یگناگی باتزاب
« نَم » و « ارف نَم » انلاوم نابز رد
هتشرف مایپ هاگشناد ،یسراف تایبدا و نابز رایداتسا ،بوجحم رون
شناد ،تخد یناوریش دمحا یسانشراک ۀتخومآ
یسراف تایبدا و نابز دشرا
هدیکچ
« نَم » و
« نَمارف » ناور رد لوادتم ریبعت ود رب هک تسا دیورف یواک
دنیآرف یاه
هاگآدوخان هعماج یاهراجنه ندش ینورد تّیفیک و ناسنا
یم قلاطا .دوش
«
ّیس ِنم لا » رد
هنوگ هب هک تسا مسیلائرروس زا یلکش انلاوم نخس و وا راعشا رد فلتخم یاه
ب هژیو ه رد
هتفای دومن سمش تاّیلزغ تسیلائرروس .تسا
طقن یاراد ناسنا نهذ :دندقتعم اه ه
ا یا هک تس
نآ رد د هکلب دنتسین رگیدکی ّدض نآ دننام و یگدنز و گرم ،تّیعقاو و لایخ نآ ر
ن ،هطق
یم تدحو هب زیچ همه هک تسا یتسه یایلع ۀطقن دنوادخ نانآ رظن رد .دسر
ور و هدام ح
یم دحتم وا دوجو رد ضقانت و دوش
یم نایم زا اه رجت لداعم فیرعت نیا .دور
نافرع ۀب تسا ی
وشعم اب درف نآ رد هک هب ق
یم یگناگی و تدحو ساسحا و دسر
« نم » و « نمارف » یارب
هب ندیسر یم مه هب هلحرم نیا
هک یتدحو .ددنویپ هبرجت للاخ رد انلاوم
ساسحا ار نآ ک
هدر
ا راعشا نتم رساترس رد هتسویپ و تسدکی ۀشیدنا و شرگن یعون داجیا ببس تسا و
هتشگ هک مهم هناشن داجیا رد لماع نیرت یاه
نیا رد .تسا وا ّصاخ ینابزارف ب
یامت ،شنی وا ل
هب یگتسویپ یارب طاشن ۀیام نارجه رد یتح نآ زا لصاح طاشن و قوشعم
یزیگنا ز ب شناب ه
هدش سمش تاّیلک رد هژیو تم یمامت زا ار نآ هک سمش ناوید ینغ یقیسوم .تسا
مظن نو
یم زیامتم هناشن ،دزاس
یگناگی زا یا «
نم » و « نمارف » سا شگ نآ ثعاب هک ت ات تسا هت
یب نیع رد رعاش لزغ یدوخ
هک دیارسب ییاه نکشب ار بلاغ یاهراجنه ،وس کی زا
وط هب د یر
هژاو هک و راعشا رد رحب رییغت و لزغ بلاق یاهراجنه زا لودع ،هنایماع یاه هاشم ی
دوش هد و
یب ییاقیسوم مظن ،رگید یوس زا نوتم زا کی چیه رد هک دنک قلخ ار یریظن
ظنم بدا مو ی
یمن هدید نیا داحّتا دنیآرب هب یلیلحت ـ یفیصوت ةویش هب رضاح شهوژپ .دوش
فم ود و موه
هناشن داجیا رب نآ ریثأت هتخادرپ انلاوم نابز رد ینابزارف یاه
.تسا
.سمش تاّیلزغ ،یولوم یونثم ،داحّتا ،نَمارف ،نَم :هژاودیلک
همّدقم
« دیورف » رد ار یشخب هس ییوگلا یم هئارا ناسنا دوجو
لماش هک دهد
« داهن
» ،
« نم » و
« نمارف » تسیز و یعیبط لایما نامه داهن .تسا جنه نمارف ؛تسا ناسنا یتخانش
یاهرا
یم ینورد ار هعماج فیرعت رد یلو تسا نادجو ربارب و دنک
« نم » رظن فلاتخا و
دراد دوج .
« ناکل ناژ »
ناور هیرظن و واک ا حرط اب دیورف زا سپ زادرپ
هدیا نی هک
« نم » رف لصاح یاهدنیآ
هاگآدوخان تسا تسا دقتعم یو .دنک حلاصا ار دیورف ۀیرظن تسناوت تسا ناسنا
هراع ه و ا
یم خر هاگآدوخان رد بلغا نابز یاهزاجم هنوگ هراعتسا .دهد
صیخلت لیثمت یا و هدش
هاوگ اهزاجم و مکارتم هباج و ترواجم
یم بوسحم ییاج بیترت نیدب .دوش
« کل نا » راتخاس
یم نابز کی هباشم ار هاگآدوخان .دناد
« ناکل کاژ »
شنیب قیفلت اب یدیلک یاه
نابز نش ،یسا
ناسنا ناور و یسانش ابز یوگلا ساسا رب ار لماکت و دشر لحارم تسناوت یواک
حیرشت ن .دنک
هناشن ناهج یلو تسا توافتم یونثم و سمش ناوید رد نمارف و نم یاه صاخ یرگن
رد یولوم یم مشچ هب رثا ود ره
یم مه هب ود نیا .دروخ ت کرد هب ات ددنویپ
فرع براج ینا
هشیدنا رد لایس نم .دوش لئان ثعاب هک تسا یتسیلائرروس عون زا انلاوم یاه
داجیا هناشن -
یم رعش نایب رد ون یلاور و صاخ ینابز یاه .ددرگ
ه رد یقطنم مظن ،سمش تایلک و یونعم یونثم میظع مجح مغر هب تسا راکشآ ود ر
و
هک تسا رعاش ینافرع هاگدید زا یشان عوضوم نیا هبرجت زا
هشیدنا و اه یو یاه
تأشن م -ی
ناهج نیا راکشآ ۀنومن .دریگ ک تسا ناهج هب رعاش دیمارپ و تبثم شرگن یرگن
ه رد ه کی ر
هویش هب رثا ود زا یم یلجتم توافتم یا
تیاور رد شرگن نیا .دوش یونثم یاه
د گنریپ ر
ناتساد تیصخش ،اه شنک ،اه
نایب اب هک ناتساد حرط .تسا زراب اهوگتفگو اه ح
هثدا زاغآ یا
یم یونثم رد ،تسا رگید رادیاپ تیعضو هب هیلوا رادیاپ تیعضو زا رذگ و دوش ضو زا
تیع
یم متخ بوخ تیعضو هب و زاغآ دب ۀیلوا تیاور رتشیب رد .دوش
عضو یونثم یاه دیاپ تی
را
یتیعضو ،هیوناث .تسا لوبق دروم و بولطم
