307
Abstract Original Article
Comparison of the effect of alendronate and pamidronate on bone density of patients with osteoporosis
Zohre Nobakht1,Azadeh Vaghari Kharashtomi2,Gholamreza Sharifzadeh3
Background and Aim: For the treatment of osteoporosis, bisphosphonates are commonly used as oral or injectable compounds. This study was conducted with the aim of comparing the effect of oral alendronate with injectable pamidronate on bone density changes in patients with osteoporosis.
Materials and Methods: The present study was a semi-experimental based on available evidence that was performed on patients with osteoporosis referred to Vali-e-asr Hospital in Birjand during the years 2013 to 2016. In addition, this intervention is a standard intervention that is routinely done. Patients in two groups treated for one year, in one group, they received oral alendronate and in the other group received injectable Pamidronate. Treatment with calcium and vitamin D was also performed in both groups. Dexamethasone densitometry (DEXA) was measured with a Dual-Energy X-ray absorptiometry (Hologic) device in the United States in both groups before and after treatment. Data were analyzed using Fisher's exact, t-paired and independent t-test at a significant level of (p≤0.05).
Results: Between all densitometric parameters of the spine, an only Z-score was improved after treatment with pamidronate or alendronate. The Densitometric parameters of the hip were improved in pamidronate group only. There was no statistical difference in the mean and frequency of changes in bone density indexes in the vertebrae and the hip after treatment compared to before, in both groups treated with alendronate or pamidronate.
Conclusion: The prescription of alendronate or pamidronate for one year can improve the Z-score of the sealed bone density, while the Z-score of hip bone density only improves in the treatment of pamidronate group. None of the two prescriptions had a particular advantage in changing the bone density index in the vertebrae, but pamidronate has better effect on the hip.
Key Words: Oral Alendronate; Injectable Pamidronate; Bone Densitometry; Osteoporosis
Journal of Birjand University of Medical Sciences. 2018; 25(4): 307-316.
Received: April 11, 2018 Accepted: July 21, 2018
1Islamic Azad University, Mashhad, Mashhad, Iran.
2Corresponding Author; Faculty of Medicine, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran.
Tel: +985631626000 E-mail: azad.vagh@yahoo.com
3Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical sciences, Birjand, Iran.
رثا هسيبقم سيوجت
تيعضو رد تنورذيمبپ بب تنورذنلا
زورپوئتسا هب لاتبم ناربميب ناوختسا مكارت
تخبون هرهز ،1
یمتشرخ یراقو هدازآ
، 2
فیرش اضرملاغ
3هداز
هذیکچ
هنیمز فذه و ازث: ی وزت سا ًلاَوؼه سرَپَئتعا ىبهرد ی
تبج وارَخ ی ی ب رشت یم ی ث ی تبًَفعَفغ بّ
ا ه ُدبفتع ی دَؽ ا . ی ي فذّ بث ِؼلبطه
عرزث ی
ِغیبمه ا ی وارَخ تًٍرذٌلا زثا ی
رشت تًٍرذیهبپ بث یم
ی غت رد یی ز ذؽ مبدًا سٍزپَئتعا ِث لاتجه ىاربویث ىاَختعا نوازت تیؼضٍ
.
ػٍر محت ی ك زضبح ِؼلبطه : ی
ه
ً ِؼلبطه ی
ِو ثزدت ی
ٌتجه ی
ٍر زث ِو دَث دَخَه نراذه زث ی
َئتعا ِث لاتجه ىاربویث
ِؼخازه سٍزپ ُذٌٌو
لبع رد ذٌخزیث زقؼیلٍ ىبتعربویث هیٌیلو ِث بّ
ی 95 - 1392 ا يوض ؛ذؽ مبدًا ی
ِىٌ
ِلخاذه ی ه ذًبتعا ِلخاذه درا
ِث ِو ُدَث ترَف
تٍر ی ي ه مبدًا ی دَؽ ث . ی ىاربو
ِث ىبهرد تحت ٍُزگ ٍد رد تذه
ی
،لبغى رد ی ه د ٍُزگ رد ٍ یوارَخ تًٍرذٌلا ٍُزگ ی
زگ
ٍراد ی
هبپ ی تًٍرذ ت رش یم ی رد ی تفب يیهبتیٍ ٍ نیغلو بث ىبهرد .ذًدزو
ًی D
ش دٌع نوازت .ذؽ مبدًا ٍُزگ ٍد زّ رد ی
اشگد ػٍر ِث
(DEXA)
بث
ُبگتعد
Dual-energy X-ray absorptiometry(Hologic )
زهآ رَؾو تخبع ی
بى گ ُساذًا ىبهرد سا ذؼث ٍ لجل ٍُزگ ٍد زّ رد ی
ز ی
ُداد ذؽ ىَهسآ سا ُدبفتعا بث بّ
بّ
ی د لی ك ف ی
،زؾ جٍسt
ٍ ُذؽ رد لمتغه T
حطع
ٌؼه ی راد ی 05 /
≥P 0 شدت ی
ِ لحت ٍ ی ل ذًذؽ
.
هتفاي اه ث سا: ی ي ـخبؽ بّ
ی
ُزْه ىاَختعا نوازت ا
ی
، ـخبؽ راذمه طمف
Z-score
ازث ی
ٍراد ٍد زّ
ی هبپ ٍ تًٍرذٌلا ی
ًٍرذ ی ت
ِث رَط
ٌؼه ی راد ی ـخبؽ ؿَقخرد .تؽاد دَجْث بّ
ی
ّ ىاَختعا نوازت ی
،پ دَجْث
ٌؼه ی راد ـخبؽ
Z-score
ث رد طمف ی ىاربو ىبهرد تحت
هبپ بث ی
ًٍرذ ی ت ؾه
ُذّب ربهآ فلاتخا .ذؽ ی
ه رد ی گًب ی ي
ًاٍازف ٍ ی غت یی تاز ـخبؽ بّ
ی
ًاَختعا نوازت ی
ُزْه رد
ّ ٍ بّ
ی پ ىبهرد سا ذؼث
هبپ ٍ تًٍرذٌلا بث ىبهرد تحت ٍُزگ ٍد رد ،ىآ سا لجل ِث تجغً
ی
ًٍرذ ی ت دزگً ُذّبؾه ی
ذ
.
