پایش خشکسالی هیدرولوژیکی با استفاده از شاخص‌های SDI و GRI در حوزة آبخیز رودخانة اعظم هرات استان یزد

(1)

شیاپ ه یلاسکشخ

یکیژولوردی زا هدافتسا اب

صخاش SDI یاه

GRI و

رد ةزوح زیخبآ

ةناخدور تاره مظعا

ناتسا دزی

زیرف ییاضترم مساق 

*یدنه ؛ رایشناد ةدکشهوژپ تاعلاطم

ةعسوت ،نارهت یهاگشناد داهج نامزاس رومأم

رد ةدکشهوژپ تظافح

یرادزیخبآ و کاخ یربکاریم میرم 

؛ ایحا هورگ ،ییادزنابایب یرتکد یوجشناد ء

،یناتسهوک و کشخ قطانم ةدکشناد

نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم

هدیکچ ککلاککشخ

ی کی دپ ةدی بط یعی ککسا رارات لب ق و .

ا رد نی خ ککخ شا اد داککسا ب شهوژپ ه

ی وSDI عککضوGRI

ی ککلاککشخ ی

ه کیژو وردی شرا

یب ی ب و خ خ هلی قم یس نخاوه ی لاشخ ی ه حم رد .دخ

طی MATLAB خ خ

عتGRI نیی قب طم .دیدرگ

ان ،جی خ کخ ط ردGRI

ی د ةرو مآ یر ( 1380 - 1394 ،) کلاکشخ دکخ رثکادح ،ی

25 / 73 - کلاکشخ موادت رثکادح و ی

79 ا م

م ی ا .دخ ب نی د قم ری قم رد هل ی خ خ ب قم ردSDI

س ی ن مش ی ن ل ای و رود ة ر مآ ی د قم شا کراش م ری

رادروخرب رتلا ب م

ی .دخ ب

ناوارف ی اورگ ه ی خم خ خ فلا ردGRI

د ةرو ر مآ ی 35 ه س لاشخ هک داد ن شن ی

اراد ل مرن ی ب نیراشی ناوارف دصرد ی

م ی دخ ب .

خ خ رتلا ب موادت رثکادح شاSDI

ی رد قم س ی ه ی ن مش ی پ نیی هب بلن خ خ ه ی لاشخ ی س نخاوه ی وخرب ر ناوارف . سا راد ی

اورگ ه ی لاشخ ی خ خ س سا رب ردSDI

رود ة ر مآ ی ارب ی قم س ی ه ی ن مش ی درگ هبس حم فلاخم دی

ان . جی ا لص ح ش ا نی سررب ی

هک داد ن ککشن س یقم ردSPEI

24 و 48 ب هه م 3 ا م ریخأت خ ککخ ب شا یک ح هک دراد ار یااککلبسه نیراککشیبGRI

یراذگریثأت

بآ عب نم رب راش یب و ل س ود خ ذگ شا دعب یس نخ اوه ی ل اش خ یم ینیمشریش

شا علاطا .دخ ب ةلص ف

ی ل اش خ عوقو نیب ین مش

ی لاشخ راید یلصا لم ع ناونع هب یس نخاوه و ناریدم هب ، ه

هم نرب هلب قم هج مشلا یایریدم مادقا ت ،درک دهاوخ کسک نازیر

و یحطس یبآ عب نم دوبسک شا یخ ن ی لاشخ ب .دنروآ لسع هب ینیمشریش

دیلک ناگژاو : خ خ ،SDI خ خ یاالبسه ،GRI

لب قام ، یایژو وردیه ی لاشخ ،

ةن خدور ةشوح اره مظعا

:لوئلم ادنلیون * س ست ار سخ

: 989123030114 +

Email: mortezaie@ut.ac.ir-mortezaii@acecr.ac.ir

رات خی وصت بی : 14 / 08 / 1397

ص 785 - 775

(2)

1 . همدقم

دوبسک دیدخ ن س ون و ب ندخ هجاوم ،یوج لاوزن

دیدپ ة ی کککلاکککشخ ار

یرما ب ناجا ریذپ ن یم یقلت دنک .

شا ی ککلاککشخ عوقو یگژیو

ناریا یاوه و بآ یلککصا ی ه

بولحم یم

ورسلق رد مه هک دوخ بآ

و مه و کشخ یاوه

رد ح نیا . ککسا اده ککشم لب ق بوطرم جیان

ة دوجو

ن ککسون بآ

رد دیدککخ ییاوهو س یقم

فلاخم ین مش ی ه

لص ح یم دوخ . میلقا شا رسالم و ل مرن یا ح ی لاشخ

. س ا و یسیلقا طیارخ ب هل ی قم رد یال ی ب ی ل اش خ رارق یب ی شرا دروم دم شارد رد طکککسوام یایژو وردی ه

یگ .در هکک خککشم نییعت ب ی ککلاککشخ ی ه

ه ینیع روککص

سا لاشم ر یلب

، خ خ ور نیا شا یارب ی لاشخ ی ه

ادخ هئارا یب یشرا دنا

.

ب یایژو وردی ه ی ککککلاکککشخ یب ی شرا یارب ه

لی د

ادککشن هئارا یلم ک و عم ج خ ککخ ادیدپ نیا یگدیچیپ ککسا [ 9 خ ککخ روککص نیدب .]

ط قن رد یددعام ی ه

ن هج فلاخم هئارا یایژو وردیه ی ل اش خ نییعت یارب

ربر کرپ شا یای . سا ادیدرگ د

خ خ نیا نیرت خ خ ، ه

( درادن اس ا ن یرج یم )SDI

دخ ب [ 18 یارب خ خ نیا .]

