ۀلوقم هب یهاگن
« ربص » یخلب نیّدلا للاج انلاوم ۀشیدنا رد
یفوئر همطاف این
، بدرا ققحم هاگشناد یسراف تاّیبدا و نابز یرتکد یوجشناد یلی
هدیکچ نعم دشر و نامیا ظفح ثعاب هک افرع تاماقم و نافرع رد مهم ثحابم زا یکی نا یو
و ناس
یم هدرمش نمؤم تماقتسا و نامیا ۀناشن رد تّیقفوم دیلک ربص .تسا ربص ،دوش
یامزآ -ش
ابع هیفوص حلاطصا رد و یرابدرب و ییابیکش ینعم هب تغل رد و تسا یهلا یاه سا تر
:زا ت
دراد یّصاخ هاگیاج یولوم راثآ رد ربص .بیاصم و ایلاب زا عزج و تیاکش کرت لاوم .
هن ،ان تیا
ربص مزلتسم یهلا تقیقح هب ندیسر هار رد ار نافرع هار یم ییابیکش و
.دناد ا دید ز هاگ
ترم هب ،دنک یلاخ تاقّلعت زا ار شدوجو ین وچمه دناوتب رگا ناسنا ،انلاوم هب
یا یم دسر ک ه
یم هطبغ وا رب ناگتشرف یب ،دنروخ
هبترم نینچ هب لین کش نکمم یتحار هب یا
ب ،تسین هکل
ناهج کی رد انلاوم .تسا ییابیکش و ربص مزلتسم ضوم هنافراع ینیب
ب و ربص عو رابدر
ار ی
هدیواک هبنج زا ار نآ و هداد رارق یسررب و ثحب دروم نوگانوگ یاه
ا .تسا تهج نیا ز مزلا
شرگن راتسج نیا رد ات دش هدید سررب دروم ربص ۀنیمز رد گرزب فراع نیا یاه
دم و ی هقا
.دریگ رارق تاّیلزغ ،یونعم یونثم ،انلاوم ،یملاسا نافرع ،ربص :یدیلک ناگژاو .سمش
همّدقم بیکش و لمحت یانعم نآ زا هک تسا راوگان و خلت هایگ ینعم هب تغل رد ربص م ییا
یم انع -
یتخس لمحت و یرادنتشیوخ و تبیصم زا ندرکن تیاکش ینعم هب حلاطصا رد و دوش ،اه
انلاوم راثآ رد ربص .تسا یهلا یاضق هب اضر و یدونشخ و یسک هب تیاکش نودب گیاج
ا ه
یم یهلا تقیقح هب ندیسر ار نافرع هار تیاهن گرزب فراع نیا .دراد یّصاخ اد
هک دن ب دیاب ا
من و نهربم ناشملاک یاج یاج رد عوضوم نیا و تفای تسد نادب هناقشاع یدوهش نایا
دیراورم و صوغ ایرد نآ رد رگا هک،تسا ییایرد انلاوم ،عقاو رد .تسا عم یاه
ص ان دوشن دی ،
یهار لحاس هب قیرط ناقشاع و نافراع هک یتاماقم هلمج زا .دش دهاوخن ادیپ
ح ح و ق تقیق
ماقم و نافرع رد مهم ثحابم زا یکی .تسا ربص یلااو ماقم ،دنتسه نآ بلط رد رع تا
هک ،اف
یم ناسنا یونعم دشر و نامیا ظفح ثعاب .تسا ربص ،دوش
« لکو ندیسر دیلک ربص دی
شیامزآ رد تّیقفوم .تسا یهلا یاه
» ص هژاو رب م هب تغل رد هک،یبرع تسا یا یانع
نایب هملک نیا .تسا یراددوخ و ییابیکش وخ و یرادیاپ زا ،تسا یتلاح ۀدننک
یرادد ا ره ز
هدیجنسن لمع هنوگ یتخس لباقم رد یا
تبیصم و تلاکشم ،اه رادیاپ یعون و اه
ینورد ی
شنکاو لرتنک یارب ،تسا یم اتسار نیا رد .یبصع دنت یاه
دا ناوت هفم ،درک اع ربص مو
هب
.تسا نآرق دیکأت و هّجوت دروم ،راکنا لباقریغ و یقلاخا یتلیضف یانعم
« کش ییابی
» تغل رد
یتخس لّمحت ییاناوت ،یسراف شوخان عاضوا اب ندرک دروخرب و تامیلامان و اه
،دنیا ب و ربص ا
ّیعقوم ای فده هب ندیسر یارب یرابدرب و لّمحت نیا .تسا یرابدرب و شمارآ ت
م درو ن و رظ
یم شیاشگ یارب راظتنا یعون ،یرمث( دشاب
:1389 .)124
هب یدرم یگلاس لهچ ۀناتسآ رد انلاوم .تسا ناریا نافرع و بدا ملاع رد انشآ یمان ،یولوم ،انلاوم ۀشیدنا ؛دوب دوخ نارود فلتخم نونف و مولع عماج و دنمشناد و فراع ینعم مامت ع ۀویش لّوحت رد تسا یفطع هطقن هب هنادباع و هنادهاز فّوصت زا ،تسا یشهج و ینافر
،یرئاح( نیرفآ رکس و هناقشاع نافرع :1374
وچمه دناوتب رگا ناسنا ،انلاوم هاگدید زا .)56
هبترم هب ،دنک یلاخ تاقّلعت زا ار شدوجو ین یم یا
یم هطبغ وا رب ناگتشرف هک دسر ،دنروخ
یب هبترم نینچ هب لین کش کمم یتحار هب یا
.تسا ییابیکش و ربص مزلتسم هکلب ؛تسین ن
شیارگ لباقم رد ربص :تسا دقتعم یو ،نینچمه جنر لّمحت و یناسفن تلایامت و اه
و اه
یتخس و اهدرد یم بجوم نآ یاه
همشچرس هک،دوش رد تّیقاّلخ و هدارا ،تردق ،ملع زا ییاه
یب یایرد هب ار ناسنا و دنک ندیشوج هب عورش حور خ ینعی تیاهن
روهظ اب .دنزب دنویپ دنواد
نآ ییانشآ و ناناملسم نیب رد ملاسا ،یملاسا نافرع اب ییانشآ و ثیداحا و نآرق تایآ اب اه
و هتفرگرارق نافرع و ملاسا هّجوت دروم هک مهم رایسب تاعوضوم زا یکی ناونع هب ربص ۀژاو بان ،یولوم هداد صاصتخا عوضوم نیا هب ار دوخ تایبا نیرت
هک ،تسا نیا رد ناشیا هاگدید
.تسا هدرک بلج دوخ هب ار یسراف بدا نارگشهوژپ رظن یدودح ات هراب للاج انلاوم اهج و ناسنا نطاب اب ار ثیداحا و نآرق میهافم ،یخلب نیّدلا
نورد ن قیبطت
هشیدنا ،تیاهن رد و هداد هدرک هضرع بان یا
ط ناریپ ۀریس رب انب یو ؛تسا هب تقیر
م تلاماع
نافرع ،تقیقحرد .دیمان تدحو ناکد ار شیوخ یونثم ،رظن تعسو اب و تخادرپ ی و
عون ی ی
ناماس د ربص لیلحت و یسررب هب ،راتسج نیا رد .دوب شیوخ ۀرود نافرع ۀدنهد راثآ ر
انلاوم
للاج هزومآ ریثأت و هتخادرپ یمور نیّدلا لکش رد ار یملاسا یاه
ن نیا یریگ لاوم هاگ
هب ان
ب دروم ،ربص ۀلوقم یم رارق دقن و یسرر
