ناريا کاخ و بآ تاقيقحت هرود|
|52 هرامش
|12 دنفسا 1400 ( ص 158 - 141 )
https://dx.doi.org/10.22059/ijswr.2022.331427.669086
یملع هلاقم(
- )یشهوپژ
Soil Evolution Trend of In-situ Soil Developed in a Mountainous Landscape (Case Study: Bandar Village)
MARYAM OSAT1*, AHMAD HEIDARI2
1. Soil and Water Research Department, Kordestan Agricultural and Natural Resources and Education Center, Agricultural Research Education And Extention Organization (AREEO), Sanandaj, Iran
2. Department of Soil Science, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
(Received: Sep. 30, 2021- Revised: Jan. 29, 2022- Accepted: Feb. 1, 2022)
ABSTRACT
Magnetic susceptibility (MS) is one of the indices used in soil development evaluation. The aim of this study was to investigate the efficiency of soil magnetic susceptibility in study of soil evolution in the Bandar mountainous landscape of Mazandaran province. In order to achieve the objectives of this study, soil taxonomic classes and morphological index were determined after field studies and physicochemical analysis of 56 soil profiles. Some chemical and geochemical indices were determined and magnetic susceptibility in low (χlf) and high (χhf) frequency were measured by Bartington MS2 dual-frequency sensor on topsoil samples. The correlations between soil magnetic susceptibility and soil taxonomic classes, physicochemical properties, and development indices indicated more efficiency of magnetic susceptibility and morphological index in the representation of soil development in this region. The slope of the study area, as well as the presence of a high amount of carbonates, has caused an inverse relationship between geochemical indices and soil taxonomic classes.
Keywords: Geochemical Index, Magnetic Susceptibility, Morphological Index.
*Corresponding Author’s Email: [email protected]
کاخ رد کاخ لماکت دنور اجرد یاه
هعسوت ي هتفا نيمز كي رد )ردناب یاتسور :یدروم هعلاطم( ناتسهوك یامن
طسوا ميرم
1
یرديح دمحا ،* 2
1 . ،تاقیقحت نامزاس ،ناتسدرک ناتسا یعیبط عبانم و یزرواشک شزومآ و تاقیقحت زکرم ،بآ و کاخ تاقیقحت شخب
ناریا ،جدننس ،یزرواشک جیورت و شزومآ .
2 . ناگدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ ناریا ،جرک ،نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم و یزرواشک
.
:تفایرد خیرات(
8 / 7 / 1400 - :یرگنزاب خیرات 9
/ 11 / 1400 - :بیوصت خیرات 12
/ 11 / 1400 )
هديکچ
( یسیطانغم یراتفریذپ
MS1
صخاش زا یکی ) لماکت شجنس رد هک تسا ییاه
خرکاخ یم رارق هدافتسادروم شهوژپ .دریگ
نیمز كی رد کاخ لماکت تیعضو یسررب رد یسیطانغم یراتفریذپ ییاراک فده اب رضاح ردناب هقطنم رد یناتسهوک یامن
یسررب دروم فادها هب لین تهج .تفرگ رارق یسررب دروم ناردنزام ناتسا 56
تاعلاطم ماجنا زا سپ و دش رفح خرکاخ
سلاک ،ییایمیشوکیزیف یاهزیلانآ و ییارحص هدر یاه
زا یخرب .دیدرگ نییعت كیژولوفروم لماکت صخاش و کاخ یدنب
صخاش ( نییاپ سناکرف ود رد یسیطانغم یراتفریذپ نینچمه و ییایمیشوئژ و ییایمیش لماکت یاه ( لااب و )χlf
طسوت )χhf
هاگتسد
Bartington MS2 dual frequency sensor
هنومن یور رب هزادنا یحطس یاه
مه .دندش یریگ یراتفریذپ نیب یگتسب
سلاک و یسیطانغم هدر یاه
یگژیو ،کاخ یدنب یاه
ف ی ز ی شوک ی م ی ا صخاش و یی ناشن ،لماکت یاه
هدنهد اراک رتشیب یی
ناشن رد كیژولوفروم لماکت صخاش و یسیطانغم یراتفریذپ کاخ لماکت تیعضو نداد
یم هقطنم یاه بیش .دشاب
ب راد ندو
یلااب ریداقم روضح نینچمه و هقطنم تانبرک
هب ثعاب هقطنم رد اه صخاش نیب سوکعم طباور ندمآدوجو
لماکت یاه
سلاک و ییایمیشوئژ هدر یاه
.تسا هدش کاخ یدنب
هژاو یاه :یديلك كیژولوفروم صخاش ،ییایمیشوئژ صخاش ،یسیطانغم یراتفریذپ .
همدقم اجنآزا یی هک و یزرواشک تلاوصحم دیلوت رد مهم لماع كی کاخ
مهم زا یکی یم رامش هب یعیبط عبانم نیرت
و دنور یسررب ،دور
هب هراومه کاخ لماکت نازیم نیداینب و هیاپ تاعلاطم زا یکی ناونع
صخاش زا یکی یسیطانغم یراتفریذپ .تسا هدوب حرطم یاه
لماکت یسررب رد هدافتسادروم ( کاخ
Hälberg et al., 2020
،)
یمیلقا تارییغت ،یردام داوم یبسن نس نییعت
Torrent et al., 2010)
)،
یگدولآ کاخ (
Dankoub et al., 2012;
Rachwal et al., 2017; Barbosa et al., 2020
) کاخ شیاسرف ،
(Mokhtari Karchegani, 2011; Ding et al., 2020; Lima et al., 2020)
کاخ یزیخلصاح تیعضو ،
(Santoso et al., 2019)
،
فیدر هعلاطم کاخ یتخاونکی ریغ و عاطقنا ییاسانش و ینامز یاه
( خر
Oliaei et al., 2009
کاخ یتبوطر میژر ،) (
Valaee et al.,
)2016
و هشقن نینچمه یم کاخ یرادرب
دشاب (
Ramos et al.,
)2020
. عون و رادقم زا رثأتم هک یگژیو نیا نهآ یاهدیسکا
ای یثوروم(
تخاس کاخ یم )
ناشن ،دشاب یخرب ریثأت هوحن هدنهد
کاخ یاهروتکاف زا یزاس
(Hu et al., 2020)
نیاربانب و هدوب
:لوئسم هدنسیون* [email protected]
1. Magnetic Susceptibility
م دناوتی کاخ یاهدنیآرف زا یرایسب کرد رد رثؤم و دیفم یزاس
( دشاب
Torabi & Eghbal, 2003; Sarmast et al., 2017
.)
