ﯽﮑﯿﻨﯿﻠﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﮏﯾ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ
ﯽﮕﻧرﺪﺑ نﺎﻣرد رد ﺎﻫ
زا ﯽﺷﺎﻧ ي
ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ
ﺮﺘﮐد ﺮﯿﺼﺑ يﺪﻤﺤﻣ ﺪﯿﺸﻬﻣ -1
ﺮﺘﮐد ﻪﺸﻤﻗ ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ مﺎﻬﻟا
2
- ﺮﺘﮐد ﺎﺑﺪﻤﺤﻣ ﯽﻧاﻮﺿر ﺮﻗ -2
ﺮﺘﮐد ﯽﻌﯿﻓر ﺐﻨﯾز -3
ﺮﺘﮐد ﮏﻠﻣ اﺮﻫز ﯽﻨﯿﺴﺣ
4
1 - ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾﺎﺒﯾز و ﯽﻤﯿﻣﺮﺗ ﯽﺷزﻮﻣآ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا
2 - ﯽﯾﺎﺒﯾز و ﯽﻤﯿﻣﺮﺗ ﺺﺼﺨﺘﻣ
3 - ﻧاﺪﻧد ﮏﺷﺰﭙ
4 - هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾﺎﺒﯾز و ﯽﻤﯿﻣﺮﺗ ﯽﺷزﻮﻣآ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ
ناﺮﯾا ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ
Clinical evaluation of the effect of a herbal compound made for treatment of discolorations caused by dental fluorosis
Mahshid Mohammdi Basir1, Elham Tabatabai Ghomsheh2†, Mohammad Bagher Rezvani2, Zeinab Rafie3, Zahra Malek Hoseini4
1- Assistant Professor, Department of Operative Dentistry, School of Dentistry, Shahed University, Tehran, Iran 2†- Specialist in Restorative Dentistry ([email protected])
3- Dentist
4- Assistant Professor, Department of Operative Dentistry, School of Dentistry, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran
Background and Aims:The purpose of this study was research on a new herbal compound (Seidlitzia Rosmarinus) made by Traditional Medicine Research Group, University of shahed to find a safer alternative to HCL-Pumice compound technique.
Materials and Methods:In this randomized clinical trial seventy two anterior teeth from 9 patients were divided in to three groups according to fluorosis severity: mild (34 teeth), moderate (14 teeth), and sever (24 teeth). In each patient, half of the teeth were treated with “Shahed” compound and other half treated with HCL-Pumice compound. Before and after treatment, photographs were taken in both groups. HCL-Pumice treatment compound was applied for 30 seconds periods and continued for 10 minutes if necessary. In case of herbal Shahed compound the time was determined by clinical symptoms or when labial contour was dismissed, If the result was not esthetistically acceptabale for the patient, HCL-Pumice compound was applied on teeth. NaF was applied after mouth washing. The photographs of the teeth before and after treatment were reviewed by two experienced observer unaware of the treatment modality. The results were analyzed using willcoxon’s, kruskal-wallis and scheffe test.
Results: There was over 81.3% acceptance between two observers and no significant differences in intraobservers evaluation (P>0.05). Improvement in beauty indexes were observed in all degrees of dental fluorosis by 18% with HCL-Pumice compound application, but “Shahed” herbal compound induced significant reduction in the amount of white spots in mild fluorosis and stain intensity of moderate fluorosis (P<0.05), while the reduction in the severity of discoloration in group 2, these two techniques were statistically equivalent but in the remainder, HCL-Pumice compound was more significantly effective (P<0.05).
Conclusion: HCL-Pumice compound reduces the severity of the discoloration of the teeth. Shahed herbal compound cannot reduces the discoloration like as HCL-Pumice compound.
Key Words:Fluorosis, Microabrasion, Herbal compound
Journal of Dental Medicine-Tehran University of Medical Sciences 2013;26(3):162-70
ﻣ
ﻮ ﻒﻟ ﺴﻣ ﻮ لو : ناﺮﻬﺗ - بﻼﻘﻧا نﺎﺑﺎﯿﺧ -
نﺎﺑﺎﯿﺧ لﺎﺻو - نﺎﺑﺎﯿﺧ ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا - ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد -
ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد هﺪﮑﺸﻧاد -
ﯽﺷزﻮﻣآ هوﺮﮔ ﯽﯾﺎﺒﯾز و ﯽﻤﯿﻣﺮﺗ
ﻦﻔﻠﺗ : 88959210 ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﯽﻧﺎﺸﻧ
:
هﺪﯿﮑﭼ و ﻪﻨﯿﻣز فﺪﻫ : زا فﺪﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا
، ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ ﮏﯾ يور ﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ
(Seidlitzia Rosmarinus)
ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هوﺮﮔ ﺖﺧﺎﺳ
،
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻦﻤﯾا ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﻦﺘﻓﺎﯾ ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ ياﺮﺑ ﺮﺗ
- نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ رد ﻮﯾزﺮﺑا دﻮﺑ
ﺖﺳد ترﻮﺻرد ﺎﺗ ، ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
نآ زا ﻦﯿﺗور هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﯿﻧاﻮﺘﺑ ،ﺰﯿﻣآ
ﻢﯿﯾﺎﻤﻧ ﻪﯿﺻﻮﺗ ار .
ﯽﺳرﺮﺑ شور :
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﯾﺎﻣزآرﺎﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ
دﻮﺑ
، 72 ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ناﺪﻧد 9
هوﺮﮔ ﻪﺳ رد رﺎﻤﯿﺑ 1
- ﻒﯿﻔﺧ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ )
34 ناﺪﻧد ( ، 2 - ﻂﺳﻮﺘﻣ ) 14
ناﺪﻧد ( و 3 - ﺪﯾﺪﺷ ) 24 ناﺪﻧد ( ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ . زا ﯽﻤﯿﻧ ناﺪﻧد ﺎﻫ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ هوﺮﮔ ﺮﻫ رد
HCL-Pumice
18 ﺪﺻرد راﺮﻗ نﺎﻣرد درﻮﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ ﺎﺑ ﺮﮕﯾد ﻢﯿﻧ و
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . رﺎﻤﯿﺑ ﺮﻫ رد ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ﯽﻣاﺪﻗ ﺖﺳار ﻪﻤﯿﻧ
HCL-Pumice
18 ﺪﺻرد ﭗﭼ ﺖﻤﺳ ﻪﻤﯿﻧ و )
ﻪﻨﯾﺮﻗ ﺖﻤﺳ (
دﺎﻣ ﻂﺳﻮﺗ راﺮﻗ نﺎﻣرد درﻮﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ه
ﺖﻓﺮﮔ . ﯽﻓاﺮﮔﻮﺗﻮﻓ ،نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﺎﻫ
ًﻼﻣﺎﮐ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ ﯽﯾ ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ نﺎﺴﮑﯾ
. ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ درﻮﻣرد -
تﺪﻣ ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ،نﺎﻣرد زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﻫ رد ،ﻮﯾزﺮﺑا 30
ﺑ ﻪﯿﻧﺎﺛ ﻪ
ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺎﺗ نﺎﻣرد زﺎﯿﻧ ترﻮﺻرد و ﺖﻓر رﺎﮐ 10
ﻪﻣادا ﻪﻘﯿﻗد ﯽﻣ
ﺖﻓﺎﯾ . رد ز ﻒﻘﺳ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ درﻮﻣ مﻮﺘﭙﻤﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻧﺎﻣ
ﺎﻫ ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا ﺎﯾ و رﺎﻤﯿﺑ ﯽﮑﯿﻨﯿﻠﮐ ي
ﻦﯿﯿﻌﺗ لﺎﯿﺒﻟرﻮﺘﻧﺎﮐ ﯽﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ . رد ﻧ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻞﻣﺎﮐ فﺬﺣ ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﮐ يدراﻮﻣ ﯽﻤ
طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد ،ﺪﺷ
HCL-Pumice
ﻪﻣادا ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾ . زا ﺲﭘ
،نﺎﻫد ﻞﻣﺎﮐ يﻮﺸﺘﺴﺷ ناﺪﻧد
ﺎﻫ تﺪﻣ ﻪﺑ نﺎﻣرد درﻮﻣ ي 4
ﯽﭘاﺮﺗﺪﯾارﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﻘﯿﻗد ﺪﻧﺪﺷ
. هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﻔﻧ ود ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ يﺎﻫﺪﯾﻼﺳا ﺲﭙﺳ رد ﺮﯿﮔردﺮﯿﻏ ﺮﮔ
ﯽﯾﺎﺒﯾز ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺳ ﺮﻈﻧزا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ )
ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ﺎﻫ ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو و تﺪﺷ ،ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي (
ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ، .
يرﺎﻣآ يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺖﯾﺎﻬﻧرد ﻖﻓاﻮﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﻦﯿﯿﻌﺗ زا ﺲﭘ ،
هﺪﻫﺎﺸﻣ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ناﺮﮔ ﺎﻫ
ي
Kruskal-Wallis, Wilcoxon’s
و
Scheffe
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ : ﻖﻓاﻮﺗ ﺐﯾﺮﺿ نﻮﻣزآ رد
Kappa
يﻻﺎﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﺮﻇﺎﻧ ود ﻖﻓاﻮﺗ ناﺰﯿﻣ 3
/ 81 ﺪﺻرد ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
نﻮﻣزآ ﻖﺒﻃ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ هﺪﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ ود ﻦﯿﺑ ﯽﺟوزT
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﺮﻇﺎﻧ ﺮﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﯽ
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد )
05 / 0
P>
( . نﻮﻣزآ ﻖﺒﻃ
Wilcoxon’s
طﻮﻠﺨﻣ
HCL-Pumice
18 ﺪﺻرد تﺪﺷ ﻪﻤﻫ رد ﺎﻫ
ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ي
ﺺﺧﺎﺷ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﯾﺎﺒﯾز ي .
ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو درﻮﻣرد ﺎﻬﻨﺗ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ ﺎﻣا ﺎﻫ
هوﺮﮔ رد ﺪﯿﻔﺳ ي 1
هوﺮﮔ رد ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو و تﺪﺷ و 2
يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،
ﯽﻨﻌﻣ ﺪﯾدﺮﮔ نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﻦﯿﺑ يراد )
05 / 0
P<
( . ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﻦﻤﺿ هوﺮﮔ رد ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ درﻮﻣرد
2 و ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﮏﯿﻨﮑﺗ ود ﻦﯾا ،
ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ دراﻮﻣ ﯽﻗﺎﺑ رد
، ﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻮﯾزﺮﺑا ﺆ
دﻮﺑ ﺮﺗﺮﺛ ) 05 / 0
P<
(.
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ : طﻮﻠﺨﻣ
HCL-Pumice
ﻮﻠﻓ عاﻮﻧا رد ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ ﺋ
ﯽﻣ ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮ ددﺮﮔ
. طﻮﻠﺨﻣ هزاﺪﻧا ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ
HCL-Pumice
ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺶﻫﺎﮐ رد ﺆﻣ ﺎﻫ
ﯽﻤﻧ ﺮﺛ ﺪﺷﺎﺑ .
ﺪﯿﻠﮐ هژاو ﺎﻫ : ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ
، نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ
، ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ
لﻮﺻو : 03 / 12 / 91 ﯽﯾﺎﻬﻧ حﻼﺻا :
01 / 06 / 92 پﺎﭼ ﺪﯿﯾﺄﺗ : 20 / 06 / 92
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺠﯿﺘﻧرد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺎﻨﯿﻣ نﻮﯿﺳاﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣﻮﭙﯾﺎﻫ ﮏﯾ ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ندﺎﺘﻓا ﺮﯿﮔ ﺎﻫ
دﺎﺠﯾا ،ﺲﯾﺰﻧژﻮﺘﻧودا هرود لﻮﻃ رد ،ﻦﯿﻧژﻮﻠﻣآ ي
ﯽﻣ دﻮﺷ . هﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣ بﻮﺧ ﺢﻄﺳ ﮏﯾ ﻢﻏﺮﯿﻠﻋ و هدﻮﺒﻧ ﻎﻟﺎﺑ ،ﻼﺘﺒﻣ يﺎﻨﯿﻣ
ﺖﺳا ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ ﯽﺤﻄﺳ ﺮﯾز ﻪﯿﺣﺎﻧ ياراد ،هﺪﺷ )
1 (.
ﻒﯿﻔﺧ عاﻮﻧا رد
ﻪﯾﻻ رد ﻂﻘﻓ هﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣﻮﭙﯾﺎﻫ ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ ﯽﺣاﻮﻧ ،ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﺎﻫ
ﯽﺤﻄﺳ ي ﺮﺗ
دراد دﻮﺟو ﺎﻨﯿﻣ .
تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻖﻤﻋ و ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ ،تﺪﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ ) 2 (.
جﻮﺴﻧ ﺐﯾﺮﺨﺗ ،ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﺮﺗﺪﯾﺪﺷ لﺎﮑﺷا رد
ﺶﯾور زا ﺲﭘ ﯽﻧاﺪﻧد ناﺪﻧد
ﺎﻫ ﯽﻣ هﺮﻔﺣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻨﯿﻣ نﺪﺷ راد
(Pitting)
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻦﯾﺮﯾز هﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣ ﺲﯾد يﺎﻨﯿﻣ ﻪﮐ ددﺮﮔ
ﮓﻧر ﺪﻌﺘﺴﻣ رﺎﯿﺴﺑ يﺮﯾﺬﭘ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ) 3،4 .(
دﺎﺠﯾا ﯽﯾﺎﺒﯾز ﻞﮑﺸﻣ تﺪﺷ
لﻮﻃ رد ﺪﯾارﻮﺋﻮﻠﻓ فﺮﺼﻣ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ،هﺪﺷ ﻞﻣﺎﮑﺗ هرود
ناﺪﻧد ﺎﻫ
ﺖﺳا . ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﺐﯿﺳآ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗ يﺮﯾﺬﭘ
ناﺪﻧد ﺎﻫ و ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﺮﺑاﺮﺑ رد
لﺎﺳ ﻦﯿﻣﻮﺳ و ﻦﯿﻣود لﻮﻃ رد ،نآ زا ﯽﺷﺎﻧ ﺪﻨﯾﺎﺷﻮﺧﺎﻧ يﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ﯽﻨﻌﯾ ،ﯽﮔﺪﻧز
ناﺪﻧد ﺎﻫ ي ﻤﯾاد ﻞﮑﺷ لﺎﺣ رد ﯽ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﯿﮔ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . زا ﺶﯿﺑ فﺮﺼﻣ 1ppm
نﺎﻣز ﻦﯾا رد ﺪﯾارﻮﺋﻮﻠﻓ ﯽﻣ
ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﺑ .
ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﻦﯾا ﺎﻫ
،ﺎﺒﯾزﺎﻧ يﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
ًﺎﺻﻮﺼﺧ رد ناﺪﻧد ﺎﻫ ﯽﻧاور رﺎﺸﻓ ﮏﯾ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ،ﻼﯾﺰﮔﺎﻣ ﯽﻣاﺪﻗ ي
رﺎﻤﯿﺑ ياﺮﺑ ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ زا وا يدﻮﻨﺸﺧﺎﻧ سﺎﺴﺣا و
ﯽﻣ ددﺮﮔ ) 1 (.
نﺎﻣرد ﻪﺘﺷﺬﮔرد ناﺪﻧد
ﺎﻫ ﻧ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ي ﯽﻤ
ﻪﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ
ترﻮﺻ ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ ﻦﯾﺪﻨﭼ دﻮﺑ رﺎﭼﺎﻧ ﮏﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد و دﻮﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻧارﺎﮐ
ﯽﻠﯿﻣ ﺖﻣﺎﺨﺿ ﺎﺑ ار ﯽﻤﯿﻣﺮﺗ هدﺎﻣ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ درادﺮﺑ ار ناﺪﻧد نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ زا ﺮﺘﻣ
ﯽﮕﻧرﺪﺑ نﺪﻧﺎﺷﻮﭘ ياﺮﺑ ﯽﻓﺎﮐ ﺎﻫ
ﺑ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ زا ﯽﺷﺎﻧ ي ﻪ
دﺮﺑ رﺎﮐ ) 1 (.
ﺎﻣا
ﻢﻫ ،ﺲﯿﻣﺎﭘ و ﺪﯿﺳا يﺮﯿﻤﺧ طﻮﻠﺨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ نﻮﻨﮐا
ﯽﮑﯿﻨﮑﺗ ﺑ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻦﯾا ﻦﺘﺷادﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪ
رﺎﮐ ﯽﻣ دور . ،شور ﻦﯾا
ﻣ ﺆ ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﻦﺘﺷادﺮﺑ ﺎﺑ و هدﻮﺑ ﺮﺛ ﺎﻫ
رد دﻮﺟﻮﻣ ي ﯽﺟرﺎﺧ
ﻪﯾﻻ ﻦﯾﺮﺗ ﺎﻫ ي
ناﺪﻧد يﺮﻫﺎﻇ يﺎﻤﻧ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﺎﻨﯿﻣ ﯽﻣ
ددﺮﮔ ) 5 (.
داﻮﻣ
هﺪﻧزﺎﺳ ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ،ﻮﯾزﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ نآ
، ﯽﻣ ﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪ ﯽﺑ ترﻮﺻ ﺮﻄﺧ
ﻖﻤﻋ ﺎﺗ ﺎﻨﯿﻣ هﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣ ﺲﯾد تﺎﻌﯾﺎﺿ حﻼﺻا ياﺮﺑ 2
/ 0 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻣ ﺑ ﻪ رﺎﮐ
ﺪﻧور ) 1 (.
ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا ياﺮﺑ ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻦﯾا
Croll
و
Cavanaugh
) 5 (
لﺎﺳ رد رد 1986
ﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ .
ﺮﯿﻤﺧ ﺎﻬﻧآ يوﺎﺣ
18HCL
% ﺲﯿﻣﺎﭘ و
ﺪﻧدﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ،ﻼﺘﺒﻣ ﯽﺣاﻮﻧ نﺎﻣرد ياﺮﺑ ار .
ﺮﯿﺛﺄﺗ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺪﯿﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻮﯾزﺮﺑا هدﺎﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﮔﺪﻨﯾﺎﺳ )
ﺲﯿﻣﺎﭘ ( نژﺮﺑا و نژورا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،
ﻢﻫ ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ نﺎﻣز ﯽﻣ
ددﺮﮔ . ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﻫ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ تﺪﻣ ﯽﻧﻻﻮﻃ ي
تﺎﺒﺛا ،ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ زا ﯽﺷﺎﻧ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻦﺘﺷادﺮﺑ رد ار نﺎﻣرد ﻦﯾا ﯽﮑﯿﻨﯿﻠﮐ ﺖﺳا هدﺮﮐ . لﺎﺳ رد 2001 ، وWray Welburg
) 6 ( ار نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،
ﺖﻬﺟ نﻮﯿﺳاﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣد ،ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ نﺎﻣرد ﺎﻫ
،ﯽﺴﻧدﻮﺗرا زا ﺲﭘ ي
ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ رد ،ﮏﯿﺗﺎﭘﻮﯾﺪﯾا يزﻼﭘﻮﭙﯿﻫ و ﯽﻌﺿﻮﻣ يزﻼﭘﻮﭙﯿﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ
دوﺪﺤﻣ ﺎﻨﯿﻣ ﯽﺤﻄﺳ ﻪﯾﻻ ﯽﻣ
ﺪﻧدﺮﮐ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ،دﻮﺷ .
