بقانم رد هيفوص موسر و بادآ و اهرواب باتزاب نيفراعلا
هاگشناد ،یسراف تایبدا و نابز یرتکد یوجشناد ،ولاجنوی یمیرک ایرث یلیبدرا ققحم
ناریا ،
هاگشناد ،یسراف تایبدا و نابز داتسا ،یمرحم نیمار ناریا ،یلیبدرا ققحم
هديکچ هیفوص موسر و بادآ و اهرواب یایاوز و داعبا
هشیدنا و دیاقع فلتخم نآ یاه
ار اه
ناشن یم هرکذت ةعلاطم .دهد نوچمه ینافرع یاه
بقانم نابم ساکعنا نمض نیفراعلا ی
علاطا یواح زین یهاقناخ و یعامتجا لئاسم رب لامتشا رظن زا ،هیولوم تقیرط را تا
یدنمشز
دآ ،یراوگوس مسارم بادآ ،رفس بادآ ریظن هیفوص موسر و بادآ یخرب .تسا زن با
و ل
راد باتزاب ینافرع ةرکذت نیا رد جاودزا بادآ و هاقناخ موسر و بادآ ،ششخب مه .د
رد نینچ
یم رثا نیا مشچ هب داقتعا نوچمه هیفوص یاهرواب زا یضعب هب ناوت
تفرگ لیلد ،مخز یرا
هب داقتعا ،باتفآ فوسک ببس ،ناگدنرچ و ناگدنرپ یب بیسآ ،هنجا
یلو هب یتمرح
،ادخ
هزور راد هب هقدص ،اعد تباجتسا ببس ی هراشا لاب عفد یارب خیاشم
یاربانب .درک رد ن
ا نی
هعماج رب مکاح یگنهرف یاضف میسرت فده اب شهوژپ یافرع شنیب و یولوم رصع ی
ا نی
یفیصوت یسررب هب ،هرود -
بقانم ییاوتحم هتخادرپ نیفراعلا
یم زا یخرب ات دوش هرواب
و ا
ذت نیا رد هیفوص موسر و بادآ .دوش لیلحت و یسررب ینافرع ةرک
هژاودیلک بقانم :اه .اهرواب ،موسر و بادآ ،یولوم ،نیفراعلا
همدقم هرکذت تایصوصخ زا یکی ا دیاقع و اهرواب و موسر و بادآ باتزاب ،ینافرع یاه
عامتج ی
بقانم .تسا صوصخب ةرود نافراع و رصع نامدرم همانریپ ءزج نیفراعلا
هب یصوصخ یاه
یم رامش هراپ هک دور
وص موسر و بادآ و یاهرواب زا یضعب نوماریپ تاعلاطا یا د هیف
نآ ر
هدش سکعنم مامت ةنییآ یتّلم ره یاهرواب .تسا
نآ نامدرم رب مکاح رّکفت یامن عماج
ه تسا
یم راکشآ روما نیا رد صحفت اب یتلم ره ةیحور و م اهرواب نیا زا یخرب .دوش
طوبر ب ه
یمومع گنهرف ا
مه افرع تاداقتعا و دیاقع اب رگید یضعب لباقم رد تسا عامتج یناوخ
د .درا
هب دوخ یونعم رفس نتشاذگ رس تشپ یارب نافرع لها ،نایم نیا رد اخ موسر و بادآ
یص
مدع و دودح ظفح رب و دنتسه دنبیاپ یم دیکأت بادآ نیا زا زواجت
اربانب .دندیزرو ظن رد نی
ر
هتسیاب نایفوص کلاس هک تسا
عارم کولس ریسم رد ار ینطاب و یرهاظ بادآ مامت دنک تا
.
هلحرم چیه رد ار نآ کرت فوصت خیاشم زا یرایسب ببس نیمه هب لاح و یماقم و
یاش ی هتس
یمن ،یناشاک( دنناد :1381
هب .)207 سا بدا ،فوصت مامت هک دندقتعم لیلد نیا ره .ت
تیاعر رد هک یسک ره .دراد یبدا یلاح و یماقم ،یتقو هب دنک شلات بادآ نیا
ةجرد نادرم
یم قح ود قح هب برق لامک زا دنک یلبنت بادآ نیا ماجنا رد هک یسک ره و دسر یم ر
دوش
هدش هتفگ هکنانچ .دشاب هتشاد دیما دنوادخ یدونشخ هب دیابن و یکلاس ره تسا
هک قیفوت زا
،یریوجه( دش دهاوخ مورحم تاریخ عیمج زا دوش مورحم بدا تیاعر :1384
.)57
باتک رد ،عوضوم نیا ترورض بسحرب فرع یاه
و یرهاظ لامعا زا کی ره یارب ینا ب
،ینطا
هدرک نایب ار یصاخ بدا بادآ ،تّیبوبر بادآ ،هاقناخ کرت بادآ :هلمج زا دنا
ّوبن بادآ ،ت
یرم بادآ ،دارم بادآ ،ندیشوپ سابل بادآ ،ندروخ اذغ بادآ ،تبحص بادآ ،رفس دآ ،د
با
ما و جاودزا نیا لاث
یم ار اه ،یدرورهس( درب مان ناوت :1384
-120 یا رد .)121
اب شهوژپ ن
،هرود نیا یافرع شنیب و یولوم رصع ةعماج رب مکاح یگنهرف یاضف میسرت فده ب
ه
یفیصوت یسررب -
بقانم ییاوتحم هتخادرپ نیفراعلا
یم و یاهرواب زا یخرب ات دوش بادآ
و
م بادآ ،رفس بادآ ریظن هیفوص موسر خ بادآ ،ششخب و لزن بادآ ،یراوگوس مسار
هاقنا ،
نیا لاثما و جاودزا بادآ .دوش لیلحت و یسررب اه
شهوژپ ةنيشيپ شهوژپ تروص یاه بقانم ةرابرد هتفرگ
هب نیفراعلا ةلاقم رد یدنوامد یبتجم :تسا حرش نیا
« بقانم زا شخب ود رب ییاوتحم دقن :قاروا یوشب نیفراعلا
1387( » هب ) یتن نیا هج
هدیسر هک تسا هویش هب باتک نیا
هتفای شراگن هناصلخم و هنادیرم یا هابتشا و تسا
و اه
ناونع اب یشهوژپ رد ریملام رومیت .دراد رایسب یاهداضت
« تیاور قطنم تیاکح رد یزاس
یاه
بقانم نیفراعلا 1390( »
تیاکح ) یولوم ةشیدنا و رعش تئارق یعون رگنایب ار باتک نیا یاه
هتسناد ا هلاقم رد زین رفنادزی هراس .تس ی
« رد کرتشم ینافرع تاحلاطصا یسررب
ةقیدح بقانم و هقیقحلا نیفراعلا
1391( » ،اقب و انف ،قشع دننامه ینافرع تاحلاطصا یخرب )
نیا لاثما و تفرعم ،یلجت ،ششوک و ششک هدرک یسررب رثا ود ره رد ار اه
دمحم .تسا
یسررب هب ناراکمه و یناروتسد
« اتفر هدیدپ و نابز اب انلاوم ر بقانم رد ینابزریغ یاه
نیفراعلا
یکلافا 1397( »
هتخادرپ ) نآ .دنا
لیوأت شهوژپ نیا رد اه ساسارب ار یولوم یسدقریغ یاه
هدرک حیرشت یغلاب تادیهمت رظنم زا زین و رماداگ یکیتونمره یارآ .دنا
ژپ هیفوص موسر و بادآ و اهرواب یسررب ةزوح رد نیاربانب هتفرگن تروص یشهو
.تسا
هيفوص موسر و بادآ هتسد لابقتسا خياشم زا يعمج
یذ صاخشا زا یعمج لابقتسا ،یولوم رصع مدرم موسر بادآ زا یکی بحاص و ذوفن
ق ترد
هناور خلب زا دلوءاهب یتقو هکنانچ ؛تسا فوصت ناریپ و خیاشم نوچمه یونعم یم
یمامت دوش
هعقب لها هعلق و اه
)ص(ربمایپ اه یم باوخ رد ار
هک دننیب یم ناشیا
دلوءاهب :دنیوگ یخلب
یم ه .دیرادب گرزب ار وا و دینک لابقتسا وا زا مامت داقتعا و تبغر اب دسر ب زون
قم نآ ه ما
هب ار هار هزور کی هعقب و لزنم نآ مدرم ،هدیسرن یم وا لابقتسا
ازعا اب و دنتفر مامت ز
ینامهم یم اه ،یکلافا( دندرک :1382
-16 هب هک یماگنه دلوءاهب هکنیا ای )17 ب
دراو دادغ
یم یم لابقتسا وا زا مامت قدص و قشع اب کچوک و گرزب زا دادغب لها دوش امه( دننک
:ن
هدنرلا رهش هب نوچ و )17 هینوق عباوت زا
یم آ مکاح هک یمان یسومریما دنسر تیلاو ن
دوب
هب هدایپ نایرکشل و رهش مدرم یمامت هارمه هب تسا
یم وا لابق ب ار وا و دنور
ارس ه دوخ ی
یم توعد :نامه( دننک
-25 ملق نابحاص ةمه اب هاشداپ زین هینوق رهش رد .)26 و
و مَلَع
هب هینوق یلاها یم دلوءاهب لابقتسا
:نامه( دباتش تیاکح رد هکنیا ای .)28
زین رگید یاه
یم هدهاشم ار بدا نیا ناوت .درک
...«
م رد ام دّیس ترضح رگم رهشب ناسارخ کل
ذیسر ی
هدرک لابقتسا ماقم نآ رودص و رباکا تمامت ،مان کنابایب شاد لّجبم و زّزعم
دنت » ( :نامه
:نامه( ؛)59 تیصخش زا لابقتسا موسر و بادآ رب هولاع )81
عم ذوفن بحاص یاه نیا ،یون
هرابرد نییآ :نامه( دراد قادصم زین هتشگرب جح زا نایجاح ی
.)170
قح هب مدقلا خياشم
یوبن تنس قباطم
« ةرقب وأ ًاروزج رحن ةنیدملا مدق اّمل )ص( یبَنلا َّنَأ
» موسرم هک دوب
هرفس هاقناخ هب دورو نامز نایفوص ناونع اب یا
« قح مدقلا » نهپ نامیقم یارب م
ی و دندرک
یم نآ رد دنتشاد هارمه هب هک یزیچ ره ای ماعط ،ینارسیق نبا( دنتشاذگ
:1950 رد .)205
قانم ب کی رد زین نیفراعلا ید ییاشگاپ نوچمه توافتم یتروص هب مسر نیا زا اج
هد یم ؛دوش
یم دادغب هب دوخ باحصا اب خلب کرت زا دعب دلوءاهب نوچ دسر
« یلخ تعاس نامه هس هف
ه راز
لزن عاونا هب هذاهن نیرز قبط رد یرصم رانید
ّقح اه یمودقلا ...درک لاسرآ »
( یکلافا 1382 ، :
نافراع )18 یمن ار یلزن هنوگ ره
مئاد هفیلخ نوچ هکنانچ دنتفریذپ یپ و دوب رمخلا
هتسو زاوا
یم شوگ رامزم ةمغن و دورس و یمن ار وا یایاده هکنیا رب هولاع دلوءاهب درک
دریذپ
هکلب یم مه( میوش میقم وا ناکم رد و مینیبب ار وا یور تسین هتسیاش هک دیوگ 29 :نا
.)
