یــهاگن اب وـساکیپ نـیلافسراثآ یــسررب نــهک یاه لافس هب
*یدورارس یعیفش شونرهم رتکد
.ناریا ،ناهفصا رنه هاگشناد ،یدربراک و یمسجت یاهرنه هدکشناد ،یتسد عیانص هورگ رایداتسا )90/8/1 :ییاهن شریذپ خیرات ،90/6/26 :هلاقم تفایرد خیرات(
هدیکچ
ات نگوگ نامز زا .دنک یم رارق رب نیلافس رثا تیهام و نیلافس رثا دربراک هلئسم نیب یطابترا نازاس همسجم و ناشاقن نیلافس راثآ هتسباو عونتم و توافتم یاه قفا رد هشیر هک ،نایب هوحن و تاساسحا اب ورایور و هجاوم سیپت ات وساکیپ زا ،اربک ات اه تسیووف زا ،اه یبن ،شاقن یلاع یاه شنیرفآ هعلاطم یارب تسا یتیعقوم کش نودب هلاقم نیا .میتسه ،دراد متسیب نرق رد یرنه یاه شنیرفآ خیرات هب طقف مهدزون نرق عبر نیرخآ ات میدق یاه نامز زا هک نهک یرنه کینکت کی اب ،وساکیپ ،متسیب نرق گرزب دنمرنه و زاس همسجم رد دنمرنه نیا صاخ شور و هویش .تسا هدیمد رنه نیا رد هک یشنیرفآ گرزب شهج زا تسا یهاوگ و تسا هدوب رگلافس هب رصحنم هدنریگ ماو تقیقح رد دنراد یتنس لافس اب لوا هاگن رد راثآ نیا هک یلباقت مغریلع و رنه نیا یایحا تهج رد دوب یتعدب نیلافس راثآ قلخ یاه تیلباق یایحا و لافس اب ییوررایور نوگانوگ داعبا نیبم هک دنمرنه یاهلافس یریگ لکش دنور یسررب رب هولاع ورنیا زا .دنتسه اهنآ زا راثآ زا ماهلا اب ار دنمرنه یروآون و عادبا و تسا ناگتشذگزا هدنام اجب یاه هنومن اب راثآ نیا طابترا و براقت رگناشن راتسج نیا ،تسا نآ .دیامن یم هضرع ناگتشذگ
یدیلک یاه هژاو .نهک لافس ،وساکیپ یاه لافس ،وساکیپ ،لافس
.E-mail : [email protected] ، 0311-6262683 : سکفلت*
ییایناپسا فورعم زاس همسجم و شاقن ،)1973-1881( وساکیپ عبر نیرخآ هک 1947 لاس رد ینعی یگلاس 65 نس رد ،رابت یشاقن هب نانچمه هکیلاح رد ،درک یم یرپس ار شرمع زا هدنامیقاب رازه راهچ رب غلاب وا زا .دش رگلافس ،داد یم همادا یزاس همسجم و ،هسنارف رد 1سیرولاو مان هب ییاتسور رد هک هدنام اجب نیلافس هعطق عونتم راثآ .تسا هداد ماجنا »رگلافس دص« اب ییاتسور هب فورعم هب انعم و نایب ندوزفا و اه مرف قیقد هعلاطم اب وا درف هب رصحنم و هتخاس یتوافتم یاه هویش هب راثآ نیا .دنا هدش قلخ نیلافس ماجحا اما .دراد لافس نارگتعنص یاه هتخاس اب یریگمشچ توافت و هدش دوخ هک دراد نهک نادنمرنه یاه شنیرفآ رد هشیر توافت نیا مغریلع و رگوجتسج هیحور و راثآ نیا هب دنمرنه هجوت و تیساسح رگناشن .تسوا قلاخ
هب عجار ناریا رد یفاک و عماج عبانم دوجو مدع هب رظن نادنمرنه و متسیب نرق گرزب نادنمرنه نیلافس یاه شنیرفآ زین و تسا هدش اهنآ لیلحت و دقن ،تخانش مدع هب رجنم هک ،رصاعم ،دروخ یم مشچ هب ناریا رگلافس نادنمرنه یرنه راثآ رد هک یگتفشآ ورنیا زا .دیامن یم یرورض شیپ زا شیب ار راثآ نیا تخانش و یفرعم ،متسیب نرق فورعم دنمرنه تارحبت و تاعادبا هعلاطم هب هلاقم نیا یریگ لکش دنور یسررب .دزادرپ یم لافس اب ههجاوم رد ،وساکیپ راثآ عوضوم هعلاطم و وا راک شور و هویش ،دنمرنه یاه هتخاس سپس و دوش یم لماش ار قیقحت نیا لوا یاه شخب ثحابم یو .دش دهاوخ هداد ناشن ناگتشذگ تاعونصم اب راثآ نیا دنویپ
همدقم
وساکیپ یارب لافس زاغآرس
بسح رب ،هسنارف بونج هب یرفس رد وساکیپ ،1946 لاس رد کی هک یهاگراک ،درک دیدزاب 2ارودم مان هب لافس هاگراک کی زا قافتا هداد صاصتخا وا هب نآ زا یشخب ،1947 لاس رد ینعی ،دعب لاس دندوب رگلافس زین دوخ هک ،3هیمر یاقآ و مناخ ،هاگراک نابحاص .دش ار یتدم هکنآ یارب وساکیپ زا دنتشاد اتسور نیا رد یا هناخراک و نامز نآ رد هک وساکیپ .دندومن توعد دوش راک هب لوغشم اهنآ دزن و اه هعومجم نیرتگرزب رد شراثآ و دوب هدش یناهج شتیفورعم شا هداوناخ هارمه هب ،دندمآ یمرد شیامن هب اه هزوم نیرت لیصا هک اتسور نیا رد )4دولک شدنزرف و ولیژ زاوسنارف شرسمه(
