ناتسبات و راهب 1313
تاحفص 111
ات 022
هاگشورف رد یلفقرس قح یزاجم یاه
طاشن یقداص ريما
رايشناد ۀدکشناد قوقح و مولع یسايس هاگشناد نارهت
( خیرات تفایرد : 11 / 12 / 10 - خیرات شریذپ : 6 / 10 / 10 )
هديکچ
ثحب یلفقرس رد یاهدحاو یراجت
عقاو رد تاصتخم
،ییایفارغج یثحب
نشور و ماکحا نآ رد
،هقف
نیناوق و یارآ مکاحم یاراد هقباس تسا . اما اب روهظ هاگشورف یاه
،یزاجم رد رانک ثحب یاه لومعم رد
قوقح
،تنرتنیا دننام تملاع یراجت و مان یاه
،هنماد نیا ثحب مه یم دناوت حرطم دشاب هک کی دحاو
یراجت کینورتکلا هب
هراجا هداد دوش . رد نیا تروص یثحابم دننام یلفقرس و قح بسک و هشیپ زین
لباق حرط دهاوخ دوب . هچرگ نونکات نینچ یزیچ رد لمع لومعم و جیار هدشن
،تسا یلو ناکما نآ اب
جاور و قنور هاگشورف یاه یزاجم رد هدنیآ دوجو دهاوخ تشاد . رد نیا هلاقم هب حرش و نییبت نیا
،هلئسم هب هژیو ادج یزاس نآ زا لئاسم ینوماریپ رد طیحم تنرتنیا و نایب ماکحا نآ یم میزادرپ .
ناگژاو یديلک
قح بسک و
،هشیپ
،یلفقرس هاگشورف
،یزاجم مان هنماد ، یناشن .کینورتکلا
همدقم
یلاحرد هک عوضوم یلفقرس رد یاهدحاو یرااجتیتناس زا ثاحابم اناشآ
دزان راع و
قوقح ناناد
،تسا مان ةنماد هدشرکذ رد
هااگبو ااه ( یاراب لااثم
cina.com
) هاک یاراب هار
یزادنا هاگشورف یاه یزاجم رد یاضف یموقر هدافتسا یم
،دوش زوانه زا تااظحلام وان
و
بلاطم ثحب زیگنارب تسا . ناکما ةراجا نیا هاگشورف اه و ةاسیاقم شزرا
یدااصتقا ینااشن
تیاس نآ اه رد یاضف یموقر اب یلفقرس لاحم یااه یرااجت رد تااصتخم ییاایفارغج
زا
هلمج تاعوضوم لباق
یسررب رد قوقح تسا .
یلئاسم دننام جرد مان ای تملاع یراجت دوخ ای نارگید رد یناشن ،کاینورتکلا اابیرقت
لوئسم هدنسیون
سکاف 55155156 -
هب ةزادنا تیافک عوضوم ثحب و یسررب هدوب و هاگداد
،اه هب هژیو زکارم هبش ییاضق
ICANN
رد
،ناهج یارآ لباق یهجوت ار رد نیا هنیمز رب ساسا داعاوق یموامع و
تارراقم ناکیآ
رداص هدرک دنا . هدنراگن رد نیا یسررب زا رظنم یرگید هب عوضوم یم درگن هک ترابع تسا
زا تیلباق ققحت یلفقرس رد هاگشورف یاه یزاجم و ناکما یجنس تیلباق لاامعا تارراقم
ِیلفقرس طیحم ییایفارغج رد
طیحم کینورتکلا ی
.
1 . یايازم هاگشورف یاه
یزاجم
اجنآزا هک یایازم هاگشورف یاه یزاجم تبسن هاب هاگاشورف یااه
،یالحم سااسا شزرا و
هاگیاج نآ اه ار رد یاضف یموقر لیکشت یم
،دهد مزلا تسا تاسخن نآ ااه ار هاب رااصتخا
یسررب مینک .
2 2.
. نتشادن تیدودحم
یناکم . اب تبث مان هنماد و ییاپرب تیاس
،یراجت دارفا یام
دنناوت نودب تیدودحم یاه
یلحم رد یرازاب رایسب هدرتسگ رت زا طیحم یتنس هب ترااجت
دنزادرپب و چیه نارگن تیعقوم یلحم
هاگشورف دوخ
دنشابن و زا نایا تاباب هاجو یانلاک
دنزادرپن . هرادا ناگدننک نیا
هنوگ هاگشورف
،اه یارب ندناسر لااک ای تامدخ هلماعم هدش هاب
نایرتشم زین
اهنت یفاک تسا لحم ییاه ار هک شزرا ینادنچ درادن یارب زاکرمت ناانکراک
کدنا ای یاهرابنا دوخ
رظنرد دنریگب و ای هکنیا یتح نودب
،رابنا یلااک هتخورف هدش ار هاب
تروص یراج زا عبانم و ناگدننکدیلوت تفایرد
و هب نایرتشم شیوخ
لیوحت دانهد . راگا
عوضوم هلماعم لااک ای تامدخ مرن یرازفا
،دشاب اساسا یزااین هاب راابنا تاسین و تااناکما
هیبعت هدش رد تیاس هب نیا روظنم یارب لیوحت تیافک یم دنک .
