مقایسۀ تأثیرات ضددردی و ضدالتهابی زعفران و ایندومتاسین در پیشگیری و درمان کوفتگی عضلانی تأخیری (DOMS)

ﻲﺘﺴﻳز مﻮﻠﻋ ﻲﺷزرو

ز_ نﺎﺘﺴﻣ 1394

ةرود 7 ، ةرﺎﻤﺷ 4

، ص : –541 561

ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

01 / 10 / 92

ﺦﻳرﺎﺗ شﺮﻳﺬﭘ : 27 / 09 / 93

رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا و ناﺮﻔﻋز ﻲﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ و يدردﺪﺿ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ نﺎﻣرد و

DOMS ) (

ﻋ ﻲﺷﺎﺑرﺎﻤﻌﻣ سﺎﺒ

1

- ﻲﻠﻋ

2ﻲﺒﺟر

1 د. ناﺮﻳا ،ﻞﻴﺑدرا ،ﻲﻠﻴﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺷزرو مﻮﻠﻋ و ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﺑﺮﺗ هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧا 2

. يژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ

ناﺮﻳا ،ﻞﻴﺑدرا ،ﻲﻠﻴﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺷزرو

هﺪﻴﻜﭼ هد فﺮﺼﻣ ور ﺶﻴﭘ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ﺎﺑ نآ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ و ناﺮﻔﻋز ةزور

ﻲﺳرﺮﺑ يﺮ

ﺪﺷ . يور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 39

هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﻢﻟﺎﺳ ﺮﺴﭘ يﻮﺠﺸﻧاد ناﺮﻔﻋز

) 300 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ( ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ، )

75 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ( لﺮﺘﻨﻛ و ﻪﺑ

ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا زور هد تﺪﻣ .

لدﺎﻌﻣ ﺔﻧزو و ﺎﭘ سﺮﭘ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ،زور ﺖﻔﻫ زا ﺲﭘ 80

يوﺮﻴﻧ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺪﺻرد ﻚﻴﻧﻮﺗوﺰﻳا

رد رﺎﻬﭼ

ﺖﺑﻮﻧ و ﺮﻫ ﺖﺑﻮﻧ ﺎﺑ 20 راﺮﻜﺗ و 3 ﻴﻗد ﻪﻘ ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﻦﻴﺑ ﺮﻫ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﺖﺑﻮﻧ ﻲﻧﻼﻀﻋ

دﺎﺠﻳا ﺪﺷ . ﺰﻴﻧ و فﺮﺼﻣ ةرود زا ﻞﺒﻗ

،ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ 24 ، 48 و 72 هزاﺪﻧا نار ﻂﻴﺤﻣ ،ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ دﺎﺠﻳا ﻞﻜﺗوﺮﭘ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ كاردا ﺶﺠﻨﺳ و ﺪﺷ يﺮﻴﮔ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ درد ﺮﺳرﺎﻬﭼ ﺔﻠﻀﻋ ﺮﺑ يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ و ﻪﻧﺎﺘﺳآ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻVAS

هزاﺪﻧا نار يﺮﻴﮔ

ﺖﺷاد ﻪﻣادا ﻲﻛارﻮﺧ فﺮﺼﻣ و ﺪﺷ .

نﻮﻣزآ زا يﺎﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺲﻧﺎﻳراو ﺎﺑ هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ رﺮﻜﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . ﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ

ناﺮﻔﻋز ﺐﺟﻮﻣ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا و ﺎﻨﻌﻣ و ﻪﻈﺣﻼﻣ نﺎﻳﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ

ﺪﺷ بﺎﻬﺘﻟا و درد راد )

0001 / P<0 ( ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺮﻔﻋز ﻲﻟو ،

ﺖﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا .

هوﺮﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ رد يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺪﺻرد ﺎﻨﻌﻣ و ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫ

دﻮﺑ راد

) 0001 / P<0 ( . زا ﻲﺷﺎﻧ بﺎﻬﺘﻟا و درد نﺎﻣرد ًﻻﺎﻤﺘﺣا و يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رد ناﺮﻔﻋز فﺮﺼﻣ ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣDOMS

.

هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ

،بﺎﻬﺘﻟا

،ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا

،درد

،ناﺮﻔﻋز ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻲﻧﻼﻀﻋ .

لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :

ﻦﻔﻠﺗ : 33512081 - Email :a_meamarbashi@yahoo.com 045

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ

1يﺮﻴ

DOMS) ( ﻊﻳﺎﺷ زا زا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يروآدرد ﺖﻟﺎﺣ و ﻲﺷزرو تﺎﻣﺪﺻ ﻦﻳﺮﺗ

ﻪﺑ و ﻲﻧﺪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ يدﺮﻓ ﺮﻫ ﻲﮔﺪﻧز لﻮﻃ رد تﺎﻌﻓد

ﺪﻳآ دﻮﺟو ) 15 .(

،زوﺮﺑ نﺎﻣز ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ يﺮﻴﺧﺄﺗ و دﺎﺣ عﻮﻧ ود ﻪﺑ ،ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻢﺋﻼﻋ دﻮﺷ

) 20 .(

ﻪﺑ ،يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ رﻮﻃ

ﻮﻤﻌﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ و ﺪﻳﺪﺷ ،ﻂﺳﻮﺘﻣ ،لﻮﻤﻌﻣﺮﻴﻏ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﺲﭘ ل ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد و تﺪﻣ

ﻪﻛ ﻲﺷزرو يﺎﻫ ﺎﺑ

نوﺮﺑ ﻲﻧﻼﻀﻋ تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ،ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ اﺮﮔ

دﻮﺷ ) 33،15 .(

ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻮﻴﺑ يﺎﻫ

ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ

ﻢﻳﺰﻧآ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ،DOMS

ﻦﻴﺗاﺮﻛ زﺎﻨﻴﻛ )2

(CPK

دراد طﺎﺒﺗرا ﺎﻫﺮﻣﻮﻛرﺎﺳ ﻲﮔرﺎﭘ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا )

25 .(

تﺎﺘﻛﻻ ﻢﻳﺰﻧآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﺿرﺎﻋ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ زﺎﻧژورﺪﻴﻫد

)3

(LDH

) 15 (

، رد ﻦﻴﺑﻮﻠﮔﻮﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا

راردا و نﻮﺧ )

48 (

، ﻦﻳﺰﻴﻟ ﻲﺴﻛورﺪﻴﻫ و ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﻲﺴﻛورﺪﻴﻫ )

19،15 (

، ﺶﻳاﺰﻓا

،ﻦﻴﻨﻴﺗاﺮﻛ و

ﺰﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا

ﺎﻫزاﺮﻔﺴﻧاﺮﺗﻮﻨﻴﻣآ رد

نﻮﺧ ) 50 ( مأﻮﺗ ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺎﻫ

ﺐﻴﺳآ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻧا ﺪ . زا فﺮﻃ

،ﺮﮕﻳد ﺶﻳاﺰﻓا

هدر لﻮﺒﻠﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ يﺎﻫ

ﺪﻴﻔﺳ نﻮﺧ ) 51،15 ( ﻪﺑ ﺶﻫﺎﻛ هﮋﻳو ﺖﻴﺳﻮﻧﻮﻣ

ﺎﻫ ) 51 ( هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا

ﺎﻫژﺎﻓوﺮﻛﺎﻣ )

51 ( ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ و ﻦﻴﻛﻮﺘﻴﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺑﺎﻬﺘﻟا يﺎﻫ

ﻪﻛ ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا سﺮﺘﺳا ﺶﻳاﺰﻓا و ﺎﻫ

لﺎﻜﻳدار ﻲﺒﻧﺎﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد ،ﺪﻧدازآ يﺎﻫ

ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﺔﺿرﺎﻋ ﻲﻧﻼﻀﻋ

هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ ) 6 .(

يﺮﻫﺎﻇ ﻢﺋﻼﻋ زا

يدﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻣDOMS

ترﺪﻗ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻲﺘﻔﺳ سﺎﺴﺣا ،ﻞﺻﺎﻔﻣ ﻲﺘﻛﺮﺣ ﺔﻨﻣاد نﺪﺷ دوﺪﺤﻣ ،ﻪﻠﻀﻋ

دﺮﻛ هرﺎﺷا درد و بﺎﻬﺘﻟا ،ﻪﻠﻀﻋ ﻲﮕﺘﺴﺧ و )

41 .(

ﻪﻳﺮﻈﻧ يﺎﻫ يدﺪﻌﺘﻣ ةرﺎﺑرد يﺎﻫرﺎﻛوزﺎﺳ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ

حﺮﻄﻣ

ﺖﺳا ﻪﻛ زا نآ ﻪﻠﻤﺟ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺪﻴﺳا ﺶﻘﻧ ﻴﺘﻛﻻ

ﻚ ) 45 (

، ﺖﻓﺎﺑ رد ﺐﻴﺳآ

،ﺪﻨﺒﻤﻫ رﺎﺸﺘﻧا

ﻢﻳﺰﻧآ

،ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا يﺎﻫ ﻊﻳﺎﻣ

نﺎﻴﻣ ﻲﺘﻓﺎﺑ ) 45 (

، نﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫ دازآ ) 21 ( ﻢﻬﻣ ﺰﻴﻧ و بﺎﻬﺘﻟا ﺔﻳﺮﻈﻧ ،ﺎﻬﻧآ ﻦﻳﺮﺗ

دﺮﻛ هرﺎﺷا )

48 .(

ﻪﺑ ﻪﻛ ،ﻲﻧﻼﻀﻋ ﺐﻴﺳآ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻲﺨﺳﺎﭘ ،بﺎﻬﺘﻟا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻊﻗاو رد ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ لﺎﻘﺘﻧا ﺔﻄﺳاو

يﺎﻫ

لﻮﺒﻠﮔ تﺮﺟﺎﻬﻣ و ﺎﻤﺳﻼﭘ ﺳ يﺎﻫ

ﺐﻴﺳآ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ،ﺖﻓﺎﺑ نورد ﻪﺑ ﺪﻴﻔ ﻲﺘﻧآ ﺮﺛا ﺎﻳ ﺖﻧﻮﻔﻋ ،ﺎﻫ

نژ ترﻮﺻ ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺐﻴﺳآ ﺖﻓﺎﺑ يزﺎﺴﻛﺎﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳا زا فﺪﻫ و دﺮﻴﮔ لﻮﻠﺳ و ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ داﻮﻣ فﺬﺣ و هﺪﻳد

يﺎﻫ

ﺐﻴﺳآ ﺖﺳا هﺪﻳد )

6 .(

قوﺮﻋ يﺮﻳﺬﭘذﻮﻔﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ مدا و بﺎﻬﺘﻟا ،يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ رد

ﺐﻴﺳآ وﺮﭘ رﻮﺒﻋ و هﺪﻳد ﻦﻴﺌﺗ

نﺎﻴﻣ يﺎﻀﻓ ﻪﺑ ﺎﻤﺳﻼﭘ يﺎﻫ ﺖﺳا ﻲﺘﻓﺎﺑ مدا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﻲﺘﻓﺎﺑ

) 34 .(

ﺪﻨﻳاﺮﻓ

ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا رد ﺪﻨﺒﻤﻫ و ﻲﻧﻼﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺑﺎﻬﺘﻟا ﺦﺳﺎﭘ ﺎﺑ يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ .

ﻢﻬﻣ ياﺮﺑ ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻦﻳﺮﺗ

1 . Delayed-Onset Muscle Soreness

2 . Creatine Kinase 3 . Lactate Dehydrogenase

رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا درد سﺎﺴﺣا دﺎﺠﻳا ﺔﺠﻴﺘﻧ

ﺮﻴﺛﺄﺗ يداﻮﻣ ﻪﻛ مﺎﮕﻨﻫ ﺐﻳﺮﺨﺗ زا ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ ﻲﻣ دازآ ﻳا ،ﺪﻧﻮﺷ دﺎﺠ

ﺲﺣ دﺎﺠﻳا و درد ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ درد

هﺪﻧﺮﻴﮔ رد يﺎﻫ

ﻪﺑ درد ﻲﻣ دﻮﺟو ﺪﻳآ ) 24 .(

ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ رد

ﻪﺑ رﺎﺸﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا ًﻻﺎﻤﺘﺣا درد سﺎﺴﺣا و ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻫآ درد عﻮﻧ زا درد يﺮﻴﺧﺄﺗ درد ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ كﺮﺤﻣ ناﻮﻨﻋ

هﺪﻧﺮﻴﮔ يور ﺮﺑ ﺘﺨﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻚﻳﺮﺤﺗ ﺐﺒﺳ و هﺪﺷ لﺎﻤﻋا رﺎﺸﻓ ﻪﺑ سﺎﺴﺣ يﺎﻫ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ازدرد ﻒﻠ

يداﺮﺑ نﻮﻳ ،ﻦﻴﻧﻮﺗوﺮﺳ ،ﻦﻴﻨﻴﻛ ﻢﻳﺰﻧآ ،ﻦﻴﻣﺎﺘﺴﻴﻫ ،ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ يﺎﻫ

ﺪﻴﺳا ،ﻚﻴﺘﻴﻟﻮﺌﺗوﺮﭘ يﺎﻫ ،ﻦﻴﻟﻮﻛ ﻞﻴﺘﺳا ،ﺎﻫ

ﻦﻳﺪﻧﻼﮔﺎﺘﺳوﺮﭘ ،ﻦﻳزﻮﻧدآ ،نژورﺪﻴﻫ نﻮﻳ ةدﺎﻣ و ﺎﻫ

1P

مﺎﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻲﺴﺣ بﺎﺼﻋا زا ار درد يﺎﻫ ،ﺪﻨﻛ

ﻲﻣ ﻪﻧﺎﻳﺎﭘ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار درد يﺎﻫ

و ﺪﻨﻫد ﻲﻣ درد كرد سﺎﺴﺣا ﺐﺒﺳ ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳﺪﺑ ﺪﻧﻮﺷ

) 9

.( درد يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ رد ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﺮﮔ و

ًﻻﻮﻤﻌﻣ 24 ﺎﺗ 48 ﺖﻋﺎﺳ ﺪﻌﺑ زا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ جوا

ﻲﻣ ﺪﺳر ﺮﺜﻛاﺪﺣ و 5 ﺎﺗ 7 زور زا ﺲﭘ نآ زا ﻦﻴﺑ ﻲﻣ دور ) 50 .(

يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻣ DOMS

ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻫﺮﭘ و ﻦﻳﺮﻤﺗ رﺎﺸﻓ ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﺶﻳاﺰﻓا زا ﺰﻴ

ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎﻛ ﺰﻴﻧ و يرﺎﮔزﺎﺳ ﺪﻧور زوﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ راﺮﻜﺗ ،ﺎﻨﺷآﺎﻧ يﺎﻫ ﻲﻧﻼﻀﻋ يﺎﻫ

نوﺮﺑ دﺮﻛ هرﺎﺷا اﺮﮔ )

6 .(

هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻣ ،ﺪﻧا

ﺮﺛا ﻪﺑ ناﻮﺗ

ندﺮﻛ مﺮﮔ تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ )

46 ( ﻚﺒﺳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا ، )

47 ( ﻲﺸﺸﻛ تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ ، )

46 (

، قﻮﻓﺎﻣ جاﻮﻣا زا هدﺎﻔﺘﺳا

تﻮﺻ ) 54 ( ﻲﻧﺎﻣردﺎﻣﺮﺳ ، )

23 ( ژﺎﺳﺎﻣ ، ) 54 ( ﻞﻤﻜﻣ ، ﻲﺘﻧآ يﺎﻫ ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا

C يﺎﻫ

Eو ) 49 ( ،

ﻦﻓوﺮﭘﻮﺒﻳا و ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ بﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ يﺎﻫوراد )

31،30 ( و ﻲﻳوراد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺰﻴﻧ )

10،5 ( دﺮﻛ هرﺎﺷا .

ﻲﻨﻳﺪﺑﺎﻋ و ﻲﺷﺎﺑرﺎﻤﻌﻣ )

1391 و 2011 ( ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﻓﺮﺧ هﺎﻴﮔ ةرﺎﺼﻋ ﻲﻛارﻮﺧ فﺮﺼﻣ

ﻪﺑ ﻪﻓﺮﺧ هﺎﻴﮔ ةرﺎﺼﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ

) 37،10 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و شﻮﻧﺎﻳرد )

1391 ( ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا

» هﺎﺗﻮﻛ فﺮﺼﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﺮﺑ ﻞﻴﺒﺠﻧز ةرﺎﺼﻋ تﺪﻣ

ﺧد رد ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﺴﻠﺟ ﻚﻳ زا ﺲﭘ يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ناﺮﺘ

« ياﺮﺟا زا ﺶﻴﭘ ﻞﻴﺒﺠﻧز فﺮﺼﻣ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ مﻼﻋا

ﻲﺷزرو ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ )

يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ( ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﺲﭘ نآ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )

نﺎﻣرد ( ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻢﺋﻼﻋ ﺶﻫﺎﻛ رد

ﺖﺳا ﺮﺗﺪﻨﻣدﻮﺳ يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ )

5 .(

شراﺰﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ هدﺎﻔﺘﺳا زا يوراد و ﻦﻓﻮﻨﻴﻣﺎﺘﺳا ﻦﻜﺴﻣ

بﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ يوراد ﻦﻓوﺮﭘﻮﺒﻳا

رد ﻚﻳ هرود 48 ﺖﻋﺎﺳ ﺑ ﺪﻌ زا شزرو

،ﻚﻳﺮﺘﻨﺴﻛا ﺐﺟﻮﻣ

ﺶﻫﺎﻛ ﻢﺋﻼﻋ ﻲﺷﺎﻧ

زا ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻲﻧﻼﻀﻋ يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ ) 43 .(

شراﺰﮔ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد شور زا ﻲﺧﺮﺑ ندﻮﺒﻧ ﻖﻓﻮﻣ زا ﻲﻳﺎﻫ

يﺎﻫ

ﻦﻳازا ،دراد دﻮﺟو رﻮﻛﺬﻣ ﻲﻤﻧ ور

شور زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا درﻮﻣ رد ناﻮﺗ هرﺎﺷا يﺎﻫ

رﺎﻬﻇا ﺖﻴﻌﻃﺎﻗ ﺎﺑ هﺪﺷ

دﺮﻛ ﺮﻈﻧ .

1 . Substance P Neurotransmitter

ﺼﻣ دﺎﻳز ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ضراﻮﻋ ﺮﻳﺎﺳ و بﺎﻬﺘﻟا و درد ﺶﻫﺎﻛ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫوراد فﺮ

ﻢﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺎﺑ ﺎﻫوراد ﻦﻳا ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻪﺑ هزوﺮﻣا ،يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﺮﻄﺧ

) 10 ( يدﺎﻳز ﻪﺟﻮﺗ

ﺪﻨﭼﺮﻫ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﺗ

نﻮﻨﻛ ﻦﻳا ةﻮﻴﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ناﺪﻨﭼ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ )

37،21،5 .(

رد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ

ﻚﻳژﻮﻟﻮﻛﺎﻣرﺎﻓ مﺎﺠﻧا

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﺑ يور درد و

،بﺎﻬﺘﻟا زا ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺘﻧآ ناﺪﻴﺴﻛا ﻲﻌﻴﺒﻃ هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ ﺖﺳا ) 15 .(

ﻲﺘﻧآ زا يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ يور ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ناﺪﻴﺴﻛا

و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺄﺸﻨﻣ ﺎﺑ يﺎﻫ

يﺰﺘﻨﺳﺮﻴﻏ )

37 ، 10 ، 5 ( ﻲﺘﻧآ و ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو ﻞﺜﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﻌﻴﺒﻃ يﺎﻫ

C يﺎﻫ

E و ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا

) 21 .(

ﺎﻴﮔ ﻲﺘﻧآ داﻮﻣ ناﺮﻔﻋز ه دراد يدﺎﻳز ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا

) 42 ، 32 ، 16 ، 12 ( يدردﺪﺿ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ )

28 ، 13 ،

2 ( ﻲﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ و )

13،2 ( ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد نآ ﺖﺳا هﺪﻴﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ

.

ناﺮﻔﻋز هﺎﻴﮔ ﻲﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ1

Crocus Sativus L.

ﺖﺳﺎﻳﺎﭘ و ﻪﻗﺎﺳ نوﺪﺑ ،ﻲﻔﻠﻋ ﻲﻫﺎﻴﮔ .

ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ

ﻦﻴﺳوﺮﻛ ،ناﺮﻔﻋز ﻜﻴﭘ ،2

ﻦﻴﺳوﺮﻛوﺮ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ و 3

ﺪﻨﺘﺴﻫ 4

. ﻲﺘﻧآ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ةرﺎﺼﻋ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا

هداد نﺎﺸﻧ ار نآ رد دﻮﺟﻮﻣ ياﺰﺟا ﻲﻀﻌﺑ و ناﺮﻔﻋز ﺪﻧا

) 16 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻤﻳﺮﻛ )

2010 ( ﺪﻨﺘﺷاد ناﻮﻨﻋ

ﻦﻴﺑ زا ﺖﻴﺻﺎﺧ ،ناﺮﻔﻋز رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻧﻼﻓ ﻪﻛ لﺎﻜﻳدار ندﺮﺑ

ﻪﺑ دازآ يﺎﻫ صﻮﺼﺧ

لﺎﻜﻳدار ﺳ دازآ يﺎﻫ ﺪﻧراد ار ﺪﻴﺴﻛاﺮﭘﻮ

) 32 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و يﺎﻴﭼوا )

2007 ( ﻲﺘﻧآ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﺶﻳادز و ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا

لﺎﻜﻳدار ﺪﻧدﺮﻛ ﺪﻴﻳﺄﺗ ار ناﺮﻔﻋز ﻂﺳﻮﺗ دازآ يﺎﻫ )

42 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﺟﺎﻬﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ )

1388 ( ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ

ﻲﺘﻧآ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﭙﻣﺎﻔﻳر يﺪﺒﻛ ﺖﻴﻤﺳ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ناﺮﻔﻋز ﺔﻟﻼﻛ ﻲﻠﻜﻟا ةرﺎﺼﻋ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا

داد

ﻪﺑ ناﺮﻔﻋز ﺔﻟﻼﻛ ﻲﻠﻜﻟا ةرﺎﺼﻋ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ رﻮﻃ

ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ و داد ﺶﻫﺎﻛ ار ﻲﺑﺮﭼ نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ يراد

ﺎﻨﻌﻣ ﻲﺘﻧآ حﻮﻄﺳ رد يراد ناﺪﻴﺴﻛا

شﻮﻣ رد ﺎﻫ ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ

) 12 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻴﺑﺎﺑرا )

1388 (

ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﺎﺑ يا ناﻮﻨﻋ

» زا ﻲﺷﺎﻧ ﻦﻣﺰﻣ درد ﺮﺑ ناﺮﻔﻋز هﺎﻴﮔ ﻲﺑآ ةرﺎﺼﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ شﻮﻣ رد ﻦﻴﻟﺎﻣﺮﻓ نﻮﻣزآ

يرﻮﺳ « ﻲﺑ ﺐﺟﻮﻣ ناﺮﻔﻋز ةرﺎﺼﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﻬﻇا ﻢﻳﺰﻧآ رﺎﻬﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ار ﺮﺛا ﻦﻳا و هﺪﺷ شﻮﻣ رد يدرد

ﻪﺘﺴﻧاد زﺎﺘﺘﻨﺳ ﺪﻳﺎﺴﻛا ﻚﻳﺮﺘﻴﻧ ﺪﻧا

) 2 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﺼﻧ )

1389 ( ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻧﺎﺗا ةرﺎﺼﻋ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ

ﻲﺷﺎﻧ بﺎﻬﺘﻟا و درد رﺎﻬﻣ رد لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ و ﻦﻴﺳوﺮﻛ ،ناﺮﻔﻋز شﻮﻣ رد ﻦﻴﻟﺎﻣﺮﻓ ﺖﺴﺗ زا

ﺮﻧ يرﻮﺳ يﺎﻫ

رﺎﻬﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺰﻴﻧ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﻴﻟﺎﻣﺮﻓ ﻖﻳرﺰﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ بﺎﻬﺘﻟا رﺎﻬﻣ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻲﮕﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ،ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﺪﻧراد ار لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ درد دﺎﺣ زﺎﻓ )

13 .(

ﻲﻛﺎﺣ ناﺮﻔﻋز ﻲﻛارﻮﺧ فﺮﺼﻣ ﺔﻨﻴﻣز رد ﺮﻴﺧا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ

1 . Saffron

2 . Crocin 3 . Picro Crosin 4 . Safranal

رد ناﺮﻔﻋز ﻪﺟﻮﺗ نﺎﻳﺎﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ زا فﺮﺼﻣ هوﺮﮔ رد يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ ﻢﺋﻼﻋ ﺶﻫﺎﻛ

دﻮﺑ لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ناﺮﻔﻋز ةﺪﻨﻨﻛ )

14 .(

ﻲﺘﻧآ داﻮﻣ ندﻮﺑ اراد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ فﺮﺼﻣ رﺎﺛآ ،ناﺮﻔﻋز ﻲﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ و يدردﺪﺿ تاﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا

هد ﺴﻳﺎﻘﻣ رد يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻲﺷﺎﻧ بﺎﻬﺘﻟا و درد ﺮﺑ ناﺮﻔﻋز ةزور ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا يوراد ﺎﺑ ﻪ

ﻪﺑ ﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا بﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ و دردﺪﺿ يوراد ناﻮﻨﻋ .

ﺶﻫوﮋﭘ شور

ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺔﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ : ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻤﻴﻧ

،لﺮﺘﻨﻛ و ﻲﺑﺮﺠﺗ هوﺮﮔ ود ﺎﺑ رﻮﻛﻮﺳود ﻲﺑﺮﺠﺗ 39

يﻮﺠﺸﻧاد ﺮﺴﭘ

لﺎﻌﻓﺮﻴﻏ هﺎﮕﺸﻧاد ﻖﻘﺤﻣ ﻲﻠﻴﺑدرا ﻲﻨﺳ ةدوﺪﺤﻣ رد 93

/ 0

± 9 / 18 ﺔﻘﺑﺎﺳ ﻪﻛ لﺎﺳ يرﺎﻤﻴﺑ

ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ - ﻲﻗوﺮﻋ

يرﺎﻤﻴﺑ و بﺎﺨﺘﻧا ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﻴﺧا هﺎﻣ ﻪﺳ رد ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﺔﻘﺑﺎﺳ ﺪﻗﺎﻓ و ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻲﺘﻠﻜﺳا و ﻲﻧﻼﻀﻋ يﺎﻫ

ﺪﻧﺪﺷ . ﺲﭘ زا ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺔﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﮔدﺎﻣآ

ياﺮﺑ مﺎﺠﻧا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ

PAR-Q) (

،

ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺳ

ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ )

12 ﺮﻔﻧ (

، ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا )

12 ﺮﻔﻧ ( لﺮﺘﻨﻛ و ) 12 ﺮﻔﻧ (

ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﻧﺪﺷ .

ﻪﻴﻬﺗ و فﺮﺼﻣ لﻮﺴﭙﻛ لﺮﺘﻨﻛ و ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ،ناﺮﻔﻋز

ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ،ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﺮﺑ ناﺮﻔﻋز فﺮﺼﻣ صﻮﺼﺧ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻧازور زود زا ،ﻲﻧﺎﺴﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ 300

ﻲﻠﻴﻣ ناﺮﻔﻋز ﻞﮔﺮﺳ ردﻮﭘ مﺮﮔ )

زور رد رﺎﺑ ﻚﻳ (

ﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ هد

) 38 .(

ﻲﻤﺳ زود زا ﺮﺘﻤﻛ رﺎﻴﺴﺑ زود ﻦﻳا

LD₅₀) ( ﺖﺳا ناﺮﻔﻋز .

راﺪﻘﻣ 300 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ﻞﮔﺮﺳ ناﺮﻔﻋز دﻮﭘ هﺪﺷ رد لﻮﺴﭙﻛ يﺎﻫ 500 ﻲﻠﻴﻣ ﻲﻣﺮﮔ ﮓﻧﺮﻤﻫ و ﻞﻜﺸﻤﻫ

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .

زود ﺎﺑ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا يوراد 75

ﻲﻠﻴﻣ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا لﻮﺴﭙﻛ مﺮﮔ )

زور رد رﺎﺑ ﻪﺳ ) (

3 ( هدﺎﻔﺘﺳا ،

ﺪﺷ . لﻮﺴﭙﻛ يﺎﻫ لﺮﺘﻨﻛ

، يﻮﺘﺤﻣ 300 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ياﺮﺑ زﻮﺘﻛﻻ هوﺮﮔ

ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﺪﺷ . ﻲﻧدﻮﻣزآ مﺎﻤﺗ ﻦﻛﺎﺳ ﺎﻫ

ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا هﺎﮕﺸﻧاد يرﻮﺧاﺬﻏ نﺎﺴﻜﻳ ﻲﻳاﺬﻏ ﺔﻣﺎﻧﺮﺑ زا و ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮕﺑاﻮﺧ زا و ﺪﻧدﺮﻛ

نﺎﻧآ ﻪﺘﺳاﻮﺧ

ﺪﺷ ﺎﺗ رد لﻮﻃ ةرود ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎﺗ ﺪﺣ نﺎﻜﻣا زا ﭻﻴﻫ هدﺎﻔﺘﺳا بﺎﻬﺘﻟا و دردﺪﺿ ﺎﻳ ﻲﻫﺎﻴﮔ يوراد ﺪﻨﻨﻜﻧ

. زا ﺶﻴﭘ

نﻮﻣزآ ،لﺮﺘﻨﻛ و ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ،ناﺮﻔﻋز فﺮﺼﻣ ةرود هزاﺪﻧا و درد ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ

مﺎﺠﻧا نار ﻂﻴﺤﻣ يﺮﻴﮔ

نﻮﻣزآ ﻦﻳا و ﺖﻓﺮﮔ ،ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺎﻫ

24 ، 48 و 72 ﺪﻧﺪﺷ راﺮﻜﺗ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ دﺎﺠﻳا زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ .

دﺎﺠﻳا ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻲﻧﻼﻀﻋ

ﻪﺑ ﺎﭘ سﺮﭘ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ رد ﻪﻜﻨﻳا ﻞﻴﻟد تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا ،1

ﻚﻳﺮﺘﻨﺴﻛا ﻋ

تﻼﻀ ﺮﺳرﺎﻬﭼ ﻲﻧار ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻦﻴﺣ رد

ﻲﻣ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ زوﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻧزو ندروآ هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ًﻼﺒﻗ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ دﺎﺠﻳا ﻞﻜﺗوﺮﭘ و دﻮﺷ

ﺖﺳا ) ،ﻲﺒﺟر و ﻲﺷﺎﺑرﺎﻤﻌﻣ 1391

،نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻔﻌﺟ رﺎﺸﻓا ؛ 1389

( ﻲﻣ ﻪﻛ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ و رد ﺪﻧاﻮﺗ

ﻲﻧدﻮﻣزآ مﺎﻤﺗ دﺎﺠﻳا يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﺎﻫ

ﺪﻨﻛ ) 11،4 ( ﻦﻳازا ، ﻪﺑ شور ﻦﻳا زا ور دﺎﺠﻳا رﻮﻈﻨﻣ

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ .

ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ،ناﺮﻔﻋز فﺮﺼﻣ زا ﺲﭘ زور ﺖﻔﻫ ﻚﻳ ،لﺮﺘﻨﻛ و

ﻪﺴﻠﺟ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﻚﻳﺮﺘﻨﺴﻛا ﻚﻤﻛ ﻪﺑ

هﺎﮕﺘﺳد سﺮﭘ ياﺮﺑ ﺎﭘ دﺎﺠﻳا ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .

ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ 15 ﻪﻘﻴﻗد مﺮﮔ ندﺮﻛ هﮋﻳو و 5 ﻪﻘﻴﻗد ﻲﻧدﻮﻣزآ ،ﺖﺣاﺮﺘﺳا رد ﺎﻫ

رﺎﻬﭼ ﺖﺑﻮﻧ و ﺮﻫ ﺎﺑ ﺖﺑﻮﻧ 20 راﺮﻜﺗ

و ﻪﺳ ﻪﻘﻴﻗد ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﻦﻴﺑ ﺮﻫ

،ﺖﺑﻮﻧ ﺎﺑ ار ﺎﭘ سﺮﭘ ﻦﻳﺮﻤﺗ ﻪﻧزو

يﺎﻫ لدﺎﻌﻣ 80 ﺪﺻرد ﻚﻳ راﺮﻜﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ

ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﻚﻴﻧﻮﺗوﺰﻳا .

هزاﺪﻧا نار ﻂﻴﺤﻣ يﺮﻴﮔ

ﻪﺑ هزاﺪﻧا نار ﻂﻴﺤﻣ ،نار تﻼﻀﻋ مرﻮﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا رﻮﻈﻨﻣ ﺪﺷ يﺮﻴﮔ

) 49 .(

زا ﻪﺘﺳاﻮﺧ دﺮﻓ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ

هزاﺪﻧا ﻦﻴﺣ رد و دﻮﺷ زﺎﺑ ﻪﻧﺎﺷ ضﺮﻋ ةزاﺪﻧا ﻪﺑ ﺎﻫﺎﭘ و دﺮﻴﮔ راﺮﻗ هدﺎﺘﺴﻳا يﺎﭘ يور ار دﻮﺧ نزو ،يﺮﻴﮔ

ﻪﻴﻜﺗ ﺪﻫد راﺮﻗ هﺎﮔ .

ﻲﭘا ﺎﺗ نار ناﻮﺨﺘﺳا گرﺰﺑ ﺮﺘﻧﺎﻛوﺮﺗ ﻪﻧﺎﻴﻣ ﺔﻄﻘﻧ اﺪﺘﺑا ﺮﻴﻏ يﺎﭘ نار ﻲﺟرﺎﺧ ﻞﻳﺪﻨﻛ

ﻪﻴﻜﺗ ﺖﻣﻼﻋ ﻚﻳژﺎﻣ ﺎﺑ و ﻦﻴﻴﻌﺗ هﺎﮔ ﺎﺗ ﺪﺷ يراﺬﮔ

ﺖﺑﻮﻧ رد هزاﺪﻧا زا يﺪﻌﺑ يﺎﻫ دﻮﺷ يراددﻮﺧ دﺪﺠﻣ يﺮﻴﮔ

.

،ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ،ﻞﺒﻗ يراﻮﻧ ﺮﺘﻣ ﺎﺑ نار ﻂﻴﺤﻣ 24

، 48 و 72 نوﺮﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ هزاﺪﻧا اﺮﮔ

ﺪﺷ يﺮﻴﮔ .

سﺎﻴﻘﻣ گﻮﻟﺎﻧآ درد يﺮﺼﺑ ٢

سﺎﻴﻘﻣ گﻮﻟﺎﻧآ درد يﺮﺼﺑ

VAS ﺎﻳ هزاﺪﻧا شور تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد درد تﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ يﺮﺒﺘﻌﻣ و ﺎﻳﺎﭘ يﺮﻴﮔ

ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻲﺑﺮﺠﺗ )

44 .(

ﻦﻳا لﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻄﺧ ،سﺎﻴﻘﻣ 10

ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺮﻔﺻ دﺪﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﺘﻣ ﺖﻟﺎﺣ

دﺪﻋ و درد نوﺪﺑ 10

ﻒﻴﺻﻮﺗ دﻮﺑ درد ﻦﻜﻤﻣ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳﺮﺗﺪﺑ ةﺪﻨﻨﻛ .

ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻲﻧدﻮﻣزآ زا تﺪﺷ ﻪﻛ ﺪﺷ

ﺪﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ رﻮﺤﻣ يور ﻦﺘﺷاﺬﮔ ﺖﻣﻼﻋ ﺎﺑ ار ﺎﻫﺎﭘ رد درد سﺎﺴﺣا )

5 .(

1 . Leg press

2 .Visual Analog Scale

ﻮﻤﻧ د را 1 . د كرد تﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ سﺎﻴﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻧﻼﻀﻋ در

VAS

ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ و ﻪﻧﺎﺘﺳآ درد

يرﺎﺸﻓ

هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ و ﻪﻧﺎﺘﺳآ ﻦﻴﻴﻌﺗ يرﺎﻜﺘﺑا شور هﻮﻴﺟ ﺞﻨﺳرﺎﺸﻓ زا

يا )

Hansen لﺪﻣ

ﺖﺧﺎﺳ ﻦﭘاژ ( ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺐﻟﺎﻏ يﺎﭘ نار ﻂﺳو و ﻲﻧﺎﻴﻣ ﻂﺧ يور گرﺰﺑ فﺎﻛ ﺎﺑ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ

. زا اﺪﺘﺑا

ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺎﻫ ﻪﺑ ،ﺪﻨﻨﻴﺸﻨﺑ ﻲﻟﺪﻨﺻ يور ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ يرﻮﻃ

ﺔﻳواز ﻮﻧاز ﻪﻛ 90

نار ﻂﺳو و ﻪﺘﺷاد ﻪﺟرد

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ راﺮﻗ ﻲﻟﺪﻨﺻ يور .

ﻚﻳ لﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ ﺔﻟﻮﻟ 25

ﺮﻄﻗ و 5 / 2 ﻲﺘﻧﺎﺳ راﺮﻗ فﺎﻛ ﺮﻳز رد ﺮﺘﻣ

ﺪﺷ هداد . ﺪﺷ ﺖﺒﺛ رﺎﺸﻓ راﺪﻘﻣ ،درد سﺎﺴﺣا ﺔﻈﺤﻟ ﻦﻴﻟوا رد ،ﺖﺧاﻮﻨﻜﻳ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ اﻮﻫ ندﺮﻛ ﭗﻤﭘ ﺎﺑ ،1

ﺪﺷ هداد ﻪﻣادا رﺎﺸﻓ ﺖﺧاﻮﻨﻜﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﺎﺗ

ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ار درد ﻞﻤﺤﺗ ﻲﻧدﻮﻣزآ .

رﺎﺸﻓ

ﻪﻈﺤﻟ ﻦﻳا رد ﻪﺑ

ﻞﻤﺤﺗ درد ناﻮﻨﻋ ﺪﺷ ﺖﺷاددﺎﻳ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ

. ﻪﺑ ﺎﺑ لدﺎﻌﻣ رﺎﺸﻓ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ،ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺘﻬﺑ ﺮﻴﺴﻔﺗ رﻮﻈﻨﻣ

100 وﺪﺤﻣ ود رد نار ﺮﺑ دراو رﺎﺸﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ و ﺪﺷ ضﺮﻓ يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺪﺻرد ﺮﺜﻛاﺪﺣ و ﻞﻗاﺪﺣ ةد

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا درد ﻞﻤﺤﺗ ﺪﺻرد دروآﺮﺑ ياﺮﺑ درد ﻞﻤﺤﺗ .

ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ

هداد ﻊﻳزﻮﺗ ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﺶﻴﭘ يﺎﻫ

نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﻮﻣزآ يﺎﻫ

ﻛ ﻮ فوﺮﮔﻮﻤﻟ - فﻮﻧﺮﻴﻤﺳا و

وﺮﻴﭘﺎﺷ ﻚﻠﻳو

ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .

نﻮﻣزآ ﻦﻳا ﺎﻫ هداد لﺎﻣﺮﻧ ﻊﻳزﻮﺗ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ار هوﺮﮔ ﻪﺳ يﺎﻫ

ﺶﻴﭘ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ نﻮﻣزآ .

ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ

ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ هوﻼﻋ ﺮﺑ رﺎﻣآ زا ،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ نﻮﻣزآ

يﺎﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺲﻧﺎﻳراو هزاﺪﻧا ﺎﺑ يﺮﻴﮔ يﺎﻫ

رﺮﻜﻣ و ﻲﻧوﺮﻔﻧﻮﺑ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ نﻮﻣزآ هدﺎﻔﺘﺳا

ﺪﺷ . ﺮﻫ رد هوﺮﮔ ود ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗ نﻮﻣزآ زا

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ .

ﺔﻴﻠﻛ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ يرﺎﻣآ

ﺎﺑ هﺮﻬﺑ يﺮﻴﮔ زا مﺮﻧ راﺰﻓا شرﺎﮕﻧSPSS

19 مﺎﺠﻧا ،ﺖﻓﺮﮔ

نﻮﻣزآ زا

Cohen’s d

ﻪﺑ ﺮﺛا ةزاﺪﻧا دروآﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا2

. ﺮﺛا ةزاﺪﻧا زا ﺮﺘﻤﻛ 2 / 0 ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ زاﺪﻧا ة ﺮﺛا

1 . Pain Pressure Threshold (PPT)

2 . Effect Size

،ﺰﻴﭼﺎﻧ ﻦﻴﺑ 2 / 0 ﺎﺗ 5 / 0 زاﺪﻧا ة ﻢﻛ ﺮﺛا

، ﺮﻳدﺎﻘﻣ 5 / 0 ﺎﺗ 8 / 0 زاﺪﻧا ة ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺮﺛا و

زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 8 / 0 زاﺪﻧا ة ا دﺎﻳز ﺮﺛ

ﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا .

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ

ﻒﻟا ( ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻧدﻮﻣزآ يدﺮﻓ يﺎﻫ ﺎﻫ

لوﺪﺟ 1 . ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻧدﻮﻣزآ يدﺮﻓ يﺎﻫ هوﺮﮔ رد ﺎﻫ

لﺮﺘﻨﻛ و ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ،ناﺮﻔﻋز يﺎﻫ

ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻫ

هوﺮﮔ ﻦﺳ

) لﺎﺳ ( ﺪﻗ

) (cm نزو

) (Kg

ةدﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ

نﺪﺑ )

(BMI

داﺪﻌﺗ ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺎﻫ

ناﺮﻔﻋز 77 /

±0 66 / 18 05 /

±3 58 / 175 64 /

±2 41 / 75 66 /

±0 46 / 24 12

ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا

77 /

±0 80 / 18 50 /

±3 60 / 173 75 /

±2 30 / 72 69 /

±0 99 / 23 12

لﺮﺘﻨﻛ 35 /

±1 33 / 19 23 /

±4 60 / 174 13 /

±3 33 / 72 44 /

±0 72 / 23 15

ب ( گﻮﻟﺎﻧآ درد يﺮﺼﺑ سﺎﻴﻘﻣ

ﭻﻴﻫ ،ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ دﺎﺠﻳا زا ﺶﻴﭘ هوﺮﮔ زا ﻚﻳ

ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ درد مﻼﻋا ﺎﻫ .

ﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ هوﺮﮔ رد درد ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ل يﺎﻫ

ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ و ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و لﺮﺘﻨﻛ و ناﺮﻔﻋز 24

ﺖﻋﺎﺳ ) 0001 /

P<0 ( ، 48 ﺖﻋﺎﺳ

) 0001 /

P<0 ( و 72 ﺖﻋﺎﺳ ) 0001 /

P<0 ( ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ دﺎﺠﻳا زا ﺪﻌﺑ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد

) ﻞﻜﺷ 1 .(

نورد تاﺮﻴﻴﻐﺗ هوﺮﮔ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻫوﺮﮔ

ﻣ مﺎﻤﺗ رد ناﺮﻔﻋز سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ درد ﺪﻗﺎﻓ ﻞﺣاﺮ

ﺖﺳاVAS

) 0001 /

P<0 .(

رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا هوﺮﮔ 24

) 005 /

P<0 ( و 48 ﺖﻋﺎﺳ ) 005 /

P=0 ( سﺎﺴﺣا ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ زا ﺲﭘ

ﺎﻨﻌﻣ درد ﻲﻟو ،ﺪﻨﺘﺷاد يراد 72

ﺪﻧدﻮﺑ درد ﺪﻗﺎﻓ ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ .

رد ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺮﺛا ةزاﺪﻧا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد و لﺮﺘﻨﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 48

ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ دﻮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا

) 919 /

Cohen’s d=7 .(

ﻞﻜﺷ 1 . رﺎﻴﻌﻣ ﻖﺒﻃ درد ناﺰﻴﻣ

)VAS

10 - 0 ( هوﺮﮔ رد ﻪﺳ يﺎﻫ نﻮﻣزآ ﺔﻠﺣﺮﻣ ﺞﻨﭘ ﻲﻃ ﻪﻧﺎﮔ

***

ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺢﻄﺳ رد راد 0001

/ P<0 لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

ج ( يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﻞﻗاﺪﺣ

هوﺮﮔ مﺎﻤﺗ يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ دﺎﺠﻳا زا ﻞﺒﻗ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﻫ

100 ﺪﺻرد ﺪﺷ ضﺮﻓ . زا ﺲﭘ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ

هوﺮﮔ مﺎﻤﺗ رد يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺔﻧﺎﺘﺳآ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ دﺎﺠﻳا ﺎﻨﻌﻣ لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﺎﺑ نآ توﺎﻔﺗ و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ

راد

دﻮﺑ . هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ و ناﺮﻔﻋز يﺎﻫ )

05 /

P<0 (

، 24

، 48 و 72 ﺖﻋﺎﺳ

) 0001 /

P<0 ( نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ ا و لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ و اﺮﮔ

ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳ

) 005 /

P=0 (

، 48 و 72 ﺖﻋﺎﺳ ) 0001 /

P<0 ( نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ اﺮﮔ

ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد .

ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 5

/ 11 درد ﻞﻤﺤﺗ ﻞﻗاﺪﺣ رد ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد

يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺪﺻرد يﺪﻌﺑ ﻞﺣاﺮﻣ رد و ﺖﺷاد ار يرﺎﺸﻓ ﻪﺑ

100 ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد .

هوﺮﮔ

و ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا 24

ﻪﺑ ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﺐﻴﺗﺮﺗ

52 / 10 و 92 / 5 ﻞﻤﺤﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد

ﻞﺣاﺮﻣ رد و ﺖﺷاد يرﺎﺸﻓ درد 48

و 72 ،ﺖﻋﺎﺳ ﻪﺑ يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺪﺻرد 100

ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد .

،ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ 24

، 48 و 72 ﺖﻋﺎﺳ ﻪﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﺐﻴﺗﺮﺗ

1 / 24

، 5 / 53 ،

05 / 51 و 3 / 47 داد نﺎﺸﻧ ار درد ﻞﻤﺤﺗ ﻞﻗاﺪﺣ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد )

ﻞﻜﺷ 2 .(

ود ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺮﺛا ةزاﺪﻧا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ )

653 /

Cohen’s d=9 (

ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا و )

653 /

Cohen’s d=9 (

ﺔﻠﺣﺮﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد

ﻲﻧﺎﻣز 48 دﻮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ .

ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﻲﻃ ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ ﻂﻘﻓ ﻪﻛ دﻮﺑ

24 ،

48 و 72 ﻲﺑ سﺎﺴﺣا ًﻼﻣﺎﻛ ﺖﻋﺎﺳ ﺖﺷاد يدرد

.

ﻞﻜﺷ 2 . يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﻞﻗاﺪﺣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ (%)

هوﺮﮔ رد نﻮﻣزآ ﺔﻠﺣﺮﻣ ﺞﻨﭘ ﻲﻃ ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺳ يﺎﻫ

***

ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺢﻄﺳ رد راد 0001

/ P<0

**

ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺢﻄﺳ رد راد 005

/ P<0

ǂ ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ رد راد ﺢﻄﺳ 05 / P<0

د ( يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ

هوﺮﮔ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺶﻴﭘ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ياراد ﺰﻴﻧ نار ﻪﺑ هدراو رﺎﺸﻓ ﺮﺜﻛاﺪﺣ رد ﺎﻫ

100 / 0 ﺪﻧدﻮﺑ درد ﻞﻤﺤﺗ .

هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ و ناﺮﻔﻋز يﺎﻫ )

05 /

P=0 ( ، 24 ، 48 و 72 ﺖﻋﺎﺳ ) 0001 /

P<0 (

نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ اﺮﮔ

راد ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ي .

ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺻﺎﻓ رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا و لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ

ﺎﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﻞﺣاﺮﻣ رد ﻲﻟو ،ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يراد

24 ، 48 و 72 ﺖﻋﺎﺳ ) 0001 /

P<0 (

نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ اﺮﮔ

دﻮﺑ راد . فﺮﺼﻣ هوﺮﮔ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﺣاﺮﻣ مﺎﻤﺗ رد ناﺮﻔﻋز ةﺪﻨﻨﻛ

هزاﺪﻧا

،يﺮﻴﮔ 100 ﺪﻧراد ار درد ﻞﻤﺤﺗ ﺪﺻرد .

ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا هوﺮﮔرد

ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ 46

/ 4 و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد 54

/ 95 ،ﺖﺷاد يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺪﺻرد

ﻲﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ رد ﻲﻟو 24

، 48 و 72 داد نﺎﺸﻧ ار ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ .

رد لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ

ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺔﻠﺣﺮﻣ 5

/ 8 رد درد ﻞﻤﺤﺗ و ﺖﺷاد ار درد ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻞﻤﺤﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد 24

، 48 و 72 ﺖﻋﺎﺳ

ﺖﻓﺎﻳ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻌﺑ )

ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 4 / 45 ، 6 / 39 و 7 / 31 ﺪﺻرد ) ( ﻞﻜﺷ 3 .(

ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺮﺛا ةزاﺪﻧا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ

ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ ود )

577 /

Cohen’s d=6 (

ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا و )

577 /

Cohen’s d=6 (

ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﺎﺑ

ﺮﻣ رد ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣ 48

ﻞﺣاﺮﻣ مﺎﻤﺗ رد ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ ﻂﻘﻓ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا ،دﻮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ

ﻲﺑ ًﻼﻣﺎﻛ دﻮﺑ درد .

ﻞﻜﺷ 3 . يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ (%)

هوﺮﮔ رد ﻪﺳ يﺎﻫ نﻮﻣزآ ﺔﻠﺣﺮﻣ ﺞﻨﭘ ﻲﻃ ﻪﻧﺎﮔ

***

ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺢﻄﺳ رد راد 0001

/ P<0

**

ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺢﻄﺳ رد راد 05

/ P<0

ذ ( نار ﻂﻴﺤﻣ ةزاﺪﻧا

هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ و ناﺮﻔﻋز يﺎﻫ )

539 /

P=0 (

، 24 ﺖﻋﺎﺳ ) 11 /

P=0 ( و 72

ﺖﻋﺎﺳ ) 132 /

P=0 ( نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ اﺮﮔ

ﻦﻜﻴﻟ ،ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد 48

ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ

نوﺮﺑ ﻪﺑ نار ﻂﻴﺤﻣ اﺮﮔ ﺎﻨﻌﻣ رﻮﻃ

ﺖﺷاد ﺶﻳاﺰﻓا يراد )

05 /

P<0 .(

هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ مﺎﻤﺗ رد لﺮﺘﻨﻛ و ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا

هزاﺪﻧا ﻞﺣاﺮﻣ ﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ يﺮﻴﮔ

ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد )

348 /

P=0 ) ( لوﺪﺟ 2 .(

نورد ﺞﻳﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻫوﺮﮔ

ﺖﻓﺎﻳرد هوﺮﮔ رد ناﺮﻔﻋز ةﺪﻨﻨﻛ

نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد نار ﻂﻴﺤﻣ ةزاﺪﻧا ﺶﻳاﺰﻓا اﺮﮔ

ﺖﻓﺎﻳ ) 0001 /

P<0 ( ﻲﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ رد ﺲﭙﺳ و 24

، 48 و 72 فﻼﺘﺧا و ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﻴﻟوا ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﺖﻋﺎﺳ

ﺎﻨﻌﻣ دﻮﺒﻧ راد ) 000 /

P=1 (

، ﺎﻣا

،ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ رد 24

، 48 ) 0001 /

P<0 ( و 72

ﺖﻋﺎﺳ ) 001 /

P<0 ( نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ، اﺮﮔ

) ﺎﻨﺒﻣ ( داد نﺎﺸﻧ ﺶﻳاﺰﻓا .

رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا هوﺮﮔ رد

ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ )

0001 /

P<0 ( ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻌﺑ و 48

و 72 ةزاﺪﻧا ﻪﺑ ﺖﻋﺎﺳ

ﺎﻨﻌﻣ هوﺮﮔ ود توﺎﻔﺗ ﺎﻣا ،ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﻴﻟوا دﻮﺒﻧ راد

) 150 /

P=0 .(

ﺮﺛا ةزاﺪﻧا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ رد ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ

ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد لﺮﺘﻨﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 48

دﻮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ )

843 /

Cohen’s d=0 .(

لوﺪﺟ 2 . ﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ نار ﻂﻴﺤﻣ ةزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗ ن

cm) ( هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ ﻪﺳ يﺎﻫ ﺔﻠﺣﺮﻣ ﺞﻨﭘ ﻲﻃ ﻪﻧﺎﮔ

نﻮﻣزآ SD)

±

(mean

72

ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ48 ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ24 ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ زا ﺶﻴﭘ هوﺮﮔ

91 /

±4 0 / 53

53/0±4/91 53/0±4/87 54/5±4/94^ǂ 53/0±4/91 ناﺮﻔﻋز 72

/

±4 0 / 54

54/0±4/72 54/7±4/72 56/6±5/51^ǂ 54/1±4/70 ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا 75Ɨ

/

±4 9 / 55

57/1±4/81^ǂ 56/2±5/15^ǂ 55/7±5/24^ǂ 53/8±4/83 لﺮﺘﻨﻛ ǂ ﺎﻨﻌﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻨﺒﻣ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ راد

0001 / P<0

Ɨ ﺎﻨﻌﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻨﺒﻣ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ راد

001 / P<0

ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ

ﺖﻔﻫ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا و ناﺮﻔﻋز ةزور

رد لﺮﺘﻨﻛ و ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ،ناﺮﻔﻋز فﺮﺼﻣ ﺔﻣادا و ﻦ

ﻲﻃ 24

، 48 و 72 ﻲﻣ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ دﺎﺠﻳا زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ هوﻼﻋ ار ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ناﻮﺗ

تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﺮﺑ

داد ﺖﺒﺴﻧ ﺰﻴﻧ ناﺮﻔﻋز ﻲﻧﺎﻣرد تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺑ ،نآ ﺔﻧاﺮﻴﮕﺸﻴﭘ .

ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد صﻮﺼﺧ

فﺮﺼﻣ ا يوراد ﺎﺑ نآ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ و ناﺮﻔﻋز ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳ

ياﺮﺑ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ رد بﺎﻬﺘﻟا و درد نﺎﻣرد و

يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﺖﺳا

. ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ و درد ﺶﻫﺎﻛ رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا زا ﺶﻴﺑ ناﺮﻔﻋز

ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ بﺎﻬﺘﻟا ﻲﻧﻼﻀﻋ

يﺮﻴﺧﺄﺗ ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ .

ﻲﺑ سﺎﺴﺣا ﺐﺟﻮﻣ ناﺮﻔﻋز ﻲﻛارﻮﺧ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ،ﺪﺷ يدرد

درد ﺶﺠﻨﺳ نﻮﻣزآ رد ﻪﻛ يﻮﺤﻧ وVAS

ﺖﺑﻮﻧ مﺎﻤﺗ رد يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺰﻴﻧ ﺪﻧدﻮﺑ درد ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ

. رد ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ ﺮﺜﻛاﺪﺣ نﻮﻣزآ

،يرﺎﺸﻓ درد ﻞﻤﺤﺗ نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد

،دﺮﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻲﻳﺰﺟ درد ،اﺮﮔ تﺪﺷ ﻲﻟو

ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد درد هوﺮﮔ

ﻪﺑ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ ﺎﻨﻌﻣ و ﺮﻴﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ

دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ يراد .

نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد درد ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ

نﻮﻣزآ رد ﺮﺛا ةزاﺪﻧا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ درد يﺎﻫ

دراد ار .

ﺪﺿ رﺎﺛآ ﺮﺑ ﻦﻴﺸﻴﭘ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ وراد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻚﭼﻮﻛ شﻮﻣ رد ناﺮﻔﻋز ةرﺎﺼﻋ يدرد

يﺎﻫ

ﻪﻛ هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ ﺰﻴﻧ و دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺞﻳار دردﺪﺿ ﻦﻠﻳﺰﮔ ﻪﺑ ﻪﺘﺸﻏآ نﺎﺘﻛ نداد راﺮﻗ زا ﻲﺷﺎﻧ مدا ،ناﺮﻔﻋز ةرﺎﺼﻋ

ﺖﺳا هدﺮﻛ رﺎﻬﻣ ار شﻮﻣ شﻮﮔ ﺖﺳﻮﭘ ﺮﻳز رد )

30 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و ﺲﻤﺷ لﺎﻤﺟ )

1388 ( نﺎﺸﻧ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد

ﺰﻳﻮﺠﺗ ﻪﻛ ﺪﻧداد ةرﺎﺼﻋ

ﻲﺑآ ﺔﻟﻼﻛ ﻪﺑ ناﺮﻔﻋز شﻮﻣ

يﺎﻫ هدﺎﻣ ﺐﺟﻮﻣ يﺎﻘﻟا ﻲﺑ رد يدرد ﻦﻳا تﺎﻧاﻮﻴﺣ هﺪﺷ

ﺖﺳا ) 8 .(

ﻦﻳا ﺮﺛا ﻴﻘﺤﺗ رد ﻦﻴﺴﺣ ﻖ نارﺎﻜﻤﻫ و هداز )

2002 ( ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺰﻴﻧ )

30 .(

ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﻜﻨﻳا

رد درد ،ﺲﻤﺷ لﺎﻤﺟ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻋﺎﺨﻧ

ﻲﺳرﺮﺑ

،هﺪﺷ هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ

ةرﺎﺼﻋ رﺎﺛآ ناﺮﻔﻋز

ﺪﺿ ار درد ﺐﻠﻏا عﺎﺨﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻣ لﺎﻤﻋا

ﺪﻨﻛ . ﻦﻴﺴﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ هداز

) 2007 ( ﺮﺛا ﻦﻴﻴﻌﺗ صﻮﺼﺧ رد

لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ )

ﻳ ناﺮﻔﻋز ةﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ زا ﻲﻜ (

زا ﻲﺷﺎﻧ ﺞﻨﺸﺗ يور ﺮﺑ

pentylentetrazol

شﻮﻣ رد

ﻲﻳاﺮﺤﺻ يﺪﻴﺋﻮﻴﭘوا و ﻚﻳژﺮﺋﺎﺑﺎﮔ يﺎﻫرﻮﺘﭙﺳر ﻖﻳﺮﻃ زا ار دﻮﺧ يدردﺪﺿ ﺮﺛا مﺰﻴﻧﺎﻜﻣ ناﺮﻔﻋز ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ

ﻲﻣ لﺎﻤﻋا ﺪﻨﻛ ) 29 .(

ةرﺎﺼﻋ ناﺮﻔﻋز ﺎﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺰﻐﻣ ﻲﻨﻴﻣﺎﭘود ﺰﻴﻧ