Magiera et al. (2019)
هداد ناشن یسیطانغم یراتفریذپ هک دنا
،یردام داوم رب هولاع هدش هعلاطم یلگنج یضارا کاخ تحت
ثأت ی ر
.دراد رارق زین یزاسکاخ یاهدنیآرف
Blundell et al. (2009)
زین
کاخ یسیطانغم یراتفریذپ هعلاطم اب ناشن سیلگنا یحطس یاه
هداد هک دنا 46 - 36 ،یگژیو نیا تارییغت زا دصرد تحت
ثأت ی ر
یاهروتکاف زاس کاخ
هب و ی هژ رارق یشکهز تیعضو و یردام داوم
.دراد نیااب لاح تارظن هراومه ، قنودض
ی ض ی هنیمز رد اراک
یی نیا
صخاش هب روظنم کاخ لماکت هعلاطم تسا هتشاد دوجو اه
(
Hälberg et al., 2020
ار كینکت نیا زا هدافتسا ناققحم یخرب .)
کاخ یاهدنیآرف مهف رد یزاس
غ ی فمر ی د یم ( دنناد
Mullins,
1977; Singer & Fine, 1989
.) و یگدیداوه خرن هک یقطانم رد
لرتنک یزاسکاخ یاهدنیآرف ،دنراد ینییاپ یزاسکاخ یاهرگ
عون و یسانش گنس و هدوبن یسیطانغم یراتفریذپ یور رب هدمع یم افیا هنیمز نیا رد ار هدمع شقن یردام داوم ( دننک
César de
Mello et al., 2020; Hälberg et al., 2020
کاخ رد .) لماکت یاه
هتفای یم یسیطانغم یراتفریذپ شیازفا ثعاب یزاسکاخ ،رت گ
ددر
ندش یتیلارف لثم ییاهدنیآرف هک تسا یلاح رد نیا و و 1
argilluviation
( دنراد یگژیو نیا یور رب یشهاک رثا
César de
Mello et al., 2020
اطم جیاتن .) تاعل
Ayoubi and Adman
(2019)
کاخ یور رب هک تسا هداد ناشن ناریا برغ لامش یاه
کاخ یاهدنیآرف س
هب یزا ینعم روط یسیطانغم یراتفریذپ یراد
کاخ گنس یور رب هتفای لماکت یاه هجیتن رد ار یبوسر یاه
یناک لیکشت یلاح رد نیا .تسا هداد شیازفا كیتنگمیرف یاه
کاخ رد هک تسا یاه
گنس یور رب هتفای لماکت دنور نیرذآ یاه
هب .تسا هدش هدهاشم یسوکعم کاخ نیا رد هک یروط
اه
یناک تقر رثا لیلد هب یزاسکاخ یاهدنیآرف نام كیتنگماید یاه
دن
تاکیلیسولیف ،تیسلک ،تیلاه شهاک ثعاب یلآ داوم و اه
.تسا هدیدرگ یسیطانغم یراتفریذپ یراتفریذپ یسیطانغم
كی هدام
، نازیم ساسا رب
ثأت ی راذگر ی كی رب نآ نادیم
یسیطانغم
،نیعم یم نییعت ش
دو
(
Rochette et al., 1992
) رادقم . ای ن ثأت ی ر عبات نازیم و عون ناک -ی
یاه یسیطانغم تیصاخ یاراد دوجوم
رد هنومن تسا
(
Abbaszadeh Afshar et al., 2010
.) سیطانغم یریذپ
رد ماسجا
ترت هب ی ب مسیتنگمورف زا (2
دننام نهآ
،)صلاخ یرف مسیتنگم
3
( دننام تیتنگم و
تیمهگم )،
یتنآدتنک مسیتنگمورف
(4
دننام
تیتامه و
تیتوگ )،
مسیتنگماراپ ( 5
دننام تیسورکودیپل )
و
مسیتنگماید (6
دننام
،زتراوک
،كهآ چگ و داوم یلآ ) یم شهاک دبای
(Dearing, 1999)
.
