ﺮﻴﻤﺧ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋر صاﻮﺧ يور ﺮﺑ هﺪﺷ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﮔﺎﺑ نﺎﻧ ﺖﻴﻔﻴﻛ و
نﺎﻳﺪﻤﺣا ﻪﻤﻃﺎﻓ يﺰﻳﺰﻋ ﻦﻴﺴﺣ ﺪﻤﺤﻣ ،
12*
ﻦﻳﺪﻴﺳ يﺪﻬﻣﺪﻴﺳ،
3
1 - ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﻳﺎﻨﺻ و ﻪﻳﺬﻐﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﻳﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد
2 - رﺎﻴﺸﻧاد ﻊﻳﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﻲﻳاﺬﻏ
سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد
3 - هﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻪﻠﻏ
و نﺎﻧ ناﺮﻬﺗ
هﺪﻴﻜﭼ
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﮔﺎﺑ نﺎﻧ ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺮﻴﻤﺧ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋر يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو يور ﺮﺑ هﺪﺷ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﻴﺛﺎﺗ .
ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﻴﻤﺧ )
10 (%
ﻪﺑ
تﺪﻣ 7 تراﺮﺣ ﻪﺟرد رد زور 5
رد نﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ هﺪﺷ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ هﺪﺷ ردﻮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ داﺮﮔ ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
حﻮﻄﺳ 3،5 و 7 % ﺪﻧﺪﺷ مﺪﻨﮔ درآ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ .
ﺪﻧﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا فاﺮﮔﻮﺴﻨﺘﺴﻛاو فاﺮﮔﻮﻨﻳرﺎﻓ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﻴﻤﺧ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋر يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو .
يﻮﺘﺤﻣ ،صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
يﺎﻫزور رد ﺎﻬﻧﺎﻧ ﻲﺘﻔﺳ و ﺖﺑﻮﻃر 4،2،0
و 6 ﺪﻧﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا .
زا ﺲﭘ ﺎﻬﻧﺎﻧ ﻲﺴﺣ يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو 48،24
و 72 ﺪﻧﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا ،يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﻋﺎﺳ .
ندوﺰﻓا ﺎﺑ
ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا بآ بﺬﺟ هﺪﺷ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ .
ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﻣا ﺪﻧداد ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ار ﻪﺘﻳزﻮﻜﺴﻳو هﺪﺷ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ يﺎﻫدرآ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﻪﺘﻳزﻮﻜﺴﻳو يراﺪﻳﺎﭘ ﻆﻔﺣ .
ﺮﻴﻤﺧ داد نﺎﺸﻧ مﺪﻨﮔ درآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺮﻴﻤﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يﺮﺘﻤﻛ يراﺪﻳﺎﭘو هدﻮﺑ ﺮﺘﻔﻴﻌﺿ هﺪﺷ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ درآ زا هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ .
ﻦﻳا ياﺮﺑ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ شﺮﻳﺬﭘ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻲﺴﺣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ رد ﺶﻳاﺰﻓا هﺪﺷﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ يوﺎﺣ نﺎﻧ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻬﻧﺎﻧ .
راﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد دﻮﺷ ﻲﻣ دوﺪﺤﻣ هﺪﺷ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ندوﺰﻓاﺎﺑ ﻲﺘﻔﺳ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻧور ،نﺎﻧ ي
. ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺖﻛﺮﺷ 5 و 7 % د يا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ دﻮﺒﻬﺑ دﺎﺠﻳا ﺐﺒﺳ هﺪﺷ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ زا ر
دﻮﺷ ﻲﻣ نﺎﻧ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ .
يراﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد )
6 زور ( نﺎﻧ
ﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ يوﺎﺣ ﺪﻧﺎﻣ ﻲﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﺮﺘﺑﻮﻃﺮﻣ و ﺮﺘﻣﺮﻧ هﺪﺷﺪ
. دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ، نﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ هﺪﺷﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ نﺎﻧ ﺖﻴﻔﻴﻛ .
نﺎﮔژاو ﺪﻴﻠﻛ :
هﺪﺷ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ، ﺖﮔﺎﺑ نﺎﻧ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋر يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو ،ﻲﺘﻔﺳ ،ﻲﺗﺎﻴﺑ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
نﺎﻧ مﺪﻨﮔ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ياﺬﻏ ﻠﺻا ﻲ مدﺮﻣ ناﺮﻳا ﻪﻧازور ﺖﻤﺴﻗ ﻢﻈﻋا تﺎﺒﺛ ﻪﺿﺮﻋ و ﻲﻧاواﺮﻓ نﺎﻧ ار ﻆﻔﺣ ﺪﻨﻛ ﻦﻜﻴﻟ رد ﻪﻨﻴﻣز يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
يژﺮﻧا
،
،ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ حﻼﻣا
ﻲﻧﺪﻌﻣ و ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو يﺎﻫ Bهوﺮﮔ يروﺮﺿ و فﻼﺗا زا تﺎﻌﻳﺎﺿ
ﺑ ﻲﺘﻴﻘﻓﻮﻣ نﺎﻧ ﻪ
ﺖﺳا هدروﺎﻴﻧ ﺖﺳد .
ندﺮﻛ ﻢﻛ
ار ﻦﻴﻣﺎﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . د ر دوﺪﺣ 65 - 60 % ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ و يﺮﻟﺎﻛ و دوﺪﺣ
"ا تﺎﻌﻳﺎﺿ و ﺎﻳ ﻞﻗاﺪﺣ ﻞﻴﻠﻘﺗ ﻟﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﺎﺗ نآ ﻲ
دورو زا ار رﻮﺸﻛ
3 - 2 مﺮﮔ حﻼﻣا ﻲﻧﺪﻌﻣ هﺪﻤﻋو ﻚﻤﻧ مﺎﻌﻃ درﻮﻣ زﺎﻴﻧ ﻪﺻﺎﺧ مدﺮﻣ
مﺪﻨﮔ ﻲﺑ زﺎﻴﻧ هدﺮﻛ و ﺣ دوﺪ
"ا 600 نﻮﻴﻠﻴﻣ ﻻد ر ﻪﻓﺮﺻ ﻲﻳﻮﺟ يزرا
رﺎﺸﻗا ﻢﻛ ﺪﻣآرد زا ندرﻮﺧ نﺎﻧ ﻦﻴﻣﺎﺗ ﻲﻣ ﺷ دﻮ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺑ ﻪ دﻮﺟو دروآ ] 1 .[ رد
،ﺎﻴﻧد رﺮﺿ ﻪﻧﺎﻴﻟﺎﺳ نﺎﻧ تﺎﻌﻳﺎﺿ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﻤﻴﻗ نﺎﻧ زا ظﺎﺤﻟ
،يدﺎﺼﺘﻗا
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲﺳﺎﻴﺳ و رﺎﻴﺴﺑ 2 / 1 نﻮﻴﻠﻴﺑ رﻻد ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . رﺎﻣآ ﺪﻳﺪﺟ زا تﻻﻮﺼﺤﻣ نﺎﻧ ﻪﻟﺎﺳ ﻚﻳ
و هدﻮﺑ ﻢﻬﻣ ﺶﻴﺑ
زا 120 لﺎﺳ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺖﻟود ﺎﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺖﻟﺎﺧد ﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد
ﻨ
،ﻪﻛ ﺪ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ
"
20 لﺎﺳ رد نﺎﻧ ﺪﻧﻮﭘ نﻮﻴﻠﻴﺑ
نﺎﻧ ﻦﻳا تﻮﻗ سﺎﺴﺣ ار لﺮﺘﻨﻛ ﺪﻨﻛ ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﻪﻛ ﻖﻓﻮﻣ ﺖﻟود هﺪﺷ
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ 3
% زا ﻦﻳا ناﺰﻴﻣ نﺎﻧ تﺎﻴﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ ] 2 .[
تﺎﺒﺗﺎﻜﻣ لﻮﺌﺴﻣ*
azizit_m @ modares.ac.ir :
رد رﻮﺸﻛ ﺎﻣ ﺰﻴﻧ تﺎﻌﻳﺎﺿ نﺎﻧ رد ﺮﺛا تﺎﻴﺑ نﺪﺷ رد ﺢﻄﺳ هداﻮﻧﺎﺧ
ﺎﻫ رﺎﻴﺴﺑ دﺎﻳز ﺖﺳا ﻪﺑ يﻮﺤﻧ ﻪﻛ ناﺰـﻴﻣ نآ ﺎـﺗ دوﺪـﺣ 25 - 20
%
دروآﺮﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ ] 3 [.
