هناشن شقن رب دیکأت اب ینافرع نابز رد اه
هناشن انلاوم یرعش نابز رد کیلبمس یاه
،نایهوکهایس فتاه و نایدا هورگ رایداتسا
،ناتسکات دحاو یملاسا دازآ هاگشناد نافرع ناریا ،ناتسکات
ملاک و هفسلف هورگ رایداتسا ،یمیحر همطاف
،رون مایپ هاگشناد ،یناسنا مولع ةدکشناد ،یملاسا ناریا
هدیکچ هناشن یاهزیچ یاج هک تسا ییاهزیچ نتم کی رد اه
یم یرگید تللاد صاخ میهافم و اهانعم رب و دنیشن
یم هناشن کرد .دنک ةیاپ رب ینافرع نوتم یتخانش
،ناگزمر ماظن لیلحت رصانع هکبش یسررب ددص رد
هناشن لکش رد هک تسا یبیاغ ای رضاح یا
هیلا یریگ -
.تسا رثؤم نوتم نیا ییاور و ینابز فلتخم یاه هناشن رظنم زا انلاوم ینافرع نابز یسررب یتخانش
هناشن درکراک ییامنزاب رب هولاع نابز رد اه
یم ،یو ینافرع مهف یارب بسانم یتفایهر دناوت
دیدج شناوخ هزومآ و میهافم زا یو
ینافرع یاه
یریگراک هب رد انلاوم توافتم ةویش و تیقلاخ .دشاب هناشن یم یو رعش رد ینابز یاه
زا یکاح دناوت
هدنناباتزاب و ،وا نهذ یزیرگدیلقت و ییوجون ًابیرقت دربراک .دشاب وا ینافرع بتکم و شرگن هناشن ناوارف هژیو هب انلاوم رعش رد یلیامش یاه
رد هناشن نیا تیمها رگنایب یونثم و انلاوم دزن اه
هبرجت و نابز لباقتم طابترا و ریثأت ینافرع یاه
هناشن رد .تسوا ملاک رد زا یرایسب انلاوم یزادرپ
هناشن هنارعاش نابز رد ینافرع بدا رد لمعتسم یاه
تیلباق و یگتخیگنا زا یو یوس زا دیدج یریسفت یاه
یم رادروخرب بطاخم و دوش
زا یرایسب انلاوم
هژاودامن هناشن و اه
یبدا تنس رد یرارکت یاه
هناشن هب ار ناینیشیپ و هدرک لیدبت هتخیگنا یاه
هزات حور یم اهنآ رد یا
یناعم روهظ بجوم هک دمد
یم دوخ نابطاخم دزن ون .دوش
هژاودیلک اه
هناشن ،ینافرع نابز ،انلاوم : یاه
هناشن ،کیلبمس .یسانش
همدقم هناشن یسانش
هخاش 1
نابز شناد زا یا هک تسا یسانش
هدر اب هناشن یدنب
ناگزمر لیلحت ،اه و تاماظن ،اه
ینابز هعماج ای نابز کی رد دوجوم یاهدادرارق یرقابریم :کن(
،یفجن و درف 1388
135 : و نییبت هب )
هناشن عاونا یسررب اه
دنور رب مکاح دعاوق و 2
ریسفت و هلدابم ،دیلوت هناشن 3
اه یم دزادرپ
،یمیحر(
1392 32 :
هناشن رد هچنآ .) تیمها یسانش
ةدیدپ قیرط زا )لولدم( بیاغ ةدیدپ نتفای ،دراد )لاد( رضاح ( تسا هدش نآ نیشناج هک تسا ی
Barths,
1985: 383 هلأسم عقاو رد .)
هناشن رد یلصا یسانش
هژاو ندش انعم هنوگچ یانعم یتسیچ هن و تساه
ن( اهنآ ،نلایئوک کم :ک
30:1384
،یمیحر ؛ 1392
33 : ) .
هناشن ساسا نیمه رب یرازبا هباثم هب یسانش
شناوخ ناکما ،یبدا دقن رد دمآراک زا نوگانوگ یاه
رایتخا رد ار نآ یادیپان علاضا یسرب و ،نتم کی یم رارق یبدا دقتنم و هدنناوخ .دهد
هناشن رظنم زا ینافرع نوتم یسررب هویش ،یتخانش
-
ا هیرظن تخانش رد ون ی هشیدنا و اه
رب ینافرع یاه
هناشن دربراک ساسا لبمس و اه
نوتم عون نیا رد اه
یم هک تسا هیوس مهف رد ار هدنناوخ دناوت
یاه
.دنک یرای ینافرع نابز کیتامگارپ و یتخانشانعم ددص رد ینافرع نابز یریگراک هب اب هیفوص و افرع هبرجت لاقتنا یب یاه
ةطساو وخ
هب ییاغ رما زا د
هدوب دوخ نابحاصم یعازتنا میهافم نیا نایب ؛دنا
هویش هب هژیو هب ،قیمع ینابز دنمزاین ،یمیلعت یا
1. Semiotics
2 . signs
3 . Interpretation
بطاخم هب ار یونیم یناعم نآ دناوتب هک تسا هناشن درکراک هک تساجنیا ؛دزاس لقتنم نابز رد اه
یم ادیپ تیمها ینافرع هراعتسا زا یهوبنا و دنک
-
و تاهیبشت ،اه لبمس
یم لکش نابز نیا رد اه دریگ
ةرابرد ات .دنک یرگنشور یونیم درجم میهافم نآ
هناشن هب هّجوت رب هولاع ینافرع نابز رد اه
یگژیو تخانش یهاگآ بجوم ینافرع نوتم ینابز یاه
و اهدرکیور ندشراکشآ و نوتم نیا هاگآدوخان زا یایند فلتخم لئاسم ربارب رد نافراع عضاوم نوماریپ یم ناش
زا انلاوم راعشا ،نایم نیا رد .دوش
هناشن یگتشابنا ثیح یاراد ،ینابزارف و ینابز یاه
یاهریسفت هب نآ یگدوشگ هک تسا ییلااب تیفرظ نانچ هراومه ،یو ناگدنناوخ یوس زا داضتم یتح و عونتم یم وا رعش رد دیدج یناعم فاشکنا بجوم رد .ددرگ