عبنم یلصا یراتفریذپ یسیطانغم
رد بلغا کاخ اه -یناک
یاه یرف مسیتنگم دننام
تیتنگم (
O4
Fe3
) و تیمهگم (
O3
Fe2
)
یم دنشاب (
Jordanova, 2016
.) تیتنگم هب تروص رد هیلوا یناک
گنس کاخ تلیس و نش شخب و اه ای و اه
هب تروص یناک یاه
تخاس کاخ کاخ سر شخب رد
اه
(Silva Filho et al., 2019;
Han et al., 2020)
تیمهگم هک تسا یلاح رد نیا .دراد دوجو
رتشیب أشنم کاخ یتخاس کاخ سر شخب رد و هتشاد تفای اه
یم دوش
(Costa et al., 2019; Silva Filho et al., 2019)
. یشخب
یرف داوم زا یم ثرا هب یردام داوم زا ،کاخ رد مسیتنگم
دسر
(
Mullins, 1977
) شیازفا . یراتفریذپ
یسیطانغم اخ
ک اه اساسا
هب لیلد لیکشت كینژودپ یناک
یاه یرف كیتنگم یم
شاب د
(
Torrent et al., 2010
) لماوع هب یدایز نازیم هب هک زاس کاخ
،یردام هدام هلمج زا بآ
اوهو ، تسپ ی دنلبو ی یهایگ ششوپ و
.دراد یگتسب مهم رت ی ن یاهروتکاف ثأت
ی راذگر یراتفریذپ یور رب
1. ferralitization
2. Ferromagnetism 3. Ferrimagnetism
( یردام داوم یسیطانغم
Blume and Schwertmann, 1969
و )
یگدنراب طسوتم( میلقا تیمها مود هجرد رد و هدوب یشکهز ،)هنایلاس یتسپ یدنلبو یربراک( هدنز تادوجوم و )عافترا و بیش(
یپ و یلآ نبرک ،یضارا ( دنراد رارق )چا
Blundell et al., 2009
.)
هب ناونع لاثم ینعم و تبثم هطبار راب نیگنایم نیب یراد
گدن ی
کاخ یسیطانغم یراتفریذپ و هنلااس ( دراد دوجو اه
Oliaei et al.,
.)2009
ذپ رادقم رثکادح ی
راتفر ی طانغم ی س ی لاومعم قفا رد اه ی
حطس ی م هدهاشم ی
سکا .دوش ی
اهد ی وناث نهآ ی
ه و
ه ی سکورد ی اهد ی کشت ی ل ی هتفا آرف لوط رد ی
اهدن ی زاسکاخ ی و
مهم شقن ،کاخ لماکت ی
ذپ رادقم رد ی
راتفر ی طانغم ی س ی -کاخ
اه ی حطس ی ( دراد
Moradinasab et al., 2020
هخرچ بوانت .) -
اه ی سکا ی ساد ی نو حا و ی ا (
De Jong et al., 1999
وشبآ ،) یی
تانبرک داقم ،چگ و اه ی
ر ب ی رتش لآ داوم ی (
Torrent et al., 2010
و )
ر ی ز تادوجوم ( فورتورته
Fine et al., 1989
مهم زا ) رت ی ن لماوع
اتفریذپ شیازفا کاخ یسیطانغم یر
کاخ هب تبسن یحطس یاه -
تحت یاه م یضرلاا
ی .دنشاب
،یناتسهوک قطانم رد یتسپ
یدنلبو هب زا یکی ناونع
مهم نیرت ثأت لماوع ی راذگر رد غت یی لوحتور کاخ یم رامش هب اه -
یگژیو نیا .دور ثأت اب
ی ر ،داب ،شراب ،دیشروخ شبات یگنوگچ رب
میلقا درخ داجیا یگژیو عیزوت و اه
کاخ ییایمیش و یکیزیف یاه
لدابت تیفرظ ،کاخ شنکاو ،یلآ داوم ،سر دصرد دننام(
یناک ،میسلک تانبرک ،ینویتاک ت رب )... و ییاذغ رصانع ،یسانش
رییغ
کاخ لماکت و اه
یم ریثأت دراذگ
(Schaetzl and Anderson,
2005)
هدروآرف شیاسرف ،یناتسهوک قطانم رد . یگدیداوه یاه
بیش ار اه حطسم یضارا رد و تشادرب نییاپ
تسد یم اج هب اذگ در
(Enjavinejad et al., 2017)
رب كیفروموئژ تیعقوم تارثا زا .
یم کاخ تایصوصخ لباق میساتپ ،سر ریداقم ندوب لااب هب ناوت
یضارا رد یلآ نبرک و ینویتاک لدابت تیفرظ ،لدابت ییاپ
ن تسد
یضارا هب تبسن تسدلااب
.دومن هراشا وتاب
هج هب تاگنت طابترا گن
نایم یتسپ یدنلبو یم راظتنا ،یشکهز و کاخ تارذ لاقتنا و ر
دو
یسیطانغم یراتفریذپ نازیم یور رب یفارگوپوت تیعقوم هک خ
کا
ثأت ی ر جیاتن ساسا رب .دشاب هتشاد
Ayoubi and Moazzeni
Dehghani (2020)
نیرتمک ،یزکرم سرگاز یناتسهوک یضارا رد
یراتفریذپ نازیم رد و یزرواشک یضارا رد یسیطانغم
سأر و
لگنج رد نآ ریداقم نیرتشیب و بیش هناش یاپ تیعقوم رد و اه
هزادنا بیش کاخ یسیطانغم یراتفریذپ نازیم .تسا هدش یریگ
لاومعم تارییغت و یردام هدام رد لوحت لیلد هب بیش نییاپ رد
4. Countedantiferromagnetism 5. Paramagnetism
6.Diamagnetism
کاخ زیر شخب یضارا هب تبسن
تسدلااب یم شیازفا دبای
(De
Jong et al., 1998; Ding et al., 2020)
هک تسا یلاح رد نیا .
تاعلاطم رد یسوکعم دنور
Quijano et al. (2011)
هدش شرازگ
.تسا
Moradinadab et al. (2020)
اب ثأت هعلاطم ی
ر تیعقوم یاه
صخاش زا یخرب رب بیش فلتخم کاخ لماکت یاه
دنداد ناشن ک
ه
کاخ یسیطانغم یراتفریذپ م اه
یاوتحم و بیش تیعقوم زا رثأت
نآ میسلک تانبرک و یلآ داوم تارییغت هعلاطم رد .دراد رارق اه
طسوت هدش ماجنا یسیطانغم یراتفریذپ یناکم
Siqueira et al.
(2015)
ینعم طابترا نازیم هلمج زا اهریغتم یخرب نایم یراد
یسیطانغم یراتفریذپ اب یهایگ ششوپ صخاش و کاخ گنر ،سر او رد .تسا هدش شرازگ كیفروموئژ فلتخم یاهدح
Hosseini et
al. (2015)
صخاش زا تبسن و لاکشا یاه
یراتفریذپ ،نهآ یاه
صخاش ،یسیطانغم نازیم یسررب رد ندراه صخاش و گنر یاه
امرک یلوط شرب رد کاخ لماکت ن
- ب هب تفا فیدر كی ناونع
یتسپ یدنلبو هدرک هدافتسا یمیلقا علاطم نیا رد .دنا
کشا ه و لا
تبسن کاخ یلماکت دنور نهآ یاه ار اه
هب بوخ ی .تسا هداد ناشن
هب هک تسا یلاح رد نیا لد
ی ل ثأت ی ر یور رب یردام داوم دایز
کاخ یسیطانغم یراتفریذپ طابترا صخاش نیا ،هقطنم یاه
ینعم کاخ لماکت هجرد اب یراد .تسا هدادن ناشن اه
تاعلاطم ساسا رب تروص
هتفرگ راظتنا ، یم نازیم هک دور
کاخ لماکت نازیم شیازفا اب کاخ یسیطانغم یراتفریذپ اه
.دبای شیازفا نیااب
لاح تاعلاطم دوجو اب ، تروص
هتفرگ نیا رد یزاسکاخ یاهروتکاف رییغت اب یگژیو نیا تارییغت یگنوگچ ،هنیمز
کاخ لماکت نازیم شیازفا و و یناتسهوک قطانم رد اه
اراک یی
نآ یعقاو رد اه ناشن کاخ لماکت نازیم نداد اه
هب تسرد ی صخشم
لاکشا رد یدایز عونت یاراد ردناب یاتسور یضارا .تسین رظن زا یتوافتم طیارش هدش ثعاب رما نیا هک تسا یفارگوپوت هب و دیآ دیدپ یضارا یربراک و کاخ بآ تیعضو ،یهایگ ششوپ کاخ یاراد لیلد نیمه یم لماکت فلتخم تاجرد اب ییاه
دشاب .
یسررب ،هعلاطم نیا ماجنا زا فده اراک
یی یراتفریذپ زا هدافتسا
کاخ لماکت نازیم ییاسانش رد یسیطانغم قطانم یاه
یم یناتسهوک .دشاب
شور و داوم اه
هقطنم هعلاطمدروم
هقطنم هعلاطمدروم تحاسم هب
100 زا ردناب یاتسور رد راتکه
م ناتسا رد سولاچ ناتسرهش تشدرلاک شخب عباوت رد و ناردنزا
هدودحم 17˝
/
′ 2
° 26 36
˝ ات 51 /
′ 40
° 26 36 ضرع یلامش
˝و 86 /
′ 52
°18 51
˝ ات 97 /
′ 40
°19 51 لوط یقرش عقاو هدش
تسا . یاتسور ردناب یتمسق زا هقطنم تظافح هدش زربلا نایم ی
هدوب و زا ششوپ یهایگ و یروناج یعونتم رادروخرب تسا
. لکش
1 ییامن زا هقطنم هعلاطمدروم ار
ناشن یم دهد .
لکش 1 - امن یي هقطنم زا هعلاطمدروم
لد هب ی ل هقطنم رد یسانشاوه هاگتسیا دوجو مدع
هعلاطمدروم هداد زا
هاگتسیا زا یخرب یگدنراب و امد یاه یاه
ناتسا یسانشاوه و نلایگ ،ناردنزام یاه
زا .دش هدافتسا ناتسلگ
نیب 32 ناتسا رد دوجوم هاگتسیا هاگتسیا شش ،هدش رکذ یاه
هپت هوارم و لاق قآ ،لیجنم ،هشیبایس ،لگدرز ،ناجیهلا هنیر ب
ه
لد ی ل كیدزن لصاوف تاعافترا و رت
لباق اقم ی هس رت ندش باختنا .د
رد شراب و عافترا نینچمه و امد و عافترا نیب یگتسبمه طباور هام ه هداد زا هدافتسا اب فلتخم یا هاگتسیا یاه
هدش باختنا یاه
اب و طباور نیا زا هدافتسا اب .دیدرگ نییعت نتفرگرظنرد
را عافت
طسوتم 920 هام رد شراب و امد تاعلاطا ،هقطنم یارب رتم یاه
مرن زا هدافتسا اب تیاهن رد .دش هبساحم فلتخم لاهوین رازفا
میژر1
هقطنم یترارح و یتبوطر هعلاطمدروم
كیمرت و كیرز بیترت هب
هرود كی رد هقطنم هنایلاس یامد نیگنایم .دیدرگ دروآرب یرامآ
هدزیس هلاس ، 7 / 15 نآ هنلااس شراب نیگنایم و سویسلس هجرد
7 / 360 یلیم یم رتم دشاب ثأت . ی ر ثعاب هقطنم رد بیش تهج
هب میلقا درخ رد صخشم تارییغت ندمآدوجو یهایگ ششوپ و اه
دیدرگ کاخ نیاربانب و ه مشچ هب مک تعسو نیا رد یعونتم یاه
یم دروخ . هقطنم هعلاطمدروم لیلد هب
زا شیب عافترا 300
رتم
بیش و رواجم تسپ یضارا هب تبسن دنت یاه
( زا شیب 25 دصرد )
نیمز رد تسا هتفرگ رارق ناتسهوک یامن .