هیزجت و ن یرج ی نبم رب یایژو وردیه ی ککلاککشخ لیلحت

یم یحطککس بآ عبنم ناونع هب هن خدور هن خدور .دککخ ب

ه

ف بلغا کش خ قط نم رد ل س عقاوم رثکا رد و ادوب یل

یم کککشخ دنککخ ب

، ب ه ی عف هک یروط رد یشرو ککشک ی ه

بآ عب نم شا اد داس ا هب هال باو قط نم نیا رثکا ینیمشریش

دخ ب یحطس ن یرج ی نبمرب هک ی خ خ دربر ک اذ . سا شا خ خ نیا ر نک رد سا مشلا و لین بس نم نادنچ بآ عب نم هک دوخ اد داسا ی خ خ دنک ظ ح ار ینیمشریش

اردکککس ن کککسون روکککص نیدب ت ی ه

بآ زین ینیمشریش

دوکککخ یکککسررب .

س کککسا نیارب [

14 عب ن م خ کککخ ]

بآ ینیمشریش (

طکککس ن کککسون یکککسررب هج ار )GRI

اردکککس ی ه بآ ینیمشریش و

هیزجت و ی کککلاکککشخ لیلحت

.دنداد هئارا یایژو وردیه خ کککخ

کی ناونع هب SPEI

فرگ رارق یس ررب دروم کچ یروهسج رد دیدج خ خ ب ه رککص داد ن ککشن جی ان هک یروط ین مش س یقم شا رظن

، ی ککلاککشخ دککخ یخککشت یلب ق یاراد خ ککخ نیا

ح ت ریثأت ههد رد یی مد شیازفا طیارکککخ ی ه

1980 ،

1990 و 2000 یم رد ی ل اش خ یب یشرا نینچسه .دخ ب

ارود نیا رد ه

ةج یان ریخبت شیازفا -

لی کککلن ا پ قرعت

یم دککککخ ب [

20 ] . یققحم راید [ 19 ] لی لحت هق طنم یا

ن یرج خ خ شا اد داس ا ب ار کیژو وردیه ی ل اش خ رد هی پ ةشوح ب هی پ ن یرج خ ککخ .داد م جنا دوردیدککس

اداد شا اد داس ا یبد ی ه

ةناشور 28 ا اال یا بآ یجنس رد

هکککس ةقطنم شور ب هک ناسه هکککخوخ لیلحت

نییعت یا

هقطنم نیان یم داد ن ش ن جی ان .دخ هبس حم ،دندخ ا

ی

ن یرج خ خ ةی پ

رد هنلا س ةرود

ب ث دم دنلب یر مآ

یم .دخ ب هع طم رد یا

[ 1 و یس نخ اوه ی ل اش خ هب ]

خ کخ شا اد داکسا ب نلایگ ن اکسا رد کیژو وردیه ی ه

شر ب و درادن اس ا شر ب رثؤم

و )یس نخ اوه(

خ خ ی ه

هن خدور ن یرج یا

( ( بآ طکککس و )SDI

.دناخادرپ )SWI

هک داد ن ککککشن قیقحت نیا جی ا ن ةط بار

عوقو ین م ش

رد یایژو وردیه و یس نخ اوه ی ل اش خ ةش ب

ین مش 12

طس رد یاال بسه نیا رادقم و س ا رثکادح هه م 99

ینعم دککککصرد دوب راد

[ 7 ] . ی م د شیازفا ةرک

رد نیمش

ل س ریخا ی ه شا اد داس ا ب

لدم طکسوت میلقا رییغت ی ه

ککککسا ادککککخ شرازگ یددع ام ن ق قحم [

20 ].

ریثأت

عب ن م یور رب یاخ ن کککخ بآ و یسیلقا ی ککککلاکککشخ بآ رد ینیمشریش ةدودح م

دزی ککککخد -

رد ن ک درا ةرود

یر مآ 30 رارق یککسررب دروم ه ککس هافرگ

و لیلحت هج

ی ل اش خ خ خ ود شا ه

وSPI

ردGRI

ین مش س یقم

اد داسا هنلا س و هن ه م دیدرگ

.

قیقحت یخرب جی ان قب طم [

8 ] شیازفا ب ةی پ

ین مش

،

خ ککخ ود نیب یااککلبسه بیرککض و SPI

شیازفاGRI

یم .دککب ککی قوف ککع ککطم قبط ریخأککت

ود نیب ین ککمش

و یسیلقا ی ل اش خ دزی ن کدرا رد یایژو وردیه

1 ت 2

ل س دروآرب دیدرگ نینچسه . طس ارییغت یسررب جی ان

بآ فا طککسوام و ادوب نآ ی وزن دنور شا یک ح ینیمشریش

لوط رد اردس طس ةود

شرازگ ل س رد رام مین یر مآ

سا ادخ .

(3)

ن ق قحم شا راید یخرب [

12 لی لحت و یب ی شرا یارب ]

خ کککخ ود شا ی کککلاکککشخ عوقو ین مش وSPI

ردSDI

س یقم ین مش ی ه 3

، 6 ، 9 ، 12 ، 24 ، 48 اد داکککسا هه م

شا قیقحت نیا رد .دن درک اداد

یبد و یگدن ر ب ی ه ةشوح

رد ن اککشک زیخبآ ةرود

( یر مآ 1348 - 1391 ) اد داککسا

خ خ ود نیب یاالبسه یسررب . سا ادخ وSPI

SDI

س یقم ود نیب یااککلبسه نیراککشیب داد ن ککشن 9

و 12

ینعم طکککس ب هه م یراد

99 و 95 وجو دکککصرد د

.دراد

یس نخاوه ی لاشخ نیب یاالبسه نیراشیب نینچسه ب ی ا م ن س ه رد یایژو وردی ه و ریخأت

ین م ش 1 ی 2

. کککسا ادیدرگ اده کککشم هه م راید یقیقحت رد

[ 22 شا ]

خ ککککخ ی ه

و SPI

عوقو ین م ش لی لحت یارب SDI

ی لاشخ و ه

ریثأت نآ شه ک رب آ

یهدب ةچ یرد مرخ ویک

آ خ خ ود نیب ط بترا قیقحت نیا رد .دندرک اد داسا د ب

س سا رب اداد

نییعت ن یرج یبد و یگدنر ب ی ه دخ

جی ان .