ناشن شقن نایب زا سپ هلاقم نیا ه
نابز رد اه
ةیرظن هب هجوت اب ینافرع نایاپ
دنیآرف یریذپان
هناشن یوگلا یانبم رب و نتم ریسفت سریپ یتخانش
یروآون یسررب هب هناشن رد انلاوم یاه
لبمس یزادرپ -
شخب رد ینافرع یاه ناوید و یونعم یونثم زا ییاه
.تسا هدش هتخادرپ سمش شهوژپ ةنیشیپ ةرابرد هچرگا و انلاوم
وا راعشا ینافرع داعبا
باتک صوصخ رد ؛تسا هدش هتشون یناوارف تلااقم و اه
هناشن هناشن تیمها و یو رعش یسانش
و ینابز یاه
شهوژپ انلاوم رعش رد ینابزارف تروص یدودعم یاه
رخأتم تلااقم زا یدادعت لاح نیا اب .تسا هتفرگ هلمج نآ زا ؛تسا هجوت لباق و دیفم باب نیا رد یم ناوت ةلاقم هب
« هناشن یوگلا یسررب سریپ یتخانش
انلاوم ینافرع نابز رد »
یلعدیس زا یرقابریم رغصا
( یفجن هرهز و درف 1388
ناگدنسیون هک درک هراشا )
هناشن یوگلا یسررب هب نآ رد انش
سردنس زلراچ یتخ
هجیتن و هتخادرپ انلاوم ینافرع نابز رد سریپ هتفرگ هناشن رد انلاوم هک دنا
یزادرپ اب دوخ یاه
هناشن ریسفت و مهف هک یدرف هب رصحنم نابز ار اه
هدیچیپ و بایراوشد هدنناوخ رب یدایز دودح ات یم هناشن ،دنادرگ تللاد زا ار نیدامن یاه
یاه
براجت ساسا رب و هتخاس جراخ دوخ قلطم یدادرارق هبنج و یگدرتسگ دوخ میقتسم هب ییانعم دیدج یاه
هدیشخب اهنآ سا
( یمیحر همطاف .ت 1392
ةلاقم رد )
« هناشن شقن یسررب هژاودامن و اه
یرعش نابز رد اه
نابز درکیور اب انلاوم یسانش
» هناشن یسررب هب یاه
هیامن و یلیامش ،نیدامن هجیتن و هتخادرپ یا
هراعتسا و تاهیبشت هک تسا هتفرگ رد یعونتم یاه
هژاودامن بلاق رد انلاوم راعشا هناشن و اه
اه ی
هب هجوت اب ار اهنآ انلاوم و هتفر راک هب یلیامش هبرجت یاهریسفت و هدیشخب هزات تللاد دوخ قیمع یاه
یردیح یضترم .تسا هدرک هئارا اهنآ زا یدیدج 1394( ةلاقم رد )
« هناشن شرگن یسانش
یفورح یاه
سمش تایلک رد انلاوم »
هس ساسا رب ةناگ
« ،دامن
هناشن و لیامش »
یسررب هب سریپ تیفیک
یریوصت یاه
و هتخادرپ سمش تایلک رد ابفلا فورح یبیکرت و هس دنیآرف هک تسا هتفرگ هجیتن فورح یگناشن هنوگ
لخادتم و یطخ ،درفتم ینعی سمش تایلک رد ابفلا .دنراد ناسآ یتبسن دوخ ریسفت و عوضوم اب ًابلاغ دمحادیس و یجرگ یفطصم ،يدمحم هلادی نینچمه ( اسراپ 1394
قم رد ) ةلا
« هناشن یلزغ یسانش
زا
انلاوم »
هناشن يواکاو هب و ،یبدا و ینافرع ياه
ّلاد نایم هطبار لولدم و اه
لزغ زا یکی رد اه ياه
هناشن هب هجوت اب و هتخادرپ انلاوم رد دوجوم یاه
هتفرگ هجیتن انلاوم رعش لزغ نیا رد انلاوم هک دنا
هدرک هدافتسا ینافرع ۀناشن هدزناش زا یتیب هد ناگزمر زا هدافتسا اما ؛تسا ییابیز دننامه ییاه
-
هیوس و مرف ،ینتمانیب طباور ،ملاک یسانش یوحن یاه
.تسا هدش ینافرع میهافم نیا یگدیشوپ بجوم ملاک ( یتایح ارهز 1388
ةلاقم رد )
« هناشن يسررب يتخانش
انلاوم راعشا يزادرپریوصت رد لباقتم رصانع »
اب
هناشن لباقتم رصانع یسانش
هجیتن انلاوم راعشا رد
لباقت ةمه هک تسا هتفرگ رد ينیع و ينهذ ياه
هدیدپ نییبت تهج رد انلاوم راعشا روما و يدام ياه
هتفر راك هب يونعم لباقت نیا و دنا
هطقن رد اه يا
نآ يلباقت تیوه و هدیسر تدحو هب يم عفترم اه
.دوش
یم هظحلام هک روطنامه تلااقم زا کی زا چیه دوش
م هناشن شقن یسررب هب روکذ و ینافرع نابز رد اه
هناشن یسررب هک انلاوم یرعش نابز رد کیلبمس یاه
هتخادرپن ،تسا هلاقم نیا عوضوم .دنا
هناشن نایاپ و اه
ریسفت دنیآرف یریذپان
هناشن زا یماظن ینتم ره و تساه
هناشن اب یسانش
هناشن یتللاد دنیآرف لیلحت ماظن ینورد رصانع و اه
هناشن لکش دنور تسا ددصرد ،اه
رد ار انعم یریگ
یریگراک هب لیلد هب ینافرع نوتم .دهد ناشن نتم یرتلااب یریسفت شناوت زا یراعتسا و نیدامن نابز .دنرادروخرب نوتم ریاس هب تبسن هناشن رد هچنآ
-
تللاد ،تسا مهم ینافرع نوتم یسانش هیوناث یاه
یا
یم هناشن کی نآ رد هک تسا هب هجوت اب دناوت