نیمز هشقن ساسا رب -
یسانش 100000 /
1 فوت ار هقطنم زا یعیسو حطس ،اه
س ی تل گنس
گنس و دوخ هب ییلااب هساترک هدشن كیکفت یناشفشتآ یاه
یم صاصتخا دهد
. گنس و اناکنورتوبولگ كهآ گنس نینچمه
تمسق رد ینرام كهآ هیشاح یاه
كهآ گنس و هقطنم یا
تمسق رد یتیمولود یم هدید هقطنم یزکرم یاه
نامزاس( دوش
نیمز )روشک یندعم تافاشتکا و یسانش .
هنومن زا یرادرب 56
و خر کاخ 50
هب هتم هکبش تروص یا
اتبسن لصاوف اب مظنم 100
دش ماجنا رتم .
لکش 2 یگدنکارپ کاخ
خر اه ی یم ناشن ار هقطنم عافترا یموقر لدم یور رب هدش رفح -
دهد . خرکاخ حیرشت درادناتسا شور ساسا رب اه
(USDA-NRCS, 2012)
هقبط و کاخ یدنب متسیس اب قباطم اه
اج هدر عم ییاکیرما یدنب
(Soil Survey Staff, 2014)
تروص
.تفرگ
لکش 2 - خر کاخ اه ی عافترا یموقر لدم یور رب هدش رفح
یگژيو یيايميش و یکيزيف یاه
هب هنومن ،ییایمیش و یکیزیف تاعلاطم ماجنا روظنم شادرب یاه
ت
اوه زا سپ هدش كشخ
ندش كلا زا 2 یلیم .دندش هداد روبع یرتم
شیامزآ صوصخم مرج ،عابشا تبوطر دصرد هلمج زا مزلا یاه
( هخولک شور هب یرهاظ
Kunze and Dixon, 1986
کاخ تفاب ،)
( رتموردیه شور هب
Gee and Bauder, 1986
)،
شور هب یلآ نبرک
لکلاو ی - ب ( کلا
Walkey and Black, 1934
میسلک تانبرک و )
( یرتمیسلک شور هب لداعم
Burt, 2004
.دندیدرگ ماجنا )
نویتاک ،یکیرتکلا تیاده تیلباق ،هتیدیسا نوینآ و اه
یاه لولحم
1 . Newhall
کاخ عابشا هراصع رد درادناتسا شور هب زین هزادنا اه
دندش یریگ
(
Sparks et al., 1996
( فرومآ نهآ .) هراصع اب )Feo
اب یریگ
تسا چا یپ اب موینومآ تلااسکا زا هداف 3
ید نهآ و یکیرات رد -
هراصع اب یتانویت ارتیس طسوت یریگ
ت - ب ی انبرک ت - د ی تانویت
( میدس هب رادقم ود نیا لضافت .دیدرگ جارختسا )CBD
نهآ ناونع
یم هتفرگ رظن رد کاخ رولبتم دوش
(Sarmast et al., 2017)
.
یسيطانغم یراتفريذپ اجنآزا یی هک کاخ یسیطانغم یراتفریذپ رادقم رثکادح لاومعم
د ر
قفا یم هدهاشم یحطس یاه و دوش
هجوتاب هب هزادنا ،هعلاطم فده -
یریگ اه افرص یحطس قفا یور رب تروص
هتفرگ .تسا تفریذپ یرا
یسیطانغم هنومن
یاه هدامآ هدش رد ود سناکرف
1مک ( 460 زتره )
و
2دایز ( 4600 زتره ) طسوت هاگتسد
ngton MS2 dual Barti
frequency sensor
هزادنا یریگ دیدرگ
(Dearing et al., 1999)
.
هب روظنم ماجنا نیا
،شیامزآ زا هنومن یاه کاخ روبع هدرک زا كلا
160 شم و كشخ هدش رد یامد 105 هجرد یتناس دارگ هدافتسا
دیدرگ . هنومن کاخ یاه ردوپ هدش نورد فورظ یکیتسلاپ كچوک
یصوصخم اب
رطق 2 / 2 و عافترا دودح 2 یتناس رتم مکارتم و نیزوت
دندیدرگ تئارق یاه دهاش رب یور فورظ یلاخ رد ادتبا و یاهتنا
تئارق هنومن یاه
،کاخ تهج حیحصت تارثا یلامتحا فرظ رب
نازیم یراتفریذپ یسیطانغم
ماجنا تفرگ .
هب روظنم فذح رثا تقر تابیکرت تانبرک( كیتنگماید
ه
،ا
چگ و داوم زا یسیطانغم یراتفریذپ یور رب )یلآ یراتفریذپ
یسیطانغم كینژورنیم
هدافتسا یم ددرگ :
χ^lf (minero)= χ^lf (oven dry) 100/(100- (%Carbonates+%Gypsum+%OM))
سناکرف هب هتسباو یسیطانغم یراتفریذپ دصرد نینچمه :دیدرگ هبساحم ریز هطبار زا هدافتسا اب زین
χfd(%)=[(χlf- χhf)/χlf]×100
رد نیا
،هطبار :χfd
یراتفریذپ یسیطانغم
هتسباو هب
،سناکرف :χlf
یراتفریذپ یسیطانغم
رد سناکرف نییاپ
χhf و :
یراتفریذپ یسیطانغم
رد سناکرف لااب یم دشاب .