یب رد هک تسه یراعشا انلاوم نابز رد یفلت ریثات تحت و یهاگآ ان و یدوخ
و نم ق نمارف
هدش هدورس هبرجت ریثأت تحت لاح نیا رد رعاش .تسا
ورد لاوحا ای ینافرع یاه یوخ ین
هب ش
یم نتفگ نخس نابز و رعش لوادتم یاهراجنه زا یرایسب لاح نیا رد و دزادرپ
ر ه رد ا م
یم .دنکش
شهوژپ ةنیشیپ هب هدورس رد لائرروس میهافم هلاقم رد انلاوم یاه
ۀسیاقم( یولوم یتسیلائرروس یاقیطوب
هشیدنا )مسیلائرروس یرعش هیرظن اب انلاوم یرعش یاه رد یحوتف دومحم رتکد هلیسو هب هک
لجم ۀ هدش هتخادرپ ،هدیسر پاچ هب یبدا تاقیقحت و تاعلاطم هب تسخن هلاقم نیا .تسا
هاگدید تهابش نایب مسیلائرروس یرعش یاقیطوب اب یرعاش و رعش ةرابرد یولوم یاه
هصخشم مود شخب رد و هتخادرپ ناشن یولوم راعشا رد ار یتسیلائرروس یرگریوصت یاه
هداد مانهب دمحم .تسا یفطصم و رف
هلاقم رد زین بیرغ ناونع اب یا
« انلاوم زا یلزغ قیبطت
هفلؤم ساسا رب ییانس زا یلزغ اب مسیلائرروس بتکم یاه
» هتخادرپ یزوحام نیسحریما .دنا
هلاقم رد زین مان اب یا
« نم موهفم و انلاوم »
بتارم « نم » هدرک یسررب ار دوجو اب .تسا
یم رظن هب نیا اقم ۀیواز زا ًاصخشم دسر
هب یسک رضاح ۀل یگناگی باتزاب عوضوم
« نَم » و «
ارف نَم » هدرکن دورو انلاوم نابز رد .تسا
یسررب و ثحب « نَم » و « ارف نَم » نآ یراذگرثا تیفیک و انلاوم نابز رد
هبرجت ینافرع ۀبرجت هبرجت بحاص صخش هک تسا یا
یم ساسحا ار هناگی یادخ دنک
هبرجت حاص ساسحا یهاگ و هدرک گ ره نادقف و زیچ همه یگناگی تروص هب هبرجت ب
هنو
یمن ساسحا یزیامت قح و دوخ نایم یتح و تسا یعقاو زیامت و تیریغ نیا .دنک
ا ساسح
هدیمان ینافرع ۀبرجت ناگمه ار یگناگی دخ دوجو کرد ساسحا ةرابرد یلو .دنا
ا دنوا فلاتخ
.تسه رظن هک شیوخ دودحم موهفم رد ینافرع ۀبرجت دروم
یم عقاو نافوسلیف هجوت هب ،دوش
ش ۀخا
و ۀبرجت هب ،هبرجت نیا .تسا طوبرم نآ ةدرتسگ موهفم رد ینافرع ۀبرجت یعرف تدح
آ زیم
یسحارف ـ
یسحورف ای یکاردا هتفگ یکاردا–
یم تیعقاو هب یهاگآ ۀجیتن هک دوش ه
هرازگ ای ا
عقاو یاه هک تسا ییامن
زا یمن لصاح ،یداع یسح کاردا ریظن قیرط ۀبرجت .دیآ
و تدح
یب ةدنریگربرد ،زیمآ ا تارثک وحم ای یتخانشرادیدپ یگتخیمآ مه رد و یدیکأت
هنومن .تس
هبرجت نینچ زا ییاه یا
داحتا ،تعیبط ۀمه یراگنا یکی ۀبرجت :زا تسا ترابع رد ادخ اب
یب هبرجت ،تارثک همه وحم ،یحیسم نافرع راتخاس
ییادوب و هبرجت اگنااتکی یاه رامسا(ر
،ت
:1383 .)65
نامه هک روط یمرب فیرعت نیا زا مهم دیآ
ساسحا ینافرع ۀبرجت یگژیو نیرت و
نایم تدح
زین رعاش نابز رد تدحو ساسحا نیا .تسا دنوادخ یتح و رگید تادوجوم و درف آ
راکش
یم رییغت هتسویپ لزغ کی لوط رد میقتسم ِبطاخم و هدنیوگ هک یروط هب ،دوش م
ی .دنک
وگ عقاو رد هاگو تسا رعاش دوخ هاگ هدنی
« نمارف » هک یم نخس رعاش نابز زا یوگ
نیا .د
ةرابرد هاگ نمارف
« وا » یم نخس هاگ و دیوگ
ضعب موهفم ببس نیمه هب .دوخ زا لزغ زا ی
ه ا
لزغ زا یتایبا ای هب اه
« نمارف » هب رگید یضعب موهفم و
«
ِنم » یمزاب یبرجت ددرگ
،نایرادمانروپ(
:1384 ب رد .)174
لزغ نیا زا یضع ناگی ساسحا نانچ رعاش اه
یم یگ دنک
یمن هک ننام .تفای تسا قح هک یو قوشعم و رعاش نایم یزیامت هنوگ چیه ناوت لزغ د
ز :ری
یم هچ هب نیدنـــچ ناتسبیرغ هب اناج ـچ ات تبرغ نیا زا وت آزاب ینام
ـــــ شیرپ دن ینا
مداد ناشن هار دـــــــص مداتسرف همان دص
یمن هار ای ن همان ای یناد
ـــــــم یــ یناوخ
یمن همان رگ یمن هار رو دناوـــخ ار وت همان دوخ یناوخ
ــنپ رد یناد ـــــ
هر هجــ یناد
گنس اب سک دنادن وت ردق سبـــحم نآ رد هک آزاب هوگ نوچ نیشنم نلاد
نیا ر ک ینا
ناج و لد زا یا زا تسد هتسر
و لد هتسش ناج
اب هتسج ناـــــــهج ماد زا ب ز هک آز
ینازا
یـــمه بآ مه ییوج مه و یبآ مه ا رتـــهب مه ییوهآ مه و ریش مه ییوج
شیا ز ینا
هفرط وت ناج ات وت ز تسا دنچ هتخیمآ ناج ای یرت
ج وترپ ای ناج اب یا ــــــ
اناــــ ین
ای بل رد یرــــکش و دنق بش رد یرمق رون جعا بر ای یــــــسک هچ بر
بر ۀبو ینا
هدب شوخ رتشوخ نینچ رازاب رس و ناج و لد ام زا رف و بیز وت ز مد ره ب و ی
یناتس
ـح همشچرس ندروخ وت فک زا رهز ندرم رکش وچ ام زو ندرب ناج وت قشع زا اویــ
ین