حصا و دلو ءاهب هک ینامز هینوق هب ندیسر ریسم رد شبا
بع ناجنزرا لباقم زا یم رو
دننک
یم سامتلا وا صاخ نادیرم یم دلوءاهب هک مییآرد ناجنزرا رهش هب هک دننک
تسد دیوگ رو
هب میوش دراو رهش نآ هب تعامج اب هک تسین هک لیلد نیا
یسب اجنآ رد دب مدرم سا را
ت
:نامه(
افراع یاهرواب زا یکی نیاربانب .)24 هک تسا نآ رصع نیا رد ن
نآ دنرادن تلاسر اه
نآ تعامج رتشیب هک ییاهرهش رد هک ینتفگ .دنوش دراو دنتسین تسار هار هب اه
تسا
هک یمن ار رواب نیا م نافراع زا یضعب اسب هچ داد میمعت نافراع ةمه هب ناوت
دقتع ب هک دندو
قح نآ یلاعت رارق تیاده ةطساو ناهارمگ داشرا یارب ار اه
هداد .تسا
خياشم لباقم رد ندرک ميظعت و بکرم زا ندش هدايپ
« نداد هسوب نیمز »
یم یقلت لباقم صخش هب درف مارتحا و یگدنب راهظا ةناشن نیمز .دوش
نآ ةمه هک تسا ندییاس کاخ رب یناشیپ و ندز وناز ،ندش مخ مزلتسم نداد هسوب اه
ندرک تمدخ ةمزلا .تسا یراسکاخ و ینتورف رگناشن هسوب نیمز و
زا ندش هدایپ ،زین نداد
تدارا رگنایب زین مزاول رب ندز هسوب .دنهد ناشن ار دوخ یرادربنامرف و یگدنب ات تسا بسا ،یناکیلز و یلیلخ یرقاب( تسا عضاوت و عوضخ اب مأوت ناگرزب هب یگدنب و :1394
رد .)95
بقانم هدمآ نیفراعلا سمه و ناجنزرا نیدلارخف کلم نوچ :تسا
روضح زا نوتاخ یتمصع وا ر
یم رادربخ دلوءاهب هناور دلو ءاهب یپ رد دنوش
یم قآ کیدزن رد و دنوش وا روضح هب رهش
یم هدایپ دوخ نابسا زا و دنسر یم
یم ار نیمز و دنوش ،یکلافا( دنسوب
:1382 -24 .)25
باهش نوچ هب زین یدرورهس نیدلا
نآ لابقتسا یم اه
یم نییاپ دوخ رتسا زا دور یوناز و دیآ
یم بدا یور زا ار خیش :نامه( دسوب
:و17 هدش تیاور نینچمه .)28 سمش یزور هک تسا
یم یهار رد هاگان تفر
یم وربور وا اب دوخ مشح و مدخ اب یریما یرظن رگیدکی هب و دوش
یم یم دورف بسا زا ریما دنزادنا یم میظعت رس و دیآ
:نامه( دهن رد هک یرگید ةتکن .)690
نیا تیاکح رصع نیا خیاشم لباقم رد تردق نابحاص یمامت مارتحا و میظعت تسا دوهشم اه
هب ناطلس ،انلاوم دورو ودب رد زین هینوق رهش رد هکنانچ ؛تسا یم وا لابقتسا
زا و دباتش
هدایپ بسا زا رود ةلصاف یم
هسوب ار خیش یوناز و دوش یم
و ترایز دصق نوچ .دهد
هحفاصم یم هب انلاوم دنک یم شیپ ار دوخ یاصع ،تسد یاج
:نامه( درب تسا ینتفگ .)28
و رفس رد هیفوص موسر و بادآ زا رگید یکی ناونع هب زین اصع لامعتسا ،تیاکح نیا رد هک هجوت لباق رضح یم تیاور هطوطب نبا ؛تسا
ییاصع ،هاقناخ هب دورو ماگنه شیوارد هک دنک
یم پچ تسد هب یقیربا و تسار تسد هب دنتفرگ
،هطوطب نبا(
،1361 :1 -30 نیا .)31
هرکذت رگید رد نافراع یساسا تاموزلم زا یکی ناونع هب رازبا دراد یدهاوش زین ینافرع یاه
،ینهیم(
:1366 ،زازب نبا( ؛)382
:1376 بقانم رد .)700
هدمآ زین نیفراعلا هک تسا
یم تسد هب ظعو ماگنه رد ار اصع دلوءاهب ی یخاتسگ تروص رد و تفرگ
اب نارضاح زا یک
هلمح نآ یوس هب اصع یم
،یکلافا( درک :1382
یروطان یخا .)30 یم تیاکح مه
هک دنک
یم ار یمولظم ،دلوءاهب لباقم رد یناوع یزور ناوع و دز ار ناوع نآ دوخ یاصع اب دیناجنر
:نامه( درپس مّنهج هب ناج هظحل نامه رد اصع اب دلوءاهب ریذحت بیترت نیدب .)35
تیاکح هدمآ مه رگید یاه :نامه( تسا
هک زین هاگ .)51 تشاد تیهارک یدرف ندید زا وا
تسد یارب یم درف لباقم رد ار دوخ یاصع تسد یاج هب یسوب
:نامه( تشاذگ .)55
رفس زا دعب خیاشم اب نایجاح دیدزاب و دید هتشگرب نایجاح موسر و بادآ زا یکی هب ندز رس ،جح زا
.تسا خیاشم
« اح تعامج ج
نای
هشوگ و خیاشم ترایز هب و دنذوب هذیسر مظعم ةبعک زا ربتعم هتفر رهش نانیشن
ره ، ی ار یک
عامس ار نایجاح رهش یلاها و دنتفایرد یرادلد و هداد اه
لاارخآ ؛دندرک اه رگم رم
د یتسو
...هدرک داشرا انلاوم ترضح ترایزب ار نایجاح »
:نامه(
.)168
یراوگوس مسارم بادآ تم یازع ةماج انلاوم زيام
یم تبیغ یزیربت سمش نوچ یکلافا حیرصت هب هام کی کیدزن دنک
یم بلط ار وا دننک
یمن ادیپ یرثا یلو .دننک
« یهلاک و دنتخاس یجرف یرابدنه زا ات ذومرف انلاوم ترضح سپ
یم ازع لها ار یرابدنه ةماج تیلاو نآ رد دنیوگ و ؛ذاهن رس رب یلسع مشپ زا و دنذیشوپ
دق ةدعاق هیشاغ دهع نیا رد کنانچ ،دوب نآ ام
یم هدرک زاب شیپ ار نهاریپ نانچمه ؛دنشوپ
بابر هک ذومرف و دنذیچیپ زیوآ رکش اب ار راتسد و دندرک اپ رد یولوم ةزوم و شفک و ذیشوپ شش ار هچ ؛دنتخاس هناخ میدق زا
عامس ذاینب نآ زا دعب ...هذوب وس راهچ برع بابر دهعلا
ذاهن » :نامه(
-88 یم نینچمه )89 هراشا مه عامس تقو رد هیولوم سابل هب ناوت
هک درک
نت یب دیفس یادر ای شوپ مان هب ینیتسآ
« هرونت » یم نت رب تساهنآ نفک ةناشن هک دننک
،رفعجروپ و یرانک نایفسوی(
:1385 هلاک و )122
یم رس رب هکس مان هب یرودم هک دنراذگ
هناشن هب روپدسا( تساهنآ ربق گنس ی 1386 ،
61 : .)