صخاش کاخ لماکت یاه
صخاش یکيژولوفروم لماکت یاه
یم کاخ كی یژولوفروم ناشن دناوت
تارییغت هعومجم هدنهد اجنا
م
صخاش زا هعلاطم نیا رد .دشاب یردام داوم یور رب هدش لماکت
یلیفورپ هب ندراه 3
روظنم یمک ندرک هجرد لماکت کاخ اه رب
ساسا تایصوصخ یکیژولوفروم
دیدرگ هدافتسا (
Harden, 1982
.)
رد نیا صخاش زا تشه یگژیو هتسوپ یاه
،یسر تفاب هب هارمه
یرادیاپ
،سیخ نشیکیفیبور (
ویه و یامورک گنر )،
،نامتخاس
یرادیاپ
،كشخ یرادیاپ
،بوطرم یویلو گنر و یپ چا هدافتسا
یم ددرگ . تشه یگژیو مان هدرب هدش هب هداد یاه یددع لیدبت -یم
دنوش . یارب لیدبت یگژیو اه هب هداد یاه
،یددع هب نازیم ره دحاو
رییغت كی یگژیو نیعم کاخ تبسن هب تلاح هیلوا نآ رد وم دا
،یردام 10 زایتما قلعت هتفرگ و هداد اه رد سایقم 0 ات 1 لامرن یم
دنوش . هب روظنم هب تسد ندروآ صخاش
،قفا لصاح عمج
یگژیو یاه لامرن
،هدش هب دادعت یگژیو اه میسقت یم دوش . رد
تیاهن صخاش ره قفا رد تماخض قفا هطوبرم برض هدش و ریداقم
هب تسد هدمآ یارب قفا یاه فلتخم اب مه عمج و صخاش لماکت
خر کاخ نییعت
یم ددرگ .
صخاش یيايميشوئژ لماکت یاه
هزادنا یریگ صخاش یاه لماکت ییایمیشوئژ اب
هدافتسا زا صرد د
مرف یرصنع و
یدیسکا رصانع
فلتخم تروص
تفرگ
(Price & Velbel., 2003)
. زیلانآ رصانع یلصا و نیا رد بایمک
هعلاطم هب شور فیط یجنس سناسرولف هعشا
( سکیا )XRF
.تفرگ تروص ساسا
نیا
،شور نتخیگنارب هنومن
طسوت هعشا
سکیا یم دشاب . هزادنا یریگ لوط جوم و تدش جاوما سناسرولف
عطاس هدش زا متا یاه
،فلتخم رجنم هب ییاسانش عون
و نازیم
رصانع دوجوم رد هنومن یم ددرگ . هنومن هدش هدامآ یاه هب
تروص
صرق رد هاگتسد (XRF
لدم
SPECTRO XEPOS
) رارق تفرگ
و دصرد رصانع نییعت دیدرگ . هب روظنم دروآرب صخاش یاه اکت لم
،ییایمیشوئژ زا
لومرف یتابساحم ره
صخاش هک رد لودج 1 هب
نآ اه هراشا هدافتسا هدیدرگ دش
. رد نیا صخاش اه هب روظنم
هبساحم
*CaO
، میسلک هتانبرک زا میسلک لک رسک دیدرگ .
یاهرتماراپ یفارگوپوت
عافترا یموقر لدم زا هقطنم یفارگوپوت یاهرتماراپ جارختسا یارب حوضو هجرد اب 10
دش هدافتسا رتم .
رظن زا عافترا یموقر لدم
یگتفرورف دوجو یگتفرورف و تفرگ رارق یسررب دروم4
دوجوم یاه
دیدرگ فذح و ییاسانش نآ رد .
عافترا یاهرتماراپ هعلاطم نیا رد
5
،ایرد حطس زا بیش تهج ،بیش هجرد
حطس یانحنا ،6
یانحنا ،7
یلیفورپ یگدیسیخ صخاش ،8
روتکاف و9 10LS
دروم و جارختسا
تفرگ رارق یسررب .
یانحنا ،حطس یانحنا ،اهرتماراپ نیا نیب زا
روتکاف و یگدیسیخ صخاش ،یلیفورپ زا هدافتسا اب LS
مرن رازفا
زا هدافتسا اب اهرتماراپ هیقب و SAGA
مرن رازفا
Arc GIS
دمآ تسد هب .
هيزجت ليلحتو یرامآ
هیزجت لیلحتو هداد یرامآ زا هدافتسا اب اه
مرن رازفا یاه
Excel
و
.تفرگ تروصSAS
1 . Low Frequency
2 . High Frequency
3 . Profile development index (PDI) 4- Sink
5- Height 6- Aspect
7- Plan curvature 8- Profile curvature 9- Wetness index 10- Length-Slope
لودج 1 - صخاش یيايميش یگديداوه یاه
عبنم لومرف
یگدیداوه صخاش
Ruxton, 1968 O3
/Al2
SiO2
Sa
Vogt, 1927 (Al2O3+ K2O)
(MgO + CaO + Na2O) V
Rocha Filho et al., 1985 O3
(CaO+MgO)/Al2
ba2
Rocha Filho et al., 1985 O3
O+ CaO)/Al2
O+Na2
(K2
Ba
Feng, 1997 (Al2O3+ Fe2O3)
(P2O5+ MgO + Na2O + K2O)× 100 FENG
Parker, 1970 [(2Na2O
0.35) + (MgO
0.9) + (2K2O 0.25) + (CaO
0.7)] × 100 WIP
Chittleborough, 1991 O)/TiO2
(CaO+MgO+ Na2
WR
Nesbitt and Young, 1982 Al2O3
(Al2O3+ CaO∗+ K2O + Na2O)× 100 CIA
Fedo et al., 1995 (Al2O3− K2O)
(Al2O3+ CaO∗+ Na2O − K2O)× 100 PIA
Bétard, 2012 CaO/TiO2
CTR
ثحب و جياتن
هقبط کاخ یدنب هقطنم یاه
خرکاخ اه ی رفح هدش رد یکی زا راهچ هدر یتنا
،لوس یتپسنیا -
،لوس یلام لوس و یفلآ لوس هقبط یدنب دندش . زا نیب خرکاخ ه یا
رفح هدش 12 خر کاخ رد
هدر یتنا
،لوس جنپ خر کاخ رد
هدر
یفلآ
،لوس 22 خر کاخ رد
هدر یتپسنیا لوس و 18 خر کاخ رد
هدر یلام لوس رارق دنتفرگ . راهچ تحت هدر
Orthents)
،
Xeralfs
،
Xerepts
و
(Xerolls
، تفه هورگ
،گرزب 14 ز ی هورگر و 26 لیماف
رد هقطنم هعلاطمدروم ییاسانش
دیدرگ . تحت هدر اه رب ساسا
نازیم لماکت زا 1 ات 14 دک یراذگ هدش لودج( دنا 2
.)
هب ناونع لاثم یاهدک یددع 1 و 14 هب بیترت هب کاخ ییاه اب
نیرتمک (
Lithic Xerorthents
) و نیرتشیب (
Typic Argixerolls
)
نازیم لماکت صاصتخا هداد
.دش هجوتاب هب تاعلاطم
Brady and
Weil (1999)
و
Gabler et al. (2006)
، هجرد لماکت کاخ یاه
یفلآ لوس و یلام لوس رایسب كیدزن هب مه یم دشاب زا .
نیب 56
لیفورپ هعلاطم هدش اهنت جنپ خر کاخ رد
هدر یفلآ لوس رارق
هتفرگ تسا . زا یخرب رگید فرط زا یلام
لوس هقطنم یاه یاراد
دهاوش عمجت سر یم دنشاب هک ناشن هدنهد تلاح یلاقتنا اهنآ
تسا اربانب ؛ ی ن نیا ، کاخ اه لماکتم رت رد رظن هتفرگ هدش و را شز
یددع یرتلااب هب نآ اه قلعت هتفرگ تسا .
لودج 22 - هورگ ريز یددع یاهدك کاخ یاه
دک هورگ ریز خر کاخ
1 Lithic Xerorthents -51-43-41-33-23-21-13-11-3 60 - 64 - 2 Lithic Haploxerepts 96100-70-58-37 3 Typic Haploxerepts 92-84-78-72-68-56-47-45-25 4 Humic Haploxerepts 102-82-27
5 Typic Calcixerepts 104-90-49-35-28
6 Typic Haploxeralfs 98
7 Calcic Haploxeralfs 80-5-1
8 Mollic Haploxeralfs 94
9 Lithic Haploxerolls 106-88-74-66-62-53-42
10 Typic Haploxerolls 15
11 Lithic Calcixerolls 39
12 Typic Calcixerolls 76-30-20-19 13 Pachic Calcixerolls 18-17-9-7
14 Typic Argixerolls 86
صخاش لماکت كيژولوفروم
زا تشه یگژیو یارب هبساحم كیژولوفروم لماکت صخاش تسا
هداف
هدش تسا هک ریداقم یددع لامرن هدش نآ اه خرکاخ یارب یاه
هرامش 3 و 7 هب رد هنومن ناونع لودج
3 هدروآ هدش تسا .
هب لکروط ی اب شیازفا تماخض خر کاخ
،کاخ هریت ندش گنر
کاخ رد هجیتن شیازفا داوم
،یلآ دوبهب
،نامتخاس شیازفا
صرد د
سر و لیکشت قفا یاه عمجت سر و تانبرک
،اه رادقم صخاش
لماکت كیژولوفروم شیازفا
یم دبای . زا نیب خرکاخ یاه یسررب
،هدش خر کاخ هرامش
7 اب 150 یتناس رتم
،تماخض لیلد هب
نتشاد قفا یحطس ت ی هر گنر
، نامتخاس بسانم
و دوجو قفا یاه
عمجت سر و
،تانبرک اب 69 / 3 نیرتلااب رادقم یددع صخاش لماکت
كیژولوفروم ار
دوخ هب صاصتخا هداد
تسا . زا فرط
،رگید لقادح
رادقم یددع نیا صخاش ( 29 / 0 ) لیلد هب بیش
،دایز تماخض مک
و مدع روضح ششوپ یهایگ هب خر کاخ هرامش
3 قلعت دراد .