نارگراک زا یدادعت .دندش نکاس تسا لافس زا یا هزوم هب هیبش لیاسو زا یخرب و ارودم هاگراک یاضف زا یشخب ،اهراک خرچ و وساکیپ راک یارب لافس تخپ یاه هروک نوچمه راک رازبا و اه باعل »روک تلاپ« یاهزار فشک اب وا و ،دندش هداد صاصتخا رد .تخادرپ دوخ راثآ قلخ و شنیرفآ هب ،یفرصم یاه گنر و اهنآ رانک رد ،دوب اهراکخرچ صتخم شخب نیلوا ،ارودم هاگراک طسوت هدش راک نیلافس تاعطق و تشاد رارق تخپ یاه هروک 1949 لاس رد یو .دندش یم هتخپ هیمر نازوس رظن ریز دنمرنه تسیراختفا ،تسا داتسا دوخ هک یدرگاش هب میلعت« :دسیون یم .)Uldry-Moutard, 1956, 18( »هرطاخم رپ هویش و لگ ینعی هدام نیا بوذجم و هتفیش دوز یلیخ وساکیپ رییپ شتسود هب یا همان رد هچنانچ ،دوش یم نآ اب راک شور و یارب یقافتا هچ هک دناد یمن سک چیه ...لافس« دیوگ یم 5سکیاد مک هچنآ ،دوش یم هفاضا هچنآ ،دهد یم خر اهدیسکا و اه باعل نینچمه .)Daix, 1990( »...دریگ یم تروص هک یبیکرت ،دوش یم رد وا فعش رب تسا یدییات رهم زین هیمر نازوس و جرج یاه هتفگ زیگنا تفگش رگتعنص« :رثا ییاهن تفایرد ماگنه قایتشا و لافس راک دوخ رد دنک یم تعاطا وا ساسحا زا طقف هک ار یلغش ًاتعفد ،]وساکیپ[
قافتا کی داجیا یوجتسج رد وا هک تسیلاح رد نیا و ،...درک هدنز دوش یم داجیا هک ار هچنآ هک دوش یم هداد نانیمطا نیا وا هب ،تسا دوجوب تسا هدشن هدید لاحب ات هک ار یتاریثات و درک دهاوخ فشک
.(Ramié, 1988, 27) »دروآ دهاوخ
راثآ قلخ رد وساکیپ شور و هویش نیلافس
راک هب لوغشم ارودم هاگراک رد هک یتدم مامت رد وساکیپ رییغت ثعاب ندش هتخپ هک ییاهدیسکا و باعل یاهزار فشک ،دوب هدافتسا اب ار یدیدج هبرجت زور ره و درکن اهر ار دش یم اهنآ گنر هدزای هیمر نازوس .دومزآ یم اه ششوپ ریاس و اه بوگنا ،داوم زا ،ندز رهم ،بوگنا :دهد یم دای وا هب ار یراکباعل و تخپ یتنس شور .دریگ یم رارق وساکیپ هجوت دروم همه هک ... و باعل ریز یشاقن هدافتسا دوجوم یاه مرف زا دوخ راثآ قلخ یارب وساکیپ یشاقن یرگید هدشن ینیب شیپ ریواصت اهنآ یور رب و دنک یم اهراکخرچ ،درک یم یحارط ار هاوخلد دروم حرط وا« .دنک یم مرف رییغت ار اهنآ وا و دنتخاس یم وا یارب حرط قباطم ار تاعطق ار یدیدج یاه کینکت هاگ و درک یم همسجم هب لیدبت ،داد یم
»هریغ و هنیتپ ،رووارگ ،نیفاراپ ریز ششوپ :دومن یم عادبا زین
.(Uldry-Moutard, 1956, 21)
نودب یشاقن ،باعل تخت یاه نت و هریت یاهدیسکا اب وساکیپ حطس تماخض طسوت هلصافلاب هک دهد یم ماجنا ار حلاصا ناکما گنر عونت هک تسا تخپ زا دعب اهنت و دوش یم بذج هدافتسا دروم وا راثآ .دنک یم روحسم ار وا کسیر نیا ،دوش یم راکشآ اهنآ یم بارخ ،دندش یم هتخپ ،دندش یم یشاقن ،دندش یم یراک خرچ ات اب وا یمجح یاهراک زا یخرب .دندش یم راک ون زا هرابود و دندش
تسا هدمآ دوجوب دنمرن زونه هک یتلاح رد هدش یراک خرچ راثآ ندرک رگید یخرب .دندش یم هریغ و تاناویح ،نانز هرکیپ ،رتوبک هب لیدبت و قلخ تفای یم شفارطا رد دنمرنه هک لافس هدش هتسکش یاه هکت اب وساکیپ .دنا هتفرگ لکش زوسن رجآ یاه هکت رب زین یدادعت و دنا هدش هداس یاه عبرم .دومن یم هدافتسا زین یتعنص همین یاه کیمارس زا اهنآ یور هک شرفگنس صوصخم یعلض شش یاه رجآ ای یشاک .درک یم یزادنا شقن ینتورف هب لیدبت لوا یاه هام رد هک شاقن دنمرنه یتسد هریچ ادتبا رد .دنک یم ادیپ هبلغ دوز یلیخ ،دوب هدش عیطم رگ هزوک درگاش یرگ لافس خرچ یور رب ناهگان هک دوش یم یمرف بوذجم وساکیپ ود نیب هدمآ لااب و ،تشگنا ود طسوت هدش خاروس لگ هعطق کی زا ناجنف کی تخاس یارب ،دیآ یم دوجوب دوش یم سیخ ًامئاد هک یتسد اه لاس هک تراهم نیا اما .