ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺟﻮﮔ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يا
ﻲﮕﻧﺮﻓ
)
Lycopersicon esculentum Mill.
( مﺎﻈﻧ ﻚﻳ رد ﻚﻳژﻮﻟﻮﻛا ﻲﻋارز
يﺮﻴﻣا داﺰﻬﺑ ﺪﻤﺤﻣ
*1
- ﻲﻜﭼﻮﻛ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ -2
يﺮﻴﺼﻧ يﺪﻬﻣ ﻲﺗﻼﺤﻣ
-3
نﺎﻬﺟ ﻦﺴﺤﻣ
4
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
06 / 11 / 1392
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
15 / 10 / 1393
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﺑ ﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺟﻮﮔ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫدﻮﻛ ﺮﺛا ﻲﺳر ﻲﮕﻧﺮﻓ
Lycopersicon esculentum Mill.) (
ﻲـﻋارز لﺎﺳ رد ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ،
88 - 1387 تﺮﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ كﻮﻠﺑ ﻪﻳﺎﭘ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد هﺪﺷ دﺮﺧ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﺔـﻋرﺰﻣ رد راﺮـﻜﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ
ﺪﻜـﺸﻧاد ﻲﺗﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ة
هﺎﮕـﺸﻧاد يزروﺎـﺸﻛ
ﺪﺷ اﺮﺟا ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ .
دﻮﻛ ﻲﻏﺮﻣ ) و ﺮﻔﺻ 20 رﺎﺘﻜﻫ رد ﻦﺗ (
و 5 ﻒﻠﺘﺨﻣ دﻮﻛ عﻮﻧ )
ﻞﻣﺎـﺷ : ﻦﻴـﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎـﻫدﻮﻛ A)
) ( يﺮﺘﻛﺎـﺑ ياراد يﺎـﻫ
Azotobacter sp.
Azospirillum sp. و (
يﺮﺘﻛﺎﺑ و ﻞﺣ يﺎﻫ ﺪـﻨﻨﻛ ة تﺎﻔـﺴﻓ B) ) ( يﺮﺘﻛﺎـﺑ ياراد يﺎـﻫ
Bacillus sp.
Pseudomonas sp. و (
،
ﺴﻓ و نژوﺮﺘﻴﻧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ طﻮﻠﺨﻣ ،A+B ﺪﻫﺎﺷ و ﺮﻔ
) مﺪﻋ دﻮﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا (
ﺪﻣ ﻲﻋﺮﻓ و ﻲﻠﺻا رﻮﺘﻛﺎﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ
. ﺶﻳﺎـﻣزآ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻪﻛ دﻮﺑ نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ
15 مﺪﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺪﺻرد ﺪﺷ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ
. ﺎﺑ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ث
ﻪﺑ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﻮﻛ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ )
44 / 11 ﻲﻠﻴﻣ رد مﺮﮔ 100 ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ ( ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ و )
40 / 7 ﻲﻠﻴﻣ رد مﺮﮔ 100
ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ ( ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻪـﺑ ،ﺪـﻧداد ﺶﻳاﺰـﻓا ﺪﻫﺎـﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻦﭘﻮﻜﻴﻟ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳﺎﻣزآ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻪـﻛ يرﻮـﻃ
ﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻦﭘﻮﻜﻴﻟ نا
ﺮﻔﺴﻓﻮﻴﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﻮﻛ )
38 / 2 ﻲﻠﻴﻣ رد مﺮﮔ 100 ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ ( ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ . دﻮﺑ نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻛ
رد ﻪـﺗﻮﺑ رد هﻮـﻴﻣ نزو
ﻞﺑﺎﻗ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ لوا ﻦﻴﭼ ﻲﻬﺟﻮﺗ
) 61 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ مود ﻦﻴﭼ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ .
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ﺮﻔﺴﻓﻮﻴﺑ
، دﺮﻜﻠﻤﻋ
، ﻦﭘﻮﻜﻴﻟ
، ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ
، ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو ث
ﻘﻣ ﻪﻣﺪ
1
يزروﺎﺸﻛ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻛا ﻚﻳ
ﻢﺘـﺴﻴﺳ يزروﺎـﺸﻛ ﻲـﻘﻴﻔﻠﺗ
ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﺮـﺑ
لﻮﺻا و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ رد نآ ﺖﻴﻔﻴﻛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻢﻬﻣ
ﺮﺗ زا
ﺖﻴﻤﻛ نآ ﺖﺳا ﺎﻫ . مﺎﻈﻧ يﺎﻫ يزروﺎﺸﻛ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻛا و
ﻢﻛ هدﺎﻬﻧ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ياﺮﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺎﻫ ﺞﻳار رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪـﺷ
و ﺚﻋﺎﺑ اﺪﻳﺎﭘ ير مﺎﻈﻧ يﺎﻫ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﻆﻔﺣ ﺖﻣﻼﺳ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺴﻳز ﺪﻧدﺮﮔ ) 4
و 45 .(
رد يزروﺎﺸﻛ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻛا
ﻪﺑ يﺎﺟ هدﺎﻔﺘﺳا زا هدﺎـﻬﻧ يﺎـﻫ ﻲﺟرﺎـﺧ
ﺮﻴﻈﻧ ﺎﻫدﻮﻛ و ﺖﻓآ ﺶﻛ يﺎـﻫ
،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ زا
بوﺎـﻨﺗ ﻲـﻋارز ﺎـﺑ نﺎـﻫﺎﻴﮔ
ﺖﻴﺒﺜﺗ هﺪﻨﻨﻛ
،نژوﺮﺘﻴﻧ يﺎﻳﺎﻘﺑ
،ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎـﻫدﻮﻛ
،ﻲـﻣاد يﺎـﻫدﻮﻛ
،ﻲـﻟآ
يﺎﻫدﻮﻛ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و لﺮﺘﻨﻛ ﻟﻮﻴﺑ ﻚﻳژﻮ تﺎﻓآ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ
،دﻮﺷ ﺎﺗ ﻦﻤﺿ
هﺮﻴﺧذ داﻮﻣ ﻲﻳاﺬﻏ رد
،كﺎﺧ ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮﻫ و تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﻛ هﺪﺷ و عﻮـﻨﺗ
ﻲﺘﺴﻳز رد عراﺰﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺑﺎﻳ ) 25 .(
1 - دﺎﺑﺎﻨﮔ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ﻮﻀﻋ
*) - هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ : Email: [email protected] (
2 ، 3 و 4 - ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ و نادﺎﺘﺳا رﺎﻴـﺸﻧاد ،تﺎـﺗﺎﺒﻧ حﻼـﺻا و ﺖـﻋارز هوﺮـﮔ هﺪﻜـﺸﻧاد
ﺎﺸﻛ يزرو
، ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد
دﺮﺑرﺎــﻛ زور نوﺰــﻓا يﺎــﻫدﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴــﺷ
ﺚــﻋﺎﺑ زوﺮــﺑ تارﺎــﺴﺧ
ناﺮﺒﺟ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ ﺖﺴﻳز ﻲﻄﻴﺤﻣ هﺪﺷ ﺖـﺳا . ﺐـﻳﺎﻌﻣ يﺎـﻫدﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ
و
ﻪﻨﻳﺰﻫ يﻻﺎﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ نآ ﺎﻫ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﻟآ و ﻲﻣاد
هﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺳا . نوﺪﺑ ﺪﻳدﺮﺗ دﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﻟآ و ﻲﻣاد هوﻼﻋ ﺮﺑ تاﺮـﺛا
ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻪﻛ ﺮﺑ ـﻴﻠﻛ ﺔ تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ كﺎـﺧ
،دراد زا ﻪـﺒﻨﺟ يﺎـﻫ
،يدﺎـﺼﺘﻗا
ﺖﺴﻳز ﻲﻄﻴﺤﻣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺰﻴﻧ ﺮﻤﺜﻣ ﺮﻤﺛ ﻊﻗاو هﺪﺷ و ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ
ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ و بﻮﻠﻄﻣ ياﺮﺑ دﻮﻛ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺪﺷﺎﺑ ) 5 .(
هزوﺮـﻣا
هدﺎﻔﺘﺳا زا عاﻮﻧا يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﻟآ و ﻲﻣاد ﻪﺑ صﻮﺼﺧ رد كﺎﺧ يﺎﻫ ﺮـﻴﻘﻓ زا
ﺮﺻﺎﻨﻋ
،ﻲﻳاﺬﻏ ﻲﺗروﺮﺿ بﺎﻨﺘﺟا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ ياﺮﺑ ﻆﻔﺣ ﺖـﻴﻔﻴﻛ كﺎـﺧ ﺖـﺳا
) 54 .(
ﻳ ﻲﻜ زا يﺎﻫرﺎﻜﻫار ﺶﻫﺎﻛ
فﺮﺼﻣ يﺎﻫدﻮﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺖــﻴﻔﻴﻛ تﻻﻮــﺼﺤﻣ ﻲــﻋارز
هدﺎﻔﺘــﺳا زا داﻮــﻣ ﻲــﻟآ ﺖــﺳا ) 10 و 13 .(
ﻲﻳازﺮﻴﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺘﺸﭘرﻻﺎﺗ )
41 ( تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ار ﻲﻟآ يﺎﻫدﻮﻛ ﺮﺛا
دﺎـﻣ و لﻮﺼﺤﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ و كﺎﺧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻜﻳﺰﻴﻓ ة
ﻪـﺟﻮﮔ ﻚـﺸﺧ ﻲـﮕﻧﺮﻓ
دﺎﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ و ﻲﺳرﺮﺑ ة
ماﺪﻧا و ﻚﺸﺧ هﺎﻴﮔ ﻲﻳاﻮﻫ يﺎﻫ
ﺪﻫﺎـﺷ رﺎـﻤﻴﺗ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ و ﻲـﻟآ يﺎﻫدﻮﻛ فﺮﺼﻣ ﺮﺛا رد ﻪﺑ ،ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻮﻃ
ير هدﺎﻣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﻪﺑ ﻚﺸﺧ ي
رد ﺐـﻴﺗﺮﺗ
ﻲﻣرو يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ و ﺖﺳﻮﭙﻤﻛ
ﺪـﻣآ ﺖـﺳد .
