ناريا کاخ و بآ تاقيقحت هرود|
3
|5 هرامش
|3 دادرخ 1 140 ص(
446 - 435 )
DOI: https://dx.doi.org/10.22059/ijswr.2022.337853.669191
یملع هلاقم(
- )یشهوپژ
Estimation of Environmental Water Requirement and Ecological Water Level of Parishan Wetland with the Purpose of Transferring Water from Nargesi Dam and Restoration of the Wetland
KAMRAN REZAEI TAVABE1, SAHAR TABIBIAN2*, BAHAREH SAMADI-KOUCHAKSARAEI1, MASOUD BAGHERZADEH KARIMI3, POORYA GHOLAMZADEH1
1. Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, College of Agriculture and Natural Resource, University of Tehran, Karaj, Iran.
2. Department of Agriculture and Natural Resources, Faculty of Engineering, Payame Noor University, Tehran, Iran.
3. Iran Water Resources Management Company, Ministry of Energy, Tehran, Iran.
(Received: Jan. 22, 2022- Revised: March. 12, 2022- Accepted: March. 14, 2022) ABSTRACT
The purpose of this research was to calculate the environmental water requirement and ecological water level of Parishan wetland to transfer water from Nargesi Dam. Based on hydrological information, there is no relationship between the volume of water in the wetland, the amount of rainfall and runoff input. Therefore, the main factor of wetland death is the improper use of water in agriculture in addition to drought. To determine the hydrological water right, the balance formula of lakes was used. Accordingly, the environmental water requirement is 15.05 million cubic meters per year in the case of stop-cultivation plan, and 35.95 in case of limiting 50% of agricultural wells. If the first scenario is implemented, without drought and water transfer after 3.5 years, the groundwater will reach to zero level and then the restoration process will begin, but with the implementation of the second scenario, this time is 5 years and in case of water transfer from the dam, it will be accelerated. Flagship species include Dalmatian pelican, Golden barb and common reed. The year of 2007 was the last year that the entire area had water. Multi Species Indicators (MSI) was 80 and desirable. In 2007, the amount of fishing was 64 tons and it was desirable. The area of reeds in the same year was 220 hectares. Therefore, the minimum ecological level, based on the volume of wetlands in 2007, is 39.3 million cubic meters, but the ecological balance level based on the average volume of wetlands in watery years is 51.6 million cubic meters. Thus, using hydrological and ecological indicators determine the minimum and optimal volume for the restoration of the wetland to its natural functions, and the role of accurate statistics of indicator organisms is very important.
Keywords: Hydrological Water Requirement, Stop-Cultivation Scenario, Nargesi Dam, Satellite Images.
*Corresponding Authors Email: [email protected]
دروآرب یبآ زاين تسيز
یطيحم کيژولوکا زارت و
بلاات یايحا و یسگرن دس زا بآ لاقتنا فده اب ناشيرپ بلاات
عباوت یياضر نارماک رحس ،1
نايبيبط
2
یيارسکچوک یدمص هراهب ،*
یميرک هدازرقاب دوعسم ،1
ملاغ ايروپ ،3 1هداز
1 . ،یعیبط عبانم ةدکشناد ،تلایش هورگ ،یعیبط عبانم و یزرواشک ناگدکشناد
.ناریا ،جرک ،نارهت هاگشناد
2 . زرواشک هورگ ی
بط عبانم و ی
ع ی نف هدکشناد ، ی
سدنهم ی
، پ هاگشناد ی ما ا ،نارهت ،رون ی
نار .
3 . .ناریا ،نارهت ،ورین ترازو ،ناریا بآ عبانم تیریدم تکرش
:تفایرد خیرات(
2 / 11 / 1400 - :یرگنزاب خیرات 21
/ 12 / 1400 - :بیوصت خیرات 23
/ 12 / 1400 )
هديکچ
تسیز یبآ زاین ةبساحم فده اب قیقحت نیا ماجنا یسگرن دس زا بآ لاقتنا تهج ناشیرپ بلاات کیژولوکا زارت و یطیحم
رب .دیدرگ باناور یدورو و شراب نازیم ،بلاات بآ مجح نیب یطابترا ،کیژولوردیه تاعلاطا ساسا درادن دوجو اه
اربانب ؛ ی ن ،
یلصا لماع کشخ
ندش یب فرصم ،بلاات یبآ نلایب لومرف زا ،کیژولوردیه ةباقح نییعت یارب .تسا یزرواشک رد بآ ةیور
.دش هدافتسا هچایرد نیارب
ساسا تسیز یبآ زاین ، یحم
یط ،تشاکن حرط یارجا تروص رد 05
/ 15 تروص رد و ندرکدودحم
50 هاچ تیلاعف یدصرد ،یزرواشک یاه
95 / 35 نویلیم بعکمرتم یم لاس رد نودب ،لوا یویرانس یارجا تروص رد .دشاب
زا دعب ،بآ لاقتنا و یلاسکشخ 5
/ 3 یم زاغآ ءایحا دنیآرف سپس و هدیسر رفص زارت هب ینیمزریز بآ لاس اما دوش
یارجا اب
نامز نیا ،مود یویرانس 5
هنوگ .دش دهاوخ عیرست ،دس زا بآ لاقتنا تروص رد و هدوب لاس ناکیلپ لماش ،مچرپ یاه
لاس .دنتسه ین هایگ و یناشیرپ یهام ،یرتسکاخاپ 1386
رادقم ،لاس نیا رد .دوب بلاات لک تبوطر لاس نیرخآ تارییغت
هنوگ صخاش یاه
(MSI)
یرتسکاخاپ ناکیلپ ،
80 ،لاس نیا رد یناشیرپ یهام دیص رامآ .تسا هدوب بولطم و 64
و نت
ین تحاسم تسا هدوب بولطم تحاسم لاس نیمه رد اهراز
220 راتکه تسد هب دمآ اربانب ؛ ی ن رب ،لقادح کیژولوکا زارت
لاس رد بلاات مجح ساسا 1386
، 3 / 39 نویلیم بعکمرتم سوتم ساسا رب کیژولوکا لداعت زارت اما تسا
رد مجح ط
لاس ،یبآرپ یاه 6
/ 51 نویلیم بعکمرتم یم
دشاب اربانب ؛ ی ن صخاش زا هدافتسا یم کیژولوکا و کیژولوردیه یاه
مجح دناوت
تادوجوم زا قیقد یرادربرامآ شقن هتبلا .دنک نییعت ار یعیبط یاهدرکراک هب بلاات تشگزاب تهج بولطم و لقادح .تسا ناوارف تیمها زئاح صخاش یاه هژاو :یديلک
تسیز یبآ زاین هراوهام ریواصت ،یسگرن دس ،تشاکن یویرانس ،یطیحم
.یا
همدقم بلاات زا یکی نورزاک ناتسرهش رد ناشیرپ بلاات نیریش بآ یاه
گرزب و روشک لاس زا هک تسا هنایمرواخ نیریش بآ ةچایرد نیرت
1388 روط هب زا یکی ،ناشیرپ بلاات .تسا هدش کشخ لماک
بلاات تبث یاه ةناگراهچ قطانم وزج و رسمار نویسناونک رد هدش
تظافح یم بوسحم هدش .دوش
یا نینچمه ود زا یکی ،بلاات ن
بلاات زا تظافح حرط ةنومن تیاس فرط زا هک تسا ناریا یاه
هب وکسنوی هریخذ ناونع
تسیز هاگ یم هتخانش هرک
تلع .دوش و اه
یلصا یاهدیدهت کشخ
ندش لماش ،بلاات نیا رفح
یدایز دادعت
هاچ ناوخبآ رد ینیمزریز بآ حطس تفا و هچایرد فارطا یاه
،
ینلاوط ةرود تدم
هاچ زا هدافتسا و لاس لوط رد یزرواشک یاه
تشک هلحرمدنچ ا
ی یفیص تلاوصحم طابترا ،لصف هس رد تاج
هضوح نیب یکیژولوردیه ،ناشیرپ و تسدلااب یاه
ةعسوت
یبآ یعارز یزرواشک بلاات ةیشاح یاهاتسور رد
، یلاسکشخ یاه
* :لوئسم هدنسیون [email protected]
یپ رد یپ همشچ یگدیکشخ و یم اه
دشاب (
Fars Regional Water
Company, 2016
،رضاح لاح رد ،تاعلاطم قبط.)