یلاحرد هک یاهدحاو یراجت
ییایفارغج اهنت
رد زکرم و لحم ییاه نیاعم هاب ناوانع
،زکرم هبعش ای یگدنیامن روضح
،دنراد یاهدحاو یراجت
کاینورتکلا یام
دانناوت رد ماامت
یاضف هکبش روضح هتشاد دنشاب . نیا روضح تخاونکی ،تاسا
یانعی یاقرف ناایم لاحم
یلصا ای هبعش یاه ةجرد 1
، ةجرد 0 و هرایغ تاسین و راگا یتیدوداحم ،داشاب
ااهنت رد
ةلحرم ندناسر اهلااک و ضرع ة تامدخ تسا هک دیاب نایرتشم ار
زا نیا تباب هاگآ داننک و
عقوت نانآ ار اب تاناکما و ةریاد عیزوت لااک و ةئارا
،تامدخ بسانتم
دنزاس .
رگا ةکبش
،هدشدای یناهج و تانرتنیا ،داشاب
رد ماامت نااهج و رد راه هاطقن یا هاک
هاانایار یا لااصتم هااب هکبااش
،دااشاب هاگااشورف رد
سرتااسد
دااهاوخ دوااب (
Hedley &
Aplin,2006, P. 372
.) نیاربااانب ناایا
اهدااحاو یااتح
لااخاد لزاانم مدراام زااین روااضح
دنراد . هب نایب رگید دادعت زکارم شورف هاگشورف یزاجم
هب دادعت ناربراک هکباش هتاسباو
تسا . هب نیا
،بیترت شزرا کلم و یلفقرس لحم یااه باسک یاراب هاگاشورف یزااجم
رفاص
،تسا یلو هکنیا یعون یلفقرس صوصخم نیا
هنوگ هاگشورف اه لباق ققحت
،تسا رد هامادا
هب نآ میهاوخ تخادرپ .
2 1.
. نتتتشادن تیدودتتحم
یناتتمز . لاواامعم یاهدااحاو یراااجت
رد تاایعقوم یاااه
،ییایفارغج رد
تعاس اه و یاهزور یانیعم زااب دنتاسه نایا
رد یلااح تاسا هاک داحاو
،کینورتکلا چیه
انگنت و یلکشم زا نیا تباب درادن و هاگشورف نآ
رد لوط 02 تعاس و 1
زور هتفه و رد مایا لیطعت زین یم دناوت لاعف دشاب .
نوزفا رب
،نیا رگا دحاو یراجت رد ةقطنم یعیسو زا ناهج تایلاعف هتاشاد
،داشاب یام
دناوت نودب ریثأت نتفریذپ زا
لاتخا تعاس و توافت بش و زور رد اهرهش و
،اهروشک هاب
روط تخاونکی هب
بسک و راک دزادرپب . نیا تیزم هب هژیو رگا عوضوم
،هلماعم مرن یرازافا و
هب تروص دولناد لباق هضرع
،دشاب رتریگمشچ دهاوخ
دوب .
2 3.
. نتشادن تیدودحم
یاضف یلخاد . یاراب ةعاسوت تایلاعف یاهداحاو یرااجت
،یلومعم یتح
یارب رییغت نویساروکد یلخاد
نآ
،اه لاومعم تیدودحم ییاه
زا رظن اضف و
تیعقوم یلحم
دوجو دراد یلاحرد هک هاگشورف یزااجم
زا نایا راظن تیدوداحم یاصاخ
درادن و یم دناوت هب یتحار یحارط تاحفص تیاس
ار رییغت دهد و هب دادعت و عونت اهلااک و
تامدخ دوخ دیازفیب .
2 4.