ناناوج ةزانج قارطمطرپ عييشت بقانم ةعلاطم زا یم تشادرب هنوگنیا نیفراعلا
چمه ناناوج رکیپ عییشت هک دوش دآ نو
و با
هدوب هارمه یصاخ هوکش و للاج اب یزورما موسر تسا
« یناوج ةزانج یزور نانچمه ب ار
ا
یم مامت شیارآ و نیمشیربا قتت هحون مدرم و ازع لها و دندرب
یم اه یعزج و دندرک
یم ...دندومن » ،یکلافا(
:1382 -642 .)643
هاگدید زا یتسم تلاح رد گرم بادآ انلاوم
هک تسا رواب نیا رب انلاوم روشحم تسم تروص هب دریمب یتسم تلاح رد یسک رگا
یم ؛دوش
هب یزور نلاف هک دندرک تیاکح انلاوم هدنامن یتسم تلاح رد یئان نیدلا
ش :تفگ .تسا رک
هک
یم رگا نوچ ؛درم یتسم نآ رد و دنامن یم رایشه و دنام
نانچمه .دوبن کین دش ک
بلب ه ل
هرعن لگ لباقم لگ تقو رد هراچیب یم اه
یم اهدایرف و دنز یب هک نادنچ ،دنک
وخ یم د .دوش
یب لبلب نآ و دبای تصرف تلاح نآ رد هبرگ رگا لبلب نآ دروخب ار تسم و دوخ
با ات تسم د
یم و دنام یب تلاح رد یم روشحم یدوخ
:نامه( دوش -222
.)223
ناگدرم ةزانج عييشت رد يلاوق حلاص تافو ماگنه رد راب نیلوا هدش هدافتسا وا نفد یارب ین و فد زا بوکرز نیدلا
؛تسا
حلاص ةزانج توبات دندرک عییشت سوک و فد گنهآ اب دوب هتساوخ شدوخ هکنانچ ار نیدلا
لاوق هتسد تشه هک ار وا یم تکرح نآ شیپاشیپ رد
خرچ باحصا اب انلاوم درک و نانز
عامس یم یهارمه دلوءاهب ةربقم ات نانک نیرز( دنک
،بوک :1390 لاؤس انلاوم زا .)195
یم هک دننک هدوب نانّذؤم و نایراق ناگدرم ةزانج شیپ رد میدق ناراگزور زا هک نونکا و تسا
هچ ناگدنیوگ نیا تسامش رصع و رود د ینعم
شنزرس تعیرش ناهیقف و نید ناملاع ؟درا
یم یم تعدب ار نآ و دننک
ّذؤم و نایراق دوجو :تفگ انلاوم .دنمان شیپ رد ناظفاح و نان
یم یهاوگ نیا رب هزانج هک دنهد
هتفای تافو یناملسم نید رد و دوب نمؤم تّیم نیا .تسا
یم یهاوگ نلااوق ه و ناملسم مه و نمؤم مه افوتم نیا هک دنهد
هکنیا رگید و دوب قشاع م
لاس هک یناسنا حور قح لضف هب هاگان دوب هدش تعیبط هاچ و ایند نادنز سوبحم اه
یلاعت
هب و تفای صلاخ هچ !؟تسین رکش و عامس و یداش ببس دیسر دوخ یلصا زکرم
یسک رگا
،یکلافا( تسا یداش نارازه بجوم کش نودب دنهد فیرشت و دننک دازآ نادنز زا ار :1382 -233 لزغ .)234
تیاکح رد یلاوق و یناوخ بقانم رگید یاه
لقن زین نیفراعلا
هدش هب هک تسا یداش تشهب ناوضر و حاورا اب رادید تبسانم
یم اه :نامه( دندرک .)823
هب ،یراوگوس مسارم نیا
« سرع » یم قلاطا :نامه( دش
و56 باتک رد .)69 نوچمه ییاه
توق ،دیحوتلارارسا ین و بولقلا
هب نخس مسر نیا زا بابحلااداروا ز هدمآ نایم
،ینهیم( تسا
:1366 یب ،یکم( ؛)356
411 :ات ،یدابع( ؛) :1368
.)92
خياشم تافو ماگنه ناهاشداپ نتسشن گوس هب ةويش هدمآ دلوءاهب تافو ماگنه رد :تسا
« تشگ برطضم و ذش مّلأتم یوق ملاسا ناطلس تفه ه
زور
چ ،ذماین نوریب ارس زا مامت هتسشن ریصح رب ریرس رس زا و ذشن راوس زور له
ر زع مس ار ا
متخ هعلق ةنیذآ دجسم رد مامت زور لهچ و ذیناسر تماقاب ملاع قلخ هدرک اه
ر ناوخ ا اه
ح خیش کرابم ةبرت درگادرگ هک ذومرف و دندرک شخب خیاشم رب تاقدص و دنذاهن یمر
هدرک تبث ار تافو خیرات نیرمرم یگنس رب و دنذیشکرب ...دنذیواک
» :نامه(
-32 .)33
هرابرد رگید هجوت لباق ةتکن هیبنت رد ناتسربق هاگیاج ی
اتک نیا رد نامدرم نآ ب
ا هک تس
هاگ ناتسروگ رد ار ریکذت و ظعو سلاجم خیاشم یم اپرب اه
:نامه( دندرک .)37
نآ عاونا و ششخب و لزن بادآ يشکشيپ و هفحت و هیواز دمآرد مهم عبانم زا یکی ناونع هب هیفوص خیرات رسارس رد شکشیپ و هیده و هفحت هاقناخ یم رامش هب اه یم تروص تدارا رس زا و تبغر و لیم اب هیده تخادرپ .تفر
و تفرگ
یم شرتسگ یدح هب هاگ هک تفای
هب ار هیفوص خیاشم و باطقا یم لیدبت هعماج فارشا
درک
یجرگ نایمایص(
،ناراکمه و :1396
هب هیده شریذپ یارب هیفوص .)68 )ص(ربمایپ ملاک
یم دانتسا هک دندرک
یزور نآ اریز ریذپب ار دوخ ینید ردارب هیده :دندومرف ناشیا یقزر و
هداتسرف دنوادخ هک تسا یم ار هیده زین ترضح نآ دوخ .تسا
،یملس( تفریذپ :1361
و مدرم لوادتم موسر و بادآ یکی .)253 بقانم رد هیفوص
یشکشیپ و هفحت ،زین نیفراعلا
انلاوم روضح هب ناتسودنه باطقا زا رفن شش نوچ ؛تسا خیاشم روضح هب یبایفرش ماگنه یم یم انلاوم یارب زیامتم یوب و گنر اب یلگ هتسد دنسر هب ار نآ زین انلاوم .دنرب
نوتاخ ارک
یم یم و دهد وت یارب ار نآ ناتسودنه باطقا :دیوگ
هدروآ ناغمرا ،یکلافا( دنا
:1382 -91
بوخ یناوج هکنیا ای )92 هجاوخ زا یور
یم انلاوم ترایز هب هینوق ناگداز شیب تمدخ دور
زا
هزادنا یم ناسحا نادیرم نیب رد ایاده عاونا و هدرک :نامه( دنک
زین کرت هیقف ود .)264
یم انلاوم ترایز هب نوچ ع یکدنا دوخ تعاطتسا ردق هب دنور
هیده دوخ اب سد یم
دنرب
:نامه(
لومعم نادیرم نیب رد ناغمرا و هیده تنس زین رگید ینافرع نوتم رد .)303
هدوب یمن خیاشم دزن یهت تسد و تسا دنتفر
« هفیاط نیا و نابلاط باد هب نوچ هک تسا نا
تسد ،دنور هیواز دشاب ناشیا اب هک دیاب زیوآ
» نبا(
،زازب :1376 یفص خیش دوخ .)192
زین
یم دهاز خیش شدارم دزن هک ینامز یم خرس لگ و هماج عاونا دور
:نامه( درب و127
.)135
هدوب نافراع دزن هب ششخب و لزن لاسرا زین ناهاشداپ و نیطلاس مسر رد ؛تسا
بقانم هینوق هاشداپ نوچ زین نیفراعلا لزن عاونا
انلاوم دزن هریغ و سنج و هنیدقن زا اه
یم ب انلاوم داتسرف ههبش ببس ه
هاشداپ لاوما یکان یم ابا نآ شریذپ زا
،یکلافا( درک :1382
ششخب شریذپ مدع و عانتما نیا .)29 هدوبن لومعم خیاشم دزن هشیمه اه
رد ؛تسا
شخب بقانم زا یرگید یاه هدمآ نیفراعلا
:تسا ...«
و ار دلوءاهب ترضح ملاسا ناطلس زور نآ
س و ذاد نیمث و میظع تافیرشت ار خیش هذومرف اهاطع ار ارقف و ءاملع ریا
اهاعد ءاعدتسا
هدرک » :نامه(