دوش یم هتسب نادلگ یارب ای ،دوش یم زاب و دوش یم لهس وساکیپ یارب نارگلافس یراکمه اب دبلط یم ار هبرجت ی هلحرم یراکمه نیا ،رتمهم همه زا .دبای یم طلست لگ رب یتحار هب وا .دنک یم راهم وا یارب تسا ینیب شیپ لباقریغ هک ار تخپ بوشآرپ و لتخم هناداتسا و هدرک ریخست ار هیلتآ یاضف وساکیپ دنک یم فیرعت ار ارجام نیا هکیلاح رد هیمر نازوسو جرج .دنک یم هگن اروا ام دوب هدرک راک وساکیپ لثم درگاش کی رگا« هک دنراد ناعذا ،اه راکخرچ ،نارگراک نامز نآ رد هک تسیلاح رد نیا و »میتشاد یمن ارودم هیلتآ رد .دندرک یم راک وساکیپ یارب و تمدخ رد ،اهراک باعل ،اه هزوک ،اه ناجنف ،اه یرطب ،اه چراپ ،نارگتعنص نیلافس یاه هتخاس و هدش نیئزت دایز دادعت هب و مامت تقد اب یگمه اه باقشب ،اه نادلگ :دنتوافتم یگمه وساکیپ یاه همسجم لباقم رد اما ،دندش یم یرادهگن طسوت هدش اضما هک رت نیگنس و رت گرزب ،درف هب رصحنم راثآ .)Guiraudi, 2000, 87( دنتسه دنمرنه
وساکیپ یاه لافس عوضوم
-تسیمارس« نیا ،ارودم هاگراکرد وساکیپ راک هب عورش یادتبا رد هریاد یاه مرف اب گرزب و کچوک یاه باقشب یور رب ًامومع »شاقن لیلدب دناوت یم ءایشا نیا باختنا .دنک یم داجیا ار یشوقن یضیب و یشاقن هب تداع یو هک دشاب یموب حطس اب اهنآ تخت حطس یکیدزن ظیلغ رایسب ار اه باعل ،دشارخ یم ار فرظ حطس وا .دراد نآ یور رب دراذگ یم نیچ هطقن ،دنک یم داجیا رایش باعل یور رب ،دنک یم هدافتسا ود ،دنتسه یکاروخ ناجیب یاه تعیبط شوقن نیلوا .دنیرفآ یم شقن و رد سیسوس کی ،غرم مخت کی ،یرفعج هخاش کی و سفرک هخاش ،هناخ راهچ باقشب یور ناجمداب کی ،لاگنچ و دراک تفج کی نایم رب راک یادتبا رد هک دنتسه یتاعوضوم همهو همه ،... و روگنا هخاش رد لمات یکدنا اب .)2 و 1ریواصت(دنا هدرک لاغشا ار وا نهذ لافس یور درکراک و دربراک اب نیجع و کیدزن رایسب تاعوضوم نیا هک میبای یم هب یو هاگن و تسا نیشیپ یاه نامز و نامز نامه رد لافس یلصا یرارکت و دوجوم یاه هیارآ اب نآ نتسارآ و نییزت ،نف نیا و هدام نیا نامه دربراک اب طبترم هک تسیزیچ نآ ندیشک ریوصت هب هکلب ،تسین .تسا ایشا هک دندش یرگید شوقن تفایرد دهاش تخت حوطس نیا جیردت هب
یاه تروص نوچمه دندوب دوخ لکش ینحنم رداک رب قبطنم یخرب دروم تاعوضوم ار رگید یخرب و ،باقشب یانهپ رد هدش شقن دادعت .دندش یم لماش یزاب واگ یاه هنحص نوچمه وساکیپ هقلاع ،یهام ،هرهچ ،یکاروخ ناجیب تعیبط تاعوضوم اب باقشب یرایسب راک 1962 ات 1947یاه لاس رد ًاتدمع هریغ و یزاب واگ ،زب ،دغج ،وساکیپ یاه لافس یارب ًامومع هک تسا نیا رکذ لباق هتکن .دنا هدش نییعت ار یصخشم ًلاماک دنور ناوت یمن ،شیاه یشاقن نوچمه یراثآ قلخ هب ًاددجم اه لاس تشذگ زا دعب هاگ وا هک انعم نیدب . درک راتفگ نیا دهاش .ددرگ یم زاب رت مدقتم راثآ هویش هب و نیماضم اب 3ریواصت ( تسا گرب اب هرهچ و هدش یشاقن هرهچ نیوانع اب رثا ود شقن فرظ راود حطس زکرم رد ار هداس یا هرهچ رثا ود ره .)4 و طوطخ اب یکی ،تسا هدش هتسارآ فرظ ود ره هیشاح هک دننک یم رظن هب ،كدنا توافت مغریلع .هراتس و گرب اب یرگید و یزاوم هار هار یتروص رد دنشاب ینامز عطقم کی هب قلعتم رثا ود ره هک دسر یم تشذگ زا دعب 1956 لاس رد یرگید و1947 لاس رد اهنآ زا یکی هک .تسا هدش ماجنا لاس هن