ﻲـﺸﻫوﮋﭘ رد
ﺎﭘﺎﺷ : 4730 - 2008 ISSN: 2008 - 4730
ﻪـﺟﻮﮔ يرﺎﮔﺪـﻧﺎﻣ و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻟآ يﺎﻫدﻮﻛ ﺮﺛا ،ﺮﮕﻳد رد ﻲـﮕﻧﺮﻓ
يوﺎـﮔ ،ﻲﻏﺮﻣ يﺎﻫدﻮﻛ ﻪﻛ ﺪﺷ شراﺰﮔ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ رﺎﺒﻧا
ـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﺳﻮﭙﻤﻛ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ دﻮـﻛ و ﺪﻫﺎـﺷ ﺎ
ﻞﺑﺎﻗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ ﺎﻣا ،ﺪﻧداد ﺶﻳاﺰﻓا و ﺶﻳاﺰـﻓا ار رازﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺿﺮﻋ
داد ﺶﻫﺎـﻛ ار نآ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ دﻮﻛ )
22 .(
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺪـﻨﻤﻫﺮﻓ )
17 ( ﺎـﺑ
ﻲـﻔﻴﻛ و ﻲـﻤﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺟﻮﮔ رﺎـﻤﻴﺗ رد لﻮـﺼﺤﻣ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﻲﮕﻧﺮﻓ
120 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ .
هوﺮﮔ ﻲﻳﺎﻫ زا تادﻮﺟﻮﻣﺰﻳر كﺎﺧ
زا ﻖﻳﺮﻃ ﺢﺷﺮﺗ ﻲﺧﺮﺑ نﻮﻣرﻮﻫ ﺎـﻫ
و يﺎﻫﺪﻴﺳا
،ﻲﻟآ و رد ﻲﺧﺮﺑ دراﻮﻣ ﺖـﻴﺒﺜﺗ نژوﺮـﺘﻴﻧ
،يﺮﻔـﺴﻤﺗا تاﺮـﺛا
ﻲﺘﺒﺜﻣ رد ﻚﻳﺮﺤﺗ ﺪﺷر هﺎﻴﮔ ﺪﻧراد ﻪﻛ ﻪﺑ نآ ﺎﻫ يﺎﻫﺮﺘﻛﺎﺑوﺰﻳر ﻚـﻳﺮﺤﺗ
ﺪﺷر هﺪﻨﻨﻛ
1هﺎﻴﮔ قﻼﻃا ﻲﻣ دﻮـﺷ ) 8 .(
حﻼﻄـﺻا يﺎـﻫدﻮﻛ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ
ًاﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﺑ داﻮﻣ ﻲﻟآ ﻞﺻﺎﺣ زا يﺎﻫدﻮﻛ
،ﻲﻣاد يﺎﻳﺎﻘﺑ
،ﻲﻫﺎﻴﮔ دﻮﻛ ﺰﺒﺳ
و هﺮــﻴﻏ قﻼــﻃا ﻲــﻤﻧ
،ددﺮــﮔ ﻪــﻜﻠﺑ رد ﺖــﻘﻴﻘﺣ عاﻮــﻧا ﻒــﻠﺘﺨﻣ
مﺰﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ يﺎﻫ
،يزدازآ رﺎﻴﻤﻫ و ﺖﺴﻳﺰﻤﻫ و داﻮﻣ ﻞﺻﺎﺣ زا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
نآ ﺎﻫ ار ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﻟﺎﺣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻳاﺬـﻏ ﻲﻠـﺻا زا
ﻓ مﺮ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ سﺮﺘﺳد ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻞﺑﺎﻗ هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ هﺎﻴﮔ ﻲﻃ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ
ﻲﻜﻳژﻮــﻟﻮﻴﺑ ار
ﻪﺘــﺷاد و ﺐﺒــﺳ ﻢﻫاﺮــﻓ نﺪــﺷ ﻂﻳاﺮــﺷ بﻮــﻠﻄﻣ ياﺮــﺑ
ناﻮﺟ ﻲﻧز ﺮﺘﻬﺑ
،روﺬﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﺸﻳر يا و رد ﺖـﻳﺎﻬﻧ ﺪـﺷر و ﻮـﻤﻧ
ﺮﺘﻬﺑ هﺎﻴﮔ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ) 46 و 54 .(
يﺎـﻫدﻮﻛ عاﻮـﻧا ﺮـﺛا ﺶﻫوﮋـﭘ ﻚـﻳ رد
ﻛ و ﻲﻤﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ﻲﺘﺴﻳز يﺬﻏﺎﻛ ﺖﺳﻮﭘ وﺪﻛ ﻲﻔﻴ
)
Cucurbita
pepo L.
( ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻦﻳژاﺮﺘﻴﻧ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ ﻪﻛ ﺪﺷ شراﺰﮔ و ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲـﻨﻌﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺎﻫدﻮﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﺪـﺷ ﻪـﻧاد و هﻮـﻴﻣ دﺮـﻜﻠﻤﻋ راد
) 31 .(
ﻒﺳﻮﻳ يوﺪﺑ و رﻮﭘ )
57 ( ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﺘﺴﻳز يﺎﻫدﻮﻛ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ
دﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ هﺮﻔﺴﻓ و ﻪﻧژوﺮﺘﻴﻧ نا
)
Helianthus
annuus L.
( و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴــﺷ دﻮــﻛ ﺶﻨﻜﻤﻫﺮــﺑ ﻪــﻛ ﺪــﻧدﺮﻛ شراﺰــﮔ
ﻲـﻨﻌﻣ ﺮـﺛا ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ
ﻪـﺑ ،ﺖـﺷاد يراد يرﻮـﻃ
رد ﻪـﻛ
،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ 33
و 66
ﻪـﺑ ﻦﻴـﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﺎﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ ،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ ﺪﺻرد -
ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 64
، 78 و 73 ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﻧاد دﺮـﻜﻠﻤﻋ يﺪﺻرد
مﺪﻋ ﺪﺷ ﺢﻴﻘﻠﺗ . ﮋﭘ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﻲﺘﺴﻳز دﻮﻛ ﺮﺛا ،ﺮﮕﻳد ﻲﺸﻫو
نﻮـﺴﻴﻧا ﻲﻳوراد هﺎﻴﮔ
Pimpinella anisum L.) (
شراﺰـﮔ و ﻲـﺳرﺮﺑ
ﻪﺧﺎﺷ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺮـﺘﭼ رد كﺮﺘﭼ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﻲﻋﺮﻓ ي
ﻪﺑ ار ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو و ﺐﻴﺗﺮﺗ
16 ، 15 و 11 ﺪﻫﺎـﺷ ﺎـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺪﺻرد
داد ﺶﻳاﺰﻓا )
27 .(
ﻪــﺟﻮﮔ ﻲــﮕﻧﺮﻓ
Lycopersicon esculentum Mill. ) (
ﻲﻫﺎــﻴﮔ
ود نﺎﻴﻧﺎﺠﻣدﺎﺑ هداﻮﻧﺎﺧ زا و ﻪﻟﺎﺴﻜﻳ ،يا ﻪﭙﻟ ﻲﻳاﻮﺘﺳا ﻲﺣاﻮﻧ رد ﻪﻛ ﺖﺳا 2
ﺑ ﻪ ﻲﻣ ﻲﻤﺋاد ترﻮﺻ ﺪﻳور
) 7 و 21 .(
ﻦﻳا لﻮـﺼﺤﻣ ـﻳ
ﻚ ﻊـﺒﻨﻣ ﻲـﻨﻏ زا
ﻲــﺘﻧآ ﺖﻧاﺪﻴــﺴﻛا ﺎــﻫ
ﻪــﺑ رﺎﻤــﺷ ﻲــﻣ
،دور ﻪــﺑ ﻪــﻛ يرﻮــﻃ ياراد
راﺪــﻘﻣ
1- Plant growth promoting rhizobacteria 2- Solanacea
ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻬﺟﻮﺗ زا ﺪﻴﺋﻮﻨﺗورﺎﻛ ﺎﻫ ﻪﺑ هﮋﻳو ﻮﻜﻴﻟ
،ﻦﭘ ﺪﻴﺳا ﻚﻴﺑرﻮﻜﺳا و
تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻜﻴﻟﻮﻨﭘ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ رد ﺶﻫﺎﻛ ﻚﺴﻳر يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﺪـﻨﻧﺎﻣ نﺎﻃﺮـﺳ و
يرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ ﻲﺒﻠﻗ ﻲﻗوﺮﻋ ﺮﺛﻮﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ) 12 و 19 .(
ﻪﺟﻮﮔ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﻲﮕﻧﺮﻓ
ﺮﻳز ﺖﺸﻛ 99 / 3 نﻮﻴﻠﻴﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ و رﺎﺘﻜﻫ ﺪـﻴﻟﻮﺗ
5 / 108 نﻮـﻴﻠﻴﻣ ﻦـﺗ رد
ﻢﻬﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﻬﺟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻔﻴﺻ و يﺰﺒﺳ ﻣ بﻮﺴﺤﻣ
ﻲ دﻮﺷ
) 23 .(
ﺮﻳز ﺢﻄﺳ ﻪﺟﻮﮔ ﺖﺸﻛ ناﺮﻳا رد ﻲﮕﻧﺮﻓ
لﺎﺳ رد 1387 ، 140 راﺰـﻫ
نآ ﺪﻴﻟﻮﺗ و رﺎﺘﻜﻫ 5
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﺗ نﻮﻴﻠﻴﻣ .