. هفرص ییوج یاه رگید . یلاحرد هک یاهداحاو یرااجت
یلوامعم دانروبجم
هاب
بسانت دادعت زاکرم و بعاش دواخ دانمراک و تااناکما یرادا
هتاشاد ،دناشاب رد طیاحم
کینورتکلا نینچ
تسین . لاوصا کی هاگشورف یزاجم
ااب یاحارط باسانم
یاراب یافرعم
اهلااک و تامدخ و نتشاد ةناماس راکدوخ یارب تافایرد شرافاس
ااه و لااسرا ماایپ ااه و
تاناکما یارب تخادرپ
،کینورتکلا هب
لقادح نادنمراک ینف
و یراجت زاین دراد .
2 . توافت یاه مان و تملاع یراجت اب مان هنماد
نیا بلطم ار هب نیا روظنم حرطم یم مینک ات ثحبم ام رد نیا هلاقم زا رگید یثحابم هک
رد رانک رگیدکی رارق هتفرگ
،دنا ادج ،هداش یااج هژایو یا ار رد ناهذ هدانناوخ هاب
دواخ
صاصتخا دهد
.
اب هکنیا لاومعم رد یناشن هاگشورف یاه
،یزاجم مان هنماد نامه مان ای تملاع یرااجت
،تسا یلو نیا ود لداعم رگیدکی دنتسین و توافت ییاه نایم نآ اه دوجو دراد .
تسخن یروآدای یم
مییامن هک
« مان یراجت
» یناونع تسا هک رجات ااب نآ هاب ترااجت
یم دزادرپ . نکمم تسا مان یقیقح رجات قباطم اب مان هدشدای دشاب ای دشابن . یارب ،هانومن
یرجات هک مان وا انیس
،تسا نمض هکنآ نکمم تسا نامه مان ار یاراب ةاناختراجت دواخ
رایتخا
،دنک لامتحا دراد مان یتوافتم دننام
« نامیپ
» ار یارب نآ رب دنیزگ و ربراس ااه و
دانسا یراجت ار اب نامه مان رداص دنک . لکش لوا رتشیب رد صوصخ صاخاشا
یقواقح و
تکرش اه قادصم دراد یارب هنومن یتکرش هک مان نآ
« راهب
» تسا و اب نیمه مان هب تبث
،هدیسر مان یراجت نآ زین نیمه تسا و ةمه دانسا و کرادم تکراش ااب نیامه ناوانع
رداص یم ددرگ . یلو رد صوصخ راجت
،یقیقح توافت نایم ود مان رایسب عیاش تسا .
اما
« تملاع یراجت
» یارب اهلااک و تامداخ و
یاراب یزااسادج نآ
ااه زا تلاواصحم
هباشم هدافتسا یم دوش و نکمم تسا بکرم زا ورح و
،تاملک
،موقر لکش
،اه انر ،ااه
اهادص و یتح یااهوب نیاعم داشاب (
Maclntyre,2009, p.417- Maclntyre, 2001, P.735
.)
هاگ مان یراجت ار هب ناونع تملاع یراجت زین هدافتسا یم دننک هک رد نیا تروص ناکمم
تسا اهنت یتارییغت رد
،هزادنا نر ای لکش یخرب ورح نآ داجیا دوش
.
یارب هکنآ یرجات دناوتب رد طیحم کینورتکلا تیلاعف
،دنک نوزفا رب تایوه ،یاصخش
مان یراجت و یناشن
،ییایفارغج یناشن
کینورتکلا دوخ
ار زاین نلااعا یام دایامن . هاب نایا
،بیترت توافت یاه ریز نایم هنومن یاه شیپ هتفگ ترابع تسا زا :
فلا ) اساسا مان و تملاع یراجت یارب ییاسانش رجات
و لوصحم تاسوا
رد یلااح هاک
مان هنماد یارب نییعت یناشن و تایعقوم رجاات
رد یااضف یمواقر ،تاسا اذال ااب ینااشن
ییایفارغج یو
رظانتم تسا .
تسرد تسا هک هب یعون نامه مان ای تملاع یراجت هب ناونع مان ةنماد طاس مود رد
یناشن کینورتکلا هدافتسا
یم
،دوش یلو یتقباطم نایم
نیا اه دوجو درادان . ناکمم تاسا
یارب
،لاثم امش تیاس
amazon.com
ار زا کالام یالعف شا یرادایرخ اای
هرااجا داینک و
اهلااک و تامدخ دوخ ار هک یاراد تملاع یراجت ناتدوخ تسا تحت نآ هاضرع داینک و
ای یتح ییاهلااک ار
اب مائلاع التخم و
زا عباانم یدایلوت نوگاانوگ
رد نآ تیااس هائارا
دییامن .
ب ) توافت مود نآ تسا هک مان ای تملاع
،یراجت زا تیامح یلحم ای رثکادح هاقطنم
یا رادروخرب تسا
یلاحرد هک مان هنماد و هجیتنرد یناشن
کینورتکلا زا
تایامح ینااهج
هرهب یم درب
) (Middleton,2005, p.617.
و نیا رد ةجرد
،لوا نوهرم هبرصحنم دراف
ندواب
نیا مان رد طس ناهج هب یاضتقا تاظحلام ینف
تسا . رد نیا
،صوصخ تارراقم
ICANN
هک هسسؤم یا ییاکیرما و
عقاورد تحت رظن تلود
،تسا لامع مکاح تسا و تیامح ااه رد
طس یناهج هب نیا قیرط ابیرقت تخاونکی هدش
دنا ( ر.
ک . تاررقم
UDDRP
،نکیآ لاباق
یسرتسد رد
www.ICANN.org
.)
ج ) توافت
،رگید کلام
« تبث
» تسا . مان ای تملاع یراجت ربارب قوقح یخرب اهروشک
راایظن نماااک لا (
Reed & Angel, P. 433
) و نوناااق تاابث ماائلاع و تاااعارتخا ناراایا
رد
1312
،ش نودب تبث زین یم دناوت دوجوم و ربتعم
،دشاب یالو ینااشن کاینورتکلا لاواصا
نودب تبث و روضح رد ةناماس کینورتکلا و
نودب رارق نتفرگ تحت کی مان ةانماد طاس
لااب دننام ای.com
و.ir
هریغ هک رد یاهرورس یصاخ
اب ماظن یانیعم هاک
ICANN
رراقم و
تیریدم یم
،دنک هب دوجو یمن دیآ .
کی ةتکن یرظ مه رد اجنیا دوجو دراد و نآ تسنیا هک عجرم تابث رد ماان ،هانماد
یتح رد دک ییاهروشک دننام
، .ir
و.it
، jp
نامزاس تبث اهروشک ،تاسین هاکلب هنامااس یا
،یناهج نآ مه هن هب موهفم نیب
،یلودلا هکلب تحت تراظن و تیریدم یلک نکیآ و عاقاورد
تلود تساکیرما .
د ) کی مان و تملاع یراجت ار نکمم تسا نیدنچ رجات رد کی ای دنچ رهش و روشک
هدافتسا دننک
یارب
،هنومن لامتحا دراد مان یراجت یصخش رد
،دنه
،ناتسکاپ
،نیچ
اپورا ای ناریا
« نامیپ
» دشاب ای نیمه مان هب ناونع تملاع یراجت دنچ لوصحم هب
راک
دور و ای یلااک نارجات هدشدای زا کی عون و
،هقبط ای زا عاونا و تاقبط نوگانوگ دشاب
یکی شرف تراجت دنک و یرگید یاچ . رد صوصخ تملاع
،یراجت قبط تاررقم نیب
یللملا ةمیمض نوناق تبث تاعارتخا و
حرط یاه یتعنص و مئلاع یراجت ( 1356 ش )،
تلاوصحم لتخم
نکمم تسا رد 25 هقبط یاراد تملاع یاه یهباشم
،دنشاب اما نیا
تیعضو رد صوصخ یناشن
کینورتکلا ناکما
درادن ( رگم هکنآ مان ةنماد طس لوا نآ
توافتم دشاب
یارب هنومن لاحم تسا ود یناشن کینورتکلا هب
نیا لکش هتشاد
میشاب :(
www.payman.ir
.) نمض هکنآ ناکما دراد اب رییغت رد مان ةنماد طس
،لوا هباشم
نیا یناشن ار صخش یرگید ای نامه بحاص یناشن لوا هب مان دوخ تبث دنک یارب لاثم
اب ای.com
و.net
هریغ .)
3 . هدافتسا زا
ماان ااي تاملاع یرااجت
ناراگيد رد
ینااشن اينورتکلا هاگاشورف
یزاجم
نیا راک اب هس شور ماجنا یم دوش :3 2.
. شور زاجمریغ .
هچرگ اات شاش عوان شور لاباق یرایگیپ ییااضق
رد ةانیمز
ةدافتسا زاجمریغ زا
مان یاه ةنماد نارگید هدرمشرب هدش
(
Todd, 2005, p.27
)،
یلو ةدامع
نآ اه ترابع تسا زا هکنیا یصخش اب تینءوس نیا
مان اه ار هب ناونع ماان ةانماد دواخ هاب
تبث دناسرب (
Cyber Squatting
) و سپس یارب لاقتنا اای لااطبا نآ زا بحااص نآ
ماان ااه
یذاخا دنک ای هب تباقر ملاسان یراجت اب نانآ دزادرپب .
نتخادرپ لصفم
هب نیا لئاسم رد ةزوح نیا هلاقم تسین و یم ناوت رد صوصخ نآ
هب
عبانم یصاخ رد نیا هنیمز هعجارم درک ( یارب هنومن ناایاپ هامان یااه یهاگاشناد هاک
رد
روشک ام اب مان هنماد هتشون هدش تاسا و یعباانم داننام
(Lloyd, 2004, P.533
. ةاصلاخ
بلطم هکنیا تافلاتخا یقوقح
و یواعد طوبرم هاب ماان ،هانماد رد عاجارم لاح و لاصف
تافلاتخا نکیآ
و قباطم تاررقم نآ
(UDDRP)
رد جنپ ةطقن ناهج زا هلمج رد نامزااس
یناااهج قوااقح تاایکلام یاااه
یرااکف ( وااپیاو )،
یگدیااسر و
لااح و لااصف یاام دنوااش
(
www.ICANN.org
.)
3 1.
. ةدافتسا ةدنیامن
یراجت . نکمم تسا یصخش نودب
هکنآ ةدنراد یلصا کی
مان ای تملاع یراجت
،دشاب هب لیلد عون ةطبار یگدنیامن هک
اب یو
،دراد نآ مان ار ءزج
یناشن کینورتکلا دوخ
هب ناونع مان هنماد تبث دنک و رد نآ
،یناشن نودب تینءوس هب
ةضرع اهلااک و تامدخ لیصا
دوخ دزادرپب . نیا ابیرقت هیبش نآ تسا هک ناگدنیامن
تکرش یاه همیب رد ردرس رتافد دوخ مان تکرش یلصا ار یم دنسیون و اب نآ مان تیلاعف
یم دننک .
نیا شور نودب داریا تسا و لیصا یمن دناوت یارب لاطبا ای لاقتنا مان هنماد هیلع وا
ییاعدا هتشاد دشاب و ای دهاوخب زا نانآ یهجو تباب ةدافتسا نآ
هبلاطم دیامن . اذل رگا
لیام هب نتشاد نینچ مان هنماد یا
،دشاب یم دناوت نآ ار زا ةدنیامن دوخ یرادیرخ دنک
.
3 3.
. لاقتنا یلفقرس .
رد نیا شور هب چیه کی زا ود تروص هدشدای راتفر یمن
،دوش
هکلب شور هب راک هتفرگ هداش هیباش و اای یاتح قبااطم ااب یاشور تاسا هاک رد طیاحم
،ییایفارغج نارجأتسم
یاهدحاو یبسک
اب ناکلام نآ اه لمع یم دنیامن و نیا اقیقد لحم
ثحب ام رد نیا هلاقم تسا . هاب نیامه بباس مزلا تاسا بالطم ار قایقد رات و هاب رواط
هسیاقم یا یسررب مینک .
.
3
.3 1 . یلفقرس
؟تسيچ
رد نیا
،صوصخ ثحب
،اه هلاقم اه و عبانم یلصفم رد سرتاسد تاسا
( یاراب هانومن ر.
ک .
،زرواشک 1312 )،
یلو رد اجنیا مزلا
،تسا هچرگا هب ،لاامجا هاب
لاصا و هاگتاساخ دااهن
هدشدای هراشا ییاه هتشاد میشاب .
رگا ود کلم ار هک زا ره تهج اب رگیدکی تهباشم دنراد
رظنرد میریگب اب نیا تواافت
هک یکی یاراد یتیعقوم یراجت
و یرگید اهنت یارب تنوکس بسانم ،تاسا املاسم یالوا
نوزفا رب شزرا
،کلم یاراد شزرا یداصتقا یرگید
تسا هک هاگ هب بتارم رتشیب زا تامیق
دوخ کلم تسا . نیمه شزرا یداصتقا أشنم
روهظ یقح هب مان
« یلفقرس
» تاسا هاک رد
طباور نایم رجؤم و رجأتسم دوخ ار ناشن یم دهد .
مادام هک هراجا یا حرطم
،دشابن شزرا کلم ار کی اج اب هجوت هب تیعقوم یراجت
نآ
نییعت یم دننک و کلم عوضوم عیب ای نهر رارق یم
،دریگ یلو نآ ماگنه هک ةطبار
یراجیتسا رد
نایم
،تسا هیضق داعبا هزات یا
،هتفای شزرا اه عونت و هقبط یدنب یصاخ
ادیپ یم دننک .
زا رط
،رگید اجنآزا هک نارجأتسم زاین
ااب رارمتاسا ترااجت
رد کای لاحم باجوم
شیازفا شزرا یراجت نآ یم
،دنوش رد نایاپ تدم
،هراجا یغلبم ار اب ناونع قح بسک اای
هشیپ ای تراجت زا کلام یارب هیلخت تساوخرد یم
دننک .