زا ،دیمان شاقن یاه لافس ار اهنآ ناوت یم هک هچنآ زا رذگ اب یاه لافس ناونع تحت ناوت یم وساکیپ راثآ زا یرگید گرزب شخب هک دنتسه ییاه لافس ،ءایشا زا هورگ نیا .درک دای زاس همسجم ءایشا اهنآ ،رگید ترابعب .دنا هدش لیدبت راو همسجم یاه مجح هب دنا هداد تسد زا ار دوخ دربراک مرف رییغت رثا رد هک دنتسه یفرصم .تسا هداد رارق ریثات تحت ار رثا یاوتحم نآ رب هدش شقن حرط ای و روطب و وا دوخ رظن ریز ،هدش یحارط وساکیپ طسوت ادتبا راثآ نیا وا .دنا هدش هتخاس یرگلافس خرچ هلیسوب 6راگآ لوژ طسوت هدمع ندرک مک ،ندرک هفاضا اب و هداد لکش رییغت ار ءایشا نیا تراهم اب یم لیدبت یرگید ءیش هب ار نآ ،اه تمسق یخرب ندرک ات هاگ و یاه خاش اب یناویح ،ینادلگ هب لگ هداس هلیتف کی ندوزفا اب .درک رن واگ رس هدش هنوراو نادلگ ود یور للاه کی اب ای ،دیرفآ یم دنلب و هدیشوپ سابل یاه كرکیپ هب لیدبت زین ییاه نادلگ 7.تخاس یم ار ناتسد ًامومع فرظ هتسد هک دندش یم نانز هدمآ رد وناز هب هاگ هزات لگ رد هسیلپ تروصب هاگ اهنآ سابل و تخاس یم ار كرکیپ .) 6 و 5 ریواصت( دش یم هدنک ،دوش یم هدنرپ کی هب لیدبت هاگ ،دبای یا هناگادج شیادیپ و لکش و
ات 7 ریواصت لاثم ناونعب .ناسنا کی هاگ و اپ راهچ ناویح کی هاگ هباشم ماجحا زا هدش هتخاس ،توافتم همسجم هس هدنهد ناشن 9 مادک ره و تسا لکش یغرم مخت اهنآ همه هندب یلصا مجح .دنتسه ناویح کی 7 ریوصت .دنلصتم یهباشم ًاتبسن یاه هیاپ ای و هناهد هب ار هدنرپ 9 ریوصت و راک راوس ناسنا 8 ریوصت ،دنک یم اقلا ار اپ راهچ ًلاماک زین وساکیپ یاه یحارط رد اه مرف هعلاطم نیا .دیامن یم یعادت طوبرم یاه یحارط زا یشخب 10 ریوصت هک روطنامه تسا دوهشم زا مادک ره هک تسا نیا تیمها زیاح هتکن .دهد یم ناشن ار هدنرپ هب و هدوب رادروخرب دنمفده یحارط و رکف هناوتشپ زا نیلافس ءایشا نیا .دراد دوخ سپ رد ار شقن و مرف عیسو هعلاطم اهنآ زا مادک ره قلخ
دوجوب هدش یراکخرچ هداس مرف دنچ ای ود بیکرت زا هک یراثآ دادعت گنر هب ًارثکا راثآ نیا .دنرایسب دنتسه ناویح ای ناسنا ناس هب و هدمآ دنمرنه رظن و دوصقم اهنآ یور رب هتفر راکب تانییزت و دنهایس و ارخا .دنک یم نایب وا هنیرق ًاتبسن یاه مرف یور رب عازتنا و راصتخا اب ار یاه مرف هک تسنیا وساکیپ یکیمارس راثآ رد هجوت لباق هلئسم ادیپ یتوافتم نایب هباشم ریغ ای و هباشم یاه بیکرت رد ناسکی دوش رهاظ فلتخم تروص اه هد هب دناوت یم نادلگ کی ،دنک یم
رد وساکیپ قلاخ نهذ رگناشن هک رگید هدنزرا و مهم بلطم رثا عوضوم یاتسار رد فرظ یازجا زا هدافتسا ،تسا شراثآ قلخ اپ شقن فرظ هیاپ و دزاس یم ار هرکیپ ناتسد فرظ هتسد ،دشاب یم فرظ یاه یگتسجرب و دنتسه هناهد لحم رد اهرس ،دنک یم افیا ار هناکریز رایسب هاگ اه قباطت وحن نیا .دنا هدش هدافتسا لاکشا عفن هب و لکش یمجلش هندب اب یا هزوک یور رب لاثم ناونعب ،هدش ماجنا مین شقن دهاش تسا لصتم هتسد کی هب هک هدیشک و کیراب هندرگ نآ تازاوم هب و فرظ هندرگ یور رب نز خر مین ؛میتسه نز هنت زا شخب نیا ندوب لااب لیلد هب طقف هن باختنا نیا و هتفرگ یاج فرظ هتسد ،فیرظ هتکن هکلب تسا خر مین اب نآ تازاوم ای و فرظ هک یزاوم طوطخ اب و دزاس یم ار خر مین همجمج راتخاس هک تسا یکی هک مرف نیا .تسا هدش نییزت دشاب رس یاهوم زا ناشن دناوت یم نآ ات هاگچیه تسا لافس یایند رد دوجوم یاه مرف نیرت ناوارف زا .)11 ریوصت( تسا هدوبن هاگدید نیا اب یشقن نینچ لماح نامز مشچ هب وساکیپ یاه لافس رد هک یتیمها زئاح دراوم رگید زا
لابند ار یصاخ یانعم دنمرنه دراوم یخرب رد هک تسنیا دروخ یم .تسا طابترا رد رثا عوضوم ای و رثا ناونع اب هک ییانعم ،دنک یم هب هنارهام هک ار یا هدش یراک خرچ نادلگ 12 ریوصت لاثم ناونعب ترابع نیا هدنرپ ریز رد .دهد یم ناشن تسا هدمآ رد یرتوبک لکش هکنیا مغریلع ،8»وساکیپ شدرگاش ،هیمر مناخ هب میدقت« هدش هتشون باختنا تلع اما ،دهد یم لیکشت ار وا راثآ تاعوضوم زا یشخب رتوبک هکلب ،تسین عوضوم نیا هب وساکیپ هقلاع ،میدقت ضرع یارب مرف نیا دوجو نآ میدقت زا دنمرنه دوصقم و مرف نیب یبدا یطابترا رثا نیا رد گنر هب هک تسا نارتوبک زا یا هنوگ مان هیمر هسنارف نابز رد .