و هدنیوگ و درادن عجرم کی ،لزغ رساترس رد ملکتم ریمض لزغ نیا رد رییغت بطاخم
یم تایبا رد میریگب رظن رد قح ترضح ار رگید فرط و رعاش ار فرط ود زا یکی رگا .دنک
هدش اهر فراع ناونع هب هک تسا رعاش بطاخم و دنوادخ هدنیوگ مشش ات لوا تاقلعت زا
هتفرگ رارق باطخ دروم یم رعاش ییوگ .تسا
یم وا دننام یناقشاع هب دنوادخ هک دونش دیوگ
ا زا قشع زا رعاش مهد ات متفه تیب زا نآ زا سپ .دییایب نم یوس هب و دیریگ هرانک ایند نی
یم نخس دنوادخ اب دوخ یم .دیوگ
یلزغ نینچ ناوت رعاش نایم یدونش و تفگ حرش ار ییاه
یم لقن رعش بطاخم یارب هک تسناد دنوادخ و نیا نوچ .دوش
تلاح رد اهوگتفگ هنوگ
هدش هدورس یهاگآدوخان سا
یم نخس یلکش هب رعاش ،ت هظحل نامه رد ییوگ هک دیوگ
نیا
مهم زا یکی اریز ،تسا وگتفگ ۀبرجت نیا عقاو رد یلو .تسا ماجنا لاح رد وگتفگ نیرت
هبرجت کرد لاح رد فراع هک ینامز و تسا توکس ینافرع ۀبرجت یگژیو دناوت یمن تسا
افراع نابز زا ینافرع ۀبرجت ةرابرد هچنآ ،دیوگب نخس یم نایب ن
نیا ةرطاخ اهنت دوش
هبرجت
،سیتسا( تسا :1375
تلاح رد زین هبرجت یروآدای نامز رد رعاش لاح نیا اب .)312
یب .تسا قارغتسا و یشیوخ
« دنوادخ »
انلاوم نخس رد نآ باتزاب و یتسه یایلع ةطقن
هتسد لزغ زا رگید یا لزغ ،تسین رعاش دوخ نآ ةدنیوگ هک ییاه
هک تسا ییاه م
ی آ ناوت ار ن
لزغ هتسد نیا رد .تسناد لاح نابز یعون یم نخس دنوادخ نابز زا رعاش اه
یوگ افت .د تو
لزغ مهم یمامت هک تسا نیا لبق ۀتسد اب هتسد نیا یاه
نابز زا لزغ کی تایبا نوادخ
د
ر نیا زا .دروخ یم مشچ هب لزغ لک رد ماجسنا و تدحو هک یروط هب هدش هدورس هب و
ن رظ
یم ا دسر لزغ نی لزغ اب اه ره رد هچ رگا .دراد یساسا زیامت لوا ۀتسد یاه
د گ هتسد و هدنیو
ای
«
ِنم » ،بوانت هب لوا ۀتسد راعشا رد ،تسین رعاش نامه لزغ
« نم » م رییغت ی یلو دنک رد
یم نیاربانب .تسا تباث لزغ رساترس رد مود ۀتسد لزغ نیا تفگ ناوت
اح رد اه یب تل
-
ورس یهاگآدوخان و یشیوخ هدشن هد
؛تسین مه ینافرع ۀبرجت حرش هولاع هب ،تسا ز
اری
ضقانت ییوگ هدید لوا ۀتسد رد هک ییاه یم
هورگ نیا رد دوش یکی .تسین راکشا
د زا رگی
لزغ یقیسوم ،هتسد نیا یگژیو لزغ .تساه
هورگ نیا یاه غ ییاقیسوم یگژیو زا
تایلز
نزو :دننام سمش هیفاق و یبرض یاه
سا یهت ینورد یاه لزغ نیا رد .ت
نابز اه و وید ةژی نا
یم گنر سمش لزغ لومعم نابز و دزاب
هدهاشم ینافرع یاه یم
:لزغ دننام ؛دوش
مراک رد هشیمه غراف وت راک ز مین
متنطلس باتفآ و نم کاپ تاذ هب
رون شیوخ تاعاعش ز ار وت خر
مهد تساضر نامسآ رب تیانع ربا رازه
هتسبب هب نم فطل نایم تسا
ترامیت هب یفاش تبرش رازه یم رهم
دشوج
مشکب تاون ۀمرس ات هک شیپ هب ایب
غیرد یک فطل مدوخ صاخ صاخ ز مراد رتزیزع نم ار وت هظحل هظحل هک
هک مرادرب فطل هب مراذگن ار وت نم
هد هب ار وت رس مراخ ترفغم تشگنا
مرابب رگا مراب ترس رب ربا نآ زا
هدید هک مرامیت و لاصو تاکرب یا
هب یتفگب هک یبش نآ زا مرامیب هک نم
مرارسا مهف هب یشاب نشور مشچ هک هک مرایغا ریگتسد مرک لامک زا مرابنا عاص وت لاوج هب دش تفای هک مراهق هچ رگا دوب نآ رد فطل رازه
دیآ ناوع هب تمدرپس متفرگ دزد هک ار وت
ریخ وت نکمم تفگ و رهق ببس رد ه
ین تفای مخز ناز نیماینبا هن فسوی
شیوخ دومرف نایب نآ لیوأت همه شتولخ هب
وت تولخ تقو ات مدرک شومخ
دسر هلمج هب نک رظن فطل مشچ هب
مراثا
هک فازگ نم مرازاین مغ هب ار یسک
مراتفرگ یا دب نامگ وت ربم یلو ،یولوم(
:1376 )639
یمامت هب دنوادخ نابز زا لزغ نیآ م و یقطنم لاور کی زا و هدش باطخ ناسنا
مجسن
هک تسا رادروخرب ییامن سکوداراپ زا
ینکشراجنه و اه آ رد انلاوم نابز یاه
ن یرثا ن .تسی
حم رد یم مشچ هب یراکشآ یگتسویپ و یلاوت ،یدومع رو و فطل زا دنوادخ .دروخ
تیانع
هدنب اب شیوخ موادم یم نخس شا
اهدادیور یضعب یهاگ رگا یتح هک نیا و دیوگ ب
ثعا
یم ناسنا یتحاران یمن تأشن دنوادخ رهق زا دوش
هولج هکلب دریگ ا فطل زا یا
تسا یهل رب هک
.تسا ناهنپ هدنب یثمت یارب هراشا )ع( فسوی ترضح ناتساد هب ل
یم ب ار نیماینب شردارب هک دنک ه
ماهتا
یماگنه و تشاد هاگن دوخ دزن کلم ماج ندیدزد نیا لیوأت ،دش اهنت یو اب هک
ع وخ لم ار د
هدنب هب باطخ سپس .درک وگزاب یو یارب یم شا