.میهد
قیقحت شور :زادنترابع هلحرم هس نیا .تسا هتفرگ ماجنا هلحرم هس رد رضاح شهوژپ .1
ت قیقد لیلح
باتک و عوضوم یسانش
تاعلاّطا یروآ عمج .2 هجیتن و ثحب .3
اح شهوژپ .یریگ عون زا رض
شهوژپ هناخباتک تروص هب و تسا یرظن یداینب یاه یواکدنس و یا
دهاوخ ماجنا ش
رب .د
نتم عون زا رتشیب شهوژپ نیا رد ،ساسا نیمه هگرب زا هدافتسا و یناوخ
ی یاه تشاددا هرهب
هقبط زا سپ نیاربانب .درب میهاوخ ق و بلاطم تحص نازیم رظن زا عبانم یدنب
سا لبا دانت
صا شور ناونع هب ینتم نورد شور هب نافرع مهم بتکو ثیدح بتک و نآرق ،ندوب رد یل
.تفرگ رارق هدافتسا دروم شهوژپ نیا قیقحت ۀنیشیپ یم رامش هب یسراف بدا ناکرا زا و افرع تاماقم زا هک ربص ۀرابرد ،نونک ات زابرید زا ،دور
هنماد و هدرتسگ تاقیقحت تیاس رد یسررب اب هک هتفرگ ماجنا یراد
نینچمه ،یتنرتنیا یاه
هلاقم رد وجتسج اب نایاپ ،اه
همان هیرشن ،اه هّلجم و اه
تاقیقحت و تلااقم ،یشهوژپ یاه
هلاقم :هلمج زا ؛دوب هدش هتشاگن هنیمز نیا رد ینوگانوگ ناونع تحت یا
« ریس رد ربص شقن
یونثم رد انلاوم هاگدید زا کولس و »
ییاهنت هب هک یرثا اّما .یدرجتسد هرهاط رتکد ۀتشون
اطم و دشاب نآ هب طوبرم دراوم و ربص دروم رد ًاـفرص و ،دهد صاصتخا عوضوم نیا هب ار بل
هک ثحبم نیا رد انلاوم راثآ رد ربص عوضوم قیبطت ور نیا زا .تسا هتفرگن تروص نونکات .تفرگ رارق هعلاطم دروم ،تسا یدیدج تاکن و تّیّمها زیاح ثحب ونثم هژیو هب شراثآ رد ربص ۀژاو هب و تسا ناهج رعاش ،نیرترعاش انلاوم غ و ی
تایلز
درپ سمش هراشا ادتبا ،ربص موهفم ندوب ینافرع هب هّجوت اب .تسا هتخا
هب یا ج هاگیا رد ربص
یم انلاوم هشیدنا رد نآ یسررب هب سپس و هدرک ) نآرق ( نافرع .میزادرپ
انلاوم هشیدنا و ) نآرق ( نافرع رد ربص هاگیاج مهم ربص نئمطم و نامیا تخرد ۀخاش نیرت
اگدید زا .تسا تاجن یتشک نیرت رق ه
و نآ
اسنا هک تسا یلماوع یمامت ربارب رد یرادیاپ و تماقتسا ینعم هب ربص ،ثیدح ار ن
ا ز
یمزاب ،تسا هدرک قلخ نآ یارب ار رشب نامحر دنوادخ هک یلامک هب ندیسر دب ؛دنراد
نو
جنر ۀمه زا تیاضر و وسکی زا تضایر و یتخس لمحت کش یتخس و اه
گید یوس زا اه ،ر
آ کی یارب ار ناسنا تبیصم رد تینوصم ربص .درک دهاوخ هدامآ ضحم ییارگنامر
ه و ا
تیصعم یم ناغمرا هب ار اه وح رد ربص هب یدنبیاپ اب رگید یرظنم زا و دروآ
دابع ۀز -یم ت
رد ربص ۀژاو هک تسناد دیاب هتبلا .تفای هار یناسنا جورع و یلاعت هب ناوت نآرق
ودح هک د ۷۰
اب هارمه ابلاغ ،تسا هدش رارکت راب تسا هدنزاس یربص ینعی .تسا هدمآ ادخ
ک رد ه ر ادخ ها
یتحاران راچد رورم هب و بیرخت نورد زا ناسنا دشاب نیا زا ریغ رگا و دشاب یاه
ر یحو
.دش دهاوخ تحت انلاوم
سا نآرق زا هتساخرب انلاوم یاضف و هدوب نآرق ریثأت آرق .ت
ر ربص ن ا
اک و یتخبشوخ ره ۀزاورد و یکین و ریخ ره دیلک یم ترخآ و ایند ینارم
( دناد واضرق ،ی
۱۳۷۸ : ۴۸ ).
ۀژاو یسررب و هعلاطم اب «
ربص » للاج انلاوم راثآ رد یم یپ ،یخلب نیّدلا
ب اج هک میر هاگی
،نآ ۀعلاطم اب تسا نکمم هک تسا یشکلد ثحبم انلاوم ۀشیدنا و نافرع رد ربص ۀدنناوخ
یب دوجو اب دناوتب یعون هب یزورما هغدغد ،یربص
اه یونعم و یحور تلاکشم و ارب هک
وا ی
.دشخبب دوبهب ار دراد دوجو یم ،دهد ناشن نآرق رظنم زا ار ربص تّیمها هک نیا یارب فراع رعاش نیا دیوگ
آ هب ۀروس رخ
.تسا هداد رارق ربارب ار ربص و قح دنوادخ هک دینک هاگن رصعلاو نلاف یا درک نیرق قح اب ار ربص
رـصـعـلا و رــخآ ر
ـگآ ا اوخـب ه ن
،یولوم(
:1374 / 3 )1855
یم لقن یرگید ثیدح نمض انلاوم نینچمه هک دنک
هیلع للها یّلص(مرکا ربمایپ
)هلآو :دندومرف
«
ُهَل َناَمیِإ اَل ُهَل َرْبَص اَل ْنَم
»
؛ ص سکره ینعی ریبعت هب ای .درادن نامیا ،درادن رب
ندیسر رد ییابیکش و ربص ،انلاوم هاگدید زا نیاربانب .تسا نامیا یمامت اب ربارب ربص ،رگید هژیو هاگیاج یناسنا تلاامک هب ناسنا هب ؛دراد یا
.دناد یم نامیا لداعم ار نآ هک یروط
دادن نامیا شادخ ربمغیپ تفگ
ک ره هن رد دشابن یربص ار ه دا
هلک رـس دـبایب نامـیا زا رـبص
یا لاف رــبص لا ثـیـح ل نامـ
ه
،یولوم(
:1374 / 2 -602 )601
یم نایب نینچ میکح نامقل نابز زا انلاوم یک نیرتهب ییابیکش و ربص هک دنک
ی ،ایم ینع
لماکت هلیسو نیرتهب .تسا یمدآ ناج و حورۀدنهد
گ تسیمدوکین مهربص نامقل تف
تسـیمغ اجرـه عـفاد و هاـنپ هـک
دـیرفآ قح اـیمیـک نارازـه دـص
دـیدـن مدآ ربص وچ مـه یئایمیک
،یولوم ( :1374
/ 3 و1854 )1856
انلاوم ملاک رد ربص ص رب ،نآ میلعت و کولس و ریس هب طوبرم لیاسم نایب نمض یونثم رد انلاوم سب رب
یکت رای ه
یم چمه و )ص( ربمغیپ ثیداحا و نآرق تایآ ندروآ اب یونثم رساترس رد و دنک وآ نین
ندر
لیثمت یرفآ تکرح و مهم لماع کی ناونع هب ،نآ هب تبسن ناوارف تایاکح و اه س رد ن
ری
)تقیرط( للها یلا یم تّیّمها رایسب
ر ینافرع ثحب ای هتکن کی اج ره و دهد حرطم ا
یم دنک ،
یم روآدای ار یرادیاپ و ربص .دوش
یا رب ،جَرَفلا ُحاتفِم ُربَّصلا ترابع ندرب راک هب اب شرعش رد اهراب وا تکن ن
دیکأت ه یم
هک ،دنک
.تساه یتخس و تلاکشم ،یزوریپ و شیاشگ دیلک ربص دنچ دوب و درک ربص
َفلا ُحاتفِم ُربَّصلاک ،دش فشک جَرَح رد ی جَر
( ،یولوم :1374
/3 )1841
لااب هکنیا ات ،دیشک یتحاران و تّقشم ردقنآو درک ربص یتّدم ]ریقف خیش نآ[
هرخ ا زار نی
.تسا تاجن باب دیلک ربص یرآ ،دش فشک شیارب اـتفِم ُربـَّصلاک نک ربص جرـح دوـبن نیا رـهب ندرک ربـص لا ُح
جرــَف
( ،یولوم :1374
/ 3
)212
خس راک ،ندرک ییابیکش ،یهلا فاطلا و تمحر ماج هب ندیسر یارب ساسا نیا رب ین یت
تس
باب دیلک ،ندرک هشیپ ییابیکش و .تسا تاجن
َفلا ُحاتـفِم ُربـّصلا نک ربـص جرـح و یـّلک هـب یلاکـشا وـت رـگ جَرــ
( ،یولوم :1374
/ 1 )2908
یلک ،ربص و ییابیکش ،تسا هتفرگ ارف نامگ و لاکشا ار تدوجو رسارس رگا یتح رد د
.تسا تاجن و یراگتسر یم دای شیاشگ دیلک ناونع هب ربصزا ،زین سمش ناوید رد انلاوم ،نینچمه دنک
و دیلک اضر
یم یفرعم رکش ار یدونشخ و .دنک
هرت ره شوخ و زبس رس هّرذ ره نانز هرعن ،یا
ُحاتفِم ُربَّصلاک یا
َرَفلا شلاو ج ُحاتفِم رک
اضّرلا
(
،یولوم :1390 )437
:تسا جنگربص ،نینچمه یم ناسرُپ سرُپ هب رـخآ مـتفای یجنگ :تفگ ردص هب ات شدیشک
ربـص
( ،یولوم :1374
/ 1
)95 مدآ یگژیو زا ار ربص انلاوم یم لاصخوکین و هدیزگرب یاه
ق تایآ زا و دناد و ینآر
ا ثیداح
نیا رد یوبن یم هدافسا هراب
ت ناگرزب و دنوادخ بناج زا ندرک ربص هک ،دنک دش هیصو
.تسا ه
شون ار لاب ماج ،تسا ماع و صاخ ۀرهش ربص رد هک یبن بوّیا هک نانچمه یم
ک ب و در ه
یم نایب لاح نیع رد ،زین و دوب دونشخ ،تسود یاضر هد ربص زا دیابن هک،دنک
ینعی ؛
ک :دومرف بوّیا هب قح ترضح ،هرابنیا رد .دش لفاغ ،یلاعت و هناحبس دنوادخ نیا ه
ار ربص
ار نیا دیاب هکلب ،یزانن تدوخ ربص هب دیاب مه وت سپ ؛مدرک اطع وت هب نم ا
ناج ز ربص ب
ب ناد .یرگن ض اــب دوـــب شوـــخ لاـب رد اـضر و ربـص اب بوّـیا لاــس تـفه خ فیـ
اد
رکش نوـگدـص هب دیوگ قـح شـیپ ور تخس یلاـــب ددرــگاو وــچ ات وا
داد یربـص تیــیوـم ره هـب نم تـمرکــم رد ار بوــّیا قح تـفگ تــم
کم دوخ ربص هب نیه گن مـه ار هد ربـــص یدـید ربـص رظن نیدنچ ن
رـــ
،یولوم(
:1374 /5
3689
3690و 2903؛ 2904و )
رب یرادتناما و ربص ،یقیقح ناهاش و ناریپ تافص زا ،سمش ناوید رد نینچمه ش
هدرم
.تسا هدش دوب نخس مک زیربت سمش
دنـنـیما و رباـص همه ناهاش
( ،یولوم :1390
)7196
یگژیو زا ،هکروطنامه .تسا ندرک افو و ندرک ربص ،قشاع یاه
ک ربص وت قشاع یور درز یا دشابن افو بجاو نایور بوخ هاش رب ن
افو نک
( ،نامه / 4 21497 )
یم نایب انلاوم عقاو رد ترارم و خلترایسب یروبص و ربص هچ رگا ،دنک
ا تساز یتن ام نآ ۀج
.تسا هاوخلد و نیریش تبقاع نکیل و دمآ خلتربص تعفنمرپ دهد نیریش هویم
،یولوم(
:1374 /1 )81
یمزاب بولطم ندیسر زا ار ناسنا و تسا لیجعت و یگدزباتش ،ربص لباقم ۀطقن دراد
.
باتش هن ار وزرآ درآ ربص باوّصلاب ملع للها نکربص
،یولوم(
:1374 / 1 )4003
یم لامک هب ندیسر یارب مزلا طرش ار ربص انلاوم و دناد
بص یب هک ار یناسک یم یر
ک و دنن
یم نایم هب ار ربج یاپ یم لبنت و لهاک یدارفا ،دنشک
ارترذع اهنت هک دناد یم یش
ک و دنن
یب هانگ یم ردق و اضق ندرگ هب ،ار دوخ یربص .دنزادنا
اپ درـیگ هک دـناد نـیمـه وا ربص و رکش یب یلهاک زا دنام هک ره بـج ی
ر
( ، یولوم 1374:1068
)
یم لاتبم یجنر و درد هب هک ینامز ناسنا ،انلاوم هاگدید زا ب و ربص ،دوش
یرابدر دوخ زا
یمن ناشن یم هلان و هآ و ندیلان هب عورش هکلب ؛دهد
گرکش لهاک ۀدنب و دنک سین راز
و ت
درد لّمحت یم ربج حلاطصا هب لیلد نیمه هب .درادن ار جنر و
اردوخ و دبسچ هاک زا
،یل
یم یربج .دنک
یتخس ،تامیلامان ربارب رد دناوتب ناسنارگا ،انلاوم هاگدید زا نیاربانب یب اهلاب و اه
هوکش ،یبات
ار نآ و دریذپب ییابیکش و ربص اب ار بولطمان یاهدادخر همه و دنکن هلان و تیاکش و
وم ،ردص ۀعس ،لد یافص هب ،دشاب نآ یاریذپ لد و ناج اب یتح و دنادب ادخ بناج زا یتبه
.دبای یم تسد لماک نامیا و یدونشخ ،یدنمتیاضر ،نورد شمارآ ربص نایب رد انلاوم ینید هاگن نآ ۀطساو هب و تسا دیحوت لها تاماقم زا و نید ناورهر لحارم زا یکی ربص هدنب
رد
یم رد یهلا هاگراب نابّرقم کلس تاجرد رتشیب یلاعت و هناحبس دنوادخ و دیآ
ریخ و ب ار تا ه
فصو یفاصوا هب ار نارباص و دای نآرق یاج نیدنچ رد ار نآ و هداد تبسن ربص هدرک
،تسا
یم هکنانچ امرف
:دی
«
ّمَل انِرمَاِب َنوُدهَی ًۀَّمِئَا مُهنِم انلَعَج َو
َبَص ا اور ( » یآ :هدجس ۀروس 24 ۀ
« .)
یم ریوصت قح یایلوا تابث و ربص ۀنومن ،یونثم رد حون تیاده نیع رد و دوش
ح رب ،لا یا
هبرجت ،حور تآرم لقیص نوچمه حون دوخ هبترم و قح هار کولس زا یا
رعم زا یا امک جا
هب ل
م رظن ی دیآ » نیرز(
،بوک :1364 « .)58
هدنب ار حون ترضح ،میرک نآرق اش یا
یم رک و دناد
یم رکش ار ادخ وا .دوب هنارکاش ربص ،زین حون ربص ر ،نرق هد کیدزن هک درک
ار جن ت لّمح
یمن یگتسخ ساسحا زگره وا .تسا هدرک رارسا هب هک دوب نیا یارب دیاش و درک
،ملاع مِلاع
سنا رب ربص ،دوب ناسآ ،هاگآ ناسنا رب و تسا رتراوشد ،لهاج نا
رت » آ یداوج(
،یلم :1381
.)264 یم انلاوم بند هب لد یکاپ و بلق یافص ،نلاهاان و نانادان اب ارادم :دیوگ
اوخ لا تشاد ده ،
م هراشا نارکنم لباقم رد یهلا گرزب ناربمایپ یرادیاپ و ربص هب یو نینچمه ی
دنک -یم و
دیاب قح یایلوا :دیوگ تّیذا و رازآ و اه جنر لباقم رد
رکنم و نلاهاج یاه ربص نا
ز ؛دننک اری
هنییآ دننام ،نادان و لهاج دارفا لباقم رد یرابدرب و ربص لقیص ار حور یا
یم هد طنامه ؛د رو
ون تّدم ینلاوط ربص و داد افص ار میهاربا ترضح نطاب و نورد دورمن شتآ هک رد ح
ب ربار
ۀنییآ شموق تّیذا و رازآ .داد لقیص ار وا حور
تساـیـس اب م لقـع هب نــک ارادــم شوخ نک ربـــص لـهاج یاه
دـل نـ ن
یم یفاص ربـص تسا یلـج ار نلاها ،لهاان اب ربـص ج ره ،دنـک
ـلد ا تسا ی
ـمآ هنــییآ توــــفـص ار مــیهارــبا دورــــــمن شـــتآ دــــ
رد ــج لاـ
ـم لقــیص دـــش ار حوــن حون ربـص و نایـحون رــفک و روـج رــــ
حور تآ
وم(
،یول :1374 /6
-2043 )2040
« ت هب شارتان و لهاج ناملع بلاط یتقو هک ،تسا یندوتس رواب نیمه داینب رب یرح
ک
هزره یو قح رد هسردم ای سلجم رد یّتح ای رازاب و هچوک رد هسردم نابیقر لا
و یی ب ینابزد
یب ،ییابیکش و هلصوح اب ،دندرک یبدا
نآ یاه یم لّمحت ار اه درک
» ،حلاف(
:1387 .)98
للاج شوخ ۀناشن ار نلاهاج و نانادان اب ارادم ،دّمحم نیّدلا حلاصا و ییوخ
و ناج م ناور -ی
دناد :نامه(
.)99
؛دومرف ناشیا هب یلاعت قح ترضح هک یماگنه ،دوخ موق ربارب رد حلاص ربص ای ب رد
وج ربار ر
.نک ربص دوخ موق متس و نامـن سب ،هد ناشدــنپ ناشروـج رب نک ربــص :هتـفگب ّقح زا د
د ناشرو
( ، یولوم :1374
/ 1 )2547
ثعاب ،نانآ لباقم رد یرابدرب و ربص و ناسخ اب نتخاس هک تسا دقتعم انلاوم دیسر
هب ن
نر ،ناگیامورف تسد زا یهلا ناربمایپ اریز ؛دش دهاوخ ناسنا تّینارون و قح ج
یاه یرایسب ر ا
هدرک لّمحت هدوب نیا رب هشیمه ،روفغ نادزی مکح و دنا
اذ هکنیا یارب ،تسا ّلجت شت
و دنک ی
هدیدپ چیه ،دسرب روهظ هب یمن ،دوخ ّدض نودب ار یا
یب هاش اّما ،دنایامن ه
عی ؛اتم ترضح ین
.تسین یّدض ار قح تّنس روـــن ردنا یدرگ ناسخ نیا یّسخ اب یزاسب نوچ ناسر اه
هدید سب ناـسخ جنر ایبناک نارام نینچ زا دـنا
هدیچیپ یسب ، دنا
روهـظ و یـّلجت تـمدـق رد دوب روفغ نادزی مکح و دارـــم نوچ دوبن یدض ،ار دض یب هــش ناو دومن ناوتن ار دض ،یدـــضز یب
(
،یولوم :1374
6
2149/ ) انلاوم ۀشیدنا رد یعامتجا ربص
ناسنا نایم یعامتجا طباور یرادیاپ همزلا یناسنا ۀعماج دوپ ورات ظفح و اه
؛ربص شا
و تسا رگیدکی رانک رد لگ و راخ اج همه ناهج نیا یناگدنز رد .تسا تشذگ اب هارمه یبوخ رانک رد سک ره .تسا هتخیمآ شین اب شون یدب ،دراد هک ییاه
زین ییاه تسا نکمم
ار یدنسپان و تسیاشان راتفر رگا ،مدرم اب ترشاعم و دروخرب ماگنه رد دیاب ام و دشاب هتشاد و تناتم اب ،نانآ اب دروخرب لباقم رد ندوب ناسنا تفص و یگژیو ساسارب ،میدرک هدهاشم هک ،یواضرق( مینکراتفر یّصاخ یرابدرب و ربص :1360
یم ربص نیاربانب )110 زا یکی دناوت
یدارفا اب هرخلااب و یعامتجا تسا یدوجوم ناسنا هک تروص نیدب ؛دشاب قلخ نسُح مزاول یم ادیپ طابترا عامتجا رد هاوخان و هاوخ هک ،دنک
یتحاران تسا نکمم ،دریگب تروص ییاه
لد بجوم هک نسُح دجاو هکنآ اّما ،دوش درف یگدرزآ
رد ؛ربص تفص هب فصّتم و تسا قلخ
عت و شنکاو لباقم سکع و تسا روبص و رابدرب لباقم فرط یّد
یمن ناشن دوخ زا یلمعلا -
رازآ و تّیذا رباربرد ییابیکش و ربص عوضوم هب یونثم یاج یاج رد انلاوم ور نیا زا .دهد مه یم دیکأت راگزاسان و دب نیشن هجیتن رد ،یونثم مشش رتفد رد یو .دنک
ناتساد زا یریگ
یم ودنه ملاغ و دومحم ناطلس کرد یارب ار هنیس ،دب نیرق و تسود ربارب رد ربص :دیوگ
یم تعسو یهلا قیاقح یم میمعت ،تسا مکاح ملاع لک رب هک ار هلأسم نیا سپس و دهد
-
یم و دهد یم بجوم نآ یکیرات و بش ربارب رد هام ربص :دیوگ
دریگب رون دیشروخ زا هک دوش
بجوم راخ ربارب رد لگ ربص و دوش نابات و ناشخرد و یم
.دوش وبشوخ و رطعم لگ هک دوش
یم نایب انلاوم ،ربص زا عون نیا اب هطبار رد :هک دنک
ار رـبص رـهب تـسوکین دــب رای
ار ردـص ندرکرـبص دـیاـشگ هـک
شدراد رـَفذَا راـخ اــب لُـگ رــبص شدراد رّونـم بش اب هـم رـبـص
،یولوم(
:1374 / 6 و1407 )1408
ندنام و تخس لاوحا و عاضوا لمحت و ییابیکش و ربص اب مئاهب ریش ،نینچمه ب
رس نی نیگ
یم نوخ و .دوش لیدبت شخب تایح یرصنع هب دناوت
نوخو ثْرَف ناـیم ردنا ریش ربص
نــْبِا شـعان ار وا هدرـک لا
ُبَّل ــ نو
:نامه (
/ 6 )1409
مهیلع(ناربمایپ ییابیکش و ربص و رازآ لمحت و نارکنم لباقم رد )ملاّسلا
ا آ تّیذ جوم نان ب
یم فوت ادخ یوس هب مدرم تیاده رد و دنیآ رامش هب یهلا نابّرقم زا هک دوش بای قی
اذل .دن
ناسنا ار ناربمایپ انلاوم ه
یم هتسراو و لماک ییا یایرد نارگانش هک ،دناد
بک کاپ تسه ایر .دن
یم ربص نومزآ رد ار ایبنا یلاعت قح یم کحم ار اهنآ یدوجو رایع و دیامزآ
ز ات ،دن نناوتب د
قح ربارب رد ناربمایپ ربص ،هکروطنامه .دنشاب وا نآرق بحاص و قح ّصاخ زیتس
و نا
ّصاخ ناگدنب رامش رد ار نانآ ،نارکنم .داد رارق ناتخب کین و دنوادخ
بـحاص و قـح ِصاخ ناـشدرـک نارکنـــم اــب ایــبنا ۀلمــج ربــــص ارِق
ن
(
،یولوم :1374 /6 )1410
انلاوم هاگدید زا سفن و ربص لباقت
وهش رب ربص بس یادخ لوق و تسا تّفع نآ و تسپ تاّذل رگید و نماد و مکش ت
ب ناح ه
:دراد هراشا نآ «
َع َسفَّنلا یَهَن َو ِهِّبَر َماقَم َفاخ نَم اّمَا َو هلا ِن
ِاَف ،یو
َّنَجلا َّن یوأَملا َیِه َۀ »
تایآ :تاعزان ۀروس(
-41 « .)40
ّیبوبر ّزع هاگشیپ رد روضح زا سک ره اّما و و دسرتب ت
زا
تسوا هاگلزنم تشهب انامه ،دنک یرود سفن یاوه
» فن یاوه هکنیا هب نیقی ینعی شد ،س
نم
تداعس بابسا ّدض و ادخ هب لوصو نزهار د ۀزیگنا اّما تسا ترخآ و ایند یاه
ای ،نی ۀزیگنا
یم بوکرس یّلک هب ار اوه ن یقاب شیارب هزیتس یورین رگید هک یروط هب .دنک
،دنام ک رد ه
ربص تروص نیا یم ادیپ ماود
م رارقتسا نانیمطا و شمارآ ماقم رد سفن و دنک ی
دبای زا و
هدرپ سپ :باطخ هب قلطم لامج یاه
«
ُۀَّنِئَمطُملا ُسفَّنلا اهُتَّیَا ای عِجرا !
