95
Accuracy in Estimation of Simulated Postpartum Hemorrhage Using Artificial Blood among Midwifery Students
Farzaneh Rashidi Fakari1, Masoumeh Kordi2, Seyed Reza Mazloum3,
Farideh Akhlaghi4
1 Msc in Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran 2 Assistant Professor, Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences,
Mashhad, Iran
3 Lecturer, Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran 4 Professor, Department of Gynecology, Faculty of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
(Received June 13, 2015 ; Accepted July 5, 2015)
Abstract
Background and purpose: Postpartum hemorrhage is one of the most common causes of maternal deaths worldwide. Most deaths associated with hemorrhage occur due to delay in diagnosis and proper management of bleeding. This study aimed to evaluate the accuracy of postpartum hemorrhage estimation using artificial blood.
Materials and methods: This descriptive study was performed in 92 midwifery students, in Mashhad School of Nursing, 2013. The samples were selected using convenience sampling. Data was collected through questionnaires and objective structured clinical examination. Scenes similar to postpartum hemorrhage were created using artificial blood in six stations. The students saw each station and estimated the volume of blood. Data was analyzed applying central tendency and dispersion indices, paired T-test, and chi-square in SPSS V.16.
Results: Accuracy of visual estimation of blood loss was between 2- 20%. In estimation of postpartum hemorrhage it was found that about 40.21% of the students have underestimated, 10.34% had accurate estimation of blood loss and 49.45% estimated higher volume of postpartum hemorrhage than their actual volume.
Conclusion: Visual estimation of blood loss was not accurate in most of the subjects. Authorities should focus more on skills and competencies required for accurate estimation of blood loss after delivery by revising the educational curriculum.
Keywords: Postpartum hemorrhage, accuracy of simulation, visual estimation, midwifery, students
J Mazandaran Univ Med Sci 2015; 25(124): 95-101 (Persian).
هرود هرﺎﻤﺷ ﻢﺠﻨﭘ و ﺖﺴﻴﺑ 126
ﺮﻴﺗ لﺎﺳ 1394 ) 101 - 95 (
زرا ﻲﺑﺎﻳ ﺖﻗد ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻢﺠﺣ
نﻮﺧ يﺰﻳر ﺪﻌﺑ زا نﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻤﻳاز
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ يزﺎﺳ ﻪﻴﺒﺷ ﻂﻴﺤﻣ رد ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ
يرﺎﻜﻓ يﺪﻴﺷر ﻪﻧازﺮﻓ 1
يدﺮﻛ ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ 2
مﻮﻠﻈﻣ ﺎﺿرﺪﻴﺳ 3
ﻲﻗﻼﺧا هﺪﻳﺮﻓ 4
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻘﺑﺎﺳ فﺪﻫ و : ﻳ ﻜ ﻲ زا ﺎﺷ ﻳ ﻊ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﻞﻠﻋ گﺮﻣ ردﺎﻣ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد
، ﺧ ﺮﻧﻮ ﻳ يﺰ ﺲﭘ زا از ﻳ نﺎـﻤ ﺖـﺳا .
گﺮـﻣ ﺮـﺜﻛا يﺎـﻫ
ﺪﻳﺪﺷ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ
،
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﺐﺳﺎﻨﻣ هرادا و ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﺮﻴﺧﺄﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ .
فﺪـﻫ ﺎـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ اﺬـﻟ
ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻗد ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻢﺠﺣ نﻮﺧ يﺰﻳر ﺪﻌﺑ زا ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ،ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ نﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻤﻳاز
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
: ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ور ﺮﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ي
92 ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ يﻮﺠﺸﻧاد )
مﺮﺗ 5 و 7 ،ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ 1
و 3 ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ (
رد
لﺎﺳ رد ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد 1392
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ، .
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا سﺮﺘﺳد رد شور ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .
هداد يروآدﺮﮔ راﺰﺑا ﺎﻫ
دﻮﺑ ﻲﻨﻴﻋ ﺪﻨﻣرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ نﻮﻣزآ و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ مﺮﻓ ﻞﻣﺎﺷ .
ﺻ ،ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ نﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ﻪﻨﺤ
،ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺑﺎﺸﻣ نﻮﺧ يﺰﻳر ﺪﻌﺑ
زا
،نﺎﻤﻳاز رد ﺶﺷ ﺪﺷ يزﺎﺳزﺎﺑ هﺎﮕﺘﺴﻳا .
ﺎﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺮﻫ
،هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻢﺠﺣ نآ ار و ﻦﻴﻤﺨﺗ رد مﺮﻓ ﺖﺒﺛ ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﻛ . ﺞﻳﺎﺘﻧ
نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يرﺎﻣآ يﺎﻫ ﺪﺷ ﺰﻴﻟﺎﻧآ ود يﺎﻛ و ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻫ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻢﺠﺣ ﻲﻤﺸﭼ ﺢﻴﺤﺻ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺖﻗد: ﻦﻴﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ
2 ﺎﺗ 20 ﺪﺻرد
ﺖﺳا ﺮﻴﻐﺘﻣ .
ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻲﻤﺸﭼ نﺎﺸﻧ داد دوﺪﺣ ﻪﻛ 21
/ 40 ﻢﻛ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺪﺻرد راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ
،ﻲﻌﻗاو 34 / 10 و ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﻲﺤﻴﺤﺻ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺪﺻرد 45
/ 49 ﺶﻴﺑ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺪﺻرد ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ
ﺪﻨﺘﺷاد .
جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻦﻴﻤﺨﺗ:
يراﺪﻳد نﻮﺧ ﻢﺠﺣ
،يﺰﻳر ﺢﻴﺤﺻ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺐﻠﻏا رد دﻮﺒﻧ
. زﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
بﻮـﻠﻄﻣ يﺰـﻳر
ﺖﻬﺟ ﺖﻴﺣﻼﺻ و ترﺎﻬﻣ ﺐﺴﻛ
ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،دراد دﻮـﺟو ،نﺎـﻤﻳاز زا ﺪـﻌﺑ يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﻢـﺠﺣ ﺢﻴﺤﺻ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻦﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ
ﻲﺷزﻮﻣآ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ ﺖﻳرﻮﻓ ﺎﺑ ﻪﺑ يﺮﮕﻧز رد مﻮﻜﻳرﻮﻛ ﻲﺳرد
ماﺪﻗا ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ .
يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو :
نﻮﺧ يﺰﻳر ﺪﻌﺑ زا ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ ،ﻮﺠﺸﻧاد ،يراﺪﻳد ﻦﻴﻤﺨﺗ ،يزﺎﺳ ﻪﻴﺒﺷ ﺖﻗد ،نﺎﻤﻳاز
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻳ ﻜ ﻲ زا ﺎﺷ ﻳ ﻊ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﻞﻠﻋ گﺮﻣ ردﺎﻣ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد
،
ﺮﻧﻮﺧ ﻳ يﺰ ﺲﭘ زا از ﻳ نﺎﻤ ﺖﺳا
) 3 - 1
دوﺪﺣ ﻪﻛ(
25 زا ﺪﺻرد
و يردﺎﻣ يﺎﻫﺮﻴﻣ و گﺮﻣ مﺎﻤﺗ 20
ﻴﻠﻴﻣ ﻲﻧﺎﻤـﺴﺟ ﻪﺿرﺎﻋ نﻮ ﻢﻛ ﻞﻴﺒﻗزا
ﺧ ـ ﺷ ﻲﻧﻮ ـ ﻋ ،ﺪﻳﺪ ـ ضراﻮ ﺑﺮﻣ ـ ﺑ طﻮ ـ ﻪ نﻮﻳزﻮﻔﺴﻧاﺮﺗ
ﻲﻣﻮﺘﻛﺮﺘﺴﻴﻫ و نﺎﻬﻴﺸﻣرﺪﻨﺳ ،ﻲﺑﺎﺴﺘﻛا يدﺎﻘﻌﻧا ﺺﻘﻧ ،نﻮﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﺖﺤﺗ ﺮﻧﻮﺧ
ﻳ يﺰ ﺲﭘ زا از ﻳ نﺎﻤ ﺖﺳا
) 4
، 5
.(
لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ :
يدﺮﻛ ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ -
ﺪﻬﺸﻣ : ﺪﻬﺸﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد
E-mail: [email protected]
1 . ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد
، ﺪﻬﺸﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ﺪﻬﺸﻣ ،
2 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا
، ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ هوﺮﮔ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد
، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻬﺸﻣ
ناﺮﻳا ،ﺪﻬﺸﻣ ،
3 . ﺑﺮﻣ ﻲ
، ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ هوﺮﮔ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد
، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻬﺸﻣ
ناﺮﻳا ،ﺪﻬﺸﻣ ،
4 . دﺎﺘﺳا
، ،نﺎﻧز هوﺮﮔ هﺪﻜﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ﺪﻬﺸﻣ ،ﺪﻬﺸﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
23 / 3 / 1394 تﺎﺣﻼﺻا ﺖﻬﺟ عﺎﺟرا ﺦﻳرﺎﺗ :
23 / 3 / 1394 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
14 / 4 / 1394
يرﺎﻜﻓ يﺪﻴﺷر ﻪﻧازﺮﻓ نارﺎﻜﻤﻫ و
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
هرود ﻢﺠﻨﭘ و ﺖﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،
126 ، ﺮﻴﺗ 1394 97
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﺰﻳﺮﻧﻮﺧ نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ ي ﻪـﺑ نﻮـﺧ نداد ﺖـﺳد زا ﻪﺑ
راﺪﻘﻣ 500 ﻲﻠﻴﻣ ﺶﻴﺑ ﺎﻳ ﺮﺘﻴﻟ ﻪـﻠﺣﺮﻣ نﺪـﺷ ﻞﻣﺎﻛ زا ﺲﭘ ﺮﺗ
،ﻲﻌﻴﺒﻃ نﺎﻤﻳاز رد مﻮﺳ 1000
ﻲﻠﻴﻣ و ﻦﻳراﺰـﺳ زا ﺲﭘ ﺮﺘﻴﻟ
1500 ﻲﻠﻴﻣ ﻪـﺑ و قﻼـﻃا ﻲﻣﻮﺘﻛﺮﺘﺴﻴﻫ ﻦﻳراﺰﺳ زا ﺲﭘ ﺮﺘﻴﻟ
ﻢﻴــﺴﻘﺗ ﻚــﻠﻬﻣ و ﺪﻳﺪــﺷ ،ﻂــﺳﻮﺘﻣ ،ﻒــﻴﻔﺧ ﻪﺘــﺳد رﺎــﻬﭼ ﻲﻣ دﻮﺷ .
ا ﺪـﻌﺑ ﻒـﻴﻔﺧ يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ
ﻲـﻣ نﺎـﻤﻳاز ز ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
دﻮــﺷ ﻞﻳﺪــﺒﺗ ﻚــﻠﻬﻣ و ﺪﻳﺪــﺷ ﻪــﺑ ﻲﮔدﺎــﺳ
) 7 - 4
.(
عﻮﻴــﺷ
ﻲﻌﻴﺒﻃ نﺎﻤﻳاز رد ،نﺎﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ 4
- 2 و ﺪـﺻرد
ﻦﻳراﺰﺳ رد 6
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺪﺻرد
) 8
. (
ﺶﻴـﭘ و ﻲـﻨﻴﺑ
درﻮـﻣ نﺎـﻛﺎﻤﻛ ،نﺎﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ ﺪﻳﺪﺷ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺺﻴﺨﺸﺗ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ گﺮﻣ ﺮﺗ ﺶﻴﺑ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺚﺤﺑ ﺪﻳﺪــﺷ ﺐــﺳﺎﻨﻣ هرادا و ﺺﻴﺨــﺸﺗ رد ﺮﻴﺧﺄــﺗ زا ﻲــﺷﺎﻧ ،
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ
) 9
.(
يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﻢـﺠﺣ ﻦﻴـﻤﺨﺗ اﺬـﻟ
نﺎــﻤﻳاز زا ﺲـﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ رد يرﺎﻴـﺴﺑ ﺖـﻴﻤﻫا ندﻮﺑ ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد ناﺰﻴﻣ ،نآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ اﺮﭼ ،دراد ﻢــﻫ و دﺮــﻓ ﻲﮔﺪــﻧز يﺎــﻫ نﺎــﻣرد و تﺎﻣاﺪــﻗا عﻮــﻧ ﻦﻴــﻨﭼ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ دﻮﺷ
. ﻢـﻛ ﻦﻴﻤﺨﺗ ا ﺮـﺗ
ﻲـﻌﻗاو ناﺰـﻴﻣ ز
ﻲﻣ نﺎﻣرد ﺮﻴﺧﺎﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺶﻴـﺑ ﻦﻴـﻤﺨﺗ و دﻮﺷ
ناﺮـﮔ و يروﺮـﺿ ﺮـﻴﻏ تﻼﺧاﺪـﻣ مﺎﺠﻧا ﺚﻋﺎﺑ نآ ﺪﺣزا دراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻢﻴﺧو ﺐﻗاﻮﻋ تﺎﻗوا ﻲﻫﺎﮔ و هﺪﺷ
) 10
. (
رد
ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ شور
يﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا
،يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ
ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻲﻤﺸﭼ
،نﺎﺳآ ﻲﺷور ﻊﻳﺮﺳ
ﻲﻤﺟﺎﻬﺗﺮﻴﻏو ﺖﺳا
) 11
. (
لﺎﺣ ﻪﻛ نآ ﺎﻣﺎﻣ ﺐﻠﻏا ـﻟوا ﻴ ﻦ دﺮـﻓ ي ﺖـﺳا ﻪـﻛ رد نﺎـﻣز
ﺮﻧﻮــﺧ ﻳ ﺰ ي رﻮــﻀﺣ دراد و ﺶــﻘﻧ ﺰــﻛﺮﻣ ي رد ﺨــﺸﺗ ﻴ ﺺ
دراد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ اﺬﻟ ، يﺎﻫ
ﻲﺳرد ﺪـﻳﺎﺑ ردﺎـﻗ نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﺪﻨـﺷﺎﺑ
،ﺪﻨﺘــﺴﻫ هﺪــﻨﻳآ يﺎــﻫﺎﻣﺎﻣ ﻪــﻛ ﻲﻳﺎــﻣﺎﻣ ار
ياﺮــﺑ مﺎــﺠﻧا
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﻪﻓﺮﺣ يا رد مﺎﻈﻧ
هدﺎـﻣآ ،ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ دزﺎـﺳ
. زا
ﻪﻔﻟﺆﻣ يا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮ
،ﻲﺳرد
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﺑﺎﻴـﺷزرا
هﺪﺷ اﺮﺟا ﺖﺳا
و ﻲﺑﺎﻳزرا ﺮـﺑ سﺎـﺳا دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺎﻫ
ي ﻞـﺑﺎﻗ
،لﻮﺒﻗ كﺮﺤﻣ ﻲـﻤﻬﻣ ياﺮـﺑ دﻮـﺒﻬﺑ و ﻻﺎـﺑ ندﺮـﺑ ﺖـﻴﻔﻴﻛ
شزﻮﻣآ ﺖﺳا
) 12
. (
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
Rochester
نارﺎـﻜﻤﻫ و
) 2005 ( نﺎـﺸﻧ ﻲﻧﺪﻴﺳ رد ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ نﻼﻴﺼﺤﺘﻟا غرﺎﻓ يور ﺮﺑ
او رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ ﺖﺳا هداد ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ،ﻲـﻌﻗ
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻪـﺟاﻮﻣ ﻞﻜﺸﻣ ﺎﺑ و ﺪﻧراﺪﻧ ار مزﻻ
) 13
.(
و ﻲـﻗﻼﺧا نارﺎﻜﻤﻫ
) 1391 ( ﻢـﺠﺣ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻴـﻤﺨﺗ ﻪـﻛ ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ
ﻪﺘﻓر ﺖﺳد زا نﻮﺧ
نﺎﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ )
نﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يﺎﻫ
ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ ( ﻖـﻴﻗد ﻲﻧﺎـﻣرد ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﻂﺳﻮﺗ
ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ
) 14
ﻳﺮﻧﻮـﺧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ(.
يﺰ
يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ هرادا و نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﻂـﺳﻮﺗ نﺎـﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ يﺎﻫ
ناﺪﻘﻓ و ﺪﻨﺘﺴﻫ هﺪﻨﻳآ يﺎﻫﺎﻣﺎﻣ ﻪﻛ ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭼ
يا
ﺎﺑ رد ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ نﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا
،ناﺮﻳا موﺰـﻟ مﺎـﺠﻧا ﻦﻴـﻨﭼ
ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يروﺮﺿ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر . ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ اﺬﻟ ﺮﺑ
نآ
هﺪﺷ ﺪﻧا ﻪﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا فﺪﻫ ﺖﻗد
ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻢﺠﺣ
ﻮﺧ ن يﺰﻳر ﺪﻌﺑ زا رد ﻲﻋﻮﻨـﺼﻣ نﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻤﻳاز
ﻪﻴﺒﺷ ﻂﻴﺤﻣ هﺪﻜـﺸﻧاد ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يور ﺮﺑ هﺪﺷ يزﺎﺳ
لﺎﺳ رد ﺪﻬﺸﻣ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ 1392
ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا .
ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻚﻳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻌﻄﻘﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
ﻪﻛ ﺲﭘ زا ﺬـﺧا زﻮـﺠﻣ ﻪـﺘﻴﻤﻛ زا قﻼـﺧا
هﺎﮕـﺸﻧاد مﻮـﻠﻋ
ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻬﺸﻣ ﺪ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ
سﺮﺘـﺳد رد شور ﻪـﺑ يﺮﻴﮔ
ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻴﻠﻛ
مﺮﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 5
و 7
،ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
1 و 3 ﻪـﺑ دورو ﻂﻳاﺮـﺷ ﺪـﺟاو ﻲﻳﺎـﻣﺎﻣ ﺪـﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 92
دﻮـﺑ ﺮﻔﻧ . يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ دورو
ﻪـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
نﺎــﻤﻳاز و يرادرﺎــﺑ يرﻮــﺌﺗ ﺪــﺣاو نﺪــﻧارﺬﮔ ﻞﻣﺎــﺷ 2
،
،ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﻛﺮﺷ ﺖﻳﺎﺿر راﻮﮔﺎـﻧ ثاداﻮﺣ عﻮﻗو مﺪﻋ
ﻪﻠﺻﺎﻓ رد 3
دﻮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ هﺎﻣ .
هداد يروآدﺮﮔ راﺰﺑا ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
ﺪﻨﻣرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ نﻮﻣزآ و ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ،يدﺮﻓ تﺎﺼﺨﺸﻣ مﺮﻓ دﻮﺑ ﻲﻨﻴﻋ . رد اﺪﺘﺑا ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻦﻤﺿ
ﻲﻓﺮﻌﻣ دﻮـﺧ و حﺮـﺷ
يﺮﺼﺘﺨﻣ زا
،ﺶﻫوﮋﭘ رد ترﻮﺻ ﻞـﻳﺎﻤﺗ
ﻪـﺑ نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد
ﺖﻛﺮﺷ رد
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا د ﺖﻛﺮﺷ ياﺮﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ر
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﻲﺒﺘﻛ ﺖﻳﺎﺿر يدﺮﻓ تﺎﺼﺨﺸﻣ مﺮﻓ ﺪﺷ
و ﺖﻧﻮﻜـﺳ ،ﻞﻫﺎﺗ ،ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ ،ﻦﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ و
دﻮـﺑ ،ﻦﻴﻟﺎـﺑ ﻂﻴـﺤﻣ رد يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ .
مﺮـﻓ ﻲـﻳاور
ﺪﺷ ﺪﻴﻳﺎﺗ يﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ .
ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ نﻮﻣزآ
هﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑ رد ﻲﻨﻴﻋ ﺪﻨﻣرﺎﺘﺧﺎﺳ 6
ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ راﻮﻧ ،دﻮﺑ هﺎﮕﺘﺴﻳا
ﻪﺑ ﻪﺘﺸﻏآ 10 ﻲﺳ ﻪﺘـﺸﻏآ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ راﻮـﻧ ،نﻮﺧ ﻲﺳ ﻪـﺑ
20
ﻲﺳ ﻪﺘﺨﻟ رﺎﻬﭼ ،نﻮﺧ ﻲﺳ
ﻢـﺠﺣ ﺎﺑ 40 ﻲـﺳ
،نﻮـﺧ ﻲـﺳ ﺪـﭘ
ﻪﺑ ﻪﺘﺸﻏآ رﺎﻤﻴﺑ ﺮﻳز 350
ﻲـﺳ گرﺰـﺑ رﻮﻴـﺳر ،نﻮـﺧ ﻲـﺳ
يوﺎﺣ 500 ﻲﺳ ﻪـﺑ ﻪﺘـﺸﻏآ رﺎـﻤﻴﺑ ﺖﺨﺗو نﻮﺧ ﻲﺳ 1000
ﻲﺳ ،نﺎـﻤﻳاز زا ﺪـﻌﺑ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻪﻴﺒﺷ ﻲﻄﻳاﺮﺷ رد نﻮﺧ ﻲﺳ
ﻪﻴﺒﺷ هﺎﮕﺸﻳاز رد د هﺪﺷ يزﺎﺳ
ترﺎﻬﻣ ﺰﻛﺮﻣ ر ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ يﺎـﻫ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ يزﺎـﺳزﺎﺑ ،ﺪﻬـﺸﻣ ﻲﻳﺎـﻣﺎﻣ يرﺎﺘـﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد .
ﻢـﺠﺣ ،هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻂﻘﻓ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﻲــﻣ ﻦﻴــﻤﺨﺗ ار يﺰﻳﺮﻧﻮــﺧ ﻪــﻛ ﻲــﻣﺮﻓ يور ﺮــﺑ و ﺪــﻧدز
هﺪﻫﺎــﺸﻣ
ﻲــﻣ راﺮــﻗ نﺎــﻧآ رﺎــﻴﺘﺧا رد ﺮــﮔ
،داد ﺖــﺷاددﺎﻳ
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺑ ار مﺮﻓ هﺎﮕﺘﺴﻳا زا جوﺮﺧ زا ﻞﺒﻗ و ﺪﻧدﺮﻛ ﺮـﮔ
ﻲﻣ ﻞﻳﻮﺤﺗ ﺪﻧداد
. رد ﻪﻨﺤﺻ يزﺎﺳزﺎﺑ يﺎﻫ
نﻮﺧ يﺰﻳر ﺪـﻌﺑ
زا
،نﺎﻤﻳاز زا ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ نﻮﺧ .
،ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ نﻮﺧ
ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ ﺎـﺒﻳﺮﻘﺗ ﻲﻟﺎـﮕﭼ ﺎـﺑ ﻲـﻌﻗاو نﻮـﺧ ﮓـﻧر ﻪﺑ ﻲﻌﻳﺎﻣ و ﻦـﻫآ ﻚـﻤﻧ ،بآ زا ﻲﻃﻮﻠﺨﻣ ﻪﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ نﻮﺧ ﻲﻟﺎﮕﭼ ﻪـﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ زﺎـﺳوراد ﻂـﺳﻮﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا تﺎﻧﺎﻴـﺳﻮﻴﺗ ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ آ رد ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ يرﺎﻜﻤﻫ يزﺎـﺳوراد هﺪﻜـﺸﻧاد هﺎﮕﺸﻳﺎﻣز
ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺪﻬﺸﻣ .
ﺮﺜﻛاﺪـﺣ و ﺮﻔﺻ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﺮﻫ هﺮﻤﻧ ﻞﻗاﺪﺣ
ﻚﻳ هﺮﻤﻧ دﻮﺑ
: مﺎـﺠﻧا ﺦـﺳﺎﭘ و ﻚﻳ زﺎﻴﺘﻣا ﺢﻴﺤﺻ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ
ﻖـﻠﻌﺗ ﺮﻔـﺻ زﺎـﻴﺘﻣا ،داد مﺎـﺠﻧا ﺢﻴﺤـﺻ يدوﺪـﺣﺎﺗ ﺎﻳ داﺪﻧ ﻲــﻣ ﺖــﻓﺮﮔ . ﻪــﺑ ﻲﻠﻛرﻮــﻃ ﻢــﺠﺣ ﻦﻴــﻤﺨﺗ هﺮــﻤﻧ ﻞﻗاﺪــﺣ
نآ ﺮﺜﻛاﺪﺣ و ﺮﻔﺻ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ 6
دﻮـﺑ .
ﻮـﻣزآ نﺎـﻣز ﻞـﻛ ن
دﺮﻓ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻲﻨﻴﻋ ﺪﻨﻣرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ 6
ﺪﻴـﺸﻛ لﻮﻃ ﻪﻘﻴﻗد .
نﻮــﻣزآ ﺎــﺑ ﺞﻳﺎــﺘﻧ يﺎــﻫ
يرﺎــﻣآ
،ﻲﻔﻴــﺻﻮﺗ ﺺﺧﺎــﺷ
يﺎــﻫ
مﺮـﻧ ﺎـﺑ ود يﺎـﻛ و ﻲﮔﺪـﻨﻛاﺮﭘ ،يﺰـﻛﺮﻣ راﺰـﻓا
SPSS 16
ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﺳ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 46
/ 4 56±
/ 24
دﻮﺑ لﺎﺳ . دوﺪﺣ 82 / 47 ﺪﺻرد ) 44 ﺮﻔﻧ ( اد زا درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧ
و ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻊﻄﻘﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 17
/ 52 ﺪﺻرد ) 48 ﺮﻔﻧ ( رد
ﺪـﻧدﻮﺑ ﺪـﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻊﻄﻘﻣ .
04 / 63 ﺪـﺻرد ) 58 ﺮـﻔﻧ (
و دﺮﺠﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 52
/ 56 ﺪﺻرد ) 52 ﺮﻔﻧ ( هﺎﮕﺑاﻮﺧ ﻦﻛﺎﺳ
ﺪﻧدﻮﺑ . دوﺪﺣ 60 / 57 ﺪﺻرد ) 53 ﺮﻔﻧ ( درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا
درﻮــﺧﺮﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎــﺑ ﻂﻴــﺤﻣ رد يﺰﻳﺮﻧﻮــﺧ ﻪﻨﺤــﺻ ﺎــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺷاد ﺪﻨﺘ . ﺢﻴﺤـﺻ ﻦﻴـﻤﺨﺗ هﺮـﻤﻧ رﺎـﻴﻌﻣ فاﺮـﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻢﺠﺣ
89 / 0 61±
/ 0 دﻮﺑ . ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﻴﻌــﺿو ﻦﻴــﻤﺨﺗ ﻲﻤــﺸﭼ نﺎــﺸﻧ داد ﻪــﻛ دوﺪــﺣ 21 / 40
ﻢﻛ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺪﺻرد راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ
،ﻲﻌﻗاو 34 / 10 و ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﻲﺤﻴﺤﺻ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺪﺻرد
45 / 49 ﺶﻴﺑ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺪﺻرد زا ﺮﺗ
و ﺪﻨﺘـﺷاد ﻲـﻌﻗاو راﺪـﻘﻣ
رد ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻢﺠﺣ
يﺎﻫ نﻮﺧ ﻢﻛ يﺰﻳر )
10 ، 20 ، 40 ﻲﺳ ﻲﺳ (
ﻢﺠﺣ و 500 ﻲﺳ دﻮـﺑ ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ،ﻲﺳ رد و
ﻢﺠﺣ يﺎﻫ نﻮﺧ ﻻﺎﺑ يﺰﻳر ) 350 ، 1000 ﻲﺳ ﻲـﺳ ( ﻢـﻛ ﺮـﺗ زا
دﻮﺑ ﻲﻌﻗاو ﺪﺣ )
لوﺪﺟ هرﺎﻤﺷ 1 .(
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
ﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ:
ﻲﻜﺷﺰ
ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺖﻗد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺪﻬﺸﻣ هﺎﮕﺘﺴﻳا ) نﻮﺧ ﻢﺠﺣ (
يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻢﺠﺣ ﺮﺗ ﻢﻛ ﻦﻴﻤﺨﺗ
)* (% ﺢﻴﺤﺻ ﻦﻴﻤﺨﺗ N ) (% ﺮﺗ ﺶﻴﺑ ﻦﻴﻤﺨﺗ N ) (% N
10 ﻲﺳ ﻲﺳ )
08 / 26 ( 24 )
60 / 7 ( 7 ) 30 / 66 ( 61
20 ﻲﺳ ﻲﺳ )
78 / 34 ( 32 )
21 / 15 ( 14 )
0 / 50 ( 46
40 ﻲﺳ ﻲﺳ )
78 / 34 ( 32 )
43 / 5 ( 5 )
78 / 59 ( 55
350 ﻲﺳ ﻲﺳ )
78 / 59 ( 55 )
17 / 2 ( 2 )
04 / 38 ( 35
500 ﻲﺳ ﻲﺳ )
65 / 20 ( 19 )
65 / 20 ( 19 )
69 / 58 ( 54
1000 ﻲﺳ ﻲﺳ )
21 / 62 ( 60 ) 86 / 10 ( 10 )
91 / 23 ( 22
زا ﺶﻴﺑ ﻦﻴﻤﺨﺗ* 20
ﻢﻛ ﺪﺻرد نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻲﻌﻗاو ﻢﺠﺣ زا ﺮﺗ
ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﻦﻴﻤﺨﺗ**
20 ﻢﻛ ﺪﺻرد ﺶﻴﺑ و ﺮﺗ ﻮﺧ ﻲﻌﻗاو ﻢﺠﺣ زا ﺮﺗ نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ يﺰﻳﺮﻧ
زا ﺶﻴﺑ ﻦﻴﻤﺨﺗ***
20 ﺶﻴﺑ ﺪﺻرد نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻲﻌﻗاو ﻢﺠﺣ زا ﺮﺗ
طﺎــﺒﺗرا ﻪــﻛ داد نﺎــﺸﻧ ﺮﺋﻮﻜــﺳا يﺎــﻛ نﻮــﻣزآ ﺞﻳﺎــﺘﻧ
ﻲﻨﻌﻣ ﺲـﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺖﻗد ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ يراد
ﺎــﺑ نﺎــﻤﻳاز زا ﻦﻴﻟﺎــﺑ ﻂﻴــﺤﻣ رد يﺰﻳﺮﻧﻮــﺧ ﺎــﺑ درﻮــﺧﺮﺑ
) 415 / 0 (p=
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ و )
425 / 0 (p=
دﻮـﺟو دراﺪـﻧ
) هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
.(
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
ﻲﻧاوﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ:
ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺖﻗد ﺐﺴﺣﺮﺑ ﺪﻬﺸﻣ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ و ﻦﻴﻟﺎﺑ ﻂﻴﺤﻣ رد يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ
نﻮﻣزآ ﺮﺋﻮﻜﺳا يﺎﻛ
ﺖﺳردﺎﻧ ﻦﻴﻤﺨﺗ
(%) N
ﺖﺳرد ﻦﻴﻤﺨﺗ
(%) N
ﺮﻴﻐﺘﻣ
X2=1/797 df=2 p=0/415
) 0 / 50 ( 46
7 (7/60)
ﻦﻴﻟﺎﺑ ﻂﻴﺤﻣ رد يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻪﻨﺤﺻ ﺎﺑ دﻮﺧﺮﺑ
ﻲﻠﺑ
ﺮﻴﺧ )
04 / 38 ( 35
4(4/34)
X2=1/709 df=2 p=0/425
) 56 / 19 ( 18
23 (25/0)
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ )
0 / 25 ( 23
28(30/43)
يرﺎﻜﻓ يﺪﻴﺷر ﻪﻧازﺮﻓ نارﺎﻜﻤﻫ و
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
هرود ﻢﺠﻨﭘ و ﺖﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،
126 ، ﺮﻴﺗ 1394 99
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﺚﺤﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻴـﻤﺨﺗ ﺖـﻗد ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا يﺎـﻫ
ــﺻ رد نﺎــﻤﻳاز زا ﺲــﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮــﺧ ﻢــﺠﺣ ﻲﻤــﺸﭼ ﺢﻴﺤ
ﻦﻴﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 2
ﺎﺗ 20 ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺪﺻرد
ﺖﺳا . نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻗﻼﺧا )
1391 ( ﻦﻴـﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺖﺤﺻ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻢﺠﺣ نﻮﺧ يﺰـﻳر ﺎـﺑ ﺎـﺑ يراﺪـﻳد ﻲﺑﺎـﻳزرا
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻪﺴﻴﻛ يﺎﻫ
ﻲـﻌﻴﺒﻃ نﻮـﺧ ﺦﻳرﺎـﺗ
ﻪﺘـﺷﺬﮔ مﺎـﺠﻧا
ﺪﻧداد . ﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻬﻨ
8 / 30 نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺪﺻرد
زا ﻲﺤﻴﺤﺻ يراﺪﻳد ﻲﺑﺎﻳزرا ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ ناﺰـﻴﻣ
نﻮـﺧ يﺰـﻳر
ﺪﻨﺘﺷاد
) 14
.(
Maslovitz
نارﺎﻜﻤﻫو )
2008 ( ﻪﻴﺒﺷ يﺎﻫﻮﻳرﺎﻨﺳ يزﺎﺳ
هﺪﺷ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺲـﭘ
زا نﺎـﻤﻳاز ياﺮـﺑ ار ﻦﻴﻠﻣﺎـﻋ
،نﺎـﻤﻳاز
نازﻮﻣآرﺎــﻛ ﻲﻜــﺷﺰﭘ
و
،ﺎــﻫﺎﻣﺎﻣ ﻦﻴــﻤﺨﺗ ﺖــﻬﺟ يراﺪــﻳد
يﺰﻳﺮﻧﻮــﺧ ﻢــﺠﺣ ﻪــﺋارا
ﺪــﻧدﺮﻛ . دوﺪــﺣ 49 زا ﺪــﺻرد
ﻲﻜﺷﺰﭘ نازﻮﻣآرﺎﻛ و
41 ﺪﺻرد
،ﺎﻫﺎﻣﺎﻣ يراﺪﻳد ﻲﺑﺎﻳزرا
ناﺰﻴﻣ زا ﻲﺤﻴﺤﺻ نﻮﺧ
يﺰـﻳر ﺪﻨﺘـﺷاﺪﻧ
) 15
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎـﺑ ﻪـﻛ(
ﻲﻧاﻮـﺨﻤﻫ مﺪـﻋ ﻦـﻳا ﻪـﻛ دراﺪـﻧ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻢﺠﺣ رد توﺎﻔﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ نﻮـﻣزآ درﻮـﻣ يﺎﻫ
يﺎﻫﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ﻪﻴﺒﺷ
يزﺎﺳ هﺪﺷ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﺲـﭘ
زا نﺎـﻤﻳاز
ﺪــﺷﺎﺑ هدﻮــﺑ .
هﺪــﺷ هدز ﻦﻴــﻤﺨﺗ راﺪــﻘﻣ ﺮــﺿﺎﺣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﻢﺠﺣ يراﺪﻳد ﻢﻛ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ يﺎﻫ
) 10 ، 20 ، 40 ﻲﺳ ﻲﺳ (
ﺖـﺳد زا ﻢﺠﺣ ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻂﺳﻮﺗ ﻪـــﺘﻓر ﻢـــﺠﺣ رد و ﺖـــﺳا نﻮـــﺧ ي ﻻﺎـــﺑ يﺎـــﻫ
) 350 و
1000 ﻲــﺳ ﻲــﺳ ( ﻢــﺠﺣ ﺰــﺟ ﻪــﺑ 500
ﻲــﺳ ﻲــﺳ ) هﺎﮕﺘــﺴﻳا
ﻢﺠﻨﭘ ( ﻢﻛ ، زا ﻢﺠﺣ ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ نﻮـﺧ ﻪـﺘﻓر ﺖﺳد
ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ .
نارﺎـﻜﻤﻫ و يﻮﺿر )
1996 ( شراﺰـﮔ
ﻢﺠﺣ ،ﻲﻤﺸﭼ ﻦﻴﻤﺨﺗ رد ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﻢـﻛ يﺎﻫ
ﺶﻴﺑ دروآﺮﺑ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ دﻮـﺟو نﻮـﺧ ﻲـﻌﻗاو يراﺪـﻘﻣ زا ﺮﺗ
ﻢﺠﺣ رد ﻦﻴﻤﺨﺗ و دراد ﻪـﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺗ يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ يﻻﺎـﺑ يﺎﻫ
ﻢﻛ ﻦﻴﻤﺨﺗ دراد دﻮﺟو ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ
) 16
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ(
ﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻢﻫ ﺮﺿﺎ دراد ﻲﻧاﻮﺧ .
،يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﻢـﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ رد
نآ يﺮﻳﺬـﭘذﻮﻔﻧ ترﺪـﻗ و نﻮـﺧ ﻪـﺑ ﻪﺘـﺸﻏآ ﺢﻄـﺳ ﺲﻨﺟ ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ يرﻮﻃ
ﻲﺣﻮﻄـﺳ رد ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻪﻛ
ﻢﻛ يﺮﻳﺬﭘذﻮﻔﻧ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﺨﺳ ﻪﻛ ﺪﻧراد يﺮﺗ
)
،ﮓﻨﺳ ﻞﺜﻣ ﻚﻴﺘﺳﻼﭘ ﺎﻳ ﺰﻠﻓ
( ﺶﻴﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ، دروآﺮـﺑ ﻲﻌﻗاو ﺪﺣ زا ﺮﺗ
ﻪﻛ ﻲﺣﻮﻄﺳ رد ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ و دﻮﺷ ﻲﻳﻻﺎـﺑ يﺮﻳﺬـﭘذﻮﻔﻧ
دراد ) شﺮﻓ ﺎﻳ ﻪﭼرﺎﭘ ﻞﺜﻣ (
ﻢﻛ دروآﺮـﺑ ﻲـﻌﻗاو ﺪـﺣ زا ﺮـﺗ
دﻮﺷ
) 7
، 10
، 16
، 17
. (
يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤﺨﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺶﻴﺑ ﻲﻤﺸﭼ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ
5 ) ﻢـﺠﺣ 500
ﻲﺳ ﻲﺳ ( رد ، 69 / 58 ﺶﻴﺑ دراﻮﻣ ﺪﺻرد ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ
رد و 65 / 20 ﻢﻛ دراﻮﻣ ﺪﺻرد ﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗ
ﻦﻴـﻤﺨﺗ ﻲـﻌ
دﻮﺑ هﺪﺷ هدز .