لص ح ه داد ن شن ةطبار

یس نخاوه ی لاشخ عوقو ین مش

و ی ککلاککشخ د ساعا طککس رد یایژو وردیه

99 دککصرد

ینعم رد هک کککسا راد ةش ب

ین مش 6 ار رادقم رثکادح هه م

اراد م ی بآ شه ک ببککس ی ککلاککشخ نینچسه .دککخ ب

نیا هک هاکککشگ هچ یرد ریثأت

ب ی و ا م ن سه رد 1

ا م

ریخأت هچ ی رد یهدب آ رب ریثأت

. کککسا ادوب راذگ یخرب

ن ققحم [

6 و یککس نککخاوه ی ککلاککشخ ] ی ککلاککشخ

خ خ هس طس وت ار یایژو وردیه ،RDI

وSPI

ردSDI

دروم مب ککخد هیزجت

و .دنداد رارق لیلحت شا لککص ح جی ان

ه خشم داد ن شن هع طم نیا یناوارف و دم ، دخ ی ه

خ خ ود س س ارب یس نخ اوه ی ل اش خ وSPI

RDI

ینعم و دت ناخاد یراد

.د

ه خشم نینچسه خ خ ود س سارب ی لاشخ ی ه

وRDI

یم اراد ار ه بکککخ نیراکککشیبSDI

جی ان .دنکککخ ب

قام یااکککلبسه نومشآ لب

ن کککشن ةدنهد ب بیارکککض یلا

خ خ ن یم یاالبسه ی ه

وSDI

وSPI

هبRDI

روص

مه ن مش ین مش س یقم رد 48

یم هه م .دخ ب

زین یراید ن ق قحم [

11 نیب ط ب ترا یکککسررب هب ]

و یس نخاوه ی ل اش خ ی ل اش خ

طس وت کیژو وردیه خ کککخ

ی ه ب ناور ادکککخ ل مرن رید قم وSPI

( )SRI

داد ن کککشن جی ان .دناخادرپ ردSPI

س یقم رااچوک ی ه

ی کککلاکککشخ یب ی شرا یارب یبکککس ن م خ کککخ کی اشوح رد یایژو وردی ه کچوک ی ه

یم و دکککخ ب ب SPI

اشوح رد گرزب س یقم و یربط . س ا بس نم راگرزب ی ه

نار اسه [

24 ب کیژو وردیه ی لاشخ یب یشرا هب مادقا ]

خ خ شا اد داسا رب هک دندرک ناریا برغ ل سخ ردSDI

ب جی ان س سا سد

آ

ً بیرقت ادم االیا م ست

ا ه حت ریثأت

.دناککله دیدککخ ی ککلاککشخ یقیقحت رد

[ 4 ود طککسوت ]

خ کککخ وSPI

یکککسررب هب GRI

ریثأت ی کککلاکککشخ

عب نم رب یککس نککخاوه بآ

رد ینیمشریش ةرود

یر مآ 1991

ت 2010 یااککلبسه .دناخادرپ راککش ا ککخد رد ردSPI

س یقم ب فلاخم ین مش ی ه ریخأت

نودب و ریخأت ین مش ب

بآ طس طس وام خ خ و ینیمشریش

.دخ یس رربGRI

خ ککخ داد ن ککشن یککسررب نیا شا لککص ح جی ان ردSPI

س ی قم 24

نودب هه م ریخأت

طکککس طکککسوام ب

بآ خ ککککخ و ینیمشریش طکککس رد GRI

01 / 0 یاراد

هک س ا یاال بسه ریثأت

رب ار یس نخ اوه ی ل اش خ

عب ککنم بآ ینیمشریش یم دککییأککت

دککنک نینچسه . ةککطبار

بآ طس طسوام نیب یاالبسه خ خ و ینیمشریش

SPI

24 داد ن ککشن هه م 64

طککس نیان یم من یراو دککصرد

ةردس بآ حت ینیمشریش ریثأت

رارق یس نخاوه ی لاشخ

یم و دریگ 36 حت یقب م دکککصرد ریثأت

راید ی هرواک ف

.دوب دهاوخ هع طمرد

یا [ 3 ی کککلاکککشخ نیب ط بترا ]

و یس نخ اوه ی ل اش خ

شا اد داس ا ب ار کیژو ورودیه

خ کککخ ی ه

درادن اکککسا یبد و درادن اکککسا شر ب (

)SDI

دکککخ هاخادرپ ب .