هب هک یزیربت ةجاوخ رانید هاجنپ هکنیا ای )46 یم دراو وا ةسردم
دوش
یم :نامه( دریذپ هار زا یکی دش هراشا زین ثحب یادتبا رد هک روطنامه .)97
نیمأت یاه
هیواز و هاقناخ دمآرد نیمه قیرط زا
« حوتف اه » لصاح یم مسر نیا زین نامز نآ رد .دش
هاقناخ یارب تلاکشم و اهلاب رد هک دوب لوادتم یم رذن اه
ای لوپ ،راک شیاشگ زا دعب و دندرک
هاقناخ هب ار ییاذغ یم
مامت لومتم صخش هاگ یکلافا حیرصت هب نینچمه .دنداتسرف
ییاراد یم انلاوم میدقت ار دوخ یاه هجاوخ هکنانچ ؛درک
ةمه نیدلادجم یادف ار شلاوما
هماج ةتخت و قودنص هس ات ود و دوب هدرک انلاوم ششوپ زا ییاه
هتخود یاه یاهراتسد لثم
یجرف و یدنه شاش نیا لاثما و هزوم و شفک و نهاریپ و سیفن یرابدنه یاه
ار اه
هگن یم هتسد هس ات ود مادک ره زا و تشاد ای و عامس تلاح رد انلاوم نوچ و دوب هدرک ایهم
اج یم ششخب مدرم و ناگدنیوگ هب رگید یی هجاوخ لاح رد درک
یم میدقت نیدلادجم تشاد
:نامه(
بقانم رد یکلافا حیرصت هب هجوت اب بیترت نیدب .)257 دزن هک یسکره ،نیفراعلا
یم انلاوم هیده زین وا نارای رب انلاوم رب هولاع دمآ
یم راثن ییاه :نامه( درک
سکره و )264
هب هزادنا ما ی هفحت دوخ یلام تعاطتسا و ناک یم یلام و یا
موس کی هاگ ،لام ةمین هاگ دروآ
یم شکشیپ ار دوخ لاوما مامت یهاگ و نآ دندرک
اب دنتشاد کدنا یلام ییاناوت هک ییاه
هفحت یم انلاوم رادید هب زیچان یا :نامه( دندمآ
.)303
کربت نتخادرپ و ینطاب تردق و تّوق ببس هب ینافرع ناریپ یم دوخ حور هب مادم
رد دنناوت سوفن
هاگ ریثأت نیا .دنشاب راذگریثأت تعیبط و ایشا یتح و نادیرم ،صاخشا هاگن هار زا
رظن و و
هک تسا یبلق هجوت و اعد اب زین هاگ یم ریبعت تّمه هب نآ زا
دراوم رد و دوش زین ی
خیاشم
یم تسد صخش یور و رس رب ،کربت و نمیت یارب فوصت ( دندیشک
جریا ،روپ :1388 رد .)5
بقانم عتم مزاول تادرا و قایتشا یور زا ،نادیرم و مدرم ةماع زین نیفراعلا هب قل
و خیاشم
هدرک دوخ کربت ةیام ار ناگرزب .دنا
« جارس انلاوم تمدخ نانچمه یونثم نیدلا
حر ناوخ ةم
ماسح یبلچ ترضح غاب هب یزور هک درک تیاور هیلع للها د ؛مذوب هتفر نیدلا
اتس ةچر پ لگ ر
...مدروآ کّربت هناخ هب رمحا »
:نامه(
م کربت مسر هب هک ار ییاهزیچ .)163 ی
دنتفرگ
هگن یزارد نایلاس یم
نامه( دنتشاد هب .)827
هک لیلد نیا اقلعتم :دندوب دقتعم
نآ ت ةیام اه
نآ یارب یتسردنت و تسا تکرب و ریخ هب ناشنایفارطا و اه
یم ناغمرا رکذت رد .دروآ
ه ه یا
هلاک لثم یمزاول هک دراد دوجو یدایز دهاوش ینافرع کربت ناونع هب ار خیاشم
یم دنتفرگ
هک ینامز ات :دندوب دقتعم نوچ نآ رس رب هلاک نیا
نآ رس هب دشاب اه یه ّرش زا اه
یرورس چ
یمن یرطخ یم کین ناشتبقاع و دسر
:نامه( دوش لااسهپس نودیرف ةلاسر رد .)947
ر
هدمآ ینامز :تسا هک
یم مامح هب وم قلح یارب انلاوم یم رضاح باحصا رتشیب تفر
و دندش
یم میسقت دوخ نیب رد ار قلح راثآ ،کربت یارب ،رلااسهپس( دندرک
:1378 )104 زا کربت .
بقانم رد زین یذمرت هب طوبرم لیاسو ،یکلافا( دراد باتزاب نیفراعلا
:1382 .)69
يناگدژم هرکذت زا یخرب رد بقانم نوچمه ینافرع یاه
زا یکی ناونع هب یناگدژم تخادرپ زا ،نیفراعلا
هدش دای دنیاشوخ و لوبقم نخس ندینش لابق رد هیفوص لومعم موسر و بادآ نیا .تسا
هدید زین انلاوم لاوحا رد مسر یم
هب ینامز وا و دوش یم تسد راک نیا
دنیاشوخ ربخ هک دنز
یغورد دنچ ره بقانم رد ؛دنک تفایرد یزیربت سمش زا
هدمآ نیفراعلا نانچ نآ انلاوم :تسا
هب زین غورد هب یسک ره ،وا تبیغ زا دعب هک تشاد سمش هب یتبحم یم وا
هک تفگ انلاوم
سمش هب ار دوخ راتسد و یجرف لاحرد مدید اج نلاف رد ار نیدلا یم راثیا رّشبم
و درک
هنارکش یم اه ار نآ رکش و داد یم یاج هب
هب یصخش .دروآ یم انلاوم
رد ار سمش :دیوگ
هچ ره انلاوم مدید قشمد هب دوب هدیشوپ هزوم و شفک و یجرف و راتسد زا
زا یکی .دیشخب وا
هداد غورد ربخ هک تفگ وا نارای رگا مداد یجرف و راتسد غورد ربخ یارب :دومرف انلاوم .تسا
یم ناج ،هماج یاج هب دوب تسار شربخ اد
:نامه( مد هک مه رگید یتیاکح رد .)647
هینوق هب قشمد زا ار سمش ،دلو ناطلس یم
هب ار ربخ نیا یشیورد دروآ یم انلاوم
وا و دناسر
تراشب هب یناگدژم ناونع هب دوب هدیشوپ هک یزیچ ره و یجرف و راتسد یمامت زین هدنهد یم :نامه( دهد -696
.)697
هنارکش و ینید میهافم زا یکی نیا بوجو و یرازگرکش ،انلاوم تایلزغ و یونثم رد دماسبرپ ینافرع
قح اب طابترا رد رما هنارکش تخادرپ ،ینطاب و ینابز رکش رب هولاع ؛تسا قح ناگدنب و یلاعت
رب دیکأت اب انلاوم .تسانلاوم رصع ةعماج رب مکاح نییآ یعون یایوگ یلمع تروص هب زین هجوت موزل رد یوبن ةریس ب یمدآ
ه یلو رکش قح ندرک ادا و )ص( ربمایپ زا یتیاکح ،تمعن
یم نایب ار نامثع یم نامثع رب هک دنک
تمعن رکش هک ینامز ات :دنیامرف یاج هب ار قح یاه
یم تراشب نیا ةنارکش هب نامثع .دمآ دهاوخن دوجو هب وت لاوما رد یناصقن و یمک یروآ
غ درم دصیس و تبهأ و زاس یمامت اب رتشا دصیس هب بابسا و هشوت و داز و گرب اب یزا
یم میدقت )ص( لوسر ترضح تازغ هناورپ بیغرت هب تیاکح نیا رد انلاوم .دنک
یم و دزادرپ
یم نامثع زین هناورپ :دیوگ قح و هتفرگ شیپ رد یشور نینچ راو
وا رکش ةنارکش هب یلاعت
یم ضوع و اطع یم یاج هب اهرکش یداش تیاغ زا زین هناورپ .دهد
رازه ود کیدزن و دروآ
یم باحصا راثیا رانید میس خیاشم و ناحلاص و ناملاع ةمه رب وا روتسد قبط و دنک
ییاه
یم شخپ یم نهاریپ و هماج رهش نانیکسم و نامیتی هب و دننک
:نامه( دنشخب -159
تیاکح رد نییآ و مسر نیا .)160 بقانم زا یرایسب یاه
حیرصت هب ؛دراد دومن نیفراعلا
لافا یم یناعم و دوب هتسشن نارای عمج رد یبلچ یزور ،یک تمدخ هب ار یشیورد هاگان .تفگ
هب ار مملاس :تفگ و داتسرف نوتاخ یجرگ هناخبات نآ زا وگب و ناسرب وا