Donly
و ارﺎﮑﻤﻫ ن ) 7 ( لﺎﺳ رد 1992 ﻪﺠﯿﺘﻧرد ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ،
هﺪﯿﯾﺎﺳ يﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ يور رﻮﺸﻨﻣ ﺪﻗﺎﻓ ﻢﮐاﺮﺘﻣ ﻪﯾﻻ ﮏﯾ ،نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ دﺎﺠﯾا هﺪﺷ ﯽﻣ
ﻪﺸﯿﺷ ﻪﺒﺷ يﺎﻤﻧ ﻪﮐ ،دﻮﺷ يا
(Glass like)
ناﺪﻧد ﻪﺑ
ﯽﻣ رد ﻪﮐ ﺪﻫد ،نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ زا ﺲﭘ ﯽﻌﺿﻮﻣ ﺪﯾارﻮﺋﻮﻠﻓ ندﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ترﻮﺻ
ﺮﺘﺳا نﻮﯿﺳاﺰﯿﻧﻮﻠﮐ و نﻮﯿﺳاﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﯾﻻ ﻦﯾا كﻮﮐﻮﺘﭘ
ﺎﻫ ي
موﺎﻘﻣ ﺲﻧﺎﺗﻮﻣ ﺮﺗ
ﯽﻣ ددﺮﮔ ) 5 (.
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻦﯾا ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .
رد ﻪﻠﻤﺟ نآ زا
لﺎﺳ 2007 ، نارﺎﮑﻤﻫ و Ardu
) 8 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻃ ، يا
ﺮﯿﺛﺄﺗ شور ﮏﯾ
ﺗﺮﯿﻏ ﯽﻧﺎﻣرد ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺪﯾﺪﺷ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ يور ﺮﺑ ار ﯽﻤﺟﺎﻬ
.
زا ﺪﯾﺪﺷ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ نﺎﻣرد ﺖﻬﺟ ﺎﻬﻧآ ﺑ و نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ
ﻪ نآ لﺎﺒﻧد
Home bleaching
ﮓﻧر ﺎﺗ ﺪﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ناﺪﻧد
ﺎﻫ و ﯽﻧﻮﻣرﺎﻫ زا
دﻮﺷ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻬﺑ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ .
يﺮﻫﺎﻇ يﺎﻤﻧ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﺠﯿﺘﻧرد
ناﺪﻧد ﺎﻫ ﯽﻣ نﺎﻣرد ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﻪﮑﻧآ نوﺪﺑ ،ﺪﺑﺎﯾ دﻮﺒﻬﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻫ
ﯽﻤﯿﻣﺮﺗ ي
ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﯿﻟوا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﺪﯿﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ زا ﯽﺷﺎﻧ ﮓﻧرﺪﺑ و ﻞﮑﺷﺪﺑ يﺎﻨﯿﻣ دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ نﺎﻣرد ﻪﻨﯾﺰﮔ
رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻣ دور ) 11 - 9
، 2 (.
ﺑ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪ
ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﯿﻟد
ﺎﻧ تاﺮﻄﺧ و ﯽﻧﺎﻣرد شور ﻦﯾا رد زا ،نآ زا ﯽﺷ
رد ﻪﺜﻟ بﺎﻬﺘﻟا ﻪﻠﻤﺟ ترﻮﺻ
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﯿﺳا نﺪﯿﺷﺎﭘ زا ﯽﺷﺎﻧ تاﺮﻄﺧ ﺰﯿﻧ و مدﺮﺑار ﺮﯾز ﻪﺑ ﺪﯿﺳا ذﻮﻔﻧ ،رﺎﻤﯿﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﯿﺳا نﺪﯿﻌﻠﺑ زا سﺮﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﮏﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﺎﯾ رﺎﻤﯿﺑ زا يرﺎﯿﺴﺑ نﺎﮑﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد
ﯽﻧﺎﻣرد شور ﻦﯾا ندﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ زا زﻮﻨﻫ ساﺮﻫ
ﺪﻧراد . ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ دﺮﺑرﺎﮐ هوﻼﻋ ﻪﺑ -
ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ،نﺎﻫد ﻂﯿﺤﻣ رد ﻮﯾزﺮﺑا
ا دﺎﺠﯾا ﻂﺳﻮﺗ ﻞﻣﺎﮐ نﻮﯿﺳﻻوﺰﯾ
Rubber dam
ﯽﻣ ﯽﮑﯿﻨﮑﺗ ﻪﮐ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﻗو ﻪﺘﺴﺧ و ﺮﯿﮔ ﺖﺳا ﮏﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ياﺮﺑ ﻢﻫ و رﺎﻤﯿﺑ ياﺮﺑ ﻢﻫ هﺪﻨﻨﮐ
. زا
ﻦﯾوﺰﻗ ﻪﻠﻤﺟزا ،ناﺮﯾا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﺮﮕﯾد فﺮﻃ ) 12 ( جﺮﮐ ، ) 13 ( نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ، ﯽﺑﺮﻏ
) 14 ( هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ، )
15 ( ترﻮﺻ ﻪﺑ ،
ﻣ ﻪﮐ ،دراد دﻮﺟو ﮏﯿﻣﺪﻧا ﻦﯾا نﺎﻣرد ﺖﻬﺟ نارﺎﻤﯿﺑ رﺮﮑﻣ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨ
ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺼﯿﻘﻧ .
يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﺖﻬﺟ ﺪﯾارﻮﺋﻮﻠﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺖﻈﻠﻏ رد ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ زا ﺎﻫ
ﻪﺑﺎﺷﻮﻧ عاﻮﻧا رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ي ﺎﻫ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﯾ و
رد ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ يﻻﺎﺑ عﻮﯿﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ رد ﻞﻤﮑﻣ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻣاﻮﺟ .
ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ يور ﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﺗ ﻢﯾﺪﺷ نآ ﺮﺑ قﻮﻓ ﻞﯾﻻد ﻪﺑ
و ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هوﺮﮔ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ ﮏﯾ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ و ﯽﻓﺮﻌﻣ ناﺮﯾا ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ ﯽﻤﯾﺪﻗ ﺐﺘﮐ سﺎﺳاﺮﺑ ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ ياﺮﺑ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ -
ﺎﺗ ،ﻢﯿﺑﺎﯿﺑ نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ رد ﻮﯾزﺮﺑا
ﺖﺳد ترﻮﺻرد ﻘﻓﻮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
ﺖﯿ نآ زا ﻦﯿﺗور هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﯿﻧاﻮﺘﺑ ،ﺰﯿﻣآ
ﻢﯿﯾﺎﻤﻧ ﻪﯿﺻﻮﺗ ار .
ﯽﺳرﺮﺑ شور
ﻪﻌﺟاﺮﻣ نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯿﺑ زا ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد نﺎﻣرد درﻮﻣ نارﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ
هﺎﮕﻧﺎﻣرد ﺰﯿﻧ و ﯽﺘﺸﻬﺑ ﺪﯿﻬﺷ و ناﺮﻬﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد هﺪﮑﺸﻧاد ﺎﻫ
ي
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ناﺮﻬﺗ بﻮﻨﺟ و ﻦﯾوﺰﻗ ﺮﻬﺷ .
،نارﺎﻤﯿﺑ بﺎﺨﺘﻧا مﺎﮕﻨﻫ رد
فﺮﺻ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﺮﯾز دراﻮﻣ ،ﻦﺳ و ﺲﻨﺟ زا ﺮﻈﻧ :
ﻒﻟا ( ﯽﻧاﺪﻧد ﺺﯾﺎﻘﻧ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾور ﻼﯾﺰﮔﺎﻣ يﺎﯾﺎﻨﺛ ناﺪﻧد ود
ﺑ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ و هدﻮﺑ ﯽﻧاﺪﻧد سﻮﻗ رد ﻪﻨﯾﺮﻗ ﻊﯾزﻮﺗ ياراد ﻪ
ﯽﻌﻄﻗ ترﻮﺻ
ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ .
ب ( ﻖﻓاﻮﻣ ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا نﺎﻣرد ﺎﺑ و هدﻮﺑ نﺎﻣرد شور نﺎﯾﺮﺟ رد رﺎﻤﯿﺑ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻌﺟاﺮﻣ نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯿﺑ زا ،قﻮﻓ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ،هﺪﻨﻨﮐ
9 رﺎﻤﯿﺑ
يﺎﺒﯾزﺎﻧ ﺮﻫﺎﻇ ،ﺎﻬﻧآ ﻪﻤﻫ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﯽﻠﺻا ﺖﻠﻋ ﻪﮐ ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ناﺪﻧد
ﺎﻫ ي
دﻮﺑ ﯽﻣاﺪﻗ . هﺪﻧوﺮﭘ رﺎﻤﯿﺑ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻪﻨﯿﻣز تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎﺷ يا
ﻪﭽﺨﯾرﺎﺗ ،يا
و ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﯽﻠﯿﻣﺎﻓ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،رﺎﻤﯿﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﯽﻠﺻا ﺖﻠﻋ ،ﯽﮑﺷﺰﭘ ﺺﯿﺨﺸﺗ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ تﺪﺷ ناﺪﻧد
ﺎﻫ درﻮﻣ ي
،هﺪﻧوﺮﭘ ﯽﻧﺎﯾﺎﭘ ﻪﺤﻔﺻ رد و ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯿﻤﮑﺗ ،ﯽﺒﺘﮐ ﺖﯾﺎﺿر ﺬﺧا و نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ يﺎﻫﺪﯾﻼﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺤﻔﺻ ﮏﯾ صﺎﺼﺘﺧا نﺎﻣرد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﯿﮔردﺮﯿﻏ هﺪﻨﻨﯿﺑ ﺮﻔﻧ ود ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺷاد )ﺑ
ﻪ ترﻮﺻ
(Blind
،
ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯿﻤﮑﺗ .
ﻪﻘﺒﻃ ﺖﻬﺟ ﺪﺷ يﺪﻨﺑ
ﺲﮐﺪﻨﯾا زا ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ت ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاDean
.
ﻦﯾﺪﺑ ﻪﻨﯾﺎﻌﻣ ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﮏﯾ داﺪﺘﻣا رد و هدﺎﺘﺴﯾا رﺎﻤﯿﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد هﺪﻨﻨﮐ
هﺎﮕﻧ ناﺪﻧد ﻪﺑ ﯽﻘﻓا ﻪﺤﻔﺻ ﯽﻣ
دﺮﮐ ) ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد (WHO
ﺐﺴﺣﺮﺑ و
زا ﮏﯾ ﺮﻫ ،ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ تﺪﺷ ناﺪﻧد
ﺎﻫ ﻪﺳ زا ﯽﮑﯾ رد نﺎﻣرد درﻮﻣ ي
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻒﯿﻔﺧ هوﺮﮔ .
ﺖﻬﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ
ﺶﯾﺎﻣزآ رد ﺖﻟﻮﻬﺳ ﺎﻫ
ﺲﮐﺪﻨﯾا رد كﻮﮑﺸﻣ ﻪﻘﺒﻃ ،ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ي
Dean
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ و ﻪﻘﺒﻃ ﮏﯾ رد ﻒﯿﻔﺧ و ﻒﯿﻔﺧ رﺎﯿﺴﺑ هوﺮﮔ ود و هﺪﺷ فﺬﺣ ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ،ﻒﯿﻔﺧ .
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ 73
؛ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ناﺪﻧد
34 هوﺮﮔ رد ناﺪﻧد 1
) ﻒﯿﻔﺧ ( ، 14 هوﺮﮔ رد ناﺪﻧد 2
) ﻂﺳﻮﺘﻣ ( و 24
هوﺮﮔ رد ناﺪﻧد 3
) ﺪﯾﺪﺷ .(
زا ﯽﻤﯿﻧ ،داﺪﻌﺗ ﻦﯾا زا ﻪﮐ ناﺪﻧد
ﺎﻫ ،هوﺮﮔ ﺮﻫ رد
طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ
HCL-Pumice
18 % ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ﺮﮕﯾد ﻢﯿﻧ و
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ .
ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ ناﺪﻧد
ﺎﻫ ﻪﻤﯿﻧ رد ﯽﻣاﺪﻗ ي
ﺎﺑ ﯽﮑﻓ سﻮﻗ ﺮﻫ ﺖﺳار
HCL-Pumice
18 % هدﺎﻣ ﺎﺑ ﭗﭼ ﻪﻤﯿﻧ رد و
ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻣرد درﻮﻣ
.
زا ﯽﻓاﺮﮔﻮﺘﻓ ﮏﯾ ،نﺎﻣرد ﻪﺑ ماﺪﻗا زا ﻞﺒﻗ ناﺪﻧد
ﺎﻫ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ رﺎﻤﯿﺑ ي
ﺐﻟ هﺪﻨﻧز رﺎﻨﮐ ﺎﻫ
ﻪﮐ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ، ناﺪﻧد
ﺎﻫ حﻮﺿو ﻪﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ و ﻻﺎﺑ ﯽﻣاﺪﻗ ي
ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺲﮑﻋ رد .
نﺎﻣرد ﺰﯿﻧ و هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﻆﻓﺎﺤﻣ ﮏﻨﯿﻋ و ﺶﮑﺘﺳد و ﮏﺳﺎﻣ زا ﺮﮔ ﻪﺑ يﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ نﺪﺷ هﺪﯿﺷﺎﭘ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ و ﻪﺜﻟ زا ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﺖﻬﺟ
ﯽﮑﯿﺘﺳﻻ ﺪﺳ زا ،رﺎﻤﯿﺑ نﺎﻫد ﻞﺧاد
(Rubber dam)
زا و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
يﺮﭘ نﺎﺷ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ رﺎﻤﯿﺑ ترﻮﺻ و هﺪﺷ ﻪﻟوﺰﯾا رﺎﻤﯿﺑ ﭗﭼ ﺎﺗ ﺖﺳار ﺮﻟﻮﻣ
ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ هرﻮﻓﺮﭘ .
ﺖﻬﺟ ﺲﭙﺳ ﺪﯿﺳا ﺮﯿﻤﺧ ﻪﯿﻬﺗ
- ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ،ﺲﯿﻣﺎﭘ 36
% ﺎﺑ
ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ﺎﺗ ﺪﯾدﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ بآ زا يوﺎﺴﻣ ﻢﺠﺣ 18
% ﺑ ﻪ ﺖﺳد
ﺪﯾآ . طﻮﻠﺨﻣ ﮏﯾ ﺎﺗ ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﺲﯿﻣﺎﭘ ردﻮﭘ ﺎﺑ ﺪﯿﺳا زا ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾا ﺲﭙﺳ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﺻﺎﺣ لﺎﯿﺳﺮﯿﻏ ﻞﮑﺷ يﺮﯿﻤﺧ .
رد ﻞﮑﺷ يردﻮﭘ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ ﺮﯿﻤﺧ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ﺑ ﻪﮐ يﺪﺣ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ﺎﻣ ﺮﻈﻧدرﻮﻣ و بﻮﻠﻄﻣ ﯽﮔﺪﻨﯾﺎﺳ ترﺪﻗ ﺪﻧاﻮﺘ
بآ ﺎﺑ ،ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا ار لﺎﯿﺳﺮﯿﻏ و ﻞﮑﺷ يﺮﯿﻤﺧ ﺎﺘﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﮏﯾ ﺰﯿﻧ ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ )
4cc
/ 0 بآ + 57gr
/ 1 ردﻮﭘ .(
مﺎﺠﻧا ﯽﻧﺎﺠﻨﻓ ﮏﯿﺘﺳﻻ و ﻦﯿﯾﺎﭘ رود ﺎﺑ ﻞﮕﻧآ ﺎﺑ نﺎﻣرد نآ زا ﺲﭘ ﺖﻓﺮﮔ
. ﺨﺑ و هﺪﺷ ﺮﭘ ﺮﯿﻤﺧ ﺎﺑ ﮏﯿﺘﺳﻻ ﯽﻠﺧاد ﺢﻄﺳ اﺪﺘﺑا ﺰﯿﻧ ﺮﯿﻤﺧ زا ﯽﺸ
ﺪﺷ هﺪﯿﻟﺎﻣ نﺎﻣرد درﻮﻣ ناﺪﻧد يور ﯽﺑﻮﭼ رﻮﺗﺎﮑﯿﻠﭘا ﻂﺳﻮﺗ .
ﺲﭙﺳ
ﺮﯿﻤﺧ و ﯽﻧﺎﺠﻨﻓ ﮏﯿﺘﺳﻻ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺸﻓ ﻞﻗاﺪﺣ دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ ﺪﯿﺳا - ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺮﯿﻤﺧ ﺎﯾ و ﺲﯿﻣﺎﭘ )
ﺖﻤﺳ ﺖﻧارداﻮﮐ ،رﺎﻤﯿﺑ ﺮﻫ رد
ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ﺖﺳار -
ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺮﯿﻤﺧ ﺎﺑ ﭗﭼ ﺖﻤﺳ ﺖﻧارداﻮﮐ و ﺲﯿﻣﺎﭘ
درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻣرد .(
تﺪﻣ ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ،نﺎﻣرد زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﻫ رد 30
يور ﺮﺑ ﻪﯿﻧﺎﺛ ناﺪﻧد
ﺎﻫ
هدﺎﻣ زا بﻮﻃﺮﻣ زﺎﮔ ﮏﯾ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ناﺪﻧد ﺢﻄﺳ ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﮑﻟ و ﮓﻧر دﻮﺒﻬﺑ ظﺎﺤﻟ زا ﺢﻄﺳ و هﺪﺷ كﺎﭘ هﺪﻨﯾﺎﺳ ﺎﻫ
ي ،هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ
ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﮑﻟ نﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ ترﻮﺻرد و ﺖﻓﺮﮔ
ﺎﻫ و ﮏﭘا ي
ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺎﻫ مﺎﺠﻧا ترﻮﺻ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ نﺎﻣرد يﺪﻌﺑ ﻞﺣاﺮﻣ ،ﯽﺤﻄﺳ ي
ﯽﻣ ﺎﺗ ﺮﺜﮐاﺪﺣ نﺎﻣرد و ﺖﻓﺮﮔ 10
ﻪﻣادا ﻪﻘﯿﻗد ﯽﻣ
ﺖﻓﺎﯾ . ﻞﺒﻗ ﻪﮑﯿﺗرﻮﺻرد
مﺎﻤﺗا زا 10 ﻪﮑﻟ ،ﻪﻘﯿﻗد ﺎﻫ
ﯽﮕﻧرﺪﺑ و ﮏﭘا ي ﺎﻫ
فﺮﻃﺮﺑ ﯽﻣ نﺎﻣرد ،ﺪﺷ
ﻒﻗﻮﺘﻣ ﯽﻣ ﺪﯾدﺮﮔ . ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ ياﺮﺑ ﯽﻧﺎﻣز ﻒﻘﺳ ﻦﯾا -
ﺮﻈﻧرد ﺲﯿﻣﺎﭘ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ . د ﻪﮐ اﺮﭼ ﯽﻧﻻﻮﻃ نﺎﻣز ﺎﺑ نﺎﻣر ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﺗ
رﻮﺘﻧﺎﮐ نﺪﺷFlat
ﺎﻨﯿﻣ ﯽﻣ ددﺮﮔ . مﻮﺘﭙﻤﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻧﺎﻣز ﻒﻘﺳ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ يوراد درﻮﻣرد ﺎﻣا يﺎﻫ
رﺎﻤﯿﺑ ﯽﮑﯿﻨﯿﻠﮐ )
ﺪﻨﯾﺎﺷﻮﺧﺎﻧ سﺎﺴﺣا و درد (
لﺎﯿﺒﻟ ﺮﺘﻧﺎﮐ ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا ﺎﯾ و
ناﺪﻧد ) ﻞﻤﻋ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﻨﻨﮐ
( ﻦﯿﯿﻌﺗ ، ﯽﻣ ﺪﯾدﺮﮔ . رد ﺎﺑ ﻪﮐ يدراﻮﻣ
نﺪﺷ ﯽﻧﻻﻮﻃ دﻮﺟو يوراد دﺮﺑرﺎﮐ ،ناﺪﻧد نﺪﺷ سﺎﺴﺣ و نﺎﻣرد نﺎﻣز
رد ار رﺎﻤﯿﺑ ﯽﺘﯾﺎﺿرﺎﻧ و هﺪﺸﻧ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻞﻣﺎﮐ فﺬﺣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﭘ
ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ نﺎﻣرد ،ﺖﺷاد -
ﺎﺗ رﻮﮐﺬﻣ هﻮﯿﺷ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﺲﯿﻣﺎﭘ
ﻪﻣادا تﺎﻌﯾﺎﺿ فﺬﺣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﯽﻣ
ﺖﻓﺎﯾ . ﻪﺒﻟ ﺖﻣﺎﺨﺿ ،نﺎﻣرد ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﯿﺣ
ﯽﺳرﺮﺑ ناﺪﻧد لاﺰﯾﺎﺴﻨﯾا ﻪﺒﻟ ﺮﯾز رد ﻪﻨﯾآ نداد راﺮﻗ ﺎﺑ لاﺰﯾﺎﺴﻨﯾا ﯽﻣ
ﺎﺗ ﺪﺷ
دﻮﺸﻧ كزﺎﻧ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ناﺪﻧد يﺎﻨﯿﻣ .
ﺑ ﺰﯿﻧ ناﺪﻧد رﻮﺘﻧﺎﮐ ﻪ
ﻪﻠﯿﺳو
ﻞﻤﻋ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﻫﺎﺸﻣ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻟاﺮﺘﻟ يﺎﻤﻧ زا هﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ ﺖﻓﺮﮔ
زا ﺎﺗ دﻮﺷ يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﺎﻨﯿﻣ رﻮﺘﻧﺎﮐ نﺪﺷFlat
.
نﺎﻣرد مﺎﻤﺗا زا ﺲﭘ ناﺪﻧد
ﺎﻫ
ًﻼﻣﺎﮐ ﺪﺳ ،هﺪﺷ هداد ﻮﺸﺘﺴﺷ بآ ﺎﺑ
ًادﺪﺠﻣ و هﺪﺷ زﺎﺑ ﯽﮑﯿﺘﺳﻻ هداد ﻮﺸﺘﺴﺷ بآ ﺎﺑ نﺎﻫد ﻞﮐ
ﯽﻣ ﺪﺷ . ﺲﭙﺳ
زا ﺲﭘ ﯽﻓاﺮﮔﻮﺘﻓ ﮏﯾ
ًﺎﻨﯿﻋ نﺎﻣرد زا ﻞﺒﻗ ﯽﻓاﺮﮔﻮﺘﻓ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ نﺎﻣرد ﻪﯿﻬﺗ
ﯽﻣ ﺪﯾارﻮﻠﻓ ﻢﯾﺪﺳ لژ ﺖﯾﺎﻬﻧرد و ﺪﺷ 2
/ 1 % تﺪﻣ ﻪﺑ 4 يور ﺮﺑ ﻪﻘﯿﻗد
ناﺪﻧد ﺎﻫ ﻪﺘﺳاﻮﺧ رﺎﻤﯿﺑ زا و هﺪﺷ هداد راﺮﻗ نﺎﻣرد درﻮﻣ ي ﯽﻣ
ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ
تﺪﻣ 1 ﺪﻨﮐ يراددﻮﺧ بآ و ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ زا ﺖﻋﺎﺳ .
مﺎﮕﻨﻫ رد
ﺢﻄﺳ ،ﯽﻓاﺮﮔﻮﺗﻮﻓ ﻪﯿﻬﺗ ناﺪﻧد
ﺎﻫ
ًﻼﻣﺎﮐ ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ بﻮﻃﺮﻣ
ﯽﻣ يﺎﻤﻧ ﺎﺗ دﻮﺑ
ﺑ نﺎﻫد ﻂﯿﺤﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻪ
ﺪﯾآ ﺖﺳد . و ﻞﺒﻗ يﺎﻫﺪﯾﻼﺳا ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﻦﻤﺿ
زا ﺲﭘ ﮏﯾ ﺎﺑ ،نﺎﻣرد ﻦﯿﻌﻣ ﯽﻧﻮﻧﺎﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ و ﺮﻔﻧ ﮏﯾ ﻂﺳﻮﺗ ،ﻦﯿﺑرود
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ .
زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ يﺎﻫﺪﯾﻼﺳا ،نﺎﻣرد مﺎﻤﺗا زا ﺲﭘ ،نﺎﻣرد
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﻔﻧ ود ﻂﺳﻮﺗ هﺪﻨﻨﮐ
) ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ ﯽﻤﯿﻣﺮﺗ ﺺﺼﺨﺘﻣ 10
لﺎﺳ
رﺎﮐ ﻪﻘﺑﺎﺳ ( ﺑ ،ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﺮﯿﮔرد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ ﻪ
ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ترﻮﺻ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و .
ﻣ زا ماﺪﮐ ﺮﻫ هﺪﻫﺎﺸ
زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﺰﯿﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ
ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ رﺎﺑ ود ار ﺎﻫﺪﯾﻼﺳا .
مﺮﻓ ﻪﺒﺗر ﺖﻬﺟ صﻮﺼﺨﻣ يﺎﻫ رﺎﯿﺘﺧا رد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ناﺰﯿﻣ يﺪﻨﺑ
ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ناﺰﯿﻣ ﺮﯾز شور ﻪﺑ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﮔﺪﻨﻨﯿﺑ :
ﻒﻟا ( ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ﺎﻫ
ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي
0 - دراﺪﻧ دﻮﺟو
1 - كﻮﮑﺸﻣ
2 - زا ﺮﺘﻤﮐ 25 % ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ زا
3 - زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 25 % ﺎﺗ 50 % ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ زا
4 - 50 % ﻼﺘﺒﻣ ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﯾ ا
ﺳ ﺖ .
ب ( ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ
0 - دراﺪﻧ دﻮﺟو
1 - ﮓﻧﺮﻤﮐ
2 - ﻂﺳﻮﺘﻣ
3 - ﮓﻧﺮﭘ
ج ( ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو
0 - دراﺪﻧ دﻮﺟو
1 - زا ﺮﺘﻤﮐ 25 % ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ زا
2 - زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 25 % زا ﺮﺘﻤﮐ و 50 % ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ زا
3 - 50 % ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﯾ
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﺎﻫ
زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد قﻮﻓ ي ناﺪﻧد
ﺎﻫ ﻞﺒﻗ ،
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ ،نﺎﻣرد زا ﺪﻌﺑ و .
يرﺎﻣآ يﺎﻫﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺖﯾﺎﻬﻧرد
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رﺎﻣآ سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻂﺳﻮﺗ مﺮﻧ
راﺰﻓا
SPSS 12
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . زا ﺲﭘ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻖﻓاﻮﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﻦﯿﯿﻌﺗ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ناﺮﮔ
يﺎﻫ
Kruskal-Wallis, Wilcoxon’s
و
Scheffe
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ود تاﺮﻈﻧ اﺪﺘﺑا ﺮﮔ
ظﺎﺤﻟ زا توﺎﻔﺗ دﻮﺟو مﺪﻋ و ﻖﻓاﻮﺗ دﻮﺟو ﯽﻨﻌﻣ
دﺮﮐ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ راد .
ﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪ
ﺖﺳد
ﻖﻓاﻮﺗ ﺐﯾﺮﺿ نﻮﻣزآ رد هﺪﻣآ
kappa
هﺪﻫﺎﺸﻣ ود ﻖﻓاﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ، ﺎﺑ ﺮﮔ
يﻻﺎﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ 3
/ 81 % ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
نﻮﻣزآ ﻖﺒﻃ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﯿﺑ ﯽﺟوزT
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﻫ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ ود ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﺮﮔ
ﯽ ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد
) 05 / 0
P>
.(
زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ناﺰﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﺺﺧﺎﺷ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد نﺎﻣرد ﺎﻫ
درﻮﻣ ي ﺮﻈﻧ ) ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ﺎﻫ
و تﺎﻣ ي
رﺪﺑ تﺪﺷ ،ﺪﯿﻔﺳ ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو و ﯽﮕﻧ
( ﻪﺒﺗر ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ اﺪﺘﺑا ، ﺎﻫ
ي
هوﺮﮔ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ صﺎﺼﺘﺧا ﺎﻫ
ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ،رواد ود ﻂﺳﻮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ي .
هوﺮﮔ زا ماﺪﮐ ﺮﻫ رد ﺲﭙﺳ ﺎﻫ
نﻮﻣزآ زا ،نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ ي
Wilcoxan match pair signed-ranks test
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ﮏﯿﻨﮑﺗ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ي ﺎﻫ
حﺮﺷ ﻪﺑ نﺎﻣرد ي ﺮﯾز
ﺖﺳا : ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻨﻣاد ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﺎﺑ نﻮﻣزآ رد يراد
) 05 / 0
P<
(
Wilcoxon
، ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو فﻼﺘﺧا ﺎﻫ
و هوﺮﮔ ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي
ﺎﺑ نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو و تﺪﺷ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ
HCL-Pumice
هوﺮﮔ رد ﺎﻫ
ًﻼﻣﺎﮐ توﺎﻔﺗ ،ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ي ﯽﻨﻌﻣ
يراد
نﺎﺸﻧ ار ﯽﻣ ﺪﻫد ) 001 / 0
P<
( . درﻮﻣ هوﺮﮔ ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ
طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد
HCL-Pumic
ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ، ﺎﻫ
ود رد و ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻣرد زا ﺪﻌﺑ ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو و تﺪﺷ ،ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ هوﺮﮔ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ حﻮﺿو ﻪﺑ نﺎﻣرد زا ﻞﺒﻗ .
هوﺮﮔ رد ﻪﮐ ﺢﯿﺿﻮﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ
ﺑ ﻒﯿﻔﺧ ﻪ ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ﺎﻬﻨﺗ ،ﯽﮕﻧرﺪﺑ دﻮﺟو مﺪﻋ ﻞﯿﻟد ﻫ
ﺎ ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
،ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ درﻮﻣرد ﻒﯿﻔﺧ هوﺮﮔ رد
) هوﺮﮔ 1 ( فﻼﺘﺧا ﯽﺳرﺮﺑ ،
ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ﺎﻫ
زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ نﺎﺸﻧ ار يراد
ﯽﻣ ﺪﻫد ) 008 / 0 (P=
. هوﺮﮔ رد ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ
1 ) ﻒﯿﻔﺧ ( هدﺎﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد درﻮﻣ ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ
ﺎﻫ و تﺎﻣ ي
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ نﺎﻣرد زا ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻣرد زا ﺪﻌﺑ ﺪﯿﻔﺳ .
هوﺮﮔ رد ﺎﻣا ﺎﻫ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ي )
00 / 1 (P=
ﺪﯾﺪﺷ و ) 50 / 0 (P=
سﺎﺳاﺮﺑ ،
نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ
Wilcoxan
ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ، ﺎﻫ
ﺎﺑ نﺎﻣرد زا ﺪﻌﺑ ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي
ﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﯽ
زا ﻞﺒﻗ ﺎﺑ يراد ﻪﺘﺷاﺪﻧ نﺎﻣرد
ﺖﺳا . ﻦﯾﺪﺑ ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ﺮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﺎﻫ
و تﺎﻣ ي
هوﺮﮔ ود ﻦﯾا رد ﺪﯿﻔﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ راﺬﮔ .
هوﺮﮔ رد 2 ) ﻂﺳﻮﺘﻣ ( زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ فﻼﺘﺧا ﯽﺳرﺮﺑ ،
لوﺪﺟ 1 - ﻪﺒﺗر ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ هوﺮﮔ ود رد ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ درﻮﻣرد ﺎﻫ
طﻮﻠﺨﻣ ود ﺐﺴﺣﺮﺑ ،ﺪﯾﺪﺷ و HCL-Pumice
ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ و
هوﺮﮔ 3 ) ﺪﯾﺪﺷ
( (ﻂﺳﻮﺘﻣ)2 هوﺮﮔ
ﺪﻌﺑ - ﻪﺒﺗر ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﺒﻗ
ﺎﻫ داﺪﻌﺗ ﺎﻫﻪﺒﺗر ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ داﺪﻌﺗ
35 /
36 24 15/71 14 HCL-Pumice
65 /
12 24 13/29 14 ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ
162 /
39 0/898 وﺪﯾﺎﮐ رﺎﯿﻌﻣ
1 1 يدازآ ﻪﺟرد
001 / 0
< 0/515 P-value
لوﺪﺟ 2 - ﻪﺒﺗر ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ طﻮﻠﺨﻣ ود ﺐﺴﺣﺮﺑ ،ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ هوﺮﮔ ود رد ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو درﻮﻣرد ﺎﻫ
HCL-Pumice ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ و
هوﺮﮔ 3 ) ﺪﯾﺪﺷ
( (ﻂﺳﻮﺘﻣ)2 هوﺮﮔ
ﺪﻌﺑ - ﻪﺒﺗر ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻞﺒﻗ
ﺎﻫ داﺪﻌﺗ ﺎﻫﻪﺒﺗر ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ داﺪﻌﺗ
75 /
34 24 17/00 14 HCL-Pumice
25 /
14 24 12/00 14 ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ
262 /
29 3/846 وﺪﯾﺎﮐ رﺎﯿﻌﻣ
1 1 يدازآ ﻪﺟرد
001 / 0
< 0/032 P-value
نﺎﻣرد ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﺸﻧ ار يراد
اد د
) 002 / 0 .(P=
رد هوﺮﮔ رد ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ 3
) ﺪﯾﺪﺷ ( نﺎﻣرد زا ﺪﻌﺑ ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ ،
طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ
ﯽ نﺎﻣرد زا ﻞﺒﻗ ﺎﺑ يراد
ﻧ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪ )
05 / 0
P>
(.
هوﺮﮔ رد ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 2
) ﻂﺳﻮﺘﻣ ( فﻼﺘﺧا ،
ﯽﻨﻌﻣ نﺎﺸﻧ ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﻦﯿﺑ ار يراد
ﯽﻣ ﺪﻫد ) 016 / 0 (P=
. هوﺮﮔ رد ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ 2
) ﻂﺳﻮﺘﻣ ( ﺖﻌﺳو ،
زا ﺪﻌﺑ ﯽﮕﻧرﺪﺑ نﺎﻣرد زا ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ .
هوﺮﮔ رد ﺎﻣا 3
) ﺪﯾﺪﺷ ( نﺎﻣرد زا ﺪﻌﺑ ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو ،
ﺨﻣ ﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠ نﺎﻣرد زا ﻞﺒﻗ ﺎﺑ يراد
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ) 25 / 0 (P=
و درﻮﻣ ﻦﯾا رد ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ
هدﻮﺒﻧ راﺬﮔ
ﺖﺳا . وراد ود ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺺﺧﺎﺷ درﻮﻣرد
ﺎﻫ زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﯽﯾﺎﺒﯾز ي نﺎﻣرد
نﺎﺸﻧ اد ﻦﯿﺑ ،هوﺮﮔ ﻪﺳ ﺮﻫ رد ؛ﻪﮐ د
HCL-Pumice
ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ و
ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ رد ﺪﻫﺎﺷ ﺎﻫ
زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ،ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،نﺎﻣرد دراد دﻮﺟو يراد
) 001 / 0
P<
( ) 032 / 0
P<
( . ﻪﺑ
ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﺎﻫ
زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ،ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي رد ،نﺎﻣرد
HCL-Pumice
ﺖﺳا ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ .
هوﺮﮔ رد 2 ) ﻂﺳﻮﺘﻣ ( تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ رد ،ﮏﯿﻨﮑﺗ ود ﻦﯿﺑ ،
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ،ﯽﮕﻧرﺪﺑ دراﺪﻧ دﻮﺟو يراد
) 015 / 0 (.P=
ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ،ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
رد نﺎﻣرد زا
HCL-Pumice
ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ و
ﺖﺳا . هوﺮﮔ رد ﺎﻣا 3
) ﺪﯾﺪﺷ ( ﻦﯿﺑ
HCL-Pumice
ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ و
فﻼﺘﺧا نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ،ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ رد ﯽﻨﻌﻣ دراد دﻮﺟو يراد )
001 / 0
P<
( ﻞﺒﻗ ،ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ و
رد نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و
HCL-Pumice
ﺨﻣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺳا ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠ
) لوﺪﺟ 1 .(
ﻦﯿﺑ ،ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ درﻮﻣرد
HCL-Pumice
و
ﺮﻫ رد ،نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ هوﺮﮔ ود
) 032 / 0 (P=
ﺪﯾﺪﺷ و ) 001 / 0
P<
( ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ، دراد دﻮﺟو يراد
.
ﺑ يرﺎﻣآ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪ
رد ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﺖﻌﺳو ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد
ود ﻦﯾا زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ،هوﺮﮔ رد ،نﺎﻣرد
HCL-Pumice
طﻮﻠﺨﻣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺖﺳا ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ )
لوﺪﺟ 2 .(
ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ،رﻮﮐﺬﻣ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد نﺎﻣرد نﺎﻣز ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻨﯿﻣز رد يدﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دراﻮﻣ زا ﮏﯾ ﭻﯿﻫ رد ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا
ﻪﺘﻓﺎﯿﻧ ﺎﻨﻌﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻦﯾا ياﺮﺑ نﺎﻣرد نﺎﻣز ،ﺪﺸﻧ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻞﻣﺎﮐ درﻮﻣ و
ﺖﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ .
رد ﺎﻣا ،ﺲﯿﻣﺎﭘ ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ درﻮﻣ
هوﺮﮔ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد نﺎﻣرد نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﻫ
ﻪﺳ ي ﺎﺑ نﺎﻣرد درﻮﻣ ﻪﻧﺎﮔ
HCL-Pumice
ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا و هدﻮﺒﻧ ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ ، ﯽ
يراد
دراد دﻮﺟو )
001 / 0
<
(.P
هوﺮﮔ رد نﺎﻣرد نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ ﻪﻤﻫ زا ﻒﯿﻔﺧ هوﺮﮔ رد و ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﻤﻫ زا ﺪﯾﺪﺷ ) لوﺪﺟ 3 (.
ﺑود تﺎﺴﯾﺎﻘﻣ نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪ
ود
Scheffe
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺷ ﺪ
ﺑ ﺪﯾﺪﺷ هوﺮﮔ رد نﺎﻣرد نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ ﻪ
ﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﯽ
اد هوﺮﮔ ود ﺎﺑ ير
ﺖﺷاد فﻼﺘﺧا ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ .
لوﺪﺟ 3 - نﺎﻣرد نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﯿﻧﺎﺛ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
هوﺮﮔ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد يﺎﻫ
ﻪﺳ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد درﻮﻣ ﻪﻧﺎﮔ HCL-Pumice
ﺚﺤﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ و يﺮﯿﮔ
نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻣ
ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﭼﺮﮔا ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻣ ،ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﻒﯿﻔﺧ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ نﺎﻣرد رد ﺆ
رد لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ ،هدﻮﺑ ﺮﺛ
طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
HCL-Pumice
ﺖﺳا هداﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﯽﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺞﯾﺎﺘﻧ .
ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ،هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا درﻮﻣرد ،ﺖﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا ﻧ ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻤ دﻮﻤﻧ ﺚﺤﺑ ناﻮﺗ .
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻣا
ﯽﻣ ﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﺪﺳر ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻒﯿﻔﺧ هوﺮﮔ رد ﯽ
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو راد ﺎﻫ
ﻦﯾا ﺮﺘﻤﮐ ﻖﻤﻋ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي
هوﺮﮔ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺎﻫ
ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ي ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻞﺨﻠﺨﺗ ﻢﺠﺣ ﻪﮑﻧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﺎﻫ
هﺪﺷ هﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣ بﻮﺧ ﻪﯾﻻ ﺮﯾز رد
ﻢﮐ ﻒﯿﻔﺧ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ لﺎﮑﺷا رد ﺎﻨﯿﻣ ﯽﻣ
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ
هدﺎﻣ ﺪﺳر
ﻞﺨﻠﺨﺗ و هﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣ ﻪﯾﻻ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺎﻫ
ﻦﯾﺮﯾز ي ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا ار يﺮﺘﻬﺑ يﺮﻫﺎﻇ يﺎﻤﻧ
. فﻼﺘﺧا ناﺰﯿﻣ ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﻢﻏﺮﯿﻠﻋ
ﻒﯿﻔﺧ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ رد نﺎﻣرد زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ )
هوﺮﮔ 1 ( ﻪﻤﻫ رد ، ناﺪﻧد ﺎﻫ ي
ﻪﮑﻟ ،نﺎﻣرد درﻮﻣ ﺎﻫ
دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﻧ ﻦﯿﺑ زا ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي .
ﺎﻣا
توﺎﻔﺗ ياراد يﺮﻫﺎﻇ يﺎﻤﻧ دﻮﺒﻬﺑ ،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ يراد )
008 / 0 (.P=
نﺎﻤﻫ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ
Croll
لﺎﺳ رد 1990
ﻂﻘﻓ ﻪﮐ دﺮﮐ نﺎﯿﺑ 50
- 75 % زا ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻨﯿﻣ ﺪﯿﻔﺳ ﺺﯾﺎﻘﻧ ﯽﻓﺎﮐ هزاﺪﻧا
ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﺷادﺮﺑ نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺤﻄﺳ )
16 (.
طﻮﻠﺨﻣ يﺪﯿﺳا ﺖﯿﺻﺎﺧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ
HCL-Pumice
ﻦﯾا ،
ﻪﮑﻟ فﺬﺣ رد ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﻫ
ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي
ﻣ ﺆ ﻦﯿﻤﻫ يﺎﯾﻮﮔ ﺰﯿﻧ ود ﻦﯾا نﺎﻣرد نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و هدﻮﺑ ﺮﺗﺮﺛ
ﺖﺳا ﺐﻠﻄﻣ .
نﺎﻨﭼ ﻪﮐ هوﺮﮔ رد ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
،ﻒﯿﻔﺧ 71 / 156 رد ،هدﻮﺑ ﻪﯿﻧﺎﺛ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ
ﺪﯿﺳا - ،هوﺮﮔ ﻦﯿﻤﻫ رد ﻮﯾزﺮﺑا 51
طﻮﻠﺨﻣ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﯿﻧﺎﺛ
ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﻪﮑﻟ ﻦﯾا ﺶﻫﺎﮐ رد يﺮﺘﻤﮐ ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﯽﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ دﻮﺟو ﺎﺑ ﺑ ﺖﻌﺳو و تﺪﺷ راد
دﺮﺑرﺎﮐزا ﺲﭘ ﯽﮕﻧرﺪ
ﻂﺳﻮﺘﻣ هوﺮﮔ رد ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ )
هوﺮﮔ 2 ( ﻪﮑﻟ ﺖﻌﺳو ، ﺎﻫ
ﺎﻣ ي و ت
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هوﺮﮔ ﻦﯾا رد ﺪﯿﻔﺳ زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ ﻦﯿﺑ يراد
طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرد
ﺖﺳا هداﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ .
ﺮﺠﻨﻣ ،ﯽﻧاﺪﻧد ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﮑﻧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ
ﺎﻨﯿﻣ نﻮﯿﺳﺎﮑﯿﻔﯿﺴﻠﮐﻮﭙﯾﺎﻫ و نﻮﯿﺳاﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣ ﺲﯾد ﻪﺑ ﯽﻣ
،ددﺮﮔ
ﻪﻧاﺪﮕﻧر ﺎﻫ هﻮﻬﻗ ي
ًﻻﻮﻤﻌﻣ يا ﺶﯾور زا ﺲﭘ
ناﺪﻧد ﺎﻫ بﺬﺟ ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ رد
ﯽﻣ ﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺪﻧﻮﺷ ﻪ
ﯽﻣ فﺬﺣ ﺰﯿﻧ ﯽﺘﺣار ﺪﻧدﺮﮔ
. ﺑ ﻪ ﻦﯾا ذﻮﻔﻧ مﺪﻋ ﻞﯿﻟد
ﻪﻧاﺪﮕﻧر ﺎﻫ ﺖﻤﺴﻗ ﻪﺑ ﺎﻫ ﯽﻘﻤﻋ ي ﺮﺗ ﯽﮕﻧرﺪﺑ هﺰﯿﻟاﺮﻨﯿﻣﻮﭙﯾﺎﻫ ﺎﻫ
ﺎﺗ درز ي
هﻮﻬﻗ ﺑ يا ﻪ ﻪﮑﻟ و هﺪﺷ فﺬﺣ ﯽﺘﺣار ﺎﻫ
ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ ي )
ﺲﯾد
ﺮﻨﯿﻣ نﻮﯿﺳاﺰﯿﻟا ( ﺶﺨﺑ رد ﺎﻫ ﯽﻘﻤﻋ ي ﯽﻗﺎﺑ ﺎﻨﯿﻣ ﺮﺗ ﯽﻣ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ) 2 (.
هوﺮﮔ رد
ناﺪﻧد ﺎﻫ ﺑ ﻪﮐ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ي ﻪ
ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﻠﯿﺳو
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻣرد ﺖﺤﺗ ﺪﻫﺎﺷ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﺰﯿﻧ ﺪﻧا
ﯽﻣ ﺎﯾ فﺬﺣ ﻪﮐ ﺪﺳر
هدﺎﻣ ﻦﯾا تارذ ﯽﮔﺪﻨﯾﺎﺳ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﯽﺤﻄﺳ ﮓﻧرﺪﺑ ﻪﯾﻻ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﯾﻻ رد ﺎﻣا هداد خر ﺎﻫ
ﯽﻘﻤﻋ ي ﺎﻫرﻮﭘوﺮﮑﯿﻣ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺮﺗ )
ﻞﺨﻠﺨﺗ ﺰﯾر ﺎﻫ
(
ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ ﻻﺎﺑ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ .
ﻪﯾﻻ فﺬﺣ زا ﺲﭘ ﯽﺘﺣ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﺢﺿاو ترﻮﺼﺑ ﺪﯿﻔﺳ و تﺎﻣ يﺎﻤﻧ ﻢﻫ زﺎﺑ ،ﯽﮕﻧرﺪﺑ ﯽﻣ
درﻮﺧ .
هوﺮﮔ رد
"
ﺪﯾﺪﺷ
"
12 نﺎﻣرد درﻮﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ناﺪﻧد
ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻧ ﻦﯿﺑ يراد
دﺮﺑرﺎﮐ زا ﺲﭘ و ﻞﺒﻗ يﺎﻤ
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ .
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﺪﺳر ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ PH
رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
داﺪﻌﺗ
22 / 20 00
/ 51 34
ﻒﯿﻔﺧ
17 / 21 29
/ 54 14
ﻂﺳﻮﺘﻣ
52 / 38 00
/ 97 24
ﺪﯾﺪﺷ
81 / 34 97
/ 66 72
ﻞﮐ
001 / 0
P<
021 / 21
=
F
) 4 / 10 ( ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳاPH
18 ) % 4 / 1 ( ،
ﺖﺴﯿﻧ رﺎﻈﺘﻧا زا رود قﻮﻓ ﺞﯾﺎﺘﻧ .
ﻂﺳﻮﺗ نژﺮﺑاوﺮﮑﯿﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ رد اﺮﯾز
HCL-Pumice
اﺪﺘﺑا ، ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺷ ﻞﺣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﯿﺳا ﻮﯾزورا نﺪ
و ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ يﺎﻨﯿﻣ
ًﺎﺘﯾﺎﻬﻧ ﯽﻣ ﻮﯾزﺮﺑا تارذ ﻂﺳﻮﺗ نآ فﺬﺣ ددﺮﮔ
.
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣرد ﯽﻣ
ﺪﺳر ﺮﯿﺛﺄﺗ
ًﺎﻓﺮﺻ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ
ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ تارذ ﯽﮔﺪﻨﯾﺎﺳ .
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﻪﮐ هدﺎﻣ تارذ ﺰﯾﺎﺳ يﺮﯿﮔ
يرﻮﺗ ﮏﯾ زا ،ﯽﻫﺎﯿﮔ )
ﺶﻣ ( هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ، 70
)
Aperture
212 / 0 ( هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ . نﺎﻤﻫ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ زا ﮏﯾ ﭻﯿﻫ رد ،ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺰﯿﻧ ﮏﯿﻨﯿﻠﮐ رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ
ار بﻮﻠﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ،ﺪﯾﺪﺷ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ دراﻮﻣ ،نارﺎﻤﯿﺑ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ و نﺎﻣرد نﺎﻣز نﺪﺷ ﯽﻧﻻﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ و ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا طﻮﻠﺨﻣ ﻂﺳﻮﺗ و ﺪﯾدﺮﮔ ﻊﻄﻗ دراﻮﻣ ﻪﯿﻠﮐ رد نﺎﻣرد
HCL-Pumice
ﺪﺷ ﻞﻣﺎﮐ . ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ PH
) 42 / 10 ( ،ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﯽﻣ
ﻦﯾا ناﻮﺗ رﻮﻃ
ﻣ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺆ
يدﻮﺒﻬﺑ ﻪﮐ يدراﻮﻣ ﻪﻤﻫ رد هدﺎﻣ ﻦﯾا ﺮﺛ
ﯽﺒﺴﻧ ) ﻞﻣﺎﮐ ﻪﻧ ( هدﻮﺑ نآ تارذ ﯽﮔﺪﻨﯾﺎﺳ ﺖﯿﺻﺎﺧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺖﺳا . ﺑ ﺪﯾﺪﺷ هوﺮﮔ رد ﻪ
ﺮﺠﻨﻣ ﯽﺘﺣ ﻪﮐ تﺎﻌﯾﺎﺿ دﺎﯾز ﺖﻌﺳو و ﻖﻤﻋ ﻞﯿﻟد
هﺮﻔﺣ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ
(Pitting)
ﺖﯿﺻﺎﺧ ﯽﺘﺣ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻨﯿﻣ ﺢﻄﺳ رد
ﻣ ﯽﻓﺎﮐ هزاﺪﻧا ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺰﯿﻧ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ تارذ ﯽﮔﺪﻨﯾﺎﺳ ﺆ
ﺮﺛ ﻊﻗاو
دﻮﺷ . ﻞﮐ رد ﯽﻣ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ هدﺎﻣ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
HCL-Pumice
18 %
،هداﺪﻧ ﺦﺳﺎﭘ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ دراﻮﻣ ﻪﻤﻫ رد ﻪﮐ اﺮﭼ
ﺑ ﻪ ﻂﺳﻮﺘﻣ هوﺮﮔ رد ﯽﮕﻧرﺪﺑ تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ﺰﺟ )
هوﺮﮔ 2 ( ﺦﺳﺎﭘ ،
ﯽﻧﺎﻣرد
HCL-Pumice
18 % حﻮﺿو ﻪﺑ ،ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﻬﺑ .
ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﺮﯾز ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا يﺎﻬﺘﯾدوﺪﺤﻣ و ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ :
1 - رد ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ناﺪﻧد
ﺎﻫ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ي ،ﻒﯿﻔﺧ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ
رد ﯽﻧﻻﻮﻃ نﺎﻣرد نﺎﻣز تﺪﻣ يﺮﺗ
ﻧ ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴ ﻮﯾزﺮﺑا –
ﯽﻣ ﻣ يﺮﻫﺎﻇ يﺎﻤﻧ دﻮﺒﻬﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﺆ
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛ .
2 - هوﺮﮔ رد ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ناﺪﻧد
ﺎﻫ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ي
و تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ رد ﻪﮑﻧآ ﻢﻏﺮﯿﻠﻋ ،ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻣ ﯽﮕﻧر ﺪﺑ ﺖﻌﺳو
ﺆ هدﻮﺑ ﺮﺛ
ﯽﮑﯿﻨﯿﻠﮐ يﺎﻤﻧ ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺎﻣا ،ﺖﺳا طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﯽﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ
ﺪﯿﺳا - ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا ﻮﯾزﺮﺑا .
3 - رد ناﺪﻧد ﺎﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ طﻮﻠﺨﻣ ،ﺪﯾﺪﺷ ﺲﯾزرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ي
ﭻﯿﻫ دﻮﺒﻬﺑ رد ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺺﺧﺎﺷ زا ﮏﯾ
ﺎﻫ ﻣ ،ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﯾﺎﺒﯾز ي ﺆ
ﺮﺛ
دﻮﺷ ﻊﻗاو .
ﯽﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ
نﺎﯾﺎﭘ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧ
524 ﯽﺸﻫوﮋﭘ يارﻮﺷ بﻮﺼﻣ
ﺪﻫﺎﺷ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد هﺪﮑﺸﻧاد ﯽﻣ
ﺪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﮑﺸﺗ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾ
ﯽﻣ ددﺮﮔ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ :
1-Allen K, Agosta C, Estafan D. Using microabrasive material to remove fluorosis stains. J Am Dent Assoc. 2004;135(3):319- 23.
2-Train TE, McWhorter AG, Seale NS, Wilson CF, Guo IY.
Examination of esthetic improvement and surface alteration following microabrasion in fluorotic human incisors in vivo.
Pediatr Dent. 1996;18(5):353-62.
3-Cutress TW, Suckling GW. Differential diagnosis of dental fluorosis. J Dent Res. 1990;69:714-20.
4- Fejerskov O, Silverstone LM, Melsen B, Moller IJ.
Histological features of fluorosed human dental enamel. Caries Res. 1975;9(3):190-210.
5- Croll TP, Cavanaugh RR. Enamel color modification by controlled hydrochloric acid-pumice abrasion. I. technique and examples. Quintessence Int. 1986; 17(2):81-7.
6- Wray A, Welbury R; Faculty of Dental Surgery, Royal College of Surgeons. UK National Clinical Guidelines in Paediatric Dentistry: Treatment of intrinsic discoloration in
Paediatr Dent. 2001;11(4):309-15.
7- Donly KJ, O'Neill M, Croll TP. Enamel microabrasion: a microscopic evaluation of the "abrosion effect". Quintessence Int. 1992;23(3):175-9.
8- Ardu S, Stavridakis M, Krejci I. A minimally invasive treatment of severe dental fluorosis. Quintessence Int.
2007;38(6):455-8.
9- Croll TP, Cavanaugh RR. Enamel color modification by controlled hydrochloric acid-pumice abrasion. I. technique and examples. Quintessence Int. 1986;17(2):81-7.
10- Croll TP, Cavanaugh RR. Enamel color modification by controlled hydrochloric acid-pumice abrasion. II. Further examples. Quintessence Int. 1986;17(3):157-64.
11- Elkhazindar MM, Welbury RR. Enamel microabrasion.
Dent Update. 2000;27(4):194-6.
12- Ramazani GH, Hosseyni SM, Peyravi M. Assessment of prevalence of fluorosis in Qhazvin guidance school among 12- 15 year old student in year 1375. Dental field. Dental School.
years:1996-7.
13- Afshar H, Jalali Bidakhondi H. Dental fluorosis. Thesis No 2559. Dental field. Dental School. Tehran University of Medical Sciences, Academic years:1989-90.
14- Afshar H, Shirpur F. Assessment of prevalence of fluorosis in Poldasht elementary and guidance school students. Thesis No 2939. Dental field. Dental School. Tehran University of Medical Sciences, Academic years:1992-3.
15- Ghavam M, Karami H. Assessment of DMFT and its relationship with fluorosis in Mahidasht guidance school among 12-15 year old student Dental field. Dental School.
Tehran University of Medical Sciences. Academic years:
2001-2.
16- Croll TP. Enamel microabrasion for removal of superficial dysmineralization and decalcification defects. J Am Dent Assoc. 1990;120(4):411-5.