دراد رد اما دنتوافتم هملک ود نیا راتشون رظن زا هتبلا ،دنتسه یرتسکاخ تقد و واکجنک هیحور هدنهد ناشن طابترا نیا 9.دنتسه ناسکی راتفگ ریوصت( دنک یم طبترم هنوگنیا ار دوصقم و مرف هک تسا دنمرنه رظن .)12 ًاتدمع عوضوم باختنا رد وساکیپ هک تفگ ناوت یم یلک روطب ،نز ،هدنرپ نوچمه وا تاعوضوم رثکا ،تسا دوخ قیلاع لابند هب و یشاقن لثم وا یرنه راثآ رگید رد هک دنتسه ییاه نامه ... و واگ یدیدج لکش رت هنادازآ لافس اب هک دوش یم هدید شیاه همسجم وا صاخ هویش و کبس زا یادج هجو چیه هب اما ،دنریگ یم دوخ هب ینابز اب و دنک یم یعادت ار لاکشا ییادتبا و هداس یموهفم اب وا .دنتسین ره هب ندیشخب تایح اب وساکیپ .دزادرپ یم اه مرف بیکرت هب هیاریپ یب هب ،نادلگ نوچمه یراعتسا لاح نیع رد و هداس یاه مرف نیا زا مادک هراشا دنتسین سمل لباق رگید هک تسا لاس نارازه دیاش هک یقیاقح نهذ هب دهاوخ یم هچنآ اب شماجحا تهابش داجیا یارب وا .دنک یم ار هدننیب و دنز یم شقن راصتخا هب اهنآ یور رب دنک ردابتم یچاشامت .دنک یم راداو هدرک شومارف تساه لاس هک ییاهزیچ هرابود فشک هب لگ اب ناوت یم هنوگچ هک دهد یم ناشن و دنک یم ایحا ار لافس وا .درک قلخ هنادازآ اب ابیز یدربراک ای ینییزت یاه کیمارس قلخ وساکیپ فده اهدص هک مدرم مومع دنسپ دروم یاه هیارآ و نیشنلد یاه گنر هکلب ،تسین دندوب اه هناخ شخب تنیز و دندش یم رارکت دوب لاس ناشتداع فلاخم هک دهاوخب اهنآ زا و دنک رادیب ار ناهذا دهاوخ یم وا هک داد ار یتوافتم نایب شور فشک ناکما وساکیپ هب کیمارس .دننیبب شلابند هب وا هک یدازآ ،دنک نایب ار شیاه هشیدنا تسناوت یم یتحارب وا راک توافت .دش سرتسد لباق هلاس نارازه کینکت نیا اب یتحارب دوب ءایشا و اه مرف زا هدافتسا مغریلع هک تسا نیا رد نارگلافس رگید اب نایب نارگلافس رگید طسوت دریگ یم راک هب وا هک یا هدیا ،دوجوم دوب لاس نارازه هک تفگ یم نخس ییاهزیچ زا وا عقاو رد .دوب هدشن یشزاس و قباطت وا راثآ هک تفگ ناوت یم .دمآ یمن نایم هب نخس .دنک یم حیرشت هک یموهفم و نیلافس ءیش نایم تسا
اه ندمت رگید زا مهلم وساکیپ
رد هک هنوگنامه .تساه ندمت رگید رنه وساکیپ قئلاع زا یکی یا هلئسم ،تسا یسررب لباق یبوخ هب اقیرفآ رنه ریثات وا یاه یشاقن
نیلافسراثآ رد دناوت یم وساکیپ هک تسا یریثات تسا حرطم اجنیا هک هک ییاجنآ زا .دشاب هتفرگ یمیدق یاه لافس و اه ندمت رگید زا دوخ دننامه دوجوم یاه مرف ساسارب یگمه ًابیرقت وساکیپ نیلافس راثآ چیه هب تاعونصم نیا هک تفگ ناوت یم دنتسه ... و باقشب ،نادلگ زا یخرب نایم نیا رد اما .دنتسین اه لافس رگید زا یادج ناونع هتفرگ رارق تارییغت شوختسد هک ییاهنآ ای ،وا یقیفلت یاه هتخاس اب هجوت لباق یتبارق اهنآ تانیئزت دراوم یخرب رد نینچمه و دنا .دراد اه ندمت رگید یمیدق یاه هنیلافس طسوت متسه 10بیتنآ رد نم هک ینامز« دیوگ یم ییاج رد وساکیپ هطبار نیمه رد )Guiraudi, 2000, 87( .»موش یم فرصت ناتساب رنه هک دنک یم ناونع 11یدوریج لیند مان هب وساکیپ راثآ نیققحم زا یکی هناشن یاهروگیف ،واگ ،دغج ،انتآ هدنرپ دوخ رد وساکیپ یاه کیمارس«