هداد ﺖﺒﺴﻧ نآ ﺰﻐﻣ رد ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ نﺎﻧ ﻲﺗﺎﻴﺑ
ﻻﻮــﻤﻌﻣ ﻪــﻛ دﻮــﺷ ﻲــﻣ ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻲــﺷﺎﻧ تاﺮــﻴﻴﻐﺗ زا ﺶﻴــﺑ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ دﺎﺴﻓ ﻞﻣﺎﻋ يﺎﻬﻤﺴﻴﻧﺎﮔرا .
ﻲـﻣﺮﭼ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻲﺗﺎـﻴﺑ
نﺪﺷ
ﺶﻫﺎﻛ ،نﺎﻧ ﺰﻐﻣ نﺪﺷ ﺖﻔﺳ ،نﺎﻧ ﻪﺘﺳﻮﭘ و ﻢـﻌﻃ و ﺖﺑﻮﻃر
دﻮـﺷ ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﻲﮔزﺎﺗ رد يا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻫﺎﻛ .
سﻮﺴـﺤﻣ و ﻦﻳﺮـﺗ ﺺﺨﺸـﻣ نﺎـﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ﻲﻣﺮﻧ رد ﺶﻫﺎﻛ ﻲﺗﺎـﻴﺑ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ لﺮـﺘﻨﻛ ﺖـﻬﺟ ﺐـﻠﻏا و ﺖـﺳا ﻲﺗﺎﻴﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳﺮﺗ
دﻮـﺷ ﻲـﻣ ﻊﻗاو ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ ﻂﺳﻮﺗ ] 4 [ .
ﻪـﻛ ﺖـﺳا درآ رﺎﺘﺧﺎـﺳ رد ﻲﻠـﺻا ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮـﺑ
ور ي
ﺮﻴﺛﺄــﺗ ﻲﻳاﻮــــﻧﺎﻧ تﻻﻮﺼــﺤﻣ ﺖــﻴﻔﻴﻛ و ﻲﺗﺎــﻴﺑ يﺎﻬﻴـــﮔﮋﻳو دراﺬﮔ ﻲﻣ .
رد ﺎـﻬﻧآ يﻮـﺘﺤﻣ و ﻦﻴﺘﻜﭘﻮـﻠﻴﻣآ و زﻮـﻠﻴﻣآ رﺎﺘﺧﺎـﺳ
و ،ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ يﺎﻫ لﻮﻧاﺮﮔ ﻳ
ﮔﮋ ﻴ يﺎﻬ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر و نﺪﺷ ﻪﻨﻴﺗﻻژ ،نﻮﻴﺳا
و يراﺪـﻳﺎﭘ ور ﻦﻳا زا و ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ نﺪﺷ يﺮﻴﻤﺧ
ﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ ﻲـﻣ ﺺﺨﺸـﻣ ار تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ .
راﺪـﻘﻣ رد زﻮـﻠﻴﻣآ
راﺮـﻗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖـﺤﺗ ار ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻜﻳﺰﻴﻓ يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺪﻫد ﻲﻣ . ﻦﻴﺘﻜﭘﻮـﻠﻴﻣآ زا ﺮﺘﻌــﻳﺮﺳ زﻮـﻠﻴﻣآ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ
ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻦﻴﺘﻜﭘﻮﻠـﻴﻣآ ﺎﻬﻨﺗ ،دﺪﺠﻣ ندﺮﻛ مﺮﮔ زا ﺲﭘ و دﻮﺷ ﻲﻣ
روآ ﻲـﻣ ﺖـﺳﺪﺑ ار يراﺪﻬـــﮕﻧ زا ﻞـﺒﻗ يﺎـﻫ ﻲﮔﮋﻳو د
] 5 [.
رد
آ مﺮﭙﺳوﺪﻧ تﻼﻏ ﻮﻠﻴﻣآ ز ﺳﻼﭘﻮﻠﻴﻣآرد ﺖ
، ﺗ ﻂﺳﻮ ﻳ ﻚ ﭘ ﻴﺌﺗوﺮ ﻦ ﻞﺑﺎﻗ
ﺎﺼﺗا ل ﻪﺑ يﺎﻬﻟﻮﻧاﺮﮔ ﺘﺳﺎﺸـﻧ
(GBSS, Ec 24.1.21)ﻪ ﺘﻨـﺳ
ﺰ
ﻲﻣ
،دﻮﺷ ﻦﻳا ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﺖﺤﺗ ناﻮﻨﻋ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﻲﻣﻮﻣ ﺧﺎﻨﺷ ﻪﺘ هﺪـﺷ
ﺖﺳا و ﻢﻳﺰﻧآ يﺪﻴﻠﻛ رد ﺰﺘﻨﺳ زﻮﻠﻴﻣآ ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻣ . ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ يﺎـﻫ
ﻲﻣﻮﻣ ﻂـﺳﻮﺗ نژ يﺎـﻫ ﻲﻣﻮـﻣ ﻊـﻗاو رد يور ﻖﻃﺎـﻨﻣ ﻲﻬﺑﺎﺸـﻣ
يوررد موزﻮﻣوﺮﻛ 7
، رد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪـﻛ ﻲـﻣ ﺪﻧﻮـﺷ . فﺬـﺣ و ﺎـﻳ
ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ GBSS رد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﻳ فﺬـﺣ
زﻮﻠﻴﻣآ رد ﺎﻬﻧآ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﻲﻣﻮﻣ ﺪـﻗﺎﻓ ﻦـﻳا
،ﻢﻳﺰـﻧآ رد
عاﻮﻧا يدﺪﻌﺘﻣ زا تﻼﻏ ﻞﻣﺎـﺷ
،ترذ
،ﺞﻧﺮـﺑ
،ﻮـﺟ مﻮﮔرﻮـﺳ و
ﺖﻧارﺎﻣآ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ هﺪﺷ ﺪﻧا ] 6
، 7 [.
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ﻲﻣﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ
ﮔﮋﻳو ءﺎﻘﺗرا ﺐﺒﺳ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ شﺮﻳﺬـﭘ ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻲﺘﻓﺎﺑ يﺎﻫ ﻲ
ﺖﺨﭘ ﻊﻳﺎﻨﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ
. تراﺮـﺣ ﻲﻣﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ
Pasting و
ﺳ ﻴ ــﺳﺮﻨ ﻴ ﺮــﺘﻤﻛ ﺲ ﺪــﻧراد ي ار يﺮﺗﻻﺎــﺑ ﺖــﻣوﺎﻘﻣ و
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﺳا ﻴ
ﺪﻨﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ نﻮ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ يﺎـﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻦ
ﻲﺘﺨـﺳ ﻪـﺑ و هدﻮﻤﻧ بﺬﺟ بآ ﻲﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ﻲﻣﻮﻣ ﺪـﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﻲـﻣ
ﺪﻧﻮﺷ . هوﻼﻋ ﻪﺑ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﺳا ﻴ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ نﻮ ﻳ
ﻣ ﺶ ﻴ ﺗﻻژ ناﺰ ﻴﻨ ﻪ
ﺪﺷ
ﺧﺄﺗ ﻪﺑ ﺖﺨﭘ لﻮﻃ رد ن ﻴ
دﻮـﺷ ﻲﻣ ﻪﺘﺧاﺪﻧا ﺮ .
