اه
لاخا قیداصم یق
لودج اب قباطم ،مهم 5
هب ، لکش رد اهرایعم نیا زا کی ره زایتما .دش لصاح شهوژپ یروآون ناونع 9
لودج رد اهنآ نزو و
5 دش صخشم ، تسا ه
یم ساسا نیا رب . هرود ناوت
.داد داهنشیپ ار یشزومآ یاه