یژتارتسا اهنت
اشیرپ بلاات ءایحا ن
مه نامز و یزرواشک بآ فرصم تیریدم اب
هاچ زا بآ تشادرب شهاک
،یزرواشک یاه صاصتخا و نیمأت
زاین
تسیز یبآ یطیحم
نیا هب تخاس لاح رد دس قیرط زا بلاات
یسگرن تسا (
headquarter of Department of Environmental
Protection of Fars Province, 2021 )
تسيز یبآ زاين نييعت تيمها :یطيحم
،نآ تدمدنلب تملاس نیمضت و بلاات یعیبط درکراک ظفح یارب نآ یمتسیسوکا و یعیبط میژر هب کیدزن هک یبآ رادقم تسا مزلا بآ زاین هک دوش هداد صاصتخا نآ هب و هدش نییعت ،تسا تسیز یطیحم ( هباقح یم هدیمان ) ( دوش
Baqerzadeh, 2008
&
Ramsar, 2010
یم زارت لقادح صخاش .) ای تحاسم ،قمع دناوت
( دشاب بلاات و هچایرد مجح
Shang, 2013
زارت نییعت زا شیپ .)
تسیز یبآ زاین تسا مزلا ،کیژولوکا بولطم و لقادح یطیحم
یبآ زاین دروآرب فده اب قیقحت نیا هک دوش هبساحم تسیز یم ماجنا ناشیرپ بلاات یطیحم .دوش
:کيژولوکا زارت ةبساحم تيمها کیژولوکا زارت بآ رادقم ،1
زایندروم هک تسا یبآ متسیسوکا کی
رد نآ هنوگ اه ی گ و یتسیز صخاش هنو
مچرپ یاه نآ رد 2
یم ،متسیسوکا دننک لماک ار دوخ یتسیز ةخرچ دنناوت
(
headquarter of Department of Environmental Protection 2021 , of Fars Province
.)
لقادح کیژولوکا زارت یبآ زاین ،3
تسیز قمع ای حطس ،مجح رگا هک تسا یعافترا زارت رد یطیحم
هنوگ یتسیز ةخرچ ،دوش رتمک نآ زا بآ و یتسیز صخاش یاه
مچرپ رظندروم تعجارم بلاات هب ای و هدشن لماک متسیسوکا رد
دیامنن
Shang & Shang, 2018( (Modaberi & shokuhi, 2019 ؛
کیژولوکا زارت س زارت ،بولطم4
تسا بلاات رد بآ حط هب
وحن ی هک
دنامب یقاب طیارش نیرتهب رد بختنم صخاش ةنوگ (
Modaberi
& shokuhi, 2019
) طیارش هب متسیسوکا لین ناکما تلاح نیا رد .
کیژولوکا لداعت .دراد دوجو5
هنوگ هب هجوت ،اتسار نیا رد هک ییاه
تارییغت هب تبسن حطس و مجح
ساسح بآ دنتسه
دننام ،
گدنرپ یزبآ نا
، صخاش نایهام بلاات
بآ هب هتسباو ناهایگ و م
دیف
دوب دنهاوخ (
Sefidian et al., 2016
)
هنوگ تيمها مچرپ یاه
هنوگ مچرپ یاه نآ ظفح و ءاقب :هک دنتسه یتادوجوم
یم اه دناوت
نیمضت و دشاب صاخ متسیسوکا ره تادوجوم ریاس ءاقب ةدننک هب مدرم بیغرت ببس و دنراد ار یمومع تاروصت بذج ییاناوت
ای و یتظافح تامادقا زا تیامح مهارف
ندرک یلام تامادقا
یم ( دنوش
Walpole & Leader-Williams, 2002
هنوگ ،)
یاه ی
هب هک دنتسه کیتامزیراک و بوبحم ییاهدامن ناونع
لباق کتا ا
یم بوسحم یمومع یهاگآ و قیوشت تهج ( دنوش
Ducarme et
al., 2012
ییابیز شزرا و ) ،یخیرات ،یشزومآ ،کیژولوکا ،یتخانش
( دنراد یلم حطس رد یملع و یحیرفت
Rees, 2018
) اربانب ؛ ی ن
زا هدافتسا ای
ن هنوگ اه ین نییعت تهج کشخ بلاات کی یبآ زا
،هدش
تفرشیپ رد مه روحم ملع
لابقا و یهارمه رد مه و ءایحا راک
نامزاس و یعامتجا یاه
مدرم داهن افیا یرثؤم شقن یلحم عماوج و
.درک دهاوخ
1 Ecological water level
2 Flagship species
3 Minimum Ecological Water Level 4 Optimal water level
5 Ecological Balance 6 Landsat
شور و داوم اه
ناشیرپ بلاات :ییایفارغج تاصتخم رد ،
"
' 25
° 52 51
" ات 50
43' 51° و یقرش لوط
"
'25
° 22 29
"ات ' 40
°27 29 ضرع
یلامش همین شخب رد رتمک زا امد نیگنایم .دراد رارق ناریا کشخ
زا 8 یتناس ةجرد زا شیب ات یلامش تاعافترا رد دارگ
24 ةجرد
یتناس شخب رد دارگ یم رییغت یبرغ یاه
یگدنراب طسوتم .دنک
،ناشیرپ ةضوح یارب تدمدنلب ةنایلاس 463
یلیم یم رتم .دشاب
ریخبت نازیم زا رتمک زا هنلااس
2400 یلیم یلامش تاعافترا رد رتم
زا شیب ات 2500
یلیم شخب رد رتم مک یاه
عافترا یم رییغت رت دنک
Iran Water Resources Management Company, 2016( )
تسيز یبآ زاين نييعت یطيحم
بلاات کیژولوردیه لماک تاعلاطا دوب مزلا ،روظنم نیا یارب عمج ناشیرپ روآ
عمج اب و دوش ی تابساحم ،تاعلاطا نیا یدنب
عمج ریز حرش هب کیژولوردیه تاعلاطا .دریگ ماجنا مزلا یروآ
.دندش یگدنراب نازيم و هنهپ تحاسم ليلحت ،نآ ةسیاقم و هچایرد یبآ ةنهپ تحاسم تارییغت زا یهاگآ یارب تسدنل ةراوهام ریواصت زا سکع .تسا هدش هدافتسا6
هچایرد یاه
اس رد ل یاه 1984 ات 2020 ( 1363 ات 1399 )یسمش عمج یروآ
تحاسم و نوگیلپ میسرت ساسا رب تحاسم .دش گیلپ زا یریگ
نو
قبط هلصاح لکش
نازیم ةطبار تخانش یارب .دش ماجنا
کشخ هسیاقم رادومن ،هنایلاس یگدنراب نازیم اب هچایرد یگدش یا
لاس زا نورزاک هاگتسیا هنایلاس یگدنراب 1363
ات 1398 هدافتسا اب
دوجوم تاعلاطا زا .دش میسرت7
تاعلاطا کيژولورديه ،ناشیرپ ةچایرد ةضوح ز
ی ر هضوح ةرامش 2511 هلح زیربآ ةضوح
دودح تحاسم اب 755
22,
طیارش بسح رب و تسا راتکه
.تسا ریغتم کیژولوردیه بآ یحطس یاه نایرج و درادن دوجو یمئاد ةناخدور ،هضوح ةدودحم رد یاه