نم اب هک ینامز زین وت دیامرف لخ رد
تو
وت رب هچ نآ لیوأت زا یتسشن یم
لاطصا زا یضعب نینچمه .دش یهاوخ هاگآ درذگ تاح
نابز رد حلطصم موهفم نامه اب تولخ و مرک ،اضر ،تیانع ،فطل دننام ینافرع ع
نافر د ر
هب لزغ هتفر راک یم عقاو رد .تسا هب لزغ نیا نابز تفگ ناوت
یسب یمیلعت نوتم دزن را
کی رت
یشرگن داجیا و هدنناوخ ندنادرگ رثأتم یارب و تسا هب تبسن هزات
رب دنوادخ هچنآ ب
لزان هدن
یم هدش هدورس دنک یمن ار لزغ نیا .تسا
هنومن نیشیپ لزغ دننام ناوت یارب یا
تلاح
یب و قارغتسا گناگی و داحتا زا یشان و ینافرع ۀبرجت فیصوت ای رعاش یشیوخ
م اب ی قوشع
ن تدحو ۀبرجت زا یشان ینافرع نابز رد لاح نابز تقیقح رد .تسناد ب هکلب تسی
وگزا یی
.تسا ینافرع میهافم و فراع یاه هاگدید
یسررب « لاح نابز »
ینافرع نابز رد
هنومن نیرتابیز زا یکی ا ییانس هک تسا یلزغ ینافرع نابز رد لاح نابز یاه
نابز ز سیلبا
هدورس :تسا
هب ملد وا اب هناگی تدوم و رهم
ب دو
س هتشرف لیخ ز مهگرد رب دوب هاپ
هار رد رکم ماد ناهن داهن نم
شیوخ یم رم دنک تنعل ۀناشن ات تساوخ ا
نامسآ ردنا توکلم ملعم مدوب
هدوبب تعاط هب لاسرازه دصتفه ما
هدناوخ حول رد یتنعل یکی هک ما
دوش کاپ رون زا نم و دوب کاخ ز مدآ
وا هدجس وت یدرکن هک ناکلام دنتفگ -
یا م دوخ تاعاط هب هیکت و ایب اناج نک
دوب هنایشآ نم لد ار قشع غرمیس هاج دیجم شرع دوب هناتسآ ارم
دوب هناد ماد نیا ۀقلح نایم مدآ دوب هناهب یکاخ مدآ تساوخ هچنآ درک دوب هنادواج نیرب دلخ هب نم دیما خ نارازه رازه متعاط زو دوب هناز
هب نامگ مدوب دوب هنامگ دوخ رب و سکره
هناگی متفگ دوب هناـــــــگی وا و موب نم
نوچ یمدرک دوب هنایم رد نیا شنم اب هک
...دوب هنامز لها شنیب رهب تیب نیاک ،ییانس(
:1368 )871
هشیدنا و تسا لاح نابز زین لزغ نیا باب رد ییانس ینافرع یاه
ز زا سیلبا یو ناب
نایب
هدش ر یو یارب دنوادخ هکدوب یریدقت مدآ رب ناطیش ندرکن هدجس هک نیا .تسا هدز مق
.دشاب راودیما دوخ تاعاط هب ناسنا دیابن قح هب ندیسر هار رد زین و دوب یمن تسا لاح نابز هک یتایلزغ نیاربانب گناگی و تدحو ۀبرجت ۀناشن دناوت
دشاب ی نلاوم . ا
لزغ ه هشیدنا زا یرایسب و دراد رایسب هنومن نیا زا ییا لاق رد ار دوخ یاه
غ نیا ب لز ب اه نای
یم هلمج زا ؛دنک لزغ هک نیا
هک ییاه یم درک مظن دنوادخ هک تسا ینانخس دیوگ ز رب و ه
ناب
هداهن وا :تسا یهاوخوت رگ
یب ار وت هک اهنت و سک
منکن منکن ارذع و هظحل ره مشاب تقماو
منکن ات نکم زاب ژک ژک یا شابم ژک
ا
هتشر رس دراد وت هب قلعت نی راذگم
ایب کناب نیا رب زاب یا مهش زاب لبط
لزغ مظن مورب هک نآ زا شیپ منکن اه
،یولوم(
:1376 )609
لزغ نیا انلاوم ،رخآ تیب رد یم دنوادخ بناج زا ینیقلت ار اه
هب هک دناد تروص
ن رب مظ
هدش یراج یو نابز ربب دای زا دنوادخ دزن ار دوخ هاگیاج هک یتروص رد و تسا
نیا د نیقلت ه ا
یم نایاپ زین .دریذپ
هناشن هدورس رد ینابزارف یاه انلاوم یاه
« لایس نم »
یگژیو زا زین یونثم رد هک تسانلاوم نابز یاه
هدید یم هچ رگا .دوش یونثم
یمیلعت ینتم هدافتسا اب انلاوم و تسآ
ناتساد زا هدیشوک یلیثمت یاه
ع میهافم تسا ار ینافر
هگ ،دنک نییبت نابطاخم یارب هبرجت و ینورد یایند ریثأت تحت هاگ
شیوخ یاه ق
یم رار دریگ
تیصخش زا یکی نانخس ،تایاور یضعب للاخ رد و انخس اب ناتساد یاه
رد رعاش ن ه
-یم م
یم وگزاب ار نانخس نیا یلکش هب رعاش و دزیمآ یمن هک دنک
یصخشم زرم ناوت م
نخس نای نا
یمن بطاخم و درک نییعت ناتساد تیصخش و یو رد نم ریمض عجرم دبایرد دناوت
چ نین
.یناتساد تیصخش ای تسا انلاوم ،یتایبا تیاور رتشیب رد هویش نیا ۀنومن هدید اه
یم زا دوش و یطوط ناتساد رد هلمج
ب ناگرزا
تیصخش زا یکی اب ار دوخ نانخس ،رعاش راب نیدنچ یم مه رد ناتساد یاه
دزیمآ ننام ؛ د
یم ناگرزاب زا یطوط هک ینامز ب ناتسودنه رد شناتسود هب ار یو مایپ دهاوخ
،دناسر زا
:تیب دوب نومیم ار رای نارای دای هصاخ
نونجم نیا و یلیل ناک دوب
،یولوم(
،1378 /1 )1560
هدش نایب یروط تایبا دعب تیب هدزناش ات یمن هک تسا
یطوط نخس اجک تفایرد ناوت
یم نایاپ یم زاغآ انلاوم ملاک و دریذپ
یم سوبحم یطوط دننام ار دوخ انلاوم عقاو رد .دوش -