یخرب نایم یغلبم هک رد ماگنه هراجا اب ناونع یلفقرس رجأتسم هب
کلام یام دزادراپ
و یغلبم هک یشان زا شیازفا یاهب یراجت کلم یارب رارمتاسا باسک
و رااک رجأتاسم رد
لحم هدشدای
،تسا کیکفت لئاق هدش و یمود ار قح بسک ای هشیپ ای تراجت یام دانناد
(
،یدورگنل ص
002 و 356
، یلع
،درفروپ
www.olumensani.com
) نیا رد یلاح تسا هاک
رد رظن یخرب بحاص
،نارظن یلفقرس یاراد یانعم یمااع تاسا هاک لمااش ودراه شزرا
هیلوا و ةدوزفا یدعب یم دوش و نوناق راذگ زین رد ود نوناق طباور کلام و رجأتاسم 1331
و 1356
،ش اهنت کی حلاطصا نآ مه قح بسک ای هشیپ ای تراجت ار اب مواهفم عمااج نآ
هب راک هدراب ( ،ناایزوتاک ،راصان
ةرود قواقح یندام ( 1 )،
1311
، ص 506 - 516 ) و نونااق
1316 ش زین طقف زا حلاطصا یلفقرس هب یانعم ماع هدافتسا هدرک و یکیکفت لئاق هداشن
تسا . ناکلام رد ةراجا کلم یراجت دوخ ود شور دنراد : رد شور ،تاسخن شزرا
یرااجت ار
زا شزرا کلم ادج
،هدرک تباب یلوا یغلبم اب ناونع یلفقرس زا رجأتسم تفایرد یم داننک
و تباب ةراجا یاهب کلم زین هنایهام یغلبم هاک ااعون زیچاان تاسا تافایرد یام
دانیامن .
رجأتسم زین یم دناوت رگا رد دادرارق هراجا زااجم هداش ،داشاب قاح یلفقراس دواخ
ار هاب
رجأتسم یدعب
لاقتنا دهد .
شور مود نآ تسا هک لحم ار نودب کیکفت ود شزرا کلم و تیعقوم یراجت
نآ هاب
رجأتسم راذگاو یم دننک . رد نیا
،تروص هراجا یاهب اتبسن ینیگناس ااب
رجأتاسم قافاوت
،هدش یرصت یم ددرگ هک رجأتسم یغلبم
،دقن هناگادج و مااگنه هرااجا هاب رجؤام تاباب
شزرا یراجت کلم هتخادرپن و
هاب حلاطاصا
« یلفقراس
» هایدأت هداشن تاسا و رجأتاسم
« یقح
» زا نیا تباب رد هدنیآ دهاوخن تشاد و اظوم هاب ةایلخت کالم رد ناایاپ تدام
هراجا نودب تفایرد چیه یهجو دهاوخ دوب ( رااف زا ثاحب دواجو اای راابتعادوبن طراش
هدشدای رد نیا هلاقم رد صوصخ عوضوم
قح بسک و ةشیپ لاس یااه هرااجا هاب باجوم
نوناق 1356 ش .)
3 3
.2
.. یلفقرس رد
یاضف ينورتکلا
اب نیا
،ثحب یم میناوت مییوگب هک دننامه طیحم ییایفارغج هک
کلام نآ ار یاراب یتدام
هب ریغ راذگاو یم
،دنک نکمم تسا ةدنراد هاگشورف یزاجم
زین هراهب یرادراب زا نآ ار هاک
یزیچ زج تیعقوم و
هاگیاج دوخ رد یااضف کاینورتکلا ،تاسین
رد رابارب یاغلبم یاراب
یتدم هب یرگید راذگاو دنک هک نامه دادرارق هراجا تسا . یارب
،هنومن امش کی هاگاشورف
یزاجم هب یناشن
WWW.PAYMAN.IR
ار یارب کی لااس زا ةدانراد نآ هرااجا داینک و
اهلااک و تامدخ دوخ ار زا نآ هاگیاپ هب رازاب هضرع دییامن .