داجیا یحطس یم ناشیرپ ةچایرد هب نآ رد هدش
هاگتسیا و دنزیر
نایرج دقاف نینچمه .درادن دوجو هدودحم نیا رد زین یرتموردیه هب ،تسا یدورو یحطس نایرج و هدوب هتسب ةفک کی تروص
یاه
یم ناشیرپ ةچایرد دراو نآ رد هدشدیلوت یحطس دنوش
اربانب ؛ ی ن
7 تیاس زا یگدنراب رامآ http://www.kazeroonnema.ir
هک هدش هتفرگ
لاس زا یگدنراب رامآ ،نآ قباطم 1363
ات 1384 رامآ و بآ عبانم نامزاس زا
لاس 1384 ات 1398 ناراب هاگتسیا زا .تسا هدش ذخا نورزاک یجنس
رد( ناگیشوب یرتموردیه هاگتسیا و نیتساج یبرجت شور زا هدش هدافتسا )نورزاک یتاعلاطم ةدودحم .تسا
بآ ینيمزريز یاه
لاس رد دودح ،ناشیرپ یبآرپ یاه 19
لماش همشچ 9
ةمشچ
و یتسراک 10
رد هک هتشاد دوجو هضوح نیا رد یتفربآ ةمشچ
هدش کشخ اهنآ رتشیب رضاح لاح بآ قیرط زا بلاات .دنا
یاه
ناوخبآ هس ینیمزریز هرا لام
ناشیرپ و روماف ، و بلاات ةیشاح رد
همشچ قیرط زا هضوح یاه
یم هیذغت تسدلااب یاه .تسا هدش
بآ همشچ یهد ناوخبآ قیرط زا یتفربآ یاه
ناشیرپ ةدودحم یاه 5
/ 2 نویلیم بعکمرتم همشچ قیرط زا و
،یتسراک یاه 2
/ 13
نویلیم بعکمرتم کشخ ًابیرقت رضاح لاح رد هک تسا هدوب
هدش دنا
Iran Water Resources Management Company, 2016)
.)
ساسا رب رامآ نیرخآ هقطنم بآ یماهس تکرش
ناتسا یا
،سراف هاچ دادعت اه
،هضوح نیا ی 960
هقلح
، طسوتم بآ یهد
همین هاچ قیمع
، 5 / 5 و رتیل هاچ قیمع 8 تسا هیناث رد رتیل
، نمض
نیا هاچ رثکا هک همین اه
یم قیمع دنشاب
لکش .
1 یگژیو یاه
یم هئارا ار ناشیرپ ةچایرد اب طبترم کیژولوردیه دهد
(
headquarter of Department of Environmental Protection of Fars Province, 2021
.)
لکش 1 - شور تسد هب هراوهام ريوصت رد هچايرد تحاسم ندروآ نوگيلپ مسر زا هدافتسا اب یا
لکش 1 - هضوح یاه ناشيرپ ةدودحم اب طبترم کيژولورديه
،ناشيرپ بلاات هب یسگرن دس زا بآ لاقتنا تاعلاطم لوا زاف(
1399 )
یبآ زاين نييعت تسيز
یطيحم بلاات
ةطبار زا هدافتسا اب 1
یم تاناسون ةطبار و کیژولوردیه نلایب ناوت
ار بلاات بآ تسد هب
:دروآ
ةطبار 1 V= P+Qi+Gi-E-Qo-Go :
:V
بآ مجح : P
ماجنا میقتسم شراب بلاات رد هدش
: Qi
بآ یدورو بلاات هب یحطس یاه
:Gi
بآ میقتسم ةیلخت بلاات هب ینیمزریز یاه
:E
حطس زا )قرعت و( ریخبت :Qo
صخشم ینامز ةرود یط بلاات زا یحطس یجورخ : Go
( آ )هب هیلخت( هیذغت ب
ینامز ةرود یط ینیمزریز یاه
هاچ قیرط زا ینیمزریز بآ تشادرب نازیم( صخشم یاه
یم ار یزرواشک داد رارق رتماراپ نیا رد ناوت
)
هب بآ مجح ،یبآ زاین ةبساحم دنیارف رد رگا صخاش ناونع
فده تیمک هبساحم ددع دیاب ،دشاب هدش یراذگ
ار هدش هب اج ی
V
اب و داد رارق ندادرارق
رادقم اهریغتم ریاس ریداقم هب ارQi
ناونع
دیاب هک تسا یبآ رادقم ،هلصاح ددع .درک هبساحم لوهجم هب بآ قیرط زا یبآ زاین ناونع یاه
دوش بلاات دراو یحطس
(
Guide to determining the water requirement of wetlands,
)2014
ناشيرپ بلاات کيژولوکا یبآ زاين نييعت
هورگ دوب مزلا ،کیژولوکا زارت نییعت یارب هنوگ و یتسیز یاه
یاه
.دنوش لیلحت و ییاسانش ناشیرپ بلاات مچرپ هنوگ ناشيرپ بلاات مچرپ یاه
پ ( یرتسکاخاپ ناکیل
Pelecanus crispus
لاس رد هک ) یبآرپ یاه
یم تفای ناشیرپ بلاات رد ،بلاات بلاات نیا مچرپ یزبآ ةدنرپ ،دش
یگژیو دجاو و یتح هک تسا کیژولوکا صخاش و مچرپ ةنوگ یاه
بصن طاقن یخرب رد زین ناشیرپ بلاات فارطا رد نآ یریوصت دامن لاس لمحت هدنرپ نیا .تسا هدش مک یاه
ناگدنرپ زا شیب ار یبآ
هاگتسیز رگا و دراد بلاات نیا رگید نیا
هنوگ هبدوخ ،دوش ءایحا دوخ
.دش دهاوخ ایهم زین ناشیرپ ناگدنرپ رگید تهج یبلاات هاگتسیز بیسآ ناگدنرپ ءزج ریذپ
( )VU
یم بوسحم رد نینچمه .دوش
میمض ة نویسناونکI
نیب تراجت عنم هنوگ یللملا
رد یاه ضرعم
ضارقنا
)1 CITES
دراد رارق (
(
2016 et al., Kaboli
) یارب نیاربانب
نیا هاگتسیز یایحا تهج بلاات کیژولوکا زارت لقادح نییعت صخاش طابترا ،یزبآ ةدنرپ تارییغت اب یرتسکاخ ناکیلپMSI
ناشیرپ بلاات مجح رظندم
.تفرگ رارق
( یناشیرپ یهام
Barbus luteus
زین ) هنوگ نامه هک
مان زا
1 - Convention on International Trade in Endangered Species
نآ دیص رامآ هک تسا ناشیرپ بلاات مچرپ یهام ،تسادیپ نآ عمج سراف ناتسا تلایش تیریدم رامآ قبط هدش یسررب و یروآ
.تسا ( ین زین مچرپ یهایگ ةنوگ
Phragmites australis
تسا )
هنوگ ریاس هاگتسیز ءایحا ،نآ دوجو هک هجوج و یهایگ یاه
یروآ
هنوگ تح و یزبآ ناگدنرپ یاه مخت رتسب ی
نیمضت ار نایزبآ یزیر
.درک دهاوخ زین و برغ و لامش رد ،ناشیرپ بلاات یبآرپ نامز رد
حطس ،بلاات قرش رد لباق
هظحلام ا ی زا بلاات ةیشاح تحاسم زا
( ین یاهرتسب
Phragmites australis
دوب هدش هدیشوپ )
(
Headquarter of Environmental Protection of Fars, 2010
.)