هتسشن هک یا هب یا
فقس نآ هک تسا نانچ رما و یبای یصلاخ مربم یاضق زا ات نک ناکم لقن رگید یارس پ دصاق نوچ .دنیشنورف هب وا ناقلعتم و نوتاخ یجرگ دیناسر ار مای
ثاثا و دنتفر نوریب یلک
هب نوتاخ یجرگ .دش ناریو و دمآ دورف هناخ فقس لاحرد دندیشک نوریب ار هناخ بابرا
یناطلس مهرد رازه هد و یفسوی رانید دصناپ یبلچ ترضح هب و درک شخب هقدص تاجاح هناگادج ار باحصا زا کی ره و داتسرف هنارکش :نامه( دیشخب وکین تافیرشت
.)754
هدش تیاور نینچمه و تایآ لوزن ببس ةرابرد ناطلس دجسم رد دلوءاهب یراب هک تسا
یم ریسفت نآ رارسا و قیقحت یم طسب ار ملاک و تفگ
نیدلاردب ریمض هب ملاک یانثا رد .داد
یم روطخ شاترهوگ مه نیا ،رایسب ةعلاطم ببس هب هک یفاص نهذ یهز هک دنک
و لوق ه
یم لثم یمنرب یرّکذم و رسفم چیه ةدهع زا راک نیا و دیوگ هب ربنم رس زا دلوءاهب .دیآ
هراشا نیدلاردب یم
عورش هاگان هب وا تبیه تیاغ زا و دناوخب ار نآرق زا یرشُع هک دنک
یم یم دلوءاهب هب دوب هدرک روطخ شلد هب ار هچنآ شاترهوگ نیدلاردب سپس .دنک و دیوگ
وا دیرم یم هب دلوءاهب .دوش یم وا
هسردم نم نادنزرف یارب تلاح نیا ةنارکش یارب هک دیوگ
یم نینچ نیا زین وا و زاسب :نامه( دنک
هک ینامز بیترت نیدب .)44 و خیاشم اب تسلاجم زا
یم تسد یلاع لاق و لاح هب ناریپ یم تخادرپ ار لاق و لاح نیا ةنارکش دنتفای
نیا .دندرک
ارجام رد تلاح یم مشچ هب زین یناهفصا بحاص و یذمرت ی
رارسا نادنچ دیس هکنانچ دروخ
یم تفرعم و سمش بحاص هک دیوگ
ییاهرانید ارقف هب هنارکش مسر هب یشوخ تیاغ زا نیدلا
هقدص یم :نامه( دهد هماع ةنارکش بیترت نیدب .)64
و هتشاد یدام ةبنج نافراع هب مدرم ی
هدوب لام راثیا تروص هب رد تسا
ةبنج لاعتم دنوادخ لباقم رد نافراع ةنارکش ،لباقم
یم تیاور انلاوم ؛تشاد دومن ناج و مسج راثیا تروص هب و تسا هتشاد یونعم رد هک دنک
یم ار رثوک ةروس زامن رد هتسویپ یگلاس تفه یم و مدناوخ
قح ناهگان متسیرگ زا یلاعت
یب تمحر یانع نآ ةنارکش هب درک یلجت نم رب دوخ غیرد
یم یگدنب تیاغ ات ت :نامه( منک
قح زا زین یزیربت سمش .)76 یم ار شروتسم نابوبحم زا یکی رادید یلاعت
ادن دبلط
یم هچ هنارکش هک دسر یم
یم خساپ رد ؟یهد :نامه( ار رس :دیوگ
هک تسا ینتفگ .)85
هاگ هب هنارکش نیا یم تروص هتسیاش یراک مامتا تبسانم
م نیدلازع یضاق نوچ ؛تفرگ دجس
یم مامت هینوق رد ار هنیدآ هب و هدرک میظع سلاجا نآ ةنارکش هب دنک
باحصا و ملع بابرا
یم شخب ییاهرانید لمع :نامه( دنک
.)105
هاقناخ موسر و بادآ نامداخ نيتسآ ريمشت
هتشاد یصاخ نیناوق دوخ یارب یعامتجا یاهداهن رگید دننامه یهاقناخ ماظن هک تسا
یارجا
یقم یارب نآ هدوب یوررض و هتسیاب نارفاسم و نام
خ نامداخ بادآ زا یکی .تسا هاقنا
رد
بقانم هماج نیتسآ ریمشت ،نیفراعلا
؛دنوش زیامتم نارگید زا ات تسا یرغ یفوص نوچ
رد یب
هچ دنک رظن هک دیاب دسانشن ار مداخ و دنک لوزن یهاقناخ وخ ةماج نیتسآ یسک
ار د ج عم
هدز لااب و هدرک للادتسا تسا
هاقناخ مداخ هک دنک ادآ و ناکرا ریاس و تسوا
ابرا ب فوصت ب
:نامه( دنک بسک وا زا ار .)224
هاقناخرد هلبق نییعت هاقناخ لها اب نتفگ نخس و ندرک ملاس بادآ و
هاقناخ لوصا تیاعر یارب هناشن و زومر ،یراد
فوصت و نافرع لها نیب یصاخ یاه ومعم
ل
هدوب ارفاسم بادآ زا یکی .تسا هاقناخ ن
هدوب نیا هب هک تسا
قناخ هب دورو ضحم چیه ها
.دنهد ملاس هاقناخ نارضاح هب زامن ةماقا زا دعب و دننکن نارگید اب یتبحص لاؤس یصخش
یم هیواز رد هک دنک هاقناخ و اه
هتسویپ اه هزوک
هلبق لباقم رد ار اه یم
هچ دنراذگ ؟دراد ینعم
یم خساپ رد انلاوم نیا یارب :دیوگ
هب تماقا یارب بیرغ یرفاسم نوچ هک تسا آ
او اجن در
هب هجوت اب و دیوگن یزیچ هک دیاب دوش هزوک
هلبق للادتسا ود ادتبا رد و دنک
تعکر ن هب زام
لوا زین رگید یضعب بهذم رد .دیوگب نخس و دهد ملاس نارضاح هب سپس درآ یاج دیاب
وغشم نتفگ نخس هب سپس دراد یاپ هب زامن و دنک ملاس :نامه( دوش ل
.)441
هب باصق و زابخ نتشامگ راک
هب قم اب یصاخشا ،یبصنم و لغش ره یارب هاقناخ روما بیترت و مظن ظفح روظنم م یرر
نیع
یم نییعت دش
« خ یکی ،دنذوب هذش ناشیا لوبقم دیرم ،لبقم ناوج ود نامز نآ رد یزاب
م -ی
ذوب هذاد رانید رازه یکی ره هب و ،ذوب باّصق یکی و درک ورد خبطم بتار ات
ر ناشی ا
یلع یم شّیعت رادقم ناذب و دنراد بّترم و اّیهم ماودلا دندرک
» :نامه(
)29
خياشم روضح رد زامن ندرازگ مکح بقانم رد هیولوم تقیرط لوصا زا یکی رد تسین زیاج نادیرم یارب هک تسا نآ نیفراعلا
دنروآ یاج هب زامن دوخ خیش روضح ...«
یزور هک درک تیاکح مدوب رضاح انلاوم یگدنب رد
هک دومرف هچ ؛تسین زیاج ندرک زامن دوخ خیش روضح رد ار دیرم
؛ذشاب زین هبعک رد رگا
یضر دلوءاهب ترضح کنانچ زا یتعامج ،ذش زامن تقو ؛ذوب لوغشم تفرعم هب هنع للها
انچمه دنچ یرای و دندرک عورش زامن هب هدرک فراعم عامتسا و خیش روضح کرت نادیرم ن
ار ناشیا تریصب رظن یلاعت قح و دنذوب هتشگ خیش رون کلهتسم و روضح قرغتسم
یلع هذش لطاب زامن و ذوب هتشگرب هلبق یوس زا یور ار ناگدننکزامن هک ذومن نایعلا »
:نامه(
.)184 هدمآ ندناوخ زامن بدا ةرابرد نینچمه هنیدآ دجسم رد خلب رهش رد یزور :تسا
شناد یدنم
اتسیا زامن هب سآ زا تسد هک یلاح رد و هتفرگ شود هب ار دوخ یادر و دوب هد
ب نیت نوری
یم زامن دوب هدرواین شم زامن هب سپس نک نیتسآ رد تسد :تفگ دلوءاهب .دراذگ
ش لوغ ات و
:نامه( دوش لصاح یروضح .)53
عامس مکح نییآ رگید زا ناسنا یارب عامس بوجو هیولوم تقیرط یاه
ب عامس ؛تسا لماک یاه یار
ش خی
مس لبقم و صلخم نادیرم رب و تسا بجاو ناضمر ةزور و تقوم زامن دننام لماک عا
ماوع رب و تسحابم هن و خیش هن هک سانلا
:نامه( تسا مارح دنتسه دیرم .)184