یگژیو خرکاخ یکیژولوفروم یاه لودج رد بختنم یاه
4 و
یگژیو نآ ییایمیش و یکیزیف یاه لودج رد اه
5 .تسا هدش هدروآ
لودج 3 - ريداقم یددع لامرن هدش یگژيو یاه فلتخم و صخاش یاه لماکت رد قفا اه و خركاخ یاه بختنم
لیفورپ
قفا
نشیکیفیبور
نشیزینلام
یسر هتسوپ
كشخ یرادیاپ
یرادیاپبوطرم
تفاب
نامتخاس
تانبرکاه
قفا صخاش
لیفورپ صخاش
3 35 A
/ 0 53 / 0 0 33 / 0 50 / 0 50 / 0 11 / 0 0 29 / 0 29 / 0
7 37 Ap
/ 0 83 / 0 0 83 / 0 67 / 0 86 / 0 71 / 0 0 53 / 0 69 / 3
37 A / 0 83 / 0 0 1
67 / 0 86 / 0 86 / 0 0 57 / 0
37 Bw / 0 83 / 0 0 1
67 / 0 90 / 0 71 / 0 0 56 / 0
40 Bk1 / 0 78 / 0 0 1
67 / 0 97 / 0 86 / 0 5 / 0 65 / 0
40 Btk1 / 0 78 / 0 36 / 0 1 67 / 0 97 / 0 86 / 0 6 / 0 70 / 0
40 Btk2 / 0 78 / 0 36 / 0 1 50 / 0 86 / 0 86 / 0 6 / 0 67 / 0
لودج 4 - یگژيو خركاخ یکيژولوفروم یاه هقبط هارمه هب بختنم یاه
نآ یدنب ليماف حطس ات اه
لودج 5 - یگژيو خركاخ یيايميش و یکيزيف یاه هقبط هارمه هب بختنم یاه
نآ یدنب ليماف حطس ات اه
BD 3g/cm قفا
EC ds/m
pHSAR
-2 3CO
- 3HCO
-Cl
2+Ca
2+Mg
+K
+Na
Texture
Gravel
SP
3CaCO
OCOM
Clay
Silt
Sand
meq/l
%
Loamy, mixed, subactive, calcareous, thermic Lithic Xerorthents : P-3
61 A / 1 97 / 0 17 / 8 22 / 0 0 5 / 7 6 / 3 3 / 9 1 / 2 12 / 0 52 / L 0 8 / 12 5 / 44 4 / 5 12 / 2 66 / 3 6 / 26 29 3 / 44
Fine, mixed, superactive, thermic Pachic Calcixerolls : P-7
60 Ap / 1 77 / 0 39 / 8 46 / 0 6 / 0 4 / 6 2 / 1 9 / 6 8 / 1 37 / 0 96 / 0 ... C 2 / 65 7 / 5 26 / 3 61 / 5 6 / 47 38 3 / 14
43 A / 1 07 / 1 14 / 8 28 / 0 6 / 0 11 3 / 1 9 / 9 1 / 2 6 / 0 69 / 0 5 C / 1 3 / 75 1 / 6 44 / 4 65 / 7 6 / 47 38 3 / 14
71 Bw / 1 15 / 1 77 / 7 34 / 0 0 8 / 11 2 / 1 11 5 / 2 19 / 0 89 / 0 1 C 3 / 72 4 / 8 01 / 3 19 / 5 6 / 49 38 3 / 12
82 Bk1 / 1 7 / 0 07 / 8 36 / 0 0 5 1 3 / 6 9 / 1 09 / 0 72 / 0 9 C / 1 6 / 64 3 / 11 74 / 0 28 / 1 6 / 53 34 3 / 12
83 Btk1 / 1 71 / 0 69 / 7 44 / 0 0 1 / 3 2 / 1 3 / 5 9 / 1 06 / 0 83 / 0 8 C 2 / 67 4 / 12 39 / 0 68 / 0 6 / 53 34 3 / 12
85 Btk2 / 1 54 / 0 18 / 8 34 / 0 0 3 2 / 1 4 8 / 1 06 / 0 57 / 0 9 C / 20 9 / 63 15 35 / 0 6 / 0 6 / 49 32 3 / 18
صخاش یيايميشوئژ لماکت یاه
لودج 6 صخاش یددع ریداقم رد ار ییایمیشوئژ لماکت یاه
خرکاخ سلاک هدنیامن( بختنم یاه یم ناشن )کاخ لیماف یاه
-
صخاش رد .دهد موینیمولآ )نوتسکار تبسن( Sa
یرصنع غ ی ر
کرحتم رد رظن هتفرگ هدش و نیاربانب تارییغت نیا
صخاش
ناشن هدنهد هیلخت میسیلیس رد
لوط ارف ی دن یگدیداوه تسا
. رد
هجیتن راظتنا یم دور هک اب شیازفا هجرد
،یگدیداوه رادقم
نیا صخاش
شهاک ادیپ دنک . زا صخاش نیا رادقم 23
/ 2 خرکاخ رد -
هرامش یاه 33
و 51 ات 05 / 3 هرامش خر کاخ رد 9
.تسا ریغتم
کاخ خر هرامش یاه 33
و 51 بیش یور رب زا شیب یاه
40 دصرد
نآ یردام داوم و هتشاد رارق یلاح رد نیا .تسا فوت عون زا اه
هرامش خر کاخ هک تسا 9
یور رب ش ی ب اه ی زا رتمک 12 دصرد
هرامش خر کاخ هچرگا .دراد رارق یکهآ یردام داوم و 9
رظن زا
هدر لماکتم کاخ یدنب کاخ زا رت
یاه 33 و 51 تسا نیااب لاح
قمع قفا cm گنر
نامتخاس تارفح
هشیر تمواقم
یگدنبسچ
لکشیریذپ
ششوج
كشخ بوطرم
كشخ بوطرم
Loamy, mixed, subactive, calcareous, thermic Lithic Xerorthents : P-3
18 A - 10YR5/3 0 10YR4/3
1 f gr+m 2vf/f
2vf sh
fr ss sp ev
Fine, mixed, superactive, thermic Pachic Calcixerolls : P-7
10 Ap - 10YR4/3 0 10YR3/3
2 m sbk 3vf/f
3f vh fi
vs vp ev
25 A - 10 10RY4/3 10YR3/3
3 m sbk 3vf/f
3f+2m eh
fi vs vp ev
55 Bw - 25 10RY4/3 10YR3/3
2cabk+sbk 3vf/f
3m eh
fi vs vp ev
90 Bk1 - 55 10YR4/4 10YR4/4
2 m pr 2f
3c eh fi
vs vp ev
Btk 120 1 - 10YR4/4 90 10YR4/4
2 m pr 2f
1m eh
fi vs vp ev
Btk 150 2 - 10YR4/4 120 10YR4/4
2 m pr ...
...
eh fr
vs vp ev