اما هکاجنآزا هنوگ ین هیشاح و یهایگ یا یرتمک یبآ زاین ،تسا یا
یبآ زاین یتقو ،هجیتن رد ،دراد ناگدنرپ و نایهام هب تبسن ار هنوگ ءایحا و هدش هدروآرب زین ین یبآ زاین ،دوش نیمأت یروناج یاه
هنوگ یرثکادح زاین عقاو رد .دش دنهاوخ یانبم ،یروناج یاه
ولوکا زارت نییعت تفرگ دهاوخ رارق کیژ
اربانب ؛ ی ن یعت یانبم نی
ین و یناشیرپ یهام ،یرتسکاخاپ ناکیلپ ،یبآ زاین هب
وص تر مأوت
.دش هتفرگ رظن رد جياتن
هراوهام ريواصت ريسفت زا لصاح جياتن یا
لاس نیب ،ییاوه ریواصت قباطم یاه
1388 ات 1399 نیرتشیب ،
طوبرم هچایرد تحاسم هب
لاس اه ی 1375 و 1378 تسا هدوب
( لکش لاس رد .) 1376
رثکادح هب کیدزن هچایرد تحاسم هک
لاس رادقم نیرتشیب رد زین یگدنراب نازیم ،تسا نآ دروم یاه
ینعی هعلاطم 848
یلیم لاس رد .تسا هدوب رتم 1387
تفا
( شراب یناهگان 177
یلیم لاس نیمه رد هک دش هدهاشم )رتم
لاس زا و درک تفا هچایرد بآ تحاسم نازیم 1388
چایرد ه هب
روط ةهد رد .تسا هدش کشخ لماک 1390
یبسن شیازفا دنچره
یگدنراب روط هب یم هدهاشم بوانتم ندش بآرپ هب زگره اما ،دوش
لاس رد .تسا هدشن رجنم هچایرد 1398
یلااب هب یگدنراب نازیم
500 یلیم لاس هب طوبرم ییاوه سکع قبط اما ،دیسر رتم 1399
،
ش اما هدوب کشخ ًلاماک هچایرد بوطرم نیمز تحاسم شیازفا دها
هدیسر یرتشیب رادقم هب لاس نیا رد هک میتسه نمچ زا هدیشوپ یگدنراب هک تسا هتکن نیا رب ددجم یدیکأت دهاوش نیا .تسا یاه
کشخ هتسناوتن ،ریخا لاس دنچ اما دنک ناربج ار هچایرد یگدش
نمچ دشر و رتسب تبوطر یور رب کدنا دنچره یریثأت هتسناوت رتسب .دشاب هتشاد بلاات
هداد ليلحت زا لصاح جياتن کيژولورديه یاه
عمج رد اب ناشیرپ بلاات کیژولوردیه میژر یدنب نتفرگرظنرد
دودح یگدنراب 463
یلیم زیربآ ةضوح تعسو و رتم 755
22,
یم دیلوت هضوح رد هک یباناور مجح ،راتکه فرص ،دوش
زا رظن
،ذوفن و ریخبت 650
355,
105,
بعکمرتم نینچمه .دوب دهاوخ
قیرط زا بلاات هب یدورو بآ رادقم 8
یبد اب لاعف یتفربآ ةمشچ
لک 80 ،هیناث رد رتیل 5
/ 2 نویلیم بعکمرتم رادقم .تسا لاس رد
هیلخت بآ دودح طسوت هدش
960 بآ طسوتم اب هاچ هقلح یهد
6
اب زین هیناث رد رتیل 120
دودح ،لاس رد تیلاعف زور 4
/ 40 نویلیم
بعکمرتم یم لاس رد
.دشاب
رد لکش ناشن یگدنراب دنور تارییغت و تحاسم تارییغت
یگتسبمه ،یدورو باناور مجح و یگدنراب نازیم .تسا هدش هداد .درادن بلاات تحاسم اب یلماک رد
لکش باناور تارییغت ةسیاقم ،
ناشن هچایرد نیا مجح تارییغت و ناشیرپ ةچایرد هب یدورو ةیاپ اب .تسا هدش هداد نتفرگرظنرد
طسوتم قمع 2
/ 1 لیدبت و رتم
لاس زا عبرم رتم هب هچایرد تحاسم 1363
ات 1388 مجح ،
لاس نیا رد هچایرد بسح رب اه
بعکمرتم تسد هب
.دمآ
لکش 2
، لاات کیژولوردیه میژر بآ طیارش و ناشیرپ ب
یاه
هداد ساسا رب ار بلاات ینیمزریز ،روشک یسانشاوه نامزاس یاه
هقطنم بآ یماهس تکرش و سراف ناتسا یسانشاوه لک ةرادا یا
یم ناشن رضاح لاح رد سراف ناتسا .دهد
نیارب ساسا یبآ زاین ، ،هچایرد رفص زارت ات ینیمزریز بآ ناربج
75 / 139 نویلیم
تسا بعکمرتم هاچ ةنلااس تشادرب نازیم رضاح لاح رد .