تفاب لولدم هدنیوگ تینهذ ای و نتم 4
رتارف ییاه
تللاد( اهدامن و اهدادرارق زا هتشاد )هیلوا یاه
هناشن ًلاثم .دشاب
« ین » :کن( یونثم نیزاغآ تیب رد
یولوم 1378:19
هداس یداب زاس ،هیلوا تللاد رد )
تفاب نتفرگ رظن رد اب یوناث تللاد رد یلو ؛تسا هناشن ،نتم شیوخ لصا زا هدنام رود یناسنا زا یا
تسا هدش نلاان نتشیوخ زا تبرغ درد زا هک تسا
،یمیحر(
1393 31 :
یم دوخ ةبون هب لولدم نیا هک ) -
دوخ دننام رگید یریسفت یاهدروم رب لاد دناوت نیرز :کن( هتسر قلخ و دوخ زا فراع ای انلاوم -
،بوک 1366
1 : 48 /
65 و ،شورس ؛ 1386
23 : بز ای ) نا
لولدم ای ،رعاش یایوگ دننام یرگید یاه
« سفن
هقطان
» ،
« یسدق حور »
یارب یونثم ناحراش هک ... و
هتفرگ رظن رد نآ یب ،رفنازورف :کن( دنا
:ات 1
/
8 .دشاب ،) تللاد رد راک هب ناگژاو و تارابع یوناث یاه
و عونتم یاهریسفت تیلباق هراومه نتم رد هتفر لاخرب و دنراد ار داضتم یتح تللاد ف
زا ،هیلوا یاه
نایاپ یریسفت رظن تللاد هنوگ نیا رد .دنریذپان
اه
نتسبآ و ،ون یاهانعم شیاز دعتسم یلولدم ره یب و دیدج یاهریسفت زا تسا نکمم هک تسا یرامش
4 . Context
هار هدنناوخ نهذ هب یناعم یعادت هلسلس قیرط -
یریسفت ره هدش روآدای سریپ هک روط نامه .دبای یم اشن دناوت هن
نیا و دشاب رگید یریسفت یارب یا
یف یریسفت شیاز یدنیآرف هسفن
نایاپ تسا ریذپان
5
( Larsen,1994: 383 یم ینتم ره نیاربانب .)
دناوت
رارق هدنناوخ یوس زا دیدج یشناوخ ضرعم رد ًامئاد نیا .دوش ریسفتزاب اهراب ،نیتسخن ریسفت و دریگ یارگراتخاساسپ یوس زا هک تسا یلصا نامه رد نا
هدش حرطم انعم ندوبن یعطق و ییانعم رثکت باب ناگیاش :کن( تسا 1380رف
186 : اب ًابیرقت ادیرد .)
هدنناوخ ربارب رد نتم تلاصا رب یدرکیور نینچ یم دیکأت ای یبدا رثا کی رد هک دوب دقتعم و درک
هیلادنچ و هتفهن نیماضم هراومه ،یرنه دوجو یا
رثا هدنروآدیدپ یتح هک دراد یب اهنآ زا
تسا ربخ
اسیمش :کن(
1378 190 :
.)
هناشن ماسقا اه
هناشن سریپ سردنس زلراچ هاگدید ربانب و سانش
هناشن ره ییاکیرمآ فوسلیف :تسا هیوس هس یاراد یا
1 - لاد و یراتفگ تروص ای هناشن کی یرهاظ لکش :6
.نآ یراتشون 2 - عوضوم ًاتحارص و تسا لاد یجراخ قادصم هچنآ :7
یم قدص نآ رب .دنک
3 - لولدم نهذ هب هک لاد زا یتشادرب ای ریسفت :8
یم هدنناوخ دسر
( Innis 1985: 5 .)
. 5
یب دنور نینچ نآ رد هتبلا ینایاپ
تللاد عون هیوناث یاه
-
عماج کی رد لامعتسا ترثک رثا رد هک یا ة
هبنج ،ینابز
کیلبمس هناشن ای حلاطصا کی هب و هتفرگ دوخ هب یدادرارق یم لدبم یرقابریم :کن( دندرگ
،یفجن و درف :1388
فقوتم ،)143
یم دننام یناگژاو هک روطنامه ؛دوش
« یم
» ،
« ناغم ریپ
» ،
« ءاقنع » هناشن هب دامن یا
مامت رد ًابیرقت و هتشگ لدبم نی
.دنراد ناسمه یریسفت ینافرع نوتم
6 . Representamen
7 . Object
8 . Interpretant
هناشن ،لولدم و هناشن نایم تبسن ساسا رب سریپ -
هورگ هس هب ار اه یم میسقت
:دنک
1 - هناشن کیلبمس یاه
لاد :)نیدامن( 9
هک ییاه
م هب هدش نییعت شیپ زا یاهدادرارق ربانب شلولد
یم رب هطبار چیه و ددرگ
نایم یعیبط ای یرورض یا
زا هتسد نیا مهف همزلا .درادن دوجو لولدم و لاد هناشن بلغا .تسا هناشن دادرارق زا یهاگآ اه
گنر ،تاملک مچرپ و اه
هناشن اه بوسحم یدادرارق یاه
یم گنر و ازع موهفم زا یکشم گنر ندوب هناشن .دوش
ار رطخ موهفم زا زمرق یم
د عون نیا زا ناوت تسنا
( krampen, 1987: 2; Pierce 1985: 85 )
.
2 - هناشن یلیامش یاه
لاد :10
هطبار هک ییاه نایم
ناسمه لاد و تسا تهابش ساسا رب ناشلولدم و اهنآ ریوصت ندوب هناشن دننام تسا دوخ عوضوم هباشم و هرهچ هناشن هنوگ نیا ؛صخش نآ دوخ زا صخش کی
،اه
امش ییوگ یخرب .دنتسه دوخ لولدم زا یریوصت ای لی
هناشن نیا زا اب هباشم یدرکراک رگنایب طقف اه
ای اصع کی هک روط نامه ؛دنتسه دوخ لولدم درکراک بوچ یم هناکدوک یزاب رد تسد رب دناوت
« بکرم » تللاد
رلدنچ( دنک 140
1387 : .)