رد نیا تروص یثحابم هباشم هچنآ هک رد یلفقرس و قح باسک و هاشیپ لاحم یااه
ییایفارغج حرطم
،تسا رد نیا صوصخ زین
حرط یم دوش . هچرگ نونکات ةراجا مان هانماد
ای هب ریبعت
،رتهب ةراجا یناشن کینورتکلا جاور
هتفاین
،تسا یالو لاامتحا جاور
نآ دواجو
دراد اریز اب هجوت هب یایازم یاهدحاو یراجت
رد یناشن یاه
،کینورتکلا نانچ
هک شیپ رت
یضوت هداد
،دش لامتحا هکنیا یصخش اب هجوت هب ترهش کی یناشن کینورتکلا دهاوخب
نآ ار زا ةدنراد نآ یارب یتدم هراجا
،دنک دوجو دراد . اذل باسانم تاسا
ریثأات ینواماریپ
نیا هلئسم زا رظن یملع یسررب دوش .
هب ظاحل
،ییانبم اجنآزا هک ربارب ةدام 261 نوناق
،یندم عوضوم هرااجا ناکمم تاسا
ایشا ای ناویح ای ناسنا
،دشاب اذل هاگیاج دحاو یراجت رد یاضف کینورتکلا زین
یام داناوت
عوضوم هراجا رارق دریگ . نمض هکنآ یتح رگا ناونع هرااجا لاباق قلااطا ،داشابن ناکمم
تسا تحت کی دادرارق نودب ناونع
،صاخ اب ینیضوع مولعم
هاک یاراد شزرا یدااصتقا
لباق یبایزرا دنتسه و اب قفاوت
،نیفرط دحاو یراجت یزاجم لومشم ناونع یلک
« هرااجت
نع ضارت مکنم
» ای ةدام 12 نوناق یندم رارق دریگ .
اب هجوت هب بلاطم شیپ
،هتفگ ثحب دوخ ار رد ود شخب ةناگادج یلفقرس و زاین قاح
بسک و هشیپ رد ةراجا یناشن یاه هاگشورف یاه یزاجم یپ یم میریگ :
فلا ) یلفقرس هب یانعم شزرا ةیلوا تیعقوم یراجت
نیا شزرا رد طیحم یاه ییایفارغج هب
لیلد تیدودحم یاه
طیحم هداشدای رد
رایاد
ندرک یاهدحاو یراجت
ادیپ یم
،دوش یلو رد طیحم کینورتکلا هک
ینااشن ااه راب سااسا
دادعا و ماقرا نییعت یم
،دنوش نیا تیدودحم دوجو
درادن هچرگ هب لیلد یربراک ناسآ رت
هب تروص یماسا و تاملک رییغت لکش یم دنهد .
هب نیا
،بیترت چیه یتیدودحم یارب
نیا هنوگ اهدحاو دوجو درادان و ماداکره ار
یام
ناوت اب ره یناشن ریاد درک و اهنت تیدودحم نآ
اه هب تاملک و یماسا باختنا هداش تاسا .
،نیاربانب زا
هطقن رظن
،یلحم شزرا یلفقرس یاهداحاو یرااجت
یانعی شزرا ةایلوا ااهنآ
« رفص
» بوسحم یم
دوش ( شزرا مان یراجت هک نکمم تسا رد مان هانماد ،داشاب اداج زا
نیا ثحب تسا . اذل یارب کیکفت
،بلاطم ضرف دینک یناشن هدشدای لاصا نمضتم ماان اای
تملاع یراجت یصخش تسین ای یعدم درادن نمض هکنآ رگا نیا یناشن نمضتم ماان اای
تملاع یراجت دشاب زین زا نآ تباب شزرا یرگید هب یناشن رظندروم هفاضا
هدش تسا .)
رد نیا
،ثحب رگا ةدنراد یناشن کینورتکلا هتسناوت
دشاب رد نآ یناشن هب تیقفوم یاه
یراجت تسد
،دبای و رگا دهاوخب نآ یناشن ار هب یرجأتسم راذگاو
،دنک یالع هداعاقلا هاب
نامه ود شور دوهعم رد ةراجا لحم
،یتنس یم دناوت نآ ار هراجا داهد یانعی اای لاحم
کینورتکلا ار
زا شزرا یراجت نآ
،ادج و تاباب یراذاگاو یلفقراس
نآ کای البم نیاعم
تفایرد دنک و لحم کینورتکلا ار
هراجا
،هداد هنایهام هراجا یاهب یزیچان تافایرد ،دایامن
ای هکنآ نودب نیا
،کیکفت لحم ای هب ترابع راتهب هااگیاج کاینورتکلا هاگاشورف
دواخ ار
نودب تفایرد یلفقرس هراجا دهد و هنایهام لبم یرتشیب زا رجأتسم تفایرد
دیامن .