ﻞﺧاﺪﺗ نآ ﺮﺛا و دراد ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار

ﺪﻫد

و ﺶﻘﻧ ﻦﻳا ﻢﺘﺴﻴﺳ رد ﻲﺑ يدرد ﻪﺑ ﺰﻴﻧ هﺪﻴﺳر تﺎﺒﺛا ﺖﺳا

) 57 ، 8 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و ﻻﺎﺑرﻮﻧ )

2005 ( ﺪﻧراد ﻲﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ رﺎﺛآ تﺎﻧاﻮﻴﺣ رد ناﺮﻔﻋز ﺔﻠﻜﺸﺘﻣ داﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ

) 41 .(

نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﺼﻧ )

1389 ( بﺎﻬﺘﻟا و درد رﺎﻬﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ناﺮﻔﻋز تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ةرﺎﺑرد ﻖﻴﻘﺤﺗ رد

ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧدﺮﻛ يﺮﻴﮔ هﺪﻧﺮﻴﮔ ﻪﺑ لﺎﺼﺗا ﺎﺑ ناﺮﻔﻋز ﻲﻠﻜﻟا ةرﺎﺼﻋ زا ﻲﺗﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺎﻳ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﻪﻛ

رد درد يﺎﻫ

ﻲﺑ يﺎﻘﻟا رد ،نآ رﺎﻬﻣ و ﻲﺒﺼﻋ هﺎﮕﺘﺳد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺣاﻮﻧ شﻮﻣ رد يدرد

ﺮﺛﺆﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻚﭼﻮﻛ ﺮﻧ يﺎﻫ

ﺖﺳا ) 13 .(

رﺮﺑ درد ﻦﻣﺰﻣ و دﺎﺣ زﺎﻓ ﺮﺑ ار ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا و ناﺮﻔﻋز ةرﺎﺼﻋ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﺮﺛا ﺰﻴﻧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺳ

ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ رﺎﻬﻇا و ﺪﻴﻟﻮﺗ رﺎﻬﻣ ﺐﺟﻮﻣ زﺎﻧﮋﻴﺴﻛاﻮﻠﻜﻴﺳ ﻢﻳﺰﻧآ رﺎﻬﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ﺮﺛا رﺎﻛوزﺎﺳ

ﻦﻳﺪﻧﻼﮔﺎﺘﺳوﺮﭘ ﻲﻣ ﺎﻫ

دﻮﺷ ) 2 ( ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻢﻫ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ياﺮﺑ ﺮﺛا ﻦﻳا و )

23 ،

3 .(

هﺪﻧﺮﻴﮔ رﺎﻬﻣ ﺎﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا و ﺮﮕﻳد يﺮﻴﺴﻣ زا ناﺮﻔﻋز ةرﺎﺼﻋ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا

1 يﺎﻫ ﺰﻴﻧ و ﻲﺗﺎﻣﺎﺗﻮﻠﮔNMDA

ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ار دﻮﺧ يدردﺪﺿ و ﻲﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ تاﺮﻴﺛﺄﺗ زﺎﺘﺘﻨﺳ ﺪﻳﺎﺴﻛا ﻚﻳﺮﺘﻴﻧ ﻢﻳﺰﻧآ رﺎﻬﻣ ﺪﻨﻛ

) 2 .(

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ

ﻪﺑ ناﺮﻔﻋز ﻲﻟﻮﻧﺎﺗا ةرﺎﺼﻋ ﺰﻳﻮﺠﺗ زا ﺲﭘ دﺎﺣ درد رﺎﻬﻣ ﻪﻛ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺖﺳا لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ دﻮﺟو ﻞﻴﻟد

) 13 .(

نﺎﻳﺎﺷ ﺮﻛذ ﺖﺳا لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﻪﻛ لﻮﺌﺴﻣ ﺮﻄﻋ صﻮﺼﺨﻣ ناﺮﻔﻋز تاﺮﻴﺛﺄﺗ ،ﺖﺳا ﻲﮔدﺮﺴﻓاﺪﺿ

دراد ﺰﻴﻧ

) 28 .(

رﺎﻬﻣ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻲﮕﻤﻫ ،ﻦﻴﺳوﺮﻛ و لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ،ناﺮﻔﻋز ﻲﻠﻜﻟا ةرﺎﺼﻋ ﻪﻛ هداد نﺎﺸﻧ ﺮﮕﻳد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻚﭼﻮﻛ ﺮﻧ شﻮﻣ رد ﻦﻴﻟﺎﻣﺮﻓ ﻖﻳرﺰﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ بﺎﻬﺘﻟا رﺎﻴﺴﺑ ،ناﺮﻔﻋز ةرﺎﺼﻋ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا و ﺪﻧا

ﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﺎﻳ ﻦﻴﺳوﺮﻛ ﺰﻳﻮﺠﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳا ل

) 13 .(

1 .N-Methyl-D-aspartate

ﻪﺑ ﻦﻳزﻮﻧدآ راﺪﻘﻣ ،ﻲﺘﻓﺎﺑ بﺎﻬﺘﻟا ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺪﺿ صاﻮﺧ ﺖﻠﻋ

ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا نآ ﻲﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ و يدرد و ﺪﺑﺎﻳ

ةﺪﻧﺮﻴﮔ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺰﻴﻧ نآ يدردﺪﺿ تاﺮﻴﺛﺄﺗ

A1

ﻲﻣ لﺎﻤﻋا ﻲﻨﻳزﻮﻧدآ دﻮﺷ

. ةﺪﻧﺮﻴﮔ

A1

يور ﺮﺑ ﻲﻨﻳزﻮﻧدآ

ﻪﻧﺎﻳﺎﭘ ﻲﻣ ﺮﺛا ﻲﺴﺣ بﺎﺼﻋا يﺎﻫ ا زا و هﺪﺷ زﻼﻜﻴﺳ ﻞﻴﻧدآ رﺎﻬﻣ ﺐﺒﺳ و ﺪﻨﻛ

ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳ

CAMP

ﺶﻫﺎﻛ ﺰﻴﻧ ار

ﻲﻣ ﻲﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﺐﺟﻮﻣ و ﺪﻫد ﻲﻣ يدرد

دﻮﺷ ) 53 .(

هﺪﻧﺮﻴﮔ رﺎﻬﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ناﺮﻔﻋز فﺮﺼﻣ دراد لﺎﻤﺘﺣا يﺎﻫ

ﺶﻴﭘ دﻮﺷ تﻼﻀﻋ رد درد ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻨﻳزﻮﻧدآ ﻲﺴﭘﺎﻨﻴﺳ )

27 .(

ﻲﺧﺮﺑ يﺎﺸﻏ ﺐﻴﺳآ ﺐﺟﻮﻣ يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ رد ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ سﺮﺘﺳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﻴﺿﻮﺗ نﺎﻳﺎﺷ ﻼﻀﻋ يﺎﻫرﺎﺗ هﺪﺷ ﻲﻧ

) 37 ( جرﺎﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻢﻴﺴﻠﻛ زﺎﺘﺳﻮﻤﻫ رد لﻼﺘﺧا ﺐﺟﻮﻣ نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ ، لﺎﻌﻓ و ﻲﻟﻮﻠﺳ

ﻲﻣ ﻚﻴﻧوﺪﻴﺷرآ ﺪﻴﺳا ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ نﺪﺷ دﻮﺷ

) 19 .(

ندﺮﻛ سﺎﺴﺣ ﺐﺟﻮﻣ ﻚﻴﻧوﺪﻴﺷرآ ﺪﻴﺳا ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ

رﺎﺗ عﻮﻧ ناروآ ﻲﺒﺼﻋ يﺎﻫ و III

ﻲﻧﻼﻀﻋ درد كاردا ﺶﻳاﺰﻓا و ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ تﺎﻜﻳﺮﺤﺗ ﻪﺑ IV

ﻲﻣ دﻮﺷ ) 56 ، 54 .(

ﻮﻴﻟ ) 2005 ( ﻲﻣ ناﺮﻔﻋز ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺎﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻲﭘارﻮﻧ ﺮﺛا رﺎﻬﻣ ﺐﺟﻮﻣ يراد

لﺎﻧﺎﻛ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻢﻴﺴﻠﻛ نﻮﻳ دورو رد ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ ﺪﻳﺮﻠﻛ و ﻦﻳﺮﻔﻧ شﻮﻣ رد ژﺎﺘﻟو ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻲﻤﻴﺴﻠﻛ يﺎﻫ

دﻮﺷ ﻲﻳاﺮﺤﺻ )

36 .(

يدﺎﺑﺎﻜﺴﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ )

2008 ( لﺎﻧﺎﻛ ﺮﺑ ناﺮﻔﻋز ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻤﻴﺴﻠﻛ يﺎﻫ

ﺐﻠﻗ

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد مزﺎﻴﺘﻠﻳد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪﻈﺣﻼﻣ نﺎﻳﺎﺷ يرﺎﻬﻣ ﺮﺛا ،يﺪﻨﻫ ﺔﭽﻛﻮﺧ )

18 .(

دراد لﺎﻤﺘﺣا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

هد فﺮﺼﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻢﻴﺴﻠﻛ زﺎﺘﺳﻮﻤﻫ رد لﻼﺘﺧا دﺎﺠﻳا زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺐﺟﻮﻣ ناﺮﻔﻋز ةزور

جرﺎﺧ وﺮﭘ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﻚﻴﻧوﺪﻴﺷرآ ﺪﻴﺳا ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ نﺪﺷ لﺎﻌﻓ زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ و ﻲﻟﻮﻠﺳ ﻦﻳﺪﻧﻼﮔﺎﺘﺳ

رد و هﺪﺷ ﺎﻫ

رﺎﺗ ندﺮﻛ سﺎﺴﺣ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺎﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ عﻮﻧ ناروآ ﻲﺒﺼﻋ يﺎﻫ

وIII

ﻲﺑ سﺎﺴﺣا ﺐﺟﻮﻣIV

دﻮﺷ يدرد .

هوﺮﮔ ﻦﻳا رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا هوﺮﮔ رد يرﺎﺸﻓ درد ﺶﺠﻨﺳ نﻮﻣزآ رد ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،درد ناﺰﻴﻣ 24

نوﺮﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ ﺎﻨﻌﻣ ﺶﻳاﺰﻓا اﺮﮔ

راد يراد ﻲﻟﺎﺣرد ،د نﺎﻣز رد ﻪﻛ

يﺎﻫ 48 و 72

ﺎﻨﻌﻣ درد ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ دﻮﺒﻧ راد

. سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ درد ﺶﺠﻨﺳ رد ﻂﻘﻓ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا هوﺮﮔVAS

رد 72 ﻲﺑ ًﻼﻣﺎﻛ ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ دﻮﺑ درد

. نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻴﺒﻴﺗﺮﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ )

1388 ( فﺮﺼﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ

ﻪﻧازور 75 ﻲﻠﻴﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا يوراد مﺮﮔ ﻣ

تﺪ 7 ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ يﺮﻫﺎﻇ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ ﻢﺋﻼﻋ ﺮﺑ زور

ﺮﻴﻏ نادﺮﻣ رد يﺮﻴﺧﺄﺗ رﺎﻜﺷزرو

) 3 ( ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا يوراد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد

ﺮﺛﺆﻣ هد فﺮﺼﻣ ندﻮﺑ ﺮﺗ ﺖﺳوراد ﻦﻳا ةزور

. ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺿ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا ﻲﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ و يدرد

ﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ وراد ﻲﻓﺮﺼﻣ ةرود لﻮﻃ ﺶﻳاﺰﻓا و راﺪﻘﻣ ﺮﻴﺛ

. تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

نوﺮﺑ ضﺎﺒﻘﻧا زا ﺪﻌﺑ و ﻦﻴﺣ ،ﻞﺒﻗ ﻦﻴﺳﺎﺘﻣوﺪﻨﻳا يوراد ﻖﻳرﺰﺗ هداد نﺎﺸﻧ شﻮﮔﺮﺧ رد اﺮﮔ

ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ زا ،ﺎﻫ

ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﺑ و يﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ يﺎﻫ ﺖﺳا هدﺮﻛ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ درد ﻪﺑ سﺎﺴﺣ ﺔﻄﻘﻧ نﺪﻣآ دﻮﺟو

) 32 .(

ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ مﺎﺠﻧا ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد يرﺎﺸﻓ و ﻲﻛاردا درد ﺶﺠﻨﺳ عﻮﻧ ود ﻦﻴﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ

ﻲﻣ يرﺎﺸﻓ درد ﺶﺠﻨﺳ ،ﻲﻧﻼﻀﻋ ﻲﮕﺘﻓﻮﻛ نﺎﻣرد و يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد درد ﺶﺠﻨﺳ شور ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ دور

ﺪﺷﺎﺑ . نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻠﻨﻳز ﻖﻴﻘﺤﺗ رد )

1388 ( هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﻪﻠﻀﻋ يرﺎﺸﻓ درد ﺔﻧﺎﺘﺳآ ﻂﻘﻓ ،تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺮﻳﺎﺳ و

ﺖﺳا ) 7 ( رد و ﺖﺒﺛ هﺪﺷ درد دﺎﺠﻳا ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ يرﺎﺸﻓ راﺪﻘﻣ اﺪﺘﺑا ﺔﻠﺣﺮﻣ ود رد ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺎﻣا ،

ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ يرﺎﺸﻓ درد ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻪﻣادا .

درد ﺞﻳﺎﺘﻧ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺪﻨﭼﺮﻫ يرﺎﺸﻓ درد ﺶﺠﻨﺳ ﺎﺑVAS

درد نﺪﺷ رﺎﻜﺷآ ياﺮﺑ ار مزﻻ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ يرﺎﺸﻓ درد شور ﻂﻘﻓ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ،دﻮﺑ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ يﻮﮕﻟا ياراد نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ﺖﺳاراد ار ناﺮﻔﻋز هوﺮﮔ رد اﺮﮔ

. هزاﺪﻧا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻂﻴﺤﻣ يﺮﻴﮔ

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ نار ﻲﻧﻼﻀﻋ ﺖﻓﺎﺑ رد ار بﺎﻬﺘﻟا يﺮﺼﺘﺨﻣ ،نار ﻦﻳازا ،ﺪﻫد

ﻪﺑ ور ﻦﻴﻴﻌﺗ شور بﺎﻬﺘﻟا دﻮﺟو ﻞﻴﻟد

ﺪﻨﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ار درد سﺎﺴﺣا ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺢﻄﺳ ود رد ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ يرﺎﺸﻓ درد .

ﺘﻧ نورد ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎ ﺎﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ناﺮﻔﻋز فﺮﺼﻣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﻫوﺮﮔ

زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و نار ﻂﻴﺤﻣ ﺮﺑ يراد

ﻞﺣاﺮﻣ رد بﺎﻬﺘﻟا 24

، 48 و 72 نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ دراد اﺮﮔ

. ﺖﻓﺎﻳرد هوﺮﮔ رد ﻂﻘﻓ ناﺮﻔﻋز ةﺪﻨﻨﻛ

ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺣﺮﻣ رد )

94 /

±4 5 / 54 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ (

، ةزاﺪﻧا ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﺖﺒﺴﻧ نار ﻂﻴﺤﻣ

نوﺮﺑ ﻞﻜﺗوﺮﭘ مﺎﺠﻧا زا ﺶﻴﭘ ﻪﺑ اﺮﮔ

) 91 /

±4 0 / 53 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ( هزاﺪﻧا ﻞﺣاﺮﻣ ﺮﻳﺎﺳ رد و ﻢﻳدﻮﺑ يﺮﻴﻴﻐﺗ يﺮﻴﮔ

ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .

هوﺮﮔ ﻦﻳا رد نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻲﻧﺎﻣز ﺔﻠﺻﺎﻓ رد نار ةزاﺪﻧا

ﺶﻳاﺰﻓا اﺮﮔ

) 0001 /

P<0 ( ﻲﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ رد ﺲﭙﺳ و 24

، 48 و 72 ﺶﻫﺎﻛ ،ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﻴﻟوا ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ و ﺖﻓﺎﻳ

) 000 /

P=1 (

، ﺎﻣا نوﺮﺑ ﻦﻳﺮﻤﺗ زا ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻧﺎﻣز ﻞﺣاﺮﻣ مﺎﻤﺗ رد لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ رد ﻂﻴﺤﻣ ﺶﻳاﺰﻓا اﺮﮔ

ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ نار .

ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ و راﺪﻘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ناﺮﻔﻋز ﻲﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ ﺪﺳر

ﺪﺷﺎﺑ فﺮﺼﻣ عﻮﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .

د تار رد درد و بﺎﻬﺘﻟا رﺎﻬﻣ ناﺮﻔﻋز ﻲﻠﻜﻟا ةرﺎﺼﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﻦﻴﻟﺎﻣﺮﻓ ﺖﺴﺗ ر

) 13 (

ﻮﻠﻜﻴﺳ ﻢﻳﺰﻧآ رﺎﻬﻣ ﻪﺑ ةﺪﻨﻨﻛﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻠﺻا ﻢﻳﺰﻧآ ﻪﻛ زﺎﻧﮋﻴﺴﻛا

ﻦﻳﺪﻧﻼﮔﺎﺘﺳوﺮﭘ ﺎﻫ

هداد ﺖﺒﺴﻧ ،ﺖﺳا نﺪﺑ رد

نﻮﻣرﻮﻫ نﺪﺷ ﺎﻫر ﻚﻳﺮﺤﺗ ﺐﺟﻮﻣ ناﺮﻔﻋز زا ﻲﺗﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ هﺪﺷ هداد لﺎﻤﺘﺣا ﺰﻴﻧ و هﺪﺷ يﺎﻫ

ﻪﻴﻠﻛ قﻮﻓ ةﺪﻏ يﺮﺸﻗ ﺖﻤﺴﻗ زا يﺪﻴﺋﻮﻜﻴﺗرﻮﻛﻮﻛﻮﻠﮔ ﻲﻣ

دﻮﺷ درد رﺎﻬﻣ و يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺐﺟﻮﻣ ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳﺪﺑ و

بﺎﻬﺘﻟا و ﻲﻣ دﻮﺷ ) 13 .(

ﻪﻳﺮﻈﻧ رد ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد يا ﻪﺑ

ﺪﻧور ﺪﻴﻟﻮﺗ لﺎﻜﻳدار يﺎﻫ دازآ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد ﻦﻳﺮﻤﺗ

نوﺮﺑ ﻲﺧﺮﺑ ،اﺮﮔ نﺎﻘﻘﺤﻣ

ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﻛ ﻲﺘﻧآ

ناﺪﻴﺴﻛا ﺎﻫ ﺐﺟﻮﻣ ﺶﻫﺎﻛ لﺎﻜﻳدار يﺎﻫ دازآ ﻲﻣ و دﻮﺷ

ﻦﻳازا ور ﺶﻨﻛاو يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻬﺘﻟا و ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺐﻴﺳآ لﻮﻠﺳ ار ﻪﺑ ﺮﻴﺧﺄﺗ ﻲﻣ دزاﺪﻧا ﺎﻳ ار نآ ﻒﻗﻮﺘﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ

ﻪﺑ اراد ندﻮﺑ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺘﻧآ ﻲﻧاﺪﻴﺴﻛا ناﺮﻔﻋز ﻪﺑ دﻮﺟو ﺔﻄﺳاو

،ﻦﻴﺳوﺮﻛ

،لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ

،ﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻧوﻼﻓ

و ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺘﺳوﺮﻛ )

43،15،12 (

ﻢﻳﺰﻧآ ﺶﻫﺎﻛ ﻊﻧﺎﻣ ناﺮﻔﻋز ةرﺎﺼﻋ فﺮﺼﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و يﺎﻫ