3 - هناشن هیامن یاه
یا هناشن :11
لاد ای اه هک ییاه
ولدم اب ل
و یّلع هطبار ای یعیبط یدنویپ دوخ یاه
یوب تللاد و شتآ رب دود تللاد ًلاثم .دنراد یلولعم نیا رد .تسا عون نیا زا ،زیچ نآ دوجو رب زیچ کی هناشن عون یجاتنتسا یدنویپ لاد و لولدم نایم
،سریپ :کن( تسا رارقرب 1958
58 : یرقابریم ؛ و درف
،یفجن 1388
136 : .)
وس ندوب روانش هی
هناشن اه
هناشن کی تسا دقتعم سریپ ًامامت تروص هب زگره
هیامن ًامامت ،یلیامش راک هب نیدامن ًامامت و یا
یمن هزیمآ هکلب ؛دور ره رد تلاح هس نیا زا یا
هناشن ( دراد دوجو
krampen, 1987:2 نتم تفاب نیا و )
9 . Symbolic
10 . Iconic.
11 . Indexical.
هبلغ هک تسا تلاح ود رب ار تلااح نیا زا یکی
یم نییعت رگید ( دنک
Hawks,1992:129 یو رظن زا .)
هناشن تسا نکمم و دنرییغت لباق نامز لوط رد اه
هناشن یم یقلت یلیامش ینامز هک یا
رد ،تسا هدش
هناشن هب لدبم ،دربراک رارکت و نامز تشذگ رثا یا
هناشن بیترت نیدب و دوش کیلبمس ای یهجود ییاه
دننام یهجو دنچ
« یلیامش -
کیلبمس »
ای
« هیامن ا
ی -
کیلبمس »
،یدوجس( دیآ دیدپ 1383
38 : نیا هنومن .)
یم ار روطت هناشن رد ناوت
هیامن یاه یا
« فلز » و
« خر » ترثک رثا رد هک درک هظحلام ینافرع نوتم رد
کی رد لامعتسا
« ینابز هعماج »
،تراب :کن(
1370 :
29 هناشن هب لیدبت نامز رورم هب ) هدش نیدامن یاه
-
تسا نکمم رگید یوس زا ؛دنا ناگدنسیون و نارعاش
هناشن نیمه روآون و قلاخ یاه
یعون اب ار کیلبمس
تخاس هناشن هب ،دیدج یانعم دیلوت و ینکش هیامن
یا
.دنزاس لدبم یلیامش ای سیرُم .ویلباد زلراچ (
۱۹۳۸ ،سریپ ریثأت تحت ) رد
بوچراچ ییارگراتفر
و خساپ ةیرظن ساسا رب و
ب هناشن ریثأت رب دیکأت اب ،کرحم هناشن ،بطاخم ر
یم هژبا تبیغ رد یتامدقم کّرحم ار رگزاغآ هک دناد
شنکاو هریجنز یاه
کی هداوناخ یراتفر
تحت ،نیعم
تسا نیعم یطیارش (
Morris, 1946: 72 .)
یو هناشن یسانش
ار رد هس هیوس یدربراک
( کیتامگارپ )
یتخانشانعم ،
)کیتنامس(
)کیتکتنیس( یوحن و یسررب
یم
؛دنک رد
هجو کیتامگارپ
یگنوگچ و بطاخم اب هناشن ةطبار
هناشن زا بطاخم ریسفت هبرجت نتفرگ رظن رد اب اه
-
دوجوم نتم اب بسانتم نوتم رگید زا وا نیشیپ یاه .تسا حرطم هجو
کیتامگارپ یوگتفگ هب یدودح ات
و دراد طابترا نوتم هاگتساخ
هناشن ار اه
هنوگنامه هک
دروم هدافتسا
رارق یم
،دنریگ ب
یم یسرر -
دنک . هیوس یوحن
اب بیکرت هناشن
اه و ةطبار اهنآ
اب
نتم یرهاظ لکش و یوحن یاهراتخاس و ،مه راکورس
،دراد و
هیوس یتخانشانعم
و هناشن ةطبار نییبت اب
انعم یسررب هب
تللاد ییانعم
هناشن اه
رد همه ِتلااح
یتللاد اهنآ
و تاریثأت نآ
رد راتفر ناگدننکریسفت
-یم
،یحون و تحلاف( دزادرپ 1391
19 : .)
یم مه رد لخادتم ار هیوس هس نیا سیرُم ؛دناد
و ،یسانشانعم ةدنریگرب رد یسانشدربراک :کن( تسا یوحن ةعلاطم ةدنریگرب رد ،یسانشانعم -
Morris, 1946: 72 .)
ریسفت و مهف رد هچنآ یو رظن زا
هناشن کیتامگارپ هجو یسررب ،دراد تیمها نوتم -
تساه هعومجم ناونع هب هن نتم نآ رد هک
زا یا
هلمج رد هتسویپ مه هب یدحاو هباثم هب هکلب ،اه
یم هتفرگ رظن هژیو درکراک و شقن یاراد هک دوش
،یزربلا( تسا 1386
14 : .)
هناشن شقن و ینافرع نابز اه
یرما ینافرع براجت دوخ دننامه ینافرع نابز نید ؛تسا بایراوشد هک دندقتعم ناهوژپ
درکراک
براجت نابحاص نتخاس رداق ینافرع نابز یلصا دوخ طسوت یبراجت نینچ ریسفت و مهف هب یناحور ،توفدوارپ( تساهنآ 69
2003 : رد نابز ییاسران .)
ناونع هب هراومه نارگید هب ینافرع براجت لاقتنا اهنآ ؛تسا هدش حرطم افرع یوس زا هدمع لضعم کی او زا براجت نیا نایب رد هچرگا لبمس و ناگژ
اه
یم هرهب یم ناعذا تیاهن رد ،دنیوج
ناگژاو هک دننک
لبمس و یمن اه
:کن( دنک نایب اهنآ دوصقم دناوت
سیتسا 1379
289 : فیصوت زمیج .) لاوحا یریذپان
یگژیو زا یکی ار ینافرع یاه
یم نافرع یلصا دناد
زمیج(
1372 62 :
سویسینوید ةیرظن ربانب ؛) فیصوت 12
یتافص و ءامسا ةطساوب افرع نابز رد ییاغ رما و تسا یهولا تاذ نآ تاناضیف تقیقح رد هک تسا یم هداد تبسن وا هب ًازاجم زا .دوش
ره وا رظن
هملک یم فیصوت ار ادخ هک یا ادخ دوجو هناشن ،دنک
سیتسا( تسا نآ تلع هباثم هب 1379
3 : 302- ،یمیحر ؛
1392 36 :
.) ن نیا ساسا رب هناشن بلغا هیرظ
یاه
هیامن عون زا دیاب ار ینافرع نایم هک تسناد یا
.دراد دوجو یلولعم و یّلع هطبار نآ عوضوم و لاد
12 . Dionysius.
« هراعتسا ةیرظن »
هیرظن رگید نابز هک تسا یا
یم زاجم نابز ار ینافرع هیرظن نیا قباطم ؛درمش
ةرابرد هک یتاملک هب ادخ
یم راک زا هراعتسا ،دور
ن ییانعم ةبرجت رد یزیچ ای ادخ تاذ رد هتفه
وتوا ؛تسا ینافرع یم نایب هیرظن نیا نییبت رد 13
-
فیعض رایسب یتهابش دیاش هبرجت بحاص صخش هک دراد یونیم ینید ةبرجت نایم تایفیک یضعب و دوخ 14
یم ساسحا تعیبط ملاع ینیدریغ نیمه ساسا رب و دنک
هب ار یعیبط تایفیک مان ،تهابش ب یراعتسا روط
ر
یم یونیم هبرجت نآ یگژیو نیدب ات دهن
روصت هلیسو
نانچ هک یناسک هب ار یناحور تیفیک نآ زا یفیعض هبرجت هتشادن ار یا
اهنآ نهذ و دهد لاقتنا ،دنا
هبرجت نانچ مهف و روصت یارب ار هتخیگنارب یا
:نامه :کن( دزاس 304
305- ،یمیحر ؛ 1392
36 : .)
جت ناملسم نافراع هاگدید زا یناحور ملاوع برا
و زاجم نابز قیرط زا نآ هب قلعتم یونیم یناعم و یم لقتنم نارگید هب سوسحم روص بلاوق رد .دوش
نیع نابز رد جیار ییانک تارابع دربراک هاضقلا زاجم یعون ،ینافرع براجت نایب یارب ار هنایفوص
یم هیبشت و دناد
نیع :کن(
هاضقلا 1379
67 : یماج ؛)
ریگراک هب زین هویش ار زاجم نابز و هراعتسا ی
یا
مهم هتسناد ینافرع یناعم نایب یارب بسانم نیرت
نتفهن و ،تقیرط لها رب یراذگرثا ار نآ درکراک یم نابوجحم زا رارسا یبرثی( دناد
1370 516 :
) . یو
ةژاو یگراعتسا
« بارش » رد اب ار ینافرع نوتم رد
نایم تهابش نتفرگ رظن
« بارش » و
« قشع ةبرجت »
ت یم نییب ًلاثم و دنک
« هنیس رد قشع نایلغ قشاع
»
هب ار
« مُخ رد بارش ندیشوج »
و
« هب قشع قّلعت
فلتخم یاهدادعتسا »
هب ار
« گنر و لکش یگتسباو
دوخ فرظ هب بارش »
یم هیبشت هب نینچمه یو .دنک
داجیا دننام یرگید دراوم رد بارش و قشع تهابش یب تحلصم زا یرود ،ششخب و لذب ،یکاب و یشیدنا
یم هراشا رارسا یاشفا یبرثی :کن( دنک
1370 16 :
-
13 Rudolf Otto
14 Numinous Religious Experience
515
،یمیحر ؛ 1388
37 : و بارش ةژاو مزیلبمس هک )
یبوخ هب قشع ةبرجت زا ار هژاودامن نیا یگراعتسا یم ناشن .دهد
نیا درکراک هناشن هنوگ
هب هک ،یراعتسا یاه
یناعم( دوخ عوضوم زا یلیامش و ریوصت هباثم احور براجت و یونیم تهابش ساسا رب ،دنتسه )ین
هناشن هنوگ نیا .تسا هیبشت ،هراعتسا بلاق رد اه
تروص هب ادتبا ،لیثمت و
« هناشن یلیامش یاه
» هب
یم راک ترثک رثا رد و نامز تشذگ اب اما ،دور
هناشن هب ،لامعتسا یم لیدبت )دامن( کیلبمس یاه
-
یرقابریم :کن( دندرگ ،یفجن و درف
1388 138 :
اب .)