ه س یقم رد ط بترا نیا هک یروط 3

ه م ه

رثکادح ةطبار ینعم اراد ار یراد یم

.دخ ب راید یقیقحت رد

[ 5 ی لاشخ ین ام و ین مش ارییغت ] ود شا اد داسا ب ار

خ خ وSPI

هقطنم رد میلقا رییغت طیارخ ردSPEI

یا

ن ش ن یب یشرا نیا شا لص ح جی ان .دندرک یس ررب نیچ رد داد هب بککلن میلقا رییغت طیارککخ ردSPEI

یلب قSPI

س س ارب .دراد ی ل اش خ یعض و نداد ن ش ن رد یراهب خ خ جی ان یناوارف و دم ،ادخ SPEI

رد ی ل اش خ

(4)

ةقطنم ب هع طم دروم ه

روککص 1 و هه م 3 هه م ل سککخ شا

هقطنم بونج سس هب . سا هاف ی شیازفا

ع طم یخرب

یشرو شک لاو حم رب مد شیازفا شا یخ ن ی لاشخ رثا یم ن ش ن حوض و هب ار دنهد

[ 13 ] . ن ققحم شا راید یخرب

[ 2 کیژو وردیه ی ل اش خ خ خ ود ] وSDI

ارGRI

رد س یقم رد ی ل اش خ یب یشرا یارب فلاخم ین مش ی ه

ةن خدور ةشوح کی رد نکککشیرک

ةرود یر مآ 36 ه کککس

( 1972 - 2007 ن ش ن هل ی قم نیا جی ان .دندرک هل ی قم )

یبوخ یااککلبسه داد (

67 رد خ ککخ ود نیب )دککصرد

یقم س 9 هب ین مش س یقم شیازفا ب هک دراد دوجو هه م

12 راشیب ط بترا نیا هه م یم

.دوخ

ب ه لی لحت ادا با رد هع ط م نیا شا ده یلک روط

شا اد داسا ب کیژو وردیه ی لاشخ خ خ

فلاخم ی ه

بس نم نییعت و رد ی لاشخ یسررب هج خ خ نیرت

ةقطنم یت ع طم یم

نییعت ی هن رد .دکککخ ب هک یط بترا

و یس نخ اوه ی ل اش خ نیب ی ل اش خ

کیژو وردیه

کسک م هب دراد دوجو یم

هب ت دنک ةلکککص ف

ی و ین مش

یریخأت و یککس نککخاوه ی ککلاککشخ عوقو ن مش نیب هک

ی ککلاککشخ نیا شا علاطا .میربب یپ کیژو وردیه

ةلککص ف

و ناریدم هب ین م ش هم ن رب

ب هل ب ق م یارب نازیر اریثأت

خ ن یدنم دهاوخ کسک یس نخ اوه ی ل اش خ عوقو شا ی

کیژو وردیه ی ل اش خ شا یخ ن ی ساحا ارثا شا و درک یریگولج ادنیآ رد یم

دنک

، شا علاطا هک ارچ یریخأت

هک م

و یککس نککخاوه ی ککلاککشخ عوقو نیب ی ککلاککشخ

و وردیه ژ ت دوب دهاوخ یبککس نم ککصرف ،دراد دوجو کی

هم ن رب رد ناریدم و نازیر ماکککلیکککس

بآ عب ن م ی ه

یژتاراسا کلیر یریدم ب ق رد ار مشلا ی ه

ی لاشخ

.دنهد م جنا

2 شور . یسانش

لم خ رض ح شهوژپ ود

یم یلص ا شخب شخب .دخ ب

لوا ةبس حم خ خ

ی ل اش خ ی ه یژو وردیه

شخب ،

د خ ککخ ن یم ط بترا یککسررب و یب یشرا مو یم ه

.دککخ ب

اداد مد و یگدن ر ب ی ه ی

ةدودح م یت ع ط م

هب طوبرم

ةشوح زیخبآ یم دزی ن اککسا رد اره مظعا هن خدور دککخ ب

یاراد هک یی یفارغج ضرع

29 و هجرد 11 ت هقیقد 30

و هجرد 37 ی سککخ هقیقد و

یی یفارغج لوط 53

و هجرد

6 ت هقیقد 54

و هجرد 59 یقرککخ هقیقد یاعککسو ب

ربارب

1085 م رامولیک ع دترا ،عبر

طککسوام دودح

2200 رام و

یگدنر ب طککسوام هنلا ککس

230 یلیم رام یم هج .دککخ ب

ه خشم لیلحت ی لاشخ ی ه

یژو وردیه اداد شا

ی ه 5

ا اال یا و کیاپونیس ی ه 4

نار ب ا اال یا یجنس

ةشوح

ةن خدور دخ اد داس ا دزی اره مظعا

لاخ ( 1 ).

یعقوم

ا چ کیراموزیپ ی ه ةقطنم

لاخ رد زین یت ع طم 2

هئارا

سا ادخ .

لکش 1 . و دزی ناتسا تیعقوم زوح

ة زیخبآ ناخدور ة تاره مظعا

(5)

لکش 2 . تیعقوم رتموزیپ یاه قطنم ة یتاعلاطم

2.1 . کککسوت یکیژولوردیه یلاکککسککککشخ لیلحت

صخاش یاه وSDI GRI

هج ه خشم ةبس حم ی لاشخ ی ه

یایژو وردیه

( درادن اکسا ن یرج خ کخ طکسوت هب ش ین )SDI

اداد ی ه

یم ن یرج یبد .دکککخ ب

خ کککخ رید قم دنن سهSDI

SPI

هب نوس ریپ گو عیشوت عب ت هک و دت نیا ب دخ هبس حم اداد نومشآ س سارب ن یرج یبد ی ه نوسردنا یر مآ ی ه

-

ارگوسلک ،گنی راد -

دخ اداد ششارب ونریسسا [

21 .]

ب ها نیا نافرگ رظنرد ةن خ دور ةشوح

رد اره مظعا

کی ةقطنم رد هنت هن خدور نیا و س ا ادخ عقاو کش خ

یاراد یوج لاوزن شر ب روص رد و ل س بوطرم لو ف ن یرج دی ب یایژو وردیه ی ل اش خ لیلحت هج .دخ ا

ن ککسون ةردککس

بآ دوککخ یککسررب ینیمشریش [

15 شا اذ .]

خ خ ن س ون هکGRI

طس ةردس بآ ار ینیمشریش

ه خشم جارخاسا هج رد یایژو وردیه ی لاشخ ی ه

یم رظن دی درگ اد د اکککسا ،دریگ [

18 ب خ کککخ نیا .]

بآ طس ندرک درادن اسا ةردس

سدب ینیمشریش یم

آ .دی

و اردکککس بآ طکککس ن یم لااخا شا هک روکککص نیدب نیان یم دنلب

دم آ ، طککس ر یعم ارحنا رب میککلقت ب ن

س دب درادن اس ا بآ طس خ خ یم

آ ل مرن یارب .دی

خ ککخ دنن سه م گ ق ن عب ت کی ندرک ش ین درومSPI

. سا

( 1

 )

im

ij m

GRI D 



هطبار نیا رد

Dij

ا م رد بآ طس ا چ و ماi

،ما j mim

و یل ف نیان یم اداد ر یعم ارحنا 

رد بآ طس ی ه

ا م یمi

.دککخ ب و اردککس طککس شه ک خ ککخ کیGRI

نازیم شا میقاککلمریغ ر یعم کی ةیذغت

عبنم کی و اردککس

شا .دوب دهاوخ ی لاشخ شا میقالمریغ آ

طس هک یی جن

یریگشادنا نیی پ هج رد نیمش طککس شا اردککس یم

دوککخ

نیارب نب

، بثم رید قم ةن ککشن

عوقو رید قم و ی ککلاککشخ

ی لاشخ عوقو مدع شا یک ح یدنم یم

.دخ ب

3 جیاتن .

شا لص ح جی ان هیزجت

و یایژو وردیه ی لاشخ لیلحت

خ خ س س ا رب لودج ردSDI

1 هئارا رد . س ا ادخ

خ خ ،یس نخ اوه ی ل اش خ خ خ ب هل ی قم

SDI

هب بککلن ککسا رادروخرب یرتلا ب دککخ رید قم شاSPI

لودج(

1 اذ .) یم هک خاد ر ظانا ناوت ةطبار

خ خ ی ه

وSDI

بس نم رادقم شاSPEI

هب بلن یرت رادروخربSPI

(6)

خ ککککخ .دککککخ ب رد یرتلا ب موادت رثکادح شا SDI

س یقم هب بکککلن نیی پ ین مش ی ه خ کککخ

ی ه وSPI

وخربSPEI

ر خ کککخ ارییغت دنور نینچسه . کککسا راد

رد SDI

س یقم فلاخم ین مش ی ه رب هک دکککخ یکککسررب

شا لکککککص کککح جکککی کککاکککن س کککککسا آ

نوکککمش

نم - م س ت رد لادن ک س ی قم

ینعم دن ور ین مش ی ه یراد

ب هککلی قم رد هک دراد دوجو خ ککخ

ی ککلاککشخ ی ه یس نخاوه

، خ خ رد یرتلا ب یریذپ رییغت شاSDI

ةرود

اورگ یناوارف . ککسا رادروخرب یر مآ رب ی ککلاککشخ ی ه

خ کککخ س کککسا ردSDI

ةرود یارب یر مآ س یقم

ی ه

ب نآ جی ان هک دیدرگ هبکککس حم فلاخم ین مش ه

روکککص

لاخ رد رادوسن 3

ود س سا نیا رب . سا ادخ اداد ن شن

ةقبط بلن یرتلا ب یناوارف شا طسوام و ل مرن ی لاشخ

اورگ راید هب وخرب ه

ر دناله راد .

لودج 1 هصخشم . صخاش ساسا رب یکیژولوردیه یلاسکشخ یاه SDI

خ خ SDI1

SDI3 SDI6

SDI9 SDI12

SDI24 SDI48

لوط عوسجم ةرود

کشخ 149

148 146

156 169

169 164

موادت رثکادح 56

54 54

64 61

58 62

دخ رثکادح 99

66. - 28 68. - 44 69. - 69 73. - 42 72. - 9 63. - 4 48. -

لکش 3 . هورگ یناوارف صخاش ساسا رب یکیژولوردیه یلاسکشخ یاه

SDI

3 . 1 یلاسکشخ یبایزرا . تاناسون ساسارب

ةرفس

بآ ینیمزریز ی کککلاکککشخ یب یشرا هج یایژو وردیه

س کککسارب

ن سون ةردس

بآ ینیمشریش

، بآ طسوام طس ینیمشریش

نیا یارب هک دککککخ نییعت اشوح لک رد روظنم

شور شا نورد

طسوام رید قم و دیدرگ اد داسا هلص ف سواعم یب ی ةن ه م بآ طس شا ینیمشریش

هش قن جارخاس ا لص ح ی ه

س کککسا رب .دیدرگ ةطبار

خ کککخ طیحم ردGRI

ةم نرب

MATLAB

ارود جی ان .دیدرگ نییعت ی کککلاکککشخ ی ه

خ خ لیلحت و هیزجت شا لص ح لودج ردGRI

2 هئارا

0 10 20 30 40 50 60

W ND MD SD HD

یناوارف دصرد

یلاسکشخ یاه هورگ

SDI1 SDI3 SDI6 SDI9 SDI12 SDI24 SDI48

(7)

رب . کککسا ادکککخ خ کککخ نیا س کککسا

، دکککخ رثکادح

لوط رد هاف ی عوقو ی کککلاکککشخ ةرود

یر مآ 25 / 73 - و

ی ل اش خ موادت رثکادح 79

ا م یم رد رید قم نیا .دخ ب

خ خ ب هل ی قم و ن ل ای ین مش س یقم ردSDI

ةرود رادروخرب رتلا ب رید ق م شا کراکککشم یر م آ

یم .دککککخ ب

اورگ یناوارف نینچسه خ کخ فلاخم ی ه

رد GRI

ةرود

ل مرن ی ل اش خ س س ا نیا رب هک دخ هبس حم یر مآ یم یناوارف دصرد نیراشیب یاراد دخ ب

لاخ(

4 .)