نﺎﺳاﺮﺧ ﻢﻬﻣ زا يﻮﺿر ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﺟﻮﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺰﻛاﺮﻣ ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺖﺳا رﻮﺸﻛ رد ﻲﮕﻧﺮﻓ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪﻛ
ﻪــﺟﻮﮔ رﻮــﺸﻛ رد ﻲــﮕﻧﺮﻓ 37
ﺖــﺳا رﺎــﺘﻜﻫ رد ﻦــﺗ
، رد ناﺰــﻴﻣ ﻦــﻳا
نﺎﺳاﺮﺧ يﻮﺿر 40 ﻲﻣ رﺎﺘﻜﻫ رد ﻦﺗ ﺪﺷﺎﺑ
. 10 ﻪﺟﻮﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﺻرد ﻲﮕﻧﺮﻓ
نﺎﺳاﺮﺧ رد رﻮﺸﻛ و يﻮﺿر
14
ﻪـﺟﻮﮔ يروآﺮـﻓ ﺪـﺻرد ﻦـﻳا رد ﻲـﮕﻧﺮﻓ
ﻲﻣ ترﻮﺻ نﺎﺘﺳا دﺮﻳﺬﭘ
) 21 (.
ﺖــﺸﻛ و ﺪــﻴﻟﻮﺗ ﻪــﺟﻮﮔ ﻲــﮕﻧﺮﻓ ﻪــﺑ ﻞــﻴﻟد ﺶﻳاﺰــﻓا ﺎــﺿﺎﻘﺗ ياﺮــﺑ
هدروآﺮﻓ يﺎﻫ دﺪﻌﺘﻣ نآ ور ﻪﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺳا ﻪﻛ ﻦـﻳا ﺮـﻣا ﺚـﻋﺎﺑ مواﺪـﺗ
فﺮﺼﻣ دﻮﻛ يﺎﻫ ﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﻲ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﻳا لﻮـﺼﺤﻣ ﻲـﻣ ددﺮـﮔ . هدﺎﻔﺘـﺳا
ﻲﺑ ﻪﻳور زا دﻮﻛ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﻄﺳاو ﺮﺑ يﺎﺟ نﺪﻧﺎﻣ رد ﺖﻌﻴﺒﻃ ﺚـﻋﺎﺑ
ﻲﮔدﻮﻟآ ﻊﺑﺎﻨﻣ بآ و كﺎـﺧ هﺪـﺷ و زا ﻦـﻳا ﻖـﻳﺮﻃ ﺮـﺠﻨﻣ ﻪـﺑ تﺎﻣﺪـﺻ
ﺖﺴﻳز ﻲﻄﻴﺤﻣ و تﻼﻜـﺸﻣ ﺖﻣﻼـﺳ
و ﺖـﺷاﺪﻬﺑ زا ﻪـﻠﻤﺟ نﺎﻃﺮـﺳ و
ﺖﻣ ﺎﻴﻤﻨﻴﺑﻮﻠﮔﻮﻤﻫ رد
نﺎﺴﻧا ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻦﻤﺿ ﻪﻨﻳﺰﻫ
ﺪـﻴﻟﻮﺗ نآ ﺎـﻫ
ﺰﻴﻧ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳﻻﺎﺑ ) 22 .(
زا فﺮﻃ
،ﺮﮕﻳد هدﺎﻔﺘﺳا زا دﻮﻛ يﺎﻫ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ
يﺪﻳاﻮﻓ ﻢﻫ نﻮﭼ ﻪﻓﺮﺻ
،يدﺎﺼﺘﻗا يراﺪﻳﺎﭘ ﻊﺑﺎﻨﻣ
،كﺎﺧ ﻆـﻔﺣ ﺪـﻴﻟﻮﺗ رد
زارد تﺪﻣ و يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا ﻲﮔدﻮﻟآ ﻂﻴـﺤﻣ ﺖـﺴﻳز ار ﻪـﺑ هاﺮـﻤﻫ دراد ﻪـﻛ
ناﺪﻨﭼ درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ راﺮﻗ ﻪـﺘﻓﺮﮕﻧ
،ﺪـﻧا هوﻼـﻌﺑ زا ﺮـﺛا ﻦـﻳا ﺎـﻫدﻮﻛ ور ي
ﻪﺟﻮﮔ ﻲﮕﻧﺮﻓ ﻪﺠﻴﺘﻧ يا رد ناﺮﻳا شراﺰﮔ هﺪﺸﻧ ﺖﺳا .
اﺬﻟ فﺪﻫ زا ﻦﻳا
،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ نﺎﻜﻣا دﻮﻛ
يﺎـﻫ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ ﺎـﺑ
دﻮﻛ يﺎﻫ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و رد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺶﻫﺎﻛ فﺮﺼﻣ هدﺎﻬﻧ ﺎﻫ و ﻲﮔدﻮﻟآ يﺎـﻫ
ﺖﺴﻳز
،ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ ﺪﻴﻟﻮﺗ و رد ﺖﻳﺎﻬﻧ ﻪـﺿﺮﻋ لﻮـﺼﺤﻣ
ﻢﻟﺎﺳ و ﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ رازﺎﺑ ﺎﺑ ﻴﻜﺗ ﻪ ﺮﺑ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﻲﻋارز ﻚﻳژﻮﻟﻮﻛا دﻮﺑ
.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻲــﻋارز لﺎــﺳ رد ﻖــﻴﻘﺤﺗ ﻦــﻳا 88
- 1387 ــﻋرﺰﻣ رد ﺔ ﻲﺗﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ
ﺪﻜﺸﻧاد ة رد ﻊـﻗاو ،ﺪﻬـﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ 10
يﺮﺘﻣﻮـﻠﻴﻛ
ﺪﻬﺸﻣ قﺮﺷ )
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ لﻮﻃ 59
و ﻪﺟرد 28 ضﺮـﻋ و ﻲﻗﺮـﺷ ﻪـﻘﻴﻗد
ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ 36
و ﻪﺟرد 16 عﺎـﻔﺗرا و ﻲﻟﺎﻤـﺷ ﻪﻘﻴﻗد 985
ﻣ ﺢﻄـﺳ زا ﺮـﺘ
ﺎﻳرد ( ﻪﺑ تﺮﻛ ترﻮﺻ دﺮﺧ يﺎﻫ
كﻮﻠﺑ ﻪﻳﺎﭘ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد هﺪﺷ ﻞـﻣﺎﻛ يﺎﻫ
ﺪﺷ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ .
لوﺪﺟ 1 - ﻲﺧﺮﺑ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ
و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ كﺎﺧ ﻞﺤﻣ مﺎﺠﻧا ﺶﻳﺎﻣزآ .