هجوت یزمر هب
هناشن شقن ،ینافرع نابز ندوب یاه
دراد تیمها ینافرع براجت ریسفت و مهف رد کیلبمس هبرجت زا یرایسب و اب دنویپ رد ینافرع قیمع یاه
هناشن زا یماظن ریسفت و هتشگ رادانعم کیلبمس یاه
یم .دنوش
هناشن انلاوم رعش رد کیلبمس یاه
هناشن ای کیلبمس یاه
هژاودامن اه
نابز رد
هناشن لصا رد ینافرع هدوب یلیامش ییاه
رد هک دنا
نوتم رد ناشدربراک یناوارف و لااب دماسب رثا هناشن هب ینافرع لدبم نابز نیا رد نیدامن یاه
هتشگ یرقابریم :کن( دنا ،یفجن و درف
1388 143 :
و
138 هناشن نیا .) هژاودامن ای کیلبمس یاه
اه
خ ،رغاس ،هدکیم ،یم دننامه نابز رد فلز و تابار
ةرتسگ و رظن تعسو ربانب نارعاش و ناگدنسیون یم اهنآ تامولعم عیسو یناعم رب دناوت
تللاد یرت
،ینغ( دنک 1375
144 : ای هدنیوگ تسا نکمم و )
تخاس اب یرعاش مادک ره ،ناگژاو میهافم رد ینکش
هژاودامن نیا زا هب ون ییانعم رد ار اه
راک
مج زا انلاوم .ددنب زا رتارف هک تسا ینارعاش هل
راجنه یعون اب ،دوخ طیحم و رصع نابز ینابز یزیرگ
هناشن ،دوخ درف هب رصحنم ییوجون و ار نیدامن یاه
هب ناینیشیپ تنس اب داضتم یتح و توافتم یلکش هب اهنآ ییانعم شیاسرف عنام بیترت نیدب و هدرب راک .تسا هدش ینافرع نابز رد
هب ناشن لاثم ناونع ة
« فلز » ینافرع نوتم رد
هژاودامن ،ترثک ،للاج یلجت رب هک تسا حلطصم یا
:کن( دراد تللاد باجح و تملظ ،رفک
،یزرخاب 246:1345
یوناهت ؛ 1557:1967
یجیهلا ؛ 1381
551 :
نیرهوگ 1380
6 : 171/ هیوس زا رظن فرص انلاوم اما ؛)
یناعم جارختسا اب ،هناشن نیا نیدامن و یدادرارق دج هوقلاب هب هزات یتللاد هژاودامن نیا لد زا دی
یم نآ تیب رد ًلاثم ؛دشخب
« ز دزاس نسر دوخ فلز وچ
هچ ناشدناهر تمحر رب رد ناشدشک /دزادنارب ناشاه
تریح ز اه
»
،تایلک ،یولوم(
26 هناشن اب ،) یزادرپ
ینامسیر رب لاد ار نآ ،فلز هژاودامن توافتم تاجن یم شخب ح هاچ زا ار ناسنا هک دناد
یم تری -
،یمیحر :کن( دناهر 1392
39 : ) تیب رد ای ؛
« وا یور
یوعد وا فلز /نز هناختُب رب هبعک زک دهد یوتف نسر کنیاک دنک نسر یزاب
» ،یولوم(
1959 737 :
فلز )
هناشن رعاش یارب قوشعم هک تسا یا
« دنب یزاب » ای
« نامسیر یزاب
» ار ، یعون هک اب هارمه ییامنرنه
ن( تسا طاشن و یشوخ نسر لخدم ،ادخهد :ک
و یزاب
،)یزابدنب یم یعادت
شناوخ هنوگ نیا .دنک دیدج یاه
هناشن زا نآ رب هولاع نیدامن یاه
زا یکاح هک
یم ،تسانلاوم نهذ یزیرگدیلقت و تیقلاخ دناوت
هناشن یا
هیامن وا ینافرع رکس و طسب تلااح زا یا
.دشاب زین لبمس زا یخرب انلاوم یرعش نابز رد اه
اب هچرگا
تللاد نامه هتفر راک هب لوادتم یاه
اما ،دنا
یگژیو ،تسا هداد تبسن اهنآ هب انلاوم هک ییاه
اب بطاخم ییوگ هک تسا هناروآون و عیدب نانچ هژاودامن یا
دراوم نیا رد ؛تسا هجاوم دیدج ًلاماک
تیفرظ زا هکنآ رب هولاع انلاوم هناشن یاه
یتخانش
نابز رد لوادتم ناگژاو یم هرهب ینافرع
،درب
تیفرظ یم اهنآ هب ار یدیدج یریسفت و ییانعم یاه
-
هناشن هنوگ نیا هناروآون دربراک .دیازفا یاه
رد هک تسا ناوارف انلاوم یرعش نابز رد کیلبمس هژاودامن ود هب هنومن ناونع هب اجنیا
« یم » و
« لاخ » یم :میزادرپ
ةژاودامن یریگراک هب رد انلاوم یروآون
« یم
»
ةژاودامن یریگراک هب رد انلاوم
« یم » یعون اب
ییانشآ یگژیو ییادز
موهفم هب ار یعیدب و دیدج یاه
هناشن و ییانعم تیفرظ و هدوزفا نآ نیا یتخانش
:تسا هدیشخب تعسو ار هژاودامن - ملاع( نیرب نامسآ هب نایکاخ هدنزارف یم
یروط ؛دراد ار یونعم نابدرن درکراک و تسا )سدق هک ار نآ انلاوم
« نامسآ نابدرن »
یم :دناوخ
وت ِیم یا / دننز نودرگ رب هداب نیز نایکاخ« نامسآ نابدرن »
،یولوم(
1386 2008 غ :
755 : )
- تسم یورین ماج هک تسا دیدش نانچ یم یگدننک
یم تسم نآ زا دوخ ،یم ماج ،یتسم تدش زا و دوش
یم مگ ار دوخ ندوب :دنک
« ز قشاع دشاب هنوگچ ىم نآ ىتسم
زین ماج هك /
ىماج دنك مگ شیزیت ز
» غ :نامه(
3059 1132 :
)
- هب قشع یم ةنمیه و تردق ربارب رد یتسه ةمه
یم ورف انف رعق ناهد یگنهن دننامه یم و دتلغ
یم ورف ار یتسه همه و هدوشگ :دعلب
« همه /یداشگب شیوخ ناهد هش رهب ز وک یم نآ زا
ن یرادنپ وت یدربورف یتسه یتسگنه
» ،یولوم(
1386 :
2517:935 غ )
- یم لئاز ار رعاش رامخ هک ییم تمظع و تعسو -
یمن نامسآ و نیمز رد هک تسا یدح ات ،دنادرگ :دجنگ
« نیمز و نامسآ رد دجنگن هک ییم نادب »
،یولوم(
1386 2080:780غ :
)
- بیرغ یهیبشت رد
« یم ریشمش »
یم ار مغ ندرگ -
یلوغشم لد یمامت و دنز اه
هودنا و نایم زا ار اه
رب یم :دراد
« یم غیت دنزب ار مغ ندرگ »
،یولوم(
1386 2116 غ :
792 : )
هنومن ناونع هب کیلبمس ةناشن انلاوم ،رگید یا
« تُب » ار ، هراعتسا ناونع هب رد ،قوشعم زا یا
زاسان و بیرغ یژامیا امن
هب یروط 15
یم راک هک درب
یم فاوط نآ رب هبعک :دنک
15 Paradoxical
« م فاوط هبعک ی
هچ نیا /یتُب کی یوک رس رب دنک
یتفآ و لاب هچ نیا ادخ یا تسا یتب »
،یولوم(
1386 2467 غ:
917 : )
یروآون یاه
راک هب رد انلاوم و هناقلاخ یریگ
لبمس تواقتم یم ناشن دوخ رعش رد اه
نابز هک دهد
زا رتارف ،ینافرع لاوحا نایب رد وا ةنایارگون بوچراچ ا هدمآرب ،یدیلقت یاه
تسد و یصخش براجت ز
نامه و تسا هدوب وا دوخ لوا رد ایون هک روط
اب ینافرع براجت گنتاگنت و یتاذ ةطبار نییبت هناشن لبمس نیا ،تسا هدش روآدای کیلبمس یاه
یاه
براجت دجوم هک یلعف نامه رد ینافرع دیدپ ،دنا
یم لبمس نیمه رد نافراع ینافرع براجت و دنیآ و اه
مس نیمه لکش هب لب
اه یم همادا دوخ تایح هب دنهد
ایون :کن(
1373 268 :
،یمیحر ؛ 1392
41 : .)