لودج 2 هصخشم . صخاش طسوت یکیژولوردیه یلاسکشخ یاه GRI

لوط عوسجم ةرود

کشخ 82

موادت رثکادح 79

دخ رثکادح 25

73. -

رادقم رثکادح .67

1 -

ی لاشخ یناوارف 50

%

لکش 4 . هورگ یناوارف بآ یلاسکشخ یاه

صخاش ساسارب ینیمزریز GRI

3.2 هقطنم یلاسکشخ یبایزرا . یا

لیلحت و هیزجت هج ی ککلاککشخ

و اشوح طککس رد ه

نینچسه ةککلی قم

خ ککخ راهب هب ش ین ی ککلاککشخ ی ه

شا یدحاو ین مش یرس کی ناخ اد خ خ

اشوح لک رد ه

یم روظنم نیدب .دکککخ ب

، طکککسوام رید قم نییعت هب ش ی ن

هبککس حم هج اشوح طککس رد یگدنر ب و مد ی هرامار پ خ خ ب اشوح لک رد ی ل اش خ ی ه ه

روص هقطنم یا

یم شور .دخ ب نییعت هج فلاخم عب نم رد یددعام ی ه

رید قم هقطنم یی هرامار پ یا ریظن

هک دراد دوجو یگدنر ب

شور نیرتدربر کرپ شا ه

شور ، و نلیت شور ی ه نورد یب ی

نیمش آ ر م یم ب نکککلیت شور .دکککخ ب ه

لااخا دوجو لی د

شکککخوپ مدع و اشوح فلاخم ط ق ن رد ع د ترا ثل ثم

ی ه

شا لص ح آ

ح طس رد ن یسن بس نم اشو

.دخ ب

،ور نیا شا

لک طکککس رد مد و شر ب طکککسوام رید قم نیسخت هج شا اشوح شور نیمش ی ه آ

نیب شا .دخ اد داسا ر م شور

ی ه

م شور دوجوم ع

شا شور نیا رد .دیدرگ ب خانا هلص ف سوا

رد مولعم ریغام نشو ناونع هب هل کککص ف شیپ

ط ق ن ینیب

0 10 20 30 40 50 60

W ND MD SD HD

یناوارف دصرد

یلاسکشخ یاه هورگ

GRI

(8)

شادنا ا اد داککسا ادککشن یریگ یم

شور شا اد داککسا ب .دوککخ

مد و شر ب طکسوام رید قم نییعت هب مادقا هلکص ف سواعم ب ه هک روککص نیدب .دیدرگ اشوح طککس رد هن ه م روککص

شا لککص ح طککسوام رادقم هککشقن

ی ه نورد ناونع هب یب ی

لک رد مد ی و شر ب هن ه م طکککسوام ةرود

آ رظن رد یر م

لبسه ،یب یشرا و هلی قم هج .دخ هافرگ رید قم ن یم یاا

نورد ره رید قم ب هلص ف سواعم شور شا لص ح ادخ یب ی

لودج رد لص ح جی ان هک دخ هبس حم ا اال یا (

3 ) هئارا

س دب جی ان س س ا رب . س ا ادخ آ

رید قم ادم نورد

یب ی

شا کی ره ب ی وبق لب ق یاال بسه شا اشوح لک یارب ادخ ا االیا وخرب ه ر راد یم دخ ب .

لودج 3 . سیاقم ة اب هزوح حطس رد شراب و امد طسوتم ریداقم هاگتسیا

رد دوجوم یاه زوح

ة هعلاطم دروم

رامار پ ناوب

اره سورم

زیر ین کب برهخ

شر ب 82

/ 0 8

/ 0 70

/ 0 69

/ 0

مد 98

/ 0 98

/ 0 99

/ 0 98

/ 0 97

/ 0

رامار پ

*ن جیزم

*جنم

*که چ

*نیی پدنب

شر ب 92

/ 0 87

/ 0 93

/ 0 94

/ 0

مد -

- -

-

مد اداد دق ف ا االیا*

)یجنس نار ب(

ناونع هب شر ب دوبسک ارثا نییعت و یکککسررب هج یلککصا لم ع ارود

یحطککس بآ عب نم رب ،ی ککلاککشخ ی ه

ةطبار نوککسریپ یااککلبسه شا اد داککسا ب یبد و یگدنر ب

قام یااکککلبسه طکککسوت و دکککخ یب یشرا لب

نازیم ریثأت

رب یبد رب یگدنر ب آ

نیا شا اد داکککسا ب عقاو رد .دیدرگ درو

عقاو رد و بآ دوبسک یوجاککلج هب شور ریخأت

رد ین مش هاخادرپ ن برج یبد

یم هک ن مش ره هک روص نیدب .دوخ

دهاوخ لوط ن مش دم هچ ،هاف ی شه ک یگدنر ب رادقم ت دیکککشک أت

ریث بآ یور رب ار دوخ .دراذاب یحطکککس ی ه

لاخ 5 رد ح ود ره رد یبد و یگدنر ب ن س ون ةرود

آ ر م ی کراککشم ار

ن ککشن یم ن سه .دهد خککشم هک روط

ً بیرقت شر ب و یبد ن سون سا .دنراد یهب شم ر افر

لکش 5 . رد هنلااس یبد و یگدنراب تاناسون رود

ة یرامآ

(9)

روککص ود هب یبد و یگدنر ب رید قم نیب یااککلبسه هاککسویپ ح رد .دککخ یککسررب هاککلککلگ و هاککسویپ

اداد نیب یااککلبسه اشوح طککس رد یبد و یگدنر ب ی ه

56 / 0 ب

p-value

001 / 0 کککسدب آ

ن ی ب هک دم ةدن نک

وبق لب ق یاالبسه ی

ح رد . سا یبد و یگدنر ب نیب

یبد و یگدنر ب هن ه م رید قم س سا رب یاالبسه هاللگ .دیدرگ هبس حم

قام یااکککلبسه هبکککس حم شا لکککص ح جی ان لب

نیب

ب یبد و یگدنر ب 5

ریخأت ین مش نیراش یب داد ن ش ن ریثأت

ا م کی و ا م ن س ه رد یبد رب شر ب یم ریخأت

دکککخ ب

( لودج 4 ن مش رد ن یرج یبد هک موهدم نیدب .) ب

و شر

نیراشیب شر ب شا دعب ا م کی ریثأت

.دراد یگدنر ب شا ار

لودج 4 . رد یبد و یگدنراب طابترا یاهریخأت

ینامز فلتخم

رامار پ نودب

ریخأت 1 ا م ریخأت 2 ا م ریخأت 3 ا م ریخأت 4 ا م ریخأت 5 ا م ریخأت

یبد و یگدنر ب 7

0. 6

0. 54

0. 43

0. 29

0. 21

0.

4 . و ثحب هجیتن

یریگ

یعیبط ی یلاب شا یای ناونع هب ی لاشخ هاسد

یدنب

یم هک دوخ اریثأت ادسع شخب رب یا مالیسوکا کی ی ه

یم ذگ را عوقو شا یریگولج ن اما هچرگ .د آ

درادن دوجو ن

،

یم ما یدنم ارثا یت مادقا ب ناوت نآ

ار داد شه ک .

هک یی جنآ شا ةقطنم

رب یک خدنب کی یاراد یت ع طم

یور ةن خدور یم مظعا دخ ب

، ی لاشخ عاونا یسررب اذ ه

ب یسها شا اشوح یایژو وردیه ی لاشخ هلسج شا ه

ییازس

یم رادروخرب ود شا هع ط م نیا رد روظنم نیدب .دکککخ ب

خ ککککخ و SDI

ی ککککلاکککشخ یب ی شرا یارب GRI

خ کککخ جی ان س کککسارب .دکککخ اد داکککسا یایژو وردیه یککس نککخاوه ی ککلاککشخ ب یرتلا ب یااککلبسهSPEI

خ ککککخ ی ه

و SDI

دراد GRI

، رظن رد ،نآ لی د هک

نافرگ ریثأت ریخبت و یم مد شیازفا شا یخ ن قرعت .دخ ب

خ خ نینچسه ب ار یاال بسه نیراش یب SDI

خ خ

س یقم ردSPEI

ی ه ین مش 9 و 12 جی ان ب هک دراد هه م

دنو ینیش و یدوسحم [

12 خ کککخ .دراد ق ب ط م زین ]

ب ار یاال بسه نیراش یبGRI

خ خ 24SPEI

و 48

یس نخ اوه ی ل اش خ هک س نعم نادب نیا .دراد هه م لقادح خ ذگ شا دعب بآ عب نم رب ل س ود

ینیمشریش ریثأت

1Mendocino

یم وال یدنم ع طم جی ان ب هک دراذگ [1

14 ]،

یی ض ترم

نار اسه و [

16 و ] یی ضترم [

17 ] لی د .دراد قب طم زین

یم ار س یقم نیا رد یاال بسه ناوت

ریخأت ین مش ذودن رد

.درک رکذ نیمش ق سعا هب رب بوذ ی و نار ب شا لص ح بآ نییعت ب نیارب نب ةلص ف

یس نخاوه ی لاشخ نیب ین مش

و ی ککککلاکککشخ یم یایژو وردی ه

ها نیا شا لب ق ناوت

ی ککلاککشخ بآ عب نم رب دم ینلاوط یککس نککخاوه ی ه

ینیمشریش و یحطس راذگریثةت

هج ار مشلا مادقا ،دوخ

یگولج وس ارثا شا یر ء

عب نم یور رب آ

یب داد م جنا رد هک

بآ طس فا دروم . سا هجوت لب ق هلئلم نیا ینیمشریش

نیا ناکککلناد ب عقاو رد ةل کککص ف

و ناریدم هب ین م ش

هم نرب اداد ن اما نیا نازیر یم

روککص رد دننادب هک دوککخ

آ ن مش دم هچ یکککس نکککخاوه ی کککلاکککشخ ش غ ی

شورب ت

رد بآ عب نم شه ک ی هن رد و یایژو وردیه ی ل اش خ .دنراد ر یاخا نوککللیو و ویه ککصوا نیا ب [2

10 ] هک دندرک بثا

رب ی ککلاککشخ یریذپرییغت رد یسهم شقن قرعت ریخبت قرعت ریخبت هنواچ هانیا .دراد ک خ بوطر نلایب س س ا عب نم یور رب آ

اد داککسا لب ق یب یم

دناوت یثأت ر دککخ ب راذگ

،

ب ه ، کسا ادکشن کرد یبوخ شا یای ناونع هب ی کلاکشخ

یعیبط ی یلاب هاسد

یم یدنب هک دوخ

اریثأت ادسع رب یا

2Hu and Wilson

(10)

شخب یم ماکککلیکککسوکا کی ی ه ذگ

درا ن ا ما هچ رگ .

عوقو شا یریگولج آ

درادن دوجو ن

، یم ما یت مادقا ب ناوت

یدنم ارثا آ

ار ن داد شه ک .