اهنآ یگمه هک ،)نامه( »دنهد یم هئارا ار سوئز هدننک هیذغت زب ،راد ،وساکیپ دوخ رظن قبط رب .دنتسه ناتساب یاه هنیلافس تاعوضوم زا رد ...و تاناویح ،یهام ،رتوبک ،اپراهچ ناویح کی ندرک ریوصت اب وا فصو ار هنارتیدم یایند ،هساک ای نادلگ ،چراپ کی یوررب ،باقشب کی نینچمه .درکن فقوت زگره نآ ندرک هدنز و ایحا رد هک ییایند ،دنک یم دیکات دوخ نیلافس راثآ دروم رد سکیاد رییپ شتسود هب ییاج رد وا لاس اه نویلیم دندرک یم ار راک نیمه ًلابق زین ]امدق[ اهنآ« هک دنک یم و هجوت رب دنتسه یدییات رهم یگمه بلاطم نیا .)Daix, 1990( »تسا ناکما نیا اهنآ هعلاطم هک یناتساب یاه لافس زا وساکیپ هناهاگآ ریثات دزن ار یتنس یاهرنه ندوب شخب ماهلا ات دنک یم مهارف هدننیب یارب ار ار دنمرنه نایب و تشادرب ،شرگن یگنوگچ و دیامزایب گرزب یدنمرنه .دبایرد نآ اب ههجاوم رد هک دننک یم ءاقلا یراثآ ار تبارق نیلوا وساکیپ راثآ هعلاطم رد لافس تاعطق روآدای و دنا هدش قلخ لافس هتسکش یاه هکت یور رب یاه لافس وساکیپ .دنتسه یسانش ناتساب یاه یرافح رد هدش ادیپ یریوصت مادکره رب و درک یم یروآ عمج ار هروک رد هدش هتسکش زرم و دح دقاف هک ریواصت نیا .درک یم یشاقن هعطق لکش اب قباطم یمیدق یاه لافس هکت دنریوصت کی زا یشخب هاگ و دنتسه صخشم مرف زا هناقلاخ دنمرنه دراوم یخرب رد هتبلا .دنروآ یم نهذ هب ار . )14 و 13ریواصت( دیوج یم هرهب ریوصت عفن هب یگتسکش
هقلاع دروم تاعوضوم زا هدنرپ هک دش هراشا لبق تمسق رد عوضوم نیا لوح وا نیلافس یاه همسجم زا یدادعت و تسا وساکیپ هریغ و یباغرم ،دغج ،رتوبک زا معا ناگدنرپ نیا همه تسا هتفرگ لکش رد یتارییغت اب هک دنتسه هدش یراک خرچ یاه نادلگ زا هدش هتخاس ناگدنرپ نیا زا یخرب مرف .تسا هدش لصاحرظن دروم مجح اهنآ 16 و 15 ریواصت رد هسیاقم یارب .تسا ناتساب فورظ هب کیدزن وساکیپ زا یرثا رانک رد ایلاتیا هایس و زمرق یاه لافس زا یا هدنرپ زا مهلم ،دلایم زا لبق مراهچ نرق ایلاتیا هب قلعتم فرظ .تسا هدمآ رمک یور رب یا هناهد و هتسد و لکش یغرم مخت یندب اب ،یباغرم تسا هدنرپ رس هب یهتنم هک یباغرم کیراب ندرگ هب هتسد ،تسا رد .دراد رارق اهاپ لحم رد فرظ راود و هاتوک هیاپ .دراد لاصتا رایسب راتخاس دسر یم رظن هب یباغرم زین هک وساکیپ هدنرپ ،لباقم
.دشاب یم اراد ار یهباشم یاه همسجم و اه حرط رد روفو هب هک یناگدنرپ رگید زا نیدامن میهافم اب هدنرپ نیا یفرط زا .تسا دغج دوش یم هدید وساکیپ دوخ هب ار یا هژیو هاگیاج زاب رید زا فلتخم یاه گنهرف رد دوخ زا ماهلا اب میدق نادنمرنه راثآ زا یخرب هک ییاج ات هداد صاصتخا نیمه رگناشن نانوی یاه هنیلافس زا یدادعت .تسا هتفرگ لکش نآ هک دنک یم یفرعم ار اه همسجم نیا زا یکی 17 ریوصت ،دنعوضوم .دراد رارق وساکیپ زا یهباشم یمجح رثا رانک رد
لاصتا زا هک ییاه مجح دهاش وساکیپ زا یرگید راثآ رد .میتسه ،هتفرگ لکش دننام چراپ یا هندب هب هدش یراک خرچ هیاپ هس هدش هتخاس لکش یورک مجح هب یهتنم یطورخم زا فرظ یاه هیاپ یزیربآ و ندرگ هب لصتم لکش یورک ینزخم زین دننام چراپ هندب و هنایم هب فرظ هبل زا و هرک مین لکش هب نآ هتسد .دراد هدنور لااب هک تسیناسنا ،مجح نیا زا وساکیپ مسجت .تسا لصتم نآ نزخم ره ییاهتنا تمسق و تسا هداد رارق شتروص ریز رد ار شناتسد یرگید فرظ رد .دهد یم لیکشت وا جنرآ فرظ یاه هیاپ زا مادک ار هرهچ ینیب فرظ هتسد هک میتسه نآ دهاش تاصخشم نیمه اب اب یفرظ هب هتشذگ یاه نامز یاه لافس هعلاطم اب .دنک یم یعادت هرازه رد سربق هب قلعتم فرظ نیا هک میروخ یم رب هباشم مجح یفرعم یمیدق رثا یرهاظ هباشت مغریلع .تسا دلایم زا لبق موس راثآ اب دنمرنه ییانشآ هدنهد ناشن هک ،وساکیپ راثآ اب اجنیا رد هدش و یریذپریثات و راثآ نیا زا وا شناوخ ،دشاب یم ناگتشذگ نیلافس . )19 ،18 ،17 ریواصت( تسا راذگ تعدب و هناروآون وا رثأت