یاه
دودح ناشیرپ بلاات ناوخبآ زا یزرواشک 4
/ 40 بعکمرتم نویلیم
یم تدم دنلب هنلااس ةیلخت نیگنایم هک تسا یلاح رد نیا و دشاب
40 یزرواشک هاچ طسوت بلاات ناوخبآ ینیمزریز بآ ةلاس 5
/ 19
ارب ود و لماع نیمه و تسا هدوب بعکمرتم نویلیم نازیم ندش رب
هاچ قیرط زا ینیمزریز بآ تشادرب رد یزرواشک یاه
15 لاس
یدورو بآ کیژولوردیه میژر ندش یفنم رد یلصا لماع ریخا یگدیکشخ ثعاب تیاهن رد و هدش بلاات یجورخ هب تبسن بلاات .تسا هدش بلاات لماک هداد ساسا رب
بلاات کیژولوردیه میژر یاه
رد ناشیرپ لکش
2 زیربآ ةضوح باناور قیرط زا بآ یدورو نازیم ،
بلاات 7 / 13 نویلیم بعکمرتم بلاات هب میقتسم شراب ،
9 / 14
همشچ قیرط زا هیذغت ،بعکمرتم نویلیم لاعف یتفربآ یاه
5 / 2
کمرتم نویلیم همشچ قیرط زا هیذغت و بع
یتسراک یاه 2
/ 13
لاس رد بعکمرتم نویلیم و هتشذگ یاه
5 - 4 بعکمرتم نویلیم
لاس رد زین بلاات حطس زا قرعت و ریخبت رادقم و ریخا یاه 65
/ 23
نویلیم بعکمرتم هداد نیا ساسا رب .تسا
یتروص رد اه هک
تیلاعف تشادرب نازیم نیا اب دوشن تیریدم یزرواشک یاه بآ
هاچ ( یزرواشک یاه 4
/ 40 نویلیم بعکمرتم لاقتنا اب یتح )
20 -
10 نویلیم بعکمرتم یدورو نلایب نانچمه زین یسگرن دس زا بآ
رفص زارت هب ینیمزریز بآ زارت و هدوب یفنم بلاات بآ یجورخ و یمن هچایرد رتسب .دش دهاوخن ءایحا بلاات و دسر
فلا ب
ج د
لکش 3 - لاس نيب ناشيرپ ةچايرد یبآ ةنهپ تحاسم تارييغت )فلا یاه
1363 ات 1399 هراوهام ريواصت ساسا رب ةچايرد بوطرم ةنهپ تحاسم تارييغت )ب ؛یا
لاس نيب ناشيرپ یاه
1390 ات 1399 هراوهام ريواصت ساسا رب نورزاک هاگتسيا یگدنراب نازيم تارييغت )ج ؛یا
لاس نيب یاه 1363 ات 1398 تارييغت ةسياقم )د ؛
0 1000 2000 3000 4000 5000 6000
1363 1365 1367 1369 1371 1373 1375 1377 1379 1381 1383 1385 1387 1389 1391 1393 1395 1397 1399
راتکه
لاس
0 500 1000 1500 2000 2500
1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399
راتکه
لاس
0 200 400 600 800 1000
1363 1365 1367 1369 1371 1373 1375 1377 1379 1381 1383 1385 1387 1389 1391 1393 1395 1397
رتم‌یلیم
لاس 0
1,000,000 2,000,000 3,000,000 4,000,000 5,000,000 6,000,000 7,000,000 8,000,000 9,000,000
0 10,000,000 20,000,000 30,000,000 40,000,000 50,000,000 60,000,000 70,000,000
1363 1365 1367 1369 1371 1373 1375 1377 1379 1381 1383 1385 1387
مجح باناور
بعکمرتم
لاس
رتمبعکم
لاس نيب نآ هب یدورو باناور تارييغت اب ناشيرپ یبآ ةنهپ مجح یاه
1363 ات 1388
لکش 2 - یژولورديه ميژر بآ ةنلااس
بآ طيارش و ناشيرپ بلاات یژولورديه ميژر و یحطس یاه بلاات ینيمزريز یاه
لاس(
1399 )
تیلاعف تیریدم تروص رد یارجا قیرط زا یزرواشک یاه
تیلاعف لماک فقوت( تشاکن حرط هاچ
فقوت و یزرواشک یاه
ةنلااس تشادرب 4
/ 40 قیرط زا ای )بعکمرتم نویلیم ندرکدودحم
هاچ یلیطعت ،تشک لوصف دنمشوه روتنک بصن و زاجمریغ یاه
هاچ یور لقادح تشادرب فقوت( زاجم یاه
9 / 20 نویلیم
بعکمرتم ینیمزریز بآ زارت حطس ینیمزریز بآ طیارش دوبهب اب )
دراو هچایرد نآ زا دعب و دیسر دهاوخ هچایرد رتسب رفص زارت هب .دش دهاوخ ایحا زاف لاعف فقوت تروص رد
تی مامت ی هاچ حرط و اه
زرواشک تشاکن ی
بآ ی رپ ةدودحم رد ناشی
لاسکشخ زورب مدع و ی
،
سگرن دس زا بآ لاقتنا نودب
،ی زا دعب 5 / 3 ز بآ لاس ینیمزری
هب
رد رتسب رفص زارت هچای
سر هدی ارف دراو نآ زا دعب و دنی
حا ای م ی دوش
یلاسرت و یسگرن دس زا بآ لاقتنا تروص رد هک یارش دوبهب و اه
ط
بآ همشچ یهد دش دهاوخ عیرست دنیارف نیا ،اه
. اما تروص رد
ندرکدودحم هاچ یلیطعت ،تشک لوصف
بصن و زاجمریغ یاه
هاچ یور دنمشوه روتنک لقادح تشادرب فقوت و زاجم یاه
9 / 20
نویلیم بعکمرتم لاسکشخ زورب مدع و
،ی دس زا بآ لاقتنا نودب
سگرن
،ی زا دعب 5 ز بآ لاس ینیمزری
رفص زارت هب رد رتسب
هچای
سر هدی ارف دراو نآ زا دعب و دنی
حا ای م ی لاقتنا تروص رد هک دوش
یلاسرت ای یسگرن دس زا بآ بآ طیارش دوبهب و اه
همشچ یهد ه
ا
و عیرست دنیارف نیا هاتوک
رت دش دهاوخ .
نامز ی هک ،دسرب بلاات رفص رتسب هب ینیمزریز بآ حطس
هجوتاب هب یعیبط میژر تدمدنلب نیگنایم ک ناشیرپ بلاات مجح
ه
5 / 27 یم بعکمرتم نویلیم تسیز زاین ،دشاب
بلاات یطیحم حرط یارجا تلاح ود اب یبآ نلایب لومرف زا هدافتسا اب ناشیرپ
تیلاعف لماک فقوت و تشاکن شهاک و تیریدم و یزرواشک یاه
دودح 50 تیلاعف قیرط زا بآ تشادرب یدصرد یزرواشک یاه
یم هبساحم یبآ زاین .دوش
حرط یارجا لوا تلاح یارب بلاات
تیلاعف لماک فقوت و تشاکن ةطبار قبط یزرواشک یاه
1 ، 05 / 15
نویلیم بعکمرتم دودح شهاک و تیریدم مود تلاح یارب و
50
تیلاعف قیرط زا بآ تشادرب یدصرد یزرواشک یاه
، 95 / 35
نویلیم بعکمرتم .دش هبساحم
کيژولوکا یبآ زاين نييعت زا لصاح جياتن شرازگ قباطم نیرتشیب ،یرتسکاخاپ ناکیلپ یرامشرس یاه
صخاش ( یرتسکاخاپ ناکیلپ MSI
110 لاس هب طوبرم ،) یاه
1383 و 1384 ( نآ نازیم نیرتمک و 10
لاس هب طوبرم ) 1397
لاس رد .دوب 1397
بلاات ، روط هب اما .دوب هدش کشخ لماک
نازیم نیرتشیب بآرپ رب قبطنم ،رادومن قبط زین MSI
رت نی
لاس ( هچایرد یاه 1378
- 1375 یمن ) صخاش عقاو رد .دشاب
MSI
لاس نیا رد نیب اه
60 ات 70 مجح قباطم .تسا هدوب تسد هب
( بلاات ةدمآ لکش
لاس ) 1386 وب یلاس نیرخآ ، هچایرد مامت هک د
،لاس نیا رد هچایرد مجح هتبلا ،تسا هدوب تبوطر یاراد 000 336,
39,
بعکمرتم لاس مجح زا رتمک رایسب هک هدوب
یاه
دودح( یبآرپ 000
000,
60,
- 51600000 بعکمرتم
،تسا هدوب )
صخاش اما لاس نیا ردMSI
80 دح رد و هدوب لباق
لوبق رارق ی
.تشاد
لکش 5 - صخاش اب هچايرد مجح تارييغت دنور طابترا لاس زا یرتسکاخ ناکيلپMSI
1367 ات 1397
قباطم لکش 3 لاس نیب ، یاه
1372 ات 1388 رثکادح ،
،یناشیرپ یهام دیص 138
لاس رد نت 1377
لاس زا یکی ، یاه
لاس رد نآ نازیم نیرتمک و هدوب بلاات یبآرپ جوا یاه
1375 ،
1376 و 1381 .تسا هدوب هکاجنآزا
نیا رد 3 رامآ ،لاس ،دیص
هب ،لاس هس نیا رامآ نیاربانب ،تسا هدش ملاعا زاجمریغ دیص ناونع
یمن هس زا ریغ .دهد تسد هب یهام نیا ریاخذ زا یریوصت دناوت
هتفگ لاس لاس ،یناشیرپ یهام دیص نازیم نیرتمک ،هدش
1388
نازیم هب 12
ًابیرقت بلاات ،لاس نیا رد .تسا هدوب نت روط هب
د .دوب هدش کشخ لماک لاس ر
رد رایسب دیص نازیم زین رگید یاه
.تسا هدوب رامآ شجنس یاهاطخ زا یشان ًلاامتحا هک هدوب ناسون یلو هکاجنآزا تلایش تیریدم ةرادا رامآ ،دوجوم قثوم عبنم اهنت
یم سراف ناتسا میمصت رامآ نیمه ساسا رب دوب مزلا ،دشاب
یگ یر اپ ناکیلپ رامآ زا لصاح جیاتن قیفلت اب ییاهن
جنا یرتسکاخ .دوش ما
لاس رد 1385 و 1386 دیص نازیم ، 64
نیا هک تسا هدوب نت
لاس یخرب رد دیص نازیم زا ،دیص نازیم لاس دنام یبآرپ یاه
1379 صخاش ،لاس نیمه رد و تسا هدوب رتلااب زین زین MSI
.تسا هدش هداد صیخشت بسانم یرتسکاخاپ ناکیلپ یارب لاس باختنا ساسا رب 1386
هب ع زاین نیمأت یانبم ناون
ین تحاسم ،یبآ ساسا رب لاس نیمه رد زین بلاات نیا یاهراز
هراوهام ریواصت لاس رد .دش یسررب یا
1386 ، 5 ین ششوپ زا هکل
شخب رد هتشاد دوجو بلاات یبرغ لامش و یلامش ،یقرش یاه
رد اهنآ تحاسم هک تسا لکش
،عومجم رد .تسا هدش صخشم
لاس رد 1386 ، 220 لاس نآ رد هک ناشیرپ بلاات رد ین راتکه
اب ربارب یتحاسم 3200
.تسا هتشاد دوجو تشاد راتکه
لکش 3 - لاس زا یناشيرپ یهام ديص نازيم اب هچايرد مجح تارييغت دنور طابترا 1372
ات 1388
لکش 7 - مکارت ین لاس رد ناشيرپ بلاات فلتخم یاه شخب یاهراز 1386
هجيتن و ثحب یريگ
سپس و کیژولوردیه میژر هب ندیسر ،بلاات ءایحا ةمانرب تیولوا هب ندیسر هنوگ هاگتسیز ات تسا لقادح کیژولوکا زارت
یاه
( دوش ءایحا یبلاات صخاش
Rezaei Tavabe & Samadi, 2021 ؛
Rezaei Tavabe et al., 2021 Danekar & Samadi, 2021 ؛
.)
بوسحم ءایحا دنیآرف رد یدیلک یلماع ،لقادح زارت نیا نییعت یم .دوش شور نیرتهب ،ناشیرپ بلاات صاخ طیارش رد و نییعت
تسیز یبآ زاین ةبساحم نلایب و کیژولوردیه میژر ةیاپ رب یطیحم
یجورخ و یدورو ،مجح لومرف زا هدافتسا اب یبآ قیرط زا هیذغت ،اه
بآ همشچ و ینیمزریز یاه یم اه
ةیصوت دروم هک دشاب ةرادا
بلاات یایحا و تظافح سناژآ یاه
طیحم تسیز اکیرمآ
(EPA)
و
تسیز ةباقح نییعت یامنهار تظافح نامزاس یطیحم
طیحم تسیز یم زین روشک یبآ زاین و یبآ نلایب نییعت .دشاب
تسیز یجورخ و یدورو بآ ةطبار و لومرف زا هدافتسا اب ،یطیحم
دیدرگ هبساحم کیژولوردیه میژر ساسا رب (
Guide to
Determining the Water Needs of Wetlands, 2014
.)
تحاسم اب ناشیرپ ةضوح رد لک رد 22755
شراب اب ،راتکه
تدمدنلب طسوتم 463
یلیم هب هدش دراو یوج تلاوزن مجح ،رتم
هضوح 105 نویلیم بعکمرتم ،رادقم نیا زا هک تسا
1 / 23
نویلیم بعکمرتم هب
و هدیسر هچایرد هب باناور تروص 3
/ 6 نویلیم
بعکمرتم و هدومن ذوفن ناوخبآ هب
2 / 84 ویلیم ن بعکمرتم زین
یم ریخبت ،بلاات تدمدنلب تحاسم طسوتم .دوش
1075 اب راتکه
دودح ریخبت لیسناتپ 2200
یلیم ریخبت مجح و تسا لاس رد رتم
هچایرد زا هنلااس 65
/ 23 نویلیم بعکمرتم یم لاس رد
.دشاب
رتسب ینیمزریز بآ زارت حطس طسوتم ،رضاح لاح رد نینچمه دودح ناشیرپ ةچایرد
13 رتم تحاسم اب .تسا 4300
و راتکه
بآ بیرض ةژیو یهد
25 / 0 مجح ، زایندروم بآ نلایب میمرت
هچایرد ینیمزریز 75
/ 139 نویلیم بعکمرتم یم
دیفم مجح .دشاب
تحاسم اب ناشیرپ بلاات 4300
طسوتم قمع و راتکه 2
/ 1 ،رتم
6 / 51 نویلیم بعکمرتم نآ تدمدنلب باناور طسوتم و تسا
69 / 13 نویلیم مرتم بعک یم ةرود باناور طسوتم .دشاب 5
ةلاس
شراب طسوتم اب یلاسکشخ 303
یلیم ،رتم 96 / 8 نویلیم
بعکمرتم شهاک هک تسا
73 / 4 نویلیم بعکمرتم لاس رد ار ی
یم ناشن همشچ یگدیکشخ .دهد
هیذغت یتسراک یاه زا هدش
هضوح لک طسوتم یبد اب ناشیرپ بلاات تسدلااب یاه 420
رتیل
رجنم ،هیناث رد شهاک هب
2 / 13 نویلیم بعکمرتم یدورو رد ی
تدمدنلب ةنلااس ةیلخت .تسا هدش ناشیرپ 40
ینیمزریز بآ ةلاس
یزرواشک هاچ طسوت 5
/ 19 نویلیم بعکمرتم ةیلخت طسوتم و
ةرود رد باناور 5
،بلاات یگدیکشخ هب یهتنم ةلاس 4
/ 40 نویلیم
بعکمرتم شیازفا هک هدوب لاس رد
9 / 20 نویلیم بعکمرتم ی رد ار
یم ناشن لاس .دهد
دادعت 960 ( هاچ هقلح 751
)لاعف هاچ هقلح
ناوخبآ رد طسوتم اب هک دنراد دوجو ناشیرپ هضوح فارطا یاه
بآ یهد 2 / 5 طسوتم اب هیناث رد رتیل 120
لاس رد تیلاعف زور
ةیلخت نازیم 4
/ 40 نویلیم بعکمرتم .دنراد لاس رد
لاات یگدیکشخ نلایب مجح عومجم نیاربانب ةرود رد ب
هنلااس ،یگدیکشخ 83