هک دناد هدنام ادج دوخ رای زا اب یو نانخس ور نیا زا تسا
یم مه رد یطوط نایب و دزیمآ
یم وگزاب یطوط نابز زا ار دوخ قارف حرش انلاوم ندید اب ناگرزاب هک ینامز نینچمه .دنک
هک یطوط یم راوشد رعاش اب یو نانخس نایم زیامت درک زاغآ ار هلان ،تشگ درس و داتفا
ددرگ
یمن و ترابع هب .درک صخشم ار رعاش و ناگرزاب نانخس نایم زرم ناوت شخب نیا رد رگید
-
یم مه هک تسا یلکش هب و تسین نکمم ملکتم ریمض عجرم نییعت یونثم زا اه هب دناوت
تیصخش زا یکی هب مه و دشاب هتشاد هراشا رعاش یم ببس تیعضو نیا .ناتساد یاه
دوش
شخب .ددرگ کیدزن لزغت هب یونثم زا ییاه
« لایس نم »
یمن یشان ینافرع ۀبرجت زا یونثم رد دوش
و روش ۀطساو هب هکلب سا یقوش
ت
هدیناود هشیر رعاش دوجو رد هک هب و تسا
و ملاک رد تاعوضوم یضعب رکذ تبسانم شآ ،ی
راک
یم یم دوخ لابند هب هاگآدوخان ار رعاش و دوش .دناشک
« لایس نم »
رایسب نآ دروم رد هک تسا مسیلائرروس زا یلکش انلاوم نخس رد س
تفگ نخ ه
هب و تسا هدش لاکشا
یم راکشآ تایلزغ رد هژیو هب انلاوم راعشا رد نوگانوگ ش
.دو
تسیلائرروس هطقن یاراد ناسنا نهذ :دندقتعم اه
او و لایخ نآ رد هک تسا یا م ،تیعق
و گر
یم تدحو هب زیچ همه هطقن نآ رد .دنتسین رگیدکی دض نآ دننام و یگدنز ( دسر
بزگیب ،ی
:1375 رظن رد .)54
« نوترب هردنآ »
کم ماگشیپ لع ۀطقن دنوادخ مسیلائرروس بت
یتسه یای
یم دحتم حور و هدام نآ رد هک تسا ضقانت و دوش
یم نایم زا اه
،سینودآ( دور :1380
تسیلائرروس هک یفیرعت تقیقح رد .)16 را نهذ یایلع ۀطقن هب ندیسر یارب اه
هئا یم دنهد
هب درف نآ رد هک تسا ینافرع ۀبرجت نامه یم یگناگی و تدحو ساسحا
هشیمه .دسر آ رد
راث
هطقن نینچ هب ندیسر لائرروس یمن هدهاشم یا
رد تاقوا رتشیب راثآ نیا .دوش ةدودحم
کی
یم یقاب نهذ لایس نایرج هکدنام
رد یلو .تسا راکشآ نآ رد هاگآدوخان تارثا م نابز
انلاو
هک ینانخس یم رظن هب ضقانتم
هبرجت زا یشان دسر یا زا و تسا یو ینافرع یاه
ر ن رد و مامت
هناشن و ریواصت راعشا نیا هدید هباشم یاه
یم هنومن زا .دوش هویش نیا یاه
د م نابز ر غ انلاو لز
:تسا ریز نایم ید
ناقشاع برطم و یقاس ریم
دوب ام شوج نایم رد دمآ ریبدت اب لقع
یب راکش رد
د ناج ةدید دص نلاد ما
دوب یم ییوهآ
اهدژا لاثم رب اج نآ تخات
هفرط یدرمریپ اج نآ مدید
یا
ییناحور تخات ریپ نآ بناج هگانب وهآ نآ مدید
دوب ریگاریگ زور اریز میداتفا مه رد دوب ریبدت اب لقع یاج هچ شتآ نانچ رد دوب ریت نارازه دص نارپ قشع نامک زو دوب ریچخن وا شیپ ناریش کاخ رامش رب مشچ نوچوا تشط نوخ یومو دوبریش نوچوا
خرچ یب وگ دش ادج مه زا اه دوب ریوزت ا
دوب ریفوت اب کین ناتسم یاهرغاس هک نوچ یب یم نم مدوخ دوب ریپ نآ ۀنتف منادن
دوب ریصقت رگا ادنوادخ متسد و لد یب
هم و دیشروخ ۀساک
مه رد هدبرع زا
تسکش گ لاوحا نآ زا مدیسرپب ار یسدق حور
تف
یناد وت یزیربت سمش
ناتسم تلاح
شیوخ
،یولوم(
:1376 )274
هولج و تسا راکشآ لاماک یتسیلائرروس یاضف هچرگا لزغ نیا رد ثأت زا ییاه
ان ری اگآدوخ ه
نابز رب هدید رعاش یم
هشیدنا ریثأت یلو دوش تشیب رعاش ینافرع ۀبرجت و اه
دوهشم ر ا
رد .تس
یم ریثأت نابز رب رعاش ۀشیدنا عقاو هدافتسا اب رگید یوس زا و دراذگ
نابز نیا زا ،صاخ
هشیدنا و نانخس یم لکش یو یاه
نخس ،نابز ةرابرد ینخس ره تروص نیدب .دریگ رابرد ی
ة
.تسا رعاش نامه هدیدپ نابز دندقتعم نایارگراتخاساسپ هک روط تسین تباث و اتسیا ییا
ب کی هکل ف
دنیار
یم لکش هدنیوگ فطاوع و تاساسحا اب هک تسایوپ یتللاد هب هتسب هتبلا .دریگ
تیعضو
هناشن ای نیدامن هجو ود زا یکی هدنیوگ یفطاع هبلغ یا
یم هبلغ نیا یلو دنک هب
رعاش رایتخا
یشان هکلب تسین هبرجت زا
هشیدنا و اه .تسا رعاش هاگادوخان یاه
هناشن لزغ نیا رد تللاد نامه اب انلاوم نابز یاه
هک ییاه ار نآ لاومعم ب
ه یم راک شآ درب راک
یمن مسیلائرروس یاقیطوب رد هک روط نامه .دوش «
ون هکلب تسین فیصوت ریوصت تسا یر
هک یم یم یرد هدرپ و دفاکش هب تسا یتکرح ،دنک
هبرض هنوگ نیدب و لوهجم یوس یناکت و
یم دیلوت یم داجیا یدیدج تیساسح و دنک
دیامن » ،سینودآ(
:1376 .)76
هک یناقشاع رب تایلزغ رتشیب رد هک وهآ هتشگ قشع ریش ریسا
یم تللاد دنا دنک
ا رد ، نی
هک تسا قشع ۀناشن لزغ هشیب ناریش هک ار ایلوا