یلِا ی
َر یِضار ِکِّب ًۀ
ًۀّیِضرَم » یم زارفارس یم رد ماگشیپ ِناقیّدص هورگ رد و ددرگ
رط هب و دیآ گدنب قی
سیاش نا ۀت
یم هار ادخ ،یقارن( دبای
:1372 .)442
یب یب و سح یب و شوگ
ر یعـــِجرِا باـطــِخ اــت دیوش ترکف ـــنشب ا
دـیو
(
،یولوم :1374 / 1
)568 زا ییاهر ،یلاعت قح باطخ ندینش هار و رهاظ شوگ و یرهاظ ّساوح دنب و دیق
ع ئزج لق ی
ب رد ییابیکش و ربص ۀرابرد یونثم رد انلاوم دیکأت نیرتشیب .تسا بلط ایند ربار
گ شیار اه و
گرزب سفن ،انلاوم شنیب رد یّلک روط هب .تسا یناسفن یاهاوه م و باجح نیرت
یب عنا ن
شیارگ اریز .تسا دنوادخ و ناسنا ا ار حور یناسفن یاه
لاع هب هتسباو و ریس کاخ م
م ی و دنک
یم عنام تردق و تافص هک دوش د نیمه هب .دنک یّلجت ناسنا حور رد یهلا یاه
سنا لیل نا
تخس دیاب .دشاب هتشاد دوخ سفن اب ار هزرابم نیرت
هرظانم و وگتفگ بلاق رد انلاوم نافرع تقیقح نیا ،ادخ و ناسنا حور نیب یا
م ار ی یم حرط -
رب ادخ هک دنک سا و راتفرگ نت نادنز رد ار حور ،زیمآرهق رهاظ هب فطل رثا
وسو ری هس یاه
هبذاج و یناسفن آ ربارب رد یرادیاپ و ربص رثا رب حور ات ،هدرک یویند یاه
کت اهن بای لما و د
هک یحور باوج رد لاعتم راگدرورپ هک نانچ نآ .دوش لصاو دنوادخ هب دناوتب ا
مه ز ن ینیش
یم سفن اب زا و دلان
یم تیاکش وا قارف و نارجه و زا دوخ تاجن یارب و دنک
یم کمک ی -
یم ،دبلط ارب و متسه وت ناهاوخ زین نم ،شاب هتشاد ییابیکش و ربص :دیامرف
دیسر ی هب ن
یم شلات وت !رواین رب دایرف ،منک
هزـن یا یرآ هـک دـیوـگ یـمـه قـح
ـبـص و رآرـبـص وـنـشـب کــیل ب رـ
هـ
،یولوم ( :1374
/3 )410
مهم زا یکی ییابیکش و ربص انلاوم شنیب رد ماقم نیرت
هک ،تسا ینافرع یاه د
و ریس ر
قح یوس هب کولس ۀرابرد یونثم رد انلاوم .دراد نیداینب و یساسا شقن یلاعت
س شقن هدنزا
لماکت و یتخس و تلاکشم ربارب رد ربص ۀدنهد هدرتسگ ثحب اه
ا هدرک حرطم یا نانچ .تس
-
یا هک بص لوصحم ار کولس و ریس رد تّیقفوم و یزوریپ هنوگره ،رادمان رعاش ن ش و ر
ییابیک
یم سا هدرک هیبشت نینهآ یرپس هب ار ربص ،سفن اب داهج و هزرابم رد و دناد هک ،ت
خ دنواد
:تسا هتشون نآ یور رب
« رفّظلا َءاج .»