ةژاودامن یریگراک هب رد انلاوم یروآون
« لاخ
»
ةژاودامن
« لاخ » هطقن لبمس ینافرع نوتم رد
عیمج تایح و ىتسه ردصم و عبنم و هیبیغ تیوه ،نایلوفزد( تادوجوم 1382
461 :
،) ةطقن هب هراشا و
ثیح نم تدحو و ترثك یاهتنم و أدبم و ءافخلا
،بیغتسد( روهظ ىافتنا و روعش مدع و تملظ بجوم یب :ات 150
،نایلوفزد ؛ 1382
460 : نینچمه ،) هیانک
نبا :کن( تسا رهاظ شتطاسب هک یقلطم تاذ زا ،هکرت
1375 205 :
203 و ) هاش :کن( ىربک هّیّلك سفن و یعاد
،یزاریش 1377
330 : ،)
« ىناسنا حور ةطقن »
و
« ملاع
بیغ » ،یباراد(
1382 140 :
.تسا ) داجیا اب انلاوم
تیفرظ هب ار نآ هژاودامن نیا رد دیدج ییانعم یاه
لکش :تسا هدرب راک هب ریز یاه
- یم قشع سرد یّمُا لقع هب قوشعم لاخ و دزومآ
طخ ،قوشعم لاخو طخ ندید زا قشاع ِلقع یم ناوخ
-
:ددرگ ىب ىب و طخ ىم ىما لقع نیا وت لاخ
دوب دنیبب نوچ /
ىم ،ار تطخ نآ ارچ ناوخ طخ دوش
،یولوم(
1386 102 :
)
- هطخ ای نیمزرس قوشعم لاخ نامرف هک تسا یا
یم زارف روجنر قشاع لد یوس هب اجنآ زا قوشعم -
نیا / دنرآ نامرف وت لاخ و طخ ز رگ امنص :دیآ :نامه( دنرآ ناج ارم حورجم هتسخ لد 329
)
- مزرس نوچمه قوشعم لاخ نآ زا هک تسا نیچ نی
هب نتخ کشم راب
« قشاع ناج هینطنطسق »
هداتسرف
یم رایب نیدلا سمش لاخ و دخ ز ىلاح ابص ىا :دوش
/ رایب نیطنطسق هب نیچ زا نتخ كشم و ربنع
:نامه(
427 )
- تایح باتفآ زا هک تسا یتابن نوچمه لاخ شخب
یم زبسرس قوشعم ىناج لَمح رد وت اباتفآ :دوش
/ زا
وت غاب نادنخ و لاخ زبسرس :نامه(
506 )
- نآ قوشعم لاخ نارازه اب هک دراد یتعسو نانچ
یم یربارب ناهج :دنک
رب رگد دوش ون ناهج رازه مدع زا رگ وت لاخ وچ دشاب وت لامج هحفص :نامه(
837 )
هجیتن یریگ
تخاس اب انلاوم هناشن رد یزیرگراجنه و ینکش
یاه
لودع اب و ینابز تنس زا
عنام ناگتشذگ یبدا
هناشن زا یرایسب ییانعم شیاسرف ینافرع نابز یاه
و هزات ینابز اب یو .تسا هدش دوخ رعش رد هناشن زا یرایسب ،کانبرط تللاد اب ار اه
ًلاماک ییاه
هب ناینیشیپ یبدا تنس اب توافتم هک هدرب راک
تیفرظ اهنآ رد ار یدیدج یریسفت و ییانعم یاه
ک داجیا .تسا هدر
هناشن و رصانع یگزات ینابز یاه
یم ناشن انلاوم رعش رد براجت یاراد یو هک دهد
تسد لئان اهنآ هب ًاصخش هک تسا هدوب یقیمع و لوا .تسا هدرکن سابتقا و ذخا یسک زا ار اهنآ و هدش
هناشن هژاودامن و کیلبمس یاه
ینافرع نابز رد اه
یریسفت شناوت ای یگتخیگنا زا انلاوم یوس زا دیدج
نتفرگ رظن رد اب وا و تسا رادروخرب بطاخم هطبار ةطبار هب هجوت و لولدم و لاد نایم دیدج یا
ةطبار و انعم و هناشن هناشن ،بطاخم و هناشن
یاه
هناشن هب ار هنایفوص بدا رد یرارکت هتخیگنا یاه
هزات حور و هدرک لیدبت یم اهنآ رد یا
اب و دمد
هناشن عون نیا ادرپ
زا هزات یاهریسفت ناکما یز
یم مهارف ار بطاخم یوس .دنک
عبانم - نبا نئاص ،هکرت (،ىلع نیدلا
1375 نشلگ حرش ،)
نایلوفزد مظاك :ححصم ،زار .شنیرفآ :نارهت ،
- ( ،سنرت رتلاو ،سیتسا 1379
،هفسلف و نافرع ،)
نیدلاءاهب ةمجرت :نارهت .مجنپ پاچ .یهاشمرخ
.شورس - ،وتربما ،وکا 1387(
هناشن ،) ةمجرت ،یسانش
.ثلاث :نارهت ،یدزیا زوریپ - ( ،زیورپ ،یزربلا 1386
نابز ینابم ،) یسانش
.ریبکریما :نارهت .نتم - ( ،ییحی رخافملاوبا ،یزرخاب
1345 ،)
صوصف و بابحلااداروا ،راشفا جریا ششوک هب ،بادلاا
.نارهت هاگشناد :نارهت - (،نیو ،توفدوارپ 1383
هبرجت ،) ةمجرت ،ینید
.هط باتک :مق ،مود پاچ ،ینادزی سابع - ،دمحم ،یوناهت 1967(
تاحلاطصا فاشک ،) ،نونفلا
-
:نارهت ،رداق ملاغ قحلادبع هیجو دمحم حیحصت .مایخ
- ( ،مایلیو ،زمیج 1372
) ، ةمجرت .ناور و نید
بلاقنا شزومآ و تاراشتنا :نارهت ،ینئاق یدهم .یملاسا
- حم نب دمحم ،یباراد 1382(،دم
،ىبیغ هفیطل ،)
.بئاص :نارهت - (،مظاك ،نایلوفزد 1382
:نارهت ،زار نشلگ حرش ،)
.هیلاط - یب ( ،یلعلادبع ،بیغتسد تخانش ظفاح ،)ات
،
.ملع رشن :نارهت - ( ،يرگ ،دروفدار 1385
،)
« وكا وتربما باتك هب
شوخ دیدمآ »
و يگنهرف ةلجم ،يیاقآ رایهم ةمجرت
يرنه اراخب
9س ، 4ش
يپ(
52يپرد ) .