ب ) قح بسک و هشیپ
ضرف دینک کی هاگیاج و هب ریبعت رگید کی یناشن کینورتکلا ار
زا ةدنراد نآ هراجا هدرک
دیا و یتدم رد نآ هاگیاج تراجت
،هدرک قفوم زین هدوب دیا هب یروط هک شزرا یرااجت نآ
یناشن یلیخ رتشیب زا ینامز هدش تسا هک امش نآ ار هراجا هدرک دیدوب . رد نایا ترواص
هباشم نامه یلئاسم هک رد قح
،بسک هشیپ و تراجت رد لحم یراجت حراطم تاسا رد
اجنیا زین دوجو دهاوخ تشاد .
هجيتن
هب رظن یم دسر هاک قاح یلفقراس وقاح ،باسک هاشیپ و ترااجت ناامه رواط هاک رد
طیحم یاه ییایفارغج بسحرب
رع ققحت هتفای
،تسا رد طیحم کینورتکلا زاین
لااجم
روهظ و زورب دراد هچرگ زونه جاور و عویش هتفاین تسا . یالو رد ترواص ،رواهظ ناامه
یلماوع هک بجوم تیعورشم یلفقرس
رد لحم یاه یتنس هدش ،تاسا لایلد تیعوراشم
نآ رد طیحم دیدج زین دهاوخ دوب .
یلو خساپ هب نیا شسرپ هک ایآ نامه ماکحا یصاخ هک نوناق راذگ رد صواصخ قاح
یلفقرس رد لحم یاه ییایفارغج عضو
،هدومن ةرابرد لاحم یااه یاکینورتکلا زاین
مکااح
،تسا یفنم یم دشاب اریز نوزفا رب هکنیا تیارس ماکحا صاخ عوضوم لوا هب عواضوم مود
ینتبم رب سایق ود رما یئزج اب رگیدکی هب ظاحل تهباشم
،یرهاظ هک
هتبلا یشور نوداب
انبم و لیلد مه رد قواقح و ماه رد موالع یابرجت ،تاسا ااعقاو ود لاحم ییاایفارغج و
کینورتکلا اب
رگیدکی توافتم دنا و یمن ناوت ماکحا صاخ یکی ار رب یرگید رااب دراک . اذال
دیاب هب نامه ماکحا یلک رد باب ةراجا ایشا و ماکحا اهدادرارق رد
نوناق یندم افتکا دوامن
هک هب رظن یم دسر رد نیا هراب یفاک و بولطم دشاب .
عبانم
1 .
،دنورایتخب یفطصم
( راهب 1312 )،
« داقعنا دادرارق کاینورتکلا و
تایامح زا راصم هداننک
»
، ةالجم
هدکشناد قوقح و مولع یسایس هاگشناد نارهت .
0 . یقداص
،طاشن ریما ( راهب 1312 )،
« تاررقم و ناامکاح تانرتنیا
» ، ةالجم ةدکاشناد قواقح و موالع
یسایس هاگشناد نارهت .
3 . یدبع
،روپ
،میهاربا www.olumensani.com .
2 .
،نایزوتاک رصان ( 1311 )،
قوقحرود یندم
( 1 )،
،نارهت رشن تاراشتنا .
5 .
،یمیرک سابع و
،رایواک نیسح ( راهب 1351 )،
« تیحلاص ییااضق رد یوااعد یاشان زا یااهدادرارق
یتنرتنیا یسررب قوقح ةیداحتا اپورا و تلاایا ةدحتم اکیرما
»
، ةلجم ةدکشناد قوقح و مولع یاسایس
هاگشناد نارهت .
6 .
،زرواشک نمهب ( 1311 )،
یلفقرس و قح بسک و هشیپ و
،تراجت
،نارهت رشن ناهیک .
1 .
،یدورگنل
،رفعج ( 1310 )،
یژلونیمرت
،قوقح
،نارهت جنگ شناد .
8. Bianbridge, David, (2009), Intellectual property, 7th ed, London, Pearson
& Longman.
9. Colston Catherine & Middleton Kirsty, (2005), Great Britania, Modern Intellectual Property Law, 2en ed, Cavendis.
10. Hedley, steve & Aplin Tanya, Blackstone’s Statutes on IT and e- Commerce, (2006), Oxford.
11. ICANN, www.icann.org.
12. Lloyd, Ian, (2004), Information Technology Law, 4th ed, Oxford, London.
13. Maclntyre, Evan, (2009), Business Law, London, Longman.
14. Maclntyre, Evan , (2001), Essentials of Business Law, London, Pearson
& Longman.
15. Reed, Chris & Angel John, (2007), Computer Law, Oxford.
16. Todd, Paul, (2005), E-Commerce, London, Cavendish Publishing Ltd.
17. WIPO, Summaries of Conventions, Treaties and Agreements Administered by WIPO, (2001), Geneva.