.دمآ یزوریپ ینعی
بن قـح ردـپ یا ربـص دَوـُب نـهآ ِرـپسِا
َّظلا َءاـج رپـس رـب هتـش رَفـ
م(
،یولو :1374 / 5 )2469
یم ،موس رتفد رد ای اّبر فاطلا ندروآ تسد هب هار رد ،یونعم رسپ یا :دیوگ
اب ،ین ناج دی
و راکیپ نودب ایآ.یرذگرد دوخ تّینانا زا ینعی .یزابب دراد ناکما ییابیکش
وریپ ، لصاح یز
؟دوش ؟رفَظ دشاب یَک ربص و داهج یب رسپ یا ماج نیا رهب زا هدب ناج
( ،یولوم :1374
/ 3 )211
تضایر شین درد رب ،ردارب یا :تسا هدومرف ،رگید یاج رد ربص ،تدابع زوس و
ت ،نک زا ا
.یبای ییاهر ترفاک سفن دنزگ و شین شیوخ ربگ سفن شین زا یهر ات شین درد رب نک ربص ،ردارب یا
( ،یولوم :1374
/ 1 )3002
یم ناسنا رگا فن تراسا زا ،دهاوخ
یتخس ماگنه رد دیاب ،دوش تحار و جراخ س و
،لاب ص و رب
یم ار هراّما سفن :هدمآ سمش ناوید رد ،نینچمه.دزاس دوخ ۀشیپ ار ییابیکش ت
،ناو ب ه
ب تخر یدوجو زا درخ و ربص رگا هک ییاج رد اّما درک راهم درخ و ربص ۀلیسو ددنبر
سفن ،
یم توق هراّما .دریگ
ش وید ،دورب نامیلس هک نوچ راّما وت سفن ،درخ و ربص دورب نوچ دوش هاشنه
دوش ه
( ،یولوم :1390
)5978
ربارب رد ربص و تمواقم و یرادیاپ ۀرابرد ،یونثم رد انلاوم یاهدیکأت و نخس نیرتشیب شیارگ ۀمه ۀشیر نوچ ؛تسا سفن اب هزرابم ناتساد یونثم عقاو رد .تسا سفن یاه
یراجنهان امت و سفن :تسا دقتعم انلاوم .تسام یهاوخدوخ و یتسرپ سفن اه
یناسفن تلای
یورین ،رایتخا و هدارا ،یرادیاپ و ربص ات ،هداد رارق ناسنا دوجو رد لیلد نیدب دنوادخ ار اّما ،دشاب هتشاد دوجو دیاب سفن ،انلاوم شنیب رد .دبای قّقحت ،یهلا شاداپ و تبوقع ،لّقعت رپس دننامه ار یرادیاپ و ربص و دزیخرب نآ ۀلباقم هب دیاب ،ناسنا لّقعت یورین نآربارب رد ی
نیا رد ،دوشب رهاظ ناسنا رد ،تسا حور لماکت زراب ۀناشن هک هدارا و رایتخا ات ،دهدب رارق ششک و سفن تروص هسوسو و اه
یمن ناسنا طاطحنا و طوقس بجوم اهنت هن نآ یاه ،دوش
یم هکلب ناتساد رد هلأسم نیا .دریگ رارق زین ناسنا لامک و یلاعت و یقرت ۀلیسو دناوت
اط یم ار دوخ یابیز یاهرپ هک ،تسا یسوو باوج رد سوواط هک ،تسا هدش نایب ،دنک
یم میکح یم نم رگا :دیوگ
تمواقم و ربص میاهرپ نداد هولج و شیامن لباقم رد متسناوت
یم قّقحت نم دوجو رد رایتخا و هدارا ،مشاب هتشاد یم نم للاج و هوکش بجوم و تفای
،دش
یمن نوچ اّما ولج زا مناوت
ه یم ار نآ ،منک یراددوخ یرگ یم نیب زا و منک
.مرب
ـسرس دصق رد هک ار رَپ مَنَکرب تــسرَپ نآ مرایـتخا و هاگ هوـلج ت
روـش و ّرـش رد دنگفن رد شرپ ات روبــص ار دوخ رپ دراگـنا تسـین
َجِم درآ شیپ هـب یریت دسر رگ نَکَم رب :وگ ،رپ تسین شنایز سپ ّن
هولج زا هکنوچ تـس ینمشد ابیز ّرَپ نم رب کیل تسین میربص یرگ
و ّرــَک مراــیتخا ز یدوزفرـب رــبـهار مظافِح و ربـص یدُب رگ رـف
( ،یولوم :1374
/5 -655 )651
ینایاپ تیب رد یم نایب
رب ،دنوش نم ربهار یراد نتشیوخ و ربص رگا هک دراد خا رثا
ب ،رایت ه
یم هدوزفا مللاج و هوکش هارمه اوقت و ربص اب رگا ،رایتخا ۀّوق اریز .دوش
،دشاب یم لامک دروآ
نایز هنرگو .تسا راب
انلاوم هاگدید زا ربص و لکوت ،میلست طابترا ،یّلک روط هب
« یم هدیمان زین )نتشاذگاو( ضیوفت هک ،)نداهن ندرگ( میلست ،دوش
ب ینعم ه
شهاوخ کرت اریز ،تسا یدونشخ و اضر قوف هکلب ،تسا کیدزن اضر روما رد تساه
ب هک ی ر
اوم ادخ لاعفا اضر ۀبترم رد .ادخ هب اهنآ ۀمه نتشاذگاو و دوش یم دراو وا بط قف
،تسا ع
و ظوحلم عبط سپ کی نآ تفلاخم و تقفاوم و عبط میلست ۀبترم رد و تسا روظنم
هب هرس
لّکوت اریز ،تسه زین لّکوت ۀبترم زا رتلااب و تسا هدش راذگاو ناحبس یادخ رابع
ا تسا ت :ز
ا یقاب دوخ روما هب وا قّلعت هبترم نیا رد و ادخ رب شیوخ روما رد دامتعا و ،تس
م رد یل ۀبتر
ا زا هقلاع یّلک عطق میلست تسا شیوخ هب قّلعتم روم
» ،یقارن(
:1372 )425
نهـک رهـش نآ رد ینـیب ار شیوخ نک میلست دوخ ،و مشچ نآ دنبب وت
( ،یولوم :1374
/5 )1113
ا راگدرورپ تافص و تردق رهظم ریپ ،انلاوم هاگن رد و یندل ملع یاراد و تس
ا ا یهل و تس
یم ماجنا دنوادخ ۀدارا و نذا هب وا لامعا یمامت یراک رگا نیاربانب ،دریگ
ماجنا هک،دهد لیلد
ضارتعا وا هب دیابن ،تسا ناهنپ و هدیشوپ دیرم رب نآ خ زا دیاب هکلب ،دنک
ربص دو قتسا و تما
.دوش نشور شیارب نآ تقیقح ات دهد ناشن تتفرگ نوچ ور رضخ مکح ریز یسوم وچمه وش میلست نیه ،ریپ
یب یرضخ راــک رب نک ربص قارف اذــه ور ،رضخ دیوگن اــت قافن
(
یولوم 1374 ، 1: 2970/ - )2969
یم انلاوم ،یرگید تیب رد میلست نیمز :دیوگ
آ دنامن هتفگان .تسا هدش نامس ف یارب ،
رتهب مه
بن قوف تیب اب تیب نیا ،ندرک هسیاقم ثحب هنرگو میدروآ ار تیب نیا ،میلست ا هدو
.تس
بوــّیا ،وا مـیلست هدـش وا یم هچ ره ،مریـسا هک راو
اـیب یهاوخ ر
یولوم(
1374 ، 3 : 452/ )
ـنـَّبر اــی وــت یور قارــف رد انف دش مربص هک دیوگ یمه وا اـ
،یولوم(
:1374 /3
)405
« لّکوت یوشن مّرخ قزر دوجو هب .دوش ناسکی تلد کیدزن هب قزر مدع و دوجو هک،تسا نآ
هب و
ّقح یو کلاه و شرورپ هب و تسا کلام کلم نت هچنآزا ؛یدرگن نیگهودنا نآ مدع
،
یلوا ،یلاعت یم دهاوخ هکنانچ ،رت
و راپس کلام هب کلم و نکم لخد هنایم ردنا وت .دراد
نادرگ عطقنم دوخ فّرصت »
،یریوجه(
:1383 چیه ،تسادخ هب هتسباو زیچ همه .)238
ج رد هچ ره ،درادن للاقتسا یزیچ یم دوجو هب ناه