هجیتن یگ ير
َدت: ی ش یٍراد ٍد فزقه لبغىی ٍ تًٍرذٌلا
یب هبپ ی
ًٍرذ ی ت
، ه ی ذًاَت
Z score
ُزْه ىاَختعا نوازت ا
ی ار ٍ ذؾخث دَجْث
ای ي لبحرد ی تعا ِو
Z-score
ّ ىاَختعا نوازت ی
پ طمف بهرد رد ى هبپ بث ی
ًٍرذ ی ت ه دَجْث ی ی ذثب
ّ . ی چ ی ه
َدت ٍد سا ی ش رَوذه
، زتزث ی
فبخ ی ا رد ی دبد غت یی ز رد ـخبؽ بّ
ی
ًاَختعا نوازت ی
ُزْه رد ذًراذً بّ
دراد یزتْث زیثبت پیّ رد تیًٍرذیهبپ یلٍ ، .
هژاو يذیلك ياه وارَخ تًٍرذٌلا:
ی ؛ رشت تًٍرذیهبپ یم
ی
؛ ىاَختعا نوازت تیؼضٍ
؛ سٍزپَئتعا
ذنجزيب يكششپ مولع هبگشناد يولع هلجه .
1337
؛ 25 ( 4 :) 307 - 316 .
:تفبيرد 22 / 01 / 1337 شزيذپ : 30 / 04 / 1337
اد1
هلاعا داسآ ُبگؾً
ی ،ذْؾه ذْؾه
، ای ىاز .
؛لوؤسم هذنسيون2
،یىؽشپ ُذىؾًاد ىازیا ،ذٌخزیث ،ذٌخزیث یىؽشپ مَلػ ُبگؾًاد
.
:طردآ ذٌخزیث - یسار ىبتعربویث -
یلخاد ؼخث
:يفلت 0563126000
:یىیًٍزتىلا تغپ azad.vagh@yahoo.com
شوزه3
محت ی تبم ػبوتخا لهاَػ ی ه ؤّث تهلاع زث ز ىؽشپ مَلػ ُبگؾًاد ، ی
ث ی ذٌخز ث ، ی
،ذٌخز ا ی ىاز .
ذنجزيب يكششپ مولع هبگشناد يولع هلجه
هرود 25 هربوش ، 4
، ىبتسهس 1337
همذقم ىاَختعا هی
عًَ
تفبث ذٌجوّ
ِیفیغلو
ٍ
ُذًس تعا
ِو
ؼخث نظػا
ُبگتعد یتلىعا ار لیىؾت یه
ّد
ٍد .ذ لَلع عًَ
رد ىاَختعا بّ
دَخٍ
دراد : تعلاوَئتعا بّ
ِو ىاَختعا ار
سا
يیث یه ذًزث
ٍ تعلاثَئتعا بّ
ِو ىاَختعا ذیذخ یبّ
یه زّ .ذًسبع یٍد
يیا لَلع بّ
رد شغه ىاَختعا
ِتخبع
یه یتلٍ .ذًَؽ يع
ؼیاشفا یه تعلاوَئتعا ،ذثبی لبؼف بّ
زت
یه ذًَؽ
ٍ سا تیلبؼف تعلاثَئتعا بّ
ِتعبو یه دَؽ
؛ يیازثبٌث
ىاَختعا یبّ
یزتؾیث يیث سا
یه ذًٍر ا ، به ىبوّ ِث
ُساذًا
ىاَختعا ذیذخ یبّ
ِتخبع یوً
ذًَؽ
ٍ رد
ِدیتً
ُدَت
یًاَختعا ؼّبو
یه ذثبی ( 1 .) ؼّبو یًاَختعا ُدَت ثػبث
دبدیا مذػ ىساَت يیث لیلحت ىاَختعا لیىؾت ٍ
ىآ
ٍ ُذؽ
رد سٍزث ِث زدٌه تیبًْ
ؼّبو یًذؼه ىاَختعا ىذؽ ُذیدزگ
ٍ یوَپ سٍزپَئتعا بی ىاَختعا ار 1
رد یپ دراد ( 2 .) سٍزپَئتعا
دزف ار ذؼتغه یگتغىؽ یبّ
ظپ یًاَختعا سا
ِثزض یبّ
هچَو
ٍ نو ترذل یه .ذیبوً
يیا زثوا یگتغىؽ
رد بّ
ىَتع
،تازمف یبْتًا ذػبع
ٍ رد ىار لقفه خر
یه ذّد ( 3 .)
ىبًس 8 زثازث ؼیث سا ىادزه رد كزؼه زطخ لاتثا ِث
سرَپَئتعا ذٌتغّ
. يیا یربویث ؼیث سا یویً
سا یلابث ىبًس
50 لبع ار زیگرد یه بت ذٌو ییبخ
ِو دٍذح 200 ىَیلیه ىس رد
زعازع بیًد سا يیا یربویث حًر یه ( ذًزث 4 رد .) ىازیا
ِتفبی یبّ
ِهبًزث یله ـیخؾت ،یزیگؾیپ
ٍ ىبهرد یوَپ ىاَختعا
یوبح سا ىآ تعا ِو 70 ذفرد ىبًس ٍ 50 ذفرد ىادزه یلابث
50 لبع سرَپَئتعا سا
ٍ یٌپَئتعا حًر
یه ( ذًزث 5 .)
ذًٌبه یدذؼته لهاَػ :
ّزحت مذػ ،ىَخ ىصٍزتعا ؼّبو ن
ّلؼت ،یفبو یضؼث ِث ك
تفبیرد ،)ییبیعآ( بّداضً
،نیغلو ىدزىً
يیهبتیٍ ٍ زفغف ٍ ربگیع فزقه ،ییاذغ نیصر رد یفبو D
یًلاَط ُدبفتعا ،دبیس َُْل يترَو سا تذه
یخزث ٍ بّ
للاتخا ٍ ذیئٍزیت یربوزپ ذًٌبه ـخؾه یًَهرَّ یبّ
نو ٍ ذیئٍزیتاربپ یغٌخ دذغ یربو
،
ّثؤه لهاَػ سا ؼّبو رد ز
یه یًاَختعا ُدَت ( ذٌؽبث
6 بتعار يیا رد .) ٍ ىبیزثَو
1Osteoporosis
ىاربىوّ
داد ىبؾً دَخ ِؼلبطه رد ذً
ِو یربوزپ ،هیتًص ذیذؽ
ٍ یًلاَط شغه
،ىاَختعا ظٌخ
زیخأت ،زوذه
،ؽَلث نیصر ییاذغ
ٍ ىاشیه ػسرٍ
، ذًراد ؼمً یًاَختعا ُدَت نوازت ؼّبو رد
( 7 .) كراَػ سٍزپَئتعا
ِث تجع
ٌِیشّ
یبّ
یًبهرد
یگتغىؽ بّ
ٍ ه تجلاز یبّ
یفبضا ٍ
،یًاَتسبث بث
تربغخ یبّ
یدبقتلا یؼیعٍ
ُازوّ
تعا ( 8 ).
تبمیمحت شوزه ربهآ كجط
ىازْت یىؽشپ مَلػ ُبگؾًاد یصَلَتبهٍر
، ًِبیلبع 400 - 200
یه خر رَؾو رد یگتغىؽ درَه راشّ
سا یدبیس ذفرد ِو ذّد
یه سٍزپَئتعا سا یؽبً ىآ لیوحت جربخه ٍ ذؽبث
تلٍد ِث ُذؽ
یؽبً
ىؽ سا ًِبیلبع ىآ یحازخ ٍ يگل یگتغ 120
لبیر دربیلیه
( تعا ُذؽ درٍآزث 9
.)
یازث ىبهرد سرَپَئتعا
، سا تبجیوزت یوارَخ
یمیرشت بی
تبًَفعَفغیث بّ
ُدبفتعا یه ( دَؽ 10 كیزط سا بٍّراد يیا .)
ِهبًزث يزه ؼیاشفا یشیر
تعلاوَئتعا ُذؽ ٍ ذیلَت ؼّبو ،بّ
لبؼف تعلاوَئتعا ىذؽ ه ،بّ
ىذیجغچ سا تؼًبو
تعلاوَئتعا زث تجثه تازثا ٍ یًاَختعا حطع ِث بّ
تعلاثَئتعا ىَیعازفیلٍزپ ُدَت ؼیاشفا رد یوْه ؼمً بّ
تیؼضٍ رد یًاَختعا یبّسبتعبته ٍ هیتٍزپَئتعا یبّ
یه بفیا یًاَختعا ذٌٌو
( 12
، 11 ) . عاًَا یفلتخه سا
فغیث
َ تبًَفع بّ
دَخٍ
ذًراد
ِو رد غلاٍ
يَلبًآ یبّ
تبفغفٍزیپ یه ةَغحه
ٍ ذًَؽ لهبؽ
:
،بیدرآ( تًٍرذیهبپ
هیًٍرذٌلٍس ،)تاذیهبپ
،)بتهٍس( ذیعا تبًٍرذٌلآ
ٍ تبًٍرذیتا
تخبع(
رَؾو
ٍ ادبًبو )ىازیا
یه ذٌؽبث . فذّ
سا ىبهرد بث
فغیث
َ تبًَفع
ّ
،ب ىاشیه ىذًادزگسبث ةذخسبث
ىاَختعا
ِث ذح
یؼیجط تعا ( 13 .) ( ىاربىوّ ٍ Reid
2002 ) رد دَخ ِؼلبطه ذًدزو ػراشگ
هیًٍرذٌلٍس زیثأت ِو ٍ یویخذث كراَػ ىبهرد رد )بتهٍس( ذیعا
لبع رد شیً
.تعا ُذؽ ذییأت سٍزپَئتعا ىبهرد رد زیخا یبّ
ٍد سبف تبؼلبطه ِدیتً
ىازگؾٍّضپ يیا ی
، ح ىآ سا یوب دَث
ِو
شیَدت 4 یلیه
ِث ٍراد مزگ یذیرٍ ترَف
، رد تازییغت ثػبث
یلبگچ
ٍ ىاَختعا زیبع
یبّزگًبؾً
زیبع ِثبؾه یًاَختعا
یبٍّراد فغیث
َ تبًَفع ذؽ
( 14 ).
تیًٍرذٌلآ سا
ٍُزگ
تبًَفعَفیث یبّ
یوارَخ تعا
ِو زطخ یگتغىؽ ث ار
ِ
ُضیٍ
رد
ُزْه
ِث بّ
تلػ یزیگؾیپ سا
ربتخبع تیزخت رلاَىثازت
ِث ؿَقخ رد
دازفا ربچد هیتٍزپَئتعٍا ىاَختعا
، ؼّبو
ُداد
نوازت ٍ
ُدَت تعا یًاَخ ار شیً
ؼیاشفا یه ذّد . رد تبًٍرذٌلآ
ؼّبو یگتغىؽ ىَتع
ه تازمف ؤ
ّث تعا ز
، بها چیّ
یزیثأت زث
یٍر عاًَا یگتغىؽ زگید
( دراذً
15 )؛
يیٌچوّ ٍراد يیا
یاراد كراَػ یجًبخ :لثه تیهَوغه
ٍ یَیلو مذػ
لوحت
ُذؼه
ٍ یا
ُدٍر یا یه ذؽبث ( 16 .) ،كراَػ يیا ِث ِخَت بث
ىبهرد بث بپ تبًٍرذیه یذیرٍ
يیشگیبخ یثَخ
رد درَه كراَػ
یجًبخ یؽراَگ ٍ
بی غٌه فزقه یازث
تبًَفغفغیث یبّ
یوارَخ .تعا
یىی تًٍرذیهبپ یفزط سا سا
یَل يیزت
ٌَیهآ ظیث ف تبًَفغ یبّ
طزتعدرد تعا
ٍ یؾخثزثا ىآ
رد
یربویث نیخذث ىاَختعا
ِث
ِتخبٌؽ یثَخ
ُذؽ زّ .تعا ذٌچ
ِو ظیث تبًَفغف بّ
ذح زثوا دَخ زثا ار یازث ؼّبو كراَػ
یًاَختعا ذؼث
سا 3
ُبه ىبهرد یه ىبؾً
ذٌّد ( 17 ).
حیبتً
ِؼلبطه
Heatley
رد تبًٍرذیهبپ ِو داد ىبؾً ىاربىوّ ٍ
تبًٍردَلو بث ِغیبمه
، یزتؾیث ىبهس تذه رد ار نیغلو حطع
یه ظفح لبهزً تیؼضٍ رد ذیبوً
( 18 ).
ؼیاشفا ِث ِخَت بث آ
تجه ربه ث ىبیلا یوَپ یربویث ِ
رد ىاَختعا ذٌخزیث زْؽ
ٍ
ِث ِخَت بث لبوتحا
ٍ كراَػ
تٍبفته ییٍراد تهٍبمه ٍ ٌِیشّ
2 ٍ تًٍرذیهبپ یٍراد
)تًٍرذٌلا( طَفَئتعا یعرزث ِث ِؼلبطه يیا ،
ِغیبمه یا زثا
نوازت تیؼضٍ رد تًٍرذیهبپ بث )تًٍرذٌلا( طَفَئتعا سٍزپَئتعا ِث لاتجه ىاربویث ىاَختعا تخادزپ
.
شور قیقحت زضبح ِؼلبطه
ِؼلبطه هی
ِویً
یثزدت رادذّبؽ
یفدبقتزیغ زث یٌتجه ُذؽ
دَخَه نراذه تعا
ِو زث یٍر
ىاربویث ا ِث لاتجه ع
سٍزپَئت
ِؼخازه ىبتعربویث هیٌیلو ِث ُذٌٌو
زقؼیلٍ
ذٌخزیث رد لبع بّ
ی 95 - 1392 ذؽ مبدًا
؛ ِىٌیا يوض
ِث ِو ُدَث دراذًبتعا ِلخاذه هی ِلخاذه
َف مبدًا يیتٍر تر یه
.دَؽ ُبگؾًاد قلاخا ِتیوو رد ازخا سا لجل حزط لىتٍزپ
ذو بث ذٌخزیث یىؽشپ مَلػ
IR.BUMS.REC.1395.175
ِث أت .ذیعر ذیی ىاربویث لهبؽ ِؼلبطه درَه تیؼوخ
ِث نَىؾه سٍزپَئتعا
ِؼخازه
ُذٌٌو
ِث هیٌیلو یققخت
ىبتعربویث زقؼیلٍ
( حػ )
ذٌخزیث رد یط لبع یبّ
95 - 1392 .دَث غوخ ػٍر رٍآ
ی
ُداد
ِث بّ
ه ترَف ی
ًاذ ی ٍ ٍ ِجحبقه سا ُدبفتعا بث مبدًا
تغت بّ
ی بهسآ ی
ّبگؾ ی نوازت ٍ دٌع ی دَث تلبل رد ِو
هچ غوخ تغیل .ذیدزگ یرٍآ
يیگًبیه ِث ِخَت بث ًَِوً ندح
دراذًبتعا فازحًا ٍ ىاَت بث ربجهَل ىاَختعا شغه یلبگچ
90 لَهزف طبعازث ٍ ذفرد (
1 ) رد ِؼلبطه
Heijckmann
ٍ
( ىاربىوّ
19 لٍا عًَ یبطخ بث ،) 05
/ 0
، ٍُزگ زّ رد 25
زفً
.ذیدزگ درٍآزث ( لَهزف 1 :)
n=
،دازفا
ًَِوً ػٍر ِث يیث سا طزتعدرد یلبوتحازیغ یزیگ
دازفا ؼخازه
ِ
ُذٌٌو ؼیلٍ ىبتعربویث یققخت هیٌیلو ِث ق
ز
ـیخؾت طبعا زث ٍ ذًذؽ ةبختًا ذٌخزیث تیبضر ٍ هؽشپ
ٍُزگ ٍد رد ،ربویث هبپ بث ىبهرد
ی تبًٍرذ تًٍرذٌلآ بث ىبهرد ٍ
.ذٌتفزگ رازل دٍرٍ یبّربیؼه لهبؽ ِؼلبطه ِث
: لاتثا ِث یربویث یوَپ
ُسبت ىاَختعا ت
ُذؽ ُداد ـیخؾ ،
رد يتؽادرازل
ٌّع ُسبث ی
80 - 50 لبع
، ً فزقه مذػ ،سرَپَئتعا ىبهرد ِمثبع يتؽاذ
مذػ ،لىلا ٍ ربگیع یربویث ِث لاتثا
یبّ
ذیئَتبهٍر تیزترآ
،
ذیئٍزیتزپیّ
، ذیئٍزیتاربپزپیّ
،تثبید ، هیتپپ نخس ،یذجو سٍزیع
ٍ صبپ ربیؼه ٍ ُ
z-score
دَث ِیًَبث سٍزپَئتعا بی لابث .
یبّربیؼه
جٍزخ :لهبؽ شیً ِؼلبطه سا یط رد ربویث یًبهرد ِهبًزث زییغت
ِؼلبطه ُرٍد توربؾه ِث ربویث تیبضر مذػ ٍ
رد ِؼلبطه ِهادا
دَث . ،ِؼلبطه یاذتثا رد ؼٍّضپ مبدًا سا فذّ
ث یاز حزؽ ربویث
ذؽ ُداد بث ِطثار رد شیً ٍ
ىبهرد ػٍر ٍد زّ
ٍ كراَػ
ٍ
ػٍر سا ماذو زّ ذئاَف یوارَخ بی یمیرشت یبّ
، تبحیضَت
ذنجزيب يكششپ مولع هبگشناد يولع هلجه
هرود 25 هربوش ، 4
، ىبتسهس 1337
مسلا ٍ ربقتخا ِث ِث
ُدبع ىبثس .ذیدزگ ِئارا
ظپع ترَف رد
دزف تمفاَه
، ر ذخا ِث تجغً
تیبض ماذلا ًِبّبگآ یجتو ِهبً
دزف تیبضر مذػ ترَف رد .ذؽ یازث
،ِؼلبطه ِث دٍرٍ
مبدًا حلبؼه هؽشپ زظً طبعازث ٍ دراذًبتعا یًبهرد تبهاذلا .ذؽ
ِؼلبطه يیا رد ِث ِو سٍزپَئتعا ِث نَىؾه ىاربویث
زقؼیلٍ ىبتعربویث یققخت هیٌیلو ذٌخزیث
یازث ـیخؾت
لبع یط رد یبّ
1392 بت 1395 یفزؼه زظً سا ،ذًدَث ُذؽ
ىاَختعا نوازت (
)BMD
ـقخته هؽشپ طعَت 1
یصَلَتبهٍر
ِث ( اشگد ػٍر )DEXA
ُبگتعد بث
Dual-
energy X-ray absorptiometry (Hologic)
( تخبع
رَؾو ذٌتفزگ رازل یعرزث درَه )بىیزهآ .
ِو یدازفا رد
ُزوً ،ىار لقفه بی ٍ تازمف ىَتع یزتهَتیغًاد بی زتوو T
غه یٍب 5 / 2 - ِتؽاد ( 5 / 2
≥-
T Score
) ِث دٍرٍ یبّربیؼه ٍ
،ذًدَث اراد ار ِؼلبطه
ِهبٌؾعزپ رد یتلااؤع یٍبح ِو ار یا
بث ِطثار هیفازگَهد تبقخؾه
، ِمثبع ،یربویث ِمثبع
سبعزطخ لهاَػ ،یگتغىؽ
ٍ نًبخ رد سَپٌَه تیؼضٍ
بّ
،دَث
وً لیوىت
ًدَ
ِؼلبطه رد توزؽ یازث ِو یدازفا ظپع .ذ
یبوت ،ذٌتؽاد ل ذؽ ِؼلبطه دراٍ
ذً
بًْآ سا ٍ
ًِبّبگآ تیبضر ذخا
.ذیدزگ دازفا يیا تیبًْرد ٍ هؽشپ ـیخؾت طبعا زث
تیبضر دزف دَخ
، بث ىبهرد تحت ٍُزگ ٍد سا یىی رد
تًٍرذٌلآ ٍ تبًٍرذیهبپ (
سزجلا توزؽ لَقحه )
تفزگ رازل .ذٌ
ىبهرد تحت ٍُزگ بث
)تًٍرذٌلا( طَفَئتعا ار ٍراد يیا ،
ِث یوارَخ ترَف ةاَخ غلَه ،اذغ يیث
ٍ تؽ لَط رد بی
، زّ
ِتفّ
ِث ىاشیه 70mg
ِث
ّ ُازو نیغلو تبٌثزىیث (
1 ؿزل دذػ
)سٍر رد يیهبتیٍ ٍ
لَو( D
لٍزفیغلو 400 2
)سٍر رد ذحاٍ
یه فزقه .ذًدزو
ىبهرد تحت ٍُزگ بث
تًٍرذیهبپ
ٍراد يیا شیً
ار سٍد بث 90mg
ِث ترَف كزػ رد ىَیسَفًا 90
یلد
ِم عٍزؽ
سٍد بث ٍ 30
یلیه
ِع زّ مزگ
ِث ُبه یذیرٍ ترَف
ِث
ّ ُازو
يیهبتیٍ ٍ نیغلو لَو( D
لٍزفیغلو 400
)سٍر رد ذحاٍ
1Bone mineral density
2Colcalciferol
یه فزقه ػٍر ٍد يیا بث ِؼلبطه درَه دازفا ىبهرد .ذًدزو
ِث هی تذه لبع
دزو اذیپ ِهادا ٍ
دازفا
ِث ًِبّبه تتزه رَط
ِث
ِث بی( یٌفلت ترَف رَضح ِؼخازه ترَف
فزقه زظً سا )ی
ییٍراد نیصر كیلد
، فزگ رازل یثبیسرا درَه رد تبػلاطا ٍ ذٌت
.ذیدزگ تجث یققخت هیٌیلو رد ىاربویث ُذًٍزپ ىبیبپ رد
12
ُبه
، تحت لجل طیازؽ ىبوّ رد ىاربویث
ّذدهBMD
د رازل
تفزگ ذٌ
. تبػلاطا درَه
یً
سب ازث ی ا ی ي
ِؼلبطه ، یتبػلاطا رد
بث ِطثار غٌخ ،ىبهرد ٍُزگ
ی
،ت ؼه ٍ يع ی
بّرب ی نوازت دٌع ی
ىبهرد سا ذؼث ٍ لجل ىاَختعا هی رد ِو ذًدَث
هچ ل ی تغ
غوخ رٍآ ی ذًذؽ .
ُداد بّ
غوخ سا ظپ یرٍآ
رد مزً
راشفا
SPSS
ؼیازیٍ(
21 )
دراٍ
ذیدزگ ـخبؽ سا . ربهآ یبّ
یفیفَت :ذًٌبه
،يیگًبیه
یًاٍازف ذفرد ٍ ربیؼه فازحًا یازث
ُداد فیفَت ُدبفتعا بّ
ذؽ .
ُداد یلیلحت شیلبًآ طعَت یفیو یبّ
ىَهسآ زؾیف كیلد
مبدًا ذؽ یازث يیٌچوّ ؛
ٍُزگ ٍد يیث بّزیغته ِغیبمه
، سا
ىَهسآ یبّ
جٍس t
ٍ ُذؽ
،لمتغه T
حطع .ذیدزگ ُدبفتعا
ٌؼه ی یراد 05 /
≥0 .ذؽ ِتفزگ زظً ردP
هتفای اه زث ِؼلبطه يیا یٍر
25 ٍ تًٍرذٌلا ٍُزگ رد ربویث 25
ربویث
ٍُزگ رد ذؽ مبدًا تًٍرذیهبپ .
یٌع يیگًبیه ِؼلبطه درَه دازفا
بث ىبهرد تحت ٍُزگ رد تًٍرذٌلا
6 /
±8 9 / 50 ٍُزگ رد ٍ لبع
بث ىبهرد تحت تًٍرذیهبپ
1 /
±60 1 / 10 ( لبع 79 / 0
; دَث )P
.
یهبپ ٍُزگ رد تًٍرذ
25 ویث ( رب 100 تًٍرذٌلا ٍُزگ رد ٍ )%
22 ( ربویث 88 ( ذًدَث ىس )%
24 / 0
; ).P
ٌؼه فلاتخا ی
یراد سا
ّیغٌخ ٍ يع زظً
ذیدزگً ُذّبؾه ِؼلبطه درَه ٍُزگ ٍد يیث ت .
ٌؼه فلاتخا ی
ىاَختعا نوازت تازییغت تیؼضٍ رد یراد
( ُزْه ـخبؽ )BMD
( یدَجْث
،) ٍُزگ ٍد رد درَه
ِؼلبطه
ذیدزگً ػراشگ
؛
ِث تازییغت للاذح ِو یرَط 8
/ 2 ذفرد دَث
ىبؾً ِو نوازت تیؼضٍ دَجْث ُذٌّد
ِث ىاَختعا یدٌع لبجًد
یه ىبهرد
ِو ذؽبث رد
8 / 70 رد ٍ تًٍرذٌلا ٍُزگ ىاربویث ذفرد
7 / 66 ذیدزگ ػراشگ تیًٍرذٌیهبپ ٍُزگ ىاربویث ذفرد
( 1
; لٍذخ()P
1 ).
ـخبؽ ؿَقخ رد بّ
ی
ّ ىاَختعا نوازت ی
پ رد
ثی ىاربو تًٍرذٌلا بث ىبهرد تحت
، بتً
ی ح ىبؾً
دَجْث ُذٌّد
غ ی
ٌؼهز ی راد هبوت ی غته ی بّز دَث ا . ی ي بح رد ل ی ا تع رد ِو
ثی ىاربو هبپ بث ىبهرد تحت ی
ًٍرذ ی ت
، بتً
ی ح ىبؾً
دَجْث ُذٌّد
ٌؼه ی راد زیدبمه
Z score
سا( دَث 65
/ 0 - ِث 35 / 0 - بث
048 / 0
; بع ٍ )P
ی ز غته ی بّز ً ی ش
ِث غ رَط ی
ٌؼهز ی راد دَجْث ی تفب
( 1 / 0
; )P
لٍذخ(
2 .)
ُداد داد ىبؾً بّ
،
ٌؼه فلاتخا ی
راد ی ؼضٍ رد ی ت غت یی تاز
ّ ـخبؽ ی
پ ( دَجْث ی
ٍُزگ ٍد رد ) درَه
ِؼلبطه دَخٍ
؛تؽاذً
ِث رَط ی غت للاذح ِو یی
تاز 8 - 2 ذفرد دَث ِو
ىبؾً
ؼضٍ دَجْث ُذٌّد ی
ت نوازت دٌع ی
ِث ىاَختعا لبجًد
ه ىبهرد ی
ؽبث ذ ،تیؼضٍ يیا . رد
56 ث ذفرد ی ىاربو ٍُزگ
د ٍ تًٍرذٌلا ر
50 ث ذفرد ی ىاربو هبپ ٍُزگ ی
ًٍرذٌ
ی ت ػراشگ
دزگ ی ذ ( 91 / 0
; )P
لٍذخ(
3 ).
لوذج 1 - اقم ي هس م ی گنا ی ن صخاش اه ي هرهم ناوختسا مكارت ا
ي
، ماپ و تنورذنلا هورگ ود رد نامرد زا ذعب و لبق ی
نورذ ی ت
هورگ تنورذنلا ( 55
= )N هورگ
ماپ ی نورذ ی ت ( 55
= )N
ّیغتم ر نامرد لبق
( فارحنا رایعم
± نیگنایم ) نامرد ذعب
( فارحنا رایعم
± نیگنایم ) حطس
ینعم يراد
نومزآ t-test
جوز هذش نامرد لبق
( فارحنا رایعم
± نیگنایم ) نامرد ذعب
( فارحنا رایعم
± نیگنایم ) حطس
ینعم يراد
نومزآ t-test
جوز هذش
BMD (g/cm2)
73 /
±0 12 / 0 73
/
±0 09 / 0 98
/ 0
; 69 p
/
±0 17 / 0 73 /
±0 13 / 0 1 / 0
;
p
Z score
94 /
±1 89 / 0 - 48
/
±1 93 / 0 -
* 005 / 0
; 1 p
/
±2 3 / 1 - 52 /
±1 1 / 1 -
* 008 / 0
;
p
T score
9 /
±2 16 / 1 - 78
/
±2 79 / 0 44 -
/ 0
; 27 p
/
±3 5 / 1 - 92 /
±2 21 11 -
/ 0
;
p
BMD: bone mineral density
رد *
حطع 05 /
≥0
ٌؼهP
ی راد دَث .
لوذج 5 اقم- ي هس م ی گنا ی ن صخاش اه ي ه ناوختسا مكارت ی
پ
، هورگ رد نامرد زا ذعب و لبق ياه
ماپ و تنورذنلا ی
نورذ ی ت
هورگ تنورذنلا ( 55
= )N هورگ
ماپ ی نورذ ی ت ( 55
= )N
ّیغتم ر نامرد لبق
فارحنا(
رایعم
± )نیگنایم نامرد ذعب
فارحنا(
رایعم
± )نیگنایم ینعم حطس
يراد نومزآ t-test
جوز هذش نامرد لبق
فارحنا(
رایعم
±
)نیگنایم نامرد ذعب
فارحنا(
رایعم
± )نیگنایم ینعم حطس
يراد نومزآ t-test
جوز هذش
BMD [g/cm2]
81 /
±0 15 / 0 83 /
±0 13 / 0 27
/ 0
; 76 p
/
±0 15 / 0 78 /
±0 16 / 0 18
/ 0
;
p
Z score
3 /
±0 1 - 05 /
±0 92 / 0 - 15
/ 0
; 65 p
/
±0 1 / 1 - 37 /
±0 1 / 1 - 048
/ 0
;
p
T score
12 /
±1 1 / 1 - 95 /
±0 04 / 1 31 -
/ 0
; 58 p
/
±1 2 / 1 - 35 /
±2 5 / 1 08 -
/ 0
;
p
BMD: bone mineral density
تً * ی
ِد ىَهسآ حطع ردt
05 /
≤0
ٌؼهP
ی
َجً راد د.
ذنجزيب يكششپ مولع هبگشناد يولع هلجه
هرود 25 هربوش ، 4
، ىبتسهس 1337
لوذج 3 - اقم ي هس ناوارف ی عضو ی ت غت دوبهب یی تار صخاش اه ي هرهم ناوختسا مكارت يا
ه و ی پ هورگ ود رد دروم
هعلاطم
لوذج 4 - اقم ي هس زوت ي ع ناوارف ی عضو ی ت غت یی تار هعلاطم هورگ ود ردNeck
ّیغتم ر هورگ
قیقد نومزآ هجیتن
رشیف )N=55( تنورذنلا
یناوارف )ذصرد(
( تینورذیماپ 55
= )N
یناوارف )ذصرد(
سا زتوو 2 (
52 ) 13 (
52 ) 13 87
/ 0
; F
2 زتؾیث ٍ (
48 ) 12 (
48 ) 12 91
/ 0
; P
غوخ (
100 ) 25 (
100 ) 25
لوذج 5 - اقم ي هس م ی گنا ی ن صخاش م و نامرد زا ذعب و لبقNeck
ی گنا ی ن غت یی تار هورگ ود رد نآ دروم
هعلاطم
نامز هورگ
هجیتن یت نومزآ
لقتسم )N=55( تنورذنلا
( فارحنا رایعم نیگنایم± ) ( تینورذیماپ 55
= )N
( فارحنا رایعم نیگنایم± )
ىبهرد لجل 99
/
±1 01 / 1 - 06
/
±2 13 / 1 - 84
/ 0
; p
ىبهرد ذؼث 07
/
±2 9 / 0 - 94
/
±1 1 / 1 79 -
/ 0
; p
p-value
ُذؽ جٍس یت ىَهسآ 23
/ 0
; 35 p
/ 0
; p
لٍذخ 4 ت تیؼضٍ یًاٍازف غیسَت ِغیبمه تازییغ
ـخبؽ
یه ىبؾً ار ٍُزگ ٍد رد Neck
ُداد طبعازث .ذّد فلاتخا ،بّ
ٌؼه ی تازییغت تیؼضٍ رد یراد ـخبؽ دَجْث
ٍد رد Neck
ٍُزگ درَه .ذیدزگً ػراشگ ِؼلبطه بتً ٍُلاؼث
ی ح داد ىبؾً
،
هی گًب ی ي غت یی تاز ـخبؽ ٍُزگ رد ىبهرد سا ذؼث ٍ لجلNeck
تًٍرذٌلا 29
/
±0 07 / 0 - هبپ ٍُزگ رد ٍ ی
ًٍرذ ی ت 13 /
±0 64 / 0
ُذّبؾه فلاتخا ِو دَث
ٌؼه ُذؽ ی
( دَجً راد 18
/ 0
; ،P
37 / 1 ).P=
ه ی ىاش دَجْث ی ـخبؽ ث رد Neck
ی ىاربو تحت
هبپ بث ىبهرد ی
ًٍرذ ی ت ث سا زتْث ی ىاربو ث تًٍرذٌلا ٍُزگ دَ
؛ زّ
ذّبؾه فلاتخا ِو ذٌچ
ُ
ٌؼه ُذؽ ی دَجً راد لٍذخ(
5 )
.
ثحب ازث ی وزت سا سرَپَئتعا ىبهرد ی
تبج وارَخ ی ی ب رشت یم ی
ثی تبًَفعَفغ بّ
( يَلبًآ تبفغفٍزیپ یبّ
) ه ُدبفتعا ی
دَؽ ِو
.دراد دَخٍ ىآ فلتخه عاًَا ای
ي ِؼلبطه ربو آ ییبهس یٌیلبث
هی رادذّبؽ رَوَع
دَخَه نراذه زث یٌتجه
، ث فذّ ب عرزث ی
ِغیبمه ا ی زثا یٍراد ٍد تًٍرذٌلا
یوارَخ
ِث(
ترَف یگتفّ
)
بث تًٍرذیهبپ یمیرشت
(
ِع زّ
ُبه
،) رد ىاَختعا نوازت تیؼضٍ
غت یی تار صخاش ( ناوختسا مكارت )BMD
هرهم يا غت
یی تار صخاش (ناوختسا مكارت ) BMD
پیه
ریغتم هعلاطم هورگ
نومزآ هجیتن رشیف قیقد ریغتم
هعلاطم هورگ نومزآ هجیتن
ف قیقد رشی
تنورذنلا )ذصرد(
یناوارف ماپ
ی نورذ ی ت
)ذصرد(
یناوارف تنورذنلا
یناوارف )ذصرد(
ماپ ی نورذ ی ت
یناوارف )ذصرد(
سا زتوو 2 ( 2 / 29 ) 7 ( 3 / 33 ) 8 56 / 0
;
F
1
;
P
سا زتوو 2 (
44 ) 11 (
50 ) 12 87
/ 0
;
F
91 / 0
;
P
99 / 4 - 2 ( 2 / 29 ) 7 (
25 ) 6 99
/ 4 - 2 (
20 ) 5 (
5 / 12 ) 3
99 / 7 - 5 ( 3 / 8 ) 2 (
5 / 12 ) 3 99
/ 7 - 5 (
16 ) 4 (
5 / 12 ) 3
8 زتؾیث ٍ (
3 / 33 ) 8 ( 2 / 29 ) 7 8
زتؾیث ٍ (
20 ) 5 (
25 ) 6
غوخ (
100 ) 24 (
100 ) 24 غوخ
( 100 ) 24 (
100 ) 24
سٍزپَئتعا ِث لاتجه ىاربویث تفزیذپ مبدًا
.
ِث ِو داد ىبؾً ِؼلبطه يیا حیبتً عَوده رد ىبهرد لبجًد
بث سرَپَئتعا یٍراد ٍد
تًٍرذٌلا تیًٍرذیهبپ ٍ
،
Z score
ُزْه ىاَختعا نوازت تؽاد دَجْث یا
؛ ِو دَث یلبح رد يیا
Z score
َختعا نوازت
ًبفزف پیّ ىا هرد رد
تیًٍرذیهبپ بث ىب
تؽاد دَجْث ـخبؽ تازییغت .
ُزْه رد یًاَختعا نوازت یبّ
بّ
ىآ لجل ِث تجغً ىبهرد سا ذؼث پیّ ٍ
، تحت ٍُزگ ٍد رد
بث ىبهرد تًٍرذٌلا
ٍ هبپ ی
ًٍرذ ی ت دَث زثازث يیازثبٌث ٍ
یراذگزثا
ذؽ درٍآزث ىبغىی ٍراد ٍد يیا .
Heijckmann
( ىاربىوّ ٍ 2002
ِتؽذگ ِؼلبطه رد ) زگً
( یذیرٍ تبًٍرذیهبپ زثا ِغیبمه ِث دَخ 60mg
بث )ًِبّبه
یوَپ ىبهرد رد یوارَخ تبًٍرذٌلآ یگغئبی سا ظپ ىاَختعا
لو رد .ذٌتخادزپ 117
ىس 78 - 46 لبع
ِ یط
ِع لبع
، درَه
ذٌتفزگ رازل یعرزث .