/ 38 نویلیم بعکمرتم مهس هک تسا
ناشیرپ ةضوح رد یلاسکشخ و میلقا میقتسم 73
/ 4 نویلیم
بعکمرتم (
2 / 12 هضوح رد میلقا میقتسمریغ مهس ،)دصرد یاه
تسدلااب 2
/ 13 نویلیم بعکمرتم (
34 هاچ مهس و )دصرد یاه
یزرواشک 9
/ 20 نویلیم بعکمرتم (
8 / 53 یم )دصرد .دشاب
یسررب و هدشدای بلاطم ساسا رب یاه
هب لمع هدمآ ، لیلد هب
کی زا یوج تلاوزن شهاک یتفربآ ةرفس زا دایز تشادرب و فرط
ناشیرپ تشد ینیمزریز بآ عبانم نلایب ،رگید فرط زا یتسراک و بآ ةیذغت رب نلایب ندش یفنم تسا یهیدب .تسا هدش یفنم هچایرد ینیمزریز شهاک .دوب دهاوخ رثؤم کیژولوکا تایصوصخ و
همشچ یبد شهاک رد یمهم لماع یگدنراب و هچایرد فارطا یاه
سپس کشخ ندش همشچ شیازفا .تسا هدوب بلاات ًاتیاهن و اه
یب هاچ دادعت ةیور هاچ رفح زوجم یدایز دادعت یاطعا و اه
هب لاس زا صوصخ 1358
هرهب نینچمه و هاچ طسوت یرادرب
یاه
رگید یکی ،تسا هدش ینیمزریز بآ حطس تفا ثعاب هک زاجمریغ زورب ثعاب و هدش بلاات ةیذغت شهاک ثعاب هک تسا یلماوع زا ناربج تاراسخ و بلاات کیژولوکا تایصوصخ یور رب یریذپان
یعارز ناهایگ یبآ زاین شیازفا و هقطنم تبوطر شهاک نینچمه .دش دهاوخ یکشخ زا یشان تبوطر دیلوت مدع کی زا بلاات
و فرط
یعارز ناهایگ قرعت و ریخبت شیازفا تلع هب
نازیم و امد شیازفا
لاس رد ریخبت ار ناهایگ نیا یبآ زاین ،رگید فرط زا کشخ یاه
و متسیسوکا رب رایسب تاراسخ زورب ببس و هدرک نادنچود م
ی ورک
لقا ی م یم هقطنم هراوهام ریواصت ساسا رب دنچره .دوش
تحاسم ،یا
ةنهپ لاس رد هچایرد بوطرم شراب شیازفا رثا رب ریخا یاه
ازفا ی ش
ی هتفا و هدش رازنمچ دشر شیازفا هب دودحم اهنت نآ تبوطر اما ،
دوش هچایرد ندش بآرپ ثعاب هک هدوبن یدح رد اربانب ؛
ی ن مزلا
هاچ بملپ هب تبسن تسا ،ییاضق عجارم قیرط زا زاجمریغ یاه
ندرکدودحم هرهب نازیم
بآ زا یرادرب و ناوخ
ندرکدودحم لوصف
هرهب ةعسوت شیازفا زا یریگولج ،تشک زا یریگولج ،یرادرب
و بلاضاف دورو زا تعنامم تهج یتعنص یاهدحاو ثادحا هدنیلاآ یارجا هب نازرواشک قیوشت و جیورت ،یتعنص یاه
متسیس یریگولج ،تشک ریز حطس شیازفا نودب نیون یرایبآ یاه
و میرح رد یزرواشک تیلاعف زا یهاگآ ،بلاات رتسب
یازفا و یناسر ش
یسگرن دس زا بلاات ةباقح نیمأت تیاهن رد و یمدرم تکراشم تهج مزلا تامادقا ،رضاح لاح رد .دوش مادقا نآ یایحا تهج ،بلاات یایحا ندرکدودحم
تیلاعف شهاک و یزرواشک یاه
ات تشادرب 50
عمج و یلعف طیارش دصرد باناور یروآ
تشد یاه
اده و ناود نآ تی
یسگرن دس زا بآ لاقتنا و بلاات تمس هب اه
یتیریدم یاهویرانس نیرتهب مه
نامز بلاات یایحا هب لین تهج
.تسا مه نامز تسیز یبآ زاین نییعت اب زا تسا مزلا ،یطیحم
نیا اریز .دوش هتفرگ هرهب زین کیژولوکا درکیور درکیور
، ب لیلد ه
نتفرگرظنرد هبنج
تسیز فلتخم یاه یطیحم
، تیعماج زا
و تسا رادروخرب یرتشیب تروصرد
ی هک تاعلاطم دنیآرف رد ،
هب یبلاات متسیسوکا م لماوع و ییاسانش یتسرد
ؤ یبآ زاین رد نآ رث ددرگ لامعا
نیمضت نآ زا لصاح جیاتن ، دننک
ة لک یرادیاپ ظفح
کیژولوکا تفایهر بیاعم زا یکی .دوب دهاوخ یبلاات متسیسوکا ،
تاعلاطا دوبمک صخاش طابترا هب طوبرم
طیارش اب کیژولوکا یاه
یاپ یاهرامآ نینچمه و کیژولوردیه ة
تسیز رد هک تسا یطیحم
ای ن تروص ای و دوب دهاوخ یلیمکت تاعلاطم ماجنا هب زاین یهاگ
ناکما تروص رد دیاب
هداس هب تبسن دومن مادقا دنیارف یزاس
(
Rezaei Tavabe et al., 2021
.)
پ یلزنا بلاات رد هریت ییایرد یوتسر
(
Modaberi &
shokuhi, 2019
) بلاات رد و م
ی نا هلاک رانک و یزبآ ناگدنرپ ، زبآ
ی
هب ( دندش باختنا یتسیز صخاش ناونع
Taghavi et al., 2014
) ؛
اربانب ی ن هنوگ نیرتهب ،کیژولوکا زارت نییعت یارب یتسیز یاه
و هدش یرادربرامآ هلاس ره اریز ؛دنتسه بلاات هب هتسباو ناگدنرپ .دراد دوجو بلاات رد اهنآ ةنلااس تیعمج زا یدروآرب ن
جیات
قطنم رد ناگدنرپ یرامشرس ة
یم ناشن ایسآ و اپورا و دادعت دهد
ههد رد یزبآ ناگدنرپ تیعمج شنکارپ تارییغت ریخا یاه
نعم ا تسا هتشاد یراد (
Burfield & Bommel, 2004; Delany
& Scott, 2006
.) لاس زا 1988 ات 2018 صخاش نازیم نیرتلااب ،
لاس رد یرتسکاخاپ ناکیلپMSI
2005 زا سپ و هدش هدهاشم
لاس زا و یشهاک میلام دنور نآ 2009
دیدش یشهاک دنور ،
.تسا هدش هدهاشم رتشیب ناریا
هقطنم تیعمج رد مهس نی یا
لاس یط ایسآ برغ بونج و بونج رد ار یرتسکاخاپ ناکیلپ ه
یا
2015 - 2012 ( تسا هتشاد
Wetland International, 2015;
Nagy & Langendoen, 2017
لاس ات ناشیرپ بلاات و ) 2008
تیعمج زا یشخب هراومه نیا
هنوگ دوخ رد ناریا رد ار اج
ی هداد
رد یلو .دوب 11
بلاات نیا ،هتشذگ لاس لیلد هب
کشخ ندش ،
ناتسمز و هیذغت یارب ار دوخ یهاگتسیز شزرا ناکیلپ ینارذگ
اه
تسدزا هداد .تسا ناگدنرپ زا رتمک هنیمز نیا رد نایهام زا هدافتسا جوتدروم
ه
یهام نازیم دروآرب ای ریاخذ یبایزرا اریز ،تسا هتفرگ رارق ساسا رب هدشدیص هدوب لکشم نایهام یارب یدایص شلات دحاو
بلاات رتشیب رد و یمن ماجنا اه
کیژولوکا زارت نییعت یارب اما .دوش
هرق ةناخدور ةنوگ ،وس
Capoeta gracilis
رظندم تفرگ رارق
(
Nader et al., 2018
تسیز زاین نییعت رد .) ةضوح رد ،یطیحم
نیمیس لزق ةنوگ ،نارهت ناتسا تشد نیگنر یلاآ
ک نام رظندم رارق
( تفرگ
Sedighikia et al., 2017
شهوژپ جیاتن نینچمه .)
یناوارف و شنکارپ رب یبد ریثأت یسررب رد ناراکمه و یمشاه یهام زا ،رلا ةناخدور کیژولوفروم تارییغت هب خساپ رد نایزبآ لزق لاخ یلاآ .دش هدافتسا زمرق
هچنانچ یم هظحلام ناریا رد ،دوش
هب رتشیب نایهام نونکات هناخدور یتسیز صخاش ناونع
اه
هجوتدروم هتفرگ رارق
دنا (
Hashemi et al., 2016
) نیا رد اما .
یسررب دروم ناگدنرپ رانک رد زین یبلاات متسیسوکا رد ،قیقحت .دنتفرگ رارق هب ،نایهام نوچمه زین ناهایگ زا هدافتسا نرپ ةزادنا
ناگد
و یزبآ زبآ رانک ی هجوتدروم یخرب رد اما .تسا هتفرگن رارق
زین یزبآ رانک و یزبآ ناهایگ ،تاقیقحت رظندم
( دنتفرگ رارق
2011 Piri,
؛ Barani, 2017
&
GorjiShani of ؛
Department
Infrastructure, 2004 ؛
Yang, 2011 .)
صخاش یسررب زا لصاح جیاتن و یرتسکاخاپ ناکیلپMSI
طیارش و یناشیرپ یهام دیص نازیم ن
ی اهراز لاس رد فلتخم یاه
ناشن ،ناشیرپ بلاات مجح اب هسیاقم رد طیارش ةدنهد
لباق بق لو
لاس رد هنوگ هس ره 1386
ت مجح هک هدوب بلاات ،بلاا
000 336,
39,
بعکمرتم تسا هدوب
اربانب ؛ ی ن کیژولوکا زارت ،
،بلاات بولطم دودح
3 / 39 نویلیم بعکمرتم لداعت زارت و تسا
ینعی ،بلاات لماک مجح ات رادقم نیا زا رتشیب ریداقم ،کیژولوکا 6 / 51 - 3 / 39 نویلیم بعکمرتم یم
دشاب اربانب ؛ ی ن زا هدافتسا
صخاش هدافتسا اب کیژولوکا یاه یم ،یخیرات تاعلاطا زا
د دناوت ر
یم و تسا رثؤم بلاات بولطم مجح تخانش اب نآ ساسا رب ناوت
بآ یبد ،کیژولوردیه طباور زایندروم
مجح نیا هب ندیسر یارب صخاش زا هدافتسا رد .درک هبساحم ار ءایحا یارب مزلا نامز و
یاه
عماج و قیقد یرامآ تاعلاطا ندوب تسد رد موزل ،کیژولوکا لیلحت رد اطخ ثعاب ،تاعلاطا نیا دوبمک و تسا نهربم دهاوخ اه
دش اربانب ؛ ی ن نارادناج تیعمج زا هنایلاس قیقد و مظنم یرادربرامآ
هب یبلاات نیا زا هدافتسا رد یرثؤم شقن ،ناگدنرپ صوصخ
صخاش قیقد نیمخت و اه .درک دهاوخ افیا کیژولوکا زارت رت
،ناشیرپ بلاات صوصخ رد عقاو رد یتسیاب رضاح لاح رد
یتیریدم روحم ود مه
نامز بآ فرصم تیریدم یکی ،دوش ماجنا
لقادح شهاک و 50
و یزرواشک شخب رد بآ فرصم یدصرد
هرود شهاک و تشک لوصف و اه
مه نامز ةباقح لاقتنا
تسیز یسگرن دس زا ناشیرپ بلاات یطیحم تخاس لحارم مامتا اب
و هرهب رادرب ی ا نی دس لاات نیا ات ، نیب دنمشزرا ب
رف دراو یللملا دنیا
دوش ایحا زاف و
.
ساپس یرازگ تظافح لک ةرادا زا طیحم
تسیز سراف ناتسا لیلد هب
تیامح
یم ینادردق و رکشت ،هعلاطم نیا یلام .ددرگ
"
چيه درادن دوجو ناگدنسيون طسوت عفانم ضراعت هنوگ
"
REFERENCES
Baqerzadeh, K. M. (2008). Requirements for determining the environmental water needs of wetlands. Environmental Committee of Large Dams. (In Farsi)
Burfield, I. & Bommel, F. V. M. (2004). Birds in Europe: Populations, Estimates, Trends and Conservation Status. Bird Life Conservation Series (No 12.). Birdlife International. Cambridge, UK.
Danekar, A. & Samadi, K. B. (2021). The role of efficient conservation management to support the biodiversity of wetlands in Fars province. In:
Proceedings of the first Fars Biodiversity Conference, Shiraz university, Shiraz, Iran. (In Farsi)
Delany, S. & Scott, D. (2006). Waterbird Population Estimates (4th ed.). Wetlands International.
Wageningen. The Netherland.
Department of Infrastructure. (2004). A guide to the water sharing plan for the gwydir regulated river water source. Planning and Natural Resources.
Ducarme, F., Luque, G. M. & Courchamp, F. (2012).
What are "charismatic species" for conservation biologists. BioSciences Master Reviews.
Retrieved 19 December 2013.
Fars Regional Water Company. (2016). Updating the balance of water resources Study areas of Hilleh catchment area and small problems on both sides leading to 2010-2011. Volume 5: Water Resources Assessment, Water Resources Balance Report, Parishan Lake Study Area. Ministry of Energy, Iran Water Resources Management Company. (In
Farsi)
GorjiShani, R. & Barani, G. A. (2017). Evaluation of the Hawizeh Marshes Water Requirements with Respect to Dust Control and Improvement in Environmental Conditions. Journal of Hydraulics, 12(3), 13-27. (In Farsi)
Guide to Determining the Water requirements of Wetlands. (2014). Iran Wetlands Conservation Plan. Tehran: Golden publication, 188 pages. (In Farsi)
Hashemi, S., Majidzadeh, T. M. R. & Musavi, N. R.
(2016). Brown trout functional flows range, based on morphologic and physical habitat parameters in Lar Headwaters. Journal of natural environment (Iranian Journal of natural environment), 16(3), 865-880. (In Farsi)
Headquarter of Department of Environmental Protection of Fars Province. (2021). Investigation of Water transfer from Nargesi dam to Parishan wetland. 1st phase. Parishan Wetland Rehabilitation Plan. (In Farsi)
Headquarter of Environmental Protection of Fars.
(2010). Comprehensive plan for the protection of Parishan wetlands. Parishan Wetland Comprehensive Management Program. (In Farsi) Iran Water Resources Management Company. (2016).
Updating the balance of water resources Study areas of Hilleh catchment area and small problems on both sides leading to 2010-2011. (Vol 5). Ministry of Energy. (In Farsi)
Iran Wetlands Conservation Plan. (2014). Guide to Determining the Water Needs of Wetlands.