یم راکش دنا ا رد لقع .دنک
لجم نی س م دننا
هب قشع هک تسا یریپ هتخاس ناوتان ار وا و هتخات وا
حور .تسا شیمه هک سدقلا
ه یهارمه زا
یم زاب قشاع اب یب ،دنام
یمن و هتشگ دوخ هداد یور هچ دناد
روخ و هام .تسا د هک دیش
نابز ر
هب یسوماق تللاد اب لزغ نیا رد تسا قوشعم ۀناشن رتشیب انلاوم هتفر راک
یاغوغ هک تسا
نآ رد ناقشاع هدرک ریثأت اه
هبرجت .تسا زا راشرس انلاوم یتسیلائرروس یاه
ت یاهریوص و عیدب
یم نابز یوس هب هاگآدوخان زا رعاش ۀبرجت لاح نیا رد .تسامن ضقانتم ا .دیآ
نیا ز ور
هناشن و اهدامن یمن هدید اهریوصت نیا رد ینافرع نابز یدادرارق یاه
.دوش
لزغ هتسد نیا رد د هکلب تسین لومعم و یطخ ۀطبار لولدم و لاد ۀطبار اه
تروص ر زا ی
یمن ندناوخ اهراب زا سپ یتح هک دراد رارق ماهبا هب ناوت
آ زا ینشور یانعم ن
د اه .تفای تس
هنوگ نیا هدنناوخ هب ار یفطاوع راعشا
یم اقلا .تسین نایب لباق هک دننک
ریوصت
« نم » و
« نمارف » خ و ود نیا داحتا و هبرجت قل
م رد مه هنافراع یاه مه و یونث
د ر
ن تایبا یدومع روحم رد ظفل ماجسنا ۀیام داحتا نیا .تسا دوهشم سمش تایلزغ زی
هدش ا زا رود تسا ییاور و یمیلعت ینتم هکنیا ببس هب یونثم رد ماجسنا .تسا راظتن
تسین
ا ملاک ۀتشر هدش ببس ،یربنم تغلاب ةویش اب انلاوم ییانشآ هژیو هب یو تسد ز
راخ دوشن ج
هب اج ره و هیشاح بلطم ای تیاور ،یعوضوم تبسانم
هفاضا ار یا یم
زا سپ ،دنک چ
تیب دن
یم زاب یلصا نخس هب دراد عوضوم نامه اب یقطنم بسانت هک هب ار نآ و ددرگ
پ م نایا -ی
سب هک نیا اب .تسا سمش ناوید رد ماجسنا دوجو ،هجوت لباق ۀتکن یلو .دناسر یرای
ا زغ ز -ل
هبرجت حرش سمش یاه ت یلو ،هدش هدورس هاگادوخان تلاح رد و تسا ینافرع یاه
و یلاو
لزغ رد یتح یگژیو نیا .تسا راکشآ لاماک یدومع روحم رد یگتسویپ ضف هک ییاه
ییا
یگژیو زا یکی هک یتروص رد تسا راکشآ زین دراد یتسیلائرروس نوتم مهم یاه
راتشون یاضف .تسا یگتسسگ یتسیلائرروس ف ،ایؤر و باوخ یاضف دننام لائرروس
ت دقا و مواد
.تسا لکش
« خ ِرعش اب و دندرک اهر ار مجسنم و رادمزکرم تایبدا اه لائرروس یگنادو
،هتخ
هب یعادت و دوخ هب دوخ نتشون درگش اب رعش عون نیا .دنتخادرپ هلباقم ان یاه
دودحم -یب و
یم قلخ طابترا یئزج یتسیلائرروس لیصا راثآ رد .دوش
یم فیصوت تقد هب تا دوش
یلو
تسا نکممان و راوشد ءازجا نیا نایم طابترا نتفای »
،یحوتف(
:1385 ب .)320
زا یرایس
یگژیو یم یشان ماجسنا نادقف زا لائرروس نوتم یاه انلاوم نابز رد یلو دوش
نانچ
یماجسنا یمن هک دراد دوجو لزغ تایبا نایم رد
ذح ای اج هباج ار تایبا ناوت .درک ف
یم ار یگتسویپ نیا لیلاد زا یکی تیاور ناوت
لزغ زا یرایسب رد یرگ هچرگا .تسناد اه
یمن ناکم و نامز ةدودحم رد ینافرع ۀبرجت فیصوت یاروام یناکم و نامز زا رعاش و دجنگ
یم نخس ناهج نیا یم فیصوت هچنآ یلو دیوگ
و تسا گنریپ یاراد تیاور کی دننام ،دنک
لع دنمنامز ۀکبش رد یم رارق لولعم و ت
هتشون فلاخ رب ینافرع ۀبرجت نایب اریز .دریگ یاه
یمن تأشن هاگآدوخان و نهذ لایس نایرج زا اهنت لائرروس هاگدید هکلب دریگ
هشیدنا و اه یاه
نآ زا رعاش هک یو زا شیپ نافراع نانخس و رعاش ینافرع یم ماهلا اه
رب یناوارف ریثأت دریگ
هبرجت نیا تیهام اد اه
هبرجت ةرطاخ دایز تهابش دوجو اب ور نیا زا .در یاضف اب ینافرع یاه
.دروخ یم مشچ هب یراکشآ توافت ،لائرروس هک یتدحو هدرک ساسحا ار نآ ،هبرجت للاخ رد انلاوم
رگن یعون داجیا ببس تسا و ش
هشیدنا یم راعشا نتم رساترس رد هتسویپ و تسدکی یا یم .دوش
برجت تفگ ناوت ینافرع ۀ
مهم ،رعاش هناشن داجیا رد لماع نیرت
رد رعاش یتقو .تسا یو ینابزارف یاه س
،ناگرات
یم ار ناقشاع یمامت و دوخ ،یقیسوم تلاآ یتح و ناگدنرپ ،غاب ،ناتخرد دنیب
ک ور ه ب ه
هبرجت رد ار قوشعم و قشاع نایم داحتا زین و دنراد قوشعم کی یوس گانوگ یاه
حا نو ساس
یم نیا زا شنابز دنک یم رثأتم شرگن
شهاگدید رد هک یگچراپکی و تدحو و ددرگ دوجو
یم راکشآ زین شنابز رد دراد .ددرگ
اهنت ار یونثم .تسا دوهشم زین شراثآ یراذگمان رد یتح رعاش قارغتسا و انف ونثم
ی
هدیمان یم لوا رتفد ۀچابید رد و تسا :دیوگ
«
ُلوصا وه و یونثملا باتک اذه ا ِلوصا
ِلوص
..نیدلا . .»