یاپدر نآ رد ناوت یم هک وساکیپ نیلافس راثآ زا یرگید شخب اه كرکیپ نیا .تسا نانز یاه كرکیپ دومن وجتسج ار ناگتشذگ راثآ دایز دادعت هب و خرچ اب هتفرگ لکش یاه نادلگ زا هدافتسا اب ًامومع هک یاهراک رگید رد نز عوضوم زا یادج دنناوت یم دنا هدش هتخاس نادلگ مجح زا هدافتسا اب نز رکیپ ندرک مسجم اما .دنشابن وساکیپ یاه لافس رد یفرط زا .تسین رود زین نآ شنیرفآ ءاشنم و ءادبم زا ادیپ یناوارف هب اه ندمت زا یرایسب دزن نانز یاه كرکیپ یناتساب رظن نیا دهاش .دنشاب وساکیپ شخب ماهلا دنا هتسناوت یم هک دوش یم .دراد دوجو نانوی هب قلعتم دلایم زا لبق مود هرازه زا هک تسیراثآ هار هار طوطخ اب هک دنهد یم ناشن ار ینانز یعازتنا هرکیپ راثآ نیا زین وساکیپ نیلافس راثآ زا یشخب رد .دنا هدش هتسارآ گنر هایس طوطخ هب نیزم نانز هرکیپ :میروخ یم رب عوضوم نیمه هب تسرد .)21 و 20 ریواصت( هار هار
رد و تسا وساکیپ هقلاع دروم تاعوضوم زا زین یهام لافس رد .تسا هدمآ شقن تروصب صخلااب وا راثآ زا یرایسب تعیبط هتسد رد هک دراد دوجو شقن نیا اب باقشب یدادعت وا یاه هس شقن اهنآ زا یدادعت رد .دنریگ یم یاج وا یکاروخ یاه ناجیب روطب عوضوم نیا .تسا هدمآ مه رس تشپ راود تروصب یهام رد لاثم ناونعب .دروخ یم مشچ هب ناگتشذگ فورظ رد یهباشم یهام هس شقن دلایم زا لبق مراهچ نرق ایلاتیا هب قلعتم نیلافس یفرظ یباقشب هب هیبش رایسب هک تسا هتسارآ ار یباقشب حطس مه لابند هب رکا و هایس فرظ ود ره بلاغ گنر .تسا شقن نیمه اب وساکیپ زا
.تسا سکع رب رثا ود رد شقن و هنیمز گنر هک توافت نیا اب هدوب دنمرنه ود هویش نیا و هدش نییزت یا هطقن شوقن اب ود ره هیشاح هدیدرگ باقشب ود یرصب توافت ثعاب هک تسا توافتم رصع ود رد .)23 و 22 ریواصت( تسا یمجح زا هتفرگ لکش هک دنتسه دنمرنه نیا زا یرگید راثآ یتوافتم یانعم دنراد هک یشقن هب هتسب ماجحا نیا .دنا لکش یللاه مرف رظن زا اما دنا هدش هریغ و ،نز ،یهام ،هدنرپ هب لیدبت ،دنا هتفای تهابش اب مجح نیمه .)25 ،24 ریواصت(دنرادن یریگمشچ توافت یلک و دراد دوجو میدق یاه لافس رد هک تسا ییاه مجح هلمج زا رایسب .)26 ریوصت (تسا هدوب وساکیپ یارب یماهلا عبنم
تسا نآ هدنهد ناشن رگید یرایسب و اه براقت نیا یمامت هویش و کینکت هبرجت اب و شرمع یاه لاس نیرخآ رد وساکیپ هک و دنام یمن لفاغ و ادج ناگتشذگ هبرجت و گنهرف ،خیرات زا ،دیدج نآ هب تقد اب وساکیپ .دنتسه وا شخب ماهلا و قشم رس اهنآ ندید دهاوخ یم دوخ هک ار هچنآ یکریز اب و دنک یم یحارط ،درگن یم رکفت لصاح و دشیدنا یم اه مرف ءاشنم و همشچرس هب وا .دبای یم هدش هتخاس مجح کی اهنت نادلگ کی وا یارب .دهد یم ناشن ار دوخ یرگید زیچ ره ای هدنرپ کی ،نز کی هکلب ،تسین ینحنم یاه مرف زا ،دنیب یم ار راثآ نیا دنم رنه هک تسا نیا تیمها زیاح هتکن .تسا رارکت اما ،دنک یم قلخ ،دریگ یم ماهلا ،دنک یم هعلاطم ،دسانش یم اب ]وساکیپ[ وا« :دیوگ یم ریام نداتشا رییپ هک هنوگنامه .دنک یمن ار ناشرنه داعبا یمامت هک دهد یم هزاجا ناوج نارگلافس هب شراثآ .)Staudenmeyer, 2001, 44( »دنبایب
ناسانش مدرم هک لکش کی و یدربراک، یفرصم یاه لافس ،لباقم رد ای و دنریگ یم راک هب عامتجا کی رتهب كرد یارب درکلمع نودب هک، بایمک درف هب رصحنم راثآ، یرنه یاه کیمارس هلیسوب همه و همه دنا هدش اضما نآ قلاخ طسوت و دنتسه یصاخ :دنا هدش هدیرفآ رصنع راهچ یریگ راکب اب رگتعنص ای دنم رنه داتسا .شتآ رد هدش هتخپ و داب رد هدش کشخ، بآ اب هدش طولخم كاخ هلاس نارازه رنه هک تسنآ دوش یم تفایرد اجنیا هک یزیچ اما رد ار هدننیب بجعت هک یرگلافس خرچ کی هب رصحنم رگید لافس نیا ندید زا هک یزیچ هکلب. تسین دزیگنا یمرب دوخ هدنزاس تراهم ،یدازآ زا ابیز یسرد دیآ یم تسدب اه همسجم ای اه فرظ، اه لافس یوساکیپ هک تسا نامز لوط رد دنمرنه تاساسحا و یواکجنک .دنک یم شقن یبوخ هب فورعم هب هاتوک هاگن کی هدنهد ناشن هلاقم نیا رد هدش هئارا راثآ ،رثا قلخ یدازآ رب هولاع هک، تسا وساکیپ نیلافس تادیلوت یانغ ،ندرک همرفد اب وا. دروخ یم مشچ هب نآ قلخ فعش و روش، کسیر دهد یم لکش ار دوخ راثآ زا یرایسب لگ ندرک هفاضا ای و ندرک مک نیناوق اب ییاه ضقانت دیاش هک دنک یم عادبا دیدج یاه هویش و فشک زا وساکیپ اما دشاب هتشاد هلاس نارازه کینکت نیا یتنس