ب هب هجوت ا
هب دح نیمه رد لقتسم یشهوژپ ترورض و عامس ةرابرد ثحابم یگدرتسگ فتکا ثحبم نیا
ا
یم .دوش موسر و بادآ جاودزا
للاج جاودزا تیاکح لیلحت بقانم رد دلوءاهب ردپ یبیطخ نیدلا
یم ببس نیفراعلا هک دوش
نییآ رد هک یموسر و بادآ زا یکی .دوش ادیوه وا دادجا و انلاوم راگزور رد تلصو یاه
بقانم هدید نیفراعلا یم
مه نارسمه شنیزگ دوش رسمه باختنا رد مسر نیا ؛تسا وفک
رخ هاشداپ رتخد هدهاشم ،هاشمزراوخ دمحم نیدلاءلاع ،ناسا
یم هکنانچ دوش یرکف ةلغشم
.تسا شرتخد اب بسانتم یدرف ندوبن ،هاشداپ
« عبر میلاقا رد هک ذوب یرتخد نینزان ار وا
ار وا ةناهاشذاپ تمه قیلا و تشادن ذوخ ریظن لامج و لامک و ینوزوم و تحلام هب نوکسم یمن هتفای یوفک وب ار رتخد ات ذش
دوجوم یوفک دوجو ّلک رد ار ام ةکلم ...ذهد ی
یمن ...ذوش » :نامه(
ةداوناخ ینزیار و وجتسج ،تیاکح نیا رد هجوت لباق رگید ةتکن )7
هک تسا بسانم رسمه لابند هب نارتخد رد نارسپ زا نارتخد یراگتساوخ اب عوضوم نیا
رد هاشداپ .تسا سایق لباق همانهاش نوچمه یسراف کیسلاک نوتم ریزو اب تروشم ماقم
هب نخس دوخ رتخد اب بسانتم رسمه شنیزگ مدع ینارگن زا دوخ شیدنارود یم نایم
و دروآ
مه ار ناملاع زین ریزو یم نایب ناهاشداپ وفک
یفرعم یلماک لماع ملاع ار دلوءاهب ردپ وا .دنک
یم زا و بسن و لصا اب هک لیلد هب دراد وا رظن زا ار جاودزا طیارش هک دنک قیدص نادنزرف
هدش ملاسلااراد وا دادجا حتف و داهج تکرب هب ناسارخ و تسا ربکا هک نیا رگید .تسا
تشگنا نونف عیمج رد و تسا نف بحاص هتشگ نایملاع ةمه یامن
زین رگید لماع و تسا
تدهاجم و تضایر یگلاس یس رد ؛تسا یوقت و نامیا لها یوگ اوقت رد و هدرک یدایز یاه
ف زا ار تقبس هدوبر لااب ملاع ناگتشر
:نامه( تسا للاج .)8
و ریزو ،هاشداپ ،یبیطخ نیدلا
یم باوخ رد ار )ص( ربمایپ بش کی رد نامزمه ناهج ةکلم هک دننیب
نا هب ار اه تلصو نیا
یم رما :دنک یسورع و روس ناهج رد کرابم اذاب ب هذیربب اذخ ار یسورع و روس ام یاه
لااب ر ام ی
( :نامه -8 )9
قح تیمکاح و ریدقت رب هماع داقتعا رما نیا ار جاودزا و تشونرس رب یلاعت
ن م ناش ی و دهد
هب ربمایپ باوخ هلزنم
ودزا نیا ینامسآ دییأت و لمع ماجنا رب ریخ ةراختسا ی لت جا
یق
یم .دوش هب هک تسا ریزو نیا تیاهن رد شیپ هاشداپ نذا
یم مدق ةناهب هب ات دوش وگزاب
یی
للاج دزن ربمایپ باوخ هیاپ و دورب یبیطخ نیدلا
تشاذگ ناینب جاودزا نیا یاه دوش ه
:نامه(
وخ رتخد و انلاوم جاودزا رد بسن و لصا اب ةداوناخ اب تلصو تسا ینتفگ .)9 ش هجا
فر نیدلا
ن یدنقرمس یلالا هتکن .دراد یدهاوش زی
هک یرگید ی ناشن ار عوضوم نیا تیمها
م ی دهد
ییادج ءزج نارتخد هارمه هب ناردپ فیصوت هک تسا نآ تسا تافیصوت نیا ریذپان
« . خد رت
فرش هجاوخ ک ،ربتعم دوب یذرم وا و دندروآ حاکن هب ار یدنقرمس یلالا نیدلا
میر ،لصلاا
فیرش خ تیاغ رد تشاد یرتخد ؛راجنلا ذوخ ریظن لامک و لامج رد و تفاطل و یبو
...تشادن » :نامه(
.)26
يخيش بادآ تعافش و عيفش يبلط
هب لسوت ،دوخ نخس تیلوبقم یارب انلاوم رصع نامدرم لوادتم یمومع گنهرف زا یکی بقانم رد بدا نیا ؛تسا تعافش یارب ناگرزب .دراد یعیسو باتزاب نیفراعلا
« رهش رد یزور
ةعقاو هینوق تیانع ات دنذمآ انلاوم دزنب هینوق یلاها تمامت ؛ذوب هذش عقاو لیاه
شیپ همان
نیعم یم عیفش ار دلو ناطلس ترضح و ذنک تعافش و ذسیونب هناورپ نیدلا ...دنتفرگ
»
:نامه(
یم عیفش ناونع هب انلاوم دزن هب ار دلو ناطلس هک تسا دوهشم .)217 دنداتسرف
هک نآ تعافش انلاوم کب ار اه
:نامه( و )نامه( دن
« .)296 زا یلماع هک تسلوقنم نانچمه
و تشگ رادماو رانید رازه هس ود برق و ذش دنمنایز یوق لام یافیا رد ترضح نآ نابحم شکرابم یاپ هذمآ انلاوم ترضح هب ذوخ لایع اب و تساخرب ؛تشادن نآ ندرک ادا تقاط
تعافش و تیانع یلاعت لله ةبسح هک ذاتفا ب نیرد همان
رگم ات ذسیونب هناورپ تمدخ هب با
یف ؛دنهد یتلهم ای و دنرب او یزیچ ...درک تعافش هذاتسرف هعقر لاحلا
» نینچمه )نامه(
یمور ناوجون زا انلاوم هک
یم تعافش دوب هدش لتق بکترم هنحش یتقو دنک
هب ار ارجام
یم وگزاب ناطلس یم خساپ رد دنک
ش رگا تسا رایتخا بحاص انلاوم :دیوگ دهاوخب مه ار یره
یمور تسوا یادف همه دنک تعافش و :نامه( ؟دشاب هک وا لباقم رد
-273 هکنیا ای )274
همان دلوءاهب هب یمور یضاق تعافش یارب یا
یم نیکت ناغی کلم دوب هدرک شسبح هک دسیون
همان و هاشمزاروخ هب یمولظم تهج زا ار رگید یا یم
:نامه( دتسرف -42
نینچمه و )43
یم ت هدش بکترم یلتق هک یدرف تعافش یارب انلاوم ةعقر هب ناو هراشا
:نامه( درک ارک .)155
حلاص زا ،انلاوم مشخ لباقم رد زین نوتاخ یم بوکرز نیدلا
دنوادخ رطاخ هب هک دهاوخ
حلاص .ناهرب راگدنوادخ مشخ زا ارم و نک متعافش یم رس و هدرک زاب ار رس زین نیدلا
و دهن
رد تعافش یارب یاپ
یم ناچام :نامه( دتسیا
هاگ .)717 قح دزن ار خیاشم تعافش هب یلاعت
یم نآ یارب ات دندیبلط هک ینامز ؛دنک ترفغم و ششخب بلط اه
لتق هب ناسارخ رد نلاوغم
یم تراغ و تمارک و فشک بحاص نادیرم زا یکی دزن دایرف و یراز اب خلب ناگرزب دنزادرپ
یم دلوءاهب هب و دنور
یم وا :دنیوگ
« وش نایصاع ام عیفش و هاوخب للها ترضح زا ار ام ناهانگ
هاگرحس هکنیا ات درک یراز و عرضت حبص ات شیورد دوش لیاز اضق نیا تاملظ ات ملاع زا
هک دیسر ادن بیغ
«
َةرجفلا اوُلُتقأ ُةرفَکلا اهُّیأ ای »
:نامه(
.)21
هيفوص یاهرواب مشچ مخز ینآرق هیآ دانتسا اب نافراع
« َرْکِّذلا اوُعِمَس اَّمَل ْمِهِراَصْبَأِب َکَنوُقِلْزُیَل اوُرَفَک َنیِذَّلا ُداَکَی نِإَو
ٌنوُنْجَمَل ُهَّنِإ َنوُلوُقَیَو »
/ملق(
مشچ تقیقح رب )52 ار نآ بولطمان ریثأت و دنتشاد رواب مخز
هدش روآدای ناریا نامدرم رواب رب هولاع .دنا
یرتیوق داقتعا زین هیکرت مدرم ،مخز مشچ رب