و هدارا ،تردق هب ؛تسا هتسباو دیآ
یم دوجو هب ام رد اهراک ماجنا یارب ار تردق نیا هک تسا دنوادخ و لاعتم دنوادخ تساوخ -
یراکره ناسنا .هجیتن هن ،میتسه فیلکت هب رومأم ام .دروآ یمرب شتسد زا هک
ماجنا ار دیآ
دنوادخ ۀدهع رب ار هجیتن هب ندیسر اّما ،دهدب مینکن شومارف زگره .دراذگب نابرهم و لداع
،تسا یزورهب و یزوریپ یارب ام ۀدنرب گرب ،لاعتم دنوادخ هب روما ندرکراذگاو ۀجیتن ،هک دیدرت و کش و میشاب هتشاد یراوتسا و مکحم دامتعا لاعتم دنوادخ هب ،هکنیا طرش هب اّما ه دنمزاین ناشدوخ هک مه ینارگید هب ،میهدن هار دوخ هب تاروما رد و میشابن راودیما ،دنتس
یب هب هراومه ،دوخ یتخس لباقم رد و مینک لّکوت ،یلزا بوبحم ،قلطم زاین
یتلاکشم و اه هک
یم رارق ام هار رس رب و یتخبشوخ تیاهن رد و میزاس دوخ ۀشیپ ار یرابدرب و ربص ،دنریگ
ا یتقو ،هک تسا عقوم نآ رد ،مینیبب دوخ ۀناخ ماب رب ار تداعس باختن
ۀناهاگآان یاه
باختنا اب ار نامدوخ یم هسیاقم یلاعت و هناحبس دنوادخ ۀناهاگآ یاه
توافت هب ،مینک ،اهنآ
باختنا هک ،دیسر میهاوخ هجیتن نیا هب و درب میهاوخ یپ یقطنم یسب ،دنوادخ یاه
و رت
هناهاگآ باختنا اب هسیاقم لباق ًلاصا هک ،تسا رت .دوب دهاوخن ام یاه
ت بعص ،یدتبم ناگماع یارب لّکو هداس ناگّصاخ یارب و لزنم نیرت
سا هار نیرت ریز ،ت
نانیا ا
و ملاع رد رثؤم وا زج و تسا قح ترضح تردق ۀضبق رد زیچ همه هک دنراد نیقی دوج
.تسین یم انلاوم ،هکروطنامه :دیوگ
د و تسرکم همه تحار و مغ رد ماـمت میلـست هکزـج لـّکوت زـج ما
لوم(
1374 ،یو 1 : 468/ )
ماک میلست و لّکوت زج ،یگدوسآ و هودنا ماگنه هب یّتح و روما ۀمه رد اریز ره ،ل
م یراک رک
.تسا ماد و تروص نیا هب هن اّما ،دنک لّکوت دنوادخ هب اهراک رد دیاب ناسنا تسد ،هک
ر تسد یو دراذگب
هیداب بارعا زا یکی ،هکنانچ .ادخ هب مدرک راذگاو :دیوگب و ار شرتش ،نیشن
ک اهر فگ و در :ت
هدرک لّکوت ادخ رب
َّکَوَت َو اهلِقعِا :دندومرف ناشیا هب )ص(ربمایپ .ما رتش ؛ل
بب ار ت نیعرد و دن
.نک لّکوت ادخ هب لاح : دنلب زاوآ هب ربمغیپ تفگ
دنبب رتشا یوناز لّکوت اب
ولوم(
1374 ،ی 1 : 913 / )
« یمکح رد دیآ دیدپ اضق یتقو هک،تسا نآ لّکوت یتسرد تملاع ب یلاعت قح هک
ار وا ر ،دن
وچ و تسا میلست ؛لّکوت هکنیا رطاخ هب ،دیاین دیدپ بارطضا وا رد هب یزیچ ن
م کلا ت میلس
فّرصت ره ،یدرک تشاد یهاوخن ار وا رب ضارتعا قح وت ،درآ شیوخ کلم رد هک
ملاع و ت
تسا نیا ،لّکوت رگید هاگرد یوس هب ور و دنک عطق قلخ زا ار عمط ناسنا ،هک
نوادخ دروآ د و
ینعی ؛رگید یترابع هب ،ندرک تساوخرد ینعی ؛لّکوت تملاع .دنک لّکوت وا رب یچ
یز زا ار
یمن یسک یم ادخ زا طقف ،دهاوخ
دهاوخ » یلمتسم(
،یراخب :1365
.)306
« ُلّکوّتلا امّنِا ،ِبسَکلا ِکرَت یف لاَو ِبسَکلا یف ُل کوّتلا َسَیل
ُط نأَم ف ٌۀَنی
َو ِبلَقلا ی َلیق
َکِلذَک هِّمُا یدَث اّلِا ًائیَش ُفِرعَی لا ِلفِّطلاَک ُلِّکَوَتُملا ا
َتُمل ُلِّکَو
ُکَی لا نَا للها اّلا ًیوأَم هِسفَنِل َنو
و شمارآ ،لّکوت ،تسین مه بسک کرت رد و تسین بسک رد لّکوت .َّلَجَوَّزَع ج
تّیعم رد ی
هتفگ.تسا بلق ردام ۀنیس ءزج زیچ چیه هک ،تسا یکدوک دننام لّکوتم ،هک دنا
ن ار ش -یم
هاگهانپ فوخ زا دوخ سفن یارب هک،لّکوتم تسا نینچمه .دسانش ّزع یادخ ءزج ی
ّلج و
درادن » ،یخلب دّمحم نیّدلا للاج انلاوم(
:1390 .)252
للهادبع هجاوخ .تسا لّکوت ظفح نامیا تقیقح و تسا لّکوت نامیا ناکرا زا یکی نا
یراص
یم اضر ماقم هب ندیسر ار لّکوت هشیدنا زا یکی ربص .دناد
یدیلک و مهم یاه نافرع
ا هک تس
مک هب یبایتسد ۀیاس رد ناکما یونعم تلاا
یم ریذپ آرق میهافم ،انلاوم .دوش احا و ن
ار ثید ب ا
هشیدنا ،تیاهن رد و هداد قیبطت نورد ناهج و ناسنا نطاب هدرک هضرع بان یا
؛تسا ا نی
رباص هک یناسنا :دندقتعم ناشیا اذل .تسا دوهشم یو راثآ رد نایع هب یگژیو دشاب
یم ، وت دنا
،دراذگب مدق کلافا هب یّتح بجوم ربص ،رگید یترابع هب
یناسنا یلااو لامک م
ی .ددرگ اّما
یناسفن یاهاوه و یناویح ذیاذل هب سکره تسپ ،دشاب هتشاد شیارگ
رتراوخ و رت یم
وش .د
و نافراع ناتساد ،ثیداحا ،نآرق ،ربص هب طوبرم لئاسم مهف رد انلاوم عبانم نچمه
نی
ّیّمها ۀرابرد هک ،هدوب )ص(ربمایپ زا یتایاور و لیاضف و تماقتسا و ربص ت
ث تارم ا رهوگ نی
نارگ هدرمشرب اهب درب ،ربص ماقم ،میرک نآرق تایآ رب هیکت اب ناشیا .تسا
سا ،یراب ،تماقت
اس نوچمه یشرگن ،ربص فیرعت رد و هداد رارق شیوخ راک ساسا ار ....و لّکوت رع ری
تشاد اف ه
نیرتهب هب شراثآ هک هتسیرگن نادب قیمع یدید اب و ا بلاطم نیا یایوگ لکش
.تس
ناسنا یگژیو زا ار ربص انلاوم ،نینچمه یم لاصخ وکین و هدیزگرب یاه
و دناد یآ زا نآرق تا ی
نیا رد یوبن ثیداحا و یم هدافتسا هراب
دنوادخ بناج زا ندرک ربص هک ،دنک و
ناگرزب هیصوت
،تسا ماع و صاخ ۀرهش ربص رد هک یبن بوّیا ،هک نانچمه .تسا هدش ار لاب ماج
شون
یم س و ریس رد تّیقفوم و یزوریپ عون ره و دوب دونشخ ،تسود یاضر هب و درک ار کول
رب ،
یم یرادیاپ و ربص رثا لیسو هب ،ناوت یم ار هراّما سفن :تسا دقتعم و دناد
ربص ۀ و هم درخ را
توق هراّما سفن ،ددنبرب تخر یدوجو زا درخ و ربص رگا هک ییاج رد اّما درک یم
گ ربص .دری
شیارگ لباقم رد جنر لّمحت و یناسفن تلایامت و اه
یتخس و اهدرد ،اه نآ یاه