حیبتً
یا ي ِؼلبطه رد ِو داد ىبؾً
ٍد زّ
ٍُزگ
، ـخبؽ
َتیغًاد یبّ
یزته یزوو تازمف ىَتع
ِث رَط
ٌؼه ی تؽاد دَجْث یراد (
19 َغوّ زضبح ِؼلبطه حیبتً بث ِو )
یه ذؽبث . ( ىاربىوّ ٍ Vis
2005 زثا یعرزث ِث دَخ ِؼلبطه رد )
تبًٍرذیهبپ یذیرٍ
(
months
3 60mg/
) رد لثبمه تبًٍرذٌلآ
( یوارَخ
mg/day
10 ) زث نوازت یًذؼه ىاَختعا رد
ىاربویث
لاتجه
ِث یوَپ .ذٌتخادزپ ىاَختعا داذؼت بًْآ ِؼلبطه رد
40 ربویث
ِث لاتجه رد ىاَختعا یوَپ
تلبل
ٍُزگ ٍد
، تحت
ِؼلبطه حیبتً .ذٌتفزگ رازل تبًٍرذیهبپ ٍ تبًٍرذٌلآ بث ىبهرد بًْآ ىبؾً
ِظحلاه لثبل دَجْث ُذٌّد یلبگچ
ُزْه یًاَختعا بّ
دَث ٍُزگ ٍد زّ رد پیّ يیٌچوّ ٍ (
20 ىَچوّ .)
زگؾٍّضپ ىا
،زضبح ِؼلبطه ٍVis
( ىاربىوّ
2005 ِدیتً شیً )
تفزگ ربو ِو ذٌ
آ .تعا ىبغىی ىبهرد ٍد يیا یٌیلبث یی
ِؼلبطه راٍذیها ( ىاربىوّ ٍ 2011
ِغیبمه ؿَقخ رد )
ربو آ
ّذض یًبهرد یی تبًٍرذٌلآ طعَت سرَپَئتعا
(
mg per week
70 تبًٍرذیهبپ ٍ ) (
months
3 90mg/
رد )
ِیلو ذًَیپ تحت ىاربویث
، ( تفزیذپ ترَف 21
حیبتً طبعازث .)
ِؼلبطه بًْآ
، يیث یلبگچ یتٍبفت ىبهرد ٍُزگ ٍد رد زجهَل ِیحبً
ـخبؽ دَجْث تجع یًبهرد ػٍر ٍد زّ ٍ ِتؽاذً دَخٍ
یبّ
یزتهَتیغًاد ذؽ ِیحبً يیا
وّ زظً يیا سا ِو ذً
َغ حیبتً بث
یه زضبح ِؼلبطه ت رد .ذؽبث
أ بح ِؼلبطه حیبتً ذیی ض
رد ز
ت مذػ ؿَقخ أ
ـخبؽ زث تبًٍرذٌلآ زیث نوازت یبّ
یدٌع
ت رَضح رد پیّ ِیحبً یًاَختعا أ
سا ُدبفتعا تجثه زیث
ِؼلبطه ،ىآ زث تبًٍرذیهبپ راٍذیها
ِو داد ىبؾً ىاربىوّ ٍ
طمف ـخبؽ زث تبًٍرذیهبپ نوازت یبّ
ِیحبً یًاَختعا یدٌع
ه پیّ
ؤ
ّث ز تعا .
ربو آ رشت تبًٍرذیهبپ ٍ یوارَخ تبًٍرذٌلآ ىبغىی یی یمی
ـخبؽ دَجْث رد ىاَختعا یزتهَتیغًاد یبّ
بّ
،
ًِ
رد بٌْت
ت ِث سٍزپَئتعا یربویث أ
تعا ُذیعر ذیی
، طیازؽ زیبع رد ِىلث
بتىفزپویا شًصَئتعا بی ٍ ىاَختعا تصبپ یربویث ىَچوّ یٌیلبث یه یتلىعا نتغیع تیبوح ذٌهسبیً ِو ٍ یعرزث شیً ذٌؽبث
تعا ُذؽ تبجثا (
23
، 22 ) ِث ِخَت بث . ِو زضبح ِؼلبطه حیبتً
تبؼلبطه رد
ِتؽذگ ت ِث شیً
أ تعا ُذیعر ذیی
، ٍد زّ سا ُدبفتعا
تیًٍرذٌیهبپ یمیرشت بی ٍ تیًٍرذٌلآ یوارَخ یٍراد
، دَجْث بث
ـخبؽ نوازت یبّ
ِث لاتجه ىاربویث رد ىاَختعا یدٌع
ِث سرَپَئتعا
ُزْه رد ؿَقخ بث ِتجلا .دراد یّازوّ بّ
ِث ِخَت
ثحث یبّ
ذّبؾه دَجْث رد تبًرٍذٌلآ یؾخثزثا ؿَقخ رد ُ
نوازت ـخبؽ ِتؽذگ تبؼلبطه رد ِو پیّ ىاَختعا یدٌع
ىبؾً یخزث شیً
ربو ُذٌّد آ
یٌیلبث یی ىآ
ىبؾً یخزث ٍ ُذٌّد
آربو دَخٍ مذػ یی
یازث ىآ
ُدَث ذًا
، یه دبٌْؾیپ بت ِو ددزگ
ؿَقخ يیا رد يرشث یٌیلبث ییبهسآربو مبدًا ىبهس
، سا
تیًٍرذٌیهبپ ُدبفتعا پیّ هیترَپَئتعا تلالاتخا ىبهرد رد
.دَؽ تبًَفغفغیث ِث لبقتا كیزط سا بّ
Hydroxyapatite
ٍ
تعلاوَئتعا تیلبؼف ربْه یه لوػ بّ
تبًَفغفغیث .ذٌیبوً
بّ
ییلابث لیبوت یازث
يیا ٍ ذًراد یتلىعا نتغیع زث یراذگزثا
ِو تعا یلبح رد یازث
ت أ ىبگرا زیبع زث زیث ا لیبوت بّ
یوذً
تبًَفغفغیث هیتٌیوَوبهربف يیا .ذًراد بّ
، لوحت زگًبیث
ییٍراد ِتعد يیا تعبٌه تعا
تبًَفغفغیث .
ُدٍر ةذخ بّ
یا
ٍ ِتؽاد یوذًا
ًآ یوارَخ فزقه سا ذؼث يیازثبٌث بْ
، حطع