- یمیحر (،همطاف ،
1392
،)
« هناشن شقن یسررب و اه
هژاودامن نابز درکیور اب انلاوم یرعش نابز رد اه
-
یسانش
» ش.مهن لاس ،یملاسا نافرع ، 35
صص . 29
55- .
- نیرز ( ،نیسحلادبع ،بوک 1366
)
، .ین ّرس 1ج
،
.یملع تاراشتنا :نارهت - ( ،میرک ینامز 1378
،یونثم عماج حرش ،) مود رتفد
تاعلاطا :نارهت ،مراهچ و - ( ،نازرف ،یدوجس 1383
هناشن ،) ،یدربراک یسانش
.هصق :نارهت - ( ،میرکلادبع ،شورس 1370
رب همدقم .هدرشف حول ،)
یونثم بابل بل .یفشاک ظعاو نیسح
- هاش ( ،یزاریش یعاد 1377
:ححصم ،نشلگ میاسن ،)
ىناكاد ىسابع زیورپ .ماهلا :نارهت .
- گیاش نا (،دیمح ،رف 1380
نارهت .یبدا دقن ،) :
.ناتسد - ( ،سوریس ،اسیمش 1378
:نارهت ،یبدا دقن ،)
.سودرف - ( ،لیرزیا ،رلفش 1366
ةمجرت ،تسیتامگارپ راهچ ،)
.زکرم :نارهت ،یمیکح نسحم - يپ ،وریگ 1383(،ری
،) هناشن دمحم ةمجرت ،يسانش
.هاگآ :نارهت ،يوبن - قداصدمحم ،تحلاف و
اریمس ( ،یحون
1391 ،)
« تیهام
هناشن اه
و شقن نآ رد ناکم سح یاقترا یاضف
یرامعم
» ،
ةیرشن یاهرنه
ابیز یرامعم -
و یزاسرهش
، 17 ةرود
، 1 ش
،
.راهب - عیدب ،رفنازورف نامزلا
( ، یب ات ،) یونثم حرش
فیرش 1ج ،
، نارهت :
راوز .
- یجیهلا ،دمحم ،
1381( .مود پاچ ،زار نشلگ حرش ،)
:نارهت .ملع رشن
- (،لپ ،ایون 1373
نابز و ینآرق ریسفت ،)
زکرم :نارهت ،تداعس لیعامسا ةمجرت ،ینافرع .یهاگشناد
- نیع ( ،ینادمه هاضقلا 1379
،) هدبز قئاقحلا ،
.یهاگشناد رشن زکرم :نارهت ،نیدت یدهم ةمجرت - ( ،مساق ،ینغ 1375
ج ،ملاسا رد فوصت خیرات ،) 2
،
.راوز :نارهت - اوبا ،یریشق ( ،مساقل
1367 ) ، ،هیریشُق هلاسر
عیدب ةمجرت و یملع :نارهت ،رفنازورف نامزلا
یگنهرف .
- ( ،قداصدیس ،نیرهوگ 1382
،فوصت تاحلاطصا حرش ،)
نارهت :
راوز .
- کم ( ،نیترام ،نلایئوک 1384
،) ةمجرت ،نامود لپ
.زکرم :نارهت ،وجشناد مایپ - للاج ،یخلب یولوم ( ،نیدلا
1378 ،یونعم یونثم ،)
هب دیهان :نارهت ،نوسلکین حیحصت .
--- 1386( ،
هب ،سمش تایلک ،) -
عیدب حیحصت .هسراپ :نارهت ،رفنازورف نامزلا
- یرقابریم ،یفجن هرهز و رغصا یلعدیس ،درف
1388( ،)
« هناشن یوگلا یسررب نابز رد سریپ یتخانش
انلاوم ینافرع
» ا ناتسوب ،
،بد ش ،لوا ةرود
2 ،
یپایپ 1
56/ صص ، 133
156 - .
- (،نیسحلام ،یفشاک ظعاو 1386
،یونثم بابل بل ،)
هب :نارهت ،شورس میرکلادبع راتفگشیپ و حیحصت
.طارص - ،ییحیدیس ،یبرثی 1370(
) پاچ ،نافرع هفسلف ،
.یملاسا تاغیلبت رتفد :مق ،مود -Barths, Roland. 1985. L`Aventure demiologique. Parisi. Seuil.
-Hawks, Terence. 1992. Structuralism and semiotics. Londen:
routledge.
-Innis, Robert E. 1985. Semiotics: An Intrductor Anthology.
Bloomington. Indian university press.
-Karmpen, Martin and [et.al.], editors. 1987. Classics of Semiotics. New York. Plenum Press.
Morris, Charles.1946. Signs, Language and Behavior, - Braziller, New York.
-Larsen, S.E. 1994 “Semiotics” in R. E Asher, editor-in-chief.
The Encyclopedia of Language and Linguistics.Oxford: Pergamon Press.
-Pierce, Charles sanders. 1958. Collected writings, combridge:
Harvard University.