م بجوم -ی
همشچرس هک دوش یشوج هب عورش حور رد تّیقاّلخ و هدارا ،تردق ،ملع زا ییاه
دنک ند و
یب یایرد هب ار ناسنا .دنزب دنویپ دنوادخ ینعی تیاهن
هجیتن یریگ
ناربمایپ رد ار ربص انلاوم یم لااو تاجرد هب ندیسر یارب یتفص
هک ،دناد ش
نارگان یایرد
یم ربص نومزآ رد ار ایبنا یلاعت قح .دنتسه ایربک کاپ دوجو رایع و دیامزآ
اهنآ ی کحم ار
یم بحاص و قح ّصاخ دنناوتب ات ،دنز بمایپ ربص ،هکروطنامه .دنشاب وا نارق
رد نار ب قح ربار -
رامش رد ار نانآ ،نارکنم و نازیتس کین و دنوادخ ّصاخ ناگدنب
د رارق ناتخب ص .دا
زا رب
قادصم و یناعم یاراد انلاوم هاگدید باتزاب ،یو هاگن و تسا یتوافتم یاه
اه افتم ی راد یتو د
وس نطاب هب رهاظ ینعم زا ار ناسنا هک دشخب یم عوضوم نیا هب یدایز تعسو و یم ق
د ده
ماهلا و هشیدنا شخب یم یعامتجا و یدرف یاه
دوش قمع و میهفت رد انلاوم . خب
رتهب یش
یم رارق باتش لباقم رد ار نآ ،ربص موهفم بایماک ببس ییاه ناونع اب و دهد
رپ و ی وت
هسوسو ربارب رد نینهآ رپس و نامحر یفرعم یناطیش یاه
یم شا ملاک رد .دنک م
بص انلاو زا ر
م رد یراگزیهرپ ظفح یارب دیاب کلاس و تسا هدش یفرعم نامیا مزاول واسو لباق
س
رپ قح برق یادنلب رد ار دوخ حور دناوتب ات ،دنک راهم ار شیوخ سفن یناطیش د زاو
.ده
ربص و تمواقم و یرادیاپ ۀرابرد ،یونثم رد انلاوم یاهدیکأت و نخس نیرتشیب ب رد
ربار
شیارگ ب دنوادخ ار یناسفن تلایامت و سفن :تسا دقتعم انلاوم .تسا سفن یاه لد نید
رد لی
نا دوجو ،لّقعت یورین ،رایتخا و هدارا ،یرادیاپ و ربص ات ،هداد رارق ناس ع
تبوق و شاداپ ا ،یهل
ّقعت یورین اّما ،دشاب هتشاد دوجو دیاب سفن ،انلاوم شنیب رد .دبای قّقحت سنا ل
یاب ،نا هب د
،دهدب رارق نآربارب رد یرپس دننامه ار یرادیاپ و ربص و دزیخرب نآ ۀلباقم و رایتخا ات
ا ر هدا
شک و سفن تروص نیا رد ،دوشب رهاظ ناسنا رد ،تسا حور لماکت زراب ۀناشن هک ش
اه و
هسوسو یمن ناسنا طاطحنا و طوقس بجوم اهنت هن نآ یاه یم هکلب ،دوش
و دناوت رت ۀلیس و یق
.دریگ رارق زین ناسنا لامک و یلاعت عبانم - ( ،میرک نآرق هشمق یهلا یدهم ۀمجرت ،)1386
ّمحم ششوک هب ،یا چناخد نسح د
،ی
.مود پاچ ،رگشیوپ تاراشتنا :مق ،یدهملا راصنا پاچ - مرک ،یرمث ( ،هّللا
،)1389 « نآرق رد ربص
» ۀرامش ، ص ،تراشب ۀیرشن ،79
.124
- ( ،للهادبع ،یلمآ یداوج .ءارسا تاراشتنا :مق ،نآرق یعوضوم ریسفت ،)1381
- ( ،نسحدّمحم ،یرئاح یسراف ینافرع نوتم ،)1381
هدیزگ(
فشک زا ییاه بوجحملا
؛ریطلا قطنم ؛ هیریشق ۀلاسر ۀمجرت ؛یراصنا للهادبع هجاوخ تاجانم و تلااسر ؛یریوجه
لزغ و یونثم ؛دابعلا داصرم ؛هقیقحلا هقیدح ؛دیحوتلا رارسا ؛یولوم ؛راّطع ؛ییانس زا ییاه
.مود پاچ ،)زکرم رشن هب هتسباو( دام باتک :نارهت ،لاّزغ پاچ ،)ظفاح - ( ،هرهاط ،یدرجتسد ،)1381
« رد انلاوم هاگدید زا کولس و ریس رد ربص شقن یونثم
» ،
یملع ۀّلجم -
ۀرامش ،مود ۀرود ،ناهفصا هاگشناد تاّیبدا ۀدکشناد ،یشهوژپ و 28
،29 113
146- . یلع ،ادخهد ( ،ربکا
تغل ،)1345 تغل ۀسّسؤم :نارهت ،همان .ادخهد ۀمان
- نیّرز نیسحلادبع ،بوک 1364( ،
.نخس :نارهت ،هزوک رد رحب ،)
- نیّرز ( ،نیسحلادبع ،بوک یگدنز ۀرابرد( ادخ تاقلام ات هّلپ هّلپ ،)1373
س و هشیدنا ، کول
للاج انلاوم شش پاچ ،یملع تاراشتنا :نارهت ،تراهم ۀناخپاچ ،)یمور نیّدلا
.م
- ( ،میرک ،ینامز :نارهت ،مجنپ رتفد ،یونعم یونثم عماج حرش ،)1379
راشتنا
،تاعلاّطا تا
.مراهچ پاچ - عیدب ،رفنازورف ( ،نامّزلا
ّوز تاراشتنا :نارهت ،فیرش یونثم حرش ،)1371 .مجنپ پاچ ،را
- ( ،فسوی ،یواضرق ف یناسل یلع دّمحم ۀمجرت ،نآرق رد نارباص یامیس ،)1360
،یکراش
.باتک ناتسوب :مق - ( ،یضترم ،حلاف ،)1387
« رد یرابدرب و تشذگ،یراداور یولوم یونثم
» ۀّلجم ، ۀدکشناد
ۀرامش ،متفه لاس ،نانمس هاگشناد یناسنا مولع ،25
-98 -99 .108
- ( ،دّمحم نب لیعامسا میهارباوبا ،یراخب یلمتسم حرش ،)1365
هذمل فّرعتلا ب
،فّوصّتلا
3دلج .ریطاسا تاراشتنا :نارهت ،نشور دّمحم حیحصت و همّدقم اب ،
- للاج ،انلاوم حم نیّدلا
( ،یخلب دّم تسویپ و هیف ام هیف .،)1390
ایون یاه ،رعشم پاچ ،هتف
پاچ ،هسراپ باتکرشن :نارهت ،یناحبس )روپ مشاه( ـه قیفوت حیضوت و حیحصت س
.مو
- للاج ،انلاوم ( ،یمور نیّدلا
حیحصت اب ،)هباطخ تفه( هعبس سلاجم ،)1372 و
تاحیضوت
اشتنا نامزاس :نارهت ،یناحبس . ـه قیفوت زا .مود پاچ ،ناهیک تار
- للاج ،یولوم ( ،دّمحم نیّدلا
ور زا ،تراهم ۀناخپاچ ،یونعم یونثم ،)1374 عبط ی
.متفه پاچ ،ملع رشن و یملع تاراشتنا :نارهت،نوسلکین - للاج ،انلاوم ( ،یخلب نیّدلا
عیدب ۀدش حیحصت ،یزیربت سمش تایّلک ،)1390 نامّزلا
اراشتنا :نارهت ، لّوا ج ،رفنازورف .مجنپ پاچ ،دازهب ت
- ( ،دمحا اّلم ،یقارن جارعم ،)1392
یاریو اب ،)جع( رصعیلو پاچ ،ۀداعّسلا قیلعت و رظن ؛ش
،نویولع تاراشتنا ،یمق نایمامح . ع مناخ راکرس شیاریو و ششوک هب ،دیدج چ
فه پا .مت
- ( ،یدهم ،یقارن عماج باتک ۀمجرت ۀدیزگ( یملاسا قلاخا ملع ،)1372
داعّسلا
،)تا
للاج دّیس شنیزگ و همجرت ،یحاتف ۀناخپاچ نزاس داهج ترازو ،یوبتجم نیّدلا
،یگد
.موس پاچ ،تمکح تاراشتنا ،تمکح رون :یفاحص و یفارگوتیل - ( ،نامثع نب یلع ،یریوجه فشک ،)1383
:تاقیلعت و حیحصت ،همّدقم ،بوجحملا دومحم
.شورس تاراشتنا :نارهت ،یدباع