هب هزاغم رتشیب رد هکنانچ دنراد هلئسم نیا مشچ عفد گنس زا اه
هدافتسا گنر یبآ مخز
یم هزاغم رد هکنیا ای و دننک یم ار نآ دوخ یاه
ندرک رود یارب هیکرت روشک رد .دنشورف
زا دوخ لاوما و ناکیدزن و دوخ زا دب مشچ
« ینابرقرظن »
سا هدافت یم طاقن زا یضعب رد .دننک
نیا لاثما و یطایخ خرچ و لاچخی زا ار ینابرق رظن یتح هیکرت یم نازیوآ زین اه
.دننک
نآ نینچمه هناد اه
یم دب مشچ عفد یارب دوخ نیشام و هناخ لخاد رد ار دنپسا یاه دنزیوآ
،یریشم(
:1386 بقانم رد .)115
اب رواب و داقتعا نیا زین نیفراعلا رد دلو ترضح :دراد باتز
یم دوخ نارای نایم یم ناتسروگ رد مردپ هارمه یکدوک نارود رد :تفگ
یا :تفگ میتشگ
هدرم مخز مشچ زا موق نیا رتشیب نیدلاءاهب هب دنا
و دنسپدوخ و یأردوخ هک لیلد نیا
نتشیوخ بیسآ زا لیلد نیمه هب دندوب ارآ
یدب مشچ چیه و دندش کلاه دب ِمشچ ِمخز یاه
هب یمدآ یارب مشچ ةزادنا
:تسین کلهم نتشیوخ دنسپ
نیمک ذیاشگن نیعلاءوس هک ات نیب یاپ و نیبم تسواط ّرپ هوک ذزغلب هک ناذب ناوخرب یبُن زا کَنوقِلزُی ناذب مشچ زا
وصم شیبخ نیعلام و شیرق ناگرزب مخز مشچ زا زین )ص( مرکاربمایپ هک نانچمه امن ن
دن
هب هک لیلد نیا هریت نوچ دوب هدیسر لامک تیاهن هب وا ماقم تمظع و تازجعم
نلاد
هریخ ارم دنتشادن ار وا نانخس ندینش و هرهچ نآ رادید تعاط مشخ یور زا مشچ زین
هب :مدیسرپ و مدروآ دورف رس نایرگ تلاح رد دلو ترضح .دیسر مخز مشچ تمحز ین نم
ز
ناتسوب رد نوچ ،هن :تفگ ؟دیسر دهاوخ مخز مشچ هداهن ار یرخ رس وت
ب هتسویپ دنا ه
یم یگدنز یشوخ یم و ینک
،یکلافا( یریم :1382
-809 .)810
ناگدنرچ و ناگدنرپ یراتفرگ ليلد یم ضیرحت زامن ندناوخ هب ار شنارای انلاوم یم و درک
هدنب ره :تفگ زامن هب هک یا
لوغشم
هک یزیچ ره دوش یم تسد نآ هب دنک وزرآ بیغ ملاع زا
.دبای
« پ نیا دومرف زاب ناگدنر
و اوه
یم راتفرگ بارضم و ماد رد هک ارحص ناگدنرچ و تسناشیا حیبست کرت شببس دنوش
نیوگ د
یب ماب رب هک تسنآ زا ناگدنرپ یراتفرگ یم رذگ یزامن
یمادب مرجلا ؛دنزاس م راتفرگ
ی دنوش »
:نامه(
-199 .)200
باتفآ فوسک ببس وخ ینافرع میلاعت یاوحف رد انلاوم یم نایب باتفآ فوسک ببس ار یخاتسگ ،د
:دنک
باب ّدر تأرج ز یلیزازع ذش باتفآ فوسک یخاتسگ ز ذب
:نامه(
)39
ندعم رد ؛دنراد یتوافتم یاهرواب هام و باتفآ فوسخ و فوسک باب رد نافراع رردلا
ن لقن زی
هدش هک تسا
« هوک و ناتخرد ،نامسآ رد هک تسا نآ ببس ار هام و باتفآ نتفرگ رزب یاه
گ
یم هاگره .دشاب
هک یم یهوک ای تخرد سپ رد باتهام و باتفا هتفرگ دور
یم نیا و دوش
نیع هب ار نآ ریقف هدهاشم نیقیلا
هدرک » ،یدشرم یرمع(
:1382 .)91
هب داقتعا هنجا
هرکذت رد نافرع یاه
هدرتسگ ثحابم ناینج اب خیاشم طابترا ةرابرد ی هدش لقن یا
:تسا
یم تیاور نوتاخارک هناخ رد هک دنک
یمدآ دق لوط هب هک دوب یغارچ ةیاپ ام ی س
هتخا
هداتسیا تروص هب رجف عولط ات بش لوا زا انلاوم .دندوب ار دلوءاهب فراعم
م هعلاط یم .درک
ةعقب نکاس هک ناینج زا یتعامج یبش هب دندوب ام
هک دندرک تیاکش نم شبات لمحت ام
یم لمحتم یدایز تمحز ،غارچ ییانشور زا و میرادن ار غارچ هک ادابم میوش
مدرم زا خ هنا
هب یم تیاکح انلاوم یارب ار ارجام نیا نوتاخارک .دسرب یملأ و درد ام لاوم و دنک
مسبت ان
یمن یباوج زور هس ات و هدرک هب نآ زا دعب .دیوگ
یم نوتاخارک زورما زا :دیوگ
ب هب م مغ دع روخ
یتمحز ام نارای و نادنزرف زا کی چیه هب و دندش ام دقتعم و دیرم ناینج هک اوخن
دنه
:نامه( دناسر نبا .)93
ةوفص رد زین زازب ناونع اب ار یلصف ،افصلا
« اوحا رد نج ل » ه اب فد
دروآرد شراگن هب هنجا نایم رد یفص خیش یونعم ذوفن نایب ه
ؤم حیرصت هب .تسا ز ،فل
ینام
هک یم خیش مزلام تولخ رد هنجا رو لاجم خیش نابلاط و نادیرم و نامداخ دندش
هب دو
یم تولخ ةناتسآ رد یاپ نوچ و دنتشادن ار تولخ یمن دنداهن
نورد هب دنتسناوت تولخ
هار
هنجا تعامج و دننک ادیپ نآ دورو عنام
یم اه نبا( دندش ،زازب
:1376 -598 .)599 ةتکن
هک یراب هک تسا نآ رثا نیا رد بلاج یمن باحصا
وش رضاح خیش تولخ رد دنناوت یش دن
خ
یم یفص یم نیقلت و هبوت نم زا و دندوب تولخ رد نج رازه هدزاود هک دیوگ
و دنتفرگ لیلد
یم نوریب ار امش هکنیا یم تمدخ و تمزلام امش وچمه هک تسا نآ دنزادنا
و دنهاوخ
یم دنشیدنا هک
نآ زا سکعلاب و امش رب ناشیا زا ادابم نایز و ترضم امش رب اه
دسر ی ( .)نامه
هک تسا ینتفگ ه رد رگیدکی رب ناینج و نایمدآ ندناسر بیسآ ةرابرد رکفت نیا
ود ر ا رث
هدش رارکت ینافرع ةوفص رد .تسا
ی ناونع هب صاخشا دوجو رد هنجا ریخست افصلا زا یک
یمدرم یاهرواب راد ساکعنا
نج تاجن یفص خیش تامارک زا یکی هک د هتفرگ
تسد زا اه
نج للها مسب نتفگ و تساه نآ نیب یباجح میحرلا نمحرلا
یم داجیا اه :نامه( دنک
-600
و )601
« ددرگب لدبحاص تلاآ و تخرد درگ هک دشابن نآ تردق ار یّنج »
:نامه(
.)604
يب بيسآ ادخ يلو هب يتمرح
بقانم رد غم ةلمح نیفراعلا
نآ ةناملاظ راتشک و ناسارخ هب نلاو یب ةجیتن اه
هب یتمرح
هدش هتشادنپ وا باحصا و هداوناخ و دلوءاهب تلاح رد انلاوم یزور ،یکلافا حیرصت هب ؛تسا
یم رایسب یاهروش عامس هآ و هدرک زاب ار دوخ ةنیس و درک
یمرب هناقشاع یاه نارای و دیشک
یم یدایز تّقر زین :دومرف سپس دندرک
« بحاص لد هک تسینامز و ذوب هذمآ درد هب یلد
یم ار نآ ماقتنا نیکسم ناسارخ زونه هذاهن یبارخ هب یور و ذشک
ترامع لاصا ...تسین ریذپ
درکن اوسر اذخ ار ینرق چیه دردب ذمآن اذخ درم لد ات بارخ اهملاع درک اهلد مشخ باحس ذنادرگ کشخ نادرم مشخ (»
،یکلافا : 1382 .)16
هک تسا ینتفگ ود و نید مادهنا بجوم ار نافراع و خیاشم اب ینمشد زین مدرم
تل
یم م نایم رد کولس لها ماع تیلوبقم رد ینمض تروص هب ار رما نیا و دنتسناد مدر