نیلافس راثآ ترثک و عونت. درکن گنرد لگ اب راک یاه تیلباق یمامت هنوگچ هک دهد یم ناشن و تسوا قلاخ و نیبزیت هاگن نیبم وساکیپ .تفرگ راکب ار رنه نیا فلتخم داعبا ناوت یم هنادازآ تسا ریگرد نآ اب یتنس لافس هک ییاهدادرارق وساکیپ یفرط زا هک تسیهاگن نیا و دنک یم ادها نآ هب رگید یشرگن و دنک یم اهر ار ار اه هزوک هک هنوگنامه، دنک یم ایحا هکلب دنک یمن فشک وا دیاش لااب و دراذگ یم تسد یاج هب ار هتسد دنک یم نز هرکیپ هب لیدبت نارگلافس یدادرارق یاهزرم وا. دنک یم شقن فرظ مکش رد ار هنت نیا اب اما. درب یم نیب زا ار اهدیلقت و اهرارکت و دنکش یم ار یتنس یتنس یاه لافس اب قبطنم و مهلم یباختنا، مرف رظن زا وا راثآ، دوجو رثاتم، دراوم زا یرایسب رد زین شقن و عوضوم ثیح زا و تسا دزن اه لافس نیا ندوب شخب ماهلا هولاعب. تسا ناینیشیپ لافس زا ناوت یم هنوگچ هک دهد یم ناشن وا نایب و شرگن و گرزب یدنمرنه یهاگن اب ار نانآ هبرجت و درک یروآون ناگتشذگ گنهرف رب هیکت اب .تشاذگ شیامزآ هتوب هب ون
هجیتن
اه تشون یپ
1 Vallauris.
2 Madoura.
3 Susanne Ramié, George Ramié.
4 Françoise Gilot, Claude Picasso.
5 Pierre Daix.
6 Jules Agard.
نیمه رد وا هک تسا رکذ هب مزلا .درک قلخ 1942 لاس رد هخرچود نیز و نامرف اب هک تسا »رن واگ رس «رثا روآدای وساکیپ دروخرب و شرگن هوحن نیا 7 .)Guiraudi, 2000, 89( دروآ دوجوب ینتخیر رود ءایشا بیکرت زا ار ییاه همسجم ،سیرولاو رد ینامز عطقم 8 Pour madame Ramié, son élève Picasso.
. Ramié :مناخ ، Ramier :رتوبک 9 .دراد رارق سیرولاو یاتسور راوج رد هک هسنارف یقرش بونج رد یلحاس یرهش :Antibes 10 11 Danièle Guiraudy.
عبانم تسرهف
.نارهت ،سونقق ،رصاعم نارود ات یگنس ون نارود زا ناریا رد یرگلافس و لافس ،)1383 ( للها فیس ،درف شخبماک De la couleur et du feu, céramique d’artistes de 1885 à nos jours, Exposition 23juin/3 septembre 2000, Musée de Marseille, Ed. Réunion des Musées Nationaux, Paris.
Denoyelle, Martine (1994), Chefs-d’œuvre de la céramique grecque dans les collections du Louvre, Ed. Réunions des musées nationaux, Paris.
Daix, Pierre (1990), Picasso céramique, Ed. Gallérie Beyeler, Bâle.
Faré, Michel (1953), La céramique contemporaine, Ed. Compagnie des arts photomécaniques, Paris.
Guiraudi, Danièle, Picasso potier : sculptures peintes et peintures cuites, dans De la couleur et du feu, céramique d’artistes de 1885 à nos jours, Exposition 23juin/3 septembre 2000, Musée de Marseille, Ed. Réunion des Musées Nationaux, Paris, P. 83-89
Lajoix, Anne (1995), L’âge d’or de Vallauris, Ed. De l’Amateur, Paris.
Musée National des beaux arts du Québec, Musée Picasso, (2004), Picasso et la céramique, Ed. Hazan, Paris.
Ramié George (1984), Céramique de Picasso, Ed. Albin Michel, Paris.
Ramié, Alain (1988), Picasso, Catalogue de l’œuvre céramique édité (1947-1971), Vallauris, Ed. Madoura, Vallauris.
Staudenmeyer, Pierre (2001), La céramique française des années 50, Ed. Norma, Paris.
Uldry-Mutard, (1956), La Renaissance de la Céramique à Vallauris, Cahier de la céramique et des arts du feu, n° 3, 17-28.
Zervos, Christian (1934), L’art en Grèce, Ed. Cahiers d’art, Paris.