رکشت و ینادردق

قم یککشهوژپ ی هدرو اککسد شا یککشخب ة

لککص ح قوف

یککشهوژپ حرط قیقحت جی ان

"

ی ککلاککشخ یککسررب دزی یا ی ژو وردککیه

"

دککاککککشهوژپ رد ة

ککع ککطم

عس وت ة ن مش س د هج

. س ا نارهت یه اش ناد هلیس ونیدب

شا ی سح ی ه د هج ن مش ککس یونعم و ید م یه اککشناد

نارهت داکککشهوژپ مراحم نی وئکککلم ، ة

و ک خ ظ دح

آ یرادزیخب ین ب یب و کش خ قط نم ء یحا یخ شومآ اورگ و

داککشناد ة

نارهت ا اککشناد یعیبط عب نم

، ب ه یر اسه لی د

ینادردق قوف قیقحت جی ان ندن سر رسث هب رد هجوت لب ق یم ی سن ی م .

References

[1] Aghabeygi, M. 2015. Study of meteorological hydrological drought in Gilan Province using different indices. MSc dissertation. Hormozgan University.(In Persian)

[2] Abhishek, A. Pathak, Channaveerappa, B.M. Dodamani. 2016. Comparison of two hydrological drought indices.

Journal of Perspectives in Science 8: 626- 628.

[3] Azareh, A. Rahdari, M. R. Rafiei, E. and Azaria, F. 2014. Investigate the relationship between hydrological and meteorological droughts in Karaj dam Basin. Journal of European Journal of Experimental Biology 4(3): 102- 107.

[4] Chamanpira, Gh. Zehtabian, Gh. Ahmadi, H. and Malekian, A. 2014. Effect of Drought on Groundwater Resources;

a Study to Optimize Utilization Management (Case Study: Alashtar Plain). Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences 3(10): 48- 56.

[5] Chunping, T. Jianping, Y. and Man, L. 2015. Temporal-Spatial Variation of Drought Indicated by SPI and SPEI in Ningxia Hui Autonomous Region, China. Journal of Atmosphere 6: 1399- 1421.

[6] Eghtedarnejad, M. Bazrafshan, A. and Sadeghi, A. 2017. Evaluation of SPI, RDI AND SDI in analysis of characteristics of meteorological and hydrological drought (case study: Bam plain). Journal of Science f soil and water 26: 69- 81. (in Persian).

[7] Ekrami, M. Malekinejad, H. Ekhtesasi, M. R. 2014. Investigation of the effect of meteorological and hydrological drought in ground water resources. Journal of Iran Watershed Management Science and Engineering 20: 47- 54. (In Persian)

[8] Khosravi, H. Haydari, E. Zehtabian, Gh. and Bazrafshan, J. 2016, Analysis of spatial and temporal trends of groundwater index (GRI) , (Case study: Yazd-Ardakan plain) , Iranian Journal of Range and Desert Research, Vol.

22 No. (4). (in Persian).

[9] Hayes, M. Svoboda M, Wall, N. and Widhalm, M. 2011. The Lincoln declaration on drought indices: universal meteorological drought index recommended. Bulletin of American Meteorological Society 92(4): 485- 488.

[10] Hu, Q., and Wilson, G. D. 2000. Effect of temperature anomalies on the Palmer drought severity index in the central United States, International Journal of Climatology, 20, 1899-1911.

[11] Lukas, A. and Vasiliades, L. 2005. Identiﬁcation of the relationship between meteorological and hydrological drought. Geophysic Research Letters, 7: 1-10.

[12] Mahmodi, Z. and Zeynivand, H. 2014. An Analysis of relationship between meteorological and hydrological drought, case study: Kashkan Watershed. International Bulletin of Water Resources and Development 2(3): 150- 162(In Persian).

[13] Martinez, J., Lopez, B. C., Adel, N., Badiella, L., and Ninyerola, M. (2008). Twentieth century increase of Scots pine radial growth in NE Spain shows strong climate interactions, Global Change Biology, 14, 2868-2881.

(11)

[14] Mendocino, G. Senatore A. Versace P. 2008. A Groundwater Resource Index (GRI) for drought monitoring and forecasting in a Mediterranean climate. Journal of Hydrology. 357(3-4): 282- 302.

[15] Mohammadi, M. Moradi, H. Vafakhah, M. 2013. Local distribution and relation between meteorological and hydrological droughts in plain Arak. Journal of Physical Geography 15(5): 77- 84 (In Persian).

[16] Mortezaii, F. G., R. Shahbazi, 2012. Survey indicators for assessing and mapping water and wind erosion desertification and provide sustainable development strategy. Journal of Watershed Management Engineering Association Iran, 6; 45-52.

[17] Mortezaii, F. G, 2016,The impacts of different land use changes on natural rangelands on groundwater level using quantitative model WEAP (Case study: Chaharmahal Bakhtiari province, Iran), Desert 22-1 (2016)

[18] Nalbantis, I. and Tsakiris G. 2009. Assessment of hydrological drought revisited. Journal of Water Resources Management 23: 881- 897.

[19] Nosrati, K. 2013. Regional analysis of hydrological drought at Sefidrod watershed by base flow index. Journal of rangeland and watershed management 2(65): 257- 267(In Persian).

[20] Shukla, S. and Wood, A. W. 2008. Use of a standardized runoff index for characterizing hydrologic drought.

Geophysical Research Letters 35(2): 1-7.

[21] Soleymani, L. and Haghii Zadeh, A. 2016. Evaluation of the effect recent droughts on lake discharge reduction: case study: Lake Keeyow, Khorramabad. International Bulltein of Water Resources and Development 3: 99- 108(In Persian).

[22] Solomon, S., Qin, D., Manning, M., Marquis, M., Averyt, K., Tignor, M. M. B., Miller Jr., H., L., and Chen, Z. Eds.

(2007). Climate Change 2007: The Physical Science Basis, Cambridge University Press, 996 pages.

[23] Tabari, H. Nikbakht, J. and Talaee, P. H. 2013. Hydrological drought assessment in Northwestern Iran based on stream flow drought index (SDI). Journal of Water resources management 27(1) (In Persian).

(12)