ب یو باختنا و رعاش دوجو ۀناشن هک ار یصاخ ناونع چیه عقاو رد دشا
هدیزگنرب یمامت ناوید فلاخرب ،یو ناوید .تسا نآ دوخ مان هب هک نارعاش
تساه ب ونع ا نا
یم ناشن مان نیا باختنا اب انلاوم و هتفرگ مان سمش عم رد یو دوجو هک دهد
اف قوش هدش ین
یمن نایم رد دوخ زا یرثا و ب
.دنی
قشع شنیب هناشن هک تسا یلماوع زا رگید یکی یولوم ۀنایارگ
ینابزارف یاه د یصاخ
نابز ر
یم یو ات دراد رظن رد ار یناحور لماکت هتسویپ فراع ،شنیب نیا رد .دنیرفآ یا زا
قیرط ن
هب هک یطاشن و روش .ددرگ کیدزن قوشعم هب ندیسر ساسحا زا
پ یو دوجو رد قوشعم رادید
یم ددرگ یم ببس ، طاشن و روش رپ یو نابز دوش
ک مه ینامز یتح و دشاب زیگنا ه
رجه زا
یم نخس یمن هیاس شنخس رب یدیماان ،دیوگ
د یگشیمه برط و روش نامه و دنکفا ر
یم جوم شراعشا هک سمش ناوید ینغ یقیسوم .دنز
متم مظن نوتم یمامت زا ار نا یم زیا
-
هناشن ،دزاس هناقشاع قوش و روش زا یا
ا هدش ببس هک تس یب نیع رد رعاش تسا
وخ لزغ ید -
هک دیارسب ییاه هژاو هک یروط هب دنکشب ار بلاغ یاهراجنه ،وس کی زا
اع یاه
،هنایم لودع
رگید یوس زا و دوش هدهاشم یو راعشا رد رحب رییغت و لزغ بلاق یاهراجنه زا مظن ،
یب ییاقیسوم موظنم نوتم زا کی چیه رد هک دنک قلخ ار یریظن
یمن هدید یبدا .دوش
هناشن هک اجنآ زا یم تسا رعاش رایتخا تحت رتمک ینابزارف یاه
داجیا رد یدایز ریثأت دناوت
تیاور زا یرایسب .دشاب هتشاد یصخش نابز هدمآ نیشیپ نوتم رد یونثم یاه
یلو تسا
نوتم زا ار یونثم نابز ،رظن دروم موهفم اب تیاور طابترا و انلاوم نایب ةویش زیامتم رگید
یم شنک نینچمه .دزاس ناهج زین و رعاش نامز ۀعماج ریثأت تحت هک رعاش یراتفگ یاه
یم دوجو هب ار صاخ ینابز یاهراتفر تسا یو یرگن شنک کی ناونع هب نتم یسررب .دروآ
هب ،یراتفگ هکلب تسین تایئزج و اهراتخاس هب هجوت مدع ینعم
هب ار نتم یسررب عون نیا
ریجنز ناونع ه
یم رظن رد هتسویپ لامعا زا یا تیاور لاثم یارب .دریگ
للادتسا و اه رب هولاع اه
هشیدنا و دراد یصاخ یاهراتخاس هک نیا یم ناشن ار یدرف شناد و اه
ار یرگید دعب ،دهد
یم ناشن زین شنک نآ و دهد
ماجنا ار نآ صاخ یتیعقوم رد هدنیوگ هک تسا یطابترا یاه
یم یترت نیمه هب .دهد هژاو شیارآ ب
یگژیو رگید و ماجسنا ،کبس ،اه دناوت یم نتم یاه
.دشاب هدنیوگ ینابز یاهراتفر ةدنهد ناشن هناشن هب هجوت تایلزغ اریز تسا مهم رایسب سمش ناوید رد ینابزارف یاه
ش زا سم
ینیبزاب شیاریو و اه شنک و تسا دازآ یراتشون نوتم ةژیو یاه
م یراتفگ یاه اش میقتس
رع
ر یم ناشن رییغت نودب ا یم ببس عوضوم نیا .دهد
هشیدنا و راتفر دوش عاش یاه
رتهب ر د نآ ر
هدیدرگ ثعاب یگژیو نیمه .دنک یلجت ینکشراجنه عاونا تسا
هدعاق و اه ییازفا
رد اه ا نی
.دشابن هباشم ینافرع نوتم زا کی چیه اب نآ نابز و دوش هدید نتم هجیتن یریگ
ریوصت .1
« نم » و
« ارف نم » هبرجت قلخ و ود نیا داحتا و رد مه هنافراع یاه
م مه و یونث د
ر
ن تایبا یدومع روحم رد ظفل ماجسنا ۀیام داحتا نیا .تسا دوهشم سمش تایلزغ زی
هدش لزغ زا یرایسب هکنیا اب هکنآ رکذ نایاش ۀتکن .تسا هبرجت حرش سمش یاه
ه فرع یا ینا
ت یلو ،هدش هدورس هاگادوخان تلاح رد و تسا یدومع روحم رد یگتسویپ و یلاو
ک لاما آ راکش
.تسا هچرگا .2 تسیلائرروس هیرظن رب انلاوم راعشا زا یرایسب یاوتحم سا قبطنم اه
ا اب ت دوجو نی
یم رارق لولعم و تلع دنمنامز ۀکبش رد ناکم و نامز زا انلاوم تافیصوت دریگ
ریز . نایب ا
هتشون فلاخرب ینافرع ۀبرجت اهنت لائرروس یاه
آدوخان و نهذ لایس نایرج زا شن هاگ
تأ
یمن هاگدید هکلب دریگ هشیدنا و اه
ا شیپ نافراع نانخس و رعاش ینافرع یاه هک یو ز
ش رعا
نآ زا یم ماهلا اه هبرجت نیا تیهام رب یناوارف ریثأت دریگ
.دراد اه
مهم ،انلاوم ینافرع براجت .3 هناشن داجیا رد لماع نیرت
تسا وا ینابزارف یاه هک یتقو .