ﻢﺠﺣ رد ﻪﻛ نآ لﺎﺣ ،يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ يﻻﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻢﻛ دروآﺮﺑ ﻪﻛ دور
ﺪـﺷﺎﺑ ﻲـﻌﻗاو ﺪـﺣ زا ﺮﺗ .
ﺖـﻠﻋ
ﻊـﻤﺠﺗ ﺎﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺾﻗﺎﻨﺗ ﻦﻳا بذﺎـﺟ ﺮـﻴﻏ ﺢﻄـﺳ رد رﻮﻴـﺳر نورد نﻮﺧ )
يﺰـﻠﻓ ( رد و
ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻌﻗاو
. ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
Tall
و نارﺎﻜﻤﻫ ) 2003 ( يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻢﺠﺣ دروآﺮﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
ﻢﺠﺣ ،ﺪﺘﺷاد ﻞﻴﻨﻳو ﺲﻨﺟ ﻪﻛ ﻲﺣﻮﻄﺳ رد ناﺮﮔاﺪﻣا ﻂﺳﻮﺗ ﺪﺷ دروآﺮﺑ ﻲﻌﻗاو راﺪﻘﻣ زا ﺶﻴﺑ
) 18
.(
ﻢﻫ ﻦﻴـﻨﭼ
Williams
نارﺎﻜﻤﻫ و )
2007 ( ﺮـﻴﻏ و بذﺎـﺟ ﺢﻄـﺳ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ
ﺮــﺑ بذﺎــﺟ ﺮﺛﻮــﻣ نﺎﻳﻮﺠــﺸﻧاد يﺰﻳﺮﻧﻮــﺧ ﻢــﺠﺣ ﻦﻴــﻤﺨﺗ
ﺖﺳا
) 7
ﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ(
دراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘ .
ﻪﻨﺤﺻ يزﺎﺳزﺎﺑ رد ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ نﻮﺧزا .
ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ نﻮﺧ
،دﻮـﺑ ﻲـﻌﻴﺒﻃ نﻮﺧ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ذﻮﻔﻧ ترﺪﻗ و ﻲﻟﺎﮕﭼ ﺎﺑ ﺖﺳا هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ناﺮﻳا رد رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖـﺳا
. دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ
ﻲــﻣ رد ﻲــﻌﻗاو نﻮــﺧ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎــﺟ ،ﻲﻋﻮﻨــﺼﻣ نﻮــﺧ دﻮــﺷ
ﻂﻴﺤﻣ يزﺎﺳزﺎﺑ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد شزﻮﻣآ ﺖـﻬﺟ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ
و نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد سﺎـﻤﺗ تاﺮـﻄﺧ ﺶﻫﺎـﻛ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻘﺗرا هدﺎﻔﺘـﺳا نآ ﺎـﺑ سﺎـﻤﺗ زا سﺮـﺗ و ﻲﻌﻗاو نﻮﺧ ﺎﺑ ﻦﻴﺳرﺪﻣ دﻮﺷ
) 19
. (
ﺎـﺑ درﻮـﺧﺮﺑ و ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻊﻄﻘﻣ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
يﺮـﺛا ،ﻦﻴﻟﺎﺑ ﻂﻴﺤﻣ رد يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻪﻨﺤﺻ ﺮـﺑ
ﻦﻴـﻤﺨﺗ يور
ﻢﺠﺣ ﺢﻴﺤﺻ نﻮـﺧ
يﺰـﻳر ـﺷاﺪﻧ ﺖ .
ﻲـﻣ دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ،ددﺮـﮔ
ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺎـﺑ ،يﺮـﺗ
ددﺮـﮔ مﺎـﺠﻧا ،ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻢﺠﺣ .
زا
ﺖﻳوﺪﺤﻣ رد ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ نﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﻪﻴﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺪﻋ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻂﻴﺤﻣ يزﺎﺳ ﺮﻳﺎـﺳ
تﺎـﻌﻳﺎﻣ
) ﺮﻴﻈﻧ
،نﻮﻴﻨﻣآ ﻊﻳﺎﻣ عﻮﻓﺪﻣ
و
د ﻪـﻛ هﺮـﻴﻏ ﻲـﻌﻗاو ﻂﻴـﺤﻣ ر
ﻲـﻣ ﺐـﻴﻛﺮﺗ نﻮﺧ ﺎﺑ ﻢـﺠﺣ يراﺪـﻳد ﻦﻴـﻤﺨﺗ ﺮـﺑ و ﺪﻧﻮـﺷ
ﺪﻨﺘــﺴﻫ راﺬــﮔﺮﻴﺛﺎﺗ يﺰﻳﺮﻧﻮــﺧ (
ﻪﻨﺤــﺻ يزﺎــﺳزﺎﺑ رد يﺎــﻫ
ﺖﺳا نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ .
ﻲﻣ نﺎﻳﺎﭘ رد ﻪـﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ
ﻪـﻛ دﺮـﻛ يﺮـﻴﮔ
ﻦـﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ
نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ
ﺪﻫد ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻪﻛ يراﺪﻳد
نﻮـﺧ ﻢﺠﺣ يﺰـﻳر
ﺢﻴﺤﺻ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺐﻠﻏا رد دﻮـﺒﻧ
. ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
ﻪﺑ ﺖﻴﻤﻫا هرادا
،نﺎﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ رد
ﺶﻫﺎﻛ گﺮﻣ و
ﺮﻴﻣ و ﻪﺘﻳﺪﻴﺑرﻮﻣ
،ناردﺎﻣ زﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ بﻮﻠﻄﻣ يﺰﻳر ﺖﻬﺟ
ﺖﻴﺣﻼﺻ و ترﺎﻬﻣ ﺐﺴﻛ ﺢﻴﺤﺻ ﻦﻴﻤﺨﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد
ﻢـﺠﺣ
دراد دﻮﺟو ،نﺎﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ .
يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺸﺨﺑ ﻲ زا حﺮـﻃ ﺎﭘ ـﻳ نﺎ ﻪـﻣﺎﻧ ﻘﺤﺗ ﻴ ﺗﺎـﻘ ﻲ
ﻮﺼﻣ ب 25 / 2 / 1392 هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ﺪﻬﺸﻣ ﺎـﺑ ﺪـﻛ
حﺮـﻃ 911206 ـﻣ ﻲ ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﻛ ﺎـﺑ ﺎﻤﺣ ـﻳ ﺖ ﻟﺎـﻣ ﻲ ﺖــﻧوﺎﻌﻣ
ــﺸﻫوﮋﭘ ﻲ نآ هﺎﮕــﺸﻧاد مﺎــﺠﻧا ﺪــﺷ . زا ﺎﻤﺣ ــﻳ ﺖ ﺖــﻧوﺎﻌﻣ
مﺮﺘﺤﻣ و ارﻮﺷ ي مﺮﺘﺤﻣ ﺸﻫوﮋﭘ ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮـﻠﻋ ﻜـﺷﺰﭘ ﻲ
ﺪﻬﺸﻣ و ﻢﻫ ﻨﭼ ﻴ ﻦ زا ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ ﺰﻋ ـﻳ ﺰ ﺖﻛﺮـﺷ هﺪـﻨﻨﻛ رد
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ آ نﻮﻣز ﺮﮔ نا مﺮـﺘﺤﻣ و ﻞﻨـﺳﺮﭘ ﻣ مﺮـﺘﺤ هﺪﻜـﺸﻧاد
رﺎﺘﺳﺮﭘ ي و ﺎـﻣﺎﻣ ﻲﻳ ﺪﻬـﺸﻣ ﺮـﺘﻛد ،نﺎﻔﺘـﺳد ﻢﻧﺎﺧرﺎﻛﺮـﺳ ،
يﺮﺻﺎﻧ و يﺮﻜﺴﻋ ،ارﺎﺗ دﻮﻤﺤﻣ ﺎﻬﻧ
ﻳ ﺖ ﺮﻜﺸﺗ ار راد ﻳ .ﻢ
References
1. McCormick M, Sanghvi H, Kinzie B, McIntosh N. Preventing postpartum hemorrhage in low-resource settings. Int J Gynaecol Obstet 2002; 77(3): 267-275.
2. Dabbaghi Gale T, Elmizadeh K, Moradi S, Rashvand Melli E. Comparison of Intravenous Oxytocin and Oral Misoprostol in Reduction of Postpartum Hemorrhage.
ZUMS Journal 2012; 20(81): 1-8.
3. Yamasaki Y, Morita H, Miyahara Y, Ebina Y, Okada T, Yamaguchi M, et al. The factors associated with the failure of transcatheter pelvic arterial embolization for intractable postpartum hemorrhage. J Perinat Med 2014;
42(3): 359-362.
4. Huh WK, Chelmow D, Malone FD. A double-blinded, randomized controlled trial of oxytocin at the beginning versus the end of the third stage of labor for prevention of postpartum hemorrhage. Gynecol Obstet Invest 2004; 58(2): 72-76.
5. Coker A, Oliver R. Definitions and Classifications. In: B-Lynch C, Keith L, Lalonde A, Karoshi M, (eds). A Textbook of Postpartum Hemorrhage. United Kingdom:
Sapiens Publishing; 2006. p. 11-16.
6. Kodkany BS, Derman RJ. Pitfalls in assessing blood loss and decision to transfer. In: B-Lynch C, Keith LG, Lalonde AB, Karoshi M, (eds).
A Textbook of Postpartum Hemorrhage. A Comprehensive Guide to Evaluation, Management and Surgical Intervention. Duncow, Kirkmahoe, Dumfriesshire: Sapiens Publishing; 2006. p. 35- 44.
7. Williams B, Boyle M. Estimation of External Blood Loss by Paramedics: Is There Any Point? Prehosp Disaster Med 2007; 22(6):
502-506
8. Cuningham F, Kenneth L, Bloom S, Hauth J, Rouse D, Catherine S. Williams obstetrics:
23rd ed. Newyork: McGrawhill; 2009.
9. Abbaspoor Z, Vaziri I, Emam J. Sensitivity and Specificity Collector Bag for the Measurement of Post-Partum Hemorrhage.
Journal of Guilan University of Medical Sciences. Journal of Guilan University of Medical Sciences 2012; 21(83): 58-64.
10. Christopher B. A Textbook of Postpartum Hemorrhage: A Comprehensive Guide to Evaluation, Management and Surgical
يرﺎﻜﻓ يﺪﻴﺷر ﻪﻧازﺮﻓ نارﺎﻜﻤﻫ و
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
هرود ﻢﺠﻨﭘ و ﺖﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ ،
126 ، ﺮﻴﺗ 1394 101
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
Intervention. New Delhi. Jaypee Brothers Medical Publishers. 2006.
11. Akhlaghi F, Taghipour Bazargani V. A Study on the Effect of Education by Using Simulation on Post partum Visual Blood Loss Estimation. Future of Medical Education Journal 2013; 3(3): 29-3.
12. Mirzakhani K, Jahani Shorab N, Golmakani N, Tafazoli M, Ebrahimzadeh S. Evaluation of Clinical Skills in Midwives Graduated from Mashhad Nursing and Midwifery Faculty and Employed in Mashhad Health Care Centers. Journal of Urmia Nursing And Midwifery Faculty 2012; 9(6): 472-480.
13. Rochester S, Kilstoff K, Scott G. Learning from success: improving undergraduate education through understanding the capabilities of successful nurse graduates.
Nurse Educ Today 2005; 25(3): 181-188.
14. Akhlaghi F, Taghipour Bazargani V, Jamali J.
Visual estimation of post partum hemorrhage and its treatment. Tehran Univ Med J (TUMJ) 2012; 70(4): 257-263.
15. Maslovitz SBG, Barkai G, Lessing JB, Ziv A,
Many A. Improved accuaracy of postpartum blood loss estimation as assessed by simulation. Acta Obstet Gynecol 2008;
87(9): 929-934.
16. Razvi K, Chua S, Arulkumaran S, Ratnam S.
A Comparison Between Visual Estimation and laboratory detennination of blood loss during the third Stage of labour. Aust N Z J Obstet Gynaecol 1996; 36(2): 152-154.
17. Kreutziger J, Haim A, Jonsson K, Wenzel V, Stark M, Nussbaumer W. Variation in size of blood puddles on different surfaces. Eur J Emerg Med 2014; 21(5): 360-363.
18. Tall G, Wise D, Grove P, Wilkinson C. The accuracy of external blood loss estimation by ambulance and hospital personnel. Emerg Med 2003; 15(4): 318-321.
19. Kordi M, Rashidi Fakari F, Khadivzadeh T, Mazloum SR, Akhlaghi F, Tara M. The Effect of Web-based and Simulation-based Education on Midwifery Students’ Self- Confidence in Postpartum Hemorrhage Management. Journal of Midwifery and Reproductive Health 2015; 3(1): 262-268.