Table 1- Some soil physiochemical characteristics of experimental field EC
) (dS/m pH ﺳﺎﺘﭘ ﻢﻴ Potassium
(ppm) ﺮﻔﺴﻓ
Phosphorus
(ppm) نژوﺮﺘﻴﻧ
Nitrogen
(ppm) كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ
Soil texture
1.2 7.47 119
13.7 ﻲﻣﻮﻟ 15.5
ﺖﻠﻴﺳ– Silt-loam
لوﺪﺟ 2 - تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ دﻮﻛ
ﻲﻏﺮﻣ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا
رد
ﺶﻳﺎﻣزآ
.
Table 2- Used poultry manure characteristics in experiment
ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ (%)
Potassium (%) ﺮﻔﺴﻓ
(%)
Phosphorus (%) نژوﺮﺘﻴﻧ
(%)
Nitrogen (%) دﻮﻛ عﻮﻧ
Fertilizer type
0.78 2.35
ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ 2.14 Poultry manure
ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ )
و ﺮﻔﺻ 20 رﺎﺘﻜﻫ رد ﻦﺗ (
و 5 ﻒﻠﺘﺨﻣ دﻮﻛ عﻮﻧ )
ﻞﻣﺎﺷ :
دﻮﻛ يﺎـــﻫ ﻦﻴـــﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ ﻚـــﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ
A ) ( ) يﺎـــﻫ يﺮﺘﻛﺎـــﺑ ياراد
Azotobacter sp.
Azospirillum sp. و (
) 2 سﺎﺳا ﺮﺑ رﺎﺘﻜﻫ رد ﺮﺘﻴﻟ
هﺪﻧزﺎﺳ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ (
و يﺮﺘﻛﺎﺑ ﻞـﺣ يﺎﻫ ﺪـﻨﻨﻛ ة تﺎﻔـﺴﻓ
B ) ) ( ياراد
يﺮﺘﻛﺎﺑ يﺎﻫ
Bacillus sp.
Pseudomonas sp. و (
) 2 رﺎﺘﻜﻫ رد ﺮﺘﻴﻟ
هﺪﻧزﺎﺳ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ (
A+B ، ) ناﺰـﻴﻣ ﻪﺑ ﻚﻳ ﺮﻫ 2
رد ﺮـﺘﻴﻟ
هﺪﻧزﺎﺳ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ رﺎﺘﻜﻫ (
دﻮﻛ طﻮﻠﺨﻣ ، نژوﺮﺘﻴﻧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ
) ،هروا 270 رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
ﺮﻔـﺴﻓ و ) ،ﻞـﭙﻳﺮﺗ تﺎﻔـﺴﻓ ﺮﭘﻮـﺳ 294
رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
ﺪﻫﺎﺷ و ) دﻮﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺪﻋ (
ﻪﺑ
ﻪـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ناﻮـﻨﻋ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻲﻋﺮﻓ و ﻲﻠﺻا رﻮﺘﻛﺎﻓ .
ﺶﻳﺎﻣزآ ياﺮﺟا زا ﺶﻴﭘ ﻪﺑ
ﻲـﮔﮋﻳو ﻦﻴـﻴﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ و ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ يﺎـﻫ
ا ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻞﺤﻣ كﺎﺧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻖﻤﻋ ز
30 كﺎـﺧ يﺮـﺘﻣ ﻲﺘﻧﺎﺳ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ
نآ ندﺮـﻛ طﻮﻠﺨﻣ زا ﺲﭘ و
ﻪـﺑ ﺎـﻫ رﻮـﻈﻨﻣ
،ﻢﻴـﺳﺎﺘﭘ ،ﺮﻔـﺴﻓ ،نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺮﺻﺎﻨﻋ ناﺰﻴﻣ ،ﻲﻟآ هدﺎﻣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ وpH
ﺪﺷ لﺎﺳرا هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﻴﺗﺎﻛ لدﺎﺒﺗ ﺖﻴﻓﺮﻇ .
ﻪﻳﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ رد كﺎﺧ 1
ﺖـﺳا هﺪـﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﻣ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ،نژوﺮـﺘﻴﻧ ناﺰـﻴ
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺶﻳﺎـﻣزآ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ و ﺮﻔﺴﻓ ﺪﺷ ) لوﺪﺟ 2 .(
ﻪـﺟﻮﮔ يدﻮـﻛ زﺎـﻴﻧ ،دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺮـﺑ ﻲـﮕﻧﺮﻓ
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ سﺎﺳا 125
نژوﺮﺘﻴﻧ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﺺﻟﺎﺧ
و 132 رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺮﻔﺴﻓ رﺎﺘﻜﻫ ﺺﻟﺎﺧ
ﺪـﻳدﺮﮔ ﻦﻴـﻴﻌﺗ )
21 ( ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ دﻮـﻛ يﺎـﻫرﺎﻤﻴﺗ و
ﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ تﺮﻛ رد ﺖﺷﺎﻛ ﺎ ﺪﻧﺪﺷ لﺎﻤﻋا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ
. زﺎﻴﻧ درﻮﻣ راﺪﻘﻣ
نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺪـﺻرد سﺎـﺳا ﺮـﺑ كﺎـﺧ ﻪـﺑ ندﺮﻛ ﻪﻓﺎﺿا ﺖﻬﺟ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ و كﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ 20
ﻦﻴﻴﻌﺗ رﺎﺘﻜﻫ رد ﻦﺗ ﺪﺷ
) 24 .(
ياﺮﺑ هدﺎﻣآ يزﺎﺳ ﻦﻴﻣز ﺎﺑ ﺪﻴﻛﺎﺗ ﺮﺑ كﺎﺧ تﺎﻴﻠﻤﻋ يزرو
،ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﻬﻨﺗ
ﻚﺴﻳد رﻮﺘﻛاﺮﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻧز مﺎﺠﻧا
و ﻪﻴﻠﻛ ي ﻞﺣاﺮﻣ يﺪﻌﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﮔرﺎﻛ و
ﺎﺑ ﻞﻴﺑ ﻲﺘﺳد مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . ياﺮﺑ لﺎـﻤﻋا دﻮـﻛ
،ﻲـﻣاد دﻮـﻛ ﻲـﻏﺮﻣ
ًﻼﻣﺎـﻛ
هﺪﻴﺳﻮﭘ ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ 20 ﻦﺗ رد
،رﺎﺘﻜﻫ ﺮﺧاوا ﺪﻨﻔـﺳا هﺎـﻣ 1387 رد ﺢﻄـﺳ
تﺮﻛ يﺎﻫ درﻮـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ رﻮـﻃ ﻳ ﺖـﺧاﻮﻨﻜ ﺶـﺨﭘ و ﻪﻠـﺻﺎﻓﻼﺑ ﻂـﺳﻮﺗ
ﻞﻴﺑ ﻲﺘﺳد دراو كﺎﺧ ﺪﺷ . ﻪﺑ ،ﺖﺷﺎﻛ زا ﻞﺒﻗ زور ﺪﻨﭼ ﻒـﻳدر ﻚﻤﻛ
ﺎـﺳ ز،
يﻮﺟ درﻮﻣ يﺎﻫ ﺑ ﺮﻈﻧ ﻪ ﻠﺻﺎﻓ ﺔ 75 ﻲﺘﻧﺎﺳ تﺮﻛ ﺲﭙﺳ و دﺎﺠﻳا ﺮﺘﻣ ﺎﻫ
ﻲﻳ ﺎﺑ
دﺎﻌﺑا 4
× 4 دﺎﺠﻳا ﺮﺘﻣ ﺪﺷ . ﻪﻠﺻﺎﻓ ي تﺮﻛ ﻦﻴﺑ هزاﺪﻧا ﻪﺑ كﻮﻠﺑ ﺮﻫ رد ﺎﻫ 1
ﺖﺷﺎﻜﻧ ﻒﻳدر )
75 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ( ) 24 ( ﻠﺻﺎﻓ و ﺔ
كﻮـﻠﺑ ﻦﻴـﺑ ﺎـﻫ
1 رد ﺮـﺘﻣ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ .
ياﺮﺑ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا طﻮﻠﺨﻣ نﺪﺷ بآ كﻮﻠﺑ
،ﺎﻫ ياﺮﺑ ﺮـﻫ
اﺮﻜﺗ ر يﻮﺟ بآ و بﻼﺿﺎﻓ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ .
ﻪﻋرﺰﻣ زا ﺶﻳﺎﻣزآ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫﺎﺸﻧ ةﺪﻜـﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ي
ﺪﻧﺪــﺷ ﻪــﻴﻬﺗ ﺪﻬــﺸﻣ ﻲــﺳودﺮﻓ هﺎﮕــﺸﻧاد يزروﺎــﺸﻛ .