یم هرکذت رد .دید ناوت ةوفص رد هلمج زا ینافرع یاه
یمدرم رواب زین افصلا ساکعنا
د هب ؛درا
نبا حیرصت ع زازب
یم ینمشد ناحلاص و خیاشم ةفیاط اب ،فرشا کبم ریزو ،یلعدب رد و دیزرو
نآ عمق و علق یم شلات اه
یماگنه .درک یلعدبع ،تفر زیربت هب نیدلاردص خیش هک
تفگ
هک :تفگ فرشا کلم اما ؛میتسرفب علاق هب دیاب ار خیش دلاوا
« س نینچ نوماریپ ن ینخ
دیاب
ًانید هک ندینادرگ داقتعا و ندیدرگ یاقع مادهنا بجوم و دشاب رضم ًایند و
نید د عاوق و د
تلود
» فرشا کلم تشاد یوق یتسد فرشا کلم تکلمم ماظتنا رد یلعدبع نوچ اما ؛ یارب
بع ترازو زا زور کی و تسیب تشذگ اب .دماین نیدلاردص خیش روضح هب بدا ضرع
،یلعد
فرشا کلم .دندش تراغ وا عابتا و هناخ و دش نوگنرس یو تلود :هک تفگ
« او هن لب لله ک
تخاسب وا راک خیش تامارک »
،زازب نبا(
:1376 -1063 ا رب داقتعا یتح .)1065
هک دوب نی
ش تیاور ؛درک روبع مامت بدا اب دیاب زین ایلوا رباقم رانک زا روبع ماگنه هد
زور هک تسا ی
ب هبقارم رد و دوب هتفر شردپ ةبرت ترایز هب یلاح و هعقاو لح یارب انلاوم س ه
ر م ی .درب
زا و دش لعفنم تدش هب انلاوم تشذگ هبرت رانک زا ناود ناود یراوس ناهگان آ
لاح ن دمآزاب
یمن صخش نیا :تفگ و سج و هتفرگ ارف ار هبرت درگادرگ دلوءاهب قورع هک دناد
ابم م وا کر
دیشک نادنچ و دز نیمز رب ار شراوس ،بسا نآ لاح رد تسا نوفدم دقرم نیا رد ت ات
-هک
هکت ا یب ات درک ش ( دنوش هاگآ ایلوا تریغ زا و دنریگ تربع ناخاتسگ و نابدا
کلافا 1382 ،ی :
.)38 هزور اعد تباجتسا ببس یراد
یمهم شخب هیفوص دزن هزور هدش هژیو هجوت نآ هب و تسا تقیرط زا
زین یذمرت .تسا
هب ار شباحصا یم دیکأت هزور تمزلام
یمنرب هزور زا رتهب ار یتعاط و دنک ش
دقتعم و درام
هزور یاهاعد هک تسا هزور و باجتسم و لوبقم راد
:نامه( تسا تمکح نئازخ دیلک .)66
یکلافا حیرصت هب
« ،ذیسر ذادغب ةطخب هئامّتس و نیسمخ و سمخ ةنس رد ناخولاه نوچ
هدرک میظع ةلتاقم و هبراحم یزیچ یسک چیه زور هس :ذومرف ناخ ولاه ؛ذشن یحتف لاصا
اپسا و ذروخن ذوخ ناغتریب ناخ ترصن و ذادغب حتف یارب یکی ره و دنهدن قیلع زین ار ن
هبلا حتفم رگم ات ،دننک اه حتف زور نامه ...ذوش لصاح یحوتف و ذرآ شیپ یحتف باوبلاا
...دندرک ریسا ار هفیلخ هدرک ذادغب »
:نامه(
.)203
هب هقدص لاب عفد یارب خياشم
عماج دجسم رد ظعو ماگنه رد دلوءاهب هفیلخ هب ور دادغب
یم یم و دنک داج زا :دیوگ
ة
یم مدق نوریب تعیرش یمن دناودخ باذع زا و یهن
گنت داب تتراشب .یسرت نامشچ
شتآ یم )لوغم رکشل( مشخ و دننک دیهش ار وت هک تسا نانچ یهلا ریدقت و دنسر
ک ید نی ن
هب و اشگب لد ةدید سپ ؛دنشک نوریب وت ناج زا ار یدمحم رافغتسا
خ .وش لوغشم هفیل
ز را
یم راز درکن لوبق دلوءاهب داتسرف هنیدقن و بسا و بابسا ردق هچره و تسیرگ و
:تفگ
« لا
ٍیِوَس ٍةَّرم یذِل لا و ٍینَغِل ُةقدَصلا ُّلِحَت »
هب ام سا یفاک ةزادنا و باب
ا اد لاوم لا یزیچ و میر مز
.میشاب هدش قح یاضق عنام مینک لوبق ار وا یاطع رگا .تسین دادغب زا زونه
ع ن تمیز هدرک
هک دیسر ربخ هفیلخ هب هک دندوب هرصاحم ار خلب رهش نلاوغم
ر ناسارخ و دندرک هب ا
و و ناری
:نامه( دندرک تراغ .)20
هجيتن یريگ
بقانم همانریپ ءزج نیفراعلا یم رامش هب یصوصخ یاه
هراپ هک دور نوماریپ تاعلاطا یا
موسر و بادآ زا یضعب یاهرواب و اه
هدش سکعنم نآ رد هیفوص رفس بادآ رد قیقحت زا .تسا
بقانم رد نیا نیفراعلا
هنوگ یم طابنتسا هک دوش
هتسد لابقتسا قح ،خیاشم زا یعمج
مدقلا
هب اب نایجاح دیدزاب و دید ،خیاشم لباقم رد ندرک میظعت و بکرم زا ندش هدایپ ،خیاشم
لاثما و رفس زا دعب خیاشم نیا
اشن یعون هب اه تیلوبقم و هرود نیا خیاشم یونعم ذوفن رگن
نآ یازع ةماج ؛یراوگوس مسارم بادآ ةعومجمریز رد .تسا تردق نابحاص و مدرم دزن اه
هاگدید زا یتسم تلاح رد گرم بادآ ،ناناوج قارطمطرپ ةزانج عییشت ،انلاوم زیامتم ،انلاوم
هاشداپ نتسشن گوس هب ةویش و ناگدرم ةزانج عییشت رد یلاوق خیاشم تافو ماگنه نا
هدش یسررب تیاکح یاوحف زا .تسا
بقانم یاه یم نیفراعلا
و ششخب و لزن بادآ هب ناوت
هراشا رثا نیا رد هنارکش و یناگدژم ،کربت ،یشکشیپ و هفحت نوچمه نآ عاونا و درک
هاگیاج حوتف نیا موسر و بادآ ثحبم رد .دش روآدای نافراع هاقناخ دمآرد نیمأت رد ار اه
نییآ و لوصا زا یخرب ،هاقناخ هاقناخ یاه
نیتسآ ریمشت دننامه هرود نیا رد هیفوص یراد
هاقناخ رد هلبق نییعت ،نامداخ هب ،هاقناخ لها اب نتفگ نخس و ندرک ملاس بادآ و
راک
.دراد یدهاوش عامس مکح و خیاشم روضح رد زامن ندرازگ مکح ،باصق و زابخ نتشامگ و جاودزا موسر و بادآ تعافش و عیفش نوچمه یخیش بادآ
رد حرطم دراوم رگید زا یبلط
یم شهوژپ نیا رگید شخب رد نینچمه .تسا ینافرع ةرکذت نیا رد هیفوص یاهرواب هب ناوت
بقانم مشچ هب داقتعا دننامه نیفراعلا ببس ،ناگدنرچ و ناگدنرپ یراتفرگ لیلد ،مخز
هب داقتعا ،باتفآ فوسک یب بیسآ ،هنجا
ب یتمرح هزور ،ادخ یلو ه ،اعد تباجتسا ببس یراد
هب هقدص هراشا ار لاب عفد یارب خیاشم .درک
عبانم - میرک نآرق
- فرش ،هطوطب نبا ( ،للهادبعوبا نیدلا
ج ،همانرفس ،)1361 ةمجرت ،1
،دحوم یلعدمحم
.یگنهرف و یملع :نارهت - نبا نبدمحم ،ینارسیق ( ،رهاط
ةوفص ،)م1950 :توریب ،فوصتلا
بتکلاراد ملعلا
تاروشنم ةی
.نوضیب یلعدمحم - ( ،اضر ،روپدسا ،)1386
« نیا تسیناوخرس ماگنه
» ش ،تفرعم و تمکح تاعلاطا ، هرام
صص ،20 -64 .58
- سمش ،یکلافا ( ،دمحم نیدلا
بقانم ،)1382 هب ،نیفراعلا
،یجیزای نیسحت ششوک چ
پا
.باتک یایند :نارهت ،مود - جریا ( ،میهاربادمحم ،روپ ،)1388
« هویش وتم رد یشخبافش و کربت زا ردان یا ینافرع ن
» ،
هاگشناد یناسنا مولع هدکشناد ینافرع تاعلاطم هرامش ،ناشاک
صص ،9 -5
.28