وا
هدیدپ مامت یم ار ناقشاع یمامت و دوخ ،یتسه یاه
و دنراد قوشعم کی یوس هب ور هک دنیب
هبرجت رد ار قوشعم و قشاع نایم داحتا زین یم ساسحا نوگانوگ یاه
نیا زا شنابز دنک
یم رثأتم شرگن زین شنابز رد دراد دوجو شهاگدید رد هک یگچراپکی و تدحو و ددرگ
یم راکشآ گ
.ددر
ار یونثم .تسا دوهشم زین شراثآ یراذگمان رد یتح انلاوم قارغتسا و انف .4 اهنت
یونثم
هدیمان نرب دشاب یو باختنا و رعاش دوجو ۀناشن هک ار یصاخ ناونع چیه و تسا هدیزگ
.تسا
یمامت ناوید فلاخرب ،یو ناوید نآ دوخ مان هب هک نارعاش
ش ناونع اب تسا اه مان سم
هتفرگ
وم و یم ناشن مان نیا باختنا اب انلا و هدش یناف قوشعم رد یو دوجو هک دهد
یرثا ا دوخ ز
یمن نایم رد .دنیب
قشع شنیب .5 هناشن هک تسا یلماوع زا یولوم ۀنایارگ
رد یصاخ ینابزارف یاه و نابز
-یم ی
یا زا ات دراد رظن رد ار یناحور لماکت هتسویپ فراع ،شنیب نیا رد .دنیرفآ یرط ن
هب ق قوشعم
هک یطاشن و روش .ددرگ کیدزن هب ندیسر ساسحا زا
یم رادیدپ یو دوجو رد قوشعم ددرگ
،
یم ببس طاشن و روشرپ یو نابز دوش
هک مه ینامز یتح و دشاب زیگنا یم نخس رجه زا
-
یمن هیاس شنخس رب یدیماان ،دیوگ راعشا رد یگشیمه برط و روش نامه و دنکفا
جوم ش
یم .دنز نغ یقیسوم .6 هک سمش ناوید ی
یم زیامتم مظن نوتم یمامت زا ار نآ اشن ،دزاس
هن یا ا ز
هناقشاع قوش و روش هدش ببس هک تسا
یب نیع رد رعاش تسا لزغ یدوخ
دیارسب ییاه هک
زا
هژاو هک یروط هب دنکشب ار بلاغ یاهراجنه ،وس کی نه زا لودع ،هنایماع یاه
یاهراج بلاق
یو راعشا رد رحب رییغت و لزغ یب ییاقیسوم مظن ،رگید یوس زا و دوش هدهاشم
یریظن ار
یمن هدید یبدا موظنم نوتم زا کی چیه رد هک دنک قلخ ینکشراجنه ثعاب و دوش
و اه
هدعاق ییازفا .ددرگ ناوارف یاه
عبانم - ( ،دیعس یلع دمحا،سینودآ بیبح ۀمجرت ،مسیلائرروس و فوصت ،)1380
ابع للها ،یس
.راگزور :نارهت - ( ،ت.و ،سیتسا :نارهت ،یهاشمرخ نیدلاءاهب ۀمجرت ،هفسلف و نافرع ،)1384
س .شور
- ( ،اضردمحم،یملاعتسا .راوز :نارهت ،یونثم حرش ،)1384
- ( ،ناینین ،ترامسا ۀمجرت ،رشب ینید هبرجت ،)1383
:نارهت ،یزردوگ یضترم س
.تم
- ( ،دمحم یلو ،یدابآربکا هب ،یونثم حرش ،)1383
م بیجن ششوک ارهت ،یوره لیا
.هرطق :ن
- ( ،ملیو ناهوی ،سنترب همجرت ،یبدا ۀیرظن ینابم ،)1384
مساقلاوبا اضردمحم :نارهت ،ی
.یهام رشن - ( ،یقت ،نایرادمانروپ .نخس :نارهت ،مود پاچ ،باتفآ ۀیاس رد ،)1384
--- 1386( ،
ناتساد و زمر ،) مشش پاچ ،یسراف بدا رد یزمر یاه
:نارهت ،
.یگنهرف و یملع --- 1374( ،
ناسنا مولع هاگشهوژپ :نارهت ،غرمیس اب رادید ،) تاعلاطم و ی
.یگنهرف --- 1364( ،
هت ،سمش تایلک رد ناربمایپ ناتساد ،) :نار
.یگنهرف تاقیقحت و تاعلاطم ۀسسؤم --- 1385( ،
،)
« لزغ رد ییوگتفگ قطنم
» م ، افرع تاعلاطم ۀلج ،ین
ةرامش .ناتسبات و راهب ،3
- نیّرز ( ،نیسحلادبع ،بوک .یملع :نارهت ،مهدزیس پاچ ،هزوک رد رحب ،)1387
--- 1386( ،
.یملع :نارهت ،مهدزای پاچ ،ین رس ،)
- ( ،دومحم ،یحوتف ،)1386
« ینافرع نابز رد ییارگدامن
» ودرف هاگشناد ۀلجم ، ،دهشم یس
.متفه و یس لاس ،مود ةرامش --- 1386( ،
.نخس :نارهت ،ریوصت تغلاب ،)
- عیدب ،رفنازورف ( ،نامّزلا
.راوز :نارهت ،فیرش یونثم حرش ،)1384
- للاج ،یولوم ( ،یخلب دمحم نیدلا
هب ،سمش ناوید ،)1376
،یساّبع دیجم ششوک :نارهت
.عولط --- 1378( ،
اب نوسلکین ۀخسن زا ،یونعم یونثم ،) م
ۀمدق
هشمق یهلا نیسح .دّمحم رشن :نارهت ،یا