يﺎﻫﺎــﺸﻧ ﺢﻴــﻘﻠﺗ
ﻪﺟﻮﮔ ﻪﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫدﻮﻛ ﺎﺑ ﻲﮕﻧﺮﻓ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا شور
) 33 ) ( رﻮـﻧ زا رود
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ( ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺖﻳﺎﻋر ﺰﻴﻧ و
ـﻴﻟﻮﺗ ﺖﻛﺮـﺷ يﺎﻫ ﺪ
هﺪـﻨﻨﻛ ﺎـﺑ نﺎـﻣﺰﻤﻫ ،1
ﻦﻳﺪﺑ ،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يرﺎﻛﺎﺸﻧ ﺸﻳر ﻪﻛ ترﻮﺻ
ﺔ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺎﻫﺎﺸﻧ 15
رد ﻪﻘﻴﻗد
ﻊﻳﺎﻣ ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺴﻴﺧ ﺢﻴﻘﻠﺗ .
ﻪـﺟﻮﮔ يﺎﻫﺎـﺸﻧ ﺖـﺷﺎﻛ ﺦﻳرﺎـﺗ رد ﻲـﮕﻧﺮﻓ
24
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا 1388
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻪﺑ ﺖﺸﻛ ﻢﻗر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻲﻳﺎﺸﻧ ترﻮﺻ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻦﻴﺋﻮﻛﺮﭘﻮﺳ .
ﻞﺻاﻮﻓ رد و ﺖﺳد ﺎﺑ ﺎﻫﺎﺸﻧ ﺖﺸﻛ 30
ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺮﺘﻣ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻒﻳدر يور .
و ﻲﺘـﺸﻧ شور ﻪـﺑ يرﺎﻴﺑآ
مﺎـﺠﻧا ﻪـﻟﻮﻟ ﻂـﺳﻮﺗ
ﺖﻓﺮﮔ . يرﺎﻴﺑآ ﻦﻴﻟوا
، تﺎـﻴﻠﻤﻋ نﺎـﻳﺎﭘ ﺎﺗ و عوﺮﺷ يرﺎﻛﺎﺸﻧ زا ﻞﺒﻗ ﻲﻤﻛ
ﺮﻫ ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺎﻳ ﻪﻣادا يرﺎﻛﺎﺸﻧ 7
ﺪﺷر ﻞﺼﻓ ﺮﺧآ ﺎﺗ رﺎﺒﻜﻳ زور راﺮـﻜﺗ
ﺪﺷ . ﻪﺗﻮﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﺪﺷر ياﺮﺑ ﺎﻫ
،
كﺎـﺧ تﺎـﻴﻠﻤﻋ ﺖﺑﻮﻧ ﻪﺳ
يﺎـﭘ ﻲـﻫد ﻪـﺗﻮﺑ
ﻪﺑ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺦﻳرﺎﺗ يﺎـﻫ 30 / 2 / 88 ، 5 / 3 / 88 و 12 / 3 / 88
ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا .
ﻒﻠﻋ لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﻋرﺰﻣ زﺮﻫ 3
ﻦﻴـﺟو ﺖﺑﻮﻧ
ﻪـﺑ ﻲﺘـﺳد رد ﺐـﻴﺗﺮﺗ
ﺦﻳرﺎــﺗ يﺎــﻫ 6 / 3 / 88 ، 6 / 4 / 88 و 6 / 5 / 88 ﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا .
ﻢــﻬﻣ ﻦﻳﺮــﺗ
ﻒﻠﻋ يﺎﻫ ﻪﻤﻠﺳ ،ﻪﻋرﺰﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ زﺮﻫ هﺮـﺗ
)
Chenopodium album
(
ﻚـﭽﻴﭘ و )
Convulvulus arvensis
( ﺪـﻧدﻮﺑ . رد لﻮــﻃ تﺪـﻣ مﺎــﺠﻧا
ﭻﻴﻫ زا ﺶﻳﺎﻣزآ ﺖﻓآ و ﻢﺳ ﻪﻧﻮﮔ
ﺪﺸﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﺶﻛ .
،ﺪﺷر ﻞﺼﻓ ﻲﻃ رد ود
ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻦﻴﭼ 14
ﻪـﻛ ﻲﻧﺎـﻣز رد زور
80 - 70 هﻮﻴﻣ ﺪﺻرد يور
ﻪﺗﻮﺑ ﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻴﺳر ﺎﻫ .
ﺮـﻫ زا ﻞﺒﻗ
داﺪﻌﺗ ،ﻦﻴﭼ 5
ﻪﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻞـﻛ داﺪـﻌﺗ ﺮـﻴﻈﻧ ﻲﺗﺎﻔﺻ و بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ
ﺑ رد هﻮﻴﻣ ،ﻪﺗﻮﺑ رد ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ و ﻢﻟﺎﺳ هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ ،ﻪﺗﻮ ،ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ ﻞﻛ نزو
1 - ﻦﻓ ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻴﺳآ ﻲﺘﺴﻳز يروآ
ﻪﺗﻮﺑ رد ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ و ﻢﻟﺎﺳ هﻮﻴﻣ نزو ﻪـﺿﺮﻋ ﻞـﺑﺎﻗ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻞﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،
ﻪﺑ ،رازﺎﺑ ﺪﻧﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا .
ﺎﺑ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد يوزاﺮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﻮﻴﻣ نزو
ﺖﻗد 01 / 0 ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ مﺮﮔ .
ياﺮﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻞﻛ رد ﺮﻫ تﺮﻛ ود ﻒﻳدر يرﺎﻨﻛ و ﻢﻴﻧ ﺮـﺘﻣ
زا اﺪﺘﺑا ﻢﻴﻧو ﺮﺘﻣ زا يﺎﻬﺘﻧا تﺮﻛ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﺛا ﻪﻴﺷﺎﺣ يا فﺬﺣ ﺪﺷ و رد
ﺢﻄﺳ ﻢﻴﻧ و ﺖﻔﻫ ﺮـﺘﻣ
ﻊـﺑﺮﻣ
،هﺪـﻧﺎﻤﻴﻗﺎﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
هﻮـﻴﻣ ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺪـﺷ .
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺿﺮﻋ ﻪﺑ رازﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﺮﺑ سﺎﺳا ﺪﺻرد ﻲﻧزو هﻮﻴﻣ يﺎﻫ ﻢﻟﺎـﺳ
و ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ .
رد نﺎﻳﺎﭘ ﺮﻫ
،ﻦﻴﭼ داﺪﻌﺗ 10 هﻮﻴﻣ زا ﻫ ﺮ رﺎﻤﻴﺗ ﺮﻫ رد
،راﺮﻜﺗ ﻪﺑ رﻮـﻃ
،ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﺲﻜﻳﺮﺑ ﻪﺑ1
هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻞﻘﺘﻨﻣ
ﺪـﺷ . رد
هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ اﺪﺘﺑا
بآ هﻮﻴﻣ يﺎﻫ ﺮﻫ رﺎﻤﻴﺗ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻪـﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻂـﺳﻮﺗ هﺎﮕﺘـﺳد
هﻮـﻴﻤﺑآ يﺮــﻴﮔ ﻪــﺘﻓﺮﮔ و ﺲﭙـﺳ دﺪــﻋ ﺲﻜﻳﺮــﺑ نآ ﺎـﻫ ﻂــﺳﻮﺗ هﺎﮕﺘــﺳد
ﺮﺘﻣﻮﺘﻛﺮﻓر ﺖﺋاﺮﻗ
ﺪﺷ .
ﺲﭘ زا ﺖﺷادﺮﺑ ﻦﻴﭼ
،مﻮﺳ ﻪﺑ ﻮﻈﻨﻣ ر ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻦﻴﻣﺎـﺘﻳو ث و ﻦﭘﻮـﻜﻴﻟ
هﻮﻴﻣ راﺪﻘﻣ 500 مﺮﮔ هﻮﻴﻣ زا ﺮﻫ رﺎﻤﻴﺗ ﺮﻫ رد راﺮﻜﺗ ﺖﺷادﺮﺑ و ﻪـﺑ رﻮـﻃ
ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻪﺑ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻞﻘﺘﻨﻣ
ﻲﻓﻮﺘﺴﻣ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﺪﻧﺪﺷ
ﻲﻔﺠﻧ و ) 42 ( ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو ناﺰﻴﻣ نآ ﻦﭘﻮﻜﻴﻟ و ث
ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﻫ .
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ يرﺎﻣآ هداد يﺎﻫ ﺶﻳﺎﻣزآ و ﻢﺳر ﻞﻜﺷ
،ﺎﻫ
زا مﺮﻧ يﺎﻫراﺰﻓا
Ver. 9.1
وSAS MS Excel Ver. 11
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪـﺷ .
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﻴﻠﻛ ي ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﻫ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا نﻮﻣزآ ﺪﻨﭼ ﻪـﻨﻣاد يا ﻦـﻜﻧاد و
رد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ 5
ﺪﺻرد مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . ﻪﺑ مزﻻ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ
ﻦﺘﺷاد ود ،ﺶﻳﺎﻣزآ لﻮﻃ رد ﻦﻴﭼ ﻪﺑ
ﻦﻴﻣﺎـﺘﻳو تﺎﻔـﺻ درﻮـﻣ رد ﺰﺟ ث
و
ﻟ هزاﺪﻧا مود ﻦﻴﭼ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻛ ﻦﭘﻮﻜﻴ ﻪﺑ و يﺮﻴﮔ
تﺮـﻛ حﺮﻃ ترﻮﺻ يﺎـﻫ
دﺮﺧ كﻮﻠﺑ ﻪﻳﺎﭘ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ هﺪﺷ
ﻞـﻣﺎﻛ يﺎـﻫ ﺰﻴﻟﺎـﻧآ ﻲﻓدﺎـﺼﺗ
،ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺑ ﻦﻴﭼ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ هداد ﺰﻴﻟﺎﻧآ ،ﺎﻫ
ﺎﻫ ﻪﺑ تﺮﻛ حﺮﻃ ترﻮﺻ يﺎـﻫ
دﺮﺧ رﺎﺑ ود كﻮﻠﺑ ﻪﻳﺎﭘ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد هﺪﺷ
ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ
.
ﻳا رد ﻦ ﻦﻴﭼ ﺎﺘﺳار
ﻪـﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
تﺮـﻛ ناﻮـﻨﻋ
ﻲـﻋﺮﻓ يﺎـﻫ و ﻲـﻋﺮﻓ
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫدﻮﻛ )
يﺮﺘﻛﺎـﺑ ،ﻦﻴـﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ
ﻞـﺣ يﺎـﻫ هﺪـﻨﻨﻛ
،تﺎﻔـﺴﻓ ي
يﺮﺘﻛﺎﺑ و ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ طﻮﻠﺨﻣ ﻞﺣ يﺎﻫ
هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ دﻮﻛ ،تﺎﻔﺴﻓ ي
ﺪﻫﺎﺷ و ( ﻪﺑ مﺪﻋ و ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ و ﻲﻋﺮﻓ تﺮﻛ ناﻮﻨﻋ دﻮـﻛ دﺮﺑرﺎـﻛ
ﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻠﺻا تﺮﻛ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻏﺮﻣ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮ
.
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ
و دﺮﺑرﺎـﻛ ﻦﻴﺑ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ ظﺎﺤﻟ زا ﺶﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ مﺪﻋ
ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ ﺖـﺷاد دﻮـﺟو يراد
) 01 /
<0 .(p
نﺎﻤﻫ لوﺪـﺟ رد ﻪـﻛ رﻮﻃ 3
ﻲـﻣ هﺪﻫﺎـﺸﻣ
ﻪـﺑ ﻲـﻏﺮﻣ دﻮـﻛ دﻮـﺷ رﻮـﻃ
ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ يراد 25
د هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ يﺪﺻرد ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﺗﻮﺑ ر
1- Brix index
مﺪﻋ ﺪﺷ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ .
ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ )
13 و 36 ( ﺖـﺒﺜﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ
دﻮــﻛ ﺖــﺑﻮﻃر ﺶﻳاﺰــﻓا و كﺎــﺧ ﻲــﻜﻳﺰﻴﻓ صاﻮــﺧ دﻮــﺒﻬﺑ رد ﻲــﻣاد
ﻞﺑﺎﻗ هدﺮﻛ هرﺎﺷا ،كﺎﺧ رد سﺮﺘﺳد ﺪﻧا
. نارﺎﻜﻤﻫ و نﻮﻜﻧارآ )
3 ( شراﺰـﮔ
دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ 5
ﻲﻣرو رﺎﺘﻜﻫ رد ﻦﺗ داﺪـﻌﺗ يوﺎـﮔ دﻮـﻛ و ﺖـﺳﻮﭙﻤﻛ
ﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ ﻪﺟﻮﮔ ﻪﺗ ﻪﺑ ار ﻲﮕﻧﺮﻓ ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ
داد ﺶﻳاﺰﻓا يراد .
ﺎﺑ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫدﻮﻛ ﺮﺛا ﺲﻧﺎﻳراو
ﺮـﺑ ﺶﻳﺎـﻣزآ رد ﻪـﺘﻓر رﺎـﻛ
ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ ﺪـﺷ راد
) 01 /
<0 .(p
ﻦﻳﺮـﺗﺮﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ دﻮـﻛ
دﻮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ ﺮﻈﻧ زا رﺎﻤﻴﺗ )
لوﺪـﺟ 3 .(
ﻲﻨﻴﻣا دﺮﻓ ) 1 ( دﺮﺑرﺎﻛ دﺮﻛ شراﺰﮔ 50
و 100 دﻮـﻛ رﺎـﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ) ﻪﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ هروا ترﻮﺻ
( ﻪﺑ
ﻲـﻨﻌﻣ رﻮـﻃ رد هﻮـﻴﻣ داﺪـﻌﺗ يراد
داد ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار رﺎﺘﻜﻫ .
كﺎـﺗﺎﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
نارﺎﻜﻤﻫ و )
34 ( نارﺎﻜﻤﻫ و يرﺎﺒﻣﻮﺗ و )
53 ( ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
.
و ﻲﻟآ دﻮﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫدﻮﻛ
ﻪﺘﻓر رﺎﻛ
ﻲـﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ياراد ﻪـﺗﻮﺑ رد هﻮـﻴﻣ داﺪـﻌﺗ يور ﺮـﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ رد دﻮـﺑ راد
) 01 /
<0 .(p
ﻞﻜـﺷ رد ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ و ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻲﻟآ دﻮﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
دﺮﺑرﺎﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا رد ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺑ ﺪﻫﺎﺷ و ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ ﻪ
ﻪـﺑ ،ﺪـﻣآ ﺖﺳد ﺶﻳاﺰـﻓا ﺐـﺟﻮﻣ ﻪـﻛ يرﻮـﻃ
62
مﺪﻋ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ يﺪﺻرد ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ
ﺪﺷ ﺪﻫﺎﺷ و )
ﻞﻜﺷ 1 .(
نارﺎـﻜﻤﻫ و نﺎـﻬﺟ )
31 ( ﻪـﻛ ﺪـﻧدﺮﻛ شراﺰـﮔ
هرﺎﻬﺑ دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻣاد دﻮﻛ ي
ﺖﺳﻮﭘ وﺪﻛ روﺬﺑ ﺢﻴﻘﻠﺗ هاﺮﻤﻫ دﻮﻛ ﺎﺑ يﺬﻏﺎﻛ
ﺺﺧﺎــﺷ ﺮــﺑ ﻲــﺘﺒﺜﻣ تاﺮــﺛا ﻲﺘــﺴﻳز ﻢــﺨﺗ وﺪــﻛ هﻮــﻴﻣ يﺪــﺷر يﺎــﻫ
ﭘ ﺖﺳﻮ ﺖﺷاﺬﮔ يﺬﻏﺎﻛ .
نﺎﻤﻫ ﻞﻜـﺷ رد ﻪـﻛ رﻮﻃ 1
ﻲـﻣ هﺪﻫﺎـﺸﻣ دﻮـﺷ
ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ رد ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ )
ﻲـﻏﺮﻣ دﻮـﻛ (
دﻮـﻛ رﺎـﻤﻴﺗ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻲﻏﺮﻣ ﻪـﺑ ناﻮـﺗ ﻲـﻣ ار نآ ﻲﻟﺎـﻤﺘﺣا ﺖـﻠﻋ ﻪﻛ
زوﺮـﺑ
ﺖﺒـﺴﻧ رﺬـﺑ ﻲﻧﻮﻣرﻮﻫ لدﺎﻌﺗ ندرﻮﺧ ﻢﻫ ﺮﺑ ﺎﻳ و نژوﺮﺘﻴﻧ ﺖﻴﻤﺳ ﻪﻠﺌﺴﻣ داد . نﺎﺸﻧ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻮـﻴﻣ داﺪـﻌﺗ ﻪـﻛ داد يﺎـﻫ ﻦﻴـﭼ رد ﻪـﺗﻮﺑ رد ه
ﻲﻨﻌﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﻮﺑ راد
. نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ رﻮﻃ 4
داﺪﻌﺗ دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ
لوا ﻦﻴــﭼ رد ﻪــﺗﻮﺑ رد هﻮــﻴﻣ 32
دﻮــﺑ مود ﻦﻴــﭼ زا ﺮﺘــﺸﻴﺑ ﺪــﺻرد .
ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رود لﻮﻃ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ ﺪﺳر ة
ﻦﻴـﭼ رد هﺎـﻴﮔ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺪﺷر
ﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ و بآ بﺬﺟ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ لوا ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و هﺪـﺷ ﻲ
ﺖﺳا هداد ﺶﻳاﺰﻓا مود ﻦﻴﭼ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ .
ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ هﻮﻴﻣ ﺪﺻرد
هﻮﻴﻣ ﺪﺻرد ﻪﺑ ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ
ﻲـﻨﻌﻣ رﻮـﻃ ﺖـﺤﺗ يراد
و دﺮﺑرﺎـﻛ ﺮﻴﺛﺄـﺗ
مﺪﻋ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ )
01 /
<0 .(p
ﺎﺑ لوﺪـﺟ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
3 هﻮﻴﻣ ﺪﺻرد ، ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ رد ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ
) 55 / 23 ﺪﺻرد ( ﻪﺑ رﻮﻃ
ﻲﻨﻌﻣ مﺪﻋ زا ﺮﺘﻤﻛ يراد ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ
) 05 / 31 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ . ﻲﻧﺎـﺑﺮﻗ
نارﺎﻜﻤﻫ و )
24 ( ﻲﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻟآ يﺎﻫدﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ ﺮﺛا
دﺮﻛ شراﺰﮔ و ﻲﺳرﺮﺑ ار
هﻮـﻴﻣ ﺪـﺻرد ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ ﻪﻛ ﺪﻧ يﺎـﻫ
دﻮﺑ اراد ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ .
سﺎﺳا ﺮﺑ درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫدﻮﻛ ﺮﺛا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد هدﺎﻔﺘـﺳا
هﻮﻴﻣ ﺪﺻرد ﺮﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻲﻨﻌﻣ ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ
دﻮﺑ راد ) 01 /
<0 .(p
دﻮـﻛ رﺎﻤﻴﺗ
ﺮﻔﺴﻓﻮﻴﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ +
يﺎـﻫ هﻮﻴﻣ ﺪﺻرد ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ندﻮﺑ اراد ﺎﺑ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ
ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ ) 20 / 17 ﺪﺻرد ( ﺑ ،دﻮﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا زا رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳﺮﺗﺮﺑ ﻪ
يرﻮﻃ ﺪﺻرد ﻪﻛ
هﻮﻴﻣ ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ ﻪﺑ ار
ﻞﺑﺎﻗ راﺪﻘﻣ ﻲﻬﺟﻮﺗ
) 48 ﺪﺻرد ( ﺪﻫﺎـﺷ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ
داد ﺶﻫﺎــﻛ )
لوﺪــﺟ 3 .(
نارﺎــﻜﻤﻫ و زازآ )
6 ( رد ﻪــﻛ ﺪــﻧدﺮﻛ هﺪﻫﺎــﺸﻣ
ار نآ يﺪـﺷر تﺎﻴـﺻﻮﺼﺧ ﺮﺘﻛﺎـﺑﻮﺗزا و سﻮﻠﻴـﺳﺎﺑ مأﻮـﺗ دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻧﺎﻳزار ﺪﻴﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ .
يﺎـﻫ هﻮـﻴﻣ ﺪـﺻرد ﺮـﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ،ﻲﻟآ دﻮﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
ﻲﻨﻌﻣ ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ دﻮﺑ راد
) 01 /
<0 .(p
ﻞﻜﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ 2
ﺮﻈﻧ زا رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳﺮﺗﺮﺑ ،
هﻮـﻴﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﺪﺻرد
مﺪـﻋ ،ﻢﻟﺎـﺳﺎﻧ يﺎـﻫ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ دﻮـﻛ و ﻲـﻏﺮﻣ دﻮـﻛ
ﺮﻔﺴﻓﻮﻴﺑ + ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ )
29 / 15 ﺪﺻرد ( ﻦﻳا زا ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ ،دﻮﺑ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ
ﺎـﺑ ﺰـﺟ
مﺪﻋ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ
مﺪـﻋ و ﻦﻴـﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ و ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ ﺪﻫﺎـﺷ و ﻲـﻏﺮﻣ دﻮـﻛ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺖﺷاﺪﻧ يراد
. ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ر رد ﺎـﺑ ﻲـﻏﺮﻣ دﻮـﻛ ﻪﻛ ﺪﺳ ﺮﺻﺎﻨﻋ نداد راﺮﻗ سﺮﺘﺳد
ار نآ ﺖـﻣوﺎﻘﻣ و هﺎـﻴﮔ ﺪـﺷر ًﻻﺎـﻤﺘﺣا ﻲﻳاﺬﻏ
يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪـﺻرد ﺶﻫﺎـﻛ ﺚـﻋﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ،هﺪﻴﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺗﻮﺑ رد ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ هﻮﻴﻣ .
ﻦﻴﻤﻫ رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺎﺘﺳار
) 24 ( ﺪﻌﺗ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ هﻮـﻴﻣ دا
يﺎـﻫ
ﻪﺟﻮﮔ رد ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ ﺪﺷ ﻲﮕﻧﺮﻓ
.
ﻦﻴـﭼ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻛ ﺪـﺷ ﺺﺨـﺸﻣ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ يﺎـﻫ
ﻪﺟﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ هﻮﻴﻣ ﺪﺻرد ﺮﻈﻧ زا ﻲﮕﻧﺮﻓ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ يراد
ﺖﺷاد دﻮﺟو )
01 /
<0 (p
ﺑ ، ﻪ يرﻮﻃ ﺎـﺑ مود ﻦﻴﭼ ﻪﻛ 2
/ 22 هﻮـﻴﻣ ﺪـﺻرد
ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ ﻪﺟرد ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻴﻟد
ﺎـﺗ و تراﺮـﺣ يدوﺪـﺣ
رد ﺖـﺑﻮﻃر
ﻞـﻣاﻮﻋ ترﺎـﺴﺧ زا لوا ﻦﻴـﭼ ﺎـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺪﺷر ﻞﺼﻓ ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ ﻞﺣاﺮﻣ هﻮﻴﻣ و هﺎﻴﮔ ﺮﺑ اﺰﻳرﺎﻤﻴﺑ ﺪـﺻرد ﺶﻫﺎـﻛ ﺮـﻣا ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﻪﺘـﺳﺎﻛ نآ يﺎـﻫ
هﻮﻴﻣ ﻪﺑ ار ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد لﺎﺒﻧد
. ﺮـﺑ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ زا ﻲـﺧﺮﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻪـﺟرد ﻪﻠﻤﺟ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ دﻮﺟو ياﺮـﺑ ﺖـﺑﻮﻃر و تراﺮـﺣ
يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﻫ
.
ﻞﻜﺷ 1 - ﻲﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫدﻮﻛ و ﻲﻟآ دﻮﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
Figure 1- Interaction effect of organic fertilizer, biofertilizers and chemical fertilizer on fruit number per plant in tomato ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ياراد يﺎﻫ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ يراد
5 ﺪﻧراﺪﻧ ﺪﺻرد .
Means followed by the same letters are not significantly different (p≤0.05), at 5% probability level based on Duncans multiple range
لوﺪﺟ 3 - ﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ يﺎﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﮔ
ﻲﮕﻧﺮﻓ ﺮﺛا رد ﻦﻴﭼ ود عﻮﻤﺠﻣ رد ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ مﺪﻋ و دﺮﺑرﺎﻛ
هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ
Table 3- Means comparison of some quantity and quality characteristics of tomato affected by application and non- application of poultry manure in sum of two harvesting times
ﻦﭘﻮﻜﻴﻟ Lycopene (mg/100 g samples) ثﻦﻴﻣﺎﺘﻳو C vitamin (mg/100 g samples)
ﺺﺧﺎﺷﺲﻜﻳﺮﺑ Brix index
ﺮﺘﻣﻞﻴﻓوﺮﻠﻛﺖﺋاﺮﻗ Spad reading رازﺎﺑﻪﺑﻪﺿﺮﻋﻞﺑﺎﻗدﺮﻜﻠﻤﻋ Marketable yield (t/ha)
ﻞﻛدﺮﻜﻠﻤﻋ Total yield (t/ha) ﻮﻴﻣنزوﻪﺗﻮﺑرده Fruit weight per plant (g)
هﻮﻴﻣﺪﺻردﻢﻟﺎﺳﺎﻧيﺎﻫ Unhealthy fruit (%) ﻪﺗﻮﺑردهﻮﻴﻣداﺪﻌﺗ Fruit number per plant
رﺎﻤﻴﺗ Treatment
ﻲﻟآ دﻮﻛ
Organic fertilizer
1.84b 10.69a
7.40a 53.92a
22.22a 30.74a
691.69a 23.55b
16.11a*
ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ Application of poultry
manure
2.12a 9.25a
6.95a 53.05a
20.24a 26.16b
588.75b 31.05a
12.11b ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ دﺮﺑرﺎﻛ مﺪﻋ Non application of
poultry manure
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫدﻮﻛ
Biofertilizers and chemical fertilizer
2.38a 9.92b
7.14b 53.12ab
21.31b 30.66b
689.88a 26.93b
11.55d ﺮﻔﺴﻓﻮﻴﺑ
Biophosphorus
2.15b 11.44a
6.25c 53.50ab
16.90d 23.53d
529.43d 35.24a
11.52d ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ
Nitroxin
2.05b 10.68ab
7.37b 53.77ab
22.93b 27.01c
607.86c 17.20d
12.88c ﺮﻔﺴﻓﻮﻴﺑ
+ ﻦﻴﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ
Biophosphorus+Nitroxin
1.77c 7.40c
7.93a 55.21a
26.06a 34.13a
768.11a 23.94c
18.13a ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ
Chemical fertilizer
1.53d 10.42ab
7.16b 51.83b
18.95c 26.92c
605.85c 33.17a
16.45b ﺪﻫﺎﺷ
Control
* ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد كﺮﺘﺸﻣ فﺮﺣ ﻚﻳ ﻞﻗاﺪﺣ ياراد يﺎﻫ
5 ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﺻرد ﺪﻧراﺪﻧ راد
.