هﺪـﺷ شراﺰـﮔ
ﻤﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻴ
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ يﺎﻫﺮ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
رد يراﺪـﻬﮕﻧ زا ﺪﻌﺑ هﺪﺷ
5°C
ﭘ ياراد ﻴ و ﻚ ﻳ زﻮﻜﺴ ﻳ
ﺎﭘ تراﺮﺣ رد ﻪﺘ ﻴﻳ
ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ يﺮﺗ ﻦ
ﺪﻧدﻮﺑ مﺎﺧ يﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ .
اﻳ يﺎـﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ ﻪـﻛ ﺖـﺳﺎﻨﻌﻣ ناﺪـﺑ ﻦ
ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﺧ ،هﺪﺷ ﻴ
ﺗﻻژ مﺎـﺧ يﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ زا ﺮﺘﻧﺎﺳآ ﻲﻠ ﻴ
ﻲـﻣ ﻪـﻨ
ﺪﻧﻮــــﺷ . اﺮﺑﺎــــﻨﺑ ﻳ
ندوﺰــــﻓا ﻪــــﻛ دور ﻲــــﻣ رﺎــــﻈﺘﻧا ﻦ
ﻲﻣﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻴ
ﺪـﻧاﻮﺘﺑ ،نﺎـﻧ نﻮ
ﺑﻴ ﺧﺄﺗ ﻪﺑ ار نﺎﻧ ﻲﺗﺎ ﻴ
ﺑ ﺮ ﻴﺎ و و دزاﺪﻧ ﻳ ﻛ يﺎﻫ ﻲﮔﮋ ﻴ
ءﺎﻘﺗرا ار نﺎﻧ ﻲﻔ
ﺪﺸﺨﺑ ] 8 [.
ا رد ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ـﻴ ﺛﺄـﺗ ﻖ ﻴ ﻲﻣﻮـﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ ندوﺰـﻓا ﺮ
ﻳﺮﮔوﺮﺗر ﺪ
ژﻮﻟﻮﺋر صاﻮﺧ يور ﺮﺑ هﺪﺷ ﻳ
ﻤﺧ ﻲﻜ ﻴ ﻛ و ﺮ ﻴ ﻔ ﻴ نﺎـﻧ ﺖ
راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﮔﺎﺑ ﺖﻓﺮﮔ
. ﺪﺑ ﻳ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﻴ
نﺎﻧ نﻮ
حﻮﻄــﺳ 3
، 5 و 7 % ﻲﻣﻮــﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸــﻧ ﻂــﺳﻮﺗ مﺪــﻨﮔ درآ زا
ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﺎﺟ هﺪﺷ ﻳ ﺰﮕ ﻳ ﻦ ﺪﺷ .
2 - ﺎﻬﺷور و داﻮﻣ
2 - 1 - ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ يﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ يزﺎـﺳ هدﺎﻣآ
ﻲﻣﻮﻣ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر هﺪﺷ
ﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺖﻛﺮﺷ زا ﻲ
Sigma – Aldrich نﺎﻤﻟآ
ﻪﻴﻬﺗ
ﺪـــﺷ . بآرد ﻲﻣﻮـــﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸـــﻧ )
20°C ترﻮـــﺻ ﻪـــﺑ (
هﺪﻣآ رد نﻮﻴﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ ﺮﻴﻤﺧ)
10 ( % لﺎـﺣ رد بآ مﺎﻤﺣ ﻚﻳ ردو
تﺪﻣ ﻪﺑ شﻮﺟ 10
ﺪﺷ هداد تراﺮﺣ ﻪﻘﻴﻗد .
ﻂﺳﻮﺗ نﻮﻴﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ
ﺖﻋﺮـﺳ ﺎـﺑ ﻚـﭼﻮﻛ يﺰـﻠﻓ ﻚﻘـﺷﺎﻗ ﻚﻳ 3
ﻪـﺑ ،ﻪـﻘﻴﻗد رد رود
ﺪﺷ هدﺰﻤﻬﺑ ﻲﺘﺳد ترﻮﺻ .
اﺮﺣ ﻪﺟرد ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ ياﺮـﺑ ﻲﻳﺎـﻬﻧ تر
هﺪﻳد تراﺮﺣ 82°C
- 81 دﻮﺑ .
هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﻴﻤﺧ ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ
ﻲﻨﻠﻴﺗا ﻲﻠﭘ يﺎﻫ ﻪﺴﻴﻛ ﻪـﺘﻔﻫ ﻚـﻳ تﺪﻣ ﻪﺑ و هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ ﻼﻣﺎﻛ
تراﺮﺣ ﻪﺟرد رد 5°C
ﺎﺗ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
نآ رد نﻮﻴـﺳا
دﺮﻴﮔ ترﻮﺻ .
يﺎـﻫﺮﻴﻤﺧ ،رﻮﻛﺬـﻣ نﺎﻣز ﻲﻃ زا ﺲﭘ ﺪـﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﺟرد رد زور ﻪﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ تراﺮﺣ ﻪ
70°C - و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﻚﺸـﺧ هﺎﮕﺘـﺳد ﻪﺑ نﺪﺷ ﻚﺸﺧ ﺖﻬﺟ هﺪﺷ ﺪﻤﺠﻨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ،يدﺎﻤﺠﻧا ﻦﻛ .
ﺎﺑ ،هﺪﺷ هﺰﻴﻠﻴﻓﻮﻴﻟ يﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺲﭙﺳ
ﺪﻧﺪﻣآ رد ردﻮﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ بﺎﻴﺳآ زا هدﺎﻔﺘﺳا .
رد ،ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ
،ﻪﺘﺴﺑ رد ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ يﺎﻫ نﻮﻠﻳﺎﻧ ﺶﻳﺎـﻣزآ نﺎﻣز ﺎﺗ و يروآ ﻊﻤﺟ
ﻂﻴﺤﻣ يﺎﻣد رد ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ
. ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ﺪـﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﭻﻴـﻫ قﺎﺗا تراﺮﺣ ﻪﺟرد رد يراﺪﻬﮕﻧ مﺎﮕﻨﻫ رد ،ﻪﺗارﺪﻴﻫد هﺪﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﻮﺑ فﺮﺼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻧﺎﺳآ ﻪﺑ و هدﺮﻜﻧ ي د
] 8 [.
2 - 2 - ﺮﻴﻤﺧ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋر تﺎﺸﻳﺎﻣزآ
ﺪﻫﺎﺷ درآ يﺎﻫﺮﻴﻤﺧ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋر يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو و
يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ 3
، 5 و
7 w/w%
، ﻂﺳﻮﺗ هﺎﮕﺘﺳد فاﺮﮔﻮﻨﻳرﺎﻓ رﺪـﻨﺑاﺮﺑ فاﺮﮔﻮﺴﻨﺘﺴﻛا و
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ و
، شور ﺎـﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ AACC
يﺎـﻫ هرﺎﻤـﺷ 21
- 54 و
10 - 54 ﺪﻧﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ]
10 [ .
2 - 3 - نﺎﻧ ﺖﺨﭘ
هرﺎﺘﺳ درآ زا جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺟرد )
81 (% ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺎﺑ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ نوﺪﺑ
ﻲﻣﻮـــــﻣ ترذ ﺪـــــﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎـــــﺟ ﺎـــــﺑ و هﺪـــــﺷ
3
، 5 و 7 W/W % ﻲﻣﻮـﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ ﺎـﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ هرﺎﺘﺳ درآ
ﺮﮔوﺮﺗر ﺪﻳ ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻴﻬﺗ ﺖﮔﺎﺑ نﺎﻧ نﺎﺴﻜﻳ ﻂﻳاﺮﺷ رد ،هﺪﺷ .
2 - 4 - صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ نﻮﻣزآ
تﺪـﻣ ﻪﺑ نﺪﺷ دﺮﺳ زا ﺲﭘ ،ﺎﻬﻧﺎﻧ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ 5
/ 0 ﺖﻋﺎـﺳ
شور زا هدﺎﻔﺘـــــﺳا ﺎـــــﺑ ،قﺎـــــﺗا تراﺮـــــﺣ ﻪـــــﺟرد رد
Rapeseed Displacement ﺪﻧﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا
] 9 .[
2 - 5 - نوﺮﺘﺴﻨﻳا نﻮﻣزآ
شور ﺎــﺑ ﻖﻳﺎــﻄﻣ نﻮــﻣزآ ﻦــﻳا هرﺎﻤــﺷ AACC
09 - 74 مﺎــﺠﻧا
ﺪﺷ ] 10 .[
2 - 6 - ﺖﺑﻮﻃر نﻮﻣزآ
شور ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ نﻮﻣزآ ﻦﻳا هرﺎﻤـﺷ AACC
15A - 44 مﺎـﺠﻧا
ﺪﺷ ] 10 .[
2 - 7 - ﻲﺴﺣ ﻲﺑﺎﻳزرا
شور ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ نﻮﻣزآ ﻦﻳا AACC
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ] 10 .[
2 - 8 - رﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ي
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ يرﺎﻣآ ﺰﻴﻟﺎﻧآ SPSS-13
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺲـﭘ
اد ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا زا ﻪـﻳﺰﺠﺗ شور زا ﻲـﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟﺎﻫ هد
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ و .
زا ندﻮـﺑ راد ﻲـﻨﻌﻣ ترﻮـﺻ رد
ﻲﻛﻮﺗ نﻮﻣزآ Tukey Test)
( يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد 95
ﺪﺻ رد
ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
3 - ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺚﺤﺑ و
3 - 1 - ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
هﺪﺷ
فاﺮﮔﻮﻨﻳرﺎﻓ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يور ﺮﺑ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻮﻣزآ يﺎﻫ هداد
ن ﻮﻨﻳرﺎﻓ لوﺪﺟ رد فاﺮﮔ 1
، ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ
حﻮﻄﺳ بآ بﺬﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ
فاﺮﮔﻮﻨﻳرﺎﻓ ﺪﻨﮔ درآ
ﻳﺎﺟ حﻮﻄﺳ ﻦﺘﻓر ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﺑ و هﺪﺷ م ،ﻲﻨﻳﺰﮕ
دﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ بآ بﺬﺟ زا بآ بﺬﺟ ﺪﺻرد ﻪﻜﻳرﻮﻃ ﻪﺑ
5 / 61
ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد 2
/ 63
، 5 / 65 و 8 / 67 يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
1
، 2 و 3 ﺪﺳر ﻲﻣ آ ﺮﻈﻧ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑو
ﻣ يرﺎ
دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا )
05 / p<0 (.
مرﻮﺗ ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا
يﻮﺘﺤﻣ و بآ بﺬﺟ ترﺪﻗ ﻦﻴﺑ ﻲﻔﻨﻣ طﺎﺒﺗرا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ زﻮﻠﻴﻣآ ]
11 [.
ﺪﻧراد ﺮﺗدﺎﻳز بآ بﺬﺟ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻤﺧ
ﻧ زا و ﺮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺑ ﻲﻣ ﺮﺗ ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺑ نوﺮﻘﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻈ
ﺪﻨﺷﺎ .
ﺐﺒﺳ بآ بﺬﺟ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ رد ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ زوﺮﺑ
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ دﻮﺷ :
1 - ﺎﻣ نﺎﻣز ﺶﻳاﺰﻓا ﻧ
نﺎﻧ ﻦﺘﺷاﺪﻬﮕﻧ بﻮﻃﺮﻣ ﺎﺑ يرﺎﮔﺪ
2 - ﺖﺨﭘ ﻦﻴﺣرد هدروآﺮﻓ ﺖﺑﻮﻃر ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا ﻲﺒﺴﻧ ﺶﻫﺎﻛ
ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ فاﺮﮔﻮﻨﻳرﺎﻓ ﻲﻨﺤﻨﻣ زا ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﮕﻳد زا ﺮﻴﻤﺧ شﺮﺘﺴﮔ نﺎﻣز ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﺋر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و
نﺎﻣز ﺮﻴﻤﺧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ندوﺰﻓا ﺎﺑ
ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
دﺮﻛ هرﺎﺷا ،هﺪﺷ .
ﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ نﺎﻣز
ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣﻮﻣ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﺮﻴﻤﺧ ﻞﻣﺎﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ .
ﻦﻴﺘﻜﭘﻮﻠﻴﻣآ يﻮﺘﺤﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓا )
زﻮﻠﻴﻣآ رد ﺶﻫﺎﻛ (
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ رد
ﺳﺎﺸﻧ يﺎﻬﻟﻮﻧاﺮﮔ مرﻮﺗ ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣﻮﻣ يﺎﻫ و ﻪﺘ
ﺮﻴﻤﺧ ﻪﺘﻳزﻮﻜﺴﻳو ﻚﻴﭘ ﺶﻳاﺰﻓا دﻮﺷ ﻲﻣ
] 12 [ . ﺖﻣوﺎﻘﻣ نﺎﻣز
و دﻮﺷ ﻲﻣ ﻢﻛ ﻲﻣﻮﻣ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ندوﺰﻓا ﺮﺛا رد ﺰﻴﻧ ﺮﻴﻤﺧ يراﺪﻳﺎﭘ .
يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﺗ رد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﺎﻳﺎﻫ
نارﺎﻜﻤﻫ و اوﺎﻛ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
رﺎﻴﺴﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ياراد ﻲﻣﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ يﺮﺗ يﻮﻗ ﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺎﺑ
ﻞﻴﻜﺸﺗ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﻳ
ﻪﺑ ﻲﺼﺨﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ تﻮﻗ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻤﺧ ﺪﻧراد زﺎﻴﻧ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ يﺮﺘﻤﻛ يژﺮﻧا و نﺎﻣز .
ﻦﻳا ﻲﻓﺮﻃ زا
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ و ﻢﻛ يراﺪﻳﺎﭘ ﺎﻫﺮﻴﻤﺧ طﻼﺘﺧا
نﺎﺸﻧ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﺪﻨﻫد ﻲﻣ
] 13 [.
زا ﺲﭘ ﺮﻴﻤﺧ نﺪﺷ ﺖﺴﺳ ﻪﺟرد
نﺎﻣز 10 و 20 ا ﺎﺑ ،ﻪﻘﻴﻗد
ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ندوﺰﻓ
ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣﻮﻣ .
نﺎﻣز رد 10 و ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ ﻪﻘﻴﻗد
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ 1
و 2 رد ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا
رﺎﻤﻴﺗ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ 3
ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ
ﺪﺷ ﺮﻴﻤﺧ نﺪﺷ ﺖﺴﺳ ﻪﺟرد ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ )
05 / p<0 ( . ﺸﻧ ﻲﺘﺴﺳ ﻪﺟرد ﺶﻳاﺰﻓا
ﺮﻴﻤﺧ ﻞﻤﺤﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﮕﻧﺎ
طﻼﺘﺧا نﺎﻣز نﺪﺷ ﺮﺗ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺎﺑ و ﺖﺳا طﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
تﺪﻣرد 20 رﺎﻤﻴﺗ و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﻴﻤﺧ ﻞﻤﺤﺗ ناﺰﻴﻣ ﻪﻘﻴﻗد 2
ﺰﻴﻧ
رﺎﻤﻴﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ 3
هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺪﻫﺎﺷ .
يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ
زرا ،فاﺮﮔ ﻮﻨﻳرﺎﻓ رد هﺪﺷ ﺖﺳا درآ يﺮﺘﻤﻳرﻮﻟاو ﺎﻳ ﻲﻳاﻮﻧﺎﻧ ش
.
ﺖﺨﭘ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ هزاﺪﻧا ﻪﭼ ﺎﺗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ درآ ﻪﻛ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﺳاراد ار نﺎﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗو .
شزرا ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ درآ ﻲﻳاﻮﻧﺎﻧ
. حﻮﻄﺳ رد ﺶﻫﺎﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ 3
و 5 %
يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ دﻮﺒﻧراد ﻲﻨﻌﻣ
) 05 /
>0 .(P
لوﺪﺟ
1 ﺞﻳﺎﺘﻧ فاﺮﮔﻮﻨﻳرﺎﻓ نﻮﻣزآ
نﻮﻣزآ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻣ
ﻴ بآ بﺬﺟ ناﺰ
(%) ﻤﺧ شﺮﺘﺴﮔ نﺎﻣز
ﻴ ﺮ
) ﻪﻘﻴﻗد ( ﺖﻣوﺎﻘﻣ نﺎﻣز
ﻤﺧ ﻴ ﺮ
) ﻪﻘﻴﻗد ( ﺖﺴﺳ ﻪﺟرد
ﻤﺧ نﺪﺷ ﻴ ﺲﭘ ﺮ
زا 10 ﻗد ﻴ ﻪﻘ نﺪﺷ ﺖﺴﺳ ﻪﺟرد
ﻤﺧ ﻴ زا ﺲﭘ ﺮ 20
ﻗد ﻴ ﻪﻘ شزرا
يﺮﺘﻤﻳرﻮﻟاو
* ﺪﻫﺎﺷ 50a /
±0 61 25
/
±0 75 /
4 a
14a /
±0 8 / 6 a
77 /
±5 43 a
77 /
±5 a 73
00 /
±1 56
ﺗﻴ رﺎﻤ b 1
75 /
±0 2 / 63 b
25 /
±0 4 ab
14 /
±0 6 / 6 a 77 /
±5 43 a
77 /
±5 a 73
00 /
±1 54
ﺗﻴ رﺎﻤ c 2
50 /
±0 5 / c 65
25 /
±0 5 / b 3
25 /
±0 25 / 6 a 70 /
±5 b 50
00 /
±5 a 90
57 /
±0 53
ﺗﻴ رﺎﻤ d 3
51 /
±0 8 / 67 d
14 /
±0 5 / 2 c
25 /
±0 25 / 5 b 00 /
±5 70 c
00 /
±5 b 165
00 /
±2 50
لواﺪﺟ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد٭ ﺎﻫرادﻮﻤﻧ و
نﺎﺸﻧ نﺎﺴﻜﻳ ﺮﻴﻏ فوﺮﺣ ﺢﻄﺳ رد راد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا هﺪﻨﻫد
05 / p<0 ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد .
3 - 2 - فاﺮﮔﻮﺴﻨﺘﺴﻛا نﻮﻣزآ
ﺎﻫ هداد ي فاﺮﮔﻮﺴﻨﺘﺴﻛا نﻮﻣزآ لوﺪﺟ رد
2 ﻣ نﺎﺸﻧ ﻲ ﻫد ﻨ ﻪﻛ ﺪ
ﻤﺧ رد ﺶﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻴ
نﺎﻣز ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﺮ 90
، 45 و 135
ﻗد ﻴ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻘ ﻳ ﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺪﺻ رد ﺶ ﻲ
ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر هﺪﺷ
ﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ . ﻛ ﺶﻫﺎﻛ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺶﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ نﺪﺷ ﻢ
ﺎﭘ ﻳ راﺪ ي ﻤﺧرد ﻴ ﻣ ﺮ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﻣآ ﻴ ﺎﻬﻟﻮﻧاﺮﮔ رد زﻮﻠ ي
ﺷ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺒ
ﻪﻜ
ﺎﭘ لژ ﻳ راﺪ ﭘ و ﻴ ﻪﺘﺳﻮ ا ي ﻜﺸﺗ ار ﻴ ﻣ ﻞ ﻲ ﺪﻫد ﺐﺒﺳ ﻪﻜﺒﺷ ﻦﻳا ﻪﻛ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ يﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﻴﻤﺧ مﺎﻜﺤﺘﺳا .
ﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ي
ﻣﻮﻣ ﻲ ﻟد ﻪﺑ ﻴ ﻞ
ﻣآ ناﺪﻘﻓ ﻴ ﻠﺑﺎﻗ زﻮﻠ ﻴ ﻜﺸﺗ ﺖ ﻴ ﻨﭼ ﻞ ﻴ ﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦ ﻴ
ا ﻪﺘﺳﻮ ي ﺪﻧراﺪﻧ ار .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ ﻳ ﻜ ﻲ ﻻد زا ﻳ ﺎﭘ و ﺶﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻞ ﻳ
راﺪ ي رد
ﻤﺧ ﻴ ﻣآ حﻮﻄﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﺮ ﻴ
ﻣ زﻮﻠ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ] 14 [ . ﺎﻫ نﺎﻣز رد ي
ﻤﺨﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻴ
ﺑ ﺮ ﻴ ﺗ و ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻦ ﻴ
رﺎﻤ 1 ﺗ و ﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي 2 و 3
ا فﻼﺘﺧ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي رﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ي
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ )
05 /
>0 (.P ﺮﺑ
ﺎﻫ هداد ﻖﺒﻃ ي
ﻠﺑﺎﻗ ،هﺪﺷ ﻪﺋارا ﻴ
ﻤﺧ ﺶﺸﻛ ﺖ ﻴ
ﺎﻫ نﺎﻣز رد ﺮ ي
90
، 45 و 135 ﻗد ﻴ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻘ ﻳ ﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺪﺻ رد ﺶ ﻲ
ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر اﺰﻓا هﺪﺷ ﻳ ﻣ ﺶ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ . ﺑﻴ
ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻦ
رﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﺪﻫﺎﺷ ي
فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي ﺣﻼﻣ ﺪﺸﻧ ﻪﻈ . ﺶﺸﻛ
صاﻮﺧ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧو ﺮﻴﻤﺧ ﺶﺸﻛ راﺪﻘﻣ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ يﺮﻳﺬﭘ
ﺶﻫﺎﻛ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﻴﻤﺧ رد زﺎﮔ و بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﻲﺗﺎﻴﺑ
ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ نﺎﻧ ﻲﮔزﺎﺗ ﻆﻔﺣو .
و ﺶﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺮﻳز ﺢﻄﺳ ﺖﺣﺎﺴﻣ
ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ هﺪﺷ .
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺮﻳز ﺢﻄﺳ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣﺮﻴﻤﺧ ﺶﺸﻛ ياﺮﺑ هﺪﺷ فﺮﺼﻣ يژﺮﻧا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ .
ﻪﺑ
ﻞﻴﻟد
ﺶﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺶﻫﺎﻛ
ﺮﻴﻤﺧ
، ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ يژﺮﻧا راﺪﻘﻣ
ﺪﺑﺎﻳ .
3 - 3 - صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻞﻜﺷ
1
ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ،
حﻮﻄﺳ رد هﺪﺷ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر 3
، 5
، 7 %
ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ
ﺎﻫ نﺎﻧ صﻮﺼﺨﻣ ي
ﺎﺑ و ﺪﻧﺪﺷ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺪﻴﻟﻮﺗ
ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺎﻫ نﺎﻧ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ،ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ . ﺢﻄﺳ رد 3
% ﺎﻔﺗ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ، ﺎﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ تو
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻧ
ﺪﺸ . حﻮﻄﺳ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد 5
% و 7
% ﺎﺑ ،
ياراد ﺮﮕﻳد ﻪﻧﻮﻤﻧ ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﺪﻧدﻮﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻢﺠﺣ يور ﺮﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ )
05 /
<0 .(p حﻮﻄﺳ
5 % و 7 % ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ
) 05 /
>0 .(P ﺮﻳﺎﺳ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
] 8،6 و 14 .[
نﺎﻧ ﻲﺗﺎﻴﺑ يور ﺮﺑ ار صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﺮﻴﺛﺎﺗ نﺎﻘﻘﺤﻣ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد و ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ،صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ نﺎﻧ و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ لﻮﺼﺤﻣ رد ﻲﺗﺎﻴﺑ ناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ تﺎﻴﺑ ﺮﺗﺮﻳد ،ﺮﺘﺸﻴﺑ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ .
ﻦﻴﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻴﺘﺳﻻا ﻮﻜﺴﻳو و نﺎﻧ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ دﻮﺟو طﺎﺒﺗرا ﺮﻴﻤﺧ ﻲﺘﻴﺴ
دراد ] 8 [.
وﺪﺟ ل 2 فاﺮﮔ ﻮﺴﻨﺘﺴﻛا نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
3 - 4 - ﺖﺑﻮﻃر نﻮﻣزآ
ﻖﺒﻃ ﻞﻜﺷ 2
،
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺖﺑﻮﻃر يﻮﺘﺤﻣ
نﺎـﻧ ي ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎـﺟ ﺎـﺑ
ﺎﺸﻧ
ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳ .
"ﻼﻛ ناﻮﻨﻌﺑ ﺖﺑﻮﻃر لﺎﻘﺘﻧا
ﻞﻴﻟد و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲﺗﺎﻴﺑ رد هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا
تﺎﻴﺑ
ﺪﺷ نﺎﻧ ن
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ .
ﻴﺘﺳﻼﭘ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻚﻳ ناﻮﻨﻌﺑ بآ هدﺮﻛ ﻞﻤﻋ ﻲﻜ
نﺎـﻧ تﺎـﺒﻴﻛﺮﺗ رد ﺮﺘﺸـﻴﺑ يﺮﻳﺬﭘ فﺎﻄﻌﻧا ﺐﺒﺳو
دﻮـﺷ ﻲـﻣ .
ﺎـﻨﺑ
بآ ﻪﻛ ﻪﻜﻴﻧﺎﻣز ،ﻦﻳاﺮﺑ ﺐـﻴﻛﺮﺗ ودﺮﻫ ﺎﻳ و ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺎﻳ ،ﻦﺗﻮﻠﮔ زا)
(
اﺰﻓا ،دﻮﺷ فﺬﺣ
دﻮـﺷ ﻲـﻣ دﺎـﺠﻳا نﺎـﻧ ﺰـﻐﻣ ﻲﺘﻔﺳ رد ﺶﻳ ]
16 [.
نﺎﺸـﻧو هدﻮﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﺗ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪـﺑ ﻲﻣﻮـﻣ يﺎـﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ ﺖـﻴﻓﺮﻇ ندﻮـﺑ اراد ﻞـﻴﻟد
تﻻﻮﺼـﺤﻣ يرﺎﮔﺪـﻧﺎﻣ ﺮـﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺮﺗﻻﺎﺑ بآ يراﺪﻬﮕﻧ
ﺪﻧﻮـﺷ ﻲـﻣ مﺪـﻨﮔ ﻦﺗﻮﻠﮔ ندﺮﻛ ﻖﻴﻗر ﻪﺑ زﺎﻴﻧ نوﺪﺑ ﺖﺨﭘ ﻊﻳﺎﻨﺻ ] 12
، 17 [ .
ﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻨ
ﺖـﺑﻮﻃر يوﺎـﺣ يﺎﻫ نﺎﻧ ﻪﻛ ﺪ
،ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ تﺎﻴﺑ يﺮﺗ ﻪﺘﺴﻫآ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ طﺎـﺒﺗرا ﻪـﻜﻴﻟﺎﺣرد ،
و ﺖﺑﻮﻃر يﻮﺘﺤﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ دراﺪﻧ دﻮﺟو نﺎﻧ رد ﻲﺗﺎﻴﺑ
] 8 [.
رادﻮﻤﻧ
1 ﺮﺑ هﺪﺷ هﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻪﻄﺑار
يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ نﺎﻧ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ يور
رادﻮﻤﻧ 2 ﻪﻄﺑار هﺪﺷﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺎـﺑ
ــــﻫزور رد ﺎــــﻫ نﺎــــﻧ ﺖــــﺑﻮﻃر يﻮــــﺘﺤﻣ يﺎ
يراﺪــــﻬﮕﻧ
نﻮﻣزآ
آ مﺪﻨﮔ در ﺶﺸﻛ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ
ﺮﻴﻤﺧ ) رﺪﻨﺑاﺮﺑ ( ﺮﻴﻤﺧ ﺶﺸﻛ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
) رﺪﻨﺑاﺮﺑ ( ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺖﺒﺴﻧ
ﺶﺸﻛ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ ﺖﺣﺎﺴﻣ
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺮﻳز
) cm² (
لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ )
ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 45
ﻘﻴﻗد ﻪ (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 1
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 45
ﻪﻘﻴﻗد (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 2
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 45
ﻪﻘﻴﻗد (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 3
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 45
ﻪﻘﻴﻗد (
*a 300
280b
276b
275b 6a
/ 155
6a / 157
159a
6a / 160 92a
/ 1
77a / 1
73a / 1
71a / 1 80a
76b
74bc
73c
لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ )
نﺎﻣز ﺮﻴﻤﺨﺗ 90 ﻪﻘﻴﻗد (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 1
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 90
ﻪﻘﻴﻗد (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 2
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 90
ﻪﻘﻴﻗد (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 3
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 90
ﻪﻘﻴﻗد ( 261a
253ab
250b
250b 3a
/ 153
3a / 156
3a / 158
160a 70a
/ 1
62a / 1
57a / 1
56a / 1 77a
75ab
73bc
71c
ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ لﺮﺘﻨﻛ
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 135
ﻪﻘﻴﻗد (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 1
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 135
ﻪﻘﻴﻗد (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 2
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 135
ﻪﻘﻴﻗد (
رﺎﻤﻴﺗ ياﺮﺑ هرﺎﺘﺳ درآ 3
) ﺮﻴﻤﺨﺗ نﺎﻣز 135
ﻪﻘﻴﻗد ( 240a
210ab
ab 205
202b 3a
/ 153
154a
3a / 156
159a 56a
/ 1
33ab / 1
31b / 1
27b / 1 62a
59b
57bc
55c
0 / 0 0 / 5 0 / 10 0 / 15 0 / 20 0 / 25 0 / 30 0 / 35 0 / 40
1 2 4 6
يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ) زور (
ﺖﺑﻮﻃﺮﺻرد ﺪﻫﺎﺷ
1رﺎﻤﻴﺗ 2رﺎﻤﻴﺗ 3رﺎﻤﻴﺗ
*a b c d
a b c d
a bc d
a b c d 20
/ 5 40 / 5 60 / 5 80 / 5 00 / 6 20 / 6 40 / 6 60 / 6 80 / 6
ﺪﻫﺎﺷ 1رﺎﻤﻴﺗ 2رﺎﻤﻴﺗ 3رﺎﻤﻴﺗ
a
ab
bc
c
3 - 5 - نوﺮﺘﺴﻨﻳا نﻮﻣزآ
يﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎـﻫ نﺎﻧ ندﺮﻛ ﻢﻛاﺮﺘﻣ ﺖﻬﺟ مزﻻ يوﺮﻴﻧ )
ﻦﺗﻮـﻴﻧ ( رد
يﺎﻫزور ﻲﻃ 0
، 2 ، 4 و 6 نوﺮﺘﺴـﻨﻳا هﺎﮕﺘـﺳد ﻂـﺳﻮﺗ يراﺪـﻬﮕﻧ
ﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا .
رد هﺪﺷ ﻪﺋارا يﺎﻫ هداد ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﻞﻜـﺷ
3 رد ﻲﺘﻔـﺳ
ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎـﺟ ﺎـﺑ يراﺪـﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد نﺎﻧ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﺗر
ﺪﻳﺮﮔوﺮ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﺎﺑ ،هﺪﺷ ﺶﻫﺎﻛ
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ ) 05 / p<0 .(
زور رد ﺮﻔـﺻ ﻪـﻧﻮﻤﻧ رد ﻲﺘﻔـﺳ يراﺪـﻬﮕﻧ
ياراد رﺎﻤﻴﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺳ ﺎﺑ ،ﺪﻫﺎﺷ توﺎﻔﺗ
ﻲﺼﺨﺸﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻲـﻣ .
رد
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ 1
، 2 و 3 ﻲـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﻢﻫ ﺎﺑ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا
ﺪﻧراﺪﻧ يراد )
05 /
>0 .(P زور رد يراﺪـﻬﮕﻧ نﺎـﻣز ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ 2
،
ا دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﺎﻧ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ رد ﻲﺘﻔﺳ ناﺰﻴﻣ رد ﺶﻳاﺰﻓ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد
ﻲﺘﻔﺳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ياراد ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻳﺎﺳ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
. ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ
ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻲﺘﻔﺳ ناﺰﻴﻣ ،ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ حﻮﻄﺳ ﺪـﺑﺎﻳ
. رد
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ 1
و 2
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و 2
و 3 توﺎـﻔﺗ مود زور رد
ﺖـﺳا هﺪﺸـﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا يراد ﻲﻨﻌﻣ )
05 /
>0 .(P ﺎـﺑ
يﺎﻫ زور رد يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﺶﻳاﺰﻓا 4
و 6 يوﺎـﺣ يﺎـﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،
ﻲﻣﻮﻣ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﻲـﻣ ﻲﻗﺎـﺑ ﺮـﺘﻣﺮﻧ ﻲﺼﺨﺸﻣرﻮﻃ ﻪﺑ هﺪﺷ
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻞﻴﻟﺪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻣﻮﻣ
ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﻦﺘﺧاﺪـﻧا ﺮﻴﺧﺎﺗ ﻪﺑ رد
نﺎـﻧ رد ﻲﺗﺎﻴﺑ ﺎﺑ ﻲـﻣ
ﺪـﺷ . يﺎـﻫ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺎـﺑ ﻖﺑﺎـﻄﺗ رد ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻦـﻳا
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘﺮﻳﺎﺳ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ و هدﻮﺑ
ﻢﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ندوﺰﻓا ﻪﻛ ﺪﻫد
20)
≤ ﺖــﻓﺎﺑ ﻲــﻣﺮﻧ رد دﻮــﺒﻬﺑ ﺐﺒــﺳ ﻲﻣﻮــﻣ يﺎــﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸــﻧ (
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺨﭘ ﻊﻳﺎﻨﺻ تﻻﻮﺼﺤﻣ ]
14
، 15 [ . ﻲـﻣ نﺎﺸـﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺮﻳﺬـﭘﺎﻧ بﺎـﻨﺘﺟا نﺎـﻣز ﺖـﺷﺬﮔ ﺎﺑ نﺎﻧ رد ﻲﺘﻔﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺪﻫد
دوﺰﻓا ﺎﻣا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻣﻮـﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ ن
ﺪـﻳﺮﮔوﺮﺗر ، هﺪـﺷ
ﻪـﺑ يا ﻪـﻈﺣﻼﻣ ﻞـﺑﺎﻗ ناﺰـﻴﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﻔﺳ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ ﺐﺒﺳ ﻴﺑ ﺮﻴﺧﺎﺗ ﺎ ﺪﺘﻓ . رﺎﻤﻴﺗ يراﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد 2
و 3 يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﺎﺑ )
05 /
>0 (P ﺎـﺑ ﻖﺑﺎـﻄﺗ رد ﻪﻛ
يور ﺮـﺑ ﺎﻬﻧآ ﺮﻴﺛﺎﺗ و صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﺋارا يﺎﻫ هداد اﺮﻓ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﺗﺎﻴﺑ ﺪﻨﻳ .
مزﻻ يوﺮﻴﻧ و هﺪﺷ هﺪﻳﺮﮔوﺮﺗرﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ طﺎﺒﺗرا 3رادﻮﻤﻧ ﻢﻛاﺮﺘﻣ رد يﺎﻫزور رد ﺎﻬﻧﺎﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ندﺮﻛ 6
و 0،2،4 لوﺪﺟ
ﺖﮔﺎﺑ يﺎﻫ نﺎﻧ ﻲﺗﺎﻴﺑ ﻲﺴﺣ نﻮﻣزآ تازﺎﻴﺘﻣا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 3
3 - 6 ﻲﺴﺣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺎﻫ نﺎﻧ ﻲﻤﻗر ﻪﺳ يﺎﻫﺪﻛ ﺎﺑ ﺖﺨﭘ زا ﺪﻌﺑ هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﺖﮔﺎﺑ ي
رﺎﻴﺘﺧا رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ 5
بﺎﻳزرا هﺪﻳد شزﻮﻣآ راﺮﻗ
ﻞﻣﺎﺷ مﺎﺗ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﻬﻧآ زاو ﺖﻓﺮﮔ
،نﺪﻳﻮﺟ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻢﻌﻃ ، ﺰﻐﻣو ﻪﺘﺳﻮﭘ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ،ﮓﻧر، ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﺎﻬﻧﺎﻧ يﺎﻫزﺎﻴﺘﻣا 1 ﺎﺗ 6 ﺑ ﺘﻬﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻨﻫﺪ زا نﺎﻧ ﻦﻳﺮ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﻈﻧ زﺎﻴﺘﻣا
6 ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻦﻳﺮﺘﻟزﺎﻧ ياراد نﺎﻧ ﻪﺑ و زﺎﻴﺘﻣا
1 ﻖﻠﻌﺗ
دﺮﻴﮔ . ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
نﻮﻣزآ تازﺎﻴﺘﻣا ﻲﺗﺎﻴﺑ ﻲﺴﺣ
يﺎﻫ نﺎﻧ
لوا يﺎﻫزور رد ﺖﮔﺎﺑ
، مﻮﺳ و مود يراﺪﻬﮕﻧ
ﺗ ﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي 2 و 3 ﺎﺑ
راد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ )
05 / p<0 ( ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺮﺘﻤﻛ ﻳ ﻦ ﻲﺗﺎﻴﺑ ناﺰﻴﻣ و
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ داد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ارزﺎﻴﺘﻣا ﺪﻧ
.
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ يراﺪﻬﮕﻧ لوا زور رد 1
، 2 و 3 يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ .
ﺎﻫ زور لﻮﻃ رد ي
ﺘﺨﻣ ﻠ راﺪﻬﮕﻧ ﻒ ي
ﺗﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي 2 و 3 رﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﺎﺑ ي
ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻪﻛ
ﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺠﻴ ﻲﻣ نوﺮﺘﺴﻨﻳا نﻮﻣزآ زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ
ﺑ ﺪﺷﺎ . ﺶﻫوﮋﭘ زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﻲﺒﻴﻫ
لﺎﺳ رد
2002
، ﻧ ﻲﻣﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸ ﺪﻳﺮﮔوﺮﺗر
ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ هﺪﺷ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻮﺷ ﻲﻣ نﺎﻧ رد ﻲﺴﺣ شﺮﻳﺬﭘ د
.
– 4 دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ و يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
حﻮﻄـﺳ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ 5
% و 7 % ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ
ﻲﻣﻮـــــﻣ ﺪـــــﻳﺮﮔوﺮﺗر
يرﺎـــــﻣآ توﺎـــــﻔﺗ ﺎـــــﺑ هﺪـــــﺷ
ﺖﺒﺴﻧ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺘﻓﺎـﺑ يﺎﻬﻴﮔ ﮋﻳو دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻪﺑ
ﺪﻧﺪﺷ يﺪﻴﻟ ﻮﺗ يﺎﻫ نﺎﻧ ﻲﺗﺎﻴﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﺮﻴﺧﺎﺗو .
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﻬﺟ رد ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻳاﺬﻏ هدﺎﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﻣﻮﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ تﻼﻏ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ دﻮﺒﻬﺑ .
يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻫ زور
نﺎﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ زور 1 زور 2
زور 3
ﺪﻫﺎﺷ 54 /
±0 6 / a*1 44
/
±0 2 / a1 50
/
±0 a1
رﺎﻤﻴﺗ 1 54
/
±0 6 / ab4 54
/
±0 6 / ab1 54 /
±0 6 / ab1
رﺎﻤﻴﺗ 2 44
/
±0 2 / b5 44
/
±0 8 / bc2 44 /
±0 2 / c2
رﺎﻤﻴﺗ 3 54
/
±0 4 / b5 83
/
±0 2 / c3 54 /
±0 6 / c2
00 / 0 00 / 10 00 / 20 00 / 30 00 / 40 00 / 50 00 / 60 00 / 70
0 2 4 6
نﺎﻣز يراﺪﻬﮕﻧ ) زور (
يوﺮﻴﻧيﺮﻳﺬﭘﻢﻛاﺮﺗﺖﻬﺟمزﻻ
ﺪﻫﺎﺷ 1رﺎﻤﻴﺗ 2رﺎﻤﻴﺗ ﺎﻤﻴﺗ ر b 3
b b a
bbc c
a
b b b
*a
a
b c c
ﻮﻣ ترذ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﺗﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫو ﻲﻣ
مﺪـﻨﮔ و ﻲـﻨﻴﻣز ﺐﻴـﺳ ،ﻮﺟ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻣﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﮕﻳد عاﻮﻧا ﻮﺼـﺤﻣ ﺮﻳﺎـﺳ و ﺢﻄﺴـﻣ يﺎـﻫ نﺎﻧ هﮋﻳو ﻪﺑ نﺎﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا رد ﻊﻳﺎﻨﺻ تﻻ ﭘ
ﻢﻳراد زﺎﻴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﺖﺨ .
5 - ﻊﺑﺎﻨﻣ
] 1 [ د ،ﺪﻬﺘﺠﻣ ).
(1382 . شراﺰﮔ يزﺎﺳ ﻪﻨﻴﻬﺑ ﻲﻠﻣ حﺮﻃ ﻲﻳﺎﻬﻧ
ﻴﻟﻮﺗ رﻮﺸﻛ رد نﺎﻧ فﺮﺼﻣو ﺪ .
ﺎﻣزﺎﺳ رﻮﺸﻛ ﻪﻠﻏ ن .
[2] Cauvain,S.P. (2003). Bred making ,Woodhead publishing in Food Science and Technology , England , pp : 562-570,147- 160.
] 3 [ - ر،نﺎﻳﺎﭘ . ) 1380 ( . يﺎﻫ هدروآﺮﻓ يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﻪﺑ يا ﻪﻣﺪﻘﻣ
تﻼﻏ . ناﺮﻬﺗ،نازادﺮﭘ ﻮﻧ تارﺎﺸﺘﻧا .
ص 130 .
[4] Abdel-Aal, E. S.M., Hucl, P. Chibbar, R.N, Han, H.L., and Demeke, T. (2002).
Physicochemical and structural characteristics of flours and starches from waxy and non-waxy wheats. Cereal Chem.
79[3]: 458-464.
[5] Hibi, Y. (2000).Pasting Properties of various retrograded starches isolated with ethanol.Starch /Starke.52:106-111.
[6] Morita, N., Maeda, T., Miyazaki, M., Yamamori, M., Miurea, H., and Ohtsuka, I.
(2002). Dough and baking properties of high-amylose and waxy wheat flours. Cereal Chem. 79 [4]: 491-495.
[7] Vignaux , n., Doehlert ,D.C.,Hegstad ,J.,Elias,M.E., and McMullen.M.S.,.(2004).
Grain quality characteristics and milling performance of full and partial waxy durum lines. Cereal Chem. 81[3]: 377-383.
[8] Hibi, Y. (2001).Effect of retrograded waxy corn starch on bread staling.Starch/Starke.53:227-234.
[9] Plessas,S.,Pherson,L.,Bekatorou,A.,Nigam ,P.,and Koutinas ,A.A.(2005).Bread making using kefir grains as baker’s yeast .Food Chem.93[4]: 585-589.
[10] AACC International. (1995). Approved method of the American association of cereal chemists, 9Th. methods 54-21, 54-10, 74-09, 74-30, 44-15A, The Association:
ST.Paul,Minnesota,USA.
[11] Tester, R.F.,and Morisson,W.R.(1992).
Swelling and gelatinization of starchs. III.
Some properties of waxy and normal starch.
Cereal Chem .69: 654-658.
[12] Sasaki, T., Yasui, T., and Matsuki, J.
(2000). Effect of amylose content on gelatinization, retrogradation, and pasting properties of starches from waxy and non- waxy wheat and their F1 seeds. Cereal Chem.77 [1]:58-63.
[13] Hayakava, k., Tanaka, K., Nkamura, T., Endo, S., and Hoshino.H. (2004).End use of quality of waxy wheat flour in various grain – based foods. Cereal Chem. 81[5]: 666-672.
[14] Gianibelli, M.C., Sissons, M.j., and Batey, I.L.(2005). Effect of source and proportion of waxy starches on pasta cooking quality Cereal Chemistry. 82[3]:321-327.
[15] Gray, J.A., Bemiller, J.N. (2003). Bread staling. Comprehensive Reviews. Food Science and food safety 2:1-21.
[16] Bhattacharya, M., Erazo-Castrejon, S.V, Doehlert, D.C., and McMullen,S.M. (2002).
Staling of bread as affected by waxy wheat flour blends. Cereal Chem. 79[2]: 178-182.
[17] Hayakawa, K., Tanaka, K., Nakamura, T., Endo, S., and Hoshino, T. (1997). Quality characteristics of waxy hexaploid wheat [triticum aestivum] properties of starch gelatinization and retrogradation. Cereal Chem. 74 [5]: 576-580.
[18] Eliasson, A.C. (2004). Starch in food.
Wood head publishing: England. PP: 99 - 120.
Effect of Retrograded Waxy Corn Starch on Dough Rheological Properties and Quality of Baguette Bread
, Seyyedein, M.3 Ahmadian, F.1, Azizi, M. H.2*
1-M.Sc.Graduate, Department of Food Science and Nutrition, Shahid Beheshti University M.C.
2-Associate Professor, Department of Food Science and Technology, Tarbiat Modarres University 3-Assistant professor, Cereal and Bread Research Center
The effect of retrograded waxy corn starch on the rheologlcal properties of wheat flour dough and the final quality of baguette breads was investigated. Waxy corn starch pastes (10%) were stored at 5 °C for 7 days and the powder specimens of retrograded starches thus obtained were substituted of wheat flour for bread making at levels of 3, 5 and 7%.The rheological properties of dough were evaluated by farinograph and extensograph. Specific volume, moisture content and firmness of breads, were measured over a period of 0, 2, 4, 6 days.
Sensory characteristics of breads were evaluated in the period of 24, 48, 72 storage hours.
Water absorption was increased by retrograded waxy corn starch. Generally, the substituted flours developed viscosity rapidly but could not maintain the stability of paste viscosity. The dough made from the substituted flours exhibit weaker and less stability than that made from the wheat flour. The bread which contained retrograded waxy corn starch showed an increase in specific volume and the result of sensory evaluation showed that they were very acceptable. During the storage of bread, increase in firmness was suppressed by adding retrograded waxy corn starch. Results showed that incorporation of 5 % or 7% retrograded waxy corn starch produced considerable improvement in the shelf life of bread. During of storage (6 days), the bread including retrograded waxy corn starch maintained moistness and softness. As a result retrograded waxy corn starch could be used for bread making to improve the quality of bread.
Keywords:Staling, Firmness, Rheoligical properties, Baguette bread, Retrograded waxy corn starch.
*