*In each column, means followed by the same letters are not significantly different (p≤0.05), at 5% probability level based on Duncans multiple range.
لوﺪﺟ 4 - ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﺧﺮﺑ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻲﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ
رد ﻦﻴﭼ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
Table 4- Means comparison of some quantity and quality characteristics of tomato in different harvesting times
ﺺﺧﺎﺷﺲﻜﻳﺮﺑ
Brix index
ﺮﺘﻣﻞﻴﻓوﺮﻠﻛﺖﺋاﺮﻗ
Spad reading
رازﺎﺑﻪﺑﻪﺿﺮﻋﻞﺑﺎﻗدﺮﻜﻠﻤﻋ
Marketable yield (t/ha)
ﻞﻛدﺮﻜﻠﻤﻋ
Total yield (t/ha)
ﻪﺗﻮﺑردهﻮﻴﻣنزو
Fruit weight per plant (g)
هﻮﻴﻣﺪﺻردﻢﻟﺎﺳﺎﻧيﺎﻫ
Unhealthy fruit (%)
ﻪﺗﻮﺑردهﻮﻴﻣداﺪﻌﺗ
Fruit number per plant
رﺎﻤﻴﺗ Treatment
7.00b 54.41a
23.22a 32.98a
742.16a 32.42a
16.76a*
لوا ﻦﻴﭼ First harvesting time
7.35a 52.57b
19.24b 23.92b
538.29b 22.17b
11.45b مود ﻦﻴﭼ
Second harvesting time
* ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد كﺮﺘﺸﻣ فﺮﺣ ﻚﻳ ﻞﻗاﺪﺣ ياراد يﺎﻫ
5 ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﺻرد ﺪﻧراﺪﻧ راد
.
*In each column, means followed by the same letters are not significantly different (p≤0.05), at 5% probability level based on Duncans multiple range.
ﻞﻜﺷ 2 - ﻲﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ يﺎﻫ هﻮﻴﻣ ﺪﺻرد ﺮﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ،ﻲﻟآ دﻮﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا
Figure 2- Interaction effect of organic fertilizer, biofertilizers and chemical fertilizer on the percentage of unhealthy fruit in tomato
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ ياراد يﺎﻫ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ يراد
5 ﺪﻧراﺪﻧ ﺪﺻرد .
Means followed by the same letters are not significantly different (p≤0.05), at 5% probability level based on Duncans multiple range
ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ نزو
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪـﺗﻮﺑ رد هﻮـﻴﻣ نزو ﺮـﺑ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ ﺮﺛا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻳﺎﻣزآ
ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد ) 01 /
<0 (p
ﺑ ، ﻪ يرﻮﻃ ﺐـﺟﻮﻣ ﻲـﻏﺮﻣ دﻮـﻛ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﻪـﻛ
ﺶﻳاﺰﻓا 15 مﺪﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ نزو يﺪﺻرد دﻮـﻛ ﻦـﻳا دﺮﺑرﺎﻛ
ﺪﺷ ) لوﺪﺟ 3 .(
ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﺎﺑ ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ ﻪﻛ ﺪﺳر و ﻊـﻗﻮﻣ
ﺮﺻﺎﻨﻋ نزاﻮﺘﻣ اﺮﺑ ﻲﻳاﺬﻏ
ﻪﺟﻮﮔ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺐﺳﺎﻨﻣ يراﺪﻬﮕﻧ ﺰﻴﻧ و ﻲﮕﻧﺮﻓ
ﻨﻴﻣز ،هﺎﻴﮔ ﻲﺸﻳور ﺪﺷر ﻲﻃ رد ﺔ
ﺶﻳاﺰـﻓا و ﺪـﺷر دﻮـﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ ار مزﻻ
ﺖـﺳا هدﻮـﻤﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ نزو .
حﻮﻄـﺳ ﺮـﺛا ﺶﻫوﮋـﭘ ﻚـﻳ رد
ﻪـﺟﻮﮔ ﻒـﻠﺘﺨﻣ مﺎﻗرا ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﺖﻴﻤﻛ ﺮﺑ ﻲﻟآ يﺎﻫدﻮﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲـﮕﻧﺮﻓ
،گﺮـﺑ و هﻮﻴﻣ ﻚﺸﺧ نزو ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ شراﺰﮔ و ﻲﺳرﺮﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
رﺎﻤﻴﺗ رد ﺲﻜﻳﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ و ﻲﻳﺎﻬﻧ 5
/ 1 ﺖـﺳﺪﺑ ﻚﻴﻣﻮﻴﻫ ﺪﻴﺳا مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺪﻣآ ) 49 .(
ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻲـﻟآ يﺎﻫدﻮﻛ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ ،ﺮﮕﻳد ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﻪـﻛ ﺪـﺷ شراﺰـﮔ يﺬـﻏﺎﻛ ﺖـﺳﻮﭘ وﺪـﻛ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ
ﻲﻣرو و يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ ،يوﺎﮔ يﺎﻫدﻮﻛ نزو ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ ﺖـﺳﻮﭙﻤﻛ
ﻫﺎﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ ﺪﻧﺪﺷ ﺪ
) 32 .(
ﺮـﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫدﻮﻛ ﺮﺛا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ نزو دﻮﺑ راد
) 01 /
<0 (p
ﻪﺑ ، راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ يرﻮﻃ
ﺮـﮔ ،ﺪـﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ دﻮﻛ رد ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ نزو ﺮـﻈﻧ ﻦـﻳا زا ﻪـﭼ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺖﺷاﺪﻧ ﺮﻔﺴﻓﻮﻴﺑ ﺎﺑ يراد
) لوﺪﺟ 3 .(
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎـﺑ
ﻲــﻨﻴﻣا ﺞﻳﺎــﺘﻧ دﺮــﻓ
) 1 ( ﻞــﻔﻠﻓ يور ﺮــﺑ )
Capsicum annumvar
(
ﻢﻫ ﺖﺷاد ﻲﻧاﻮﺧ .
ﻪـﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ نزو ﺮﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ،ﻲﻟآ دﻮﻛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد ) 01 /
<0 .(p
نﺎـﻤﻫ ﻞﻜـﺷ رد ﻪـﻛ رﻮـﻃ 3
ﺖـﺳا دﻮﻬـﺸﻣ
ﻪﺑ ﻪﺗﻮﺑ رد هﻮﻴﻣ نزو ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﻲـﻏﺮﻣ دﻮـﻛ رﺎﻤﻴﺗ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ) 5 / 884 مﺮﮔ ( مﺪﻋ و ﻦﻴـﺴﻛوﺮﺘﻴﻧ و ﻲﻏﺮﻣ دﻮﻛ )
2 / 426 مﺮـﮔ (
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ . مأﻮـﺗ دﺮﺑرﺎﻛ يﺮﺗﺮﺑ ﺰﻴﻧ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﻳﺎﺳ يور هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪــﻧﺎﮔاﺪﺟ فﺮــﺼﻣ ﺎــﺑ ﻪــﺴﻳﺎﻘﻣ رد ار ﻲﻳﺎﻴﻤﻴــﺷ و ﻚــﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎــﻫدﻮﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫدﻮﻛ )
16 و 39 .(
ﻦﻴﭼ ﻦﻴﺑ
ﻪـﺟﻮﮔ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
د هﻮـﻴﻣ نزو ﺮـﻈﻧ زا ﻲـﮕﻧﺮﻓ ﻪـﺗﻮﺑ ر
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد
) 01 /
<0 (p
ﺑ ، ﻪ يرﻮﻃ رد هﻮـﻴﻣ نزو ﻪﻛ
لوا ﻦﻴﭼ رد ﻪﺗﻮﺑ 27
دﻮﺑ مود ﻦﻴﭼ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺻرد )
لوﺪـﺟ 3 .(
ﻦﻴـﻨﭼ
ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رود لﻮﻃ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ ﺪﺳر ة
لوا ﻦﻴـﭼ رد هﺎـﻴﮔ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺪـﺷر
نزو ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و هﺪـﺷ ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ و بآ بﺬﺟ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺑ رد هﻮﻴﻣ ﺖﺳا هداد ﺶﻳاﺰﻓا مود ﻦﻴﭼ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻪﺗﻮ .
